contents · 2015. 3. 31. · contents...
Post on 22-Mar-2021
3 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Contents
วทยาศาสตรและเทคโนโลย
ปท 5 ฉบบท 2 ประจำเดอน กรกฏคม-ธนวคม 2554 Vol. 5 No. 2 July-December 2011 ISSN 2286-6175
บทความพเศษu Health Diplomacy-A Historical Perspective and a Challenge for the Future Jerrold M. Michael
บทความวชาการu อายตนะกบการวจยและการทดสอบทางวศวกรรมไฟฟาแรงสง Ayatana with Research and Testing in High Voltage Engineering ธนากร นำาหอมจนทรu การแทรกลายนำาในภาพดจทลสำาหรบการปองกนลขสทธของภาพ Image Watermarking for Image Copyright Protection สมหญง โภคอดมu RFID เทคโนโลยทยงเตบโต RFID: A Non-stop technology สราวธ นนทะสด
บทความวจยu ฤทธตานอนมลอสระ DPPH ของผลตภณฑนำามนรำาขาว Free Radical Scavenging Activity to DPPH of Rice Bran and Germ Oil รองศาสตราจารยปภาวด คลองพทยาพงษ , บญดศย วงศศกด สกลทพย พนาภกด และ ผชวยศาสตราจารย ดร. รงตะวน สภาพผล u ความสมพนธระหวางปจจยดานคณสมบตของผเรยน ความคดเหน เกยวกบการจดการเรยนการสอน ผลสมฤทธทางการเรยน กบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษา พยาบาล หลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย ประจำาปการศกษา 2553 An Analysis of Learning Factors for Bachelor of Nursing Science Students at the School of Nursing, Eastern Asia University in Academic Year 2010 พลตรหญง ดร .อรนนท หาญยทธ*u กระบวนการจดการเรยนการสอนวชาการควบคมยาสบ ในหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย Teaching and Learning Processes on Smoking Cessation in the Bachelor of Nursing Science Curriculum at Eastern Asia University อทยวรรณ พงษบรบรณ, สล ทองวเชยร, สพตรา มะปรางหวาน, นชนาท ประมาคะเต, พ.ต. หญง รชยา รตนะถาวรu โครงการเรยนการสอน/วธการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน เรองการพยาบาลผปวยเดกทมความผดปกตของระบบทางเดน
อาหารและแนวคดทเกยวของรายวชาการพยาบาลเดกและ วยรน (0720315) สำาหรบนกศกษาชนปท 3 Problem-based Teaching Method on Medical Care for Children with Abnormal Digestion ชญานกา ศรวชย และคณะฯu ความพงพอใจในงานของพยาบาลในโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา Nurses’ Job Satisfaction in Phramongkutklao Hospital ศรวรรณ เผาจนดาu การตดตามสมรรถนะพยาบาลวชาชพของผสำาเรจการศกษา หลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย ปการศกษา 2552 A Competency Follow-Up of Professional Nurses Study for Bachelor of Nursing Science Program Graduates, Eastern Asia University during the Year 2009 พ.ต. หญง รชยา รตนะถาวร, พพฒน พนเลยว และ อนน แซแกะu การพยาบาลผปวยเดกโรคหวใจ Nursing Care in Heart Disease Pediatric ชญานกา ศรวชยu เตาเผาถานผลไมดดกลน Odors Absorbed Fruit Charcoal Furnace ธรพงศ บรรกษ และ พงษสวสด คชภมu การทดสอบการเปรยบเทยบคาแรงดนไฟฟาเบรกดาวน ในฉนวนอากาศโดยใชอเลกโตรดแบบระนาบ-ระนาบ และ แกปทรงกลมขนาด 5 และ 25 เซนตเมตร Comparative Experiment of Breakdown Voltage in Air Insulation of Plane-Plane Electrode and Sphere Gap Diameter Size of 5 and 25 Centimeters ธนากร นำาหอมจนทรu การออกแบบวงจรอเลกทรอนกสกำาลงสำาหรบรถไฟฟาทใช ระบบพลงงานแสงอาทตย A Design of Power Electronics Circuit for a Solar- Electric Car ปฏภาณ เกดลาภ, ชตพนธ อยายโสม, สพศ บญรตน
แนะนำาหนงสอu ปาฏหารยแหงการสำานกรคณ สภกญญา ชวนชยu สามเหลยมเบอรมวดา ดนแดนอาถรรพณ ธนากร นำาหอมจนทร
อาศรวาทสดด
พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชในวาระวนเฉลมพระชนมพรรษา 5 ธนวาคม 2554
ทรงเปนศร เปนศกด จกรวงศทรงธำรง สนตธรรม นำสสมยทรงทศพธรชธรรมบำรงไผททรงพระเกยรตแผไกลในสกล
พระทรงเปนกำลงของแผนดนพระทรงศลป ทรงศสตรพพฒนผล
พระทรงยง สขแทแกปวงชนพระภวดล ทรงพระ เจรญเทอญ
*เนาวรตน พงษไพบลย
ปท 5 ฉบบท 2 ประจำเดอน กรกฏคม-ธนวคม 2554 Vol. 5 No. 2 July-December 2011 ISSN 2286-6175
วตถประสงค 1.เพอสงเสรมสนบสนนการเผยแพรผลงานวจยและทรรศนะทางวชาการทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย
2.เพอเปนเวทเผยแพรผลงานทางวชาการและผลงานวจยของอาจารยนกศกษาทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย
3.เพอเปนแหลงศกษาคนควาทางวชาการและการวจยเพอนำาไปใชประโยชนตอไป
เจาของ มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
ทปรกษา อธการบดดร.โชตรสชวนชย
รองอธการบดฝายนโยบายและแผนอาจารยสภกญญาชวนชย
รองอธการบดฝายวจยผชวยศาสตราจารยบษยมาสสนธประมา
คณะทปรกษากองบรรณาธการ (Editorial advisory board)
ศาสตราจารยดร.อดมวโรตมสกขดตถราชบณฑต
ศาสตราจารยจงจตรหรญลาภ
ศาสตราจารยพเศษประสทธโฆวไลกล
รองศาสตราจารยดร.ครรชตมาลยวงศราชบณฑต
รองศาสตราจารยดร.บญมเณรยอด
รองศาสตราจารยดร.สมพรกนทรดษฎเตรยมชยศร
รองศาสตราจารยเพลนทพยโกเมศโสภา
บรรณาธการ รองศาสตราจารยดร.พมลพรรณเรพเพอร
กองบรรณาธการ รองศาสตราจารยดร.พมลพรรณประเสรฐวงษเรพเพอร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
รองศาสตราจารยดร.อมพรศรเสรมโภค มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
รองศาสตราจารยดร.ทววฒนปตยานนท มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
รองศาสตราจารยดร.สมบตทฆทรพย มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
รองศาสตราจารยดร.ทองหลอเดชไทย มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
รองศาสตราจารยดร.ประกอบคณารกษ มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
รองศาสตราจารยดร.ปภาวดคลองพทยาพงษ มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
รองศาสตราจารยประณตนนทยะกล มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
ดร.กฤตมาเหมวภาค มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
ดร.ดเรกพรสมา มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
รองศาสตราจารยดร.ธนาคมสนทรชยนาคแสง มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ
ผชวยศาสตราจารยดร.พรฤดเนตโสภากล สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง
วทยาศาสตรและเทคโนโลย
ผชวยศาสตราจารยดร.รงตะวนสภาพผล มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
รจเรขาวทยาวฑฒกล มหาวทยาลยมหดล
รศ.ดร.สมใจพทธาพทกษผล มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช
เลขานการ นางสาวอรพนทลกอนทร
ออกแบบปก/ จดรปเลม อาจารยวลาวรรณสขมาก
นางสาวอรพนทลกอนทร
พสจนอกษรประจำาฉบบ รองศาสตราจารยดร.สมบตทฆทรพย
รองศาสตราจารยดร.ทองหลอเดชไทย
รองศาสตราจารยดร.ปภาวดคลองพทยาพงษ
รองศาสตราจารยดร.อมพรศรเสรมโภค
อาจารยสภชฌานศรเอยม
นางสาวทพยรตนพานะจตต
อาจารยมาลนจนทรโชต
AssociateProfessorDr.SushamaKasbekar มหาวทยาลยอสสมชญ
รองศาสตราจารย ดร. รจร ภสาระ มหาวทยาลยศรปทม
รองศาสตราจารย ดร. ลดดาวลย เพชรโรจน มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช
ศาสตราจารย จงจตร หรญลาภ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร
ผชวยศาสตราจารย ดร. สรรพชย หวะนนทน โรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลา
ศาสตราจารย สทศน ยกสาน มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ(ประสานมตร)
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย(สสวท.)
กระทรวงศกษาธการ
สำานกวทยาศาสตรราชบณฑตยสถาน[3]
รองศาสตราจารย ดร. พงศ หรดาล มหาวทยาลยราชภฎพระนคร
ดร.วรรณภา ประไพพานช มหาวทยาลยมหดล
รองศาสตราจารย ดร. บญใจ ศรสถตยนรากร จฬาลงกรณมหาวทยาลย
รองศาสตราจารย วระเชษฐ ขนเงน สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง
รองศาสตราจารย ดร. กญญดา ประจศลป จฬาลงกรณมหาวทยาลย
รองศาสตราจารย ดร. ครรชต มาลยวงศ ราชบณฑต
รองศาสตราจารย ดร. ธนาคม สนทรชยนาคแสง มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ
นางรจเรขา วทยาวฑฒกล มหาวทยาลยมหดล
Associate Professor Dr. Sushama Kasbekar มหาวทยาลยอสสมชญ
ผทรงคณวฒกลนกรองบทความ
วกฤตการณนำาทวมกรงเทพฯและปทมธานระหวางเดอนตลาคมถงชวงกลางเดอนธนวาคมของป2554นน
มผลกระทบอยางยงตอกระบวนการจดทำาตนฉบบของวารสารEAUHeritageแมวาเราไดใชเทคโนโลยสอสารกนระหวาง
ผทรงคณวฒผใหความอนเคราะหอานตนฉบบและผเขยนพรอมทงกองบรรณาธการกยงมปญหาทตองใชเวลามากและ
ตองยดเวลาใหเนนนานออกไปทงนเนองจากความกงวลใจทตองเกบสงของเครองใชใหพนนำาและการเคลอนยาย
ครอบครวหนนำาดงนนจงทำาใหวารสารฉบบท2ป2554ตองยดเวลาในการตพมพมาออกในตนเดอนมกราคมของป
2555บรรณาธการจงขออภยตอผอานเปนอยางยง
วารสารEAUHeritage ฉบบนประกอบดวยบทความพเศษทไดรบความกรณาจากProfessorJerrold
M.Michaelจากประเทศสหรฐอเมรกาเปนผมชอเสยงทไดผลตผลงานดานสาธารณสขสำาคญๆมาตลอดนอกจากน
ทานยงเคยเปน ศาสตราจารยและคณบดคณะสาธารณสขทTheUniversityofHawaii เปนเวลา25 ปและ
เปนศาสตราจารยดานGlobalHealthทGeorgeWashingtonUniversityอก14ป
วารสารEAUHeritageฉบบท2นยงมบทความวชาการเขยนโดยอาจารยจากมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
3เรองมบทความวจยอก9เรองในดานวศวกรรมศาสตรเภสชศาสตรและพยาบาลศาสตรสำาหรบหนงสอดทนำามา
แนะนำาในฉบบคอปาฏหารญแหงการสำานกรคณแนะนำาโดยอาจารยสภกญญาชวนชยและสามเหลยมเบอรมวดา
ดนแดนอาถรรพณแนะนำาโดยอาจารยธนากรนำาหอมจนทร
ขอขอบพระคณทานผทรงคณวฒทกทานทไดชวยวจารณและแนะนำาการแกไขบทความทกเรองทตพมพ
ในฉบบนและขอเชญชวนนกวชาการทสนใจสงบทความวชาการหรอบทความวจยมาตพมพเผยแพรในวารสารวชาการ
ของมหาวทยาลยอสเทรนเอเชยในฉบบตอไปทางกองบรรณาธการขอถอโอกาสนอญเชญคณพระศรรตนตรยอำานวยพร
ใหทานผอานทกทานมความสขสวสดทกประการ
บรรณาธการ
บทบรรณาธการ
JERROLD M. MICHAEL
ScD,DrPH,FAPHAisEmeritusDeanandProfessorofPublicHealthoftheSchoolofPublic
HealthoftheUniversityofHawaiiandfoundingDean,Asia-PacificAcademicConsortiumfor
PublicHealth
ธนากร นำาหอมจนทร
อาจารยประจำาสาขาวชาวศวกรรมไฟฟาคณะวศวกรรมศาสตรมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
สมหญง โภคอดม
อาจารยประจำาคณะวศวกรรมศาสตรมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
สราวธ นนทะสด
อาจารยประจำาคณะวศวกรรมศาสตรมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
รองศาสตราจารยปภาวด คลองพทยาพงษ
คณบดคณะเภสชศาสตรมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
บญดศย วงศศกด
อาจารยประจำาคณะเภสชศาสตรมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
สกลทพย พนาภกด
อาจารยประจำาคณะเภสชศาสตรมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
ผชวยศาสตราจารย ดร. รงตะวน สภาพผล
คณะแพทยศาสตรมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
พลตรหญง ดร .อรนนท หาญยทธ
คณบดคณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
พนเอกหญง อทยวรรณ พงษบรบรณ
อาจารยประจำาคณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
สล ทองวเชยร
อาจารยประจำาหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑตบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
สพตรา มะปรางหวาน
อาจารยประจำาคณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
แนะนำาผเขยน
นชนาท ประมาคะเต
อาจารยประจำาคณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
พ.ต. หญง รชยา รตนะถาวร
อาจารยประจำาคณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
ชญานกา ศรวชย
อาจารยประจำาคณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
ศรวรรณ เผาจนดา
นกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑตมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
พพฒน พนเลยว
บณฑตพยาบาลมหาวทยาลยอสเทรนเอเชยรนท2ปการศกษา2553
อนน แซแกะ
บณฑตพยาบาลมหาวทยาลยอสเทรนเอเชยรนท2ปการศกษา2553
ธรพงศ บรรกษ
อาจารยประจำาสาขาวชาวศวกรรมเครองกลคณะวศวกรรมศาสตรมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
พงษสวสด คชภม
อาจารยประจำาสาขาวชาวศวกรรมเครองกลคณะวศวกรรมศาสตรมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
ปฏภาณ เกดลาภ
อาจารยประจำาสาขาวชาวศวกรรมไฟฟาคณะวศวกรรมศาสตรมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
ชตพนธ อยายโสม
อาจารยประจำาสาขาวชาวศวกรรมไฟฟาคณะวศวกรรมศาสตรมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
สพศ บญรตน
เจาหนาทประจำาสาขาวชาวศวกรรมไฟฟาคณะวศวกรรมศาสตรมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
สภกญญา ชวนชย
รองอธการบดฝายนโยบายและแผนและรกษาการผอำานวยการสำานกการคลงและทรพยสน
แนะนำาผเขยน
บทความพเศษu HealthDiplomacy-AHistoricalPerspectiveandaChallengefortheFuture 1
Jerrold M. Michael
บทความวชาการu อายตนะกบการวจยและการทดสอบทางวศวกรรมไฟฟาแรงสง 9
AyatanawithResearchandTestinginHighVoltageEngineering
ธนากร นำาหอมจนทร
u การแทรกลายนำาในภาพดจทลสำาหรบการปองกนลขสทธของภาพ 17
ImageWatermarkingforImageCopyrightProtection
สมหญง โภคอดม
u RFIDเทคโนโลยทยงเตบโต 28
RFID:ANon-stopTechnology
สราวธ นนทะสด
บทความวจยu ฤทธตานอนมลอสระDPPHของผลตภณฑนำามนรำาขาว 37
FreeRadicalScavengingActivitytoDPPHofRiceBranandGermOil
รองศาสตราจารยปภาวด คลองพทยาพงษ, บญดศย วงศศกด, สกลทพย พนาภกด และ
ผชวยศาสตราจารย ดร. รงตะวน สภาพผล
u ความสมพนธระหวางปจจยดานคณสมบตของผเรยนความคดเหนเกยวกบการจดการเรยนการสอน 43
ผลสมฤทธทางการเรยนกบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษาพยาบาลหลกสตร
พยาบาลศาสตรบณฑตคณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยอสเทรนเอเชยประจำาปการศกษา2553
AnAnalysisofLearningFactorsforBachelorofNursingScienceStudentsattheSchool
ofNursing,EasternAsiaUniversityinAcademicYear2010
พลตรหญง ดร .อรนนท หาญยทธ
สารบญ
สารบญ
u กระบวนการจดการเรยนการสอนวชาการควบคมยาสบในหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต 53
คณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
TeachingandLearningProcessesonSmokingCessationintheBachelorof
NursingScienceCurriculumatEasternAsiaUniversity
อทยวรรณ พงษบรบรณ, สล ทองวเชยร, สพตรา มะปรางหวาน, นชนาท ประมาคะเต, รชยา รตนะถาวร
uโครงการเรยนการสอน/วธการสอนโดยใชปญหาเปนฐานเรองการพยาบาลผปวยเดกทมความผดปกต 60
ของระบบทางเดนอาหารและแนวคดทเกยวของรายวชาการพยาบาลเดกและวยรน(0720315)
สำาหรบนกศกษาชนปท3
Problem-basedTeachingMethodonMedicalCareforChildrenwithAbnormalDigestion
ชญานกา ศรวชย และคณะฯ
u ความพงพอใจในงานของพยาบาลในโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา 66
Nurses’JobSatisfactioninPhramongkutklaoHospital
ศรวรรณ เผาจนดา
u การตดตามสมรรถนะพยาบาลวชาชพของผสำาเรจการศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต 74
มหาวทยาลยอสเทรนเอเชยปการศกษา2552
ACompetencyFollow-UpofProfessionalNursesStudyforBachelorofNursingScience
ProgramGraduates,EasternAsiaUniversityduringtheYear2009
พ.ต. หญง รชยา รตนะถาวร, พพฒน พนเลยว, อนน แซแกะ
u การพยาบาลผปวยเดกโรคหวใจ 84
NursingCareinHeartDiseasePediatric
ชญานกา ศรวชย
u เตาเผาถานผลไมดดกลน 95
OdorsAbsorbedFruitCharcoalFurnace
ธรพงศ บรรกษ และ พงษสวสด คชภม
u การทดสอบการเปรยบเทยบคาแรงดนไฟฟาเบรกดาวนในฉนวนอากาศโดยใชอเลกโตรด 103
แบบระนาบ-ระนาบและแกปทรงกลมขนาด5และ25เซนตเมตร
ComparativeExperimentofBreakdownVoltageinAirInsulationof
Plane-PlaneElectrodeandSphereGapDiameterSizeof5and25Centimeters
ธนากร นำาหอมจนทร
u การออกแบบวงจรอเลกทรอนกสกำาลงสำาหรบรถไฟฟาทใชระบบพลงงานแสงอาทตย 110
ADesignofPowerElectronicsCircuitforaSolar-ElectricCar
ปฏภาณ เกดลาภ, ชตพนธ อยายโสม, สพศ บญรตน
แนะนำาหนงสอu ปาฏหารยแหงการสำานกรคณ 119
สภกญญา ชวนชย
u สามเหลยมเบอรมวดาดนแดนอาถรรพณ 122
ธนากร นำาหอมจนทร
สารบญ
1
บทคดยอ
ปจจบนเปนยคเศรษฐกจโลกทกประเทศมการตดตอสอสารกนขามชาตเปนสาเหตใหโรคระบาดจากประเทศหนง
สามารถแพรกระจายไปไดทวโลกอยางรวดเรวผานทางการคมนาคมทางอากาศเชนการเดนทางขามประเทศและทวป
ตางๆของประชากรโลกซงมมากกวาสองลานคนตอวนทำาใหอาจมโรคตดตอผานมาจากนกเดนทางไดรวมถงความเจรญ
ทางดานการคาระหวางประเทศทในปจจบนมการนำาเขาสงออกอาหารและสนคาตางๆมลคามากกวาลานลานดอลลาหสหรฐ
ทำาใหเกดความเสยงดานสขภาพเนองจากผลตภณฑดงกลาวอาจมสารพษปนเปอนทเปนอนตรายตอสขภาพไดดงนน
ทกประเทศควรมการสงเสรมนโยบายการฑตดานสขภาพโดยใหความสำาคญกบประเทศทมความขดแยงกนและประเทศ
ทกำาลงพฒนาทงนเพอปองกนไมใหโรคภยทเกดขนจากทหนงสามารถแพรกระจายไปไดซงสงผลตอสขภาพโดยรวม
ของประชากรโลก
คำสำคญ:การทตดานสขภาพ,ความเสยงดานสขภาพ
Abstract
Intoday’sglobaleconomy,nonationlivesaloneinavacuum.Diseasesonceendemiconlyto
certainregionsoftheworldcanbespreadthousandsofmileawayinonlyafewhoursviaairtransport.
Themovementofmorethantwomillionpeopleeachdayacrossnationalbordersandthegrowthof
internationalcommerceareresponsibleforhealthrisksrangingfrominfectiousdiseaseintravelersto
contaminatedfoods.Nationstradebillionsdollarsworthoffoodandotherproductsthatmaypresent
healthriskstoimportingcountries,andmarket/economicriskstoexportingcountries,ifthesehealth
issuesonaglobalbasisthroughintegratedforeignpolicy.HealthDiplomacy,thelinkageofhealth
Health Diplomacy-A Historical Perspective and a Challenge
for the Future
JerroldM.Michael1
1ScD,DrPH,FAPHAisEmeritusDeanandProfessorofPublicHealthoftheSchoolofPublic
HealthoftheUniversityofHawaiiandfoundingDean,Asia-PacificAcademicConsortium
forPublicHealth
2
Ifthereisone “Given”inthefieldof
humandynamicsitisthatallsocieties,cultures,
andreligionsplaceavalueonhumanlife,dating
backtoancienttimes.Implicitinthisvaluehas
beenasharedmoralperceptionthatitis“right”
totakecareofthebasichealthandwell-being
ofourfellowmenandwomen.Itisourshared
responsibilityascitizensoftheworld-neighbors
toall.
That“Given”hasbeensubstantiatedtime
andtimeagain,particularlyduringtimesofcrisis,
suchasthe2004TsunamithathitSoutheastAsia,
orthefloodingthatravagedtheGulfCoastof
theUnitedStatesin2005.Peopleeverywhere
continuetoreachouttohelpinwhateverway
possibletoalleviatehumansufferingbecause-it
isthe“right”thingtodo.
Ifthereisasecond“Given”itisthatthe
healthofallpeopleshasalsobeeninterdependent
sincetimebegan.Itwastrueinthepastand
currentlyinthisageofrapidtravel,international
commerce,andglobalcommunication-artificial
bordersandgeographicdistancescannotisolate
thehealthandsafetyproblemsandconcernsof
peopleinonecommunityfromthoseinanother.
Thus,healthisGlobalinnature(Michael,
2000).
Whileithasrecentlybecomeaverymuch
voguephrase,HealthDiplomacyor--thelinkage
ofhealthwithdiplomacyasafactorofenhancing
positiveinteractionsbetweennationsandserving
asabaselineforpeacefulrelationships--isnota
newconcept.
Inhiswidelyacceptedversionofthetrue
genesisofinternationalhealth,authorand
ProfessorofLawatIndianaUniversityDavid
Fidlernotedin2001thattheglobalization
ofpublichealthledtothedevelopmentof
internationalhealthdiplomacyandinternational
(regimes) collaboration forpublichealth
beginninginthemid19thcentury.(Fidler,2001)
Itoccurred-henoted-becauseoftheemergence
ofacollectiveconcernforinfectiousdiseases.
Byhiscalculationthateraofsignificant
“Internationalhealthdiplomacybeganin1851,
whenEuropeanstatesgatheredforthefirst
InternationalSanitaryConferencetodiscuss
cooperationoncholera,plague,andyellow
fever.Thesestateshadpreviouslydealtwith
(transboundary)diseasetransmissionthrough
nationalquarantinepolicies.Thedevelopmentof
railwaysandtheconstructionoffastershipswere
amongthetechnologicaladvancesthatincreased
pressureonthevalueofnationalquarantine
systems.
withdiplomacy,meetsthedualgoalsofimprovingglobalhealthwhilemaintainingandimproving
internationalrelations,particularlyinconflictareasandresourcepoorenvironment.
Keywords:healthdiplomacy,healthrisks
3
Diseasecontrolbecameasubjectof
diplomaticdiscussionasaresultofthecholera
epidemicsthatsweptthroughEuropeinthefirst
halfofthe19thcentury.Nationalpoliciesnotonly
failedtopreventthespreadofthediseasebutalso
createddiscontentamongmerchants,whobore
thebruntofquarantinemeasuresandurgedtheir
governmentstotakeinternationalaction.
Intoday’sparlance,cholerawasan
emerginginfectiousdiseasethatcaughtEuropeans
unprepared.
Thenext100yearsafter1851witnessed
anevolutionininternationalcooperationon
infectiousdiseases.Statesconvenedconferences,
adoptedtreaties,andcreatedseveralinternational
healthorganizationstofacilitatecooperationon
thecontrolofinfectiousdiseases.Theworkof
KochandPasteurencouragedinternational
cooperationasgermtheoryalloweddiplomatsto
shapemoreinformedpoliciesandrules.
Bytheendof1951thisscientificand
diplomaticprocesshadproducedtheWorldHealth
Organizationandasinglesetofinternational
legalrulesoninfectiousdiseasecontrol,the
InternationalSanitaryRegulations.Overthe
courseofacentury,theglobalthreatofinfectious
diseaseshadproducedprocesses,rules,and
institutionsforglobalhealthgovernance(Fidler,
2001).
Thereisnosingleagreedupondefinition
todescribetheconceptofHealth Diplomacy
althoughweratherliketheonesuggestedby
ourhighlyrespectedcolleague,retiredAssistant
SurgeonGeneralThomasNovotny.Henotesthat
“HealthDiplomacymaybedefinedasa political
change activity that meets the dual goals of
improving global health while maintaining and
improving international relations abroad
particularly in conflict areas and resource poor
environments.(Novotny,2006).
Anothertermoftenusedsynonymously
withHealthDiplomacyisHealth as a Bridge
for Peace.Itisatermcoinedtosuggestahealth
diplomacyapproachoriginallyundertakenin
CentralAmericainthe1980’sandconceivedof
byourownPanAmericanHealthOrganization.
Thatnotioncarriedtheideathatsharedconcerns
aroundfundamentalhealthissuescanprovidean
entrypointintheprocessofnegotiationbecause
healthissuestranscendpolitical,economic,social,
andethnicdivisionsamongpeoplesandprovide
anexusfordialogueatmultiplelevels(Guerra
deMacedo,1994).
Butoneofthemosthistoricallyappropriate
descriptionsforthisconceptoftheknittingtogether
offoreignpolicyandhealthpolicyisonecoined
byPeterJHotez,chairoftheDepartmentof
MicrobiologyandTropicalMedicine,George
WashingtonUniversity,whousestheterm--
Vaccine Diplomacy.
Indeed,Hotez’snotionthat“vaccinesmay
functionasagentsofconflictresolutionisone
thathasdeephistoricalroots.EdwardJenner,the
Britishinventorofthefirstsmallpoxvaccine,was
consideredaheroinFranceaswellasinEngland
andwascalledupontomediateprisonerexchanges.
Jennerwaselectedasaforeignmemberofthe
InstituteofFranceatatimeofalmostcontinuous
warfarebetweenthetwonationsduringtheearly
1800s(Hotez,2001).
4
DrHoteznotesthat”Themoderneraof
Americanvaccinediplomacyfollowedonthe
heelsoftheMarshallPlanwhenUStechnicaland
scientificresourceswerefirstengagedinforeign
policy.
“Inthe1950s,whenpolioepidemics
occurredeverysummerinNorthAmerica,Europe
andtheUSSR,AlbertSabinbegantoworkclosely
withSovietvirologistsinordertodevelop,test
andlicensethelivepoliovaccine.Itisnotwidely
knownthattheattenuatedpoliostrainsdeveloped
inSabin’slaboratory--weretransformedinto
aclinicallyusefuloralvaccinewiththehelpof
SovietVirologists.Presumablyitwastheterror
thatpolioinflictedintoparentsonbothsidesof
theAtlanticthatpromptedboththeAmericans
andSoviets tosetaside their ideological
differencesin1956.
AttheheightoftheColdWar,leading
SovietvirologiststraveledtoCincinnatiwhere
theyobtainedacommitmentfromSabinto
providethemwithhisvaccinestrains.Inalandmark
reciprocalvisitafewmonthslater,Sabinreceived
permissiontovisitthelaboratoriesofSoviet
scientists.Bothexchangesproceededwiththe
tacitapprovalofastridentlyanti-communist
Eisenhoweradministration.
What fol lowed was a remarkable
exampleofColdWardiplomacy,inwhichSoviet
childrenwereamongthefirsttoreceivetestdoses
oftheoralpoliovaccine.By1960,millionsof
Sovietchildrenwerevaccinated.Onlyafterits
safetyhadbeenestablishedintheUSSRand
validatedbyDorothyHorstmannfromYale,wasthe
SabinvaccineapprovedandlicensedintheUSA.
Inasimilarcaseofvaccinediplomacy
“(Similar)co-operationchanneledthroughthe
WHOledtotheintroductionofessentialsmallpox
freeze-dryingtechnology.Likepolio,thecontrol
andultimatelytheeradicationofsmallpoxwasthe
productofColdWarvaccinediplomacy.
ThecreationoftheUSAgencyfor
InternationalDevelopmentandthePeaceCorps
duringtheKennedyadministrationpossiblyhad
itsrootsintheColdWarsuccessesattributedto
vaccinediplomacy.In1966,USPresidentJohnson
undertookanambitious,albeitultimatelyfutile,
efforttoinstitutionalizevaccinediplomacy.The
InternationalHealthEducationActcalledforan
expenditureof$10millionforoverseashealthand
healtheducationbecauseasthethenSecretary
ofHealth,Education,andWelfareJohnGardner
putit,‘There are no better grounds on which
we can meet other nations and demonstrate
our own concern for peace and the betterment
of mankind than in a common battle against
disease’(Hotez,2001).
Regardlessoftheoriginoftheseterms
onethingisclear.Thedesireforgoodhealthis
amotivatingfactorandleadingpoliticalissue
forallpeople.Citizensofonenationcanhelp
breakdownbarriersofethnic,religious,and
politicaldifferenceswhentheyassistthecitizens
ofanothercountryinimprovingtheirhealth.
Integratingnationalhealthpolicywithsecurity
andbroadernationalforeignpolicycanfurthera
nation’sglobalcontributionandthusserve-asa
Bridge To Peacearoundtheworld.
Diseaseknowsnoborders.Infections
knownoboundaries.Whataffectsapersonin
5
onecountrytodaywillaffectsomeoneinanother
tomorrow.Inthesubtitleofanarticleonthe
globalizationofdiseasepublishedinThe
BrookingsReviewEricaBarks-Rugglesemphasizes
thispointbyasking:“WhenCongosneezes,will
Californiagetacold?”(Barks-Ruggles,2001)
Intoday’sglobaleconomy,nonationlives
aloneinavacuum.Diseasesonceendemiconlyto
certainregionsoftheworldcanbespread
thousandsofmilesawayinonlyafewhoursvia
airtransport.Themovementofmorethantwo
millionpeopleeachdayacrossnationalborders
andthegrowthofinternationalcommerceare
responsible forhealth risks rangingfrom
infectiousdiseaseintravelerstocontaminated
foods.
Nationstradebillionsofdollars’worthof
foodandotherproductsthatmaypresenthealth
riskstoimportingcountries,andmarket/economic
riskstoexportingcountriesiftheseproductsare
taintedandmakepeoplesick.Evidencetherecent
concernabouttaintedpetfood--andyesfood
providedaspoultryfeed.
Healthproblemsthataffecttheeconomy
ofonenationhaverepercussionsinother
countriesinaneraofglobalization.Weareclearly
interdependentinmanyimportantways.Itis
thereforeessentialthatcountriesworktogether
todealwithhealthissuesonaglobalbasis
(Michael,2004).
AlthoughtheUnitedStateshashadan
activepresenceinhealthontheglobalscenefor
decades,thereismorethatitcanandshoulddoto
makehealthamoreexplicitandmoreinfluential
partofforeignpolicy.
Itcanbestipulatedthat the health sector
should be a more significant participant in the
development of foreign policy.Citizensofmost
countriesaregenerous--andcaringpeople,and
havealwayswantedtohelpimprovethehealth
statusofthoseinothercountriesaswellastheir
own.Inadditiontoaltruisticmotives,however,
itisinthebestinterestofthemanynationsto
increasetheirroleinglobalhealthandtouse
healthasadiplomaticinitiative.
Thatverythesiswaswellarticulatedby
theformerUSStateDepartment’sUndersecretary
forPublicDiplomacyandPublicAffairs,Karen
Hughes,inNovemberof2006ataconference
recognizingtheUSNavyhospitalshipUSS
Mercy’svisittoSouthAsia--shenotedthat“this
typeofhealthdiplomacy,healthoutreachisoneof
themosteffectivewaysthatwecanreachpeople
topeopleacrossourworld.Americansreachout
tohelppeopleinneedbecauseofwhoweare
andbecauseofwhatwebelieve.Wesharewith
othersbecauseofourconvictionthatallpeople
areequalandeachpersonisuniquelyvaluableSo
thoseconvictionspromptustoaction(Hughes,
2007).
Perhapsoneofthemosttellingfactors
insupportofthenotionsofHealthDiplomacy
isaperceivedimpartialityofhealthprofessionals.
Theyhaveapersonalandwholesomestatuswith
individualsandtheircommunities--andasa
result--canhaveopportunitiesthatmayopen
doorsforothersectorsincludingthatofthe
diplomatandpolicymaker.Otherstrengthsof
healthprofessionalsincludethepersonalattributes
ofthesehealthadvocates,aswellastheir
6
professionalskillsandknow-howinenhancing
healthstatus,andtheirpotentialabilitytoactas
brokersforpeace.(Rodriguez-Garcia,2001)
Healthprofessionals--andparticularly
thosewhosemainfocusispublichealth--and
particularlythosewhohavebroadratherthan
atotallyclinicallyorientedfocussuchasmany
physicians-areintheuniquepositiontobeable
toleveragesomethinguniversallyandglobally
important,irrespectiveofthedetailsofanygiven
conflictofideologyorculturalpersuasionandthat
colleagues--isthepromiseofgoodhealth.This
makestheglobalhealthcommunityapotentially
powerfulforceinhealthdiplomacyandrelated
peaceeffortsthroughouttheworld.
Inthepasttheuniformedserviceshas
beenoneofthemosteffectivehumanresources
tofacilitatethatworthyaccomplishment.Itcan
andshould--beavitalresourceforsuchefforts
inthefuture.
Whilehealthdiplomacyhasbeenaround
formanyyears,itisclearthatitisnowamuch
morevisibleinstrumentforaddressinghealth
problemsthroughdiplomacyandinconsortwith
thepoliticalprocess.
Nowthereislittlequestionthat“Global
healthdiplomacyisgaininginimportance.Ina
worldwheretheartofdiplomacyjuggleswith
thescienceofpublichealth.Proofofthefactthat
globalhealthdiplomacyisgaininginimportance
isseenbythefactthatsomecountrieshaveadded
afull-timehealthattachétotheirdiplomaticstaffs
inrecognitionoftheimportanceandcomplexity
ofglobalhealthdeliberations.Otherhaveadded
diplomatstothestaffsoftheirinternationalheath
departments(Kickbusch,2007).
Morecurrentevidenceofthatmovement
canbeseenintheremarksbytheDirector--
GeneraloftheWorldHealthOrganization,
MargaretChan--atthatpointinofficeonlysix
weeks--InappearingbeforetheDirectoratefor
HealthandSocialAffairsinNorwayinFebruary
ofthisyear.InthatpresentationtitledHealth
Diplomacy in the 21st Century,shelaudedher
predecessor,Brundland,for “recognizingthat
healthissuesareinherentlypoliticalandmustbe
tackledatthepoliticallevel(Chan,2007).
Inspiteofoptimismregardingthesubject
matterofhealthdiplomacy,ProfessorDavid
Fidler,hasnotedthat“despitetheharshnessof
theforeignpolicyprocess,healthadvocates
havefoundwaystoinfluencethat(permanent)
dialogue….Theevolutionofthishealthcrafthas
notvaultedpublichealthtopoliticalprimacyin
theworldofforeignpolicy,butithascontributed
tohealthgainingpolitical,asopposedtojust
rhetoricaltractioninglobalpolitics(Fidler,
2007).
InanotherpresentationmadeonWorld
HealthDayinAprilof2007beforethePan
AmericanHealthOrganization,ProfessorFidler
opinedthatexcitementabouthealthdiplomacyis
encouragingabeliefthatitcanradicallytransform
foreignpolicyandinternationalrelationsbeyond
thehealthsector.However,hecautioned--a
realitycheckisneededbecausehealth’srisein
foreignpolicyanddiplomacyisnotevidenceof
significantimprovementsinhealthbutratherof
mountingdangers.
7
Further,henotedthathealthsecurityis
notthesameasinternationalorglobalhealth.Itis
amuchnarroweridea.Increasedlevelsofhealth
diplomacyisnotthesameaseffectivegovernance
ofhealthchallengesand--emergenceofhealth
diplomacyhasnotrevolutionizedthenatureof
foreignpolicyordiplomacygenerally.
Heconcludedwiththehopethatthe
currentinterestinhealthdiplomacyisnotjust
anotherpolicyfad--anissuewithitsmoment
inthesun--burratheranexcitingpotential.It
isthusbothaburdenaswellasanopportunity
(Fidler,2007).
ArewereadyfortheBurdenandthe
Opportunity?
8
References
Barks-ruggles,E.(2001).Theglobalizationofdisease.The Brookings Review,Fall.
Chan,M.(2007).Healthdiplomacyinthe21stCentury,Directorate for health and social affairs,
February13.
Deleon,P.(2004).Theclosinghoursofthe108thcongressaglimpseintothefuture,APANewsletter,
American Psychological Association,29.
Fidler,D.P.(2001).Theglobalizationofpublichealth:thefirst100yearsofinternationalhealth
diplomacy.Bulletin of the world health organization,79(9),842-849.
Fidler,D.P.(2007).Health, foreign policy, and diplomacy: Conceptual overview and cautionary words,
worldhealthdaypowerpointpresentation,PAHO,April2.
Fidler,D.P.(2007).Reflectionsontherevolutioninhealthandforeignpolicy.Bulletin of the world
health organization,March,243-244.
GuerradeMacedo,C.(2001).Health, development and peacemaking; Health as a bridge for peace,
InternationalSymposiumonhealthdevelopment,conflictresolutionandpeacemaking,June
3,1994,Worldheathorganization,Copenhagen,Denmark.
Hotez,P.J.(2001).Vaccines as instruments of Foreign Policy, EMBO Reports,October.
Hughes,K.(2006).News release-US department of state, medical diplomacy,November16.
Kickbusch,Ilona,etal.(2007).Globalhealthdiplomacy:theneedfornewperspectives,strategic
approachesandskillsinglobalhealth,Bulletin of the world health organization,March.
Michael,J.M.(2000).Personalinsightsonpolicy,diplomacyandhealth,forumonglobalization,
equityandhealthdiplomacy,World bank,September22.
Michael,J.M.(2004).Health diplomacy,draftdocumentforpotentialuseinconnectionwiththe
calltoactionreportrelatedtothesurgeongeneral’sreportonglobalhealth,September24.
Novotny,T.E.(2006).Global health diplomacy-A joint project of the university of california,
San Francisco and the institute on global conflict and cooperation.
Rodriguez-Garcia,R.(2001).How can health serve as a bridge for peace,GeorgeWashington
UniversityCenterforinternationalhealth,Washington,DC.
Sabin,A.B.(1961).PolioResearch.Perspectives in public health, 82,51-59.
ธนากร นำาหอมจนทร1
อายตนะกบการวจยและการทดสอบทางวศวกรรมไฟฟาแรงสงAyatana with Research and Testing in High Voltage Engineering
9
บทคดยอ
บทความนนำาเสนอการพจารณาอายตนะกบการวจยและการทดสอบทางวศวกรรมไฟฟาแรงสง ซงเปนการวจย
ทใชเวลายาวนานในการออกแบบสรางอปกรณเครองมอตางๆ รวมไปถงจะตองอาศยประสาทสมผสทง ตา ห จมก ลน
และกาย เขารวมในการสงเกตปรากฏการณทางไฟฟาตางๆ ทเกดขนในการทดสอบและวเคราะหผล ซงจะชวยใหสามารถ
เขาใจคณสมบตของวสด อปกรณททำาการทดสอบในงานวจยทางวศวกรรมไฟฟาแรงสงไดมากขน
คำสำคญ: อายตนะ การวจยและการทดสอบทางวศวกรรมไฟฟาแรงสง
Abstract
This paper considers the effect on the human senses during high voltage engineering research
and testing. This kind of study takes a long time to design and construct tools to measure the effect
of high voltage on the senses. Observing the effect on physical senses in high voltage testing and
analysis provides better understanding of the properties of the material and equipment in high voltage
engineering research.
Keywords: āyatana (sense), research and test in high voltage engineering
1อาจารยประจำาสาขาวชาวศวกรรมไฟฟา คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
10
ควมนำ
ระบบไฟฟาแรงสง คอ ระบบไฟฟาทมแรงดน
ไฟฟาระหวางสายไฟฟาสงกวา 1,000 โวลต ระบบไฟฟา
แรงสงสามารถสงจายกระแสไฟฟาไปไดในระยะทาง
ทไกล มการสญเสยทางไฟฟาตำากวาระบบไฟฟาแรงตำา
การสงจายพลงงานไฟฟาทมประสทธภาพ จงสงดวยระบบ
ไฟฟาแรงสงแทบทงสน โดยจะสงจายดวยไฟฟาแรงสง
กระแสสลบ และมการสงจายดวยแรงดนสงกระแสตรง
เชอมโยงระหวางระบบไฟฟาของประเทศไทยกบประเทศ
มาเลเซย
เพอเพมเสถยรภาพการสงจายพลงงานไฟฟา
ในภมภาคอาเซยน ประเทศสมาชกอาเซยนมนโยบาย
รวมกนทจะ พฒนาและเชอมโยงโครงขายระบบสายสง
ไฟฟาอาเซยน (ASEAN Power Grid) เพอสงเสรม
ความมนคงของการจายไฟฟาของภมภาคและสงเสรมใหม
การซอ ขายพลงงานไฟฟาระหวางประเทศ เพอลดตนทน
การผลตไฟฟาโดยรวม ในการดำาเนนการตามนโยบาย
ใหเกดผลเปนรปธรรม อาเซยนไดมอบหมายใหผบรหาร
สงสดการไฟฟาของกลมประเทศอาเซยน (Head of
ASEAN Power Utilities/Authorities : HAPUA)
มหนาทรบผดชอบในการผลกดนใหเกดโครงขายระบบ
สงไฟฟาอาเซยน
ทประชมรฐมนตรดานพลงงานอาเซยน ครงท 21
ณ เมองลงกาว ประเทศมาเลเซย ไดใหความเหนชอบ
แผนแมบทการเชอมโยงระบบสายสงไฟฟาอาเซยน
(ASEAN Interconnection Master Plan Study: AIMS)
เมอวนท 3 กรกฎาคม 2546 สถานะการดำาเนนโครงการ
ASEAN Power Grid แสดงดงตาราง 1
การวจยทางวศวกรรมไฟฟาแรงสงเปนการวจย
ทเกยวกบคณสมบตทางไฟฟาของอปกรณ เครองมอ
และวสดฉนวนทางวศวกรรมไฟฟาแรงสง ซงจะตองบนทก
สภาวะแวดลอมและสงเกตปรากฏการณตางๆ ขณะทำาการ
ทดสอบ รวมถงจะตองใชความเพยรพยายามทใชเวลา
ยาวนานในการออกแบบสรางเครองมออปกรณตางๆ
ตรง 1
สถานะการดำาเนนโครงการ ASEAN Power Gridโครงการเชอมโยงระบบสงไฟฟา สถานะ
1. Peninsular Malaysia – Singapore กอสรางเสรจและดำาเนนการสงกระแสไฟฟาแลวตงแตป 2528
2. Thailand – Peninsular Malaysia กอสรางเสรจและดำาเนนการสงกระแสไฟฟาแลวตงแตป 2544
3. Thailand – Cambodia กอสรางเสรจและดำาเนนการสงกระแสไฟฟาแลวตงแตป 2550
4. Thailand – Lao PDR กำาลงดำาเนนการกอสรางคาดวาจะแลวเสรจป 2552/ 2553
5. Vietnam – Cambodia กำาลงดำาเนนการกอสรางคาดวาจะแลวเสรจป 2553
6. Lao PDR – Cambodia ลงนามสญญากอสรางแลว
7. Sumatra – Peninsular Malaysia อยในขนตอนการเจรจาหรอศกษาความเปนไปได
8. Batam – Bintan – Singapore อยในขนตอนการเจรจาหรอศกษาความเปนไปได
9. Sarawak – West Kalimantan อยในขนตอนการเจรจาหรอศกษาความเปนไปได
10. Philippines – Sabah อยในขนตอนการเจรจาหรอศกษาความเปนไปได
11. Sarawak – Sabah – Brunei อยในขนตอนการเจรจาหรอศกษาความเปนไปได
12. Sarawak – Peninsular Malaysia อยในขนตอนการเจรจาหรอศกษาความเปนไปได
13. Thailand – Myanmar อยในขนตอนการเจรจาหรอศกษาความเปนไปได
14. Lao PDR – Vietnam อยในขนตอนการเจรจาหรอศกษาความเปนไปได
15. Sabah – East Kalimantan เปนโครงการเพมเตม และอยในขนตอนการศกษาความเปนไปได
11
โดยสอดคลองกบประสาทสมผสทง 5 ของมนษย คอ
ตา ห จมก ลน และผวสมผส รวมถงจตใจ หมายถง
ความคด อารมณ สนดาน เมอรวมประสาทสมผสทง 5
และจตใจเขาดวยกน จะเรยกวา อายตนะภายใน 6 ซงเปน
สวนหนงของอายตนะ 12 โดยอายตนะ 12 แบงออกเปน
2 ประเภท คอ อายตนะภายนอก 6 ประกอบดวย ภาพ เสยง
กลน รส สงตองกาย และอารมณทเกดในใจ และอายตนะ
ภายใน 6 ประกอบดวย ตา ห จมก ลน กาย ใจ
บทความนนำาเสนอการพจารณาอายตนะกบการ
วจยทางวศวกรรมไฟฟาแรงสง ซงเปนการวจยทใชเวลา
ยาวนานในการออกแบบสรางอปกรณเครองมอตางๆ
รวมไปถงจะตองอาศยประสาทสมผสทง ตา ห จมก ลน
และกาย เขารวมในการสงเกตปรากฏการณทางไฟฟาตางๆ
ทเกดขนในการทดสอบและวเคราะหผล ซงจะชวยให
สามารถเขาใจคณสมบตของวสด อปกรณททำาการทดสอบ
ในงานวจยทางวศวกรรมไฟฟาแรงสงไดมากขน
อยตนะ
อายตนะ เปนคำาบาลและสนสกฤต อานวา อา-
ยะ-ตะ-นะ แปลวา เครองรและสงทร (ราชบณฑตยสถาน,
2546) อายตนะจงเปนสอหรอสงทเชอมตอกนระหวาง
ภายในและภายนอกใหเกดความร เปนแดนตอหรอแดนเกด
แหงความร ทหมายถง สงทเปนสอสำาหรบตดตอกน ทำาให
เกดความรสกขน แบงเปน 2 ประเภท คอ
1. อายตนะภายใน หมายถง สอเชอมตอทอย
ในตวคน บางเรยกวา อนทรย 6 แยกเปน (1) จกข (จกษ,
ตา (2) โศตะ (ห) (3) มานะ (จมก) (4) ชวหา (ลน)
(5) กาย (กาย) (6) มโน (ใจ) (ศกษาศพทพทธศาสตร
อายตนะ 12, 2547)
สอทงหมดนเปนทเชอมตอกบอายตนะภายนอก
2. อายตนะภายนอก หมายถง สอเชอมตอทอย
นอกตวคนเปนทง ทเชอมตอใหเกดความร และแดนตอ
ความร ฝายภายนอก เรยกวา อารมณ 6 แยกเปน
(1) ภาพะ (ภาพ สงทเหน หรอ วณณะ คอ ส) (2) สททะ
(เสยง) (3) ศนธะ (กลน) (4) รส (รส) (5) โผฏฐพพะ
(สมผสทางกาย สงตองกาย) (6) ธรรม หรอ ธรรมารมณ
(อารมณทเกดกบใจ สงทใจนกคด) (ศกษาศพทพทธศาสตร
อายตนะ 12, 2547)
ภพ 1 อายตนะ 6
ทมา. จาก “เหตทมนษยเรา ควรจะตองดจต...แกรางกาย
มนษย” (2552). คนจาก http://www.oknation.net/
blog/lawyee/2009/09/14/entry-2.
อายตนะภายนอกทงหมดนเปนคกบอายตนะ
ภายใน เชน ตาเหนภาพ หไดยนเสยง จมกไดกลน
ลนรบรส กายสมผสรอนหรอหนาว ออนหรอแขง สวนจต
เปนธรรมชาตไมมตวตนคลำาไม ได (คณหลวงเวชการ,
2553; พระธรรมสงหบราจารย, 2550; อายตนะ, 2553;
ศกษาศพทพทธศาสตร อายตนะ 12, 2547) แสดงดงภาพ 1
และตาราง 2
12
ตรง 2
ความสมพนธของอายตนะภายในและอายตนะภายนอกอายตนะภายใน อายตนะภายนอก
1. จกข (จกษ, ตา) 1. ภาพะ (ภาพ สงทเหน หรอ
วณณะ คอ ส)
2. โศตะ (ห) 2. สททะ (เสยง)
3. มานะ (จมก) 3. ศนธะ (กลน)
4. ชวหา (ลน) 4. รส (รส)
5. กาย (กาย) 5. โผฏฐพพะ (สมผสทางกาย
สงตองกาย )
6. มโน (ใจ) 6. ธรรมารมณ (อารมณทเกดกบใจ
สงทใจนกคด)
กรวจยทงวศวกรรมไฟฟแรงสง
การวจยทางวศวกรรมไฟฟาแรงสง มระเบยบ
วธเชนเดยวกบการวจยในศาสตรอน ๆ คอ การกำาหนด
กรอบแนวคดการวจย การกำาหนดวตถประสงคของ
การวจย การออกแบบและการทดลอง รวมไปถง
การวเคราะหและสรปผล โดยมากเปนการวจยเกยวกบ
การออกแบบสรางอปกรณ เครองมอทางวศวกรรมไฟฟา
แรงสง รวมไปถงการวจยคณสมบตทางไฟฟาของวสด
ฉนวนทางวศวกรรมไฟฟาแรงสง โดยใหความสนใจ
เกยวกบผลทางไฟฟาจากปรากฏการณทางธรรมชาต
ภาพคลนของแรงดน สภาวะแวดลอม ผลของภาพลกษณะ
ตวนำาและวสดฉนวน เปนตน (ธนากร นำาหอมจนทร,
อตกร เสรพฒนานนท และพงษสวสด คชภม, 2553,
รายงานการวจยฉบบสมบรณ ประจำาปการศกษา 2552;
ธนากร นำาหอมจนทร, อตกร เสรพฒนานนท และ
พงษสวสด คชภม, 2553, หนา 9 – 16; ฤทธเดช เกาะหวาย,
เสาวลกษ จนทาว, ธนากร นำ าหอมจนทร , อตกร
เสรพฒนานนท และ พงษสวสด คชภม, 2552, หนา
96-102; สำารวย สงขสะอาด, 2549; Kanchana, S.
Chotigo S & Pungsiri, B., 2008; Phontusa, S &
Chotigo, S., 2008) การทดสอบอปกรณ เครองมอแตละ
ประเภทจะมมาตรฐานกำาหนดอยเสมอทงมาตรฐานสากล
และมาตรฐานประจำาชาต ซงในการทดสอบจะทำาการ
ทดสอบดวยแรงดนหรอกระแสไฟฟาแรงสงในระดบ
แรงดนและภาพลกษณะตาง ๆ ดงจะกลาวในหวขอถดไป
กรทดสอบทงวศวกรรมไฟฟแรงสง
การทดสอบทางวศวกรรมไฟฟาแรงสง เปนการ
ทดสอบเพอพจารณาถงคณสมบตทางไฟฟาของวสด
ฉนวนของเครองมอ อปกรณไฟฟาแรงสงทไดออกแบบ
สรางขนเปน วาเปนไปตามมาตรฐานหรอไม การทดสอบ
จะแบงเปน การทดสอบแบบทำาลาย และการทดสอบแบบ
ไมทำาลาย แรงดนและกระแส ไฟฟาแรงสงทใชในการ
ทดสอบจะจำาแนกออกตามลกษณะของภาพคลน (สำารวย
สงขสะอาด, 2549; IEEE Std. 4, 1995; IEC std.
60060-1, 1989; IEC std. 60060-2, 1994; Kuffel,
E., Zaengl, W. S. & Kuffel, J., 2000; Naidu, M.
S. and Kamaraju, V., 1996) ดงน
1. แรงดนไฟฟากระแสตรง
2. แรงดนไฟฟากระแสสลบความถกำาลง
3. แรงดนไฟฟากระแสสลบความถสง
4. แรงดนอมพลสฟาผา
5. แรงดนอมพลสสวตชง
6. กระแสอมพลส
จากการทดสอบทกลาวไปแลวขางตน ผทดสอบ
สามารถสงเกตปรากฏการณทเกดขนเบองตนขณะทดสอบ
ไดหลายวธ (สำารวย สงขสะอาด, 2549; Kuffel, E.,
Zaengl, W. S. & Kuffel, J., 2000; Naidu, M. S.
and Kamaraju, V., 1996) ดงน
1. เกดแสงเรอง เนองจากเกดไอออไนเซชนเปน
โคโรนา (corona)
2. เกดโคโรนาในอากาศ จะมกลนโอโซน (O3)
และเกดเสยงฮสซง (hissing)
3. เกดการเบรกดาวน (breakdown) หรอเกด
การวาบไฟตามผวฉนวน (flashover)
13
ภาพตวอยางปรากฏการณทางวศวกรรมไฟฟา
แรงสงแสดงดงภาพ 2 - 5
ภพ 2 การเกดโคโรนาดสชารจรอบขดลวดไฟฟาแรงสง
Note. from “Corona discharge”. (n.d.). Retrieved
from http://wapedia.mobi/en/Corona_discharge.
ภพ 3 ดสชารจทางไฟฟาจากหมอแปลงเทสลา
Note. from “Voltage sparks and danger”. (n.d.).
Retrieved from http://www.thefullwiki.org
/Voltage_sparks_and_danger.
ภพ 4 ภาพถายการเบรกดาวนของฉนวนอากาศระหวาง
อ เลกโตรดทรงกลมขนาด 25 เซนตเมตร ภายใน
หองปฏบตการวศวกรรมไฟฟาแรงสง มหาวทยาลย
อสเทรนเอเชย
ภพ 5 ภาพถายการวาบไฟตามผวของฉนวนแกว เสนผาน
ศนยกลาง 4.5 เซนตเมตร หนา 0.5 เซนตเมตร ภายใน
หองปฏบตการวศวกรรมไฟฟาแรงสง มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
สภาวะแวดลอมสำาหรบการทดสอบทางวศวกรรม
ไฟฟาแรงสงตามทมาตรฐานกำาหนด (IEC std. 60060-1,
1989) มดงน
- อณหภม 20 องศาเซลเซยส
- ความดนบรรยากาศ 101.3 กโลปาสคาล
- ความชนสมบรณ 11 กรมตอลกบาศกเมตร
14
บทสรป
จากทไดนำาเสนอ อายตนะ การวจยทางวศวกรรม
ไฟฟาแรงสงและการทดสอบทางวศวกรรมไฟฟาแรงสง
ดงขอมลขนตน สามารถพจารณาอายตนะรวมกบการวจย
และทดสอบทางวศวกรรมไฟฟาแรงสงไดดงน
อายตนะ หรอ อายตนะ 12 แบงออกเปน
อายตนะภายใน 6 และอายตนะภายนอก 6 ซงทงอายตนะ
ภายนอกและภายในจะคกน ดงน ตาเหนภาพ หไดยนเสยง
จมกไดกลน ลนรบรส กายสมผสรอนหรอหนาว ออน
หรอแขง ใจเปนธรรมชาต ไมมตวตนคลำาไม ไดแตจะ
สามารถบงบอกถงความพยายาม ตงใจ มงมน ยนด
เมอประสบความสำาเรจ หรอเสยใจเมอเกดความผดหวง
การวจยทางวศวกรรมไฟฟาแรงสง มระเบยบวธ
เชนเดยวกบการวจยในศาสตรอนๆ คอ การกำาหนดกรอบ
แนวคดการวจย การกำาหนดวตถประสงคของการวจย
การออกแบบและการทดลอง รวมไปถงการวเคราะห
และสรปผล ซงทงโครงการวจยผรบผดชอบโครงการ
ควรจะตองทมเทแรงกายแรงใจเพอใหโครงการวจยสำาเรจ
ลลวงไปไดดวยด และตามกำาหนดเวลาของผใหการ
สนบสนนการวจยกำาหนด
การทดสอบทางวศวกรรมไฟฟาแรงสง เปนการ
ทดสอบเพอพจารณาคณสมบตทางไฟฟาของอปกรณ
เครองมอทางวศวกรรมไฟฟาแรงสง วาเปนไปตามท
มาตรฐานกำาหนดหรอไม ในการทดสอบจะตองทำาการ
ทดสอบตามระเบยบวธทมาตรฐานกำาหนด ซงจะกลาวถง
สภาวะแวดลอม อณหภม ความชน ความดนบรรยากาศ
ในการทดสอบ ระดบแรงดนและภาพคลนแรงดนท ใช
ในการทดสอบ ระหวางการทดสอบสามารถสงเกต
ปรากฏการณทเกดขนขณะทดสอบได ดงน (1) เกด
แสงเรอง (2) เกดโคโรนาในอากาศ (3) มกลนโอโซน
(4) เกดเสยงฮสซง (5) เกดการเบรกดาวนหรอเกดการ
วาบไฟตามผวฉนวน เปนตน
เมอพจารณาอายตนะกบการวจยและการทดสอบ
ทางวศวกรรมไฟฟาแรงสงเขาดวยกนจะพบวา ผรบผดชอบ
โครงการวจยจะตองอาศย
ตา เพอสงเกตปรากฏการณการณทางไฟฟา
ทเกดขนขณะทำาการทดสอบ เชน การเกดแสงเรอง
การเกดการเบรกดาวนหรอการเกดการวาบไฟตามผวฉนวน
ห เพอฟงเสยงฮสซง ซงเปนปรากฏการณทเกดขน
เมอเกดโคโรนา จะเกดหลงจากการเกดความเครยดสนาม
ไฟฟาสงบรเวณปลายแหลมหรอขอบคมของตวนำาไฟฟา
โดยเสยงนจะเกดขนกอนการเกดการ เบรกดาวน
จมก เพอดมกลนโอโซน ซงจะเกดขนเมอเกด
ความเครยดสนามไฟฟาสง สงผลใหอากาศเกดการแตกตว
แยกออกซเจนโมเลกล (O2) ออกเปน 2 อะตอม (2O)
จากนนจะเกดความเสถยรตำา สงผลใหอะตอมออกซเจน
ทแตกตว รวมตวเขากบโมเลกลออกซเจนอนจนเกดเปน
โอโซนโมเลกล (O3) ขน
ลน เมอไดกลนหรอสดดมโอโซนเขาสรางกาย
จะเกดอาการระคายเคองระบบหายใจ ทำาใหเกดอาการ
เจบคอ รวมไปถงรสกมอาการขมในคอเกดขน
กาย จะใชพจารณาถงอณหภมของสภาวะ
แวดลอมเบองตนท ใชสำาหรบการทดสอบ เชน วนท
ทำาการทดสอบแลวรสกคลายฝนจะตก มกจะพบวาสภาวะ
แวดลอมภายในหองปฏบตการวศวกรรมไฟฟาแรงสง
จะมคาความชนสงเกนกวาคามาตรฐานกำาหนด ซงไมควร
ทำาการทดสอบเกบผล เนองจากจะทำาใหคาความเปน
ฉนวนของอากาศตำา ความปลอดภยในการทดสอบนอย
อาจเกดอนตรายจากการทดสอบได รวมไปถงขณะทำาการ
ทดสอบเมอเขาใกลบรเวณทมสนามไฟฟาขนของอวยวะ
ทอย ใกลจะลกชนขน
ใจ ผรบผดชอบโครงการวจย จะตองทมเท
แรงกาย แรงใจ มงมน ทำางานวจยใหโครงการวจยนน
สำาเรจลลวงตามวตถประสงคของโครงการวจยและระยะ
เวลาทกำาหนด บอยครงจะพบวาจะใชเวลาในการออกแบบ
สรางอปกรณ เครองมอทางวศวกรรมไฟฟาแรงสงเปน
ระยะเวลานาน แตทำาการทดสอบในระยะเวลาอนสนแลว
พบวา อปกรณ เครองมอทสรางขนยงไมสามารถทำางานได
ตามวตถประสงคทกำาหนดไว จงจะตองอาศยกำาลงใจเพอ
ทจะทำางานวจยชนนนตอไปใหประสบความสำาเรจในทสด
15
จากการพจารณาอายตนะรวมกบการวจยและ
ทดสอบทางวศวกรรมไฟฟาแรงสงขางตน ตามทผเขยน
ไดมความเกยวของกบงานวจยดานดงกลาวพบวา สามารถ
ประยกตใชกบการวจยทจะตองอาศยประสาทรบรทง 5
และจตใจ ทมงมนในการทำางานวจยใหสำาเรจลลวง
ซงจะกลาวไดวาผทำาวจยทางดานวศวกรรมไฟฟาแรงสง
ควรตนรตลอดเวลา เพอเปดโสตประสาทรบสญญาณตางๆ
จากภายนอกรางกาย ขณะทำาการวจย รวมถงการนำา
อายตนะไปวเคราะหดานอนๆ ในชวตประจำาวนไดอยาง
เหมาะสม
16
เอกสารอางอง
คณหลวงเวชการ. (2553). กายหายไข..ใจหายทกข. คนจาก http://gotoknow.org/blog/thaimedical/366689.
ธนากร นำาหอมจนทร, อตกร เสรพฒนานนท และพงษสวสด คชภม. (2553). การศกษาผลของคาความตานทานดน
ตอประสทธภาพตวนำาลอฟา. รายงานการวจยฉบบสมบรณ, ทนสนบสนนการวจยมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
ประจำาปการศกษา 2552.
ธนากร นำาหอมจนทร, อตกร เสรพฒนานนท และพงษสวสด คชภม. (2553). แฟคเตอรสนามไฟฟาของอเลกโตรดชนด
ปลายแหลม-ระนาบในฉนวนนำามนหมอแปลง. วารสารวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยสยาม, 11 (2), 9-16.
ฤทธเดช เกาะหวาย, เสาวลกษ จนทาว, ธนากร นำาหอมจนทร, อตกร เสรพฒนานนท และพงษสวสด คชภม.
(2552). แฟคเตอรสนามไฟฟาของอเลกโตรดชนดปลายแหลม-ระนาบในฉนวนอากาศ. การประชมวชาการ
และแสดงผลงานทางวชาการพระจอมเกลาลาดกระบง ประจำาป 2552, หนา 96-102.
พระธรรมสงหบราจารย. (2550). การปฏบตวปสสนากรรมฐาน สตปฏฐาน 4 ตอนท 5. คนจาก http://club.truelife.
com/club/club_home.php?.
อายตนะ. (2553). คนจาก http://th.wikipedia.org/wiki/อายตนะ.
ศกษาศพทพทธศาสตร อายตนะ 12. (2547). วารสารศกษาศาสตรปรทศน, 19 (3).
สำารวย สงขสะอาด. (2549). วศวกรรมไฟฟาแรงสง. (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
เหตทมนษยเรา ควรจะตองดจต...แกรางกายมนษย. (2552). คนจาก http://www.oknation.net/blog/lawyee/
2009/09/14/entry-2.
Corona discharge. (n.d.). Retrieved from http://wapedia.mobi/en/Corona_discharge.
Institute of Electrical and Electronics Engineers. (1995). IEEE Standard Techniques for High-Voltage
Testing. IEEE Std. 4-1995.
International Electrotechnical Commission. (1989). High-voltage test techniques Part 1: General
definitions and test requirements. IEC std. 60060-1, Second edition 1989-11.
International Electrotechnical Commission. (1994). High-voltage test techniques Part 2: Measuring
System. IEC std. 60060-2, Second edition 1994-11.
Kanchana, S. Chotigo S & Pungsiri, B. (2008). Atmospheric factor under the negative impulse
voltages on various test gaps. Proceedings of ECTI-CON 2008, pp. 917-920.
Kuffel, E., Zaengl, W. S. & Kuffel, J. (2000). High voltage engineering: Fundamentals (2nd. ed.).
Great Britain: Newnes.
Naidu, M. S. & Kamaraju, V. (1996). High voltage engineering (2nd ed.). New York: McGraw-Hill.
Phontusa, S & Chotigo, S. (2008). Comparison of DC breakdown voltage between multiple level
test and Successive discharge test methods. Proceedings of ECTI-CON 2008, 913-916.
Voltage sparks & danger. (n.d.). Retrieved from http://www.thefullwiki.org/Voltage_sparks_and_
danger.
การแทรกลายนำาในภาพดจทลสำาหรบการปองกนลขสทธของภาพDigital Image Watermarking for Image Copyright Protection
สมหญง โภคอดม1
17
บทคดยอ
การพฒนาอยางรวดเรวของคอมพวเตอรและเครอขายในการตดตอสอสาร ทำาใหการรบสงขอมลดจทล
ผานเครอขายอนเทอรเนตสามารถกระทำาไดอยางงายดาย แตดวยธรรมชาตของอนเทอรเนตทเปนระบบเปด ขอมล
ขาวสารทสงผานอนเทอรเนตจงมโอกาสทจะถกคดลอก ดดแปลงแกไข หรอโจรกรรมไดโดยงาย เมอปญหานทว
ความรนแรงมากขน จงเปนเรองสำาคญทจะตองปกปองทรพยสนทางปญญาของสอดจทล เพอรบมอกบปญหาดงกลาว
การแทรกลายนำาในภาพดจทลจงไดถกนำาเสนอเพอใชในการระบผทเปนเจาของภาพดจทล หลกการของการแทรกลายนำา
จะทำาการฝงขอมลจากเจาของภาพลงไปในภาพดจทลตนฉบบโดยมกลไกในการตรวจสอบความเปนเจาของภาพท
สอดคลองกนกบวธการฝง ซงจะตองดำาเนนการในลกษณะทขอมลทใสเพมเขาไปนนจะตองไมไปลดคณภาพดาน
การมองเหนของภาพดจทลและตองไมสามารถถกกำาจดออกไปได
คำสำคญ : การแทรกลายนำาในภาพดจทล, การปองกนลขสทธ
Abstract
With the fast development of computer and communication networks, it has become increasingly
easy to distribute and get digital data via internet. Because of its nature, the internet is an open system.
Transmitted digital data is easily duplicated, altered, or even stolen. Since this problem has become
more serious than before, it is importance to protect the intellectual property of digital media. To tackle
the problem, digital image watermarking has been proposed as a means to identify the owner of digital
image. The watermarking technique embeds authors’ information into the original digital image and
provides the corresponding authentication mechanism. This must be performed in such a way that the
added information does not cause degradation of the perceptual quality and cannot be removed.
Keywords : digital image watermarking, copyright protection
1อาจารยประจำา สาขาวชาวศวกรรมคอมพวเตอร คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
18
ควมนำ
มนษยเราสามารถสงขาวสารขอมลลบถงกน
โดยทบคคลอนไมสามารถลวงรไดวามสารลบซอนอย
ในสอทถกนำาสงมาไดตงแตสมยกรกโบราณ ศาสตรของ
การซอนขอมลเชนนมชอเรยกวา Steganography โดย
ในสมยกรกโบราณมบนทกทแสดงใหเหนถงวธการสงสาร
เตอนภยถงการบกรกของศตร โดยชาวกรกจะเขยน
ขอความลบเพอเตอนภยบนแผนไมแลวนำาเทยนมาเคลอบ
ขอความไวอกชนหนง ซงเมอศตรมองเหนแผนไมกไม
สามารถลวงรถงขอความลบนนได นอกเสยจากจะมการ
ลอกเทยนทเคลอบขอความนนออกไป อกหนงวธทปรากฏ
เปนหลกฐานคอการใชหนงศรษะของคนเปนทเขยน
ขอความลบ โดยกอนเขยนขอความจะทำาการโกนผม
บนศรษะออก เมอเขยนเสรจจะปลอยใหผมขนเพอบดบง
ขอความบนหนงศรษะ จากนนจงจะเดนทางไปหาผรบ
โดยผรบกจะทำาการโกนผมบนหนงศรษะของผนำามา
สงออกเพออานขอความลบ
อกชวงหนงทมการใช Steganography ในการ
ตดตอสอสารมากทสด คอ ชวงสงครามโลกครงทสอง
วธการทนำามาใชไดแก การนำาหนงสอพมพรายวนมาใช
เปนสอในการสงผานขอมลขาวสารความลบ โดยผรบสาร
จะตองทราบวธในการแกะขอความลบจากขาวในหนงสอพมพ
ทไดมการตกลงกนไวกอนแลว นอกจากนยงมการใชนำา
มะนาวหรอนำ านม เขยนขอความลบลงบนกระดาษ
ซงขอความนไมสามารถมองเหนได จนกวาจะนำากระดาษ
นนไปองไฟ เพอใหความรอนทำาใหขอความทเขยนมส
เขมขน จนสามารถอานได
มาถงยคปจจบนทเทคโนโลยและชองทางในการ
ตดตอสอสารไดพฒนามาอยางตอเนอง ขอมลขาวสารไดรบ
การพฒนาใหอย ในรปแบบดจทลเพอใหสนองตอบตอ
การใชงานผานเครองคอมพวเตอรและอปกรณสอสาร
สมยใหม ชองทางหนงทคนทวโลกนยมใชเปนชองทาง
ในการสงขอมลขาวสารถงกน คอ อนเทอรเนต ปจจบน
เราสามารถใชอนเทอรเนตสงขอมลขาวสารถงกนไดอยาง
งายดายและรวดเรวแมจะอยคนละซกโลก นอกเหนอจาก
ความรวดเรว สะดวกสบาย ในการสงขอมลขาวสารผาน
อนเทอรเนต ในทางกลบกนการทอนเทอรเนตเปนระบบเปด
ทมผใชงานเปนจำานวนมาก ขอมลขาวสารทสงและเผยแพร
ผานอนเทอรเนตจงมโอกาสในการเขาถงโดยบคคลทวไป
และถกคดลอก ดดแปลงแกไข หรอถกนำาไปใชโดยไมไดรบ
อนญาตจากผเปนเจาของไดโดยงาย หลายๆ หนวยงาน
ทเกยวของจงไดพยายามคดคนวธปองกนไมใหเกดปญหา
ดงกลาวขน วธการหนงกคอการใชตวบทกฎหมาย แตก
สามารถแกปญหาไดในระดบหนงเทานน เนองจากยงม
ชองโหวสำาคญหลายประการทเออตอการกระทำาผดกฎหมาย
อยางมาก จงมความจำาเปนอยางยงทจะตองพฒนาวธการ
อนๆ เพอใชในการปองกนและแกไขปญหาน
Digital Image watermarking หรอ การแทรก
ลายนำาในภาพดจทล จดเปนรปแบบหนงของ Steganography
เพอใชในการพสจนหรอแสดงความเปนเจาของภาพถาย
โดยการซอนขอมลลบทเรยกวาสญญาณลายนำาเขาไป
ในตวภาพถายดจทลกอนทจะทำาการเผยแพรภาพถาย
ดงกลาวออกไป ลายนำานสามารถทำาการเปลยนแปลง
แกไขหรอกคนไดโดยผทเปนเจาของหรอผทไดรบอนญาต
เทานน ภาพ 1 แสดงภาพตนไมทมการอำาพรางภาพแมว
ไวในภาพ ภาพแมวปรากฏโดยการนำาบตอนๆ ของ RGB
ออกไปยกเวน 2 บตสดทายของแตละส ภาพทไดจะเปน
โทนสเกอบดำา แลวเพมความสวาง 85 เทา จงจะปรากฏ
เปนภาพแมวดงภาพ 2 (เฉลมศกด เลศวงศเสถยร,
2547)
19
ภพ 1 ภาพตนไมทมการอำาพรางขอมล
ทมา. จาก “Steganography ศาสตรแหงการซอนขอมล,”
2547 โดย เฉลมศกด เลศวงศเสถยร, คนจาก http://
th.wikipedia.org.
ภพ 2 ภาพแมวทถกอำาพรางขอมล
ทมา. จาก “Steganography ศาสตรแหงการซอนขอมล,”
2547 โดย เฉลมศกด เลศวงศเสถยร, คนจาก http://
th.wikipedia.org.
ประเภทของลยนำดจทล
โดยทวไปเราสามารถแบงประเภทของลายนำา
ดจตลตามการปรากฏของลายนำาออกเปน 2 ประเภท คอ
1. ลยนำทเปดเผย
ลายนำาทเปดเผย (visible watermark) ทำาโดย
การเขยน เตม หรอแทรกตวขอมลลายนำาทตองการลงไป
ในตวภาพถายโดยตรง ประโยชนทเหนไดชดของวธนกคอ
บคคลทวไปทพบเหนภาพลายนำาชนดน จะรไดทนทวา
ภาพดงกลาวมเจาของ
ภพ 3 การแทรกลายนำาทเปดเผยบรเวณมมบนซาย
ของภาพ
ทมา. จาก “เทคนคการทำาภาพลายนำา (Watermark)
แบบงายๆ,” 2009 โดย Jaratsri Chansirimas, คนจาก
www.ReadyPlanet.com.
การสรางภาพลายนำาชนดนสามารถดำาเนนการได
โดยงาย ในปจจบนมโปรแกรมหลายโปรแกรมทมความ
สามารถในการทำาภาพลายนำาทเปดเผย อาท โปรแกรม
ACDsee โปรแกรม Adobe Photoshop ลายนำาชนดน
มขอเสยอยตรงทลายนำาทใสเขาไปจะไปบดบงภาพ ทำาให
รายละเอยดบนภาพขาดหายไป โดยเฉพาะเมอแทรกลายนำา
ลงไปในตำาแหนงทสำาคญของภาพ แตการแทรกลายนำา
ลงไปในสวนสำาคญของภาพมขอดตรงททำาใหไมสามารถ
เคลอนยายหรอกำาจดลายนำาออกไดโดยงาย ในทางกลบกน
ถาเจาของภาพแทรกลายนำาในสวนทไมสำาคญ เนองจาก
ไมอยากใหลายนำาไปบดบงสวนสำาคญของภาพ เชน ใสใน
ตำาแหนงมมภาพบรเวณฉากหลงของภาพ กจะทำาให
การกำาจดลายนำาออกไปจากภาพสามารถกระทำาไดงาย
ภาพ 3 แสดงการแทรกลายนำาทเปดเผยบรเวณมมบนซาย
ของภาพ (Chansirimas, 2009)
20
2. ลยนำท ไมเปดเผย
ลายนำาทไมเปดเผย (invisible watermark)
สรางขนโดยการแทรกลายนำาดจตลลงไปในภาพตนฉบบ
ภายใตคณสมบตทตองคำานงถง 2 ประการ คอ
1) ควมคงทน
ความคงทน (robustness) หมายถง
ลายนำาทใสเขาไปตองยากตอการถกกำาจดหรอทำาลาย และ
ตองมความคงทนตอการถกโจมตหรอถกดดแปลงแกไข
ทงนรวมไปถงการบบอดขอมลเพอใหไฟลภาพมขนาด
เลกลง และถงแมวาจะถกกระทำาจนสงผลใหลายนำาบางสวน
สญหายไปแตลายนำาสวนทคงอยจะตองมมากและชดเจน
พอทจะยนยนถงความเปนเจาของทแนนอนได
2) ควมสมรถดนกรมองเหน
ค ว า ม ส า ม า ร ถด า น ก า ร ม อ ง เ ห น
(imperceptibility) หมายถง ลายนำาทใสเขาไปตองไม
ไปลดคณภาพของภาพทถกแทรกลายนำา กลาวคอ เมอ
นำาภาพภายหลงการแทรกลายนำามาเปรยบเทยบกบภาพ
กอนแทรกลายนำา ตองไมสามารถสงเกตเหนความแตกตาง
ระหวางกนได
คณสมบตทง 2 ประการตางมความสมพนธผกผน
ระหวางกน กลาวคอ ยงตองการแทรกลายนำาใหมความ
คงทนและมความปลอดภยมาก กจะสงผลใหคณภาพดาน
การมองเหนของภาพทแทรกลายนำาลดลง ดวยเหตนจงม
นกวจยจำานวนมากทพยายามคดคนเทคนคและวธการ
ใหมๆ ในการแทรกลายนำาชนดทไมเปดเผยจนปรากฏเปน
ผลงานวจยในทประชมวชาการและวารสารวชาการอยาง
ตอเนอง ภาพ 4 แสดงภาพตนฉบบกอนการแทรกลายนำา
ภาพ 5 แสดงภาพลายนำา และภาพ 6 แสดงภาพทผาน
การแทรกลายนำาท ไมเปดเผย (Promcharoen and
Rangsanseri, 2010, pp. 1189-1194)
ประเภทของกรแทรกลยนำท ไมเปดเผย
เทคนคและวธการแทรกลายนำาทไมเปดเผยมอย
ดวยกนหลากหลายวธ แตเราสามารถจำาแนกออกไดเปน
2 ประเภทใหญๆ คอ
1. กรแทรกลยนำในโดเมนสปเชยล
การแทรกลายนำาในโดเมนสปาเชยล (spatial
domain) เปนการแทรกลายนำาทคาพกเซลของภาพถาย
จะถกดดแปลงแกไขโดยตรงตามขอมลลายนำาทใสเขาไป
ขอมลลายนำาท ใสดวยวธนจะคงทนตอการโจมตเชง
เรขาคณต เชน การหมนภาพ การตดภาพแตจะไมคงทน
ตอการโจมตเชงสญญาณ เชน การกรองสญญาณความถสง
การกรองสญญาณความถตำา และไมคงทนตอการบบอด
ขอมลภาพ ซงถอเปนจดบอดทสำาคญ เนองจากเปน ททราบ
กนดวาการบบอดขอมลภาพเปนกระบวนการท ไดรบ
ความนยมมากทสดในการนำามาใชเพอลดขนาดของ
ขอมลภาพทตองการเผยแพรบนอนเทอรเนต
ภพ 4 ภาพตนฉบบกอนการแทรกลายนำา
ภพ 5 ภาพลายนำา
21
ภพ 6 ภาพทผานการแทรกลายนำาทไมเปดเผย
2. กรแทรกลยนำในโดเมนควมถ
การแทรกลายนำาในโดเมนความถ (frequency
domain) เปนวธการทคาพกเซลของภาพจะตองถกแปลง
ดวยสมการการแปลงทางคณตศาสตร เชน DCT (Discrete
Cosine Transform) DWT (Discrete Wavelet
Transform) DMT (Discrete Multi-wavelet
Transform) ใหเปนคาสมประสทธตางๆ กอนทจะทำาการ
แทรกลายนำาลงไป โดยภายหลงการแทรกลายนำาจะตอง
ทำาการแปลงกลบจงจะไดภาพทผานการแทรกลายนำา
ออกมา วธการนผานการพสจนในงานวจยหลายชนวา
ใหลายนำาทมความคงทนตอการโจมตเชงสญญาณ เชน
การกรองสญญาณความถสง การกรองสญญาณความถตำา
และคงทนตอการบบอดขอมลภาพมากกวาวธการแทรก
ลายนำาบนโดเมนสปาเชยล (Hartung,1999, pp. 1079-
1107), (Petitcolas, 1999, pp. 1062-1078), (Song
and Tan, 2000, pp. 946-950)
ขนตอนกรทำภพลยนำท ไมเปดเผย
การทำาภาพลายนำาทเปดเผยไมวาจะเปนวธททำา
บนโดเมนสปาเชยลหรอบนโดเมนความถลวนประกอบ
ไปดวยขนตอนทวๆ ไป ทเหมอนกน 2 ขนตอน คอ
การแทรกลายนำา (watermark embedding) และการกคน
ลายนำา (watermark detection)
1. กรแทรกลยนำ
การแทรกลายนำา (watermark embedding)
ขอมลภาพจะผานกระบวนการใสสญญาณลายนำา โดยอาจ
มการเขารหสสญญาณลายนำาทใสเขาไปซงจะมกญแจลบ
(secret key) ท ใชในการเขารหส โดยมเพยงผทถอ
กญแจลบนเทานนทสามารถเปลยนแปลงแกไขสญญาณ
ลายนำาดงกลาวได (Cox, Kilian, Leighton, and
Shamoon, 1997, pp. 1673-1687)
ขอมลเขาของขนตอนการแทรกลายนำาดจตล
ประกอบไปดวย ขอมลหรอภาพตนฉบบ (original data)
สญญาณลายนำา (watermark signal) และรหสลบ (secret
Key) สวนขอมลออกทได คอ ขอมลหรอภาพดจตลทผาน
การแทรกลายนำา (watermarked data) กระบวนการแทรก
ลายนำา แสดงดงภาพ 7
ภพ 7 กระบวนการแทรกลายนำา
2. กรกคนลยนำ
การกคนลายนำา (watermark extraction)
สามารถจำาแนกออกเปน 2 วธ คอ วธทตองใชภาพ
ตนฉบบในการกคนลายนำา (blind method) และวธทไมตอง
ใชขอมลภาพตนฉบบในการกคนลายนำา (non-blind
method) (Lee, and Jung, 2001, pp. 272-277)
22
ภพ 8 กระบวนการกคนลายนำาทใชภาพตนฉบบในการ
กคน
ขอมลเขาของขนตอนการกคนลายนำาประกอบ
ไปดวย ภาพดจตลทผานการแทรกลายนำา (watermarked
data) ขอมลหรอภาพตนฉบบ (original data) และรหสลบ
(secret key) สวนขอมลออกทได คอ สญญาณลายนำา
(watermark signal) ภาพ 8 แสดงกระบวนการกคน
ลายนำาทตองใชภาพตนฉบบในการกคนลายนำา
กรวดคณภพดนกรมองเหน
การวดคณภาพดานการมองเหนของภาพทผาน
การแทรกลายนำา เปนการตรวจสอบความเหมอนกน
ระหวางภาพดจตลตนฉบบและภาพทถกแทรกลายนำา
โดยมวธการวดหรอดชนทนยมใชวดคณภาพดานการ
มองเหนของภาพทผานการแทรกลายนำา ดงน
1. กรวดดวยสยต
การวดคณภาพดานการมองเหนของภาพทผาน
การแทรกลายนำา โดยใชสายตาของผท ไมเกยวของมา
ทำาการตดสนคณภาพของภาพภายหลงจากการแทรก
ลายนำาจดเปนวธการพนฐานแตใหผลทนาเชอถอ นอกจาก
การใชสายตาของผใชธรรมดาเปนผวดแลวยงอาจใช
สายตาของผเชยวชาญทมความสามารถในการสงเกต
ขอบกพรองเลกๆ นอยๆ ทบคคลทวไปอาจมองขาม
วธการวดอาจใชกฎเกณฑตางๆ เชน ใหผทดสอบมองภาพ
แลวระบระดบคณภาพ โดยอาจมชดภาพมาตรฐานทม
ระดบคะแนนระบไวเพออางอง ระดบคณภาพสามารถ
แสดงไดทงระดบความเหมอนและระดบความแตกตาง
อกวธหนงคอการใหผทดสอบเรยงลำาดบคณภาพของภาพ
โดยใหเรยงลำาดบภาพทดสอบตามคณภาพของภาพทเหน
ผทดสอบจะตดสนใจในลกษณะเปรยบเทยบวาดกวาหรอ
แยกวา
2. กรวดดวยค PSNR
คา PSNR (Peak Signal-to-Noise Ratio)
เปนคามาตรฐานทนกวจยนยมนำามาใชวดคณภาพดาน
การมองเหนของภาพมากทสด คา PSNR ทมคามาก
จะแสดงถงคณภาพของภาพทแทรกลายนำาวามความเหมอน
กบภาพตนฉบบมาก โดยทวไปแลวคา PSNR ทยอมรบได
สำาหรบการนำาภาพไปใชอยท 30 dB ขนไป (Chen, Chang,
and Hwang, 1998, p. 1485-1488) ซงคา PSNR
สามารถคำานวณไดดงน
2
10log peakPSNRMSE
= ( )dB (1)
( ) ( )2
1 1
1 , ,M N
x yMSE f x y f x y
M N = =
= − × ∑∑ (2)
โดยท
M คอ จำานวนพกเซลตามความกวางของภาพ
N คอ จำานวนพกเซลตามความสงของภาพ
( ),f x y คอ คาพกเซลทตำาแหนง ijW ′ ของภาพ
ตนฉบบ
( ),f x y คอ คาพกเซลทตำาแหนง ijW ′ ของภาพทผาน
การแทรกลายนำา
Peak คอ คาสงสดของขอบเขตคาพกเซลของภาพ
สำาหรบภาพทมขนาด n บต ทมจำานวนระดบสเทา
(Gray Scale) เทากบ 2n ระดบ จะไดวา
( )22 1
10logn
PSNRMSE−
= ( )dB (3)
ดงนนภาพขนาด 8 บต จะไดวา
225510logPSNR
MSE= ( )dB (4)
23
3. กรวดดวยค UQI
UQI (Universal Quality Index) เปนดชน
ทใชวดคณภาพการมองเหนของภาพทนำาเสนอในป 2002
(Wang and Bovik, 2002, pp. 81-84) โดย Wang
และ Bovik ไดแสดงใหเหนวามหลายกรณท PSNR
ไมสามารถแยกแยะความแตกตางระหวาง 2 ภาพได
แต UQI สามารถทำาได
สมการของ UQI เปนดงสมการท (5) และ (6)
สมการท (6) จะประกอบไปดวย 3 เทอม โดยเทอมแรก
แสดงการสญเสยความสมพนธระหวางคาพกเซลของภาพ
ทง 2 ภาพ (loss of correlation) เทอมทสองแสดง
การบดเบอนของแสงเงา (luminance distortion) และ
เทอมสดทายแสดงการบดเบอนความแตกตางระหวาง
ความสวางและความมด (contrast distortion) ทงน
คา UQI ทคำานวณไดจะมคาอยในชวง [1, -1] โดยคาทด
ทสดคอ 1
∑=
=M
jjQ
MUQI
1
1 (5)
2222
2
)()(2
yx
yx
yx
xy
yxyxQ
σσ
σσσσ
σ
+⋅
+⋅= (6)
เมอ
64...,,2,1== iyy i เปนคาพกเซลในกรอบ
ขนาด 8×8 ของภาพตนฉบบ
64...,,2,1== iyy i เปนค าพกเซลในกรอบ
ขนาด 8×8 ของภาพทแทรกลายนำา
M คอ จำานวนครงของการเลอนกรอบขนาด 8×8
โดยเลอนครงละ 1 พกเซล จากดานขวาไปซายและ
จากบนลงลางจนครบทงภาพ
xy
64
64
กรโจมตลยนำ
การโจมตลายนำา คอ การทำาใหขอมลลายนำาซงถกฝง
ในภาพเกดความเสยหาย โดยอาจเปนการกระทำาโดยตงใจ
หรอไมไดตงใจ รวมไปถงการประมวลผลสญญาณภาพ
ซงทำาใหขอมลลายนำาสญหายไปในบางสวน การโจมต
ลายนำาทพบเหนไดบอย มอยดวยกน 3 รปแบบใหญๆ
ดงน
1. กรบบอดแบบ JPEG
อลกอรทม JPEG จะทำาการกำาจดสวนทมองเหนได
ทไมสมพนธในภาพเพอลดขนาดของไฟลภาพใหเลกลง
จดเปนอลกอรทมการบบอดทนยมใชกบภาพมากทสด
นยมนำามาใชในการสงขอมลภาพบนอนเตอรเนต การโจมตน
จงเปนตวทดสอบทดในการทดสอบความคงทนของลายนำา
ลายนำาควรจะยดหยนกบระดบการบบอดซงระดบการบบอด
จะถกควบคมโดยแฟกเตอรคณภาพ เชน 100, 90, 80,
70, …, 10% ยงแฟกเตอรคณภาพนอยขนาดของไฟลภาพ
กจะนอยลงตามไป สงผลใหลายนำามโอกาสถกทำาลาย
มากขน ภาพ 9 แสดงภาพทไดจากการโจมตภาพทผานการ
แทรกลายนำาลงในภาพ 6 ดวยการบบอดขอมลตามมาตรฐาน
JPEG ทแฟกเตอรคณภาพ 50% และภาพ 10 แสดง
ลายนำาทกคนจากภาพดงกลาว (Promcharoen, and
Rangsanseri, 2010, p. 1189-1194)
2. กรโจมตเชงเรขคณต
การโจมตเชงเรขาคณต เปนการโจมตภาพทมงไป
ทการเปลยนลกษณะของภาพ ไดแก
1) การลด/เพมขนาดของภาพ (resizing)
การลด/เพมขนาดภาพ เปนการลดหรอเพม
จำานวนพกเซลพ ซงสงผลกระทบตออลกอรทมการแทรก
ลายนำาในตำาแหนงทตายตว ทำาใหตำาแหนงท เคยระบไว
คลาดเคลอนจนไมสามารถตรวจหาลายนำาได
24
ภพ 9 ภาพทผานการแทรกลายนำาลงในภาพ 6 ทถก
โจมตดวยการบบอดขอมลตามมาตรฐาน JPEG ทแฟกเตอร
คณภาพ 50%
ภพ 10 ลายนำาทกคนจากภาพ 9
2) การตดบางสวนของภาพ (cropping)
การตดบางสวนของภาพ จะสงผลโดยตรงกบ
อลกอรทมการแทรกลายนำาทมการกระจายลายนำาใสลงไป
ทวทงภาพ การตดบางสวนของภาพออกไปจะทำาใหลายนำา
บางสวนขาดหายไปดวย
3) การเคลอนยายภาพ (translation)
ถาหากมการเคลอนยายบางสวนของภาพไปไว
ยงตำาแหนงอน การใชอลกอรทมการแทรกลายนำาลง
ในตำาแหนงทตายตวเมอถกโจมตจะสงผลใหลายนำาท
ตรวจหามาไดวางสลบตำาแหนง
4) การหมนภาพ (rotation)
การหมนภาพสงผลกระทบตอการแทรกลายนำา
คลายกบกรณของการลด/เพมขนาดของภาพ
5) การกลบดานของภาพ (flipping)
การสลบดานซายขวาของภาพ จะมผลกระทบกบ
อลกอรทมทแทรกลายนำาลงในตำาแหนงทตายตว เชนเดยว
กบการเคลอนยายภาพ
3. กรโจมตเชงสญญณ
การโจมตเชงสญญาณมหลายประเภท ไดแก
1) การปรบความสวางและความแตกตางระหวาง
ความสวางและความมดของภาพ (brightness and
contrast enhancement)
โดยทวไปแลวการประมวลผลสญญาณประเภทน
ไมสงผลกระทบมากนกตอการตรวจหาลายนำา ในทางตรง
กลบกนมกนยมนำามาใชกอนการตรวจหาลายนำาเพอทำาให
ภาพทตองการตรวจหาลายนำามความสวางและความ
แตกตางระหวางความสวางและความมดของภาพใกลเคยง
กบภาพตนฉบบ เพอใหไดผลลพธในการตรวจหาลายนำา
ทดกวา
2) การปรบความคมชด การทำาใหเลอน การกรอง
แบบเชงเสนและแบบไมเปนเชงเสน (sharpening,
blurring, linear and non linear filtering)
การประมวลผลประเภทน เมอกระทำาแลวจะไป
ลดคณภาพดานการมองเหนของภาพไปอยางมาก และเมอ
กระทำาซำาๆ อาจสงผลใหลายนำาทใสมคาเปลยนแปลงไป
ทำาใหลายนำาทกคนมามความผดพลาด
3) การเพมสญญาณรบกวนแบบคอรเลทและ
แบบไมเปนคอรเลท (addition of correlated or
uncorrelated noise)
เปนการเพมสญญาณรบกวนเขาไปในภาพซง
สงผลตอลายนำาและภาพคลายคลงกบทสงผลตอการ
ปรบความคมชด การทำาใหเลอน การกรองแบบเชงเสน
และแบบไมเปนเชงเสน
4) การแปลงสญญาณจากอนาลอกเปนดจทลและ
จากดจทลเปนอนาลอก เชน การพมพภาพ การสแกนภาพ
เปนการแปลงสญญาณระหวางดจทลและอนาลอก ซงแม
จะทำาการแปลงกลบคาพกเซลของภาพกจะตองผดเพยนไป
และสงผลกระทบไปถงลายนำาทซอนอยในภาพ
25
กรวดคณภพดนควมคงทนของลยนำ
การวดคณภาพดานความคงทนของลายนำาทกคน
มาภายหลงจากการถกโจมตดวยรปแบบตางๆ จะวดจากคา
Normalized Cross Correlation: NC โดยคา NC
ทคำานวณไดจะมคาอย ในชวง [0, 1] และคาทแสดงถง
คณภาพความคงทนของลายนำามากทสดคอ 1 การคำานวณ
หาคา NC แสดงดงสมการท (7)
2( , ) ( , ) ( , )
1 1 1 1
W W W WM N M N
i j i j i ji j i i
NC W W W= = = =
′= ⋅
∑∑ ∑∑ (7)
เมอ
ijW คอ คาพกเซลทตำาแหนง (i, j) ของลายนำาตนฉบบ
ijW ′ คอ คาพกเซลทตำาแหนง (i, j) ของลายนำาทกคนมาได
WN คอ จำานวนพกเซลตามความกวางของลายนำา
WN คอ จำานวนพกเซลตามความสงของลายนำา
กรใชงนลยนำดจทล
ตวอยางของการใชงานลายนำาดจทล
1. การแทรกลายนำาทเปดเผยเพอแสดงความ
เปนเจาของผลงาน
2. การแทรกลายนำาท ไมเปดเผยเพอใชเปน
หลกฐานในการพสจนความเปนเจาของผลงาน
3. การใชลายนำาในการระบบคคลทไดรบสทธ
ถกตอง เพอใชตรวจหาผทเผยแพรงานโดยไมไดรบอนญาต
4. การตดตามการใชผลงาน การปรบปรงผลงาน
หรอการคดลอกผลงาน
5. การแทรกลายนำาในลายมอชอ เพอใชตรวจสอบ
ลายมอชอปลอม
6. การใชลายนำาเพอบอกใหอปกรณบนทก
สญญาณทราบวาไมสามารถบนทกหรอทำาการคดลอกได
งนวจยดนกรแทรกลยนำดจทล
ปจจบนมนกวจยทวโลกใหความสนใจในการ
พฒนาวธการเทคโนโลยทางดานการทำาภาพพมพลายนำา
ดจทล ปรากฏเปนผลงานวจยจำานวนมากทตพมพเผยแพร
ในวารสารวชาการและการประชมวชาการ ในทนขอยก
ตวอยางมาพอสงเขป
1. Cox และคณะ (Cox, Kilian, Leighton
and Shamoon, 1997, p. 1673-1687) ไดนำาเสนอเทคนค
ของการแทรกลายนำาดจทลแบบการกระจายแถบความถ
(Spread Spectrum Communication) ลงในคาสมประสทธ
ของโดเมนความถทไดจากการแปลงแบบดสครต (Discrete
Cosine Transform : DCT) จากการวจยพวกเขาพบวา
ลายนำาจะมความคงทนถาทำาการแทรกลายนำาลงในคา
สมประสทธสวนทเปนความถตำา
2. Dugad และคณะ (Dugad, Ratakonda, ,
and Ahuja, 1998, p. 419-423) นำาเสนอเทคนคการทำา
ลายนำาแบบกระจายแถบความถโดยอาศยการแปลงเวฟเลต
(Discrete Wavelet Transform : DWT) ทแทรกลายนำา
เขากบคาสมประสทธทมคาสงในสบแบนดความถสงเพอ
รกษาคณภาพดานการมองเหนของภาพทผานการแทรก
ลายนำา แตเทคนคดงกลาวกไมคงทนตอการทภาพจะถก
ดดแปลงแกไข
3. Huang และ Wu (Huang, and Wu, 2000,
p. 516-523) ไดนำาเสนอวธการแทรกลายนำาในภาพดจทล
ทอาศยหลกการแปลงแบบดสครตโคไซน (Discrete
Cosine Transform--DCT) รวมกบกระบวนการ
ทางพนธศาสตร (genetic algorithm-- GA) พวกเขา
ทำาการแทรกลายนำาเขากบคาสมประสทธ DCT สวนทเปน
ความถกลาง และนำา GA มาคนหาตำาแหนงทเหมาะสม
ในการแทรกลายนำาจนไดภาพภายหลงการแทรกลายนำา
ทมคณภาพ
4. Shieh และคณะ (Shieh, Huang, Wang,
and Pan, 2004, pp. 555-565) ไดนำาเสนอเทคนค
ในการแทรกลายนำาทใช GA มาชวยในการคนหาตำาแหนง
26
ทเหมาะสมทสดในการแทรกลายนำาเขากบคาสมประสทธ
ของบลอค DCT ขนาด 8x8 พกเซล ซงชวยเพม
ประสทธภาพทงในดานความคงทนของลายนำาและดาน
คณภาพการมองเหนของภาพภายหลงการแทรกลายนำา
ไดในคราวเดยวกน
5. Areef และ Heniedy (Areef, and Heniedy,
2005, p. 607-617) ไดนำาเทคนคของ Shieh และคณะ
มาใชรวมกบการแปลงแบบเวฟเลท (Discrete Wavelet
Transform : DWT) โดยการนำา GA มาชวยในการคนหา
ตำาแหนงทเหมาะสมทสดในการแทรกลายนำาเขากบคา
สมประสทธเวฟเลท โดยทดสอบความคงทนของลายนำา
ดวยการบบอดภาพตามมาตรฐาน JPEG
6. Wei และคณะ (Wei, Dai, and Li, 2006,
p. 2365-2368) ไดปรบปรงสมการในการใสและกคน
ลายนำาของ Shieh และคณะ ใหสนกระชบขน และนำาเสนอ
สมการในการกำาหนดพารามเตอรของ GA อนไดแกคา
ความนาจะเปนในการครอสโอเวอรและคาความนาจะเปน
ในการมวเตชนใหสามารถเปลยนแปลงคาไปตามจำานวน
รอบในการประมวลผลของ GA และสรปใหเหนวาวธการ
ทปรบปรงขนนใหผลลพธทดกวาทงในดานความคงทน
ของลายนำาและดานคณภาพการมองเหนของภาพภายหลง
การแทรกลายนำา
7. Xiang และ Jianjun (Xiang, and Jianjun,
2009, pp. 2221-2224) นำาเสนอวธการแทรกลายนำา โดยใช
การแปลงแบบเวฟเลทในการฝงลายนำาลงบนภาพถายทาง
ภมศาสตร (DEM Images) ทไมตองใชภาพตนฉบบ
ในการกคนลายนำา โดยใชอลกอรทมของอาณานคมมด
(Ant Colony Algorithm--ACA) ในการหาคาพลงงาน
ในการฝงลายนำา
บทสรป
การแทรกลายนำาในภาพดจทล (digital image
watermarking) ถอเปนเทคนคหนงของ วทยาการ
อำาพรางขอมล (steganography) ซงนบวาเปนเทคนคทม
ความสำาคญตอการนำาไปใชในการปองกนการละเมดลขสทธ
ของภาพดจทล ซงถอเปนปญหาใหญทเกดขนในสงคม
ออนไลนปจจบน กอนหนานการทำาภาพพมพลายนำาดจทล
ไมคอยไดรบความสนใจจากนกวจยมากนก จนกระทงมการ
ใหความสำาคญกบเรองของลขสทธ ในสอดจทลมากขน
เทคนคนจงไดรบความนยมเพมขนอยางรวดเรว แตถงแมวา
จะมงานวจยเพอปองกนการละเมดลขสทธดานมลตมเดย
ออกมามากเพยงไร นกวจยกยงคงตองพฒนาเทคนค
วธการใหมๆ เพอใหทนตอผทจองทำาลายวธการท ได
คดคนขน แตปญหาเหลานจะไมเกดขนเลยถาทกคน
ในสงคมมจตสำานกทดและเคารพตอสทธ ในความเปน
เจาของผลงาน
เอกสารอางอง
เฉลมศกด เลศวงศเสถยร. (2547). Steganography ศาสตรแหงการซอนขอมล. คนจาก http://th.wikipedia.org
Areef, T. E., & Heniedy, H. S. (2005). Optimal transform domain watermarking embedding via genetic
algorithms. IEEE, 607-617.
Chansirimas, J. (2009). เทคนคการทำาภาพลายนำา (Watermark) แบบงายๆ. Retrieved from http:// www.
ReadyPlanet.com
Chen, T. S., Chang, C.C., & Hwang, M. S. (1998). A Virtual Image Cryptosystem Based upon Vector
Quantization. IEEE Transactions on Image Processing, 7(10), 1485-1488.
27
Cox, I. J., Kilian, Leighton, J. F. T., & Shamoon, T. (1997). Secure Spread Spectrum Watermarking
for Multimedia. IEEE Transactions on Image Processing, 6(12), 1673-1687.
Dugad, R., Ratakonda, K., & Ahuja, N. (1998). A new wavelet-based scheme for watermarking images.
Proceeding of the IEEE International Conference on Image Processing (ICIP 1998), 2,
419-423.
Hartung, F., & Kutter, M. (1999). Multimedia Watermarking Techniques. Proceeding of the IEEE,
87(7), 1079-1107.
Huang, C. H., & Wu, J. L. (2000). A watermark optimization technique based on genetic algorithms.
Proceeding of SPIE-Visual Communications Image Processing, 3971, 516-523.
Lee, S. J., & Jung, S. H. (2001). A survey of watermarking techniques applied to multimedia. The
International Symposium on Industrial Electronics (ISIE2001), 1, 272-277.
Petitcolas, F. A. P., Anderson, R. J., & Kuhn, M. G. (1999). Information hiding-A survey. Proceeding
of the IEEE, 87(7), 1062-1078.
Promcharoen, S., & Rangsanseri, Y. (2010). Ant Colony System Watermarking Based on DCT Domain
Technique. Proceeding of the 3rd Technology and Innovation for Sustainable Development
International Conference (TISD2010), 1189-1194.
Shieh, C.-S., Huang, H. C., Wang, F. H., & Pan, J. S. (2004). Genetic watermarking based on transform
domain techniques. Pattern Recognition, 37(3), 555-565.
Song, Y. J., & Tan, T. N. (2000). Comparison of Four Different Digital Watermarking Techniques.
Proceeding of the 5th International Conference on Signal Processing (ICSP2000), 2,
946-950.
Wang, Z., & Bovik, A. C. (2002). A universal image quality index. The IEEE Signal Processing Letters,
9(3), 81-84.
Wei, Z., Dai, J., & Li, J. (2006). Genetic watermarking based on DCT domain techniques. Proceeding
of IEEE CCECE/CCGEI, 2365-2368.
Xiang, H. & Jianjun, L. (2009). A digital watermarking algorithm for DEM image based on stationary
wavelet transform. Proceeding of the International Conference on Information Assurance and
Security, 2221-2224.
RFID เทคโนโลยทยงเตบโตRFID: A Non-stop Technology
สราวธ นนทะสด1
28
บทคดยอ
เทคโนโลย RFID มจดเรมตนมาตงแตสมยสงครามโลกครงท 2 ในราวตนศตวรรษท 20 โดยใชเครองรบสง
คลนวทยออกไปยงเครองบนทกำาลงบนผานนานฟาของประเทศเพอระบตำาแหนงและความเรวของการเคลอนทของ
เครองบน แลวทำาการวเคราะหวาเครองบนนนเปนของฝายเดยวกนหรอฝายศตร ซงการใชเทคโนโลยนสรางความ
ไดเปรยบในการสงครามใหแกพนธมตรฝายตะวนตก จากจดเรมตนจนมาถงปจจบนนกวา 80 ป ทเทคโนโลย RFID
มการพฒนาและประยกตใชในกจการหลายดานอยางตอเนอง และแนวโนมในอนาคตเทคโนโลยนจะเขามามบทบาท
ตอการดำาเนนชวตของมนษยมาก บทความนมวตถประสงคเพอนำาเสนอเกยวกบววฒนาการของเทคโนโลย องคประกอบ
และหลกการทำางานเบองตน และการประยกตใชงานระบบ RFID ในดานตางๆ
คำสำคญ: เทคโนโลย RFID, ววฒนาการของ RFID, สวนประกอบของระบบ RFID, การประยกตใช RFID
Abstract
RFID technology has been in use since the beginning of World War 2 in the early 20th century,
using the aircraft radio transceiver of the flying plane through territory airspace to identify the location
and speed of the aircraft, then analyze the plane to belongs to identify which side it. The use of this
technology to build the Western alliances competitive advantage at war. Over 80 years from the beginning
until now, RFID technology has continuously improved applied to various type of works. Future
prospects of this technology will play an important role to human life. This article aims to present the
evolution of technology, components, operating principles, and applications in various fields.
Keywords: RFID Technology, RFID evolution, RFID system component, RFID applications.
1อาจารยประจำา สาขาวชาวศวกรรมไฟฟา คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
29
ควมนำ
เทคโนโลยการบงชเฉพาะดวยคลนความถวทย
(Radio Frequency Identification--RFID) เปน
เทคโนโลยทไดรบความนยมในการใชงานอยางแพรหลาย
ทวโลกและมบทบาทตอการดำาเนนธรกจหลายอยางดวยกน
เชน ขนสง คลงสนคา หางสรรพสนคา การคาปลก
เกษตรกรรมและปศสตว การแพทย และระบบความ
ปลอดภย เปนตน นอกจากนเทคโนโลย RFID ยงสามารถ
อำานวยความสะดวกตอการดำาเนนชวตไดเปนอยางมาก
ซงเหนไดจากการประยกตใชเทคโนโลยน ในระบบบตร
อเลกทรอนกส (e-ticket) เชน บตรผานทางดวนและบตร
รถไฟฟาใตดน เปนตน และยงประยกตใชกบระบบอนๆ อก
เชน ระบบยมหรอคนหนงสอในหองสมด ระบบบตรผาน
เขาออกสำานกงานหรอลานจอดรถ และอนๆ อกมากมาย
จากจดเรมตนจนมาถงปจจบนนกวา 80 ป
ทเทคโนโลย RFID ถกนำามาประยกตใชอยางตอเนอง
และแนวโนมในอนาคตเทคโนโลยนจะเขามามบทบาทตอ
การดำาเนนชวตของมนษยมากกวาปจจบน ดงนนในฐานะ
ทเราเปนผใชเทคโนโลยจงจำาเปนจะตองเรยนรเกยวกบ
เทคโนโลยนใหมากยงขน เพอใหตามทน เขาใจและสามารถ
ประยกต ใชเทคโนโลยน ในการดำาเนนธรกจหรอสราง
ความสะดวกสบายในการดำาเนนชวตตอไปในอนาคต
เทคโนโลย RFID คออะไร
RFID เปนเทคโนโลยการระบขอมลทแสดง
เอกลกษณเฉพาะของวตถหรอบคคลดวยคลนความถวทย
ทไดถกพฒนามาในปพทธศกราช 2513 (ศนยพฒนาธรกจ
ออกแบบวงจรรวม, 2549) เพอวตถประสงคในการบงช
วตถในระยะไกล แบบไรการสมผส สามารถทำางานไดแม
ในสภาพทศนวสยไมด ทนตอความเปยกชน แรงสนสะเทอน
การกระทบกระแทก และสามารถอานขอมลไดรวดเรว
โดยขอมลจะถกเกบไวในไมโครชปทอย ในปาย (tag)
เทคโนโลย RFID เปนเทคโนโลยหนงทจดอยในกลมของ
เทคโนโลยบงชอตโนมต หรอ Automatic Identification
(Auto-ID) ซงมหลายๆ เทคโนโลยรวมอยดวยกน ไดแก
เทคโนโลยรหสแทง (Barcode) เทคโนโลยบตรอเนกประสงค
(Smart card) เทคโนโลยชวมาตร (Biometric) และ
เทคโนโลยรจำาตวอกษร (Optical character recognition :
OCR) ดงแสดงในภาพ 1
ภพ 1 เทคโนโลย Auto ID ในปจจบน
แมเทคโนโลย Auto ID จะมหลายประเภท
บางประเภทตองใชการสมผสกบเครองอานโดยตรง
ในขณะทอกหลายๆ ประเภทเปนแบบไมตองสมผสกบ
เครองอาน ซงจะทำาใหมขอดขอเสยทแตกตางกน ในปจจบน
ไดมการพฒนาเทคโนโลย Auto ID รปแบบใหมๆ ขนมา
เพอตอบสนองตอความตองการการใชงานรวมถงศกยภาพ
ในการรองรบขอมลตางๆ สามารถประยกต ใชงานได
หลากหลายรปแบบ อกทงยงมมลคาตนทนทไมสงมาก
เทคโนโลย Auto ID ทมใชงานในปจจบนมคณสมบต
การใชงานทแตกตางกนออกไป ดงตาราง 1
30
ตรง 1
การเปรยบเทยบคณสมบตการใชงานของเทคโนโลย Auto ID ตางๆรยกร Barcode OCR Biometric Smart card RFID
ความจขอมล (Byte) 1-100 1-100 - 2-8 K 2-8 K
การอานขอมลโดยมนษย ได(จำากด) งาย ยาก ไมได ไมได
ปญหาจากการเปยกนำา
หรอความชน
มผลกระทบสง มผลกระทบสง - มผลตอจดสมผส มผลสำาหรบ
ความถสงยง
ปญหาจากสงกดขวาง ไมสามารถอานได ไมสามารถอานได ยงคงทำางานได - ไมมผล
ทศทางการอาน มผลกระทบนอย มผลกระทบนอย - อานไดแนวเดยว ไมมผล
การสกหลอ ชำารด ควบคมได ควบคมได - สวนขวสมผส ไมมผล
ราคาอปกรณและระบบ ตำามาก ปานกลาง แพงมาก ตำาถงปานกลาง ปานกลาง
การแกไขหรอปลอมแปลง ทำาไดงาย ทำาไดงาย ทำาไดยาก ทำาไดยากมาก ทำาไดยากมาก
อตราเรวในการอานขอมล ชา (4 วนาท) ชา (3 วนาท) ชามาก
(มากวา 5 วนาท)
ชา (4 วนาท) เรวมาก
(0.5 วนาท)
ระยะในการอานขอมล 0-50 เซนตเมตร นอยกวา
1 เซนตเมตร
สมผสโดยตรง
หรอใกลมาก
สมผสโดยตรง 0-5 เมตร
หรอมากกวา
ววฒนกรเทคโนโลย RFID
การเรมตนของเทคโนโลย RFID นน(ศนยพฒนา
ธรกจออกแบบวงจรรวม, 2549) ยอนกลบไปสมย
สงครามโลกครงท 2 ในราวตนศตวรรษท 20 ซงประเทศ
ในกลมพนธมตร และกลมอกษะไดมการใชเรดาร ซงถก
คนพบโดย เซอรโรเบรต อเลกซานเดอร วตสน-วตต
ในปพทธศกราช 2478 โดยใชเครองรบ-สงคลนวทย
สงคลนวทยออกไปตรวจจบและเตอนเครองบนทกำาลง
เขามาในเขตนานฟาของประเทศ แตปญหาของการใช
เรดารในยคนนคอไมสามารถแยกแยะระหวางเครองบนรบ
วาเปนของฝายไหน ทางฝายประเทศเยอรมนไดคนพบวา
เมอนกบนบนหมนตวแลว จะทำาใหมการสะทอนสญญาณ
เรดารทเปลยนไป ทำาใหทราบวาเครองบนทบนเขามา
ในนานฟาเปนของฝายเยอรมน ซงเปนจดกำาเนดของ
RFID แบบทขนอยกบคณสมบตการสะทอนคลนวทย
โดยไมตองมเครองสงวทย หรอแบบ passive กวาได
เมอเทคโนโลยเรดารมการพฒนาขน นกบน
สามารถทจะสอสารระหวางเครองบนกบสถานภาคพนดน
หรอระหวางนกบนดวยกนเอง เปนระบบแยกแยะระหวาง
มตรกบศตร หรอ IFF (Aircraft Identification Friend
or Foe systems) โดยทเมอเครองบนไดรบสญญาณเรดาร
จากภาคพนดนหรอระหวางเครองบน ตวเครองบนจะสง
สญญาณตอบกลบไป ทำาใหทราบวาเปนเครองบนของ
ฝายไหน ซงถอวาเปนการสอสารของระบบ RFID แบบท
วตถสงคลนวทยจากตวเองไปยงผถาม หรอแบบ Active
ยกแรกของการใช RFID ในเชงพาณชยไดแก
ระบบกนขโมย (Electric Article Surveillance-- EAS)
ในหางสรรพสนคา โดยทตวสนคาจะมการตด RFID แบบ
1 บต ซงจะมคาลอจกเปน “0” หรอ “1” เชน เมอสนคา
มการชำาระเงนตวลอจกจะถกตงคาเปน “0” ทำาใหสามารถ
นำาสนคาออกจากรานได ในกรณทไมมการชำาระสนคา
เมอนำาสนคาผานประตเครองตรวจปายกนขโมยจะอานคา
ลอจกจากสนคาในถงของลกคาเปน “1” กจะมสญญาณ
เตอนขนมา
ทางดานการพฒนาไดมการใหสทธบตรของ
อเมรกาเกยวกบ RFID อนแรกใหกบ Mario W. Cardullo
31
เปนสทธบตรเกยวกบปายแบบ Active เมอ พทธศกราช
2516 และในปเดยวกนไดมการมอบสทธบตรเกยวกบ
ปายแบบ Passive แก Charles Walton โดยประยกต
ใชงานสำาหรบการเปดและลอคประตและ Charles Walton
ไดอนญาตสทธใหบรษท Schlage เปนผผลต หลงจากนน
ไดมการพฒนาศกยภาพในการทำางานใหมประสทธภาพ
เพมขนจนเปนทยอมรบอยางแพรหลาย โดยมการนำา
เทคโนโลย RFID มาประยกต ใชในภาคเอกชน เชน
การควบคมการเขาออกสถานทของหนวยงาน องคกร
เพอรกษาความปลอดภย การปองกนการโจรกรรม
ทรพยสน เปนตน
ปพทธศกราช 2513 รฐบาลสหรฐอเมรกา
ไดมการพฒนา RFID ทศนยวจยแหงชาต ลอส อลามอส
(Los Alamos National Laboratory) มลรฐนวเมกซโก
ใชสำาหรบการตดตามวตถนวเคลยร ใหกบกระทรวง
พลงงาน โดยใช RFID ตดกบรถบรรทก หลงจากนน
ทมนกวจยกลมนจงไดออกจากศนยวจยมาตงบรษทและ
พฒนาเปนระบบเกบคาทางดวนอตโนมต และตอมาไดเรม
มการนำาเทคโนโลย RFID มาใชในการเกบขอมลเบองตน
สำาหรบการตดตามและตรวจสอบสตวโดยใชปายอเลก-
ทรอนกสฝงไมโครชปเกบขอมลโดยตดไวกบตวสตวและ
ใชเครองอานแบบไรสายทสอสารกนดวยคลนความถวทย
ยาน 125 กโลเฮรตซ ในการอานและเขยนขอมล และตอมา
ไดมการพฒนาไปใชความถ 13.56 เมกะเฮรตซ
ในปพทธศกราช 2523 (ศนยเทคโนโลยอเลก-
ทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต,2549) เทคโนโลย
RFID ไดรบการพฒนาศกยภาพในการทำางานเพอใหสามารถ
รองรบการทำางานทมลกษณะแตกตางและหลากหลาย
รปแบบมากขนจนเกดการพฒนาและนำาไปประยกตใช
อยางกวางขวางในสวนตางๆของโลกเพมขน เชน ประเทศ
สหรฐอเมรกาและกลมประเทศในทวปยโรปนยมใช
RRFID ในดานการขนสงโดยเฉพาะอยางยงทางรถไฟและ
ระบบขนถายสนคา การเกบเงนคาผานทางตามทองถนน
การเขาออกสถานทของพนกงานหรอลกคา และการ
ควบคมจำานวนของสตว
ในชวงตนปพทธศกราช 2533(ศนยพฒนาธรกจ
ออกแบบวงจรรวม,2549) บรษท IBM ไดพฒนาและ
จดสทธบตร RFID ในยานความถสงยง UHF (Ultra
High Frequency) คอ ยานความถตงแต 300 เมกะเฮรตซ
ถง 3 กกะเฮรตซ แตบรษท IBM มปญหาดานการเงน
จงไดขายสทธบตรเกยวกบ RFID ใหกบบรษท Intermec
ในชวงกลางปพทธศกราช 2533 แตในชวงการใชงาน
RFID ยานความถสงยงยงไมแพรหลายเนองจากอปกรณ
มราคาแพงมาก
RFID ในยานความถสงยง UHF กลบมาแจงเกด
อกครงในปพทธศกราช 2542 เมอหนวยงาน UCC
(Uniform Code Council) หนวยงาน EAN International
บรษท Procter&Gamble และบรษท Gillette ไดรวมกอ
ตงศนย Auto ID ขนทสถาบนเทคโนโลยแมสซาชเซตส
(MIT) ประเทศสหรฐอเมรกา เพอพฒนาแนวทางการใช
RFID ในหวงโซอปทาน (supply chain) ในชวงป
พทธศกราช 2542 - 2546 เทคโนโลย Auto ID ไดรบ
การสนบสนนจากบรษทเอกชนจำานวนมาก และไดมการ
ขยายศนย Auto ID ไปยงประเทศออสเตรเลย องกฤษ
สวตเซอรแลนด ญปน และจน ไดมการพฒนามาตรฐานใหม
ทเรยกวา EPC (Electronic Product Code) และในป
พทธศกราช 2546 เทคโนโลยน ไดขายใหกบ UCC
ซงไดรวมกบ EAN ตงบรษท EPC global เพอพฒนา
EPC ในเชงพาณชย สวนศนย Auto ID ไดปดตวลง
อยางเปนทางการ ยงคงเหลอเฉพาะสวนปฏบตการวจย
และพฒนา (Auto ID Laboratory) ในเดอนธนวาคม
พทธศกราช 2547 ทาง EPC global ไดรบรองมาตรฐาน
EPC Gen2
32
สวนประกอบของ RFID
ระบบ RFID มองคประกอบหลกๆ 3 สวน
ดวยกน ดงภาพ 2 ประกอบดวย
ภพ 2 องคประกอบของระบบ RFID
1. ทรานสปอนเดอร หรอ ปาย (Transponder/
Tag) ทใชตดกบวตถตางๆ ทเราตองการ โดยปายนน
จะประกอบดวยสายอากาศและไมโครชปทมการบนทก
หมายเลข (ID) หรอขอมลเกยวกบวตถชนนนๆ
2. เครองสำาหรบอานและเขยนขอมลภายในปาย
(interrogator/reader) ดวยคลนความถวทย ถาเปรยบเทยบ
กบระบบรหสแทง ปายในระบบ RFID เปรยบไดกบ
ตวรหสแทงทตดกบฉลากของสนคา และเครองอานในระบบ
RFID คอเครองอานรหสแทง (scanner) โดยขอแตกตาง
ทงสองระบบคอ ระบบ RFID จะใชคลนความถวทย
ในการอานและเขยนขอมล สวนระบบรหสแทงจะใช
แสงเลเซอร ในการอาน โดยขอเสยของระบบรหสแทง
คอการอาน เปนการใชแสงในการอานรหสแทง ซงจะตอง
ไมมสงกดขวางหรอตองอยในแนวเสนตรงเดยวกบลำาแสง
ทยงจากเครองสแกน และสามารถอานไดทละรหสในระยะ
ใกลๆ แตระบบ RFID มความแตก ตางโดยสามารถ
อานรหสจากปายไดโดยไมตองเหนปาย หรอปายนน
ซอนอยภายในวตถและไมจำา เปนตองอยในแนวเสนตรง
กบคลน เพยงอย ในบรเวณทสามารถรบคลนวทยไดก
สามารถอานขอมลได และการอานปายในระบบ RFID
ยงสามารถอานไดทละหลายๆ ปายในเวลาเดยวกน โดยระยะ
ในการอาน ขอมลไดไกลกวารหสแทงอกดวย
3. ระบบประยกตใชงาน ทงนรวมถงระบบฮารดแวร
และซอฟตแวรประยกตใชงาน หรอระบบฐานขอมล ทงน
ขนอยกบระบบการใชงานทเกยวของ เชน ระบบขอมล
สนคา ระบบบรหารงานบคคล เปนตน
กรประยกตใชงน RFID
การประยกต ใชเทคโนโลย RFID สามารถ
แบงการใชงานไดเปน 2 รปแบบ คอ รปแบบของ Smart
card และ รปแบบของการตดหรอฝงอปกรณ (ประสทธ
ทฆพฒ, 2549) ดงแสดงในภาพ 3
ภพ 3 การประยกตใชงานเทคโนโลย RFID
ตวอยางการประยกต ใชงาน RFID เพอเพม
ประสทธภาพในงานตางๆ เชน
1. ระบบขนสงมวลชน
ประเทศเกาหล ใต มการประยกต ใช RFID
ในโครงการระบบผานทางแบบอเลกทรอนกส (electronic
travel pass system) ซงมการนำาบตร Smart card แบบไร
การสมผสมาใชเปนครงแรกในกรงโซล ตงแตพทธศกราช
2539 ซงบตรนนเรยกวา Bus Card ระบบขนสงมวลชน
ของเกาหลใตแสดงดงภาพ 4
33
ภพ 4 ระบบขนสงมวลชนประเทศเกาหลใต
ประเทศเยอรมน มการนำาบตรพลาสตก Smart
card แบบไรการสมผสมาใชในชอโครงการ Fahrsmart
ซงจะคำานวณคาโดยสารทถกทสดใหกบผโดยสาร ไมวา
การเดนทางในระบบขนสงจะมการเปลยนยานพาหนะ
หลายทอดหรอซบซอนเพยงใดกตาม
2. สถาบนสงเสรมความเปนเลศทางเทคโนโลย
อารเอฟไอดแหงประเทศไทย (2552) ประเทศสหรฐอเมรกา
ใชระบบ Transportation Security System (TSS) สำาหรบ
การขนสงสนคา เพอให Supplier มการตรวจสอบสนคา
วาทจดสงนนมความปลอดภยสำาหรบการขนสงหรอไม
จะไมถกเปดระหวางทาง ไมมการสญหายหรอสบเปลยน
Supplier จงไดนำาระบบ TSS หรอเรยกอกอยางวา
E-Seal เขามาใชในการขนสง E-Seal ยอมาจาก Electronic
Seal คอ เทคโนโลยการใชระบบปดตสนคาแบบอเลก-
ทรอนกส เพอชวยในการขนสงสนคาอยางปลอดภย
โดยการนำา E-Seal ไปลอคไวทประตตสนคาเพอปกปอง
การขนถายตสนคา ไมใหมการเปลยนแปลงสงของทบรรจ
ภายในตขนสง สามารถจรวจสอบตงแตจดเรมตนไปจนถง
ปลายทาง และยงสามารถเชคสถานะของการขนสงตสนคา
ไดวาอยทใด และหากมการเปดตกอนถงจดหมายปลายทาง
E-Seal กจะสงสญญาณวทยแจงเตอนไปยงระบบตดตาม
ตสนคาไดทนทอยางรวดเรว
3. ในประเทศไทย RFID มการใชอยางแพรหลาย
ในดานอตสาหกรรมการผลต โลจสตกสและซพลายเชนจ
โดยมวตถประสงคดงน (1) เพอใหการไหลของวสดและ
โลจสตกสมประสทธภาพสงสด (2) เพอการผลตทเกยวของ
กบอตสาหกรรมหนกทมสภาพแวดลอมเลวรายและอากาศ
ปนเปอน เชน การทำาตวถงรถยนต การพนส และการ
ประกอบขนสดทายในสายการผลตรถยนต สายการผลต
เครองยนต ชดเกยร ชดพวงมาลย ระบบเบรก ประต
ถงลมนรภย และแผงหนาปดสำาหรบคนขบ และอตสาหกรรม
อนๆ มอตสาหกรรมเครองใชไฟฟา อตสาหกรรมแกวและ
เซรามก เปนตน (3) เพอการจำาหนายสนคา การขนสง
และโลจสตกสสำาหรบคลงสนคา เชนในงานสงเอกสาร
คลงสนคารวมถงการรบใบสงของ การชตวตคอนเทนเนอร
หรอเรอทขนสง การชตวรถขนสง เพลเลต หบหอ หรอ
ตคอนเทนเนอรบรรจนอย การควบคมการบรรจและ
การจดจายจำาหนายดวยบนทกนำาสงทางอเลกทรอนกส
การชตวชนสวนสำาหรบสงทอ และเครองนงหม และอนๆ
รวมถงการสงหบหอและการตดตาม เปนตน
4. ประเทศไทยยงนำาระบบ RFID มาประยกต
ใชงานในระบบบตรผานทางดวนหรอทเรยกวา Easy Pass
(การทางพเศษแหงประเทศไทย) มวตถประสงคเพอชวย
แกไขปญหาจราจรตดขดบรเวณหนาดาน ซงสามารถ
ระบายปรมาณจราจรผานชองเกบคาผานทางอตโนมต
ไดสงสดถง 1,200 คน/ชวโมง ขณะทการใหบรการโดยใช
พนกงานเกบเงน ระบายปรมาณจราจรไดเพยง 450 คน/
ชวโมง นอกจากนยงเปนการอำานวยความสะดวก รวดเรว
ในการผานทางไดงาย ไมตองรอใบรบคาผานทาง ไมตอง
รอควยาว ไมตองเตรยมเงนใหยงยาก เพยงแควงผาน
เขาชองเทานน
5. ในงานดานปศสตวประเทศไทยไดสรางระบบ
ตดตามและตรวจสอบยอนกลบสตว โดยเปนความรวมมอ
ระหวางศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอร
แหงชาต (NECTEC) กบ กรมปศสตว เพอวจยและพฒนา
การนำาเทคโนโลย RFID มาประยกตใช เพอชวยในการเกบ
ขอมลในระบบตงแตระดบสตวเปน จะชวยลดความผดพลาด
และ ความซำาซอนของขอมล ทำาใหขอมลมความถกตอง
แมนยำา รวมทงเพมประสทธภาพในการทำางานของระบบ
ทำาใหการสบคน และ ตดตามขอมล เปนไปอยางรวดเรว
34
และทนตอเหตการณ และ ไดมาตรฐาน เปนทเชอถอและ
ยอมรบสำาหรบทกหนวยงานทเกยวของได ระบบนมความ
จำาเปนอยางยงในกรณทมการแพรระบาดของโรคสตว
และ ตองการทราบทมาของแหลงกำาเนดของโรคอยาง
รวดเรวภายใน 48 ชวโมง เพอปองกนการแพรของโรคสตว
ไปสคน ทำาใหรฐบาลตองเรงกำาหนดมาตรการในการ
ควบคมโรค
นอกจากนมการนำาเทคโนโลย RFID มาทำาระบบ
ตดตาม (asset tracking) เครองมอแพทยทมราคาแพง
ทำาใหสามารถตรวจสอบการเกบรกษาเครองมอแพทยได
สะดวกรวดเรว นอกจากนนำ ามาใชในการตรวจสอบ
ยาปลอม และการตดตามขอมลการรกษายอนหลงของ
ผปวย ในกรณทตองเปลยนแพทยในการรกษา ทำาให
แพทยทราบขอมลของผปวยและสามารถรกษาไดอยาง
ถกตอง และสามารถใชในการตดตามตวผปวยในกรณ
ของผปวยทเปนอลไซเมอร
แนวโนมกรใชงน RFID ของประเทศไทย
สำาหรบภาคเศรษฐกจของไทยทคาดวาจะมการนำา
RFID ใชงานในอนาคตนน ผลการศกษาพบวา การนำา
RFID ไปประยกตใชงานในชวงเวลาทผานมาของไทย
(สถาบนสงเสรมความเปนเลศทางเทคโนโลยอารเอฟไอด
แหงประเทศไทย, 2552) มการนำาไปใชกนแพรหลาย
ในดานของการควบคมการเขาออก (access control)
ด านปศสตว และการจดการภายในฟารม (farm
management) ในชวงปพทธศกราช 2550 -2551 การใชงาน
RFID มการขยายตวเขาไปใชในดานการคา (trade)
การจดการหวงโซอปทานและโลจสตกส (supply chain
management and logistics) และระบบการผลต
อตโนมตในอตสาหกรรม(industrial & manufacturing
automation) ในอนาคตคาดวา RFID จะถกนำาไป
ประยกต ใชงานแพรหลายในดานการคมนาคมขนสง
(transportation) ดานการเงน (Finance) มากขน
แสดงดงภาพ 5
ภพ 5 แนวโนมการใชงาน RFID ของประเทศไทย
บทสรป
จากอดตจนถงปจจบนเปนเวลากวา 80 ป
เทคโนโลย RFID ไมเคยหยดนง มการพฒนาอยางตอเนอง
เพอตอบสนองและรองรบกบสภาพสงคมและเศรษฐกจ
ทเปลยนแปลงไป มการแขงขนกนสง ดงนนเทคโนโลย
RFID จงเปนเทคโนโลยหนงทจำาเปนตอการดำาเนนชวต
และการดำาเนนธรกจเพอใหมประสทธภาพ มศกยภาพ
ในการแขงขนมากทสดดงนนในฐานะท เราเปนผ ใช
เทคโนโลยจงจำาเปนจะตองเรยนรเกยวกบเทคโนโลยน
ใหมากยงขน เพอใหตดตามความกาวหนา และสามารถ
ประยกต ใชเทคโนโลยน ไดอยางมประสทธภาพตอไป
ในอนาคต
35
เอกสารอางอง
ศนยพฒนาธรกจออกแบบวงจรรวม. (2549). รจกกบเทคโนโลยอารเอฟไอด. ปทมธาน: ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกส
และคอมพวเตอรแหงชาต กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย.
ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต. (2549).แนวทางการพฒนา RF-ID สำาหรบภาคอตสาหกรรม
และบรการ. ปทมธาน : สำานกงานคณะกรรมการกจการโทรคมนาคมแหงชาตและสำานกงานพฒนาวทยาศาสตร
และเทคโนโลยแหงชาต.
ประสทธ ทฆพฒ. (2549). เทคโนโลย RFID. กรงเทพฯ: ดอกหญาวชาการ.
สถาบนสงเสรมความเปนเลศทางเทคโนโลยอารเอฟไอดแหงประเทศไทย. (2552).ระบบ E-Seal เทคโนโลยความ
ปลอดภยสำาหรบตสนคา. คนจาก http://www.rfid.or.th.
สถาบนสงเสรมความเปนเลศทางเทคโนโลยอารเอฟไอดแหงประเทศไทย. (2552). แนวโนมเทคโนโลย. คนจาก http://
www.rfid.or.th.
การทางพเศษแหงประเทศไทย. (2554). คนจาก http:// www.thaieasypass.com.
Laplante, P. A. (2011). Exciting Real-Time Location Applications. IT Professional,13,4-5.
Tian, G.D., Shang, Y.Q. (2011). The Research of Railway Container Logistics Management System
Based on Internet of Things. International Conference on Internet Technology and Applications
(iTAP),1-4.
Lv, A. T., Li, Y. S., Sun, Y. F., Guo, L., Xu, J. and Cao, C. (2011). Research on the Integrated Management
of Container Terminal Based on Radio Frequency Identification Technology. Third International
Conference on Measuring Technology and Mechatronics Automation (ICMTMA), 3, 111-115.
Tu, Y. J., Piramuthu, S. (2011). A Decision-Support Model for Filtering RFID Read Data in Supply
Chains. IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics, Part C: Applications and
Reviews, 41, 268-273.
Lu, C. H., W, C. L. and Li, C. F. (2011). A Reciprocal and Extensible Architecture for Multiple-Target
Tracking in a Smart Home. IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics, Part C:
Applications and Reviews, 41, 120-129.
Gao, Y. C., Yang, D. C. and Ning, W. W. (2010). RFID application in tire manufacturing logistics .
IEEE International Conference on Advanced Management Science (ICAMS), 3, 109-112.
Liu, W. N., Zheng, L. J. and Sun, D. H. (2010). A data processing model for improving RFID application
reliability in logistics tracking system. IEEE International Conference on Logistics Systems
and Intelligent Management, 3, 1643-1647.
Gnoni, M. G., Rollo, A., Tundo, P. (2009). A smart model for urban ticketing based on RFID applications.
IEEE International Conference on Industrial Engineering and Engineering Management ,
2353-2357.
36
Wang, W. and Fan, S. D. (2009). RFID technology application in container transportation. Joint
Conferences on Pervasive Computing (JCPC), 639-642.
Floerkemeier, C., Roduner, C. and Lampe, M. (2007). RFID Application Development With the
Accada Middleware Platform. IEEE Systems Journal,1,82-94.
ฤทธตานอนมลอสระ DPPH ของผลตภณฑนำามนรำาขาวFree Radical Scavenging Activity to DPPH of Rice Bran and
Germ Oil
รศ.ปภาวด คลองพทยาพงษ1, บญดศย วงศศกด1, สกลทพย พนาภกด1 และ ผศ.ดร.รงตะวน สภาพผล2
37
บทคดยอ
ฤทธตานอนมลอสระ DPPH ของผลตภณฑนำามนรำาขาว 4 ชนด มคาประมาณ 0.9- 1.1 มลลกรม/มลลลตร
ซงไมแตกตางกนอยางมนยสำาคญ ในขณะทฤทธตานอนมลอสระของสารตานอนมลอสระมาตรฐานวตามน อ และ บเฮชท
มคาประมาณ 2 – 11 ไมโครกรม/มลลลตร (p < 0.05) ซงแตกตางกนอยางมนยสำาคญ โดยมฤทธตานอนมลอสระมากกวา
100 เทาของผลตภณฑนำามนรำาขาวเปนไปไดวาสารสกดนำามนรำาขาวอาจจะไมไดทำาปฏกรยาโดยตรงกบอนมลอสระ
แตอาจจะกระตนสารตานอนมลอสระภายในเซลลโดยผานกลไกอยางใดอยางหนงซงจะตองศกษาตอไป
คำสำคญ : นำามนรำาขาว วตามนอ แกมมาออไรซานอล ดพพเฮช
Abstract
The DPPH (1,1-diphenyl-2-picrylhydrazyl) free radical scavenging activity of rice bran and
germ oil for four different products tested is in the range of 0.9-1.1 mg/ml. This is not a significant
antioxidant activity, whereas the EC50 of the standard antioxidant substances vitamin E and BHT
(butylated hydroxytoluene) are considered significant in the range of 2-11 µg/ml (p < 0.05). This
antioxidant activity is more than 100 times that of rice bran and germ oil products. It is possible that
rice bran oil extracts may not act directly with free radicals but may stimulate an antioxidant substance
within the cell through some other mechanism which requires further investigation.
Keywords : Rice bran oil, vitamin E, gamma oryzanol, DPPH
1คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย 2คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
38
INTRODUCTION
In recent years, there has been increasing
evidence that free radicals are associated with
pathological conditions such as atherosclerosis,
carcinogenesis, hemorrhoids and aging (Ames et
al., 1993 & Vertuani et al., 2004).
Free radicals are normal biochemical
intermediates of any metabolic reactions. They
consist of any chemical species (atom, ions or
molecules) that contain one or more unpaired
electrons in their atomic or molecular orbital. This
makes them highly unstable and violently reactive
(Benedetto, 1998 & Wickens, 2001).
Generally the defense mechanisms of
this reaction need antioxidant compound such as
tocopherols, retinol, β-carotene and antioxidant
enzymes such as glutathione peroxidase (Benedotte,
1998).
In addition, synthetic phenolic components,
such as butylated hydroxytoluene (BHT) and
butylated hydroxyanisole (BHA) and natural
substance present in fruits, vegetables, oilseeds,
and herbs are used as antioxidant (Ito et al., 1986;
Whysner et al., 1994; Farr, 1997; Wang et al.,
1997; Son et al., 2003).
Several of these substances are belived to
play a potential role interfering with the oxidation
process by reacting with free radicals, chelating
catalytic metals and scavenging oxygen in food
and biological systems (Shahidi & Wanasundary,
1992; Sanchez-Moreno et al., 1999).
Rice bran oil contains high levels of
components with antioxidant properties such as
tocopherols/ tocotrienols, and gamma-oryzanol
(Shin et al,. 1997; Xu and Godber, 1999, Juhano
et al., 2005). These components posess health
benefits due to their antioxidant characteristics
in improving the storage stability of foods and
biological systems.
DPPH r a d i c a l ( 1 , 1 - d i p h eny l - 2 -
picrylhydrazyl, a free radical) is scavenged by
such compounds and can be used to determine
anti-oxidation efficacy.
This study aimed to clarify and compare
anti-oxidant activity of rice bran oil products
generally found in drug store.
RESEARCH METHODOLOGY
Materials
4 rice bran oil products generally found
in drug store
Assay for antioxidant activity
The antioxidant activity of rice bran oil
was evaluated by DPPH radical scavenging assay
which was originally described by Blois (1958).
The solvent used to dissolve the oil was ethanol:
heptanes (1:1) . DPPH solut ion having a
concentration of 3 x 10-5 M was used in the present
study.
A test sample was dissolved in an organic
solvent (ethanol: heptanes, 1:1) and diluted for
at least five dilution (1.25, 1.00, 0.75, 0.50, 0.25
mg/ml). Each concentration was tested repeatedly
four times.
A portion of sample solution (2.0 ml) was
mixed to an equal volume of 3x10-5 M DPPH
solution. After 30 minutes at room temperature,
the mixture was measured with an absorbance (A)
at 520 nm using spectrophotometer.
39
Vitamin E and BHT were used as a
standard compound or positive control for this
assay.
The result was expressed as the percentage
inhibition calculated as the following equation:
% inhibition = (A control – A sample) x 100
A control
A control : absorbance of DPPH solution
without sample solution
A sample : absorbance of DPPH solution
with sample solution
The results were calculated in terms of
radical scavenging activity (EC50) which reflects
antioxidant activity of the sample.
The value of EC50 was obtained by linear
regression analysis of dose-response curve
plotting between % inhibition and concentrations
of samples.
RESULTS AND DISCUSSION
Results
Free radical scavenging activity of
antioxidant was studied using DPPH. The
reduction capability of DPPH radicals was
determined by the decreasing to its absorbance
at 520 nm which is suitable range for determining
anti-oxidative activities.
Using four brands of 500 mg. rice brand
oil, which contain gamma oryzanol, vitamin E,
and fatty acid as anti-oxidative substances. The
plot of concentration (mg) comparison of gamma
oryzanol, vitamin E and fatty acid of four brand
products are shown in figure 1, 2, and 3,
respectively.
Figure 1 The concentration (mg) comparison of
gamma oryzanol in four-brand products
Figure 2 The concentration (mg) comparison of
vitamin E in four-brand products
Figure 3 The concentration (mg) comparison of
fatty acid in four-brand products
Due to the limited solubility of the oil, an
organic solvent, ethanol : heptane (1:1), was used
as its solvents for DPPH assay.
The result was illustrated in Figure 4
40
Figure 4 Comparision of antioxidant activities
using EC50 (mg/ml) between four rice bran oil
products, vitamin E and butylated hydroxytoluene
(BHT).
As shown in Figure 4, four rice bran oil
products exhibited antioxidant effects with DPPH
assay. The results from this assay indicated that
all these products achieve its antioxidant activity
by acting as a free radical scavenger.
In addition, the antioxidant activities of
al l products compared with commercia l
antioxidant, α-tocopherol or vitamin E and
butylated hydroxytoluene (BHT) were also
summarized in Figure 4.
The % inhibition curve plotting between
% inhibition of product and concentrations (mg/ml)
of the four rice bran oil product A, B, C, and D are
shown in Figure 5 to Figure 8 and % inhibition
curve of vitamin E and BHT are showed in Figure
9 and 10, respectively.
Figure 5 Correlation between % inhibition and
concentrations (mg/ml) of rice bran oil product A
determined by DPPH radical scavenging assay.
Figure 6 Correlation between % inhibition and
concentrations (mg/ml) of rice bran oil product B
determined by DPPH radical scavenging assay.
Figure 7 Correlation between % inhibition and
concentrations (mg/ml) of rice bran oil product C
determined by DPPH radical scavenging assay.
Figure 8 Correlation between % inhibition and
concentrations (mg/ml) of rice bran oil product D
determined by DPPH radical scavenging assay.
41
Figure 9 Correlation between % inhibition and
concentrations (µg/ml) of vitamin E determined
by DPPH radical scavenging assay.
Figure 10 Correlation between % inhibition and
concentrations (µg/ml) of BHT determined by
DPPH radical scavenging assay.
Although, four rice bran oil products
showed radical scavenging activity in DPPH
assay, it displayed remarkably low activity when
compare to vitamin E and BHT. Its antioxidant
activity was about 100 fold less than that of
vitamin E and BHT.
DISCUSSION
Considering antioxidant activities using
DPPH assay, it was found that EC50 of different
rice bran oil products are in the range of 0.9 – 1.1
mg/ml which are not significantly different,
whereas EC 50 of standard antioxidant substance
vitamin E and BHT are considered significant in
the range of 2 – 11 µg/ml (p < 0.05). Due to rice
bran oil products being crude extract not pure
substance therefore pharmacological efficacy is
lower than the pure substance which in turn EC 50
of rice bran oil products are higher than standard
antioxidant substances.
There are many substances found in rice
bran oil extracts which have antioxidant activities
example, tocopherol, tocotrienol, gamma oryzanol
(Juliano et al., 2005) especially gamma oryzanol
which can lower blood cholesterol (Miura et al.,
2006). It is possible that rice bran oil extracts
do not act directly with free radical but it may
stimulate an antioxidant substance within the
cell. Therefore, rice bran oil extracts may act as
antioxidant through some other mechanism which
requires further investigation.
42
References
Ames, B. N., Shigenaga, M. K. & Hagen, T. M. (1993). Oxidants, antioxidant and degenerative diseases
of aging. Proceeding of Natural Academy of Sciences. 90, 7915-7922.
Benedetto, A. V. (1998). The Environment and sking Aging. Clinics in permatology. 16, 129-139.
Farr, D. R. 1997. Functional foods. Cancer Letters. 114, 59-63.
Ito, N., Hirose, M., Fukushima, S., Tsuda, R., Shirai, T. & Tatematsu, M. (1986). Studies on
antioxidants: their carcinogenic and modifying effects on chemical carcinogenesis. Food and
chemical Toxicology. 24, 1071-1082.
Juliano, C., Cossu, M l, Alamanni, M. C. & Piu, L. (2005). Antioxidant activity of gammaoryzanol:
Mechanism of action and its effect on oxidation stability of pharmaceutical oils. International
Journal of Pharmaceutics. 299, 146-154.
Miura, D., Y. Ito, M. Aya, M. Kise, H. Ato & K. Yagaski, (2006). Hypocholesterolemic action of
pregerminated brown rice in hepatoma-bearing rats. Life Science, 79, 259-264.
Sanchez-Moreno, C., Larrauri, J. A. & Saura-Calixto, E. (1999). Free radical scavenging capacity
and inhibition of lipid oxidation of wines, grape juices and related polyphenolic constituents.
Food Research International. 32(2), 407-412.
Shahids, F. & Wanasundara, P. K. J. (1992). Phenolic antioxidants. Critical Reviews in Food
Science. 32, 67-103.
Shin, T., Godber, J.S., Martin, D. E. & Wells, J. H. (1997). Hydrolitic stability and changes in E vitamers
and cryzanol of extruded rice brand during storage. Journal of Food Science. 62, 704-708.
Son, Y. O., Kim, J., Lim, L. C., Chung, G. H. & Lee, J. C. (2003), Ripe fruits of Solanum nigrun
L. inhibits cell growth and induces apoptosis in MCF-7 cells. Food and Chemical Toxicology.
41, 1421-1428.
Vertuani, S., Bosco, E., Testoni, M., Ascanelli, S., Azzena, G. & Manfredini S. (2004). Antioxidant
herbal supplements for hemorrhoids developing a new formula. NUTRA foods, 3, 19-26
Wang, H., Cao, G.& Prior, R. L. (1997). Oxygen radical absorbing capacity of anthrocyanins. Journal
of Agricultural and food Chemistry. 45, 307-309.
Wickens, P. A. (2001). Ageing and the free radical theory. Respiration Physiology. 128, 379-391.
Whysner, L., Wang, C. X., Zang, E., Iatropoulos, M. J. & Williams, G. M. (1994). Dose response of
promotion by butylated hydroxyanisole in chemically initiated tumours of the rat forestmoach.
Food and Chemical Toxicology. 32, 215-222.
Xu, Z., & Godber, J. S. (1999). Purification and identification of components of gamma-oryzanol in
rice brand oil. Journal of Agricultural and Food Chemistry. 47, 2724-2728.
ความสมพนธระหวางปจจยดานคณสมบตของผเรยน ความคดเหนเกยวกบการจดการเรยนการสอน ผลสมฤทธทางการเรยนกบความสามารถในการคดอยางม
วจารณญาณของนกศกษาพยาบาล หลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย ประจำาปการศกษา 2553
An Analysis of Learning Factors for Bachelor of Nursing Science Students at
the School of Nursing, Eastern Asia University in Academic Year 2010
พลตรหญง ดร .อรนนท หาญยทธ1
43
บทคดยอ
การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษาพยาบาล
และความสมพนธระหวางปจจยดานผเรยน ความคดเหนเกยวกบการจดการเรยนการสอน ผลสมฤทธทางการเรยน
กบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษาพยาบาลหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต กลมตวอยาง
เปนนกศกษาพยาบาล ชนปท 1 ถงชนปท 4 ของคณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย ภาคการศกษาท 2
ปการศกษา 2553 จำานวน 176 คน เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย (1) แบบสอบถามปจจยดานผเรยน ไดแก
อาย เพศ ชนปทเรยน ประสบการณเดม และผลสมฤทธทางการเรยน (2)แบบสอบถามความคดเหนเกยวกบการจด
การเรยนการสอนทพฒนาโดยผวจยประกอบดวย 3 ดานไดแก 1) ดานบทบาทผสอน 2) ดานความพรอมของผเรยน
และ 3) ดานการจดกจกรรมการเรยนการสอนและ(3)แบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณทผวจย
สรางขนตามแนวคดของเดรสเซล และเมฮว (Dressel, and Mayhew, 1957) วเคราะหโดยใชโปรแกรมสำาเรจรป SPSS
หาคาสถตพนฐาน และวเคราะหหาความสมพนธของตวแปรโดยใชสถตสหสมพนธแบบเพยรสน การวเคราะห t-test
และการวเคราะหความ แปรปรวน (Analysis of Variance)
ผลการศกษาพบวานกศกษาพยาบาล 4 ชนปมความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณอยในระดบปานกลาง
มคะแนนเฉลย 17.73 คะแนน (คดเปนรอยละ44.33) นกศกษาพยาบาลชนปท 4 มคะแนนเฉลยมากทสด 18.20 คะแนน
(คดเปนรอยละ45.5) ในขณะทนกศกษาพยาบาลชนปท 2 มคะแนนเฉลยนอยทสด 16.64 คะแนน (คดเปนรอยละ41.6)
สำาหรบตวแปรทศกษาพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนมความสมพนธทางบวกกบความสามารถในการคดอยางม
วจารณญาณของนกศกษาพยาบาลอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนปจจยดานอายและการจดการเรยนการสอน
ไมมความสมพนธกบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษาและเมอเปรยบเทยบความสามารถในการคด
อยางมวจารณญาณของนกศกษาพยาบาลระหวางชนปทเรยนและระหวางกลมนกศกษาทมประสบการณและไมม
ประสบการณเดมมากอนเขาศกษาและขณะศกษาในหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑตพบวาไมมความแตกตางกน
คำสำคญ : การคดอยางมวจารณญาณ การจดการเรยนการสอน นกศกษาพยาบาล หลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต
1หวหนาสาขาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
44
Abstract
The purpose of this research was to study the critical thinking ability of nursing students and
the relationships between student factors, teaching-learning perception, learning achievement and critical
thinking ability of nursing students in the Bachelor of Nursing Science Program. The sample size was
176 nursing students, composed of 21 ,22, 63 and 70 nursing students of first-year, second-year, third-
year and fourth-year, respectively, in the Bachelor of Nursing Science Program at the School of Nursing,
Eastern Asia University in the second semester of the academic year 2010. The instruments used in this
study were: (1) A student factors questionnaire, such as age, sex, class level, critical thinking experiences
before and during study in the Bachelor of Nursing Science Program and grade point average (GPA);
(2) The perception of nursing students on a teaching and learning management questionnaire developed
by the researcher which focused on: 1. The instructor’s roles 2. Student readiness and 3. Teaching
and learning activities.; (3) The Critical Thinking Ability test developed by the researcher based on
the concepts of Dressel and Mayhew. Data was analyzed to find frequency, percentage, mean score,
standard deviation, correlation, t-test and F-test.
The findings show that the nursing students had a critical thinking ability at medium level
(44.33%). The fourth-year nursing students had the highest average scores of critical thinking ability
at 18.20 (45.5%) while the second-year nursing students had the lowest average scores of critical
thinking ability at 16.64 (41.6%). It was found that grade point average (GPA) was related to the critical
thinking ability of nursing studentswhile the factors of age and teaching-learning management were
not related to critical thinking ability. No difference was found between mean comparison factors
related to class level and critical thinking experience before and during study in the Bachelor of Nursing
Science Program.
Keywords: critical thinking, teaching and learning management, nursing students and bachelor of
nursing science program
ควมนำ
คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
ไดจดการศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑตตงแต
ปการศกษา 2549 เปนตนมา การจดการศกษาไดดำาเนนการ
ตามปรชญาและปณธานของมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
ทม งการผลตบณฑตให เปนผมความรและสามารถ
นำาความร ไปสการปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ
มความสามารถในการคดวเคราะหและการแกปญหา
อยางสรางสรรคมคณธรรมและจรยธรรมในการประกอบ
อาชพและการดำารงชวต ตลอดจนเปนผมทกษะทางภาษา
ในการตดตอสอสารและทกษะในดานตางๆ อยางครบถวน
สมบรณ ซงสอดคลองกบลกษณะของสงคมไทยในปจจบน
ซงเปนสงคมแหงการเรยนรทผเรยนตองไดรบการพฒนา
ทงทางดานรางกาย จตใจและสตปญญา รจกคดวเคราะห
อยางมเหตผล ตดสนใจแกปญหาไดอยางเหมาะสม
45
การพฒนาทกษะทางความคดอยางมวจารณญาณ
มความสำาคญมากในกระบวนการเรยนการสอนเพราะ
จะชวยใหผ เรยนสามารถคดและแกปญหาไดอยางม
ประสทธภาพ และเปนเครองมอสำาหรบการเรยนรอยาง
ตอเนองดวยตนเอง (ดรณ พงษเดชา, 2542, หนา 1)
การคดชวยใหผเรยนไดมองเหนสภาพปญหาตางๆ ได
อยางชดเจนและชวยใหเขาใจปญหาและแนวทางการแกไข
ในปญหานนอยางมสต มการไตรตรองอยางรอบคอบ กอน
การตดสนใจ การคดอยางมวจารณญาณเปนรปแบบหนง
ของการคดในระดบสงทอยบนพนฐานของหลกการและ
เหตผล เปนการคดทมการพจารณาไตรตรองอยางรอบคอบ
ชวยใหผเรยนสามารถแยกแยะและเลอกใชขอมลใหเกด
ประโยชนมากทสด (Byer, 1987)
การคดอยางมวจารณญาณมความสำาคญอยางยง
สำาหรบวชาชพพยาบาล เพราะเปนวชาชพทตองมความ
รบผดชอบตอชวตมนษย ทกขนตอนของการปฏบตการ
พยาบาลตองใชความร ทกษะการปฏบตการพยาบาล ทกษะ
การคด การตดสนใจและการแกปญหา การคดอยางม
วจารณญาณจะเปนการคดทจะชวยใหพยาบาลคดวเคราะห
ไตรตรองสมเหตสมผลกอนมการตดสนใจ และนำาไปส
การแกปญหาทถกตองตามหลกวชาการ เพราะการตดสนใจ
ทถกตองมความหมายตอชวตของผรบบรการ แตถา
เมอใดพยาบาลมการตดสนใจทผดพลาดนนหมายถงชวต
ของผรบบรการ
การคดเปนลกษณะกระบวนการ (process) การท
จะใหผเรยนเกดทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ไดนน
ผเรยนตองเขาใจกระบวนการคด เดรสเซลและเมยฮว
(Dressel and Mayhew, 1957) ไดเสนอกระบวนการคด
อยางมวจารณญาณซงประกอบดวยความสามารถ 5 ดาน
ไดแก ความสามารถในการนยามปญหา การเลอกขอมล
สำาหรบการแกปญหา การตระหนกในขอตกลงเบองตน
การกำาหนดและเลอกสมมตฐาน และการลงสรปอยาง
สมเหตสมผล ดงนนหากตองการใหผเรยนสามารถคด
อยางมวจารณญาณไดนน จะตองสงเสรมการเรยนรวธ
การคดและกระบวนการของการคดไปพรอมๆ กน ซง
ควรไดรบการพฒนาอยางตอเนองจากครอบครวและ
สถาบนการศกษา
คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
ไดใหความสำาคญตอการจดการศกษาทมงพฒนานกศกษา
ใหมคณลกษณะทสำาคญในกระบวนการคด ทกษะการคด
การตดสนใจและการแกปญหา โดยผานกระบวนการเรยน
การสอนทเนนผเรยนเปนสำาคญ และการเรยนการสอน
ดวยประสบการณจรงตลอดหลกสตร แตในระยะเวลาท
ผานมาคณะพยาบาลศาสตรฯ ยงไมไดมการวดหรอประเมน
ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษา
พยาบาลตามวตถประสงคของหลกสตรพยาบาลศาสตร-
บณฑตทกำาหนดไวและยงไมมการพฒนาเครองมอเพอ
วดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณสำาหรบ
นกศกษาพยาบาล จงเปนเหตจงใจใหผวจยในฐานะ
ผบรหารหลกสตรและอาจารยผสอนสนใจทำาการศกษา
วจยในเรองนเพอนำาผลการศกษาทไดไปเปนขอมลในการ
พฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษา
พยาบาลโดยผานกระบวนการเรยนการสอนตลอด 4 ปตาม
วตถประสงคของหลกสตรและปรชญาและปณธานของ
มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
วตถประสงคกรวจย
1. เพอศกษาความสามารถในการคดอยางม
วจารณญาณของนกศกษาพยาบาลในหลกสตรพยาบาล
ศาสตรบณฑตของคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลย
อสเทรนเอเชย
2. เพอศกษาความสมพนธระหวางปจจยดาน
นกศกษา ความคดเหนเกยวกบการจดการเรยนการสอน
ผลสมฤทธทางการเรยนกบความสามารถในการคดอยางม
วจารณญาณของนกศกษาในหลกสตรพยาบาลศาสตร
บณฑต
สมมตฐนกรวจย
1. นกศกษาพยาบาลทมระดบชนป และม
ประสบการณเดมทตางกน มความสามารถในการคดอยาง
46
มวจารณญาณแตกตางกน
2. อาย ผลสมฤทธทางการเรยน และความคดเหน
เกยวกบการจดการเรยนการสอน มความสมพนธทางบวก
กบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของ
นกศกษาพยาบาล
ขอบเขตกรวจย
การวจยครงนเปนการศกษาโดยตรงกบนกศกษา
พยาบาลในหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต คณะพยาบาล-
ศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย ในภาคการศกษาท 2
ของปการศกษา 2553
กรอบแนวคดในกรวจย
ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ
ตลอดจนการสงเคราะหกรอบแนวคดการวจยจากแนวคด
ทฤษฏ การคดอยางมวจารณญาณของ เดรสเซล และ เมย
ฮวส (Dresel & Mayhew, 1957) นำามาบรณาการได
เปนกรอบแนวคดการวจยดงน
ภพ 1 กรอบแนวคดการวจย
ตวแปรอสระ ตวแปรตม
1. ปจจยดนผเรยน
- เพศ
- อาย
- ระดบชนป
- ประสบการณเดม
ควมสมรถในกรคด
อยงมวจรณญณ
- ความสามารถในการ
นยามปญหา
- ความสามารถในการ
เลอกขอมลทเกยวของ
กบปญหา
- ความสามารถในการ
ตระหนกในขอตกลง
เบองตน
- ความสามารถในการ
กำาหนดและเลอก
สมมตฐาน
- ความสามารถในการลง
สรปอยางสมเหตสมผล
2. ควมคดเหนเกยวกบ
กรจดกรเรยนกรสอน
- บทบาทผสอน
- ความพรอมของผเรยน
- กจกรรมการจด
การเรยนการสอน
3. ผลสมฤทธทงกรเรยน
(GPA)
วธดำเนนกรวจย
การวจ ย ในคร งน เปนการวจ ย เช งปรมาณ
(quantitative research) ประชากรเปนนกศกษาชนปท 1
ถงชนปท 4 ของคณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยอสเทรน
เอเชย ภาคการศกษาท 2 ปการศกษา 2553 จำานวน 312 คน
การกำาหนดกลมตวอยางโดยใชสตรการคำานวณของครอครน
(Cochran)ไดนกศกษาพยาบาลชนปท 1 จำานวน 21 คน
ป 2 จำานวน 22 คน ป 3 จำานวน 63 คนและป 4 จำานวน
70 คน รวม 176 คน เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย
1. แบบสอบถามปจจยดานผเรยน ประกอบดวย
อาย เพศ ชนปทเรยน ประสบการณเดม และผลสมฤทธ
ทางการเรยน
2. แบบสอบถามความคดเหนเกยวกบการจด
การเรยนการสอนทพฒนาโดยผวจยเองประกอบดวย
3 ดานไดแก 1) บทบาทผสอน 2) ความพรอมของผเรยน
และ 3) การจดกจกรรมการเรยนการสอน จำานวน 25 ขอ
3. แบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยาง
มวจารณญาณทผวจยสรางขนตามแนวคดของเดรสเซล
และเมฮว (Dressel, and Mayhew, 1957) จำานวน 40 ขอ
ทดสอบความสามารถ 5 ดาน ดานละ 8 ขอ ไดแก
ดานการนยามปญหา ดานการเลอกขอมลทเกยวของกบ
การหาคำาตอบของปญหา ดานการระบขอตกลงเบองตน
ดานการกำาหนดและเลอกสมมตฐาน และดานการสรป
อยางสมเหตสมผล
กรวเคระหขอมล
ใชสถตพนฐาน ไดแก จำานวน รอยละ คาเฉลย
คาความเบยงเบนมาตรฐาน ในการวเคราะหขอมลปจจย
ดานนกศกษา ไดแก เพศ อาย ระดบชนป ประสบการณเดม
ความคดเหนเกยวกบการจดการเรยนการสอน ผลสมฤทธ
ทางการเรยน และความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ
ของนกศกษา
ใชสถตสหสมพนธแบบเพยรสน ในการวเคราะห
ความสมพนธระหวางปจจยดานอาย ความคดเหนเกยวกบ
การจดการเรยนการสอน ผลสมฤทธทางการเรยน กบ
47
ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษา
พยาบาล
ใชสถต t-test และ F-test (one way ANOVA)
ในการวเคราะหหาความแตกตางของคาเฉลยของความ
สามารถในการคดอยางมวจารณญาณระหวางกลมนกศกษา
พยาบาลทมประสบการณเดมกอนและขณะศกษาใน
หลกสตรและระหวางระดบชนปทเรยน
ผลกรวจย
ผลการวจยพบวา กลมตวอยางเปนเพศหญง
(รอยละ 95.45) มอายเฉลย 21.96 ป มผลสมฤทธ
ทางการเรยน(GPA) อยในชวง 2.51 -3.00 มากทสด
(รอยละ 45.5) มประสบการณและไมเคยมประสบการณ
ในการเขารวมกจกรรมทชวยสงเสรมกระบวนการหรอ
ทกษะการคด กอนเขาศกษาในหลกสตรรอยละ65.3 และ
34.7 และขณะเขาศกษาในหลกสตรรอยละ 79.5 และ
19.9 สวนความคดเหนเกยวกบการจดการเรยนการสอน
ในภาพรวมมความเหมาะสมในระดบมาก (คาเฉลย = 3.85)
และเมอจำาแนกรายดานพบวาดานบทบาทผสอนเปนดาน
ทมความเหมาะสมมากทสด (คาเฉลย=4.04) สวนดาน
ความพรอมของผเรยนเปนดานทมความเหมาะสมนอย
ทสด (คาเฉลย=3.17)
ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของ
นกศกษาพยาบาล 4 ชนป พบวามความสามารถในการคด
อยางมวจารณญาณอยในระดบปานกลาง มคะแนนเฉลย
17.73 คะแนน(รอยละ 44.33) เมอจำาแนกตามระดบ
ชนปพบวานกศกษาชนปท 4 มคะแนนเฉลยมากทสด
18.20 คะแนน (รอยละ45.5) สวนชนปท 2 มคะแนนเฉลย
นอยทสด 16.64 คะแนน (รอยละ41.6) ตามตาราง 1
ตรง 1
คาเฉลย และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด และคา
ตำาสดของคะแนนการทดสอบความสามารถในการคดอยาง
มวจารณญาณจำาแนกตามระดบชนป
ชนป คตำสด คสงสด SD
1 11 23 17.76 3.60
2 9 22 16.64 2.94
3 11 23 17.57 2.75
4 12 23 18.20 2.48
รวม 9 23 17.73 2.80
ปจจยทมความสมพนธกบความสามารถในการคด
อยางมวจารณญาณของนกศกษาพยาบาลพบวาปจจยดาน
ผลสมฤทธทางการเรยนมความสมพนธทางบวกกบความ
สามารถในการคดอยางมวจารณญาณอยางมนยสำาคญทาง
สถตทระดบ 0.05 สวนปจจยดานอายและการจดการเรยน
การสอนไมมความสมพนธกบความสามารถในการคดอยาง
มวจารณญาณของนกศกษาพยาบาลตามตาราง 2
ตรง 2
คาสหสมพนธระหวางปจจยดาน อาย ผลสมฤทธทาง
การเรยนและการจดการเรยนการสอนกบความสามารถ
ในการคดอยางมวจารณญาณ
ปจจยทศกษควมสมรถในกรคด
อยงมวจรณญณ
1. อาย .082
2. ผลสมฤทธทางการเรยน .184*
3. การจดการเรยนการสอน
3.1 บทบาทผสอน .025
3.2 ความพรอมของผเรยน .048
3.3 กจกรรมการเรยนการสอน .095
*มความสมพนธกน อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.05
เมอเปรยบเทยบคาเฉลยของความสามารถ
ในการคดอยางมวจารณญาณกบปจจยดานชนปทเรยน
พบวา ไมมความแตกตางกน (ตาราง 3)
48
ตรง 3
เปรยบเทยบคาเฉลย ของคะแนนการทดสอบความสามารถ
ในการคดอยางมวจารณญาณระหวางระดบชนชนปทเรยน Sum of
Squaresdf
Mean
SquaresF-test P-value
ระหวางกลม .749 3 .250 1.584 .195
ภายในกลม 26.179 166 .158
รวม 26.928 169
กลมนกศกษาพยาบาลทมประสบการณและไมม
ประสบการณเดมมากอนเขาเรยนในหลกสตรพยาบาล-
ศาสตรบณฑตมคะแนนการทดสอบความสามารถในการคด
อยางมวจารณญาณเฉลย 17.73 และ 17.74 เมอเปรยบเทยบ
ความแตกตางของความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ
ระหวางกลมนกศกษาทมประสบการณและไมมประสบการณ
เดมมากอนพบวาไมมความแตกตางกน (ตาราง 4)
ตรง 4
เปรยบเทยบคาเฉลย ของคะแนนการทดสอบความสามารถ
ในการคดอยางมวจารณญาณระหวางกลมนกศกษาทม
ประสบการณและไมมประสบการณกอนเขาเรยนในหลกสตรฯ
กลม n SD คสถต t P-value
มประสบการณ 113 17.73 2.879 .027 .979
ไมมประสบการณ 61 17.74 2.683
และเมอเปรยบเทยบความแตกตางของความ
สามารถในการคดอยางมวจารณญาณระหวางกลมนกศกษา
ทมประสบการณและไมมประสบการณเดมขณะเรยน
ในหลกสตรฯพบวาไมมความแตกตางกน เชนเดยวกน
(ตาราง 5)
ตรง 5
เปรยบเทยบคาเฉลย ของคะแนนการทดสอบความสามารถ
ในการคดอยางมวจารณญาณระหวางกลมนกศกษาทม
ประสบการณและไมมประสบการณขณะเรยนในหลกสตรฯ
กลม n SD คสถต t P-value
มประสบการณ 139 17.70 2.739 -.565 .573
ไมมประสบการณ 34 18.00 3.015
กรอภปรยผล
1. ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ
ของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต
ผลการวจยพบวานกศกษาพยาบาลทง 4 ชนป
มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณโดยรวม
อย ในระดบปานกลาง (รอยละ 44.33) อาจเนองจาก
ลกษณะการเรยนการสอนสาขาพยาบาลศาสตร มวชา
ทกำาหนดสอนในหลกสตร 4 ปมจำานวนมากโดยมหนวยกต
อยระหวาง 140-150 และมการเรยนการสอนทงภาคทฤษฎ
และภาคปฏบต เนอหาสาระในรายวชามมาก การสอน
จะเนนทเนอหาและหลกการทนกศกษาตองจำาใหไดมาก
ทสดเพอทจะสามารถทำาขอสอบได วธการสอนของอาจารย
อาจเปนอกปจจยหนงของการพฒนาทกษะกระบวนการคด
วธการสอนแบบบรรยายอยางเดยวทำาใหนกศกษาขาด
การกระตนทด นกศกษาจะใชการจำามากกวาการคด
ซงสอดคลองกบ ยาฮโรและเซเลอร (Yahiro and Salor,
1994 : 355 อางถงในเสาวภา เดดขาด, 2539) ทกลาววา
การเรยนการสอนเนนใหนกศกษาทองจำา ซงเปนอปสรรค
ตอการพฒนาความสามารถในการคดแบบมวจารณญาณ
ถงแมวาการจดการเรยนการสอนมหลายรปแบบทเออตอ
การพฒนากระบวนการคดแบบมวจารณญาณ แตผสอน
บางคนอาจยงขาดความเขาใจอยางแทจรงในการนำามา
ใชสอน (พรอมจต ทอนบญเหม, 2538: ทศนา แขมณ,
2540 อางถงใน เพญศร พงษประภาพนธ, 2546) ถงแมวา
ผสอนสามารถกระตนใหผเรยนไดใชความคดอยเสมอ
โดยใชคำาถามใหผเรยนไดคดแตเปนการใชคำาถามในระดบ
49
รจำามากกวา สอดคลองกบการศกษาของ รจรา สบสขและ
จนตนา ยนพนธ (2538) อางถงใน ดวงใจ พรหมพยคฆ,
2551) พบวารอยละ 61 อาจารยพยาบาลมทกษะในการใช
คำาถามในระดบรจำามากทสด มเพยงรอยละ 25 ทมการใช
คำาถามในระดบการนำาไปใช การวเคราะห การสงเคราะห
และการประเมนผล ซงอาจมผลตอการพฒนาการคด
อยางมวจารณญาณของนกศกษาพยาบาล นอกจากน
ลกษณะของขอสอบในรายวชาทใชสอบสวนใหญจะเปน
ขอสอบวดระดบความรความจำามากกวาระดบการนำาไปใช
การวเคราะห การสงเคราะหและการแกปญหา จงทำาให
นกศกษาขาดการกระตนใหมการคดอยตลอดเวลา เปนผล
ใหนกศกษาพยาบาลมความสามารถในการคดอยางม
วจารณญาณคอนขางตำา (ทศนา แขมมณ, 2540 อางใน
เพญศร พงษประภาพนธ, 2546) กลาววาการทนกศกษา
มการคดแบบมวจารณญาณในระดบทไมสงนก ทงทไดรบ
การฝกในกระบวนการเรยนการสอนทางการพยาบาลทม
ทงภาคทฤษฎและการปฏบตการพยาบาลมาอยางดแลว
แตการคดอยางมวจารณญาณเปนการคดขนสงทตองอาศย
ทศนคต ความร ทกษะในการเรยนร และการฝกฝน รวมทง
ตองมพนฐานของทกษะการคดขนตนมาเปนอยางด
การฝกการคดแบบมวจารณญาณ ตองไดรบการพฒนา
อยางตอเนองตงแตครอบครวซงเกดจากการเลยงด และ
ตอมาเมอเขาศกษาในโรงเรยนและมหาวทยาลย
และเม อ เปรยบเทยบระหว างชนปท เ ร ยน
พบวานกศกษาชนปท 4 มความสามารถในการคดอยางม
วจารณญาณสงมากทสด (รอยละ 45.5) ในขณะทนกศกษา
ชนปท 2 มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ
นอยทสด (รอยละ 41.6) สอดคลองกบการศกษาของ
สมสข โถวเจรญ (2541) ทพบวา นกศกษาชนปท 3 และ
4 มความสามารถในการคดแบบมวจารณญาณสงกวา
นกศกษาปท 1 และ 2 เชนเดยวกบการศกษาของ สดารตน
ไชยประสทธ (2542) พบวา ความสามารถในการคดแบบ
มวจารณญาณของนกศกษาพยาบาลจะคอยๆ พฒนาขน
ตามระดบชนปทสงขน สอดคลองกบการศกษาของ
Kokinda (1989 อางถงใน ดวงใจ พรหมพยคฆ และนโรม
จยพวง, 2551) ทพบวา นกศกษาปท 1 มคะแนนการคด
แบบมวจารณญาณนอยทสด คะแนนจะสงขนในปท 3
และปท4 ตามลำาดบ ผลการวจยครงนชใหเหนวากระบวน
การคดและความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ
ของนกศกษาพยาบาลสามารถพฒนาไดดวยกระบวนการ
จดการเรยนการสอนทสงเสรมกระบวนการคดของนกศกษา
ในแตละชนป ซงคณะพยาบาลศาสตรตองมการทบทวน
การออกแบบการจดการเรยนการสอนในรายวชาของ
แตละปใหสอดคลองกบการพฒนานกศกษาดานกระบวน
การคดและความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ
ตลอด 4 ป
2. ปจจยทเกยวของกบความสามารถในการคด
อยางมวจารณญาณของนกศกษาพยาบาล
ผลการวจยพบวา ปจจยดานผลสมฤทธทาง
การเรยน (GPA) มความสมพนธทางบวกกบความสามารถ
ในการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษาพยาบาลอยาง
มนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงสอดคลองกบการศกษา
ของ Kokinda (1989) ทพบวาการคดอยางมวจารณญาณ
มความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยน สวนปจจย
ดานอาย ระดบชนเรยน ประสบการณในการเขารวมกจกรรม
ทสงเสรมทกษะการคดกอนเขาเรยน และขณะเรยน
การจดการเรยนการสอนไมมความสมพนธกบความสามารถ
ในการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษาพยาบาล
สอดคลองกบการศกษาของ ดวงใจ พรหมพยคฆ และนโรม
จยพวง (2551) เพญศร พงษประภาพนธและคณะ (2546)
ทพบวา อาย จำานวนปทศกษา การจดการเรยนการสอน
ไมมความสมพนธกบความสามารถในการคดอยางม
วจารณญาณของนกศกษา เชนเดยวกนกบการศกษาของ
ชยมน บญลกษณ และ ธตมา ขายมณ (2552) พบวา
ความคดเหนเกยวกบการเรยนการสอนไมมความสมพนธ
กบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษา
สรปไดวาปจจยดานผเรยนบางปจจยไมมความสมพนธ
กบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษา
นอกจากปจจยดานผลสมฤทธทางการเรยน (GPA) ซง
สามารถอภปรายไดดงน
50
จากผลการวจยทพบวาอายของนกศกษาไมม
ความสมพนธกบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ
อาจเนองจากนกศกษาพยาบาลสวนใหญอยในวยเดยวกน
คอมอายระหวาง 18-24ป อายเฉลย 4 ป เทากบ 21.96 ป
ทำาใหการกระจายของขอมลตำา ความสามารถทางสตปญญา
และความเขาใจในความเปนนามธรรมจงใกลเคยงกน
(กฤษณา ศรสวสด, 2540 อางใน เพญศร พงษประภาพนธ,
2546)
การจดการเรยนการสอนไมมความสมพนธกบ
ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษา
พยาบาลคณะพยาบาลศาสตรซงสอดคลองกบการศกษา
ของ ชยมน บญลกษณ และธตมา ขายมณ (2552)
ดวงใจ พรหมพยคฆ และ นโรม จยพวง (2551) และ
เพญศร พงษประภาพนธ และคณะ (2546) เมอพจารณา
เปนรายดานพบวาความคดเหนเกยวกบการจดการเรยน
การสอนดานผสอนเปนดานทมความเหมาะสมมากทสด
(คาเฉลย =4.04) และดานความพรอมของนกศกษา
เปนดานทเหมาะสมนอยทสด (คาเฉลย =3.17) การจด
การเรยนการสอนเพอพฒนาความสามารถในการคดอยาง
มวจารณญาณตองพฒนามาจากกระบวนการคดในระดบ
พนฐานและตองอาศยทศนคต ความร ทกษะการเรยนร
ความสนใจของผเรยนและไดรบการฝกฝนทดมาอยาง
ตอเนอง ซงผเรยนยงขาดความพรอมในกระบวนการ
เรยนรและกระบวนการคดซงอาจทำาใหความสามารถ
ในการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษาพยาบาลอยใน
ระดบปานกลางและคอนขางตำา คณะพยาบาลศาสตร
จงตองพจารณากระบวนการจดการเรยนการสอนทสงเสรม
กระบวนการเรยนรและกระบวนการคดไปพรอมๆ กน
ผลสมฤทธทางการเรยน (GPA) เปนปจจยทมความสมพนธ
กบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษา
พยาบาลคณะพยาบาลศาสตร อาจกลาวไดวาผลสมฤทธ
ทางการเรยนเปนความสามารถในการพยายามเขาถงความร
เปนความสำาเรจทไดจากการเรยนโดยอาศยความสามารถ
เฉพาะบคคล ผทมผลสมฤทธทางการเรยนสงจะมความ
สามารถในการคดอยางมวจารณญาณสงเชนเดยวกน และ
จะคดแบบมเหตมผลมากกวาผทมผลสมฤทธทางการเรยน
ตำา (สมสข โถวเจรญ, 2541; นรมล พงศเศรษฐสนต,
2543)
3. การเปรยบเทยบความแตกตางของความ
สามารถในการคดอยางมวจารณญาณระหวางกลมนกศกษา
ทมประสบการณและไมมประสบการณเดมกอนเขาเรยน
และขณะเรยน ผลการวจยพบวาความสามารถในการคด
อยางมวจารณญาณระหวางกลมนกศกษาทมประสบการณ
และไมมประสบการณเดมกอนเขาเรยนและขณะเรยน
ไมมความแตกต างกน จ งไมสนบสนนสมมตฐาน
ของการวจยทวา นกศกษาทมประสบการณและไมม
ประสบการณเดมกอนเขาเรยนและขณะเรยนมความ
สามารถในการคดอยางมวจารณญาณทแตกตางกน
อาจเนองจากการพฒนาดานการคดอยางมวจารณญาณ
เปนการคดในระดบสงทตองใชเวลาในการพฒนาอยาง
เปนรปธรรม ชดเจนและตอเนอง นอกจากนการคดอยาง
มวจารณญาณตองอาศยทกษะการคดพนฐานทดมากอน
ดงนนประสบการณเดมของนกศกษาทมมากอนเขาศกษา
และขณะเรยนในหลกสตรจงไมมความแตกตางกนใน
ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณได การศกษา
ครงนทำาใหไดขอคดจากผลการศกษาของ อจฉราพร
ศรบรณาพรรณ และ ณฐวรรณ สวรรณ (2550) ทพบวา
นกศกษาพยาบาลชนปท 1 รอยละ 95.8 ไมเคยไดรบ
การอบรมเกยวกบการพฒนาการคดเชงวพากษ แตเมอ
อยปท 4 มคะแนนสงกวาชนปท 1 แสดงวานกศกษาทม
ประสบการณในกระบวนการคดหรอไมม สามารถพฒนา
ไดดวยกระบวนการจดการเรยนการสอนและการใช
เทคนคการสอนทหลากหลายเปนตวกระตนนกศกษาใหม
การพฒนากระบวนการคด
4. การเปรยบเทยบความแตกตางของความ
สามารถในการคดอยางมวจารณญาณระหวางชนปทเรยน
ผลการวจยพบวาไมมความแตกตางกน ซงสอดคลองกบ
การศกษาของ ศศธร จตตพทธ (2539) ทพบวา ความ
สามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษาพยาบาล
ไมแตกตางกนในแตละชนปการศกษา และการศกษาของ
51
นรมล พงศเศรษฐสนต (2543) ทพบวานกเรยนชน
มธยมศกษาตอนปลายทอย ในชนปทสงมการคดอยางม
วจารณญาณโดยรวม ไมแตกตางจากนกเรยนทอยในชนป
ทตำากวา
ขอเสนอแนะเพอกรนำผลวจยไปใช
1. ผลการวจยครงนทำาใหเหนความสำาคญของ
วธการสอนและการใชคำาถามในการสอนทอาจารยตองใช
คำาถามทครอบคลมทกระดบของความร โดยใหเปนคำาถาม
ทฝกใหนกศกษาสามารถคดวเคราะหและเชอมโยงเนอหา
ของความรกบประสบการณไปสการปฏบตจรงได เพอพฒนา
ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษา
พยาบาล
2. ในรายวชาควรมการประเมนความสามารถ
ในการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษาโดยการตงโจทย
สถานการณ กรณศกษาและการแกปญหา แลวนำาผลการ
ประเมนมาเปนขอมลในการปรบเปลยนวธการสอนและ
การประเมนผล
3. ควรมการประเมนความสามารถในการคด
อยางมวจารณญาณของนกศกษาคณะพยาบาลศาสตร
ทก 2 ป เพอประเมนความกาวหนาและนำาไปเปนขอมล
ในการปรบการเรยนการสอนในรายวชาและการจดการ
ศกษาในหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต
52
เอกสารอางอง
ชยมน บญลกษณ และ ธตมา ขายมณ. (2552). ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษาพยาบาลชนปท 4
หลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต มหาวทยาลยราชธาน จงหวดอบลราชธาน. อบลราชธาน: มหาวทยาลยราชธาน.
ดรณ พงษเดชา. (2542). ความสมพนธระหวางแบบการคดกบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยน
ชนประถมศกษาปท 6. วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต, มหาวทยาลยทกษณ.
ดวงใจ พรหมพยคฆ และ นโรม จยพวง. (2551). ศกษาความสมพนธระหวางปจจยทเกยวของกบความสามารถในการคด
แบบมวจารณญาณของนกศกษาพยาบาล วทยาลยบรมราชชนน พทธชนราช. พษณโลก: วทยาลยบรมราชชนน.
นรมล พงเศรษฐสนต. (2542). การศกษาเปรยบเทยบการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนในระดบชนมธยมศกษา
ตอนปลายในเขตเทศบาลนครขอนแกน. วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต, มหาวทยาลยขอนแกน.
เพญศร พงษประภาพนธ และคณะ. (2546). การคดแบบมวจารณญาณของนกศกษาพยาบาลวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน
นครพนม. นครพนม: วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนนครพนม.
สดารตน ไชยประสทธ. (2542). การคดอยางมวจารณญาณของนกศกษาพยาบาล วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน อตรดตถ.
วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.
สมสข โถวเจรญ. (2541). ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษาพยาบาลบรมราชชนนภาคใต.
ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาจตวทยาพฒนาการ, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.
เสาวภา เดดขาด (2539). ความสมพนธระหวางลกษณะการเรยนรและระบบการเรยนและการจดการเรยนการสอนกบ
ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษาพยาบาล ชนปท 4 วทยาลยพยาบาล สงกดกระทรวง
สาธารณสข. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.
สจรา สบสข และจนตนา ยนพนธ. (2542). วเคราะหการใชคำาถามของอาจารยพยาบาล. วารสารพยาบาลศาสตร
จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 7(3), 53-62.
ศศธร จตตพทธ. (2539). ปจจยทสมพนธกบความสามารถในการคดวจารณญาณของนกศกษา พยาบาลสถาบนการศกษา
เอกชนในเขตกรงเทพมหานคร. ปรญญาวทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาการพยาบาลผใหญ,
มหาวทยาลยมหดล.
Beyer, B. K. (1987). Practical strategies for the teaching of thinking. Boston, MA: Allyn and Bacon.
Dressel, P. L., & Mayhew, L. B. (1957). General Education: explorations in evaluation (2nd ed.).
Washington, D.C.: American Council on Education.
กระบวนการจดการเรยนการสอนวชาการควบคมยาสบในหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต
คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชยTeaching and Learning Processes on Smoking Cessation
in the Bachelor of Nursing Science Curriculum at
Eastern Asia University
อทยวรรณ พงษบรบรณ1, สล ทองวเชยร2, สพตรา มะปรางหวาน1, นชนาท ประมาคะเต1, รชยา รตนะถาวร1
53
บทคดยอ
การวจยนมวตถประสงคเพอเปรยบเทยบความร เรองการสบบหรของนกศกษาพยาบาลกอนและหลงเขารวม
โครงการทดลองจดการเรยนการสอนวชาบหรและสขภาพ และ ศกษาความพงพอใจตอสอประกอบการเรยนการสอน
จำานวน 9 โมดล ประชาการ คอ นกศกษาพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย ชนปท 1-4
จำานวน 340 คน กลมตวอยาง คอ นกศกษาคณะพยาบาลศาสตรทสมครใจเขารวมโครงการจำานวน 40 คน วธวจยเปน
การวจยกงทดลองแบบกลมเดยวทดสอบกอนและหลง (one group design pre-post test) เครองมอสำาหรบการทดลอง
ไดแก วดทศนชด “บหรกบสขภาพ” พฒนาโดยเครอขายพยาบาลเพอการควบคมยาสบแหงประเทศไทย สมาคม
พยาบาลแหงประเทศไทยฯ เครองมอรวบรวมขอมล ประกอบดวยแบบทดสอบความรเกยวกบการควบคมยาสบและ
แบบประเมนความพงพอใจตอสอการสอนชด “บหรกบสขภาพ” ตรวจสอบคณภาพเครองมอโดยผทรงคณวฒ และ
วเคราะหความเทยงโดยใช KR20 และ Cronbach Alpha Coefficient ไดคา r = 0.62 และ 0.97 ตามลำาดบ ประมวลผล
ขอมลโดยใชโปรแกรมสำาเรจรป สถตทใชไดแก คารอยละการทดสอบคาท (t-test)
ผลการวจยพบวาผเขารวมโครงการวจยสวนใหญเปนนกศกษาชนปท 2 เปนเพศหญง อายอยระหวาง 18-23 ป
คาใชจายทไดรบแตละเดอนสวนใหญอยระหวาง 5,001-8,000 บาทตอเดอน มากกวาครงหนง (63.2%) มประสบการณ
ในการเขารบการอบรมเกยวกบการปองกนการสบบหร และมสมาชกในครอบครว (53.3) สบบหร ผเขารวมโครงการ
วจยเกอบทงหมด (97.4%)มทศนคตตอการเลกสบบหรในทศทางบวกและไมเคยใหคำาปรกษาเรองบหร(60.5) คาเฉลย
ของคะแนนสอบหลงเขารวมโครงการสงกวากอนเขารวมโครงการอยางมนยสำาคญทระดบ0.05 กลมตวอยางมความ
พงพอใจตอสอการสอนทกโมดลในระดบมาก ผวจยใหขอเสนอแนะในการนำาผลวจยไปใชในการปรบวธการสอนในการ
จดกระบวนการกลมใหครบถวนตามแผนการสอน และการพฒนาสอการสอนโดยใชโปรแกรมเดยวเพอลดปญหาการสอน
คำสำคญ: ยาสบ การจดการเรยนการสอนคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
1อาจารยประจำาคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย 2อาจารยประจำาหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
54
Abstract
This research compares student knowledge of smoking cessation before and after participating
in a smoking and health course and examining participant satisfaction with the 9 smoking and health
study modules. The sample is comprised of 40 nursing students from freshman to senior level who
participated in the research program. The research design is a semi-experimental design (one-group
design, pre-post test). The experimental method included the study modules on smoking and health
and the 40-item test results for the 9 study modules. The method was improved for content validity by
3 experts and tested with 30 students who were not part of the sample. The reliability of the 40-item
test was 0.62 and the reliability of the satisfaction questionnaire was 0.97 by Kuder & Richardson
Formula-20 and Cronbach Alpha Coefficient, respectively.
The results revealed that most students who participated in the research program were female
at the sophomore year and female, aged between 18-23 years old. The average monthly stipend was
between 5,000–8,000 baht. More than half of the participants (63.2%) had experience with a smoking
cessation program. Most participants (53.3%) had at least one smoker in their family. Ninety-seven
point four percent of the sample had a positive attitude towards smoking cessation and 60.5% of those
had not had prior experience with smoking cessation counseling. The mean score of the post-test was
higher than the pre-test with a statistical significance at the 0.05 level. The participants were satisfied
with the teaching and learning modules at a high level (mean score = 4.08-4.39) for every module.
The research suggests that to improve the teaching and learning process for smoking cessation,
especially with a group, only one software program should be used in order to minimize problems
teaching the material.
Keywords: smoking cessation, learning and teaching at theschool of nursing, Eastern Asia University
ควมนำ
เปนทตระหนกชดวาบหรเปนปจจยเสยงทสำาคญ
ทกอใหเกดโรคเรอรงททกขทรมาน และนำา ไปสความพการ
ความเสอมสมรรถภาพของรางกายอยางเหลอคณานบ
องคการอนามยไดรวมมอกบนานาประเทศคดคนมาตรการ
และกลยทธตางๆ เพอควบคมการสบบหร ทงมาตรการ
ทางสขภาพ มาตรการทางสงคม มาตรการทางดานกฎหมาย
หรอมาตรการทางเศรษฐกจ อยางไรกตามการควบคม
การสบบหรมอาจดำาเนนการโดยอาศยมาตรการใด
มาตรการหนงเพยงลำาพง จำาเปนททกภาคสวนจะตอง
เขามามสวนรวม ทงแรงกาย กำาลงใจ ผนกกำาลงกน
ใหเขมแขง จงจะสามารถตานทานเลหกลการตลาด
ของบรษทบหรและปกปองประชาชนผรเทาไมถงการณ
ใหปลอดพนจากพษภยบหรทงในฐานะผบรโภคยาสบเอง
หรอเปนผสบบหรมอสอง ในป พ.ศ. 2552 นองคการ
อนามยโลกไดประกาศคำาขวญวนงดบหรโลกวา “Tobacco
Health Warning” (WHO, 2009) ซงหมายถง “บหรมพษ
รวมคดเตอนภย” ดงนนสถาบนการศกษาพยาบาลใน
55
ประเทศไทย จงไดรวมมอกนในการเตอนพษภยยาสบ
ดวยการพฒนาศกยภาพนกศกษาพยาบาลทกำาลงศกษาอย
ในหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑตและกำาลงจะสำาเรจ
การศกษาไปเปนกำาลงสำาคญในการดแลสขภาพอนามย
ของประชาชนคนไทยในอนาคตอนใกล ใหมความร
ทศนคต และทกษะในการควบคมยาสบ และสามารถแสดง
ศกยภาพและสมรรถนะในการปองกนผสบบหรรายใหม
การชวยเหลอผสบบหรใหสามารถเลกบหรได และการ
พฒนาพนทปลอดบหรไดอยางมประสทธภาพตามกรอบ
เนอหาสาระ 9 บท ทเครอขายพยาบาลเพอการควบคม
ยาสบแหงประเทศไทยไดรวมมอกบคณาจารยพยาบาล
พฒนาขน และทดลองนำาสอการเรยนการสอน 9 โมดล
ท ไดรบการพฒนาไวแลวโดยคณาจารยพยาบาลของ
เครอขายฯ เพอใชประกอบการเรยนการสอนในระยะ
ทดลองสอนนำารองดงกลาว เพอประเมนประสทธภาพ
และประสทธผลของสอดงกลาว ตอการพฒนานกศกษา
พยาบาลในการควบคมยาสบ ทงดานความร ทศนคต
และทกษะทจำาเปน เพอเปนขอมลหลกฐานเชงประจกษ
และเปนตนแบบ กอนนำาไปขยายผลสสถาบนการศกษา
พยาบาลอนๆ ในประเทศไทย
วตถประสงคกรวจย
1. เปรยบเทยบความร เรองการสบบหรของ
นกศกษาพยาบาลกอนและหลงเขารวมโครงการทดลอง
จดการเรยนการสอนวชาบหรและสขภาพ
2. ศกษาความพงพอใจตอสอประกอบการเรยน
การสอนจำานวน 9 โมดล ของนกศกษาพยาบาลศาสตร-
บณฑต คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
ทเขารวมโครงการวจย
สมมตฐนกรวจย
1. นกศกษาทเขารวมโครงการทดลองจดการเรยน
การสอนวชา การควบคมยาสบในหลกสตรพยาบาลศาสตร-
บณฑต จะมคะแนนเฉลยความรและเจตคตตอการสบบหร
หลงเขารวม โครงการสงกวากอนเขารวมโครงการ
2. นกศกษาทเขารวมโครงการทดลองจดการเรยน
การสอนวชาการควบคมยาสบในหลกสตรพยาบาลบณฑต
มความพงพอใจตอสอประกอบการเรยนการสอนทง 9
โมดลในระดบด
ตวแปรทศกษ
1. ตวแปรตน ไดแก สอการสอนชดบหรกบ
สขภาพ
2. ตวแปรตาม ไดแก ความร และเจตคตตอ
การสบบหร ความพงพอใจตอสอการสอนชดบหรกบ
สขภาพ
กรอบแนวคดในกรวจย
- โครงการนำารองการจดเรยน การสอนวชาการควบคมยาสบฯ- สอประกอบการเรยนการสอน วชาการควบคมยาสบทง 9 โมดล
• คะแนนเฉลยความร และ เจตคตตอ การควบคม บหร • ความพงพอใจตอสอ การสอน 9 โมดล
คณลกษณะสวนบคคลของนกศกษ• เพศ • อาย• ระดบชนป• รายไดตอเดอน• ประสบการณการรวมกจกรรม การควบคมยาสบ นอกหลกสตรฯลฯ• สมาชกในครอบครวสบบหร
ภพ 1 กรอบแนวคดการวจยนำารองเพอการจดการเรยน
การสอนวชาการควบคมยาสบในหลกสตรพยาบาลศาสตร-
บณฑต คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
วธดำเนนกรวจย
รปแบบการวจย การวจยนเปนการวจยกงทดลอง
ชนดกลมเดยววดสองครง (quasi-experimental
design: one group pretest- posttest design) ประชากร
ทศกษาครงน คอ นกศกษาพยาบาล ทงเพศชาย และหญง
ชนปท 1-4 จำานวน 340 คน
56
กลมตวอยง นกศกษาพยาบาล ชนปท 1-4
ทสมครใจเขารวมโครงการ จำานวน 40 คน เกณฑการ
คดเลอกผยนยอมตนใหทำาการวจย เปนนกศกษาทงเพศชาย
และหญงทมอาย 18 ปขนไปใน คณะพยาบาลศาสตร
มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย สมครใจเขารวมโครงการ
โดยลงนามในเอกสารยนยอมโดยไดรบการบอกกลาวและ
เตมใจ (informed consent form) นกศกษาสามารถ
ถอนตวจากการวจยได โดยไมจำาเปนตองบอกกลาว หรอ
ชแจงเหตผลแตอยางใดและจะไมมผลตอการศกษา
ในหลกสตร
เครองมอทใชในกรวจย ประกอบดวย เครองมอ
2 ชด ชดท 1 เครองมอในการทดลอง ไดแกสอการสอน
ชดบหรกบสขภาพซงประกอบดวยวดทศน จำานวน 9 โมดล
ซงพฒนาโดยเครอขายพยาบาลเพอการควบคมยาสบ
แหงประเทศไทย สมาคมพยาบาลแหงประเทศไทยฯ ชดท 2
เครองมอในการรวบรวมขอมล ประกอบดวยเครองมอ
2 ชด ไดแก (1) แบบทดสอบความรเกยวกบบหรและ
สขภาพ เปนแบบทดสอบแบบปรนยชนด 4 ตวเลอก
ครอบคลมเนอหา ตามสอการสอน 9 โมดล จำานวน 40 ขอ
(2) แบบประเมนความพงพอใจตอสอการสอนทง 9 โมดล
ซงเปนแบบสอบถามชนดมาตรประมาณคา 5 ระดบ
ครอบคลมเนอหา และสอดคลองตามวตถประสงค
ความทนสมยของเนอหา เขาใจงาย ความตอเนอง ภาพสอ
ความหมายไดชดเจน การใชส คำาอธบาย ชดเจน ความ
สะดวกในการใช การตอบสนอง การประเมนผลสอดคลอง
กบวตถประสงค นำาไปใชประโยชนไดจรง เครองมอ ทง 2 ชด
ไดรบการตรวจสอบความตรงตามเนอหาโดยผทรงคณวฒ
ดานการควบคมยาสบ 3 ทาน วเคราะหคาความเทยง
(Reliability) แบบทดสอบความรโดยใช การคำานวณ
Kruder Richardson 20 ไดคาความเทยง = 0. 62 สวน
สวนแบบประเมนความพงพอใจวเคราะหความเทยง
โดยใชการคำานวณ Cronbach Alpha Coefficient ไดคา
r= 0.97
กรดำเนนกรวจย แบงเปน 3 ระยะ ระยะท 1
ขนเตรยมการ จดทำาโครงรางการวจยเพอเสนอขอรบทน
อดหนนการวจย จดตงคณะกรรมการดำาเนนโครงการวจย
วางแผนดำาเนนการวจย ศกษาสอการสอนเรองบหรและ
สขภาพทง 9 โมดล รบสมครนกศกษาทเขารวมโครงการ
ขออนญาตดำาเนนโครงการทดลองสอนนำารองตอคณบด
เพอขออนมตดำาเนนโครงการ และวางแผนพฒนารปแบบ
การเรยนการสอน และเครองมอท ใชในการประเมน
ตดตามผลการทดลองนำารองสอนทงดานความร ทศนคต
และทกษะ และการประเมนประสทธภาพผลการใชสอ
ประกอบการเรยนการสอนทง 9 โมดล พรอมทงตรวจสอบ
ความตรงตามเนอหา โดยผเชยวชาญ และความเชอมนของ
เครองมอประเมนทกชดใหสามารถนำาไปใชกบการเรยน
การสอนไดจรง ระยะท 2 ขนดำาเนนการทดลอง ในขนน
ไดดำาเนนโดยการประชมกลมนกศกษาเพอชแจงทำาความ
เขาใจเกยวกบเหตผลการวจย ขนตอนการดำาเนนการวจย
และทำาการทดสอบความรกอนการสอน หลงจากนนจงเรม
จดกจกรรมการเรยนการสอนตามแผนการสอนท ได
กำาหนดไว โดยแยกการสอนเปน 9 ครง ครงละ 1 โมดล
และมอบหมายใหนกศกษาศกษาจากวดทศนประกอบ
การสอนเพมเตมดวยตนเอง โดยมอบวดทศนใหคนละ
1 ชด นดหมายสรปบทเรยนและทำาการประเมนผลสมฤทธ
ของการเรยนดานความร และประเมนความพงพอใจตอสอ
การสอนทง 9 โมดล
รปแบบการวจยเปนการวจยกงทดลอง ทสอนแยก
เปนรายวชาเฉพาะ จดการเรยนการสอนเฉพาะ 11 ครง
โดยมกำาหนดการเรยนการสอน ดงรายละเอยดตามตาราง 1
ตรง 1
เปรยบเทยบคะแนนเฉลยการทดสอบกอนและหลง
เขารวมโครงการวจยนำารองเพอการทดลองจดการเรยน
การสอนวชาควบคมยาสบฯ
กลม n SDMean-
differencet-test p-value
กอนทดลอง 38 15.16 3.08 2.84 3.93 <.001
หลงทดลอง 32 18.00 2.94
57
ผลกรวจย
1. ผลสมฤทธทางการเรยนในวชาบหรกบสขภาพ
พบวานกศกษากลมตวอยางมคาเฉลยคะแนนหลงการ
เขารวมโครงการเพมมากขนกวากอนการเขารวมโครงการ
อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.05 (ตาราง1) เมอ
วเคราะหแยกตามลกษณะสวนบคคล ไดแก ระดบชนป
กลมอาย เพศ คาใชจายทไดรบ/เดอน ทศนคตตอการสบ
บหรและประสบการณ เขารบการอบรมเกยวกบการปองกน
ยาสบ พบวากลมตวอยางทมลกษณะสวนบคคลแตกตางกน
คาเฉลยคะแนนทดสอบความรกอนและหลงการเขารวม
โครงการฯ ไมแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถตท
ระดบ 0.5
2. ความพงพอใจตอสอการเรยนการสอน จาก
ตาราง 2 จะพบวานกศกษาทเขารวมโครงการมความ
พงพอใจตอสอการเรยนการสอนทง 9 โมดล ในภาพรวม
ในระดบมาก คาเฉลย = 4.28 ± 0.38 เมอแยกพจารณา
ในแตละโมดล พบวาโมดลท 4 และโมดลท 8 เปนโมดล
ทมคาเฉลยความพงพอใจสงสด คาเฉลย = 4.39±0.39
และ 4.39±0.46 ตามลำาดบ โมดลทไดคะแนนเฉลยตำาสด
คอ โมดลท 9 การใหคำาปรกษาเพอเลกสบบหร 4.08±0.38
ตรง 2
คะแนนความพงพอใจตอสอการเรยนการสอนวชาบหร
กบสขภาพจำาแนกรายโมดล (n=32)
โมดล Mean SDกร
แปลผล
1. การชวยใหบคคลวยรนและสตร
เลกยาสบ4.39 0.39 มาก
2. กลยทธการประสานความรวมมอ
เพอสงคมไทยปลอดบหร4.39 0.46 มาก
3. การรเทาทนอตสาหกรรมยาสบ 4.35 0.43 มาก
4. กฎหมายควบคมยาสบ 4.33 0.42 มาก
5. การชวยใหบคคลผใหญและผสงอาย
เลกยาสบ4.29 0.51 มาก
6. แนวทางปองกนการบรโภคยาสบ 4.28 0.49 มาก
7.ระบาดวทยาของการบรโภคยาสบ 4.22 0.45 มาก
8. พษภยยาสบตอสขภาพ 4.14 0.49 มาก
9. การใหคำาปรกษาเพอการเลกสบบหร 4.08 0.35 มาก
รวม 4.28 0.38 มาก
หมยเหต ระดบความพงพอใจมากทสด คาเฉลย 4.51-
5.00 ระดบมาก คาเฉลย 3.51-4.50 ระดบปานกลาง
คาเฉลย 2.51-3.50 ระดบนอย คาเฉลย 1.51-2.50 ระดบ
นอยทสด 1.00-1.50
ตรง 3
ระดบความพงพอใจตอสอการสอนในแตละโมดล
โมดล
ความพงพอใจสอการสอน
มากทสด
จำานวน/
รอยละ
มาก
จำานวน/
รอยละ
ปานกลาง
จำานวน/
รอยละ
1. ระบาดวทยาของการบรโภค
ยาสบ
11
32.4
19
55.9
4
11.8
2. พษภยยาสบตอสขภาพ 11
32.4
19
55.9
4
11.8
3. แนวทางปองกนการบรโภค
ยาสบ
11
32.4
20
58.8
3
8.8
4. การชวยใหบคคลวยรนและ
สตรเลกยาสบ
12
35.3
21
61.8
1
2.9
5. การชวยใหบคคลผใหญและ
ผสงอาย เลกยาสบ
9
26.5
23
67.6
2
5.9
6. กฎหมายควบคมยาสบ 11
32.4
21
61.8
2
5.9
7. การรเทาทนอตสาหกรรม
ยาสบ
16
47.1
17
50.0
1
2.9
8. กลยทธการประสานความ
รวมมอเพอสงคมไทย
ปลอดบหร
17
50.0
15
44.1
2
5.9
9. การใหคำาปรกษาเพอการเลก
สบบหร
10
29.4
22
64.7
2
5.9
รวม 10
29.4
22
64.7
2
5.9
กรอภปรยผล
สมฤทธผลทงกรเรยนวชบหรกบสขภพ
ผลการศกษาพบวานกศกษามคะแนนผลการ
ทดสอบความร เกยวกบบหร พบวาคาเฉลยคะแนน
การทดสอบเพมขนหลงเขารวมโครงการ แมผลการทดสอบ
จะมความแตกตางอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.05
สงทตองพจารณาสำาหรบการจดระบบการเรยนการสอน
58
กคอ การเขากลมเพอเรยนรรวมกนของนกศกษา และสอ
การเรยนการสอน รวมทงเครองมอในการวดและประเมนผล
ซงตองพจารณาในรายละเอยด ทงนเพราะเปนปจจยท
สงผลตอสมฤทธผลทางการเรยนทงสน สรนธร กลมพากร
ผองศร ศรมรกต และสวฒนา เกดมวง (2552)การสอน
วชาการควบคมยาสบในหลกสตรการศกษาพยาบาลระดบ
ปรญญาตร ตองพจารณาการจดการเรยนการสอน คอ
สอประกอบการเรยนการสอน สอสงพมพ สออเลกทรอนกส
หรอสอเสยง ภาพนงหรอภาพเคลอนไหวตางๆ และวธ
ประเมนผลทงการสอนภาคทฤษฎและการสอนภาคปฏบต
ในคลนกหรอในชมชน เพอกระตนความสนใจและกอใหเกด
การเรยนรสงสด
ควมสมพนธระหวงตวแปรอสระกบกรสมฤทธผล
ของกรเรยน
ปจจยดนตวผเรยน
เพศ การวเคราะหคาเฉลยคะแนนทดสอบโดย
วเคราะหแยกเพศจะพบวาคาเฉลยคะแนนทดสอบหลง
เขารวมโครงการของเพศชายจะมคาเฉลยสงกวาหญง
อยางมนยสำาคญทางสถต อยางไรกตามสงทนาสงเกตกคอ
การศกษาครงนมนกศกษากลมตวอยางทเปนเพศชาย
จำานวนนอย เพยง 3 คนในระยะเรมเขารวมโครงการ
และไดออกไปจากโครงการระหวางดำาเนนการ ในชวง
สดทายจงเหลอเพยง 1 คน ขณะทนกศกษาเกอบทงหมด
เปนเพศหญง ผลการศกษาจงควรมการศกษาเพมเตม
ทงนเพราะขนาดของกลมนกศกษาเพศชายในการวจยน
มจำานวนนอย
อาย พบวานกศกษากลมทมอายตางกนมคา
เฉลยคะแนนทดสอบความรหลงการเขารวมโครงการ
แตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.05
โดยกลมทมอาย 20-23 ป มคะแนนเฉลยสงกวากลม
นกศกษากลมทมอาย 18-19 ปอยางมนยสำาคญทางสถต
ทระดบ 0.05 ซงแสดงใหเหนวาบคคลทมอายมากขน จะม
วฒภาวะเพมขน โดยเฉพาะกลมทมอาย 20 -23 ป จะเรม
มความสนใจเรองการประกอบอาชพ มความรบผดชอบ
มากขน ขณะทกลมอาย 18-19 ป ยงเปนกลมวยรนท
ชอบสนกสนาน ยงรสกวาเปนเดก ในขณะเดยวกนกลมท
อายมากกวาจะเปนกลมนกศกษาพยาบาลชนสงกวา
ดงนนจงมความรบผดชอบในการดำาเนนงานตางๆ รวมถง
รบผดชอบในเรองการเรยนรเพอพฒนาตนเองใหพรอม
ทจะออกไปประกอบวชาชพ
ควมพงพอใจตอสอกรเรยนกรสอน
นกศกษากลมตวอยางมความพงพอใจตอสอ
การสอนโดยรวม และแยกแตละโมดลในระดบมาก
ดงจะเหนวาคาเฉลยความพงพอใจตอสอการสอนมคา
ระหวาง 4.08-4.39 จากคะแนน เตม 5 คะแนน ทงน
เนองจากมรายละเอยดของเนอหาทนกศกษาสามารถ
ศกษาไดดวยตนเอง ประเดนทนาสนใจกคอคาเฉลยคะแนน
ความพงพอใจในโมดลท 4 “การชวยใหวยรนและสตรเลก
ยาสบ” มคาเฉลยสงสด ทงนมผลสบเนองจากเปนเรอง
ใกลตวนกศกษา เปนกลมวยเดยวกน เปาหมายของ
ประชากรกลมนคอกลมอาย 18-23 ป ซงเปนกลมเดยว
กบกลมนกศกษาตวอยาง สงทนาสงเกตกคอในโมดลท 8
“กลยทธการประสานความรวมมอเพอสงคมไทยปลอด
บหร” เปนอกโมดลหนงทมคะแนนสงเทากบโมดลท 4
แสดงวานกศกษาเหนวาเนอหาและการนำาเสนอในหนวย
การสอนนเปนสงทนกศกษาพอใจ และเหนวาเกดประโยชน
ตอสงคมและประเทศชาต ขณะทโมดลท 9 “การใหคำาปรกษา
เพอการเลกสบบหร” มคาเฉลยตำาสด ทงนมเหตผลเนองจาก
กลมตวอยางยงมประสบการณในดานการใหคำาปรกษาแก
ผตองการเลกบหรนอย ทำาใหมองบทบาทการใหคำาปรกษา
เปนเรองยาก ประกอบกบเนอหามรายละเอยดทตองทำา
ความเขาใจและฝกฝน ซงในขนนนกศกษายงไมสามารถ
ปฏบตไดจรง จงทำาใหนกศกษาประเมนความพงพอใจ
ในโมดลนตำากวาโมดลอนๆ
ขอเสนอแนะในกรนำผลกรวจยไปใช
1. รปแบบการสอนนเปนรปแบบการสอนทเนน
ผเรยนเปนสำาคญ ตามนโยบายของสถาบนการศกษา
ระดบอดมศกษา ทสามารถนำาไปประยกตกบวชาอนๆ ได
59
เอกสารอางอง
สรนธร กลมพากร, ผองศร ศรมรกต และสวฒนา เกดมวง (2552). การจดการเรยนการสอนวชาการควบคมยาสบ
ในสถาบนการศกษาพยาบาล. วารสารพยาบาล, 52(58), 3-4.
เตอนทพย เขศมโอภาส และพรทพย ชวะพฒน. (2553). การศกษาประสทธพลของโปรแกรมประในการใหคำาปรกษา
เพอครอบครวปลอดควนบหร. เอกสารอดสำาเนา. สมาคมพยาบาลแหงประเทศไทย.
WHO. (2009).WHO FCTC Health Warnings Database. Retrieved from http://www.who.int/tobacco/
health warningsdartabase/en/index.html
ทงนเพราะสอการสอนทพฒนาขนโดยกลมผทรงคณวฒ
ทมาจากเครอขายพยาบาลจากสถาบนการศกษาพยาบาล
ตางๆ นบเปนความรวมมอในสาขาวชาชพ ทชวยใหเกด
มาตรฐานทางการศกษา และเปนการใชทรพยากรรวมกน
ทเกดประโยชนสงสด ทงตอผเรยนและสถาบนการศกษา
2. เปนตนแบบของการพฒนารปแบบการเรยน
การสอนในรายวชาทใชสอการสอนผานวดทศนและการใช
กระบวนการกลม
ขอเสนอแนะสำหรบกรทำวจยครงตอไป
1. ควรมการศกษาซำา โดยปรบปรงวธการและ
รปแบบทเปนจดออนในการศกษาครงน ซงไดแก จำานวน
นกศกษาในรายกลมยอย ความตอเนองในการสอนกลมยอย
ควรดำาเนนการใหเปนไปตามแผนทวางไว และเลอก
ชวงเวลาทไมคาบเกยวกบการปดภาคเรยน
2. ควรมการศกษาเพมเตมเกยวกบตวแปร
บางตวทมความสมพนธกบสมฤทธผลทางการเรยน อาท
แรงจงใจใฝสมฤทธ การรบรความสามารถตนเอง
3. ควรพฒนาแบบสอบถามเพมเตมในดาน
ทศนคตตอการสบบหร และจดกจกรรมใหมการฝกทกษะ
การใหคำาปรกษาในการเลกสบบหร
4. ควรพฒนาสอใหเปนโปรแกรมเดยวกน
ทกโมดลเพอให เพอใหงายตอการนำาไปใช และลดปญหา
ทเกยวกบตวสอ
5. ควรเปดการสอนวชานสำาหรบนกศกษาในคณะ
อนๆ สามารถเลอกเรยนได ซงจะชวยใหกลมผเรยนมความ
หลากหลาย อนเปนสวนหนงทชวยใหความรเกยวกบบหร
และสขภาพไดเผยแพร ไปสเยาวชนกลมอนทอยนอก
สาขาวชาชพการพยาบาลเพมมากขน
โครงการเรยนการสอน/วธการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน เรองการพยาบาลผปวยเดกทมความผดปกตของระบบทางเดนอาหารและแนวคดทเกยวของรายวชาการพยาบาลเดกและวยรน(0720315)
สำาหรบนกศกษาชนปท 3Problem-based Teaching Method on Medical Care for
Children with Abnormal Digestion
ชญานกา ศรวชย และคณะฯ1
60
บทคดยอ
การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาผลการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน
(Problem-based Learning) เรองการพยาบาลผปวยเดกทมปญหาระบบทางเดนอาหารและแนวคดทเกยวของ
รายวชาการพยาบาลเดกและวยรน สำาหรบนกศกษาชนปท 3 และเพอศกษาผลการเรยนรตามกรอบมาตรฐานคณวฒ
อดมศกษา (TQF) โดยใชวธการสอนแบบการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-based Learning) ประชากร
ทศกษา คอ นกศกษาชนปท 3 ภาคการศกษาท 1/2553 คณะพยาบาลศาสตร ทลงทะเบยนเรยนรายวชาการพยาบาล
เดกและวยรน จำานวน 121 คน ผลการวจยพบวา การประเมนกระบวนการกลมโดยนกศกษาประเมนตนเองสวนมาก
คดวาตนเองมสวนรวมในกระบวนการกลมในระดบดมาก การประเมนกระบวนการกลมโดยอาจารยและนกศกษา
อยในระดบปานกลาง ผลการประเมนผลสมฤทธทางการเรยนตามกรอบมาตรฐานอดมศกษา (ภาพรวม) ทกษะในดาน
คณธรรมจรยธรรม นกศกษาสวนใหญอยในระดบดมาก ทกษะในดานความรและการประยกตใชความรสวนใหญนกศกษา
จะอยในระดบด ทกษะในดานปญญา คะแนนจะใกลเคยงกนคอระดบดมากและระดบด ทกษะความสมพนธระหวางบคคล
และความรบผดชอบ สวนใหญจะอยในระดบดมาก ทกษะการวเคราะหตวเลข การสอสารและการใชเทคโนโลยสารสนเทศ
และทกษะดานการปฏบตทางวชาชพคะแนนจะใกลเคยงกนคอระดบดมากและระดบด
คำสำคญ: ระบบทางเดนอาหาร, การเรยนรตามกรอบมาตรฐานคณวฒอดมศกษา
Abstract
This research aimed to determine the effect of using the Problem-based Learning method in
comprehending the medical treatment for problems related to the digestive system and related
concepts as well as to study the effect of learning by the Problem-based Learning method in line with
the Qualifications Framework for Higher Education (TQF). The population used in the research consisted
1อาจารยประจำา คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
61
of 121 third year students enrolled in the nursing course for children and adolescents during the first
semester of the academic year 2553. Results revealed that (1) student self-assessment of the Problem-
based learning was at very high level while evaluation by teachers and students in a group was at the
middle level. (2) Assessment of achievement by the standards of higher education are shown at the
very high level relating to the aspect of ethics; skills, knowledge and knowledge application rated at
high level; cognitive skills aspect standards rated at very high and high levels.
Keywords: problem-based learning, the qualifications framework for higher education (TQF).
ควมนำ
การศกษาเปนเครองมอสำาคญในการผลตและ
พฒนาทรพยากรมนษยซงเปนกำาลงหลกในการพฒนา
ประเทศ การจดการศกษาของไทยในปจจบนนนพบวา
ยงประสบปญหาอยมาก พระราชบญญตการศกษาแหงชาต
พ.ศ. 2542 ไดเรงรด ปรบปรงการจดการเรยนการสอน
โดยเนนผเรยนเปนสำาคญ ยงไดมการกำาหนดไวในระบบ
การประกนคณภาพการศกษาภายใน และระบบการประเมน
คณภาพการศกษาภายนอก (สำานกงานคณะกรรมการ
การอดมศกษา, 2550) การจดการเรยนการสอนโดยใช
ปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning__PBL)
เปนวธการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำาคญ
ผเรยนตองมทกษะการคนควาแสวงหาความรจากแหลง
ขอมลตางๆ ฝกทกษะการวเคราะห สงเคราะห และประเมน
แนวทางแกไขปญหาดวยตนเอง รวมทงการแกไขปญหา
เปนกลมผานชดการสอน หรอรปแบบการสอน และจาก
ผลงานวจยทผานมาทเกยวกบการนำาวธการสอนโดยใช
ปญหาเปนฐานพบวา ผลสมฤทธทางการเรยน และคาเฉลย
ของคะแนนความสามารถในการแกปญหาของนกเรยน
หลงการทดลองสงกวากอนการทดลอง อยางมนยสำาคญ
ทางสถต (อาภรณ แสงรศม, 2543; ยรวฒน คลายมงคล,
2545; บษกร เชยวจนดากานต, 2548) อกทงกรอบ
มาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต(TQF) ไดเนน
ใหนกศกษามผลลพธการเรยนรตามวตถประสงคเชง
พฤตกรรม ดงนนผวจยจงสนใจศกษาวาการจดกจกรรม
การเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนหลกจะสามารถพฒนา
ผเรยนใหมคณลกษณะทพงประสงคตามกรอบมาตรฐาน
คณวฒอดมศกษา (TQF) มากนอยอยางไร ทงนเพอพฒนา
ใหนกศกษามคณภาพและสงเสรมคณภาพของประชากร
ในการพฒนาประเทศตอไป
วตถประสงคของกรวจย
1. เพอศกษาผลการเรยนรโดยใชวธการสอนแบบ
การเรยนร โดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-based
Learning)
2. เพอศกษาผลการเรยนรตามกรอบมาตรฐาน
คณวฒอดมศกษา (TQF) โดยใชวธการสอนแบบการเรยนร
โดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-based Learning)
เรองการพยาบาลผปวยเดกทมปญหาระบบทางเดนอาหาร
และแนวคดทเกยวของ รายวชาการพยาบาลเดกและวยรน
สำาหรบนกศกษา ชนปท 3
สมมตฐนกรวจย
นกศกษาชนปท 3 ทเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน
เรองการพยาบาลผปวยเดกทมปญหาระบบทางเดนอาหาร
และแนวคดทเกยวของ มผลการเรยนรผานเกณฑมากกวา
รอยละ 60 ขนไปของจำานวนนกเรยนทงหมด
62
ขอบเขตของกรวจย
ประชกรและกลมตวอยง
ประชากรทใชในการวจยครงน คอ นกศกษา
ชนปท 3 จำานวน 212 คน ภาคการศกษาท 1/2553
คณะพยาบาลศาสตร ทลงทะเบยนเรยนรายวชาการพยาบาล
เดกและวยรน
ตวแปรท ใชการวจยคร งน ตวแปรเหตคอ
นกศกษาพยาบาล ชนปท 3 จำานวน 212 คน ภาคการศกษา
ท 1/2553 คณะพยาบาลศาสตร ทลงทะเบยนเรยน
รายวชาการพยาบาลเดกและวยรน
นยมศพทเฉพะ
1. การเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน หมายถง
กระบวนการจดการเรยนการสอน ทผสอนใชสถานการณ
ปญหา เปนจดเรมตนของกระบวนการเรยนร โดยกระตน
ใหนกศกษาพฒนาทกษะการแกปญหาดวยเหตผล สบคน
จากแหลงขอมลทตองการ ประกอบดวยขนตอนของ
การกำาหนดกรอบการเรยนร การกำาหนดปญหา การกำาหนด
แผนการอภปรายหรอกจกรรมการเรยนร การจดเตรยม
แหลงขอมล แหลงการเรยนรทใหนกศกษาทำาการคนควา
สบคน และการกำาหนดแผนการประเมนผล
2. ชดการสอน หมายถง ชดการเรยนการสอน
โดยใชปญหาเปนฐาน เรองการพยาบาลผปวยเดกทมปญหา
ระบบทางเดนอาหารและแนวคดทเกยวของ รายวชา
การพยาบาลเดกและวยรน สำาหรบนกศกษาชนปท 3
ทคณะผวจยสรางขน ซงประกอบดวย บทเรยนเรอง
การพยาบาลผปวยเดกทมปญหาระบบทางเดนอาหารและ
แนวคดทเกยวของ ประกอบดวยตวอยางและแบบฝกหด
สถานการณปญหา ใบกจกรรม ใบงาน คมอผสอน
3. รปแบบการสอน รปแบบการเรยนการสอน
(teaching learning model) หรอ ระบบการสอน คอ
โครงสรางองคประกอบการดำาเนนการสอนทไดรบการจด
เปนระบบสมพนธสอดคลองกบทฤษฏ หลกการเรยนร
หรอการสอนทรปแบบนนยดถอและไดรบการพสจน
ทำาสอบวามประสทธภาพ สามารถชวยใหผเรยนเกดการ
เรยนรตามจดมงหมายเฉพาะของรปแบบนนๆ โดยทวไป
แบบแผน การดำาเนนการสอนดงกลาวมกประกอบดวย
ทฤษฏหลกการทรปแบบนนยดถอ และกระบวนการสอน
ทมลกษณะเฉพาะอนจะนำาผเรยนไปสจดมงหมายเฉพาะ
รปแบบนนกำาหนด ซงผสอนสามารถนำาไปใชเปนแบบแผน
หรอแบบอยางในการจด และดำาเนนการสอนอนๆ ทม
จดมงหมายเฉพาะเชนเดยวกนได
4. การประเมนผลการเรยนรทยดผลลพธ
(outcome-based learning evaluation) หมายถง
เปนการประเมนทยดความตองการของผใชบรการ/ของ
ผมสวนไดสวนเสย (stakeholder) เปนหลก โดยใหความ
สำาคญกบผลลพธ (outcome) ทสงผลโดยตรงตอ
กลมเปาหมาย มากกวาการประเมนทปจจยนำาเขา
(output) โดยมหลกเกณฑในการประเมนคอ ยดความ
สอดคลองกบความตองการของกลมเปาหมาย วดจาก
ผลงานทเปนรปธรรมซงสงผลโดยตรงตอกลมเปาหมาย
และตดสนเปรยบเทยบผลงานท เกดจากโครงการวา
ตรงกบความตองการของกลมเปาหมายหรอไม
5. กรอบมาตรฐานคณวฒ (TQF) หมายถง
กรอบทแสดงระบบคณวฒการศกษา ซงประกอบดวย
ระดบคณวฒ ความเชอมโยงตอเนองจากคณวฒระดบหนง
ไปสระดบทสงขน การแบงสายวชามาตรฐานผลการเรยนร
ของแตละระดบคณวฒซงเพมสงขนตามระดบของคณวฒ
6. ผลลพธการเรยนร (learning outcomes)
หมายถง คำาอธบายสงทคาดหวงวาผเรยนควรรเขาใจ และ
สามารถนำาไปประยกตใชไดโดยผานกระบวนการเรยนร
ภายในกรอบระยะเวลาตามทกำาหนดไวโดยผสอนหรอตาม
เปาหมายของหลกสตร โดยมงเนนทผลลพธของการเรยนร
ของผเรยนจากการประสบความสำาเรจในการเรยนในระดบ
การศกษา/หลกสตรนนๆ ไดแก ความร สมรรถนะ ทกษะ
การปฏบต ทกษะเชาวนปญญา ทกษะการคด ทกษะในการ
ตดตอสอสาร การจดการสารสนเทศ ทกษะการเรยนร
ลกษณะสวนบคคล ลกษณะทางวชาชพ และความรบผดชอบ
ตอสงคม
63
7. ผลการเรยนรจากการเรยนการสอนโดยใช
ปญหาเปนฐาน หมายถง คะแนนของนกศกษาในกลม
ตวอยางทไดจาก 4 สวน ซงคดเปน 100 %
8. เกณฑ หมายถง คะแนนทไดจากขอ 2.1-2.4
รวมกนซงคดเปนรอยละ 60 ของคะแนนเตม กลาวคอ
ถานกศกษาไดคะแนนจากขอ 2.1-2.4 รวมกนซงคดเปน
รอยละ 60 ของคะแนนเตม ถอวานกศกษาสอบผานเกณฑ
เครองมอทใชในกรวจย
เค ร อ งม อ ว ดและประ เม นผลกา ร เ ร ยนร
ประกอบดวย แบบทดสอบการประเมนตนเองของ
นกศกษา แบบทดสอบการประเมนกระบวนการกลมโดย
อาจารยและนกศกษา แบบทดสอบการประเมนผลประจำา
หนวยเรยน แบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนตาม
กรอบมาตรฐานอดมศกษา และ ชดการเรยนการสอนโดย
ใชปญหาเปนฐาน เรองการพยาบาลผปวยเดกทมความ
ผดปกตของระบบทางเดนอาหารและแนวคดทเกยวของ
วชาการพยาบาลเดกและวยรน สำาหรบนกศกษา ชนปท 3
กรเกบรวบรวมขอมล
การวจยครงนมขนตอนดำาเนนการทดลองและ
เกบรวบรวมขอมลโดย แบงกลมนกศกษาออกเปน 4 กลม
นกศกษาเรยนรโดยใชชดการเรยนการสอนโดยใชปญหา
เปนฐาน ผวจยรวบรวมคะแนนทไดจากการทดสอบ และ
วเคราะหขอมล
กรวเคระหขอมล
หาคาสถตพนฐานของคะแนนทไดจากคะแนน
เฉลยจากเครองมอ ไดแก คารอยละ และความถ
ผลกรวจย
การประเมนผลกระบวนการกลมโดยนกศกษา
ประเมนตนเอง พบวาการรบฟงความคดเหนของสมาชก
กลม การเสนอขอคดเหนหรอโตแยงอยางมเหตผลและ
เปนประโยชนตอกลม สามารถชวยใหกลมไปสเปาหมาย
มความรบผดชอบในการทำางานเปนกลม แสวงหาความร
ไดดวยตนเองครบถวนตามวตถประสงคการเรยนร นำาเสนอ
ขอมลทศกษามาอยางกระชบ ชดเจน เขาใจงาย นำาเสนอ
ขอมลถกตอง และบอกแหลงขอมลทนำาเสนอ อยในระดบ
ดมาก สวนการตรงตอเวลาและใชเวลาเหมาะสม คำาถาม
นำาไปสการเรยนร การนำาเสนอขอคดเหนอยางมเหตผล
เพอนำาไปสการกำาหนดสมมตฐาน การถายทอดความคด
ใหผอนเขาใจไดงายและชดเจน ความกระตอรอรนในการ
เรยนร การมความคดในเชงวเคราะห/สงเคราะห อยใน
ระดบด การประเมนกระบวนการกลมโดยอาจารยและโดย
นกศกษา มความสอดคลองกนคอทกหวขอของการประเมน
อยในระดบปานกลาง ไมมระดบดมาก วเคราะหคะแนน
จากการประเมนผลประจำาหนวยเรยน พบวาโจทย
สถานการณนำาไปสมโนทศนการเรยนร กระตนใหเกด
การเรยนรและชดเจน เขาใจงาย ในระดบด อาจารย
ประจำากลมรบฟงความคดเหนของนกศกษา สงเสรม
การเรยนร สนใจและเอาใจใสนกศกษา ตรงตอเวลา
ในระดบดมาก วธการจดเรยนการสอน สามารถสงเสรม
การทำางานของกลม พฒนาทกษะในการคดวเคราะหปญหา
และแกปญหา พฒนาทกษะในการพด การคดอยาง
มเหตผล สงเสรมความรบผดชอบตอตนเองในระดบดมาก
สวนอปกรณและสถานท ชวยใหเกดการเรยนร หองเรยน
เหมาะสมอย ในระดบปานกลาง การประเมนผลลพธ
ตามกรอบมาตรฐานคณวฒ (TQF) ดานคณธรรมจรยธรรม
ทกรายการอยในระดบดมาก ดานความรและการประยกต
ใชความรทกรายการอยในระดบด ดานทกษะทางปญญา
ทกรายการอยในระดบดมากและระดบดเทาๆ กน ดานทกษะ
ความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ มเพยง
สองรายการคอความสามารถในการปรบตวเขากบการเรยน
การสอนของรายวชาและเพอนรวมชนเรยน และสามารถ
ทำางานเปนทมอยในระดบดมาก ดานทกษะการวเคราะห
ตวเลข การสอสารและการใชเทคโนโลยสารสนเทศและ
ดานทกษะการปฏบตทางวชาชพทกรายการอย ในระดบ
ดมากและระดบดเทาๆ กน
64
กรอภปรยผล
จากผลการวเคราะหขอมลและสรปผลการวจย
สามารถอภปรายผล ไดดงน
ผลการประเมนกระบวนการกลมโดยนกศกษา
ประเมนตนเอง โดยนกศกษาสวนมากคดวาตนเองมสวนรวม
ในกระบวนการกลมในระดบดมาก เกดกระบวนการคด
อยางมระบบ สามารถถายทอดความรจากการทตวเอง
ไปศกษาคนความาถายทอดใหเพอนในกลม ไดความร
จากการลงมอปฏบตจรง รจกคนควาดวยตนเอง (มณฑรา
ธรรมบศย, 2549)
สำาหรบผลการประเมนกระบวนการกลมโดย
อาจารยและนกศกษานน ทงอาจารยและนกศกษาตาง
กมองไปในทศทางเดยวกนวากระบวนการกลมสวนใหญ
จะอย ในระดบปานกลาง ทงนเนองมาจากอาจารยและ
นกศกษาตางกมประสบการณในการเรยนการสอนโดยใช
ปญหาเปนฐานอยางเตมรปแบบนอย ทงอาจารยและ
นกศกษาเคยจดการเรยนการสอนแบบบรรยาย คอผสอน
จะนำาเสนอเนอหากอนแลวจงฝกผเรยนใหแกปญหา
ในโจทยกรณตวอยาง หรอตอบคำาถามทายบท (มณฑรา
ธรรมบศย, 2549) ทำาใหนกศกษาทงชนเรยนมสวนรวม
ในการแสดงความคดเหนไมทวถง ไมไดแสดงศกยภาพ
ของตนเองอยางเตมท นกศกษาบางคนกลาแสดง
ความคดเหน บางคนไมกลาแสดงความคดเหน บคลกภาพ
เปนคนพดนอย และเมอตองเรยนโดยใชปญหาเปนฐาน
กลมยอยแบบน ทำาใหนกศกษาและอาจารยมองวา
กระบวนการกลมจะอยในระดบปานกลาง
การประเมนผลประจำาหนวยเรยน นกศกษา
สวนใหญคดวาเปนวธการจดการเรยนการสอนระดบดมาก
อาจารยประจำากลมกดแล กระตนสงเสรมการเรยนรของ
นกศกษาด โจทยสถานการณกอยในระดบด เปนกระบวนการ
ในการคนหาคำาตอบ (มณฑรา ธรรมบศย, 2549) และปจจย
เกอหนนตองเหมาะสมและเพยงพอ
ผลการประเมนผลสมฤทธทางการเรยนตามกรอบ
มาตรฐานอดมศกษา (ภาพรวม) ทกษะในดานคณธรรม
จรยธรรม นกศกษาสวนใหญอย ในระดบดมาก ทกษะ
ในดานความรและการประยกตใชความรสวนใหญนกศกษา
จะอยในระดบด ทกษะในดานปญญา คะแนนจะใกลเคยงกน
คอระดบดมากและระดบด ทกษะความสมพนธระหวาง
บคคลและความรบผดชอบ สวนใหญจะอยในระดบดมาก
ทกษะการวเคราะหตวเลข การสอสารและการใชเทคโนโลย
สารสนเทศและทกษะดานการปฏบตทางวชาชพคะแนน
จะใกลเคยงกนคอระดบดมากและระดบด ทงนเนองจาก
ผเรยนเปนนกศกษาพยาบาล ไดรบการปลกฝงดานทศนคต
ตอการเปนพยาบาลวชาชพ บรรยากาศของการเรยนร
ทางดานวชาชพ การสนใจใฝรของการเปนนกศกษา
พยาบาล (ยคลธร แจมฤทธ, 2544) การทำางานเปนทม
การพฒนาทกษะดานตางๆ ในการดแลสขภาพของผปวย
การมความฉลาดทางอารมณ เปนตน(วรณธ ธรรมนารถสกล,
2547) ปจจยทงหลายดงทไดกลาวมายอมสงผลทำาให
ผเรยนคอนกศกษาพยาบาลมมาตรฐานผลสมฤทธทาง
การเรยนตามกรอบมาตรฐานอดมศกษา (ภาพรวม)
ใกลเคยงกน
65
เอกสารอางอง
คณะกรรมการการอดมศกษา,สำานกงาน. (2553). ขอมลสารสนเทศอดมศกษาเชงสถต. คนเมอ 16 มกราคม 2552,
จาก http://www.mua.go.th/student.php
มณฑรา ธรรมบศย. (2549) การสงเสรมกระบวนการคดโดยใชยทธศาสตร PBL. วทยาจารย, 105(3), 42-45.
ยคลธร แจมฤทธ. (2544). ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล ทศนคตตอวชาชพ รปแบบการใชชวตของนกศกษา
การดแลนกศกษาของอาจารย และบรรยากาศการเรยนร กบการใฝรของนกศกษาพยาบาล วทยาลยพยาบาล
สงกดกระทรวงสาธารณสข. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
ยรวฒน คลายมงคล. (2545). การพฒนากระบวนการเรยนการสอนโดยการประยกตแนวคดการใชปญหาเปนหลกในการ
เรยนรเพอสรางเสรมสมรรถภาพทางคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทมความสามารถพเศษ
ทางคณตศาสตร. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
วรณธ ธรรมนารถสกล. (2547). ปจจยเชงสาเหตพหระดบของผลการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ: ศกษาปจจย
สภาพแวดลอมในการทำางานและปจจยระดบบคคล. วทยานพนธวทยาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวจย
พฤตกรรมศาสตรประยกต, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
สมบต เผาพงศคลาย. (2546). การสงเสรมความรและความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6
เรองเศรษฐกจชมชนพงตนเอง โดยการเรยนแบบใชปญหาเปนฐาน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต
บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
อาภรณ แสงรศม.(2543). ศกษาผลของการเรยนแบบใชปญหาเปนหลกตอลกษณะการเรยนรดวยตนเอง ผลสมฤทธ
ทางการเรยนวชาวทยาศาสตรสงแวดลอมและความพงพอใจตอการเรยนการสอนของนกเรยนชนมธยมศกษา
ปท 4. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
ความพงพอใจในงานของพยาบาลในโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา*
Nurses’ Job Satisfaction in Phramongkutklao Hospital
ศรวรรณ เผาจนดา1
66
บทคดยอ
งานวจยนมวตถประสงคเพอศกษาความพงพอใจในงานวฒนธรรมองคการเชงสรางสรรค การเปนองคการ
แหงการเรยนรและสภาพแวดลอมในการทำางานของพยาบาลในโรงพยาบาลพระมงกฎเกลาและหาความสมพนธระหวาง
วฒนธรรมองคการเชงสรางสรรค การเปนองคการแหงการเรยนร สภาพแวดลอมในการทำางาน กบความพงพอใจในงาน
ของพยาบาลในโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา
กลมตวอยางจำานวน 212 คน ไดจากการสมตวอยางแบบงาย จากพยาบาลทปฏบตงานในหอผปวยในโรงพยาบาล
พระมงกฎเกลา ใช แบบสอบถามความพงพอใจในงาน แบบสอบถามวฒนธรรมองคการเชงสรางสรรค แบบสอบถาม
การเปนองคการแหงการเรยนรและแบบสอบถามสภาพแวดลอมในการทำางาน เกบขอมลการตรวจหาคณภาพเครองมอ
วจยในเรองความตรงตามเนอหาโดยผทรงคณวฒไดคา CVI. เทากบ.98, .97, .98, .97 ตามลำาดบและหาคาความเทยง
โดยใชคาสมประสทธอลฟาของคอนบราค (Cronbach’s alpha) ไดเทากบ .86, .87, .80, .82 ตามลำาดบ สถตทใชในการ
วเคราะหขอมลไดแก คาความถ คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน
ผลการวจยพบวา (1) ความพงพอใจในงานของพยาบาลในโรงพยาบาลพระมงกฏเกลาอยในระดบปานกลาง วฒนธรรม
องคการเชงสรางสรรคและการเปนองคการแหงการเรยนรอยในระดบสง สภาพแวดลอมในการทำางานอยในระดบเหมาะสม
มาก (2) ผลการหาความสมพนธระหวาง วฒนธรรมองคการเชงสรางสรรค การเปนองคการแหงการเรยนร สภาพแวดลอม
ในการทำางานกบความพงพอใจในงานของพยาบาลพบวา มความสมพนธทางบวก อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05
(r = .591, .505, .517ตามลำาดบ)
คำสำคญ: ความพงพอใจในงาน, วฒนธรรมองคการเชงสรางสรรค, การเปนองคการแหงการเรยนร สภาพแวดลอม
ในการทำางาน
1นกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย*เปนสวนหนงของวทยานพนธระดบมหาบณฑต มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย ปการศกษา 2552
อาจารยทปรกษา: ดร. กรรณการ สวรรณโคต
67
Abstract
The objective of the study is to determine how the job satisfaction of nurses, at Phramonkutklao
hospital relates to the hospital being a learning organization, promotes a constructive culture and working
environment resulting to the creativity of its worker. Furthermore, it aims to explorer the relationship
of these factors among them. The population consisted 500 ward nurses and the sample of 212 nurses
was selected by the simple random sampling method. A set of questionnaires 5 was constructed by the
researcher asking for information on personal data, constructive culture, learning organization, and
working environment. A group of experts examined the content validity were examined by a group
of experts. The result of content validity Index were .98, .97, .98, .97 respectively. Their reliability
coefficient were .86, .87, .80, .82 respectively. Frequency, percentage, mean, standard deviation, and
Pearson’s Product-Moment Correlation Coefficient were used in data analysis. The result revealed
that (1) job satisfaction among nurses were at the middle level, with constructive culture as well as
the learning organization were found at the high level. The working environment was at the high
appropriated level. (2) nurses’ job satisfaction were positively related to the organizational culture,
with learning organization and working environment positively related as well.
Keywords: job satisfaction, constructive culture, learning organization, working environment
ควมนำ
แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท
10 ฉบบสรปสาระสำาคญ พ.ศ. 2550-2554 (กระทรวง
พาณชย, 2553) มนโยบายในการสงเสรม ปองกน รกษา
สขภาพของประชาชน โดยมแผนหลกประกนสขภาพ
แหงชาตขน กำาหนดใหประชาชนมสทธ ในการรกษา
เทาเทยมกน โดยโรงพยาบาลจะใหการบรการแกประชาชน
ทไมมหลกประกนสขภาพอนใด ไดรบบรการทางการแพทย
และสาธารณสขทไดมาตรฐานและมประสทธภาพอยาง
ทวถง โรงพยาบาลพระมงกฎเกลา ในสงกดกระทรวง
กลาโหมเปนหนวยงานหนงของรฐบาล มหนาทตอง
สนบสนนนโยบายของรฐบาล และเขารวมโครงการนดวย
โดยเฉพาะอยางยงโรงพยาบาลพระมงกฎเกลาเปน
โรงพยาบาลขนาดใหญระดบตตยภม ทอยในใจกลางของ
กรงเทพฯ ทำาใหมผเขารบบรการจำานวนเพมมากขน
ในขณะทพยาบาลมจำานวนคงท ซงพยาบาลเปนบคลากร
ทมสาธารณสข ทมบทบาทสำาคญในการดแลรกษาและให
การพยาบาลผปวย ตองเกยวของกบผปวยและญาต
ในฐานะผใหการดแล ใหความรหรอคำาแนะนำาในการดแล
ผปวยทงในดานการสงเสรมสขภาพ การฟนฟสขภาพ
การปองกนโรค และบรรเทาการเจบปวดทรมานจากโรค
ตางๆ (Ellis, 1998) ตลอดจนเปนผประสานงานในทม
บคลากรสาธารณสข ใหสามารถปฏบตในการใหบรการทม
คณภาพ จะเหนวาพยาบาลตองมความสมพนธเกยวของกบ
บคคลหลายฝาย หลากหลายอารมณทแตกตางกน ศลปะ
ในการเขาใจมนษยและธรรมชาตของมนษยจงเปนหลก
สำาคญทพยาบาลตองคำานงถง นอกจากมหนาทในการดแล
รกษาทางดานรางกาย และจตใจของผใชบรการตลอด 24
ชวโมงตอเนองกน ทำาใหเวลาการปฏบตงานของพยาบาล
แตกตางจากวชาชพอนๆ ทงยงตองดแลในการใหบรการ
68
ลกคาภายในพรอมๆ กนดวย ภาระงานทหนกและความ
รบผดชอบทมาก ทำาใหเกดความเครยดไดงาย ความตงใจ
ในการใหการดแลผปวยลดลง และทำาใหไมพงพอใจในงาน
และยงมผลใหมการลาออก หรอโอนยายจากองคการมากขน
Evans and Irvine (1995) ความพงพอใจในงานเปนสงสำาคญ
ทจะทำาใหพยาบาลสามารถปฏบตงานไดอยางมความสข
มคณภาพและสามารถเผชญกบความเครยดตางๆ ทเกดขน
มกำาลงใจทจะอยในวชาชพตอไป (Tzeng, 2002) ความ
พงพอใจในงานเปนหวใจ หรอกญแจสำาคญของการ
บรหารงานของผบรหารทกระดบ ทจะตองเสรมสรางให
เกดขนในหนวยงาน คนทกคนจะมพฤตกรรมสบเนองจาก
ความพงพอใจ หรอเปนอารมณทสามารถลดผลงาน หรอ
เรงผลงานใหสงหรอตำากวามาตรฐาน ทงนยอมขนอยกบ
ตวผทำางาน และสงผลโดยตรงตอองคการทจะสามารถ
ดำาเนนการใหบรรลวตถประสงค ดงนนความพงพอใจในงาน
เปนสงจำาเปนทผบรหารพงสรางและปลกฝงใหเกดขน
ในหนวยงาน และพยายามลดความไมพงพอใจในงานของ
บคลากร จากการศกษาผลงานในโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา
ใน พ.ศ. 2543 (โรงพยาบาลพระมงกฎเกลา, 2543) ทศกษา
เกยวกบความพงพอใจในงานพบวาพยาบาลมความพงพอใจ
ในงานโดยรวมอยในระดบสงเทานน ซงความพงพอใจในงาน
ทมากขนจะทำาใหประสทธภาพของงานเพมขนดวย
สรอยตระกล (ตวยานนท) อรรถมานะ(2545)
กลาววา พยาบาลเปนวชาชพทมความรบผดชอบสงและภาระ
งานหนก การทพยาบาลมความพงพอ ใจในงานสงมาก
จะทำาใหพยาบาลมความตงใจในการปฏบตงานอยางเตมท
และผลของงานกจะมประสทธภาพสงสด ดงนนควรม
การศกษาเกยวกบความพงพอใจในงานของพยาบาลใน
โรงพยาบาลพระมงกฏเกลา และนำาผลการศกษามาเพอ
สงเสรมใหพยาบาลมความพงพอใจในงานมากขนเรอยๆ
วตถประสงคของกรวจย
1. เพอศกษาความพงพอใจในงาน วฒนธรรม
องคการเชงสรางสรรค การเปนองคการแหงการเรยนร
และสภาพแวดลอมในการทำางานของพยาบาลในโรงพยาบาล
พระมงกฎเกลา
2. เพอหาความสมพนธระหวางวฒนธรรมองคการ
เชงสรางสรรค การเปนองคการแหงการเรยนร สภาพ
แวดลอมในการทำางานกบความพงพอใจในงานของพยาบาล
ในโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา
แนวคดเกยวกบควมพงพอใจ
ความพงพอใจในงาน หมายถง ความรสกชอบ
หรอไมชอบของพยาบาลในโรงพยาบาลพระมงกฏเกลา
เกยวกบงานพยาบาลทปฏบต
วฒนธรรมองคการเชงสรางสรรค หมายถง
ความเชอ คานยมและแบบแผนพฤตกรรมของกลมบคคล
ในสงคมใดสงคมหนงทยดเปนแนวปฏบตสบตอกนมาส
ชนรนหลง เปนทยอมรบของบคลากรในองคการนน
การเปนองคการแหงการเรยนร หมายถง ลกษณะ
ขององคการทมอำานาจแหงการเรยนร การแสวงหาความร
การจดการเกยวกบความร และมการกระจายความร
ในองคการ
สภาพแวดลอมในการทำางาน หมายถง สงตางๆ
ทอยรอบตวพยาบาลทปฏบตงาน มทงสงมชวต และ
ไมมชวต
วธดำเนนกรวจย
รปแบบการวจย เปนการวจย เช งพรรณนา
ประชากรทศกษาไดแกพยาบาลทปฏบตงานในหอผปวย
ในโรงพยาบาลพระมงกฏเกลา 500 คน และสมตวอยาง
แบบงายไดกลมตวอยาง จำานวน 222 คนทปฏบตงาน
ในปงบประมาณ 2552 เครองมอทใชเปนแบบสอบถาม
ประกอบดวย 5 สวนคอสวนท 1 ขอมลสวนบคคล สวนท 2
ความพงพอใจในงาน สวนท 3 วฒนธรรมองคการเชง
สรางสรรค สวนท 4 การเปนองคการแหงการเรยนร และ
สวนท 5 สภาพแวดลอมในการทำางาน เครองมอผานการ
ตรวจสอบคณภาพเครองมอโดยผทรงคณวฒจำานวน 5 คน
ไดแก ผเชยวชาญดานการบรหารการพยาบาล และ
ผเชยวชาญดานการวดและประเมนผล ตรวจสอบความ
69
เชอมน (Reliability) ของเครองมอ โดยทดลองใช
กบกลมผตรวจการพยาบาลโรงพยาบาลพระนงเกลา
จำานวน 30 คน วเคราะหคาสมประสทธแอลฟาครอนบาค
(Cronbach’salpha coefficient) ในแบบสอบถามสวนท
2, 3 ,4 และ5 เทากบ .86, .87, .80 และ.82 ตามลำาดบ
วเคราะหขอมลโดยการแจกแจงความถ รอยละ คาเฉลย
สวนเบยงเบนมาตรฐาน และคาสมประสทธสหสมพนธ
ผลกรวจย
ตรง 1
ขอมลสวนบคคล (N=212)ขอมลสวนบคคล จำนวน รอยละ
อย
ตำากวา 30 ป
31 -40 ป
41-50 ป
50 ปขนไป
วฒกรศกษ
ปรญญาตร
ปรญญาโท
สถนภพสมรส
โสด
สมรส
หมาย หยาหรอแยกกนอย
ประสบกรณทำงน
นอยกวา 2 ป
3 - 4 ป
5 - 7 ป
8 - 10 ป
10 ปขนไป
แผนกททำงน
อายรกรรม
หออาการหนก (ICU/CCU)
ศลยกรรม
ฉกเฉน/อบตเหต
หองผาตด/วสญญ
กมารเวชกรรม
จตเวช
สต-นรเวชกรรม
เวชศาสตรฟนฟ
153
59
7
3
207
15
156
63
3
40
32
69
24
57
68
40
30
22
20
17
11
8
6
68.9
26.6
3.2
1.3
93.2
6.8
70.3
28.3
1.4
18.0
14.4
31.1
10.8
25.7
30.6
18.5
13.5
9.9
8.6
7.7
5.0
3.6
2.6
1.1 ขอมลสวนบคคลของพยบลในโรงพยบล
พระมงกฎเกล
จากการศกษาขอมลสวนบคคลของพยาบาล
ในโรงพยาบาลพระมงกฎเกลาจำานวน 212 คน พบวา
สวนใหญรอยละ 68.9 มอายตำากวา 30 ป, พยาบาล
สวนใหญ รอยละ 70.3 มสถานภาพสมรส เปนโสด
รอยละ 93.2 มวฒการศกษาอยในระดบปรญญาตร ผทม
ประสบการณทำางานระหวาง 5-7 ป มรอยละ31.1 จำานวน
สงสด รอยละ 30.6 ทำางานในแผนกอายรกรรม ดงตาราง 1
ตรง 2
คาเฉลย( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และระดบ
ความพงพอใจในงานโดยรวมและรายดานของพยาบาล
ในโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา (n = 212)
ควมพงพอใจในงน X S.D.
ระดบ
ควมพงพอใจ
ในงน
ปจจยจงใจ
1.ดานความสำาเรจของงาน
2.ดานลกษณะงาน
3.ดานการยอมรบนบถอ
4.ดานความรบผดชอบ
5.ดานความกาวหนาในงาน
ปจจยอนมย
1.ดานนโยบายและการบรหาร
2.ดานการกำากบดแล
3.ดานสมพนธภาพในการทำางาน
4.ดานสภาพการทำางาน
5.ดานความมนคงปลอดภย
6.ดานเงนเดอนและสวสดการ
7.ดานสภาพความเปนอย
8.ดานโอกาสเจรญเตบโต
9.ดานสถานภาพทางอาชพ
3.91
3.53
2.82
3.63
3.28
3.42
3.30
3.56
3.52
3.34
2.92
2.90
2.67
3.23
.557
.450
.393
.568
1.09
.466
.410
.494
.567
.524
.586
1.07
.501
.572
มาก
มาก
ปานกลาง
มาก
ปานกลาง
มาก
ปานกลาง
มาก
มาก
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
รวม 3.31 .252 ปนกลง
1.2 ผลกรศกษควมพงพอใจในงน
วฒนธรรมองคกรเชงสรงสรรค กรเปนองคกร
แหงกรเรยนรและสภพแวดลอมในกรทำงนของ
พยบลในโรงพยบลพระมงกฎเกล
70
ผลการศกษา ความพงพอใจในงานของพยาบาล
ในโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา พบวามความพงพอใจในงาน
โดยรวมอยในระดบปานกลาง ( X = 3.31, S.D. = .252)
ความพงพอใจในงานรายดาน จำาแนกเปน 14 ดาน ในกลม
ปจจยจงใจ ม 5 ดาน และปจจยอนามย ม 9 ดาน
ผลการวจยพบวา ในกลมของปจจยจงใจ พยาบาลมความ
พงพอใจในงานอยในระดบมาก ใน 3 ดาน ไดแก ดาน
ความสำาเรจของงาน ลกษณะงาน และความรบผดชอบ
สวนอก 2 ดาน อยในระดบปานกลาง ไดแก การยอมรบ
นบถอ และความกาวหนาในงาน ในกลมของปจจยอนามย
พบวา พยาบาลมความพงพอใจในงานอย ในระดบมาก
เพยง 3 ดาน ไดแก ดานนโยบายการบรหาร ดาน
สมพนธภาพในการทำางานและดานสภาพการทำางาน
สวนอก 6 ดาน อยในระดบปานกลาง ไดแก ดานการปกครอง
บงคบบญชา ดานความมนคงปลอดภย ดานเงนเดอนและ
สวสดการ ดานสภาพความเปนอย ดานโอกาสเจรญเตบโต
และดานสถานภาพทางอาชพ ดงตาราง 2
ตรง 3
คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และ ระดบ
ของวฒนธรรมองคการเชงสรางสรรคโดยรวมและรายดาน
ในโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา (n = 212)
วฒนธรรมองคกรเชงสรงสรรค X S.D. ระดบ
มตมงไมตรสมพนธ
มตมงสจการแหงตน
มตมงความสำาเรจ
มตมงบคคลและการสนบสนน
รวม
3.65
3.55
3.49
3.23
3.47
.787
.655
.635
.415
.528
สง
สง
สง
ปานกลาง
สง
ผลการศกษา วฒนธรรมองคการเชงสรางสรรค
ในโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา พบวาเปนวฒนธรรมองคการ
เชงสรางสรรคโดยรวม อยในระดบสง ( X = 3.47,S.D.
= .528) และในรายมต 3 มต จาก 4 มต อยในระดบสง
ไดแก มตมงความสำาเรจ มตมงสจการแหงตนและมต
มงไมตรสมพนธ สวนมตมงเนนบคคลและการสนบสนน
อยในระดบปานกลาง ดงตาราง 3
ตรง 4
คาเฉลย( X )สวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) และระดบ
ของการเปนองคการแหงการเรยนรโดยรวมและ รายดาน
ในโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา จำาแนกตามรายดาน
และโดยรวม (n = 212)
กรเปนองคกรแหงกรเรยนร X S.D. ระดบ
ดานพลวตแหงการเรยนร
ดานการเสรมความร
ดานการจดการความร
ดานการปรบเปลยนองคการ
ดานการใชเทคโนโลย
รวม
3.66
3.53
3.39
3.38
3.32
3.44
.782
.672
.746
.680
.882
.644
สง
สง
ปานกลาง
ปานกลาง
ปานกลาง
สง
ผลการศกษา ความเปนองคการแหงการเรยนร
ในโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา พบวาการเปนองคการ
แหงการเรยนรในโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา โดยรวมอย
ในระดบสง ( X = 3.44, S.D. = .644) และเมอจำาแนก
เปนรายดาน พบวา ดานพลวตแหงการเรยนร และดาน
การเสรมความร อยระดบสง สวนอก 3 ดานไดแก
ดานการจดการความร ดานการปรบเปลยนองคการ
ดานการใชเทคโนโลย อยระดบปานกลาง ดงตาราง 4
ตรง 5
คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) และระดบ
ความเหมาะสมของสภาพแวดลอมในการทำางานโดยรวม
และรายดานในโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา (n = 212)สภพแวดลอม
ในกรทำงน X S.D.ระดบ
ควมเหมะสม
ดานสภาพแวดลอมทางสงคม
ดานสภาพแวดลอมทางจตใจ
ดานสภาพแวดลอมทางกายภาพ
รวม
3.71
3.69
3.53
3.64
.610
.637
.571
.534
เหมาะสมมาก
เหมาะสมมาก
เหมาะสมมาก
เหมะสมมก
ผลการศกษา สภาพแวดลอมในการทำางานของ
พยาบาลโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา พบวา สภาพแวดลอม
ในการทำางานของพยาบาลโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา
โดยรวมอย ในระดบเหมาะสมมาก ( X = 3.64, S.D.
71
= .534) และในรายดานพบวา สภาพแวดลอมในการ
ทำางานทง 3 ดาน ไดแก ดานสภาพแวดลอมทางสงคม
ดานสภาพแวดลอมทางจตใจ และดานสภาพแวดลอม
ทางกายภาพ อยในระดบเหมาะสมมากเชนกน ดงตาราง 5
1.3 ผลกรศกษหควมสมพนธระหวง
วฒนธรรมองคกรเชงสรงสรรค กรเปนองคกร
แหงกรเรยนร สภพแวดลอมในกรทำงน กบ
ควมพงพอใจในงนของพยบลในโรงพยบล
พระมงกฎเกล
ตรง 6
คาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน (r) ระหวาง
วฒนธรรมองคการเชงสรางสรรค ความเปนองคการแหง
การเรยนร สภาพแวดลอมในการทำางานกบความพงพอใจ
ในงานโดยรวมของพยาบาลโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา
(n = 212)ควมพงพอใจในงนโดยรวม
วฒนธรรมองคกรเชงสรงสรรคโดยรวม
1. มตมงไมตรสมพนธ
.592*
.513*
2. มตมงสจการแหงตน .522*
3. มตมงความสำาเรจ .440*
4. มตมงบคคลและการสนบสนน .530*
กรเปนองคกรแหงกรเรยนรโดยรวม
1. ดานพลวตแหงการเรยนร
.505*
.356*
2. ดานการเสรมความร .495*
3. ดานการจดการความร .474*
4. ดานการปรบเปลยนองคการ .370*
5. ดานการใชเทคโนโลย .460*
สงแวดลอมในกรทำงนโดยรวม
1. ดานสภาพแวดลอมทางสงคม
.517*
.505*
2. ดานสภาพแวดลอมทางจตใจ .473*
3. ดานสภาพแวดลอมทางกายภาพ .382*
*p < .05
ผลการศกษาหาความสมพนธระหวาง วฒนธรรม
องคการเชงสรางสรรค การเปนองคการแหงการเรยนร
สภาพแวดลอมในการทำางาน กบความพงพอใจในงาน
ของพยาบาลในโรงพยาบาลพระมงกฏเกลาโดยรวม พบวา
วฒนธรรมองคการเชงสรางสรรค การเปนองคการแหง
การเรยนร และสภาพแวดลอมในการทำางาน มความ
สมพนธในทางบวกกบความพงพอใจในงานของพยาบาล
ในโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา ในระดบปานกลาง ( r =
.592, .505, .517 ตามลำาดบ) ดงตาราง 6 อยาง
มนยสำาคญทางสถตทระดบ .05
วฒนธรรมองคการเชงสรางสรรค ในรายดาน
การเปนองคการแหงการเรยนรในรายดาน และสภาพ
แวดลอมในการทำางานในรายดาน กบความพงพอใจในงาน
โดยรวมของพยาบาลในโรงพยาบาลพระมงกฏเกลาพบวา
ในทกดานมความสมพนธ ในทางบวกอยางมนยสำาคญ
ทางสถตท .05
กรอภปรยผล
ผลการศกษาครงนพบวา ความพงพอใจในงาน
ของพยาบาลโรงพยาบาลพระมงกฎเกลาโดยรวมอย ใน
ระดบปานกลาง ( X = 3.31, S.D. = .252) เมอพจารณา
รายดานพบวา พยาบาลโรงพยาบาลพระมงกฏเกลามความ
พงพอใจในงานดานโอกาสเจรญเตบโตในระดบปานกลาง
( X = 2.67, S.D. = .501) (ตาราง 2) เปนดานทมคาเฉลย
ตำาสดในทกดาน เนองจากนโยบายเรองการลาศกษาตอ
ของโรงพยาบาลไมเอออำานวยใหพยาบาลมสวนรวมในการ
กำาหนดแนวทางและเวลา และจำานวนทนในแตละปม
จำานวนจำากด ทำาใหเปนอปสรรคในการเจรญเตบโต
สวนผลการวจยวฒนธรรมองคการเชงสรางสรรคของ
โรงพยาบาลพระมงกฎเกลาพบวา วฒนธรรมองคการเชง
สรางสรรคโดยรวมอยระดบสง ( X = 3.47, S.D. = .528)
(ตาราง 3) อธบายไดวา เนองจากพยาบาลไดรบการปลกฝง
ใหมลกษณะเปนผทสขภาพแขงแรงทงรางกายและจตใจ
เปนตวอยางทดตอประชาชน มภาวะผนำาสามารถปฏบตงาน
กบวชาชพอน มความกระตอรอรนสรางสรรคความกาวหนา
พฒนาความสามารถใหอยระดบสากล มมนษยสมพนธทด
สวนการเปนองคการแหงการเรยนรของโรงพยาบาล
พระมงกฏเกลาโดยรวมอย ในระดบสง ( X = 3.44,
72
S.D. = .644) (ตาราง 3) อธบายไดวา ในสภาวะปจจบน
การเปลยนแปลงของสงคมโลกอยางรวดเรว ผลกดนให
องคการมการปรบตว เปลยนแปลงเพอตอบสนอง
ความตองการของประชาชนทมารบบรการทมคณภาพ
โรงพยาบาลพระมงกฎเกลาเปนโรงพยาบาลทรบนโยบาย
มงเนนคณภาพ ไดรบการรบรองคณภาพโรงพยาบาล
ทำาใหบคลากรทกคนมความกระตอรอรนทจะใฝหาความร
อยตลอดเวลา เพอการพฒนาองคการใหมองคความรท
เพมขน และสภาพแวดลอมในการทำางานของพยาบาล
โรงพยาบาลพระมงกฏเกลาโดยรวมอยในระดบเหมาะสม
มาก ( X = 3.64, S.D. = .534) (ตาราง 5) อธบายไดวา
เนองจากสภาพแวดลอมในการทำางานทเหมาะสมจะมผล
ตอการปฏบตงาน และทำาใหผปฏบตงานมความพงพอใจ
ทำางานอยางมประสทธภาพตามวตถประสงคขององคการ
ในดานความสมพนธของตวแปรกบความพงพอใจในงาน
พบวา วฒนธรรมองคการเชงสรางสรรค การเปนองคการ
แหงการเรยนร และสภาพแวดลอมในการทำางาน มความ
สมพนธในทางบวก ระดบปานกลาง กบความพงพอใจ
ในงานของพยาบาลในโรงพยาบาลพระมงกฎเกลาโดยรวม
( r = .592, .505, .517 ตามลำาดบ) (ตาราง 6) อยาง
มนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐาน
การวจยทกำาหนดไว อธบายไดวา การทองคการใหการ
สนบสนนเกยวกบวฒนธรรมองคการเชงสรางสรรค การเปน
องคการแหงการเรยนร สภาพแวดลอมในการทำางานนน
จะทำาใหความพงพอใจในงานของพยาบาลเพมขนไปดวย
ดวยเหตผลดงกลาวผบรหารการพยาบาลควรใหความ
สำาคญเกยวกบปจจยทจะเพมความพงพอใจในงาน เพอ
ประสทธภาพในการปฏบตงานทเปนเลศขององคการตอไป
ขอเสนอแนะ
1. ผบรหารของโรงพยาบาลพระมงกฏเกลาควร
สงเสรมและพฒนาวฒนธรรมองคการเชงสรางสรรคให
มากขน โดยเฉพาะมตมงบคคลและการสนบสนน เพราะ
วฒนธรรมองคการมตนมคาเฉลยตำาสด ซงวฒนธรรม
องคการเชงสรางสรรคมตมงเนนบคคลและการสนบสนน
จะเนนการมคานยมและการแสดงออกในการทำางาน
บรหารจดการแบบมสวนรวม เนนบคคลเปนศนยกลาง
เหนวาบคลากรเปนทรพยากรทมคาทสดในองคการมการ
ตดตอทมประสทธภาพ มการนเทศงาน และผบรหาร
ควรสนบสนนความกาวหนาของบคคลในองคการจะทำาให
บคลากรมขวญ กำาลงใจในการทำางานเพอใหการทำางาน
เปนไปอยางมประสทธภาพทดขน
2. ผบรหารของโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา
ควรสงเสรมและพฒนาการเปนองคการแหงการเรยนร
ใหมากขน โดยเฉพาะดานพลวตรแหงการเรยนร เพราะ
ดานนมคาเฉลยตำาสด ซงจะเนนเกยวกบการฝกให
บคลากรในองคการเปนผใฝร แสวงหาความรอยตลอดเวลา
สามารถเรยนรไดจากตนเองและเพอนรวมงาน การม
ปฏสมพนธระหวางกนในหนวยงาน และการมความคด
สรางสรรคมแผนความคดไปในทางเดยวกน ผบรหาร
ควรสนบสนนใหองคการมการเรยนรอยางสมำ าเสมอ
รวมทงหลงจากมการประชมอบรมทางวชาการแลว
ควรจดใหมการประชมแสดงความคดเหนแลกเปลยน
ความรทไดมา เปนการเรยนรรวมกน
3. ผบรหารของโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา ควร
สงเสรมและพฒนาสภาพแวดลอมในการทำางานใหมากขน
โดยเฉพาะดานสภาพแวดลอมทางกายภาพ เพราะดานน
มคาเฉลยตำาสด ซงไดแก อปกรณ เครองมอตางๆ ควรม
พอเพยงตอความตองการ แสง เสยง สภาพอากาศ
ความรอน ความเยน ควรสนบสนนนวตกรรมใหมๆ
ของบคลากรในองคการ ซงจะเปนการทำาใหเกดทศนคตด
ในองคการมความคดรเรมและทำางานไดอยางมประสทธภาพ
73
เอกสารอางอง
กระทรวงพาณชย. (2553). แผนพฒนาสงคม เศรษฐกจแหงชาต ฉบบท 10 (2550 –2554). กรงเทพมหานคร:
ไทยวฒนาพานช.
โรงพยาบาลพระมงกฏเกลา. (2543). ความสมพนธระหวางบรรยากาศองคการกบความพงพอใจในงานของพยาบาล
วชาชพโรงพยาบาลระยอง. วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยบรพา.
สรอยตระกล (ตวยานนท) อรรถมานะ. (2545). พฤตกรรมองคการ: ทฤษฎและการประยกต. กรงเทพมหานคร:
โรงพมพแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร.
Ellis, J. R. (1998). Nursing today’s world: Challenges, issue, and trends (6 th ed.). Philadelphia:
Lippineclt-Ravan.
Evans, M. G. & Irvine, D. M. (1995). Job satisfaction and turnover among nurses: Integrating research
findings across studies. Nunsing Research, 44(4), 246-253.
Tzeng, H. M. (2002). The influence of nurses’ working motivation and job satisfaction to quit: an
empirical investigation in Taiwan. International Journal of Nursing Studies, 39, 867-878.
การตดตามสมรรถนะพยาบาลวชาชพของผสำาเรจการศกษา หลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
ปการศกษา 2552
A Competency Follow-Up of Professional Nurses Study for
Bachelor of Nursing Science Program Graduates,
Eastern Asia University during the Year 2009
พ.ต.หญง รชยา รตนะถาวร1, พพฒน พนเลยว2 และ อนน แซแกะ2
74
บทคดยอ
การวจยนมวตถประสงค (1) เพอศกษาสมรรถนะของผสำาเรจการศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต (2)
เปรยบเทยบความคดเหนดานสมรรถนะพยาบาลวชาชพของผใชบณฑตกบบณฑต (3) เพอศกษาความพงพอใจในการ
ปฏบตงานของบณฑต ประชากรและกลมตวอยางเปนบณฑตพยาบาล รนท 1 จำานวน 59 คน และผใชบณฑต ประกอบดวย
หวหนาหอผปวย รองหวหนาหอผปวย และ ผรวมงาน จำานวน 118 คน เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถาม ทผวจย
สรางขนและผานการตรวจสอบความตรงตามเนอหาไดคา 0.83 และวเคราะหคาความเชอมนไดคา 0.91 สถตทใชในการ
วเคราะหขอมลไดแก ความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงแบนมาตรฐาน และ t-test ผลการวจยพบวา ผใชบณฑตและบณฑต
มความคดเหนตรงกนวาสมรรถนะพยาบาลวชาชพ 8 ดานอยในระดบด เมอเปรยบเทยบความคดเหนของผใชบณฑต
และบณฑตมความคดเหนตอสมรรถนะพยาบาลวชาชพแตกตางกน รายดานทมความคดเหนตางกน คอ ดานจรยธรรม
จรรยาบรรณและกฎหมาย ดานการปฏบตการพยาบาล ดานภาวะผนำา การจดการและการพฒนาคณภาพ และดานวชาการ
และการวจย ผใชบณฑตมความพงพอใจมากตอการปฏบตงานของบณฑต
คำสำคญ: สมรรถนะพยาบาลวชาชพ, บณฑตพยาบาล
Abstract
The purpose of this research is to study (1) the competencies of professional nurses who
graduated, (2) comparing the performance of the user and graduate, (3) the satisfaction of the
performance of graduates. The subjects used in this study were 177, which included 59 graduate nurses
from Eastern Asia University in 2009 and 118 head nurse deputy head nurse and colleagues. The
instruments consisted of the demographic data based on competencies and satisfaction questionnaires.
The content validity was 0.85 and reliability tested by Cronbach’s alpha coefficient was 0.91. Data were
1 อาจารยประจำา คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย2 บณฑตพยาบาล มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย รนท 2 จบปการศกษา 2553
75
analyzed by using descriptive statistics. Hypotheses were tested by independent t-test. The results of
the study revealed that the graduates have similar opinions with employers in 8 areas at high level. The
graduate nurses and employees indicated statically significant difference in opinion toward the graduate
nurses’ competencies.The different areas included the ethical codes of conduct and law, performance
of nursing, leadership management and quality improvement, and academic and research performance.
The overall performance of graduate nurses as perceived by employees was very satisfactory.
Keywords: nursing’s competency, graduate nurses
ควมนำ
การจดการศกษาสาขาวชาพยาบาลศาสตร
มเปาหมายผลตบณฑตพยาบาลใหสามารถดแลผปวย
ไดอยางมประสทธภาพ มความร มทกษะในการปฏบต
การพยาบาล และสามารถดำารงชวตอย ในสงคมไดอยาง
มความสข และสอดคลองกบความคาดหวงของสงคม
โดยสภาการพยาบาลแหงประเทศไทยไดเหนถงความสำาคญ
ของการกำาหนดสมรรถนะหลกทจำาเปนของผประกอบ
วชาชพการพยาบาลและผดงครรภ สำาหรบพยาบาลวชาชพ
ทวไปทสำาเรจการศกษาในหลกสตรระดบปรญญาตร
ประกอบดวย 8 สมรรถนะ ดงนคอ (1) สมรรถนะดาน
จรยธรรม จรรยาบรรณและกฎหมาย (2) สมรรถนะดาน
การปฏบตการพยาบาล (3) สมรรถนะดานคณลกษณะ
เชงวชาชพ (4) สมรรถนะดานภาวะผนำา การจดการ และ
การพฒนาคณภาพ (5) สมรรถนะดานวชาการ และการวจย
(6) สมรรถนะดานการสอสารและสมพนธภาพ (7) สมรรถนะ
ดานเทคโนโลยและสารสนเทศและ (8) สมรรถนะดาน
สงคม (สภาการพยาบาล, 2552) โดยมวตถประสงคให
สถาบนการศกษาพยาบาลไดยดเปนแนวทางในการจดการ
ศกษา เพอใหบณฑตมสมรรถนะหลกของวชาชพพยาบาล
พ.ศ. 2549 ปจจบนมผสำาเรจการศกษาจำานวน
1 รน ในปการศกษา 2552 รวมทงสน 59 คน ดวยเหตผล
ดงกลาว คณะพยาบาลศาสตร ไดมอบหมายใหผวจย
ตดตามสมรรถนะพยาบาลวชาชพของบณฑต เพอตดตาม
ศลยภาพในการปฏบตงานตลอดจนความพงพอใจในการ
ปฏบตงานในวชาชพการพยาบาลของบณฑต เพอนำาผล
การศกษามาเปนแนวทางในการพฒนาการจดการศกษา
ใหไดบณฑตทมศกยภาพในการบรการการพยาบาลทม
คณภาพตอไป
วตถประสงคของกรวจย
1. เพอศกษาสมรรถนะพยาบาลวชาชพตามความ
คดเหนของบณฑตและผใชบณฑต
2. เพอเปรยบเทยบสมรรถนะพยาบาลวชาชพ
ตามความคดเหนของบณฑตและผใชบณฑต
3. เพอศกษาความพงพอใจของผใชบณฑต
ในการปฏบตงานของบณฑต
ขอบเขตกรวจย
การวจยครงนเปนการศกษาสมรรถนะพยาบาล
วชาชพของผสำาเรจการศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตร-
บณฑต มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย ปการศกษา 2552
ทปฏบตงานดานการพยาบาล ในโรงพยาบาลรฐบาล
โรงพยาบาลเอกชน และหนวยงานอนๆ จำานวนทงสน
59 คน ซงปฏบตงานไมนอยกวา 6 เดอน
76
กรอบแนวคดกรวจย
สมรรถนะพยบลวชชพ
1. สมรรถนะดาน จรยธรรม
จรรยาบรรณ และกฎหมาย
2. สมรรถนะดานการปฏบต
การพยาบาล
3. สมรรถนะดาน คณลกษณะ
เชงวชาชพ
4. สมรรถนะดานภาวะผนำา การจดการ
และการพฒนาคณภาพ
5. สมรรถนะดานวชาการและ
การวจย
6. สมรรถนะดานการสอสารและ
สมพนธภาพ
7. สมรรถนะดานเทคโนโลย
และสารสนเทศ
8. สมรรถนะดานสงคม
ควมพงพอใจ
1. ความสามารถทางวชาการ
2. การปฏบตการพยาบาล
3. การมมษยสมพนธ
บณฑตพยาบาล
ผใชบณฑต
ภพ 1 กรอบแนวคดการวจย
วธดำเนนกรวจย
การศกษาคร งน เปนการว จ ย เช งบรรยาย
(descriptive research) ซงรายละเอยดของวธการวจย
ไดดำาเนนการตามขนตอนตางๆ ดงตอไปน
ประชกรและกลมตวอยง
คอ บณฑตทสำาเรจการศกษาหลกสตรพยาบาล-
ศาสตรบณฑต จากมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย ปการศกษา
2542 ปฏบตงานดานการพยาบาลไมนอยกวา 6 เดอน
จำานวน 59 คน และผใชบณฑต คอ หวหนาหอผปวย
รองหวหนาหอผปวย และ พยาบาลทปฏบตงานรวมกบ
บณฑตจำานวน 118 คน
เครองมอทใชในกรวจย
แบบสอบถามสมรรถนะ 8 ดาน จำานวน 85 ขอ
และแบบสอบถามความพงพอใจในการปฎบตงานของ
บณฑต จำานวน 10 ขอ
กรตรวจสอบคณภพเครองมอ
1. การหาความเทยงตรง โดยนำาแบบสอบถาม
ใหผเชยวชาญ จำานวน 3 ทาน เพอตรวจสอบความถกตอง
และความสมบรณของเนอหา ไดคาความตรงเทากบ 0.83
นำามาปรบแกไขตามขอเสนอแนะ
2. การหาความเชอมน โดยนำาไปทดลองใช (try
out) กบกลมทไมใชกลมตวอยางจำานวน 30 ราย คำานวณ
หาความเชอมนของแบบสอบถามดวยวธของครอนบาค
ไดคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s
alpha coefficient) เทากบ 0.91
กรเกบรวบรวมขอมล
สงแบบสอบถามทางไปรษณยไปถงบณฑตคนละ
3 ชด ประกอบดวยผใชบณฑต 2 ชด และบณฑต 1 ชด
ไดกลบคนครบ คดเปนรอยละ 100
กรวเคระหขอมล
1. ขอมลสวนบคคลทำาการวเคราะหโดยคาเฉลย
รอยละ
2. สมรรถนะพยาบาลวชาชพ ประกอบดวย 8
สมรรถนะ ประเมนโดยใช Rubric Scale และวเคราะห
ขอมลโดยใชคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน
3. ความพงพอใจในการปฏบตงานของบณฑต
ประเมนโดยใช Rating Scale วเคราะหขอมลโดยใช
คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน
4. เปรยบเทยบสมรรถนะพยาบาลวชาชพตาม
ความคดเหนของบณฑตและผใชบณฑต ทดสอบคา
โดยใช Independent t-test
77
ผลกรวจย
1. บณฑตมความเหนวาตนเองมสมรรถนะ
พยาบาลวชาชพโดยรวมทกดาน อย ในระดบด ขอทม
คาเฉลยสงสด คอ สมรรถนะดานคณลกษณะเชงวชาชพ
และผใชบณฑตมความเหนวาบณฑตมสมรรถนะพยาบาล
วชาชพโดยรวมทกดาน อยในระดบด ขอทมคาเฉลยสงสด
อยในระดบดมาก คอ สมรรถนะดานการปฏบตการพยาบาล
(ตารางท 1)
2. การเปรยบเทยบความคดเหนตอสมรรถนะ
พยาบาลวชาชพ โดยรวมทง 8 ดานของบณฑตและผใช
บณฑต มความเหนแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถตท
0.05 เมอพจารณารายดานพบวา สมรรถนะดานจรยธรรม
จรรยาบรรณและกฎหมาย ดานการปฏบตการพยาบาล
ดานภาวะผนำา การจดการและการพฒนาคณภาพ ดาน
วชาการและการวจย มความคดเหนแตกตางกน อยาง
มนยสำาคญทางสถตท 0.05 สวนในดานสมรรถนะดาน
คณลกษณะเชงวชาชพ ดานการสอสารและสมพนธภาพ
และดานสงคม มความคดเหนไมแตกตางกน อยางม
นยสำาคญทางสถตท 0.05 (ตาราง 2)
3. ผใชบณฑตมความพงพอใจในการปฏบตงาน
ของบณฑต อย ในระดบพงพอใจมาก ขอทมคาเฉลย
สงทสด คอ มความอดทน กระตอรอรน ในการปฏบตงาน
ขอทมคะแนนเฉลยนอยทสด คอ การใชภาษาองกฤษ
(ตาราง 3)
4. ความพงพอใจของผสำาเรจการศกษาในการ
ปฏบตงาน อยในระดบพงพอใจมาก ขอทมคาเฉลยสงทสด
คอ การปฏบตงานรวมกบผรวมงาน รองลงมาคอ โอกาส
กาวหนาในหนาทการงาน (ตาราง 4)
ตรง 1
คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานโดยรวมตามความคดเหน
ของผสำาเรจการศกษาและผใชบณฑต ตอสมรรถนะ ทง
8 ดาน
สมรรถนะ
ผสำเรจกรศกษ ผใชบณฑต
x SD
กร
แปล
ผลx SD
กร
แปล
ผล
1. สมรรถนะดาน
จรยธรรม
จรรยาบรรณ
และกฎหมาย
3.10 0.37 ด 3.26 0.28 ด
2. สมรรถนะดาน
การปฏบต
การพยาบาล
2.92 0.38 ด 3.52 0.34 ดมาก
3. สมรรถนะดาน
คณลกษณะ
เชงวชาชพ
3.16 0.49 ด 3.26 0.38 ด
4. สมรรถนะดาน
ภาวะผนำา
การจดการ
และการพฒนา
คณภาพ
3.00 0.44 ด 3.26 0.38 ด
5. สมรรถนะดาน
วชาการและ
การวจย
2.75 0.35 ด 3.00 0.40 ด
6. สมรรถนะดาน
การสอสารและ
สมพนธภาพ
2.93 0.46 ด 2.87 0.40 ด
7. สมรรถนะดาน
เทคโนโลยและ
สารสนเทศ
2.94 0.37 ด 3.22 0.41 ด
8. สมรรถนะดาน
สงคม
2.95 0.32 ด 2.98 0.36 ด
รวม 2.97 0.33 ด 3.17 0.26 ด
78
ตรง 2
การเปรยบเทยบคาเฉลยของสรรถนะ ทง 8 ดาน ของ
ผสำาเรจการศกษาและผใชบณฑต โดยใช t -testระดบสมรรถนะ
สมรรถนะผสำเรจ
กรศกษผใชบณฑต t
Sig.
(2-
tailed)
x SD x SD
1. สมรรถนะดาน
จรยธรรม
จรรยาบรรณ
และกฎหมาย
3.10 0.377 3.26 0.28 -3.02 0.00
2. สมรรถนะดาน
การปฏบต
การพยาบาล
2.92 0.38 3.52 0.34 -10.89 0.00
3. สมรรถนะดาน
คณลกษณะ
เชงวชาชพ
3.16 0.49 3.26 0.38 -1.43 0.15
4. สมรรถนะดาน
ภาวะผนำา
การจดการ
และการพฒนา
คณภาพ
3.00 0.44 3.26 0.38 -4.20 0.00
5. สมรรถนะดาน
วชาการ
และการวจย
2.75 0.35 3.00 0.40 -4.06 0.00
6. สมรรถนะดาน
การสอสารและ
สมพนธภาพ
2.93 0.46 2.87 0.40 0.86 0.39
7. สมรรถนะดาน
เทคโนโลยและ
สารสนเทศ
2.94 0.37 3.22 0.41 -0.42 0.67
8. สมรรถนะดาน
สงคม
2.95 0.32 2.98 0.36 -0.54 0.58
รวม 2.97 0.33 3.17 0.26 -3.76 0.00
P < 0.5
ตรง 3
คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ความพงพอใจของผใช
บณฑต ทมตอผสำาเรจการศกษา หลกสตรพยาบาลศาสตร-
บณฑต
ขอควม
ระดบควม
พงพอใจ กร
แปลผลx SD
1. ความรความสามารถทาง
การพยาบาล
3.44 0.47 มาก
2. ความสามารถในการคดวเคราะห
และแกไขปญหา
3.34 0.34 ปานกลาง
3. การมมนษยสมพนธกบเพอนรวมงาน 3.61 0.58 มาก
4. ความสามารถในการเสนอแนะหรอ
รเรมงานใหม
3.52 0.53 มาก
5. การใชภาษาองกฤษ 3.00 0.44 ปานกลาง
6. ความสามารถเปนผนำาทมการพยาบาล 3.53 0.62 มาก
7. การสนบสนนและเขารวมกจกรรม
ขององคกรวชาชพ
3.42 0.51 ปานกลาง
8. ความใฝรพฒนาตนเองอยางตอเนอง 3.58 0.55 มาก
9. มความอดทน กระตอรอรน ในการ
ปฏบตงาน
4.12 0.51 มาก
10. ยอมรบความเปนบคคลและเคารพ
การตดสนใจของผรบบรการ
3.62 0.53 มาก
รวม 3.51 0.28 มาก
79
ตรง 4
คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ความพงพอใจของบณฑต
ในการปฏบตงาน
ขอควม
ระดบควม
พงพอใจ กร
แปลผลx SD
1. ลกษณะงานตรงกบความรความ
สามารถของทาน
2. สภาพแวดลอมในสถานททำางาน
เอออำานวยตอการปฏบต
3.30
3.59
0.46
0.56
ปานกลาง
มาก
3. โอกาสกาวหนาในหนาทการงาน
4. ความเหมาะสมของคาตอบแทนกบ
งานทไดรบมอบหมาย
3.62
3.52
0.52
0.56
มาก
มาก
6. ความมนคงในงาน
7. การปฏบตงานรวมกบผบงคบบญชา
8. การปฏบตงานรวมกบผรวมงาน
9. โอกาสในการพฒนาตนเอง
10. ความพงพอใจตอการปฏบตงาน
3.40
3.42
3.94
3.33
3.52
0.49
0.53
0.53
0.48
0.56
ปานกลาง
ปานกลาง
มาก
ปานกลาง
มาก
รวม 3.54 0.29 มาก
กรอภปรยผล
1. บณฑตและผ ใชบณฑตมความคดเหน
สอดคลองกน คอสมรรถนะพยาบาลวชาชพอยในระดบด
ทง 8 ดาน สอดคลองกบการศกษาของ เสมอจนทร
ธระวฒนสกล ปรยาวรรณ วบลยวงศ และศรสนทรา
เจมวรพพฒน (2551) ทพบวา ผลการประเมนผล
สมรรถนะของผอบรมหลกสตรการพยาบาลเฉพาะทาง
ระยะสนนานาชาต ปการศกษา 2547-2548 (รนท 5-6)
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน กรงเทพ โดยรวมอย ใน
ระดบด พจารณารายละเอยดเปนรายขอดงน
1.1 ดาน จรยธรรม จรรยาบรรณและ
กฎหมาย คอ ใหการชวยเหลอดแลผรบบรการอยางเตมใจ
โดยไมหวงผลตอบแทน ใหบรการพยาบาลแก ผรบ บรการ
ทกรายดวยความยตธรรมและเทาเทยมกน ทงนผสำาเรจ
การศกษาไดรบการปลกฝงคณธรรม จรยธรรม และ
จรรยาบรรณวชาชพอยางตอเนองตลอดหลกสตร เพราะงาน
พยาบาลเปนงานทตองปฏบตกบมนษย งานพยาบาลจง
ตองยดมนในหลกคณธรรม จรยธรรมและจรรยาบรรณ
วชาชพ นอกจากมการปลกฝงในรายวชาทฤษฎและรายวชา
ปฏบตยงมกจกรรมเสรมหลกสตร เชน การรบเขมชนป
พธรบหมวก โครงการคายพทธบตรและคายคณธรรม
เปนตน ซงสอดคลองกบการศกษาของ เกศน วฒวงศ
และคณะ (2552) ทพบวาผบงคบบญชามระดบความ
พงพอใจรายขอในสมรรถนะของบณฑตดานคณธรรม
จรยธรรม จรรยาบรรณวชาชพ ทกรายขออยในระดบมาก
1.2 ดานการปฏบตการพยาบาล คอ
ประเมนผลการปฏบตการพยาบาลและสามารถปรบเปลยน
แผนการพยาบาล การดแลใหเหมาะสมกบสภาพผรบ
บรการได สอนและใหคำาปรกษาผรบบรการและครอบครว
ในเรองการดแลสขภาพตนเองได การบณฑตสามารถ
ปฏบตตามสมรรถนะดานนไดดมากเนองมาจากการฝก
ปฏบตในรายวชาปฏบตการพยาบาลทกวชาไดใหนกศกษา
วางแผนการพยาบาลในรปของ Nursing care plan หรอ
case study อาจารยนเทศไดชแนะใหนกศกษาไดเรยนร
และปรบปรงการเขยนบนทกการพยาบาล ตลอดจนให
ตระหนกถงความสำาคญของการบนทกรวมทงนกศกษา
ไดผานการฝกปฏบตในโรงพยาบาลรฐบาลและเอกชน
จงทำาใหนกศกษามประสบการณทางการพยาบาลท
หลากหลาย ซงสอดคลองกบ เตอนใจ วฒนาวนากล (2553)
พบวาการประเมนสมรรถนะตนเองดานความรความ
สามารถทางวชาการ/การปฏบตงาน อยในระดบมาก
1.3 ดานคณลกษณะเชงวชาชพ คอ
รกษาเกยรตของวชาชพพยาบาลไมดถกดหมนวชาชพ
พยาบาล แตงกายเครองแบบพยาบาล สะอาดเรยบรอย
เปนทนาเชอถอ ทงนผสำาเรจไดรบการอบรมเรองของ
ระเบยบวนยอยตลอดหลกสตรฯ ในรายวชา พฒนา
บคลกภาพและวฒภาวะทางอารมณ ตงแตชนปท 1 และ
รายวชาทกษะการจดการความรเพอวางแผน ชวตและ
อาชพ และกจกรรมเสรมหลกสตร เชน EAU Nurse
Goodlook ชมรมรกษสขภาพ
1.4 ดานภาวะผนำา การจดการ และ
การพฒนา คณภาพ คอการวเคราะหปญหา และแกไข
80
อปสรรคในการปฏบตงานทเกดจากระบบงาน บคลากร
และสงแวดลอมไดอยางเหมาะสม ซงมคาเฉลยตำ า
เนองจากบณฑตมประสบการณในการทำางานไมมาก และ
อย ในชวงของการปรบตวและตองสามารถทำางานประจำา
ใหได บณฑตอาจไมคนเคยกบระบบงานจงไมสามารถ
มองงานทงระบบได บณฑตจงยงไมสามารถวเคราะห
ปญหาทแทจรงหรอวเคราะหจดออนและจดแขงของ
หนวยงานไดซงสอดคลองกบ เกศน วฒวงศ และคณะ
(2552) พบวาความพงพอใจของผบงคบบญชาตอ
สมรรถนะดาน ความสามารถพนฐานทมผลตอการทำางาน
ในทกษะการมภาวะผนำา ในขอสามารถวางแผนแกไข
ปญหาและตดสนใจ อยในระดบปานกลาง
1.5 ดานวชาการและการวจย คอ
กระตอรอรนและสนใจทจะศกษาหาความรใหมๆ และ
ใฝหาความร เพอนำามาพฒนาในการปฏบตงานดเนองจาก
การจดการไดแบงเปนภาคทฤษฎและภาคปฏบต ไดจด
การเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนศนยกลาง มการจด
เนอหาตรงกบความตองการของรายวชาและนกศกษา
อกทงกจกรรมการเรยนมความหลากหลาย เพอพฒนา
กระบวนการคดอยางมวจารณญาณ สรางสรรคและ
คดอยางเปนระบบ เชน การสอนโดยใชปญหาเปนหลก
(problem based learning) สอนแบบโครงการ (project
method) การเรยนโดยใชกรณศกษา (case study)
การอภปราย (discussion) และการสมมนา (seminar)
สงผลใหผสำาเรจการศกษามความรในทางกวางและลก
มความลกซงในเนอวชาและเกดทศนคตทดตอการ
ปฏบตงาน สามารถนำาความรทไดรบจากทฤษฎมาประยกต
ใชในการปฏบตงานไดเปนอยางด จากการความคดเหน
ของผสำาเรจการศกษาและผใชบณฑต ทเปนไปในทศทาง
เดยวกน คอ ความสามารถทำาวจยหรอมสวนรวมในการ
แสดงความคดเหนในงานวจย และสามารถนำาผลงานวจย
มาใชในการปฏบตการพยาบาลได อย ในระดบพอใช
ทงนเนองจากในรายวชาวจยทางการพยาบาล สำาหรบ
นกศกษาชนปท 4 ซงมเพยง 3 หนวยกต ไดมอบหมาย
ใหนกศกษาอานงานวจยและการทำาวจยเปนรายกลม
ซงทำาใหมประสบการณในการวจยนอย ดงนนเมอผสำาเรจ
การศกษาไปทำางานจงขาดความมนใจในการทำาวจย ในปแรก
ของการทำางานเปนระยะทเรมทำางานพยาบาล ผสำาเรจ
จงสนใจในการปฏบตการพยาบาลมากกวาการวจย และ
การมประสบการณนอยอาจทำาใหการวเคราะหปญหาอยาง
เปนระบบตลอดจนการนำาวจยมาใชปรบปรงงานมนอย
ซงสอดคลองกบ เกศน วฒวงศ และคณะ (2552) พบวา
ผบงคบบญชามระดบความพงใจตอสมรรถนะของบณฑต
ดานการวจยรายขอในระดบปานกลาง
1.6 ดานการสอสารและสมพนธภาพ
ผลการวจยพบวาบณฑตและผใชบณฑตมความคดเหน
สอดคลองกนอย ในระดบด คอ สอสารดวยวาจาสภาพ
ชดเจน ถกตอง สงตอขอมลผรบบรการหรอการพยาบาล
ใหกบผรบเวรตอไปไดอยางมประสทธภาพ เนองจาก
นกศกษาไดปฏบตการพยาบาลตงแตชนปท 3 และ 4 และ
ในการจดการเรยนการสอนผสำาเรจการศกษาไดมโอกาส
แสดงความคดเหน การนำาเสนองานกบอาจารยนเทศ
อาจารยสอนภาคปฏบตและบคลากรทางการแพทย การฝก
สงเวรผรบบรการทนกศกษาดแล ตลอดระยะเวลาการฝก
ทำาใหผสำาเรจการศกษาไดรบประสบการณและสามารถ
นำาไปใชในการปฏบตงานได และในการฝกปฏบตการ
พยาบาลนกศกษาตองมการประชมกลมยอยกอนและหลง
ฝกปฏบต (pre-post conference) สงผลใหผสำาเรจ
การศกษามความมนใจมากขนในการปฏบตงาน และพบวา
ขอทมคาเฉลยตำาสด คอ แกปญหาความขดแยงระหวาง
ผรวมงานไดอยางมประสทธผล
1.7 ดานเทคโนโลยและสารสนเทศ
พบวาบณฑตมระดบการรบรตอความสามารถดานทกษะ
การสบคนขอมลจากเอกสารสงพมพ ในระดบมาก ซงในการ
จดการเรยนการสอนดานสารสนเทศสำาหรบนกศกษาใน
รายวชาการนำาเสนอและคนควาสารสนเทศและสารสนเทศ
ทางการพยาบาล ประกอบกบการฝกงานในโรงพยาบาล
ทงเอกชนและรฐบาล มการใชระบบฐานขอมล การบนทก
ขอมลผปวยทำาใหผสำาเรจมความมนใจในการปฏบตงาน
สอดคลองกบการศกษาของ อจฉรา สทธพรมณวฒน
81
(2545) พบวาพยาบาลจบใหมมสมรรถนะดานการใช
เทคโนโลยสารสนเทศเพอสนบสนนการปฏบตการพยาบาล
ในระดบสง
1.8 ดานสงคม พบวามความเขาใจและ
สามารถคนหาขอมลเกยวกบวฒนธรรมทพยาบาลจะตอง
ใหบรการและมความเขาใจขนบธรรมเนยมประเพณและ
วฒนธรรมความเชอของผใช บรการทมความแตกตาง
ดานวฒนธรรม เนองจากในการจดการเรยนการสอน
ทงในภาคทฤษฎและภาคปฏบตจะมการสอดแทรกความ
แตกตางดานวฒนธรรมใหนกศกษามความเขาใจ และม
ทศนคตอนดและยอมรบความแตกตาง และในการฝก
ปฏบตนกศกษามโอกาสไดฝกทงโรงพยาบาลรฐบาลและ
เอกชน ชมชน ทำาใหมประสบการณและมความมนใจ
ในการปฏบตงาน
2. การเปรยบเทยบความคดเหนของบณฑตและ
ผใชบณฑต ตามสมรรถนะพยาบาลวชาชพ ทง 8 ดาน
โดยรวมมความคดเหนแตกตางกนอยางมนยสำาคญทาง
สถต 0.05 แสดงวาบณฑตและผใชบณฑต มความคดเหน
สอดคลองกนไปในทศทางเดยวกน ซงสอดคลองกบ
เสมอจนทร ธรวฒนสกล ปรยาวรรณ วบลยวงศ และ
ศรสนทรา เจมวรพพฒน (2550) การเปรยบเทยบ
สมรรถนะของผสำาเรจการอบรมและผบงคบบญชา
ความคดเหนแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต 0.05
3. ผใชบณฑตมความพงพอใจมาก ในการ
ปฏบตงานของบณฑต และมความเหนวาบณฑต มความ
อดทน กระตอรอรน ในการปฏบตงาน สบเนองมาจาก
อาจารยผสอนไดปลกฝงทศนคตตอวชาชพทงในรายวชา
ทฤษฎและการฝกปฏบต โดยการสอดแทรกเนอหาการ
บรการดวยความเตมใจ การทำางานรวมกบผอน ความ
อดทนและกระตอรอรนในการปฏบตงาน ในรายวชาตางๆ
ตลอดจนอาจารยผสอนไดเปนแบบอยางทด ท ใหการ
พยาบาลดแลผรบบรการดวยความรก เอาใจใส สวน
กจกรรมสงเสรมหลกสตรในการปลกฝงการบรการ เชน
การบรการวชาการสสงคม การออกหนวยเพอนพง (ภา)
ยามยาก เปนตน ซงสอดคลองกบผลการวจยของ
เกศน วฒวงศ และคณะ (2552) พบวา ผบงคบบญชา
มระดบความพงพอใจบณฑตดานการบรการดวยความ
เตมใจและการทำางานรวมกบผอนในระดบมาก และผลการ
วจยของ วฒนา ตรพจนารถ และ คณะ (2549) พบวา
ความพงพอใจของผบงคบบญชาอย ในระดบสง สวน
รายขอทมระดบปานกลาง คอ การใชภาษาองกฤษ เนองจาก
บณฑตเรยนภาษาองกฤษในชนปท 1 และชนปท 2 เทานน
นกศกษาไมไดเรยนตอเนองถงชนปท 4 และแมจะม
โครงการภาษาองกฤษเสรมนอกเวลาแตมนกศกษาเพยง
จำานวนหนงเทานนทสนใจเรยน และมนกศกษาบางสวน
ไมเขารวมโครงการเพราะสนใจในการเรยนเพราะในชนปน
เปนชวงทนกศกษาตองฝกปฏบตงานบนหอผปวยทำาให
ขาดความตอเนองในการฝกทกษะการใชภาษาองกฤษ
ซงสอดคลองกบการศกษาของ เบญจพร จงเกรยงไกร
เพญนภา อนสนท และรจเรศ ธนรกษ (2551) ทพบวา
การใชภาษาองกฤษในการทำางานอยในระดบปานกลาง
4. ความพงพอใจของบณฑตในการปฏบตงาน
มความพงพอใจมาก และในการปฏบตงานรวมกบผรวมงาน
มคาเฉลยสงสด เนองมาจากทบณฑตไดฝกปฏบตงาน
ทงในโรงพยาบาลของรฐบาลและเอกชน ตลอดจนปฏบตงาน
ในชมชน นอกจากนบณฑตไดทำากจกรรมเสรมหลกสตรฯ
ทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย ทำาใหนกศกษาตอง
ปรบตวกบบคลากรกบวธการทำางานใหมๆ จงนบไดวา
เปนการพฒนาศลยภาพในการทำางานรวมกบอน ซง
สอดคลองกบการศกษาของ กนกพร หมพยคฆ และคณะ
(2549) ทพบวา บณฑตประเมนตนเองดานมนษยสมพนธ
ความเปนผนำาและการทำางานรวมกบผอนในระดบมาก
และสนบสนนผลงานวจยของ เกศน วฒวงศ และคณะ
(2552) พบวาบณฑตมระดบความพงพอใจสมรรถนะ
ดานการทำางานรวมกบผอนระดบมาก
ขอเสนอแนะ
จากผลการการตดตามสมรรถนะพยาบาวชาชพ
ของผสำาเรจการศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตบณฑต
มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย ปการศกษา 2552 พบวา
82
มประเดนทคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
ควรนำามาปรบปรง เพอใหผสำาเรจการศกษามสมรรถนะ
ของพยาบาลวชพทงโดยสวนรายดานและรายขอใหอยใน
ระดบดมากยงขน ทงนเพอใหผสำาเรจการศกษาสามารถ
ใหบรการทางดานการพยาบาลไดอยางมคณภาพ โดย
สามารถสรปเปนขอเสนอแนะ ดงน
1. การจดการเรยนการสอนในรายวชาทางการ
พยาบาลควรสงเสรมความสามารถในการวเคราะหและ
แกไขปญหา และแกไขอปสรรคในการปฏบตงานทเกดขน
อยางเปนระบบ โดยบรณาการความรจากศาสตรสาขาตางๆ
และพฒนาความเปนผนำาทมการพยาบาลอยางชดเจน
ควรสงเสรมใหเกดความสามารถในการคด เสนอแนะและ
รเรมงานใหม
2. การจดการเรยนการสอนในรายวชาภาษา
องกฤษ ควรเนนการสงเสรมทกษะและความ สามารถ
ในการใชภาษาองกฤษทวไปและเชงวชาชพอยางเหมาะสม
ตลอดหลกสตร
3. ควรสงเสรมทกษะดานการใชเทคโนโลยและ
สารสนเทศ ตลอดจนการนำาผลการวจยมาประยกต ใช
ในการปฏบตงาน โดยในกระบวนการจดการเรยนการสอน
ใหมการแลกเปลยนความรกนทางดานวชาการ บนพนฐาน
ของการนำาผลการวจยมาใช
4. การจดการเรยนการสอนทกรายวชาควรปลกฝง
สงเสรมคณลกษณะของวชาชพใหเดนชดยงขน โดยเฉพาะ
ดานความซอสตย ประพฤตตนอยในหลกศลธรรม เปนผ
มคณธรรมและจรรยาบรรณวชาชพ
5. พฒนากลวธการจดการเรยนการสอนใหผเรยน
ไดมความรอบรเกยวกบ นโยบายและแนวปฏบตในระบบ
บรการสขภาพระดบกวาง ตลอดจนทศทางการเปลยนแปลง
ของระบบบรการสขภาพทงในระดบประเทศและประเทศ
เพอนบาน
6. ควรมการตดตามผลการปฏบตงานของผสำาเรจ
การศกษาอยางตอเนองทกรน เพอนำาผลมาพจารณาปรบปรง
การเรยนการสอนอยางสมำาเสมอและตอเนอง
ขอเสนอแนะในกรทำวจยครงตอไป
1. ศกษารปแบบการจดการเรยนการสอนใน
หลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต เพอพฒนาสมรรถนะ
ผเรยนใหมประสทธภาพมากยงขน
2. ศกษาถงปจจยอนๆ ทมอทธพลทางบวก
ในการสนบสนน ความคงอยของความร และทกษะในการ
ปฏบตงานของผสำาเรจการศกษา
3. มการศกษาวจยเชงคณภาพ เพอใหไดขอมล
ในเชงลก เพอการพฒนาสมรรถนะพยาบาลวชาชพ
4. ศกษาเปรยบเทยบการปฏบตงานและความ
พงพอใจในการปฏบตงานระหวางผสำาเรจการศกษา
ปการศกษา 2552 และปการศกษา 2553
83
เอกสารอางอง
กนกพร หมพยคฆ และคณะ. (2549). ความพงพอใจของบณฑตทมตอสมรรถนะของบณฑตทสำาเรจการศกษา
หลกสตรพยาบาลสาสตรบณฑต คณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยมหดล ปการศกษา 2544 และ 2545.
พยาบาลศาสตร, 24(3), 56-67
เกศน วฒวงศ และคณะ. (2552). ความพงพอใจของบณฑตและผบงคบบญชาทมตอสมรรถนะของบณฑตคณะ
พยาบาลศาสตรแมคคอรมค มหาวทยาลยพายพ ทสำาเรจการศกษาในปการศกษา 2549. รายงานวจยฉบบท
299, มหาวทยาลยพายพ.
เตอนใจ วฒนาวนากล. (2551). การตดตามบณฑตวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน นพรตนววชระ ปการศกษา 2551.
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนนพรตนวชระ.
สภาการพยาบาล. (2540). พระราชบญญตวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภ ฉบบท 2. กรงเทพฯ: ผแตง.
สภาการพยาบาล. (2545). ประกาศสภาการพยาบาล เรอง สมรรถนะของพยาบาลวชาชพ. กรงเทพฯ: ผแตง.
สภาการพยาบาล. (2552). ประกาศสภาการพยาบาล เรอง สมรรถนะของพยาบาลวชาชพ. กรงเทพฯ: ผแตง.
เสมอจนทร ธระวฒนสกล, ปรยาวรรณ วบลยวงศ และศรสนทรา เจมวรพพฒน. (2550). การตดตามและประเมนผล
สมรรถนะของผสำาเรจการอบรมหลกสตรการพยาบาลเฉพาะทางระยะสนนานาชาต ปการศกษา 2547-2548
(รนท 5-6) วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน กรงเทพ. วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน กรงเทพสถาบนพระบรมราชชนก
สำานกปลดกระทรวง กระทรวงสาธารณสข.
อจฉรา สทธพรมณวฒน. (2545). สมรรถนะในการปฎบตงานของพยาบาลวชาชพจบใหมในโรงพยาบาลชมชน เขต 10.
วทยานพนธ (พยาบาลศาสตรมหาบณฑต (สาขาวชาการบรหารการพยาบาล), มหาวทยาลยเชยงใหม.
การพยาบาลผปวยเดกโรคหวใจNursing Care in Heart Disease Pediatric
ชญานกา ศรวชย1
84
บทคดยอ
พยาบาลเปนบคคลทมความสำาคญในการใหการพยาบาลแบบองครวมแกผปวย พยาบาลจงตองเปนบคคลทม
ความรความสามารถทงศาสตรและศลป มความลกซงเกยวกบการตดสนใจทเหมาะสม มความคดอยางมวจารณญาณ
โดยตงอยบนพนฐานบรบทของผปวย เปนผมปรชญาในการตดสนใจซงตงอยบนพนฐานของทฤษฎทางการพยาบาล
คำสำคญ: การพยาบาลผปวยเดกโรคหวใจ
Abstract
A nurse is an important person in providing holistic care to patients. Nurses must be
knowledgeable in both science and arts, able to make the right decision, and have critical thinking
based on the theory of nursing.
Keywords: nursing care, heart disease
1อาจารยประจำา คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
ควมนำ
Bacterial Endocarditis เปนการอกเสบของ
เยอบผนงดานในของหวใจ (endocardium) ซงเกดจาก
การตดเชอแบคทเรย ผปวยมกจะมความพการของ
ลนหวใจอยกอน เมอรางกายตดเชอ เชอโรคกจะผาน
เขากระแสเลอด ทำาใหเกดการอกเสบของเยอบหวใจและ
ลนหวใจ และเชอโรคจะแพรกระจายไปทวรางกาย โรคน
เปนโรครายแรง ถาไมไดรบการรกษา อาจตายไดรวดเรว
(สรเกยรต อาชานภาพ, 2543) และอาจตองทำาการรกษา
ภาวะแทรกซอนทพบรวมดวย เชน ภาวะหวใจวาย ภาวะ
ไตวาย เปนตน
85
พยาบาลเปนบคคลทมความสำาคญในการใหการ
พยาบาลแบบองครวมแกผปวย พยาบาลจงตองเปนบคคล
ทมความรความสามารถทงศาสตรและศลป มความลกซง
เกยวกบการตดสนใจท เหมาะสม มความคดอยางม
วจารณญาณ โดยตงอยบนพนฐานบรบทของผปวย
สถานการณนนๆ มปรชญาในการตดสนใจซงตงอยบน
พนฐานของทฤษฎทางการพยาบาล ดงนนผเขยนจง
ถายทอดประสบการณทเคยนำาทฤษฎทางการพยาบาล
มาใชในการพยาบาลเดกปวย โดยองกรอบแนวคดและ
ทฤษฎการบรรลเปาหมายของคง (King’s conceptual
framework and King’s theory of Goal attainment)
ซงประกอบดวยระบบทมปฏสมพนธกน 3 ระบบ คอ
ระบบบคคล (personal system)ระบบระหวางบคคล
(interpersonal system) และระบบสงคม โดยกลาวถง
การปฏสมพนธระหวางพยาบาลกบผรบบรการทจะนำาไป
สเปาหมายทวางไว โดยจะขนอยกบการประเมนปญหา
ความกงวลใจ ความเบยงเบนทางสขภาพ การรบรปญหา
และมการแลกเปลยนขอมลกนทงสองฝาย เพอนำามาใช
ในการดำาเนนการสเปาหมายทวางไว
กรอบแนวคดและทฤษฎกรบรรลเปหมยของคง
(King’s conceptual framework and King’s theory
of Goal attainment)
กรอบแนวคดของคง
กรอบแนวคดของคง (King’s conceptual
framework) ประกอบดวยระบบทมปฏสมพนธกน
3 ระบบ คอ ระบบบคคล (personal system), ระบบ
ระหวางบคคล (interpersonal systems), และระบบสงคม
ดงรปภาพแสดงกรอบแนวคดทางการพยาบาลของคง
ดงตอไปน (King, 1971 อางถงใน ฟารดา อบราฮม,
2546)
ภพ 1 กรอบแนวคดการพยาบาล: ระบบการปฏสมพนธ
ท เปนพลวตร (King’s conceptual framework:
dynamic interaction systems) (ดดแปลงจาก King,
1981, p. 11)
1. ระบบบคคล (personal systems) หมายถง
ความเปนสวนตวของแตละบคคล ประกอบดวย 6 มโนทศน
คอ การรบร (perception) อตตาหรอตวตน (self) การเจรญ
เตบโตและพฒนาการ (growth and development)
ภาพลกษณ (body image) อาณาเขต (space) และ เวลา
(time)
2 . ร ะบบระหว า งบ คคลหร อ ร ะบบกล ม
(Interpersonal Systems) คอ การปฏสมพนธระหวาง
บคคลกบบคคล และ/หรอ สงแวดลอม ประกอบดวย 5
มโนทศน คอ การปฏสมพนธ (interaction) การตดตอ
สอสาร (communication) การบรรลเปาหมายของ
การมปฏสมพนธ (transaction) บทบาท (role) และ
ความเครยด (stress) ดงภาพตอไปน
86
ภพ 2 กรอบแนวคดการพยาบาล: ระบบการปฏสมพนธ
ท เปนพลวตร (King’s conceptual framework:
dynamic interaction systems) (ดดแปลงจาก King,
1981, p. 11)
จากรปแบบในภาพ 2 อธบายไดวา เมอพยาบาล
และผปวยมปฏสมพนธกน กจะมการแลกเปลยนขอมล
ขาวสารระหวางกน สรางเปาหมายรวมกน และใหมการ
ปฏบตเพอใหบรรลเปาหมาย ในขณะทมปฏสมพนธ
ทงพยาบาลและผปวยตางกมลกษณะเฉพาะตว ทงดาน
การรบร การตดสนใจ การกระทำา ซงจะนำาไปสการม
ปฏสมพนธกนเพอใหมการปฏบตเพอใหบรรลเปาหมาย
ตอไป
3. ระบบสงคม (Social System) คอการกำาหนด
ขอบเขตของระบบเกยวกบบทบาททางสงคม พฤตกรรม
และหลกปฏบตเพอรกษาคานยมและกลไกการควบคม
การปฏบตตามกฎระเบยบของสงคมนน ประกอบดวย
4 มโนทศน คอ (1) องคกร (organization) เปนทรวมของ
กลมคนทมความสนใจคลายคลงกน มบทบาท มตำาแหนง
และมทรพยากรเพยงพอใหบรรลเปาหมายสวนบคคลและ
ขององคกร (2) อำานาจหนาท (power) หมายถง พฤตกรรม
ทสงเกตไดในการแนะนำา สงการ และรบผดชอบใหม
การปฏบตในทนทและตอเนอง อำานาจตองกระทำาตาม
สถานการณ มเปาหมายชดเจน และไมหยดนง (3)
สถานภาพ (status) เปนตำาแหนงทคนหนงๆ มอยในกลม
ของตนเอง หรอกลมอนภายในองคกร ทงนยอมกำาหนด
ดวยหนาท ความผกพน และเอกสทธ และ (4) การตดสนใจ
(decision making) เปนการปฏบตภายหลงมการเลอก
สงทรบรวาจะบรรลเปาหมาย
ทฤษฎกรบรรลเปหมยของคง (King’s theory of
Goal attainment)
ทฤษฎการบรรลเปาหมายของคง (King’s theory
of Goal attainment) ทฤษฎนกลาวถงการปฏสมพนธ
ระหวางพยาบาลกบผรบบรการทจะนำาไปสเปาหมายท
วางไว ความสำาเรจของเปาหมายจะเกดขนไดเมอพยาบาล
ประเมนปญหา ความกงวลใจ ความเบยงเบนทางสขภาพ
การรบรปญหาและมการแลกเปลยนขอมลกนทงสองฝาย
เพอนำามาใชในการดำาเนนการสเปาหมายทวางไว
ขอตกลงเบองตน (Assumtion) ของทฤษฎคง
ไดกำาหนดไวสองสวนคอ (1) ขอตกลงเบองตนเกยวกบ
บคคล (2) ขอตกลงเบองตนเกยวกบการปฏสมพนธ
ระหวางพยาบาลกบผรบบรการ
1. ขอตกลงเบองตนเกยวกบบคคล ประกอบดวย
1) บคคลแตละคนเปนสวนของสงคม
(social being)
2) บคคลแตละคนเปนผมความนกคด
(setient being)
3) บคคลแตละคนเปนผม เหตผล
(rational being)
4) บคคลแตละคนเปนผมการรบร
(perceiving)
5) บคคลแตละคนเปนผมการแสดงออก
(reacting)
6) บคคลแตละคนเปนผสามารถควบคม
ตนได (controlling being)
7) บคคลแตละคนเปนผมจดมงหมาย
ในตนเอง (purposeful being)
8) บคคลแตละคนมการกระทำาเปนของ
ตนเอง (action-oriented being)
9) บคคลแตละคนเปนผอยในกาลเวลา
87
(time-oriented being)
2. ขอตกลงเบองตนเกยวกบการปฏสมพนธ
ระหวางพยาบาลกบผรบบรการ ประกอบดวย
1) การรบรของพยาบาลและผรบบรการ
มอทธพลตอกระบวนการปฏสมพนธ
2) จดมงหมาย ความตองการ และคานยม
ของพยาบาลและผรบบรการ มอทธพลตอกระบวนการ
ปฏสมพนธ
3) บคคลแตละคนมสทธทจะรบรขอมล
หรอเรองราวเกยวกบตวเอง
4) บคคลแตละคนมสทธทจะเขามา
มสวนรวมในการตดสนใจทมผลตอชวตและสขภาพ และ
การบรการทางสขภาพ
5) บคลากรทางสขภาพมหนาททจะตอง
ใหขอมลแกผรบบรการ เพอชวยในการตดสนใจเกยวกบ
การดแลสขภาพ
6) บคคลแตละคนมสทธทจะรบหรอ
ปฏเสธการบรการทางสขภาพ
7) จดมงหมายของบคลากรทางสขภาพ
และจดมงหมายของผรบบรการอาจไมตรงกนกได
จากกรอบแนวคดและทฤษฎการบรรลเปาหมาย
ของคง (King’s conceptual framework and King’
theory of goal attainment) กลาวเบองตน ผเขยนได
นำามาเปนกรอบในการประเมนผรบบรการและการพยาบาล
ดงกรณศกษาตอไปน
สวนท 1: ขอมลพนฐน
ด.ช.ไทย สถนภพ โสด อย 14 ป นำหนก 51 กก.
สวนสง 158 ซม.
อกรสำคญ หอบเหนอย 3 วนกอนมาโรงพยาบาล
ประวตกรเจบปวยปจจบน
5 เดอนกอน มไขขนกลางคน ไอ ไมมเสมหะ ปวด
บรเวณกระเบนเหนบ เปนอย 4 วน มารดาพามาตรวจท
โรงพยาบาลประจำาอำาเภอ แพทยรบรกษาตวไวในโรงพยาบาล
และไดตรวจเลอดเพอเพาะเชอ (Hemoculture) ผลพบวา
มเชอแบคทเรยชนด Streptococcus เกรดD วนจฉยโรค
เปน Subacutebacterial Endocarditis and Moderate
Aortic Regurgitation ไดรบยาเพนนซลน (Penicillin)
นาน 3 สปดาห แพทยจงอนญาตใหกลบบานได และ
นดมาดอาการอก 1 เดอน
4 เดอนตอมา อาการไมดขน ยงคงมอาการ
เหนอยงายมากขน มารดาจงพาไปตรวจท โรงพยาบาล
ประจำาอำาเภอ (กอนนด) และถกสงตอมาทโรงพยาบาล
ประจำาจงหวด
เมอมาถงโรงพยาบาลประจำาจงหวด แพทยรบ
รกษาตวไวในโรงพยาบาลแผนกผปวยหนกโรคหวใจ
(CCU) ตรวจ Echocardiogram ผล Infective
Endocarditis c- vegetation of right coronary cosp
of Aortic Valve Severe Aortic Regurgitation,
Moderate gr. 2 Mitral Ejection fraction 66 % no
regional wall motion abnormality ผปวยมปญหา
CHF Acute Pulmonary Edema และ Origuria
ปสสาวะออก 70 ซซ/วน ไดรบ Furosemide Dopamine,
NTG รกษาตว จนอาการดขน แพทยอนญาตใหกลบบานได
3 วนกอนมาโรงพยาบาลมอาการเหนอยหอบ
มารดาจงพามาโรงพยาบาลประจำาจงหวด
ประวตกรเจบปวยในอดต: รงกยแขงแรงไมเคย
เจบปวยใดๆ
กรตรวจรงกย
ด.ช.ไทย รปรางสมสวน ผวขาว มซดเลกนอย ไมม
อาการตวเหลอง ไมมอาการหอบเหนอย นอนทาศรษะสง
ไมมบวมตามสวนตางๆ ของรางกาย อณหภมรางกาย
37o C, ชพจร 90 ครง/นาท หายใจ 24 ครง/นาท
ความดนโลหต 100/80 mm.Hg นำาหนก 51 กก. สวนสง
158 ซม. ผวหนงมสขาว มความตงตวด ไมมผน ไมม
จำาเลอด ไมมแผล ไมบวม เลบสนสชมพ ทำามมกบ
โคนนอยกวา 160o ของรอยตอระหวางโคนเลบ ผวหนง
ไมนม ไมอกเสบ ศรษะมความสมมาตร ขนาดปกต ผมสน
สดำา หนงศรษะสะอาด ไมมแผล ไมมรงแค ตาขนาดเทากน
88
ทงสองขาง สมมาตรกน ตามองเหนชด pupil ขนาด 2.5
ซม. การเคลอนไหวของลกตาปกต เยอบตาซดเลกนอย
ไมม imbolic sport หสมมาตรกนทงสองขาง ไมมการ
อกเสบของเยอเมอก รมฝปากสชมพ ไมมรอยโรค ชมชนด
ฟนกรามผ 2 ซ
ระบบทงเดนหยใจและทรวงอก: ทรวงอก
สมมาตรกนทงสองขาง ไมมอกบม อกถง อกไก หายใจ
สมำาเสมอ ฟงเสยงปอดไดยนเสยง Crepitation เคาะปอด
ไดยนเสยง Dullness บรเวณ Both lung lower lobe
ระบบหวใจและหลอดเลอด: ชพจรทขาและ
ทแขนแรงเทากน จงหวะสมำาเสมอ PMI at 6th Intercostal
space anterior axillaly line, ม thrill บรเวณ RUSE
ระบบตอมนำเหลอง: ตอมนำาเหลองบรเวณ
ตางๆ ของรางกายไมโต คลำาไมพบ กดไมเจบ
กลมเนอและกระดก : กลามเนอแขนและขา
สมมาตรกน ไมลบ ไมบวม ไมมการสนของกลามเนอ
ความแขงแรงของกลามเนอแขนขาอยในระดบ 5 มการ
ทรงตวทด
ระบบทงเดนอหร: ไมมอาการปวดทอง
กดไมเจบ bowel sound positive คลำาตบได 3 FB
เคาะไดยนเสยง dullness บรเวณ ICS ท 9-11 มามไมโต
กดไมเจบ
ระบบทงเดนปสสวะและอวยวะสบพนธ:
ปสสาวะสเหลองใส ไมมตะกอน ไมมอาการปสสาวะลำาบาก
ไมแสบขด อวยวะสบพนธปกต
ระบบประสท: รสกตวด การเคลอนไหวแขน
และขาปกต reflex อนๆ ปกต
สวนท 2: กรประเมน 10 Major concepts: theory
Goal Attainment
1. กรรบร (perception) รบรวน เวลา สถานท
บคคลรอบขางไดถกตอง คดวาการเจบปวยครงนเกดจาก
การซอมฟตบอลมากเกนไป เวลาพกผอนมนอย หวใจ
จงทำางานหนก เลยเกดอาการเหนอยหอบ เมอไดรบ
คำาแนะนำาจากบคลากรทางการแพทยจงมความเขาใจวา
โรคทเปนนนเกดจากการตดเชอ แลวเขาไปสทหวใจ ทำาให
เกดโรคหวใจขนมา ทราบวาตองไดรบการผาตดเปลยนลน
หวใจแลวอาการจะดขน มนใจ วาจะไดรบการดแลเอาใจใส
จากแพทยและพยาบาล คดวาจะหายจากโรคนเพราะ
แพทยเกง ทราบวาตองปฏบตตวโดยการไมรบประทาน
อาหารรสเคม ไมดมนำามาก และรกษาความสะอาด
ของปากและฟน สวนการปฏบตกอนและหลงผาตด
เปลยนหวใจไมทราบวาตองทำาอยางไรบาง การเจบปวย
ครงนมผลกระทบตอการเรยน ทำาใหขาดเรยนไปเทอมกวาๆ
และ อาจตองเรยนซำาชน มผลกระทบตอทมฟตบอลท
โรงเรยน เพราะตองฝกตวสำารองขนมาแทนตนเอง
มผลกระทบตอการชวยบดายกเขงผลไมขนรถเพอเตรยม
นำาไปขายทตลาด เมอมาอย โรงพยาบาล บคลากรทาง
การแพทยเกอบทกคนดแลเอาใจใสด
สรป ผปวยสามารถรบรวน เวลา สถานท และ
บคคลไดถกตอง รบรวาตนปวยเปนโรคหวใจ สาเหตจาก
การตดเชอแลวเขาสหวใจจนเปนโรคหวใจ รบรวาจะตอง
ไดรบการผาตดเพอรกษาโรคท เปน การรกษาครงน
จะทำาใหเขาหายจากโรคได และเขาพรอมทจะปฏบต
ตามแผนการรกษาพยาบาล เพอทจะไดมรางกายแขงแรง
สามารถกลบไปเรยน เลนฟตบอล และชวยงานบดามารดา
ไดตามปกต
2. อตต (self) คดวาตนเองเปนคนมนำาใจ
รกเพอน รกบดามารดา ตนเองมความสำาคญตอโรงเรยน
เพราะเปนนกฟตบอลของโรงเรยน เคยสรางชอเสยง
ใหกบโรงเรยนมาแลว มความสำาคญตอครอบครว เพราะ
ชวยบดายกเขงผลไมขนรถทกวน คดวารปรางลกษณะ
ไมเปลยนแปลง แตสภาพรางกายไมคอยแขงแรง เมอ
เจบปวยตอนแรกยอมรบสภาพการเจบปวยไม ได แต
ตอนนยอมรบสภาพการเจบปวยไดแลว รสกวาตอนน
ตนเองยงไมสามารถชวยเหลอตวเองได คดถงเพอน
ทโรงเรยน คดถงบาน บคลากรทางการพยาบาลเอาใจใสด
คอยดแลแนะนำากลววาตวเองจะมอาการมากกวาเดม
สรป ผปวยคดวาตนเองเปนคนมนำาใจ รกเพอน
รกบดามารดา ตนเองมคณคาในความคดของครอบครว
89
และเพอนๆ แตขณะนคดวาตนเองมคณคาลดลงจาก
การเจบปวย
3. กรเจรญเตบโตและพฒนกร (growth &
development) คดวารางกายของตนเองมการเจรญเตบโต
และพฒนาการเหมอนเพอนๆ แตขณะเจบปวยกทำาให
รสกไมสบายใจเรองการเรยน แตกไดคยกบครทมาเยยม
และไดรบคำาแนะนำาทด ทำาใหสบายใจเรองการเรยนขน
รสกสงสารบดามารดาทไมคอยมเงนเปนคารกษาพยาบาล
ตนเอง แตกทราบจากบดาวาไมมปญหาแลวเพราะบดา
ดำาเนนการขอใชสทธบตรทองผาน
สรป ผปวยมการเจรญเตบโตและพฒนาการสมวย
แกไขปญหาไดเหมาะสม มเหตผล
4. อณเขต (space) การจดเตยง สงแวดลอม
บนหอผปวยด ไมแคบมากไป แพทยและพยาบาลให
การรกษาพยาบาลด เพอนผปวยกสามารถพดคยและ
แลกเปลยนขอมลตางๆ ไดด และตนเองเปนคนชอบคย
สรป ผปวยรสกพงพอใจกบการใหบรการของ
เจาหนาท ไมปดกนตนเองจากบคคลรอบขาง
5. เวล (time) คดวาเวลาผานไปชา รสกวา
การรอคอยการผาตดนานมาก เจาหนาทมาใหคำาแนะนำา
เกยวกบการผาตดแลวแตตนเองยงไมคอยจะเขาใจมากนก
สรป ผปวยรสกวาเวลาคอนขางชา อยากเขารบ
การผาตดเรวๆ อยากทราบรายละเอยดเกยวกบการผาตดอก
6. กรปฏสมพนธ (interaction) ผปวย
มสมพนธภาพทดกบครอบครว บดามารดารกและหวงใจ
มาเยยมทกวน ใหกำาลงใจด เพอนๆ จะผลดกนมาเยยม
ทโรงพยาบาล และสวนมากจะโทรศพทมาคยกบผปวย
ทโรงพยาบาลเกอบทกวน และหากมขอสงสยผปวยกจะ
ถามแพทยและพยาบาลทนท ไมอยากจะเกบความสงสย
เอาไว
สรป ผปวยมปฏสมพนธทดกบเพอนๆ และ
ครอบครว มปฏสมพนธกบเจาหนาทเมอมความสงสย
7. กรตดตอสอสร (communication) ปกต
เวลามปญหากบเพอนจะคยเพอทำาความเขาใจในตอนนน
ปญหาจะไดหมดไป ตนเองไมคอยเกบความในใจไว เวล
ามปญหาดานสขภาพกจะสอบถามจากพยาบาล เพอให
หายสงสย
สรป ผปวยมความสามารถในการตดตอสอสาร
เพอขอขอมลตางๆ กรณทสงสย
8. กรบรรลเปหมยของกรมปฏสมพนธ
(transaction) ตองการมสมพนธภาพและมสวนรวม
อยากทราบวาลนหวใจทจะนำามาเปลยนมรปรางอยางไร
เปลยนแลวจะดหรอไม ตองการทราบแนวทางการปฏบตตว
ทงกอนและหลงการผาตด เพอจะไดหายจากโรคนเสยท
สรป ผปวยมความตองการทจะมปฏสมพนธ
กบบคลากรทางการแพทยเพอใหทราบวธการปฏบตตว
และจะไดหายจากโรคหวใจ
9. บทบท (role) ปกตผปวยเปนนกฟตบอล
ของโรงเรยน มสวนชวยเผยแพรชอเสยงใหกบโรงเรยน
ขณะเจบปวยกไม ไดลงเลนฟตบอลเลย เคยชวยบดา
ยกเขงผลไมกไมไดชวย แตกไมไดคดมาก ยอมรบกบ
สภาพการเจบปวยได เพราะคดวาภายหลงจากการผาตด
กจะหายจากโรคนแลวเตมใจทจะปฏบตตามแผนการ
รกษา เพอทจะไดหายจากโรคนไวๆ แตตอนนยงไมทราบวา
จะตองปฏบตตวกอน-หลงผาตด และเมอกลบไปอย
ทบานอยางไร
สรป ผปวยรสกวาบทบาทตนเองในโรงเรยน
และทบานลดลง และเมออยโรงพยาบาลกยอมรบสภาพ
ผปวยได
10. ควมเครยด (stress) เคยมเรองไมสบายใจ
เกยวกบการเรยน แตตอนนกยอมรบไดแลว ไมสบายใจ
เรองคารกษาพยาบาลของตนเอง บดากดำาเนนการแกไข
ปญหาแลว ไมสบายใจเรองรอการผาตด อยากรบการผาตด
เรวๆ จะไดกลบสสภาพปกต และจะไดไปเรยนและชวย
บดาเสยท
สรป ผปวยไมสบายใจเรองรอการผาตด อยากรบ
การผาตดเรวๆ จะไดกลบไปเรยนหนงสอและชวยงานบดา
90
กรวงแผนกรพยบล
ปญหท 1
Nurse Perception
- ผปวยเปนโรคลนหวใจรว แพทยวางแผนการ
รกษาโดยการผาตดเปลยนลนหวใจเอออรตก
- ผลการตรวจ Echocardiogram พบ Infective
endocarditis -c regurgitation of right coronary
cosp of aortic valve, severe AR, Moderate gr. II MR
- ผลการตรวจรางกายพบ Crepitation at both
lower lung, V/S RR = 24 ครง/นาท, BP = 100/70
mm.Hg
Action Reaction Disturbance
N: ทาทางคณดเหนอยๆ นะคะ
Pt: ครบ ผมไปซอขนมมา
N: คณมอาการเหนอยตงแตเมอไหรคะ
Pt: ตงแตกอนลงไปซอขนมกเหนอยแลว แตไมมาก
พอกลบมายงเหนอยมากขน
N: ทราบไหมคะ วาถาเหนอยมากๆ จะเปนอยางไร
Pt: ก ไมรสครบ รแตวามนเหนอยมากๆ แลว
มนเหมอนจะขาดใจ
N: คะ นนแหละ ถาคณเหนอยมากๆ มนจะทำาให
รางกายขาดอากาศ อาการของโรคหวใจกจะ
รนแรงมากขน
Pt: อนตรายขนาดนนเชยวหรอ
N: ใชคะ เพราะหวใจและปอดของคณทำางานไมด
คณควรหลกเลยงกจกรรมทตองใชแรงนะคะ
ออ … คณทราบไหมคะ วาคณเหนอยแลวจะทำา
อยางไร
Pt: กไมรเหมอนกน แตถากำาลงทำาอะไรอย แลว
ถาเหนอยกจะหยดทำากอน
Patient Perception ผปวยรบรวาตนเองมอาการ
เหนอย แตไมทราบวธการปฏบตตนเมอมอาการเหนอย
สรป พยาบาลและผปวยรบรรวมกนวาผปวย
ไมทราบวธการปฏบตตนเพอลดอาการหอบเหนอย
Nursing Diagnosis: เสยงตอการไดรบอากาศ
ไมเพยงพอ เนองจากขาดความรในการปฏบตตน
Nurse goal: ผปวยไดรบอากาศเพยงพอ
Patient goal: มความรและปฏบตตนเพอลด
อาการหอบเหนอยไดถกตอง
Mutal goal setting
N: จากทเราคยกนมา คณทราบไหมคะ มอะไรบาง
ททำาใหคณเหนอย
Pt: ครบเวลาผมกำาลงจะเดนลงไปซอขนมเหนอย
ไมมาก แตพอกลบมากจะเหนอยมาก
N: แลวยงไงอกคะ
Pt: นงกนขาวไมเหนอย แตนอนราบไมได ตองนอน
หวสงหนนหมอน 2 ใบ
N: แลวคณทราบไหมคะวา ตองทำาอยางไรเมอคณ
เหนอย
Pt: กไมทราบเหมอนกน ถาเหนอยกจะหยดพก
หรอนอน
N: คะ การหยดพกขณะทำากจกรรม และการนอน
หวสงหนนหมอน 2 ใบ กเปนวธหนงทจะชวยลด
อาการเหนอย แตกยงมวธอนอก เรามาหาวธท
จะลดอาการเหนอยรวมกนดไหมคะ
Pt: ดครบ ผมกอยากร
Mutal goal: พยาบาลและผปวยตงเปาหมาย
รวมกนเพอใหผปวยมความรและปฏบตตนเพอลดอาการ
หอบเหนอยไดถกตอง
Explored mean & Agreed mean
N: ตอนนคณไมทราบการปฏบตตนเพอลดอาการ
เหนอยใชไหมคะ
Pt: ครบ
N: คณคดวาคณจะทำาอยางไร ทจะทำาใหคณมความร
และปฏบตตนไดอยางถกตองเพอลดอาการเหนอย
Pt: ผมคดวาจะสอบถามจากหมอและพยาบาล
N: แลวคณคดวา นอกจากวธดงกลาวยงมวธอน
ไหมคะ
Pt: ไมทราบครบ
91
N: งนวนนดฉนจะใหคำาแนะนำาเกยวกบการปฏบตตน
เพอลดอาการเหนอยแกคณดไหมคะ
Pt: กดครบ ผมจะไดไมตองไปถามคณหมออก
สรป พยาบาลกบผปวยสนทนากนเพอหาวธให
ผปวยมความรและวธการปฏบตตนไดอยางถกตอง
Nurse Action
1. เปดโอกาสใหผปวยซกถามขอสงสยเกยวกบ
การปฏบตตนเพอลดอาการหอบเหนอย
2. วางแผนรวมกบผปวยถงการเพมระดบกจกรรม
และระยะเวลาในการทำากจกรรม โดยเรมจากกจกรรมท
ใชเวลาสนๆ กอน ถาไมมอาการเหนอยจงเพมกจกรรม
และเวลาใหมากขน
3. ใหความรเกยวกบการสงเกตอาการเหนอย
ภายหลงทำากจกรรม เชน การนบการหายใจ ชพจร อาการ
ใจสนและเหนอยมากขน ใหผปวยหยดทำากจกรรมชวขณะ
4. วางแผนรวมกบผปวยถงการปฏบตตนท
เหมาะสมเมอมอาการเหนอย เชน การเดนไปหองนำา
ใหหยดพกเปนระยะๆ เพอไม ใหเกดอาการเหนอย
การเปลยนอรยาบถตางๆ ควรกระทำาอยางชาๆ ใหผปวย
ฝกการหายใจแบบมประสทธภาพ (Breathing Exercise)
5. จดใหผปวยนอนในทา Fowler’s position
6. กระตนใหผปวยปฏบตตนตามคำาแนะนำา
ชมเชย และใหกำาลงใจเมอผปวยปฏบตไดถกตอง
Patient Action
1. ซกถามขอสงสย
2. รวมวางแผนกบพยาบาลเกยวกบกจกรรม
ทตองปฏบตเมอมอาการเหนอย
3. บอกถงการปฏบตตนเพอลดอาการเหนอย
4. ปฏบตตนในการลดอาการเหนอย คอ เปลยนทา
และทำากจกรรมอยางชาๆ ฝกการหายใจแบบมประสทธภาพ
Transaction ผปวยบอกวา ภายหลงทไดรบ
คำาแนะนำาและปฏบตตามคำาแนะนำาแลว ทำาใหมความร
และสามารถปฏบตตนเพอลดอาการเหนอยได มผลทำาให
อาการเหนอยเกดขนนอยลง
ปญหท 2
Nurse Perception
- ผปวยเปน Subacutebacterial Endocarditis
and Moderate Aortic Regurgitation แพทยวางแผน
ทำาผาตด Aortic valve replacement แตผปวยมความ
วตกกงวลเกยวกบการปฏบตตนกอน-หลงผาตด
- วางแผนการผาตดเพอเปลยนลนหวใจเอออตาร
( Aortic valve replacement)
- มสหนาวตกกงวลเมอพดถงการผาตด และ
ถามถงการปฏบตตนกอน-หลงผาตด
Action Reaction Disturbance
N: คณหมอบอกคณไหมคะวาคณปวยเปนโรคอะไร
Pt: หมอบอกวาเปนโรคลนหวใจรว
N: แลวหมอบอกวาตองรกษาอยางไรบางไหมคะ
Pt: หมอบอกวาตองไดรบการผาตดลนหวใจแลว
อาการจะดขน
N: แลวคณรสกอยางไรตอการผาตด
Pt: คดวาการผาตดจะทำาใหหายจากโรคน ผมอยาก
หายไวๆ
N: คณคดวาจะตองปฏบตตวตามแผนการรกษา
พยาบาล และปองกนภาวะแทรกซอนอยางไร
ขณะทอยโรงพยาบาล
Pt: ตองปฏบตตวโดยไมรบประทานอาหารเคม
ไมดมนำามากจนเกนไป และรกษาความสะอาด
ของชองปาก สวนการปฏบตตวกอน-หลงผาตด
เปลยนลนหวใจ ไมทราบวาตองทำาอยางไรบาง
อยากทราบตรงจดนเหมอนกน
Patient perception ผปวยรบรวาเปนโรคลน
หวใจรว และตองรบการผาตดเปลยนลนหวใจ แตมความ
วตกกงวลเนองจากไมทราบการปฏบตตนกอน-หลงผาตด
สรป พยาบาลและผปวยรบรรวมกนวาผปวย
มความวตกกงวลเกยวกบการผาตด การปฏบตตวกอน
และหลงผาตด
Nursing diagnosis: ผปวยมความวตกกงวล
เกยวกบการผาตดและการปฏบตตวกอน-หลงผาตด
92
Nurse goal: วตกกงวลลดลง มความรเกยวกบ
การผาตดและการปฏบตตวกอน-หลงผาตด
Mutual goal setting:
N: ดสหนาคณไมสบายใจ มอะไรกงวลอยหรอเปลาคะ
Pt: คดมากเรองผาตด
N: คณคดมากเรองผาตดหรอคะ
Pt: ไมรวาจะไดผาเมอไหร และกอน-หลงผาตดก
ไมรวาตองทำาอยางไรบางผมอยากรจงเลย
N: ถาอยางนนเรามาชวยกนหาวธทจะทำาใหคณ
กงวลนอยลงดไหมคะ
Pt: กด ผมกจะไดมความรเรองนเสยท จะไดไมตอง
คดมากอก
Mutual goal: พยาบาลและผปวยรวมกนตง
เปาหมายเพอใหผปวยลดความวตกกงวลเกยวกบการเขารบ
การผาตดหวใจ เพออาการเหนอยจะไดดขน
Explored mean & Agreed mean
N: ตอนนคณมความวตกกงวลเกยวกบการปฏบตตน
กอน-หลงผาตด คณคดวาจะทำาอยางไรเพอจะลด
ความวตกกงวลนได
Pt: ถาผมไดรวาจะไดผาตดเมอไหร แลวจะตองทำาตว
อยางไรทงกอนและหลงผาตดกจะด
N: ตอนทหมอมาตรวจชวงเชา คณไดคยเรองน
กบหมอบางหรอเปลาคะ
Pt: หมอเจาของไข เขาบอกผมวาจะผาตดอาทตยหนา
แตตองรอหมออกคนทจะชวย ผาตด ตองรอให
เขามาดกอน ถงจะรวาจะไดผาตดวนไหน
N: คณไดสอบถามเรองนกบพยาบาลประจำาตกบาง
หรอยง
Pt: ยงเลย ผมจะลองถามเขาดกอน
N: คะ ถาเขายงไมทราบ เราคอยมาคดกนวาจะ
พบหมอไดดวยวธไหนดไหมคะ
Pt: ครบ แลวตอนนผมจะทำาตวอยางไรด มใคร
เขาตองทำาอยางผมบางไหม
N: ในตกนแหละคะ หลงผาตดแลวประมาณ 1
สปดาห คณอยากคยกบเขาไหม
Pt: อยากคย อยเตยงไหน ผมจะไดไปคยกบเขา
(สหนาแสดงความสนใจ)
N: ถาอยางนนจะจดใหคณไดคยกบคนไขททำา
ผาตดมาแลว คณจะไดถามเขาวาเปนยงไงบาง
แลวคณอยากรอะไรเกยวกบการผาตดจะได
ถามเขา และถาผาตดแลวจะตองทำาตวอยางไรบาง
เปนการเตรยมตวไวกอน ดไหมคะ
Pt: ดครบ (ทาทางกระตอรอรน)
N: แตตอนน ดฉนนำาเอกสารมาใหคณอานกอน
ถาอานแลวคณยงมคำาถามหรอขอสงสยอะไร
สามารถซกถามดฉนเพมเตมไดนะคะ
Pt: ครบ ถาผมไดทำาตามทเราคยกนมา ผมกคง
สบายใจขน
Nurse Action
1. เปดโอกาสใหผปวยไดพดถงและบรรยาย
ความรสกเกยวกบความวตกกงวลในเรองการปฏบตตน
กอน-หลงผาตด
2. พยาบาลและผปวยรวมกนคนหาแนวทาง
ในการทจะชวยใหผปวยคลายความวตกกงวลเกยวกบ
เรองการปฏบตตนกอน-หลงผาตด
- แนะนำาใหผปวยพบแพทยผทจะทำาผาตด
เพอขอทราบขอมลเกยวกบการรกษา
- แนะนำาใหผปวยพดคยกบผปวยอนทไดรบการ
ผาตดเปลยนลนหวใจ และไดพดคยถงการปฏบตตน
กอน-หลงผาตด
- นำาเอกสารคมอการปฏบตตวกอน-หลงผาตด
เปลยนลนหวใจใหผปวยไดอาน
- เปดโอกาสใหผปวยไดซกถามขอมลทสงสย
เกยวกบเรองการปฏบตตวกอน-หลงผาตดเปลยนลนหวใจ
- ใหขอมลเพมเตมและตอบขอซกถามของ
ผปวยเกยวกบการปฏบตตนกอน-หลงผาตด
93
กรตดตมและประเมนผล
การตดตามและการประเมนผล กระทำาเพอให
ทราบถงผลของการปฏสมพนธวามการปฏบตและบรรล
เปาหมายหรอไม ถาไมบรรลเปาหมาย พยาบาลและผปวย
จะมาแลกเปลยนขาวสารกนใหม โดยทบทวนปญหา
ตงเปาหมายรวมกน และหาแนวทางในการปฏบตรวมกน
ในบางปญหาอาจยงไมบรรลเปาหมาย เนองจากตองใช
เวลาในการปฏบตงาน ดงนน พยาบาลและผปวยควรตกลง
รวมกนเพอหาแนวทางในการปฏบตตอไป
กรเยยมครงท 1
ปญหท 1 ผปวยปฏบตตามทไดตกลงกนไว
ถาใหอาการเหนอยของผปวยดขน แตเมอทำากจกรรม
เปนเวลานานกยงมอาการเหนอยบาง ผลของพยาธสภาพ
ยงไมไดรบการแกไข (คอการผาตดเปลยนลนหวใจ) พยาบาล
ไดใหกำาลงใจผปวยในการปฏบตตนทถกตองตอไป
ปญหท 2 ผปวยปฏบตตามทตกลงกนไว เกด
Transaction แตยงไมบรรล Goal Achieve ดงน ผปวย
มสหนาสดชนขน พดคยมากขน แตผปวยบอกวายงม
ความรสกกงวลเกยวกบการผาตดและการปฏบตตว
หลงผาตดอย ทงๆ ทสามารถสาธตการปฏบตตวหลง
ผาตดไดถกตอง แตไมแนใจวาตนเองจะปฏบตไดจรงไหม
หลงผาตด แตผปวยบอกวาความรสกเกยวกบความวตก
กงวลนลดลงกวาในครงแรก ผปวยบอกวาอยากรวนผาตด
ทแนนอน พยาบาลใหผปวยระบายความรสกและให
กำาลงใจแกผปวย
กรเยยมครงท 2
ปญหท 1 อาการเหนอยของผปวยดขนมาก
จะมบางกนานๆ ครง พยาบาลใหกำาลงใจแกผปวยในการ
ปฏบตตวทถกตองตอไป
ปญหท 2 ปญหาไดรบการแกไขบางสวน แต
เนองจากสาเหตของปญหาในสวนทเหลอยงไมไดรบการ
แกไข คอ ยงไมไดรบการผาตดทำาใหผปวยยงกงวลอยวา
เมอไรจะไดรบการผาตด แตผปวยบอกวาเกยวกบเรอง
การปฏบตตวหลงผาตดไมมความกงวลแลว พยาบาลให
ผปวยระบายความรสก และใหกำาลงใจ
กรเยยมครงท 3
ปญหท 1 ผปวยไมมอาการเหนอยอก ปญหาน
ไดรบการแกไขหมดไป
ปญหท 2 ปญหายงคงเดม เนองจากยงไมได
นดวนผาตด พยาบาลใหผปวยระบายความรสกและ
ใหกำาลงใจ
สรปกรณศกษ
ผปวย เดกชายไทย มาโรงพยาบาลประจำา
จงหวดเพอมาตรวจ Echocardiogram หลงจากทำา
Echocardiogram มภาวะ shock จงไดรบการดแล
ในหนวยผปวยหนกโรคหวใจ เปนเวลา 3 วน อาการดขน
จงไดยายมาตกเดกปวยสามญ และไดรบการรกษาแบบ
ประคบประคอง ในระยะแรกยงมอาการเหนอยหอบ และม
Pulmonary edema รวมดวย แพทยจำากดนำาดม และใหยา
ขบปสสาวะ ผปวยอาการดขน แพทยวางแผนทจะผาตด
เปลยนลนหวใจ Aorta ขณะรบผปวยไวในความดแล
ผปวยมอาการเหนอยหอบเวลาปฏบตกจกรรม เชน การไป
อาบนำาทหองนำา หรอการทำากจกรรมทตองใชเวลาในการทำา
ทตอเนอง เมอพกอาการดขน เมอใหการดแล พยาบาลและ
ผปวยมปฏสมพนธตอกน เพอหาแนวทางในการแกไข
ปญหา โดยผปวยใหความรวมมอเปนอยางด หลงใหการ
ดแลพบวาผปวยไมเกดภาวะไดรบอากาศไมเพยงพอ
ผปวยสามารถสงเกตอาการเหนอยของตนเองได สามารถ
ปฏบตกจกรรมตางๆ ไดเหมาะสมกบอาการของตนเอง
และความถของอาการเหนอยนอยลง ยงกงวลวาเมอไร
จะไดผาตด สภาพผปวยกอนพนความดแล อาการ
เหนอยหอบดขน จะเหนอยเฉพาะเวลาทำากจกรรมตดตอกน
เปนเวลานาน แพทยยงไมกำาหนดวนผาตด สญญาณชพ
T 37. 2o C, R 22 ครง/นาท, P 90 ครง/นาท, BP
100/70 mm.Hg.
94
ขอเสนอแนะเกยวกบกรนำทฤษฎน ไปใช
1. การพยาบาลจะตองอาศยการมปฏสมพนธ
ระหวางพยาบาลกบผ รบบรการ (Nutse-patient
interaction) เปนหลกสำาคญ
2. ทฤษฎน ไมเหมาะสมสำาหรบการนำาไปใช
กบผรบบรการท ไมสามารถมสวนรวมในการตดสนใจ
มปญหาดานการพด เชน ผปวยหมดสต ผปวยไมรสกตว
ทารกแรกเกด ผปวยอมพาต ไมสามารถสอสารทางวาจาได
และผปวยจตเวชทอย ในภาวะวกฤต เปนตน
เอกสารอางอง
ฟารดา อบราฮม. (2546). ปฏบตการพยาบาลตามกรอบทฤษฏการพยาบาล.กรงเทพฯ: มหาวทยาลยมหดล.
สรเกยรต อาชานภาพ. (2543). ตำาราการตรวจรกษาทวไป. กรงเทพฯ: พมพด.
King, I.M. (1971). Toward a theory for nursing: General concepts of human behavior. New York:
Wiley.
King, I.M. (1981). A theory for nursing, System, Concepts, Process. New York: Delmer Publishers.
เตาเผาถานผลไมดดกลนOdors Absorbed Fruit Charcoal Furnace
ธรพงศ บรรกษ1 และ พงษสวสด คชภม1
95
บทคดยอ
การสรางเตาเผาถานผลไมเพอใชในการดดกลนนมจดมงหมายเพอสรางเตาเผาถานผลไมใหมประสทธภาพ
สงกวาเตาแบบถงนำามน 200 ลตรทชาวบานนยมใชกนอยในปจจบนเนองจากเตาแบบถงนำามน 200 ลตรยงมขอจำากด
บางประการ ทงดานความทนทาน ขอจำากดของเชอเพลงและระยะเวลาในการเผาถาน โดยไดนำาเอาหลกการเกยวกบ
การถายเทความรอน และคณสมบตของวสดทนไฟและนำาความรอน มาใชในการสรางเตาเผาถานผลไมแบบใหมทสามารถ
ควบคมอณหภมระหวางการเผาและลดการสญเสยพลงงานความรอนออกจากเตาไดเพอลดระยะเลาในการเผาใหเหมาะสม
กบการผลตถานผลไมดดกลนของอตสาหกรรมในครวเรอน เชอเพลงทใชไดแก ฟนไม กะลาปาลม และแกลบ (เชอเพลง
ธรรมชาตทหางาย) ทเตาตดตงเครองมอวดอณหภมเพอควบคมอณหภม ในการเผาตองสงเกตควนทออกจากปลองระบาย
อากาศซงชวงแรกของการเผาอณหภมควรอยในชวง100-170 องศาเซลเซยส จะมควนออกจากปลองหองอบ คอชวงของ
การระเหยของนำาในผลไม ชวงกลางของการเผาอณหภมสามารถใชอณหภมสงได 200-400 องศาเซลเซยส ควนจะหายไป
คอชวงการเผาไหมของเนอผลไม ชวงทสามควนจะลอยออกมาจากปลองหองอบอกครง คอผลไมกลายเปนถานหมดแลว
สามารถนำาออกจากเตามาพกใหเยนได ถานทไดมลกษณะสดำาสนท ไมแตกหกเสยหาย
คำสำคญ: เตาเผาถานผลไม, ถานผลไม
Abstract
This paper describes the experiment in building a fruit charcoal absorbs odors furnace that is
more efficient than a 200 litre oil furnace which is use in widely today. Factors which must be considered
when choosing the materials to build the furnace are the principles of heat transfer and conduction. So
it can control temperature, reduce loosing heat energy and reduce the time. The principle of the furnace
is use to combustible material, there are wood fuel and paddy husk which are controlled by people.
1อาจารยประจำา สาขาวชาวศวกรรมเครองกล คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
96
ควมนำ
เนองจากสถานการณ ทางการเกษตรไทยมก
ประสบปญหาผลไมลนตลาด ผลผลตมจำานวนมาก และ
เกดการเนาเสยเนองจากการระบายสตลาดไมทน วธการหนง
ทสามารถชวยแกปญหา การเนาเสยของผลไมโดยการ
นำาผลไมทเหลอเกนความตองการมาเผาทำาเปนถานผลไม
โดยใชงานในลกษณะถานผลไมดดกลน ซงผลไมท ได
ยงคงรปผลไมไวดงเดม เหมาะสำาหรบนำาไปวางในตเยน
ตรองเทา ตเสอผา ตกบขาว หรอบรเวณทมกลนอบชน
ถานผลไมดดกลนจงเปนอกชองทางรายไดทเกษตรกร
ชาวสวนผลไมสามารถผลตและจำาหนายเปนผลตภณฑ
ดดกลนและของฝาก หรอของทระลกได
วธการในการเผาถานผลไมมความยงยากกวา
การเผาถานไมธรรมดาเนองจากตองควบคมเกยวกบ
อณหภม และตองเผาในเตาอบอากาศ เพอใหผลไมคงรปได
ไมเกดการเสยหาย เตาท ใชในการเผาใชการดดแปลง
จากถงนำามน 200 ลตร และ 50 ลตรมาทำาเตาซงวธการ
ดงกลาวยงมปญหาในการควบคมอณหภมไดดเทาทควร
จงไดคดหาวธการออกแบบเตาเผาถานผลไมทมประสทธภาพ
ในการควบคมอณหภมและคงรปผลไมใหเกดการเสยหาย
นอยทสด เพอเปนการพฒนาเตาเผาถานผลไมในเชง
อตสาหกรรม
The beginning of burning is about the evaporation water from the fruit, which we have to observe the
smoke leak, the temperature is controlled about 100-170 oC. When the smoke leak declines, that
is the process of the fruit burning, the temperature is controlled about 200-400 oC, until there is a
smoke leak again and then we can bring fruit coal out of the furnace.
Keywords: fruit charcoal absorbs odors furnace, fruit charcoal absorbs odors
กรออกแบบและกรหสมรรถนะของเตเผ
กรคำนวณสมรรถนะของเตเผ
ประสทธภาพของเตาเผาจะเพมขนเมอมปรมาณ
เปอรเซนตของความรอนทถกถายเทไปยงกองวสดหรอ
ชนงานทอยภายในเตาเผาเพมขน และสามารถคำานวณ
ประสทธภาพของเตาเผาไดโดย 2 วธ คอวธการทางตรง
และวธการทางออม มรายละเอยด ดงน
1.วธกรทงตรง
คำานวณประสทธภาพของเตาเผาโดยการวด
ปรมาณความรอนทถกดดกลนโดยกองวสด และแบง
ปรมาณน ออกโดยใชปรมาณเชอเพลงทใชไปทงหมด
ประสทธภาพความรอนของเตา = ความรอน
ทไดจากกองวสด / ความรอนในเชอเพลงทถกใชไปในการ
ทำากองวสดใหรอน
การคำานวณปรมาณความรอน (Q) ทจะถกถายเท
ไปใหกองวสด โดยใชสมการตอไปน
Q = m x Cp (t1-t2) ( 1 )
โดยท
Q หมายถง ปรมาณความรอนของกองวสด
ในหนวย กโลแคลอร (kCal)
m หมายถง นำาหนกของกองวสด ในหนวย
กโลกรม (kg)
Cp หมายถง คาความจความรอนจำาเพาะเฉลย
ในหนวย กโลแคลอร / กโลกรม องศาเซลเซยส
t1 หมายถง อณหภมสดทายของกองวสด ใน
หนวยองศาเซลเซยส (oC)
97
t2 หมายถง อณหภมสดทายกอนทจะเขาเตาเผา
ในหนวยองศาเซลเซยส (oC)
2.วธกรทงออม
คำานวณประสทธภาพของเตาเผาโดยวธการ
ทางออม เหมอนกบการประเมนประสทธภาพของหมอ
ไอนำา และมหลกการทงาย คอ ปรมาณการสญเสย
ความรอนจะถกหกออกจากความรอนทปอนใหกบเตาเผา
การสญเสยความรอนชนดตางๆ สวนคาประสทธภาพ
ความรอนสำาหรบเตาเผาทวไปในภาคอตสาหกรรมแสดง
ไวในตาราง 1
ตรง1
ประสทธ ภ าพความร อนของ เตา เผาท ว ไป ในภาค
อตสาหกรรม (BEE 2005)
ชนดของเตาเผา
คาประสทธภาพ
ความรอนปกต
(%)
1. เตาเผาอณหภมตำา
a. 540-980 oC (แบบเปนชดๆ) 20-30
b. 540-980 oC (แบบตอเนอง) 15-25
c. มขดลวดหลอม (Bell) แบบแผรงส 5-7
d. มแถบหลอมหม 7-12
2. เตาเผาอณหภมสง
a. แบบผลกดน แบบหมน 7-15
b. แบบหลอมเปนชด ๆ 5-10
3. เตาเผาตอเนอง
a. แบบ Hoffman 25-90
b. แบบทอ 20-80
4. เตาอบ
a. เตาอบแบบพนไฟทางออม (20-370 oC) 35-40
b. เตาอบแบบพนไฟทางตรง (20-370 oC) 35-40
กรออกแบบเตเผ
1.หลกกรทำงนของเตเผถนผลไมดดกลน
หลกการทำางานของเตาเผาถานผลไมดดกลน
เรมตงแตการนำาผลไมทตองการเผาใสตะแกรงบรรจเขาไป
ในกลองผลตภณฑ แลวใสเชอเพลงชวมวลในชองใส
เชอเพลงและจดไฟเมอเกดปฏกรยาการเผาไหมของ
เชอเพลง ปรมาณความรอนทไดจากปฏกรยาดงกลาว
จะถกถายเทใหแกผลไมทอย ในกลองผลตภณฑ โดย
ควบคมการเผาไหมใหเปนแบบไพโรไลซส (pyrolysis)
เนองจากกระบวนการไพโรไลซสแบบชา (slow pyrolysis)
ผลตถานไดถงประมาณ 30 % หรอ 40 % ของนำาหนก
ชวมวลทใชหลกการทำางานของเตาเผาถานผลไมดดกลน
สามารถแสดงในภาพ 1
ภพ1 แผนภาพหลกการทำางานของเตาเผาถานผลไม
ดดกลน
2.คณสมบตผลไมทเหมะสม
ผลไมท เหมาะแกการนำามาเผาทำาถานผลไม
ดดกลน ควรเปนผลไมเปลอกแขง และมนำานอย และ
ขนาดไมใหญนก เนองจากจะทำาใหถานผลไมคงรปไดด
และใชเวลาในการเผาไหมนอย ไมสนเปลองเชอเพลง
เชน ทเรยนลกเลก สบปะรด กลวย มงคด เปนตน
98
3.กระบวนกรไพโรไลซส
กระบวนการไพโรไลซสคอ กระบวนการเปลยนแปลง
องคประกอบทางเคมของชวมวล โดยใชความรอนสง
ในสภาวะไรอากาศ เมอชวมวลโดนความรอนมากๆ โดยขาด
ออกซเจนจะเกดการแตกของพนธะโมเลกลในองคประกอบ
จากสายโซพนธะเคมยาวๆ กลายเปนสายโซสนๆ สวนทเปน
องคประกอบคารบอนระเหยได จะกลายเปนกาซเชอเพลง
บางสวนทถกควบแนนจะกลายเปนของเหลว ซงเรยกวา
นำามนชวภาพ สวนทเปนองคประกอบคารบอนระเหยไมได
กกลายเปนถานชาร กระบวนการไพโรไรซสแบบชาจะผลต
ถานไดประมาณ 30 % หรอ 40 % ของนำาหนกชวมวลทใช
ขณะท ในกระบวนการไฟโรไรซสแบบรวดเรว(fast or
flash pyrolysis) ผลผลตถานมปรมาณตำามากหรออาจ
ไมไดถานเลย
4.กรตรวจสอบคณภพถนผลไม
ผลผลตจากการเผาไหม คอถานผลไมซง หาก
ถานผลไมนนยงคงรปรางเดมไดมสดำา มคาไอโอดน
(สมบตการดดซบ) ไมนอยกวา 150 มลลกรม/กรมและ
คณสมบตอนๆ ตามมาตรฐานผลตภณฑชมชนถานดดกลน
(มผช. 180/2546) แสดงวาถานผลไมทไดเปนผลตภณฑ
ถานผลไมดดกลน
5.วสดทใชในกรสรงเตเผถนผลไม
การสรางเตาเผาถานผลไมดดกลนการเลอกวสด
ท ใชสรางเตาไดเนนหลกการออกแบบเตาเผาถานท
สามารถใหปรมาณความรอนแกมวลชวภาพไดมากทสด
และมการสญเสยความรอนออกจากผนงเตานอยทสด
จงไดทำาการออกแบบเปนเตา 2 ชน ชนนอกทำาดวยวสด
กนความรอนและชนในทำาดวยวสดทมคณสมบตการนำา
ความรอนทด ซงวสดทใชแสดงในตารางท 2
ตรง2
วสดทใชสรางเตาลำาดบ วสด ปรมาณทใช โครงสรางของเตา
1 เหลกแผนหนา
3 มลลเมตร.
7.2 ตรม. ผนงเตาดานนอกสด
ฝาเปด-ปด ดานนอกสด
2 เหลกแผนหนา
1 มลลเมตร.
8.2 ตรม. ผนงเตาดานใน
ฝาเปด-ปด ดานใน
กลองใสผลตภณฑ
3 อฐทนไฟ 4
x 9
x 2.87 นว
250 กอน ชองวางระหวางผนงเตา
ดานนอกและดานใน
ชองวางระหวางฝาเปด -
ปดดานนอกและดานใน
โดยมรายละเอยดดงน
1. เหลกกลาคารบอนตำา
เหลกแผนขนาดความหนา 3 มลลเมตร และ
1 มลลเมตรเปน เหลกกลาคารบอนตำา (low carbon
steel) มคณสมบตคอมปรมาณคารบอนไมเกน 0.25%
มความแขงแรงตำา ขนรปงาย เชอมงาย และราคาไมแพง
และมคณสมบตการนำาความรอนทด
2. อฐทนไฟ
อฐทนไฟ มคณสมบตดงนคาความหนาแนน
1.96-2.03 g/cc ความพรน 21-23 % คาแรงกด
200-350 kg/cm2 คาความเคน 40-75 kg/cm2
การหดตวหลงการเผา -0.2 ถง -0.6 % อณหภมสงสด
1300 oC
3. เครองมอวดอณหภม ใชเทอรโมคปเปล ชนด
K มคณสมบตดงน
3.1 ใชสำาหรบการวดอณหภมในชวงสนๆ จะวด
ไดจาก -180 oC ถงประมาณ 1350 oC
3.2 สามารถใชวดในงานทมปฏกรยาออกซไดซ
หรอสภาวะแบบเฉอยไดดกวาแบบอนๆ
3.3 สามารถใชกบสภาพงานทมการแผรงส
ความรอนไดด
3.4 ใหอตราการเปลยนแรงเคลอนไฟฟาตอ
อณหภม ไดดกวาแบบอนๆ และมความเปนเชงเสน
มากทสด
99
3.5 สามารถใชกบสภาพงานทมการนำาความรอน
ไดด
ตรง3
ตารางขนาดของเตาและเครองมอทใชอปกรณและสวนประกอบ ขนาด
1. ขนาดเตาชนนอกของหองเชอเพลง 120 x 120 x 117 cm
2. ขนาดเตาชนในของหองเชอเพลง 105 x 105 x 105 cm
3. ขนาดของหองอบผลไม 40 x 60 x 40 cm
4 ขนาดฝาของหองอบผลไม 40 x 40 cm
5 ขนาดฝาหองเชอเพลง 40 x 20 cm
6 ขนาดความหนาของฉนวน 10.16 x 22.86x 7.28 cm
7 เทอรโมคปเปล ชนด K
8 สายเทอรโมคปเปล ยาว 1 เมตร
9 หนาจออานคาอณหภม 10 digit
ภพ2 เตาเผาถานผลไมดดกลน
6.วธกรดแลรกษถนผลไมดดกลน
เนองจากผลไมเผาดดกลนมอายการใชงานได
เพยง 5-6 เดอนจงมขอแนะนำาการใชงาน หากใชครบ
15-20 วนแลวควรนำาถานไปตากแดด 1 วน แลวจง
นำาถาน กลบมาใชตอไดอก
ขอแนะนำาสำาหรบขนาดพนทการใชงาน หากเปน
พนทแคบเชน รถยนต ตเยน ตรองเทา 1ชนกเพยงพอ
หากเปนหองขนาด 3 x 4 ควรใชจำานวน 3 ชน แลวเพม
จำานวนตามอตราสวนของพนท
กรทดลองและผลกรทดลอง
กรวดผลกรเผถนผลไมดดกลน
การวดผลการเผาถานผลไมดดกลนแบงการ
ทดลองเปน 3 สวนไดแก
1. การทดลองหาอณหภมทเหมาะสมในการ
เผาถานผลไมชนดตางๆ
2. การทดลองเพอหาเวลาเหมาะสมทใชในการ
เผาผลไมชนดตางๆ ใหกลายเปนถานผลไมดดกลนได
อยางพอด
3. การทดสอบคณสมบตภายในของถานให
เปนไปตามมาตรฐานผลตภณฑชมชนถานดดกลน (มผช.
180/2546)
3.1 ทดสอบหาคาการดดซบไอโอดนของถาน
ผลไม
3.2 ทดสอบหาคาความชนในถานผลไม
สำาหรบการวดผลขางตนผลไมทใชเปนตวอยาง
ในการเผาเปนถานผลไมดดกลนใชผลไม 3 ชนดไดแก
มงคด นอยหนา และสบปะรด ทมในฤดกาลทงนวธการ
เลอกผลไมจะตองเปนผลไมทเนอแขง เชอเพลงท ใช
สำาหรบเผาถานผลไมเนนเชอเพลงวสดธรรมชาตทมอย
ไดแก ฟนไม แกลบ และกะลาปาลม อปกรณทใชในการ
ทดสอบไดแก ตาชงสำาหรบชงมวลผลไมและเชอเพลง
เทอร โมคปเปลพรอมหนาจอดจตลเพอวดคาอณหภม
ภายในเตาเผาทงนในการทดสอบจดทวดอณหภมโดยใช
เทอร โมคปเปลมทงหมด 6 จดไดแก ชองเชอเพลง
ปลองเชอเพลง หองอบผลไม ปลองหองอบผลไม ผนงเตา
ดานนอก ฝาหองอบผลไมดานนอก ปมลมสำาหรบเปาลม
สชองเชอเพลงเพอใหฟนไมลกตดไฟ สวนการควบคม
อณหภมภายในเตาเผาใชวธปอนเชอเพลงดวยตวเองและ
ปดฝาเตาดานหลงเมออณหภมสงเกนเพอลดอณหภมลง
ในการวดผลนตองจดคาอณหภมจดตางๆ ทก 15 นาท
100
ขนตอนกรทดลอง
1. ชงฟนไมและแกลบใสลงในชองเชอเพลงแลว
จดไฟโดยใชพดลม (blower) ชวยเปาลมเขาไปในชอง
เชอเพลงความรอนจะเรมกระจายเกดการพาความรอน
และนำาความรอนผานผนงกลองผลตภณฑอณหภม
ในกลองผลตภณฑจะคอยๆ สงขนเรอยๆ
2. ชงผลไมตามปรมาณทตองการแลวจดวาง
บนถาดนำาเขาสกลองผลตภณฑโดยตองจดเรยงใหเปน
ระเบยบและเวนระยะหางพอควรเพอใหความรอนกระจาย
ไดอยางทวถง
3. ดานนอกเตาตดตงเทอรโมคปเปลประจำาจด
และเรมวดคาอณหภมโดยวดอณหภมผลไมกอนเขาเตาเผา
และอณหภมเรมตนการเผากอน หลงจากนนจบเวลา
วดอณหภมทก 15 นาท เพอควบคมอณหภมในเตาเผา
ใหเปนไปตามทตองการตลอดการทดลองตองหมนเตม
เชอเพลงไม เปาลมเขาชองเชอเพลง และปด-เปดฝาเตา
ดานหลง
4. สงเกตปลองควนจากกลองผลตภณฑเมอ
เผาไดสกพกจะเรมมควนสขาวลอยออกมาทางปลองน นน
คอความชนหรอนำาทอย ในผลไมคอยระเหยและถก
ไลออกมาทางปลองระบายอากาศของกลองผลตภณฑ
เมอเผาตอไปเรอยๆ ควนจะเรมจางหายไปใหเผาตอไปอก
ระยะหนงจะมควนสขาวออกมาอกครง แลวจงเปดฝา
กลองผลตภณฑเพอนำาผลไมออกมาจากเตาเผา
5. นำาถานผลไมทไดมาชงมวลเพอคำานวณหา
ปรมาณนำาทม ในผลไมและตรวจสอบคณสมบตถาน
ผลไมวาเปนไปตามมาตรฐานผลตภณฑถานผลไมดดกลน
หรอไม
ผลกรทดลองเผถนผลไมดดกลน
1. การทดลองเพอหาชวงอณหภมทเหมาะสม
ในการเผาถานผลไมพบวาชวงอณหภมทเหมาะสมคอ
อณหภม 100-170 องศาเซลเซยสเปนชวงอณหภม
ทใชไลความชนออกจากผลไม ซงควรเปนอณหภมตำาๆ
กอนเพอปองกนการระเบดของผลไม เมอควนออกจาก
ปลองหองอบผลไมหมดสามารถใชอณหภมสงขนไดถง
300 - 400 องศาเซลเซยสระยะหนงแลวคอยลดอณหภม
ลงมาตำาอกเพออบผลไมใหสกกลายเปนถานทงขางนอก
และขางใน
ภพ3 ผลการเผาผลไมโดยใชความรอน 100-170
องศาเซลเซยส
2. การทดลองหาเวลาทเหมาะสมในการเผาผลไม
3 ชนดไดแก มงคด นอยหนา สบปะรดโดยการควบคม
อณหภมภายในกลองผลตภณฑใหอย ในชวง 100-170
องศาเซลเซยส พบวาเวลาทเหมาะสมในการเผามงคด
ใหกลายเปนถานคอ 4 ชวโมง นอยหนาใชเวลาในการเผา
ใหกลายเปนถาน 5 ชวโมง และสบปะรดใชเวลาในการเผา
ใหกลายเปนถาน 5 ชวโมง
ภพ5 ผลการเผามงคดทเวลาผานไป 4 ชวโมง
101
ภพ6 ผลการเผานอยหนาทเวลาผานไป 5 ชวโมง
ภพ7 ผลการเผาสบปะรดทเวลาผานไป 5 ชวโมง
สรปผลและขอเสนอแนะ
สรปผลกรทดสอบ
จากการทดลองเผาถานผลไมตวอยาง 3 ชนด
ไดแก มงคด นอยหนา สบปะรดพบวาอตราการผลตท
เหมาะสมทของเตาเผาถานผลไมแบบอบอากาศนคอ 3
กโลกรมของผลไมเนองจากการทดลองจะเหนวาปรมาณ
เชอเพลงทใชในการเผาผลไมขนาด 1 กโลกรม 2 กโลกรม
และ 3 กโลกรมไมมความแตกตางกนมากนก ทงนยง
ขนอยกบชนดผลไมถาผลไมมขนาดเลกสามารถใสลง
ในหองอบผลไมไดเพมขน รายละเอยดผลการทดสอบ
ดงตาราง 4, 5 และ 6
ตรง4
ผลการศกษาการเผาถานมงคดขอกำาหนด ปรมาณ หนวยวด
ปรมาณเชอเพลงทใชตอการเผา
1 ครง
14-16 กโลกรม
เวลาทใชเผาถานผลไมตลอดการเผา 3-4 ชวโมง
อณหภมโดยเฉลยในหองเชอเพลง 215 องศาเซลเซยส
อณหภมโดยเฉลยในหองอบผลไม 162 องศาเซลเซยส
นำาหนกผลไมกอนการเผา 3.00 กโลกรม
นำาหนกผลตภณฑถานผลไมทได
หลงการเผา
0.2 กโลกรม
การดดซบคาไอโอดนของถานผลไม 125 มลลกรมตอกรม
คาความชนของถานผลไม 2.28 % รอยละโดยนำาหนก
ตรง5
ผลการศกษาการเผาถานนอยหนาขอกำาหนด ปรมาณ หนวยวด
ปรมาณเชอเพลงทใชตอการเผา
1 ครง
23-25 กโลกรม
เวลาทใชเผาถานผลไมตลอดการเผา 5-6 ชวโมง
อณหภมโดยเฉลยในหองเชอเพลง 200 องศาเซลเซยส
อณหภมโดยเฉลยในหองอบผลไม 127 องศาเซลเซยส
นำาหนกผลไมกอนการเผา 3 กโลกรม
นำาหนกผลตภณฑถานผลไมทได
หลงการเผา
0.3 กโลกรม
การดดซบคาไอโอดนของถานผลไม 105 มลลกรมตอกรม
คาความชนของถานผลไม 2.63 % รอยละโดยนำาหนก
102
ตรง6
ผลการศกษาการเผาถานสบปะรดภแลขอกำาหนด ปรมาณ หนวยวด
ปรมาณเชอเพลงทใชตอการเผา
1 ครง
23-25 กโลกรม
เวลาทใชเผาถานผลไมตลอดการเผา 5-6 ชวโมง
อณหภมโดยเฉลยในหองเชอเพลง 217 องศาเซลเซยส
อณหภมโดยเฉลยในหองอบผลไม 137 องศาเซลเซยส
นำาหนกผลไมกอนการเผา 3 กโลกรม
นำาหนกผลตภณฑถานผลไมทได
หลงการเผา
0.31 กโลกรม
การดดซบคาไอโอดนของถานผลไม 150 มลลกรมตอกรม
คาความชนของถานผลไม 2.81 % รอยละโดยนำาหนก
กรวเคระหจดคมทน
ในการลงทนขนตน 10,447 บาท ทำาการผลต
โดยอตราการผลต 2-3 กโลกรม/ครง และในระดบราคา
การจำาหนาย 10-15 บาทตอลกแลวแตชนดและขนาด
ของผลไมหรออาจจำาหนายเปนชดทงนขนอยกบการ
ออกแบบบรรจภณฑ 20-50 บาท/ชด จะมระยะเวลา
คนทนประมาณ 2 เดอน
เอกสารอางอง
นกสทธ ควฒนาชย. (2540). การถายเทความรอน (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
Designation: D 2867-04 Standard Test Methods for Moisture in Activated Carbon1. ASTM International,
100 Barr Harbor Drive, Po Box c700 West Conshohocken, PA 19428-2959, United States.
Designation: D 4607-94 (Reapproved) Standard Test Methods for Determination of lodine Number of
Activated Carbon1. ASTM International, 100 Barr Harbor Drive, Po Box c700 West Conshohocken,
PA 19428-2959, United States.
สาระความรกฎระเบยบมาตรฐานผลตภณฑชมชนถานดดกลน. คนจาก http://charcoal.snmcenter.com/
charcoalthai/ standard1 .php
การทดสอบเปรยบเทยบคาแรงดนไฟฟาเบรกดาวนในฉนวนอากาศโดยใชอเลกโตรดแบบระนาบ-ระนาบ
และแกปทรงกลมขนาด 5 และ 25 เซนตเมตรComparative Experiment of Breakdown Voltage in Air Insulation
of Plane-Plane Electrode
and Sphere Gap Diameter Size of 5 and 25 Centimeters
ธนากร นำาหอมจนทร 1
103
บทคดยอ
งานวจยนนำาเสนอผลการทดสอบเปรยบเทยบแรงดนไฟฟาเบรกดาวนในฉนวนอากาศ โดยใชอเลกโตรดระนาบ-
ระนาบ ขนาดเสนผานศนยกลาง 9 เซนตเมตร หนา 0.5 เซนตเมตร และแกปทรงกลมตามมาตรฐาน IEC 60052
ขนาดเสนผานศนยกลาง 5 และ 25 เซนตเมตร ในระยะแกป 1 ถง 5 มลลเมตร ทำาการทดสอบและวดดวยแรงดนสง
กระแสตรงขวบวก ตามมาตรฐาน IEC 60060-1 และ IEC 60060-2 โดยผลการทดสอบมดงน คาแรงดนไฟฟาเบรกดาวน
เฉลย มคา 3.21 ถง 16.01, 4.70 ถง 17.56 และ 4.25 ถง 16.86 กโลโวลต ตามลำาดบ คาความคงทนตอความเครยด
สนามไฟฟา เบรกดาวน 3.21, 3.86 และ 3.58 กโลโวลตตอมลลเมตร ตามลำาดบ ผลจากการทดสอบและวเคราะห
สามารถนำาไปใชในการออกแบบวสดฉนวนสำาหรบอปกรณไฟฟาแรงสงกระแสตรงไดอยางเหมาะสมตอไปในอนาคต
คำสำคญ: ฉนวนอากาศ, แรงดนไฟฟาเบรกดาวน, อเลกโตรดระนาบ-ระนาบ, แกปทรงกลม
Abstract
This paper presents the comparative experiment of breakdown voltage in air insulation of
plane-plane electrodes with a diameter of 9 centimeters, a thickness of 0.5 centimeters and sphere gap
diameters of 5 and 25 centimeters, according to IEC 60052 standard at 1 to 5 millimeter gap distance.
The experiments use DC high-voltage, positive-polarity testing, according to IEC 60060-1 and IEC
60060-2 standards. The tests results show: average breakdown voltages are between 3.21 to 16.01, 4.70
to 17.56 and 4.25 to 16.86 kilovolt respectively; electric field stresses are 3.21, 3.86 and 3.58 kilovolt
per millimeter respectively. These test results and analyses can be utilized to design the insulator
material of DC high-voltage electric equipment more adequately in the future.
Keywords: air insulation, breakdown voltage, plane-plane electrode, sphere gap
1อาจารยประจำาสาขาวชาวศวกรรมไฟฟา คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
104
ควมนำ
ฉนวนกาซทมความสำาคญในระบบสงจายกำาลง
ไฟฟาแรงสง คอ ฉนวนอากาศ ซงเปนฉนวนทมราคาถก
ขอดของฉนวนกาซ คอ เมอเสยสภาพความเปนฉนวน
หรอเกดการเบรกดาวนแลว จะสามารถกลบคนสภาพ
ความเปนฉนวนไดหลงจากการเบรกดาวนผานพนไปแลว
เชนเดยวกบฉนวนเหลว ในขณะทฉนวนแขงจะเสยสภาพ
การเปนฉนวนอยางถาวรเมอเกดการเบรกดาวน (ศรวฒน
โพธเวชกล, 2546; สำารวย สงขสะอาด, 2549; Kuffel,
Zaengl, & Kuffel, 2000; Naidu, & Kamaraju, 1996)
ในปจจบนประเทศไทยมการสงจายพลงงาน
ไฟฟาดวยระบบไฟฟาแรงสงกระแสตรง เชอมโยงระหวาง
ระบบไฟฟาของประเทศไทยกบประเทศมาเลเซย เพอ
ทำาการซอ - ขายพลงงานไฟฟา ตงแตป 2545 (ยทธชย
ศลปวจารณ, 2554)
จากขอมลขางตน จงมแนวคดทจะทำาการทดสอบ
เปรยบเทยบคาแรงดนไฟฟาเบรกดาวนในฉนวนอากาศ
ซงใชอเลกโตรดระนาบ-ระนาบ และอเลกโตรดทรงกลม
ขนาดเสนผานศนยกลาง 5 และ 25 เซนตเมตร ตามมาตรฐาน
IEC 60052 (IEC std. 60052, 2002) กำาหนด เพอ
เปรยบเทยบผลอนเนองมาจากรปลกษณะของอเลกโตรด
โดยทดสอบดวยไฟฟาแรงดนสงกระแสตรงขวบวก เพอ
ใหทราบคาแรงดนไฟฟาเบรกดาวนของฉนวนอากาศใน
ไฟฟาแรงดนสงกระแสตรงจากรปลกษณะของอเลกโตรด
และระยะแกปททำาการทดสอบ ซงจะนำาไปใชออกแบบ
ฉนวนอากาศสำาหรบอปกรณไฟฟาแรงสงกระแสตรงได
อยางเหมาะสมตอไปในอนาคต
คณสมบตทงไฟฟของฉนวนอกศ
อากาศ เปนฉนวนกาซทเปนทงฉนวนหลกและเปน
ตวกลางในการถายเทความรอนในดานวศวกรรมไฟฟา
แรงสง รวมถงใชในดานการเรยนการสอนและการวจย
คณสมบตทางไฟฟาของฉนวนอากาศทสำาคญมดงน มคา
ความคงทนตอความเครยดสนามไฟฟา เบรกดาวนประมาณ
25 กโลโวลตตอเซนตเมตร สามารถแทรกซมในชองวาง
ตางๆ ของอปกรณ เพอระบายความรอนไดด ไมตดไฟงาย
ดบอารคทางไฟฟาได และสามารถคนตวเปนฉนวนไดอกครง
หลงจากเกดการเบรกดาวน อกทงใชในการออกแบบสราง
อปกรณการทดสอบและงานวจยทางดานวศวกรรมไฟฟา
แรงสงอยางแพรหลาย (ศรวฒน โพธเวชกล, 2546; สำารวย
สงขสะอาด, 2549; Kuffel, Zaengl, & Kuffel, 2000;
Naidu, & Kamaraju, 1996)
ลกษณะรปแบบสนามไฟฟาโดยทวไป แบงออก
ได 2 ชนด คอ สนามไฟฟาสมำาเสมอ (I) และสนามไฟฟา
ไมสมำาเสมอ ชนดไมสมำาเสมอแบงเปน 2 แบบ คอ
แบบไมสมำาเสมอเลกนอย (II) และแบบไมสมำาเสมอสง
(III) สนามไฟฟาจะขนอยกบรปลกษณะของอเลกโตรด
(ศรวฒน โพธเวชกล, 2546; สำารวย สงขสะอาด, 2549)
แสดงดงภาพ 1
ภพ 1 อเลกโตรดทมลกษณะสนามไฟฟาแบบตางๆ
โดยท I : uniform field
II : slightly nonuniform field
III : highly nonuniform field
คาความคงทนตอแรงดนไฟฟาของวสดฉนวน
สวนใหญจะเปนคาทางสถตหรอเปนคาโดยประมาณ มกจะ
กำาหนดดวยคาความเครยดสนามไฟฟาแรงสงสด (Emax
)
ทเกดขน ณ จดใดจดหนงระหวางอเลกโตรดในขณะท
เบรกดาวนเรมเกดขน
ในกรณสนามไฟฟาไมสมำาเสมอ ความเครยด
สนามไฟฟาสงสดจะอยบรเวณจดปลายของอเลกโตรด
เมอระยะหางออกไปจากผวอเลกโตรด คาความเครยด
สนามไฟฟาจะลดลงอยางรวดเรว แสดงดงภาพ 2
105
ภพ 2 การกระจายสนามไฟฟาของอเลกโตรดรปลกษณะ
ตางๆ
ผลของลกษณะสนมไฟฟตอกรเกด เบรกดวน
ในกรณสนามไฟฟาของอเลกโตรดเปนแบบ
สมำาเสมอ หรอไมสมำาเสมอเลกนอย (แฟคเตอรสนามไฟฟา * มคาสง) แรงดนเรมตนทเกดการเปลยนแปลงในชวง
แกประหวางอเลกโตรด จะเปน เบรกดาวนโดยตรง โดยไมม
โคโรนาเกดขนกอน เบรกดาวน แตในกรณทอเลกโตรด
เปนแบบสนามไฟฟาไมสมำาเสมอสง (คาแฟคเตอร * มคา
ตำา) คาแรงดนเบรกดาวน (Ub) มคาสงกวาแรงดนเรมตน
(Ui) คอ เมอไดเงอนไขของแรงดนเรมตนเปลยนแปลง
จะไมเกดเบรกดาวนแตจะเรมเกดโคโรนา ถาจะให
เบรกดาวนจะตองเพมแรงดนใหสงขนอก คาแรงดน
เรมตนอาจเขยนไดดงสมการ (1)
Ui = E
i x d x * (1)
โดยท Ui คอ แรงดนเรมตน หนวย kV
Ei คอ E
max จากแรงดนเรมตน U
i หนวย kV/
mm
ในกรณทอเลกโตรดสนามไฟฟาสมำาเสมอ หรอ
ไมสมำาเสมอเลกนอย คา Ui กคอ U
b และ E
i กคอ E
b ถาเปน
อเลกโตรดสนามไฟฟาไมสมำาเสมอสง Ub > U
i (ศรวฒน
โพธเวชกล, 2546; สำารวย สงขสะอาด, 2549; Kuffel,
Zaengl, & Kuffel, 2000; Naidu, & Kamaraju, 1996)
คาแรงดนไฟฟาเบรกดาวนของแกปทรงกลม
ตามมาตรฐาน IEC 60052 (IEC std. 60052, 2002)
ทระยะแกป 1.0 ถง 5.0 มลลเมตร แสดงดงตาราง 1
ตรง 1
แรงดนไฟฟาเบรกดาวนตามมาตรฐาน IEC 60052
ทระยะแกป 1-5 มลลเมตร (หนวย: กโลโวลต)
Gap spacing
(mm)
Sphere diameter (cm)
2 5 6.25 10 12.5 15
1.0
2.0
3.0
4.0
5.0
4.7
8.0
11.2
14.4
17.4
8.0
11.2
14.3
17.4
14.2
17.2 16.8 16.8 16.8
อเลกโตรดทใชในกรทดสอบ
การทดสอบจะใชอเลกโตรดแบบระนาบ-ระนาบ
ในฉนวนอากาศ ทระยะแกป 1-5 มลลเมตร อเลกโตรด
ทใชกลงขนรปจากอลมเนยม ขนาดของอเลกโตรดทใช
ในการทดสอบ แสดงดงภาพ 3
แกปทรงกลมขนาดเสนผานศนยกลาง 5 และ 25
เซนตเมตรอางองขนาดตามมาตรฐาน IEC 60052 (IEC
std. 60052, 2002) การจดวางแกปทรงกลมจะขนอยกบ
ขนาดของอเลกโตรด โดยอเลกโตรดทมขนาดเสนผาน
ศนยกลางไมเกน 25 เซนตเมตร จะจดวางในลกษณะ
แกปแนวนอน แสดงดงภาพ 4 อเลกโตรดทมขนาดเสนผาน
ศนยกลาง 25 เซนตเมตรขนไป จะจดวางในลกษณะแกป
แนวดง แสดงดงภาพ 5
ภพ 3 ขนาดของอเลกโตรดทใชในการทดสอบ
106
ภพ 4 การจดวางแกปทรงกลมแนวนอน
Note . from “High Voltage Engineering:
Fundamentals”, by Kuffel, Zaengl, & Kuffel,
(2000), Newnes: Great Britain. p.81.
ภพ 5 การจดวางแกปทรงกลมแนวดง
Note . from “High Voltage Engineering :
Fundamentals”, by Kuffel, Zaengl, & Kuffel,
(2000), Newnes: Great Britain. p. 80.
วงจรกรทดสอบและระบบวดแรงดนสง
ระบบวดแรงดนสงเบองตน ประกอบดวย 2 ระบบ
คอ ระบบสรางแรงดนสง และระบบวดแรงดนสง ซงทง 2
ระบบท ใชในการทดสอบจะเปนไปตามมาตรฐาน IEC
60060-1 (IEC std. 60060-1, 1989) และ IEC 60060-2
(IEC std. 60060-2, 1994) กำาหนดดงน แรงดนไฟฟา
กระแสสลบทใชในการทดสอบแสดงในคารากกำาลงสอง
เฉลย (RMS value) มความถอยในชวง 45 - 65 เฮรตซ
รปคลนของแรงดนเปนไซนซอยดทงครงคาบบวกและลบ
มคาความคลาดเคลอนไมเกนรอยละ +- 1 ตลอดการทดสอบ
แรงดนสงกระแสตรงท ใชในการทดสอบ มแฟคเตอร
ระลอกไมเกนรอยละ 3 คาความคลาดเคลอนไมเกนรอยละ
+- 1 เมอชวงเวลาการทดสอบตำากวา 60 วนาท และคาความ
คลาดเคลอนไมเกนรอยละ +- 3 เมอชวงเวลาการทดสอบ
เกนกวา 60 วนาท ระบบวดแรงดนสงมความคลาดเคลอน
ไมเกนรอยละ +- 3 และสเกลแฟคเตอรของอปกรณวด
แรงดนสงมคาความคลาดเคลอนไมเกนรอยละ +- 1 โดยม
อตราการเพมแรงดน 1 กโลโวลตตอวนาท (successive
discharge tests) กระบวนการทดสอบฉนวนอากาศเปนไป
ตามมาตรฐาน IEC 60052 (IEC std. 60052, 2002)
กำาหนด ในการทดสอบจะทำาการทดสอบหาคาแรงดนไฟฟา
เบรกดาวนดวยแรงดนสงกระแสตรงขวบวกและลบ เพอ
หาคาเฉลย Ub จากการทดสอบจำานวน 10 ครง วงจรและ
อปกรณทใชในการทดสอบหาคาแรงดนไฟฟาเบรกดาวน
ในฉนวนอากาศ โดยใชแรงดนสงกระแสตรงขวบวก
แสดงดงภาพ 6
ภพ 6 วงจรการทดสอบ
107
จากภาพ 6 โดยท
VR คอ แหลงจายแรงดนไฟฟากระแสสลบ
ปรบคาไดควบคมดวย PLC (ธนากร นำาหอมจนทร,
อตกร เสรพฒนานนท และ พงษสวสด คชภม, 2550)
TT คอ หมอแปลงทดสอบแรงสง 220V/
20kV
UL คอ แรงดนดานแรงตำากระแสสลบ
UH(ac)
คอ แรงดนดานแรงสงกระแสสลบ
UH(dc)
คอ แรงดนดานแรงสงกระแสตรง
Rd คอ ความตานจำากดกระแส
D คอ เสนผานศนยกลางอเลกโตรดทรงกลม
S คอ ระยะชองวางระหวางอเลกโตรด
CM คอ โวเตจด ไวเดอรแบบตวเกบปะจ
พกดแรงดน 150 kV (อตกร เสรพฒนานนท, ธนากร
นำาหอมจนทร, พงษสวสด คชภม และ สพศ บญรตน, 2551)
RM คอ โวเตจดไวเดอรแบบตวตนทาน พกด
แรงดน 100 kV
V คอ ดจทลมลตมเตอร (True RMS
digital multimeter)
ผลกรทดสอบและวจรณ
ภาพถายเบรกดาวนระหวางอเลกโตรด แบบ
ระนาบ-ระนาบ แกปทรงกลมขนาดเสนผานศนยกลาง 5
และ 25 เซนตเมตร ขณะทดสอบ แสดงดง ภาพ 7 - 9
ตามลำาดบ
ภพ 7 ภาพถายการเกดเบรกดาวนภายในอเลกโตรด
ระนาบ-ระนาบ
ภพ 8 ภาพถายการเกดเบรกดาวนภายในแกปทรงกลม
ขนาดอเลกโตรดทรงกลม 5 เซนตเมตร
ภพ 9 ภาพถายการเกดเบรกดาวนภายในแกปทรงกลม
ขนาดอเลกโตรดทรงกลม 25 เซนตเมตร
คาแรงดนไฟฟาเบรกดาวนเฉลย Ub (AVG)
จาก
การทดสอบ 10 ครง ของอเลกโตรดระนาบ-ระนาบ
แกปทรงกลมขนาดเสนผานศนยกลาง 5 และ 25 เซนตเมตร
ในฉนวนอากาศ ทระยะแกป 1 ถง 5 มลลเมตร โดยใช
แรงดนสงกระแสตรงขวบวก แสดงดงตาราง 2
ตรง 2
คาเฉลยแรงดนเบรกดาวนในฉนวนอากาศGap spacing;
d (mm)
Breakdown voltage; Ub(AVG)
(kV)
plane-plane Sphere 5 cm Sphere 25 cm
1 3.21 4.70 4.25
2 6.42 7.53 7.05
3 9.61 11.02 10.14
4 12.84 14.59 13.50
5 16.01 17.56 16.86
108
จากตาราง 2 สามารถแสดงการเปรยบเทยบ
คาแรงดนไฟฟาเบรกดาวนเฉลย Ub (AVG)
ของอเลกโตรด
ระนาบ-ระนาบ แกปทรงกลมขนาดเสนผานศนยกลาง 5
และ 25 เซนตเมตร ในฉนวนอากาศ ทระยะแกป 1 ถง
5 มลลเมตร ดงภาพ 10
ภพ 10 การเปรยบเทยบคาแรงดนไฟฟาเบรกดาวน
จากการทดสอบ โดยใชอเลกโตรดระนาบ-ระนาบ แกป
ทรงกลมขนาดเสนผานศนยกลาง 5 และ 25 เซนตเมตร
จากคาแรงดนไฟฟาเบรกดาวนเฉลย Ub (AVG)
ดงตาราง 2 และสมการ (1) จะสามารถวเคราะหหาคา
ความคงทนตอความเครยดสนามไฟฟาเบรกดาวน (Eb) ได
ดงตาราง 3
ตรง 3
คาความคงทนตอความเครยดสนามไฟฟาเบรกดาวนplane-plane Sphere
5 cm
Sphere
25 cm
Eb (kV/mm) 3.21 3.86 3.58
สรป
ผลจากการทดสอบเปรยบเทยบคาแรงดนไฟฟา
เบรกดาวนจากการทดสอบ โดยใชอเลกโตรดระนาบ-
ระนาบ แกปทรงกลมขนาดเสนผานศนยกลาง 5 และ 25
เซนตเมตร ในฉนวนอากาศ ทระยะแกป 1 ถง 5 มลลเมตร
โดยใชแรงดนสงกระแสตรงขวบวก กระบวนการทดสอบ
และระบบวดแรงดนสงอางองตามมาตรฐาน IEC 60060-1
และ IEC 60060-2 กำาหนด สภาวะแวดลอมขณะทดสอบ
ดงน อณหภม 22 องศาเซลเซยส ความดนบรรยากาศ
748 มลลเมตรปรอท ความชนสมพทธ 73 เปอรเซนต
พบวา คาแรงดนไฟฟาเบรกดาวนเฉลย Ub (AVG)
มคา 3.21
ถง 16.01, 4.70 ถง 17.56 และ 4.25 ถง 16.86 กโลโวลต
ตามลำาดบโดยมคาความคงทนตอความเครยดสนามไฟฟา
เบรกดาวน 3.21, 3.86 และ 3.58 กโลโวลตตอมลลเมตร
ตามลำาดบ
จากการทดสอบหาคาแรงดนไฟฟาเบรกดาวน
โดยใชอเลกโตรดระนาบ-ระนาบ แกปกลมตามมาตรฐาน
IEC 60052 ขนาดเสนผานศนยกลาง 5 และ 25 เซนตเมตร
ในระยะแกป 1 ถง 5 มลลเมตร ซงอเลกโตรดมรปลกษณะ
แตกตางกนพบวา ทระยะแกปเทากนแรงดนไฟฟา
เบรกดาวนจะมคาไมเทากน ทงนเปนผลจากรปลกษณะ
ของอเลกโตรดไมเทากน ซงจะสงผลตอคาแฟคเตอร
สนามไฟฟา (field utilization factor; *) ของอเลกโตรด
และคาแรงดนไฟฟา เบรกดาวนอกดวย โดยอเลกโตรด
แบบระนาบจะมคาแฟคเตอรสนามไฟฟาสงกวาอเลกโตรด
แบบทรงกลม และอเลกโตรดแบบทรงกลมจะมคาแฟคเตอร
สนามไฟฟาแปรผนตามขนาดเสนผานศนยกลาง แรงดน
ไฟฟาเบรกดาวนจะแปรผกผนกบแฟคเตอรสนามไฟฟา
ของอเลกโตรดแตละรปลกษณะ ดงแสดงในสมการท (1)
จากความแตกตางของรปลกษณะอเลกโตรดทใชในการ
ทดสอบและผลการวเคราะหจะสามารถนำาไปใชในการ
ออกแบบวสดฉนวนสำาหรบอปกรณไฟฟาแรงสงกระแสตรง
ไดอยางเหมาะสมตอไปในอนาคต
109
เอกสารอางอง
ธนากร นำาหอมจนทร, อตกร เสรพฒนานนท, พงษสวสด คชภม. (2550). แหลงจายแรงดนไฟฟากระแสสลบปรบคาได
ควบคมดวยโปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรล. วารสารวศวกรรมและเทคโนโลย มหาวทยาลยรงสต, 10(1), 32-37.
ยทธชย ศลปะวจารณ. (2554). การสงจายกำาลงไฟฟาแบบ HVDC. คนเมอ 12 สงหาคม 2554, จาก http://
thailandindustry.com/guru/view.php?id=12923§ion=9. 2554.
ศรวฒน โพธเวชกล, (2546). เอกสารประกอบการสอนวศวกรรมไฟฟาแรงสงขนสง. กรงเทพมหานคร: ภาควชา
วศวกรรมไฟฟา คณะวศวกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง.
สำารวย สงขสะอาด. (2549). วศวกรรมไฟฟาแรงสง. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
อตกร เสรพฒนานนท, ธนากร นำาหอมจนทร, พงษสวสด คชภม และ สพศ บญรตน. (2551). การออกแบบและสราง
โวลเตจดไวเดอร แบบตวเกบประจขนาด 150 กโลโวลตสำาหรบวดแรงดนสงกระแสสลบ. วารสารวชาการ
มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย, 2(1). 19-25.
International Electrotechnical Commission, (1989). High-voltage test techniques Part 1: General
definitions and test requirements. IEC std. 60060-1, Second edition, 1989-11. Switzerland,
Geneva .
International Electrotechnical Commission, (1994). High-voltage test techniques Part 2: Measuring
System. IEC std. 60060-2, Second edition, 1994-11. Switzerland, Geneva .
International Electrotechnical Commission, (2002). Voltage measurement by means of standard air gaps.
IEC std. 60052, Switzerland, Geneva .
Kuffel, E., Zaengl, W. S. & Kuffel, J. (2000). High Voltage Engineering :Fundamentals (2 nd. ed.).
Great Britain: Butterworth-Heinemann.
Naidu, M. S. & Kamaraju, V. (1996). High Voltage Engineering (2 nd. ed.). New York: McGraw-Hill.
การออกแบบวงจรอเลกทรอนกสกำาลงสำาหรบรถไฟฟาทใชระบบพลงงานแสงอาทตยA Design of a Power Electronics Circuit
for a Solar-Electric Car
ปฏภาณ เกดลาภ1, ชตพนธ อยายโสม1, สพศ บญรตน2
110
บทคดยอ
งานวจยนนำาเสนอการออกแบบและสรางรถไฟฟา ประกอบดวยลอทงหมด 3 ลอ คอ ลอหนา 2 ลอ ลอหลง
1 ลอ โดยขบเคลอนทลอหลง สวนลอหนาใชในการบงคบเลยว ใชมอเตอรกระแสตรง 24 โวลต 2500 รอบตอนาท
แหลงจายทใชคอแบตเตอรขนาดแรงดน 12 โวลต 35 แอมแปร-ชวโมง และใชวงจรบสตคอนเวอรเตอร เพอควบคม
การจายแรงดนจากแบตเตอรไปใหกบมอเตอร โดยสามารถปรบแรงดนจากแหลงจาย 12 โวลต ใหเพมขนจนถง 30 โวลตได
เพอเพมแรงดนอนพททปอนใหกบมอเตอรของรถ ผลทไดคอ รถไฟฟาสามารถเรงความเรวสงสดได 51.6 กโลเมตร
ตอชวโมงได รถไฟฟาทออกแบบสรางสามารถขบได 1ชวโมง 41 นาท หรอระยะทางประมาณ 32.5 กโลเมตร ดวยความเรว
เฉลย 18.12 กโลเมตรตอชวโมง ตอการอดประจแบตเตอร 1 ครง
คำสำคญ: รถไฟฟา, วงจรอเลกทรอนกสกำาลง, วงจรบสตคอนเวอรเตอร
Abstract
This research presents the design and construction of an electric car. The car has three wheels,
two front drive wheels and one rear wheel for steering. The drive wheels utilize a 24V, 2500 rpm
direct current motor. A voltage regulator with a rheostat converts the 12V, 35 Ah battery supply to 24V
for the drive motor. Adjusting the rheostat increases/decreases speed. The car can reach a masimum
speed of 51.6 kph and has a range of 1 hour 41 minutes, or 32.5 km at an average speed of 18.2 kph
on a single charge.
Keywords: electric car high speed, boost converter
1อาจารยประจำาสาขาวชาวศวกรรมไฟฟา คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย2เจาหนาทประจำาสาขาวชาวศวกรรมไฟฟา คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
111
ควมนำ
ปจจบนพลงงานทางเลอกมความจำาเปนอยางยง
เพราะพลงงานทใชเปนพลงงานทใชแลวหมดไป ซงนบวน
จะหายากและมราคาแพงขน นำามนดบและกาซธรรมชาต
กมแนวโนมวาราคาไดเพมสงขนเรอยๆ ทำาใหมนษยหนมา
ใชทรพยากรอนๆ แทนนำามนเพอเปนเชอเพลงใหกบรถ
ทนยมและกำาลงไดรบความสนใจอยางมากในประเทศไทย
คอ กาซธรรมชาต แตเมอผานการเผาไหมแลว กยงม
การปลอยไอเสยออกมาดวย ดงนนจงมการคดคนนำา
พลงงานไฟฟามาใชกบรถ ซงไมตองใชนำามนเชอเพลง
ในการเผาไหม นนคอ รถไฟฟา ซงพลงงานไฟฟาไดจาก
แผงโซลารเซลลทรบพลงงานและอดประจเกบไวใน
แบตเตอร เพอใชเปนพลงงานในการขบเคลอนมอเตอร
ไฟฟาใหกบรถไฟฟา(วระเชษฐ ขนเงน และวฒพล
ธาราธรเศรษฐ, 2550)
จากเหตผลดงทกลาวมา ทำาใหผวจยเหนความ
สำาคญจงไดมการศกษาและออกแบบสรางรถไฟฟาขน
โดยใชวงจรอเลกทรอนกสกำาลงเปนตวสงจายพลงงาน
นนคอวงจรบสตคอนเวอรเตอร เนองจากมความเหมาะสม
มากทสดเมอนำามาใชกบรถไฟฟา หลงจากท ไดมการ
ทดลองใชวงจรคอนเวอรเตอรในแตละชนด
วตถประสงคของกรวจย
เพอศกษาการใชวงจรอเลกทรอนกสกำาลงในการ
สงผานพลงงานในการขบเคลอนรถไฟฟา โดยใชมอเตอร
ไฟฟากระแสตรง
ทฤษฎทเกยวของ
วงจรทบระดบแรงดน (Boots Converter)
ภพ 1 วงจรทบระดบแรงดน (boost converter)
หลกการทำางานของวงจรบสตคอนเวอรเตอร
วงจรวงจรบสตคอนเวอรเตอร คอวงจรททำาการ
เพมระดบแรงดนไฟฟาดานออกใหสงกวาแรงดนไฟฟา
ดานเขา โดยเมอสวตซนำากระแส แรงดนไฟฟาดานเขา
จะมคาเทากบแรงดนไฟฟาดานออกโดยทนท จากนน
สามรถปรบเพมระดบแรงดนไฟฟาโดยการปรบคา
อตราสวนของแรงดนไฟฟาดานออกตอแรงดนไฟฟา
ดานเขาไดจากการปรบคา ดวต ไซเคล ดงแสดงในตาราง 1
ตรง 1
อตราขยายแรงดนเมอมการปรบเปลยนคา ดวต ไซเคล
Duty ratioอตรกรขยย
แรงดนDuty ratio
อตรกรขยย
แรงดน
0.0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
1.00
1.10
1.25
1.43
1.67
2.00
0.6
0.7
0.8
0.9
1.0
2.50
3.33
5
10
infinity
มอเตอรและการขบเคลอนมอเตอรไฟฟากระแสตรง
มอเตอรไฟฟากระแสตรงโดยพนฐานจะประกอบ
ดวยองคประกอบหลก 2 สวนดวยกนไดแก ชดขดลวด
สนามซงโดยทวไปจะพนอยบนโครงหรอสเตเตอรของ
มอเตอรไฟฟากระแสตรง และชดขดลวดอาเมเจอร ซง
โดยทวไป จะพนอยบนโรเตอร โดยทขดลวดทงสองชด
112
จะถกปอนดวยไฟฟากระแสตรงชดขดลวดอาเมเจอรจะ
ตออยกบ คอมมวเตเตอร ซงตดอยทตวโรเตอรหนาทตว
คอมมวเตเตอรจะเหมอนกบวงจรเรยงกระแส เพอให
กระแสอาเมเจอรไหลผานแปลงถาน (brush) เพยงทศทาง
เดยวไมวาตวโรเตอรจะหมนทความเรวเทาใดกตาม
การขนานมอสเฟท
คาความตานทาน RDS(on)
จะสงขนเมออณหภม
ทตวมนมคาเพมขน ดงนน ปรมาณกระแสทไหลผาน
มอสเฟททตอขนานกนจงมปรมาณใกลเคยงกนทอณหภม
เดยวกน นนคอ ตองตดตงไวบนแผนระบายความรอน
เดยวกน
ภพ 2 การขนานมอสเฟท
กรออกแบบ
การออกแบบวงจรทบระดบแรงดน (Boost Converter)
แหลงจายเปนแบตเตอร VS = 12 V.
มอเตอรกระแสตรง 24 V. 500 W
ตองการแรงดนไฟฟาดานออก VO = 0 – 30 V.
กำาหนดความถในการสวตชง คอ 50 kHz
คาตวตานทานจากการวดอมพแดนซ คอ 1.8 Ωการหาคาความเหนยวนำา L
min ทใชในวงจร
( )f
RDDL2
1 2
min−
= (1)
Lmin
= 1.728µH
จงเลอกใชตวเหนยวนำาขนาด 2µH
การหาคาตวเกบประจ Cmain
ทใชในวงจร
Cmain
=
Rf
DrV
O
VO
(2)
Cmain
= 666.6µF
จงเลอกใชตวเกบประจขนาด 4,700µF
การออกแบบมอเตอร
จากคาสมประสทธแรงเสยดทานของรถยนต
แบบหมอดลมบนคอนกรต
- คาสมประสทธแรงเสยดทานสถต (µs) = 0.04
- คาสมประสทธแรงเสยดทานสถต (µk) = 0.02
เงอนไขในการออกแบบ
1). นำาหนกรถไฟฟาความเรวสงรวมอปกรณตดตงแลว
มดงน
- โครงรถ 23 กโลกรม
- มอเตอร 7 กโลกรม
- แบตเตอร 35 Ah 20 กโลกรม
รวมนำาหนกรถ 50 กโลกรม
2). นำาหนกผขบข 50 กโลกรม
นำาหนกรวม 100 กโลกรม
- รศมลอ 20 นว (0.580 m)
- รศมเฟอง 0.075 m
- วงดวยความเรวสงสดท 50 กโลเมตรตอชวโมง
พจารณาทางราบ
W คอแรงเนองจากนำาหนกรถมหนวยเปน
นวตน (N)
m คอนำาหนกรวมทงหมดมหนวยเปนกโลกรม
(kg)
g คอคาคงทแรงโนมถวงของโลก
W = mg (3)
W = 981 N
113
แรงเสยดทานสถต (fs) มหนวยเปนนวตน
fs = µ
s x W (4)
fs = 39.24 N
แรงเสยดทานจลน (fk) มหนวยเปนนวตน
fk = µk x W (5)
fk = 19.62 N
กำาหนดให ความเรวตน U = 0 กโลเมตรตอชวโมง
ความเรวสดทาย V = 50 กโลเมตรตอชงโมง
rT คอ ชวงเวลาในการเรงความเรวมหนวยเปน
วนาท
a คอ ความเรงมหนวยเปนเมตรตอวนาท (s)
s คอ ระยะทางมหนวยเปนเมตร (m/s)
Fstart
คอ แรงใชเรมเคลอนทมหนวยเปนนวตน
(N)
Frun
คอ แรงใชเลอนทแลวมหนวยเปนนวตน
(N)
เรงความเรวจาก 0-50 กโลเมตรตอชวโมง ใชเวลา 10 วนาท
ความเรง (a)
( )
TUVa
∆−
=
(6)
389.1=a 2sm
ไดระยะทาง (s)
( ) ( )2
21 TaTUs ∆+∆= (7)
s = 69.45 m
แรงใชเรมเคลอนท
Fstart
= ma + fs
(8)
Fstart
= 178.14 N
แรงใชเรมเคลอนทแลว
Frun
= ma + fk
(9)
Frun
= 158.52 N
R คอรศมของลอมหนวยเปนเมตร (m)
r คอรศมของเฟองโซมหนวยเปนเมตร (m)
พจารณาทแรงบตทขอบลอกบยางถนน
Tstart
= Fstart
x R (10)
Tstart
= 103.321 N - m
Trun
= Frun
x R (11)
Trun
= 91.941 N - m
ทเฟองโซ
Tstart
= Fstart
x r (12)
Tstart
= 13.538 N - m
Trun
= Frun
x r (13)
Trun
= 12.047 N - m
ตองการไดระยะทาง 100 เมตรในเวลา 10 วนาท
T
SFP start ×= (14)
P = 494.83 W
ดงนนจงเลอกมอเตอร ไฟฟากระแสตรงทม
ขนาดทสงกวาและใกลเคยงกบการออกแบบคอ 500 วตต
24 โวลตดซ 26.7 แอมแปร 2500 รอบตอนาท
การออกแบบตวรถและอปกรณตางๆ ของรถ
เนองจากรถไฟฟามลกษณะทางกายภาพคลาย
กบรถ ทใชในการแขงขน Honda Econo Power ทได
มการออกแบบใหตวรถนนลลมทสด เพอชวยลดแรงตาน
ในการวง ดงนนการออกแบบรถไฟฟา จงมลกษณะ
คลายกบรถดงกลาว โดยจะประกอบดวยลอทงหมด 3 ลอ
โดยแบงเปน ลอหนา 2 ลอ และลอหลง 1 ลอ การขบเคลอน
และการเบรกจะอยดานลอหลง สวนลอหนาใชสำาหรบ
การบงคบเลยว โดยวงลอทใชเปนวงลอขนาด 20 นว
คนเรงของรถไฟฟา จะใชการบบเพอดงสายสลงทตออยก
บตวตานทานปรบคาแบบสไลด ใชในการปรบแรงดน
ดานออก เพอเรงหรอเบา ความเรวของรถ ระบบเบรกของ
114
รถไฟฟา จะใชเบรกแบบกามป เพราะสามารถนำามาใชกบ
วงลอไดเลย โดยใชเบรกลอหลง (สพศ บญรตน, ศกดชย
วองไวการคา และสจรตน ปรเปรม, 2549)
กรทดลองวงจรและทดสอบสมรรถนะของรถ
การทดลองวงจรขบเกต (gate drive control)
การทดลอบวงจรขบเกตเพอใชในการปรบคา Duty Cycle
ภพ 4 วงจรขบเกต (Gate Drive Control)
อปกรณทใชในการทดสอบ
1. แผงวงจร Gate Drive Control
2. แบตเตอร 12 V., 1.3 Ah 2 กอน
3. FLUKE 43B
ขนตอนการทดสอบ
1. ตอ FLUKE 43B เขากบขาเกต (G) เทยบกบ
ขาซอส (S)
2. On Switch เรมปรบ Duty Cycle ทตว
ตานทานปรบคา โดยปรบไดตงแต 0-100%
3. บนทกผลการทดลอง
การทดลองวงจรบสตคอนเวอรเตอร
การทดสอบวงจร DC-DC บสตคอนเวอรเตอร
เปนการทดสอบเพอดพารามเตอรตางๆ โดยมแหลงจาย
เปนแบตเตอร 12โวลต และมโหลดเปนมอเตอรตอพวง
กบลอ
อปกรณทใชในการทดสอบ
1. ชดวงจรบสตคอนเวอรเตอร
2. วงจร Gate Drive Control
3. แบตเตอร 12 V., 1.3 Ah 2 กอน, 12 V.,
35 Ah 1 กอน
4. มอเตอรกระแสตรง 24 V., 26.7 A, 500 W,
2500 RPM ตอกบลอ โดยใชอตราการทดเฟองเปน 1:4
5. FLUKE 43B
ขนตอนการทดสอบ
1. On Switch วงจรบสตคอนเวอรเตอร และ
วงจรขบเกต
2. ปรบคา Duty Cycle จาก 0-90%
3. ใชเครองมอ FLUKE 43B วดคาพารามเตอร
ตางๆ
4. บนทกผลการทดลอง
การทดลองเปรยบเทยบสญญาณ VDS ทใส
สนบเบอรและไมใสสนบเบอร
อปกรณทใชในการทดสอบ
เชนเดยวกบการทดสอบวงจรบสตคอนเวอรเตอร
ขนตอนการทดสอบ
1. On Switch วงจรบสตคอนเวอรเตอร และ
วงจรขบเกต
2. ปรบคา Duty Cycle จาก 0-90%
3. ใชเครองมอ FLUKE 43B วดคาสญญาณ
4. บนทกผลการทดลอง
การทดสอบสมรรถนะของรถไฟฟาความเรวสง
แบงการทดสอบออกเปน 2 ประเภท คอ
1. เปนการทดสอบการขบข เพอหาความเรว
สงสด โดยใหนำาหนกรวมเปน 100 กโลกรม ขบจนได
ความเรวถง 50 กโลเมตร/ชวโมง จากนนจงวดความเรว
และระยะทาง
2. เปนการทดสอบการขบขจรง เพอหาระยะทาง
และเวลาทรถสามารถวงได จนแบตเตอรหมด
115
ผลกรทดลองและทดสอบ
ผลการทดลองวงจรขบเกต (gate drive
control)
(ก) (ข)
(ค) (ง)
ภพ 5 สญญาณของวงจรขบเกตท Duty cycle (ก)
30%, (ก) 50%, (ค) 70% และ (ง) 90%
ผลการทดลองวงจรบสตคอนเวอรเตอร
จากการทดสอบวงจรบสตคอนเวอรเตอร โดยการ
ปรบคา Duty Cycle ผลการทดสอบแสดงในตารางท 2
ดงน
ตรง 2
ผลการทดสอบวงจรบสตคอนเวอรเตอรDuty
Cycle
Vi
(V)
Vo
(V)
Ii
(A)
Io
(A)
Pi
(W)
Po
(W)
%
ç0% 12.5 12.1 0.9 1.2 41.1 25 60.7
10% 11.8 15.5 2.8 3.3 42.2 28.2 66.7
20% 11.8 19.0 3 3.8 45.3 32.4 71.4
30% 11.7 23.3 4.4 4.9 52.8 38.5 72.9
40% 11.6 25.6 4.6 5. 58.5 43.6 74.5
50% 11.5 27.1 7 7.7 64.3 44 68.3
60% 11.5 32.5 12.6 13 67.2 52.6 78.2
70% 11.4 35.4 20.5 22.3 68.7 61.8 89.9
80% 11.6 38.4 21.3 23.5 72.8 65.3 86.1
90% 11.6 40.2 22.7 23.8 76.8 74 96.3
จากการทดสอบวงจรบสตคอนเวอรเตอร สามารถ
วดสญญาณทจดตางๆ ดวยเครองมอวด FLUKE 43B
ภพ 6 สญญาณ Vin ท Duty cycle 50% และ 80%
ภพ 7 สญญาณ VGS ท Duty cycle 50% และ 80%
116
ภพ 8 สญญาณ VDS ท Duty cycle 50% และ 80%
ภพ 9 สญญาณ VL ท Duty cycle 50% และ 80%
ภพ 10 สญญาณ VDiode ท Duty cycle 50% และ 80%
ภพ 11 สญญาณ VCmain
,Vout
ทDuty cycle 50%
และ 80%
ภพ 12 สญญาณ IDS ท Duty cycle 50% และ 80%
ภพ 13 สญญาณ IL ท Duty cycle 50% และ 80%
ภพ 14 สญญาณ IDiode
ท Duty cycle 50% และ 80%
ภพ 15 สญญาณ ICmain
ท Duty cycle 50% และ 80%
117
ผลการทดสอบสมรรถนะของรถไฟฟา
1. การทดสอบการอดประจของแผงโซลารเซลล
ในการอดประจใหกบแบตเตอร ขนาดพกด 35 Ah ตอง
คำานงถงพกดแรงดนไฟฟา และกระแสไฟฟา ซงงานวจยน
ไดเลอกขนาดของแผงโซลารเซลลแบบ Thin Film
Photovoltaic Module ของ Du Pont Apollo รน
DA100-B1 มาใชสำาหรบการอดประจ โดยทำาการเกบ
ผลการทดสอบทก 30 นาท จากการทดสอบประสทธภาพ
การอดประจของโซลาร เซลลขนาดพกด 100 วตต
วดแรงดนไฟฟาทางดานแผงโซลารเซลลโดยเฉลยอยท
75.30 โวลต กระแสไฟฟาเฉลย 0.53 แอมแปร และ
ทำาการวดคาทางดานแบตเตอร ซงเปนการอดประจผาน
ชดอดประจ แรงดนไฟฟาเฉลย 12.54 โวลต และกระแส
เฉลย 2.38 แอมแปร
2. จากการทดสอบการขบข ปรากฏวารถไฟฟา
ความเรวสง สามารถวงไดความเรวสงสด 51.6 กโลเมตร/
ชวโมง โดยใชระยะทางในการวงประมาณ 600 เมตร
3. จากการทดสอบการขบขจรง (แบบไมขยาย
แรงดนทวงจรบสต) ทแรงดนของแบตเตอร 12.65 โวลต
จนแบตเตอรหมดจนรถไมสามารถเคลอนทไปได ท 10.8
โวลต โดยความเรวสงสดในชวงตนของการวงทดสอบคอ
36.4 กโลเมตร/ชวโมง ความเรวเฉลยคอ 18.12 กโลเมตร/
ชวโมง จงสรปไดวา รถไฟฟาทออกแบบ สามารถวงได
ระยะทาง 32.5 กโลเมตร หรอ วงได 1 ชวโมง 41 นาท
ตอการชารจแบตเตอรจนเตม 1 ครง และในการชารจ
แบตเตอร 1 ครง จะใชเวลาประมาณ 8 ชวโมง โดยใช
พลงงาน 0.6 กโลวตตชวโมง หรอ 0.6 ยนต โดยถาคดคาไฟ
ยนตละ 3 บาท จะคดเปนคาใชจายในการอดประจ 1.8 บาท
ตอครง นนหมายความวา รถไฟฟาคนน มอตราคาใชจาย
ในการวงอยท (1.8/32.5) เทากบ 0.05 บาทตอกโลเมตร
สรป
จากการออกแบบรถไฟฟา มความเรวสงสด
ไมนอยกวา 50 กโลเมตร/ชวโมงทนำาหนกรถรวมกบคนขบ
เปน 100 กโลกรม โดยใชวงจรบสตคอนเวอรเตอรเปนตว
ควบคมความเรว โดยความเรวของรถไฟฟานนปรบความเรว
โดยการปรบคา Duty Cycle ในวงจรขบเกต โดยรถไฟฟา
สามารถวงไดดวยความเรวสงสด 51.6 กโลเมตร/ชวโมง
ซงเปนไปเปาหมายทวางไว
รถไฟฟา เมอนำามาทดสอบดวยการขบขจรง กระแสไฟฟา
ในวงจรเพมสงขน ดงนนจงทำาใหอปกรณในวงจรบสต-
คอนเวอรเตอร เกดความรอนและเสยหายในทสด ดงนน
จงตองเทคนคการแบงกระแสเขามาชวยในวงจร โดย
หลกการขนานมอสเฟทและไดโอด สามารถชวยแบง
กระแสไดด (Theodore, Jeffrey, and Guillermo, 2003)
แรงดนไฟฟาในชวงเวลาสนๆ สามารถสรางความ
เสยหายใหกบวงจรได ดงนนจงตองมการนำาเทคนค Soft
Switch เขามาใช โดยใชวงจรสนบเบอรแบบ RCD เพอ
ชวยลด dv/dt ชวง Turn off ปรากฏวาสามารถชวยลด
dv/dt ไดด
ขอเสนอแนะ
1. รถไฟฟาคนนไดถกออกแบบใหมนำาหนกเบา
แตเนองจากอปกรณหรอวสดทชวยใหรถมนำาหนกเบานน
มราคาทสงมากเกนไป จงจำาเปนตองใชอปกรณหรอวสด
ทมตามทองตลาดและราคาไมสงมากนก ดงนนหากมการ
พฒนาทางดานนำาหนกใหเบาได กเปนอกทางหนงททำาให
รถไฟฟาวงไดเรวขนและไกลมากกวาเดม
2. รถไฟฟาคนนออกแบบการขบเคลอนดวย
เฟองชดเดยว แตถาหากตองการความเรวชวงการออกตว
และไดความเรวมากขน แนวทางการพฒนาคอการนำา
ชดเกยรเขามาชวยในการออกตว ซงสามารถทำาใหได
ความเรวในระยะทางทสนลงกวาเดม
118
เอกสารอางอง
วระเชษฐ ขนเงน และวฒพล ธาราธรเศรษฐ. (2550). อเลกทรอนกสกำาลง คณะวศวกรรมศาสตร. (พมพครงท 7).
สำานกพมพหางหนสวนจำากด ว.เจ.พรนตง: สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง.
สพศ บญรตน, ศกดชย วองไวการคา และสจรตน ปรเปรม. (2549). รถไฟฟาพลงงานแสงอาทตย คณะวศวกรรมศาสตร
สาขาวศวกรรมไฟฟา. ปรญญานพนธ, มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย.
Theodore, F. B., Jeffrey, S. B. & Guillermo, R. (2003). Electronic Devices And Circuits (6th ed.).
New York: Prentice Hall.
แนะนำหนงสอBook Reviews
119
ปาฏหารยแหงการสำานกรคณ
วฒพงษถายะพงคเขยน
จดพมพโดยสำานกพมพอมรนทรธรรมะ
1/2552,180หนา,ราคา159บาท
1รองอธการบดฝายนโยบายและแผน และ รกษาการ ผอำานวยการสำานกการคลงและทรพยสน
มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
สภกญญา ชวนชย1
ปาฏหารยแหงการสำานกรคณ หนงสอเกยวกบ
สขภาพจต แนวพทธจตวทยาประยกต ผลงานของ
อาจารยวฒพงษ ถายะพงค
หนงสอเลมนผเขยนไดนำาเรอง พทธจตวทยา
และวชาการของตะวนตกมาอธบายใหเหนความเชอมโยง
โดยยกตวอยางประกอบใหมความเขาใจชดเจนและเปน
รปธรรม
ทามกลางการดำาเนนชวตทมปจจยแวดลอมทลวน
ทำาใหเราตองดนรน ไขวควาความสำาเรจมาเปนทรพยสน
เกยรตยศ และทรพยากรอนๆ มากมาย แตมใครสกกคน
ทจะหยดมองตวเองและทำาอะไรใหกบตวเองจรงๆ บาง
เราทงหลายจะวงตามสงนอกกายไปอกนานแค ไหน
เราเหนคณคาในตวเองถกหรอผดกนแน
หนงสอเลมน อาจจะเปนสงเลกๆ นอยๆ ทจะ
จดประกายใหกบเรา เพราะจะไดรซงถงความงดงาม
หลากแงมมของคำาวา “คณคา” ทมใชจะมอยในสงรอบๆ ตว
เทานน แตภายในจตใจของเราเองนแหละทซกซอนสงทด
ทสดนไว หากเราเขาใจปาฏหารย กจะบงเกดแกตวเราเอง
120
โดยไมตองใชแรงกาย แรงใจเขาแลกอยางหนกหนาสากรรจ
เหมอนทผานมาอกกเปนได
ในหนงสอเลมน ทานผเขยนไดแสดงใหเหนวา
การสำานกรคณ มอานภาพทยงใหญทสามารถชกนำาสงดๆ
ใหเกดขนตามมาไดอก ทำาใหเรามแต ไดกบไดราวกบ
ปาฏหารย ซงดฉนจะไดไลเรยงเปนลำาดบดงน
ประการแรก คอ การชนชมใหชนใจ... คนท
ชนชมคนอนอยางเตมใจไดชอวาเปนผมจตใจสง การชมเชย
เปนการทำาบญอยางหนงในทางพระพทธศาสนา เรยกวา
ปตตานโมทนามย คอ การทำาบญดวยความชนชม อกทง
ยงจดวาเปนการแสดงกตเวทอกดวย เชนเดยวกบทเรา
ชาวพทธสวดมนตสรรเสรญบชาพระรตนตรย คอ
คณพระพทธ คณพระธรรม คณพระสงฆ การชนชม
สรรเสรญดงกลาวจะชวยสลายสงตางๆ ทเปนลบออกได
หมดสน
มตวอยางแนวความคดหนงจากนกเขยนชาว
ตะวนตก ชอ ลซา นโคลส ผเขยนหนงสอพลงแหงชวต
ฉบบ ชาวอเมรกนเชอสายแอฟรกา ในหนงสอเดอะซเครต
ของรอนดา เบรน วา จงมองเหนความดงามและความ
มหศจรรยของสงตางๆ ทอยรอบตวคณ จงสรรเสรญ
เจรญพรและสดดทกสงในชวต นคอวจนะทลำาคาดงทองคำา
เพราะเวลาทเราเอยคำาสรรเสรญเจรญพร เรากำาลงอยใน
คลนความถสงสดของความรก ชาวฮนดรจกการใชการ
ชนชมสรรเสรญ เพอใหตนมสขภาพดและมงมศรสข
เพราะพวกเขารดวาพลงแหงการสรรเสรญนน เปนพลง
อำานาจอนยงใหญทสดทมนษยทกคนม และสามารถหยบ
ออกมาใชได...
ดงนน เรามาปลกพลงแหงการสรรเสรญเจรญพร
ดวยการกลาวชนชมอยางจรงใจบคคลและสรรพสง
รอบขางกน เพราะขณะทเราเปลงคำาชนชม เราไดเปลง
ความรก ความเมตตา และการสำานกรคณออกไป เราจะรสก
ไดวาตวเราเองกำาลงยายไปอยคลนความถใหม ซงมพลง
ทงรบและสง และเปนความรสกทงดงามยง และในทสด
แลวคลนความถนนจะสะทอนกลบมาทตวเรารอยเทา
พนทว
นอกจากการชนชมแลว สงเลกๆ นอยๆ อยางหนง
ทเรยกไดวาเปนสญลกษณของความสขทเปนสากล กคอ
รอยยมคะ นำาใจจากรอยยมทจรงใจดวยความสำานกรคณ
อยางเตมหวใจนน จะกอใหเกดความปตยนด มความหมาย
และคณประโยชนทสามารถหยบยนใหแกกนไดอยาง
มากมาย โดยไมตองซอหาดวยเงนทองแตอยางใด
ทานลองนกยอนกนด เรมจากยอนเวลาเมอวานน
อาทตยกอน เดอนกอน ปกอน หรอหลายปกอนไปเรอยๆ
เรารจกคนมาแลวกคน มใครดแลเราบาง มใครใหอะไร
เราบาง มใครดกบเราบาง และเรามโอกาสจะแสดงความ
ปรารถนาด ความหวงใย และใสใจกบเขาเหลานนเปนการ
ตอบแทนมากนอยอยางไร... และขณะทเรารสกสำานกรคณ
และไดตอบแทนทานเหลานน เราสมผสไดถงพลงแหง
คณงามความดหรอไม
พลงนนเองจะเปนผลบญสงผลใหผทรคณและ
ตอบแทนคณพบแตความสขความเจรญ เปนพลงทพย
จากธรรมชาตทจะสงผลทงตอสขภาพ ความรก การงาน
การเงน ครอบครว ศรทธา บารม และความรงเรองตางๆ
ไดจรงๆ
นอกจากการชนชม และการสงความปรารถนาด
ตอกนแลว การทคนเรารจกรบผดชอบในอารมณความรสก
และการกระทำาของตน อกทงยงยอมรบและเขาใจกบ
สถานการณทเกดขน โดยหากมสงใดผดพลาดลวงเกน
ผใดไป การแสดงความกลาหาญทางจรยธรรมทยงใหญ
กวาพฤตกรรมใดๆ กคอ การกลาวคำาขอโทษ เพราะ
ทนททขอโทษ แสดงวาคนคนนนรสกผดในการกระทำา
ของตน ยอมลดคณคาของตวเองลง เพอเพมคณคาใหแก
ผอน เชดชผอนใหสงยงขน และเมอขอโทษเพราะ
สำานกผดแลว กจะนำามาสสงทสำาคญทสดอกประการหนง
คอ การใหอภยกน ซงในทางพทธศาสนาแลวการใหทาน
ทยงใหญทสดกคอ การใหอภยทาน ซงมาพรอมกบความ
รสกปตยนดและมเมตตาตอกน สงผลใหจตใจของผให
อภยเปนสข ไรความพยาบาท ตามทหลกการของการเจรญ
สมถะกรรมฐานไดกลาวไววา “ความรสกปตจะชวยดบ
ความอาฆาต พยาบาทได”
121
ทานมหาตมะ คานธ มหาบรษของโลก ไดเคย
กลาววา คนออนแอไมอาจยกโทษใหใครได การยกโทษ
และใหอภยเปนคณสมบตของคนแกรงเทานน... เราจง
ควรมาสรางคานยมใหเยาวชนมการสำานกในคณคา เพอ
นำามาซงการรจกชนชม ขอบคณ สำานกผด ขอโทษ
และใหอภยตอกน เพราะไมวาจะเปนสถานการณ ไหน
การใหอภยกนยงสามารถปดประตขงเรองรายๆ ทกเรอง
ไมใหลกลามใหญโตเกนกวาจะควบคมไดอกดวย
ทานเคยมปญหาไหมวา...คนทเราตองตดตอ
สอสารหรอทำางานดวยมกจะพดวา “ผมไมมนใจตวเอง”
“ดฉนไมไวใจคนคนนนก” “ผมไมคอยเชอมนเขาเทาไร”
คำาพดเหลานสะทอนแงมมอกดาน คอ การขาดความสำานก
รคณคาในตวเองและผอน เพราะหากคนเราคนหาความด
หรอคณคาทตนเองและผอนมได กจะสงผลใหจตใจเกด
ความไวใจใครๆ มากขน แลวเมอนนคลนความถแหง
ความไวใจกนกจะเปนพลงฝายกศล สงผลใหเกดการ
คลคลายสารพดเรองไดอยางนาอศจรรยยง
มงานเขยนของนกเขยนชอดงของตะวนตก คอ
สตเฟน เอม อาร โควย ชอ “The SPEED of TRUST:
The One Thing That Changes Everything”
ซงมผนำามาแปลเปนภาษาไทยวา “พลานภาพแหงความ
ไววางใจ” โดยหนงสอเลมนไดนำาเสนอมมมองของความ
ไววางใจในเชงเศรษฐศาสตรวา เมอไรทความไววางใจสง
ความเรวสง ตนทนจะตำา แตเมอไรทความไววางใจตำา
ความเรวตำา ตนทนจะสง กลาวคอ เมอคนเรามความ
ไววางใจทงตอตนเองและตอผอนแลว จะชวยใหการ
ตดสนใจตางทมตอกนเปนไปอยางรวดเรว สงผลตอ
การลดตนทนทงเวลา งบประมาณ และทนทางสงคมอนๆ
อกมาก
ในหนงสอเลมนนอกจากจะทำาใหเราเขาใจวา
“สรรพสงทงหลายมคณตอกนและกน” และผลแหง
ความสำานกรคณมอานภาพทยงใหญดงไดกลาวมาแลว
อาจารยวฒพงษ ยงไดนำาเสนอเนอหาอกสองสวนคะ
คอตวเรามคา และคณคาของความทกข อาจารย ไดให
ขอคดวา มนษยทกคนควรดำารงชวตอยางรคณคา การท
คนเราไมตระหนกในคณคาของตนเองนน อาจนำามาซง
ผลรายและความเสยหายเกนกวาจะคาดคดได เพราะการท
คนเราขาดการสำานกในคณคาของตนเองอยางใหญหลวง
จนสงผลใหขาดความเขมแขงทางใจซงเปนหนงในสาเหต
หลกททำาใหเกดความรสกนอยใจ เศราใจ เสยใจ ทงทจรงแลว
ทกคนเกดมาลวนมความผดหวงดวยกนทงสน แตจะ
แตกตางกนไปตามสถานการณของแตละคน
ดงนน การชวยใหทกคนเหนคณคาของตนและ
มความเขมแขงทางใจ คอการสรางแรงจงใจจากการเหน
คณคาภายในตนเอง ซงเปนสงททกคนตองรวมกนปลกฝง
และดแลอยางตอเนอง
การสำานกรคณ...ยงทำามากเทาไร พลานภาพแหง
ความปรารถนาดตอผคนททานรจกมาตลอดทงชวตจะเปน
พระอนประเสรฐทหลอมรวมเปนพลงมหาศาลเสมอน
แสงทพยสงผลใหเกดความปตยนดขนในใจทนท และ
สงดๆ กจะเกดขนเสมอ จากศตรกจะกลายเปนมตร
จากมตรกจะกลายเปนปยมตร มคนรกศรทธามากขน
และจะนำามาซงการชวยเหลอเกอกลกนและแกไขปญหา
ทกอยางใหลลวงไปดวยด ทงเรองความรก การเงน การงาน
และอนๆ อกมากมาย...เรมตงแตวนน...แลวทานจะไดพบ
กบปาฏหารยจรงๆ
ทมา: หนงสอ “ปาฏหารยแหงการสำานกรคณ” โดย
อาจารยวฒพงษ ถายะพงค จดพมพและจำาหนายโดย
สำานกพมพอมรนทร
122
สามเหลยมเบอรมวดาดนแดนอาถรรพณ
(THE BERMUDA TRIANGLE)
ภรมยพทธรตนเขยน
พมพทบรษทตถาตาพบลเคชนจำากด
พมพครงท41,กนยายน2554,240หนา,
ราคา120บาท
ธนากร นำาหอมจนทร1
หนงสอเลมน ไดนำาเสนอเกยวกบสามเหลยม
เบอรมวดา ในแงมมของความลลบ รายงานการสญหาย
ของเครองบนและเรอเดนสมทร คำาบอกเลาของผทม
ประสบการณเกยวกบความเรนลบของสามเหลยม
เบอรมวดา รวมถง การนำาทฤษฎทนาจะเปนไปไดมา
วเคราะหหาสาเหตการหายสาบสญของยานพาหนะท
เดนทางผานสามเหลยมเบอรมวดา การบดเบอนของหวง
เวลาอวกาศและอำานาจจากนอกโลก ความเปนมาในอดต
ของทองทะเลอาถรรพณ เรองลำายคในสมยกอนประวต-
ศาสตร โดยเนอหาแบงเปน 2 สวน คอ สวนนำา และ
สวนเนอเรอง ดงน
สวนนำา ประกอบดวย
1.คำาแนะนำาจากผเขยน
กลาวถง แนวคดในการเขยนหนงสอเลมน
แหลงทมาของขอมล รวมถงประสบการณในการเดนทาง
ไปยงดนแดนสามเหลยมเบอรมวดาอนลกลบของผเขยน
2.จดเชอมตอระหวางโลกกบหวงจกรวาล
กลาวถง จดทนกวทยาศาสตรเชอวาเปนจดท
เชอมตอระหวางโลกและจกรวาล ซงทำาใหสงทคนเรยกวา
มนษยตางดาว และจานบน (UFO) สามารถเดนทางระหวาง
โลกและจกรวาลได รวมไปถงขอมลจากรายงานเกยวกบ
การพบจานบนในสถานทตางๆ และมหานครแอตแลนตส
บรเวณทนกวทยาศาสตรเชอวาเปนจดเชอมตอนน
สวนเนอเรอง ประกอบดวย
1.ความลลบของสามเหลยมเบอรมวดา
กลาวถง ตำาแหนงของสามเหลยมเบอรมวดา
จดเรมตนของความลกลบ รายงานการหายสาบสญของ
เครองบนรบ เครองบนพานชย เรอเดนสมทรและมนษย
ทเดนทางไปกบยานพาหนะดงกลาว รวมถงบนทกของ
กองทพเรอสหรฐเกยวกบเหตการณการหายสาบสญของ
เครองบนแบบ TBM-3 อเวงเยอร จำานวน 5 ลำา และ
เครองบนยกษกภยทถกสงออกไปชวยเหลอนกบนและ
ลกเรอของเครองบนอเวงเยอร อกทงยงกลาวถง ทฤษฎ
แนวคด คำาบอกเลา และความเชอทนาจะเปนไปไดเกยวกบ
การหายสาบสญของยานพาหนะทเดนทางผานดนแดน
ลกลบนน
2. เครองบนทหายสาบสญเหนอดนแดน
อาถรรพณ
1อาจารยประจำา สาขาวชาวศวกรรมไฟฟา คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
123
กลาวถง เหตการณหายสาบสญของฝงบน ท 19
ซงเปนฝงบนเครองบนทงระเบดแบบ TBM-3 อเวงเยอร
จำานวน 5 ลำา ประกอบดวย นายทหารนกบน 5 นาย
พลประจำาเครอง 6 นาย ทหายสาบสญหลงการฝกบน
และเหตการตางๆ ทบนทกไดจากพนกงานวทยประจำา
หอคอยของฐานบน การหายสาบสญของเครองบนยกษ
กภยทถกสงออกไปคนหาเพอชวยนกบนและลกเรอ
และปฏบตการคนหาครงใหญในประวตศาสตร พรอมทง
คำาวพากษวจารณและคำากลาวขวญเกยวกบ UFO บรเวณ
สามเหลยมเบอรมวดา รวมถงเหตการณสำาคญตางๆ ของ
เครองบนและเรอเดนสมทรทหายสาบสญเหนอดนแดน
สามเหลยมเบอรมวดา
3.ทองทะเลแหงความพรนพรง
กลาวถง ทะเลซากาสโซ ซงเปนทะเลทอดม-
สมบรณไปดวยสาหรายซากาสซม และเปนบรเวณทเรอ
เดนสมทรหายสาบสญไปในสามเหลยมเบอรมวดามาก
ทสด
ทะเลซากาสโซ เปนทะเลทไดรบกตศพทในเรอง
ความนาสพงกลว บางกวาเปนทสงสถตของภตผปศาจ
ทะเล สตวรายดกดำาบรรพ เรองเลาตางๆ เรมตงแตสมย
เดนเรอของพวก ฟนเชยน ไวกง โรมน ซงกลาวถงเรอ
เดนทะเลจำานวนนบไมถวนทถกยดนงสงบอยกลางทะเล
การหายสาบสญของเรอเดนสมทรในยคปจจบน และ
ทฤษฎทคาดวานาจะเปนไป ได เกยวกบการอธบาย
เหตการณดงกลาว
4.คำาบอกเลาของผทหนรอดมาได
กลาวถง คำาบอกกลาวของผทหนรอดจาก
เหตการณตางๆ ทเกดขนเบรเวณสามเหลยมเบอรมวดา
ทงจากการโดยสารเครองบนและเรอ จากเหตการณทม
ลกษณะเปนปรากฏการณทางธรรมชาต และเหตการณท
คาดวานาจะเปนผลจาก UFO รวมถงบทสมภาษณของ
ผหนรอดมาไดอกดวย
5.กรณวเคราะหดวยหลกของสามญสำานก
กลาวถง การวเคราะหสาเหตการหายสาบสญ
ของเครองบนและเรอทเดนทางผานสามเหลยมเบอรมวดา
ทงปรากฏการณในทองฟาและในทะเล ททำาใหเกดอนตราย
แกยานพาหนะนนๆ และเหตทนาเชอวาเหตใดจงไม
สามารถคนหายานพาหนะทประสบเหตเหลานนไดพบ
6.การบดเบอนของหวงเวลาอวกาศและอำานาจ
จากนอกโลก
กลาวถง การบดเบอนของเวลา หรอมตทสของ
หวงอวกาศ ปรากฏการณทเปนผลใหหวงเวลาเกดการ
เปลยนแปลง ผลทเกดขน และคำาบอกเลาของผทผาน
เหตการณการบดเบอนของหวงเวลา รวมไปถงคำาบอกเลา
ของผทเคยพบกบ UFO แนวคดทเกยวกบการเคลอนท
ของ UFO ผลจากการเคลอนทของ UFO และการทดลอง
เกยวกบแนวคดดงกลาว
7.ความเปนมาในอดตของทองทะเลอาถรรพณ
กลาวถง เรองเลาปรมปราเกยวกบเหตการณ
นำาทวมโลกเมอกวา 12,000 ปกอน สงทนาเชอไดวา
เปนสงปลกสรางในสมยกอนนำาทวมโลก และเรองราว
เกยวกบอาณาจกรแอตแลนตสทรงเรอง
8.เรองลำายคสมยกอนประวตศาสตร
กลาวถง ขอสนนฐานเกยวกบความเจรญกาวหนา
ทางเทคโนโลยของชาวแอตแลนตส และความกาวหนา
ทางเทคนคและอารยธรรมของอารยธรรมตางๆ ซงบางสวน
ไดรวมเอาความเชอเกยวกบมนษยตางดาวและ UFO
เขามารวมวเคราะหความกาวหนาทางเทคโนโลยตางๆ
อกดวย
9.รวมความคดเหนทายเลม
กลาวถง ขอคดเหนตางๆ เกยวกบการไขขอ
ของใจในบรเวณสามเหลยมเบอรมวดา ประตอวกาศ และ
รายงานเกยวกบยานใตนำาลกลบทนาวกโยธนสหรฐพบ
ขณะฝกซอมรบ
10. บทเพมเตมเกยวกบการแกไขปญหา
ลกลบของสามเหลยมเบอรมวดา
กลาวถง บทสมภาษณของผรวบรวมเรองราว
มหศจรรยของสามเหลยมเบอรมวดา และประสบการณ
เกยวกบมนษยตางดาว UFO ความผดเพยนของหวงเวลา
หนงสอเลมนมเนอหาชวนตดตาม มภาพประกอบ
124
เพอใหผอานไดตดตามเนอเรอง ตางๆ ไดอยางถกตอง
เนองจากรายงานการสญหายของเครองบน และเรอ บรเวณ
สามเหลยมเบอรมวดานน จะอยในชวงหลงสงครามโลก
ครงท 2 พรอมทงคำาอธบายศพทเฉพาะทางวทยาศาสตร
เพอใหผทไมมพนฐานทางดานวทยาศาสตร ไดมความร
ความเขาใจในเนอหามากยงขน รวมไปถงคำาบอกเลาจาก
ผผานประสบการณลลบของสามเหลยมเบอรมวดา ดงนน
หนงสอเลมนจะมสวนชวยใหผอานไดมความรความ
เขาใจเกยวกบเหตการณลลบตางๆ ทเกดขนในบรเวณ
สามเหลยมเบอรมวดามากยงขน และทราบถงทฤษฎตางๆ
ทจะใชสำาหรบหาคำาตอบเกยวกบปรากฏการณตางๆ ได
ชอ______________________________________นามสกล______________________________________
ในนาม_____________________________________________________________________(ระบชอองคกร)
เลขท___________หมท________ตรอก/ซอย__________________________ถนน_____________________
แขวง/ตำาบล________________________เขต/อำาเภอ_____________________จงหวด___________________
รหสไปรษณย_________โทรศพท______________________โทรสาร_______________อเมล_______________
การออกใบเสรจรบเงน pตองการ pไมตองการ
ออกใบเสรจในนาม________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
สำหรบสมชก
pสมาชกใหม pตออายสมาชก
ตงแตปท______ฉบบท______เดอน________________________พ.ศ.________ระยะเวลา_____ป
อตราคาสมาชก:1ป2ฉบบเปนเงน240บาท
กรชำระคสมชก
pธนาณต pตวแลกเงน pเงนสด
จำานวนเงน_____________บาท(_________________________________________)
ธนาณต/ตวแลกเงนจายปณ.ธญบร 12110 ในนม มหวทยลยอสเทรนเอเชย
สงท สำนกหอสมดกลง
มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
200ถนนรงสต-นครนายก(คลอง5)ตำาบลรงสตอำาเภอธญบรจงหวดปทมธาน12110
(วงเลบมมซองดานขวา“สมาชกวารสารEAU”)
ประสานการสมครสมาชก:อรพนทลกอนทร
สำานกหอสมดกลางโทร:0-2577-1028#377
ใบสมครสมาชกวารสารวชาการมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย
นโยบยกรจดพมพ วารสารEAUHeritageเปนวารสารราย6เดอนมหาวทยาลย
อสเทรนเอเชยจดพมพขนเพอเผยแพรความรในสาขาวชาตางๆดาน
วทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอใหเกดประโยชนตอการศกษาคนควา
และเปดโอกาสใหนกศกษานกวจยคณาจารยตลอดจนนกวชาการ
ทวไปทงภายในและภายนอกมหาวทยาลยไดมโอกาสเผยแพรผลงาน
ใหเปนทรจกตอสาธารณชน และไดแลกเปลยนความรในวทยาการ
ดานตางๆ
บทควมทเสนอเพอตพมพ บทความทเสนอเพอพจารณาตองเปนบทความวชาการหรอ
รายงานการวจยทงภาษาไทยภาษาองกฤษหรอภาษาตางประเทศอน
เรองทจะไดรบการตพมพตองผานกระบวนการพจารณากลนกรองโดย
ผทรงคณวฒในสาขาวชาทเกยวของกอนลงตพมพ และตองเปน
บทความทยงไมเคยไดรบการตพมพเผยแพรหรออยระหวางการ
พจารณาในวารสารอนๆ(การละเมดลขสทธถอเปนความรบผดชอบ
ของผสงบทความโดยตรง)
กรเตรยมตนฉบบ ตนฉบบทเสนอเพอพจารณาลงตพมพตองมรปแบบดงตอไปน
1.พมพดวยกระดาษA4ความยาวประมาณ6-10หนา
2.รปแบบตวอกษรใหใชAngsananewทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ
และขนาดของตวอกษรหากเปนชอเรองใชตวอกษรขนาด20หวขอ
ตางๆ ใชตวอกษรขนาด16และสวนเนอหาทวไปใชตวอกษรขนาด15
3.รปแบบการจดหนาและจดแนวขอความชดซาย(ไมตองปรบขวา)
4.เขยนชอตำาแหนงสถานททำางานและทอยของผเขยนอยางชดเจน
โดยแยกออกจากสวนตนฉบบและบทคดยอ
5.แนบบทคดยอทงภาษาไทยและภาษาองกฤษมาพรอมกบบทความ
โดยกำาหนดความยาวของบทคดยอไมเกนครงหนากระดาษA4
พรอมทงกำาหนดคำาสำาคญ(keywords)ไมเกน6คำา
6.แยกไฟลตาราง รปภาพทประกอบในเนอหาบทความและสงมา
พรอมกบไฟลบทความ
กรององและกรเขยนเอกสรององ ในกรณทผเขยนตองการระบแหลงทมาของขอมลในเนอเรอง
ใหใชวธการอางองแบบนามป(APA)โดยระบชอผแตงปพมพและ
เลขหนาทขอมลปรากฎอย(ชอนามสกล,ปพมพ,เลขหนา)ตวอยางเชน
(ธวชชยสนตวงษ,2540,หนา142)
(Fuchs,2004,p.21)
สวนการเขยนรายการอางองทายเลมใหใชระบบการอางอง
แบบAPAตวอยางการเขยนรายการอางองมดงน
1. หนงสอ
ชอผแตง.(ปพมพ).ชอหนงสอ(ครงทพมพ).เมองทพมพ:สำานกพมพ
หรอหนวยงานทพมพ.
ประคองกรรณสต.(2541).สถตเพอการวจยทางพฤตกรรมศาสตร.
กรงเทพฯ:บรรณกจ.
วทยานภารกลกจ.(2523).การเมองสวนทองถนในประเทศไทย
(พมพครงท2).กรงเทพฯ:โรงพมพมหาวทยาลยรามคำาแหง.
Sharp,W.F.(1985).Investment(3rded.).NewJersey:
Prentice-Hall.
2. ชอบทในหนงสอรยงนกรประชม
Hay,S.P.(1975).Politicalpartiesandthecommunity-society
continuum.InW.N.Chambers&W.D.Burnham
(Eds.).,The American party systems Stage of
political development(2nded.).NewYork:
Oxforduniversitypress.
สไรพงษทองเจรญ.(2539).สาระสำาคญเกยวกบการเรยนการสอน
ภาษาองกฤษระดบประถมศกษา.ในเอกสารการสอนชดวชา
การสอนภาษาองกฤษระดบประถมศกษา(พมพครงท2,
หนวยท9). นนทบร: สำานกพมพมหาวทยาลยสโขทย
ธรรมาธราช.
3. วรสร
ชอผแตง.(ปทพมพ). ชอบทความ. ชอวารสาร, ปท(ฉบบท),
เลขหนา.
สจนต สมารกษ.(2550) หลากหลายปญหาการเลยงโคนมใน
ประเทศไทย.วารสารเศรษฐกจการเกษตร,27(2),53-57.
4. หนงสอพมพ
ชอผแตง.(ป,เดอนวนท).ชอบทความ.ชอหนงสอพมพ,หนา.
ศรสกลลวาพระพนธ.(2545,กรกฎาคม11).จบทวใสกระเปา
เขาทำากนอยางไร?.มตชน,หนา19.
5. วทยนพนธ
กอบกลสรรพกจจำานง.(2541).การวจยเชงนโยบายเพอการพฒนา
นโยบายการใชอนเทอรเนตสำาหรบสถาบนอดมศกษาไทย.
ดษฎนพนธครศาสตรดษฎบณฑต,จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
6. สรสนเทศจกอนเทอรเนต
ชอผเขยน.(ปทเผยแพรเอกสาร).ชอเรอง.คนจาก(ระบURL
ทสบคนบนอนเทอรเนต).
มานพแกวผกา.(2549).เศรษฐกจพอเพยงกบการคาเสรไปดวยกน
ไดจรงหรอ.คนจากhttp://www.ftawatch.org
ชอผเขยน.(ปทเผยแพรเอกสาร).ชอเรอง.คนเมอ(ระบวนเดอน
ป),จาก(ระบURLทสบคนบนอนเทอรเนต).
Prizker,T.J.(1989).An early fragment from central Nepal.
Retrievedfromhttp://www.ingress.com/-astranart/
pritzker.html
กรบอกรบเปนสมชก ผสนใจสามารถตดตอบอกรบเปนสมาชกไดทกองบรรณาธการ
วารสารEAUHeritageอตราคาสมครเปนสมาชกปละ240บาท
สถนทตดตอ ผสนใจเสนอบทความหรอบอกรบเปนสมาชกสามารถตดตอไดท
กองบรรณธกรวรสร EAU Heritage (สำนกอธกรบด)
200ถ.รงสต-นครนายก(คลอง5)ต.รงสตอ.ธญบร
จ.ปทมธาน12110
โทรศพท:0-2577-1028
e-mailaddress:eau_heritage@eau.ac.th
ปรชญา
“บอเกดแหงปญญา คอ การศกษาทกวางไกล”(Wisdom Through Global Education)
วสยทศน
มหาวทยาลยแหงการเรยนรเพอคณภาพและคณธรรมในเอเชย(Learning University for Quality and Morality in Asia)
top related