10 steps critical appraisal
Post on 05-Dec-2014
911 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCMKHOA Y TẾ CÔNG CỘNG
Giới thiệu Nội dung đánh giá y văn
Ts.Bs. Trịnh Thị Hoàng OanhYtecongcong.com/khoahoc
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCMKHOA Y TẾ CÔNG CỘNG
Cấu trúc và cách sử dụng
• Bảng checklist có 3 cột câu hỏi.
• Những câu hỏi của cột 1 nhằm tìm kiếm xem các thông
tin quan trọng có sẵn hay được đề cập trong bài báo
hay không?
• Cột thứ 2 nhằm tìm xem việc giải quyết các thông tin
đó có “vấn đề” gì không?
• Cột thứ 3 hỏi liệu rằng có bất cứ vấn đề gì được xác
định trong 2 cột đầu ảnh hưởng đến kết quả nghiên cứu
không?
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCMKHOA Y TẾ CÔNG CỘNG
Cấu trúc và cách sử dụng
• Trả lời các câu hỏi trên sẽ gợi ra rằng
bài báo có giá trị hay không
• Mỗi câu hỏi sẽ cung cấp ngưỡng
quyết định mà người đọc sẽ chọn để
tiếp tục “nghiên cứu” hay lọai bài
báo hẳn.
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCMKHOA Y TẾ CÔNG CỘNG
10 bước đánh giá
1. Câu hỏi nghiên cứu là gì?
• Xác định câu hỏi nghiên cứu để xem
thiết kế có phù hợp cho lọai câu hỏi
đó không?
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCMKHOA Y TẾ CÔNG CỘNG
10 bước đánh giá (tt)
2. Lọai/mô thức nghiên cứu gì?
Mô thức nghiên cứu phải phù hợp với
câu hỏi nghiên cứuCâu hỏi NC Lọai NC tốt nhất
Tác động của can thiệp RCT
Nhân –quả Cohort, case-control
Tầm vóc của vấn đề Cắt ngang mô tả
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCMKHOA Y TẾ CÔNG CỘNG
10 bước đánh giá (tt)
3. Những yếu tố kết cuộc là gì? Làm sao những
yếu tố này được đánh giá?
Yếu tố kết cuộc (outcome factors) là điểm kết của
nghiên cứu (end-point)
VD: Những triệu chứng, chức năng, tử vong trong
quá trình nghiên cứu.
Có thể những tác dụng phụ quan trọng trên lâm
sàng cũng được xem là những kết cuộc riêng biệt.
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCMKHOA Y TẾ CÔNG CỘNG
10 bước đánh giá (tt)
4. Những yếu tố được nghiên cứu là gì?
• Đó là những biến số mà được xem như có ảnh
hưởng lên kết cuộc
• VD: thuốc/thử nghiệm; yếu tố phơi nhiễm trong
nghiên cứu căn nguyên
• Cần phải xác định yếu tố đã được định nghĩa cẩn
thận? Được đo lường theo cách có thể chấp nhận
để không tạo sai lệch
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCMKHOA Y TẾ CÔNG CỘNG
10 bước đánh giá (tt)
5. Những yếu tố gây nhiễu tiềm năng đã
được xem xét?
Một “yếu tố gây nhiễu” thì sẽ liên hệ đến cả
yếu tố nghiên cứu và kết cuộc
Hiện tượng nhiễu có thể hiện diện khi một
yếu tố được phân chia không đồng đều giữa
nhóm nghiên cứu và nhóm so sánh.
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCMKHOA Y TẾ CÔNG CỘNG
10 bước đánh giá (tt)
6. Khung mẫu và phương pháp lấy mẫu?
Những yếu tố chọn lựa hay những sai lệch khi chọn
người tha gia cần quan tâm
Điều này quan trọng đối với “giá trị bên ngòai” của
nghiên cứu – liên quan đến đối tượng phù hợp được
nhgiên cứu.
Kết quả nghiên cứu sẽ có thể khái quát hóa cho các
nhóm khác hay chỉ áp dụng cho chính đối tượng NC
này?
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCMKHOA Y TẾ CÔNG CỘNG
10 bước đánh giá (tt)
7. Đối tượng nghiên cứu:
- NC thực nhgiệm (RCT): các đối tượng có được phân
ngẫu nhiên thực sự? KQ có thể khác
- NC cohort: tất cả đối tượng được theo dõi? Vấn đề
gì đã xảy ra với nhóm không theo dõi được?
- NC bệnh-chứng : nhóm chứng có được chọn thích
hợp để so sánh?
- Giá trị bên trong / bên ngòai của nghiên cứu?
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCMKHOA Y TẾ CÔNG CỘNG
10 bước đánh giá (tt)
8. Những test thống kê có được xem xét?
- Ước lượng điểm của các nghiên cứu đo lường sự kết
hợp, sức mạnh kết hợp có kèm 95%KTC? 95% độ
chắc chắn hiệu quả thực của điều trị/can thiệp/…
- Lực: Trong trường hợp NC thất bại trong việc chứng
minh hiệu quả hay sự khác biệt giữa 2 cách điều trị
(thất bại trong việc từ chối giả thuyết Ho) người
đọc cần biết về lực của test
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCMKHOA Y TẾ CÔNG CỘNG
10 bước đánh giá (tt)
9. Các kết quả NC có giá trị lâm sàng/xã hội?
Nếu NC đã được thực hiện tốt và có thể sống còn qua
quá trình đánh giá cần đánh giá xem kết quả này có
hữu dụng không?
Với cỡ mẫu đủ lớn có thể phát hiện sự khác biệt nhỏ có
ý nghĩa thống kê nhưng có thể không có ý nghĩa lâm
sàng? Mức độ khác biệt có ý nghĩa đó có quan trọng
trên lâm sàng? Có ích để ảnh hưởng lên quyết định lâm
sàng không?
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCMKHOA Y TẾ CÔNG CỘNG
10 bước đánh giá (tt)
10. Những kết luận gì mà các tác giả đạt được?
Câu hỏi này hơi mang tính chủ quan, nhưng lại quan
trọng với người đọc
Một người đọc “ngây thơ” sẽ mong đợi rằng kết luận
đạt được của NC sẽ đi theo sau kết quả được trình bày,
những vấn đề
Thực tế thì các tạp chí thường nhận những lá thư phản
hồi để nói lên thực tế là thường có hơn 1 cách để giải
thích bộ dữ liệu
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCMKHOA Y TẾ CÔNG CỘNG
Các yếu tố khác cần quan tâm• Bài báo được đăng trên tạp chí uy tín?
• Tài liệu tham khảo có tốt không? Thời sự?
• Nhóm tác giả từ đâu? Trưởng nhóm NC là ai?
Có uy tín về lĩnh vực nghiên cứu?
• Nhóm bình duyệt bài báo là ai? Ai bình duyệt?
• Các nội dung từ phản hồi của đọc giả?
• Số lần được download? Được trích dẫn?
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCMKHOA Y TẾ CÔNG CỘNG
Phát triển kỹ năng phê bình?• Đọc y văn và luyện tập
• Học từ cách người khác phê bình trên tạp chí chuyên
ngành
• Cập nhật các thông tin, kỹ thuật NC chuyên ngành cũng
như BIOS, EPI
• Viết đề cương, viết báo phản biện và tự phản biện
trong qua trình viết
• Tham gia phản biện đề cương, chấm luận văn, phản biện
các bài báo…
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCMKHOA Y TẾ CÔNG CỘNG
Tiến trình đọc và chọn lọc y văn• Đọc tựa đề và abstract Quyết định đọc tiếp?
(mục đích, đối tượng, thiết kế, cỡ mẫu, kết quả, kết luận)
• Phân tích từng yếu tố
• Đánh giá
• Chọn lọc thông tin cần cho đề tài của mình
• Ghi chú ra card nhỏ hoặc bảng tổng hợp
• Ghi nhận cảm nhận của mình về bài báo
• Tổng hợp các y văn và có nhận định/đánh giá chủ quan/khách
quan….
đánh giá một cách hệ thống
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCMKHOA Y TẾ CÔNG CỘNG
Khó khăn khi không giỏi tiếng Anh?
• Dựa vào cách viết tiếng Anh học
thuật
• Đơn giản, rõ ràng, thông minh
• Cấu trúc rõ ràng của một bài viết và
của từng đọan văn
Lấy những thông tin quan trọng
top related