ՀՐԱԶԴԱՆԻԳԵՏԱՎԱԶԱՆԻՋՐԱՅԻՆ ... · 2020. 6. 9. · iow, cwp, 19 Մարտի2019...

ՀՐԱԶԴԱՆԻ ԳԵՏԱՎԱԶԱՆԻ ՋՐԱՅԻՆՌԵՍՈՒՐՍՆԵՐԻ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՀԱՆՐԱՅԻՆ

ԽՈՐՀՐԴԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆ

Աջակցություն ջրի քաղաքականության բարեփոխումներին

Դեպի ջրային ռեսուրսների համապարփակ կառավարում

IOW, CWP, 19 Մարտի 2019 Հրազդան

The EU-funded Action “European Union Water Initiative Plus for Eastern Partnership Countries (EUWI+ 4 EaP)” is implemented by the UNECE, OECD, responsible for the

implementation of Result 1 and an EU member state consortium of Austria and France responsible for the implementation of Result 2 and 3. This document was produced

by UNECE and/or OECD and/or the EU member state consortium with the financial assistance of the European Union. The views expressed herein can in no way be taken

to reflect the official opinion of the European Union or the Governments of the Eastern Partnership Countries. This document and any map included herein are without

prejudice to the status of, or sovereignty over, any territory, to the delimitation of international frontiers and boundaries, and to the name of any territory, city or area.

ՀՐԱԶԴԱՆԻ ԳԵՏԱՎԱԶԱՆԻ ՋՐԱՅԻՆ ՌԵՍՈՒՐՍՆԵՐԻԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԽՈՐՀՐԴԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆ

ՇԱՀԱՌՈՒՆԵՐԻ ՀԱՆԴԻՊՈՒՄ– 19 ՄԱՐՏԻ 2019 ՀՐԱԶԴԱՆ

ԲՈԼՈՐՍ ՄԻԱՍԻՆԴԵՊԻ ՀՐԱԶԴԱՆԻ ԳԵՏԱՎԱԶԱՆԻ

ՋՐԻ ԼԱՎ ՈՐԱԿ

Աջակցություն ջրի քաղաքականության բարեփոխումներին

Դեպի Ջրային Ռեսուրսների Համապարփակ Կառավարում

ԱՋՀ- Հայաստան Արևիկ Հովսեփյան

Hrazdan River basin Factsheet - Armenia

10

Եվրամիության Ջրիշրջանակային դիրեկտիվ, նորարարական մոտեցում՝ ջրային ռեսուրսիպահպանությանը:

Ջրային ռեսուրսիկառավարում՝ Գետավազանայինկառավարման պլանիմիջոցով:

Բոլոր շահառուների ակտիվմասնակցություն ջրայինռեսուրսների կառավար-մանը՝ ներառյալ ՀԿ-ներն ուտեղական համայնքները:

Գետավազանի տարածք

Կապույտ գույնով գրվածի վերաբերյալ լրացուցիչտեղեկատվություն: http://www.euwipluseast.eu

Միլիոն բնակիչ30

Օժանդակել ջրային քաղաքականությանբարեփոխումներին

Ջրային ռեսուրսների կառավարումըհամապատասխանեցնել Ջրի շրջանակային

դիրեկտիվներին

6 երկիրՀԱՅԱՍՏԱՆ ԱԴՐԲԵՋԱՆ ԲԵԼԱՌՈՒՍ ՎՐԱՍՏԱՆ ՄՈԼԴՈՎԱ ՈՒԿՐԱԻՆԱ

ՓԱՍՏԵՐ ՀՐԱԶԴԱՆԻ ՋԿՏ ՄԱՍԻՆ - ՀԱՅԱՍՏԱՆ

ԵՎՐԱՄԻՈՒԹՅԱՆ ՋՐԱՅԻՆ ՆԱԽԱՁԵՌՆՈՒԹՅՈՒՆ` ԱՐԵՎԵԼՅԱՆ ԳՈՐԾԸՆԿԵՐՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ ԵՄՋՆ+

ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅԱՆ, ԽՈՐՀՐԴԱՏՎՈՒԹՅԱՆ և ԱԿՏԻՎՆԵՐԳՐԱՎՄԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՋՇԴ-Ի ԿՈՂՄԻՑ ՍԱՀՄԱՆՎԱԾ

ՊԱՐՏԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

• Համաձայն Եվրամիության և Հայաստանի միջև կնքած «Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրի» (2017 թ. նոյեմբերի 24-ին, 5 տարի ժամկետով ) և ՋՇԴ

• Գետավազանային կառավարման պլանի մշակում ՋՇԴ հոդված13

• Հանրային խորհրդատվություն և պլաների հրապարակում ՋՇԴ հոդված 14

5

ՋՐԻ ՇՐՋԱՆԱԿԱՅԻՆ ԴԻՐԵԿՏԻՎ

6

Նոր աշխարագրական տարածքԳետավազան

4 նորարական նպատակ• Ջրային կյանքի կարևոր դեր• Ջրի և էկոհամակարգերի լավ որակ• Հանրային մասնակցություն ջրային ռեսուրսների

կառավարմանը• Ջրամատակարարման ծառայությունների համար

ծախսածածկում

Գետավազանային կառվարման պլան- որպես հիմնական գործիք

Որոնք են գետավազանի հիմնախնդիրները

Որոնք են ջրի որակի նպատակները ջրային մարմինների համար

Ինչ գործողություններ է պետք ձեռնարկել այդ նպատակներին

հասնելու համար

ՀԱՆՐՈՒԹՅԱՆ ՆԵՐԳՐԱՎՄԱՆ ԻՐԱՎԱԿԱՆ և ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՇՐՋԱՆԱԿՆԵՐ

• Միջազգային համաձայնագրեր (Օրհուսի կոնվենցիա Հունիս 25, 1998)

« Տեղեկատվության հասանելիություն, հանրության մասնակցություն

որոշումների ընդունմանը»)

• ՋՇԴ (2000) Հոդվածներ և դրութներ հանրության տեղեկացվածության և

ներգրավում ապահովելու վերաբերյալ ՝ ԳԿՊ-ի մշակման երեք փուլերում

Ժամանակացույց և աշխատանքային պլան

Հիմնական խնդիրներ

ԳԿՊ-ի նախագիծ և միջոցառումների ծրագիր

• Ազգային օրենսդրություն

• ՀՀ Ջրային օրենսգիրք (2002) Հոդված 20- Հանրային մասնակցություն

Գետավազանային կառավարման պլան

7

ՄԱՍՆԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ (ՋՇԴ) ՀԱՄԱՁԱՅՆ

• ACTIVE

• INVOLVEMENT

8

Ակտիվ

ներգրավում

Խորհրդատվություն

Տեղեկացվածութուն

ՇԱՀԱՌՈՒՆԵՐ

Ով Ինչի համար

ԳԿՊ-ի վերաբերյալ

ցանկացած

տեղեկատվություն

Հետադարձ կապ

• Ժամանակացույց / աշ

պլան

• Հիմնական հարցեր

ԳԿՊ-ի

Որոշումների ընդոնում

ԳԿՊ-ի մշակման,

վերանայման ընթցքում

Երբ

Պարբերաբար

ծրագրի

ընթացքում

3 անգամ ամբողջ

ընթացքում

Ամբողջ ընթացքում

ԽՈՐՀՐԴԱՏՎՈՒԹՈՒՆ

Մասնակցության առաջին մակարդակ – խորհրդատվությունհասարակաության հետ

ՀՀ Կառավարութունը ապահովում է հիմնախնդիրների և ԳԿՊ-ի հասանելիությունը գրավոր առաջարկների տրամադրման համար, կազմակերպում է հանրային լսումներ և խորհրդատվություն, հարցաշարերի միջոցով ստանում է հասարակության հետադարձկարծիքը, հարցաշարը նախապես տարածում է բոլոր հասանելի և արդյունավետ միջոցներով, կազմակեպում է հարցազրույցներ և հարցումներ;

Հանրությունը պետք է ունենա ակտիվ ներգրավում, տրամադրիհետադարձ կարծիք հիմնախնդիրների վերաբերյալ, շեշտադրիբացթողումները

9

ԽՈՐՀՐԴԱՏՎՈՒԹՈՒՆ

Եր՞բ

Հանրությունը պետք է ներգրաված լինի և գործընթացի ցանկացածփուլում,

Ավելի շեշտադրված պետք է ներգրավված լինի որոշումներիընդունումից առաջ՝

1) ժամանակացույց և աշխատանքային պլան,

2) հիմնախնդիրներ,

3) բնապահպանական նպատակներ,

4) ԳԿՊ-ի և միջոցառումների պլանի իրականացում,

Ո՞վ

Հանրության ներկայացուցիչները (Ջրօգտագործողները, ՀԷԿ-երը, քաղաքացիները , ՀԿ …)

10

ԵՐԲ ՊԵՏՔ Է ՆԵՐԳՐԱՎԵԼ ՀԱՆՐՈՒԹՅԱՆԸ

ՋՇԴ սահմանում է – Անդամ Երկրները երաշխավորում են, որյուրաքանչյուր տարածքի համար նրանք հրապարակում են և հանրության կարծիքի համար հասանելի են դարձնում …..

1. Կառավարման պլանի մշակման ժամանակացույցը և աշխատանքային պլանը

2. Գետավազանի մակարդակում վերհանված ջրի կառավարմանհիմնախնդիրները

3. Գետավազանային Կառավարման Պլաների նախագծերը

• ԵՄՋՆ+ աջակցում է ՀՀ ԲՆ-ի և ՀՀ ԷԵԲՊՆ ունենալու հանրությանկարծիքը

11

ԵՆՋՆ+ օժանդակում է Հայաստանի ջրայինկառույցներին՝ մշակելու և վերանայելու գետավազանայինկառավարման պլանները, ըստ՝

ԵՄ վերջին մեթոդոլոգիաների

Լաբորատորիաների համարհավաստագրված սարքավո-րումների

Փորձագետների ուշահառունե- րիկարողությունների զարգաց-ման

Տարածաշրջանայինմակարդա- կով գիտելիքներիու փորձի փո-խանակման

ԳետավազանիԲնութագիր

Գետավազանային

Կառավարման Պլան

ՋՇԴ

աշխատանքայինմեթոդ

• Հավասարակշռություն հայկականկարգավորումների ու Եվրոպա-կան ՋՇԴ-ի միջև:

• Գետավազանային կառավարման պլանը օպերատիվ փաստաթուղթէ, որը վերաբերում է ջրօգտագործ-ման, աղտոտման, նպատակների ու միջոցառումների ծրագրի վերա-բերյալ բոլոր տեղեկություններին:

ԳԵՏԱՎԱԶԱՆԱՅԻՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՊԼԱՆԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ

1-ի հանրային խորհրդատվությունը՝ հիմնական մարտահրավերների ուաշխատանքային ծրագրի վերաբերյալ

Ովքեր են շահառուները

Ջրային ռեսուրսների կառավարման գործընթացիբոլոր շահագրգիռ մասնակիցները, ներառյալ ՀԿ-ները և տեղական համայնքները,

Հրազդանի գետավազանայինկառավարմանը ներգրավված են՝

նախարարությունների

ջրաավազանայինկառավարման մարմինների,

ջրօգտագործողների, գիտական ու հետազոտական

կազմակերպությունների քաղհասարակության և ՀԿ-

ների միջազգային ծրագրերի

ներկայացուցիչներ

Ինչու: ներդրումներըպլանավորելու և բնապահպանա-կան երկարաժամկետ նպատակ-ներին հասնելու համար:

Փետրվար-Մարտ

20192-րդ հանրային խորհրդատվությունը՝ Գետավազանային կառավարմաննախնական պլանի քննարկմանհամար

Հունվար-

Փետրվար

.2020

Հիմնականմարտահրավ

երներ ՀաստատվածԳԿՊ

ԳԿՊնախագիծ

ԴՈՒՔ ՆՈՒՅՆՊԵՍ ՇԱՀԱԳՐԳԻՌ ԵՔ

ՀՐԱԶԴԱՆԻ ԳԵՏԱՎԱԶԱՆԻ ՋՐԱՅԻՆ ՌԵՍՈՒՐՍՆԵՐԻԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԽՈՐՀՐԴԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆ

• Առաջին խորհրդատվությունը Հրազդանի գետավազանաումնախատեսվում է 12 Մարտի-12 ապրիլի 2019

• Նպատակը՝ հավաքել ձեր կարծիքը տարբեր եղանակներով :

• Հարցաշար

• Վեբ կայք

• http://www.euwipluseast.eu

• ՀՀ ԲՆ-ի http:// www.wrma.am

• ԱՋՀ - http://cwp.am; https://www.facebook.com/gwp.armenia/

• Շահառուների հանդիպում

19 մարտի 2019 Հրազդան

• Ձեր կարծիքները կփոխանցվեն ՀՀ ԲՆ և ՀՀ ՀՀ ԷԵԲՊՆ՝ գետավազանայինկառավարման պլանի բարելավման նպատակով

14

ՀԱՆԴԻՊՄԱՆ ՆՊԱՏԱԿ

• Հանրության իրազեկում

• Շահառուների հետադարձ կարծիքի հավաքում Հրազդանի

գետավազանային կառավարման պլանի բնութագրերի և

հիմնախնդիրների վերաբերյալ

• Համատեղ քննարկել Հրազդանի գետավազանի հետագա

հիմնախնդիրները

15

ՀԱՆԴԻՊՄԱՆ ՕՐԱԿԱՐԳ

• Մասնակիցների ներկայացում և հանդիպման նպատակի ներկայացում(20 րոպե )

• Հրազդանի գետավազանի բնութագրերի հակիճ ներկայացում (20 րոպե)

• Հանրային խորհրդատվության գործընթացի հակիրճ ներկայացում (20 րոպե )

• Քննարկում: 3 հարց (2 ժամ)

• Որոն՞ք են ավազանի բնութագրերի հիմնական բաղադրիչները:

• Որ՞ն է Ձեր կարիծքը վերհանած հիմնախնդիրների վերաբերյալ:

• Ձեր կարծիքով որոն՞ք են հիմնական գործողությունները ջրի որակիլավագույն կարգավիճակին հասնելու համար:

• Քննարկման արդյունքների ներկայացում (30 րոպե):

• Եզրափակում (30 րոպե):

16

ՃՆՇՈՒՄՆԵՐ և ՄԱՐԴԿԱՅԻՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆ

Կենցաղային կեղտաջրերը չեն հավաքվում և չեն մաքրվումբնակավայրերից կենցաղային և արդյունաբերական կեղտաջրերն անմիջապես թափվում են գետեր՝ մաքրման կայանների բացակայության և կոյուղու խողովակների մաշվածության պատճառով։

90%

Լքված հանքավայրերից ցրված աղտոտում ծանր մետաղնե-րով՝ Քասախի գետավազանում հալոցքների և հորդառատ անձրևների ժամանակ Թուխմանուկի լքված հանքավայրի և չռեկուլտիվացված պոչամբարի տարածքներից ծանր մետաղներ պարունակող պոչանքների լվացում և հոսք դեպիՀալվար գետ

Գյուղատնտեսությունից ցրված աղտոտում՝ հատկապեսՀրազդան գետի ստորին հատվածում, ինչպես նաևԱպարանի տարածաշրջանում

ՀՐԱԶԴԱՆԻ ՀԻՄՆԱԽՆԴԻՐՆԵՐԸ

18

Բարելավել խմելու ջրի մատակարարումը և կանցաղային կեղտաջրի հեռացման համակարգը

Գնահատել էկոհամակարգի էկոլոգիական կարգավիճակը՝ մոնիտորինգի զարգացման միջոցով

Կանխել մակերևութային ու ստորերկրյաջրերի աղտոտումը կենցաղայինկեղտաջրերով

Պահպանել ու ապահովել ջրային ռե -սուրսների արդյունավետ օգտագործում՝ կառավարման ու վերահսկման միջոցով

ԱՇԽԱՏԱՆՔԱՅԻՆ ԾՐԱԳԻՐԸ և ԺԱՄԱՆԱԿՑՈՒՅՑԸ

• Բութագրեր

• Հիմնախնդիրներ

• Գետավազանայինկառավարման պլան (2020)

19

Փետրվար –Մարտ 2019 :

Շահառուների և հարությանխորհրդատվություն

2019-2020: Նախագիծ

2020 միջանկյալ: Հանրայինխորհրդատվություն

2020: Ընդունում

2020-2026: Իրականացում

• Կարծիքների փոխանակում բնութագրերի վերաբերյալ (60 րոպե)

• Հիմնախնդիրների վերհանում (60 րոպե)

• Հիմնական գործողությունները ապագայի համար (30 րոպե)

20

ՔՆՆԱՐԿՈՒՄ

ՀԱՐՑԱՇԱՐԸ ՈՐՊԵՍ ԿԱՐԾԻՔՆԵՐԻ ՀԱՎԱՔԱԳՐՄԱՆԳՈՐԾԻՔ

• Հրազդանի գետավազանի վերաբերյալ հակիրճտեղեկատվություն

• Հիմնախնդիրներ

• Հիմնախնդիրների դասակարգում որպես գերակա, առաջնային և երկրորդային

• Հարցաշար

• Հիմնական քայլերը ապագայի համար

21

ՀԻՄՆԱԽՆԴԻՐՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՔՆՆԱՐԿՈՒՄ (2,5 Ժ) ԸՆԴՄԻՋՈՒՄ, ԱՇԽԱՏԱՆՔԱՅԻՆ ԽՄԲԵՐԻ ՁԵՎԱՎՈՐՈՒՄ

• Մտագրոհ և հիմնախնդիրների վերհանում (30 րոպե )

• Յուրաքանչյուր հիմնախնդրի քննարկում (40 րոպե)

• Ընդմիջում (1ժ)

• Բացթողումների բացահայտում (20 րոպե)

• Հարցաշարի ներկայացում (10 րոպե )

• Հարցաշարի լրացում (20 րոպե)

• Խմբերում քննարկման արդյունքների ներկայացում (20 րոպե)

22

ՔՆՆԱՐԿՄԱՆ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐ

Շահառուների հանդիպում Հրազդանում 19 մարտի 2019

EUWI+, ԱՋՀ –Հայաստան, 19 Մարտի 2019

24

Հանդիպման կազմակերպումԱՋՀ-Հայաստան

Սպասում ենք հարցաշարի պատասխաններին մինչ 2019 թ. Մարտի վերջըCwp.Armenia@gmail.com

•Արևիկ Հովսեփյան«Ազգային ջրային համագործակցություն» ՀԿ նախագահcwp.armenia@gmail.com

•Ալիսա Սավադյան«Հայաստանում գետավազանային կառավարման մասնակցայինպլանավորման համար գործողությունների պլանի իրականացմաննպատակով հաղորդակցության աջակցություն»ծրագրի համակարգողasavadyan@gmail.com

25

Շ Ն Ո Ր Հ Ա Կ Ա Լ ՈՒ Թ Յ ՈՒ Ն