brzolis yijina momesma - dspace.nplg.gov.ge
Post on 15-Jan-2022
9 Views
Preview:
TRANSCRIPT
mo Wi da ve mo Wi da ves er Txel das cems, a uS veb sa,
Tu me o red da e Wi da, cocxals aRar ga uS veb sa!..
xal xu ri
Zvir fa so mkiTx ve lo!vid re Ce mi Car xi (o te lo sa viT!)
be du kuR ma ga dat ri al de bo des, iqam de min da ga mo gity deT – cu di saq me da me mar Ta: mwe ral Ta kav Si ris dRe van de li xel m ZR va ne le bi mtrad mo vi ki de!
ara da, ro ca ga max sen de ba, imaT So ris er Ti, ra bay bay de vic aris (miS ve la Zes vgu lis x mob!) Si Sis gan gu li mim dis!
Za an ma ga ria es ka ci Ta vis wo na Si!miT ume tes, ax la me tis me ti mo u
vi da – Tu ad re zurgs ukan mi tev da, dRes pir da pir wi ni dan men co ba!
Ta nac, ise Ti ri xiT mo dis, etyoba, Ta vi dan ve un da amiy va nos:
`Ta maz wiv wi va Zes sa qar T ve lo aqam de ic nob da ro gorc xel mo carul li te ra tors, paskvilebis uniWo av tors!..
ga Cer di, re zo, nu su le lob, biWo, ra Ra cas!..
Tu es ka ci xel mo ca ru li li tera to ri iyo da Ta nac uni Wo pas k vilebs wer da, mTel sa qar T ve los mi si da max sov re ba ra Si da Wir de bo da?!
xom mix v di ax la, di di sib riy ve rom Tqvi? ho da, ga Cer di!
Zvir fa so mkiTx ve lo! vid re es su le li ga Ce re bu li myavs, Tqven unda giTx raT:
le gen da rul li te ra tor sa da did mec ni ers, mbaton akaki gawerelias mo ca le o bis Jams, em zar kvi taiS vil Tan er Tad, Cem mi er ga dax dili brZo le bi ga mo uT v li aT da 129mde asu lan!..
amas Ta na ve, Tur me, yve la es brZola pir w min dad mo mi gia da Ta nac, aqe dan, 128 – no ka u tiT!
is er Tic, me to qis Zir da nar cxebiT mxo lod imi tom ar dam Tav re bula, rom ax lob le bi Su a Si Cam d ga ran da da mar cxe bu li ka ci xe li dan waur T me vi aT!..
Tu gax sovT, ase mox da miS ve la Zis Sem Tx ve va Sic – par la men tis sxdoma Ta dar baz Si, pir da pir tran slaci is dros, re zo miS ve la Zem `i si muli an ta~ da iqam de daw va iatak ze, vid re sa bo loo dar ty mas mi i Reb da!
Ta nac, da ce mis win day vi re bac mo as w ro: wiv wi va Zem mom k lao!..
me re ki, ba ton ro in met re vel sa da mis wres, mux l ze da Co qi li evedre bo da – Se ma ri geT, ar mom k la so!
dRes ki, ra eta ka, ar vi ci – xmal ma gag vas wo ro so!
xom na xeT, ze moT, ga Ri zi a ne bis miz niT ro gor da ma xa si a Ta: `Ta maz wiv wi va Zes sa qar T ve lo aqam de ic
saqarTvelos mweralTa erovnuli akademia * LITERATURULI SAQARTVELO * ЛИТЕРАТУРУЛИ САКАРТВЕЛО
12 ivlisi, 2013 w. #52 (3662) gamocemis 77-e weli fasi 1 lari
Ta maz wiv wi va Ze
brZolis yiJina momesma
la Sa, Zvir fa so me go ba ro!er Ti kar gi am ba vi maqvs Sen T vis da
jer is un da giTx ra!Se ni leq se bis pre zen ta ci am `li
te ra tu ru li sa qar T ve los~ fur cleb ze, yo vel g var mo lo dins ga da aWar ba da mkiTx ve li sa zo ga do e bis mRel va re bis sag nad iq ca _ Rmer To Ce mo, sa i dan aRar gvwer d nen da sa idan aRar gvi re kav d nen!
mad lo ba Zmao! Cve ni ga ze Tis mkiTxve lebs Tu leq se bi ga a o ceb da, aRar me go na!
ze pir gan cxa de bebs ra Ra eS ve le ba, To rem yve la im we ril sa da sxva teq s tur Setyo bi ne bas am dRe eb Si gad mo gi mi sar Teb!..
me ki dev cu di am ba vi da me mar Ta, la Sa! re zo miS ve la Ze rom aris erTi, Ta vis Tavs CumCu mad `cocxal kla si koss~ rom eZa xis da ama ze mTeli qve ya na xma maR la ici nis _ amas winaT Ta vis mo ja ma gi re e bi a nad da mes xa Tavs!
mo ja ma gi re eb Si aq me im xalxs vgu lis x mob, mwe ral Ta gan yo fi le bebs rom xel m ZR va ne lo ben re gi o neb Si, co taco ta ja ma gi ric rom aqvT da
amis ga mo qed ze kav Si ris uRe lic adgaT!
imis mi u xe da vad, rom yve lam er Tad da er Ti ga ze Ti dan dam ca sab r Zo lo yi Ji na, me, ro gorc sxva dros, Si Sis ma gi er ki na Ram si ci liT mov k v di!..
la Sa, Zvir fa so me go ba ro! `li tera tu ru li sa qar T ve los~ dRe van del no mer Si er Ti maT ga ni, uf ro zus tad, ma Ti li de ri, re zo miS ve la Ze, fex qveS myavs gag de bu li da ma le sxve bis je ric dad ge ba!
uk ve da we ri li maqvs ori we ri li:er Ti _ `may va la go naS vi li _ ro
gorc ase Ti!..~me o re _ `ba Ra Ter ara bu li _ ro
gorc ise Ti!..~mwe ral Ta re gi o na lur gan yo fi le
beb sac am dRe eb Si Ca mo vuv li... ese ni gam q ce ve bi ar sad ari an _ ma Ti Wku iT, Ta vi anT pos teb ze ki dev Ti To we li aqvT dar Ce ni li da ro gorc ori kviris xbos ver mowy vet de dis jiq nidan, ase ve ama Tac ga u Wir de baT qal baton may valas ubi dan Ta vis aRe ba!..
la Sa, Zvir fa so me go ba ro!Sen im de nad kar gad mic nob me, al
baT, da mi je reb, amaT Tan brZo la _ `Ta ma Sad da mi Cans mRe rad!..~
Cems Za la Si dar w mu ne bu li, ki dev er Txel xma maR la vacxa deb: `sxvas meS vel sa ga re gan sa, mom kal, vis ca vinat ri de!~
ra sak vir ve lia, sxvebs ar vi nat reb, mag ram Zvir fa so la Sa, Se ni sam sa xu ri nam d vi lad dam Wir de ba! _
saq me is aris, rom mar to Ce mi `li te ra tu ru li sa qar T ve lo~ am brZo lis pe ri pe ti ebs ise ver ga a Suqebs, mTe li qvey nis T vis mi saw v do mi rom gax des!
ami tom, iq neb, Se ni kar gi ga ze Tic _ `a sa valda sa va li~ da max ma ro da am aram za de bis am ba vi sa qar T ve los movfi no!
ara, la Sa! `mwer lis ga zeT Si~ ras ib Ju tu re ben, es ara vis ain te re sebs. re zo miS ve la Zes rom hkiTxo, me erTi xel mo ca ru li li te ra to ri da pas k vi le bis uni Wo av to ri var!..
mag ram, aba, Wa bua ami re jibs mo vus mi noT! _
`Zmao Ta maz! meb r Zo li ka ci xar, ar gi sur vo
ki dec, gul xel dak re fi li ar dad gebi, Sen sas ar da iS li, Rmer Tis mad li da ne baa.
er Ti ram Sev niS ne, Sen ma brZo lam sa bo loo Se de gad is mo i ta na, rom opo nen tic TiT q mis aRar gyavs, ve rafers gi be da ven. ici an, uaress mi i Reben. aqe dan ga mom di na re, ma inc gi surveb, Zli e ri da Rir se u li opo nen ti ga mog Ce no des, rom Sen ma ta lan t ma da brZo lis unar ma um jo be si fe re biT, wax na ge biT da mxne o biT ifeT qos!
Sen da me bev ri naT q va mi ag v x de nia, nurc amas gag vi cu debs ma Ra li RmerTi!
si cocx le brZo laao, brZens uT qvams. icocx le da ib r Zo le!~
* * *la Sa, Zvir fa so me go ba ro!ra ki Wa bua ami re jibs me Zmad mi vaC
ni var da es sxva dro sac ara er Txel da u das tu re bia, me Tvi Ton Se ni Zma var da aqe dan is ga mo dis, rom Cve ni sa u ku nis yve la ze di di qar T ve li mwe ra li Senc Zmad ger ge ba!
da, vai, re zo miS ve la Zes awi! _mru ded ga dad g mu li mi si arc er Ti
na bi ji `li te ra tu ru li sa qar T ve losa~ da `a sa valda sav lis~ ga er Ti a nebul mkiTx ve lebs ve Rar sad da e ma leba!
mad lob, Zmao! sa qar T ve los mo saxle o ba am brZo lis meT val yu red rom aq cie!..
Ta maz wiv wi va Ze
`sxvas meS vel sa ga re gan sa, mom kal, vis ca vi nat ri de!..~
literaturuli saqarTvelo
12 ivlisi, 2013 w.2 redaqtoris gverdi
nob da ro gorc xel mo ca rul li tera tors, pas k vi le bis uni Wo avtors...~
– ara, rezo, ase ar gamova!Sen ki dev mety vi, uni Wo xa ro, me
ki sxva gza aRar dam r Ce ba: an arameT qi isev un da giTx ra, an xe li gagilawuno!..
ra sak vir ve lia, ase dac ara fe ri ga ir k ve va!..
ami tom awi ase mo viq ceT – xan daxan sxveb sac vkiTxoT, izi a re ben Tu ara Sens su le lur azrs Cems SefasebasTan dakavSirebiT!
mo di, re zo, im mwer liT daviwyoT, ro me lic Sen Za li an giy vars da, kac ma rom Tqvas, no ve le bis werac mi si mi baZ viT da iwyeT, ma ga liTad, re zo We iS vi liT!
`Ta maz, miT q vams da ki dev vi me oreb, rom axal li te ra tu rul Janrs am k vid reb di... am k vid reb da da am kvid reb – Se dev rebs Seq m ni, ni Wi Tavi sas iqms!..~
ax la im mwer lis az ric ga vi goT, ro me lic Sen, ara mar to ar giy vars, mgo ni, ge zizRe ba ki dec, ma ga li Tad, mur man le ba ni Zis!
`Ta maz, me Tqven T vis ara er Txel mo mi loc nia brwyin va le iumo riT ga je re bu li WeS ma ri tad mxat v ru li qmni le ba ni!..~
ra qnas ax la, ba to no re zo, Sen da gi je ros mkiTx vel ma Ce mi Se fa sebi sas Tu ze moT da sa xe le bul im or did mwe rals, ro mel Tac Zil Sic ki ar da e siz m re baT Se ni na war mo e be bis Se qe ba!
miT ume tes, am ori dan, arc er Ti, Sens na we rebs mxat v rul qmni le badac ar Tvli s!..
ami tom aqvs, av q sen tiC, tyu ils mok le fe xi – ki, me ub ne bo di, frTebs nu da ma to leb, uxer xu li iq ne bao, mag ram sxva ra gqon da Cems sig r Ze, rom da ge to le bi na da ar Seg r cx veno da?
xom na xe ax la, kar gi mwer le bis Tval win, Cem ma Se dev reb ma ro gor Sxu i liT ga da u a ra Sens, sxvis mi er mo yo lil anek do teb ze Seq m nil nawe rebs!..
ara, Zvir fa so mkiTx ve lo, am kacs Cem gan kan We bi aqvs asaw va vi Win W ris Sol tiT da ase iolad ver mo veS ve bi – ro gorc virs pit na, ise un da Sevte no cxvir Si WeS ma rit Se moq med Ta mi er Cem da mi moZR v ni li sa qe ba ri stri qo ne bi!
am uxer xuli saq ci e lis ga mo ki, win da win viTxov pa ti e bas!..
no dar gu ra ba ni Ze:`iS vi a Tad Sem x ved ria ise Ti ada
mi a ni, ro goric Ta maz wiv wi va Zea. me ise Ti STa beW di le bac ki mrCe ba, rom mas Ta vi si iS vi a Ti ta lan ti sa da gan sa kuT re bu li go ne ba max vi lo bisa rcxve nia ki dec. ase ve iS vi a Tad mi na xavs ada mi a ni ase Se ub ra le be li, da u zo ga vi, ga ma nad gu re be li Za lis mqo ne, ma Sin, ro ca ka lams mo ki debs xels da mar to rCe ba Ta vis Tav Tan, sadRaa mi si sim S vi de, mok r Za le ba, dan do ba – igi ga da dis Se te va ze da mi si Se Ce re ba Se uZ le be lia!..~
mar Ta lia, re zo es ka ci, amas mec vatyob, ro ca Se te va ze ga dav di var, Ce mi ga Ce re ba Se uZ le be lia! iq neb, ra me mo i fiq ro, bi Wo, Ta vi rom Se maco do!
Tum ca, mo i ca! Se iZ le ba, Cem ma im er T ma kar g ma Tvi se bam giS ve los, es Te at ra lu ri moR va we sa gan ge bod rom ga xa zavs!
`i gi qvey nis mo Wir na xu lea, eris tki vi leb ze da prob le meb ze mzrunve li, ker Zo pirs ar er Cis ma nam, sanam Ta vis abez ro biT ar `mo ac dens~ did saq me Ta gan, mag ram Tu ase Ti vin mes T vis mo i ca la – Sens mters!.. me igi am brZo la Si da mar cxe bu li ar
mi na xavs! ro gorc Cans, uam rav rolTan, mxo lod tri um fa to ris rols ir Cev!~
Zvir fa so mkiTx ve lo! am kai kacis gan wa qe ze ba min do da ax la me? ras Svre bi, re zoia, sad gar bi xar, isev ro in met re vels un da Ca u var de fe xeb Si, Cem Tan rom Se ga ri gos?
ara, re zo! Sen im de nad aram za da ka ci xar, Se iZ le ba, su lac gais ri so!
oRond ma nam de, Se ni Ta vi Sens siZes un da ga va lax vi no – is Rir se u li mwe ra li da Rir se u li pi rov ne ba gax l daT!
amas Tan Se ni fa sic kar gad ico da da, Ce mic!
ai, na xe, plu tar qes `pa ra le lu ri bi og ra fi ebis~ da rad, Se far viT gva da rebs er T ma neTs!
`mec, Cem da Ta vad, Se miZ lia yve la ur w mu no To mas ga sa go nad ki dev erTxel ga vi me o ro, rom Sen (me mom marTavs!) ni WiT bevrs sa xel mox ve Wil mwe rals aRe ma te bi. da ara ro gorc kri ti ko si, ara med ro gorc Se moq medi... Rmer T ma ni, mwa re ena gaqvs, iqneb zo ma ze me tad mwa rec, mag eniT Se ni qvey nis bev ri qve gam xed va ri gaam wa re. bevr mwe rals vic nob di, bevri aram we ra lic mi na xavs, bevr enamax vils Sev x ved ri var cxov re bis gza ze, mag ram Sen sa viT (i sev me mgulis x mobs!) sa ca lo qvev ri viT da uclel – amo u xa pa vi iumo ris mqo ne kacs ki ar ga dav y ril var...
da, dae, eS ma keb mac Ce mi su lic Tun dac dRes ve Ca u Za xon Ta vi anT kup ris qvab Si, Tu vic ruo: yve la dro is iumo ris mqo ne qar T vel mwerals qa lam nis Ta sma sa viT da ix vev fex ze! Se ni we ri le bi Tu kri ti ku li nar k ve ve bi bev ri mwer lis rCe ul pro zas ga a xu nebs, rad gan igi ara mar to pro zad aRiq me ba, ara med po ezi ac Se sa ba mi si do ziT liv li vebs Sig niT!..~
* * * re zoia ube du ro! ra mik virs,
ici? Sen da la do mre laS vi li, rogorc si Ze da co lis Z ma, er T ma neTs ar sad da ara so des ga day ril xarT?! aba, ise cxov re ba ro gor mo a xerxeT?!
ara, ara! aq ga day ra ara fer Su aSia, la do se ri o zu li mwe ra li iyo da, etyo ba, Se ni `sam wer lo Ra da obe bi~ ar mo swon da, xo lo iumo ri rom ar gi var ga, es yve lam icis!
ara da, im da loc vils, esec ra kar gad da u na xavs: `yve la dro is iumo ris mqo ne qar T vel mwe rals qalam nis Tas ma sa viT da ix vev fe xebze~o!
Zvir fa so ba to no la do mre laSvi lo, Tqve kar go ka co da kar go mwe ra lo, ama Si mar T la un da da geTan x mo – Tqve ni co lis Z mis, re zo miS ve la Zis na ir iumo rist mwerlebs, mar T lac, `par tian kebi viT~ ga da vix vev fe xeb ze da ise `vadR luzi eb~ re zi nis Ceq ma Si Tavs!..
me tis Rir si ara xar ax la Sen, rezoia, Cem gan? ram gaT q me vi na, Se kaco: Ta maz wiv wi va Zes sa qar T ve lo aqam de ic nob da, ro gorc xel mo carul li te ra tors, pas k vi le bis uniWo av tor so...~
ara da, Tur me, Se ni ve kar gi si Zis az riT, Sens najRab neb Tan Se da rebiT, Ce mi, la Ri gan wyo biT da we ri li na war mo e be bi, ara mar to pro zad aRiq me ba, ara med po e zi ac sak mao doziT liv li vebs Sig ni To!
ax la, ar gewyi nos, re zo da, sa dac gna xav im frTebs da gaW ri, Cem sas rom ato leb di!..
Zvir fa so mkiTx ve lo!xom Tqve ni Tva liT na xeT, miS ve
la Zis sa xiT, ram xe la Sar la tan Tan
da afe ris t Tan gvaqvs saq me, Tum ca amis ara ka co ba da aram za do ba aq ar mTav r de ba – xel mo ca rul li te rato rad da uni Wo pas k vi le bis av torad rom ga mo macxa da, eg ara fe ri, ax la un da mSiS rad da laC rad momnaT los!..
Tu va JafSa ve las sity ve biT vity viT, me, Ta maz wiv wi va Ze, `srul laS qar sa var, rac kia, Zu Zus mam s xli ta de da ma~, am bu ne biT da da ba debiT la Car ma kac ma ki, yve la fe ri wyal Si un da Ca mi ya ros!
Ta maz wiv wi va Zem `wle bis me re SeSi ne bul ma kur dRe li viT da to va es Ta nam de bo ba da 9 we li sa ku Tar SuSa ban d Si ima le bo da (i se rom fan jaras Tan ver mo di o da, ar mes ro lono) am bo lo dros re a ni ma cia mo indo ma~.
ki, mag ram, am kac ma, am cxra wlis gan mav lo ba Si, ra xde bo da Cems saxl Si, ra ico da? mTe li am xnis gan mavlo ba Si, dur bin diT xel Si, Cems SuSa bands ak vir de bo da, Tu ro dis mivi do di fan ja ras Tan?!
re zo ia ube du ro! Sen rom ara feri ar ici. es Cem T vis ga sa ge bia, magram sxvis T vis rom ma inc ge kiTxa, getyo da – se ri o zu li dam na Sa ve e bi Su Sa ban d Si ar ima le bi an!
ra Su Sa ban d Si dam d gar xar da ra Ria aivan ze – usaf r Txo ad gi li arc er Ti araa!
mi T u me tes, Se ni Tval T va lis piro beb Si!
Zvir fa so mkiTx ve lo! mTe li cxra wlis gan mav lo ba Si sxvis Su Sa bands da sxvis sacxov re bel saxls rom uT val T va lebs, im kacs an ra qvi an, an da, ro me li or ga ni za ci is da va lebiT un da iq ce o des ase?
ki, swo rad igu ma neT, – xSi rad gami go nia, re zo miS ve la Ze ka ge bes Tan Ta nam S rom lo ba Si aris eW v mi ta nilio!
ai, mo us mi neT erT we si er kac sa uni Wi e res po ets ko ba ara buls!.. –
`miS ve la Ze ma Si nac, Ce mi stu dento bis xa na Si, sa xi fa To per so nad iT v le bo da – `mzi ri viT gvij da~ – mzi ri fol k lor Si moT val T va les niS navs...
ar vi ci, ra fun q ci as as ru leb da ma Sin axal gaz r da do cen ti, mag ram fri ad sa eW vo re pu ta ci as ki flobda...
Tum ca cxov re bis we si arc me re Se uc v lia, ga mov lo Ta vi si odi o zuri gza da dRe sac `moT val T va led~ dar Ca, – as mens da abezRebs yve las da uf ro re mwer lebs.~
mi aq ci eT yu radRe ba! aq ve da beWdil no dar dum ba Zis ro ma nis nawyvet Si, is epi zo di caa da fiq si re buli, ro ca av to ri, no dar dum ba Ze, xels adebs miS ve la Zes Tu ro gor da as mi na par ti is ra i ko mis mdi vanTan!..
er Ti sity viT, miS ve la Ze, mTe li am cxra wlis gan mav lo ba Si, xe lisuf le bas, Cems Su Sa ban d ze mzi rad hyo lia mow ve u li da Sig ras vakeTebdi, am yvelafers `modaraje kacis TvaliT~ uTvalTvalebda.
oRond is namdvilad ar vici, Cemi gaqcevis SemTxvevaSi am `cocxali klasikosisTvis~ Cemi mokvlis ufleba Tu hqondaT micemuli!..
yo vel Sem Tx ve va Si, gul dawy veti li am bobs: fan ja ras Tan ver mi dio da, ar mes ro lo no!
re zo! Se ni nas ro li sa ar ge iS va ara fe ri – Tu gin da, aq ve Ca vi wev Sar vals da ga mar tyi tyvia trak ze, mag ram, Se mar T la tra ko, me – Cems Zmeb Tan, Se da ni as Tan, xo si as Tan da ami ran lek ve iS vi lis wre Si gaz rdil kacs, kvi ra Si er Txel xan j lis pir ze rom miwev da gav la, an Seni, an
Se ni cin g li a ni sa a kaS vi lis Se me Sinde bo da?
xo lo Tu Su Sa ban d Si yof ni sas fan ja ras Tan ar mov di o di, etyo ba, kar ga dac viq ce o di – imaT rom ma Sin mo ve ka li, ax la me Sen ver ga ga nadgu reb di!
ara da, ro gorc Cans, es auci leblad un da ga va ke To!..
ukac ra vad, Zvir fa so mkiTx ve lo, am cno bil ga rew rebs, aTas Si erTxel, mec ki ga mov ya var wo nas wo robi dan, es ki im Sem Tx ve va Si xde ba, mux ran ma Wa va ri a ns rom aqvs Ta vis erT pa ta ra leq s Si aR we ri li! –
`sa qar T ve lo Si me im de nad gav x di sa qe bi,
sa xels ix ve Wen Ce mi lan ZR viT aram za de bi!..~
es, – miS ve la Ze e bis da ri ara ka cebi ari an aram za de bi, Torem rac Se exe ba SiS Tan Cems da mo ki de bu le bas, esec ara er Txel ga micxa de bia Cems in ter vi u Si Tu sa ga ze To we ri lebSi!
ai, er Ti maT ga nic!ko res pon den ti: – ba to no Ta maz,
am den xalxs rom iki deb, araf ris geSi ni aT?
T. wiv wi va Ze: – su le li ki ar var, araf ris rom ar me Si no des!
mag ram me xom mwer lo ba da Jur nalis to ba Ta vis ga mo Ce nis miz niT avir Cie?
ho da, vi sac Ta vis ga mo Ce na un da, imas sik v di li sa ar un da eSi no des!
jer er Ti imi tom, rom Ta vis ga moCe na ma Sin uf ro Se iZ le ba, Tu ki mogk la ven!
da, me o rec: mkiTx vels rom Ta vi mo a wo no, sik v dil zec ar gin da waxvi de?
gax sovT ma ke do ne li, udi des safr Txe Si Ca var d nil ma rom wa mo i Za xa:
`oh, aTe ne le bo, ne tav ico deT, ra saf r Txe Si vig deb Tavs mxo lod imitom, Tqve ni qe ba rom da vim sa xuro!..~
me vin var, mag ram min da ico deT, mec bev r jer ga da mid via Ta vi, mkiTxve lis qe ba rom da mem sa xu re bi na!
sxva Ta So ris, esec kar gia, ax la, Tqvens Tval win, miS ve la Ze rom ma Zagebs – Tu ama Ti da ri ada mi a ne bi ar ma Za ge ben, ise mkiTx ve lis Se qe bas veras d ros da im sa xu reb!..
es yo vel T vis un da max sov des!..
* * *ze moT vTqvi, rom xan da xan mkiTx
ve lis qe ba mec da mim sa xu re biameTqi, mag ram miS ve la Zes Tan ase Ti ze piri gan cxa de be bi Se degs ar mo i tans, imas yo vel T vis sa bu Ti un da!
ai, sa bu Tic, ba to no re zo, ro melic sik v di lam de co ta xniT ad re ga ax laT iseT ma vaJ kac ma mwe ral ma, ro go ric el gu ja maR ra Ze iyo!
`Ta maz wiv wi va Ze da u ri da li, uSiSa ri, mxne, gu lo va ni pi rov ne baa – mo mar Tu li aqvs az rov ne bis el va re Su qi, rom lis T vi sac Tva lis gas wore bac uZ nel de baT, rad gan yvelfers xan Z ris el va re ba STan T qavs!..
ami tom iolad nu ra vin am Cat de ba da Ta maz wiv wi va Zes Tan sa Wi da od nu ra vin ga ir je ba!..~
Tu arao da, ar da iS li To, iatakze da var d nil me to qes Sar va li nake rav ze ga er R ve vao!..
re zo, na mu si sul aRa ra gaqvs? ram den jer un da mo mig zav no ba to ni ro in met re ve li – Se ni da ne be bis niS nad – TeT ri dro SiT?!
an da, iq neb ta ri el Wan tu ri as Tvis ma inc ge kiTxa, ro mel sac Ce mi Cxu bic (pir da pi ri mniS v ne lo biT!) bev r jer aqvs na na xi da er Txe lac – aR we ri li:
312 ivlisi, 2013 w.
literaturuli saqarTvelo
`Ta ma zi aris uSi Sa ri, vi Tar ca uxor co! – mas ax sovs, rom xor ci asxia da amis mi u xe da vad aris uSi Sa ri! amas Cem T vis me ti fa si aqvs, vi nem mu li dis, asa si nis, ka mi ka Zis ga bedu le bas!..
`mo mis mi ne, To rem da gar tyam! – ga af r Txi los un da Ta maz ma is Tavze xe la Re bu li mo qa la qe, da Tu mainc ar mo iS lis Ta vi sas, un da mar Tla da ar tyas!...~
re zo, xom gax sovs, er Txel rom da gar tyi da par la men tis sxdo ma Ta dar ba zis iatak ze rom ga a di ne bragva ni?!
aRarc Se ni Ta vi ge co de ba, bi Wo, da aRarc is ma yu re be li, Se ni sa coda o biT rom iw ve ba da mec ma da na Sau lebs – da a ne be am sawyals Ta vi, mar T la xom ar un da mok lao!..
an ro in met re ve li ma inc Se i code, re zo, am or – mec ni e re ba Ta da mwe ral Ta aka de mi ebs So ris rom arbe ni neb sam S vi do bo mi si iT!..
To rem, er Txel iq ne ba, gab raz deba da, ar se nas leq sis ar iyos: `mogib run de ba, Se mog k ravs, sul muStiT da gim t v revs ybeb sa!..~
da, axic iq ne ba Sen ze!..ax la ki im kacs mo vus mi noT, ro
mel sac Ta vi si rTu li bi og ra fi is ga mo, Si Sis grZno ba siy maw vi li dan aqvs at ro fi re bu li.
`im da xu ful sa zo ga do e ba Si, roca mxo lod qa rag mu lad da iga ve biT Se iZ le bo da ra i me gan s x va ve bu li az ris ga moT q ma, sa ti ras gan sa kuTre bu lad ga mor Ce u li ada mi a ne bi mimar Ta vdnen, is pi rov ne be bi, ro melnic si yal bi sad mi da mo ki de bu le bas SiS ze maR la aye ne bdnen. ma Sin ase Ti ka ci Ta maz wiv wi va Ze gax l daT, mis ma ni Wi e re bam gmi rad ga xa da igi.~
Ce mo re zo, ga mo dis, rom Ce mi gambe da o bi dan ga mom di na re, qur dul sam ya ro Si kai sa xe li mqo nia dag debu li!
ba to ni ja ba ki ga nag r Zobs:`dRes ki, ro ca ver ga ar Cev, vin
la Ca ria da vin gu la di, sxva kri teri u me bi un da mo vi mar j voT...~
re zo! xom Se ni Tva liT na xe da Seni yu riT ga i go ne, rom am xe la kac ma, ja ba iose li an ma, rom lis gva ric ime reT Si, so lo mon me fis kar ze `fi cis ka ceb Si~ Se di o da, pir da pir ga nacxa da, rom me Cem ma niW ma gmi ri gam xa da – ax la is ma in te re sebs, sxva kri te ri u me bi Tac Tu Se vi nar Cu neb am sta tuss!..
`1999 wels, ro ca de kem b ris susxi an dRe eb Si ope ris baR Si vSim Silob diT da ga yi nul mi wa ze veg deT, gver d ze Ta maz wiv wi va Ze mog viw va...~
grcxve no des, re zo! Sen rom gindo da mSiS rad da laC rad ga mo gecxade bi ne, me, sru li ad mok le xan Si, zedi zed ori (jer je ro biT!) gmi ro ba er T ma ne Tis mi yo le biT Ca mi de nia!
da amas am bobs ka ci, ro mel mac gmi ro bis fa sic icis, vaJ ka co bis fa sic da, sxva Ta So ris, qur do bisac!..
Ta nac, mi aq cie yu radRe ba `cocxa lo kla si ko so~?
me o re cda ze TiT q mis cot ne dadi a nis gmi ro ba ga mi me o re bia!
di di cot ne zafxu lis xvat Si miuw va me gob rebs gver d ze da Taf li wa is va!..
me ki dev zam Tar Si, de kem b ris susx Si, ga yi nul mi wa ze mi veg de im bi Webis gver diT, ro mel Ta pro fe si u li saq mi a no ba bo lom de kar gad arc iyo gar k ve u li!..
re zo, wi nas wa ri bo di Sis mox dis Sem deg, im da Ru pu li bi Wis suls gafi ceb, arc ise mSi Sa ra ka ci vCan var, ara?!
aba, ra saa, rom mab ra leb – sa kuTa ri sax lis Su Sa ban deb Si fan jaras Tan mis v las ver be da vo!..
ara grcxve nia ax la, Se mar T la gafu We bu lo da la Ca ro ka co?!
Tum ca, jer isev ja bas vac di da me re er Tad gav cem pa suxs!..
`bo lo dros, ro ca ci xe Si yvelas gan SeC ve ne bu li vi ya vi, im xalxis mi e rac ki, vinc Ce mi wya lo biT aR zev da Tu cocxa li ga dar Ca, Tamaz wiv wi va Ze yov lad usi a mo vi Tare ba Si ig deb da Tavs, ra Ta Ce mi gaTa vi suf le bis saq mes ro gor me SeSve le bo da!..~
Se veS ve le ki dec, re zo, me, rogorc ma Sin de li mwe ral Ta kav Si ris Tav m j do ma re, iqam de ver mo vis veneb di, sa nam Tun dac er Ti mwe ra li ci xe Si iq ne bo da!
Cems me go bar edu ard Se var d na Zes ma nam ar mo veS vi, sa nam ja ba iose lia ni ci xi dan Ta vis xe liT ar ga mo mata na!
Tqven ki, mwe ral Ta kav Si ris dRevan del ma xel m ZR va ne leb ma, sul axla xan, ori me tis me tad ni Wi e ri axal gaz r da mwe ra li, leq so do reu li da ika qa da gi Ze, mxo lod imis ga mo ga ricxeT mwe ral Ta kav Si ridan, xma maR la rom ga mo xa tes Ta vian Ti uk ma yo fi le ba!..
* * *ax la ki pir vel sity vas mo vi deT,
Zvir fa so mkiTx ve lo!Za li a nac ga ma xa rebT, Tu ima sac
da mi das tu rebT, rom me arc im de nad uni Wo var da, miT ume tes, arc im denad mSi Sa ra, re zo miS ve la Zis da saci ni rom gav x de!
pi ri qiT, miS ve la Ze e bis uax lo esma na Te sav ma da TiT q mis oja xis wevr ma – si Ze kac ma, ba ton ma la do mrelaS vil ma, fi cis qveS da a das tu ra:
`Ta maz, dae, eS ma keb ma Ce mi su lic Tun dac dRes ve Ca u Za xon Ta vi anT kup ris qvab Si, Tu vic ruo: yve la dro is iumo ris mqo ne qar T vel mwerals qa lam nis Tas ma sa viT da ix vev fex ze! Se ni we ri le bi Tu kri ti ku li nar k ve ve bi bev ri mwer lis rCe ul pro zas ga a xu nebs, rad gan igi ara mar to pro zad aRiq me ba, ara med po ezi ac sak mao do ziT liv li vebs SigniT!..~
mkiTx ve lo, ge fi ce bi, am Cems nawar mo e bebs ki dev uf ro ava liv liveb di, mag ram, me Si nia, Cemi kri ti kuli we ri le bi, vin mem leq se bad ar wai kiTxos!..
re zo! ax la Se ni si Ze Cems vaJ kaco ba ze Ca mo ag debs sity vas da, Sen rom ar Se ge Sin des, da xu We Tva le bi da ise mo is mi ne:
Ta ma zi(xev su rul han g ze)
er T sac me vity vi, vo Je bo,qve ya nam da i je ro sa,vi sac uke rav beg Ta ri,isev iman ve ke ro sa,vi sac mo uk lavs ber xe ni,kvlav iman mi am k v le lo sa.aqe ben wiv wi va Ze sa,ma garma ga ris mTqme lo sa, ro gorc xev su ri fran gul sa,isr iq nevs kal mis wve ro sa,sa dac sxvas ver ga u ta nav,is iq ga i tans le lo sa,er T na i rad lews mom te reT, –tan m su ye sa da xme lo sa...aras Sav ti reb gam Cen sa,arc ra sxva ga sam je lo sa –er Ti dRiT, mxo lod, er Ti dRiT,Cem Ta mterT da am te ro sa!..
Zvir fa so xev su ro, – Ce mo ba to no da me go ba ro!
sity vas gaZ lev, Tqvens mterT erTi dRiT ki ara, mTe li cxov re ba davem te re bi da, de da sac mo vuk lav!..
oRond ax la co ta un da ma ca loT, `Tqvens ena ze~ rom vTqva, re zo miSve la Ze un da `dav xan j lo!..~
* * * Zmao Ta maz!meb r Zo li ka ci xar, ar gi sur vo
ki dec, gul xel dak re fi li ar dadge bi, Sen sas ar da iS li, Rmer Tis mad li da ne baa.
er Ti ram Sev niS ne, Sen ma brZo lam sa bo loo Se de gad is mo i ta na, rom opo nen ti TiT q mis aRar gyavs, ve rafers gi be da ven. ici an uaress mi i Reben. aqe dan ga mom di na re, ma inc gisur veb, Zli e ri da Rir se u li oponen ti ga mog Ce no des, rom Sen ma talan t ma da brZo lis unar ma um jo besi fe re biT, wax na ge biT da mxne o biT ifeT qos!
me da Sen bev r ni naT q va mi ag v x denia, nurc amas gag vi cu debs ma Ra li Rmer Ti!
si cocx le brZo laao, brZens uT qvams. icocx le da ib r Zo le!
Wa bua ami re ji bi
Zvir fa so mkiTx ve lo!ne ta, Wkua mex ma ra da Ta vi dan ve es
we ri li da me mow me bina, sa dac di di Wa bua ami re ji bi mwer lur ta lan t sa da sab r Zo lo Se mar Te bas uwo nebs Tqvens mo namor Cils!
ara da, me ti ki ara fe ri da ub rale bia Cem T vis miS ve la Zes – mxo lod imi tom amiT va lis wu na: uni Wo da mSi Sa raao!..
mar Ta lia, arc Ce mi jan m r Te lobis mdgo ma re o ba ak ma yo fi lebs, magram mza daa qve ya na fex ze da a ye nos da Ce mi fsi qi ku ri aS li lo ba, rogor me, nor mas Tan mi ax lo e bul farg leb Si Ca a ye nos!
sa me di ci no sam sa xurs, win da win saq mis kur s Si aye nebs!
`yo ve li ve ze moT q mu li gva fiq rebi nebs, rom wiv wi va Ze se ri o zu lad aris avad da, sa nam Tavs in do e Tis ma ha ra jad an na po le o nad ga mo acxadeb des, sa qar T ve los fsi qo di agnos ti kur centrs vTxo voT, da inte res des cru Ta ma zis jan m r Te lobiT.
Cve ni Rrma rwme niT, es yov lis mkad re be li ka ci, ro mel sac sir cxvi lis da Tav moy va re o bis grZno ba ad rin da ve at ro fi re bu li hqon da, xan g r Z liv sta ci o na rul mkur nalo bas sa Wi ro ebs~.
Zvir fa so eqi me bo!ro gorc ̀ Ce mi me gob re bi~ Se niS na
ven, jan m r Te lo bis mxriv, Se iZ le ba, yve la fe ri wes rig Si arc Cem Tan iyos, mag ram ama Si rom dav r w mundeT, amas ga mok v le va da dad ge na xom ma inc Wir de ba?
amaT ki dev, ga mo sar k ve vic ara feri aqvT – pir da pir gi Jis pe ran gi un da ga da ac vaT Tav ze da, ha i da, asaTi an ze un da ga a qa noT!..
Tu ki, ra sak vir ve lia, sa gi Je axlac iq ar se bobs!..
* * *Zvir fa so mkiTx ve lo!
me aq vam Tav reb da Sem de gi Ce mi samu Sao Te ma iq ne ba:
a) ba Ra Ter ara bu li, ro gorc aseTi!..
b) may va la go naS vi li, ro gorc ise Ti!..
rac Se e xe ba re zo miS ve la Zis Temas, is aqac gag r Zel de ba da, sa erTod, `li te ra tu ru li sa qar T ve
los~ kvle vis sa ga ni iq ne ba aw da mara dis, uku ni Ti uku ni sad me!
imi tom, rom es ar se ba ada mi a nad ar mi aC nia ga mo Ce nil kri ti koss, otia paW ko ri as – mi si az riT, miS vela Ze ga ra Jis iatak ze daq ce u li teq ni ku ri ze Tia, ro me lic da xu ruli ka ris yve la Rri Wo Si Se aR wevs!..
saq vey nod sa xel gan T q mul mwerals, no dar dum ba Zes ki miS ve la Ze ada mi a nis msgavs ma i mu nad mi aC nia, ro mel mac xal x Si gare va Tu mo as wro, me re eS ma kic ve Rar amo ic nobs!..
cno bil mwe rals je mal dav li ani Zes uk ve ori wig ni aqvs da we ri li sa er To sa Ta u riT: `rogori ar unda iyos adamiani~, ro mel Ta beW d va sac `li te ra tu ru li sa qar T ve lo~ Semde gi nom ri dan da iwyebs~.
am yve laf ris ga moq vey ne bas ki viwyebT ni Wi e ri pub li cis tis, da viT mxe i Zis mci re Ca na xa tiT (di di Ca naxa ti ki sax l Si aqvs!). sa dac av to ri miS ve la Zis mSob le biT aris da in tere se bu li da aseT mniS v ne lo van das k v nam de mi dis, rom, ra ki am `cocxal kla si koss~ ojax Si aR z rdi sa ara fe ri etyo ba, fiq robs, rom de da sa er Tod ar hyo lia da igi amqvey nad `u man ko Ca sax vis~ Se de gad aris mov le ni li!..
rac Se e xe ba ma mas, av q sen tis, es ka ci cno bil sa er Ta So ri so afe rist sa da Sar la tans, os tap ben der sac ki aRe ma te bo da Ta vi si fan tas ti kuri `ga mo go ne be biT~! – aman, Ta vis dro ze, sab Wo Ta ka ge bec ki ga nacvif ra da ga a cu ra!..
er Ti sity viT, vinc miS ve la Zis Te miT xarT da in te re se bu li, Se i ZineT, da ga mo i we reT `li te ra tu ruli sa qar T ve lo~, gar w mu nebT, kar ga xans ar mo iwyenT!..
* * *Se iZ le ba, miTx ran, miS ve la Ze vi
Ras ax sov da! Ta maz, an Sen, an Sens gazeTs mi si ga cocx le ba ra Si dag Wirda To!
am kiTx va ze Ce mi pa su xi, ase Tia: va cocx leb imi tom, uf ro Rrmad rom dav mar xo!..
aba, Zvir fa so mkiTx ve lo, ka ci rom amas da gi wers, imas ro gor un da mo eq ce?–
`wiv wi va Ze se ri o zu lad aris avad da, sa nam Tavsi in do e Tis ma ha ra jad an na po le o nad ga mo acxa deb des, saqar T ve los fsi qo di ag nos ti kur centrs vTxo voT, da in te res des cru Ta ma zis jan m r Te lo biT.
Cve ni Rrma rwme niT, es yov lis mkad re be li ka ci, ro mel sac sir cxvi lis da Tav moy va re o bis grZno ba ad rin da ve at ro fi re bu li hqon da, xan g r Z liv sta ci o na lur mkur nalo bas sa Wi ro ebs~.
ki dev er Txel Se ga wu xeb mkiTx velo!
ra ki re zoia su lel ma, es `cno ba~ Ta vis xe liT mom ca, awi, rac ar un da Rrmad dav mar xo igi – me, ro gorc ami e ri dan Se u racxads, pa su xis ge baSi ve ra vin mim cems!...
oi, ra kar gia!mi xe il sa a kaS vi lo! sa nam droa,
Senc aiRe ase Ti cno ba – me Sen getyvi, ar ger ge ba da, vin me da gi ka vebs!..
me da Sen, kar ga xa nia, er T ma neTs va gi JebT da ax la, das ve ne ba, ori ves gver ge ba!
oRond, Se ni Zma ka ci re zo miS vela Ze ar wa mo iy va no, is ori ve Cvengan ze bo Tea da das ve ne bas ar gvaclis!..
redaqtoris gverdi
literaturuli saqarTvelo
12 ivlisi, 2013 w.4
qar Tul mwer lo ba Si r. miS ve la Ze Ta vi dan ve skan da lu rad, in t ri ge biTa da na irna i ri xvan je biT Se mo vida. aS ka ra Tu fa ru li xri ke biT cdilob da yu radRe ba mi epy ro, Tval saCi no fi gu rad qce u li yo da sa a misod ara na ir xerxs ar Ta ki lob da, sa dac ma bezR ro ba da mliq v ne lo ba ar gas W ri da, iq aS ka ra San taJs mimar Tav da.
ara er Ti Rir se u li qar T ve li mwera li Se u racx yo man da mi si uz neo, saZ ra xi si saq ci e li ki de vac airekla zo gi er Ti maT ga nis Se moq me de baSi. bev ris T vis cno bi lia, rom no dar dum ba Zis gax ma u re bul ro man Si `mara di so bis ka non Si~ ga moy va ni li abe za ri da ma i mu nad sa xel de bu li amaz r ze ni ar se ba miS ve la Zea, rom
lis uw min du ri ka ri e ra im ro ma nis ga moq vey ne bis Sem deg axalaxa li simaR le e bi sa da ti tu le bis dapy robi sa ken wa ri mar Ta.
upa ti e be li Se u racx yo fa mi a ye na man ga mo Ce nil mwe rals otia paW kori as (es in ci den ti sa eW vod Ca i farcxa) da es na wi lob riv asa xu lia mwer lis dRi u reb sa da Ca na we reb Si, sa i da nac erT ad gils vaq vey nebT.
`li te ra tu ru li sa qar T ve los~ dRe van del no mer Si ga moq vey ne bu li ma sa le bi mci re na wils asa xavs im um s gav so e ba Ta gan, rac re vaz miS vela Zes Ta vi si saZ ra xi si cxov re bis man Zil ze Ca u de nia.
otia paW ko ria
nawy ve ti wig ni dan `u bis wig na ki~
Cems cxov re ba Si ar mi na xavs ise Ti pro duq ti epo qi sa, ise Ti Tav moy ra avi da mda ba li Tvi se bi sa erT kac Si, ise Ti fi zi ku rad da su li e rad sli pi, lor wo va ni ar se ba, ro go ri caa m.e.
igi ise Se mo dis li te ra tu ra Si, ise ika vebs ad gil sa da siv r ces, ro gorc iatak ze daR v ri li ze Ti mi Jo navs moxu ru li ka ris Wri leb Si. war mo ud gene lia mas Tan brZo la ga us v re lad, Sen TviT gax de bi WuWyi a ni da mo ra lu rad SebRa lu li.
me wa vi kiTxe mi si wig ni, ga ma o ca emo ci ur ma siC lun gem da sa er Tod, yo vel g var ma uvi co bam.
me ara so des ara vis T vis ar mi sur vebia cu di. mag ram me ar vi ci Za la, rome lic am kacs Ta vis bnel gza ze Se a Cerebs. mas Si uaR re sad bev ria ra Rac am g va ri, Tu Se iZ le ba iT q vas, im po tentis ga bo ro te bi sa da nor ma lu ri mama ka ce bis wi na aR m deg.
ra Ci ne bu li ma sa la ikar ge ba iezuit Ta or de ni saT vis, mas xelT sul sxva ra Rac un da epy ras... vai qar Tul sity va sa da azrs, igi yo vel mci re monak veT ze Sobs Ti To jo jo sa da majla ju nas, ro me lic ada mi a ne bis suls sa xa di viT Trgu navs.
no dar dum ba Zenawy ve ti ro ma ni dan
`ma ra di so bis ka no ni~
erT dRes Cem ma mdi van ma Se mo a Ro ka bi ne tis ka ri da miTx ra:
– ba to no ba Ca na, vi Rac ma i mu nia mosu li da Tqve ni nax va un da.
– Se mo vi des! – vuTxa ri. ka bi net Si pa ta ra, cal t vi na ma i mu ni Se mo vi da.
mliq v ne li saT vis da ga iZ ve ras T vis da ma xa si a Te be li of liT gaJ Ren Ti li ci vi xe li Ca mo mar T va, ma gi da ze qaRal de bi da miwyo. oTa xis kuTxe Si mi iyu Ja da mo lo di niT sav se Tva le bi momapy ro. qa Ral debs Tva li ga da vav le, qa rag mu li nak ve se bi aR moC n da. ma i munis pi ro ba ze ara uSav da.
– vin icis, dar vi nis moZR v re bis Tanax mad, am ma i mu ni sa ga nac ga mo vi des ka cimeT qi, ga vi fiq re da da vu beW de ram de ni me nak ve si. er Ti maT ga ni ase Ti iyo: – kacs mar T la sicxe un da hqondes, Cvens afTiaqSi Ter mo met ri rom mo i kiTxo so.
– ras er Ci! – wa mo i Za xa ma ma ioram ma, gu li a nad ga i ci na da ba Ca na sa ken gadmob run da.
– mec ase vi fiq re, xel me o red rom mo vi da is ma i mu ni re daq ci a Si, ver c er T ma ve Rar vi ca niT, – ga nag r Zo ba Canam, – zus tad ise ec va, ro gorc ada mia nebs. me Tu mkiTxavT, co ta uke Te sadac. mo vi da da isev nak ve se bi mo mi tana. wa vi kiTxe Tu ara, im wuT Si vi ca ni stil ze ma i mu ni.
– ka co, Sen is ma i mu ni ara xar, amas wi naT, rom iya vi Cem Tan da nak ve se bi rom da gi beW de? –vkiTxe.
– ki ba to no, is ma i mu ni var, mag ram Za li an min da ada mi a no ba da ga mi marTeT xe lio, – mTxo va.
– co ta mo iT mi ne, iS ro me, xom ici, Sro mam rom Seq m na ada mi a ni? – vur Cie ma i muns.
– vi ci, ba to no, eg yve la fe ri uk ve wa kiTxu li maqvs, mag ram me ise Ti ma imu ni var, moT mi ne ba ar maqvs, miT umetes, ada mi a ne bis um rav le so bas uk ve ka ci vgo ni var, – mi pa su xa ma i mun ma.
– kar gi da gi beW dav, mag ram eg ras giS ve lis, ma inc ma i mu nad dar Ce bi meTqi, – vu pa su xe da isev da vu beW de nak vese bi, rom mi di o da mTxo va:
– nu ga mam xelT xal x Si, ba to no, ma imu ni rom va ro, – ar ga vam xi le, Ce mi keTi li bu ne bis ga mo, Tan vi co di, rom mSve niv rad ba Zav da xalxs la pa rak Si. wa vi des, vi fiq re, ima i mu nos Ta vis Tvis, iseTs ras da a Sa vebsmeT qi. wa vi da da ga vi da xal x Si ma i mu ni.
– nu Tu Tqvens gar da ve ra vin Se am Cnia, ba to no ba Ca na, im kacs ma i mu no ba, – hkiTxa sme na daq ce ul ma mRvdel ma.
– ga ma i mu ne bu li ada mi a nis cno ba ga ci le biT uf ro ad vi lia, vid re kaca daq ce u li ma i mu ni sa, ma mao ioram, amas wi naT, zo o par ki dan sa mi ma i mu ni gaq ce vi aT. mi li ci is uf ross sas w rafod mo uw ve via ope ra ti u li jgu fi da sxdo ma Ca u ta re bia, Tu ro gor Se epyroT gaq ce u li ma i mu ne bi, co ta sity va gag r Ze le bia, ma Sin erTer Ti mi li cie li am d ga ra da uf ro sis T vis uT q vams:
– am xa na go pod pol kov ni ko, co ta sity va Se a mok le, To rem is ma i mu ne bi xal x Si ga e re va da me re Cems fe xebs vipo vi To!
– me re ra mox da? – da in te res da mama iora mi.
– ori ma i mu ni uceb da u We ri aT da erTs mgo ni ex lac da e Ze ben, – upa su xa ba Ca nam. – ho da, imas giy ve bo diT. ga vida xal x Si es Ce mi ma i mu ni. ram de ni me wlis Sem deg isev mo vi da Cem Tan. am jeraDd moTx ro be bi mo mi ta na, wa vi kiTxe da gul ze Se mo me ya ra.
– es ra giq nia, sab ra lo ma i mu no, ase Ti ma i mu no ba ma i mun sac ar ekad rebameT qi, vuTxa ri.
– ra tom, ba to no, me, ro gorc kriti koss, Za li an mom wons Ce mi moTx robe bio, – mi pa su xa wye niT.
– ro gor, Sen uk ve kri ti ko si ca xar? – vkiTxe gan c vif re bul ma.
– kri ti ko sic var, xa ris xic da vi cavi da leq ci eb sac vkiTxu lob te le vizi a Si, ra di o Si, sa zo ga do e ba `codnis~ xa ziT da erTerT umaR les saswav le bel Sio, – miTx ra niS nis mo gebiT.
Se me co da ma i mu nis stu den te bi, mag ram ra meq na? arc ka Ted ris gam ge vi ya vi, arc req to ri, rom qmaR le si sas wav leb li dan ga meg do. kac ma rom Tqvas, ma gis mo ra lu ri uf le bac ar mqon da, sxva rom ara fe ri, es ma i mu ni xom Ce mi ga moy va ni li iyo xal x Si
– is ma inc geT q vaT xal xis T vis, rom ma i mu nia, – ga awy ve ti na sity va mRvdel ma.
– vTqvi, ma mao, mag ram uk ve gvi a ni iyo, Sen Tvi Ton xar ma i mu nio. – ase mipa su xes.
– axia Tqven ze! – gul ze mji Ri dair tya mRvdel ma.
– vi ci, – upa su xa ba Ca nam.– me re ra hqe niT? – aw ri al da lo
gin Si ma ma iora mi.rac Se meZ lo, is vqe ni, ukan ga va ta ne
moTx ro be bi...– me re rao?– mwe ral Ta kav Si ris wev ri rom vi
yo, ma Sin xom da mi beW dav di am moTx robebs, mag ram ma le gav x de bi mwe ral Ta kav Si ris wev ri da de das gi ti re bo! – da me muq ra, – Se nis Ta na ma i muns mweral Ta kav Sir Si ra un dameT qi, min doda meT q va, mag ram Ta vi Se vi ka ve...
– ra tom? – xmas auwia ma ma ioram ma.– imi tom, ba to no ioram, rom ad re
ma ga ze di di ma i mu ne bi saT vis mqon da xma mi ce mu li da re ko men da ci ac aTasg zis... – Tqva ba Ca nam da da dum da.
– me re aRar sad Seg x ved ri aT? – hkiTxa ma ma ioram ma.
– ro gor ara, mwe ral Ta kav Si ris wev ric gax da, da mi me gob r da ki dec. sad Reg r Ze lo Si sul ma mas me Zax da. ram de ni me wlis win, de pu ta tad rom un do daT Ce mi kan di da tu ris wa mo yene ba, ra i ko mis mdi van Tan mi vi da Turme, spe ci a lu rad mad lo bis saT q melad...
– ar ga dam rio, ba to no ba Ca na!–ki, ase uTx ra Tur me, – ba to no ni
ko loz, mTe li sa qar T ve lo mwer lebis, mkiTx ve li sa zo ga do e bis da mi si re daq ci i sa da me gob re bis sa xe liT mad lo ba min da, mo gax se noT, am xa nag ba Ca na ra miS vi lis kan di da tu ris wamo ye ne bi saT vis. mxo lod Tqve nis Ta na prin ci pul, ga be dul da ke Til So bil ko mu nists Se uZ lia, yu radRe ba ar miaq ci os ba Ca na ra miS vi lis war suls da mxo lod mi si ada mi a no bis mi xed viT ims je los mis pi rov ne ba zeo...
– ra war sul so? – ukiTxavs co ta ar iyos gak vir ve bul ra i ko mis mdi vans.
– iseTs ara fers, ba to no ni ko loz, Tun dac iseT ub ra lo faqts rom ar iRebT mxed ve lo ba Si, mSob le bi rom hyavs rep re si re bu li, Tvi To nac rom iyo axal gaz r do ba Si da pa tim re bu li, mar Ta lia ga u geb ro bis ni a dag ze, magram xom iciT, an ke ta ma inc an ke taa da... yve la fers rom Ta vi da va ne boT, amas wi naT mis ga zeT Si bol Sev ike bis nac v lad men Se vi ke bi rom ewe ra... kaco ba swo red ima Sia, yve la fer ama ze Tvals rom da xu Wav da ma inc am xe la ndo bas ga mo ucxa debT jer ki dev sruli ad axal gaz r da da ar c Tu ise dam saxu re bul kacs. mxo lod Tqve nis Ta na xel m ZR va nels Se uZ lia, ase Ti ris ki gas wi os, ami tom sity ve bic ki ar myofnis mad lo bis saT q me lad. gmad lobT, ba to no ni ko loz, ki dev er Txel gmadlobT! – ba Ca nam am ba vi da am Tav ra.
– sad aris ax la is ma i mu ni? – Zlivs mo ab ru na ena gam S ral pir Si ma ma ioram ma.
– ar vi ci, ga mo ricxu li ar aris, rom xval Cems sa na xa va dac mo vi des, – ga e ci na ba Ca nas.
– ba to no ba Ca na! – Tqva di di du milis Sem deg ma ma ioram ma, – qar T lis cxov re ba Si Cven T vis er Ti fri ad arasa si a mov no am ba vi we ria, Tu gax sovT, da viT aR ma Se neb lis me is to rie wers:
– ...na Te sa vi qar T vel Ta or gul bune ba aris, pir ve liT gan ve Tvis Ta ufal Ta, ra me Tu, ra Jams gan did nen, gan suq nen da di de ba po on da gan suv neba, iwye ben gan z rax vad bo ro ti sa...
ba Ca nas ax sov da da vi Tis is to ri kosis es sity ve bi da ara fe ri upa su xa mama iorams, se duqse ni da lia da kedlis ken ga dab run da.
da viT mxe i Ze
`bikiyufariasSvilivarme!anu`kvici
gvarzextis~...di di Wa bu as ro ma nis im per so na
Jis ar iyos, da Ta rom Ta vis bar
gi a nad Ca mo ag debs `taC ki dan~, re vaz
miS ve la Zec ama yobs, al baT, ma ma mi sis
Svi lo biT. `mwe ra lic da kla si ko
sic~ ba to ni av q sen ti yo fi la, Tu
yo fi la, To rem av q sen ti Cis `kla si
ko so ba~, Ta nac `cocxa li~, aba ra
sax se ne be lia!
es am ba vi or ma pi rov ne bam mi am bo
sxva das x va dros qu Ta is Si, _ Ce mi
Ta o bis xalxs emax sov re ba, rom iyo
ase Ti ga ze Ti _ `Tbi li si~, rom lis
bo lo gver di mic va le bu le bis Se sa
xeb gan cxa de bebs eka va. ho da, ba to ni
av q sen ti Tur me ar Cev da mic va le bul
Ta So ris `Se sa fer kan di da tebs~ da
maT Wi ri suf lebs or mo cis gas v lis
Sem deg da ax lo e biT ase Ti Si na ar sis
we ri lebs ug zav ni da xol me: `vwux
var, rom gvi an ga vi ge ma va nis gar dac
va le ba, Za li an miy var da da pa tivs
vcem di. aba, eg ra sa la pa ra koa da
gan s ve ne buls Ce mi mci re va li gah y va
im qvey na do~, da iq ve uTi Teb da mci
re va lis ra o de no bas _ 70, 85, da a.
S. anu `koWl~ Tan xebs, ra Ta vin mes
eW vi ar gas Ce no da.
ho da, da iZ ra Tur me ̀ pe re vo de bis~
mdi na re e bi qu Ta is Si erT mi sa mar T ze.
dRe er Ti iyo da mra va li qvi Ta ri
mi di o da av q sen tis sa xel ze. anu, Wi
ri su fals eW vi ar auRia da romc
aeRo, ro me li Wi ri su fa li ikad reb
da ra Rac ka pi ke bis ga mo si nam d vi lis
Cxre kas?
sa ma gi e rod eW vi kgbSi Se u ta ni aT
da mi a kiTxes ba ton av q sen tis, ro mel
mac iciT, ra upa su xa Tur me? da mim t
ki ceT, rom Ce mi va li ar hqo ni aT im
mic va le bu lebs. Tu ar gje raT, wa diT
da hkiTxe To!!!
aba, `iq~ vin wa vi do da da kgbmac
xe li Ca iq nia _ ma ma ZaR lo bis me ti
ra gvi na xavs, mag ram ase Ti ara fe rio,
da ase Ser Ca Tur me ba ton av q sen tis
sa i qi o dan ga mog zav ni li aTa so biT ma
ne Ti.
gaz. `tri bu na~, ¹4, 2431 ian va ri, 2011 w.
sxva gazeTebidan
revazmiSvelaZe-`,,didixniswinaTdadidixnisSemdeg~...
512 ivlisi, 2013 w.
literaturuli saqarTvelo
po e ti ko ba ara bu li erTer Ti gmi ri aR moC n da `mwe ral Ta ga zeT Si~ ga moqvey ne bu li sta ti i sa `vai, Tqvens patrons!~. ras pa su xobs po e ti sta ti is av tor mi xe il Ca Cu as da ama ve ga ze Tis sa re daq cio sab Wos Tav m j do ma res, mwe ral re vaz miS ve la Zes?
– mi xe il Ca Cua ara fer Su a Sia. 90 wlis ka cia da Tvi To nac ar icis, ra un da... am yve laf ris Ta vi da Ta vi rezo miS ve la Zea, ro mel mac eS ma ke bis laS qa ri Se mo ik ri ba da ra Rac si su lele ebs awe ri nebs. da e pat ron nen mweral Ta kav Sirs da aRar ici an, ra qnan. ara da, mon Ro lebs ar auox re bi aT saqar T ve lo ise, ro gorc miS ve la Zem da mis ma klanma aaox ra mwe ral Ta kav Si ri. yve la fers Ta vi rom da va ne boT, am Seno ba Si er Ti niv Tic ar da to ves Tavis adgilze, yve la fe ri Sin da sadRac wai Res da ga yi des Tu ra uqnes?!. miS vela Ze–oTa raS vi li, may va la go naS vi li da sxve bi qo ne bas rom ver iyof d nen, vir Txe bi viT da e riv nen er T ma neTs. es Cven yvelam vixileT teleekraniT... magaT xel Si mwe ral Ta kav Sirs aRa ra feri SerCa, mi wis nak ve Te bic ki mi iT vi ses ba Tum sa da sxva qa la qeb Si. tu re bi viT ari an, jer er T ma neTs da e riv nen, ax la isev Sex rov d nen da mwe ral Ta erovnul aka de mi as da e tak nen. ma nam de mweral Ta kav Si ris qoneba arc erT mwerals ar ga u yi dia da amiT ar uvaW ria. es gana ar ician CaCuam da sxvebma? es yve la fe ri rom vi ciT da Tan nac moZra o bis sa ta nur re Jims rom veb r Z viT, ami to mac dag vi pi ris pir d nen. am brZolis ga mo vax tang xar Ci la vas uda na Sau lo Svi li da u pa tim res. Cems ojax Si ga mud me biT Sedioda muqaris zarebi. ris ga mo? – ma mu lis T vis rom vib r Zo
diT, ami tom?! am dros ki Ca Cu e bi da miS ve la Ze e bi ko ha bi ta ciis reJimSi iy v nen sis x lis m s mel nac eb Tan. sxva Ta So ris, Ca Cua sax l Si xSi rad mi re kav da, ba Ra Ter ara bul Si veS le bo di da amitom, er Tior jer mec ga vu bi sa u ba ri da rad gan ba Ra Te ri ve go ne, mwe ral Ta aka de mi as agi nebda... baRaTeric, samwuxarod, CarCeba mag nacris qeqvaSi da win da ukan wajeqwamojeqobaSi. miS vela Ze xom, sa er Tod, utifrobis mwverval ze Se moj da! kaci sa qar T ve los isto ri as rom da uwyebs CiC q nas da didgo ris omis faq tebs eW v q veS da a ye nebs, wmin dan Ta gadaT v las rom Se ud ge ba da ver daT v lis, xom aris satanuri `xeloba~. yve la ze sa sa ci lo is iyo, er Ti wlis win rom miS ve la Ze ra dio `a me rikis xma Si~ hyav daT miw ve u li da sa a kaSvils di Ti ram bebs um Re ro da. ego na, sa a kaS vi lis gar da, ve ra vin mo is men da.
– ma inc, ra un daT Tqven gan?
– axali Taobis mwerlebi asabuTeben, rom may va la go naS vi li, miS ve la Ze da mTe li mi si kla ni me ri is gan, kerZod, ma mu ka qa ca ra vas gan did pre mi ebs iReb d nen, vi Tom axal gaz r da mwer lebis T vis. re a lu rad maT 200200 lars uri geb d nen, da nar Cens ki Tvi Ton ideb d nen ji be Si. am yve laf ris do kumen ta cia ar se bobs da ami tom maq si malu rad cdi lo ben, ska me bs bo lom de miewebon. gar da ami sa, mwe ral Ta kav Siris Tav m j do ma re o bis va da ka no niT 3 wels Se ad gens, maT ki sxva das x va xrikiT 5 wlam de ga uz r di aT. we siT, sa mi we li amo e wu raT, mag ram axa li Tav mj do ma ris asar Ce vad yri lo bas ar iwve ven, ici an, rom kin wis k v riT gay ri an mwe ral Ta kav Si ri dan. na ce bi viT iq cevi an, etyoba, bo lom de ver mo as w res
mwe ral Ta kav Si ris ga Zar c va – kidev darCa erTi saxli da ori bati.
– Tqven ras ger CiT re vaz miS vela Ze?
– ar vici... miS ve la Ze xom ska mi dan gad mo var d nis da gul y rebis imi ta ciis didos ta tia?! amas wi naT erTerT JurnalSi wer da swo red im pe ri odze, ro de sac par la men t Si ska mi dan TiTqos gul wa su li gad mo var da. im xanad imi tom gav x di avad, rom mwe ral Ta kav Si ri dan ko ba ara bul ma, ale ko ga bela i am da jemal davlianiZem gam ricxeso. sa i dan mo i ta na am ada mi an ma msgav si ram, ar vi ci. aseTi rameebi exerxeba. ar moswonT eris sulieri da zneobrivi dacvis centris daarseba mweralTa erovnuli akademiis saxiT – bayayebs WaobSi jdoma urCevniaT. ami to mac avarda da Cvens wi na aR m deg sxveb sac aqe zebs. uz neo avantiuristi ada mi anis Tvi se baa is, rac miS ve la Zis ga zeTSi Ca Cu as xe liT ga keT da. ra mWirs me an akademiis romelime damfuZnebels,
marTlac zneobrivi niSniT Sekrebil mwerlobas, Ca Cu as an miS ve la Zis sagi ne be li? ara da, Ta vis dro ze Ce mi we ri le bi rom qvey n de bo da, Ca Cua (da zogierTi CaCuasnairi) mi re kav da da aR f r To va ne bu li meuneboda mad lobas. imas ki ver xvde bi an, rom dRes ma Ti `amaoebis bazari~ das ru le bu lia. saku Ta ri ne biT Caw v nen ta lax Si. may va la go naS vi lis T vis bev r jer miT q vams, gamo di mag qa o si dan, To rem Senc amog s vri anmeT qi, ma inc qa lia da mis da mi agre sia ar mqon da, mag ram ar da mi je ra da maT Tan er Tad Ca ef lo...
pro ku ra tu ra auci leb lad da inte res deba, ro dis da ro gor ga da a keTes mwe ral Ta kav Si ris Tav m j do ma reo bis 3wli a ni va da 5 wlam de da bevri sxva ramiT... miS ve la Ze eb ma da mis ma tu reb ma ki go ni e re bas mo ux mon, am sisu le le e bis we ras Ta vi da a ne bon da aRi a ron, rom mwe ral Ta kav Si ris qoneba gayides da gainawiles zus tad im dros, ro de sac dam sa xu re bu li mwerle bi sa nag ve yu Teb Tan ixo ce bod nen!
vaxtang xarCilava, poeti da publicisti, `saerTo gazeTis~ mTavari redaqtori: – qarTveli sazogadoebisTvis es istoria didi xnis win gaxda cnobili. 2004 wels mweralTa kavSiris yrilobaze moxda warmoudgeneli ram – Zalaufleba miitaca adamianTa ramdenimekacianma jgufma, yovelgvari kanonierebis dacvis gareSe.
– vis gulisxmobT am ram denimekacian jgufSi?
– 2004 wels mweralTa kavSiris Tavmjdomared Tavdapirvelad rezo WeiSvili airCies, mayvala gonaSvili moadgiled iyrida kenWs. yvelasTvis moulodnelad mweralTa kavSiris Tavmjdomare gonaSvili gaxda. Semdeg moadgileebad da sxvadasxva Tanamdebobaze airCies TavianTi warmomadgenlebi. erTerTi moadgile iyo rezo miSvelaZe. arCevnebi Catarda arakanonierad da es iyo warmoudgenlad Tavxeduri aqcia mwerlobis winaaRmdeg, ramac SemdgomSi mweralTa didi ukmayofileba gamoiwvia. mweralTa kavSiris axal xelmZRvanelobas veraferi movuxerxeT, radgan maT zurgs umagrebda wina xelisufleba. isini SesaniSnavad `kohabitirebdnen~ erTmaneTTan da Cven uZlurni aRmovCndiT
maT winaaRmdeg. mweralTa kavSirSi Seqmnili situaciiT ukmayofilo adamianebma sxva mizani daisaxes da ase gaCnda erovnuli akademiis Camoyalibebis idea... mweralTa kavSiris zemoxsenebuli jgufis warmomadgenlebs Zalian didi finansuri darRvevebi aqvT.
– konkretulad, ra finansuri darRvevebia?
– gamomcemloba `meranSi~ gaiyida mweralTa kavSiris wili, amis gamo moxda Sida ganxeTqileba da erTmaneTs daupirispirdnen mayvala gonaSvilis da vaJa oTaraSvilis jgufebi. Seiqmna komisia, romelmac gamoavlina seriozuli finansuri danaSauli, magram es saqme bolomde ar miuyvaniaT. roca vaJa oTaraSvils uTxres, sasamarTloSi giCivlebTo, man ganacxada, Tu ar gaCerdebiT, Civils me gaCvenebTo, anu orive mxare tyuoda. imdenad seriozuli faqtebia, rom amas seriozuli Seswavla sWirdeba.
– vis darCa `merani~ sabolood?
– vin iyida, ar vici, magram mweralTa kavSirs milionamde dolari ergo. am Tanxis nawiliT, daaxloebiT 400 aTasi dolariT, stambisTvis SeiZines samsarTuliani sasaxle TbilisSi, mxatvris quCaze, danarCeni Tanxa ras an vis moxmarda, aravin icis. ase rom, mix
eil CaCuas uniWo paskvilebi ar uSvelis am saqmes da radganac TviTon ar isvenebs, albaT, kompetenturi adamianebi unda Caerion. imis nacvlad, rom aRiaron Secdomebi da gamoasworon, utifrad iqcevian. maTi sagazeTo publikaciebiT danaSauli miiCqmaleba? ra saerTo aqvs mwerlobasTan TaviT fexebamde uniWo, xelmocarul kacs mixeil CaCuas? sircxvilia, erovnulobas rom ebRauWebian da mwerlebsa da mwerlobaze alaparakeben viRacebi!
– vin alaparakebs da vin dgas mis ukan?
– sadac es paskvili daibeWda, is xalxi dgas mis ukan. meti damrtymeli Zala Tu ar hyavT, vai, maT patrons ubedurs. me SevardnaZisti arasdros vyofilvar, CaCuas Tavi zviadistad moaqvs, magram zviadisti ki ara, patara gramofonia. ki batono, viRac rom SegikveTavs werils da dawer, gasagebia, magram es ar aris avtoritetuli sityva, romelic erovnuli akademiis daarsebis sapirwoned gamodgeba! amaSi Cans maTi pirvandeli saxe. es ramdenimekaciani jgufi mTeli am cxra wlis ganmavlobaSi xels iTbobda am gaubedurebuli mwerlobis xarjze, maT ki sazRvargareT mogzaurobebi ar daukliaT. saqme iqamdec ki mivida, komisiebs qmnidnen da honorarebs
erTmaneTSi inawilebdnen, premiebsac ki iniSnavdnen. Cveni bralia, dRes isini xmis amoRebas rom bedaven! me gaZlevT patiosan sityvas, rom amas Cven aucileblad gamovasworebT da sazogadoebas maT namdvil saxes davanaxvebT. rasac saakaSvilis imediT akeTebdnen, dRes is aRar gauvaT da maT utifrobas farda aexdeba. orm oc daTxuTmeti CaCuac rom daiqiraon, aRaraferi uSveliT. gazeTs, sadac es yvelaferi daibeWda, `mwerlis gazeTi~ ki hqvia, magram mwerlis gazeTobisa araferi etyoba, Tumca, iSviaTad vkiTxulob. gazeTis saredaqcio sabWos Tavmjdomare, rezo miSvelaZe, asakiT ufrosi kacia da kargad vici misi biografia. makvirvebs xolme misi axirebuli xasiaTi. SeiZleba, daicva sakuTari interesebi, magram raRac Rirebulebebic xom arsebobs? rezo miSvelaZis lanZRvas mxolod imitom ar vikadreb, rom mwerlad mimaCnia, magram man xom yvelze kargad icis, rac iq xdeba? mTelma saqarTvelom icis yvelaferi da ratom hgoniaT, rom vinmes Tvalebs auxveven? me soso siguasac vuTxari, moviwvioT riggareSe yriloba da yvelaferi gavarkvioTmeTqi. raSi mWirdeba CaCuas paskvili. raSi mWirdeba iaffasiani, ssrks droindeli werilebis wera? es jRabna ra mwerlis sakadrisi saqcielia?
– da mainc, ras fiqrobT, ratom daiwyo es dapirispireba?
– saqarTvelos mweralTa erovnuli akademiis Camoyalibebas mohyva maTi es gamoxtomebi. am akademiaSi Zalian bevri mwerali da akademikosia. im jgufs mwerali da poeti mxolod CaCua hgonia da Cven – ara. maT iq bevri CaCua hyavT.
je mal dav li a ni Ze, mwe ra li, pub li cis ti: _ wig ni maqvs da we ri li _ `ro go ri ar un da iyos ada mi a ni~, sa dac de ta lu rad aR vwere miS ve la Zec, Ca Cu ac da mTe li ma Ti bin Zu ri cxov re ba. re zo miS ve la Zes mi wa uWa mia, Ta maz wiv wi va Ze ze da dav li a ni Ze ze aRa ra fers dav we ro da, mec ga va Ce re beW d va gazeT Si. Ta maz ma miTx ra, ro in met re ve li mo mig zav na da aRar dav we roT arafe rio, da mec gav Cer di. mi wa na Wa mi xal xia da ma gaT ze ra un da giTx raT?
9 ap ri lis Sem deg mwer le bi kom par ti is man da tebs aba reb d nen. mux ran ma Wava ri a nic iq iyo im dros. miS ve la Zem ga da a wo da, Ce mi man da tiao da kar lo ta ba ta Zi sa aR moC n da... Tvi Ton da ma la man da ti da 9 ap ri lis Sem deg er Ti we li ki dev par ti a Si iyo. es yve la fe ri `li te ra tu rul sa qar T ve lo Si~ maqvs dabeW di li. ro ca sa qar T ve lo ga Ta vi suf l da, man da ti me re Ca a ba ra ra i koms.
qarTvel mweralTa dapirispireba, romelic 2004 wels mweralTa kavSiris yrilobidan daiwyo, dRemde ar ganelebula. mweralTa erTi jgufi meores sxvadasxva danaSaulSi amxels da erTmaneTs arc lanZRvaginebas akleben. `mweralTa gazeTSi~ (¹5, 131 ivlisi, 2013 w.) gamoqveynda ramdenime werili, romlebSic mweralTa erovnuli akademiis wevrebi, rbilad rom vTqvaT, arakoreqtulad arian moxseniebuli. dapirispirebis mizezebze qarTveli mwerlebi gvesaubrebian.
vaxtang xarCilava: jRabna ra mwerlis sakadrisi saqcielia?
ko ba ara bu li: mon Ro lebs ar auox re bi aT sa qar T ve lo ise, ro gorc miS ve la Zem da mis ma klanma aaox ra mwe ral Ta kav Si ri!
sxva gazeTebidan
gaz. `raorao?~, ¹9 (197), esa ub ra ni no ma i su ra Ze814 iv li si, 2013 w.
literaturuli saqarTvelo
12 ivlisi, 2013 w.6
bol ni se lebs ara so des da a viwy de baT 2013 wlis 29 iv ni si. am dRes qa la qis kul tu ris sax l Si sa ze i mod aRi niS na aka de mi kos eliz bar ja ve li Zis da ba debis 75 da sa mec ni e ro moR va we o bis 50 wlis iubi le. es iyo Sex ved ra Tvalsa Ci no mec ni er Tan da sa zo ga do moR vawes Tan, rom lis bav S vo bi sa da yrmo bis wle bi bol nis Ta naa da kav Si re bu li.
kul tu ris sax l Si mrav lad mo e yara Ta vi eliz bar ja ve li Zis Se moq mede bis Tay va nis m cem lebs. aq iy v nen rogorc ad gi lob ri vi in te li gen ci i sa da axal gaz r do bis war mo mad gen le bi, ase ve Tbi li si dan mow ve u li stum rebi: cno bi li mec ni e re bi, mwer le bi, po li ti ko se bi, msa xi o be bi, mom Rerle bi, spor t s me ne bi.
kul tu ris sax lis sce na, sa dac iubi la ri ij da, sa ze i mod iyo mowyobi li.
eliz bar ja ve li Zis sa i u bi leo saRa mo gax s na q. bol ni sis in te li genci is war mo mad ge nel ma zu rab erisTav ma.
mox se ne ba eliz bar ja ve li Zis cxovre ba sa da sa mec ni e ro moR va we o bis Sesa xeb ga a ke Ta aka de mi kos ma apo lon sila ga Zem, ro mel mac aR niS na rom:
eliz bar ja ve li Zem 1975 wels daic va sa doq to ro di ser ta cia Te ma ze: `je lal eddin ru mi~ (msof l m xed velo bis sa kiTxe bi.)
19851986 wleb Si iyo Jur nal `kri ti kis~ mTa va ri re daq to ri.
19861990 wleb Si iyo ga zeT `lite ra tu ru li sa qar T ve los~ mTa va ri re daq to ri.
1988 wels mi e ni Wa Tbi li sis saxel m wi fo uni ver si te tis Tur qo logi is ka Ted ris pro fe so ris wo de ba.
1988 wels air Ci es sa qar T ve los mec ni e re ba Ta erov nu li aka de mi is wevrko res pon den tad. 1989 wels mi eni Wa `a zer ba i ja nis kul tu ris dam saxu re bu li mu Sa kis~ sa pa tio wo de ba.
1991 wels iyo sa qar T ve los respub li kis ga naT le bis mi nis t ri.
19921995 wleb Si ga mos cem da da re daq to rob da ga ze Tebs: `sa qar T ve
los sam rek lo~, `kol xu ri koS ki~ da `sam rek lo~.
19961999 wleb Si cxov rob da ger ma ni is fe de ra ci ul res pub li ka Si.
19992003 wleb Si ar Ce ul iyo sa qar T ve los par la men tis wev rad da xel m ZR va ne lob da sa par la men to fraq ci as _ `XXI sa u ku ne~.
2013 wels air Ci es sa qar T ve los mec ni e re ba Ta aka de mi is nam d vil wevrad.
aka de mi ko si eliz bar ja ve li Ze avto ria 16 mo nog ra fi i sa da ga moq veyne bu li aqvs 300ze me ti sa mec ni e ro sta tia da pub li cis tu ri we ri li.
iubi le ze sity viT ga mo vid nen: akade mi ko si ro in met re ve li, iva ne java xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis saxel m wi fo uni ver si te tis pro fe so ri la do mi naS vi li, sa qar T ve los pre ziden to bis kan di da ti ni no bur ja na Ze, msof li os 5 da @2 gzis olim pi u ri Cem pi o ni, parlamentis sportisa da axalgazrdobis komitetis Tavmjdomare le ri xa be lo vi, msof li os 2 gzis Cem pi o ni gu ram sa Ra ra Ze, msa xio bi gia bur ja na Ze, q. bol ni sis #1 sa ja ro sko lis pe da go gi qe Te van dad va ni, kaz re Tis sa ja ro sko lis yo fi li di req to ri gi vi ja ye li, sofel qve mo bol ni sis mcxov re bi, saqar T ve los par la men tis yo fi li wevri ra maz ba qi ro vi.
ga mom s v le leb ma isa ub res iubi laris mra val m x ri vi mec ni e ru li, samwer lo da sa zo ga do eb ri vi moR va we obis Se sa xeb. aR niS nes mi si dam sa xu reba eri sa da sam Sob los wi na Se. rom igi mTe li ar se biT Car Tu lia Ta named ro ve qar Tul li te ra turul pro ce seb Si, aris Se sa niS na vi pub licis ti, kri ti ko si. yo vel T vis ex ma u
re ba mniS v ne lo van sa zo ga do eb riv Tu li te ra tu rul mov le nebs. eliz bar ja ve li Zis kri ti ku li ni Wi dRe sac si mar T lis sam sa xur Si dgas. igi pirda pir ar q mevs sa xe lebs li te ra turul mov le nebs, faq tebs. ukom p ro misoa, mo u ri de be li. mas ara er Ti sa eWvo, mo das ayo li li, aR ze ve bu li mwera li Ca mo ub r Za ne bia da um sa xu re be li pi e des ti li dan.
eliz bar ja ve li Ze si cocx lis azrs, mi zans brZo la Si xe davs da ara brZo lis Se de ge biT tkbo ba Si.
`uSi Sa ri vi Tar ca uxor co~ _ ase uwo des mis ma me gob reb ma da Ta na gunde leb ma sa i u bi leo sa Ra mo ze.
aka de mi kos eliz bar ja ve li Zis iubi les da sas ruls ga i mar Ta sa ze imo kon cer ti, ro mel mac dam s w re sazo ga do e ba da ar w mu na, rom bol ni sis ra i on Si kvla vac grZel de ba qar Tu li tra di ci e bi da Se sa ba mi sad DdResac mxa ris kul tu ru li gan vi Ta re ba maRal do nes esa da ge ba.
me u fe Ta de o zi – mi ri an iora maSvi li – Ti a ne Ti sa da fSavxev su re Tis mit ro po li ti, sa qar T ve los yve la kuTxe Si siy va ru liT ga re mo si li saek le sio moR va we, tkbi lad mo sa ub re da mad liT mo si li moZR va ria.
19 iv niss 215e sa ja ro sko la Si mas Sex ved ra mo uwy ves (sko lis direq to ri – Te i mu raz ab ra miS vi li, IV kla sis dam ri ge be li zoia mar g ve lani). mis mSve ni er po e zi as na zi a re bi IV kla se le bi mo nat re bi Ta da mo wi we biT elod nen say va rel stu mars, rom lis mos v lac mar T lac gan sa kuT re bu li aR moC n da. moZR v ris loc vakur Txevam er Ti a nad mo xib la da ga ab r wyi na mos wav le e bic, pe da go ge bic, mSob lebic da sko lis ked le bic.Y yvelas da yve la fers RvTi u ri mad li mo e fi na.
loc vad is mo da bav S ve bis mi er wakiTxu li mi si sa leq so stri qo ne bi:
`sam Sob lo, sam Sob lo gax sov deT,sam Sob lo giy var deT ma ra dis,mis gul Si mzis sxi vebs aq sov deT,umi sod si cocx le ara Rirs.~Mmeufe Ta de o zis po e zia siy va ru
li Taa sav se.A advilad mi dis msme nelam de. igi Tavs das t ri a lebs sa qar Tve los war suls, aw m yo sa da mo ma vals.Ggajerebulia RvTi sa da ma mu lis Tayva nis ce miT. kac Ta gu li sa ken ad vi lad ik v levs gzas, rad gan mas Si eris saT qme li da sa fiq ra lia Ca te u li. ai, rogor mi mar Tavs po e ti qar Tul enas:
`da loc vi li gaqvs fes vi da Zi ri,ma ra di u li az ris Su qi xar,Se niT vmRe riT da Se niT ve vti riT,sir cx vi li qar T vels, Tu ar uqi xar.~
kiTxu lob mis leq sebs da GgrZnob, TiTo e u li maT ga ni loc vaa, xot baa zecis ken aR v le ni li. aS ka rad Se ig r Z nob
qar Tu li him nog ra fi is did Za las, siZ ve les Tan zi a re bas, han gis JRe ras. ub ra lo e ba da az ris naT lad ga mo xatva mi si sti lia.E es yo ve li ve ki siw mindiT av sebs da ala ma zebs Ti To e ul stri qons. Za la u ne bu rad di di sulxansa ba max sen de ba: le on ma `mer me aub na Ta vi si bul bu lis ut k be si ena da yo vel sa kac sa ase ego na pir sa iado ni ubu deb so, an mer cxa li Wik Wi keb so~...
swo red rom iadon sa da mer cxals Ca u bu de bia me u fe Ta de o zis siy va ruliT sa ves po e zi a Si.
aR f r To va ne bas iw vevs mi si ime di ani stri qo ne bi:
`Ja mi nu ge Sis m ce me li,mo va mar to den Rvaw li Ta,si mar T li saT vis Se wir viT,si cocx lis mad liT da wvi Ta~.pa ta re bi ise Ti mon do me bi Ta da
ise Ti in te re siT kiTxu lob d nen poe tis laq sebs, rom Za la u ne bu rad iq myofT si a ma yis gan c da da e uf laT. mos wav le eb ma ara mar to leq se bis mxat v ru li kiTx viT, ara med mSve ni e ri sim Re re bi Ta da cek ve bi Tac mo xib les stu ma ri. yve las Ta vis ga mo Ce na surda. Sem deg daf nis gvir g vi ne biT Tavdam S ve ne bu le bi siy va ru liT Se mo exviv nen sa sur vel stu mars.
es iyo Ti To e u li Cven ga ni saT vis siy va ru li sa da RvTi u ro bis dRe – yve la grZnob da, rom ase Ti siw min dis gan c da Se iZ le ba mog va ni Wos mxo lod rCe ul ma pi rov ne bam. Aam gan c dam 23e fsal mu ni ga max se na (da vi Tis fsal muni) `vin aR vi des mTa sa uf li sa sa, anu
vin dad ges ad gil sa wmin da sa mis sa? ub ra loi xe li Ta da wmi dai gu li Ta, ro mel man ara aRi Ro ama o e bi sa ze da su li Tvi si da ar ca efu ca za ku viT moyu as sa Tvis sa.Aaman mo i RosOkurTxevai uf li sa gan da wya lo ba iR m r Ti sa gan macxov ri sa mi si sa.~
mo siy va ru le moZR va ri efe re boda, exa li se bo da eris mo ma vals da isinic siy va ru liT upa su xeb d nen.
vus men di me u fe Ta de ozs da studen to bis dRe e bi max sen de bo da, an ro gor Se iZ le ba mi si da viwye ba:Ggoris pe de go gi u ri in s ti tu ti, po e zi as Tan Se Ta ma Se bu li Se moq me di go gobi Webis aR f r To va ne ba, leq s Tan Se Wi de ba, li te ra tu ru li sa Ra mo e bi, Sex vedre bi. go ris li te ra tu rul al ma naxSi ga moq vey ne bu li pir ve li leq se bi. Mmoulodnelad am fiqrs ba ton oTar Cxe i Zis xa te bas Tan miv ya var – di di mwe ra li axal gaz r do ba ze Tav da u zoga vi zrun vis sa i dum los da a ta reb da: amas Cvenc vgrZnob diT sxveb Tan erTad da ax lac vgrZnobT. Cven er Tad mi vik v lev diT Se moq me de biT gzas. am saZ mosa me gob ro Si ga mor Ce u li siyva ru liT sar geb lob da Dmirian ioramaS vi li – Cu mi, wyna ri, Ri mi li a ni, keTi li sa xis, mu dam tkbil sity va o biT dam S ve ne bu li, leq se biT gu lan Te buli... gul mar T lo bi Ta da gu lax di lobiT yve las yu radRe bas ipy rob da. aki, ami to mac uf lis gzas ezi a ra, su lis sa va ne swo red iq na xa:
`an ge loz ni uga lo ben ma Ral Rmer T sa,ci dan mad li ux vad mog ve fi ne ba,vinc dag v ba da, vin ca gvzrdis da vinc gva xa rebs,mi si qe ba Cvenc nu mog vewyi ne ba.~vus men me u fe Ta de ozs da vfiq rob:
es dRe amaR le bas Tan er Tad si ke Ti sa da siy va ru lis, sam Sob los siy va rulis, um c rosuf ro so bis ur Ti er T pati vis ce mis, eri sa da uf lis sam sa xuris di di gak ve Ti li iyo mo zar de bisaT vis.
Ddali maz miS vi li
brZola–sicocxlisazriaka de mi kos eliz bar ja ve li Zis da ba de bis 75 da
sa mec ni e ro moR va we o bis 50 wlis iubi le bol nis Si
cno bil qar T vel mec ni ers, sa zo ga do moR va wes, aka de mi kos eliz bar
ja ve li Zes 75 we li Se us rul da. ga zeT `li te ra tu ru li sa qar T velos~ re daq cia ulo cavs sa xe lo van mec ni ers iubi les, usur vebs axalaxal war ma te bebs da xan g r Z liv si cocx les.
si ke Tis gak ve Ti li
712 ivlisi, 2013 w.
literaturuli saqarTvelo
saavtoro gverdi
wynarad,warsulo,wynarad!wynarad,warsulo,wynarad!`sa u ku nis pro eq ti~ uwo da sa qar T ve los pat ri ar q ma qar Tul
audi o bib li as, mis Sem q m ne lebs; go gi xa ra ba Zes da Se moq me de biTi jgu fis wev rebs ki – bib li is Ta na med ro ve ga dam wer ni.
TiT q mis 3 we ls (20062009) grZel de bo da stu dia ̀ sa no Si~ bibli is srul audiover si a ze mu Sa o ba.
am saq mes Se wi ru lis Tav da de ba sWir de bo da, saq mes Se wi ru li ka cis Za la, siy va ru li da os ta to ba.
Za li da Se wev na ufal ma mis ca uTu od, To rem am xe la gan sacdels ra ga mo a ta reb da.
os ta to bac rom ze na a ris gan aqvs bo Ze bu li, ama Si ara er Txel dav r w mu ne bul varT. 30wli a ni ki no da Te at ra lu ri ka ri e ra. sa te le vi zio cik le bi er Ti msa xi o bi saT vis... es iyo da dRe sac grZel de ba sxva ipos tas Si.
ro go ria, mTe li bib lia wa i kiTxo da Ca we ro!
go gi xa ra ba Ze – msa xi o bi, mwe ra li, mo qa la qe, ga mor Ce u li os ta ti. ri gi Ti qar T ve li. in di vi du a lis ti, ro me lic sul saer To saq me Sia Car Tu li.
man Seq m na qar Tu li audi o bib lia, ro mel sac aqvs Ta vi si bge ra, xma, fe ri, for ma. es aris Cve ni Bible-on li ne, ro me lic yve la kultu rul ena ze ar se bobs da ami e ri dan ar se bobs qar Tu la dac.
am Sro mas `sa u ku nis pro eq ti~ uwo da sa qar T ve los ka To likospat ri ar q ma ilia me o rem.
ro gor iqm ne bo da es yve la fe ri? Tvi Ton gviy ve ba de ta le bad, mi niS ne be biT, mxat v ru lad.
war mo vid gi noT, rom es aris be ne fi si, ar tis tulbe let ristu li be ne fi si. miT ume tes, dRes mi si da ba de bis dRea! – sa mocda me Ter T me te. vu lo cavT!
`li te ra tu ru li sa qar T ve los~ re daq cia
a b e l i d a k a e n i m o s e
a g v i s t o s a p o k a l i f s i
g o g i x a r a b a Z e
„Tav da pir ve lad Rmer T ma Seq m na ca da mi wa. mi wa iyo usa xo da uda buri, bne li ido uf s k rul ze da su li RvTi sa iZ v ro da wyle bis ze moT“.
dRes bib li is Ca we ras viwyeb...mTe li kvi ra, Sa ba Ti dan – Sa ba
Tam de, rom ara fe ri vTqva uka nas kne li 25 wlis mu Sa o ba ze, teqsts vam za deb, vkiTxu lob as jer, sa mocjer, oc da aT jer... tvi ni sul CarTu lia.
wi na sa Ra mos mxo lod sa var ji Soebs da pi rad ri tu als vas ru leb. Cawe ris dRe ki ux mod iwye ba. ojax Si yve lam icis, rom Se kiTx ve bi ak r Zalu lia, kve bis ra ci o ni – SezRu du li.
mo dis man qa na. vjde bi ux mod. stu di is gza icis mZRol ma, isic icis, rom am di liT sa ub re bi aku mula tor ze, qa leb ze da saw va vis gaZvi re ba ze ar mo su la.
„da ba de biT“ viwyeb. Cav wer, ramden sac av wev. dRes mo se var. dRes ki ara, uk ve di di xa nia... aq, am qve yanas ra xde ba am di liT, ar me xe ba.
Ca we ra sa m sa a Ts grZel de ba. zixar ga un Z rev lad. Tva li da Za bu lia – kiTxu lob; tvi ni da Za bu lia – azrov neb; sa mety ve lo apa ra ti ar Cer de ba, sme na ga max vi le bu lia – xmas, bge ras akon t ro leb. gu lisce ma stu di is ga reT is mis...
da vam Tav re. pe ran gi sul sve lia. iq ve vic v li. mi Wirs ad go ma. yve la kun Ti mtki va. sa mi sa a Tia vzi var. Tu ima sac ga viT va lis wi nebT, rom koq sar T ro zis prob le ma isev Zala Sia...
kar gi iyo? ra ga mo vi da, ar vi ci?! es fiq ric xom mtkiv ne u li sax sa riviT mud mi vad mRrRnis... jer isev iqa var, mo ses Tan, jer isev mar to Ce mi xma mi wu is yu reb Si.
Tavs Za las va tan, vdge bi. va Reb stu di is kars. gav di var. uk ve sa xe Si me fe Te ba aqa u ro ba. vi Ra ca la pa rakobs, vi Rac mu si kas iwers, vi Rac te le vi zors uyu rebs...
pir ve li, rac mes mis, „ras Svre bian, bi Wo, ma ga Ti de da...“ „omia ra, nam d vi li...“ „ba to no go gi, na xeT, qar T ve le bis ga moy ra da iwyes mosko vi dan“.
me jer mo ses Tan var. ager ax la ar me ub ne bo da, „da e ca ka e ni abels da mok la igi“.
ra xde ba? ve kiTxe bi pa ta ra biWs, xmis ope ra tors. iezi dia erov nebiT... „bes p re de lia, ba to no go gi, Cve nebs asax le ben ru se Ti dan, pirda pir qu Ci dan ayavT...“
„da sTqva Rmer T ma: es ra Ca i di ne? Se ni Zmis sis x li mi wi dan Se mom RaRa debs“.
dRes ra un da ga gik vir des? or ni iy v nen sul... ori Zma da er T ma ne Ti ver aita nes. er T ma mok la me o re, Ta nac ri si gu lis T vis. imis ga mo, rom „Rmer T ma ar moh xe da ka e nis ZRvens, abe li sas ki moh xe da“.
Su ri, pir ve lo bis ken swraf va, pativ moy va re o ba, Za la uf le bis wyur vi li. ga na ucxoa es yo ve li ve Cven Tvis? nu Tu Cven, bib li u ri wi nap rebis „Rir se ul ma“ STa mo mav leb ma, Sev Ze liT ra i mes Sec v la?
„ami e ri dan dawyev li li xar mi wisa gan, ro mel mac gax s na pi ri, ra Ta mie Ro Se ni Zmis sis x li Se ni xe li dan“.
ho, es wyev la mog v devs dRem de, rad gan vam rav leT ka e nis cod va.
vam rav leT, vam rav leT da ai, ra su ra Ti mi vi ReT, ai, ro gor yal y ze Sem d gar msof li os vu to vebT Svilebs.
48 eT no kon f liq ti msof li os sxva das x va kuTxe Si, 160 eT ni kur re li gi ur te ri to ri u li SuR li mxo lod yo fi li sab Wo Ta kav Si ris te ri to ri a ze... maT So ris varT Cvenc – ru se Ti da sa qar T ve lo – Seta ke bis mo lo din Si er T ma ne Tis piris pir mdga ri, ori sis x l mowyu rebu li gla di a to ri...
Za la ga moc li li miv di var man qanis ken. yve las Cven Cve ni bi og ra fia gvaqvs, Cven Cve ni war su li. yve la qar T vels Ta vi si ru se Ti hyavs, mec maT So ris, da ami to mac var ase damZi me bu li.
sa qar T ve los yve la sa te le vizio ar x ze qar T ve le bis de por taci is am bavs gad mos ce men, sa mar cxvi no am bavs.
sa so war k ve Ti li, Se u racx yo fili ma ma ka ce bi, ati re bu li qa le bi, Se Si ne bu li bav S ve bi... ra pa su xi unda gav ceT xval am bav S vebs?! ro gor gvin da isi ni mo vab ru noT me zo be li qvey nis ken?
ro gorc zva vi, ise Ca mo maw va „apo ka lif si“. ho, qveS mo mi yo la. sa i dan ar mi vu de qi, Zvra ver vu ya vi.
kon sul tan te bi hyavs bib li is audio ver si as, gan s wav lu li, Rrma, mcod ne xal xi. imaT mi va kiTxe. damam S vi des, ar Se Sin de, „ga mocxa deba“ yve la ze amo uc no bi, mi uw v do meli ma sa laao.
sa bo loo ga na Cens ma inc uw min desis gan ve lo di. mi si das tu ri mWirde bo da. ucxo sa viT vi je qi oTax Si, sa dac xSi rad mmas pin Z lobs. vRelav di? uf ro me ti... bav S vi viT mifan c qa leb da gu li. ar vi co di, riTi da mewyo, yel Si meb ji ne bo da saT q me li, Tan TiT qos sity ve bi dam kar g o da da ji qur ga mo mi vi da:
– uw min de so, „apo ka lif si sis“ Cawe ras ar va pi reb.
– ra Ta? – mkiTxa Cve u li sim S vi diT.– as jer ma inc wa vi kiTxe... me ara fe
ri mes mis da sxvas ras ga va ge bi neb...– ma mao da viT, mo i taT „bib lia“.
iq ve Ca mov s xe diT, sa var Z leb ze.– da iwyeT! – iyo brZa ne ba.ro go ria?! aba, da u je qiT pi ris
pir sa qar T ve los pat ri arqs, Ta nac aseTs, da wa u kiTxeT „bib lia“.
„xom iciT, apo ka lif si si gamocxa de bas niS navs. Rmer Ti Ta vis rCe ul Svi lebs ucxa debs sa i dumlos, ro me lic mo ma vals exe ba, ax la da iwyeT...~ – ki dev ga mi me o ra.
da viwye. vkiTxu lob di, ma Ce rebda, mix s ni da, Se far viT mam x ne veb da ki dec –... ai, xom xe davT, uk ve sxvana i rad kiTxu lobT... ga nag r ZeT...
fi la del fi is ek le si is an geloss rom mi va de qiT, pir j va ri gada i we ra da miTx ra:
– es sa qar T ve lo zea, xom iciT? sa me bis ta Zar Si sa kur Txev lis karze Sig ni dan aris amot vif ru li es mo nak ve Ti, ga nag r ZeT...
su li me kum Se bo da, al baT, ne tare bis gan. vfiq rob di, sul nu ra feri ga mo va, pat ri arqs „bib li as“ xom vu kiTxav meT qi.
wi na da de ba wi na da de ba amix s na yo ve li Ta vi, Su a Ra me ga da su li iyo, rom dav to ve, yu reb Si mi si xma Ca mes mo da:
„Rmer Ti Ta vis rCe ul Svi lebs ucxa debs sa i dum los, ro me lic Ziri Ta dad mo ma vals exe ba, mo ma vals exe ba...“
Ca we ra ze miv di var. kon do li za ra i sia Ca mo su li. gze bi ga da ke tilia. pre zi den tis re zi den ci is ken mi e mar Te ba man qa ne bis kor te Ji. Suqni San Tan gav Cer diT. man qa nis fan jara Ria maqvs da mes mis ori maTxo vari qa lis Cxu bi... er Ti Ca mo Zen Zi li, me o re ya var j neb ze Se yu de bul iseTi ve Ca mo Zen Zils uy vi ris dam t v reu li ru su liT: „Это мои земля, иди отсуда“... da ya var jens uRe rebs. me ore, etyo ba, ru sia – gar Se mom yof Ta gu lis mo sa ge bad dam t v re u li qarTu liT iwyebs: „tfi li so, mzis da var de bis xa reo“...
yve la mi wi saT vis, Ta vi si wi li miwi saT vis ib r Z vis, ese nic – xur da fu lis Se sag ro ve be li na xe va ri met ri mi wis T vis, kon do li zac! ameri ka sac mi wa sWir de ba, Za la uf lebis ga sav r ce leb lad. afxa ze Tis miwis T vis vib r Z viT Cven da ru se Ti, mo se sac „aR T q mu li mi wis ken“ mihyav da Ta vi si eri...
dRes „ga mos v lis“ Ca we ras viwyeb...
ara, ge ni a lu ri wig nia! amo u wura vi! swo ria is ba na lu ri naT q va mi, ram den je rac wa i kiTxav, im den jer axals aR mo a Ce no bib li a Si!
vi ciT, bev ri ra me vi ciT, wag vikiTxavs, gvi na xavs, gag vi gia mo se ze. mi si da mi si xal xis or moc w li a ni gza aR T q mu li qvey nis ken, sim bo lodaa qce u li...
am je rad, Cem T vis axa li aR mo vaCi ne... „da etyo da mo ses ufa li, piris pir vi Tar ca igi vin zra xavn Tvis sa me go bar sa“.
Tva lebs ar da vu je re, „Tvis sa me go bar sa“. me go ba ri, TiT qos Zali an Cve ni sity vaa! mag ram ara _ bib li u ri yo fi la!
ro gor mi mar Tavs, ro gor Txovs mo se RmerTs, ro ca uWirs: „Seh RaRa da mo sem ufals: Rmer To, gankur ne, ge ved re bi“. ra la ko ni u rad, mok led, mxo lod er Ti sity viT, „Rmer To“ – ro gorc Za li an ax lobels, me go bars... yo vel g va ri zedme to bis, sity vam rav lo bis ga re Se...
ne ta ro go ri iyo ga reg no biT? Se iZ le ba Za li an da ba li yo fi li yo, Se u xe da vi? ro go ri xma hqon da? neta ro gor ga mo i yu re bo da ma Sin 40 wlis ka ci?
ama ze xom auci leb lad fiq rob, ro ca mo ses Se ne ul por t rets qmni.
Cem T vis me ci ne ba, qa lebs ro gor da be ji Te biT, ama ve dros la Rad SeuZ li aT ra Ra cis mtki ce ba... ma gali Tad imis, rom me mo ses vga var. pir ve lad es im de ni xnis win miTxres, mar T la sa sa ci lod da uc na urad meC ve na. 30 wli sac ar viq ne bo di ma Sin... Ta nac ar gen ti ne li iyo is qa li, sul sxva kul tu ris na yo fi...
me vi ci, rac un da ga vak To. aris wu Te bi, ro ca dar w mu ne bu li var ama Si, mag ram mxo lod wu Te bi! es daeW ve bis, da uk ma yo fi leb lo bis ganc da ver mo vi So re!
gza ga ix s na, etyo ba ga i a ra kondo li zam. ram de ni me wuT Si da i xure ba stu di is ka ri da isev mar to dav r Ce bi... am je rad mo ses Tan...
literaturuli saqarTvelo
12 ivlisi, 2013 w.8Rmer T ma mog viwyo ga moc da!..miv x v diT, _ brZan de ba vin vin!..Rmer Ti!.. TviT Rmer Ti ga oc da!..am de ni dam p lis xil viT!
mux ra ni
ar mo as ve na eS mak ma _ Ta vis ma mas wavle bel ma, re vaz miS ve la Ze, _ kvlav ga moWen da are na ze da myra li yi a dan amof r qve u li len co fiT iwyo ga re mos moS xam va.
ara da, Ta vis dro ze, or jer ga vaf rTxi le ba to ni Ta maz wiv wi va Ze: ar Se maCe romeT qi, mag ram im de ni ada mi a ni mi ugzav na miS ve la Zem, ma inc Ta vi si ga i ta na. af sus, mi viy va ne ki dec sa bo loo da mi webam de! sa xal xod mi wis SeW mam de xel nakra vi, xe li dan wa mar T ves...
2002 wels ga zeT `li te ra tu rul saqar T ve los~ fur c le bi dan sa ma re ga vum zade, moT mi ne ba mTlad da va kar g vi ne da va iZu le _ mi su li yo ba ton ro in met re velam de! ase Ti pi ro ba da ud via: Tu wiv wi vaZe sa da dav li a ni Ze ze odes me ra i me dav wero, da mi miw des pi rio. be We di am fi ci sa, yo fi la er Ti peS vi mi wa, ro me lic gem rie lad mi u ReWmo u Re Wavs da sa ku Ta ri bneli sto ma qis la bi rin Te bis ken Ca uS via!
ha er ze la pa ra ki rom ar dam wa mon, Cav xe doT ga zeT `li te ra tu rul sa qarT ve los~ (#17, 2002w.). vna xoT Cem mi er da we ri li we ri lis sa Ta u ri: `ro gor aris saq me ve Jo?~, Ca vi deT bo lom de da wa vi kiTxoT ras vwer:
`ba to no Ta maz! Tqven iZu le bu li brZan de biT ma i Zu loT Sev wy vi to we ri lebis beW d va. ai, Tur me ro gor yo fi la saq me! ara da mTa var ze mTav ris ga moq vey nebas ve Rar va xer xeb. rac dam r Ca uf ro sa za re lia, mag ram auci le be lia sa zo gado e bam ico des... Tumc ga na ZaR lis ku di odes me gas wor de ba? iq neb ggo ni aT, Tqvens sul g r Ze lo bas si ke TiT upa su xe ben? xom gax sovT, ar se na ma rab dels ra uTx ra gamoc dil ma ja ris kac ma _ xmals Tu amo iReb, ki dec un da dah k ra, ukuR ma ara so des ga da ar tya, be di gi mux T lebs va da Ra Segr Ce ba xel Sio? Ce mi we ri le bis kvlav gag r Ze le bis imeds isev da isev TviT revaz miS ve la Zis Cve vani ri maZ levs. mje ra _ arc Tqven mo gas ve nebT, arc da nar Cen mwer lebs da arc me... sa o ca ri ki aris, mag ram miS ve la Zis ara ka co bis ime dis amara vrCe bi. sxva gzas, Ce mi we ri le bis gamom ze u re bi sas, ve Rar vxe dav.
sa bo lo od Cems saT q mels ase Se va ja meb:iciT, rom uaR re sad did an ga riSs
vu wev Tqvens yo vel moTxov nas. ami tom ra ki ine beT, me ax la ve vwyvet sa u bars `miS ve la Zis Te ma ze~, imis mi u xe da vad, rom mqon da sur vi li, mkiTx ve lis TvalSi bo lom de ga me SiS v le bi na es ara ka ci.
ro gorc Cans, Tqven am cru pi rov ne bas kar gad ar ic nobT, _ aman, Wi a ye la sa viT, Tu ki dev er Txel ga im Te la Su a gawy veti li ta ni, me re mi si gas re sa im de nad ga Wir de ba, va i Tu ina noT da Ce mi Ta vi Rmer T ma isev ga gax se noT.
ara da, mar T la ar vi ci, ra tom un da ga vi xa doT saq me sa or xe lod, ro ca axla ve Seg viZ lia mis T vis _ ro gorc crum wer lis T vis, ro gorc cru mec ni eris T vis, ro gorc cru ka cis T vis _ wirvis ga moy va na.
ma ma ka ci rom par la men tis sxdo ma ze, mTe li sa qar T ve los Tval win, gu lis was v las da sik v dils mo i go nebs, im kacis ar ge iS va, ufa lo re daq to ro, arafe ri!..
er Ti sity viT, ba to no Ta maz, me Ce mi miT q vams da da nar Ce ni Tqve ni ga da sawy vetia.
kar gad brZan de bo deT Tqven ca da Tqve ni mkiTx ve lic. miS ve la Ze ki kar gad ve ra so des iq ne ba, vid re am q vey nad sa marT lis mTqme li Ti Tooro la ka ci ki dev iar se bebs...~
amas vwer di 2002 wlis ma is Si. ram deni me Tve Si, ker Zod, 2002 wlis no em berSi, miS ve la Zis ara a da mi a no biT dam wux rebulga og ne bu li ba to ni Ta maz wiv wi va Ze `li te ra tu rul sa qar T ve los~ fur c
leb ze (#44, 2002 w.), we ril Si sa Ta uriT _ `da iwye va si lev s ki~ _ wer da:
`Zvir fa so mkiTx ve lo! min da ga gax se noT, sa Ta u rad ga ta ni li
es mok le fra za mi xe il Wi a u re lis ki nofilm `ber li nis da ce mi da na a~. am qa laq ze is to ri u li Stur mis dawye bis win stalin ma rom mi mar Ta ga er Ti a ne bu li ja rebis Sta bis uf ross, mar Sal va si lev s kis!
am mok le brZanebis ga ce mis Sem deg, da iwyo, mag ram ra da iwyo sab Wo Ta jar ma _ ev ro pis erTer Ti udi de si qa la qi dan
TiT q mis ara fe ri dar Ce ni la!ager ax la ki, TiT q mis 60 wlis Tav
ze, me pi ra dad vaZ lev msgavs da va le bas ba ton je mal dav li a ni Zes, ra Ta ma nac da iwyos Sewy ve ti li brZo la miS ve laZes Tan da, ro gorc ber li ni dan ar darCe ni la ma Sin ara fe ri, ase ve ara fe ri ar un da dar Ces ba to ni re zos im avad m yofu ri am bi ci e bi dan, umowya lod rom wamlavs ir g v liv myofT!
ara da, mar T lac cam de mar Ta li yo fila ba to ni dav li a ni Ze, re zo miS ve la ZesTan da kav Si re biT sa gan ge bod rom maf rTxi leb da:
`a man, Wi a ye la sa viT, Tu ki dev er Txel ga im Te la Su a gawy ve ti li ta ni, me re mi si gas re sa im de nad ga Wir de ba, va i Tu ina noT da Ce mi Ta vi Rmer T ma isev ga gax se noT. mar T lac ar vi ci, ra tom un da ga vi xadoT saq me sa or xe lod, ro ca ax la ve Seg viZ lia mis T vis wir vis ga moy va na~.
swo red amas mo ve ri de, ba to no jemal, es sa co da vi xel Si rom ar Se mogv k do mo da da ki dev imis ga mo ga ga Ce reT, or ka pa eniT cels Se mox ve u li gve liviT, zavs rom iTxov da!
mec ada mi a ni var, da Cem da sa mar cx vinod, mog zav ni li me gob re bis xaT riT, maSin es ra di ka lu ri ga dawy ve ti le ba ver mi vi Re _ `gas We ri, ce lo!..~
ax la ki, mTe li qvey nis ga sa go nad xmamaR la vacxa deb: `da iwye, va si lev s ki!~
Tum ca es ru si mar Sa li am Ja mad ra Su a Sia _ `da iwye, dav li a ni Ze!~
Zvir fa so mkiTx ve lo!Tu ra bral de bebs uye neb da je mal
dav li a ni Ze Ta vis opo nents, amis Se sa xeb mo gex se ne baT ̀ li te ra tu ru li sa qar T velos~ pub li ka ci e bi dan.
amis Sem deg ki, sul ax la xan da weril, cin cxal na wil ze ga da valT!
ase rom, ba ton miS ve la Zes par la mentis ple na rul sxdo ma ze TviT m k v le lobis sce nis xe lax la ga Ta ma Se bis 100%iani San si ki dev er Txel eZ le va!
Rmer To, Sen Se e wie, iatak ze am je rad nar na rad rom da eS vas!..~
amis Sem d gom miS ve la Ze kvlav Sav DdReSi Ca vag de da, Cem da ga sa oc rad, man isev SeZ lo gar daq m ni li yo qa me le o nad, isev da isev mi xox da ba ton Ta maz Tan
xvew namu da riT: ga reT ucxos ve Rar venax ve bi da Sin ki dev ax lob leb so.
ba ton ma Ta maz wiv wi va Zem kvla vac mTxo va Se mewy vi ta we ri le bis anu mxile ba Ta cik li re vaz miS ve la Zis oin bazur cxov re bamoR va we o ba ze! Txov na Se
vas ru le, mag ram ga zeT `li te ra tu rul sa qar T ve lo Si~ (#5, 2003 w.) Cems me gobar Ta mazs ki dev er Txel vuTxa ri:
`ba to no Ta maz!vas ru leb Tqvens Txov nas da aq
vwyvet we ri le bis se ri als miS ve la Ze ze, Ta nac Za li an mok led gem S vi do be biT: gagax sen de biT!~
faq tia, rom wi na Tac da Sem d go mac, mar Ta li miT q vams!
re vaz miS ve la Ze aR moC n da so ci a lu ri prob le ma, To rem piraduli Cven So ris bev ri ara fe ria!
mar T lac, xaT ri ver ga vu te xe ̀ li tera tu ruli sa qar T ve los~ re daq tors, we ri le bis ga moq vey ne ba Sev w vi te, mag ram we ra ma inc ga vag r Ze le. bo lom de Ca vu yevi re vaz miS ve la Zis mru de Se moq me de bas, Ta vi avit ki ve da ukve ga moq vey ne bul masa las Tan er Tad, or wig nad Sev ka ri! weRa nac giTxa riT _ ara vi Ta ri pi ra du li, mxo lod prob le mam da ma in te re sa! kac ma rom Tqvas, sa di ser ta cio Te ma ga vam zade! vi Tom rao, ver war vud gen uni ver site tis sa mec ni e ro sab Wos ori ve wigns, er T d ro u lad ar mo ma ni We ben sa kan di datos da sa doq to ro xa risxs?
ueW ve lia, mkiTx ve li da in te res de ba, ra sa xel wo de ba mi va ni We naS roms. da sa ma li ara fe ria. sity vasity viT mo gax se nebT:
1. `de mo nu ri sam ya ros saS vi los nos na yo fi~.
2. ` ro go ri ar un da iyos ada mi a ni~.ro gorc xe davT, sak ma od aq tu a lu ri
Te maa. jer msur da sa Ta u rad `ro go ri ar un da iyos qar T ve li~ da me we ra, magram to le ran tu li sam ya ros Tav das x mas mo ve ri de da gan va zo ga de.
sa xu ma rod naR dad ar maqvs saq me. re vaz miS ve la Ze, ro gorc pi rov ne ba, in di vi di ki ar ma in te re sebs, ara med – ro gorc sa zoga do eb ri vi prob le ma, mov le na...
es ar se ba sa zo ga do e bis er Ti sak ma od di di na wi lis sa xes war mo ad gens. ga re mo sav sea am g va ri an ti a da mi a ne biT, rom lebic Ta vis mxriv, am rav le ben Ta vis na irebs! ami to maa, rom Rir se u li da pa tio sa ni ada mi a ne bi saT vis TiT q mis aRar rCe ba ad gi li.
dRes rom pi ri da u Ri aT da wam da uwum ga i Za xi an: es ra dag ve mar Ta! ra gveS ve le ba! vi si bra liao! ga na pa su xi cxvir win ar gax lavT? re vaz miS ve la Zis msgav si mas wav leb le bi rom mom rav le bulan, ga na swo red ami si bra li ar aris am Ja min de li yo fa? aha, 2003 wels, sa akaS vi lis xe li suf le bas ga ux s na gza
bnel ma, anu de mo nur ma sam ya rom! me re da,
vin iy v nen nac moZ ra o bis _ am axal gaz r
da sam Tav ro bo ban dis aRmzrdelebi da
Zi Ze bi? am cxra we li wad Si ram de ni ube
du re bis mow me ni Se vi qe niT? iq neb ma vans
esur vi le ba ga vix se no Tun dac Cem mi er
da we ri li da ga moq vey ne bu li we ri le bi
sa a kaS vi lis da re vaz miS ve la Zis Se sa
xeb? Cve ni sa dar de lic zus tad isaa,
rom sa a kaS vi le bis mo ci le ba ga ci le biT
iolia, vid re miS ve la Ze e bi sa!
ager, ga moC n da RvTis ni e ri ka ci _ ba
to ni bi Zi na iva niS vi li da ki dec dad ga
yi ra ma la mi Siz mi, mag ram miS ve la Ze Ta
saS ve li ga na eso den sa ad vi lo saq mea?
vkiTxu lob 19992000 wleb Si Cem
mi er da we ril da `li te ra tu rul sa
qar T ve lo Si~ ga moq vey ne bul vrcel we
ri lebs da Tma yal y ze mid ge ba! ma Sin ve
ga mif r Txi le bia sa zo ga do e ba mi Sa sa a
kaS vi lis anu e.w. axal gaz r da re for ma
tor Ta sa xiT, ra Wi ri mo e mar Te bo da
Cven s ken da iq ve ga mig r Ze le bia mxi le ba
re vaz miS ve la Zi sa.
swo red ami tom, Ta vi mo vu ya re yo ve
li ves jer ki dev 20002006 wleb Si da
or wig nad Se vam za de!
pir da pir un da gan vi xi lo, rom es
aris omi bne leT Tan, ro me lic da swo lia
ara mar to Cvens sam Sob los, ara med
mTel ka cob ri o bas!
bev ri rom ar vi la pa ra ko, vity vi:
wig neb Si, ro mel Ta sa Ta u ria `de mo nu ri
sam ya ros saS vi los nos na yo fi~ da `ro
go ri ar un da iyos ada mi a ni~, Se ve ca de
da me xa ta uR v To, ur w mu no, fa ri se ve li
ada mi a nis gan zo ga do e bu li sa xe!
di ax! ase Tia dRe van de li `mdgo ma re o
ba~, ro me lic sa a kaS vi le bi sa da miS ve
la Ze e bis msgav s ma an ti a da mi a neb ma mog
var T ves `sa Cuq rad.~
am g va ri ja ma a Ti im de nad ryvni an da
aTax si re ben sa zo ga do e bas, rom Cnde ba
moTxov ni le ba usin di so ba ze da uRir so ba
ze! isi ni mrav l de bi an umar ti ves ar se ba Ta
msgav sad da RvTis na bo Zeb si cocx les
anag vi a ne ben! faq ti u rad ada mi a no bas is po
ben, TviT lik vi da ci i sa ken mi e Su re bi an. ad
gils ar uto e ve ben si ke Tes da cxov re bas
afer xe ben anu aq ce ven si bo ro ted! es pro
ce si Za li an hgavs uf li sa gan ne ba yof lo
biT ukuq ce vas! ioanes ga mocxa de ba Si me o
re sik v dil ze, rom aris sa u ba ri, swo red
im sa ma ra di u lo sas je li sa ken mi is w raf vi
an da, rac yve la ze sa va la loa _ sxveb sac
mi e re ke bi an! xse ne bu li `me o re sik v di li~
zed mi wev niT wa agavs aR mo sav lur sib r Z ne
Si mo ce mul e. w. `ga mo us wo re be li su le
bis~ erTerT pla ne ta ze da sa xle bas, keT
ro van Ta msgav sad!
ami tom, zed me tad meC ve ne ba xma maR la
das mu li kiTx va: `ra gveS ve le ba~, an da
`ra eS ve le ba de da mi was~, rad gan msof
lio, su li e ri TviT dax ve wis, gan w me ndis
ma gi er gar y v ni le bada ce mi sa ke naa mi mar
Tu li da _ vi si me o xe biT? ra Tqma un
da, miS ve la Zis msgav s Ta mom rav le biT!
ase da am g va rad, ma tu lobs um s gav so
e ba, ro me lic ad gils aRar uto vebs
WeS ma rit ada mi a nur yo fi e re bas!
min da vTqva, rom re zo miS ve la Ze ze,
mis gar Se mo mo bo ri a le gun dis wev reb ze
da am g var Ta mi er aR z r di leb ze, mu dam
di di moTxov ni le baa ima Ti mxri dan, vi
sac Cve ni pa ta ra qvey nis su li e ri da be
Ca ve ba da ga nad gu re ba surs.
sa zo ga do e bis di di da bo ro te u li
na wi li mu dam im ki da, im kis da mo im kis
Ta vi si ve xel Si aR z r di li, Ta vi si ve
Sxa mi a ni Zu Zu Ti ga mok ve bi l pi rov ne baTa
mi er da Te sil uke Tu ro bas!
sxva ra Ra giTxa riT, ise dac na me ta ni
mo mi vi da. Cven xom win gvaqvs ori me tad
sa in te re so wig ni, ro mel Sic sa ma ga li
To eg zem p la rad, re vaz miS ve la Zea war
mod ge ni li.
jemal davlianiZe
nacmoZraobisZiZadamaswavlebeli
ra sac m
is w v diT _ i
mas iW
amT!
pi ri gi
yoT de da mi wam!
ra sac m
is w v diT _ i
mas iW
amT!
pi ri gi
yoT de da mi wam!
912 ivlisi, 2013 w.
literaturuli saqarTvelo
saqarTveloskulturisministrs
batonguramodiSarias
mwer lo bi sa da sa ga mom cem lo saq mi a no bis gan vi Ta re bis sa xel mwi fo fon di fuZ n de ba sa qar T velos mTav ro bis ga dawy ve ti le biT, sa qar T ve los par la men tis mi er fon dis saq mi a no bis Se sa xeb mi Rebu li sa Ta na do sa ka non m deb lo nor ma ti ve bis Se sa ba mi sad.
fon dis da ar se bis mi za nia xe li Se uwyos mwe ral Ta Se moq me de biT saq mi a no bas, ma Ti na war mo e be bis ga mo ce mas, xe li Se uwyos ni Wi e ri axal gaz r de bis mos v las da maT dam k vid re bas li ta ra tu ra Si, izru nos xan daz mu li mwer le bis mate ri a lur uz ru nel yo fa ze, mo iZi os Tan xe bi sxva das x va sa in te reso pro eq te bis gan sa xor ci e leblad, Seq m nas pro fi li re bu li komer ci u li struq tu re bi, Ca mo a yali bos po lig ra fi u li ba za, da amya ros kav Si re bi ucxo ur Se moq mede biT or ga ni za ci eb Tan, ga mom cemleb Tan da a.S.
fon dis da ar se biT sa xel m wi fo ga mo xa tavs Ta vis ke Til ne bas mwer lo bi sad mi, ro me lic Ta vis gan sa kuT re bul mi si as as ru leb da da as ru lebs qar Tu li sa xel m wifos aR m Se neb lo bis saq me Si.
sa xel m wi fo, gar da ma va li pe rio dis T vis da ma xa si a Teb li rTu li eko no mi ku ri ga re mos pi ro beb Si, qar Tu li sity va kaz mu li mwer lobis dac vis da Sem d go mi gan vi Ta rebis miz niT, sa er To sa xel m wi fo sakuT re bad acxa debs qar Tu li mwerlo bis Se moq me de biT mem k vid re bas da sa ba mi dan dRem de.
cxa dia, qar Tu li mwer lo bis nimu Se bi war mo ad gens eris T vis uZvir fa ses kul tu rul Zeg lebs, romel Ta mov lapat ro no ba sa xel m wifos erTer Ti um Tav re si mo va leo baa.
am fon dis meS ve o biT sa xel m wifo gan kar gavs mis sa kuT re ba Si myof in te leq tu a lur qo ne bas da ad gens:
qar Tu li mwer lo bis (i gu lis xme ba, ro gorc mxat v ru li, ase ve pub li cis tu ri, ese is tu ri, mTar g
m ne lo bi Ti sfe ro e bi) im ni mu Se bis ga mo ce ma, rom leb zec uk ve ga sulia mem k vid re o bis va da, ami e ri dan Se saZ le be lia mxo lod fon dis mier an mis gan ga ce mu li li cen zi is sa fuZ vel ze. li cen zi is Ri re bule ba dgin de ba ga mo sa ce mi na warmo e bis mo cu lo bis, ti ra Jis da wig nis ga sa yi di fa sis mi xed viT.
yve la ker Zo Tu iuri u di u li piri, maT So ris sa xel m wi fos daq vemde ba re ba Si myo fi struq tu re bi (sa mi nis t ro e bi, de par ta men te bi da a.S.) val de bul ni ari an ama Tu im na war mo e bis ga mo ce mis, gav r ce lebis, ga mo ye ne bis uf le bis mo po vebis T vis mi mar Ton mwer lo bis da sa ga mom cem lo saq mi a no bis sa xel mwi fo fonds da mas Tan sa Ta na do xel Sek ru le biT ga a for mon Ta vian Ti uf le bamo va le o ba ni.
li cen zi is ga ce mi dan Se mo su li Tan xe bi iricxe ba fon dis an ga riSze.
aR niS nu li ga dawy ve ti le ba xels Se uwyobs im ga nu kiTxa o bis da qa otu ri mdgo ma re o bis lik vi da ci as, ro me lic dRes sa ga mom cem lo saqmi a no ba Sia.
qar Tu li mwer lo bis mem k vid reo bis sa xel m wi fo sa kuT re bad da am sa kuT re bis gan m kar ga vad fon dis ga mocxa de ba da a re gu li rebs da samar T leb riv Car Co eb Si mo aq cevs dRes Seq m nil pi ra tulme kob rul da mo ki de bu le bas mwer lo bi sad mi.
uda od sa mar T li a ni iq ne ba Tu ze moT nax se ne bi saq mi a no bi dan miRe bu li Tan xe bis mniS v ne lo va ni nawi li Ta na med ro ve qar Tu li mwerlo bis gan vi Ta re bas mox mar de ba, ro me lic Seq m nil si tu a ci a Si abso lu tu rad da uc ve li aR moC n da, ro gorc eko no mi ku ri, ase ve mo ralu ri Tval saz ri siT.
sa sur ve li iq ne ba, fon d ma we rilo biT mi mar Tos sa xel m wi fo orga ni za ci ebs, biz nes w re ebs, msxvili sa war mo e bis, kom pa ni e bis, ban kebis, sxva das x va ko mer ci u li struq tu re bis xel m ZR va ne lebs Ta vi Se i ka von aTas g va ri sa eW vo mxat v ru li Ri re bu le bis ga mo ceme bis da fi nan se bis gan da Tun dac na wi li am Tan xi sa fon dis an ga riSze ga da ricxon, rom mi si gan kar g va kom pe ten tu ri ko mi si is sa Su a lebiT mox des, Rir se u li li te ra turu li pro duq ci is ga mo sa ce mad.
sawyis etap ze ram de ni me wlis gan mav lo ba Si fonds sa xel m wi fos dax ma re bis ga re Se mu Sa o ba ga u Wirde ba, mag ram dro Ta gan mav lo ba Si fon di fi nan su rad da mo u ki de be li or ga ni za cia un da gax des. amis miRwe va Se saZ le be lia Tu fon dis an gariS ze ga da ricxon, rom mi si gankar g va kom pe ten tu ri ko mi si is saSu a le biT mox des Rir se u li li tera tu ru li pro duq ci is ga mo sa cemad.
sawyis etap ze ram de ni me wlis gan mav lo ba Si fonds sa xel m wi fos dax ma re bis ga re Se mu Sa o ba ga u Wirde ba, mag ram dro Ta gan mav lo ba Si fon di fi nan su rad da mo u ki de be li or ga ni za cia un da gax des. amis miRwe va Se saZ le be lia Tu fon d Si imuSa ve ben kom pe ten tu ri ada mi a ne bi, rom leb sac Se uZ li aT aamoq me don sa Ta na do ko mer ci u li da fi nan suri ber ke te bi, aaRor Zi non ise Ti mi viwye bu li for me bi, ro mel bic kar gad iyo ap ro bi re bu li Tun dac ga su li sa u ku nis aTi an wleb Si: saav to ro fa si a ni Se moq me de bi Ti saRa mo e bi, be ne fi se bi, li te ra turulmu si ka lu ri kom po zi ci e bi da kon cer te bi, saq vel moq me do Ronis Zi e be bi Ta vi si mra val g va ri for miT.
fon dis upir ve le si amo ca na unda iyos sa ga mom cem lo saq mi a no ba, ro me lic swo rad gaT v lil sa gamom cem lo po li ti ka ze un da aigos da ko mer ci u lad mom ge bi a ni ga moce me bi dan mi Re bu li mo ge bis na wili mox mar des ara ko mer ci u li, magram ma Ral m xat v ru li na war mo e bebis ga moq vey ne bas, ni Wi e ri axalgaz r de bis war mo Ce nas, sa in te re so mi mar Tu le be bis da per s peq ti u li li te ra tu ru li pe ri o di kis mxarda We ras, sa ho no ra ro sax s re bis Sev se bas, ma te ri a lu rad xel mok le mwer le bi saT vis dro u li dax ma rebis ga we vas, sti pen di e bis, pen si ebis da sxva Sem we o be bis ga ce mas.
mra va li qvey nis ga moc di le ba ze day r d no biT, fon dis saq mi a no bis Sem d go mi gan vi Ta re bis da ga farTo e bis miz niT, fon dis saq mi a no ba ar un da ibeg re bo des. ar un da ibegre bo des, ag reT ve, is saq vel moq medo Tan xe bi da Se mo wi ru lo be bi, rom le bi Tac, Zi ri Ta dad, un da Seiv sos fon dis bi u je ti.
fon dis xel m ZR va ne li or ga noa fon dis di req to ra ti.
fon d Tan iar se bebs spe ci a lu ri ko mi sia, rom leb Sic Sev len cno bili mwer le bi da ga mom cem le bi.
di req to ra ti ko mi si as Tan erTad gan kar gavs fon dis bi u jets, ad gens da am t ki cebs wlis sa mu Sao geg mas, ga ni xi lavs Se mo sul pro eqtebs da wi na da de bebs, am ya rebs saqmi an kon taq tebs sxva das x va struqtu reb Tan, biz nes w re eb Tan, zrunavs fon dis bi u jet Si fi nan se bis mo sa zi dad, fon dis ma te ri a lurteq ni ku ri ba zis ga sa far To eb lad, gan kar gavs fon dis ba lan s ze ar sebul Se no bana ge bo bebs.
pro eq tis av to ri:
vax tang xar Ci la va(ga ze Ti `li te ra tu ru li sa
qar T ve lo~, 2004 we li)
mimarTva
ba to no gu ram,
war mo gid genT pro eqts `mwerlo bi sa da sa ga mom cem lo saq mi ano bis gan vi Ta re bis sa xel m wi fo fon di~, ro me lic 2004 wels ga moqvey n da ga zeT `li te ra tu rul saqar T ve lo Si~.
im dRi dan mo yo le bu li xan erTi jgu fi am pro eqts, xan – me o re, xan – me sa me, ise, rom me ara fers me kiTxe bod nen da ase ga da ke Tebulga da Re bi li sa xiT da ar be nineb d nen wi na xe li suf le bis sxvadas x va in s tan ci a Si, mag ram am saqmi dan ara fe ri ga mo vi da.
an ro gor ga mo vi do da, ro ca wina xe li suf le ba Tvi Ton iyo av tori im bar ba ro su li geg mi sa, romli Tac qar Tu li mwer lo bis ga nadgu re ba da ga Ca na ge ba ga niz ra xes da na wi lob riv mo a xer xes ki de vac.
Zne li mi sax ved ri ar aris, ratom iq na amo Re bu li mi zan Si qarTu li mwer lo ba da ra tom gan xorci el da mis wi na aR deg ase Ti to talu ri Se te va.
saq me is gax lavT, rom, ro ca mwer lo bas klav, abe Ca veb, mas x rad ig deb, ar se bo bis sa Su a le bas uspob, amiT si nam d vi le Si ers klav da im say r dens ac li, ro mel zec eris su li e re ba da mi si kul tu raa da Se ne bu li.
kul tu ra va xe neT da Tqven, rogorc kul tu ris mi nistrs, Cem ze kar gad mo gex sen baT, rom Tqvens sa mi nis t ros ofi ci a lu rad mwerlo ba ze ku ra to ro ba da mwer lobis prob le meb ze zrun va da fiq ri arc eva le ba.
qar Tul ma sa xel m wi fom qarTul mwer lo ba ze kar ga xnis wi naT da i ba na xe li da be dis ana ba ra miag do igi.
es mox da im qve ya na Si, sa dac mwer lo bi sa da mwer lis mi si is Sesa xeb ase Ti `ma ni fes ti~ da i we ra:
`me ca mniS navs da eri mzrdis,mi wi e ri ze ci er sa,Rmer T Tan mis T vis vla pa ra kob,rom war vuZR ve wi na er sa~...
dRes ca ki ara mwer lo bis gan abso lu tu rad Sors mdgom ada mi anebs `mwer le bad~ axa li dro is mala qia to ro Se li Ze e bi da fe o dosiS vi le bi `niS na ven~.
da ax lo e biT ise Ti si tu a ciaa, ro go ric iyo ga su li sa u ku nis 30ian wleb Si, `pro let kul te le bis~ ze o bis xa na Si.
Te atrs, mu si kas, mxat v ro bas, sa xel m wi fos sa xiT ase Tu ise patro ni hyavs. mwer lo bas – ara!
mwer lo ba sa qar T ve lo Si TiTqos ka non ga re Se daa ga mocxa de buli...
Sors nu wa valT, ager, Cvens mezo bel sa xel m wi fo eb Si – som xeT sa da azer ba i jan Si Se vi xe doT – rogor pa tiv Si hyavT iq mwe ra li, rogor zru na ven mas ze, ro gor cdilo ben nor ma lu ri sa mu Sao pi robe bi Se uq m nan.
Cven, qar T ve lebs, ise Ti ra eS maki Se mog viC n da, rom ma in ca da ma inc mwer lo bi sa da mwer lis ga nad gure ba dag vi sa xavs miz nad?
ba to no gu ram, Zmav da me go ba ro, Za li an kar go mwe ra lo da Za li an kar go ada mi a no – am qa o si sa da samar cx vi no, Se u racx m yo fe li mdgoma re o bi dan er Ta derT ga mo sa vals vxe dav – kul tu ris sa mi nis t rom da pi ra da Tqven un da iTa voT mwerlo bas Tan da kav Si re bu li am um Zime si prob le me bis mog va re ba.
sa xel m wi fos Ca re vis, mi si daxma re bis ga re Se qar Tu li mwer loba am Wa o bi dan ver amo va.
iq neb Se iq m nas kul tu ris sa minis t ros Tan kom pe ten tu ri ko misia, ro me lic ar se bu li Ci xu ri mdgo ma re o bi dan ga mo sa vals moZeb nis.
iq neb am Cems pro eq t Sic iyos raRac ra ci o na lu ri mar c va li, iq neb sxveb ma uke Te si ide e bi da mo sazre be bi wa mo a ye non.
yo vel Sem Tx ve va Si, Tu sa u bars da viwyebT, dar w mu ne bu li var, rom gza auci leb lad ga moC n de ba.
vax tang xar Ci la va
mwer lo bi sa da sa ga mom cem lo saq mi a no bis gan vi Ta re bis fon di
(pro eq tis zo ga di mo na xa zi)
literaturuli saqarTvelo
12 ivlisi, 2013 w.10
enis dRes Tan da kav Si re biT uni ver si te tis hu ma ni ta ru li fakul te tis ba za ze ar se bul ma sa i nici a ti vo jguf ma `T s u _ lo gosma~ 1521 ap rils ga na xor ci e la pro eq ti `e nis kvi re u li~, ro me lic miz nad isa xav da enis fe no me nis gaSu qe bas sxva das x va mec ni e re bis Tval sa wi e ri dan. pro eq ti wa ri marTa sa ja ro leq ci e bis sa xiT. leq ciebs kiTxu lob d nen ro gorc iv. java xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo uni ver si te tis pro feso re bi, ise mow ve u li leq to re bi. stu den tebs mi e caT sa Su a le ba, CarTu liy v nen enis kvi re ul Si da dare gis t ri re bu liy v nen kvi re u lis far g leb Si da geg mil yve la Ro nisZi e ba Si mo na wi le o bis mi sa Re bad.
sa ja ro leq ci e bi wa i kiTxes pro feso reb ma: Ti na Tin bol q va Zem (so ci alur faq tad gar daq m ni li ena; rogor iq ce va yo fi Ti ena xe lov ne bis faq tad), edi Ser We li Zem (`pir veliT gan iyo sityua~...), da ma na me liqiS vil ma (`qar T lad fri a di qu e yanaÁ aRi racxe bis~... _ qar Tu li enis gan vi Ta re bis pe ri pe ti e bi); gi or gi ba ra mi Zem (e na ro gorc yo fi e re bis sax li), aka ki yu li ja niS vil ma (e na _ es Te ti ku ri msof l m xed ve lo ba).
yo ve li leq ci is da sas ruls mona wi le e bi er T ve bod nen de ba teb Si da iReb d nen pa su xebs maT T vis sa inte re so kiTx veb ze.
aq ti u ri mo na wi le e bi saT vis kvire u lis da sas ruls Sed ga gas v li Ti tu ri sa gu ra mo Si, ilia Wav Wa va Zis saxlmu ze um Si ese e bi sa da mxat vru li pro zis kon kur sis monawileTa Tan x le biT. pro eq tis or ga ni zato reb ma (ni no af ci a u ri, leq so do re u li, na Tia Ser ba ko va, le la le mon ja va, na Tia axa laia, mal xaz ar C va Ze, ma ri si mo niS vi li) ga mo avli nes sa mi sa u ke Te so naS ro mis avto ri. kon kur sis sa fuZ vel ze mi Rebu li Se de ge bi sak ma od sa in te re so aR moC n da. ko mi si am ixel m ZR va ne la kri te ri u me biT, rom le bic gu lis xmob da teq s te bis Te ma ti kas Tan Se sa
ba mi so bas, msje lo bis Ta na mim devro ba sa da prob le mis ori gi na lur, no va to rul xed vas. ga mar j ve bu li na mu Sev re bis gac no bis sa Su a le ba qve moT mo ce mu li teq s te bis meS ve obiT eZ le va ga zeT `li te ra tu ru li sa qar T ve los~ mkiTx vels.
sa i ni ci a ti vo jgu fi `T s u _ lo go si~ mad lo bas ux dis hu ma ni taru li fa kul te tis de kans, qal baton da re jan Tval T va Zes, pro eq t Si mo na wi le yve la pro fe sors da ilia Wav Wa va Zis saxlmu ze u mis direq tors, ba ton an d ro be du ka Zes, Ta nad go mi saT vis da sa zo ga do e bas sa mo mav lod ara erT sa in te re so pro eqts hpir de ba!
`Tsu lo go sis~ xel m ZR va ne li, ni no af ci a u ri
enis kvi re u li
ro man Si `maq ci as wmin da wig ni” viq tor pe le vi ni aR wers ar se bas, saxe lad a xuls, ro me lic ux so var dros iS va. ga reg nu lad is Cvid me ti wlis mo zards hgavs da Jam Ta cvlas am ier Si ko req ti ve bi ver Se aqvs. sa magi e rod, 4050 we li wad Si er Txel am ar se bis su li ic v le ba da is em s gav seba am g va ri ga reg no bis mqo ne ada mi anis su lis Se sa xeb sa zo ga do eb riv azrs. iq m ne ba sa mi mo ce mu lo ba: a xuli re a lu ri, WeS ma ri ti; a xu li gareg nu li; a xu lis ar se ba kon k re tul mo men t Si. re a lur a xu lis ar ga aC nia ga mov li ne ba arc ga reg nu li da arc Si na ga ni. is ar se bobs kon k re tu li mo men tis a xu lis mex si e re ba Si, magram ara aq ti u rad, ara med ise, rogorc di di xnis da viwye bu li am ba vi.
enis war mo So bis Se sa xeb Te o ri ebs wam y va ni uni ver si te te bi rom ar iReben da arc ga ni xi la ven, cno bi li amba via da Sar San del ki ara, Sar San windel ga zeT Si imis wi nan de li dan iyo gad mo beW di li. es mec ni e re bis kon kre tu li mdgo ma re o bis asax vaa arc ise mSve ni e ri wa mi, kac ma rom Tqvas. ai, dam wer lo ba ki, ro gorc saq veynod cno bi lia, er T ma Zvel Su am di nareT Si mo sul ma xal x ma Seq m na: Ti xis fir fi teb ze um niS v ne lo va ne si sag nebi da xa ta da Ti To e ul ga mo sa xu lebas sa xe li Se ur Cia. am xal xis wya lobiT Seg viZ lia dRes war v mar ToT Cveni msje lo ba, rad gan xu Ti o de aTa si wlis ma sa la mog ve po ve ba enis Se saxeb. xar ve zi a ni, sa ka ma To mo na ce me bi,
mag ram ma inc in for ma cia: sa me ur neo do ku men te bi, traq ta te bi, me fe Ta si e bi; Su mer Ta STa mo mav le bis, saq mis gam g r Ze leb le bis wya lo biT wig nebi, uk ve an ba nu ri dam wer lo biT Ca weri li da zog jer, Tu kar gad iq ce vi an, in ter net Si at vir Tu li.
am la mis ba bi lo nis bib li o Te kis sa Su a le biT Seg viZ lia Tva li mi vadev noT enis mo u xel Teb lo bis, maqci o bis mra val sa u ku no van is to ri as. ena, rom lis Seq m nis dro sa da ad gilze fiq ric ki ag vek r Za la (a ger, var RvevT am ta bus, ra ga ewyo ba...), di di xnis gan mav lo ba Si im de nad iyo Ta visu fa li, ram de na dac mas ze mety ve li jo gi amis sa Su a le bas aZ lev da. jo gi, mo mi te vos pir vel yo fil ma sa zo gado e bam es ter mi ni, ki bev ris, TiT q mis yve laf ris uf le bas aZ lev da maT. jo gi iyo fo da, mo u xer xeb lad warmoT q mu li sity ve bi uf ro da uf ro gan s x va ve bu li xde bo da. er T ma turt li an ma wve ro san ma im de ni qna, xis jo xi Ta vi si sxe u lis erT na wils miam s gav sa da am uka nas k nel mac mi i Ro Ta vi si sa xe li. me re jo gi gan vi Tarda, bev ri axa li sity va Seq m na, xvnaTes va da iwyo, erT ad gi las da sax l da da er Txe lac wvi mi sa gan das ve le bul Ti xa ze sxva, ara nak leb tur t li an ma wve ro san ma jo xi da xa ta. me o res ga eci na: ”ro me li, ro me li jo xio?”
enas ga u Wir da. sity ve bi fir fiteb ze sa o ca ri siC qa riT iwe re bo da. bav S vebs sko la Si uk ve suf Ta wve rosne bi am da we ri li sity ve bis amo kiTx
va sa da swo rad war moT q mas as wavlid nen. mo vi da dro da enas Se e Sinda... Se e Sin da mo xel Te bis, da We ris, Ti xis fir fi ta ze daty ve ve bis, Tumca mas igi ve jo xi da ex ma ra, ro mel mac ki na Ram da Ru pa. da ex ma ra me o re wvero sa nic, is rom ver ga ur k ve via, pirvel ma ra jo xi igu lis x ma. mix v da ena, rom maq ci o bi saT vis sa Wi ro ar iyo sa xis Sec v la, su lis dro dad ro gamoc v la, ga nax le ba sav se biT sak ma risi aR moC n da.
Tum ca, mo diT pe le vins da vub rundeT da Cve ni sa xu ma ro, is to ri uliumo ris tu li eq s kur si Sev wy vi toT. mi si per so na Ji maq cia, Ce mi az riT, enis ra o bas, arss Za li an kar gad gamo xa tavs. iq, sa dac sa Su a le ba aqvs, ena sa xes ic v lis da ga reg nu lad, gnebavT, for ma lu rad sxvag va ri xde ba. mag ram zo gan, zo gi erT brwyin va le, ra ci o na lu rad da kri ti ku lad mo azrov ne go ne ba Si kar na va li ar ga mosdis da mi si plas ti ku ri qi rur gi ac uZ lu ri aR moC n de ba xol me. ma Sin ena po li ti kas ic v lis; mo ri ge Ri mi li Ta da dax ve wi li ieriT wa rud ge ba Ta vis ba tons da, vai imas, vi sac es moC ve neba, lan di, aC r di li mo atyu ebs. arc er Ti gan de gi li arc erT epo qa Si ar Sem c da ra ise, ro gorc is sa co da vi, enis suls ga reg no biT rom afa sebs. enis vi Tom su lis vi Tom bnel xve uleb Si mi Zi ne bu li qi me re bi ise aureven Tav g zas, ro gorc er Ti al Ji relis na we re bi mo um za de bel mkiTxvels.
fer di nand de so si u ri sa da emil ben ve nis tis ur Ti er T sa wi na aR m de go da ur Ti er T Se mav se be li kon cef ci ebi ma inc, al baT, erT mniS v ne lo van Sec do mas uS ve ben: sin q ro ni a sa da diaq ro ni a Sic, enis er Ti Sri sa da sxvadas x va do nis gan xil vi sa sac isi ni ar
iT va lis wi ne ben, rom enis sawyi si mdgo ma re o ba, WeS ma ri ti su li pe levi nis maq ci i sa, Tumc mex si e re ba Si miyu Ce bu li, mag ram ma inc ar se bobs da moq me debs. aq Ce mi opo nen te bi xels aR mar Ta ven da enis Se sa xeb Te o logTa mo saz re ba ze mi mi Ti Te ben, TiT qos Ce mi msje lo ba bo los ma inc sak ralur pir velenas Tan, pir velsityvas Tan mi di o des. si xa ru li na ad re vi da ga da War be bu lia. enis yve la mdgoma re o ba mis mex si e re ba Si rCe ba da es ara mxo lod ga reg nul faq to reb ze, bge riT Tu gra fi kul ga mov li ne bebze aisa xe ba. bev rad sa xi fa Toa im mniS v ne lo ba Ta sim rav le, im in ter pre ta ci a Ta mra val g va ro ba, rom lebic erT for ma lur mdgo ma re o bas SeiZ le ba hqon des. enis maq cia, maq cia ena, dRem de cocxa lia, saR sa la ma Ti, Ta vis sa xes utif rad gviC ve nebs da yve la im mniS v ne lo bas gvax se nebs, rom le bic mis nak v Tebs Se iZ le ba hqon des. xma maR la imis Ra Ra di, TiTqos ena mxo lod enaa, ri Tac wi na sa uku nis da sawyis Si er Ti ger ma ne li gaer To, ara fers gvar gebs. am g va ri gancxa de ba, pi ri qiT, wa miT dag va eW vebs, Tu ro mel ena zea sa u ba ri da yve la im sa xels, faq t sa da gan c das gag vax senebs, rom leb sac es Tval T maq ci arse ba Cven Si aR Z ravs. me tic, im fiq rebis, Si Se bi sa da az re bis aC r di lebs aamoZ ra vebs, rom le bic mis wi na viTomsu leb Tan, si mu lak rul mdgo mare o beb Ta na ari an da kav Si re bu li. kon tu re bi er T ma neTs ga da fa ravs da ma va ni ve ras d ros mix v de ba, is brZenia, pep lad yof na rom da e siz m ra, Tu is pe pe la, brZen ka co ba rom ez ma ne ba.
I adgili _ ni ko loz ag la Ze
ena, rogorc maqcia
1112 ivlisi, 2013 w.
literaturuli saqarTvelo
ga mom di na re iqi dan, rom sa xel m wifos ab sur dia er q va da ro gorc qve yana, ase ve mi si mo sax le o ba am sa xel wode bis Si na arss sru lad Tan x v de bo da, msof li om enis ak r Zal vas Tan da kav Sire bu li ka no ni ab so lu tu ri gul g rilo biT mi i Ro. me tic, mTe li msof lios mas S ta biT mxo lod yvi Tel pre sa Si da isic Za li an mok led ac no bes sa zoga do e bas imis Se sa xeb, rom ab sur di a Si ena da mi si ga mo ye ne bis yo vel g va ri mcde lo ba ka no niT aik r Za la da iT valis wi neb da sas je lis umaR les zo mas – sik v di liT das jas.
ak r Zal vis Tav da pir ve li ini ci ato re bi sak ma od ba na lu ri az riT gamo vid nen enis wi na aR m deg da, al baT, verc ki war mo id gen d nen aseT re zonan s sa da mis Sem d gom gan vi Ta re bagan xor ci e le bas TiT q mis sru li ad ub r Zol ve lad. isi ni ga ni xi lav d nen enas, ro gorc yve la ze sa SiS da ga mabru e belnar ko ti kul niv Ti e re bas, ro me lic sa yo vel Tao saf r Txis da, amas Tan, ube du re bis mTa va ri ma ta rebe li iyo. zus tad ase, nar ko ti kul niv Ti e re bad mo ix se ni eb d nen da aramc da aramc ra i me sxva, uf ro Se sa fe ri si sity vaT Se Tan x me biT. ma Ti li de ri ambob da: `e nas iama i kur ma ri xu a na ze, Cinur opi um ze bev rad uf ro efeq tu rad Se uZ lia ada mi a nis da bo le ba. ara mxolod da bo le ba, ara med uwy vet ka if Si Ca to ve ba. is ka cob ri o bis Ca sax vis dRi dan aris mi ze zi ada mi a ne bis ma radi ul ilu zo rul yuT Si ga mo ket vi sa~. erTerT um Tav res ar gu men tad saxel de bo da is, rom ma se bis udi de si na wi li, mar Ta lia, ga uc no bi e reb lad, Tum ca ma inc, ze mox se ne bu lis cocxali da das tu re baa. Sem d gom Si es az ri ara mxo lod ma se bis udi des na wil ze, ara med mTel ka cob ri o ba ze gav r celda; ima Ti CaT v li Tac, vinc am Se xe dule bis ra di ka lu ri dam c ve li da mom xre iyo. ena am dro i dan aRiq me bo da ukon ku ren to me qa niz mad, ro me lic sa ub riT, Jes te biT da ki dev sxva uamra vi niS niT ga da dis da ri si wya lo biTac sa ku Ta ri ne biT ve viq ci eT Ta vi zom be bad da ma ni pu li re bad ar se bebad, rom le bic enob ri vi Car Co e bis mo no ba Si vim yo fe biT.
am Te ma ze dis ku si is pro ces Si zogi er Ti enas ga ni xi lav da, ro gorc auci le bel fsi qot ro pul pre pa rats, ro me lic sa val de bu lo iyo ada mi a nisaT vis, rad gan fsi qi ku ri aS li lo ba mis Tan da yo lil bu ne bas war mo ad genda. moTxov nas, rom ena ka no niT un da ak r Za lu li yo, se ri o zu li opo ni re ba da wi na aR m de go ba ar moh yo lia, ra sac ga na pi ro beb da isic, rom ab sur di is udi de si na wi li er Ti ide o lo gi u ri ve li dan saz r do ob da, sa dac sa zo gado e ba arc me mar cxe neme mar j ve ne ebad iyo fo da, arc re li gi u ri da sa er
Tod ara na i ri niS niT ar gan s x vav de boda da nar Ce ni na wi li sa gan, ra Tqma unda, um niS v ne lo, cal ke ul per so nalur ga dax reb sa da gra da ci ebs Tu ar Cav T v liT. qve ya na Si ga moC n d nen iseTe bic, vinc wa mo ye ne bul moTxov nas ka te go ri u lad ar eTan x me bod nen, Tum ca sity va `ab sur dis~ ga mo ye ne bas mo ma val ka non Tan mi mar Te ba Si Ti To eu li maT ga ni eri de bo da. sa bo lo od, isi ni di si den te bis mdgo ma re o ba Si aR moC n d nen da ka no nis mi Re bam de ramde ni me dRiT ad re ga i xiz nen qvey nidan.
sa xel m wi fo apa rat Si ara vis hqonda war mod ge na, ko mu ni ka ci is ra alter na ti ul mo dels ga mo i ye neb d nen da riT iq ne bo da es uka nas k ne li gan s xva ve bu li imis gan, ris ak r Zal va sac api reb d nen.
ka no nis mi Re bas ara vi Ta ri aR niS v na da sxva msgav si pro ce du re bi ar mohyo lia. sas w ra fod ga uq m da cif ru li, beW du ri me di a sa Su a le be bi, bib li oTe ke bi da sxva yve la fe ri, rac enis mci red Tu far To ga mov li ne bas em saxu re bo da, Tum ca iro nia mdgo ma re obda ima Si, rom sa kiTxis ro gorc Tav dapir ve li wa moW ra, ase ve mis Se sa xeb dis ku sia swo red enis meS ve o biT mimdi na re ob da. sa bo lo od mi i Res ka no ni, ro me lic Ta vis Tav Si ve ata reb da wina aR m de go bas, rad ga nac ris ak r Zalva sac em sa xu re bo da igi, ima ve me TodiT iyo gad mo ce mu li da gan xor ci ele bu li.
ab sur di a Si, ro gorc sxva ne bis mi eri, ise Ce mi teq s tic ak r Za lu lia. Sua sa u ku ne e bisdro in de li ka no ni ku ri ak r Zal ve bi ze mox se ne bul ak r Zal vasTan mi mar Te biT Za li an mi a mi tu ri da gu lub r y vi lo Cans ise ve, ro gorc Cemi sur vi li, rom odes me rki nis far da ga i Ros an Ca mo i xes da teq s teb ma mTeli Ta vi an Ti sis ru liT Se aR wi on adami an Ta go ne ba Si...
Ce m mi er moTx ro bil sa xel mwi fo Si ara er Ti sazR vao sa ku ror to qa la qia. ka no nis mi Re bis pe ri od Si sazR vao sezo ni da sas ruls uax lov de bo da. ab si da mi si me uR le ur da wyal Si Ca vid nen. mkiTx vel ma mo mi te vos, mag ram fi nalis co ta o de ni dra ma tiz mis T vis auci le be lia, rom ab sim da ur dam cur va ar icod nen. Se sa ba mi sad, TiT qmis da u fiq reb lad, swo red ase Ti wyvi li Se var Cie. mo u lod ne lad ab si mo rev Si Ca var da da xrCo ba da iwyo. naxe var wu Ti a ni du mi lis Sem deg ab sim ve Rar ga uZ lo da da iy vi ra: `miS veleT~! `Cu mad, enis ga mo ye ne ba ara lega lu ria!~ – wa mo i Za xa ur dam da ma Sinve pir ze xe li aifa ra. ur dam Se Si nebul ma mi mo i xe da.
es ses viwyeb Za li an ba na lu ri, uk ve bev r jer das mu li ri to ri ku li SekiTx viT: ra aris ena? arc ma Sin viq nebi ori gi na lu ri, Tu ki vity vi, rom ama ze bev ri mi fiq ria, bev ri mo saz reba wa mi kiTxavs, mo mis me nia, Tum ca, ver iq na da ver mo vu ya re Ta vi sa bolo od am mo saz re bebs... ra Tqma un da, go ne ba Si bev ri fiq ri mit ri a lebs, mag ram es fiq re bi sity veb Si ve rafriT ver mo miq ce via da ver da mir q mevia maT T vis er Ti kon k re tu li sa xeli.
ai, `e nis kvi re u lic~ dam Tav r da; mo vis mi ne Cem T vis Za li an av to ri tetu li leq to re bis mo saz re be bi enis Ta o ba ze. ax la un da dav we ro es se, mag ram isev mi Wirs Ce mi da mo ki de bule bis ga mo xat va, Ce mi mo saz re be bis Ca mo ya li be ba.
naT q va mia, rom ena xal xis su lia da Tu gin da kar gad Se is wav lo esa Tu is eri, un da Se is wav lo am xal xis ena. ger ma ne li mec ni e ri hum bol d ti ki aseT gan mar te bas gvaZ levs: `sxva dasx va ena sxva das x va msof l m xed ve loba~. uf ro me tic, ai, ro gor gan g vimar tavs fi lo so fo se bis er Ti na wili ada mi a nis mniS v ne lo bas: `a da mi a ni aris mety ve li ar se ba, ro mel sac SeuZ lia am bis mo yo la~. ada mi a ni aris enob ri vi ar se ba. Tu da vak vir de biT, ar gag vi Wir de ba imis mix ved ra, Tu ram xe la mniS v ne lo ba eni We ba ̀ a da mi ano bis~ gan sazR v re ba Si enas. ra Tqma un da, ada mi a ni yve la sxva cocxa li ar se bi sa gan mxo lod imiT ar gan s xvav de ba, rom mas Se uZ lia mety ve le ba. pir ve li gan mas x va ve be li ni Sa ni adami an sa da sxva cocxal or ga niz mebs So ris aris is, rom ada mi ans Se uZ lia az rov ne ba. mag ram es er Ti Zi ri Ta di ma xa si a Te be lia da me o re ki isaa, rom ada mi ans Se uZ lia, gad mos ces sa ku Tari az re bi, da mo ki de bu le be bi da Sexe du le be bi ama Tu im mov le nis mimarT.
ger ma ne li fi lo so fo si her de ri enis am g var gan mar te bas iZ le va: `indi vi dis ena aris in di vi dis bi og rafia, eris ena ki eris bi og ra fiaa; yvela in for ma cia amo ic no ba ena Si~. marT lac, xom Seg viZ lia, gar k ve u li warmod ge na Se viq m naT ada mi an ze imis mixed viT, Tu ra ena ze an ro gor mety velebs igi. is, Tu ra ena ze mety ve lebs ada mi a ni, uk ve gvaZ levs gar k ve ul infor ma ci as; mi si mety ve le bis rag varo bas ki, vfiq rob, ga dam wy ve ti ro li eni We ba mis Se sa xeb gar k ve u li Se xedu le bis Ca mo ya li be bi saT vis.
ena ni San Ta sis te maa, mag ram igi ar da iy va ne ba mxo lod niS neb ze. Seg viZlia Cav we roT esa Tu is leq si ku ri er Te u li, ro gorc xmov ne bi sa da Tanx mov ne bis mim dev ro ba, mag ram ra vuyoT im in for ma ci as, ro mel sac es sity va gvaw v dis niS ne bis ub ra lo Camo naT vals iqeT?! ma ga li Tad avi RoT sity va `Ta vi su fa li~. aris ki Se saZle be li, mxo lod CVCVCVCVCV mim devro biT mi si war mod ge nis Sem deg aRviq vaT igi srul yo fi lad?! ra Tqma un da, ara! igi bev rad uf ro me ti infor ma ci is Sem c ve lia, vi na i dan am mSra li aR niS v ne bis gar da mo i cavs um niS v ne lo va nes Si na arss, ro mel Sic kon den si re bu lia eris gar k ve u li msof l m xed ve lo ba.
erTer Ti mo saz re bis mi xed viT, Cven vcxov robT ara sam ya ro Si, aramed am sam ya ros su raT Si. da ra qmnis sam ya ros su raTs? mas qmnis ena. Cven, Ti To e u li ada mi a ni, am sam ya ros Se
mad ge ne li na wi le bi varT. ram de ni ada mi a ni caa, vfiq rob, im de ni ve sam yaro ar se bobs da es sam ya ro e bi er T mane Tis gan sru li ad gan s x va ve bul ni ari an. mag ram ro gor ga mov xa tavT Cven Cvens Tav Si ar se bul sam ya ros? ga mov xa tavT mas sity ve bis, enis sa Sua le biT. amas Tan da kav Si re biT erT mo az rov ne ada mi ans uT q vams: `me Ce mi enis gar da ara fe ri ga maC nia imis Tvis, rom Cav w v de sam ya ros~.
ro dis Se iq m na ena? ro go ri iyo misi Ca mo ya li be bis pro ce si? ra iyo is me ta e na, ro mel zec yve la la pa ra kobda? Seg viZ lia Tu ara mi si aR d ge na? es is kiTx ve bia, rom leb zec da nam dvi le biT pa suxs jer je ro biT ve ra vin gag v cems. am kiTx veb ze Se iZ le ba mxolod sa ku Ta ri mo saz re ba gqon des ada mi ans. bu neb ri vi ena ar aris konven ci u ri anu Se Tan x me bi Ti da, rogorc pro fe so ri aka ki yu li ja niS vili ityo da, ga na ada mi a ne bi er Tad das x d nen da mo i la pa ra kes, ama Tu im sag nis T vis esa Tu is sa xe li da er q miaT?! ra Tqma un da, ara! ena bev rad ufro rTu li fe no me nia.
praq ti ka gviC ve nebs, rom mSob li uri `e nis ko di~ ada mi an Si da ba de bidan vea Ca de bu li. xSir Sem Tx ve va Si ki TviT ise Ti ma ga li Tic amo tiv tiv deba xol me, ro me lic mig vax ved rebs, rom qvec no bi er Si da le qi lia ara mxo lod mSob li u ri enis mo ce mu loba: fsi qo lo ge bi mog viTx ro ben germa ni a Si mom x dar is to ri as, ro de sac gon da kar gul pa ci en t sa da ze damxed vels So ris ger ma nu li sa u ba ri ga mar Tu la; pa ci en ti Tur me la pa rakob da sak ma od dax ve wi li ger ma nuliT, e.w `Hochdeutsch~iT. ro de sac avad m yo fi nar ko zi dan ga mo su la, zedam xed vels mis T vis kvlav ger ma nulad da uwyia sa u ba ri, mag ram qals uniS ne bia, rom ar es mis. sa bo lo od ga ir k va, rom am qals Rrma bav S vo ba Si, ro de sac jer ki dev nor ma lu rad arc ki hqon da ad g mu li ena, hyo lia ger mane li ga dia.
ki dev uf ro sa in te re soa is cno ba, rom sazR var ga reT nar koz Si myo fi pa ci en ti ala pa ra ke bu la ga u ge bar ena ze, ro me lic Ca u we ria eqims. aRmoC n da, rom es ena iyo san s k ri ti. yvela ze sa in te re so ki isaa, rom swo red am Ca na we re bi dan da a das tu res ori sa da vo for mis ar se bo ba Zvel in durSi.
aR niS nul Ta gar da ar se bobs ki dev uam ra vi ma ga li Ti, rom le bic enis amo uc nob da amo u wu rav fe no men ze mog viTx ro ben. ena Za li an ab s t raqtu lia. igi TiT qos yve la fer ze gvawv dis in for ma ci as, mag ram, amav d ro ulad, ena Si arc Se iZ le ba yve laf ris ga mo xat va. erTer Ti mo saz re bis Tanax mad, `e na yo fi e re bis sax li a~, xolo, pro fe sor gia ba ra mi Zis TqmiT, `Tu ena yo fi e re bis sax lia, ma Sin yofi e re ba ara so des ar yo fi la Sin~.
er Ti ram ki faq tia: `e na kul tu ris ar se bo bis we si a~. kul tu ra ver iarse bebs enis ga re Se. ena auci le be li kom po nen tia er Ti ro me li me so ci umis erad Ca mo ya li be bi saT vis. yo ve li ada mi a ni enis sa Su a le biT aRiq vams sam ya ros da ga mo xa tavs sa ku Tar Sexe du le bebs, sa ku Tar da mo ki de bule bebs. ami to mac kon k re tu li enis adek va tu rad ga ge ba ga dam wy ve ti faq to ria ama Tu im xal xi saT vis Se saba mi si ad gi lis mi sa ni Web lad msoflio ci vi li za ci is kon teq s t Si.
II adgili _ giorgi fircxalaiSvili III adgili _ elene qadagiSvili
enis fe no me ni ada mi a nis cxov re ba Si
literaturuli saqarTvelo
12 ivlisi, 2013 w.12
bo lo oci we lia ma va ni da be ji Te biT gvim t ki cebs, rom qar Tu li kri ti ka dam dor da, Cak v da, Ca i lu ris wya li dalia, rad gan mim di na re li te ra tu rul pro ce sebs av be di Ti du mi liT gverds uq cevs da, am de nad, mi ker Zo e bu lad asaxavs. ga mo us wo re be li op ti mis tic iZule bu lia aRi a ros, rom du mi li oq roa. am Zvir fas sa un jes, mo gex se ne baT, gafr Txi le ba sWir de ba. am de nad, cocx lad da mar xul Ta ricx vis STam beW da vi zrda `ka non zo mi e ri a~.
vi Rac kvlav ma Ral far dov nad Seicxa debs: qar Tu li kri ti ka mok v da! pila te sa viT xe lebs da i bans (Tu kma yo file biT mo if S v nets) da nic Se a nu ri paTo siT da beg ri li axal msxverpls gul mod gi ned Ca u saf r de ba, xel say re li Sem Tx ve vis Ta na ve mas ze ieri Si rom mi ita nos da da us ru le be li Se ta ke be biT mo yir We bul sa zo ga do e bas `ga nu me o rebe li~ mas ter k la si yin Ci qed maR lo bi Ta da urabol Se vi ku ri gni a siT Ca u ta ros.
kon for mis te bis sar bi el ze dak ve TiT gas ro lil SuS xu nas igi ve be di mo elis, odes Rac os kar ual dis Tav mom wone, ba qia per so naJ ma rom iw v nia. mis fafxur sa da me di du ro bas war ma te bis nac v lad usa xe lo fi as ko xvda wi lad.
mok led, Rir s Se sa niS na vi SuS xu na haer Si Tav da je re bu lad aiW ra, wa mi e rad ax ma ur da da sa yo vel Tao ze i mis mo lodin Si ise Cacx ra, mi si ̀ gmi ru li~ afeTqe bis am ba vi mxo lod Txril Tan mo se irne bat ma Se ityo, es iyo da es. `did sen sa ci a ze~ gaT v li li geg ma Ca i Sa la. ga mo Ce ni li in g li se li mwe ra li da moaz rov ne SuS xu nas wre ga da sul am bi ci uro bas mra val wax na go va ni sar kaz miT aRwers. ra da sa ma lia da, vin ar Ses w rebia ka cob ri o bis avan s ce na ze mo bo boq re xe lova ne bis (xa ris xi aq um niS v ne lo rols Ta ma Sobs) ula ga mo aR tyi ne bas (am bi ci as), rom lis sa Ta vis dad ge naSefa se ba no va to rul aR mo Ce na Ta ricxvs nam d vi lad ar ga ne kuT v ne ba. am Te mis gaS la Zi ri Tad saT q mels ag vac dens, ami tom um jo be sia saR azrs wo ni a ni sabu Ti da vur ToT, To rem ad le ris mi er mik v le ul Za la uf le bis kom p leqss `wvril ma ni~ pa tiv moy va re o bis na irna iri ga mov le ne bi ise ve daq saq savs da gaa bun dov nebs, ro gorc qar Tu li kri tikis sfe ro Si na Za la de vad gav le bu li sa de mar ka cio xa zis sa eW vo mi ze ze bi, med ro ves med ro Se o bis Jins rom uR vivebs da ga da awy ve ti nebs, si yal bes dafda fe biT Se e ge bos, sxvis Tval Si bew vi eZi os da di daq ti ku ri Si na ar sis miR ma Ca gu be bul Rvar Z l sa da ag re si as `inte leq tu a lu ri~ ga sa qa ni mis ces.
mok led, ze ka cu ri am bi ci e biT da muxtul kri ti kos ze ra i me gsme ni aT? we sisa mebr, am ya i dis kri ti ko si `xel dam s xmel Ta~ ga re moc vis RviZ li pir m Soa, e. w. Si na u ri ja la Ti, pre mi e bi sa da jildo e bis da we se baga ce mis dar gis ga mow rTo bi li, san do spe ci a lis ti. mas `sa eWvo ele men te bis~ da wi o ke ba aba ria da Sav sa mu Sa os mu dam mCqe fa re en Tu zi az mi Ta da Se sa Su ri gul mod gi ne biT eki de ba.
da ma inc, am bi ci e bis si War bis gan vi naa dazR ve u li? miT uf ro, ro de sac na fic kri ti kos ze mid ge ba saq me. igi mxat v ruli srul yo fi le bis Zi e bis sa ba biT msxver p lis Se moq me de bas le Si viT jijg nis es `sa pa tio xe lo ba~ pro fe si ad ga ux dia. mSob li u ri eni sa da li te ratu ris da nag vi a ne bis saf r Txe mxo lod `a ra sa sur vel pir Tan~ mi mar Te ba Si awuxebs da ax sen de ba. aba, is ga re mo e ba ra mo sa ta nia, qar Tu li mwer lo bis sa da rajo ze go ro zad aR mar Tul sa rangs sanuk va ri xme bis mo sag ro veb lad er Ti gan cxa de bis sa fuZ vel ze kav Sir Si facxafucxiT Se re kili 133 `tvi ni ko si mwer lis~ man da ti rom ga u Car xavs! garjas nu v u kar gavT, ioli ro dia yba da Rebul or ga ni za ci a Si sa xel da xe lod gamwe se bu li `ko le ge bis naR va wi~ re kor
dul dro Si aiT vi so da gra ma ti ku li sa ma ne bis miR ma mo ki a fe `da u viwya ri teq s te bis~ ma Ral m xat v ru lo ba ka te gori u li to niT am t ki co. mas ̀ ge ni o se bis~ da xa ris xe ba da pre mi e biT gam ziT ve ba aba ria da Cawyo bil Ta kas ta Si `vi Rac ucxo moy me~ `am bi ci u rad~ Tu gab r wyinda, mtri sas, na fi ci msa ju lis ka ri e ra das ru le bu lia! man ur Ci me am bo xe saTan dod uda da a mu Sa os da SeaC ve nos. Ta vi si pro fi li amas aval de bu lebs da Tu sa dam s je lo ope ra ci as `Ca ag debs~, uf ro so ba pi ra dad ga us wor de ba.
es `Sem Tx ve viT~ cen zo ri Zve li, `daloc vi lid ro is~ pro duqts xom ar gago nebT, cocxa li Ta viT sab Wo ur de mago gi as rom ar eS ve ba, saq me saq me ze rom mid ges, igi ne bis mi er msxverpls uf roso bis mi Ti Te bis ga re Sec aR maf re niT augebs wess, ra me Tu `mo wi na aR m de gis~ da mi we ba moTxov ni le bad qce via da azra dac ar mos dis, Sek ve Til saq mes odnav hu ma nu rad mi ud ges; ko le gas, kri WaSi Cad go mis nac v lad, sity vas Tu ar Se a wevs, Ca sa qo lad ma inc ar ga i me tos, Rir se u lad da dum des bo los da bolos! bni mur man Tav diS vi lis sta tia _ ̀ rTu li po e tis si mar ti ve~ cik li dan `Za lad macxo ne po e te bi~ _ mwe ral Ta kav Sir Si ar se bu li ga u saZ li si vi Ta rebis mka fio ilus t ra ciaa, im xis ti, usa mar T lo da ten den ci u ri kur sis maC ve ne be lia, ra mac kav Si ris mes ve u re bi kra xam de mi iy va na. sa ku Tar wev reb Tan uSe Ra va To da pi ris pi re bi sa da fi nansur ma qi na ci eb Si gar Tu li xel m ZR va nelo bis da na Sa u leb ri vi saq mi a no ba sa xezea. sa nam `zem d go mi~ `urC me am bo xe ebs~ Cve u li si sas ti kiT uswor de bi an, kavSir Si ga er Ti a ne bul 500ze met ko legas pa su xis Rir sa dac ar Tvli an, ga numar ton, mwe ral Ta sa sax lis (da ara mar to am Se no bis) da kar g va re a lu rad ram ga na pi ro ba, or ga ni za ci is kuT v ni li qo ne ba vin ga a ni a va, sa pi ris pi ro ba na kebSi ga da na wi le bu li mwer le bi er T maneTs ra mi ze ziT wah ki da da a. S.
dag ro vi li prob le me bis ga daW ris nac v lad, uf ro so ba vi Ta re bas uare sad Za bavs. SuR lis ke ra aras d ros aR mo ifxv re ba, Tu yve la fers Ta vi si sa xe li ar da er q me va. ase rom, zem d gom Ta wa qe ze biT xmal Se mar Tu li bni Tav diS vi li we siT un da ac no bi e reb des, rom axal sa o mar po li gons ma ma Ta da Svil Ta omis sa xiT gzas ar un da ux s ni des! na fi ci kri ti kosi mSob li u ri or ga ni za ci is pres tiJs od nav ma inc rom uf r Txil de bo des, diver sias ar mi mar Tav da da Ce kis tu ri mane riT SeTx zul `re cen zi as~ ar aaf ri aleb da, saq me Si pre mi e bis mag ni tur Zalas ar Car Tav da, rad gan kav Si ris mes veu re bis si ax lo ves si mar T le ar hgi ebs da amas verc ci ni ku ri `a fo riz me biT~ aR mo a ce neb da, miT uf ro, verc ga yal bebu li stri qo ne biT mi i sa kuT reb!
am de nad, mris xa ne gra ma ti ko sis kunTe bis Tam Ta mi uSe de goa, rad gan briy vsac ki mo ex se ne ba, kav Sir Si ne ba yof lobiT ara vis Se moq me de bas ar ga ni xi la ven da `brZnul traq ta tebs~ ze di zed ar acxo ben! ma Sa sa da me, Cve ni or ga ni za ci is ufro so bas cecx li eki da, ro mel sac ad gi lob ri vi me xan Z re e bis ki ara, `e lita ru li~ spe caR Wur vi lo biT Sem ku li spec raz me le bic ver Ca aq ro ben, rad gan
jo jo xe Tur ge e nas mSvi do bi a ni Caf er fv la ar uwe ria!
mok led, `ur Ci me am bo xe~ po e ti sa da kri ti ko sis Se moq me de bis gan qi qe ba zemo dan da i geg ma da, bu neb ri via, am mZi mewo ni an da va le bas ga moc di li kri ti kosi un da Ses Wi de bo da!
Cven Si dar Ces, man `sa gan ge bo saq mes~ uri god ro di ga ar T va Ta vi! mi zan Si amo Re bul ko le gas Se sa val Si ve da u zoga vad ek ve Ta da zo ma ze met am bi ci u roba Si das do bra li. amas Ta na ve, so li duri pre mi e bis ko leq ci o ne ro ba da u wu na, TiT qos Tvi Ton xel m ZR va ne lo bas Tan er Tad gri gol xan Z Te li se u li Tav m dablo bi Taa cxe bu li da jil do aras d ros auRia! bo lo dros Cven Si, Ta nam de bo bebi sa da pri vi le gi e bis ga da na wi le bis gar da, vin me sxva saq miT iyo da ka ve buli? vinc sa yo vel Tao aRebmi ce mo bas ga e mij na, uyoy ma nod da a saf la veT da axla axal Ta o bas ra uf le biT moZR vravT da `am xelT~? Ta nac, WeS ma ri te baze day r d no biT sxvi si di de bis awo na ra bin d ra naT Ta go ris ci ta tiT rom gaa mag reT, da vi je ro, mis gar da sxva vera vin `Se i am xa na geT?~
kav Sir Si yve la fe ri Ser Ce vi Tia: al vare iun ke dam wyeb pro za i ko sad ga am we ses, mad lo ba RmerTs, Ta go ri am bed ni e re bas `ver eRir sa~!
ge mov ne bi an mkiTx vels Tqve ne u li `la xan kis~ fske ri nam d vi lad ver mo xiblavs, ro ca Se ityobs, rom axal gaz r da ko le gis leq se bi TviT ne bu rad ga da a keTeT da kon teq s ti dan amog le ji li, dama xin je bu li stri qo ne bi brtyelbrtyeli gra ma ti ku li wi aR s vle biT `ga a na lizeT~. enob ri vi nor me bis skur pu lo zu ri dac vis ken mo wo de ba sa sa ci loa, ro ca Ta vad teqsts aya l beb da usa mar T lo basTan xel Ca Wi de buls kul turtregaris kver Txi ar geT mo ba! sxvi si Sec do me bis aR nus x va mar ti vi saq mea, niS nis mo ge ba _ miT uf ro. `si yal be leq s Si _ es aris sa feT qel ze mi de bu li dam ba Ca~, _ kriti ko sis das k v na Se u va lia. ma in te re sebs, si yal bes Tan Se u Tav seb lo ba mxo lod poe zi as Tan mi mar Te ba Si rom ge Za le baT, mTe li or ga ni za ci is mas S ta biT fes v gadg mul sic ru es ase mZaf rad ra tom ar ga nic diT? axal gaz r da po e tis da mu na Tebas sa nam da a pi rebT, um jo be sia ha ji usu bis ma ga li Ti ga ix se noT, To rem pasu xis m geb lo bis aci le ba rom kav Si ris mes ve ur Ta sti lia, mra val g zis dam t kicda, xor xis mi e ri bge re bis xri a lis gan gam ge o bis wev re bic ar ari an dazR ve u li. sa er To dac, am g va ri xil ve bi ̀ prin ci pul msa juls~ ar SeS ve nis. vTqvaT, Tqven mier da wu ne bu li Se moq me di an leq si (an ori ve er Tad) zvi a da u ri viT ga ker p da da Zal da ta ne bi sas wa mos c da: `ZaRl iyos Tqve n mkvdri sa da!~ _ ma Sin ra gzas daad ge biT? dam ba Ci sa da da nis tri a li ukve moZ vel da. faq tia, kav Sir ma gav le nis Se sa nar Cu neb lad uf ro qme di Ti iara Ri un da ga mo Zeb nos, To rem uxer xu lia simar T lis ma Zi e bel axal gaz r debs Tqve ni Sa vi saq me e bis Ca sa far cxad civcxe li Tofxan ja li gra ma ti ku li `dar R ve vebis~ ga mo xel Si Se a Ce CoT. vin da gi jerebT, rom oden mxat v ru li srul yo file bis asa Ror Zi neb lad il t viT!
Zve li ven de ta axa li va ri a ci iT _ gu ne ba Si ga mi el va bni Tav diS vi lis
`sta ti a~ bo lom de rom Ca vi kiTxe. warsul am bavs Tu ar ga vix se nebT, mkiTx veli da ib ne va da ir w mu nebs, rom Cvens na fic msa juls ma ma Ta da Svil Ta omis ga Ca Re ba qar Tu li po e zi is, zo ga dad, qar Tu li enis dac vis miz niT wa mouwyiao.
wle bis win, ro de sac mwe ral Ta kav Siri dan bni re zo miS ve la Ze ga ricxes, bma mur man Tav diS vil ma Ta vis ko le gas er Tgu le ba er Tob mwig nob ru lad da u das tura. ker Zod, man me gob ris mi Ti Te biT gamge o bis wev r Ta wig ne bi gan Cx ri ka da arasa sur ve li mtre bis wi na aR m deg mris xaned ga i laS q ra, ide u ri mo qiS pe e bis Semoq me de ba Cve u li si xis tiT ga na qi a qa.
ma Sin mwe ral Ta kav Si ris Tav m j do mare bni Ta maz wiv wi va Ze gax l daT. rom ity vi an, Sex laSe mox li sas qva qva ze aRar dar Ce ni la. kav Si ris re for mis sakiTxi yo vel T vis mwva ved id ga da Cve ni `mo ke Te e bi~ sa si ke To ga nax l e bas mu dam afer xeb d nen da amux ru Web d nen. bu neb rivia, kav Si ris ax lan del mes ve ur Ta Suris Zi e bas gam ge o bis wev re bi ver as c debod nen. vinc ba to ni miS ve la Zis ga ricxvas mxa ri da u Wi ra, umal na fi ci msa julis sa miz ned iq ca. bma mur man Tav diSvil ma da va le ba pir naT lad Se as ru la da ko le gis, qni la li ja fa raS vi lis po etu ri kre bu li mi was Tan ga as wo ra. sarkaz mi ar ik ma ra da 20 wliT ad re ga moce mu li wig nis Ta ri Ri mi zan mi mar Tu lad ga a yal ba, aqa o da, av to ris Se moq me de bi Ti zrda ̀ u nu ge So a~ da mec iZu le bu li var mi si `si sus te~ sa zo ga do e bas vam c noo! ko men ta ri mar T lac zed me tia, ro ca anga riS s wo re bi sas yve la me Tods ga sa va li aqvs da si yal bes si mar T lis iar li yi mi e we be ba! mkiTx ve lis T vis cxa dia, rom na fi ci kri ti ko sis `ga na Ce ni~ ukuR ma un da Seb run des da da wu ne bu li leq se bi obi eq tu rad Se fas des. sir cx vi lia, vende tas Se sa niS na vi leq se bi ga da a yo lo! or ma gad sa sir cx vo am ba via, ro de sac kole gebs sa mar T li a ni moTxov nis ga mo dak ve TiT `a Sa veb~ da `a nad gu reb~. droa, am g var `kri ti kas~ bo lo mo e Ros! Ce kistu ri ile Te biT fons ve Rar vin ga va. bn Tav diS vils nam d vi lad ar vur Cev di, beso JRen tis mo va le o ba saS vi liS vi lod Se i Tav sos, rad gan sa yo vel Ta od cno bilia, am uka nas k nel ma qar Tul mwer lo baSi sa xe li ro gor da im k vid ra da li tera tu ris is to ri as rag va ri `Rvaw li~ da am C nia!
sxvis Sec do meb ze ga fa ci ce ba da ganga Sis za ris Se mok v ra mo ge bi a ni ko zi ria, Tum ca bo los yve la fers far da aex de ba xol me da er T je rad war ma te bas si mar Tle acam t ve rebs. sab Wo ur iner ci as di di dRe aRar uwe ria. kav Si ris mes ve u re bi am re a lo bas sa Ta na dod Tu ar ga ac no bi ere ben da ax le bu rad ar ga da ewyo bi an (es uf ro mec ni e ru li ko mu niz mis uto pi u ri xil vaa!), nam d vi li qar Tu li mwer lo bis miR ma dar Ce bi an da am mwa re si nam d vi les dak ve TiT Ses ru le bu li `re cen zi e bis~ dax va ve biT ver usaS ve le ben!
bni Tav diS vi li Ce mi Se moq me de bis Ses wav las Tu mo i wa di nebs (mec kav Siris wev ri var da sjobs gvi an, vid re aras d ro so, naT q va mi a), uSur ve lad davak va li a neb. Tum ca gu li me Ta naR re ba, vai da, im we ri leb Si Ce mi mi sa mar TiT ga moT q mu li Se fa se be bi ar esi a mov nos da pa tiv ce mu li ko le ge bis wi na aR m deg axa li ven de ta Ca i fiq ros, ga yal be bu li ma sa lis gar Ce vaCas wo re bas ra auva! leq s ze da, zo ga dad, mwer lo ba ze Za lado bas rac Se e xe ba (bni mur ma ni ama Si opo nen tebs ada na Sa u lebs) am Tval sazri siT kav Si ris mes ve u rebs pir ve lo ba Si ve ra vin Se e ci le ba da ha des Si mi ma val uf ro so bas mdi na re le Tas me na vis mo nete biT mos yid va er Tob ga uZ nel de ba, rame Tu dro ni me fo ben da ara me fe ni!
ika qadagiZe
`po ets ve raf riT ver mo e re vi! sxvas er Ti ra miT mok lav, po ets mxo lod at ken, mag ram es tki vili mis T vis ara fe ria. pi ri qiT, Ta vis sa sar geb lod iye nebs, amiT mTels Cven Wirva rams mis T vis mxo lod sar ge be li mo aqvs, em saxu re ba, kve bavs, hkur navs~.
ial mar se der ber gi
mur man, mur man, Sen sa mze sa, eg kav Si ri ra ri gia?!
kritika
1312 ivlisi, 2013 w.
literaturuli saqarTvelo
saqarTvelo
aprilis xnulSidedisimeda gazafxuli gamobaCunda,yrmam erTaderTi sityva icoda – x v a l – da gzadagza RuRunebda simRerasaviT.
xilva
remaSi daqris qurani,cerad gahyurebs gzaSaras.ar miikarebs unagirs,arc mooqrovil avSaras...
gadauqrolebs cxra mindors,aragvis ferad napirebs...RmerTma avdari aridos, – frTebi aqvs, frenas apirebs!
natvra
– titebiT gamonatiro,saiT midixar, aprilo?
– simSvidisaken mivdivar,namzeur biliks vkidivar.
msurs, imedian darebiT,davaSoSmino qarebi,
sxivsios TrTola – TamaSiT,gavSalo vaSlis marmaSi,
qveynis gulze rom avSavobs,is dardi unda avSalo
da ayvavebul baRiviT netarvyo fiqri daRlili!..
* * *
me Tqvens ezoSi gazafxulze Semoviare,gamoxmobas ar hqonda azri,radgan vicodi, Tqven erTobodiT, batono Cemo!dadga TibaTve, fericvaleba,damemSvidobnen weroebi.roca gawvimda,saxidan xeliT viridebdigayinul wveTebs,rom vinmescremli ar hgoneboda.qari rom Cadga,Tovliswina gayuCebam moicva are,sarkmels iqiTme Tqven SegniSneT, – sauflo tablas miarTmevdiTSemTxveviT stumrebs.amasobaSi Tovda da Tovda,Cemi dafarva ar iyo Zneli,TovlzemoT darCamxolod CaCiscisferi burTi,yvavili Tu egonaT bavSvebs, – @me momeyura maTi simRera,– o, gazafxulo!sarkmlidan, albaT, Tqvenc SeniSneT,– raRaca moxdada gamoxvediT,gadaswieT xorSaki Tovlida daminaxeT!..odesme, albaT, gapatiebTmag Secbunebas,radgan, Tqven
cisfer yvavils elodiT,bavSvebma ki maSinve micnes,sicivisagan galurjebulsCamWides xelida CaCis irgvlivmomatares simRerebiT, – o, gazafxulo!axla, me, isev Tqvens win vtrialebbavSvebTan erTad,Tqven makvirdebiT xan me,xanac Tovlis samaresda albaT, fiqrobT,ramden sazrunavs gagiCenTCemi wresgadasuli miusafroba!...ras izamT,unda SeeCvioT,oRond, es mere...jer makvirdebiT,jer makvirdebiTda iqneb micnoT!
* * *
vuZRvni samSoblosTvis, simarTlisTvis, moyvasisTvis yvela Sewiruls
erTxel xom unda Seafxizlo eri da beri, – erTxel xom mainc unda uTxra simarTle Seni!
erTxel xom unda daigrgvino, daimquxaro,an dardiani anugeSo, – nuRar swuxaro!
erTxel xom unda gadaudge jogsa da faras,daxunZlul zvarTan SeaCero, – SeCerdiT, kmara!
erTxel xom unda mogimarTos xeli ufalma, – Tavaweulma gaiaro, Tavisufalma,
erTxel xom unda asxmartaldes sxivSi isxari,erTxelac unda daifico dasaficari,
erTxel xom unda Seifero rCeulTa ferida mamulisTvis,da simarTlisTvis,da moyvasisTvis bewvze dado sicocxle Seni!
sikeTe
– xelSi amiyvane! – sikeTe mexveweba,– mZime xar – meTqi, – Tvals varideb, – amiyvane! – mduRarebas afrqvevs sikeTe,me mxolod vCanvar kuTxovani da uxerxulad satarebeli,xels Tu Semaxeb, ganaTdeba Seni samyaro,damijere da Semaxe xeli,erTi suli maqvs amovavso Cabnelebul kedelyures sicariele!...ai, ase! – ukve SenSi var, adamiano, broweulisfer darbazebiserTaderTi mbrZanebeli da mepatrone,nebaneba mivirTmev Seni gulis naJurs, vxdebi ulevida vRiRineb Cems uZveles sagalobels, kargad mismine:
mTaSi miwuria erdoCamoSlili,
barSi moxucia xelebdakoJrili,
xnulSi nikoraa bedze aRrenili,
kvalSi patronia saxreaRerili,
iqiT taZaria trapezgaZarculi,
Tavis planetaze naRvlobs ufliswuli...
Suqi enatrebaT wminda kelaptrisa,
kaci kaciTao, Sen ki netar visad?
Sen ki sxivad visad, siTbod visad moxvel?
visTvis amzeureb sixarulis noxebs?
– adeq, gaemzade, sakeTilod sxvisad,
Suqi enatrebaT wminda kelaptrisa!
mwuxareba
Zmis xsovnas
Cems ezokars moakiTxa mwuxarebam,
vaime!
cxra uReli xari eba,
kevri hqonda gamobmuli,
Sav kaloze gulebs lewda,
sisxli Rvarad gadioda!...
kvali darCa mwuxarebas
momwvari da mojegili!
galaxuli sixaruli
mokle kabas mistiroda,
moTqvamda da zrialebda
ingreoda misi oda!..
galeSili mwuxareba,
axla, sxvagan midioda!
* * *
gaWvartlul buxars
Camohyva oxvra, –
es, Semodgomis
Sriali ismis.
tyeSi, foTlebis
xatula noxma,
xaverdovani
gadikra nisli.
Rrubelma STanTqa
kacic da mzeca,
bunebam veRar
gauZlo amdens
da Semodgomis
mwuxare zecam,
piri mouxsna
dagrovil dardebs!
poezia
lalijafaraSvili
literaturuli saqarTvelo
12 ivlisi, 2013 w.14
no men k la tu ru li da bu aS vi liav to ri sul ar ufiq r de ba, ras
wers! am qal ba tons ise afiq re bi nebs ,,ro gor gam x da ra~o, TiT qos is ad reve ic nob da am go go nas, ro me lic ma Sin Tur me ga su qe bu li da Tval gul mi sasv le lad pir m S ve ni e ri yo fi la, mag ram gar k ve u li dro is, an da ra Rac mZi me movle ne bis Sem deg Tval Si sa ce mad Ca mom x mara! mag ram ra ki am qal ba ton ma go go nas pir ve lad ax la dah k ra Tva li, ro gorsac da i na xav da da aRiq vam da, Ta vis Ta vad cxa dia, Se fa se bac Se sa ba mi si moh y ve bo da! mok led, aq av tors am qal ba to ni saT vis un da eT q me vi ne bi na ara ,,ro gor gam x dara~, ara med ,,ro go ri gam x da ria~ da maSin yve la fe ri bu neb ri vad ga mo u vi do da! an da ra na i ri qar Tu lia ,,ama Si gam c vala?~ swo ria ,,ama ze gam c va la?~
mas pin Zel go go nas ar ki sZi ne bia, Tur me fil t ve bis an Te bis gan var varebs. ma le abod de ba ki dec da kna viliT wyals mo iTxovs. stu mar qalba tons de mo nu ri az ri uel vebs: magi da ze de bu li Ter mo met ris ver cxlis wya li wyli an Wi qa Si Ca u ri os da Ta vis ga mam wa re bels si cocx le mo usw ra fos! Ca na dens vin ga u gebs, ve ra vin! mag ram!.. sa mad lod erT Wi qa wyals ki mi aw v dis, Tumc mo mak v davs ma le ve mi ato vebs – Cem gan ra Se wev nis Rir siao! ami tom es qal ba to ni ,,sul mo uT q melad da eS va ki be eb ze~, av le vis qu Cidan le se li Ze ze Ca mo qan da da Ta vi sufle bis mo ed nis ken Se mo e mar Ta.
aq ki av to ri Ta vi si sqe ma tu ri sur vi li sa mebr uec rad ,,hu ma nur~ saswa uls ax dens.
,,giy var des mte ri Se nio.. vi Tarca...~ – Cas Za xa ke Til ma xmam~.
mkiTx ve li ma ri li an Ri mils ver ika vebs, vi na i dan es go go na am qal bato nis ara na i ri mte ri ar aris da arc Se iZ le ba yo fi li yo. igi jer ki dev pata ra o bi sas mi u to ve bi aT mSob lebs, upat ro no Ta Tav Se sa far Si aRuz r di aT da Ta vis dedma mas arc ki ic nobs! axla rac Se e xe ba ,,qmris war T me vas~.
cxra ap ri lis Ra mes rus Ta vel ze mi tin gis sis x li a ni dar be vi sas ga zoneb Si Se yu Ju li es go go na vi Rac kacs ga da ur Ce nia da gul m ker d ze axu te buli mo uy va nia am pa ta ra na qi ra veb xuxu la Si. Ta vis ga dam r Ce ne li ,,ra in di~ am go go nas ra ki Tav da viwye bam de moswo ne bia, sul wa sul ma av tor mac saq me aRar ga a jan j la da ima ve Ra miT ori ves ba gaba Ris aR saz r de le bi viT erT login Si uk ra Ta vi!!! es cru ka ci Ta vi si pres ti Jis Se sa nar Cu neb lad ka no ni er me uR les Ta nac ga moC n de ba xol me (a rada, gik virT – amis Ta nas 9 ap ri lis mitin g ze ra esaq me bo da?!), ume tes wi lad ki am qor fa say va rel Tan ne biv robs!..
pir vel dRe sa da Sem deg dRe eb Sic an Te bi an go go nas mo u lod ne lad gamocxa de bu li es ucxo qal ba to ni xan Ta vi si uc no bi, sa zizRa ri de da hgonia, xa nac am sa eW vo saxls ax lad TavSe mo fa re bu li ke Ti li ros kipi.
ai, sul es aris am uc no bi qal bato ni sad mi mi si ,,mtro ba“, rac di letan ti pro za i ko sis gra fo ma nu li fanta zi is na yo fia!..
go go na bo los rom Se ityobs, es qal ba to ni Tur me ,,im~ ka cis ka no ni eri me uR lea, xo lo Tvi Ton ,,ra in di~, ro gorc mas ego na, mar T la afxa ze Tis om Si ki ar ib r Z vis, ara med ka xe Tis ra i o ne bis Rvi nis qar x nebs sa re vi zi od
uv lis da uz run ve lad da qe i fobs, am Ta vis na qi ra veb so ros ci vad mi a tovebs da uni San ge bod ga da i qa je ba...
* * *er Ti sity viT, spe ku la ci u ri ,,hu
ma niz miT~ ga ta ce bu li av to ri nam dvil ,,mxat v rul~ sas wa u lebs ax dens: mo u lod ne lad sin dis gaR vi Ze bu li es qal ba to ni te le fo niT sas w ra fo daxma re bis sam sa xurs sicxi a ni go go nas mi sa marTs Ca a we ri nebs da iq ve alax malax ga dawy vets, Tvi To nac isev upatro no mo mak v da vis mi sa xe dad gaf rindes! ami tom Ta vi suf le bis mo e dan ze taq sis da We ras Se ec de ba, mag ram iR bali ar gin daT?!
,,ro dis ga va es ri gi?!. _ ga i fiq ra gab ra ze biT (ra Su a Sia aq gab ra ze ba – msgavs vi Ta re ba Si uf ro zed ga moW rili sity va un da da Zeb ni li yo! j. m.), _ job da, av to buss gav yo lo di, Cems aq dgo ma Si uk ve me sa mem Ca i a ra~.
jer sa er Tod, da miT ume tes, mweral Ta kav Si ris Tav m j do ma ris T vis uxer xu lia am g va ri Ci qor Tu lo ba – sad nas wav li qar Tu lia es ,,Cems aq dgo ma Si uk ve me sa mem Ca i a ra~.
Tumc win uare si gve lo de ba.,,qal ma ri gi mi a to va, (aq mZi me ki
ara, wer ti li un do da. j. m), jer neli na bi jiT wa vi da av le vis qu Cis ken, me re na bijs auC qa ra. bo los TiT q mis auC qa ra. bo los TiT q mis mir bo da~.
aq uk ve Zne li ga sar k ve via, we ri sas av tors uecar ma Zil mo re vam Se u susta az rov ne bis una ri Tu mar T la ase swams: am g va ri ab da ub diT mxat v ru li pro za mo iq so ve ba?! ra Ras iZ le va es ,,bo los TiT q mis auC qa ra~, ro ca manam de ager, uk ve dag vak va li a na ,,me re na bijs auC qa ra~o?! ho da, am qal ma Tu ki uk ve ,,na bijs auC qa ra~, me re aw uk ve aC qa re bul na bijs ,,TiT q mis~ rogor Ra un da auC qa ros?! aq es uaz rod Ca Cur Tu li ,,TiT q mis~ na bijs ki ar aC qa rebs, ara med per so na Jis moZ ra o bis bu neb ri o bas Tav da yi ra at ri a lebs da ga sa va Te bul mkiTx vels gra fo ma nul tla po Si nes to e bam de Zi ravs!
an es ra Ra ube du re baa, er T ma neTs be cu rad mi yo le bu li ,,bo los TiT qmis... bo los TiT q mis?!~ sad ari az ri, lo gi ka, mxat v ru lo ba an da mkiTx ve li sa zo ga do e bis wi na Se sa val de bu lo pasu xis m geb lo ba?!
aq uneb li eT gax sen de ba zo gi er Ti te le ga da ce ma: sxva das x va kon ti nente bi dan sa qar T ve lo Si ori o de wlis win Ca mo su li fe rad ka ni a ni ucxo e le bi uf ro ga mar Tu li qar Tu liT mety vele ben, vid re sa qar T ve los mwe ral Ta kav Si ris sta Ji a ni Tav m j do ma re!
ukan mit ri a le bu li qal ba to ni ukve sicxiT ga Tan gu li go go nas xu xulis zRur b l Ta naa.
,,ka ri ki ar Se u Ria, Se am t v ria!ne ta vi aq ra sa Wi ro iyo es go ne ba
miR mu ri Tur me o bi Ti – Se u Ria?! un da iyos Se a Ro! Ta nac da u ke tavga da u razav, miT ume tes, we Ran Ta vis mi er ve msu bu qad ga mo xurl kars ra Ra Sem t vre va un do da, ro gor un da Se em t v ria?! msu bu qi Se xe ba da mi si SeW ri a le bac er Ti iq ne bo da! es ra i me kri ti ku li Sem Tx ve vi sas da ke til an ur dul gayril kars Se am t v re ven xol me!
* * *sru le biT ca mow men dil ze, gu ne ba
Ser Ce viT ax la pro zis Jan r Si du raji viT ga daf re ni li Cve ni av to ric ver
as c de nia gra fo man Ta erTerT yve la ze saZ ra xis sa da mkiTx ve le bis Se u racxm yo fel zads: alal be dad mi ki bulmo ki bu li mi si teq s tis per so na Jebi mar T la da mo u ki deb lad, Ta vi an Ti Wkuago ne bis, mrwam si sa da pro fe siu li cod naga moc di le bis mi xed viT ki ar moq me de ben da mety ve le ben, ara med yve las ma gi er ena mo uR le li av to ri rat ra tebs. ai, amis erTer Ti kla sikurqres to ma Ti u li ma ga li Ti:
we Ran am qal ba to nis mi er ga mo Zaxe bu li sas w ra fo sa me di ci no dax ma rebis per so na li mo va. fil t ve bis an Tebis gan ga var va re bul, sik v di lis pi ras mi var d nil go go nas ga sin ja ven da aq may va la go naS vi li eqims ar saT q mels aT q me vi nebs!
,,sa a vad m yo fo Si way va na ar aris sa Wi ro. sa Si Si ara fe ria, fil t ve bis an Te ba aqvs~.
emo ci u ri mkiTx ve li Se iZ le ba Sei Sa los: yur mi ug de be li, uluk ma pu ro, ume di ka men te bo, umeT val yu reo, upatro no, gon da kar gul go go nas fil tve bis an Te ba bu gavs, or moc g ra du si a ni sicxe tvins ut ru savs, aman ki Se iZ le ba si cocx le sac ga mo a sal mos – me ti raRa sa SiS ro e ba gin daT?! nu Tu ueW ve lad be bu TiT ga mo faS vu li an da av to ma tiT Cacx ri lu li un da iyos, sa a vad m yo fo Si rom ga a qa non?! ro gor fiq robT, am g var si su le les mar T la Tvi Ton xni e ri, gamob r Z me di li eqi mi wa mo ro Sav da?!
* * *Tqven T vis uk ve kar gad nac no bi
qal ba to ni, ro gor me qma ri isev rom da ib ru nos, ra Ras ar sCa dis! es qristi a ni man di lo sa ni, Tav mo sa wo neb lad jvar sac rom ata rebs, sam kiTxa od erTxel Tur me mar ne u lis ra i o nis rome li Rac so fel Si mo la sac ki xle bia!
vi Tom ja dos asax s ne lad Tu raRac msgav si sas wa u lis mo sax de nad mo la qals tax t ze zur giT ga aw vens da but butbut bu tiT din jad us ress ji Si an gul m kerds, fa fuk mu cels da pro fe si u li xel ga wa fu lo biT mi uy veba qve viT da qve viT!..
mTe li es uaz ro, Ta nac uxe lovnod Se TiTx ni li, Ti Ti dan ga mo wo vi li sce na im de nad uSe de god aris Wye te la xiS ta ki viT Ca ke re bu li ise dac TviTmiz nu ri epi zo de biT Se ko wi we bul, Tav mo ma bez re bel teq s t Si, rom mkiTxve lis gu lis wy ro mas, aR S fo Te bas, gan ris xe bas Tu zizR sac ki ver aR Zravs, ro gorc sxva msgavs ga re mo e ba Si xde ba xol me.
sa ma gi e rod mkiTx vels e. w. proza i ko sis enis uco di na ro ba aS fo Tebs.
,,mo la xel Si qar vis kri a lo sans aw va leb da da mSvi dad ekiTxe ba“.
aba, mkiTx ve li ro gor ar gaS terde ba: Tu ki zmniT aR niS nu li kri a losnis wva le ba nam yo dro Tia naC ve ne bi,
ma Sin kiTx vis das mac ama ve dros un da Se e sa ba me bo des. ai, ase: ,,mo la xelSi kri a lo sans aw va leb da da mSvi dad ekiTxe bo da“.
an da, pi ri qiT: av tors Tu aw m yo sur da, ma Sin zmniT aR niS nu li ori ve pro ce si er T ma ne Tis T vis un da Se e xa mebi na. ai, ase:
,,mo la xel Si kri a lo sans aw valebs da mSvi dad ekiTxe ba“.
aq, al baT, zed me ti ar iq ne ba, er Ti esec vi kiTxoT: am pir vel wi na da deba Si ra fun q cia akis ria, ri si tikito ma raa zed me tad CaC ri li sityva ,,xel Si?“ ada mi a ni Tu kri a lo sans mar c v lavs, anu ro gorc av to ri ambobs, ,,aw va leb da“, Ta vis Ta va dac cxadia, rom xel Si eWi re ba, To rem ka ci kri a lo sans ni ka piT, qe Co Ti, mux liT, be WiT, iday viT, cxvi riT, Sub liT, wamwa me biT, iR li iT Tu qus liT xom ar da mar c v lavs?!
ra ga mo dis? Tu ena Si may va la gonaS vi li se u li Txro bis am g var stil sa da me Tods da vam k vid rebT, ma Sin aRar Se iZ le ba wi na da de be bis am g va rad age ba.
,,mwe ra li ma gi das mi uj da da kalmis ta ri aiRo“. ,,mo na di rem na kaf Si Sve li da i na xa“.
ki mag ram, mkiTx vel ma ra ga i gos, mwe ral ma kal mis ta ri ri Ti aiRo an da mo na di rem Sve li ra na i rad da i na xa?!
ami tom ami e ri dan m. go naS vi li se burad un da vwe roT.
,,mwe ra li ma gi das mi uj da da xe liT kal mis ta ri aiRo“. ,,mo na di rem na kaf Si Sve li Tva le biT da i na xa“ da a.S.
may va la go naS vi lis na i ri mwe ralmkiTx ve le bis T vis es uk ve ga sa ge bi iqne ba!
ai, ra na ir uha e ro la bi rin Teb Si Sev ya varT ne ba ze miS ve bu li did mo xelis ,,pro za i ko sul“ Cxir ke de la o bas!!!
ga sak vi ria, red ko le gi is wev reb ma ra tom ara fe ri Ca as wo res? an da, saer Tod, obi eq tu ro bis grZno ba da kargu li Tav m j do ma re ro gor ar ix s nes tu tu cu ri sur vi lis gan – am g va ri gra fo ma nu li ab da ub diT pro za i kosTa an To lo gi a Sic ga mo Wi mu li yo! Tu pro eq tis av tor ma, va Ja oTa raS vil ma es teq s ti mxo lod Tvi Ton ga sin ja, red ko le gi is wev rebs ki Tva li Tac ar aC ve na da mwe ral Ta kav Si ris Tav m jdo ma re ,,Ta na med ro ve qar Tu li pro zis an To lo gi a Si~ pir da pi ri ko op ta ci is (!) we siT Se iy va na?!
* * *av to ri xSi rad ara vi Tar yu radRe
bas ar aq cevs obi eqts, su bi eqts, dros, qce vas, zmnis uR v li le bas, sintaqss.. mo us mi neT.
,,Ce mi gu li viT dam Zi me bu lan puris ma Ra zi eb Tan ri ge bi~.
,,fe xeb ma Tvi Ton mi iy va nes av levis qu Ca ze~.dasasruli. dasawy. `ls~, #51
kritika
1512 ivlisi, 2013 w.
literaturuli saqarTvelo
,,go go nas cod veb ma uwi es~.,,iebi iwo neb d nen Tavs~.sa yo vel Ta od cno bi lia, rom war
moT q mul sa da da we rils So ris gan s xva ve ba yve la ena Si da cxa dia, maT Soris qar Tul Sic ar se bobs. ho da, Cven ma av tor ma Ta na med ro ve qar Tu li sa lite ra tu ro mety ve le bis mTe li ma ra gis mar T l we ra nu Tu mar T la ise uza dod icis, rom or Tog ra fi ul leq si kons ara so des xma robs! xo lo Tu iye nebs, ma Sin ras mi va we roT am g va ri laf suse bi, aras ru li sa Su a lo sko lis moswav le sac rom ar epa ti e ba!
,,xom da aR r C ve si ci liT~. un da iyos da ax r C ve.
,,Se civ nu li ka te bi“. un da iyos Seci e bu li.
,,obo li crem lic ar dac d nia“. unda iyos das c de nia.
,,ker va Wi ris dRe sa viT sZul da“. un da iyos Wi ris dRe sa viT.
,,ma mis tola kac saa ga da ki de buli“. un da iyos ma mis to la.
,,Se e ka ma Ta vi Ra ca gu lis gu lidan“. un da iyos gu lis gu li dan.
,,vin yavs ne ta ax lo be li?~es uk ve me tis me tia! am je rad ma inc
gver d ze ga dav doT gra ma ti kis sa xelm ZR va ne lo da yo vel na i ri leq si ko nebi! mwe ral ma ki ara, qar T ve li de dis kal Ta Si gaz r dil ma ne bis mi er ma nor malur ma ada mi an ma nu Tu Ta vi si al Ro i ano biT ma inc ver un da ig r Z nos, rom es ,,yavs~ Sxa mi a ni gve lis basr kbi leb
Si mox ved ri li gan wi ru li ba ya yi viT sa co da vad yi yi nebs da mas AaSkarad ak lia qar Tu li an ba nis bo lo asos, ,,hae~s an ge lo zis frTe bis msu bu qi Sri a li seb ri ha e rov ne ba?!
nu Tu yu ri ar un da ag vi wiv los am – yavs, yav des, yav da, yo lia, yo lodes?!
swo ri for maa hyavs, hyav des, hyavda, hyo lia, hyo lo des!!!
av to ri se ul Txro ba Si ai, er T gan ras vkiTxu lobT:
,,ram de ni qa lia Cems gar Se mo~. arada, un da iyos Cem gar Se mo!
es me xu Teme eq v se kla sel sac ecodi ne ba: msazR v re lad ga mo ye ne bul kuT v ni le biT nac val sa xels mi ce miT brun va Si yo vel T vis ,,s~ da bo lo e ba un da hqon des. ma ga li Tad, Sens Zmas, Sens kom pi u ters, Sens gaz r das, Sens mters, Sens ka lams, Sens madls... Tqvens am xa nags, Tqvens azrs, Tqvens be Weds, Tqvens Se xe du le bas... Cvens razms, Cvens sof le lebs, Cvens ve naxebs, Cvens cod nas da a.S.
mag ram cal ke mdgom Tan de bul Tan da zmnis sar T Tan xma re bi sas nac val saxels ,,s~ uq re ba: Cem gar Se mo, Cem irg v liv, Cem mi er, Cem ze viT, Cem Tvalwin, Cem ukan, Cem win, Cem mi marT, Cem gar da... Sen win, Sen mi marT, Sen gar da, Sen wi na Se... Cven gar da, Cven ir g v liv, Cven So ris, Cven Su a Si, Cven Sua, Cven gver diT, Cven ga mo, Cven ukan, Cven mi er da a.S. da a.S!
aba, Tav mo saW re li ar aris, sa qarT ve los mwe ral Ta kav Si ris Tav m j doma re sa da an To lo gi is red ko le gi is wev reb Tan am g var gra ma ti kul wvril maneb ze msje lo ba?! xal xur po e zi a Si daxa tu li im ax me te li qa li sa da nem sis yun wis am ba vi nu Tu gaz vi a de ba ki ara, sru li si mar T lea da msgav si ma ga liTe bi yve la dar g sa da sfe ro Si dRe sac me or de ba?!. o, Rmer To, Rmer To!..
axal be da pro za i ko si ai, er T gan ki dev ras gvi wers:
,,gu Sin de li sa u ba ri sity vasityviT ga ix se na~.
am da mom dev no ci ta ti da nac da vina xavT, rom av tor ma ar icis de fi sis erTer Ti um Tav re si fun q cia, mi si Tavis dro sa da ad gi las xma re bis we si: mas iye ne ben Se er Te bis kom po zi tiv Si! ma ga li Tad, iavar di, Tvalmar ga li ti, Tvalwar bi, rZalmu li, de dam Tilmamam Ti li, ma mapa pa, dedma ma, qa marxanja li, me fepa tar Za li, naznar na ri, tyeve li, na dirfrin ve li, TovlWyapi da a.S.
mag ram aq ra iyo Se sa er Te be li, ro ca av to ris mi er uad gi lo de fi siT Su a ga po bi li sity va – sity va sity viT! – erT mTli ans war mo ad gens da srule biT ar sa Wi ro ebs am g var ja la Tur Ca re vas!
axal mov le ni li Se ud re ke li ,,proza i ko si~ or Tog ra fi ul leq si kons ara da ar cnobs da Ta vi se bu rad miaS la pu nebs.
,,mes mo da kvne sa, Se Za xi li, uc na u ri
ba gabu gi~.may va la go naS vils es mTli anmo
no li Tu ri sity va – ba ga bu gi _ ori sxva das x va sity va: ba ga da bu gi hgonia da re for ma to ru li Tav da je re biT
er T sa da ima ve dros de fi siT Tan Su
a ze apobs da Tan aer Tebs ki dec!!!
ra ga mo dis? Tu av to ris am g
var ,,re for mis tul~ me Tods da vam
k vid rebT, ma Sin un da mi va yo loT da
sul SuaSua dav Ce xoT ise Ti mTli a ni
sity vamar ga li te bi, ro go ri caa, ma ga
li Tad, ba lax bu la xi, bin d bun di, Rada Ru da, ka pa ku pi, Tqa raT qu ri, aurza u ri, Wra WaW ru Wi, tla pat lu pi, Txla SaTx lu Si, wa ra ma ra, Ra pa Ru pi, al Ta bal TaA(s), tka cat ku ci, Wa xaWu xi, ka ka ku ki, oR ro CoR ro, xa ra xura, ra ka ru ki, aWal bu Wu le bi, na yarnu ya ri, na Wam nu Wa mi, nax rav nux ra vi, xa bak xu ba ki, ab da ub da, Sa ta bu ta...
,,eri haaa!... me mar T la ga mar Tu li
li te ra to ri me go na, is ki Tur me Sata bu ta mo qar Tu le yo fi la!~.. – zaf
ri a nad amo ix v ne Sa je mal mex riS vil
ma da sa Si ne li Tav dam ci re ba mo e ria,
rad gan mix v da – Ci qor Tu lad mo az
rov ne sa qar T ve los mwe ral Ta kav Si
ris Tav m j dom ris dro Sis qveS upat
ro no cxva ri viT iricxe bo da.
je mal mex riS vi li
dasasruli. dasawy. `ls~, #51
sa yo vel Ta od cno bi li faq tia: sasu li e ro pir Ta erTerT Sex ved ra ze ro me lic ru si eg zar xo sis me Ta u robiT mim di na re ob da, es ma Ra li sam R vde lo pi ri aRuS fo Te bia im ga re mo ebi as, rom wm. ni nos sas wav le bel Si pa ta ra me Ce Ti yo fi la mu sul manTaT vis da ro ca mas – aR S fo Te buls – gan mar te ba mo uTxo via amis Ta o baze, me u fe ka lis t ra tes (cin ca Ze), ro me lic ma Sin mRvdlis xa ris x Si yofi la, mi u gia, rom es faq ti sav se biT nor ma lu rad mi aC nia, rom ada mi a ne bi RmerTs loc vas aRuv le nen Ta vi an Ti Seg ne bis, cod ni sa da gan vi Ta re bis Se sa ba mi sad, ta Za ri da me Ce Ti er Ti car g va lis qve Saa da ara fe ria aq gasak vi rio.
yve la aq mox mo bi li ma ga li Ti nimu Sia win da xe du lo bis, praq ti kulo bis, to le ran to bis, Sem wy na reblo bis, ada mi an Ta sus ti bu ne bis Tanag r Z no bis, da Tu ram de nad scil debi an isi ni `uc v le li dog ma ti kis sfe ros~ amis gar k ve vas ba ton edi Ser We li Zes mi van dobT.
ba to ni edi Ser We li Zis mo ta ni li ma ga li Te bi aka kis `sar w mu no eb ri vi mdgo ma re o bis sru li Se u sa ba mo bi sa mar T l ma di de be li ek le si is wmin danis xa ris x Tan~, me ti rom ar vTqvaT sus tia, ram de nad me pro vo ka ci u li da mok le bu lia ke Til gan wyo bas. Cven ve Tan x me biT opo nents, rom zogi erT Sem Tx ve va Si aka kis pub li cisti kas `sa xu ma ro to ni~, `Se u fe re beli si la Re~ mar T lac axa si a Tebs, mag ram mas aviwy de ba, rom aka ki Tavisi fe le to ne bis per so na Jia, romlis po zi cia ara vi Tar Sem Tx ve va Si ar eTa na de ba mi si mwer lurmar T lma di deb lur po zi ci as, igi sa ub robs Ta vis mo ba a semo pa eq re eb Tan, im eni
Ta da enak vi ma to biT ro me lic yovel dRi u ro bas axa si a Tebs, amas emate ba kal mis laf su se bic, rom li sagan ara vin araa dazR ve u li. yve la ze me tad aka kim ico da Ta vi si pub licis ti kis es nak li da Ta vis Txzu leba Si ara er T g zis aqvs gu lis t ki viliT naT q va mi, rom mas, ro gorc cxov re bis Su a gul Si mot ri a le kacs, Za la u ne bu rad uwev da iseT kiTx vebze pa su xis ga ce ma, ise Ti in te re se bis dak ma yo fi le ba da iseT saq me eb Si Car T va, mis su li er mid re ki le bebTan ara vi Ta ri kav Si ri rom ar hqonda. `ami tom Cems na we reb Si me a Te dic ki araa imis Rir si, yu radRe bas rom im sa xu reb de so~, – es naT q va mi ba tonma edi Ser We li Zem mi i Ros aka kis mona ni e bad, oRond gva pa ti os, Tu ver da vu zus tebT, gar dac va le bam de erTi wliT ad re Tqva Tu er Ti sa a TiT. aki Seg vax se nebs: `moR va wes Se iZ le ba sru lad Se en dos bev ri ram uRir si na moq me da ri ad re u li cxov re bi dan, Tu man isi ni Sem d gom Si gul w r fe lad mo i na nia~. sam wu xa rod, aka kis ase Ti ram ar ga u ke Te biao – qve teq s tiT gvaw v dis av to ri. ro gorc ba ton edi Sers aqvs imis sa bu Ti, rom aka kis Ta vi si Se co de ba ni ar mo u na ni e bia sik v di lis mi wu ruls, ise ve Cven gvaqvs do ku men ti, rom 1915 wlis 2 Teber va ls, sxvi to ris macxov ris amaRle bis ek le si is mRvdel ma, vla di mer ab ra miS vil ma, mas Se un do Ta vi si Seco de ba ni...
ro gorc cno bi lia, sa qar T ve los ek le si is wmin dan ma, cot ne da di an ma, kox tas Ta vis SeT q mu le bis Sem deg kidev did xans icocx la da, ro gorc sae ro kacs, Se saZ le be lia, cxov re bis mi wu ruls da eS va Sec do ma. es Se iZle ba gav r cel des Ta mar me fe ze, daviT aR ma Se ne bel ze, eq v Ti me Ta ya iSvil ze da TviT ilia Wav Wa va Ze zec, ro me lic be ris mo wa meb ri vi cxov re
biT ki ar aRes ru la, ara med mok les. ara gvgo nia, ba ton edi Ser ze nak leb pa tivs scem d nen `uc va le be li dogma tis~ sa kiTxebs qar Tu li ek le si is ma me bi, ro ca Ca moT v li li sa e ro moRva we ni wmin da Ta ran g Si aamaR les. maS, ra iyo am Sem wy na reb lo bis, mim te veblo bi sa da aRi a re bis mi ze zi? – ra Tqma un da, sam Sob los T vis ga Re bu li Rvaw li, val de bu le ba qvey ni sa da eris wi na Se, rac maT pir naT lad aRas ru les. Tu mar T l ma di deb lo ba da qar T ve lo ba Cven Si er T ma neTs dae to la, ro gorc ilia mar Tal ma brZa na, maS ri Taa aka ki we re Te li iseTi sus ti Ta vi si qar T ve lo biT, rom Rir se ul mar T l ma di deb lad ver qce u la. sa bed ni e rod, aka kis yve la um niS v ne lo va nes naS rom Si RvTis nebaa gacxa de bu li, vis ar Se Z ravs `baSiaCuk Si~ moTx ro bi li siz ma ri moZR v ri sa da wmin da mxed ris xa ti sa, qar Tul siw min des da uf le bul urCxuls rom ug mi ravs guls, `Tor ni ke eris Ta vi sa~da `Ce mi Tav ga da sa v li~s mxat v ru li qso vi li, ro me lic mar Tl ma di deb lu ri rwme ni sad mi ufa qize si ni u an se bi Taa na ke ri. aka kis ar aviwy de ba gviTx ras Tu ro gor ga nicdi da de da mi si, ro ca ros to mi (mi si me uR le) sa xa re bis kiTx vi sas qristes aR s ru le bul saq me ebs Ta vi si komen ta re biT am kob da da fiqrobda, rom ase Ti ram mi u Re be li iyo wmin da wig nis mi marT. ase Ti de dis gaz r di l aka kis nam d vi lad me ti ke Til gan wyoba eq ne bo da mar T l ma di deb lo bis mimarT, vid re amas ba to ni edi Ser Weli Ze war mog vid gens.
ba to ni edi Se ri Ta vis we ril Si erT gverds uT mobs imis ax s nas, ra da e mar Te ba di di mgos nis suls, Tu mas wmin da nad Se racxa ven. am mZi me sti liT da we ri li Seb ra le bis opusi dan im az ris ga mo ta na Se iZ le ba, rom aka kis wmin da nad aRi a re bis Sem
Tx ve va Si, mi si sa xe lis ek le si u ri mox se ni e ba, ka no ni ki dan ga mom di nare, un da Sewy des. igi am aq tiT verc wmin da no bas mi aR wevs, ro gorc uRir si, da Cve u leb ri vi mok v davebisT vis da niS nul sa pa naS vi do msaxu re ba sac da kar gavs. sam wu xa rod, am azrs ba ton edi Sers verc gul mowyale bad Ca vuT v liT da verc Ta nag r Zno bad; es uf ro iro niaa – uad gi lo da Se u fe re be li.
sak vir ve lia, iseT ma qris ti an ma kac ma, ro go radac ba to n edi Ser Weli Zes mi aC nia Ta vi si Ta vi, ra tom Se iZi na Ta vi si cod ni sa da si mar T lis mi marT ase Ti pa ti vis ce ma da siy varu li. ase dar w mu ne biT rom la pa rakobs aka kis Se moq me de bis sru li Se usa ba mo bis Se sa xeB mar T l ma di deb lobas Tan, mi si dro is sam R v de lo pir Ta az ri xom ma inc un da scod no da, isi ni xom aka kis epo qis Svi le bi iy v nen da ga ci le biT me ti xel Se sa xe bi ma sa la eq ne bo daT aka kis avkar gi a no ba ze, vid re ba ton edi Ser We li Zes aqvs.
ai, ro gor afa sebs aka kis epis kopo si le o ni de (Sem d gom Si sa qar T ve
`aka ki gvi cocx los ufal ma~
winaprebi
literaturuli saqarTvelo
12 ivlisi, 2013 w.16los ka To li kospat ri ar qi): `ga xare bu li, bed ni e ri da ne ta ria dRes Cve ni sam Sob los Ti Toe u li qa la qi, brwyin va led dRe sas wa u lobs da mxia ru lobs dRes sa qar T ve los da baso fe li. ager mTa sac ga ux s nia Ta vi si CaTx ro bi li gu li da mxi a ru lobs Ta vi se bu rad. `mo mi loc nia aka kis iubi le~, `aka ki gvi cocx los ufalma~, `ga xa re ba aka kis dRes~. – ai, ra ga is mis dRes yvel gan sa qar T ve lo Si. ai, ras ulo cavs dRes qar T ve li qarT vels, msgav sad sa a mo `qris te aR s dga si~. sul mci re dac ga ge bul qar Tvels, Tu ki mas od nav ma inc ki dev etyo ba sve ticxov lis wmin da mi ro ni, aka kis er Ti sa xe lis ga go ne ba si a movne biT uRel vebs guls. am sa xe liT, mi si war moT q miT, yve la ni viz r de biT sa ku Tar Tval Si, mi si xSi rad ga me ore ba yve las gvi ma tebs sa ku Ta ri Rir se bis Seg ne bas~. `ro me li saS vale biT mi ak v lia aka kim qar T ve li eris gu lam de~ – kiTx vas svams di di sam R v de lo pi ri da iq ve upa su xebs: `wrfe li da uan ga ro, ga be du li da pir da pi ri, mtki ce da Se u da re be li, Seg ne bu li da na Te laz ri a ni Tav dade biT, usazR v ro siy va ru liT mSo beli eri sad mi~... de ka noz nes tor yuba ne iS vi lis TqmiT aka kim mTe li Tavi si ni Wi da ener gia sam Sob los mo axma ra, `am mxriv is Se iZ le ba Se va daroT Zve li aR T q mis wi nas war mety velebs. Tun dac mo se wi nas war metyvels~ – kar gad aqvs Se niS nu li nestor yu ba ne iS vils, rom im si mar T lisa da pir da pi ro bi saT vis, ro me lic aka kis axa si a Teb da, `bev ri ga u ge ba ri da ugu nu ri ada mi a ni em du ro da. magram go ni er ada mi a nebs uy var daT... ro gorc ity vis so lo mon brZe ni `amxi le ug nur Ta da Se gi Zu lon Sen, amxi le brZen Ta da Se giy va ron~. egeT ugu nu re bas aka ki ar eri de bo da da ar efe re bo da~, ar qi man d rit si mon mWed li Zis Se fa se biT aka ki bib li u ri si Zea – `sa qar T ve los RviZl Svil Ta Zi ri Tad ide a Ta da mis w ra fe ba Ta mata re be li... aka ki fo ku sia, ro mel Sic sa qar T ve los an ge loz ma Sek ri ba yove li ve rac ma Ra lia da uze na e si, igi is da kuTxu li bro lia, ro mel mac gaa ta ra Ta vis So ris sa qar T ve los mzis sxi vi da gviC ve na mi si mra val fe rovne bis mom xib la vi si la ma ze~. Jur nal `mwyem sis~ re daq to ri, de ka no zi daviT Ram ba Si Ze, ase mi mar Tav da aka kis: `va Sa Tqvens uan ga ro moR va we o bas! va Sa Tqvens sa sar geb lo da na yo fi eri xal xis msa xu re bas! kur Txe ul iyos Tqve ni sa xe li ami e ri dan uku nisam de~.
aq mo ta ni li ci ta te bi aris um niSv ne lo na wi li im Se fa se bi sa, ro melsac qar Tu li sam R v de lo e bis ga mo Ceni li da av to ri te tu li moR va we ni mi a geb d nen aka kis. zo ga di Se xe du lebiT, esaa udi de si da fa se ba da pa tivi, ra Rac ara bu neb ri vi siy va ru li, ro me lic gan m s W va lu lia sa xal xo obis, erov nu lo bis udi de si mas S tabu ro biT. amis da nax va Se uZ le be lia, amis ar c no ba da da u fa seb lo ba gakvir ve bas iw vevs. mi T u me tes, rom samR v de lo pi re bi, ro mel Ta az re bi aq mo vi ta ne, ara vi Tar Sem Tx ve va Si ar mi maC nia edi Ser We li Ze ze nak leb avto ri te te bad.
sity va ise dac ga mig r Zel da da ar min da Se ve xo aka kis mar T l ma di deblo bi sad mi na moR va wars, mis po e mebs `an d ria pir vel wo de bul sa~ da `wmin da ni nos~, sa ja ro ga mos v lebs, uam rav we rils da, zo ga dad, po zi cias, ro me lic am did kacs hqonda qris
ti a no bis mi marT. erTs ki vity vi – aka ki Ta vi dan bo lom de, Ta vi si moRva we o bi Ta da Se moq me de biT, aris mar T l ma di deb lu ri kul tu ris nayo fi, rom lis msxmo i a re xi dan yvelas Se uZ lia aiRos im de ni, ram de nis aT vi se ba sac SeZ lebs.
gak vir ve bas iw vevs Cve ni opo nentis say ve du ri – aka kis Te at ra lur xe lov ne bas Tan da mo ki de bu le bis Sesa xeb. esaa yov lad usa fuZ v lo, eWviT dam Zi me bu li bral de ba, ro melsac ba to ni edi Ser We li Ze ase aya libebs: `aka kis mi er mxo lod xe lov nebaa, maT So ris, Te at ra lu ri, miC ne uli yve la ze rCe ul saq med, xo lo xelo van ni, maT So ris Te at ra le bi, – `mo ma va li aR T q mis mo ci qul wi naswar mety ve le bad~, rom le bi Tac po etis mi er, faq tob ri vad, xde ba ek lesi is Ca nac v le ba, rad gan mxo lod isi ni cdi lo ben Tur me ka cob ri o bis `su li sa da gu lis gas pe ta ke bas~ da amas aR we ven sce na ze, rac aka kis TqmiT, `swo red rom tra pe zia.~ es az ri sru li ad ucxoa ek le si i saTvis~. gva pa ti os mkiTx vel ma, mag ram am sity veb Si Sua sa u ku ne e bis in k vi zici is in to na cia ig r Z no ba. ga mo dis, rom Tu aka ki Te at ra lur xe lov nebas gan sa kuT re bul mniS v ne lo bas ani Web da, es auci leb lad imas niSnavs, rom igi amiT mar T l ma di deb lobis rols am ci reb da. ara da, aq sul sa pi ris pi ro vi Ta re bas Tan gvaqvs saq me: aka ki sce nas ada rebs wmin da tra pezs, xo lo Te at ra lebs mo ma vali aR T q mis axal mo ci qulwi nas warmety ve lebs uwo debs. ra aris aq dasaZ ra xi da Se u fe re be li. Tu ada mi a ni Rmer Tis sa xed da mis msgav sad Se iq mna da amiT Rmer Ti ar mcir de ba, maS ra tom un da dam cir des ase Ti Se dare biT wmin da tra pe zi da mo ci qu lebi. aka kim esec Tqva: `Ce mi xa tia samSob lo~o. am kon teq s ti dan ga mom dina re ma Sin xa tis mi mar Tac mi si upativ ce mu lo ba un da va Ri a roT.
gvsurs, mkiTx vels Se vax se noT, rom es sity ve bi da we ri lia qar Tu li ek le si is dam c ro bis xa na Si, ru su li ek le si is ba to no bis dros, mar T l madi deb lu ri siw min de e bis ga nad gu rebi sa da da ta ce bis Jams (sxva Ta So ris am nad gur ce ma Si zo gi er Ti qar T ve li sam R v de lo da sa e ro pi ric iReb da mo na wi le o bas). qar T vel moR va we Ta sa u ke Te so na wi li cdi lob da, ar Segu e bo da am vi Ta re bas da vi sac ro gor Se eZ lo da xe le wi fe bo da, ise iR v woda qar T vel Ta Se u racx yo fi li av tori te tis da sa ca vad. sam R v de lo pirTa gan amis qres to ma Ti u li ma ga li Ti gvi bo Za did ma sam R v de lo pir ma, qarTu li ek le si is wmin dan ma, ime re Tis epis ko pos ma gab ri el ma, ro me lmac oc daTxuT me ti wlis gan mav lo ba Si ar na xu li Zal mo si le biT, uki du resad ara xel say rel pi ro beb Si, ara Tu qar T ve le bi, mu sli ma ni afxa ze bis didi na wi lic mo aq cia qris ti a no ba ze, man xal xis ena ze ga sa ge bi qa da ge biT, go ni e re bi Ta da win da xe du lo biT (da ara dek la ra ci u li da xis ti ga mos vle biT), mo a xer xa aeRorZinebina er Si mar T l ma di de be li rwme nis upi ra teso ba da ni hi lis tu rad gan wyo bi li xal xi su li e re bi s ken Se mo ab ru na.
gab ri el epis ko po si sa su li e ro as pa rez ze moR va we ob da da iR v wo da ise, ro gorc WeS ma rit sa su li e ro pirs Se e fe re ba. aka ki sa e ro as pa rezze ga mo di o da da win wa mos wev da iseT Te mebs, rac sa zo ga do e bis far To fene bis in te re seb Si Se di o da. ada mi a n Ta sa zo ga do e bas re li gi is gar da sxva
ra mec rom esa Wi ro e ba, es faq tia da im pe ri od Si, anu isev da isev, ru su li mmar T ve lo bis Jams, ro ca Cvens enas da kul tu ras ase uWir da, Te at ri iyo er Ta der Ti Tu ara, erTer Ti uZ li eresi sfe ro, sa i da nac ara mxo lod qar Tu li sity va ga is mo da, ara med mTe li eris pat ri o tu li su lis k veTe ba iReb da sa Ta ves. am az ris das turad mkiTx vels Se vax se neb, Tu ro gori re zo nan si hqon da `sam Sob los~ dad g mas qar Tu li Te at ris sce na ze, ro go ri su li STa be ra am er T ma speqtak l ma ma Sin del sa zo ga do e bas da ram de ni rwme na Ser ye u li ada mi a ni Semo ab ru na erov nu lo bi sa ken.
Te at ris es udi de si mniS v ne lo ba hqon da aka kis mxed ve lo ba Si ma Sin deli sa qar T ve lo saT vis da ami to mac uwo deb da mis moR va we ebs `axal moci qu lebs~. gab ri el epis ko po si ca da aka ki we re Te lic, sxva das x va as parez ze moR va we o biT, erT saq mes em saxu re bod nen – qar T ve lo ba sa da marT l ma di deb lo bas, mar T l ma di deblo ba sa da qar T ve lo bas – `er T maneTs da to le bul Ta da ga nuy relT~, ami tom ari an isi ni Ta na ba ri si di dis moR va we ni.
sa bo lo od aR v niS navT, rom ba toni edi Ser We li Zis we ri li, mi si ve sity ve biT rom vTqvaT, ` naC qa re vad, ga mo u Zi eb lad da sul s w ra fo bi Taa~ da we ri li. man Za li an iolad Se be da aka kis, Se be da ama yo biT da ara vi Tar ni Sans ar ata rebs mi si we ri li, rom ase Ti sa pa su xis m geb lo ga na Ce nis gamo ta nis win, gul das miT, dak vir ve biTa da ke Til gan wyo biT wa i kiTxa akakis is TxuT me ti to mi, sa dac metnakle bi sis ru li Taa war mod ge ni li poe tis di di mem k vid re o ba. yve laf ridan Cans, rom ba to ni edi Se ris warmod ge ne bi am mi mar Tu le biT dam yare bu lia im mav ne tra di ci a ze, akakis Tan da kav Si re biT rom Ca u ya res sa fuZ ve li mis sa ve si cocx le Si da ase uan ga ri Sod ime o rebs yve la arake Til mo sur ne. Ri mi lis mom g v re lia ba to ni edi Se ris mu qa ra, ro ca gva Sinebs: aRar vi kad re aka kis Se moq me debis daw v ri le bi Ti Cxre ka da mZi me citi re bi sa gan Tavs vi ka veb, To rem sru li ad vaC ve neb di `mi si sar w mu noeb ri vi mdgo ma re o bis srul Se u sa bamo bas mar T l ma di deb lu ri ek le si is wmin da no bas Ta no~. mar T lac rom swo ru po va ri did su lov ne baa, ima zedac mad lo bel ni varT rom dan do bis grZno ba gas Ce nia da od na vi sa Wi ro eba ug r Z v nia zo mi e re bis dac vi sa.
Cven ar vi ciT, vi naa ba to ni edi Seri saT vis yve la ze di di av to ri te ti qar T vel sa e ro moR va we Ta gan, mi si az ri rom mog ve ta na aka kis Se sa xeb, mag ram iq neb ga ex se ne bi na aka kis moRva we o bis Se fa se ba mis Ta na med ro veTa gan, xom ar ic nob d nen isi ni mas ze uke Te sad aka kis `cod vabra li an~ cxov re bas, da Tu ic nob d nen, ra tom ar wer d nen ase xe la Re biT mi si uRmer To bis Se sa xeb?!
iakob go ge baS vil ma Tqva: `aka ki pa ta ra sa qar T ve loa~, Tu vis mes hgonia, rom am Tqma Si mxo lod qe ba igulis x me ba, Zal ze Sem c da ra. aka ki Tavi si be di Ta da cxov re biT hgavs saqar T ve los, igi mik ro mo de lia Ta visi qvey ni sa – ni Wi e re biT, imed gac rue biT, war ma te biT, tan j viT da nakliT. aka ki arc si mon mes ve tea da arc sa la man mdu ma re, maT sa veT ara a da mia nu ri ne bis yo fiT rom mo e po ve bi na qris ti a nu li di de ba. ada mi a nu ri Tval saz ri siT, igi iyo Cve u leb ri vi mok v da vi, mis T vis da ma xa si a Te be li
nak liT, ise Ti ve, ro gorc Ti To e u li Cven ga ni, mag ram Ta vi si mi zan mi marTu le biT iyo Se um c da ri, Ta vis samSob los Tan iyo mar Ta li.
aka ki we reT lis mTe li Se moq me debis mi zans, mi si da uS re te li da ma Zi ebe li su lis sa gans sam Sob lo war moad gens. igi gan sac vif reb lad mi zanda sa xu lia, rad gan amor Ce u li hyavs Ta vi si sa Tay va no da ro gorc pi ligri mi, ji u tad mi a bi jebs xi fa TiT sav se gzeb ze – `aR T q mu li qvey ni sa ken~ – ra Ta gul m xur va led ilo cos mis Tvis.
mas Se ur yev lad sje ra Ta vi si qveynis si di di sa da po e zi is li To ni dan ad nobs stri qo nebs – “Ce mi xa tia samSob lo~. am mi mar Te biT um t ki ce sia misi ne ba da sa zo ga do eb ri vi cxov re bis du Ril Si, ro me lic Za lu mad is v ris WuWyi an qafs, sam Sob los uRe li Se ury v ne lad da fa qi zad aqvs ga mo ta re buli.
aka ki Se niv Te bu lia Ta vis sam Soblos. ro gorc gri gol ro ba qi Ze brZa neb da – `mi si bu ne ba qar T vel Ta be dis na te xia, Cve ni eris meb r Zo li su li mis bu ne ba Si gan sa xi er da, akakis Ri mi li qar T vel Ta su lis sun T qvas auc na u reb da da rus Ta ve lis Semd gom, qar T vel Ta sity vis pir ve li xe lo va ni aka kia~.
XIXXX sa u ku ne Ta sa qar T ve los go neb ri vi cxov re ba war mo ud ge nelia aka ki we reT lis Se moq me de bis gare Se. mi si moR va we o bis pe ri od Si ar yo fi la sa zo ga do eb ri vi cxov re bis arc er Ti sfe ro, yu radRe bis miR ma rom dar Ce no da. mwe ral ma Ta maz Wila Zem aka kis “wel Si gawy ve ti li, xeleb da koJ ri li, mSro me li ada mi a ni~ uwo da da es aris yve la ze mar Ta li Se fa se ba, ro me lic ki odes me uT qvamT mi si moR va we o bis Se sa xeb. Cve ni eris bed ni e re ba iyo is, rom am praqti kas Se er wya “RvTi u ri sim su bu qiT mqro la vi sity vis ma gia po e ti sa da aka ki iq ca axa li po e zi is wi na mor bedad~ (g. ro ba qi Ze).
Zne lia Cvens mwer lo ba Si da sa xeldes me o re po e ti, ro me lic ise ax lo yo fi li yo xal x Tan, ro gorc aka ki. mi si Se moq me de bis ze o bis sa fuZ vels xal xis yo facxov re bis Rrma cod na da sa qar T ve los su li er kul tu rasTan Ta na zi a ro ba war mo ad gen da.
Tu ada mi a ni nam d vi li gu liT ar mi e ce ma Ta vi si oc ne bis sa gans, Tu araa srul yo fi li da gul w r fe li, igi ve ras d ros da im k vid rebs di debas. eri gul Tam xi la vis Za liT grZnobs WeS ma ri ti si maR lis Se moqmeds, mas uy vars Ta vi si dam fa se be li, erov nu li su li e re bis dam c ve li da gam R vi ve be li. ar ar se bobs Za la am siy va rul ze maR la rom id ges. swored am Tvi se ba Ta ga moa aka kis po pula ro ba uma ga li To. ami Taa igi wminda ka ci.
aka kis moR va we o bis as pa re zi ve eber Te laa, gan c da Ta speq t ri – mraval fe ro va ni, in te res Ta sfe ro – ufar To e si, da mo ki de bu le be bi – vneba Ta Rel viT sav se, xo lo um Tav re si, ri Tac igi Ta vis ko lo sa lur ener gias war mar Tavs, sam Sob los siy va rulia. Aam gza ze mi si de vi zi – la ko nu ria – `win sam Sob lo sa ken~. esaa mi si mo wode ba da ga sa Re bi yo ve li qme de bi sa.
es xma ax lac za ri viT rekavs yo veli qar T ve li saT vis. esaa xma Cve ni kul tu ris ga dar Ce ni sa. es xma aka kis xmaa, ro mel sac da du me ba ar uwe ria.
eldar nadiraZe
1712 ivlisi, 2013 w.
literaturuli saqarTvelo
pro me Te, sa nam cecxls mos ta ceb des olimpi el Rmer Tebs, jer ada mi ans Seq m nis ta laxi sa gan. Tum ca am RvTa eb riv coms mo su le lo Zma epi me Te ga u xar javs frin velcxo vel Ta ga mo Zer w vi sas da pro me TecEiZulebulia fa unis eg zem p la rebs Ca mo a cic q nos co ta me ti. ai, ris T vis axa si a Tebs Zexor ci els cxo ve lu ri qme de ba nio, gvar w mu nebs mi To lo gia, mag ram aq ara fe ria naT q va mi ra sob riv ni u an seb ze. ada mian ma sa u ku nec ar aris, rac qe di dan ga da ig do Se fe ri lo bas Tan da kav Si re bu li dis k ri mi na ci uli uRe li da ax la iS vi a TadAnaxavT tri lers, sa dac TeT r ka ni a nis mewy vi le neg ro i di ar iyos. me tic, ga da sin ju lia war R v nis sak ra lu ro bac da no es ki dob nis gver diT (ki no fil mi ,,no es ki do ba ni”, re Ji so ri _ jon ir vi ni, 1999 w.) vi xi lavT kon fu cis aR na go bis Ci nels pe da lebi a ni na viT. ,,nac mo e le bi” Ci ne bu lad mo er ge bi an ame ri ke le bis ra sob ri vi Ta nas wo ro bis doq tri nas da sa qar T ve los aq ce ven de mog ra fi u li in ter ven ci is po li go nad som xu ri in te re se bis lo bi re bis niS niT.
jieiCenis mo na ce me biT (2006 wlis 20 mar ti) ga e ros spe ci a lis t Ta gaT v le biT, romel sac sa qar T ve lo 2 aTe u li wlis gan mav lo
ba Si un da day r d no bo da, uk ve Za la da kar gu ladaa ga mocxa de bu li. man Ta vis dro ze prog no zis sa mi va ri an ti Se i mu Sa va, ro mel Ta gan yve la ze pe si mis tu ric ki sadRe i so ze uke Tes vi Ta re bas gvpir de bo da. 2030 wlis T vis sa qar T ve los mosax le o ba 4 mi li on 900 aTas ze qve moT ar un da Ca mo su li yo, ro ca dRes 4 mi li onna xev ram dea Sem ci re bu li. mo sax le o bis kle ba do bis wli urma sal dom 5 aTa sis nac v lad 27 aTa si Se ad gi na. bu neb ri vi ma te ba, ro me lic 3 pro cen tiT un da gaz r di li yo, mxo lod 0,2 pro cen tia. mo sax leo bis ga re mig ra cia wli u rad 20 aTas gam s v lelze me ti ar un da yo fi li yo, ro ca yo vel w liu ri sal do 27 aTa sia. ar se bi Ti cvli le ba am mdgo ma re o ba Si Se uZ lia mxo lod efeq tur saxel m wi fo prog ra mas, rom lis gan xor ci e le bis Se saZ leb lo bac Zal ze da ba lia.
ager, we ro van Si, sa rek la mo ba ne re bia ga mokru li: iyi de ba mi wis nak ve Ti 2000 kvad ra tu li met ri. m2 _ 5 aSS do la rad. iq vea mi Ti Te bu li te le fo nis nom re bi. ,,lo po tis” nak ve Te bis siax lo ve sac msgav si su ra Tia. sxva ga nac _ xevxuveb Si, ve lo beb Si, yo vel na bij ze, to ta lu rad vas x vi sebT sa qar T ve los. iyi de ba wi na par Ta sisx liT ga po xi li mi we bi mor be na li stri qo ne biT, eleq t ro nu li da beW du ri gan cxa de be biT, di lere biT, Ca liC ma is te re biT, ni ko lor T qi fa ni Zis sim w ris crem liT Tqmu li stri qo ne bis kva loba ze... pre zi den tis gan eso den qe bul, mar T lac da ze fe Se ne be lur ius ti ci is sax l Si, sa ni mu So daa da ner gi li ucxo e le bi saT vis mra va laT s w lo va ni Cve ni ezoka ris el vi se bu rad Se Ze nis praq ti ka. oRon dac qar T ve li dav to voT ca ri elta ri elze! ai, ,,nac mo el” xe li su fal Ta gax van ju li saqme.
qa laq Si ago re bu lia Wo ri 126. 000 Ci nelis Tbi li sis zRva ze Ca mo sax le bis Se sa xeb, ro ca bi u je tis fu liT dev ni le bis le gi o ni foT Si ga da vis ro leT qvi Sis gan baw ris sag re
xad. (er w mu neT win de bul wi aR s v lebs, mi si avto ris Ta na ti pe bi xom ,,ara xel das x mu le bad” ari an ga mocxa de bul ni ma so nur sa xel m ZR va nelo eb Si. maT ar sad Re bu lo ben sam sa xur Si; ma Ti pro eq te bi yo vel T vis dab lo ki lia umo mav lo bis ga ran ti iT; maT ide ebs as pa re zi ara aqvT, vi nai dan pro me Tes Ca mo ma val ni ari an Txe miT terfam de. es amaT Ca mo aqvT olim po dan Rmer Te bis une bar T vod RvTi u ri cecx li dam z raldam Seu li ada mi a ne bi saT vis. amis Ta neb Tan sa i dum lo lo Jeb Si sik v dil ze fi cic ara Wris in for maci is Se sa ka veb lad, Tu ki xal xis sa si cocx lo in te re se bi sas wor zea Seg de bu li da me a ma ye ba, rom Ce mi Zel gi, daR vi ne bu li Tu maW ro va ni kole ge bi xmal Se mar Tu le bi tri a le ben am saS viliS vi lo ma mi Tad Si _ ,,xme li ko pi ti” (mur man jgu bu ri a) _ Wa bua ami re ji bi, Ta maz wiv wi va Ze, ko ba ara bu li, je mal dav li a ni Ze, vax tang xarCi la va, za ur ka lan dia, la Sa gva sa lia, leq so do re u li, le van be bu riS vi li...
bed ni er mo ma vals mi yu ra de buls gza ravs ,,nac mo e le bis” sa na qe bo ius ti ci is sax lis baq kana lia. (am sa yu radRe bo ar qi teq tu rul kom p leqs Si _ av to ri _ m. fuk sa si _ idu ma lebs mzakv ru li Ca na fiq ri: igi zed xe di dan lo to sia. ho
me ro si dan cno bi lia lo to fa ge bis se man ti ka _ sam Sob lomWa me le bis, ma mu liy la pi e bis, gne bavT, qvey nis gam yid ve le bis Tu bol Se vi ku ri ,,xalxis mtre bis” Si na ar siT. mi u sa da geb am de da azrs ius ti ci is sax lis ga reg nul brWyvi a le bas da yve la fe ri na Te li gax de ba. am mo saz re bis gasaZ li e reb lad da ma te biT Se mo viS ve li ebT Ta vad lo to sis mSve ni e ri yva vi lis ga mo sa xu le bas da ki dev niude li Si 1986 wels aR mar Tul ba ha is sa Tay va ne be li ,,lo to sis taZ ris” rep ro duq ci as (av to ri _ fa ri borz sah ba), sa dac ne bis mi eri re li gi is war mo mad ge nels Se uZ lia ilo cos, ra me Tu es mrev li sa ku Ta ri Ta vis dam viwye beli kas taa, igi ve Cin giz aiT ma To vis man qur Tebi ro ma ni dan ,,È ÄÎËÜØÅ ÂÅÊÀ ÄËÛÒÜÑß ÄÅÍÜ”). aq ki, Cven Tan, am an ti sa xel m wi fo eb riv kam pa ni a Si, far To mas S ta biT Car Tu lan in do e lebi, Ci ne le bi, ara be bi da ki dev _ aTa si ju ris mo qa la qe ni ga fa ci ce bu li so me xi Tu doy la pia qar T ve li di le re bis mes ve u ro biT. me mo viTxove sa zo ga do eb ri vi ur Ti er To bis sam sa xu ri sa gan sta tis ti ku ri mo na ce me bi _ Tu ram den ucxoels, ra ode no bis mi wis far To bi Se u Ze nia loto fa ge bis ius ti ci is sax lis da ar se bis dRidan, mag ram msgav si in for ma ci i saT vis maT sa ja ro re es t ris sa a gen tos ken mi mi Ti Tes.
Ta vad qar T ve le bis de mog ra fi u li ge noci dis sqe ma ki da ax lo e biT am g va ria moy va re mtri sa gan: sa mu Sao ad gi le bi mi zan mi mar Tu lad ar iq m ne ba wlo biT. ,,mar tin ba u e ri~, sxve bi gan geb gvi Ca na ge ben stra te gi ul dar gebs _ meCa i e o bas, en de mur ji Sebs, msu buq mrew ve lo bas, me ab re Su me o bas... ucxo eT Si sa Sovar ze ga dagvix ve wa ves qar T ve lo ba da Se de gad mi vi ReT is, rom la mis muq Tad iyi de ba dRes Cve ni sa ar se bo ga re mo. qvey nis bi u jet Si Se mo sul mi li o nebs ki ,,nac mo e le bis” pri vi li ge bu li Ci nov ni ko ba iT viseb da ucx vir pi rod zor bazor ba pre mi ebis, ga u mar T le be li miv li ne be bis, aR vi rax s nil
Rre o ba Ta ,,sa Wi ro e bi saT vis” da vin mes Tu odnavDSeexnen sa xal xo dov la Tis mi sa kuT re bis bral de biT, Tur me po li ti ku ri ze wo laa, poli ti ku ri an ga riS s wo re ba!
sa pas por to val de bu le ba ni yve la ci vi li zebul qve ya na Sia da wese bu li, mag ram iq m ne ba STabeW di le ba, rom am kuTxiT gi ga bo ke ri as saxelm wi fo ,,uSiS ro bis” sam sa xu ri TiT sac ar atokebs. ma ga li Ti saT vis, er Ti Cve ni Ta na mo qa la qe n. S. ve raf riT ga da ur CaA de por ta ci as ir landi idan, imis da mi u xe da vad, rom ima Ti ena mSob li uri viT aiT vi sa, yir mi zic iyo da gav le ni an xandaz mul sac uv li da mzrun ve lo biT. ra su ra Tia Cven Tan?! ara le ga li zan gi jon son va e sia ni geri i dan (Tu ki maTxov ris da qar Tu le buls da e jere ba), dRe sac ji u tad iw v dis xels ,,rus Ta velis” met ro po li te nis Se sas v lel Tan. es Jes ti neg ro i dis Ta na mo qa la qed aRi a re bis fsi qo logi as em sa xu re ba. ,,ga i ReT mowya le ba Sav ka ni a ni qar T ve lis mi mar To!” ge We de ba go neb aSi, TiTqos met ro po li te nis va goneb Si da Co qi li boSa maTxov re bis ari e bi ar gvyof ni des. imo se bi an TeTri Co xaaxa lu xe biT Cve ni mi a mi ti mo sax leo bis gu lis mo sa na di reb lad. maT de por ta ci a ze xmis ga Re ba ki qse no fo biaa, ra siz mi. une bu rad
ge fiq re ba, rom ,,nac mo e lebs” mTe li pla ne tis sa qar T ve lo Si Sey ra ga nuz ra xavT. esec _ nak ma zi. qar Tu li mi we bis de mog ra fi u li fan diT da ta ce bis saq me Si ga mo ar Ce ven XXI sa u ku nis vin me xa nu ma w. novas, ro me lic Ci ne bu lad ak va rax Wi nebs Tur me ara le gale bis Ca mo si Ze bas xu Ti ve kon ti nen ti dan. di ax, ucxo e le bis mo zid vis ci ebcxe le baa ga Ca Re bu li dRes sa qar T ve lo Si qar T ve lebis amo sa Zir k vad! sa i lus t ra ci od, 1988 wlis aR we riT sa qarTve lo Si 5 424 400 mo qa la qe aRi ricxa. aqe dan qar T ve li _ 71, 3 pro cen tia; 1995 wlis sta tis ti kiT saqar T ve los mo sax le o ba 5 061 700am dea Sem ci re bu li. 2003Si _ 4 315 200 mo
qa la qea. aqe dan qar T ve li 1979Si _ 3, 433 000 mo qa la qea, 1989Si _ 3 787 000, 2002Si _ 3 661 000. amas mi vu ma toT sa u ku ne o biT gvar nac vali aTa so biT ,,qar T ve li~ da bo lo 9 wlis ganmav lo ba Si ,,nac moel Ta~ sa Cu qa ri ara le ga le bis jgro da mi mix v de biT, sa taS fan du rod nam d vi lad ar gvcxe la.
ka no ni atu sa Rebs dam na Sa ves; me Tev ze ni zRvis mo ri els Sxams amo ac li an da ga uS ve ben xol me. qar Tu li mwer lo bac ase iyo odiT gan (i. WavWa va Ze, n. mi wiS vi li, a. baq ra Ze, z. gamsa xur dia, T. wiv wi va Ze), am xel da sa zo ga do e bis wur be las da sam S vi do bos is tum reb da ni Ra baxdils, sa nam ek li an may v lo van Si ar ga i burda uar yo fiTre zu si a ni erov nu li sity vi e re ba Cve ni; amo anTxe vi ne usa mar T lod mi sa kuT re bu li sa xal xo dov la Ti vi gin da ras da... mi uS vi ne basa! dae, ixun t ru cos qve ya na ze ni a dag SeC ve nebul ma! Cve ni kre do Se u Tav se bel Ta Se Tav se baa _ Te zaan ti Te zasin Te zi (he ge li); Cve ni kre do Ta vi suf le baa _ Seg ne bu li auci leb lo ba; Cve ni kre do mra va ler Ti a no baa _ na wi li sa da mTe lis Ta nam S rom lo ba (kan ti), mag ram qvey ni e re bac rom da iq ces, mar T l m sa ju le ba un da aR s ruldes! (ro ma u li sen ten ci a).
da ai, am sa un je e bis me pat ro ne xalxs, romel nic dRe sac ji u tad vi me o rebT zo gad ka cobri ul stri qo nebs: ,,iq ne ba vefxis de dai Cem ze mwa re da sti ri sa, wa vi de, mec iq mivide, samZi mar vuTx ra Wi ri sao”, 9 we li wa dia ul trag lo ba lis ti ,,nac mo e le bi” uqar T ve le bo saqar T ve los gvik ma zav d nen lo to sis sa xu ra vi a ni ius ti ci is sax lis sa la fa viT, Tum ca iR bal ze Ta nad ro u lad mog v we via ko a li cia ,,qar Tu li oc ne bis” gam Te ni ac da me ram de ned motyu e bu lo mwe ra lo, qar T ve lo bav, sru li iavar q mni sa gan ga dar Ce na be wo Ti ma inc Tu gvwa dia, pre mi erminis t ris gver diT yve la!
07.07.2013
gu ri oto baia
l o t o f a g e b i(in ter ven cia de mog ra fi u li po li ti kiT.
ara le ga le bi. ara sam T av ro bo e bi. ga dam wy ve ti brZo la sa qar T ve lo saT vis)
literaturuli saqarTvelo
12 ivlisi, 2013 w.18
mwe ral Ta kav Si ri dan da mi re kes da mkiTxes: ,,ga da di xarT Tu ara mweral Ta erov nul aka de mi a Si da iciT Tu ara, rom amis ga mo ga i ricxe biT kav Si ris wev ro bi dan!“ _ ga maf r Txila qal ba to nis xmam.
da u fiq reb lad mi u ge: ,,di ax, gadav di var mwe ral Ta erov nul aka demi a Si, rad gan bo lo Svi di wlis ganmav lo ba Si er Txe lac ar gav x se ne bivar kav Si ris mes ve u rebs. ax la davWir di?“
Cve ni mok le di a lo gi amiT dasrul da. dar w mu ne bu li var, ase ureka ven kav Si ris sxva wev reb sac da, rbilad rom vTqvaT, ,,ga ricx viT emuq rebi an“.
faq tob ri vad, ga ricxu li var, rad gan bo lo Svi di wlis gan mav lo baSi ara na i ri ur Ti er To ba ar mqo nia mwe ral Ta kav Sir Tan. dar w mu ne bu li var, arc ki icod nen, cocxa li vi ya vi Tu mkvda ri.
am g var kav Sir Si az ri aqvs yof nas? ra sak vir ve lia, ara.
22 ma iss, ma Cab lis qu Ca ze mde ba re mwe ral Ta sa sax lis je rac ga u re monte bel sxdo ma Ta dar baz Si, Ca tar da sa qar T ve los mwe ral Ta erov nu li aka de mi is dam fuZ ne be li Sek re ba, romel Sic mo na wi le ob da 300ze me ti qar T ve li mwe ra li. maT So ris, sa xelo va ni po e te bi da mwer le bi, mTar gm ne le bi da ga mom cem lo ba Ta war momad gen le bi.
mwe ral Ta kav Sirs di di da sa xe lova ni war su li aqvs. mwer lis sa sax leSi dRe sac gu gu nebs eris Rir se u li ma mu liS vi le bis mi er war moT q mu li brZnu li sity vis mqu xa re eqo, rac sao ca ri krZal viT gan gawyobs. sa a kaSvi lis xe li suf le bam bin Zu ri xe lebiT ,,boq lo mi“ da a do am mSve ni eri ar qi teq tu riT na geb sa sax les da mwer le bi uce re mo ni od ga mo a Ze va aka ki xoS ta ri as mi er na Cu qa ri Se nobi dan.
ro gorc iq na, mwer leb ma Ta vi mo iya res sa sax le Si, ro mel sac kul turis sa mi nis t ro ga na gebs, Tum ca, sava la lod, iq Ses v la da ra i me Ro nisZi e bis Ca ta re ba mxo lod gra fi kiT, anu ,,ga ri ge bi Taa“ Se saZ le be li, rac Se u racx m yo fe lia. mwe ral Ta sa saxle mwer le bis srul mflo be lo ba Si un da iyos.
bev ris T vis cno bi lia, mwe ral Ta kav Si ris yo fil ma Tav j do ma rem, Tamaz wiv wi va Zem, sa a kaS vi lis xe li sufle bis mos v lis Ta na ve da to va Ta namde bo ba da da iwyo aq ti u ri brZo la xe li suf le bis aR vi rax s ni li qme debe bis wi na aR m deg.
Ta maz wiv wi va Zis was v lis Sem deg mwer leb ma ga mar Tes msje lo ba, vis Se eZ lo im ur Tu les Jams exel m ZR vane la eris yve la ze mgrZno bi a re, yvela ze sa TuTi da ma Ra lin te leq tu alu ri or ga ni za ci i saT vis? ga dawy da, rom im etap ze go niv ru li iq ne bo da qal ba to nis ar Ce va, ro me lic qa lu ri al Ro Ti mo a xer xeb da xe li suf le bis zva vad mo var d ni li uxe So bis ga ne itra le bas. ib r Zo leb da, rom da cu li yo fi li yo mwer lis Rir se ba, mo a xerxeb da wig nis, qar Tu li sity vi sa da li te ra tu rul ga mo ce ma Ta Se nar Cune bas. aq ti u rad vmo na wi le ob di am pro ce seb Si. Tum ca, co ta xan Si ra dika lu rad Se ic va la mdgo ma re o ba. mayva la go naS vil ma (Tav m j do ma re) ir g
v liv Se mo ik ri ba ax lo me gob re bi da ma Ti briy vu li ,,rCe vebis“ tyve o ba Si aR moC n da. man da i viwya wes de biT gaTva lis wi ne bu li mo va le o be bi. mkiTxve lis T vis mo sa bez re be li iq ne ba, deta lu rad gan vi xi lo am mo va le o ba Ta nus xa, mxo lod ima s vity vi, rom uxeSad da ir R va mwe ral Ta Ta nas wo rufle bi a no bis prin ci pi. amas Tan, kav Siris xel m ZR va ne leb ma pa si u ri ro li air Ci es. es ma Sin, ro ca qar T ve li mwer le bi odiT gan ve as ru leb d nen wam y van rols erov nul moZ ra o ba Si, gne bavT, ne bis mi e ri aq tu a lu ri sakiTxis ga dawy ve ta Si. ro ca xe li sufle ba uxe Sad xel yo fs erov nul Ri rebu le bebs, eb r Z vis qar Tul sity va sa da tra di ci ebs, gix r w nis sam Sob los, ras un da ake Teb des mwe ral Ta kav Siri? ...cal ke u li mwer le bis aq ti u robis xar j ze ga di o des fons Tu Ta vad iyos ini ci a to ri moZ ra o bi sa, ro melic Se e wi na aR m de ge ba sa mar T li a nobis dar R ve vas, ada mi a nis uf le bis uxeS xel yo fas, Se moq med Ta Rir se bis fex q veS ga Tel vas?
ro dis ila xe ba da kvde ba Se moq medis av to ri te ti? ma Sin, ro ca igi ar as ru lebs Ta vis mo va le o bas da xe lisuf le bas Ta n sa eW vo ga ri ge bebs debs. faq tob ri vad, mo sax le o ba Si mwer le bis av to ri te ti da e ca. aman ga na pi ro ba mze ze da de bu li Tov liviT kav Si ris wev r Ta ,,dno ba“, anu kavSi ris ri ge bis da to ve ba. ro ca ig r Znes ra o de nob ri vi da, rac mTa va ria, xa ris xob ri vi Se sus te bis saf r Txe, kav Si ris mes ve u reb ma `xe lov nu ri“ gam rav le bis me Tods mi mar Tes. ma gali Tad, sam t re di a Si er T ba Sad 17 `mwe ra li“ mi i Res kav Si ris wev rad. ase Ti ve xel gaS li lo ba ga mo i Ci nes Wi a Tu re le bis mi marT, anu mwe ral Ta kav Si ris ka ri, wes de bis dar R ve viT, far Tod ga a Res yve las T vis _ iq Sesas v le lad mxo lod sur vi li Raa saWi ro.
ga sul wleb Si aT ma mwe ral ma mo ikla Ta vi. es xom sa va la loa? ro ca xeli suf le ba ar zru navs da fe xeb ze hki dia mwer lis be di, vin un da qo magob des da vin un da ed ges gver d Si mas? al baT is Se moq me de bi Ti or ga niza cia, sa dac isaa ga er Ti a ne bu li. sam wu xa rod, kav Si ris xel m ZR va nelebs mxo lod yri lo bi s dro rom moa wevs, ma Sin ax sen de baT mi si wev re bi.
ro ca qar Tu li sity va Tan da Tan idev ne boda, mi si mniS v ne lo ba la mis sa ko mu ni ka cio do nem de dak nin da, mwe ral Ta kav Si ris amo ca na iyo, daewyo aq ti u ri brZo la, da e raz ma qarTu li sity vis nam d vi li qo ma ge bi da, ro gorc ity vi an, xma la mo Re bu ls ebr Zo la mis da sa ca vad, mag ram... arc ma Sin amo i Res xma, ro ca vin me de i saZebur Wu la Ze e bi udi e rad mo epy r nen sar w mu no e bas, uxam so ba ga mo i Ci nes zne o bis, eTi ki sa da tra di ci e bis mimarT. ga sa ge bia, ra tom ar amo i Res xma mwe ral Ta kav Si ris xel m ZR va ne leb ma, ro ca qar T ve li xal xi qu Ca Si ga mo vida ho mo seq su a le bi sa da les bo se lebis mi u Re be li aq ci is dros. ro ca xal xi (sa bed ni e rod, is aras d ros cde ba) eris su li er da fi zi kur siwmin des icavs, vis Tan un da id ges Semoq me de bi Ti kav Si ri? vis un da em xro bo des? ge i pa ra dis dam c vel ,,mweral“ la Sa bu Ra Zes Tu ko te yu ba ne iS
vi ls, ro mel mac ,,mar T l ma di de bi lebi“ gvi wo da?
ra tom?... ra tom du man mwe ral Ta kav Si ris xel m ZR va ne le bi, ro ca ukanas k neli wle bSi sa qar T ve lo Si aq tiu rad mim di na re obs po li ti ka glo bali za ci i sa da ere bis uni fi ci re bi sa, ro me lic Ta vi si ar siT mi mar Tu lia tra di ci u li ere bis ga nad gu re bi saken. ev ro kav Sir ma uk ve Cag va ye na gaqro badi ere bis rig Si. mo ma va li sa Sine le bas gvi qa dis. aseT dros xel m ZRva ne lo ba kav Si ri dan gan d go mi li mwer le bis aq ti u ro bis xar j ze un da ga di o des fons Tu Ta vad un da ib rZodes, upir ve le sad, Ta vad un da drtvi nav des?
ra tom ar is mo da mwe ral Ta kav Siris xel m ZR va ne lo bis ka te go ri u li xma, ro ca yo fi li xe li suf le ba prog re sis sa xe liT Ci te bi viT xo cavda ada mi a nebs. maT gva rebs ar Ca mov Tv li, rad gan sia grZe lia. Se uZ le belia ar vax se no gu ram Sa ra Ze, qu Ca Si ZaR li viT mok lu li Ta na mo kal mis uk v da vi sa xe li, ro me lic mwer lu ri sa mar T li a no bi sa da Se moq me de bi Ti aq ti u ro bis msxver p li gax da.
Cven gvWir de ba WeS ma ri ti qar Tuli su liT aR sav se sa qar T ve lo da ase Ti ve Se moq me de bi Ti ga er Ti a ne ba, ro mel sac eq ne ba Ta nam S rom lo bisaT vis li te ra tu ru li ga ze Ti, Jurna li... sa bed ni e rod, uk ve ga mo vi da ga ze Ti ,,li te ra tu ru li sa qar T velo“. ai, saq me! igeg me ba li te ra tu ruli Jur na le bis ga mo ce mac.
mwer le bis orad ga yo fa kar ga xniT ad re un da mom x da ri yo. dRes pir ve li _ mwe ral Ta kav Si ri _ mcire ricxo van mom x re eb Tan er Tad, inar Cu nebs Zvel sa xel wo de bas da rCe ba am sa xels Se fa rebul uni a To or ga niz mad me o rem ic va la sa xe li, cdi lobs axal re a lo bas Tva li ga uswo ros da erov nu li in te re se bis gaT va lis wi ne biT li te ra tu ru li cxov re bis me ba i ra Red iq ces.
dRes Cve ni erov nuli li te ra tura tra gi ku l, iq neb tra gi ko mi ku r, mdgo ma re o ba Sia. axa li az rov ne bi sa da ga mo xat vis Ta vi suf le bis sa xeliT, is me tis me tad ga u fa sur da. maSin, ro ca li te ra tu ra un da iyos jebi ri, ro me lic win aRud ge ba dro ismi er mRel va re mo revs, iq ce va fa rad, ro me lic dro is ukuR mar To bis ga afr Te bul Se mo te vas mo i ge ri ebs. lite ra tu ra da Se moq me de bi Ti qa riS xali si naT les un da es w ra fo des. is ar un da gax des mda re, qu Cu ri, mRvrie mo re vis Cam yo li, pi ri qiT, qve ya na Si mim di na re uar yo fi Ti Zvre bis mi u xeda vad, li te ra tu ra mu dam kla si kuri az rov ne bis, si la ma zis kla si ku ri ide is ken, ga mo xat vis kla si ku ri for me bi sa ken un da mi is w ra fo des.
`mwer lo ba yve la dro Si da yve la xal x Si miC ne u li iyo zne ob ri vi si faqi zi sa da vaJ ka cu ro bis ref leq sad“. ami to mac ga nacxa da did ma go e Tem, es aris Ce mi Se mec ne bis um Tav re si kav Sirio. mwe ral Ta kav Si ris xel m ZR va neleb ma sa eW vod ga a bes kav Si ri Se moqme de biT in te li gen ci a ze mo Za la de xe li suf le bas Tan, qa la qis me ri asTan, sak re bu los Tan, da ara mxo lod maT Tan.
am sa sar geb lo `Se Tan x me bebis~ Sedegs ra tom ar grZnob da kav Si ris TiTo e u li wev ri? ...cxa dia, xel m ZR va
ne lo ba ,,Se mo wi ru lo bebs“ mxo lod sa ku Ta ri ke Til dRe o bis ga um jo bese bi sa da sazR var ga reT vo i a Je bisaT vis iye neb da da ara kav Si ris wevre bis T vis, ara ma Ti ga u saZ li si piro be bis ga sa um jo be seb lad, ara lite ra tu ru li cxov re bis xel Ses wyobad.
uf ro me tic, kav Si ris Tav m j do maris mo ad gi le oTa raS vil ma, ro melic xel m ZR va ne lob da sa ga mom cemlo saq mes, Se a ko wi wa ,,pro zis an Tolo gia“ da iciT ra tom ar Se i ta na iq mwe ral ar da Se li a sa da To ri as nawar mo e be bi? maT Si ga mo ye ne bu li iyo ram de ni me meg ru li sity va kaz mu li. Rmer To ma Ra lo! Tu asea, ma Sin ar unda da beW di li yo kon s tan ti ne gam saxur di as, Sal va da di a nis, leo qi a Celisa da sxva Ta da sxva Ta Se dev re bi, sa dac ux va daa meg ru li xmat k bi li sity ve bi!... ra hqvia kav Si ris Tav m jdo ma ris am qme de bas? ...be co ba Tu Seg ne bu li uar yo fa Cve ni kul tu ratra di ci e bi sa? am g va ri ugu nu ri damo ki de bu le biT uf s k rul Si in T q me ba sa u ku ne e biT na du Ra ba ri da na sa TuTe vi Cve ni erov nu li sim did re. xom cxa dia, ra Tav ne bo biT eq ce od nen da eq ce vi an mwer leb sa da maTs naR vaws mwe ral Ta kav Si ris mes ve u re bi? (ufro vrclad amis Se sa xeb Ce mi aR S foTe ba ga mov T q vi gaz. ,,sa qar T ve lo sa da msof li o Si“, 1012 mar ti, 2011 w.)
qar Tu li si nam d vi lis T vis, tradi ci u li eris T vis, mu dam fa se u lia wmin da, STa ma go ne be li da zne ob ri vi ide e bi, rac sru le biT ar niS navs uaris Tqmas ax alze, sa sar geb loze, msof lio li te ra tu ris ten de ci e bze. mTa va ria, ro go ri zo mi e re biT, ra do ziT Se viT vi sebT mas.
pir da pir vity vi, ar var mom x re Tval sa wi e ris kas tu ri SezRu du lobi sa, Tum ca ar un da mov wy deT sa u kune Ta gu lis T q mas, rad gan qar Tu li li te ra tu ra mu dam iyo aris tok ra tu li da mi si da ce ma uxams, bil w sityvi an na cod vi la ram de mi u Re be lia. wi na aR m deg SeTx ve va Si de da mi wa tala xi viT ag vik ravs da sa iT gag va qanebs, ar vin uwyis. ami tom umi sa marTo, eris Rir se bis sa wi na aR m de go svla, ga u az re be li la ju ni si ke TiT ar das rul de ba.
ime dia, mwe ral Ta erov nu li aka
de mia Se ec de ba ar se bu li mdgo ma reo bis ga mos wo re bas, mwe ral Ta Sek vras er Ti ide i sa da miz ni saT vis, romel sac kla si ku ri li te ra tu ru li qmni le be bis Seq m na da sam Sob los Tvis zrun va hqvia.
bo ris da vi Taia. ak. we reT lis sa xe lo bis
pre mi is la u re a ti
m w e r a lT a k a v S i r i r C e b ausaxur,uniaTogaerTianebad
1912 ivlisi, 2013 w.
literaturuli saqarTvelo
proza
sa go de be lida Tqva min di am Cu mis xmiT:– ha, esec sa go de be li!waq ce ul xis jvars mo de bu li xav
sis Cur Cu li:– sa go de be li ago de bul Ta!isev min dia:– ad gi li miR ma gar da sa ge bi!min di as naT q vams qa ra go za ga e pa su
xa, epi ta fi is amom x ra vi, amom Wa me li:– gar da sa ge bi gar da ge bul Ta!me re ga vi da saf la vebs So ris da er
T gan Sed ga:– esec fe xo na!.. saf la vi ka cis, pa
ras kev da Tav da kar gu lis!Tva li hki da lor fi no ze glip ti
kiT na wers, amoW v re Tils la Tin Ta eniT: `SORTES SANCTOR UM~.1
saf lav ze du ned Ca i mux la. kiTx va ga nag r Zo. ri bi ra bo ze Zlivs ar Cev da na xev rad waS lil sity vebs lor fin ze. ro gorc iq na Ca i kiTxa epi ta fia. me re wa mod ga, Ca i fer Txa saf la vis mi wa da ga e mar Ta.
riJ ra Jis ni Ji das de bo da ate xil jo yars – an w lis da di yis, SambSalda yis da lem xu ra si. saf la vis lo debs da fe no da Rrma si Cu mis bi a ma no ba da qvis fic reb ze be vur va Ti, gul q va dumi li...
– ha, esec Se ni sa mar t vi le!.. mo ve di, li le!
mo me nat re da mo ve di, li le!rad mowye ni la qri zan Te ma Se ni sa
ma ris?naR v li a ni da sev di a ni rad xar,
Sro Sa no?!min di as es ma sa nat re li xma Sro Sa
ni sa:– sev di a nia mar to o ba da uSe no ba...
sad iyav, min di, mo aq Ja mom de?! etyo ba ve Rar ga mo e ri de wu Ti sof lis CiC magu ro bas, la xo ras fus fuss ama os da uni a da gos... mom nat re bia Se ni qo xi, Se ni Co do lo!..
– mowye ni lia Ce mi qo xi, Ce mi oma xo, mowye ni lia uSe nod, mzeo! – min dia Sro Sans eam bo ra, ma lal fur cels Sea xo tu Ci da Tav da Re biT Ca i Cur Cu la: – o, ra tkbi lia, ra Ca ro zi Se ni ba ge ni, ra sa ni a zo Se ni ta nis mor cx vi si SiS vle!..
– er Ti am gul Sic Ca mom xe de, ga na ver am C nev, ra Rrmaa Se ni siy va ru lis na kal di ma ri! ver amo miv so es iara verc gril ma mi wam, verc sib ne lem, – brmam da yru an Cam, ver ca mdi na rem gadam di nar ma... gad mo i wie!.. ki dev erTxel Se ma xe ba ge! eg Tbi li ba ge Cems ga To Sil tuCs da ma ko ne!
min dia Sro Sans kvlav eam bo ra, malal ba geT mi e la ci ca. me re lo ya zec mi e la mu na... ve Za ge mo dak rav da ambors:
`crem li Tu cva ri?!~gvel nak be ni viT uku mid ga gve lis m
Wa me li. gan k vir ve biT gah xe da SroSans. swo red, ma Sin Se niS na mxo lod – crem l Ta nam c v rev ni ise es x d nen natif fur c leb ze ro gorc la da na dafionis vards.
– nu ic rem le bi sa sur vo da nan i nanat ro! mo di, es di la, ase kuS ti da moRu Su li, ga mim ze ve da ga mi Ri mi le... nu, nu iti reb!.. mo eS vi glo vas... me male mo val!.. sul ma le mo val da Sens wi aR Sev wi aR de bi, Se ger T ve bi da SegeT vi se bi!..
mom bez r da mi wa usa xu ri – araf riseb ri!
mom bez r da es cac usa xu ri – arafri seb ri!..
aq uSe no biT siy va ru li ga da bo ginda!..
ax la sul sxva mze, sxva mi wa da sxva ca mo min da...
aw Ra mi mix mobs Se ni sam zeo!..mec ma le mo val!..sul ma le mo val!..Sen s ken mo vil t vi, Sro Sa no, Ce mo!..
1 SORTES SANCTORUM (laT.) – wmida kenWisyra
unu ge So dag vi a ne bamin dia xe davs, sa fix v no ze Te mi Sey
ri la. gver dis aq ce va ga niz ra xa da gan ri de ba. TiT qos, ar es mis ma Ti naub ris, ma Ti ena da viwy no des qajT enis mcod nes.
ha, sa fix v no sac mi u ax lov da. aq mefan du rem aRi e li es ro la mze ra. Camoh k ra la rebs da sak ra vi aax mi a na:
gvi am be, xo ga is min do,ras Wvi rob, ra da gi sa xavs?mi wad xar – mi wis ara xar,cad ar xar – ma inc ci sa xar.ra da xar ase mdu ma ri,ni a dag ga be Ce bu li?gan ze mi iT rev aCa Cas,viT xa ri vir Tan Seb mu li?ga na esea so fe li,sa wuT ro Wkva Tam yo fe lis?min dia Sed ga. or bis Tval ni ga u is
ra me mu na si bes. Tav Sey ril mi leTs gada av lo mze ra uri bi.
swo red imav Jams ga mo xe da xe vis qadag mac. mar j ve na xe li da uq nia, sa Temos ix mo.
sxva gza ar hqon da da mi i Ro al di as wve va. Tems ga e ria. pir mar xu li Ca mojda lod ze.
uTx ra qa dag ma TeT r w ve ram da xanmo Te ul ma:
– min di av, Ce mo, ga rega re da i a rebi... gviTxar, ra is T vin gag vim wir di, gag vi ya rib di? ise Cans, TiT qos, Ja mi Cve ni ga gi ucxov da, sxva Jam Tas v li sken mi iC qa reb i!..
min di am wver ze Ca mo is va grZe li TiTe bi. Ta vi as wia. mi mo av lo Tva li mi da mo. yrud wa mo iwyo saT q me li da saub no be li:
– an d rez ma icis: ro ca ka ci iq ce va qa lad, xo lo dia ci da i Ce mebs ma ma kaco bas, ro ca sa moz v res Sec v lis sa fure, ro ca iq ce va mci re di di dad, xo lo di di ga nam kek de ba, ros ucxo Tes li ga Riv de ba mSo bel mi wa Si, zan du ris nac v lad ga iS le ba ucxo mce na re, ucxo cxo vel ni mo e de ba sa naxsa Zovrebs, ga da ey re ba ucxo ar se bebs – es ni Sa nia, al di av Ce mo, sa fa Te ra ko, niSa ni ra me ucxo Ja mis Ca mod go mi sa...
Tqva da iyu Ca gve lis m Wa mel ma. dadu me bul Tems ga da xe da qaj Ta me e nem. TiT qos mi Tu ri mdi na ri dan amos x leti li, ora guls hgav da kbo do van ze mziT ga mo Tan guls. me re mos wy vi ta Tva li sa wi ers, qu rums mi apy ro mze ra or Wo li:
– eha, al di av, are a sa, ca me xu Te sa ze da mjdo mel sa, Se aS fo Te ben sxva cTo mi le bi; wkva ra mi Ra me Ca uw ve ba di as Tva leb Si; er mis brki a lic ga xamde ba, ga da Sav de ba; be di Ti Ja mi da udge ba Ta vad ota rids. ve Rar ipo vis gzas is mo sa rids... sul sxva mdi na re elo de ba aw uk ve ya mars... de da mdi nare Se xor g de ba, me re dad ge ba da dagub de ba, aWa ob de ba ro gorc wya li didi on ja ris...
nu Tu, qa dag ma eg ar uwyi, nu Tu ar ici?!. mgo nia xe dav yo ve li ves, rac gve lo de ba da ma inc ma lav be dis we ras Sen sas da sxvi sas...
cro lis mwver val ze xa dus sa locavs arc san Te li da aRarc cecx li aRin Te ba awi Ta vi siT.
Cvens sa lo cav zec ma le sxva ni Camod ge bi an, sxva uluk ni da sxva ma riskon ni. sa zo ra veb sac mo la la ven gvelis sax li dan, sto as wi na mo ga mod gamen kerps ur Cxu li sas, kerps una si sas da sa ba mi Tis... xsov na Si bu ri Ca mog viwve ba, amog vi recxen go ne bi dan wmi da
loc va nebs, wmi da sib r Z nes wi nap re bisas, imaT mi Tebs, imaT an d re zebs...
vin gag v cems pa suxs, ax la vin varT, an da sa da varT? rad dag vig dia wa varne bi ma mapa pa Ta?!.
min di am din jad Ca mo is va xe li Tmawver ze. Ta vi as wia, mi mo av lo Tva li mi da mo. da du me bul ma fiq ris Wa Si Cahki da Ta vi.
dum da sa fix v noc, say da ric da xatsa lo ca vic.
bo los wa mod ga. aayo la mze ra safix v nom, xo lo man war s T q va:
– ga bu ris eS maks mo yu ra de no! mTebze kur dR lis sis x lis Ja mi Ca mog d gomi aT. Ca mog Jam ni aT Jam Ta cvlis Jam ni, dro ni ur wy Ta, yvav TaR v se bi sa...
ma le!.. sul ma le gad mod ge ba ca ze ori mze!..
oni uar g yofT ro gorc Svi lebs, Tu TamTo va re Ra mis sri elT ar ga giSu qebT!..
mSvi do biT iyavT!.. Se mo giv liT Svidi dRis Tav ze, gam Te ni i sas, dRes – Tu TaS xas, Jams wi na uk mos, ro ca ze cidan xvTis S vi le bi Ca mox de bi an; ro ca ulu ki de da ka cis brma wi a Ri dan xma mo ges me baT, xma idu ma li, mxo lod Tqven T vis ar Se sac no bi; ro ca bJa dalurs da e de ba fe ri sis x li sa; ro ca var s k v lav ni mos wy de bi an ca Ta ka badons da mTva ris Rmer Ti Ta vu kuR ma da e ki de ba, ga da fer d de ba ro ca Wi rano... e, ma Sin mo val!..
ax la sa vals un da da vad ge!..– Se Cer di, min di, Wku am zi a no, da
xan di ena da ug va la vo! mo, mi va Su roT xa dus sa lo cavs, cro lis wve ris ken avuy veT bi liks. iq neb xa te bi mo vib runoT Cven gan gan m d gar ni?!
– eha, al di av, ve ra fers Sev c v liT!.. Cven uime dod da vag vi a neT! da vag vi aneT abor je bul am Jam Tas v la Si...
ha, sa ca ari ig r g vi ne bs mi wa, SeZ rwun de ba da SeS foT de ba mi si wi a Ri; cro lis mTas me xi da e ce ma, mxuT ri, fa ri li avar de ba xa dus sa xa tes; pe lagons Can T qavs wyal Ta ufa li; ar sacna u ri ga gix de baT es mzis q ve Se Ti... sawi ers Sec v lis uwi e re Ti, xo lo sa siers – usi e re Ti!..
Cven unu ge Sod da vag vi a neT!da vag vi a neT sa ma ra di sod!..ga ba ja ni Ra dag v r Ca sa va li, – mci re
man Zi li, – ga or ka pe bul sa lo kav da Sua TiTs Sua.
un da wa vi de mzis da ce mam de, vid re ho ri zonts da le kav des sin gu ris feri...
ga mot ri al da da ga ud ga nar valRran te ze sa be li viT Cag re xil biliks.
Se uc no be li dar Ca Te mis T vis xo gais min dis sa Te mos gan ase gan d go ma, misi ase uogu ro ba. sxva das x va dar Ca maTi gza da ma Ti ki ri bi, sxva das x va – maTi sax bexi li fi...
ad ga. wa vi da. pir mar xu li da to va Te mi – laS mor R ve u li, laS la Sa da pir mo uk ra vi, Te mi – la xo ra da lolob qa ri.
wi Te li fiW vis sik v di limi uy ve bo da kar ka ro vans, sa cal fe
xos wyltu da sal kldo vans. qvav nars fe rav da Jan gi sa da fe ri sin gu ris. mxar mar cx niv Rran te, nar va li da Rrma Ca naq ce vi. yurs mi ug deb da aRibor ge bul wyal Ta da naC qers, aR moduRe bul ze aR moW ril Cqe ralT zvir
Te bad, lod nar Ta So ris mCqer va lo sa goC go Ca ne bad.
min dia Tav q ve eS ve bo da. Ta vis TavTan mi i ub nob da. agon de bo da mxe va li taZ ris, me Za vi igi ina nas taZ ris, laWan ze mwo li rom eb r Zo da mZi me an Tra kas. Tavs wa mo ad ga me Zavs qu ru mi. mi mar Ta Cu mad, yrud da uli mad:
`Ca ro zi iyav, vi Tar ca cod va – cod va pir ve li! ax la ki, – mwa re, – dasas ru li ima cod va Ta...~
min dia mi dis da eS ve ba qa ra fe bi dan. fiq robs, sam ya ro vi Tar qmni la arafe ris gan!.. viT ib ru neb da ur mis Tvali, aba, tab Jir ze, Tu ara igi uS foTve li si ca ri e le?!..
vin da ud gi na yva vi lo ba am fu ri sulebs? sa i dan fe ri ya ya Co Ta, mag no lia Ta?! vin mis ca su li li lu fa rebs anda ielebs? –si ca ri e lem ?! Se uZ rav ma si ca ri e lem ?!..
oh, Rmer To Ce mo, viT Se i Zel es yvela fe ri amo gem ze va, amo geq na ara ra isiT an da fi o ni Se gec va la mre Sa da isiT, xo lo da i si... – uceb Sed ga, yu ri ug do bi a man So reTs: – vi si xma is mis?! vi si su li gaC q m da da amox mi an da?!..
uri bi mze riT mih xe da mar cx niv, kldes mi aS ter da ti ti bis f rad afora je buls. zed qa ra go zas Cir Ti dalan da, je rac um weo, lurtyi da ug bo. mi e ax la da mi e a ler sa, TiT qos, su liers ras mes hga ob da:
– sa la mi Sen da, pa wa wi nav, mSvi do ba Sen da! rad Can xar ag re li ta ni da obolli to ni?
– xe li mi a de am kldes, min di av!.. mia de xe li! xe dav, ro gor xurs? Sem d gomia cecx li da TuT qi... ga mo i me te erTi wve Ti, sul er Ti leS xi, rom mzis Cas v lam de mi vi ta no ma la li su li!..
min di as gu li mo e wu ra, su li Se eZ ra bas r ma sal mo bam ga u se ra mTe li sxe uli. or To mels, mxar ze ga da ki duls, Se av lo xe li. Sex s na ka me ni, wya li misca mwyur val si cocx les. kldes mi aSxe fa mtev niT leS xe bi... klde aSi Sinda, auvi da tins ox Si va ri... isev da isev... or To me li Ca a na xev ra. ga mococx l da nor Ci li qe ni, sa ce ce bi aafa xu la.
– qvey ni e re bis me pat ro nem mo ga gos mad li, kiTxu lo ka co, men car Ta Soris... age, kvi raa ar yo fi la aqeT ken Tqo ric... vin Ci vis Tav s x mas?.. ga daru ja mze man klde e bi... –anaz de u lad mi Cum da xav si. xo ga is min di s ga xe da ge zad: – sa iT mi dis gve lis m Wa me li? ne tai, sa iT mi e Su re bis?
– vid re ga nun Si Ca eS ve ba uTuSa maSi, da u te veb des vid re ko Wi mels, cis ka ba don ze vid re Sec v lis imas ya ma ri, un da mi vi de, mi va wio li les sa ma res, sa nam mzu a res da i Wer des mTva ris naTe li... ai, es mi maqvs, un da dav r go es mis saf lav ze... am pa wa wu na min d v ris yva vils, `sa pov ne las~ rom eZa xi an ada mis Svil ni...
– mSvi do biT gev los, sul Ta mi sa no! li les lor fi nos da xiz ne bu li mo mikiTxe sa na Te sao, Ce mi mis xi, mi sa de vari, Ce mi sisxlxor ci, saZ ma o ni da sada o ni... mSvi do biT iar!..
xo ga is min di kvlav da ad ga viw ro wa var nas. Rran tefla teb ze eS ve boda, ok robok ro ze. Tval Ta moC r dilviT ga xe dav da mzes Su bis tar ze. Cqarob da min di, sur da dro iT ga da ev lo mre Sa We o ni.
ma le Wi ux ni Ca i o ro ka. xevxev da uyva Wevls da mo ni os. me re mdi na res, fSe bad da yo fils, upo va fo ni. ga da ia ra da fiW v nars dah y va. sri els, ni adags ga fe no da yan di wiw ve bi, xme li Ri Wi da qer qe Wa na, yo vel dgma ze rom xra maxru mob da. gal bil da fex q veS mi wa xu e re fi... uwia maR nars da tyes Se re uls da... bo los vrce uls wa ad ga min dors – ad gils mzu a res... imis miRma Can da ko ro mi. mar cx niT kor to xi. wyvi li fi Wvi kor tox ze mdga ri...
n a w y v e t e b i
xogaismindialeko gabelaia
gagrZeleba me20 gv.
ori gan sa kuT re bu li si ax le am bo lo er Ti Tvis gan mav lo ba Si
qar Tul li te ra tu rul siv r ce Si ori axa li sa si a mov no da sa yu radRebo mov le na mox da:
Se iq m na mwe ral Ta erov nu li akade mia;
AaRdga yve la saT vis say va re li gaze Ti `li te ra tu ru li sa qar T ve lo!~
mas Sem deg, rac xe li suf le bas var dos ne bi mo a sx d nen da maT T vis miu Re be li in te li gen cia `Ca recxi lebad~ ga mo acxa des, sa qar T ve lo Si kul tu ris deg ra da cia da iwyo, radgan xSi rad am kob d nen ara mxo lod uni Wo, ara med amo ra lur mwer lebs, vinc sa ku Ta ri de dis mi marT seq su alu ri ltol vis ga mom xat vel na warmo e bebs aq vey neb da da qar T vel TaT vis uw min de si pi rov ne bis, me fe Ta ma ris Ra me e bis aR we ras `Wvret da~ `mwerlu ri Tva liT~. sa in te re so is iyo, rom mTe li ri gi ga mom cem lo be bi sia mov ne biT beW dav d nen da YyviTeli Jur nalga ze Te bic si xa ru liT uTmob dnen gver debs am g var mar T lac rom va im wer lebs. Tu ara kul tu ris deg ra da cia, maS sxva ra vu wo doT sa oc rad su le lur Te at ra lur speq takls `qe To da ko tes~, ro melic Omxolod PpranWvagre xa da
uni Wo ga dam Re re baa ama ve sa xel wode bis Se sa niS na vi fil mi sa.
da ki dev ro me li Ca mov T va loT...ara nak leb ga sa o ca ri is iyo, rom
am yve la fers sa qar T ve los mwe ral Ta kav Si ri ux mod, uk ri ti kod adev neb da Tvals, ar tex da gan gaSs da mxo lod sa ku Ta ri yo fi Ti sa kiTxe bis mog va rebiT iyo da in te re se bu li.O
mwe ral Ta kav Si ris mes ve u rebs didad arc ma Sin Se u wu xe bi aT Ta vi, rode sac da xu res `li te ra tu ru li saqar T ve lo~ _ ga ze Ti, rom li Tac aTeuli w lo biT vsul d g mu lob diT Tbiliss ga reT mcxov re bi Se moq me de bi.
mad lo ba RmerTs, es dro dam Tavr da da `li te ra tu ru li sa qar T velo~ ga cocx l da, mas Tan er Tad ki yve la is mwe ra li da po e ti da i ba da xel me o red, vinc mar Ta li, we si e ri sity vi Ta da saq miT em sa xu re ba qarTul mwer lo bas (di ax, mwer lo bas un da vem sa xu roT da ara mwer lo ba vim sa xu roT!)
ami tom udi de si mad lo ba cno bil mwe ral sa da kri ti koss, Ta maz wivwi va Zes, vinc SeZ lo da es ga ze Ti kvlav ag vi Ror Zi na, amas Tan sa Ta ve Si Ca ud ga mwe ral Ta axal ga er Ti a ne bas.
mad lo ba did po ets (Tum ca Ta vad ga nacxa da, am g va rad ar mi wo do To,
mag ram es epi Te ti dRes nam d vi lad rom mi e sa da ge ba `Su afxos~ av tors)re zo ama Su kels, vis ma Zar R vi an ma stri qo neb mac, aqam de rom ara erTxel tki vi liT gax mi a ne bu la `a savalda sa val Si~, Ta vi si wvli li Sei ta na sru li ad axa li sam wer lo gaer Ti a ne bis _ mwe ral Ta erov nu li aka de mi is _ Ca mo ya li be ba Si.
mad lo ba sa qar T ve los mec ni e re baTa aka de mi is nam d vil wevrs, ba ton eliz bar ja ve li Zes, rom lis Se mob rZa ne ba mwe ral Ta erov nul aka de mi aSi, ra sak vir ve lia, gan sa kuT re bul Za las Se ma tebs ax lad da fuZ ne bul am did sam wer lo or ga ni za ci as.
mad lo ba ko ba ara buls, ro mel mac Za lis x me va ar da i Su ra da qar T vel mwer lebs mo mav lis rwme na gag vi Rviva.
gaC n da ime di, rom mwe ra li `Carecxi lad~ ki aRar ga mocxad de ba, ara med, ro gorc mi si uw min de so ba brZa nebs:
mar T lac rom RmerTs ar ga vu wiri varT. ax la je ri Cven ze, qar T vel mwer leb zea, ra Ta WeS ma ri tad maRal m xat v ru li `sity va ga da vag doT xal x Si a~.
an zor sif raS vi li
mTavari redaqtori da gamomcemeli
Tamaz wivwivaZegamodis paraskeobiTE-mail: litsaqartvelo@yahoo.com
tel.: 293 69 77
m k i T x v e lT a s a y u r a d R e b o d !
gazeTis gamowera ukve SesaZlebelia. amisTvis saWiroa darekoT an miakiTxoT presis gavrcelebis saagentoebs: saqpresa (guramiSvilis gamz. #64, tel: 2 51 85 18), macne (sairmis q. korp. #4, tel: 2 14 74 22), preseqspresi (i. javaxiSvilis q. #86, tel: 2 96 23 11), jeomedia (g. CubinaSvilis #50, tel: 2 95 51 70), piloni (wereTlis gamz. #113, tel: 2 34 77 43), presa 2012 (wereTlis gamz. #142, tel: 2 34 09 35).
gaz. `literaturuli saqarTvelos~ sabanko angariSi:
q. Tbilisi
ss ,,prokreditbanki~
kodi: MIBGGE22ang. #
GE61PC0183600100029708
(dasasruli. dasawyisi me119 gv.)
20091010 wlebidan saqarTvelos xelmZRvanelobis umaRles organoebSi vayenebdi sakiTxs Tavisuflebis moedanTan axlos, leo niZis quCaze arsebuli saqarTvelos erovnuli bankis sxva adgilze gadatanisa da am istoriul da Zalze lamaz SenobaSi SoTa rusTavelis muzeumis gaxsnis Taobaze.
am gancxadebebSi vwerdi, rom erTi didi darbazi daeTmoboda saqarTvelos `oqros xanas~ _ me12 saukunis mudmivmoqmed gamofenas mTeli Tavisi brwyinvalebiT. aseve erT darbazSi moewyoboda unikaluri xelnawerebis mudmivmoqmedi gamofena. Tanac SoTa rusTavelis muzeumidan 500 metris farglebSia simon janaSias saxelobis saqarTve
los istoriis muzeumi, Salva amiranaSvilis saxelobis xelovnebis muzeumi, ioseb griSaSvilis saxelobis Tbilisis istoriis muzeumi `qarvasla~, erovnuli galerea, Tanamedrove xelovnebis muzeumi, yofili kadetTa korpusi da sxva.
arsaidan pasuxi ar mimiRia.2011 wlis 28 ianvars es gancxade
ba Sevitane saqarTvelos prezidentis mixeil saakaSvilis saxelze. dRemde pasuxi ar mimiRia.
gamaxsenda, rom nacionalebs aqvT aseTi lozungi: `saqme laparakis nacvlad!~
2012 wlis seqtemberSi erovnuli banki sadRac gadaitanes da amJamad erovnuli bankis Senoba Tavisufalia!
2016 wels yvelaze did qarTvels, ukvdavi `vefxistyaosnis~ avtors SoTa rusTavels usruldeba dabadebidan 850 weli!
es TariRi albaT ufro Rirseulad aRiniSneba damoukidebel saqarTveloSi, vidre 800 wlisTavi aRiniSna 1966 wels sabWoTa saqarTveloSi.
imedi maqvs, Cveni dRevandeli xelisufleba, mravali problemebis miuxedavad, aucileblad gaxsnis SoTa rusTavelis muzeums an erovnuli bankis SenobaSi (Tu nacionalebs ukve gayiduli ara aqvT), an sxva Sesaferis SenobaSi da Rirseulad vizeimebT SoTa rusTavelis 850 wlisTavs!
mixeil mumlaZe
anaz de u lad gul xe neS ma gak ra guman ma. erTs, – mar C biv Ta gans, – wa leko da mre Si da gre ma...
mar Cbivi fiW v ni! – er Ti Sa vi, er Ti wi Te li. fiW v ni – er Tur Tis moy va ruli qma ri da co li – xma Sewyo bil ni sala mur ni, amo xmi a ni ori stvi ri, ori aTa si we li uwy vet rom as ru leb d nen ara mi wi ur me lo di as – mis te ri as wmidas, sak ra lurs...
fiW vi wi Te li usi cocx lod awo wili yo, xo lo Sa vi – Ca rin du li ya raC glo va Si.
min di am fiW v Tan Ca i mux la. xe lis gu le bi Se mo aW do xes ga xe ve buls, tans mi sas, la fan xa o i ans, sxe uls ket ri ans mi a do yu ri. si cocx lis Cqa mic ar is moda Sre Ta siR r mi dan. ori aTa si gami ri da wreod ri ka li!.. mra val S re u li... – mis xalmis xal aR nus xu li wel Ta wali ki. usazR v ro mi si ma ti a ne, mi si xa bari... ga na dar Ca vin me mkiTx ve li? vin wa i kiTxavs ama fiW v Ta bi og ra fi ebs?
uenoa ma Ti sam ya ro. usity ve li maTi qa ro zi... ga na kac man, vi nac imec na, yo ve li ve aR mo i kiTxa? nu Tu, ara fers gve ub ne ba ma Ti mowye na an si xa ru li, an anaz di Si SiT mib ne da? – ese yo ve li maTi ena, mety ve le baa, Tumc ki ub ge ro da usity ve li...
So riT is mo da xe Ta glo va, xe Ta era ni. Tval mo na mul ma ga xe da min dim. var j dad re kil ni, Tma CaS lil ni id gnen xe e bi – Wi ri su fal ni me e ra ne ni, maTi To xu mis, jiSji la gis me sam Zim reni, ux mo glo vis mo zi a re ni...
wa mod ga min di. fiWvs mi ad ga da calma ge buls. usazR v ro Can da sa go di si gve lis m Wa me lis. Sav naR v lo sa ni Sav fiWvs mi en do. mklav mox ve ul ma wa iCur Cu la:
– mo zi a re var Se ni glo vis, Se ni gode bis! Ta na mev ne da Ta na mex me Sen Ta tki vil Ta! um Zi me sia sam ya ro ze – salmo ba Ce mi, naR ve li – siR r me Ca uw v dome li, zaf ri da el da – ga nu wov ne li... – iyu Ca wa miT. xis gu lis T q mas mi a yura da. anaz de u lad Sec bun da da gan kvir da fri ad – mglo va ris su li, ho,
vi Tar ca en Tu siaqmnil, kvla vac Sest r fo da Ta na mecxed res! ma Sin min di am aRapy r no xel ni da Seh Ra Ra da: – sulo, RvTiv gan b r wyi ne bu lo, bi la nad vux ri qeds Sens Za las, Sens si di a des!.. man is wag g va ra, ya ra Cu nam, ju ja mulid ma! mo gik la sat r fo, say va re li ar se ba Se ni! man da a du ma so i na ri – stvir ni wyo bil ni. mi a Cu ma Ta me lo dia mis te ri u li, gar na siy va ruls ve rafe ri ver ra da ak lo, ver mok la igi, mi si Su qi ve Rar da bin da!.. aris ra Raca, iq neb Zal zec sa da, ub ra lo, romlis wi na Se ubo ro te sic mo wi we biT moid reks ki sers...
da kvlav da em xo min di pir q ve da aqvi Tin da.
aRar is mo da me lo dia mis te ri u li...mi Cum q ru li yo Wrin va amo da sak ra
lu ri...mxo lod era ni me e ra nen Ta!..mxo lod glo va ni mglo vi a re Ta!..mxo lod tye na ni ge e nas cecx liT,
Sa ve Tis cecx liT motyi na re Ta!.....min dia pir q ve Cam xo bi li eg do mi
wa ze. uceb am Rer da stvi ri ujuf To:
ra gu lub r y vi lo vyo fil varT, ro cagve go na gve do sa va li So ri.Tur me ra mok le yo fi la gze bipir vel da bo lo gan Ti ads So ris.ra tkbi li, Tur me, pir ve li cod va,ra mwa re, Tur me, cod va Ta bo lo...da rom gve go na cxov re ba amoyo fi la mxo lod...tki vi li mxo lod!..ro go ri wmi da da ra uman kogu li, ro me lic ma Sin mo man de.ra usas ru lo gve go na Ja mida fi o ni dan da fi o nam de;ra mSve ni e ri – euli mTva refer mox di li da fer mi nav lu li.ula ma ze si – dRe Se co de bis,uf ro la ma zi – dRe si na nu lis...ra gul b riy vi lo vyo fil varT, ro cagve go na gvqon da sa va li So ri.Tur me ra mok le yo fi la gze bipir vel da bo lo gan Ti ads So ris...
min dia pir q ve Cam xo bi li eg do mi wa ze...qvey ni e re bas das ti ro da gve lis m
Wa me li.
gaixsnebaSoTarusTavelismuzeumi?SoTa rusTavels 850 wlisTavi usruldeba!
top related