1 elektrİk makİnelerİ ii -...
Post on 05-Jun-2019
239 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Dersin Adı Dönemi Dersin Kredisi AKTS
Elektrik Makineleri II Bahar Dönemi 4 + 0 5
Başarı Değerlendirmesi Yılsonu Notuna Katkısı
Vize (Ara) Sınav %30
2 Tane Kısa Sınav %10
Deney Föyü ve Uygulamalar %10
Final Sınavı %502
ELEKTRİK MAKİNELERİ II
YILSONU NOTU
KATKI ORANLARI
Haftalık Ders Planı
I.HaftaAsenkron Makineler ile ilgili genel tanım ve kavramlar.
ASM’ların kullanıldıkları yerler, motor seçimi
ARA
SINAV25 Mart – 31 Nisan 2019
II.HaftaAsenkron makinenin (ASM) yapısı, ve döner manyetik
alanın meydana gelişi, çalışma prensibi kayma.X.Hafta
1 fazlı ASM çeşitleri; yardımcı sargılı ASM, gölge kutuplu
motorlar
III.HaftaASM stator sargıları, 3 fazlı ASM sargılarının yapısı
ve tasarımıXI.Hafta
Üç fazlı senkron jeneratörler (SG) yapıları, çalışma
prensipleri, SG de elde edilen emk, SG in uyarılması, gerilim
regülasyonu, örnek problem çözümleri.
IV.HaftaASM stator ve rotor sargılarında indüklenen elektro
motor kuvvetin (emk) in hesaplanmasıXII.Hafta Senkron generatörlerde güç, kayıplar ve verim
V.HaftaAsenkron motorun boşta ve yüklü çalışması, eşdeğer
devrelerin elde edilmesiXIII.Hafta Senkron generatörlerin paralel çalışması ve yük paylaşımı.
VI.HaftaASM da güç, döndürme momenti, verim, konu ile ilgili
problem çözümleriXIV.Hafta
Senkron motorların (SM) yapısı, SM lara yol verme
yöntemleri, eşdeğer devreleri, SM’ da V eğrileri
VII.HaftaASM da yol verme yöntemleri, devir sayısı ayarı
metotları, ASM’ nin çalışma modlarıXV.Hafta
SM da güç, güç açısı, döndürme momenti, güç katsayısının
düzeltilmesi, SM da salınım, örnek problem çözümleri. Sabit
mıknatıslı senkron motorlar ve SM ların kullanım yerleri.
VIII.Hafta1 fazlı ASM çeşitleri; yardımcı sargılı ASM, gölge
kutuplu motorlar
FİNAL
SINAVI20 Mayıs – 02 Haziran 2019
3
ELEKTRİK MAKİNELERİ
DERS İÇERİĞİ
• Mekanizma: Belli bir sonuca ulaşmak için karmaşık bir biçimde düzenlenmiş organ veya
parçalar birleşimi, sistem, düzenek
• Makine: Bir makine; herhangi bir faaliyeti gerçekleştirmek amacıyla enerji kullanan bir
cihazdır. Daha farklı bir tanımda; herhangi bir enerjiyi başka bir enerji şekline dönüştüren
aletlerdir. Basit yada karmaşık çeşitli şekillerde makineler mevcuttur.
• Makineler iki gruba ayrılırlar.
Kuvvet (enerji üreten) makineleri: Doğal kaynaklardaki mevcut enerjiyi, günlük yaşamda
ve endüstride kumanda edilebilir olarak kullanılabilir hale getiren makinelerdir.
İş makineleri
• Motor: Herhangi bir enerjiyi (elektrik, ısı, kimyasal, hidrolik vb.) yararlı mekanik enerjiye
dönüştürmek için kullanılan bir makinedir.
Motorlar kuvvet makinalarıdır.
MAKİNE NEDİR? 5
ASENKRON MAKİNELER – Motor ve Makine Kavramı
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
6Çark ve Dişliler (Mekanik saatler, buharlı gemiler, hız ve moment ayarında)
Çıkrık (Yün eğirme, iplik üretimi,
kuyudan su çekme)
ASENKRON MAKİNELER – Motor ve Makine Kavramı
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
7
Palanga, makara
(basit yük taşımacılığı, vinç)
Yelkenli araçlar
(rüzgar gücünün kullanımı)
Kayış kasnaklı sistemler
(hız ve moment ayarı, hareket dönüşümü,
merkezden tahrik sistemleri, otomatik kapılar)
ASENKRON MAKİNELER – Motor ve Makine Kavramı
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
8
Pervane
(Havacılık sanayinde, elektrik üretimi,
kuyudan su çekimi, değirmenler)
ASENKRON MAKİNELER – Motor ve Makine Kavramı
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Flaplar ve Dümen (Deniz
ve hava araçlarının
yönlendirilmesi)
9
Kaldıraç
(Basit yük taşımacılığı, el arabaları)
Vida
(Enerji aktarımı)
Kriko
(Yük kaldırma)
ASENKRON MAKİNELER – Motor ve Makine Kavramı
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
10
Yay
(Sıkıştırma Kuvveti)
Pantograf
(Enerji aktarımı, asansör)
Elektrik makinesi
(Enerji dönüşümü)
ASENKRON MAKİNELER – Motor ve Makine Kavramı
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
11
Mekanik makine
(Mekanik – Elektrik güç dönüşümü)
Bilgisayar makinesi
(Enerji dönüşümü)
Hidrolik makine
(Sıkıştırılmış Sıvı - Mekanik güç
dönüşümü)
Pnömatik makine
(Sıkıştırılmış Hava - Mekanik güç dönüşümü)
ASENKRON MAKİNELER – Motor ve Makine Kavramı
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
12
Dizel ve Benzinli makine
(Isı – Mekanik – Elektrik güç dönüşümü)
Isı pompası
(Isı enerjisi ile iş üretimi, soğutma tekniği)
Türbinler (Mekanik güç üretimi)
ASENKRON MAKİNELER – Motor ve Makine Kavramı
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
13Elektronik malzemeler (Analog dijital
dönüşümler)
Saatler
(Elektronik ve mekanik)
Biyolojik Makine
(İnsan)
ASENKRON MAKİNELER – Motor ve Makine Kavramı
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
14Chambers‘ın ansiklopedisinden basit makineler tablosu, 1728
Basit makineler daha karmaşık makineleri anlamada bilgi verir.
ASENKRON MAKİNELER – Motor ve Makine Kavramı
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
15
ASENKRON MAKİNELER – Motor ve Makine Kavramı
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
16
• Motor: Herhangi bir enerjiyi (elektrik, ısı, kimyasal, hidrolik vb.) yararlı mekanik enerjiye
dönüştürmek için kullanılan bir makinedir.
• Motorlar, kuvvet makinalarıdır.
• Kuvvet makinaları yakacak maddelerini (kömür, benzin, motorin, LPG) veya doğal enerji
kaynaklarındaki (akarsular, rüzgar) enerjiyi mekanik enerjiye dönüştüren makinelerdir.
• Taşıtlarda, jeneratörlerde kullanılan kuvvet makineleri ısı makinalarıdır.
Isı pompası çevrim şeması:
1. Yoğuşturucu (Kondansör)
2. Genişleme vanası (Kısılma vanası
olarak da rastlanabilir)
3. Buharlaştırıcı (Evaporatör)
4. Kompresör
ASENKRON MAKİNELER – Motor ve Makine Kavramı
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
17
ASENKRON MAKİNELER – AC Motorların Sınıflandırılması
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
18
• Motor; enerjiyi yararlı mekanik enerjiye dönüştürmek için tasarlanmış bir makinedir.
• Isı makineleri, içten yanmalı (benzinli ve dizel motorlar) ve dıştan yanmalı motorları (buhar
türbinleri) içine alan, ısı oluşturmak ve sonrasında hareket elde etmek için bir yakıt yakarlar.
• Elektrik motorları elektrik enerjisini mekanik enerjiye dönüştürürler, pnömatik motorlar
sıkıştırılmış hava ve diğerlerini, kurmalı oyuncaklar elastik enerjiyi kullanır.
• Myosin (kasların kasılmasını sağlayan proteinler) gibi biyolojik sistemler hareket üretmek
için kimyasal enerjiyi kullanır.
ASENKRON MAKİNELER – Motor ve Makine Kavramı
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Makinesi
• Bir elektrik makinesi mekanik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürmek, elektrik enerjisini
mekanik enerjiye dönüştürmek yada alternatif akımı bir gerilim seviyesinden farklı gerilim
seviyesine değiştiren aygıt için kullanılan genel isimdir.
• Mekanik olarak elektrik makineleri iki ana parçadan meydana gelir.
Rotor, elektrik makinesinin dönen kısmı
Stator, elektrik makinesinin duran kısmı.
19
ASENKRON MAKİNELER – Elektrik Makinesi
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
20
Elektrik makineleri endüstride kullanım olarak enerjiyi değiştirme şekillerine göre üç
kategoriye ayrılır.
• Generatörler mekanik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürür.
• Motorlar elektrik enerjisini mekanik enerjiye dönüştürür.
• Transformatörler alternatif akımın gerilimini değiştirirler.
ASENKRON MAKİNELER – Elektrik Makinesi
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
21
Elektrik Generatörü
• Elektrik generatörü, mekanik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren bir aygıttır.
• Elektrik enerjinin mekanik enerjiye dönüşümü, elektrik motorları tarafından gerçekleştirilir ve
generatörler ile benzer özelliklere sahiptir. Aslınca çoğu motor elektrik üretmek için mekanik
olarak sürülebilir ve çok sıklıkla uygun generatörlerde yapılabilir.
• Generatör elektronları harici bir elektrik devresine doğru akmaya zorlar. Bu durum, su akışını
meydana getiren ama içeride su oluşturmayan bir su pompasına biraz benzer.
• Ana güç olan mekanik enerjinin kaynağı pistonlu veya türbinli buhar makinesi, bir türbine veya
su çarkına düşen su, içten yanmalı bir motor, rüzgar türbini, el manivelası, sıkıştırılmış hava
yada herhangi bir mekanik enerji kaynağı olabilir.
ASENKRON MAKİNELER – Elektrik Makinesi
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
22
• Mekanik yada elektriksel olarak açıklanabilen generatörün iki ana kısmı vardır.
• Mekaniksel anlamda
Rotor, elektrik makinesinin dönen kısmı
Stator, elektrik makinesinin duran kısmı.
• Elektriksel anlamda
Endüvi (armatür), elektrik makinesinin güç üreten kısmıdır. Endüvi (Armatür), rotor yada
stator olabilir.
Endüktör (Kutup), elektrik makinesinin manyetik alan bileşenidir. Manyetik alan,
elektomıknatıs yada rotor veya statora monte edilmiş kalıcı mıknatıs tarafından üretilebilir.
• Generatörler iki tipte sınıflandırılır.
AC Generatörler
DC Generatörler
ASENKRON MAKİNELER – Elektrik Makinesi
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
23
• Elektrik motoru: Elektrik enerjisini mekanik enerjiye dönüştüren elektromekanik sistemlerdir.
• Elektrik generatörlerinin tersi bir sürece sahip çoğu elektrik motoru, manyetik alan ve akım
taşıyan iletkenlerin etkileşimi yoluyla dönme kuvveti oluşturur.
• Motor ve generatörler benzerliğe sahiptir ve elektrik motorlarının bir çok çeşidi generatör olarak
yani tam tersi şekilde çalıştırılabilir.
• Elektrik motorları, endüstriyel fanlar, üfleyiciler ve pompalar, takım tezgahları, elektrikli ev
aletleri, elektrikli el aletleri ve disk sürücülere kadar uygulamalarda bulunur.
• AC motor ve DC motor olarak iki ana sınıfa ayrılmasına yol açan Doğru yada Alternatif akım ile
enerjilendirilebilirler.
ASENKRON MAKİNELER – Elektrik Makinesi
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
24
• Transformatör: Parçaları arasında bağıl hareket gerektirmeden elektrik enerjisini manyetik
kuplaj yoluyla bir devreden bir değerine aktaran makinelerdir.
• Genellikle iki veya daha fazla bağlantılı sargılardan ve çoğu durumda manyetik alanın
yoğunlaştığı bir nüveden oluşur.
• Alternatif akım uygulanmış bir sargı manyetik nüve üzerinde diğer sargıda gerilim indükleyen
zamana göre değişen bir manyetik akı meydana getirir.
ASENKRON MAKİNELER – Elektrik Makinesi
• Primer ve sekonder sargılar arasındaki sarımların sayısı
arasındaki değişken oran giriş ve çıkış gerilimleri arasındaki
oranı belirler. Bu yüzden gerilim devreler arasında kademeli
şekilde aşağı yada yukarı değerlere dönüştürülür.
Asenkron Motorların Tarihçesi
• 1824 yılında François Arago (Fransız) tarafından geliştirililen döner manyetik alan fikri Walter
Baily tarafından uygulandı. Walter Baily, akım kullanarak herhangi bir yük için uygun
olmayan etrafında dönen bir bakır disk yaptı. Bu, ilk alternatif akım motoru olarak kabul edilir.
• Döner manyetik alan fikrine dayanan pratik indüksiyon motorlar birbirinden habersiz Galileo
Ferraris (İtalyan) ve Nikola Tesla (Sırp) tarafından icat edildi. 1915’teki otobiyografisinde
Tesla, 1882 yılında döner manyetik alanı tasarladığını ve 1883 yılında döner manyetik alanı
kullanan ilk indüksiyon motorunu icat ettiğini yazmaktadır.
• Ferraris 1885 yılında fikri geliştirerek ve 1888 yılında motor işleyişinin temellerini
detaylandırdığı araştırmasını Turin Royal Academy of Sciences’de yayınladı; Tesla, aynı yıl
motoru için US 381968 Patentini aldı.
• Sincap kafesli indüksiyon motor bir yıl sonra Mikhail Dolivo Dobrovolsky (Rus) tarafından icat
edildi. Aynı zamanda ilk üç fazlı transformatörü icat etmiştir.
26
ASENKRON MAKİNELER – Tanımlar
Asenkron Motorların Tarihçesi
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
U.S. Patent 381968:
• Kademe kademe değişen elektrik motorunun
çalışma şekli ve planı
• Alan mıknatısı
• Endüvi
• Elektriksel çevrim
• Ekonomik
• Enerjinin İletimi
• Basit Yapı
• Kolay Yapı
• Döner Manyetik Alan Prensipleri
27
ASENKRON MAKİNELER – Tanımlar
Asenkron Motorların Tarihçesi
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Nikola Tesla’nın büyük uzaklıklar arasında
elektrik iletimi için kullanılan AC üretimi için
AC dinamosu
28
ASENKRON MAKİNELER – Tanımlar
Asenkron Motorların Tarihçesi
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Alternatif elektrik akım üreteci
(jeneratörü),
10 Mart 1891
29
Bugün, endüstri ve ev uygulamaları için asıl güç olan
orjinal Tesla Elektrik Motorlarından biri 1888. Tesla’nın
elektrik motoru Dünya’da yapılmış bütün icatlar içinde
en iyi 10 taneden birisidir.
ASENKRON MAKİNELER – Tanımlar
Asenkron Motorların Tarihçesi
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Londra British Science Museum (İngiliz Bilim Müzesi)’da gösterimde olan orijinal AC Tesla İndüksiyon
Motorlarından biri. Bu motor İngiltere’de Prof. Aytron için Tesla tarafından kiralandığı T.C. Martin’in
kitabında bahsedilmiştir. 1892’de Prof. Ayrton’ a orijinal indüksiyon motorunu verdiği Londra’da bulunan
Institution of Electrical Engineers and the Royal Institution of Great Britain (Elektrik Mühendisleri ve
Büyük Britanya Kraliyet Enstitüsü)’de ünlü dersini verdi.30
ASENKRON MAKİNELER – Tanımlar
Asenkron Motorların Tarihçesi
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Washington D.C.’de Smithsonian Institution’de kurulmuş Tesla’nın Alternatif Akım Motoru 31
ASENKRON MAKİNELER – Tanımlar
Asenkron Motorların Tarihçesi
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Senkron ve Asenkron Kavramı
• Alternatif akım makinelerinin isimlendirilmesi ürettikleri döner manyetik alanın (stator
manyetik alanı), döner mekanik kısım (rotor) ile eş zamanlı oluşu yada olmayışına göredir.
Senkron: Uyumlu Olan, Eş zamanlı olan (Synchronous)
Asenkron: Uyumlu Olmayan, Eş zamanlı olmayan, (Asynchronous)
• Senkron Makine: Stator manyetik alanı döner kısım devrine eşit olan makine.
• Asenkron Makine: Stator manyetik alanı döner kısım devrinden her zaman büyük olan
makine.
32
ASENKRON MAKİNELER – Tanımlar
Asenkron Motorların Tarihçesi
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
33
ASENKRON MAKİNELER – Asenkron Motorlar
Asenkron Motorlara Giriş
• İndüksiyon motor yada asenkron motor (ASM), rotor için gerekli gücü komitatör yada
bileziklerden ziyade elektromanyetik indüksiyon yoluyla aktaran AC motor tipidir.
• Asenkron motorlar; stator, rotor, rotor yatakları, pervane ve yan kapaklardan meydana gelir.
Bu motorlara, stator sargılarında oluşan manyetik alanın dönme hızı ile rotor dönme hızı aynı
olmadığından uyumlu olmayan motor anlamına gelen Asenkron Motor adı verilmiştir.
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİRTesla’nın İndüksiyon Motoru
• Asenkron motorlar indükleme prensibine göre
çalıştıklarından İndüksiyon Motor olarak da
bilinirler.
• Asenkron makineler endüstride genellikle motor
olarak çalıştırılırlar, fakat belirli koşulların
sağlanması durumunda generatör olarak (rüzgar
türbinleri) da çalıştırılabilirler.
Asenkron Motor Üretimi
34
ASENKRON MAKİNELER – Asenkron Motorlar
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Asenkron Motorların Üstünlükleri
• Ucuz olması, az bakım gerektirmesi ve çalışma sırasında ark meydana gelmemesi sebebiyle
DA motorlara göre daha çok tercih edilirler.
• Çalışma anında ark (kıvılcım) üretmezler.
• Devir sayıları yük ile fazla değişmediğinden sabit devirli motor olarak kabul edilirler.
• Kademeli(çift sargılı-dahlender) olarak birkaç devirli veya Elektronik devreler yardımıyla
(frekans dönüştürücüleri) devir sayısı kolayca ayarlanabilir.
• Küçük güçlerden çok büyük güçlere kadar imal edilirler.
• Bir ve üç fazlı olarak üretilebilir.
35
Üç Fazlı Asenkron Motor Yapısı
İndüksiyon Motor Nasıl Çalışır?
ASENKRON MAKİNELER – Yapısı
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Asenkron motorun yapısı
36
ASENKRON MAKİNELER – Yapısı
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
38
Toz Emme Makinesi ve Freze
Planya (Düzleme) Makinesi Kırma Makinesi
ASENKRON MAKİNELER – Kullanım Yerleri
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Yürüyen Bant
39
Su PompalarıŞerit Testere
Kompresör
ASENKRON MAKİNELER – Kullanım Yerleri
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
40
Kenar Bant Makinesi
DaireTestere
Buzdolabı Ekovatı
Dalgıç Pompa
ASENKRON MAKİNELER – Kullanım Yerleri
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Redüktörlü Asenkron Motorlar
41
Dahlander Motor – Değişken
Moment 8/4 Kutup
ASENKRON MAKİNELER – Kullanım Yerleri
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Asenkron motorlar çalışma gerilimine göre iki çeşittir.
• Bir fazlı asenkron motorlar
Santrifüj Anahtarlı ASM
Kalkış Kondansatörlü (Kondansatör Yolvermeli) ASM
Daimi (Sürekli) Kondansatörlü ASM
Kalkış + Daimi (Çift) Kondansatörlü ASM
• Üç fazlı asenkron motorlar
Bir fazlı asenkron motorlar küçük güçlü olarak 3kW’a kadar imal edilirler.
Çamaşır makinesi, pompa, buzdolabı motorlar gibi ev ve işyerlerinde kullanılan bir fazlı
alıcılarda kullanılırlar.
Üç fazlı asenkron motorlar fazlar arası gerilimin 380V olduğu sanayi tesislerinde çok
yaygın olarak kullanılan motor çeşididir.
42
ASENKRON MAKİNELER – Çeşitleri
Çalışma Gerilimine Göre
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Asenkron motorlar rotorlarının yapısına göre iki çeşittir.
Rotoru kısa devre çubuklu (sincap kafesli) asenkron motorlar
Rotoru sargılı (bilezikli) asenkron motorlar
• Sincap kafesli asenkron motor rotor sac paketi oluklarında, alüminyum yada bakırdan yuvarlak
ve kanatçık seklinde çubuklar bulunur. Bu çubuklar her iki ucundan kısa devre bilezikleriyle
elektriksel olarak kısa devre edilmiştir.
• Rotoru bilezikli asenkron motorun rotoru stator içinde yataklanmıştır. Rotor mili üzerinde rotor
sac paketi ve döner bilezikler bulunur. Rotor sac paketi üzerine açılmış oluklara rotor sargıları
döşenmiştir.
• Hemen hemen bütün rotorlarda uç sargı (üç faz sargısı) bulunmaktadır. Bu sargılar genellikle
yıldız; ender olarak üçgen bağlanırlar.
• Döner bileziklerle, akım devresi arasındaki bağlantı kömür fırçalar yardımıyla sağlanır.
43
ASENKRON MAKİNELER – Çeşitleri
Rotor Yapılarına Göre
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
44
Asenkron motorlar kullanıldığı yer, iş alanına göre çeşitli inşa tiplerinde imal edilirler.
ASENKRON MAKİNELER – İnşa Tipleri (IEC 34 – 7)
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
47
Bir asenkron motor sipariş edilirken verilmesi gereken bilgiler aşağıdaki gibidir.
• İşletme gücü: 2,2kW veya 10HP
• İşletme gerilimi: 380Volt - 50Hz.
• İnşa tipi: Ayaklı “B3”, Flanşlı “B5”, Ayaklı Flanşlı “B3 B5”
• Motor devir sayısı: 6 kutup 1000d/d, 4 kutup 1500d/d. gibi
• Koruma tipi: IP54, IP55, IP56 gibi
• İşletme tipi: (Çalışma rejimi TS 3205 EN 60034-1’e göre): S1 yada S5 gibi
• Varsa eksenel yükün büyüklüğü: 750kg
• Çalıştırılacağı ortamın sıcaklığı: 45°C
• Çalıştırılacağı ortamın rakımı: 1500m
• Varsa diğer özellikler: Çift çıkış mili istenip istenmediği, Aşırı radyal yükün büyüklüğü,
Çalışma katsayısı (ED faktörü): %100, 60, 40, 25 gibi, Çalıştırılacağı ortamın rutubet
derecesi (İzafi nem)
ASENKRON MAKİNELER – Genel Özellikler
ELP-13204 Elektrik Makineleri II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
48
KAYNAKLAR
• SAÇKAN, A. Hamdi; Elektrik Makineleri III
• ALTUNSAÇLI, Adem; ALACALI, Mahmut; Elektrik Makineleri II
• ÇOLAK, İlhami; Asenkron Motorlar
• BAL, Güngör; Özel Elektrik Motorları
• ÇOLAK, İlhami; Senkron Motorlar
• CHAPMAN, Stephen J.; Electrıc Machinery Fundamentaly 4.Edition
• FITZGERALD, A. E.; KINGSLEY, Charles Jr.; UMANS, Stephen D.; Electric Machinery Sixth Edition
• PAREKH, Rakesh; AC Induction Motor Fundamentals; Microchip Technology Inc., Microchip AN887
• Three-phase Asynchronous Motors, Generalities and ABB proposals for the coordination of protective
devices
• www.wikipedia.org
top related