Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар
Post on 13-Apr-2017
43 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Бүдүүн гэдэсний өмөн /Colon cancer/
АУС -423 хэсгийн оюутан
Ж.Билгүүн
Агуулга:•Бүдүүн гэдэсний анатоми,гистологи•Бүдүүн гэдэсний физиологи•Бүдүүн гэдэсний өмөн
▫ -Шалтгаан▫ -Ангилал▫ -Эмнэл зүй▫ -Оношилгоо▫ -Эмчилгээ
Бүдүүн гэдэсний анатоми•1.5-2 м урт, 6,5 см=D, Цутгалан гэдэс-
Анус•Мезоколон /хэвлийн ар хана /•Бүдүүн гэдсийг 4 бүсэд хуваана.
▫1.Мухар гэдэс▫2.Хүрээ гэдэс▫3.Шулуун гэдэс▫4. Анусын суваг
Мезоколон:
1.Мухар гэдэс•Fossa iliaca dexter•Ойролцоогоор 6 см уут хэлбэртэй•Ostium ileocecale/Valve ileocecale•Өтөн унжлага /8 см орчим/ Retrocaecal
Postileal
Preileal
SubcaecalParacolic
2.Хүрээ гэдэс•Өгсөх хэсэг /12 см/•Элэг орчмын нугаларал•Хөндлөн гэдэс /25-30 см/•Дэлүү орчмын нугаларал•Уруудах гэдэс /10 см/•Махир гэдэс /Сигмоид/
Large intestine
Гадаад зохион байгуулалт•1. Бүдүүн гэдэсний шугам-teniae coli
/дагуу булчин/▫Чөлөөт шугам-tenia libera▫Чацархайн шугам- tenia mesocolica▫Сэмжний шугам- tenia omentalis
•2. Бүдүүн гэдэсний цүлхэн- haustra coli /цагираг булчин/
•3. Бүдүүн гэдэсний өөхөн унжлага- appendices epiploicae
Гадаад зохион байгуулалт
Гистологи бүтэц•Бүдүүн гэдэсний гистологи бүтцийг:•1.Салст давхарга
▫Бортгон ху.эд /Бортгон,Хундаган эс/▫Салст булчин
•2.Салстын доод давхарга /хо.эд/•3.Булчинт давхарга
▫Гадна дагуу ширхэг▫Дотно цагираг ширхэг
•4.Гялтан бүрхүүл
•Цоргот бүтэц бүхий салст давхаргын булчирхай
Микро-бүтэц
Цусан хангамж
Артерийн цусан хангамж
•Баруун хүрээ гэдэсний артерийн хэлбэр
Бүдүүн гэдэсний давхаргын цусан хангамж
Тунгалагийн систем
Венийн урсгал
Үүдэн венийн систем
Мэдрэлжүүлэлт
Бүдүүн гэдэсний физиологи
• Хоол боловсруулах эрхтэн тогтолцоо нь маш нарийн зохицуулгатай байдаг.
• Үүний нэг нь шингэний тэнцвэрт байдал
•Хундаган эс-шүүрэл Ph=8.5-9.0▫Катепсин,пептидаза,липаза,амилаза,нуклеаза
•Микрофлор-▫Эслэг 40-50%▫Уураг 45%▫Нүүрс ус 25% боловсорно▫К,Е аминдэм зарим В амин дэм синтезлэгддэг▫Дулаан үүсэлт▫Н/ус----СО2,Н2,СН4 хий үүсдэг
•Ус,ион,витамины шимэгдэлт•Механик агшилт,зөөвөрлөлт•Ялгадасны хэлбэржилт•Ялгадас гаргах /S2-S4/
Механик агшилт,зөөвөрлөлт1 мин-3-12 удаа/удаан/ цүлхэн
Сегмент /хурдан/
Ялгадасны найрлага
Бүдүүн гэдэсний өмөн
С.18
•Бүдүүн гэдэсний хучуур эд болон булчирхайлаг эдийн гаралтай эсийн хяналт зохицуулгагүй эмгэг ургалтыг Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар /өмөн/ гэнэ.
•Ихэнхидээ 50< настай•Хойд Америк, Зүүн Европ элбэг /4-6
байр/•Эр /30-40% их/ : Эм
Тархалт• АНУ-д 2014 оны судалгаагаар
▫71830 орчим эрэгтэй▫65000 эмэгтэй СС оношлогдсон.
• Нас баралт ойролцоогоор 26,270 эр,24,040 эм-д тохиолдсон.
ШалтгаанДотоод
Булчирхайлаг болон цэлмэнт
ургацаг /40-50%/
Бүдүүн гэдэсний өвөрмөц бус
шархлаа
Бүдүүн гэдэсний АҮ
Хуурамч үрэвсэл хавдрууд
Полипоз /100%/
Өргөсөл ба цүлхэнгүүд
Кроны өвчин
Гадаад
Хоол хүнсэнд амьтны гаралтай
өөх тос уураг хэрэглэх
Эслэг багатай хоол хэрэглэх
Идэвхитэй хөдөлгөөн бага
байх
Ахимаг нөасны хүний
гипотони,атони
N-нитрозамин болон бусад
канцероген бодис
Эмгэг бүтэц•35-50% Махир гэдсэнд•20-25% мухар гэдсэндЭмгэг бүтцийн ангилал:1. Экзофит ургалттай
/полип,зангилаат,../1. Баруун талд ихэвчлэн2. Хоруу чанар бага,үсэрхийлэл хожуу
өгдөг.2. Эндофит ургалттай
/нэвчдэст,шархлаат../1. Зүүн талд ихэвчлэн2. Хоруу чанар их,үсэрхийлэл эрт өгдөг.
3. Холимог
Эмгэг жам
Үсэрхийлэл:•Бүдүүн гэдэсний өмөн•Цусаар
▫Эхлээд элэг дараа нь уушги ясанд үсэрхийлэл өгнө.
•Тунгалгаар▫Аортын дагуух т.булчирхайд үсэрхийлнэ.
•Хүрэлцэх замаар тархана.
Ангилал.•TNM ба үе шат•Дюк-ийн ангилал
Дюк ангилал•A-
▫Хавдар гэдсэн дотроо,шулуун гэдэсний орчын өөхлөг эд рүүгээ нэвчилт өгөөгүй,т.булчирхайд үсэрхийлэлгүй
•B- ▫Өмөн гэдэсний хана руу нэвчсэн боловч
т.бул-д үсэрхийлэл өгөөгүй •C-
▫Өмөн гэдэсний хана руу нэвчсэн эсэх үл хамааран т.бул-д үсэрхийлэлтэй байна.
•D-▫Алсын эрхтэнд үсэрхийлэлтэй
Эмнэл зүй:Хэсэг газрын
Цустай баах
Залхагтай,давирхай шиг баах
Хэвлийгээр зангирч өвдөх
Гэдэс дүүрэх
Ерөнхий
Халдвар-Хордлогын
Анемийн ерөнхий шинж
Эмнэл зүйн 6 хэлбэр байна.•1.Бөглөрөлтийн хэлбэрХавдар ихэвчлэн зүүн талдГэдэс дүүрэх,баас ба хий гарахгүй саатах,хүчтэй өвдөлт өгөх,хордого зэрэг түгжрэлийн шинж илэрнэ.2. Энтероколитын хэлбэр /зүүн/Үрэвслийн шинж:гүйлгэх,өтгөн хатах,гэдэс дүүрэх,хэвлийгээр өвдөх,СОЭ ихсэх г.м3. ДиспепсиХоолны дуршил буурах,бөөлжих,дотор муухайрах,аюулхайд хүнд оргих-хямрал
•4. ХордлоготИхэвчлэн баруунЦус багадалттай хэлбэрийн үед хордого болон цус багадалтын шинж илэрнэ.5. Хуурамч үрэвслийн хэлбэр:Хэвлийн хөндийн үрэвслийн шинж: хэвлийгээр өвдөх,халуурах, лейкоцитоз, гялтангийн цочрол6. Хавдар хэлбэр:Ихэвчлэн баруунХэвлийд масс тэмтрэгдэнэ
Оношилгоо•Анамнез•Бодит үзлэг
▫Харах-арьс салст цайж,хуурайшсан,уян хатан чанар буурсан,хэвлийн хөндийд хавдар овойж харагдана
▫Тэмтрэх-Хэвлийн хөндийд үүсгэвэр тэмтрэгдэх,түүнийг үнэлэх
▫Тогших- Хавдрын үүсвэр дүлий чимээтэй▫Чагналт- Хавдартай хэсэг болон түүний
дээд хэсэгт гэдэсний дүүрсэх хэсэгт хуржигналт тод сонсогдоно.
•Шулуун гэдэсний үзлэг•Багажийн шинжилгээИрригоскопи,ирригографи:
▫Барийн сульфат. 4 шинж:•Нэмэлт сүүдэр•Хавдартай хэсэгт салст бүрхэвчийн
зураглал алдагдах•Гэдэсний хөндий нарийсч хэлбэрээ
алдах•Хавдартай хэсэгт гэдэсний гүрвэлзэх
хөдөлгөөн алдагдах
•Ректосигмоскопин-30см доторх хавдар /анусаас/
•Колоноскопи:
Компьютерт томографи
•Үсэрхийлсэн байдал
•Өтгөнд далд цус үзэх:Гемокульттест,ВМ-колонтест... 50мл хүртэл цус илрэхийг хэлнэ.
Хавдрын маркер:Үр хөврөлийн антиген ихэснэ.
Мэс заслын төрөл
Эмчилгээ:Төгс эмчилгээ:•1 шатлалтай•2 болон 3 шатлалтай•ХавсарсанТөгс бус эмчилгээ•Хими болон туяа эмчилгээ
Бүдүүн гэдсийг анастомозлох мэс засал
Үргэлжлэл-2
Баруун талд байрласан өмөн /Laparoscopy/
Үргэлжлэл
Нэмэлт мэдээлэл
Элэгний үүдэн венийн гипертензи•Элэгний өмнөх үүдэн венийн
бөглөрөл /дэлүүний венийн бөглөрөл.../•Элэгний хаалган венийн бөглөрөл
/элэгний хатуурал,хавдар.../•Элэгний дараах үүдэн венийн
бөглөрөл /трикуспид хавхлагын дутмагшил.../
•Үүнээс шалтгаалан үүдэн венийн бөглөрөлтэй холбоотойгоор даралт ихсэж бусад венийн анастомоз цусны урсгалд дайчлагддаг.
•Эдгээр анастомоз-д /Зураг-т харуулав/•1.Улаан хоолой•2.Шулуун гэдэс•3.Бүдүүн гэдэс•4.Хүйс орчим /медузын толгой шинж/-
ын венийн судас багтах ба цусны урсгал ихэссэнтэй холбоотойгоор дээрх судаснууд өргөсдөг.
Ном зүй:• Хавдар судлал Р.Сандуйжав• ZOLLINGER’S ATLAS OF SURGICAL OPERATIONS 9th
edition• Ross Histology Text and Atlas 6th edition• Susan Stranding-Gray’s Anatomy 41th edition• Principles Anatomy and Physiology 13th edition • Grant’s Atlas of Anatomy 13th edition• Color Atlas of Physiology 5th edition
Анхаарал хандуулсанд баярлалаа
top related