Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар
TRANSCRIPT
![Page 1: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/1.jpg)
Бүдүүн гэдэсний өмөн /Colon cancer/
АУС -423 хэсгийн оюутан
Ж.Билгүүн
![Page 2: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/2.jpg)
Агуулга:•Бүдүүн гэдэсний анатоми,гистологи•Бүдүүн гэдэсний физиологи•Бүдүүн гэдэсний өмөн
▫ -Шалтгаан▫ -Ангилал▫ -Эмнэл зүй▫ -Оношилгоо▫ -Эмчилгээ
![Page 3: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/3.jpg)
Бүдүүн гэдэсний анатоми•1.5-2 м урт, 6,5 см=D, Цутгалан гэдэс-
Анус•Мезоколон /хэвлийн ар хана /•Бүдүүн гэдсийг 4 бүсэд хуваана.
▫1.Мухар гэдэс▫2.Хүрээ гэдэс▫3.Шулуун гэдэс▫4. Анусын суваг
![Page 4: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/4.jpg)
Мезоколон:
![Page 5: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/5.jpg)
1.Мухар гэдэс•Fossa iliaca dexter•Ойролцоогоор 6 см уут хэлбэртэй•Ostium ileocecale/Valve ileocecale•Өтөн унжлага /8 см орчим/ Retrocaecal
Postileal
Preileal
SubcaecalParacolic
![Page 6: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/6.jpg)
2.Хүрээ гэдэс•Өгсөх хэсэг /12 см/•Элэг орчмын нугаларал•Хөндлөн гэдэс /25-30 см/•Дэлүү орчмын нугаларал•Уруудах гэдэс /10 см/•Махир гэдэс /Сигмоид/
![Page 7: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/7.jpg)
Large intestine
![Page 8: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/8.jpg)
Гадаад зохион байгуулалт•1. Бүдүүн гэдэсний шугам-teniae coli
/дагуу булчин/▫Чөлөөт шугам-tenia libera▫Чацархайн шугам- tenia mesocolica▫Сэмжний шугам- tenia omentalis
•2. Бүдүүн гэдэсний цүлхэн- haustra coli /цагираг булчин/
•3. Бүдүүн гэдэсний өөхөн унжлага- appendices epiploicae
![Page 9: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/9.jpg)
Гадаад зохион байгуулалт
![Page 10: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/10.jpg)
Гистологи бүтэц•Бүдүүн гэдэсний гистологи бүтцийг:•1.Салст давхарга
▫Бортгон ху.эд /Бортгон,Хундаган эс/▫Салст булчин
•2.Салстын доод давхарга /хо.эд/•3.Булчинт давхарга
▫Гадна дагуу ширхэг▫Дотно цагираг ширхэг
•4.Гялтан бүрхүүл
![Page 11: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/11.jpg)
![Page 12: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/12.jpg)
•Цоргот бүтэц бүхий салст давхаргын булчирхай
![Page 13: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/13.jpg)
Микро-бүтэц
![Page 14: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/14.jpg)
Цусан хангамж
![Page 15: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/15.jpg)
Артерийн цусан хангамж
![Page 16: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/16.jpg)
•Баруун хүрээ гэдэсний артерийн хэлбэр
![Page 17: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/17.jpg)
Бүдүүн гэдэсний давхаргын цусан хангамж
![Page 18: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/18.jpg)
Тунгалагийн систем
![Page 19: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/19.jpg)
Венийн урсгал
![Page 20: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/20.jpg)
Үүдэн венийн систем
![Page 21: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/21.jpg)
Мэдрэлжүүлэлт
![Page 22: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/22.jpg)
Бүдүүн гэдэсний физиологи
• Хоол боловсруулах эрхтэн тогтолцоо нь маш нарийн зохицуулгатай байдаг.
• Үүний нэг нь шингэний тэнцвэрт байдал
![Page 23: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/23.jpg)
•Хундаган эс-шүүрэл Ph=8.5-9.0▫Катепсин,пептидаза,липаза,амилаза,нуклеаза
•Микрофлор-▫Эслэг 40-50%▫Уураг 45%▫Нүүрс ус 25% боловсорно▫К,Е аминдэм зарим В амин дэм синтезлэгддэг▫Дулаан үүсэлт▫Н/ус----СО2,Н2,СН4 хий үүсдэг
•Ус,ион,витамины шимэгдэлт•Механик агшилт,зөөвөрлөлт•Ялгадасны хэлбэржилт•Ялгадас гаргах /S2-S4/
![Page 24: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/24.jpg)
Механик агшилт,зөөвөрлөлт1 мин-3-12 удаа/удаан/ цүлхэн
Сегмент /хурдан/
![Page 25: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/25.jpg)
Ялгадасны найрлага
![Page 26: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/26.jpg)
Бүдүүн гэдэсний өмөн
С.18
![Page 27: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/27.jpg)
•Бүдүүн гэдэсний хучуур эд болон булчирхайлаг эдийн гаралтай эсийн хяналт зохицуулгагүй эмгэг ургалтыг Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар /өмөн/ гэнэ.
•Ихэнхидээ 50< настай•Хойд Америк, Зүүн Европ элбэг /4-6
байр/•Эр /30-40% их/ : Эм
![Page 28: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/28.jpg)
Тархалт• АНУ-д 2014 оны судалгаагаар
▫71830 орчим эрэгтэй▫65000 эмэгтэй СС оношлогдсон.
• Нас баралт ойролцоогоор 26,270 эр,24,040 эм-д тохиолдсон.
![Page 29: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/29.jpg)
ШалтгаанДотоод
Булчирхайлаг болон цэлмэнт
ургацаг /40-50%/
Бүдүүн гэдэсний өвөрмөц бус
шархлаа
Бүдүүн гэдэсний АҮ
Хуурамч үрэвсэл хавдрууд
Полипоз /100%/
Өргөсөл ба цүлхэнгүүд
Кроны өвчин
Гадаад
Хоол хүнсэнд амьтны гаралтай
өөх тос уураг хэрэглэх
Эслэг багатай хоол хэрэглэх
Идэвхитэй хөдөлгөөн бага
байх
Ахимаг нөасны хүний
гипотони,атони
N-нитрозамин болон бусад
канцероген бодис
![Page 30: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/30.jpg)
Эмгэг бүтэц•35-50% Махир гэдсэнд•20-25% мухар гэдсэндЭмгэг бүтцийн ангилал:1. Экзофит ургалттай
/полип,зангилаат,../1. Баруун талд ихэвчлэн2. Хоруу чанар бага,үсэрхийлэл хожуу
өгдөг.2. Эндофит ургалттай
/нэвчдэст,шархлаат../1. Зүүн талд ихэвчлэн2. Хоруу чанар их,үсэрхийлэл эрт өгдөг.
3. Холимог
![Page 31: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/31.jpg)
Эмгэг жам
![Page 32: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/32.jpg)
Үсэрхийлэл:•Бүдүүн гэдэсний өмөн•Цусаар
▫Эхлээд элэг дараа нь уушги ясанд үсэрхийлэл өгнө.
•Тунгалгаар▫Аортын дагуух т.булчирхайд үсэрхийлнэ.
•Хүрэлцэх замаар тархана.
![Page 33: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/33.jpg)
Ангилал.•TNM ба үе шат•Дюк-ийн ангилал
![Page 34: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/34.jpg)
Дюк ангилал•A-
▫Хавдар гэдсэн дотроо,шулуун гэдэсний орчын өөхлөг эд рүүгээ нэвчилт өгөөгүй,т.булчирхайд үсэрхийлэлгүй
•B- ▫Өмөн гэдэсний хана руу нэвчсэн боловч
т.бул-д үсэрхийлэл өгөөгүй •C-
▫Өмөн гэдэсний хана руу нэвчсэн эсэх үл хамааран т.бул-д үсэрхийлэлтэй байна.
•D-▫Алсын эрхтэнд үсэрхийлэлтэй
![Page 35: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/35.jpg)
Эмнэл зүй:Хэсэг газрын
Цустай баах
Залхагтай,давирхай шиг баах
Хэвлийгээр зангирч өвдөх
Гэдэс дүүрэх
Ерөнхий
Халдвар-Хордлогын
Анемийн ерөнхий шинж
![Page 36: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/36.jpg)
Эмнэл зүйн 6 хэлбэр байна.•1.Бөглөрөлтийн хэлбэрХавдар ихэвчлэн зүүн талдГэдэс дүүрэх,баас ба хий гарахгүй саатах,хүчтэй өвдөлт өгөх,хордого зэрэг түгжрэлийн шинж илэрнэ.2. Энтероколитын хэлбэр /зүүн/Үрэвслийн шинж:гүйлгэх,өтгөн хатах,гэдэс дүүрэх,хэвлийгээр өвдөх,СОЭ ихсэх г.м3. ДиспепсиХоолны дуршил буурах,бөөлжих,дотор муухайрах,аюулхайд хүнд оргих-хямрал
![Page 37: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/37.jpg)
•4. ХордлоготИхэвчлэн баруунЦус багадалттай хэлбэрийн үед хордого болон цус багадалтын шинж илэрнэ.5. Хуурамч үрэвслийн хэлбэр:Хэвлийн хөндийн үрэвслийн шинж: хэвлийгээр өвдөх,халуурах, лейкоцитоз, гялтангийн цочрол6. Хавдар хэлбэр:Ихэвчлэн баруунХэвлийд масс тэмтрэгдэнэ
![Page 38: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/38.jpg)
Оношилгоо•Анамнез•Бодит үзлэг
▫Харах-арьс салст цайж,хуурайшсан,уян хатан чанар буурсан,хэвлийн хөндийд хавдар овойж харагдана
▫Тэмтрэх-Хэвлийн хөндийд үүсгэвэр тэмтрэгдэх,түүнийг үнэлэх
▫Тогших- Хавдрын үүсвэр дүлий чимээтэй▫Чагналт- Хавдартай хэсэг болон түүний
дээд хэсэгт гэдэсний дүүрсэх хэсэгт хуржигналт тод сонсогдоно.
![Page 39: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/39.jpg)
•Шулуун гэдэсний үзлэг•Багажийн шинжилгээИрригоскопи,ирригографи:
▫Барийн сульфат. 4 шинж:•Нэмэлт сүүдэр•Хавдартай хэсэгт салст бүрхэвчийн
зураглал алдагдах•Гэдэсний хөндий нарийсч хэлбэрээ
алдах•Хавдартай хэсэгт гэдэсний гүрвэлзэх
хөдөлгөөн алдагдах
![Page 40: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/40.jpg)
![Page 41: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/41.jpg)
•Ректосигмоскопин-30см доторх хавдар /анусаас/
•Колоноскопи:
![Page 42: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/42.jpg)
![Page 43: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/43.jpg)
![Page 44: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/44.jpg)
Компьютерт томографи
![Page 45: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/45.jpg)
•Үсэрхийлсэн байдал
![Page 46: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/46.jpg)
•Өтгөнд далд цус үзэх:Гемокульттест,ВМ-колонтест... 50мл хүртэл цус илрэхийг хэлнэ.
Хавдрын маркер:Үр хөврөлийн антиген ихэснэ.
![Page 47: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/47.jpg)
Мэс заслын төрөл
Эмчилгээ:Төгс эмчилгээ:•1 шатлалтай•2 болон 3 шатлалтай•ХавсарсанТөгс бус эмчилгээ•Хими болон туяа эмчилгээ
![Page 48: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/48.jpg)
Бүдүүн гэдсийг анастомозлох мэс засал
![Page 49: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/49.jpg)
Үргэлжлэл-2
![Page 50: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/50.jpg)
Баруун талд байрласан өмөн /Laparoscopy/
![Page 51: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/51.jpg)
Үргэлжлэл
![Page 52: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/52.jpg)
Нэмэлт мэдээлэл
![Page 53: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/53.jpg)
Элэгний үүдэн венийн гипертензи•Элэгний өмнөх үүдэн венийн
бөглөрөл /дэлүүний венийн бөглөрөл.../•Элэгний хаалган венийн бөглөрөл
/элэгний хатуурал,хавдар.../•Элэгний дараах үүдэн венийн
бөглөрөл /трикуспид хавхлагын дутмагшил.../
•Үүнээс шалтгаалан үүдэн венийн бөглөрөлтэй холбоотойгоор даралт ихсэж бусад венийн анастомоз цусны урсгалд дайчлагддаг.
![Page 54: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/54.jpg)
•Эдгээр анастомоз-д /Зураг-т харуулав/•1.Улаан хоолой•2.Шулуун гэдэс•3.Бүдүүн гэдэс•4.Хүйс орчим /медузын толгой шинж/-
ын венийн судас багтах ба цусны урсгал ихэссэнтэй холбоотойгоор дээрх судаснууд өргөсдөг.
![Page 55: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/55.jpg)
Ном зүй:• Хавдар судлал Р.Сандуйжав• ZOLLINGER’S ATLAS OF SURGICAL OPERATIONS 9th
edition• Ross Histology Text and Atlas 6th edition• Susan Stranding-Gray’s Anatomy 41th edition• Principles Anatomy and Physiology 13th edition • Grant’s Atlas of Anatomy 13th edition• Color Atlas of Physiology 5th edition
![Page 56: Бүдүүн гэдэсний хорт хавдар](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081505/58eec4eb1a28ab81718b4707/html5/thumbnails/56.jpg)
Анхаарал хандуулсанд баярлалаа