rachunkowość budżetowa (część...
Post on 28-Feb-2019
225 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Rachunkowość budżetowa
(część I)
dr Piotr Modzelewski Katedra Bankowości, Finansów i Rachunkowości
Wydziału Nauk Ekonomicznych
Uniwersytetu Warszawskiego
Kierunek: Finanse, Inwestycje i Rachunkowość Specjalność: Finanse publiczne i Podatki
Zasady zaliczenia przedmiotu
• Kolokwium końcowe 70% (test + zadania)
• Kartkówki 3 x 10% = 30% (nie są przewidziane
poprawy kartkówek!)
• Aktywność na zajęciach (tzw. bonusy)
• Obecność obowiązkowa (dopuszczalne 2
nieobecności w semestrze)
• Obowiązkowe prace domowe (wiedza
egzekwowana na sprawdzianach)
• Obowiązkowa literatura z zakresu podstaw
rachunkowości
Plan semestru
1. Podstawy rachunkowości
2. Budżet w systemie finansowym państwa,
3. Zasady budżetowe,
4. Formy organizacyjne gospodarki budżetowej,
5. Klasyfikacja budżetowa,
6. Podstawy prawne rachunkowości jednostek
sektora finansów publicznych,
7. Plan kont i rachunkowość budżetów jednostek
samorządu terytorialnego,
8. Plan kont jednostek budżetowych,
Plan semestru (c.d.)
9. Funkcjonowanie kont bilansowych i pozabilansowych,
ewidencja dochodów i wydatków,
10. Zasady wyceny i ewidencji majątku trwałego, wycena i
ewidencja rzeczowego majątku obrotowego, rozrachunki –
wycena i ewidencja, wynik finansowy jednostek
budżetowych,
11. Ustawa o naruszaniu dyscypliny finansów publicznych
12. Ogólna charakterystyka sprawozdawczości
budżetowej,
13. Rachunkowość budżetu zadaniowego a skuteczność,
efektywność i zarządzanie ryzykiem w jednostkach sektora
finansów publicznych.
Literatura
• Z. Messner, J. Pfaff, Rachunkowość finansowa, część I, Stowarzyszenie księgowych w Polsce,
Warszawa 2006
• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity ze zm.)
• T. Kiziukiewicz (pod red.), Komentarz do ustawy o rachunkowości, Wyd. LexisNexis, W-wa
• J. Matuszewicz, P. Matuszewicz, Rachunkowość od podstaw, Finans-Servis, Warszawa 2006
• M. Gmytrasiewicz, A. Karmańska, Rachunkowość finansowa, Difin, Warszawa 2006
• Ustawa o finansach publicznych z 27 sierpnia 2009 r.
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 grudnia 2009 r. w sprawie klasyfikacji części
budżetowych oraz określenia ich dysponentów
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad
rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu
terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych
funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami
Rzeczypospolitej Polskiej
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. Przepisy wprowadzające Ustawę o Finansach Publicznych
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji
dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji
wydatków strukturalnych
• K. Winiarska, M. Kaczurak-Kozak, Rachunkowość budżetowa, Wolters Kluwer Polska, Warszawa
2011
• Poradnik rachunkowości budżetowej, Infor
Plan zajęć
1. Zasady rachunkowości finansowej i budżetowej
(podobieństwa i różnice)
2. Definicje podstawowych pojęć z zakresu
finansów publicznych
3. Podstawy klasyfikacji budżetowej
Zasady rachunkowości
finansowej i budżetowej
• Zasady uniwersalne
• Zasady nadrzędne
• Zasady szczegółowe
Zasady uniwersalne
• Zasada dwustronnego (podwójnego)
zapisu każdej operacji gospodarczej
• Zasada periodyzacji, czyli okresowych
sprawozdań
Co wynika z zasady prawdziwego i rzetelnego obrazu?
• Zasada dokumentacji (nawet sprostowania muszą być dokonywane na podstawie polecenia księgowania)
• Zasada kompletności (w rachunkowości muszą być
ujęte wszystkie operacje gospodarcze, które dotyczą przedsiębiorstwa, w sposób chronologiczny i systematyczny)
• Zasada jasności (zrozumiałości, przejrzystości) (informacje muszą być zrozumiałe dla
odbiorców i użytkowników, wszystkie pozycje bilansowe muszą wynikać z ewidencji prowadzonej na kontach, zweryfikowanej w wyniku inwentaryzacji)
• Zasada bezstronności (informacje zawarte w sprawozdaniach nie są specjalnie selekcjonowane i wynikają z obiektywnego stanu rzeczy)
Różnice w prowadzeniu rachunkowości
budżetowej w obszarach:
• Rok budżetowy
• Plany kont (budżetu państwa, budżetów jst, jednostek
budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych,
placówek)
• Sprawozdania finansowe
• Dominująca zasada kasowa
• Ujmowanie w kosztach
• Środki trwałe, inwestycje (środki trwałe w budowie)
• Umorzenie i amortyzacja środków trwałych
• Uproszczone odpisy amortyzacyjne
• Wycena i aktualizacja środków trwałych
System informacyjny
dysponenta II stopnia
Systemy finansowo-księgowe
w oddziałach
Budżet Zadaniowy dysponenta II stopnia
Kontrola zarządcza
Audyt wewnętrzny
Inne systemy informacyjne
Wyzwania stojące przed
systemami finansowo-księgowymi
• Potrzeby informacyjne dysponentów I, II i II stopnia
• Ewolucyjne zmiany w zakresie systemów finansowo-księgowych
• Ewolucyjne zmiany w zakresie rachunku kosztów w jednostkach sektora finansów publicznych
• Rola audytu wewnętrznego i kontroli zarządczej w zapewnieniu unifikacji stosowanych metod finansowo-księgowych
• Zintegrowane systemy informacyjne klasy ERP (ang. Enterprise Resource Planning)
Sektor finansów publicznych
tworzą: 1) organy władzy publicznej, w tym organy
administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sady i trybunały;
2) jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;
3) jednostki budżetowe;
4) samorządowe zakłady budżetowe;
5) agencje wykonawcze;
6) instytucje gospodarki budżetowej;
7) państwowe fundusze celowe;
Uwaga: Aparatem pomocniczym organu jest urząd, czyli struktura organizacyjna i majątkowa
oraz zespół ludzi wyodrębniony do realizacji zdań organu. Np. urzędem obsługującym Radę Ministrów
oraz Prezesa Rady Ministrów (organy) jest Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.
Sektor finansów publicznych
tworzą (cd.):
8) Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zarządzane przez niego fundusze oraz Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i fundusze zarządzane przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego;
9) Narodowy Fundusz Zdrowia;
10) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;
11) uczelnie publiczne;
12) Polska Akademia Nauk i tworzone przez nia jednostki organizacyjne;
13) państwowe i samorządowe instytucje kultury oraz państwowe instytucje filmowe;
14) inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, jednostek badawczo-rozwojowych, bankow i społek prawa handlowego.
Jednostki budżetowe są
tworzone przez: 1. Ministrów, kierowników urzędów
centralnych i wojewodów oraz inne organy działające na podstawie odrębnych ustaw (państwowe jednostki budżetowe)
2. Organy stanowiące JST (gminne, powiatowe lub wojewódzkie jednostki budżetowe)
Wydatki bieżące jednostek
budżetowych obejmują: 1) wynagrodzenia i uposażenia osób
zatrudnionych w państwowych jednostkach budżetowych oraz składki naliczane od tych wynagrodzeń i uposażeń;
2) zakupy towarów i usług;
3) koszty utrzymania oraz inne wydatki związane z funkcjonowaniem jednostek budżetowych i realizacja ich statutowych zadań;
4) koszty zadań zleconych do realizacji jednostkom zaliczanym i niezaliczanym do sektora finansów publicznych, z wyłączeniem organizacji pozarządowych.
Wydatki majątkowe obejmują:
1) wydatki na zakup i objęcie akcji oraz
wniesienie wkładów do społek prawa
handlowego;
2) wydatki inwestycyjne państwowych
jednostek budżetowych oraz dotacje
celowe na finansowanie lub
dofinansowanie kosztów inwestycji
realizowanych przez inne jednostki.
Klasyfikacja budżetowa
• Dochody i wydatki budżetowe oraz przychody i rozchody budżetu klasyfikowane są według działów, rozdziałów i paragrafów, a w budżecie państwa dodatkowo według części
• Wydatki publiczne są ujmowane również wg dodatkowej klasyfikacji wydatków strukturalnych
• Klasyfikacja budżetowa jest niezbędnym instrumentem gwarantującym elementarny ład w planowaniu i ewidencji budżetowej, a także jednym z narzędzi umożliwiających kontrolę dyscypliny finansowej
Dysponenci środków
budżetowych • Dysponenci główni – tj. dysponenci części
budżetowych,
• Dysponenci drugiego stopnia – tj. kierownicy
państwowych jednostek budżetowych
podległych dysponentom głównym
• Dysponenci trzeciego stopnia, na których kończy
się wykonywanie budżetu
Klasyfikacja wg części budżetu
państwa (1/2) • Budżet państwa składa się z części odpowiadających organom
władzy publicznej, kontroli państwowej, sądom, trybunałom i innym
organom wymienionym w art. 139 ust. 2, administracji rządowej,
przy czym dla poszczególnych działów administracji rządowej oraz
dla urzędów nadzorowanych przez Prezesa Rady Ministrów ustala
się odpowiednio odrębne części budżetu.
• W odrębnych częściach budżetu państwa ujmuje się:
1) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego;
2) rezerwę ogólną;
3) rezerwy celowe;
4) obsługę długu Skarbu Państwa;
5) środki własne Unii Europejskiej;
6) przychody i rozchody związane z finansowaniem potrzeb
pożyczkowych budżetu państwa;
7) dochody, o których mowa w art. 111 pkt 16.
Klasyfikacja wg części budżetu
państwa (2/2) • W uzasadnionych przypadkach, na wniosek właściwego
ministra, w budżecie państwa mogą być tworzone
odrębne części dla:
1) urzędów centralnych nadzorowanych przez ministra;
2) państwowych jednostek organizacyjnych, które nie są
organami władzy lub administracji rządowej;
3) zadań ogólnych, jeżeli wyodrębnienie części jest
uzasadnione koniecznością zapewnienia bieżącej kontroli
dochodów lub wydatków.
• Częściami budżetu państwa dysponują dysponenci
części budżetowych, jeżeli odrębne ustawy nie stanowią
inaczej.
Art. 139. Ustawy o finansach
publicznych
• Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów projekt ustawy
budżetowej na rok następny wraz z uzasadnieniem.
• 2. Minister Finansów włącza do projektu ustawy budżetowej
dochody i wydatki Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Kancelarii
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Trybunału Konstytucyjnego,
Najwyższej Izby Kontroli, Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu
Administracyjnego wraz z wojewódzkimi sądami administracyjnymi,
Krajowej Rady Sądownictwa, sądownictwa powszechnego,
Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, Krajowej
Rady Radiofonii i Telewizji, Generalnego Inspektora Ochrony
Danych Osobowych, Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji
Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Krajowego Biura
Wyborczego i Państwowej Inspekcji Pracy.
Klasyfikacja budżetowa (c.d.)
• Klasyfikacja wg działów
• Klasyfikacja wg rozdziałów
• Klasyfikacja wg paragrafów (obejmuje
paragrafy dochodów, przychodów,
wydatków oraz środków)
„czwarta cyfra” paragrafów
• W przypadku dochodów i przychodów
paragrafy wskazują źródło dochodów lub
przychodów
• „czwarta cyfra” w przypadku wydatków
budżetowych oznacza, z jakich środków
dane wydatki są finansowane
Literatura
• Ustawa o finansach publicznych z 27 sierpnia 2009 r.
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 grudnia 2009 r. w sprawie klasyfikacji części
budżetowych oraz określenia ich dysponentów
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad
rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu
terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych
funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami
Rzeczypospolitej Polskiej
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. Przepisy wprowadzające Ustawę o Finansach Publicznych
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji
dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł
zagranicznych
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji
wydatków strukturalnych
• A. Zysnarska, Rachunkowość jednostek budżetowych, Oddk, Gdańsk 2006
• T. Kiziukiewicz, Rachunkowość w jednostkach sektora finansów publicznych, Difin, Warszawa
2006
• Zarządzenie nr 12/2009 Burmistrza Miasta Puck z dnia 29 stycznia 2009 roku
Literatura (c.d.)
• K. Winiarska, M. Kaczurak-Kozak, Rachunkowość budżetowa, Wolters
Kluwer Polska, Warszawa 2011
• Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Różnice w systemach finansowania
wydatków na programy operacyjne ze wskazaniem zapisów w
dotychczasowej i nowej ustawie o finansach publicznych, www.mrr.gov.pl,
dostęp 25 marca 2010 r.
• Poradnik rachunkowości budżetowej, Wydatki strukturalne oraz zasady
sporządzania sprawozdania Rb-WS w praktyce, Infor, 2/2009
• A. Waryszak, Organizacja ksiąg rachunkowych jednostek sektora finansów
publicznych, Poradnik rachunkowości budżetowej, Infor, 12/2010
top related