asp.net temellerİ -...
TRANSCRIPT
![Page 1: ASP.NET TEMELLERİ - personel.klu.edu.trpersonel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/emine.tuncel/dosyalar... · • ASP.NET, dilediğimiz programlama dilini kullanarak, olay yönlendirmeli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022021904/5ba7f54e09d3f25e2c8c2d98/html5/thumbnails/1.jpg)
ASP.NET TEMELLERİ
Öğr. Gör. Emine TUNÇELKırklareli Üniversitesi Pınarhisar Meslek Yüksekokulu
![Page 2: ASP.NET TEMELLERİ - personel.klu.edu.trpersonel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/emine.tuncel/dosyalar... · • ASP.NET, dilediğimiz programlama dilini kullanarak, olay yönlendirmeli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022021904/5ba7f54e09d3f25e2c8c2d98/html5/thumbnails/2.jpg)
İnternet Nasıl Çalışır ?• Sunucu istemci modeline göre çalışır.• Fiziksel olarak bu sistem genelde isteği yapan bir
bilgisayar (client) ve bu isteği karşılayan özel birbilgisayar (sunucu) şeklinde işler
• Bir web sayfasının adresini yazıp enter’a basmak biristektir.
• Bu isteği bir yerlerdeki bir sunucu karşılar.• Bu modelin diğer adı istek-cevap modelidir.• İnternetteki bütün web sitelerinin çalışma prensibi bu
modele dayanır.• İstek olmadan sunum, yani yayıncılık(broadcast)
yapılmaz.
![Page 3: ASP.NET TEMELLERİ - personel.klu.edu.trpersonel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/emine.tuncel/dosyalar... · • ASP.NET, dilediğimiz programlama dilini kullanarak, olay yönlendirmeli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022021904/5ba7f54e09d3f25e2c8c2d98/html5/thumbnails/3.jpg)
İnternet Nasıl Çalışır ?• Bu modelin her iki ayağı üzerinde çalışan web sitelerinin
işleyişinde her bir ayak farklı çalışma mantığına vemetotlarına sahiptir.
• En basit haliyle bir web sayfası, içinde HTML kodlarınıbarındır.
• Bu sayfa internetteki herhangi bir sunucu bilgisayardamuhafaza edilir ve istek gelmesi durumunda bir kopyasıistemciye gönderilir.
• Bu işleyişte sunucunun görevi, sadece sayfanın birkopyasını–hiçbir işlem yapmadan- göndermektir.
• İstemcinin bilgisayarındaki browser, gelen bilgiyi(HTMLbilgisi) yorumlayarak doğru bir biçimde gösterir.
![Page 4: ASP.NET TEMELLERİ - personel.klu.edu.trpersonel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/emine.tuncel/dosyalar... · • ASP.NET, dilediğimiz programlama dilini kullanarak, olay yönlendirmeli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022021904/5ba7f54e09d3f25e2c8c2d98/html5/thumbnails/4.jpg)
İnternet Nasıl Çalışır ?• Eğer işleyişi daha ileri götürmek istersek, diğer bir ifade
ile daha işlevsel, yetenekli ve aktif web sayfalarıtasarlamak istersek hem istemci hem de sunucutarafında yapabileceğimiz işlemler vardır
– İstemci Taraflı (Client – Side ) Scripting
– Sunucu Taraflı (Server – Side ) Scripting
![Page 5: ASP.NET TEMELLERİ - personel.klu.edu.trpersonel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/emine.tuncel/dosyalar... · • ASP.NET, dilediğimiz programlama dilini kullanarak, olay yönlendirmeli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022021904/5ba7f54e09d3f25e2c8c2d98/html5/thumbnails/5.jpg)
İstemci Taraflı (Client – Side ) Scripting
• Yapabileceklerimizden bir tanesi, sadece istemcininbilgisayarında çalışabilir olan scriptleri sayfamızaeklemek olacaktır
• İstemci taraflı scriptler barındıran bir sayfanın işleyişindesunucunun hiçbir fonksiyonu yoktur.
• Sunucu, yine kendisinden istenen sayfayı istemciyegönderir, sayfanın içeriği ile ilgilenmez
• Sayfa istemciye geldiğinde, istemcinin browserı sayfayıyorumlama esnasında bir script ile karşılaşırsa bu scriptin gerekliliklerini yerine getirerek kullanıcıya gösterir.
![Page 6: ASP.NET TEMELLERİ - personel.klu.edu.trpersonel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/emine.tuncel/dosyalar... · • ASP.NET, dilediğimiz programlama dilini kullanarak, olay yönlendirmeli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022021904/5ba7f54e09d3f25e2c8c2d98/html5/thumbnails/6.jpg)
Sunucu Taraflı (Server – Side ) Scripting• Sunucu taraflı sayfalardaki scriptler özel belirteçler ile
sunucu taraflı olduğunu bildirirler ve bu script ler sunucutarafından işlenerek, çıktıları yine HTML formatında,istemciye gönderilir
• Bu işleyişte sunucu artık pasif değil, aktif durumdadır.Sadece sayfayı göndermekle kalmaz, eğer bu sayfalariçinde kendisinin çalıştırması gereken scriptler – kodlar-varsa bunları da çalıştırır.
![Page 7: ASP.NET TEMELLERİ - personel.klu.edu.trpersonel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/emine.tuncel/dosyalar... · • ASP.NET, dilediğimiz programlama dilini kullanarak, olay yönlendirmeli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022021904/5ba7f54e09d3f25e2c8c2d98/html5/thumbnails/7.jpg)
ASP.NET ve OLAY YÖNLENDİRMELİ (Event –Driven) MODEL
• İstemci ile sunucu bilgisayar arasında daimi bir bağlantı söz konusudeğildir.
• Sunucu, istemcinin isteklerini (istemcinin IP adresini de ekleyerek)internet ortamına gönderir. Aralarında doğrudan bir bağlantı yoktur.
• Bu durum internetin hem gücünü hem de zafiyetini oluşturmaktadır.
• Bunun anlamı sunucu, istemci herhangi bir istek de bulunmadıkça,meydana gelen değişikliklerden haberdar olmaz.
• Bağlantısızlık, web yazılımı geliştiricilerinin aşması gereken enbüyük problemlerden birisidir.
• ASP.NET’in en büyük yeniliklerinden birisi istemci-sunucu modeliüzerindeki yeni yorumudur.
![Page 8: ASP.NET TEMELLERİ - personel.klu.edu.trpersonel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/emine.tuncel/dosyalar... · • ASP.NET, dilediğimiz programlama dilini kullanarak, olay yönlendirmeli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022021904/5ba7f54e09d3f25e2c8c2d98/html5/thumbnails/8.jpg)
ASP.NET ve OLAY YÖNLENDİRMELİ (Event –Driven) MODEL
• ASP.NET sayfaları olay yönlendirmelidir.
• Programcılıkta olay yönlendirme herhangi bir programınve ya programcığın çalışmasını başlatmak için gerekenbir eylemdir.
• Bir butona basmak, bir seçeneğini işaretlemek gibiherhangi bir eylem olayı oluşturabilir.
• Olay oluştuktan sonra yapılması gerekenler iseprogramcı tarafından kodlanarak belirtilmiştir.
• Olaylar programın akışını yönetir ve kontrolünü sağlarlar.
![Page 9: ASP.NET TEMELLERİ - personel.klu.edu.trpersonel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/emine.tuncel/dosyalar... · • ASP.NET, dilediğimiz programlama dilini kullanarak, olay yönlendirmeli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022021904/5ba7f54e09d3f25e2c8c2d98/html5/thumbnails/9.jpg)
ASP.NET ve OLAY YÖNLENDİRMELİ (Event –Driven) MODEL
• Olay yönlendirme mantığını internet ortamına tesis etmek gerçektenzor bir iştir.
• Çünkü ortada istemci ve sunucu olmak üzere iki ayak vardır vebunlarda sürekli bağlantı halinde değillerdir.
• Bunun anlamı sunucu, istemci herhangi bir istekte bulunmadıkça,istemci bilgisayarda meydana gelen değişikliklerden haberdarolmaz.
• ASP.NET bağlantısızlık problemini aşmak için, istemci taraflıscriptleri kullanır.
• Bu script’ler istemci de neler olup bittiğini sunucuya bildirirler.
• Böylece sunucu olaylardan haberdar olur ve cevaplarını buna göreverir.
![Page 10: ASP.NET TEMELLERİ - personel.klu.edu.trpersonel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/emine.tuncel/dosyalar... · • ASP.NET, dilediğimiz programlama dilini kullanarak, olay yönlendirmeli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022021904/5ba7f54e09d3f25e2c8c2d98/html5/thumbnails/10.jpg)
.NET FRAMEWORK
• ASP.NET sayfalarımızın çalışması için bir alt yapı sunar.
• Bu programı yüklediğimizde artık ASP.NET sayfalarımızçalışır hale gelecektir.
• Bunun yanında .NET Framework ‘ün programlarınyorumlanmasında getirdiği yenilik ile ASP.NETsayfalarını bildiğiniz bir programlama dili ilegeliştirebilirsiniz
![Page 11: ASP.NET TEMELLERİ - personel.klu.edu.trpersonel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/emine.tuncel/dosyalar... · • ASP.NET, dilediğimiz programlama dilini kullanarak, olay yönlendirmeli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022021904/5ba7f54e09d3f25e2c8c2d98/html5/thumbnails/11.jpg)
COMMON LANGUAGE RUNTİME (CLR)
• CLR, .NET ile birlikte gelen devrim niteliğindeki bir kavramdır.
• En basit ifadeyle, uygulamalarımızı hangi programlama diliylegeliştirirsek geliştirelim hepsinin CLR sayesindeçalıştırıldığıdır
• Geleneksel anlamda bir program VB, C, C++ gibi dillerlegeliştirilir ve daha sonra bilgisayarın anlayacağı dile çevrilir.Bu derleme (compile) denir.
• Ancak farklı yapıdaki bilgisayarlar farklı dilleri konuşurlar.Dolayısıyla yazılan programı farklı bir bilgisayarda çalıştırmakistersek bu bilgisayara göre derlememiz gerekir.
![Page 12: ASP.NET TEMELLERİ - personel.klu.edu.trpersonel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/emine.tuncel/dosyalar... · • ASP.NET, dilediğimiz programlama dilini kullanarak, olay yönlendirmeli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022021904/5ba7f54e09d3f25e2c8c2d98/html5/thumbnails/12.jpg)
COMMON LANGUAGE RUNTİME (CLR)
• CLR ile uygulama hangi programlama dili ile geliştirilirsegeliştirilsin MSIL (Microsoft Indermediate Language)denilen orta düzey bir dile çevriliyor.
• Bu derleme sonucunda program her platformdaçalışabilir bir yapıya kavuşuyor
• Sonuç olarak CLR kavramının getirdiği yenilik, platformbağımsız, programlama dili bağımsız uygulamalargeliştirebilme özelliğidir.
![Page 13: ASP.NET TEMELLERİ - personel.klu.edu.trpersonel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/emine.tuncel/dosyalar... · • ASP.NET, dilediğimiz programlama dilini kullanarak, olay yönlendirmeli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022021904/5ba7f54e09d3f25e2c8c2d98/html5/thumbnails/13.jpg)
ASP.NET’İN TANIMI
• ASP.NET, dilediğimiz programlama dilini kullanarak, olay yönlendirmeli web uygulamaları geliştirmemizi sağlayan .NET platformunun web uygulamaları geliştirme teknolojisidir.
• ASP.NET yeni bir sürüm veya versiyon değil tamamıyla devrimsel yenilikler ile birlikte gelen apayrı bir kavram, anlayış ve teknolojidir.
![Page 14: ASP.NET TEMELLERİ - personel.klu.edu.trpersonel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/emine.tuncel/dosyalar... · • ASP.NET, dilediğimiz programlama dilini kullanarak, olay yönlendirmeli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022021904/5ba7f54e09d3f25e2c8c2d98/html5/thumbnails/14.jpg)
ASP.NET’İN GETİRDİKLERİ
• ASP.NET web uygulamaları geliştirmede sayfada script değil doğrudan program kodu yazmamızı sağlar
• Bunun anlamı ASP.NET sayfaları veya uygulamaları doğrudan derlenen programlardır. Klasik ASP’descriptler yazılır, bunlar derlenmez yorumlanırdır.
• Bu yenilik sayesinde ASP.NET kodları çok daha performanslı çalışmaktadır.
![Page 15: ASP.NET TEMELLERİ - personel.klu.edu.trpersonel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/emine.tuncel/dosyalar... · • ASP.NET, dilediğimiz programlama dilini kullanarak, olay yönlendirmeli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022021904/5ba7f54e09d3f25e2c8c2d98/html5/thumbnails/15.jpg)
• KAYNAK
• C# ile ASP.NET
• Zafer Demirkol