dulang pantanghalang pilipino

Kasaysayan ng Dulang

Pantanghalan

g Pilipino

Katutubong Dula

Binubuo ng tulang

may sayaw at

musika na ginagamit

an ng ritwal

Karaniwang itinatanghal sa liwasang

bayan, bahay ng

Raha/Datu, bakuran, o

taniman

Itinatanghal sa anyong patula, paawit,

o pasayaw

Uri ng Katutubong Dula

Ritwal

Sayaw

Libangan/Laro

RitwalGinagamit sa pasasalamat,

pagdiriwang sa pag-aani,

paghiling ng anak, o pag-

apula sa inaakalang

poot ng mga Diyos

Pinangungunahan ng isang Baylan o Shaman

Bulong - ginagawa o

ginaganap sa tunay na

buhay kaugnay sa

pananampalataya, pamahiin o paniniwala,

at panggagamot

Hugas Kalawang –

(Nueva Ecija);

ginagawa bilang

pasasalamat at

pagdiriwang sa pag-aani

Dung-aw – (Ilokano);

makalumang tulang inaawit bilang

panaghoy sa isang namatay

Dallot – (Ilokano); paawit na ginagawa

bago, habang, at pagkatapos

ng isang kasalan

Pamanhikan

Sayaw

Karaniwang

ginagamitan ng

instrumento o

tugtog

Ginagamitan ng muestra o

senyas na naglalahad

ng damdamin o salaysay ng

mga nagsasayaw

Karaniwang paksa:

pangangasokagitingan sa pakikipaglaba

npagpapahiwatig ng pag-ibig

Daling-daling –

(Jolo, Sulu); sayaw-

pangkasal

Libangan/Laro

BugtongBayok/

Embayoka – (Lanao at

Sulu) dulang pagtutula

kahawig ng Balagtasan

ng mga Tagalog

Sayatan – (Lanao at

Sulu) ginaganap pagkatapos ng bayok;

laro ng panyo

Tumutukoy sa pagmamalupit ng mga Sultan

sa kanilang aliping mga

babae

Wayang Orang at Wayang Purwa

(Bisaya)

Ginaganap kaugnay ng

mga seremonya sa pananampalat

aya at pagpaparangal

sa kani- kanilang mga

pinuno at bayani

Patula ang

usapan ng mga tauhang magsisiganap

Dula noong panahon

ng Espanyol

Paksa ng mga Dulang

Ipinapalabas:–Pangkagandahang Asal–Panrelihiyon–Pangwika

Uri ng Dula

noong Panahon

ng Espanyol

Pantahanan

Panlansangan

Pantanghalan

Pantahanan

Karagatan

Isinasagawa ito tuwing

may namatayan sa nayon.

Ito’y hango sa alamat ng prinsesang

naghulog ng singsing sa gitna ng dagat at ang

sinumang binatang

makahanap nito ay kaniyang papakasalan.

Duplo

Isang tulang patnigan na

ang pinapaksa ay tungkol

sa nawawalang

ibon ng Hari.

Ito ay kalimitang

isinasagawa sa malawak na bakuran kung may

namatayan sa isang nayon.

Panlansangan

PanunuluyanGinaganap tuwing

bisperas ng Pasko. Ito ay paghahanap

ng bahay na matutuluyan ng Mahal na Birhen sa pagsilang kay

Hesukristo.

SalubongIto ay isang prusisyon na ginaganap sa

madaling-araw ng Linggo ng Pagkabuhay.

TibagPagsasadula ng

paghahanap ng Krus na pinagpakuan kay

Kristo nina Reyna Elena at Prinsipe

Constantino. Ginaganap tuwing

Mayo sa mga lalawigan ng

Bulacan, Nueva Ecija, Bataan, Rizal.

Senakulo Ito ay tradisyonal

na pagsasadula ng mga

pangyayari hinggil sa mga

dinanas ni Hesukristo bago at pagkaraang ipako siya sa

krus.

Pantanghalan

Moro-moroIto ay tungkol

sa paglalabanan

ng mga Kristiyano at

mga “Moro” o Muslim.

Karilyo

Isang dula na ang mga nagsisigana

p ay mga tau-

tauhang karton.

Pinapagalaw ang mga ito sa pamamagitan

ng mga nakataling

pising hawak ng mga tao sa

itaas ng tanghalan.

Ang mga taong

nagsasalita ay nasa likod ng telon.

Dula noong panahon

ng Amerikano

Sa unang bahagi ng

ika-20 siglo ang

mga dula’y

tungkol sa MAKABAY

AN.

Subalit noong 1920 ang

karamihan sa dulaan ay

nagupo mula sa makabayan napalitan ito

nga MAKATOTOHAN

AN at MAROMANSA.

SarswelaIto ay isang

dulang may kantahan at sayawan, na mayroong isa

hanggang limang

kabanata

Nagpapakita ng mga

sitwasyon ng Pilipino na

may kinalaman sa mga kwento ng pag-ibig

at kontemporar

yong isyu.

Severino Reyes

•Ipinanganak sa Sta. Cruz, Maynila

noong Pebrero 12,1861

•Ikalima sa mga anak nina Rufino Reyes at Andrea

Rivero.• Mas kilala sa tawag na Don

Binoy•“ Ama ng

Makabagong Dulang Tagalog”

•Nakasulat siya ng humigit 40 na dula• May-akda ng

“Mga Kwento ni Lola Basyang”

•Naging manunulat din ng

Liwayway.•Nagtatag ng

unang samahan sa dula, “Gran

Compania de Zarzuela Tagala.”

Mga Halimbawa ng mga Dula:Walang Sugat

Ang KalupiR.I.P

Cablegrama Fatal (1903)-nagpakilala

ng walang katarungang

paglilitis kay Rizal.

Puso ng Isang Pilipina (1919)

Bagong FaustoFilotea

Ang Pag- aasawa ni San Pedro

Opera ItalianaSan Lazaro

BodabilIsang uri ng

pagtatanghal na nagmula sa mga

Amerikano na tinangkilik

namang mabuti ng mga Pilipino

upang maging sikat ito noong

taong1910s hanggang

kalagitnaan ng 1960.

Tampok dito ang

pinagsama-samang awit, sayaw, drama

skit, magic acts, at

comedy na madalas

itanghal sa mga teatro sa

Maynila.

Dula noong panahon ng Hapon

1941-1945, sinakop ng Hapon ang Pilipinas.Nabalam

ang umuunlad

na panitikang

Pilipino.

Ang lingguhang

Liwayway ay inilagay sa

mahigpit na pagmamatya

g ng mga Hapones

•Ipinagbawal ang

mga babasahin

g nakalimba

g sa wikang Ingles.

•Isinalin sa Tagalog ang mga

nasa Ingles na babasahin

.

•Buhay Lalawigan- pangunahi

ng pinapaksa

sa mga panitikan.

Uri ng Dula

noong Panahon

ng Hapon

Legitimate

Illegitimate

Ito ay binubuo ng mga dulang sumusunod

sa kumbensyon ng pagsulat

at pagtatanghal

nito.

Legitimate Plays

Kabilang dito ang mga stageshows.Ang stageshow ay kombinasyon ng mga pagpapatawa, musika, mga sayaw, at dula.

Illegitimate Plays

Dulang Pantanghalan

sa KASALUKUYAN

G PANAHON

Kontribusyon sa

Panitikang Pilipino

Ang dula sa ating bansa ay

kasintanda ng kasaysayan ng

Pilipinas. Bahagi na ito ng ating

tradisyon. Mga tradisyong

nagbibigay ng identidad sa mga

Pilipino.

Sa paglipas ng mga taon, nagbabago ang anyo ng mga dulang Pilipino ngunit iisa

ang layunin ng mga mandudula: ang aliwin ang mga mamamayang

Pilipino at higit sa lahat, bigyang buhay ang mga pangyayari sa buhay Pilipino.