กจกรรมบรณาการวทยาศาสตรและเทคโนโลยส าหรบเดกปฐมวย

รศ. บรรพต พรประเสรฐคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

ความหมายของวทยาศาสตร

• เปนวชาทมการสบคน การสงเกต การแสวงหา

ความจรงทกสงทกอยางในโลก วทยาศาสตรสอนให

มนษยรความจรงทมระบบ และจดไวอยางมระเบยบ

แบบแผน สามารถยอมรบและพสจนได

ความส าคญของวทยาศาสตรท าใหเดกปฐมวย.

• ชางสงเกต • มประสบการณทางวทยาศาสตร• รจกประโยชนและคณคาของสงแวดลอม สงคม และสตปญญา

• ใชเวลาวางอยางมคณคา • มอสระในการคด• ไดใชสวนตาง ๆ ของรางกายท างานเพอประสานสมพนธกน• กระตอรอรน อยากรอยากเหน ตอบสนองธรรมชาตตามวยเดก

• เปนนกคด นกคนควา ทดลอง• อยากเรยนอยากรในทกเรอง

วธการทางวทยาศาสตร

1. ขนก าหนดขอบเขตปญหา2. ขนตงสมมตฐาน3. ขนเกบรวบรวมขอมล4. ขนวเคราะหขอมล5. ขนอภปรายและลงขอสรป

การก าหนดขอบเขตของปญหา

เพอใหสามารถศกษาไดทนเวลาเหมาะสมกบทรพยากร เวลา แรงงาน ทมอย เชน ปญหาคอ.....

จะท าน าใหสะอาดไดอยางไร

อาจก าหนดวาจะท าน าในสระนใหสะอาดไดอยางไร

ถาไมก าหนดขอบเขตไว ตองท าน าทงโลกใหสะอาดคงไมไหว

การตงสมมตฐาน

เปนการคาดคะเนค าตอบปญหาลวงหนา อยางมเหตผล โดยใชขอมลทมอยบางสวน

อาจมหลายค าตอบ หรอหลายสมมตฐาน

อาจผด หรอ ถกกได

การเกบรวบรวมขอมลคอการรวบรวมขอมลความร ทเกยวกบปญหานน ๆดวยการ ทดลอง อาน ศกษา คนควา ถามผร

ใหไดขอมลใหมากทสด

การวเคราะหขอมล

ขอมลทรวบรวมมาไดครบถวนถกตอง

เพยงพอทจะใชแกปญหาหรอไม

ตองน ามาวเคราะห

การอภปรายและลงขอสรป

น าขอมลทวเคราะหแลว มาอภปรายรวมกน เพอสรปเรยงล าดบ

และเลอกวธแกปญหาทดทสด มาใชแกปญหานน ๆ

วธการทางวทยาศาสตร1. ขนก าหนดขอบเขตปญหา

5. ขนอภปรายและลงขอสรป

วธการทางวทยาศาสตร

2. ขนตงสมมตฐาน

3. ขนเกบรวบรวมขอมล4. ขนวเคราะหขอมล

จตวทยาศาสตรจตวทยาศาสตร อาจเรยกไดอกค าหนงวา เจตคตทางวทยาศาสตร เปนเรองของความคด ความเขาใจ ภายใน บคคลทมจตวทยาศาสตร จะแสดงพฤตกรรม ดงน

1.สนใจใฝร 2.มความเพยรพยายาม

3.มเหตผล 4. ซอสตย

5.มระเบยบและรอบคอบ 6.ใจกวาง

การสอนเพอใหเดกมจตวทยาศาสตร

เดกสามารถซมซบสง ตางๆไดอยางรวดเรว โดยการจดประสบการณและกจกรรม ใหเดกเกดการเรยนรโดยผานทางการเลน หรอจดกจกรรมการเรยนโดยใหเดกไดทดลอง การปฏบต การเลนกบเพอน การศกษานอกสถานทการเลานทาน การวาดภาพทสอจากความคดของเดก และ ในทกกจกรรม ครใชค าถาม

ถามเพอใหเดกตอบโดยแสดงความคดออกมา

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย

ความช านาญในการ สงเกต การวด การจ าแนกประเภท

การหาความความสมพนธระหวางสเปสกบเวลา

การใชตวเลข การจดกระท ากบขอมล การลงความเหน

และทกษะอนๆ อยางคลองแคลวถกตองและแมนย า

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

• แบงออกเปน 2 กลม ดงน

- ทกษะฯ ขนพนฐาน

- ทกษะฯ ขนบรณาการ เกดจากการ

ผสมผสานทกษะฯ ขนพนฐานเขาดวยกน

ทกษะกระบวนการฯขนพนฐาน

• 1. การสงเกต 2. การวด

• 3. การใชตวเลข 4. การจ าแนกประเภท

• 5. การหาความสมพนธระหวางสเปสกบเวลา

• 6. การสอความหมาย

• 7. การลงความเหนจากขอมล

• 8. การพยากรณ

1.ทกษะการสงเกต

หมายถงการใชประสาทสมผสใหมากสวนทสด สงเกตวตถหรอเหตการณเพอใหไดขอมลมากทสด แลวรายงานผลการสงเกต โดยไมใสความคดเหนของตนลงไป

ขอมลทไดจากการสงเกต

ขอมลเชงคณภาพ ไดแก ส เสยง เมอเขยา หรอ เคาะ รปราง พนผว กลน รสชาต

ขอมลเชงปรมาณ ไดแก จ านวนหรอขนาด เชงปรมาณ เชน หนาประมาณ 2 นว สงประมาณ 5 เมตร หนกประมาณ 3 กโลกรม เปนตน

ขอมลทเกยวกบการเปลยนแปลงเชน น าแขงในแกวทตงไวบนโตะละลายทละนอย ควนไฟลอยสงขน ใบไมคอยๆเปลยนจากสเขยวเปนสน าตาล เปนตน

2.ทกษะการจ าแนกประเภท

• สามารถแบงประเภทของวตถได

• บอกเกณฑทใชแบงได

• บอกเหตผลทใชเกณฑนนได

• แบงตามเกณฑทผอนก าหนดได

• บอกเกณฑทผอนจ าแนกวตถได

3.ทกษะการวด

สามารถเลอกเครองมอวดไดเหมาะสม บอกและแสดงวธวด

ไดถกตอง และวดเปนจ านวน ตวเลข โดยมหนวยก ากบเสมอ

- รปรางของสงทวด เชน ไสเดอน

- เลอกเครองมอวดเหมาะสม

- ความสามารถของผวด

• ควรวดอยางนอย 3 ครง แลวใชคาเฉลย

4.ทกษะการสอความหมายการน าขอมลทไดมายงไมไดเปลยนแปลง เรยกวา ขอมลดบ เมอท าใหเขาใจงายขนเชน เรยบเรยงขอความ ท าตาราง กราฟ เรยกวา ขอมลทจดกระท าแลว และสามารถน าเสนอขอมลชดนนใหผอนเขาใจดขน- เลอกรปแบบการน าเสนอทเหมาะสม- บอกเหตผลทเลอกวธน- น าเสนอใหผอนเขาใจไดด- บรรยายไดชดเจนสอความหมายใหผอนเขาใจไดด

5.ทกษะการลงความเหนการน าขอมลทไดจากการสงเกตไปสมพนธกบความรเดมหรอ ประสบการณเดม เพอลงขอสรปหรออธบายสงนน

- สามารถอธบาย หรอสรปโดยเพมความคดเหนใหกบขอมลนนโดยใชความรเดมหรอประสบการณเดมมาชวย

6.ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบเวลา

สเปสของวตถ หมายถง ทวางทวตถนนครอง ทมรปราง

เชนเดยวกบวตถนน

ความสมพนธระหวางสเปสของวตถ คอความสมพนธระหวาง 3 มตกบ 2 มต ความสมพนธระหวาง ต าแหนงทอยของวตถหนง กบอกวตถหนงความสมพนธระหวางสเปสของวตถหรอทอยของวตถทเปลยนไปกบเวลา

7.ทกษะการใชตวเลข

ความสามารถในการใชจ านวน ตวเลข การนบ การบวก การลบการคณ การหาร การหาคาเฉลย- นบสงของไดถกตอง- ใชตวเลขแสดงจ านวนทนบได- บวก ลบ คณ หาร และหาคาเฉลยไดคาเฉลยได

8.ทกษะการพยากรณการคาดคะเนถงสงทจะเกดขนลวงหนา โดยอาศยขอมลจากการสงเกตหรอปรากฏการณทเกดขนซ าๆ หรอน าความรทมอยในเรองนนๆมาชวย

• ท านายผลทเกดจากขอมลทเปนหลกการ กฎ หรอทฤษฎทมอยได

• พยากรณขอมลเชงปรมาณ ท านายผลทเกดขนภายในและภายนอกขอบเขตของขอมลได

เนอหาทางวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย

1. เรองสสารและพลงงาน1.1 อากาศทอยรอบตวเรา 1.2 อากาศทอยในทวาง1.3 การเคลอนทของอากาศ 1.4 อากาศทเราหายใจเขาไป1.5 อากาศชวยใหตดไฟ 1.6 ไอน าในอากาศ1.7 การเปลยนรปรางจากน าเปนกอนเมฆ 1.8 แสงสวางจากไฟฟา1.9 แรงดงดดของแมเหลกตอน า 1.10 การเดนทางของเสยง1.11 แหลงก าเนดของเสยง 1.12 การท างานของเครองจกร1.13 เครองยนตมสงทท าใหเกดพลงงานตางกน เชน น ามนไฟฟา หรอแรงลม

เนอหาทางวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย

2. สงมชวต2.1 สงมชวตตองการอากาศ น าอาหาร และอณหภมทเหมาะสม2.2 สตวแตละชนดกนอาหารตางกน2.3 สตวเคลอนทไดหลายวธ2.4 พชทอยในน าและพชทปลกในดน2.5 พชบางอยางเกดจากเมลดบางอยางเกดจากหนอ2.6 พชผลดใบ และพชไมผลดใบ2.7 การปรบตวของพชและสตวตามฤดกาล2.8 ลกออนของสตว2.9 การเลยงดลกออนของสตวบางชนด

เนอหาทางวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย

3. โลกและจกรวาล3.1 ดวงอาทตย ดวงจนทร และดวงดาวตาง ๆ3.2 การเดนทางไปดวงจนทรของมนษย3.3 การสงดาวเทยมไปโคจรรอบโลก 3.4 การโคจรของดวงดาว3.5 แสงสวาง และความรอนจากดวงอาทตย3.6 สวนประกอบของโลก ดน และน า3.7 อากาศทหอหมโลก3.8 ชนดของดน

เนอหาทางวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย

4. มนษยกบสงแวดลอม4.1 พชและสตวใชท าอาหารเครองนงหมและทอยอาศยของมนษย

4.2 แรงงานจากสตวชวยมนษยได

4.3 มนษยเลยงสตวไวเพอความเพลดเพลน

4.4 มนษยสามารถเดนทางไดหลายวธ

4.5 มนษยสามารถสรางและควบคมแสงสวางได

4.6 มนษยสามารถสรางและควบคมความรอนได

หลกการจดกจกรรมบรณาการทางวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย

1. ตองมการวางแผนทด ก าหนดจดมงหมายทชดเจน

2. มงเนนพฒนาความร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และ ใหมจตวทยาศาสตร หรอเจตคตทางวทยาศาสตร

3. เลอกกจกรรมทเหมาะสมกบความสามารถตามวยและความสนใจของเดก

4. แนะน าวสดอปกรณ ชกชวนใหเดกสนใจ และลงมอปฏบต

หลกการจดกจกรรมบรณาการทางวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย

5. จดประสบการณหลาย ๆ ประเภท เชนการสาธต การเลานทาน การอภปรายและการปฏบตการทดลอง

6. ใชค าถามกระตนใหเดกคดและกระตอรอรนทจะคนหาค าตอบดวยตนเอง

7. ใหเดกถามค าถาม ครไมควรตอบเดกทนท แตใหโอกาสเดกไดท ากจกรรมทเดกคนพบดวยตนเอง

8. ยดหยนเวลาใหโอกาสเดกไดท ากจกรรมตอไป เมอเดกยงใหความสนใจ

หลกการจดกจกรรมบรณาการทางวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย

9. ใหเดกเลอกท ากจกรรมตาง ๆ จากความสนใจและความตองการดวยความสข

10. ใหมความตอเนองสม าเสมอ และหมนเวยนสบเปลยนกจกรรมไปตามเหตการณ

11. การจดสภาพแวดลอมใหนาสนใจปลอดภย

12. ควรเปนเรองราวทใกลตวเดกมความหมายกบเดก

หลกการจดกจกรรมบรณาการทางวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย

13. เปดโอกาสใหเดกมสวนรวมในการจด

14. เดกปฐมวยนนเปนนกวทยาศาสตรโดยธรรมชาตอยแลวจดสภาพแวดลอมเออใหเดกไดส ารวจ คนพบ

ประเภทการจดประสบการณทางวทยาศาสตร

1.การจดประสบการณแบบสนทนาและอภปรายซกถาม

2. การจดประสบการณแบบการเลานทานและละครสรางสรรค

3. การจดประสบการณแบบสาธต

4. การจดประสบการณแบบปฏบตการทดลองและการท าอาหาร

5. การจดประสบการณแบบการศกษานอกสถานท

6. การจดประสบการณแบบการเลนเกมและบทบาทสมมต

7. การจดประสบการณแบบการท าสวนปลกพช

8. การจดประสบการณแบบผสมผสาน

เนอหา(Content)

วธสอน(Pedagogy)

บรบท(Context)

สวนประกอบส ำคญ 3 สวนในกำรจดกระบวนกำรเรยนร

วทยำศำสตรส ำหรบเดกปฐมวย

การสอนวทยาศาสตรปฐมวย

กรอบแนวคดในกำรออกแบบกำรเรยนร

เปำหมำยกำรสอน

เดกปฐมวยสำมำรถเรมเรยนรวทยำศำสตรไดจำกกำรทดลองทใกลตว งำย

นำตนเตน ชวนใหสนก กระตนใหเกดควำมอยำกรอยำกเหน ทำทำยใหหำค ำตอบ

ท ำใหเปนคนทรจกคด มเหตผล และเปนคนทมเจตคตทดทำงวทยำศำสตร

กำรทดลองวทยำศำสตรส ำหรบเดกปฐมวยจงมงจดประกำยควำมคดและ

ควำมสนใจวทยำศำสตรใหกบเดกเพอสรำงเดกใหรกวทยำศำสตร

กจกรรมบรณาการใชประสำทสมผสท ง 6 ตำ ห จมก ลน ผวสมผส และจต

ฝกทกษะกระบวนกำรทำงวทยำศำสตรข นพนฐำน 8 ทกษะ

1. ทกษะกำรสงเกต 2. ทกษะกำรลงควำมคดเหนจำกขอมล 3. ทกษะกำรจ ำแนกประเภท 4. ทกษะกำรพยำกรณ

5. ทกษะกำรวด 6. ทกษะกำรค ำนวณ

7. ทกษะกำรหำควำมสมพนธระหวำงสเปสกบสเปส และสเปสกบเวลำ และ8. ทกษะกำรจดกระท ำและสอควำมหมำยขอมล

กจกรรมบรณำกำร

• ใชกระบวนกำรสบเสำะหำควำมรทำงวทยำศำสตร 5 ขนตอน คอ

1. ขนสรำงควำมสนใจ

2. ขนส ำรวจและทดลอง

3. ขนอธบำยและลงขอสรป

4. ขนขยำยควำมร

5. ขนประเมนผล

กระบวนกำรกำรจดกำรเรยนกำรสอน

เปนกำรสอนวทยำศำสตรทเนนพฒนำกำรของเดกอยำงเปน

องครวม ประกอบดวยกำรทดลองวทยำศำสตรทอยใกลตวดวยกำร

ลงมอปฏบตโดย เนนทกษะกระบวนทำงวทยำศำสตรข นพนฐำน

เชน กำรสงเกต กำรเปรยบเทยบ กำรจ ำแนกแยกแยะ กำรจด

หมวดหม กำรบนทกขอมล กำรสรปขอมล และกำรน ำเสนอขอมล

1. ขนสรำงควำมสนใจ (Engage)แนะน ำท ำควำมรจกวสด อปกรณ ของกำรทดลองเรองนนๆ

(รปลกษณ คณสมบต พฤตกรรม ศกยภำพในกำรใชงำน ชอเรยก)

กระตนดวยค ำถำมใหเดกคำดเดำวำจะเกดอะไรขนถำท ำเชนนน ?

ล ำดบขนตอนกำรจดกำรเรยนกำรสอน

2. ขนส ำรวจและทดลอง (Explore or experiment)ทดลองแตละขนตอนภำยใตกำรควบคมของคร โดยครกระตนดวยค ำถำม

เพอเดกพฒนำทกษะกระบวนกำรทำงวทยำศำสตรข นพนฐำน 8 ทกษะ1. ทกษะกำรสงเกต

2. ทกษะกำรลงควำมคดเหนจำกขอมล

3. ทกษะกำรจ ำแนกประเภท

4. ทกษะกำรพยำกรณ

5. ทกษะกำรวด

6. ทกษะกำรค ำนวณ

7. ทกษะกำรหำควำมสมพนธระหวำงสเปสกบสเปสและสเปสกบเวลำ

8. ทกษะกำรจดกระท ำและสอควำมหมำยขอมล

ผลจำกกำรทเดกไดทดลองท ำใหเดกคนพบขอเทจจรงดวยตนเอง

นกเรยนตรวจสอบวำผลกำรทดลองเปนไปตำมทคำดเดำไวหรอไม

3. ขนอธบำยและลงขอสรป (Explain)ครอธบำยอยำงเหมำะสมกบวย จำกนนครและดกรวมกนลงขอสรป

ใหไดขอเทจจรงทำงวทยำศำสตร

4. ขนขยำยควำมร (Extend)ครชใหเหนถงกำรน ำควำมรนไปใชในชวตจรง

ครชแนะจตส ำนกกำรอนรกษทรพยำกรและสงแวดลอมบนฐำนควำมพอเพยง

5. ขนประเมนผล (Evaluate)เดกบอกไดถงสงทไดรบร / เรยนรจำกกำรทดลอง

เรอง แมเหลก

กำรทดลอง - รปรำงของแมเหลก

- แรงดด / แรงผลกของแมเหลก

- กำรเลน “จบไมได ไลไมทน”

ตวอยำงกจกรรมบรณำกำรกำรสอนวทยปฐมวย

ตวอยำงกำรทดลองวทยำศำสตร

คร งท 12 สำระกำรเรยนรเรองแมเหลก

กำรทดลองเรองท 24 รปรำงของแมเหลก/ แรงของแมเหลก/ กำรเลน “จบไมได ไลไมทน”

ภำพวสดและอปกรณทใชในกำรทดลอง

กำรเลน “จบไมได ไลไมทน”

หลกกำร : แมเหลกขวเหมอนกนจะผลกกน ขวตำงกนจะดดกน

แมเหลกรปรำงตำงๆ

ภำพพฤตกรรมกำรเรยนกำรสอน

กจกรรมเรอง “รปรำงแมเหลก”

ครแนะน ำแมรปทรงเหลกตำงๆ ซงใชในกำรทดลองเรอง “รปรำงของแมเหลก”

นกเรยนปฏบตกำรทดลอง เรอง “รปรำงของแมเหลก” โดยกำรสงเกตและสมผส

ครและนกเรยนรวมกนรองเพลงและท ำทำทำงประกอบ “จบไวๆ”

ครและนกเรยนรวมกนสรปหลงกำรทดลองเรอง “รปรำงของแมเหลก”

กจกรรมเรอง “แรงดด/แรงผลกของแมเหลก”

ครแนะน ำวสดอปกรณในกำรทดลองเรอง “แรงของแมเหลก”

นกเรยนปฏบตกำรทดลองเรอง “แรงดด/แรงผลกของแมเหลก”

โดยกำรสงเกต สมผส และทดลอง

ครและนกเรยนรวมกนสรปหลงกำรทดลอง เรอง “แรงดด/แรงผลกของแมเหลก”

โดยครน ำหนงสอ “แมเหลกคออะไร?” มำเลำใหนกเรยนฟง

ครแนะน ำวสดอปกรณพรอมกบสำธตกำรท ำงำนศลปะ เรอง “ผเสอโบยบน”

นกเรยนปฏบตกำรท ำงำนศลปะ เรอง “ผเสอโบยบน”

นกเรยนน ำเสนอผลงำนของตนเองอยำงภำคภมใจ

กจกรรมเรอง “จบไมไดไลไมทน”

ครแนะน ำวสดอปกรณในกำรทดลองเรอง “จบไมได ไลไมทน”

ครสำธตกำรทดลอง เรอง “จบไมได ไลไมทน”โดยกำรเลำนทำนประกอบตกตำแมเหลก

นกเรยนปฏบตกำรทดลองเรอง “จบไมได ไลไมทน”

โดยกำรสงเกต สมผส และทดลอง

ครและนกเรยนรวมกนสรปหลงกำรทดลอง “จบไมได ไลไมทน”

ครและนกเรยนรวมกนสรปกำรทดลองเกยวกบ

“แมเหลก” ทไดทดลองในวนน

เทคโนโลยส าหรบเดกปฐมวย

การน าความร ทกษะ และทรพยากรมาสรางสงของ เครองใชหรอวธการโดยผานกระบวนการเพอแกปญหา สนองความตองการ หรอเพมความสามรถในการท างานของมนษย

กระบวนการเทคโนโลย

• ขนท 1 ก าหนดปญหาและความตองการถงพลาสตกทใชแลว สามารถน ามาใช

ประโยชน เพอลดปญหาขยะ

กระบวนการเทคโนโลย

• ขนท 2 รวบรวมขอมลแสวงหาวธการแกปญหาคนหา สอบถามเพอรวบรวมขอมลหรอ

วธการทสามารถน าถงพลาสตกมาใชประโยชน

- น ามาประดษฐสงของตางๆ

- น ามาใสขยะเปนถงขยะ

- น ามาหอผลไมในสวน

กระบวนการเทคโนโลย

• ขนท 3 เลอกวธแกปญหาเลอกวธการแกปญหาทเหมาะสมกบ

สถานการณ

- ถงสะอาดสสวย น ามาประดษฐสงตางๆ

- ถงสะอาดสไมสวย น ามาเปนถงใสของ

- ถงไมสะอาด น ามาเปนถงขยะ

กระบวนการเทคโนโลย

• ขนท 4 ออกแบบและปฏบตการถงพลาสตกสสวย สะอาด ตองการน ามา

ประดษฐดอกไม จงออกแบบและประดษฐ

กระบวนการเทคโนโลย

• ขนท 5 ทดสอบลองน าดอกไมไปตกแตงตามสถานทตางๆ

ตามทตองการเพอใหเกดความสวยงาม

กระบวนการเทคโนโลย

• ขนท 6 ปรบปรงแกไขหากไมเหมาะสม ไมสวยงาม ไมคงทน ให

ปรบปรงแกไข ใหเหมาะสมกบการใชประดบตกแตงในสถานทตางๆ

กระบวนการเทคโนโลย

• ขนท 7 ประเมนผลเมอประดษฐดอกไมเสรจแลวใหน าไปวาง

ตกแตงและประเมนผล

ค ำถำมชวนคด

กลบไปพฒนำโรงเรยนอยำงไร ?