chapter 2 introduction to transport...

Chapter 2 Introduction to Transportบทนําในการขนสง

ทาเรือเชียงแสน

ทาเรือแหลม

ฉบัง

ทาเรือกรุงเทพ

ทาเรือระนอง

ทาเรือสตูล ทาเรือสงขลา

เดน

ชัย

ขอนแกน

สุราษฎร

ธานี

อ.พงศสฎา เฉลิมกลิ่น ผูสอนและบรรยาย

การขนสงถือไดวาเปนอุตสาหกรรมการบริการ Service Industry

ประเภทหนึ่งที่มีความสําคัญอยางยิ่งตอการดํารงชีวิตประจําวันของ

บุคคล หรือเปนสิ่งที่จําเปนแกการปฏิบัติภารกิจตางๆ เพราะเกี่ยวของ

กับการขนสงมาตั้งแตสมัยดึกดําบรรพ ไมวาจะเปนการเดินทางหรือ

เคลื่อนยายสินคาจากที่แหงหนึ่ง ซึ่งอาจจะเปนการเคลื่อนยายตัวคนเอง

สัตว หรือสิ่งของตางๆ ก็ตาม จะตองอาศัยการขนสงในการเคลื่อนยาย

ทั้งสิ้น

ความสัมพันธระหวางการขนสงกับโลจิสติกส

การขนสงเปนวิชาแขนงหนึ่งในการจัดการโลจิสติกส ซึ่งมี

บทบาทที่สําคัญไมยิ่งหยอนไปกวาวิชาการดานอื่นๆ เพราะการ

ขนสงนั้นจะเขาไปเกี่ยวของและสัมพันธกับอุตสาหกรรม หรือ

กิจกรรมประเภทตางๆ แทบทั้งสิ้น เชน สินคาประเภทอุปโภค

และบริโภคตางๆ ที่พวกเราทุกคนใชอยูใน

ชีวิตประจําวัน ก็จะมีคาขนสงรวมอยูในราคาสินคาและบริการ

นั้นๆ ดวย

ขนาดมูลคาการคาและขนาดกองเรอืจดทะเบียนในอาเซยีน

0

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000

Sin

gapo

re

Mal

aysi

a

Phi

lippi

nes

Indo

nesi

a

Thai

land

Shi

p R

egis

tratio

n (1

,000

DW

T)

0

50,000

100,000

150,000

200,000

250,000

300,000

350,000

400,000

Sin

gapo

re

Mal

aysi

a

Thai

land

Indo

nesi

a

Phi

lippi

nes

Tra

de (

M$)

SingaporeMalaysiaThailandIndonesiaPhilippines

ไทยเปนอันดับที่ 3 ในขนาดของมูลคาการคา

แตเปนอันดับที่ 5 เมื่อพิจารณาจากขนาดของกองเรือ

4

พมา

13%

CHIANG MAI

BANGKOK

USA

EU

อัตราการการเติบโตของ

มูลคาการคาระหวาง

ประเทศ (‘97-’02)

ไทยมีความไดเปรียบเชิงภูมิศาสตรในการเปน

ศูนยกลางของภูมิภาคอินโดจีน

เวียดนาม

11%

ลาว -7%

กัมพูชา

14%

จีน 14%

การขนสงในรูปแบบหรือลักษณะตางๆ ทางดานการขนสงนั้นอาจ

มีความสัมพันธกันในลักษณะตางๆ กันไป เชนจากตารางที่

2.1-2.14 จะมีความสัมพันธกันเปนระบบ ซึ่งจากภาพ

กราฟที่ 4 จะเห็นไดวาการเติบโตของแตละประเทศก็จะมีการ

เปลี่ยนแปลงขึ้นอยูกันตนทุน รวมถึงการบริหารจัดการเปนสิ่ง

สําคัญหลักๆ ของการบริหารจัดการโลจิสติกสเชนกัน

ศักยภาพการขนสงสินคาทางอากาศ ในความ

เติบโตในมมุมองของ GDP

ป ค.ศ. 1998

ป ค.ศ. 2008

ป ค.ศ. 2012

650,000 ตัน/ป

1 ลานตัน/ป

3 ลานตัน/ป

มาเลเซีย

(กัวลาลัมเปอร)

ป ค.ศ. 2006

ป ค.ศ. 2010

3 ลานตัน/ป

6.4 ลานตัน/ป

ไทย

(สุวรรณภูมิ)

รองรับถึงป ค.ศ. 20152 ลานตัน/ปสิงคโปร (ชางงี)

ป ค.ศ. 1998

ป ค.ศ. 2008

3 ลานตัน/ป

9 ลานตัน/ป

ฮองกง

(เช็กแล็ปกก)

หมายเหตุขดีความสามารถในการ

ขนสงสินคา

ประเทศ

ที่มา : สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาขีดความสามารถในการแขงขันของประเทศ

ความหมายของการขนสง Definition of Transportation

กอนที่จะทําความเขาใจเกี่ยวกับเรื่องราวของการขนสงนั้น เรา

มาพิจารณากันถึงความหมายคําวา “การขนสง” กันกอนซึ่งเราสามารถ

แยกพิจารณาไดดังนี้

ความหมายการขนสง ตามพจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน คํา

วา “ขน”หมายถึง การเอาสิ่งของจํานวนมาก บรรทุกหรือหาบหาม

ดวยอาการใดๆ ก็ตามจากแหงหนึ่งไปอีกแหงหนึ่งเปนตน

คําวา “สง” หมายถึง การยื่นให ยื่นใหถึงมือ พาไปใหถึงที่

คําวา “ขนสง”หมายถึง ธุรกิจที่เกี่ยวดวยขนและสง

ความหมายของการขนสง ตามพระราชบัญญัติการขนสง 2497นิยามศัพทในมาตรา 4 วาการขนสง หมายความวา…..

“การลําเลียงหรือเคลื่อนยายบุคคลหรือสิ่งของดวยเครื่องอุปกรณการขนสง”

เครื่องอุปกรณการขนสงนี้ หมายถึง ยานพาหนะที่ใชในการขนสง รวมทั้ง

เครื่องทุนแรงดวยและในพระราชบัญญัติเดียวกันนี้ยังไดแบงลักษณะของกา

ประกอบการขนสงออกเปน

การขนสงสาธารณะ หมายถึง การขนสงเพื่อสินจางโดยไมจํากัดเสนทาง

การขนสงประจําทาง หมายถึง การขนสงเพื่อสินจางตามเสนทางที่กําหนด

การขนสงสวนบุคคล หมายถึง การขนสงเพื่อกิจการคาของตนเอง

• จัดตั้งHubในอนาคต

Hub แมสอด

Hub มุกดาหารHub เชียงแสน

Hub อรัญประเทศ

ความหมายของการขนสง ตามวิชาเศรษฐศาสตร

คําวา “การขนสง” เปนกิจกรรมทางดานเศรษฐกิจอยางหนึ่ง ที่จะจัด

ใหมีการเคลื่อนยายคนสัตว และสิ่งของ จากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่ง ณ

เวลาใดเวลาหนึ่ง

จากความหมายตางๆ ดังที่กลาวมาแลวขางตนนี้ พอที่จะนํามาสรุป

เปนความหมายโดยทั่วๆ ไปของคําวา “การขนสง” ไดดังนี้

“การขนสง” หมายถึง การจัดใหมีการเคลื่อนยายบุคคล สัตว หรือ

สิ่งของตางๆ ดวยเครื่องมือและอุปกรณในการขนสงจากที่แหงหนึ่ง

ไปยังอีกแหงหนึ่ง ตามความประสงคและเกิดอรรถประโยชนตาม

ตองการ

บรษิัท การบินไทย จํากัด (มหาชน)

ใชทาอากาศยานสุวรรณภูมิเปน Hub

เปาหมาย : วางตําแหนงใหกรุงเทพเปนศูนยกลางทางการบิน (Hub) สูประเทศตาง ๆ

ในแถบ

เอเซียใต อินโดจีน ลุมแมน้ําโขง จีนตอนใต รวมทั้งเปนจุดเชื่อมโยงของเที่ยวบิน

ระหวางจุดบินในยุโรปและอเมริกาเหนือ กับจุดบินในเอเซียตะวันออกเฉียงใตและ

ออสเตรเลีย

บรษิัท การบินไทย จํากัด (มหาชน)

ใชทาอากาศยานสุวรรณภูมิเปน Hub

เสนทางบินภายในประเทศ คือ เสนทางระหวางกรงุเทพ (Hub) – เชียงใหม

(Spoke) และกรุงเทพ – ภูเก็ต

สําหรับเสนทางบินระหวางประเทศในภูมิภาคเอเชียที่สําคัญประกอบดวย

เสนทางระหวางกรุงเทพและเมืองตาง ๆ ในญี่ปุนและอินเดีย

เสนทางขามทวีป คือเสนทางระหวางกรุงเทพ แฟรงคเฟรต ลอนดอน ปารีส

โอคแลนด นิวยอรก

เสนทางการบิน

แบงออกเปน 4 กลุม คือ

1. เสนทางภูมิภาคเอเซีย

เสนทางสายเหนือ

เปนเสนทางที่ทํารายไดเปนสวนใหญในเสนทางภูมิภาคเอเชีย เสนทางสายเหนือ

ประกอบดวยจุดบินทัง้สิ้น 17 จุด ไดแก ฮองกง โตเกียว โอซากา นาโกยา ฟูกูโอกะ ไทเป เกา

ชุง โซล มะนิลา ปกกิ่ง ปูซาน เซี่ยงไฮ กวางเจา คุนหมิง เซียะเหมิน เฉินตู และเชียงรุง

เสนทางสายใต

เปนเสนทางหลักที่มีความสําคัญเปนลําดับทีส่องในภูมิภาค และเสนทางที่ไดรับ

ผลกระทบจากวิกฤตการณการกอวินาศกรรมตาง ๆ โดยเฉพาะการวางระเบิดทีบ่าหลี ทําให

บริษัทปรับลดปริมาณเที่ยวบินทีไ่ปและออกจากเดนปาซาร ในขณะนี้ตลาดอยูในระยะเริ่มฟน

ตัวกลับคืนสูภาวะปกติ

การบริหารจัดการบางครั้งตองรูจักบริหารจัดการโลจิสตกิส

วัตถุประสงคของการขนสง Objectives of Transportation

การขนสงนั้นจะตองประกอบดวยหลายลักษณะ ซึ่งมีอยูลักษณะหนึ่งที่จะกลาวถึงในที่นี้ก็คือ วัตถุประสงคในการขนสง ซึ่งเปนไปตามความประสงคของผูที่ทําการขนสง ซึ่งเปนเหตุผลในการขนสงสามารถแยกพิจารณาไดดังนี้

1. เพื่อการสังคม มีการพบปะพูดคุยกัน แลกเปลี่ยนความรู ความคิดเห็นซึ่งกันและกัน ไมวาจะเปนบุคคลที่อยูในกลุมเดียวกัน Internal Group หรืออยูนอกกลุมกัน External Group จะตองมีการติดตอกันและไปมาหาสูกันบางไมมากก็นอย

2. เพื่อที่อยูอาศัยและการประกอบอาชีพ ความจําเปนที่จะตองมทีี่อยูอาศัย

เพื่อใชสําหรับเปนที่พักผอนหลับนอน และพรอมกันนั้นก็ตองมีการ

ประกอบอาชีพ เพื่อหารายไดมาดํารงชีพ ซึ่งโดยทั่วไปแลวสถานที่อยูอาศัย

กับสถานที่ประกอบอาชีพนั้นจะอยูกั้นคนละแหง

3. เพื่อการเมืองและการปกครอง ในการบริหารประเทศนั้น

จําเปนตองอาศัยการขนสงเขามาเกี่ยวของอยางมาก เพราะการ

ปกครองที่ดีนั้นจะตองมีความสามารถในการปกครองใหทั่วถึงทุก

หนทุกแหงและ เกดิความเจริญทัดเทียมกันใหมากที่สุดเทาที่จะทําได

4. เพื่อการศึกษา สภาพสังคมปจจุบันมีความจําเปนตองมกีารแสวงหาความรู ประสบการณและสิ่งแปลกๆ ใหมๆ อยูเสมอ เพื่อพัฒนาตนเองอยู

ตลอดเวลา ดังนั้นจําเปนตองมกีารศึกษาหาความรูเสมอ

5. เพื่อการทองเที่ยวและพักผอนหยอนใจ ในการพักผอนหยอนใจนั้น

อาจจะใชวิธีการตางๆ แตกตางกันออกไป เชน อานหนังสือ ชมภาพยนตร

เลนกีฬา ปลูกตนไม เลี้ยงสัตว เปนตน แตมีอยูวิธีหนึ่งที่มนุษยเรานิยมกันมาก

ที่สุดคือ “การทองเที่ยว”Tourism6. เพื่อวัตถุประสงคอื่นๆ นอกเหนือจากที่กลาวถึงวัตถุประสงคตางๆ

มาแลวขางตนนั้นการขนสง ยังมีสวนสัมพันธและเกี่ยวของกับสิ่งอื่นๆ อีก

มากมาย โดยเฉพาะทางดานการประกอบธุรกิจและอุตสาหกรรมทั่วๆไป

ตางก็ตองอาศัยการขนสงเขามาชวยทั้งสิ้น เชน ในการผลิตสินคา และบริการ

ตางๆไมวาจะเปนสินคาอุปโภคบริโภคใดๆ ก็ตาม

การพฒันาทาเรอื LCB ใหเปนประตู Gateway ของภูมิภาคอนิโดจีนและจนี

ตอนใต

Hong Kong

Shanghai

Pusan

Bangkok

Port Hub of

South Asia

Ho Chi Ming

Chaiwan

Port Kelang

Singapore Jakarta

Secondary Route

Primary Route

North America

South America

Europe

Africa

Australia

ประโยชนของการขนสง

การขนสงถือไดวา เปนสิ่งที่สําคัญและจําเปนอยางยิ่งตอ

ชีวิต เพราะการขนสงจะเขามามีสวนเกี่ยวของกับการ

ดํารงชีวิตประจําวันไดแก

1. การขนสงทําใหเกิดปจจัยสี่ จําเปนตองมีอาหารที่อยูอาศัย

เครื่องนุงหมและยารักษาโรค เปนตนกลาวคือเขามาชวยไม

วาจะเปนการเคลื่อนยายวัสดุอุปกรณตางๆ ทั้งที่เปนวัตถุดิบ

หรือสินคาสําเร็จรูปแลวก็ตาม

2. การขนสงทําใหเกิดชุมชนใหม ในปจจุบันนี้แหลงชุมชนใหม ๆเกิดขึ้นอยางแพรหลายในทุกๆ เขตที่มีการขนสงเขาไปถึง ไมวา

จะเปนการขนสงทางใดก็ตาม เชน การขนสงทางน้ํา ก็ทาํใหเกิด

เมืองทาที่สําคัญมากขึ้น การขนสงทางบกโดยเฉพาะทางรถยนต

3. การขนสงทําใหเกิดตลาดสินคาและบริการ ในการประกอบ

ธุรกิจอุตสาหกรรม จะตองมีการผลิตสินคาและบริการตางๆ เพื่อ

กระจายสินคาอยางแพรหลายไปในที่ตางๆ ใหมากที่สุดดังนั้นตอง

อาศัยการขนสงเขามาชวยในการกระจายสินคาและบริการเหลานั้น

สูตลาด

4. การขนสงกอใหเกิดมูลคาตางๆ เมื่อมีการขนสงเกิดขึ้น หรือเมือ่จะ

มีการขนสง จะตองเกิดอรรถประโยชนตามมาดวยเสมอ ไมวาจะ

กอใหเกิดอรรถประโยชนในดานใดก็ตาม

5. การขนสงทําใหมกีารพัฒนาประเทศ ในการพัฒนาประเทศใหมี

ความเจริญ และทัดเทียมกับอารยประเทศ หรอืแมแตการพัฒนา

ประเทศใหมีการเปนอยูที่เจริญทัดเทียมกันในทุกหนทุกแหงก็ตามเปน

ผลที่จะเกิดมาจากการขนสงเชน เดียวกัน ทําใหมีการพัฒนาประเทศ

ดานเศรษฐกิจ สังคม การเมือง การปกครอง เปนตน

สรุปการขนสงกับการพัฒนาดานตางๆ

การขนสงสามารถแบงการพัฒนาที่เกี่ยวของออกไดเปน 3 ดาน

-การขนสงกับการพัฒนาดานเศรษฐกิจของประเทศ-การขนสงกับการพัฒนาดานสังคมของประเทศ-การขนสงกับการพัฒนาดานการเมืองและการปกครองประเทศ

อยางไรก็ตามการบรหิารจดัการโลจิสติกสยังเปนตัวหรือกระบวนการหนึ่งที่สามารถพัฒนาระบบงานตางๆ ดานการขนสงทําใหเกิดสภาพคลองและลดปญหาดานตนทนุในการจัดสงไดเปนอยางดีกวาแบบเดิมที่เคยปฏิบัติมาและเปนอีกโลกทศันหนึ่งที่ทําใหผูบรหิารหนัมามองและคนหาวิธีการทําอยางไรใหเงินในกระเปาอยูมากที่สุด*****

กรุณาทําแบบฝกหัดทายบทที่ 2 พรอมจัดสงใหเรียบรอย

นักศึกษาหอง 50/26 และ 50/48 เตรียม Present งานสั่งไวใหทาํเรื่องการวิเคราะหตาราง GDP แตละกลุมหนาชัน้

เรียนใหอาจารย และเพื่อนกลุมอื่นๆ แสดงความคิดเห็นทีละ 1 กลุม

อาจารย และนักศึกษาแสดงความคิดเห็นแตละกลุมพรอมประเมินผล

ให