cursus ipd wijk bij duurstede 2010 voorjaar

Welkom !

Wat gaan we doen ? ?

Wat gaan we vandaag doen ?

1. Wat hebben jullie vanaf de laatste les in februari gedaan ??

2. Plantenkennis: Wat ligt er zoal op de tafel ??

3. Isometrie, techniek en begin maken oefening

4. In groepjes “beplantingsplan” maken

5. Perspectief, techniek en begin maken oefening

6. Hoe werkt een plant ?

7. Cottage tuin, welke planten en welke eisen

8. Meststoffen, welke en waarom ?

9. Snoeien, hoe en waarom ?

Wat hebben jullie vanaf de laatste les in februari gedaan ??

Wat hebben jullie vanaf de laatste les in februari gedaan ??

Wat hebben jullie vanaf de laatste les in februari gedaan ??

Wat hebben jullie vanaf de laatste les in februari gedaan ??

Wat hebben jullie vanaf de laatste les in februari gedaan ??

Wat hebben jullie vanaf de laatste les in februari gedaan ??

Plantenkennis

Plantenkennis• Goed kijken, voelen en ruiken• Noteer de eigenschappen, maak je eigen

aantekeningen !!• Determineren indien mogelijk• Bezoek kwekerijen, tuinen, tuincentra• Lees boeken en kijk op internet• Planten tijdschriften• Herhaal je kennis• Praat met deskundigen• Probeer te genieten van plant & tuin !!!

Isometrie

Isometrie

Isometrie opdracht

Beplantingsplanin

Groepjes

Beplantingsplan maken met 3 personenLet op NoordpijlLet dus op zon, schaduw en halfschaduwGrondsoort is prima leemgrond, goed doorlatend, pH 6.5Vochtgehalte normaal

Perspectief

Perspectief

Hoe werkt een plant?

ZaadjeNieuwe plantBloemBevruchtingHoe dan ??ZaadjeEtc.

Hoe werkt een plant?

ZaadjeKiemrustKiemkrachtDieren ( Scarificeren)??Koude (Stratificeren) ??Warmte ??Vocht ??Licht ??

Hoe werkt een plant?

Vermeerderen via:

ZaadEntenOculerenWortelstekBladstekScheurenAfleggenUitlopers

Hoe werkt een plant?

Plant is opgebouwd uit CELLEN.Elke cel heeft een structuur, afhankelijk van zijn functie.Er zijn 3 typen cellen:Grondweefsel (Wortel)Steunweefsel (Blad)Celweefsel met verhoute wand (Stengel)

Hoe werkt een plant?

Plant heeft WORTELSDoel: 1. Verankering van plant in grond2. Voedingsstoffen

en water opnemen3. Voeding opslaan

Hoe werkt een plant?

Plant heeft soms ook andere WORTELS• Trekwortels (Hedera)• Steunwortels (Tomaat, Taxodium, Ficus)• Luchtwortels (Mangrove)• Adventiefwortels (Aardbei, Braam, Klimop)

Hoe werkt een plant?

Plant heeft Stengels en StammenVoor steun en transport (geraamte)

Xyleem > binnenste vaten > opwaartse sapstroomFloeem > buitenste vaten > voedsel omlaag (rubber)Vaten gescheiden met cambiumlaagBuitenzijde heet schors of bast ( cortex)

Hoe werkt een plant?

Plant heeft BladOppervlaktelaagje heet cuticulaSoms met een waslaagje tegen uitdrogenEpidermis is de onderlaag zonder pigmentcellenSoms haren ( trichomen) op bladHuidmondjes of stomata ( kooldioxide, zuurstof en

waterdamp)Hieronder speelt zich het osmoseproces af

Hoe werkt een plant?

Plant produceert Bloemen & Vruchten

Bestuiving door Wind, Insecten, Vogels en vleermuizen(Passiebloem, Mango en Banaan)Beloning is nectar en stuifmeel

Hoe werkt een plant?

Plant zal na vruchtvorming ……………Afsterven (eenjarige) of verder leven.

Volgende week behandelen wij:Invloed van klimaat op de plantInvloed van mineralen op de plantInvloed van mens en dier op de plantInvloed van de plant op de plant (??)

The Cottage garden

• Klein landarbeidershuisje

• Weinig geld• Weinig tijd• Self supportingVoor:• Eten, gezondheid,

overleven !

The Cottage garden

Stijl elementen van de cottage tuin zijn:• Ruimten met eigen bestemming• Kleinschalig• Intieme schilderachtigheid (vals sentiment)• Afzonderlijke, symmetrische tuintjes, door hagen

omsloten• Veel knooppunten, met beelden en zonnewijzers• Vaak bloemborders o.i.v. Gertrude Jekyll

The Cottage garden

• Zorg voor een eigen uitstraling• Zorg voor gesloten borders, hierdoor minder

onderhoud• Let goed op zonnige, droge, schaduwrijke en

vochtige plaatsen in de tuin• Kies voor sterke planten, ook wintergroene• Zorg voor goede windsingels d.m.v. hagen• Water element gewenst

The Cottage Garden

The Cottage Garden

Eén- en tweejarigen:• Stokrozen• Judas penning• Vergeet-me-nietjes• Papavers• Goudsbloem• Muurbloemen• Violen• Duizendschoon

• Korenbloemen• Juffertje in ‘t groen• Oost Indische kers• Violieren• Madeliefjes• Scheefkelk• Ridderspoor• zonnebloem• Leeuwebekje etc.

The Cottage Garden

The Cottage Garden

Vaste planten zijn de ruggengraat van de cottage tuin. We zien:• Duizendblad• Vrouwenmantel• Anemoon• Akeleien• Asters• Schoenlappersplant• Rode Valeriaan• Ezelsoor

• Dahlia (knol)• Doronicum• Echinacea• Wolfsmelk• Gazania• Garanium• Daglelie (Hemerocallis)• Pioenrozen• Vuurpijl (Kniphofia)• Phlox• Salie

The Cottage Garden

The Cottage Garden

• Rozen !

The Cottage Garden

Maar ook:

KlimplantenFruitbomenKruidenGeurplanten enKuipplanten

The Cottage Garden• Alles mag naar hartenlust groeien, maar pas

op voor de

Advies: sluit ze op !

The Cottage Garden

Wat zeker niet!BamboeHeideScherpe gazonrandenRotstuintjesDwergconiferenModerne

sierelementen enModerne bestrating

The Cottage Garden

Tot slot:

Durf teexperimenteren !

TUINONDERHOUD: SNOEIEN

• Waarom snoeien ??

TUINONDERHOUD: SNOEIEN

Waarom snoeien ??• Snoeien doet groeien en bloeien !?• Voor het zicht hagen en heesters knippen• Voor bloem- blad en vruchtzetting• Voorkomen van ziekte en onbalans• Voorkomen van te groot groeien• Etc………………………………..

SNOEIEN:

• 2 Basisregels:

1. Onzorgvuldig snoeien doet meer KWAAD dan GOED !!

2. Ken de plant en zijn EIGENSCHAPPEN !

Snoeien:

• We kennen 2 typen heesters:

1. De doorgaande en doorgroeiende heester (wordt groter en breder, het hart van de plant creëert geen nieuwe scheuten) en

2. De Verjongingsheester(steeds vanuit het hart nieuwe scheuten), groeit breed uit vanaf de grond.

Snoeien:

Doorgaande heester:1. Niet of nauwelijks snoeien2. Alleen dood ingevroren of beschadigd hout

uitsnoeien3. Vaak gemaakte fout: verkeerde heester op

verkeerde plaats ! Hierdoor toch vaak snoei noodzakelijk, zo niet: verplaatsen of rooien

Snoeien:

De verjongingsheester:Als ze bloemen geven noemen we ze Bloemheesters, die kunnen bloeien :

1. Scheutbloeiers2. Twijgbloeiers3. Takbloeiers

Snoeien:Scheutbloeiers: In voorjaar scheuten vormend,

nog zelfde zomer of herfst bloeiend. Laat in najaar terugsnoeien of vroeg in voorjaar.

• Perk Rozen• Lavendel• Buddleja daviddii

Snoeien:Twijgbloeiers: In voorjaar scheuten, in najaar bloemknoppen, die vervolgens het jaar erop (scheut is inmiddels twijg geworden) gaan bloeien. Na bloei direct snoei van de bloemtwijg!

• Forsythia• Boerenjasmijn• Ribes

Snoeien:

Takbloeiers:• Behoren altijd tot de doorgaande heesters• Bloeien op “oud” hout• Worden niet gesnoeid• Japanse sierkwee• Toverhazelaar

Snoeien:

Strakke hagen:• Liguster• Taxus, Buxus• Beuk• Haagbeuk

Losse hagen:• Laurierkers• Zuurbes• Lavendel• Escalonia• Spirea• Ganzerik

Snoeien:

Strakke haag:• Met heggenschaar, meetlint, trapje

Snoeien:

Rozen:• Occulatie punt liefst onder de aarde• Veredelde rozen steeds snoeien:• Zomersnoei> weghalen uitgebloeide rozen• Najaarssnoei> tot kniehoogte terugzetten• Voorjaarssnoei> de roos is een echte

scheutbloeier.dode en ingevroren takken wegsnoeien, de 4 overgebleven gesteltakken tot 6cm hoogte afknippen, er blijven dan nog 4 á 6 ogen per gesteltak over. Deze lopen spoedig uit

Snoeien:

Roos na snoei:Worteldruk !

Snoeien Hortensia:• Er bestaan 5 typen hortensia’sGewone hortensia(Hydrangea macrophylla)

Pluimhortensia(Hydrangea paniculata)

Bol Hortensia(Hydrangea arborescens)

Klimhortensia(Hydrangea anamale)

Hydrangea aspera

Ook bestaan nog de Eikbladige hortensia (Hydrangea quercifolia) en deHydrangea serrata, beiden schuitbloeiers

Klim Hortensia ( Hydrangea anomale)

• Klimmer, eerst traag, dan snel• Kleiner blad, bloei juni-juli, wit• Hechtwortels, 1e jaar geleiden• Kan 10 meter hoog worden• Zon maar ook halfschaduw en

schaduw• Kan tegen Noord muur!• Voedzame maar • Kalkarme grond, en water!• Alleen vormsnoei, snoei direct na de

bloei, maar later geen nieuwe scheuten wegknippen, het is een twijgbloeier !

Hortensia Hydrangea macrophylla

• Dikke bladeren, 10-18 cm groot• Bolhortensia’s en schermhortensia’s• Bloei juli-augustus• Volle zon alleen bij vochtige grond• Ook halfschaduw• Blauwe bloem: Zure grond + ijzer en aluminium• Zijn niet altijd winterhard !• In MAART verjongingssnoei,vanuit hart en gesnoeide takken loopt de plant weer uit• Ook in MAART drastische snoei, • 1 jaar géén bloem• Uitgebloeide bloemen mogen in najaar of winter worden weggeknipt• Twijgbloeier !

HortensiaHydrangea arborescens “Annabel”

• Liefst zon, maar ook schaduw• Vochtige, doorlatende grond !• Voedzame grond !• Hoogte 1 meter• Bloem wit in Bolvorm• “Grandiflora” kleinere bol• Bloeit op éénjarig hout, in MAART

terugsnoeien als plant te groot wordt en verhout !

• Verjongingssnoei in MAART• SCHEUTBLOEIER• Uitgebloeide bloemen mogen in

najaar of winter worden weggeknipt

Hydrangea aspera• Schaduw en beschutting!• Humusrijke bosgrond• 2 meter hoog• Verticale takstructuur• Twijg en knop ruw behaard• Grote bladeren 20 cm• Bloeiwijze 16 cm• Onderbeplanting voor boom• Bloeit op éénjarig hout• Scheutbloeier!• In maart snoeien, eventueel drastisch terugsnoeien, in juli – augustus weer bloei• Uitgebloeide bloemen mogen in najaar worden weggeknipt

PluimhortensiaHydrangea paniculata

• Zonnig tot lichte schaduw• 3 meter hoog, witte pluimen, verkleuren naar roze-rood• Zeer winterhard• Bloei aug – sept• Zure, humusrijke grond, vochtig en voedzaam• Bloeit op éénjarig hout• Snoei in maart ook drastische snoei, zelfde jaar nog bloem• Scheutbloeier

Hortensia familie

Scheutbloeiers ( geheel terugzetten mag!) zijn:Hydrangea arborescens “Annabel”Hydranchea paniculata (pluimhortensia)Hydranche aspera

Twijgbloeiers (verjongingssnoei na bloei!)zijn:Hydrangea macrophyllaHydrangea anomale (klimhortensia)

Gazon onderhoud:

• Maaien , onkruidbestrijding• Bemesten• Verticuteren• Beluchten• Beregenen• Inzaaien

Werkzaamheden voorjaar:

• Snoeien, o.a Heide, Vlinderstruik, Lavatera• Voorjaarsbloeiende heesters direct na de bloei !• Catalpa en Acacia tot op 15 cm van de knot• Rozen ( maar niet alle soorten !!)• Snelgroeiende hagen, o.a. Liguster, Taxus, Leylandii

etc.• Onkruiden verwijderen , Veldkers !!• Vaste planten scheuren• Bij droog weer grasveld verticuteren• Vijver opschonen, etc, etc…………

Meststoffen & Beplanting

N = Stikstof (BLOEDMEEL)Bevordert de groei van de plantBevordert de fotosynthese (Bladgroen)Belangrijk onderdeel van de eiwitten

Meststoffen & Beplanting

N = StikstofBij overbemesting:Te slappe , weelderige groeiGebreksverschijnselenGrote en donkergroene zachte bladerenVatbaar voor ziekten & plagen

Meststoffen & Beplanting

N = StikstofBij te weinig % : slechte groeiBleekgroene tot gele kleurHierdoor slechte fotosynthese

Meststoffen & Beplanting

P = Fosfor of Fosfaat (BEENDERMEEL)Bevordert de bloei van de plantBevordert de wortelgroeiBevordert de rijping van zadenBelangrijk onderdeel van de eiwitten

Meststoffen & Beplanting

P = Fosfor of FosfaatBij overbemesting:Gebreksverschijnselen, ijzer tekortRemming van opname Koper en Zink

Meststoffen & Beplanting

P = Fosfor of FosfaatBij te weinig % : Slechte groeiDofgroen / dofblauw bladBlad stug en krullende bladrandenGeel blad en valt te vroeg afSlechte wortelgroei bij jonge planten

Meststoffen & Beplanting

K = Kalium (zout) (VINASSE) bijprodukt suiker productie

Bevordert de opname van waterBevordert de stevigheid van de plantBevordert productie van koolhydratenMeer resistent tegen schimmels, vorst en

droogteBevordert transport van assimilatie

Meststoffen & Beplanting

K= KaliumBij overbemesting:Gebreksverschijnselen, Remming van opname magnesium,

calcium en borium

Meststoffen & Beplanting

K = KaliumBij te weinig % : Slechte groeiDonkerder blad dan normaalBlad klein en krullende gele bladrandenBlad verdroogt en valt te vroeg af

Meststoffen & Beplanting

Ook nodig:Zwavel > voor aminozuren en eiwitten

Calcium > bodemecosysteem, bouwsteen van de celwanden

Magnesium > voor fotosynthese en groei

Meststoffen & Beplanting

Grondanalyse:

Blgg OosterbeekHieruit volgt een bemestingsadvies

Wat gaan we vandaag doen ?

1. Plantenkennis

2. Examen 2010

3. Appeltern en Von Gimbornarboretum

4. Opdracht beplantingsplan

5. Vijvers, waar op te letten

6. Offerte, waaraan te voldoen

7. Aanleg van de tuin, van start tot finish

Welke plant ??

Welke plant ??Vinca MinorMaagdenpalm

Welke plant ??

Welke plant ??

KivietsbloemFritillaria meleagris

Bloeiperiode: aprilStandplaats: vochtig

Welke plant ??

Welke plant ??

SieruiAllium giganteum

Welke plant ??

Welke plant ??

Nepeta faassenii Six Hill’s GianntKattekruidJuni – augustusRandplant, pas op katten !

Examen 2010• Situatieschets:• De woning, behorend bij deze tuin, is een rijtjeswoning en wordt bewoond door een

ouder echtpaar. • Leeftijd: 60+ • Het echtpaar is moeilijk ter been • De man is van beroep bankdirecteur. De vrouw is van beroep bibliothecaresse.• Zij hebben in hun leven veel gereisd. Japan was hun favoriet.• • De bijgaande foto’s geven een impressie van de achterkant van de woning die zij

bewonen en de huidige tuin. • De tuin ligt op het oosten en de grondsoort is zandgrond. Als aanvulling zie bijgaande

plattegrond.• De bewoners willen een geheel nieuwe achtertuin. • Tevens hebben de bewoners aangegeven dat de tuin een klassieke uitstraling moet

hebben met hier en daar elementen uit de Japanse stijl en dat ze een voorkeur hebben voor pasteltinten.

Examen 2010• Programma van eisen en wensen:

• De tuin dient een klassieke stijl te hebben met hier en daar elementen uit de Japanse stijl

• Mevrouw zit graag in de zon. Meneer zit graag in de schaduw• Een terras voor ca. 6 personen• Gazon• Bestrating van grote natuurtegels• Pergola• Plaats voor 3 containers• Beplanting in pasteltinten• Afscheiding groenblijvend• Onderhoudsarm

Examen 2010

Examen 2010

Examen 2010

Examen 2010

Examen 2010

Frank van Veen

Appeltern

Appeltern

Appeltern

Appeltern

Appeltern

Appeltern

Appeltern

Appeltern

Appeltern

Gimborn arboretum

Gimborn arboretum

Opdracht beplantingsplan

Er zijn 3 tekeningenWe zijn met 6 personenOf 3 groepjes van 2 personen of 2 groepjes van 3 personen ??Vul per groepje in GOED OVERLEG beplantingsplan in , tijd 30 min.Wissel de tekening en in GOED OVERLEG geef aan welke plant goed of foutMotiveer indien plantkeuze fout is

Vijvers, waar op letten ??

1. Welke maximale grote en diepte2. Welke functie heeft de vijver3. Waar komt de vijver te liggen4. Welke beplanting in en rondom de vijver5. Technische hulpmiddelen nodig6. Wie gaat de vijver aanleggen7. Wat mag de vijver gaan kosten

Offerte, waar op letten ?• Omschrijving werkzaamheden

– Voortuin, achtertuin, zijtuin, formaat A2, A3– 3 schetsen, 1 definitief ontwerp, beplantingsplan– Beplantingslijst, materiaallijst, matenplan

• Optionele mogelijkheden– Verlichtingsplan, Onderhoud- beheerplan

• Reiskosten, kadasterkosten, kopieerkosten• Leveringsvoorwaarden• Etc.

Aanleg tuin, van schets tot oplevering

Aanleg tuin, van schets tot oplevering

•Klant vinden•Op vrijblijvend gesprek bij klant•Maken offerte•Na ontvangst getekende offerte op bezoek, inventarisatie wensen en eisen, foto’s maken•Maken van 3 of meer schetsen•Presenteren van de schetsen, keuze maken•Definitief ontwerp maken en presenteren•Maken beplantingsplan, beplantingslijst•Contact zoeken met hovenier•Tijdens aanleg regelmatig contact met opdrachtgever EN hovenier. > oplevering