Санхүү, түүний мөн чанар
Post on 05-Jul-2015
244 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
Ñàíõ¿¿, ò¿¿íèé
ìºí ÷àíàð
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Àãóóëãà
Ñàíõ¿¿
Ñàíõ¿¿ãèéí ã¿éöýòãýõ ¿¿ðýã
Ñàíõ¿¿ãèéí ñèñòåì
Ñàíõ¿¿ãèéí øèíæëýõ óõààíû îíîëûí
¿¿ñýë, õºãæèë
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Ñàíõ¿¿ õýìýýõ ¿ãíèé ¿¿ñýë
Ëàòèíû financia (àðèëæààíû îðëîãî,
òºëáºð). 13-ð çóóíû ¿åä àíõ Èòàëèä
õýðýãëýãäýæ áàéñàí
Ôðàíöûí Æ.Áîäåí 1577 îíä “Óëñûí
òóõàé çóðãààí íîì” íýðòýé á¿òýýëäýý
óëñ áîëîí àæ àõóéí õàðèëöààíû áóñàä
ñóáúåêòóóäûí õîîðîíäûí õàðèëöààã
“ñàíõ¿¿” ãýäýã íýðýýð èëýðõèéëñýí
áàéæýý.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Ñàíõ¿¿ãèéí òóõàé øèíæëýõ óõààíû
àíõíû íîì Åâðîïîä 18-ð çóóíä ãàð÷ýý.
Ô.Þñòè ãýäýã õ¿íèé áè÷ñýí “Ñàíõ¿¿ãèéí
àæ àõóéí ñèñòåì” íýðòýé бүтээл 1766
îíä õýâëýãäñýí áà Þñòèã ñàíõ¿¿ãèéí
øèíæëýõ óõààíû ¿íäñèéã òàâüñàí ãýæ
¿çäýã.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Ñàíõ¿¿ãèéí õàðèëöààíû ò¿¿õ
Áîîëûí áîëîí ôåîäàëûí íèéãìèéí ¿åä
òºð õýðýãöýýíèéõýý õºðºíãèéã áèåò
õýëáýðýýð öóãëóóëàõ, õóâààðèëàõ àðãà á/â
Õºðºíãºò íèéãìèéí ¿åýñ òàâààð
ìºíãºíèé õàðèëöàà õºãæèæ,
ã¿íçãèéðýõèéí õýðýýð ìºíãºí õºðºíãèéã
õóâààðèëàõ, áèé áîëãîõ ýäèéí çàñãèéí
õàðèëöààã ñàíõ¿¿ èëýðõèéëýõ áîëñîí
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Ñàíõ¿¿ ¿¿ñýæ, õºãæèõºä
íºëººëñºí õ¿÷èí ç¿éëñ
Íèéãìèéí õºäºëìºðèéí õóâààðü áèé áîëæ,
íèéãýì õýñýã á¿ëýãò õóâààãäñàí
Óëñ áèé áîëæ, òºðèéí ã¿éöýòãýõ ¿¿ðýã
íýìýãäñýí
¯éëäâýðëýë ºñ÷, ÄÍÁ, ¯Î-ûí õýìæýý
íýìýãäýæ, òàâààð ìºíãºíèé õàðèëöàà
ã¿íçãèéðýõ áîëñîí
ÀÀÍ-¿¿ä ãàð÷ èðæ, ìàòåðèàëëàã ¿éëäâýðëýë
ÿâóóëàõ ìºíãºí õºðºíãèéã áèé áîëãîõ áîëñîí.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Ñàíõ¿¿ íü çºâõºí ìºíãºí
õºðºíãèéí òºâëºðñºí áà
òºâëºðñºí áóñ ñàíãóóäûã áèé
áîëãîõ, àøèãëàõòàé
õîëáîãäñîí ýäèéí çàñãèéí
õàðèëöààã èëýðõèéëíý
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Ýäèéí çàñãèéí ýíý õàðèëöàà íü :
Óëñûí áîëîí àæ àõóéí íýãæ,
èðãýäèéí õîîðîíä
ÀÀÍ, èðãýäèéí õîîðîíä
ÀÀÍ-¿¿äèéí õîîðîíä
Óëñ îðíóóäûí õîîðîíä
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Ñàíõ¿¿ãèéí õàðèëöàà íü ýäèéí
çàñãèéí 2 õ¿ðýýã õàìàðäàã:
Óëñûí òºâëºðñºí ñàí áîëîõ òºñºâ
áîëîí ÇÃ-ûí ìýäëèéí ñàíãóóäàä ìºíãºí
õºðºíãèéã òºâëºð¿¿ëýõ áîëîí
çàðöóóëàõòàé õîëáîãäñîí ýäèéí çàñãèéí
ìºíãºíèé õàðèëöàà
Òºâëºðñºí áóñ ìºíãºí õºðºíãèéí ñàí
áîëîõ ¿éëäâýðèéí ãàçðûí, ºðõèéí àæ
àõóéí ìºíãºí ã¿éëãýýíèé õàðèëöàà
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Ñàíõ¿¿ãèéí çîðèëãî íü
̺íãºí õºðºíãèéã áèé áîëãîõ,
òºâëºð¿¿ëýõ çàìààð óëñûí áîëîîä
¿éëäâýðèéí ãàçðûí ìºíãºí
õºðºíãèéí õýðýãöýýã õàíãàæ,
õºðºíãèéã ¿ð àøèãòàé çàðöóóëàõ
áîëîìæ îëãîõ ÿâäàë þì.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Ñàíõ¿¿ãèéí øèíæëýõ óõààí íü
ñàíõ¿¿ãèéí íººöèéã áèø õàðèí
ñàíõ¿¿ãèéí íººöèéã áèé áîëãîõ,
õóâààðèëàõ, àøèãëàõ ÿâöàä
¿¿ñýõ íèéãìèéí
õàðèëöààã ñóäàëäàã.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Ñàíõ¿¿ãèéí õàðèëöààã
ñóáúåêòýýð íü:
Òºðèéí ñàíõ¿¿
Àæ àõóéí ñàíõ¿¿
ªðõèéí ñàíõ¿¿
Îëîí óëñûí ñàíõ¿¿
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Òºðèéí ñàíõ¿¿ íüÓëñûí äîòîîä, ãàäààä áîäëîãûã
õýðýãæ¿¿ëýõýä øààðäàãäàõ ìºíãºí õºðºíãèéã
òºâëºð¿¿ëýí çàðöóóëàõòàé õîëáîãäñîí
ñàíõ¿¿ãèéí õàðèëöàà áºãººä óëñûí òºñ⺺ð
äàìæèí õýðýãæèíý.Òºñâèéí
áîäëîãîîð íèéãìèéí àñóóäëóóäûã
øèéäâýðëýõ, á¿ñ íóòãèéã õºãæ¿¿ëýõ, ýäèéí
çàñãèéí ºñºëòèéã õàíãàõ, àðä ò¿ìíèéõýý
àìüäðàëûã äýýøë¿¿ëýõ çýðýã çîðèëãóóäûã
áèåë¿¿ëíý.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Àæ àõóéí ñàíõ¿¿ íü
¯éëäâýðèéí ãàçðûí õýìæýýíä øààðäëàãàòàé
õºðºíãèéã áèé áîëãîõ, ¿ð àøèãòàé
çàðöóóëàõòàé õîëáîãäñîí ñàíõ¿¿ãèéí
õàðèëöàà þì. ¯éëäâýðèéí ãàçðûí
ñàíõ¿¿ãèéí òºëºâëºãººíä ¿éëäâýðèéí
ãàçðûí ýäèéí çàñãèéí íººöèéã á¿ðä¿¿ëýõ,
¿ð àøèãòàé çàðöóóëàõ, ñàíõ¿¿, òºëáºðèéí
÷àäâàðûã ñàéæðóóëàõ, ºì÷èéã õàìãààëàõ,
àðâèæóóëàõòàé õîëáîãäñîí á¿õ àñóóäëûã
òóñãàñàí áàéäàã.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Îëîí óëñûí ñàíõ¿¿ íü
Äýëõèéí óëñ õîîðîíäûí õàðèëöààíû
âàëþò, ñàíõ¿¿, çýýë, òºëáºð òîîöîîíû
ñàëáàð äàõü õàìòûí àæèëëàãàà íü ÎÓ-ûí
ñàíõ¿¿ãèéí ¿íäýñ þì. Ñóäàëãààíû
îáúåêò íü óëñ õîîðîíä õýðýãæèæ áàéãàà
çýýë, õóäàëäààíû òºñºë, àðãà õýìæýý, ò¿¿íèéã
äàãàí ÿâàãäàæ áàéãàà ìºíãºíèé óðñãàë, ÎÓ-ûí
âàëþòûí ñèñòåì çýðýã þì.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
2. Ñàíõ¿¿ãèéí ã¿éöýòãýõ ¿¿ðýã
Õóâààðèëàëòûí ¿¿ðýã
Õÿíàëòûí ¿¿ðýã
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Õóâààðèëàëòûí ¿¿ðýã
Íèéãìèéí íèéò á¿òýýãäýõ¿¿íèéã
¿éëäâýðëýëèéí áà õýðýãëýýíèé
ÄÍÁ-èéã ýäèéí çàñãèéí õàðèëöààíû
ñóáúåêò¿¿äèéí îðëîãî áîëîí õóðèìòëàëûí
õýëáýðýýð òóñ òóñ õóâààðèëàõ, äàõèí
õóâààðèëàõ äàìæëàãà áîëæ, ýöñèéí ä¿íä
òºâëºðñºí áîëîí òºâëºðñºí áóñ ìºíãºí
õºðºíãèéí ñàíãóóäûã áèé áîëãîõ, àøèãëàõ,
íºõöëèéã á¿ðä¿¿ëýõýä ò¿¿íèé ¿¿ðýã îðøèæ
áàéíà.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Õÿíàëòûí ¿¿ðýã
Ñàíõ¿¿ãèéí õÿíàëòûí çîðèëãî íü ýäèéí çàñãèéí àìüäðàëä ãàð÷ áàéãàà ¿éë ÿâöûí ºðíºëò, ¿éëäâýðëýëò, áîðëóóëàëò, àðèëæààíû áîëîí õýðýãëýýíèé õ¿ðýýíä áèé áîëñîí ýðýëò, íèéë¿¿ëýëòèéí õèéãýýä áóñàä òýíöâýðò ¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéí áàéäàëä õÿíàëò òàâüæ, ýíý òàëààð ìýäýýëýë ºã÷ áàéõ ÿâäàë þì.
Ýíý íü çýýë, òàòâàð, øèëæ¿¿ëýã çýðýã ýäèéí çàñãèéí ìåõàíèçì, òºëáºð òîîöîîíû ñèñòåìýýð äàìæèí ìºíãºí õºðºíãº, êàïèòàëûí õóâààðèëàãäàõ, øèëæèõ ÿâöàä õýðýãæèíý.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Õÿíàëòûí ¿¿ðãèéã
ã¿éöýòãýäýã áàéãóóëëàãóóä: ¯éëäâýð, ÀÀÍ, ï¿¿ñ, êîìïàíèéí äîòîîä õÿíàëòûí
àëáà: Çîðèëãî íü ¿íäñýí õºðºíãº, ìàòåðèàë ò¿¿õèé ýäèéí áîëîí õºäºëìºð, ñàíõ¿¿ãèéí íººöèéã îíîâ÷òîé àøèãëàõ, àøèãëàãäààã¿é áàéãàà íººöèéã èëð¿¿ëýõ
Ñàíõ¿¿ãèéí õÿíàëòûí áàéãóóëëàãà, òàòâàðûí àëáà: Òºñâèéí õºðºíãèéí çàðöóóëàëò, òºðèéí ºì÷èéí àøèãëàëòàíä òàâèõ õÿíàëòûã ñàíõ¿¿ãèéí õÿíàëòûí áàéãóóëëàãà õýðýãæ¿¿ëíý.
Àðèëæààíû áàíê íü çýýë îëãîõ, òºë¿¿ëýõòýé õîëáîãäñîí ¿éë àæèëëàãààíû á¿õ øàòàíä ñàíõ¿¿ãèéí õÿíàëò òàâüæ, õàðèëöàã÷äûí áàíêèí äàõü ìºíãèéã á¿ðýí á¿òýí áàéëãàõ ¿¿ðýãòýé.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
3. Ñàíõ¿¿ãèéí ñèñòåì
̺íãºí õºðºíãèéí òºâëºðñºí áîëîí òºâëºðñºí áóñ ñàíã á¿ðä¿¿ëæ áàéãàà ñóáúåêò¿¿äèéí ñàíõ¿¿ãèéí õàðèëöààíû íýãäñýí òîãòîëöîîã ñàíõ¿¿ãèéí ñèñòåìãýäýã.
Ñàíõ¿¿ãèéí ñèñòåì íü áèå áèåíýýñýý ÿëãààòàé, õàðèëöàí àäèëã¿é ìºíãºíèé õàðèëöààã èëýðõèéëñýí ñàíõ¿¿ãèéí õàðèëöààíóóäààñ á¿ðäýíý.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Ñàíõ¿¿ãèéí ñèñòåìèéã
á¿ðä¿¿ëýã÷ ãîë ñàëáàð, íýãæ:
Óëñûí òºñâèéí ñèñòåì:
Çàñãèéí ãàçðûí òóñãàé çîðèóëàëòûí
ñàíãóóä
Óëñûí çýýë
Äààòãàëûí ñàíãóóä
¯éëäâýðèéí ãàçðûí ñàíõ¿¿
www.zaluu.comwww.zaluu.com
„ Ñàíõ¿¿ãèéí òºâëºðñºí ñàíõ¿¿ íü
Á¿õýëäýý óëñûí ºì÷ëºëä áàéäàã.
1993 îíîîñ ìºðäºæ ýõýëñýí Ìîíãîë óëñûí
òºñâèéí òóõàé øèíý õóóëèéí äàãóó óëñûí
òºñºâ íü óëñûí òºâëºðñºí òºñºâ, îðîí
íóòãèéí òºñ⺺ñ á¿ðäýõ, Çàñãèéí ãàçðûí
òóñãàé çîðèóëàëòûí ñàí íü óëñûí
òºâëºðñºí òºñâèéí á¿ðýëäýõ¿¿í õýñýã
áàéõààð çààñàí.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Çàñãèéí ãàçðûí òóñãàé
çîðèóëàëòûí ñàíãóóä
Íèéãìèéí
¯éëäâýðëýëèéí ãýæ õóâààäàã.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Íèéãìèéí çîðèóëàëòûí
ñàíãóóä:
1. Íèéãìèéí äààòãàëûí ñàíã (òýòãýâýð, òýòãýìæ,
ýð¿¿ë ìýíä, ¿éëäâýðëýëèéí îñîë, ìýðãýæëýýñ
øàëòãààëñàí ºâ÷íèé äààòãàëûí, àæèëã¿éäëûí
äààòãàëûí ñàí).Íèéãìèéí äààòãàëûí ñàíã
á¿ðä¿¿ëýõ ãîë ýõ ¿¿ñâýð íü òóñãàé ñàíä àâàõ
øèìòãýë áîëîí òýäãýýðò òºñ⺺ñ îëãîõ òàòààñ
òóñ òóñ áàéäàã. Íèéãìèéí äààòãàëûí ñàíãèéí
õºðºíãèéã òýòãýâýð, òýòãýìæ îëãîõ, íèéãìèéí
äààòãàëûí ¿éë àæèëëàãààíû çàðäëûã
ñàíõ¿¿æ¿¿ëýõýä çàðöóóëíà.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Íèéãìèéí çîðèóëàëòûí
ñàíãóóä:
2. Õàëàìæèéí ñàí îðíî.
íèéãìèéí õàëàìæèéí òýòãýâýð, òýòãýìæèéí ñàí
íèéãìèéí õàëàìæ, àñðàìæèéí ¿éë÷èëãýýíèé
ñàí ãýñýí õî¸ð ñàíãààñ á¿ðäýíý.
Íèéãìèéí õàëàìæèéí ñàíãèéí îðëîãûí ýõ ¿¿ñâýð
íü ¿íäñýíäýý óëñûí òºñ⺺ñ îëãîõ ñàíõ¿¿æèëò
áàéäàã. Íèéãìèéí õàëàìæèéí ñàíã õàëàìæèéí
òýòãýâýð, òýòãýìæ, õºíãºëºëò, àñðàìæèéí
¿éë÷èëãýýíä çîðèóëàí çàðöóóëíà.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
¯éëäâýðëýëèéí çîðèóëàëòûí
ñàí:
Äýä á¿òöèéã õºãæ¿¿ëýõ, îðîí íóòãèéí
õºãæëèéí àðãà õýìæýýã ñàíõ¿¿æ¿¿ëýõ
çýðýã çîðèóëàëòààð õºðºíãº
òºâëºð¿¿ëíý.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Óëñûí çýýëëýã:
Ýíý íü óëñûí ìýäýëä ñàíõ¿¿ãèéí íººöèéã òºâëºð¿¿ëýõ íýã àðãà þì.
Òºñâèéí îðëîãî íü æèëèéí òóðø æèãä òºâëºðäºãã¿é, õàðèí çàðëàãà, ñàíõ¿¿æèëò òîãòìîë ãàð÷ áàéäàã ó÷ðààñ òºñâèéí àëäàãäëûã ñàíõ¿¿æ¿¿ëýõ ýõ ¿¿ñâýð øààðäëàãàòàé. Óã ýõ ¿¿ñâýðèéã áèé áîëãîõ, çàðöóóëàõ ñàíõ¿¿ãèéí õàðèëöàà íü óëñûí çýýëëýã þì. Çàñãèéí ãàçàð çýýë àâàõ ãîë ñóâàã íü òºâ áàíêíû çýýë, ¿íýò öààñ ãàðãàæ õºðºí㺠òºâëºð¿¿ëýõ, ãàäààä îðíóóä, îëîí óëñûí ñàíõ¿¿ãèéí áàéãóóëëàãûí çýýë çýðýã þì.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Çàñãèéí ãàçàð çýýë àâàõ ãîë
ñóâàã íü
1. Òºâ áàíêíû çýýë,
2. ¯íýò öààñ ãàðãàæ õºðºíãº
òºâëºð¿¿ëýõ
3. Ãàäààä îðíóóä, îëîí óëñûí
ñàíõ¿¿ãèéí áàéãóóëëàãûí çýýë
àâàõ
www.zaluu.comwww.zaluu.com
4. Ñàíõ¿¿ãèéí øèíæëýõ
óõààíû îíîëûí ¿¿ñýë, õºãæèë
1. Àíõäàã÷ íü àíãëèéí À.Ñìèò “Àðä ò¿ìíèé
áàÿëàãèéí ìºí ÷àíàð, ó÷èð øàëòãààíû
ñóäàëãàà” íýðòýé á¿òýýëäýý óëñûí
ñàíõ¿¿ãèéí ìºí ÷àíàðûí òàëààð àíõ
óäàà îíîëûí ¿íäýñëýëèéã òîäîðõîéëñîí
áàéíà. Òàòâàð íîîãäóóëàëòûí àæëûí
çîõèîí áàéãóóëàõ ¿íäñýí çàð÷ìûã
áîëîâñðóóëñàí.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Õýðýãëýýíèé áàðààíä òîãòîîñîí øóóä áóñ
òàòâàð íü òýäãýýðèéí ¿íèéã ºñºõºä
íºëººëæ, óëìààð ¿éëäâýðëýëèéí
çàðäëûã íýìýãä¿¿ëæ, ýíý íü ýöñèéí
ä¿íäýý áîðëóóëàëòûã áàãàñãàæ õýðýãëýýã
õÿçãààðëàõ áîëíî ãýæ ä¿ãíýñýí. Ò¿¿íèé
áîëîâñðóóëñàí îíîë íü êàïèòàëûí
õóðèìòëàëûã óðàìøóóëàõ, ¿éëäâýðëýõ
õ¿÷íèé õºãæëèéã ò¿ðãýòãýõýä ÷èãëýæ
áàéñàí.
À.Ñìèò
www.zaluu.comwww.zaluu.com
2. Äàâèä Ðèêàðäî
“Óëñ òºð, ýäèéí çàñãèéí óõààíû áîëîí òàòâàð îíîãäóóëàëòûí ýõëýë” íîìäîî á¿õ òºðëèéí òàòâàð íü êàïèòàëä, ýñâýë îðëîãîä íºëººëíº õýìýýí ä¿ãíýëò õèéæ, êàïèòàëä òàòâàð íîîãäóóëñíààð ¿ð á¿òýýëòýé õºäºëìºðèéã äýìæèõýä ÷èãëýãäñýí ¿éëäâýðëýëèéí
ôîíäûí õýìæýýã áóóðóóëíà, ìºí îðëîãîîñ òàòâàð àâàõ áîëñíîîð íýã áîë êàïèòàëûí õóðèìòëàëûã áàãàñãàõ, ýñâýë òàòâàð òºëºã÷èéí õýðýãëýýã áóóðóóëíà. Òàòâàð íü “èõýýõýí õîðòîé” ç¿éë ãýñýí. Òàòâàð ºñºõ, ýñâýë çàñãèéí ãàçðûí çàðäàë íýìýãäýõ íü àðä ò¿ìíèé
õýðýãëýýã áàãàñãàæ, óëìààð ¿éëäâýðëýëä ñºð㺺ð íºëººëäºã. Èéìýýñ çàñãèéí ãàçðûí çîðèëãî íü êàïèòàëûí õóðèìòëàëûã äýìæèõ ÿâäàë áºãººä ¿éëäâýðëýëèéã áóóðóóëàõã¿é áàéõûí òóëä àøãààñ
òàòâàð àâàõ øààðäëàãàã¿é ãýñýí ñàíàë äýâø¿¿ëæ áàéæýý.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
3. Àíãëèéí ýðäýìòýí Æåéìñ
Ñòþàðò Ìèëëü
Àìæèðãààíû õàìãèéí äîîä ò¿âøèíã õàíãàõ
õýìæýýíèé îðëîãîä àëáàí òàòâàð
íîãäóóëàõã¿é áàéõ ñàíàëûã àíõ äýâø¿¿ëñýí.
Ò¿¿íèé áîëîâñðóóëñàí “¿éë÷èëãýýíèé òàòâàðûí
îíîë”-ä óëñûí ç¿ãýýñ ¿ç¿¿ëæ áàéãàà òóñëàìæ,
äýìæëýãèéí îðîíä èðãýí á¿ð ººðèéí îðëîãûí
òîäîðõîé õýñãèéã óëñàä ºã÷ áàéõ íü ç¿éòýé ãýæ
¿çñýí.
Óëñûí çàðëàãà, òàòâàð õî¸ðûã áèå áèåíýýñýý
øóóä õàìààðàëòàé ãýñýí îíîëûí çàð÷ìûã àíõ
áîëîâñðóóëñàí
www.zaluu.comwww.zaluu.com
4. Ãåðìàíû Ã.Øìîëëåð,
Ì.Âåáåðü À.Âàãíåð
1870-ä îíä À.Âàãíåð óëñûí ñàíõ¿¿ãèéí òàëààð íýëýýä ºðãºí õ¿ðýýòýé ñóäàëãàà õèéæ, òàòâàð íîãäóóëàëòûí òàëààð 4 á¿ëýãò õóâààñàí 9 çàð÷ìûã áîëîâñðóóëñàí áàéíà. ¯¿íä:
1. òàòâàð íü õ¿ðýëöýýòýé ‟ õóâü õýìæýý íü ººð÷ëºãäºæ áàéõ
2. òàòâàð àâàõ ýõ ¿¿ñâýð ‟ îáúåêòûã çºâ ñîíãîõ
3. òàòâàð íîãäóóëàëò íü á¿õíèéã õàìàðñàí ‟àäèë òýãø áàéõ
4. òàòâàð íîãäóóëàëò íü èë òîä ‟ õÿëáàð ‟ õÿìä òºñºð ÿâàãäàõ
www.zaluu.comwww.zaluu.com
5. Ãåðìàíû ýðäýìòýí Ê.Ìàðêñ,
Ô.Ýíãåëüñ
“Êàïèòàë”, “Óëñ òºð ýäèéí çàñãèéí
óõààíû ø¿¿ìæëýë” çýðýã á¿òýýëäýý
Ìàðêñ øóóä òàòâàðûã äýìæèæ, ºñºí
íýìýãäýõ øàòëàë á¿õèé àøèã îðëîãûí
òàòâàðûã øóäàðãà òàòâàð ãýæ ¿çýæ áàéâ.
̺í òàòâàðûã íýìýãä¿¿ëýõ, õîðîãäóóëàõ
ýñýõ íü òºñâèéí îðëîãî, çàðëàãûí çºð¿¿
ÿìàð áàéõààñ øóóä øàëòãààëíà ãýæ
áàéñàí.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
6. Ìàðæèíàëèçì (marginal)
20-ð çóóíû ýõýí ¿åä ãàð÷ èðñýí. Ãîë
òºëººëºã÷èä íü Êàðë Ìåíãåð, Ôðèäðèõ ôîí
Âèçåð, Åâãåíèé ôîí Áåì-Áàâåðê.
ÀÀ-í õàðèëöààíä îðñîí ñóáúåêò¿¿äûí õ¿ð÷
áîëîõ õàìãèéí äýýä çýðãèéí ¿ð ä¿í áîëîí
àëäàæ áîëîõ àëäàãäëûí áàéäàëä ýäèéí
çàñãèéí øèíæèëãýý õèéæ, ¿éë àæèëëàãààíä íü
ä¿ãíýëò ºãºõ ¿íäñýí äýýð òóõàéí á¿òýýãäýõ¿¿í
¿éë÷èëãýý õýð àøèã òóñòàé áîëîõûã îíîëûí
õóâüä òîãòîîõ íü ìàðæèíàëèçìûí ãîë çîðèëãî
þì.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
7. Äæ.Êåéíñ
1936 îíä “Àæèë ýðõëýëò, õ¿¿ áà
ìºíãºíèé òóõàé åðºíõèé îíîë”
çîõèîëäîî òºðººñ ýäèéí çàñãèéã
çîõèöóóëàõàä îðîëöîõ øààðäëàãàòàéã
áàòàëñàí. Îíîëûí ãîë çàð÷èì íü “¿ð
ä¿íòýé ýðýëò” áºãººä óëñûí ç¿ãýýñ ýäèéí
çàñãèéí àìüäðàëä îðîëöîõ ãîë çàì íü
óëñûí çàðëàãà ãýæ ¿çñýí. Òºðèéí ç¿ãýýñ
óëñûí çàðäëûã íýìýãä¿¿ëýõ õýðýãòýé ãýæ
Êåéíñ ¿çýæ áàéæýý.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Õýðõýí ¿ð ä¿íòýé ýðýëòýíä
õ¿ðýõ âý?
Òàòâàð , Óëñûí çýýëëýã
Óëñûí çàðëàãà
¯éëäâýðëýë èäýâõæèæ,
àæèëã¿éäýë
“¯ð ä¿íòýé ýðýëò”
www.zaluu.comwww.zaluu.com
8. Íåîêåéíñ÷¿¿ä
1970-ä îíûã õ¿ðòýëõ áàðóóíû õºãæèíã¿é Æ.Êåéíñèéí çàëãàìæëàã÷èä áîëîõ íåîêåéíñ÷¿¿äèéí îíîëûã ñàíõ¿¿ãèéí áîäëîãîäîî ¿íäýñ áîëãîæ áàéâ. Òýä ¿ð ä¿íòýé ýðýëòèéã áèé áîëãîõûí òóëä “àëäàãäàëòàé ñàíõ¿¿æèëò”-èéí çàð÷ìûã õýðýãæ¿¿ëýõèéã ñàíàë áîëãîæ áàéâ. ª.õ, óëñûí ºð ºñºõèéã àíõààðàõã¿éãýýð óëñûí çàðäëûã íýìýãä¿¿ëýõ çàìààð ¿ð ä¿íòýé ýðýëòèéã áèé áîëãîõ õýðýãòýé ãýäýã. Óëñóóä òºñâèéí èõýýõýí àëäàãäàëòàé áîëæ, ýäèéí çàñàãò áýðõøýýë ó÷èðñàí.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Òºñâèéí àëäàãäëûã
áóóðóóëàõûí òóëä:
Øâåäèéí Ý.Ëèíäàëü, Ã.Ìþðäàëü çýðýã
ýðäýìòýä øèíý çàð÷ìûã áîëîâñðóóëñàí.
Ãîë ñàíàà íü ýäèéí çàñãèéí ìº÷ëºãèéí
äàãóó òºñâèéã áàëàíñæóóëàõ õýðýãòýé.
ª.õ, ýäèéí çàñãèéí ºñºëòèéí ¿åä ìºíãºí
õºðºíãèéí òóñãàé ñàí áàéãóóëæ, ò¿¿íèéã
ýäèéí çàñãèéí óíàëòûí ¿åä áèé áîëñîí
òºñâèéí àëäàãäëûã íºõºõºä çîðèóëàí
çàðöóóëàõ þì.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
9. Íåîêëàññèêóóä
1950-ä îíä Êåéíñèéíõíèé çýðýãöýý íåîêëàññèê
îíîë èõýýõýí ãàçàð àâñàí. Һ뺺ëºã÷èä íü
Ð.Ñëîó, Äæ.Ãåíðèê, À.Ðîááèíñ, Äæ.Ìèä,
À.Ìàðøàëë. Òýä òºðººñ ýäèéí çàñàãò
îðîëöîõûã ýñýðã¿¿öýæ, óëñûí çàðäëûã á¿õýëä
íü áàãàñãàõ, áîëîâñðîë, øèíæëýõ óõààíû
çàðäëûí õóâèéí æèíã íýìýãä¿¿ëýõ íü ç¿éòýé.
¯¿íèé çýðýãöýý òàòâàðûã áàãàñãàõ, òºñâèéí
àëäàãäëûã áóóðóóëæ, àëäàãäàëã¿é òºñºâ
çîõèîæ õýðýãæ¿¿ëýõýä òýäíèé îíîë ÷èãëýæ
áàéñàí.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
top related