geolog detektywem? - ichem.ujk.edu.pl. geolog dedektywem.pdf · zabójstwo evy disch •zwłoki...

Geolog detektywem?

„Mente et malleo”

w kryminalistyce

Agnieszka Gałuszka

Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy

Jana Kochanowskiego w Kielcach

e-mail: Agnieszka.Galuszka@pu.kielce.pl

Mariusz Zelek

Koło Naukowe Prawa Karnego Studentów

Uniwersytetu Rzeszowskiego „IUSTITIA”

e-mail: mariusz.zelek@yahoo.pl

Wprowadzenie

• Geologia – nauka o budowie i historii Ziemi

• Geologia sądowa – „dyscyplina związana

z użyciem danych i metod geologicznych

do rozwiązywania spraw sądowych”

„Encyklopedia Geologii” (Selley i in., 2004)

Historia geologii sądowej

Hans Gross (1847-1915)

• Twórca geologii sądowej

• Autor „Podręcznika dla

sędziego śledczego”

(1893)

www.uni-graz.at

Historia geologii sądowej

Edmond Locard (1877-1966)

„Francuski Sherlock Holmes”

• Autor zasady wymiany śladów

i twórca teoretycznych

podstaw geologii sądowej

www.microtracescientific.com

Georg Popp (1867-1928)

„Mikroskopowy Detektyw”

• Geologiczny dowód w sprawie

zabójstwa Evy Disch (1904)

i Margarethe Filbert (1908)

(Murray, 2004)

Historia geologii sądowej

Edward Oscar Heinrich (1881-1953)

„Czarnoksiężnik z Berkeley”

• Poszerzył metodykę badań

geologii sądowej o analizy

piasku, farb, barwników

• Wykrył sprawcę zabójstwa

ks. Patricka Heslina na

podstawie analizy piasku

Historia geologii sądowej

www.microtracescientific.com

Badania geologii sądowej

Mineralogia

Petrologia

Geochemia

Mikropaleontologia

w mikroskali w makroskali

Mikropaleontologia sądowa

Dyscypliny geologii sądowej

Geomorfologia sądowa

Sedymentologia sądowa

Geochemia sądowa

Geofizyka sądowa

Sejsmologia sądowa

Mineralogia sądowa

Petrologia sądowa

Mineralogia sądowa

i petrologia sądowa

• Badania mikroskopowe

minerałów i skał

• Badania rentgenostrukturalne

minerałów i skał

Minerały w kwarcycie - zdjęcie

ze skaningowego mikroskopu elektronowego

Zastosowanie mineralogii i

petrologii w kryminalistyce

• Określenie autentyczności cennych

przedmiotów, klejnotów itp.

• Określenie miejsca pochodzenia

minerałów, skał

• Ustalenie sprawcy wypadku drogowego

• Stwierdzenie zasadności roszczeń

ubezpieczeniowych

Geochemia sądowa

• Badania z użyciem metod instrumentalnych

do oznaczania zawartości pierwiastków

śladowych (ICP-MS, ICP-OES, ASA),

związków organicznych (GC-MS, HPLC)

oraz izotopów trwałych (MS)

Zastosowanie geochemii

w kryminalistyce

• Wykrywanie fałszerstw

• Ustalenie sprawcy zanieczyszczeń

środowiska

• Ustalenie sprawcy wypadku drogowego

• Ustalenie tożsamości

niezidentyfikowanych ofiar zbrodni

• Ustalenie czasu zgonu

Mikropaleontologia sądowa

• Badania mikroskopowe

skał osadowych

i osadów

www.ucl.ac.uk/GeolSci/micropal/

Zastosowanie mikropaleontologii

w kryminalistyce

• Ustalenie pochodzenia materiału

dowodowego i powiązanie go

z podejrzanym

• Badanie prawdziwości alibi

• Ustalenie czy przyczyną zgonu było

utonięcie

Sedymentologia sądowa

i geomorfologia sądowa

• Obserwacje powierzchni terenu

i wykrywanie jego deformacji

• Badanie zaburzeń warstw osadów

na podstawie obserwacji

• Określenie przybliżonego czasu

powstania deformacji terenu

Zastosowanie sedymentologii

i geomorfologii w kryminalistyce

• Poszukiwanie miejsc pochówku zwłok

• Poszukiwanie miejsc składowania

odpadów niebezpiecznych, zakopanych

przedmiotów itp.

• Ustalenie przybliżonego czasu

zakopania zwłok

Geofizyka sądowa

i sejsmologia sądowa

• Badania oporności gruntów

• Badania elektromagnetyczne (EM)

• Badania z użyciem georadaru (GPR)

• Teledetekcja (zdjęcia lotnicze)

• Badania sejsmograficzne

mikrowstrząsów skorupy ziemskiej

http://en.wikipedia.org/wiki/Image:LINE21.jpg

Profil wykonany techniką GPR na

historycznym cmentarzysku w Alabamie (USA)

Zastosowanie geofizyki

i sejsmologii w kryminalistyce

• Poszukiwanie miejsc pochówku zwłok

• Poszukiwanie miejsc składowania odpadów

niebezpiecznych, zakopanych przedmiotów itp.

• Wykrywanie testów broni nuklearnej

• Określanie czasu eksplozji bomb

• Ustalanie przyczyny zatonięć okrętów

podwodnych

PODSUMOWANIE I części

• Geolog i geolog sądowy korzystają z tych

samych metod badań, ale zadają sobie

inne pytania i mają inne cele

• Geologia sądowa wymaga podejścia

interdyscyplinarngo

• Praktyczne wykorzystanie metod geologii

sądowej wskazuje na jej istotną rolę

w kryminalistyce

Powinny być pobrane

z miejsca zdarzenia

oraz z miejsc

mających logiczne

uzasadnienie

z przebiegiem

domniemanej wersji

zdarzenia

Pobieranie i zabezpieczanie

śladów glebowych

Próbki gleby

Masa próbki

dowodowej ma być

maksymalna, masa

próbki porównawczej

– co najmniej

kilkakrotnie większa

Do próbek należy dołączyć szczegółowy

protokół

Każda próbka powinna być oddzielnie

opakowana a zabezpieczone próbki

należy opakować zgodnie z

obowiązującymi zasadami

Próbki porównawcze

należy pobrać

z różnych głębokości

z tego samego miejsca

Z części pojazdów

należy pobierać

orientowane

próbki glebowe,

przy małej

zwięzłości można

je zabezpieczyć

lakierem

Szczegółowy protokół powinien

zawierać dane na temat:

• Wilgotności, zwięzłości, koloru gleby

• Głębokości pobrania próbek

• Cech warstw głębszych

• Pokrywy roślinnej

• Charakteru użytkowego

• Ostatnio panujących warunków atmosferycznych

• Czynności jakim gleba była poddawana

• Okresu, w jakim dany przedmiot miał kontakt z glebą

Przypadki wykorzystania geologii

w procesie karnym

• Zabójstwo Evy Disch (1904

• Zabójstwo Margarethe Filbert (1908)

• Zabójstwo Johna Bruce Dodsona (1995)

• Zabójstwo Jana J. w Turośni Kościelnej (1986)

• Podpalenie stodoły w Brzezinach (1988)

• Pościg samochodowy z udziałem patrolu MO

w Ustce (1988)

Zabójstwo Evy Disch • Zwłoki uduszonej ofiary znaleziono na polu fasoli.

• Na miejscu zdarzenia zabezpieczono chusteczkę do

nosa z wydzieliną zawierającą m.in. sadzę, tabakę

oraz minerały, w tym hornblendę

• Podejrzewano Karla Laubacha, który pracował w

gazowni i okazjonalnie w lokalnej żwirowni

• Na spodniach podejrzanego zabezpieczono dwie

warstwy gleby, których skład mineralny (m.in. minerał

mika) odpowiadał próbkom z miejsca zabójstwa i

okolic domu Laubacha

• Georg Popp znalazł także węgiel oraz hornblendę za

paznokciami podejrzanego

• Po przedstawieniu podejrzanemu wyników ekspertyzy,

przyznał się on do winy

Minerały wykorzystane w śledztwie

źródło: www.geology.neab.net

Hornblenda – krzemian wapnia,

sodu, magnezu, żelaza i glinu, minerał

skałotwórczy, składnik skał

magmowych

źródło: www.geology.neab.net

Miki – grupa minerałów zaliczana

do gromady krzemianów potasu i

glinu, znanych również pod nazwą

łyszczyków

Zabójstwo Margarethe Filbert • W pobliżu Rockenhausen w Bawarii dokonano zabójstwa

Margarethe Filbert

• Podejrzanym był miejscowy robotnik fabryczny i farmer

Andreas Schlichter, który twierdził, że nie było go na

miejscu zdarzenia

• Na butach podejrzanego znaleziono trzy warstwy gleby i

pobrano ich próbki

• Każda próbka została porównana z materiałem pobranym

z okolicy domu podejrzanego, miejsca zdarzenia oraz

pobliskiego opuszczonego zamku, gdzie składował on broń

• Na podstawie porównania drugiej warstwy z glebą z

miejsca zabójstwa udowodniono podejrzanemu

fałszywość jego wyjaśnień

Zabójstwo Johna B. Dodsona •15 października 1995 John został znaleziony martwy

podczas polowania, na które wybrał się z poślubioną trzy

miesiące wcześniej żoną Janice

•Kluczem do znalezienia sprawcy zabójstwa okazała się skała

piroklastyczna bentonit, obecna na płaszczu żony denata

i w miejscu kradzieży broni, z której zabito mężczyznę

źródło: geologie.vsb.cz/.../bentonit

•Sąd skazał Janice Dodson na karę dożywotniego

pozbawienia wolności za zabójstwo Johna Dodsona

Zabójstwo Jana J.

• W październiku 1986 roku dokonane zostało

zabójstwo Jana J

• Z butów podejrzanego Mirosława C. pobrano

do badań glinę

• W wyniku przeprowadzonych badań

stwierdzono, że próbka porównawcza i próbki

zabezpieczone z butów nie wykazują związku

Podpalenie stodoły w Brzezinach

• W czerwcu 1988 roku uległa spaleniu stodoła

w Brzezinach

• W toku czynności operacyjnych wytypowano

sprawcę, u którego zabezpieczono zabrudzone

buty oraz pobrano cztery próbki gleby do badań

• Po wykonaniu ekspertyzy stwierdzono, że na

butach obecna jest gleba, która może pochodzić

z miejsca podpalenia

Pościg samochodowy z udziałem

patrolu Milicji Obywatelskiej

• W marcu 1988 roku w Ustce patrol MO ruszył

w pościg za uciekającym przez las kierowcą

zatrzymanym w wyniku kontroli samochodu

• Mężczyzna uciekł, ale wkrótce potem został

znaleziony oraz rozpoznany przez

funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej

• Badanie gleby zabezpieczonej na ubraniu

podejrzanego wykazało, że mogła ona

pochodzić z trasy ucieczki sprawcy

• Geologia sądowa jest stosunkowo rzadko stosowaną

techniką kryminalistyczną (od kilkunastu do

kilkudziesięciu przypadków rocznie w skali całego

kraju)

• Dowody uzyskiwane tą metodą są przeważnie

dowodami poszlakowymi

• Przy obecnym dynamicznym rozwoju nauki, należy

się spodziewać coraz częstszego oraz szerszego

stosowania geologii w kryminalistyce

PODSUMOWANIE II części

Dziękujemy

za uwagę