çocuk ve şiddet(fazlası için )
Post on 21-Jul-2015
476 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Çocuk ve Şiddet
Prof. Dr. Betül Ulukol
Ankara Üniversitesi Tıp FakültesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD.
Sosyal Pediatri BD.
Ankara Çocuk Koruma Birimi (AÇOK)
Şiddet
• «Bireyin kendisine, diğer bir kişiye ya da grup veya topluluğa yaralanma, ölüm, psikolojik zarar, yoksunluk ya da gelişim bozukluğuna yol açacak ya da yol açma olasılığı yüksek olacak şekilde, kasıtlı olarak fiziksel güç ya da kudret uygulaması ya da bununla tehdit etmesi»
DSÖ, 2002
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Şiddetin Görülme Sıklığı
• Fiziksel İstismar % 13 – 36
• Cinsel İstismar % 10 – 44
• Çocuklar ve ergenler arasında zorbalık % 7 -34
• Ceza evindeki çocukların ceza evine girmeden önceki 3 ayda şiddetle karşılaşma sıklığı % 70
• Çocuk işçi % 5.9
TUİK, 2011
TBMM, Şiddet raporu, 2007
Alikaşifoğlu M ve ark, 2006
Karaman-Kepenekci & Cinkir, 2006
Pekel-Uludagli & Ucanok, 2005Eskin M ve ark, 2005
Alikasifoglu M ve ark., 2004
Kapci E,2004
Zoroğlu SS ve ark, 2003
Oral R ve ark, 1996
Atamer TA, 1988
Bilir S, 1986Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Şiddetin Görülme Sıklığı
• Ailelerin
• %34ˊünde fiziksel şiddet
• % 53ˊünde sözel şiddet
• Çocukların % 46ˊsı fiziksel şiddet görüyor
• Kadınların % 71.4 ü geçmişteki ya da şimdiki gebelik döneminde ruhsal/sözel, fiziksel ya da cinsel şiddete maruz kalmış
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu-1995
Ayrancı ve arkadaşları , 2002
Ölüm “Yere vura vura dövüyorum”
“Bana yardım edin, yoksa ya onu, ya kendimi öldüreceğim”
“Çok huysuz, bir kere ağlamaya başlayınca durduramıyorum”
Fiziksel sakatlıklar Körlük
Sağırlık, konuşma bozuklukları
Kol ve bacaklarda kırıklar
Motor yetersizlikler
Kafada, yüzde, gövdede kalıcı izler
Şiddete uğrayan çocuklara neler oluyor?
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Bilişsel yetersizlik
Davranış sorunları, ruh sağlığında bozulma Uyuşturucu, alkol, sigara kullanımı
Arkadaş ilişkilerinde başarısızlık
Aile ilişkilerinde başarısızlık
Akademik başarıda yetersizlik
Dissosiyatif davranış bozuklukları
İntihar sıklığında artış
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Şiddete uğrayan çocuklara neler oluyor?
AİLE İÇİ ŞİDDET ÇOCUĞU NASIL ETKİLİYOR?
Şiddet gören kadınların annelik işlevleri ve
çocuklarıyla ilişkileri bozulur
Çocuğun şiddet görme riski artar
Çocuklar ana baba arasında şiddete tanık
olur
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Sessiz, unutulmuş ya da görünmez kurbanlar (Edleson 1999)
Doğrudan şiddete maruz kalmasalar da, bu çocuklar diğer istismar edilmiş ya da
ihmal edilmiş çocuklarla aynı türden belirtiler göstermektedir
(McDonald ve Jouriles 1991)(Stephens 1999)
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Şiddete Tanık Olan Çocuk...
• Çocukların yarısı şiddete fiilen müdahale ettiğinin bildirilmekte
• Kısa dönemde saldırganlıkta artış, edilgenlik, çekilme, somatik belirtiler, bunaltı ve intihar girişimi sık
• Ana baba ya da çocuktan sorumlu olan kişilerce yüzüstü bırakılma, kandırılma, ihanete uğrama nedeniyle, olağan koruyucu mekanizmalar daha katı yada daha az kullanılabilir hale gelir
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Şiddete Tanık Olan Çocuk...
• Yardıma gereksinimi olan berelenmiş bir annenin ruhsal ve hatta birçok kez fiziksel bakımını üstlenmek zorunda kalır
• Çocuk, annesine annelik yapmak gereksinimi duyar
• İçselleştirilen bu ilişki biçimi, gelecekteki kötüye kullanılma ilişkilerindeki bağımlılığın temellerinden birini oluşturur
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Şiddete Tanık Olan Çocuk...
• Şiddet gördüğü için muhtemelen depresif olan annenin çökkünlük duygularını da içselleştirir
• Çocuk tam olarak ne beklediğini bilemeden anneye yapışır, çökkün bir anneyi kendi haline bırakıp da kendi yoluna gidemez, suçluluk duyar
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
• Şiddet uygulayan baba, çocuğun dünyasında güven ve sevgi kaynağı değil; korku kaynağı, öfke kaynağı, tutarsız, güvenilmez biri haline gelir.
• Çocuk şiddet uygulayan baba imgesi ile ailenin bakımını üstlenen, çocuğa sevgi duyan baba imgesi arasındaki değişimlere uyum sağlama güçlüğü yaşar.
Şiddete Tanık Olan Çocuk...
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Çocukluk çağında şiddete uğrayan erişkin
• Davranış sorunları
• Psikolojik sorunlar
• Somatik yakınmalar
• Hastalıklar
• Erken ölüm
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Yaygın ve süregen etkiler
• Nörodevelopmental gecikme
• HPA Aks disfonksiyonu
• Metabolik sendrom
• İmmün sistem disfonksiyonu
• Major depresiv hastalıklar
• Travma sonrası stres bozuklukları
• Riskli cinsel davranışlar
• Madde bağımlılığı
• Sonraki nesillere aktarılan etki
Somaini ve ark, 2011
Neigh ve ark, 2009
Danese ve ark, 2007, 2008
Caspi ve ark, 2006
Gunstad ve ark, 2006
Pace ve ark, 2006
Yehuda ve ark, 1993, 95, 2005
Goodwin ve ark, 2004, 2005
Forbes ve ark, 2005
Armony ve ark, 2005
Wessa ve ark, 2005
Guthrie ve ark, 2005
Batten ve ark, 2004
Dong ve ark, 2004
Carpenter ve ark, 2004
Hendler ve ark, 2003
Orr ve ark, 1995, 2003
Miller ve ark, 2002
Rauch ve ark, 2000
Heim ve ark, 2000
Dietz ve ark, 1999
Felitti ve ark, 1998
Smith ve ark, 1998
McCauley ve ark, 1997
Lissau ve ark, 1994
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Yaşam boyu devam eden bedensel sorunlar
• 23 çalışmanın meta analizi
– Kronik ağrı
– Fibromyalji
– Fonksiyonel mide-barsak sistemi hastalıkları
– Baş ağrıları
– Psikojenik nöbetler
– Obezite
– Pelvik ağrı
Paras ve ark. JAMA, 2009
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
• 554 genç erişkinden “mutsuz çocukluk” öyküsüolanlarda....
– Limbik İrritabilite semptomları• İktal temporal lob epilepsi
– Disosiyatif bozukluklar
– Anksiyete
– Depresyon
– Öfke
– Somatik yakınmalar...
Ebeveynin sözel saldırganlığı
Teicher NH ve ark. Am J Psychiatry, 2006
Psikopatolojilerin
duygusal istismarla ilişkisi
fizksel istismara göre daha belirgin
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Alkolizm, İlaç bağımlılığı, Depresyon, İntihar girişimi
Sigara bağımlılığı, Sağlığını riske atacak davranışlar,
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, Cinsel partner
sayısının fazlalığı (≥ 50), Kronik akciğer
hastalıkları, Hepatit
Fiziksel inaktivite, Ciddi obezite, Diyabetes mellitus
Felitti FJ ve ark. The Advers Childhood Experiences (ACE) Study, Am J Prev Med, 1998
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
X 12
X 2-4
X 1.4 – 1.6
Ġstismarın düzeyine ve sıklığına bağlı;
İskemik kalp hastalığı,
Kanser,
İskelet sorunları,
Karaciğer hastalıkları,
Akciğer hastalıkları
Felitti FJ ve ark. The Advers Childhood Experiences (ACE) Study, Am J Prev Med, 1998
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Çocukluk çağında olumsuz denyimler erken öldürüyor…(ACE study)
ÖLÜM
Hastalık, sakatlık ve
sosyal sorunlar
Sağlıkla ilişkili risk taşıyan davranışları
benimseme
Sosyal, duygusal ve bilişsel bozulma
Çocukluk çağındaki olumsuz deneyimler
ÖLÜM
KONSEPSİYONFelitti FJ ve ark. The Advers Childhood Experiences Study, Am J Prev Med, 1998
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Çocukluk çağı olumsuz yaşam deneyimleri çalışmaları (ACE
Studies)
• Brown DW ve ark, USA, 2009
– 17.337 erişkin
• Bynum L ve ark, USA, 2010
– 26.229 erişkin
• Ramiro LS ve ark, Filipinler, 2010
– 1068 erişkin
• Ford ES ve ark, USA, 2011
– 25.800 erişkin
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Çocukluk Çağı Olumsuz Yaşam DeneyimleriPilot çalışma sonuçları, 2012
(Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi )
• Toplam örneklem; 2.500 üniversite öğrencisi
• Pilot çalışma; 574 öğrenci
– Tıp Fakültesi 1. ve 2. sınıf öğrencileri
• Anket formu; 110 soru, «The Adverse Childhood
Experiences Study» (CDC, USA- Preventing child maltreatment: a guide to taking action and generatingevidence, WHO, ISPCAN, 2006)’den adapte edildi.
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Çocukluk Çağı Olumsuz Yaşam Deneyimleri (ÇÇOYD) Sıklığı, AÜTF, 2012
ÇÇOYD Erkek (%)
Kız(%)
Toplam (%)
Yok 26,4 45,9 35,6
1 28,1 27,2 27,7
2 23,6 13,2 18,7
3 9,7 8,2 9,0
≥ 4 12,2 5,4 9,0
* Bu alanlardaki sorulardan bir yada daha fazlasına evet yanıtı verenler
ÇÇOYD Kategorileri*
• İstismar• İhmal• Aile içi şiddete
tanıklık• Ailede ciddi
sorunlar
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
26.4
45.935.6
28.1
27.2
27.7
23.6
13.2
18.7
9.7
8.29.0
12.25.4 9.0
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Erkek Kız Toplam
≥4
3
2
1
Yok
Çocukluk Çağı Olumsuz Yaşam Deneyimleri (ÇÇOYD) Sıklığı (%)
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Sigara kullanımı (%) Madde kullanımı (%)
14.017.3
27.0 28.6
55.1
0
10
20
30
40
50
60
None 1 2 3 ≥4
OR:7,5
OR:2,5
1.6 2.0
7.1
12.8 12.8
0
2
4
6
8
10
12
14
None 1 2 3 ≥4
OR:9,1
OR:4,8
OR:9,1
OR:2,3
ÇÇOYD- AÜTF, 2012
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Alkol kullanımı (%)
45.342.3
50.0
58.361.2
8.412.2
15.2
31.9
23.4
0
10
20
30
40
50
60
70
None 1 2 3 ≥4
Use Over-use
OR:5,1
OR:3,3
OR:1,9
ÇÇOYD- AÜTF, 2012
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
17.4
25.9
20.0
23.9
34.0
0
5
10
15
20
25
30
35
40
None 1 2 3 ≥4
Kabızlık (%)
6.4
13.0
21.9
15.6
19.6
0
5
10
15
20
25
None 1 2 3 ≥4
Sık İshal (%)
OR:2,4
OR:2,1
OR:4,1
OR:3,5
ÇÇOYD- AÜTF, 2012
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
5.9
11.7
14.6
10.9
21.3
0
5
10
15
20
25
None 1 2 3 ≥4
Baş dönmesi atakları (%)
15.5
24.8 25.5
17.8
32.6
0
5
10
15
20
25
30
35
None 1 2 3 ≥4
Hasta olma endişesi (%)
OR:4,3
OR:1,8 OR:1,9 OR:2,6
OR:2,7
ÇÇOYD- AÜTF, 2012
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
19.122.2
31.3 29.8
54.2
0
10
20
30
40
50
60
None 1 2 3 ≥4
Öfke kontrolsüzlüğü (%)
41.1
51.054.1 53.3
60.9
0
10
20
30
40
50
60
70
None 1 2 3 ≥4
Sinirlilik (%)OR:5,0
OR:1,7
OR:2,2
OR:1,9
ÇÇOYD- AÜTF, 2012
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
31.436.7
43.4
56.5
50.0
0
10
20
30
40
50
60
None 1 2 3 ≥4
Depresyon (%)
9.1
14.913.4
23.4
19.6
0
5
10
15
20
25
None 1 2 3 ≥4
Ağlama nöbetleri …
OR:2,2
OR:3,1
OR:2,4
OR:1,7
OR:2,8
ÇÇOYD- AÜTF, 2012
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
25.827.2
33.3
40.4 39.1
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
None 1 2 3 ≥4
Uyku sorunları (%)
42.144.9
55.152.2
54.3
0
10
20
30
40
50
60
None 1 2 3 ≥4
Yorgunluk (%)
OR:1,7OR:1,9
ÇÇOYD- AÜTF, 2012
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
1.63.4
7.1
17.0
21.3
0
5
10
15
20
25
None 1 2 3 ≥4
Aile ile ilgili (%)
15.519.5
32.336.2
50.0
0
10
20
30
40
50
60
None 1 2 3 ≥4
Okulla ilgili (%)
OR:2,6
OR:12,5
4.39.5
14.1
27.7
38.4
0
10
20
30
40
50
None 1 2 3 ≥4
Ekonomik (%)
OR:16,6
OR:2,4
OR:5,4
OR:3,1OR:13,9
OR:8,5
OR:3,4
Ciddi sorunların varlığı
ÇÇOYD- AÜTF, 2012
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Shore, 1997; Brotherson, 2005
• Doğduğumuz sırada
beynimizde 100 milyardan çok nöron vardı...
– Nöronlar arası bağlantı mucizesi;
• Tek bir hücre, diğer 15.000 hücre ile bağlantı kurabilir.
• 3 yaşına geldiğimizde beynimizde 1.000 trilyon bağlantı vardı – şimdikinin iki katı !
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Beyin nasıl gelişir
– Genetik yapı
– Gıda ve beslenme
– Ana-babanın ilgisi, duyarlılığı
– Çocuğun deneyimleri
– Çevresel uyaranlar
– Fiziksel aktivite
– Sevgi
Hücreler arası sinaptik
bağlantının oluşumu çocuğun
deneyimleri ile ilişkilidir.
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
• Önemli gelişimsel süreçler etkilenir
– Sinir hücrelerinin gelişimi
– Sinir hücreleri arasındaki bağlantı düzeyi
– Myelinizasyon süreci
Erken çocuk dönemindeki stres ve istismarınınnörobiyolojik sonuçları-I
Neigh ve ark. Trauma, Violence & Abuse, 2009Teicher MH ve ark. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 2003
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
• Yapısal ve fonksiyonel değişiklikler
– Korpus kallozum boyutunda azalma
– Neokorteks, hipokampus ve amigdalanın gelişimininyavaşlaması
– Hipokampusta nöron kaybı / hücre ölümü
– Limbik yapılarda elektriksel uyarılabilirliğin artışı
– Serebellar vermisin fonksiyonel aktivitesinde azalma
Erken çocuk dönemindeki stres ve istismarınınnörobiyolojik sonuçları-II
Dannlowski ve ark. Biol Psychiatry, 2012
McCrory ve ark. J Child Psychol Psychiatry, 2010
Neigh ve ark. Trauma, Violence & Abuse, 2009
Teicher MH ve ark. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 2003
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
• Hipokampus; – Hafıza, olayların kodlanması,
hareketin davranışa dönüşmesi.
– Disosiyatif bulguların, anksiyete ve
panik hastalıkların patofizyolojisinde rol alır
• Temporolimbik yapılar;– Temporal lob epilepsi, parsiyel kompleks
nöbetler
Dannlowski ve ark. Biol Psychiatry, 2012
Neigh ve ark. Trauma, Violence & Abuse, 2009
Teicher MH ve ark. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 2003
Erken çocuk dönemindeki stres veistismarın beyinde etkilediği
bölgeler
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
• Amigdala; – Duygusal hafıza
– Korkunun, agresivitenin, oral ve
cinsel davranışların kontrolü
– Tekrarlayan kontrol bozukluğu,
İmpulsiv şiddet
• Korpus Kallozum;
– Sağ ve sol hemisferlerin görevlerifarklıdır, korpus kallozum aradakibağlantıyı sağlar
Erken çocuk dönemindeki stres veistismarın beyinde etkilediği
bölgeler
Dannlowski ve ark. Biol Psychiatry, 2012
Neigh ve ark. Trauma, Violence & Abuse, 2009
Teicher MH ve ark. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 2003
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
• Serebellum;
Dikkat, dil, bilişsel, tepkisel gelişmedekritik rol oynar
Serebellar vermis lezyonlarında
Bilişsel, dille ilgili, sosyal davranışlar veduygusal alanlarda karmaşa
Şizofreni, Otizm, Depresyon
Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu,
Neigh ve ark. Trauma, Violence & Abuse, 2009Teicher MH ve ark. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 2003
Erken çocuk dönemindeki stres veistismarın beyinde etkilediği
bölgeler
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Beynin olumsuz deneyimlere ve strese yanıtı
Hipotalamik
Pitüiter
Adrenal Aks
(HPA)
Neigh ve ark. Trauma, Violence & Abuse, 2009
STRES
Norepinefrin
Epinefrin
Sempatik sinir sistemi
Glukokortikoidler
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Kronik stresin HPA üzerine etkisi
Hipotalamik
Pitüiter
Adrenal Aks
Neigh ve ark. Trauma, Violence & Abuse, 2009
GlukortikoidlerCRF
Neurohumoral
değişiklikler
Oksitosin
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
STRES – ŞİDDETLE KARŞILAŞMA
KORTİZOL DÜZEYİNDE ARTIŞ
NÖROBİYO-LOJİK ETKİLER
Organik beyin disfonksiyonu değil, sağlıklı beynin çevresindeki olumsuz yaşam
denyimlerine fizyolojik yanıtı
Sonraki nesillere aktarılan etki
• Gebelik ve stres
• Çevresel etki
• Maternal davranışın/bakımın etkisi
• Epigenetik etki
McCrory ve ark, 2010, 2011
Neigh ve ark, 2009
Oberlander ve ark, 2008
Weaver ve ark, 2006
Bredy ve ark, 2004
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Epigenetik: DNA dizisinde değişiklik oluşturmadan, mitoz ve/veya mayozbölünme ile kalıtılabilinen, gen fonksiyonundaki - expresyonundakideğişiklikler
Epigenetik etki
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Epigenetik etki
Gebelik döneminde annenin yaşadığı stres
DNA metilasyonuHiston modifikasyonu
Bebekte Hipotalamo-Pitüiter-Adrenal
Aks işlevinde bozulma Oberlander ve ark, 2008
Weaver ve ark, 2006
Bredy ve ark, 2004
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Çocukluk çağında yaşanan
istismar ile ergenlik, genç
erişkinlik, erişkinlik
dönemlerindeki
davranışsal bozukluklar ve
suçluluk arasındaki ilişki
çok net
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Şiddetin-suçun öğrenilmesi
Şiddetin sonraki nesillere aktarımı
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Şiddet şiddeti çeker !
George C. CURTIS, 1963
• 11 meta-analiz çalışmasının 10'unda;
– Ahlaki değerleri içselleştirmede azalma
– Çocuğun agresyonunda (saldırganlığında) artma
– Çocuk suçluluğu ve antisosyal davranışlarda artma
– Ebeveyn ve çocuk arasındaki ilişkinin kalitesinde azalma
– Çocuğun bilişsel kapasitesinde azalma
– Fiziksel istismar kurbanı olma riskinde artma
– Erişkin olduğunda saldırganlıkta artma
– Erişkin suç ve antisosyal davranışlarında artma
– Erişkin bilişsel kapasitesinde azalma
– Kendi çocuğunu veya eşini istismar riskinde artma
Ana-baba dayağı ile çocuk davranışının ilişkisi(Meta-analiz sonuçları)
Gershoff ET. Psychological Bulletin, 2002
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
ŞİDDETİN NESİLLERE AKTARIMI
Sosyal öğrenme teorisi
Sosyal kontrol teorisi (Sosyal bağlanma teorisi)
Sosyal-Psikososyal gerginlik teorisi
Currie J ve ark. Andrew Young School of Policy Studies, Research Paper Series, 2006
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Sosyal Öğrenme Teorisi
• Çocuk bu davranışların pozitif çıktılarınıgözlemleyerek motive olur
– Diğerlerini kontrol etmek
– Bir şeyler kazanmak
– Sosyal kazançlar
Çocuk şiddeti ya da suçu taklit yoluyla
kopyalayarak büyür
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Sosyal Kontrol Teorisi
• Kişilerin suça ve şiddete doğal bir eğilimi vardır. Ancak bu eğilim sosyal bağlarla, sosyal ilişkidüzenleri ile engellenir.
• Çocuğun bakımdan sorumlu kişilerin yaptığıistismar bu bağların, ilişkilerin dağılmasına nedenolur.
Çocuğu suçtan ya da şiddetten uzak
tutacak mekanizmaların
etkisi azalır
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Sosyal-psikososyal Gerginlik Teorisi
• Şiddete tanık olmak ve istismar akut streskaynaklarıdır
– Şiddet ve istismar; çocukları riskli, kendinezarar verecek ya da agresif davranışlar içinyatkın hale getirir.
Çocukların çevresel uyaranlara
yanıtı değişir
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
Şiddet-suç ilişkisini etkileyen faktörler
Şiddetin cinsi, süresi, ağırlığı
Cinsiyet (Suçun tipi)
Aile özellikleri
Aile ilişkileri
Red / Destek / İzlem
Arkadaş ilişkileri
Yaşanan çevreye ait özellikler
Gelir düzeyi, yaşam koşulları
Şiddete tanık olma
Okul çevresinin özellikleri
Güvenli / Güvensiz
Okul başarısı
Crooks CV. Child Maltreatment, 2007
Lansford JE ve ark. Child Maltreatment, 2007
Leeb RT ve ark. Journal of Adolescent
Health, 2007
Mersky JP ve ark. Child Maltreatment, 2007
Salzinger S ve ark. Child Maltreatment, 2007
Williams LM ve ark. Child Maltreatment, 2007
Currie J ve ark. Andrew Young School of Policy
Studies, Research Paper Series, 2006
Teicher NH ve ark. Am J Psychiatry, 2006
Teicher NH ve ark. Neuroscience and
Biobehavioral Reviews, 2003
Siegel JA ve ark. Lournal of Research in Crime and
Delinquency, 2003
Benda BB ve ark. Youth and Society, 2002
Gershoff ET. Psychological Bulletin, 2002
Herrera VM ve ark. Child Abuse and Neglect, 2001
Weiler BL ve ark. Criminal Behaviour and Mental
Health, 1996
Zingraff MT ve ark. Journal of Research in Crime
and Delinquency, 1994
Widom CP. Criminology 1989Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
ÇOCUK SUÇLULUĞU
İSTİSMAR/ŞİDDET
Tamponlayan
faktörler
Artıran
faktörler
Kişisel özellikler
Ailesel özellikler
Çocuğun bulunduğu çevreye ait özellikler
Anneye bağlanmaBabaya bağlanmaÖzgüvenBabanın eğitim durumuİnançlarDindarlık
İntihar eğilimiEngellenmeHayal kırıklığıYabancılaşma
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
ÖLÜM
Hastalık, sakatlık ve sosyal sorunlar
Sağlıkla ilişkili risk taşıyan davranışları
benimseme
Sosyal, duygusal ve bilişsel bozulma
Çocukluk çağındaki olumsuz deneyimler
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
ÖLÜM
Hastalık, sakatlık ve sosyal sorunlar
Sağlıkla ilişkili risk taşıyan davranışları
benimseme
Sosyal, duygusal ve bilişsel bozulma
Çocukluk çağındaki olumsuz deneyimler
Ulukol - Milli Pediatri Kongresi, 2012
top related