amatlanahuatili tlahtoli tlen mexicameh ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan...

49
15 AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH NECHICOLISTLI SENTLANAHUATILOYAN Tlahcuiloli Tlen Axcan Ipatih San iyohtzi mocualchihqui ihuan moixnexti ipan Amatequichihuani Sentlanahuatiloyan 24-08-2009 In tlacatzin tlen Achtopan Tlayecanqui ipan Ejército Constitu- cionalista, calpixquetl tlen Chicahualo Tlanahuatiloyan Totlal- nantzin, ipan inin tonati onech titlanilia tlahtolmatilistli: V ENUSTIANO CARRANZA, Achtopan Tlayecanqui tlen Ejército Constitucionalista, calpixquetl tlen Chicahualo Tlanahuatiloyan tlen nochi Me xihco Tlaltlanahuatiloyan, nimech matiltia: Yehua in Hueyi Tlahtocan tlen monechico ipan inin altepetl ipan achtopan tonatih diciembre metztli tlen 1916 xihuitl, ite- chpan amatlanotzali tlen 19 septiembre tlen seha xihuitl, itlana- huatil Achtopan Tequihuacayotl, ipan motetonia tlen quihtohua 4 tlanahuaticayotl tlen mocualchiqui ipan 14 tonatih tlen seha metztli itechpohui tlahtolmatilistli tlen 12 diciembre tlen 1914, mochihqui ipan H. Veracruz, mopihuihqui Plan de Guadalupe tlen 26 marzo 1913 xihuitl, nelcuali nihmachilia nitlatitlanis inin: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH NE- CHICOLISMEH TLALTLANAHUATILMEH TLEN QUICUAL- CHIHUA TLEN MONEXTI IPAN 5 FEBRERO TLEN 1857. ACHTOHUI T OCAYOTL Pamitl tlen I: Tlamanahuilistli tlen nochi tlacameh Tlen se Tlanahuatihcayotl. Ipan Mexicameh Nechicolismeh Tlaltlanahuatilmeh nochi tlacameh quiasicamatiseh tlamana- huilistli tlen mani ipan inin Amatlanahuatili, nochi yehuan amo huelis molocotzos ihuan mocotonas, san queman nesis tlehueli tlamantli ihuan tlahtoli ipan Amatlanahuatili. Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/ Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Upload: others

Post on 06-Nov-2020

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

15

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH NECHICOLISTLI SENTLANAHUATILOYAN

Tlahcuiloli Tlen Axcan IpatihSan iyohtzi mocualchihqui ihuan moixnexti ipan

Amatequichihuani Sentlanahuatiloyan 24-08-2009

In tlacatzin tlen Achtopan Tlayecanqui ipan Ejército Constitu-cionalista, calpixquetl tlen Chicahualo Tlanahuatiloyan Totlal-nantzin, ipan inin tonati onech titlanilia tlahtolmatilistli:

venustiano carranza, Achtopan Tlayecanqui tlen Ejército Constitucionalista, calpixquetl tlen Chicahualo Tlanahuatiloyan tlen nochi Me xihco Tlaltlanahuatiloyan, nimech matiltia:

Yehua in Hueyi Tlahtocan tlen monechico ipan inin altepetl ipan achtopan tonatih diciembre metztli tlen 1916 xihuitl, ite-chpan amatlanotzali tlen 19 septiembre tlen seha xihuitl, itlana-huatil Achtopan Tequihuacayotl, ipan motetonia tlen quihtohua 4 tlanahuaticayotl tlen mocualchiqui ipan 14 tonatih tlen seha metztli itechpohui tlahtolmatilistli tlen 12 diciembre tlen 1914, mochihqui ipan H. Veracruz, mopihuihqui Plan de Guadalupe tlen 26 marzo 1913 xihuitl, nelcuali nihmachilia nitlatitlanis inin:

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH NE-CHICOLISMEH TLALTLANAHUATILMEH TLEN QUICUAL-CHIHUA TLEN MONEXTI IPAN 5 FEBRERO TLEN 1857.

Achtohui tocAyotl

Pamitl tlen I: Tlamanahuilistli tlen nochi tlacameh

Tlen se Tlanahuatihcayotl. Ipan Mexicameh Nechicolismeh Tlaltlanahuatilmeh nochi tlacameh quiasicamatiseh tlamana-huilistli tlen mani ipan inin Amatlanahuatili, nochi yehuan amo huelis molocotzos ihuan mocotonas, san queman nesis tlehueli tlamantli ihuan tlahtoli ipan Amatlanahuatili.

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 2: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

16

Moixcotona tlacahuentli ipan Sennechicolistli Mexihco Tlal-tlanahuatiloyan. In tlacahuentilmeh tlen hualahuih quiahuac ihuan calaqui ipan totlalnantzin quiasicamatiseh, ipampa inon, maquixtilistli ihuan tlamanahuilistli quen quiihtohuah tlana-huatilmeh.

Noihqui moixcotona nochi tlapinahualtilistli tlen hualah ipan tlacamecayotl, tlacayotl noso sihuayotl, xihuicahuitl, axnelcuali tlacayotl, masehualyotl, cocoliscayotl, teotlaneltoquilistli, tlah-tolyeyecolistli, yolquisalistli, tlanamictilistli, noso seyoc tlamantli tlen amo quitlepanitas tlacaitalistli tlen quinequis quiixcotonas ihuan quiixpetlas tlen intechpohui ihuan tlamaquixtilistli tlen tlacameh ihuan sihuameh.

Tlen ome Tlanahuatihcayotl. Tomexihco Tlalnantzin san se ihuan amo moxelos.

Totlalnantzin monelchihua ihuan monelhuayotia ipan mia-quintin masehual altepemeh tlen hualahuih ipan calpolmeh tla-camecayotl chanchihqueh ipan Anahuac totlalnantzin tlen que-man opehqui yancuic chantilistli ihuan mopialia tlen yehuan tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan.

In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan yolohtli yehua quiihtos ahquia huelis quiselis tlanahuatilmeh tlen masehual altepemeh.

In calpolmeh tlen masehual altepemeh, yehuan tlen mosen nechicohtoqueh, quipiah tlapialistli ihuan tlaiyocalistli, mo-chantlalihtoqueh ipan tlaltipactli ihuan quineltocah tlen ye-huan intequihua tlen hualah ipan intlaneltoquilis.

In tlatechpohuilistli tlen masehual altepemeh tlen ica mo-sennahuatiseh huelis mochihuas ipan se tlachihuali sentlana-huatili tlen melahuac quitlepanitas sentica Anahuac tlaltipactli. In tlacaitalistli tlen calpolmeh ihuan masehual altepemeh mo-chihuas ipan Amatlanahuatilmeh ihuan tlahtoltlanahuatilmeh tlen Tlaltlanahuatiloyan, inihuantihya monequi quiitaseh, no-chi tlen moihtohua ipan tlaneltoquilistli tlen inin tlanahuatica-yotl, noihqui tlayeyecoli tlahtolmecayotl ihuan tlalchantilistli.

A. Inin Amatlanahuatili quicualita ihuan quimanahuia tla-techpohuilistli tlen masehual altepemeh ihuan calpolmeh tlen

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 3: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

17

ica huelis mosennahuatiseh ihuan ica yehua mosenchanchi-huaseh tlen ica huelis:

I. Quiihtose quenihqui mosenhuicaseh ihuan monahuati-seh, moyolchicahuaseh, moyecanaseh ihuan quiyeyecoseh tlai-yocalistli.

II. Quitequihuis tlen yehuan intlanahuatil tlen ica huelis quixo-lehuaseh cualantli, moixcuiseh ipan huehueyi tlayeyecoli tlen ixnesi ipan Amatlanahuatili, motlepanitas tlanahuatil nemi-listli, tlacanemilistli ihuan cachi nelcuali, sihuayotl tlatlepanita-lis. In tlanahuatili quiyectlalis tletleno tlahtoli ihuan ohtlahtoli tlen ipatih quichihuaseh tlahtoltlasecahuanih ihuan caltequi-chihuanih.

III. Quin tequihuatlalis, quen quihtohua huehuetlahtoli ihuan huecapa tlanahuatili, tequihuequemeh tlen quiyecanaseh tequi-huecayotl tlen masehual altepeyotl, quitlepanitaseh tlapalehui-listli tlen sihuameh senticah ipatih inihuaya tlacameh, ipan se tlahtolmecayotl tlen quitlepanitas tlahtolmachiotl tlen nochi totlalnantzin ihuan sentlanahuaticayotl tlen tlaltlanahuatiloyan.

IV. Moahocuis ihuan moyolchicahuas inneltlahtol, intlama-tilis ihuan nochi tlehueli iyocalistli ihuan tlaixnestilistli.

V. Moyectlalis ihuan mocualtlalis chantilistli ihuan momal-huis intlalhua quen ixnesi ipan inin Amatlanahuatili.

VI. Moasicamatis, san monequi motlepanitas nochi tlaman-tli tlen ixnesi ipan Amatlanahuatili ihuan tlanahuatilamatl tlen itechpohui, noihqui intechpohuilistli tlen sequinoc moaxca-tihtoqueh noso tlen chantih ipan calpolmeh, huelis motequi-huis nochi tlen oncah ipan totlalnantzin campamo chanchihuah masehual altepemeh, san amo tlen sentica tlatequihuilistli tlen quiihtohua Amatlanahuatili. Tlen ica inin tlahtoli masehual cal-polmeh huelis mosen nechicoseh quen quihtohua tlanahuatili.

VII. Quin tequihuetlalis, ipan masehual altepemeh tlana-huatiloyan, tlen ixnesiseh ipan altepetlahtocan.

In Amatlanahuatilmeh ihuan tlanahuatilmeh tlen tlaltla-nahuatilmeh, quitlepanitaseh ihuan quitecpanaseh inin tlana-huatilmeh ipan altepemeh tlanahuatiloyan, tlen ica huelis qui-yolchicahuaseh tlapalehuilistli y tlanahuatili ixnestilistli quen moihtoa ipan huehuetlahtoli ihuan masehual tlanahuatili.

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 4: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

18

VIII. Mosentlalis ipan nochi tlaltlanahuatihcayotl. Tlen ica huelis momanahuis tlatechpohuilistli, ipan nochi tlahtolma-tilistli ihuan intlayeyecolpamitl campa ixnesiseh, iseltica noso sentica, monequi motlepanitas intlachihualis ihuan intlayeye-colistli quen moihtoa ipan Amatlanahuatili. In masehualmeh nochi cahuitl quipiah tlatechpohuilistli mopalehuiseh ihuaya se tlahtolcuepquetl ihuan temanahuiani tlen quiixmatih mase-hualtlhtoli ihuan masehual iyocalistli.

In amatlanahuatilmeh ihuan tlahtoltlanahuatilmeh tlen tlaltlanahuatilmeh quinescayotiseh quenihqui mosennahuati-seh ihuan mosenchanchihuaseh tlen cachi cuali quinextis tlenon quiixnehuiah ihuan quiyeyecohuah masehual altepemeh ipan se tlaltlanahuatiloyan, ihuan noihqui tlahtoltlanahuatili tlen ica quin ixitaseh masehual altepemeh quen se calpolmeh tlapale-huicayotl.

B. In Sentlanahuatiloyan, Tlaltlanahuatiloyan ihuan Altepe-meh Tlanahuatiloyan, ihuicpa huelis quinsenpalehuiseh mase-hualmeh ihuan quipolihuiltiseh tletleno tlaixpinahualtilistli, qui-yolitiseh caltlanahuatilmeh ihuan quiixnextiseh tlahtoltequitl tlen ica temachtli mochihuas tlatechpohuili tlen masehualmeh ihuan yolchicahuilistli tlen altepemeh ihuan calpolmeh, tlen ye-huan quisentica chihuaseh ihuan sentica tequichihuaseh.

Ihuicpa huelis mocotonas motolinicayotl tlen quincocolisma-ca in masehual altepelemeh ihuan calpolmeh, in tequihuecameh monequiliah:

I. Chicahuac mochihuas tequitl tlen ica moasis masehualyotl yolchicahualistli, ihuicpa huelis cachi cuali mochantlaliseh chinan-comeh ihuan mocualtlalis intlachialis altepemeh, ica tequichihual-sitli tlen eyih caltlanahuatilistli, inihuaya calpolmeh. In Altepetla-nahuatianih quiixtlaliseh nelcuali tlaxexeloli tomin tlaxtlahuili tlen calpolmeh huelis quiyecanaseh tlen ica mopalehuiseh.

II. Monelchihuas ihuan momiaquilis tlamachtilistli, nelcuali mopalehuis ometlahtol tlamachtilistli ihuan ompamitl tlahla-miquilistli, tlacuilol tlamachtilistli, motlamis iyoyoc tlamachti-listli, tlamachtil tequitilistli, ihuan huecapah ihuan nelhueca-pah tlamachtilistli. Moyeyecos se tlachihuali tlapalehuilistli

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 5: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

19

ihuicpa masehual momachtianih tlen nochi tlamachticayotl. Moitas ihuan mochihuas tequitlamachtilistli campa ixnesis tlen cayotl tlahlamiquilistli tlen quinextis xicnelhuayotl tlen masehual altepemeh, quen moihtoa ipan tlahtol tlanahuatili ihuan noihqui matlahtocan masehual calpolmeh. Moyolchica-huas tlatlepanitalis ihuan tlamatilistli tlen miaquintin iyocalislti tlen nesticateh ipan totlalnantzin.

III. Melahuac mochihuas maquiasicah tlapahtilistli ica mo-miaquilis tlen nochi Mexco tlachihuali tlapahtilistli, motequihuis masehual tlapahtilistli, ihuan noihqui mopalehuis tlacualistli tlen masehualmeh ica tequitlanahuatil tlacualistli, achi nemachyotl tlen conemeh.

IV. Mocualtlalis intlachialis masehual altepemeh ihuan calix-pa inemilispa ihuicpa nelcuali tlachixtoseh ihuan tlamahuisoseh, ica tequiyotl tlen huelis quiasiseh sentica tlapalehuilistli ihuan tlatzactoc tlapalehuilistli, ihuicpa huelis mochantiseh ihuan qui-cualtlaliseh ininchan, noso momiaquilis tlapalehuilistli tlen nochi tlanequilistli.

V. Mochihuas matlatzquican sihuameh ipan yolchicahualis-tli, ica tlapalehuilistli tequiyotl tlen tlaeliltilistli, momanahuis in-tlacayo, momactiliseh tlapalehuilistli tlen ica huelis momachtiseh ihuan tlatzquiseh ipan tlanahuaticayotl tlen ica mochanchihua masehual calpolmeh.

VI. Mohueyilis matlatl tlahtoltlamatilistli tlen ica huelis mo-sennechicoseh calpomeh, ica inon motlapos ihuan mopatlahuas hueyohtli ihuan huehca tlanohnotzalisltli. Mocualtlalis tlahtoli tlen ica huelis quicohuaseh, quitequihuiseh ihuan quimocui-tlahuiseh tlahatoltlamatilistli, quen moihtohua ipan itechpo-hui tlahtoltlanahuatili.

VII. Mopalehuis tequiyotl tlaeliltislitli ihuan yolchicahua-listli tlen masehual calpolmeh, ica tlachihualistli tlen ica huelis quiasiseh achi miac tomin tlaxtlahuili, motequihuis tlapalehui-listli ihuicpa sentica tlapalehuistli ihuan tlatzactoc tlapalehuilis-tli tlen ica moyolitis tequitl, motequihuis yancuic tlachihuali ihuicpa momiaquilis tlaeliltilistli, ihuan noihqui ihuicpa huelis quiasiseh tlachihuali tlen tlaeliltilistli ihuan tlanamacalistli.

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 6: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

20

VIII. Moyectlalis altepetlanahuatili tlen ica mopalehuiseh tlacameh tlen quistehua ipan masehual altepemeh, ipan tochan tlalnantzin noso ipan seyoc tlaltlanahuatiloyan, ica tlachihuali tlen moneltocas tlen tequitl intechpohui miltequitinih, mocual-tlalis intlacayo sihuameh, mopalehuis tequiyotl tlamachtilistli ihuan tlacualistli tlen conemeh, telpocameh ihuan ichpocameh sehcano ontequitinih; mosentlachilis mamotlepanita tlen inte-chpohui ihuan moixnestis tlaiyocalistli.

IX. Motlacaquiliseh masehual altepemeh queman moihcui-los Sentequiyotl Yolchicahualistli ihuan tlen tlaltlanahuatiloyan, ihuan altpetlanahuatiloyan, noso mamoamatlali tlen yehuan motlatlanilia ihuan motlanequiliah.

Ihuicpa huelis monelchihuas tlahtoli tlen monequilia ipan inin tlacuilolpamitl, in Tlahtocan tlen Hueyi Nechicolistli Tlana-huatiloyan, tlahtoltequichihuanih tlen tlaltlanahuatianeh ihuan altepetlanahuatianeh, campa yehuantin tlanahuatiah, quiixtla-liseh quenihqui motequihuis tomin tlen ica huelis quichihua-seh tlanahuatili ipan tomin tlayeyecoli tlen yehuantin quicuali-taseh, ihuan noihqui moihtos quenihqui tlapalehuiseh ihuan tlamocuitlahuiseh calpolmeh queman motequihuis in tomin tlayeyecoli.

San amo motlahtlacahuis masehual tlatechpohuilistli tlen ni-can moihtoa, calpolmeh ihuan altepemeh tlen yehuantin, nochi ocsequintin calpolmeh tlen masehual nesih, noihqui mopiali-seh seha tlatechpohuilistli quen moihtohua ipan tlahtoltlana-huatili.

Tlen 3 Tlanahuatihcayotl. Nochi tlacameh intechpohui quiseliseh tlamachtilistli. In Caltlanahuatiloyan –Sentlanahua-tiloyan, Tlaltlanahuatiloyan, Hueyi Altepetl Tlanahuatiloyan ihuan Altepetl Tlanahuatiloyan– temactilis conetlamachtilistli, ipehuayah tlamachtilistli ihuan telpocameh tlamachtilistli. In conetlamachtilistli, ipehuayah tlamachtilistli ihuan telpoca-meh tlamachtilistli, mosennechicoa ipan itlapech tlamachti-listli tlen nochipa motechnequilia.

In tlamachtilistli tlen temactilis Caltlanahuatiloyan tlapale-huis manochi moyecchihua intlacayo tlacameh ihuan sihua-

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 7: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

21

meh ihuan quinyolmatis maquitlasohtlaca totlalnantzin ihuan mamopialicah semanahuac icniyotl, ipan sennemilistli ihuan sen-tlapalehuilistli.

I. Quen tlasenmactilia 24 tlanahuaticayotl campa moihtoa momaquixtis teotlaneltoquilis, inin tlamachtilistli axcanah ipan motlalis teotlahtoli, ipampa inon axcanah mocalaquis teotlanel-toquilistli.

II. Tlayeyecoli tlen quiyecanas inon tlamachtilistli ipan mo-tetonis yancuic ixtlamatilistli, quicotonas axcuali tlahlami-quilistli, san molhui tlapalehuicayotl, axcuali tlaneltoquilistli ihuan axcuali tlaixyeyecoli.

Ihuan no ihqui:a) Mochihuas sentica tlanahuatiloyan, tlen quiihtosnequi

tlanahuatiloyan amo san tlanahuatil pamitl ihuan san tlana-huatil tlahtoli, yehua melahuac ipan motlalis tlachixcayotl tlen ica mosen palehuiseh ipan tomincayotl, tlasentilistli ihuan al-tepeco tlaiyocalistli;

b) Elis nochi Anahuac ipampa –amo acah mocualanchihuas ihuan moiyoca quixtis– quiasicamatis nochi tlen tech cuesoa, tlen quenihqui titequihuiseh topialis, quenihqui tihmanahui-seh tomaquixtilis tlahtoli, tomaquixtilis tomiyotl ihuan quenih-qui tihmanahuiseh ihuan timiaquiliseh toiyocalis, ihuan

c) Tlapalehuis matimosenhuicacah, tlen ica huelis moyol-chicahuas momachtiani, tlen ica tlatlepanitas, ihuan tetlacaitas ihuan quitlasohtlas ichanehuah ihuan nochi altepechanehque, noihqui ipan motlalis quiyeyecos inelhuayo icniyotl ihuan no-chi tlen intechpohui tlacameh, huelis quicotonas tlapalehuilis tlen san sequin tlacameh, teotlaneltoquilis, tlanechicol tlaca-meh, tlen sihuayotl, noso san inseltlacameh.

III. Ihuicpa melahuac mochihuas tlen moihtohua ipan ome tlahtolpamitl ihuan ipan ome tlatlapantli, Tlahtoani tlen Sentla-nahuatiloyan, quisennextis hueyi pamitl ihuan tequipamitl tla-machtilistli tlen conetlamachtilistli, ipehuayah tlamachtilistli ihuan telpochcameh tlamachtilistli ihuan Caltlamachtiloyan tlen nochi totlalnantzin. Ica inon, Tlahtoani tlen Sentlanahuatiloyan, quintlacaquilis tlen quiihtoseh tequihuaquemeh tlen Tlaltla-

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 8: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

22

nahuatiloyan ihuan Hueyi Altepetl Tlanahuatiloyan, ihuan no ihqui tlen quihtoseh altepechanequeh tlen tlapalehuitohqueh ipan tlamachtilistli, quen quiihtos tlahtoltlanahuatili.

IV. Nochi tlamachtilistli tlen temactilis Caltlanahuatiloyan amo tlainamaloh.

V. Ipihuiyah tlen temactilis ipan conetlamachtilistli, ipehua-yah tlamachtilistli ihuan telpocameh tlamachtilistli, quen moih-tohua ipan achtoh tlahtolpamitl tlacuiloli, in Caltlanahua-tiloyan quiolinis ihuan quipalehuis nochi sequinoc tlamantli ihuan tlachihuali tlamachtilistli –ipan motlalis ipehuayah tla-machtilistli ihuan huehcapan tlamachtilistli – tlen monequi ica moyolchicahuas totlalnantzin, quipalehuis yancuic tlatetemoa-ni tlamatilistli ihuan tequichihuali tlamatilistli, ihuan quiyol-chicahuas ihuan quiixnextis toiyocalis.

VI. In tlapianih huelis temactiliseh nochi tlamantli tlamachti-listli. Quen moihtos ipan tlahtoltlanahuatili, in Caltlanahuatiloyan tlatemactilis ihuan quitilanas ipatiloyan amatl tlen tlamachtilsitli mochihuas ipan tlamachtiloyan tlen tlapianih. Tlen itechpohui conetlamachtilistli, ipehuayah tlamachtilistli, conetelpoch tlama-chtilistli ihuan caltlamachtiloyan, tlen tlapianih monequiliseh:

a) Tlatemactiliseh in tlamachticayotl quen quiihtohua ohtli ihuan tlayeyecoli ixnesi ipan ome tlacuilolpamitl ihuan ome tlatla-pantli tlahtoli, ihuan noihqui motlepanitas pamitl ihuan tlamachtil-pamitl tlen moihtohua ipan eyi tlatlapantli tlahtoli, ihuan

b) Achtohui quiselis, ipan se ihuan se tlamantli, amatlacuiloli tlen tequihua, quen ixnesi ipan tlahtol tlanahuatili.

VII. In calmecameh ihuan sequinoc caltlanahuatiloyan huecapan tlamachtilistli tlen tlanahuatili quinmactilis inselne-milis, quipiaseh tlatechpohuilistli ihuan tlanahuatili mosenna-huatiseh, quiyecanaseh tlamachticayotl, tlatehtemolistli ihuan quiixnestiseh iyocalistli quen moihtohua ipan inin tlanahuati-cayotl, motlepanitas tlamachticayotl, tlatetemolistli ihuan mo-tlepanitas tlayeyecoli; yehuan quiixtlaiseh tlaixyeyecoli ihuan amatequitl; quiixtlaliseh quenihqui quinseliseh tlen yancuinih, mocualtlaliseh ihuan senyetoseh tlamachtianeh; ihuan ye-huan quimocuitlahuiseh in tlapialis. Tlahtoltequiticayotl, tlen tlamachtianeh ihuan noihqui tlen san tequitinih, mochihuas

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 9: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

23

quen moihtohua ipan pamitl A tlen Tlanahuaticayotl 123 tlen inin Amatlanahuatili, quen ihcuilohtoc ipan Tlanahuaticayotl tlen Tequitinih quen se itlanequilis nelcuali tequitl, mosentlalis ihuan tlasennemilistli, tlamachticayotl tlatlepanitalis ihuan tla-tetemolistli, ihuan noihqui intlachialis caltlanahuatilmeh tlen moihtohua ipan inin tlatlapantli tlahtoli, ihuan

VIII. In Hueyi Nechicolistli Tlanahuatiloyan, tlen ica qui-sentlalis ihuan quiyecanas tlamachtilistli ipan nochi Totlal-nantzin, quiquixtis tlanahuaticayotl tlen monequis, campa monextis itlatequihuilis tlamachticayotl tlen Sentlanahuatilo-yan, Tlaltlanahuatilmeh ihuan altpetlanahuatilmeh, quiixtlalis tomin tlen inin tlapalehuilistli altepenchantli ihuan quinextis tlatzacuilticayotl tlen tequichihuanih amo quichihuaseh noso amo tlanequiliseh mamochihua itechpohui tlanahuatili, ihuan noihqui tlen sequinoc amo tlatlepanitaseh.

Tlen 4 Tlanahuatihcayotl. In tlacatl ihuan sihuatl seha in-patih ipan tlahtol tlanahuatili. Inin amatlahtol tlanahuatili tla-palehuis mamocualtlali ihuan mamoyolchicahua chantli.

Nochi tlacameh ihuan sihuameh intechpohui quimatiseh ihuan huelis quiihtoseh quesquih conemeh quinequi quinpia-seh ihuan tla ehechca noso huehcahuas tlacatiseh.

Nochi tlacameh ihuan sihuameh intechpohui quinmanahui-seh ica cocolistli. In tlahtol tlanahuatili quiixtlalis tlahtolpamitl ihuicpa moselis tequitlapahticayotl ihuan quiihtos quenihqui mopalehuiseh Sentlanahuatiloyan ihuan nochi Tlaltlanahua-tilmeh ipan nochi tlapatihcayotl, quen moihtohua ipan XVI tlatlapantli tlahtoli tlen 73 tlanahuaticayotl tlen inin Amatla-nahuatili.

Nochi tlacameh ihuan sihuameh intechpohui quinialiseh cuali tlaltipactli ihuicpa huelis moyolchicahuaseh ihuan nel-cuali chanchihuaseh.

Nochi chantli itechpohui quipias nelcuali ihuan cuacualtzin cali. In tlahtol tlanahuatili quiixtlalis tlatequihuili ihuan tlapa-lehuili tlen ica huelis mochihuas inin tlanequilistli.

In oquichpilmeh ihuan sihuapilmeh intechpohui quipia-quipia tlacualistli, cuali tlacayonemilistli, tlamachtilistli ihuan cuali tlahtlalcahualistli tlen ica cuali moscaltiseh.

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 10: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

24

In tatahuan ihuan conetlapalehuianih quipiah tlanahuatili quitlachiliseh melahuac mochihuas inin tlatechpohuilistli. In Caltlanahuatiloyan tlapalehuis tlen ica monequis ihuicpa ma-motlacaitacah conemeh ihuan maquiasicamaticah tlen intech-pohui.

In Caltlanahuatiloyan amo quin ohui macas tlapianih ihuic-pa huelis tlapalehuiseh mamochihua tlatechpohuilsitli tlen co-nemeh.

Nochimeh tlacameh qui piah in tlatechpohuili ica qui pias tlaiyocalistli uan yolpactos ica nochi tlen te tlanehtia se Altepetl ipan ni tlamantli, nohquía ueli qui chihuas nochi tlen amatla-yacantli tlaiyocalistli. Nopa Altepetl qui ixnextis ipan tlemas ohtli uelis ma qui ixmaticah uan ma mo xoyahua in tlaiyocalistli, mo nequi qui tlepanitaseh nochi tlen ihiyoca qui tlamatilistli tlen no ixnextia tlemach ipan uan qui yoltiah quin tlepanitaseh in ne-milis. Amatlanahuatili qui ihtos quenihcatsah elis ohtli tlen ica nelia nochi ueliseh qui chihuaseh ipan in tlaiyocalistli.

Tlen 5 Tlanahuatihcayotl. Amo acah huelis quicotanaseh ma ipan motlali tequitl, tepostequitl, tlanamacalistli noso tequitl tlen yehua quicualmatis, san monequi tlen xitlahuac tequitl. In tlachihuali tlen inin tlamaquixtilistli san huelis mocotonas que-man quiihtos chicahualo Tlatzacuilticayotl, queman tlaixpanos tlen seyoc itechpohui, noso queman ihquinoh quiihtos tlana-huatiani, mohcuilohtos quen quiihtos tlahtol tlanahuatili, que-man tlaixpanos ipan itechpohui altepechantli. Amo acah huelis quicuiliseh tlen motlanilis ica itequih, san queman itlanahuatil chicahualo Tlatzacuilticayotl.

In tlahtol tlanahuatili quiixtlalis ipan se ihuan se Tlaltlana-huatiloyan, catlia ihqui tequiyotl monequi quinextis tequima-chiotl tlen ica huelis tequipanos, catlia ihqui monequi mochi-huas ihuicpa huelis quimacaseh tequitl ihuan tequihuameh tlen temacaseh amatl.

Ayac huelis quinahuatiseh matequith ihuan amo cuali quit-laxtlhuiseh tla yehua amo quinequi, san queman tequitl quix-cahuiliseh tequihuameh tlatzacuiltianih ipampa itlatlacolyo, yehua tlahtoli moixcuis ipan I ihuan II tlahtol tlatlapantli tlen 123 Tlanahuatihcayotl.

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 11: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

25

Tlen itechpohui altepetequiyotl, san huelis monahuatis, quen moihtohua iixcotiah tlahtol tlanahuatilmeh, tlen tepostlatopon-tli ihuan tlahtolamatinih, noihqui tlen tlahtocan tequichihuaneh ihuan tlen quintequihua tlaliah, xitlahuac noso amo xitlahuac. Te-quitl tlen queman tlatequihuataliah ihuan tech amatlaliah eltoc tlanahuatili mochihuas ihuan amo motlaxtlahuas; motlaxtlahuas sequin tequitl tlen nelcuali mochihuas quen moihtohua ipan Amatlanahuatili ihuan sequinoc tlahtol tlanahuatilmeh. Tlen nel-cuali tequitl mochihuas ipan altepechantli noihqui tlanahuatil-pa ihuan motlaxtlahuas quen mihtohua ipan tlahtol tlanahuatili ihuan moixcotonas queman quiihtos inin tlahtol tlanahuatili.

In Caltlanahuatiloyan amo huelis quicahuas mamochihua amatlahtoli, tlahtoli noso amatlacuiloli campa nesis moxolehua, mopoloa noso mocotonas tlamaquixtilistli tlen se tlacatl ipam-pa se tlehueli tlamantli ipantis.

Noihqui amo huelis moselis amatlacuiloli campa se tlacatl motemactilis ma quiquixtican, noso quicahuas se ome tonatih noso nochipaya quitequihuis itequiyo, tepostequiyotl noso tla-namacatiloyan.

In amatlahtoli tequiyotl san tlanequilis tlapalehuicayotl tlen ca-huitl moixtlalis ipan tlahtol tlanahuatili, ihuan amo huelis panos se xihuitl campa motlatlacahuis tequitiquetl, ihuan amo huelis quia-sis, ipan nochi tlamantli, campa quihtos quicahuas, quipolos noso quitlatlacahuis tlen itechpohui tlahtolyotl noso altepechantli.

Queman amo moquixtis amatlacuiloli tequiyotl, tlen itech-pohui tequitiquetl, san monequilis in tequitiquetl maquiquixti itlanahuatil tlen altepechantli, ihuan amo ipampa inon huelis quitlacayo tetzopaseh.

Tlen 6 Tlanahuatihcayotl. Huelis se quiihtos tlen quiyeyeco-huah ihuan amo huelis quicuatotoniseh ica tlatzacuilticayotl noso amatlanotzali, san queman se teixpanos, acahya titlahtlacahuis, quichihuas axcuali tlahtoli, noso tlaolinis ipan altechantli; tlen in-techpohui tlahtolmatilis Tecpantlanahuatiloyan tlatemactilis.

Ihuicpa tlachihuali tlen itechpohui tlahtolmatilis, in Sentla-nahuatiloyan, Tlaltlanahuatilmeh ihuan Iyolo Hueyi Altepetl, campa yehuan intlanahuatiloyan, quitoquiliseh inin tlahtolpe-hualistli ihuan tlahtolpechtli:

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 12: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

26

I. Nochi tlahtolmatilistli tlen quipiaseh tlanahuatianih, tla-chiluali, tlahtolchihuali tlen Sentlanahuatiloyan, Tlaltlanahua-tiloyan ihuan altepetlanahautiloyan, mosenmatis ihuan huelis motzacuas se ome tonatih ipampa ihcon monequi altepeco quen moixnextia ipan tlahtol tlanahuatilmeh. Ipan quenihqui mocua-machilis inin tlatechpohuilistli monequi moitas tlahtolpehua-listli tlen miac momatilistli.

II. In tlahtolmatilistli tlen itechpohui tlacanemilistli ihuan tlahtol ixnextilistli huelis motlapachos ihuan mocotonas quen quihtohuah tlahtol tlanahuatilmeh.

III. Nochi tlacatl, amo monequi quiihtos tlenon ica quite-quihuis, huelis san molhui quiasis tlatolmatilistli tlen altepeco, tlen itlaixnextilis noso quicualtlalis itlaixnextilis.

IV. Mocualtlalis tlahtolmecatl tlen ica se calaquis ipan tlahtolmatilsitli ihuan mochihuas tlahtolchihuali tlen saniman tlaitalistli. Inin tlahtolchihuali motetonis ipan nelcuali tlachi-hualmeh ihuan xitlahuac tlahtolmeh, ihuaya sentlananhuatili itequichihualis, tlen tequipanos ihuan tlaxolehuas.

V. Tlacameh intlanequilis monequi quipiaseh amameh ipan amatlapiali tlasencahuali ihuan quiixnextiseh ipan tlahtolme-catl, asitoc tlahtolmatilistli ihuan tlasencahuali tlen intequipa-nolis ihuan intequichihualis tlen tomin tlatequihuili altepeco.

VI. In tlahtol tlanahuatilmeh quiihtoseh quenihqui monequi intlanequilis tlacameh quichihuaseh tlahtolmatilistli tlen to-min tlatequihuili altepeco tlen quinmactiliseh tlacameh noso san tlatocayotl.

VII. In amo cuali tlachialistli tlen quiihtohuah tlahtolmeh quenihqui se quiasis tlahtolmatilsitli ipan altepco motlatzacuil-tis quen moihtohua ipan tlahtol tlanahuatilmeh.

Tlen 7 Tlanahuatihcayotl. Amo acah huelis quicotonas tlamaquixtilistli campa moihtohua huelis se tlahcuilos ihuan quinextis tlacuiloli tlen miac tlamantli. Amo tlen tlananahuatili ihuan amo acah tlanahuatiani huelis saniman axquicualitaseh, ihuan amo huelis tlatlaniseh tlatlanehuilistli inaxca tlachuiloli ihuan inaxca tepos amachihuani, ihuan amo huelis quicotona-seh amachihuani, tlen amo quipiah nepanyotl nemilistlil; san monequi quitlepanitaseh yolchantli, nelcuali nemilistli ihuan

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 13: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

27

altepeco yolsehuilistli. Amo queman huelis moichtequis tepos amachihuani quehuac yehua itlahtlacolpa.

In tlahtol tlanahuatilmeh tematiltiseh san quesqui tlahtoltla-nahuatili monequis tlen ica huelis mocotonas tlahtoli amatlapo-huali quincahuilseh, quintzacuaseh amatlacuiloli tlanamacanih, tlasasacanih, ihuan sequinoc tequintinih ipan caltlanamacatilo-yan tlen campa quisqui amatl tlatelhuili, san monequi achtohui monextis tla melahuac intlahtlacol tlen yehuan.

Tlen 8 Tlanahuatihcayotl. In tlanahuatianih ihuan altepe-co tequitinih quitlepanitaseh tlen itechpohui tetlatlanilistli, tla yehua mochihuas ica tlahcuiloli, san yamanic tlahtoli ihuan ica tlatlepanitalistli; ipan tlahtol chihualoh san huelis quitequihui-seh inon tlatechpohuilistli altepechanehqueh tlen Totlalnantzin.

Nochi tlen se motlatlanilis monequi moselis se amatl tlen tlanahuatiani ipan yohui tlahtoli, ihuan yehua itlanequilis qui-matiltis amo huecahuas tlacatzin motlatlaniani.

Tlen 9 Tlanahuatihcayotl. Amo huelis mocotonas tlen se itechpohui mosennechicos noso monechicos ica tlehtleya cuali tlahtoli; san huelis ihquinon quichihuaseh altepechanehqueh tlen Totlalnantzin, tlen ica huelis mocalaquiseh ipan tlahtolte-quihuacayotl tlen totlalpan. Amo tlenon tepostlatopontli nechi-colistli, intechpohui mocuayehyecoseh.

Amo huelis moihtos mocahua quiahuac tlanahuatili, ihuan amo huelis moxolehuas se hueyi nechicolistli ihuan nechico-listli tlen quiixtlalihtoc quichihuas se tlatlanilistli noso tlate-mactilis se tlahtolcualantli ipampa tlehtleya amo cuali tlachi-huali imaco tequihua, tla amo moihtohua axcual tlahtoli iixpah tequihua, ihuan tla amo mochihuas hueyi cualantli noso teix-panos tlen ica quimahmatis noso quitetzopas matlaxolehua quen yehuan quinequih.

Tlen 10 Tlanahuatihcayotl. Altepechanehque tlen Sen-nechicolistli Mexihco Totlalnantzin intechpohui quipiaseh te-postlatopontli ininchan, tlen ica momanahuiseh ihuan mopa-lehuiseh, san amo huelis mopialiseh tlen quiihtohua Tlahtol tlanahuatili tlen Sentlanahuatiloyan ihuan noihqui tlen qui-tequihuia Ejército, Armada, Fuerza Aérea ihuan Guardia Na-cional. In Tlahtol tlanahuatili tlen Sentlanahuatiloyan quiihtos

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 14: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

28

catlia ihqui tlamantli, tlayeyecoli, amatlanequilmeh ihuan ca-nin tlalpan huelis quinmactiliseh maquitequihuican tepostli altepechanehque.

Tlen 11 Tlanahuatihcayotl. Nochi tlacameh intechpohui huelis calaquiseh ipan Totlanantzin, ipanquisaseh, nemiseh inahuactipah, mochanpatlaseh, ihuan amo monequis amatla-cuiloli, amatlapanoli, amatlamanahuili noso sequinoc tlamantli amatlanequilmeh. Inin tlapechpohuili tlatzquitos ipan tetlatza-cuiltiani tequihua itlanahuatil, tlen queman oncas tlatemicti-listli noso tlahtlacoli, itlanahuatil tequihua tequichihuani, tlen queman amo nochi nesis ipan tlanahuatili tlen sehcanoh yohuih, tlen sehcanoh hualahuih ihuan nochi icualnemilis Totlalnantzin, noso axcualtlacameh sehcanoc ehuanih tlen chantih totlalpan.

Tlen 12 Tlanahuatihcayotl. Ipan Nochi Mexihco Tlaltla-nahuatiloyan amo tlaltemactiliseh pilcayotl ihuan huecauh tla-camecayotl, ihuan amo ipatih elis tlen sehcanoc tlali hualah pilcayotl ihuan tlacamecayotl tlanahuatili.

Tlen 13 Tlanahuatihcayotl. Amo acah huelis quiixpanti-seh ica iyohtzih tlanahuatilmeh noso tlasencahuali caltequichi-huaneh. Amo acah tlacatl noso tlanechicolistli huelis mopialis tlasenmanahuilistli, ihuan amo huelis quiselis miac tlaxtlahui-lis san tlen itechpohui altepetequitl ihuan tlen moihtohua ipan tlahtol tlanahuatili. Mocahua tlasenmanahuilistli tlen yaoyotl ihuicpa tlen tlahtlacoli ihuan tlaixpanihuilistli ipan yaoteca-yotl; amo ipampa inon in caltequichihuaneh yaotecayotl amo huelis quiaxiltiseh tlahtoli ipan sequinoc tlacameh tlen amo tlatzquitoqueh ipan yaotecayotl. Queman se tlahtlacoli noso axtlatlepanitali yaotecayotl ipan motlalis se masehuali, quiix-matis cuesoli altepeco tequihua tlen itechpohui.

Tlen 14 Tlanahuatihcayotl. Amo tlen tlahtol tlanahuatili huelis quicuilis tlen panohca tlahtoli tlen ica quitlahtlacahuis acahya.

Amo acah huelis quicotoniliseh tlamaquixticayotl noso tlen iaxcayo, itlapialis ihuan tlen itechpohui, san queman quiasis tlahtolmatilistli tlen hualah ipan caltlanahuatilmeh achtohui moixtlaliseh, tlen campa motlepanitas nochi tlen moihtohua ipan tlahtolchihualistli ihuan tlen moihtohua ipan Tlahtol

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 15: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

29

tlanahuatilmeh tlen achtohui ixnesqui tlen queman inin tla-mantli.

Ipan tlahtolmatilistli tlen tlatemictili amo acah huelis quiixca-huilis, san ipampa seha ixnesi tlahtoli, ihuan ipampa miac tlahtoli ipan mochihua, tlatzacuiltilistli tlen amo ixnesi ipan tlahtol tlana-huatili tlen iixcahuil tlahtlacoli tlen nican moihtohua.

Ipan tlahtolmatilistli tlen altepechantli, in mosentlatzacuil-tilistli mochihuas quen mihtotihua ipan tlahcuiloli noso tlaye-yecolistli tlen tlahtol tlanahuatili ihuan tla polihui inin ipan motlalis tlahtolpehualtilistli tlen tlatechpohuili.

Tlen 15 Tlanahuatihcayotl. Amo oncah tlatemactilistli tlen ica mochihuas amatlacuiloli ihuicpa quinmalahcahuaseh tlen tlahtol tlatlacahuianeh, ihuan no ihqui amo ihuicpa tlen nochi tonal tla-tlacahuianeh tlen hualahuih seyoc tlali campa quichihque tlatlaca-huili, amo tohuenyo mochihuaseh, ihuan no ihqui amatlahcuilo-li noso amatlahtoli campa ixnesis mopatlas tlanelchihualistli ihuan taltechpohuilistli tlen moixtlalia ipan Amatlanahuatili ihuicpa in tlacatl ihuan altepetlacatl.

Tlen 16 Tlanahuatihcayotl. Ayac huelis quicualaniseh itla-cayotipa, itlaixmatcahua, ichantla, amatinimeh noso tlen tla-pihpia tla amo onca se tlahcuiloli tlen quinahuatihtos se tlana-huatihquetl tlen quinamiqui, iuan quiihtos tlen tlahtlacoyotl ica quitlatsintoquiliah.

Nochi masehualmeh quipia intechpihulistli maqui pihpiya-ca intocayitl, quiasis, quiyecyencahuas iuan quiixpolos nom-pa, iuan nohquia quiihtos amo quinequi, tla ihquino quiihtos tlanahuatili, tlen quiihtos quema amo huelis mochihuas iuan ihquina quiihtos quenicatsa motlatis nompa tlahtlahpixquetl, iuan quitlalis ica seguridad nacional, iuan ihquina quiihtos orden público, seguridad iuan tlapahtili públicas onhquia tlen sequinoc intocayitl.

Amo huelis quiquixtiliseh amatlatsahtilistli tla amo quiihtos tlen melahuac tlanahuatihquetl tlen poder judicial iuan tla amo oncas anque quitelhuiya noso quiihtohua se amatlana-huatili mochia se tletelhuihcayotl, iuan quiihtos quenihqui quitlatsacuilseh itlacayotipa iuan oncas tlahtoltlaixnextili cam-pa moinhtos quenihqui panotos tlen quitlahtlacolhuiya iuan

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 16: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

30

monextis tla nehlia anque quitlahtlacoltia nehlia quichihtos tlahtlacoyotl.

Tequihueh tlen qui nechicos tlanahuatil amatl canih qui ihtoua aquin qui itsquiseh, qui uicas nopa tlahtlacolchihquetl iixpa tlanahuatihquetl tlen tetlatsacuiltía, nimantsi uan ya mo nechicos iixpah. Tlah amo qui chihuas ihquino qui tlatsacuilti-seh san queh eltoc pan tlanahuatilamatl.

Aquin ueli tlacatl ueli qui itsquisqui se tlahtlacolchihquetl tla qui ita tlahtlacolchihua que tlah quemah sanoc qui chihtoc, uan qui ui-cas iixpah se tlanahuatihquetl tlen itstoc echca, iuan niya, nimantsi qui uicas iixpa tlanahuatihquetl canih on mo tlateilhuiyah. Uan ni-mantsi qui ihcuiloseh nochi san quemah qui itsquihqueh.

San quemah nimantsi mo nequi, quemah onca se ueyi tlahtla-coli quehaínoh qui ihtoua amatlanahuatili iuan quemah qui mahuilia mamo chololti uan ihquinoh ax ma qui tlatsacuilti-cah, nopa elis san quemah amo ueli qui uicaseh iixpan tlana-huatihquel tlen te tlatsacuiltia pampa cahuitl, canih itstoqueh que tlah san queh tla eheltoc, uahca tequíhueh Tekiueh kanih on mo tlateiljuiyah mo nequi, ica ya ipampa, tlanahuatis qui itsquiseh, tlen qui ihtoua tlanahuatihqueamatl ipan mo tlacxi-lis uan qui ihtos quenihqui qui pehualti nochi tlanahuatilis.

Quemah qui itah acahya tlahtlacolchihua que tlah quema mo nequi nimantsi qui itsquiseh, tequieuh tlen te tlatsacuil-tia tlen qui selis amatla tlen qui tsactoqueh monequi nimantsi quiihtos tlah achiyoc qui tsactoseh que tlah tlah qui macahua-seh masqueh ayocmo qui sencahuaseh amatlanahuatili.

Tequihueh tlen tetlatsacuiltia, tlah qui tlahtlanis Tekiueh kanih on mo tlateiljuíyah iuan tla eli quemah mo sehcotilíah tlacameh tlahtlacolchihuaseh, uelis qui calaquiseh pan se cali se tlacatl, canih qui ihcuiloseh quenihcatsah nopa cali uan quesqui tonali tlen qui ihtoua amatlanahuatili, amo ueli pano omesempoualih tonali, san tlah quehaínoh mo nequi uan cuali quisas itlatehtemolistli, quin mocuitlahuiseh sequinoc tlaca-meh que tlah tlahquía tlen amatlanahuatili qui mocuitlahuia, que tlah quemah ueli choloua aquih tlahtlacolchihtoc tlah qui ixpanotoc amatlanahuatili. Ni tonali ueli mo ompahuiya, san quemah Tekiueh kanih on mo tlateiljuíyah qui ixpantis nohah

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 17: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

31

qui mahtoc quenque pehqui cuatotonilistli. Amo quemah ueli panos nahui pouali tonali qui pixtoseh se tlacatl pan se cali.

Nopa quemah mo sehcotilíah tlacameh tlahtlacolchihuaseh yohuantih mo ihiluiyah tlah eyih que tlah achi miyaquih tlaca-meh, uan ihquinoh tlahtlacolchihuaseh nochipa que tlah aha-chica, san queh eltoc pan amatlanahualiti tlen yaíno qui ihtoua.

Yon se tlahtlacolchihquetl ueli qui tsacuilihtoseh ne Tekiueh kanih on mo tlateiljuíyah qui panoso omesempouali iuan chi-cueyi cahuitl, iuan ni cahuitl mo nequi tlanahuatiseh ma qui quixtica que tlah ma qui uicacah iixpan tlanahuatihquetl; ni cahuitl ueli mo ompahuis quemah amatlanahuatili qui ihtoua tlen nechicolistli tlahtlacoli. Nochi tlen mo ixpanos tlahtoli tlen nica no ihtoua mo tlatsaquiltis ica tlahtoltlanahuatili.

Ipan nochi calcalaquistli tlanahuatili, tlen san tequíhueh te-tlatsacuiltia ueli qui chihuas, qui tlahtlanis Tekiueh kanih on mo tlateiljuíyah, quiihtos canih tlahtlachiaseh, aceya que tlah ahcéyohunatih quin itsquiseh iuan tlachetl qui temouah, uan san yainoh mo nequi qui chihuaseh tlen tlanahuatili, uan qui ihcuiloseh quemah tlamiseh, se amatl, canque mo tocaihcuilo-seh ome san tlachianih tlen techah caláqueh uan tla amo aqui que tlah amo qui nequis, qui tlalis tlen tlanahuatihquetl tlen calcalaqui.

Nochi te axcayo amo aca ueli qui ixpanos. Amatlanahuatili qui tlatsacuiltis nochi tlamantli tlen te tsacuilia uan te axcayo, amo ihquinoh elis quemah tlen in axca te mactiliya. Tequíhueh tlasencahquetl quiihtos ipatih, san quemah qui pixtos tlahto-li melahuac iuan qui tilantoqueh se tlahtlacoli. Amo quemah qui seliseh quemah nopa tlemach teaxca quemah qui ixpanoua iuan ayoh quitlepanita tlemach tlen te axca iuan ihquínoh quiih-toua amatlanahuatili.

San tequihueh te tlatsahuiltía nochi ni Ueyi Tlaltipactli, quitlahtlanihtos se tequihueh iuical iuan amatlanahuatili qui-cahuilis que tlah tlen quimaquixtía Tekiueh kanih on mo tla-teiljuíyah tlen itequih se Altepetl, te cahuilis ma quiixpanocah nochi tlen teaxcacamanali. Ihquino elis, quemah se tequihueh tlen ino iitequih quiihtos cenque iuan ipan tlachque amatl mo tlacxilía tlen te titlani, nohquia quiihtos, itoca tlen quichihque,

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 18: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

32

ahqueyohuantih mo ma macalaquihqueh iuan cuaitl. Tequi-hueh te tlatsahuiltía nochi ni Mexihco amo monequi tecahuilis ma quichihuacah ni, quemah eli itequi sequinoc tequiuehqueh tlah tequiuehtlalistli, tomintlahcialistli, amatlanamacalitsli, al-tepechantli, tequiyotl que tlah amatequiyotl, noihqui tlamatil-cayotl tlen se tlacatl quitsactoqueh ihuaya itemanahuihquetl.

Nochi ueyi tlanahuatihquetlmeh tlen tlasencahuah quipiaseh tequiuehmeh tlen qui tlacaquilis nochi tlahtlacoli ya qui senca-huas, nimantsi, ica nochi tlen monequi, tlah quin tlahtlanilia ma tetitlani matlahquia quichihuacah que tlah ma amo mo chihua uan ihquino amo ma pano seyoc tlahtlacoli iuan teihlis quenihqui mo tlatehtemoliseh tequiuehmeh, tlen mo nequi quimocuitlahui-seh sequin tequiuehmeh, quimouitlahuiseh ica yainoh san queh mo nequi tlen quin tsactoqueh uan tlen quin tlahtlacolchihuilihto-queh que tlah yaínih i ixmatcahuah. Mo nequi quin ihcuiloseh no-chi tlen oncas camanali tlen tequihueh ihuaya Tekiueh kanih on mo tlateiljuiyah uan sequinoc tequiuehmeh tlen yainoh in tequitl.

Tlen quin mactiliseh tlahtoli ma momacalaquicah quinne-chicoseh san tlen ualah pan amatlanahuatili. Tlen senquisati ipan tlacalaquistli tlen amo qui nechicoseh tlanequilistli, amo tleno ipatih elis tlahtoli ixnextilistli.

In tequihua tequichihuani huelis calpanos san ihuicpa quii-tas mochihtoc tlanahuatilpamitl tlen cuali chantli ihuan tla-mocuitlahuilistli; ihuan tetlanequilis maquinextilican amox-meh ihuan amameh campa ixnesi melahuac motlepanita amatl tlen tomintlachialistli, tlen ipan matlatzquilis ipan inin tlahtoli, tlen itechpohui ihuan tlahtol tlanahuatili tlen moihto-hua ipan chancalaquilistli.

In amatlatlatitlanilistli tlen tzactoc nemis ipan estafetas amo acah huelis quitlatlachilis, ihuan tla amo motlepanitas motlatza-cuiltis ica tlahtol tlanahuatili.

Queman san tlaeltos amo acah yaotecatl huelis mocahuas ipan teaxca chantli tla amo quinequis chaneh, ihuan amo hue-lis san molhui tetlanequilis tlapalehuilistli. Queman oncah yaoyotl, yaotecameh huelis tenequiliseh cochiscali, tlehueli tla-tequihuilmeh, tlacualistli ihuan sequinoc tlapalehuilistli, quen moihtohua ipan tlahtol tlanahuatili yaotecayotl.

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 19: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

33

Tlen 17 Tlanahuatihcayotl. Amo acah huelis iselti mo-macuepas, ihuan noihqui amo huelis quichihuas cualantli tlen ica motlatlanis tlen itechpohui.

Nochi tlacameh quipiah tlatechpohuilistli quiseliseh sentlapale-huilistli tlen Caltequichihuaneh tlen intequih nimantzin quichihua-seh intlanahuatil ipan cahuitl ihuan tlahtoli tlen quiihtoseh tlahtol tlanahuatilmeh, tematiltiseh tlasencahuali nimantzin, asitoc ihuan xitlahuac. Intequichihualis amo motlaxtlahuas, ipampa inon amo huelis quiquixtiseh tomin tlasencahualistli.

Amatlanahuatili qui ihcuiloseh quenihqui ueliseh mo senca-huacuaseh ipan sequih cualantli. Ipan tlatsacuiltlatilantli qui tlatlachiliseh nochi quenihqui mo ixtomas, qui itaseh cenihqui mo ixtlahuas se tehmatilistli iuan quiihtoseh quemah mo nequi qui mocuitlahuitoseh tequiuehqueh tlen te tlatsacuiltiah.

Nopa amatlatsacuiltiah tlen qui quetsaltía tlatehtemolistli tlen ica in tlahtol mo nequi quiixtomaseh in ixpan tlen miaquih tlacameh quin notstoseh ica uehcatonal tlen mo ixpanotoqueh.

In tlahtol tlanahuatilmeh tlen sentlaltlanahuatiloyan ihuan chinanco tlanahuatiloyan quiixtlaliseh tlen monequis ihuicapa moasis tlanelchihualistli maquixticayotl tlen Caltequichihua-neh ihuan tlen melahuac intequitiyo.

Ni Mexihco, in Altepetlmeh iuan in Iyolo Hueyi Altepetl quin mocuitlahuiseh ihquinoh ma onca tlen quin manahuiseh tlacameh tla quinequiseh iuan yohuantih quin tlaxtlahuiliseh, monequi eliseh cuahcualtsitsih uan no nequi qui itseh qui pia-seh nochi in amah iuan ihinoh uelis tequitiseh cuali nochi te manahuihquetl. Tlen quin tlaxtlahuiseh amo ueli elis yon achi pilquentsi tlen quiseliah tlen tequiuehmeh tlen Tekiueh kanih on mo tlateiljuiyah.

Amo acah huelis quiitzquiseh ipampa tlahuica tlen san al-tepetlacayotl.

Tlen 18 Tlanahuatihcayotl. San quemah oncas tlahtlaco-li tlen itlanequilis ma qui tsacuacah uahca oncas quenihqui quitsacuaseh se quentsi tlahtlacohquetl. In cayotl tlen inin tsa-cualistli seyoc tlen motequihuis ihuicpa quitlaxtlahuah tlatla-coyotl iuan uehca mocahuaseh.

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 20: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

34

Tlen qui yecchihuah canih tlaxtlahuaseh tlen tlahtlacolchih-toqueh, monequi mo cualcahuaseh in tlanahuatiltéqui, pan tequitl, quin nextiliseh in tequiohui, tlamachtiiloyan, chica-hualistli iuan ma mahuilticah iuan ihquinoh ma moxitlahua-cah iuan quin palehuiseh tlen quin tlatsacuiltihtoquehya ma calaquícah teipah in iuaya iuampoyouah iuan ihquinoh qui-mocuitlahuiseh ma ayoh tlahtlacolchihuas, no qui tlachiliseh tla oncas sequinoc tlamantli tlen ica quipalehuiseh pan amatla-nahuatili. In sihuameh quitlaxtlahuaseh tlahtlacoli ipan cayotl huehca tlen campa yetosqueh tlacameh.

Ni Hueyi Altepetl, in Altepemeh iuan in Iyolo Hueyi Altepetl uelih mo sencahuaseh iuan ihquinoh tlen tlaxtlahuah in tlatsa-cuil pampa tlahtlacolchihtoqueh iuan tlah yainoh itequih ma quitlamilticah in tlatsacuil ipan chantli tlen in axca aquinueli tlen yainoh in tequitlanahuatil.

In Sentlanahuatiloyan, Tlaltlanahuatilmeh ihuan Iyolo Hueyi Altepetl quiyectlaliseh, campa yehuan tlanahuatiah, se asitoc tlachihuali sentlapalehuilistli tlen mocahuiliseh ahquia hueyi tlahtlacoli quipiaseh quen quiihtohuah tlahtol tlana-huatilmeh ihuan asitoc matlactli ihuan ome xihuitl ihuan amo asi caxtoli ihuan eyi xihuitl, campa melahuac motlepa-nitas tlatechpohuilistli tlen quiasicaita inin Amatlanahuatili tlen nochi tlacatl, ihuan noihqui tlen sequinoc tlatechpohui-listli tlen quiihtohua nohua tlacameh moscaltiah quin tlachi-liah. In tlacameh tlen ayamo quipia matlactli ihuan ome xi-huitl, tlen tlehueli tlahtlacoli quichihua tlen ihcon quiihtohua tlahtol tlanahuatili, san huelis quin cualtlaliseh ihuan quin chanpalehuiseh.

In tequichihualo tlen tlachihualo ipan se tlanahuatiloyan inixcotiah caltlanahuatilmeh, caltequichihuaneh ihuan tla-nahuatianeh tlen melahuac quixmatih sentlapalehuilistli tlen conetelpocameh. Huelis motequihuis tlahtoli tlen ica quinye-canaseh, quinmanahuiseh ihuan quinpatiseh tla iquinoh mone-qui, tlen ica mosenpalehuis ihuan mosentlacaquilis tlen intech-monequis conetelpocatl.

Tlen sequinoc tlamantli sentlapalehuilistli monequi quiixtla-chiliseh inin tlachihualo, tla iquinoh monequi. Ipan nochi te-

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 21: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

35

quichihualistli tlen ininpan motlalis conetelpocameh, moixtla-chilis tlanelchihuali tlen melahuac tlanahuatili, ihuan noihqui isentlanahuatil tlen tequihuaquemeh quichihuah tlatitlantli ihuan tlen tetlatzacuiltiah. Inin tlatzacuiltili monequi ihuaya moixtlalis nemilistli ihuan motemos ocsepa mochantlalis cone-telpocatl, ihuan noihqui nelcuali moscaltis ihuan motlalamic-tis. In caltzacualistli san motequihuis queman melahuac monequis ihuan amo huecahuas, ihuan huelis mocahuilis inihuaya cone-telpocameh tlen quipanotoqueh matlactli ihuan nahui xihuitl, tlen tequichihuani axnelcuali nemih ihquino quiitoseh.

Tlen tlaxtlahuah in tlatsacuil tlen mexihco ehuaneh, tlen quintzactoseh sehcanoc tlaltipactli, huelis quinhualicaseh ipan totlalnantzin ihuicpa quitlaxtlahuaseh tlahtlacoli quen ixne-si ipan tlachihuali ma calaquicah teipah in iuaya iuampoyouah tlen ixnesi ipan inin tlanahuaticayotl, iuan tlen tlaxtlahuah in tlatsacuil tlen sehcanoc tlali tlahtlacolchihqueh quiihtlacoh ueyi altepetl que tlah san tlahtic altepetl, huelis quinhuicaseh tlali campeca hualohuih noso chantih, ipan motlatzquiltiliseh ama-tlahatoli tlen Hueyi Semanahuac tlen mochihtos itechpan inin tlahtoli. Quin panoltiseh tlen quin caltsactoqueh elis san tla quinequis iuan qui ihcuiloseh maquichiuaca.

Tlen quintlatzcuiltitoqueh, quenihqui tlehueli tlamantli moixtlalia ipan tlahtol tlanahuatili, huelis tlaxtlahuaseh tlah-tlacoli ipan caltlatzacuiltiloyan tlen echca mocahua ininchan, ipampa ihquinon calaquis teipah in iuaya iuampoyouah. Ni tlanahuatili amo motequihuis quemah miac tlacameh mo se-hcotiliah tlahtlacolchihuasnequih yon amo mo tequihuis que-mah onca tlacameh tlen mo nequi quin nelmocuitlahuihtoseh.

Canih sanoc quentsi quin calstactoseh iuan tlen quin tsato-quehya pampa tlaxtlahuah in tlatsacuilis tlen ica miaquih mo sencahuah tlahtlacolchihuah uahca oncas se caltlatsacuilo-yan san para yohuantih. Tequiuehmeh tlen yainoh in tequih ueli amo ma monelnechicocah tlahtlacolchihquehmeh iuan tlen tlatsacuiltlaxtlahuah tlen ica miaquih mo sencahuah tlah-tlacolchihuah in uaya sequinoc, amo ihquinoh elis quemah moechcahuiyah ihuaya in temanahuihquetl, iuan monequi achimás quin mocuitlahuihtoseh tlen nopaya quin caltsacto-

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 22: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

36

seh. Ni tlanahuatili no ueli mo tequihuis quemah onca tlaca-meh tlen monequi quin nelmocuitlahuihtoseh, san queh eltoc ipan amatlanahuatili.

Tlen 19 Tlanahuatihcayotl. Amo acah tequihuah tlahtol-tlanahuatihquetl huelis quiquetzas acaya quipano expoali ma-tlactli ihuan ome cahuitl, queman pehuas imaco elis tlahtlacoh-quetl, tla amo oncah amatlatilantli tlen tlahtlacoltehtemolistli campa moihtos: tlen tlahtlacoli quicahuiliah, canin mochihqui, cahuitl ihuan tlenon ica mochihqui, ihuan tlahtoli tlen quiix-nextis mochichqui tlahquia iuan se amatlanahuatili qui ihtoua nompa eli tlahtlacoli iuan maonca tlemach tlen qui ixtextia nom-pa aquin quinequih qui tlatsacuiltiseh quichihtoc que tlah mo calaquih in iuaya sequinoc quichihuaseh.

Tekiueh kanih on mo tlateiljuiyah san uelis qui tlahtlanis tequi-huehtlatsacuiltihquetl ma qui tsacuacah se quentsi quemah quii-tahca sequinoh ohtli iuan yon ica inoh ax moechcauia tlahtlacoh-quetl canih qui tlatsacuiltsinequih, qui tlatehtemoliah itlahtlacol, qui mocuitlahuiah aquih qui ixpanotoc, que tlah tlen quiitaqueh tlahtlacolchihqui que tlah nochimeh iuampoyouah, iuan nohquia quemah nompa qui tlatehtemoliah qui notsah sehcoyoc ica seyoc tlahtlacoli que tlah qui tlatscuiltihtoquehya pampa san quinequi quichihqui seyoc tlahtlacoli. Uahca tequihueh te titlanis ma quitsa-cuacah se quentsih nimantsih, nochipa mochihuas ihquinoh, san quemah mo sehcotiliah miaquih tlahtlacolchihuaseh, san quineh-que quimictiseh, te ahuiltihqueh, te caltsahqueh canahya, tlahtla-coli cani qui tequihuihqueh tlenueli ica tecocoseh tlahquia que tlah tlahquia tlen toponi, nohquía quemah eli ueyi tlahtlacoli tlen que-hani quitocaxtiya amatlanahuatili quiixpano to tlalticpac, acahya qui tsacuilia ma mo cualchihua que tlah chicahualistli.

Amatlanahuatili quiihtos quemanque tequihueh uelis quin macahuas tlacameh tlen quipiah amatlatilantli tlen tlahtlacol-tehtemolistli.

Ni cahuitl cani monequi qui ihcuiloseh amatlatilantli tlen tlaht-lacoltehtemolistli huelis mohuecahuilis san queman motlatlanilis tlahtlacoani, quen quiihtos tlahtoltlanahuatili. Queman mohueca-huilis quiquetzaseh tlen ica quitlatlacahuia huelis tetlatzacuiltis tlahtol tlanahuatili. Tequihuah tlen imaco caltlatzacuali campa

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 23: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

37

quipixtoqueh tlahtlacoani, tlen amo quiselis amatl tlaixcopincayotl campa ixnesi amatlatilantli tlen tlahtlacoltehtemolistli uan tlen qui ihtos ma qui tsacuacahya quentsi, que tlah tlahtlanilistli tlen qui ompahuia cahuitl tlen qui tocaxtia ni Hueyi Amatlanahuatili, mo-nequi quimatiltiseh tlasencahquetl tlen inin tlahtoli saniman que-man asis tonatih ihuan, tla amo quiselis amatl tlen nican moihtoa panos eyi cahuitl, huelis quimacahuas tlahtlacoani.

Nochi ohtequitl motoquilis pampa tlahquia panoc que tlah tlenueli tlahtlacoli qui ixnextihtoqueh ipan amatlatilantli tlen tlahtlacoltehtemolistli. Tla ipan ohtli tlatehtemolistli ipannesis seyoc tlahtlacoli amo ihuical tlen sanoc qui tehtemolia, monequi quipehualtiseh seyoc tlatehtemolistli no iyoca, masqueh teipah quena ueli quin sehcotiliseh, tlah ihquino ueli mochihua.

Tla quipixtoquehya teipah amatlatilantli tlen tlahtlacoltehte-molistli ipampa mo sehcotilihqueh miaquih tlahtlacolchihqueh se tlahtlacolchiquetl cholohtehua que tlah quiuicah iichpah se-yoc tequiueh ipan seyoc tlaltipactli, uahca san panoh mo quet-saltis tlahtlacoltehtemolistli uan nohquia ayoh nehnemis cahuitl catli mo ixpolos itequi tlen tequihueh quitlahtacoltemolia.

Nochi axcuali tlahtoli tlen queman quinilpiseh noso quintza-cuaseh, nochi tlacuatotonili tlen mochihuas ihuan amo tlen xitla-huac tlanahuatili; nochi altepeco tlaxtlahuili, ipan caltlatzacuali, nochi yehua axcual nemilistli tlen moxitlahuas ica tlanahua-tilmeh ihuan tlatzacuiltilistli tlen tequihuameh.

Tlen 20 Tlanahuatihcayotl. Tlahtlacoltehtemolistli mone-qui elis moteilhuiseh iuan ica intlahtol camanal. Tlen tlahtoli tlayacanas monequi elis nochimeh ueliseh qui matiseh, mo ix-cotemiliseh ica tlahtol, san sehco qui quixtiseh in tequih, moh-motsquitoc in tequih elis iuan monequi itstoseh tlen mo ixcote-miliseh se tlahtlacoli iixpah tequihueh.

A. Tlen tlahtoli tlayacanas:I. Tlahtlacoltehtemolistli quitemos maixnesi quenihcatsa

panoc tlahquia, qui mocuitlahuis aquin amo tleno quichihtoc, nochi quichihuas quitlatsacuiltis tlahtlacolchihquetl iuan amo san queni mamo cahua iuan maqui cualtlali canque tecocoh;

II. Nochi tlacaquilistli quichihuaseh ixpah tequihueh, amo quemah seyoc qui cahuilihtehuas itequih quemah quitlachi-

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 24: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

38

liseh quenihqui quiixtomah iuan quitlaliliah ipatih nochi tlen ica momanahuiah, yainih amo canah quin tsacuiliseh san queh yohuantih uelih iuan quicuamachiliah;

III. Tlen inacayo sentencia san quicalaquiseh tlen ica moma-nahuiseh nochi tlen quiitaqueh quiixtohtonqueh pan in tlaca-quilis iixpan tequihueh. Amatlanahuatili quiihtos cemah amo uelis que tlah tlen monequi iuan ihquinoh qui seliseh iixpan te-quihueh ica mo manahuiseh quemah ayimo itonal, iuan ihqui-noh nonequi mo ixnextis nimantsi;

IV. Camanali mo ixtomas iixpah tequihueh tlen amo canah quiixmati tlen ica asitoqueh nopaya. In camanal tlahtol tlen ica momanahuiseh iuan nochi tlenueli tlen ica mo manahuiseh no ixtomas inixpah aquin ueli sequinoc tlacameh, mo ixcoiluiseh tlemach iuan qui tequihuiseh san in tlahtolcamanali;

V. Tlen imahmal quipias quiixnextis se tlacatl itlahtlacol elis aquin te tlateilhuia, san queh quiihtos amatlanahuatili tlen te-tlatsacuiltia. Iuan tlen mo ixcoihliah san se in uical quin tlaca-quilis tequihueh quemah acahya quimamaltiah se tlahtlacoli que tlah tlen momanahuiya, quehani quichihtiaseh;

VI. Amo ueli yon se tequíhueh mo sencahuas tlahquía iuaya acahya tlen mo teilhuiya tlah nopaseh amo aqui, nochipa mon-equi qui tlepanitaseh tlahtoli quiihtoua mo ixcotemiliseh in ca-manal, amo ihquinoh elis san quemah ihquinoh te cahuilis ni Hueyi Amatlanahuatili;

VII. Quemah pehquía tlahtlacoltehtemolistli, iuan axmo tlahcotlalis tlen quinmatiltiah se tlahtlacoli, ueli nimantsi tlamis tla onca tlamantli iaun tecahuilia amatlanahuatili. Tla aquih quinmamatiltiah se tlahtlacoli quiselia iixpah tequihueh tlen yainoh itequih, ica iselti iuan quimahtos nochi tlen ueli panos, quena tlahtlacolchihqui iuan onca tlemach qui ixnextia quena ihquinoh panoc, nopa tequihueh quin notsas se tonali quica-quiseh in tlatsacuil. Amatlanahuatili quiihtos cenihqui uelis qui palehuiseh nopa tlahtlacolchihquetl quema ica iselti qui selih i tlahtlacol;

VIII. Tequihueh san te tlatsacuiltis quemah nelnelia onca tle-mach quiixnextia nopa aquin qui tlahtlacoltemolia ipampa pa-noc tlahtlacoli;

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 25: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

39

IX. Nochi tlenueli tlen quiixnextia se tlahtlacoli tlah qui ma-tih quiquixtihqueh pampa te cocohtoqueh pan se tlacatl que tlah itlapialis amo tleno ipatih elis, ihuan

X. Tlen tlahtoli tlayacanah pan ni tlanahuatili, no motlepa-nitaseh quemah mo camanalcaquiseh iixpah tequihueh mas-queh ayi pehua canih qui tlahtlacoltemiliseh.

B. Tlen qui tlepanitaseh tlen aquin qui mamaltía se tlahtla-coli:

I. Monequi quineltoquiliseh amo tleno quichihtoc tlah ayi-mo onca se amatlatsacuiltili cani qui pantilihtoqueh nochi it-lahtlacol quiixtomahca tequiueh tlen quiixmatqui;

II. Qui ihtos tlemach iixpah tequiueh que tlah amo tleno quiihtos. San queh qui itsquiseh no mequi quiihliseh nochi tlen ipampa ian quiilhuiseh quicahuilia amatlanahuatili amo tleno quiihtos, amo mo ihtosnequi qui ixpanos tlanahuatili. Amo que-mah nonequi elis ihuan motlatzacuiltis ica tlahtlacoli tlanahua-tili, nochi tlatzactli, tlatetzoptli ihuan tlahuitectli.In yoltlahtoli tlen qui chihuas tla ax aqui iuaya itemanahuihquetl amo tleno ipatih elis;

III. Ma quiihlicah, quemah qui itsquiseh iuan quemah itstoh-ca iixpah aquin tequihueh quiixmati achihtoui tlahtlacoli que tlah tequihueh, nochi tlen quimamaltíah iuan nochi tlen qui tlacahuilia tlanauatili. Quemah pa miaquih mo sehcotiliah tlah-tlacolchihuasnequih, tequihueh ueli quin cahuiliah ma axmo ixpanti in tocah yon tlen quih tlateilhuihtoc.

Tlanahuatili quiihtos quenihqui quipalehuiseh aquin quin-mamaltia se tlahtlacoli, tlen ya qui tletehtemolía que tlah aquin quitlatsacuiltihquehya ica momapalehuiseh achi cuali quitla-tehtemolise itlahtlacol iuan quitoquiliseh tlahtlacoli cani mia-quih mo sehcotiliah tlahtlacolchihuah;

IV. Quiseliseh itlahtolpalehuianeh ihuan sequinoc tlamantli tlen quena nesi cuali tlen quiixnextis, momactilis cahuitl tlen quiihtos tlanahuatili ihuan quipalehuiseh tlen ica huelis mo-nextiseh tlacameh tlen huelis quitlahtolpalehuiseh, san queh qui ihtoua tlanahuatili;

V. Quiihtoseh tlah tlahtlacolchihqui que tlah amo iniixpah miaquih tlacameh quinihlis se tequihueh que tlah eyih tequi-

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 26: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

40

huemeh tlatsacuiltíanih. Amo uelis itstoseh sequinoh tlacacto-seh san quemah tlanahuatili amo te cahuilia, pampa amo cuali qui chihua to tlaltipac, tlah tlaahcomanas se altepeco, quin mo-cuitlahuiyah itlahtolpalehuianeh iuan conemeh, quemah ueli ixnesi tlemach tlen tlanahuatili quiihtoua amo moixnexticah, que tlah quemah tequiuehmeh moyolilhuiyah onca tlemach tlamantli iuan quiihtouah amo mamo ixnexti.

Quemah miaquih mosehcotilia tlahtlacolchihuah, nochi tlen itequih tequihuemeh tlen quin tlahtlacoltemoliah ueli quipias ipatih, quemah ayoc ueliseh quiixpantiseh iixpan tequihueh quemah monequi que tla quema onca se mahmauilistli ihuaya se itlahtolpalehuianeh que tlah aquin qui cocohtoqueh. Amo moihtosnequi qui ixpanoseh aquin qui mamaltiah tlahtlacoli ueli quiuicas seyoc tlemach tlamantli uan ihquinoh qui ixnextis amo cuali eliyaya;

VI. Huelis quimactiliseh nochi tlahtolmatili tlen motlatlani-lis tlen ica mopalehuis ihuan ixnesi ipan ohtequichihuali.

Aquin quimamaltiah tlahtlacoli ihuaya i manahuihquetl ue-lis quimatiseh nochi tlen tlatehtemolistli quipia tequihuemeh quemah nese quicaltsactoquehya iuan qui seliseh itlahtol que tlah quinequin tlemach camanaloseh ihuaya. Nohquia, que-mah ayi panos tlen achtoui iixpah tequihueh ueli quixmatis nochi tlen quipia, iuan ihquinoh qui cualtlalis tlemach ica mo-manahuis. Nica ayohmo ueliseh quitlatiseh tlen quichihuaseh tlatehtemolistli, san quemah amatlanahuatili ihquinoh quiih-toua iuan san ihquino nochi san cuali tlaeltos tletehtemolistli iuan nochipa teipah qui ixnextiseh ica cuali tonali iuan ihquino uelis momanauiseh;

VII. Quiixpantiseh queman ayimo asis nahui metztli tla itlah-tlacol amo asi ome xihuitl tlatzacuiltili, ihuan ayimo asi se xihuitl tla itlatlacol quipano inin cahuitl, amo ihquinon tla motlahtla-nis achi miac cahuitl tlen ica quitemos tlapalehuili.

VIII. Quipias aquin cuali quimanahuis elis se temanahuih-quetl, ya qui tocahtis nimantsi quemah quiitsquiseh. Tlah amo quinequi que tlah amo ueli qui tocahtia aquin qui manahuis, iuan qui tlahtlanilihquehya, tequihue qui tocahtilis se tlen no-paya itequi temanahuia. Noihqui quipia tlatechpouilistli ma-

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 27: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

41

moixnexti itlapaleuihca ipan nochi nechicolistli ohtequichihuali ihuan inin quipia tlanahuatili quichihuas san queman quinequi-liseh, ihuan

IX. Amo queman huelis mohuacahuilis tlatzactli noso tla-quetzalistli, ipampa amo quiseliah intlaxtlahuil tlahtoltlapale-huianeh noso sequinoc tomin tlanehtli, ipampa iixcotiah alte-pechantli noso seyoc tlahtoli ihuical.

Tlen quintsactoqueh quentsi iuan noha quin tlahtlacoltemo-liah amo uelis panos tlen cahuitl quiihtoua tlanahuatilamatl tlen itlatsacuil tlen tlahtlacoli quitemoliah yon amo qui panos ome xihuitl, qui uehcahuilise quema cuali noha quimanahui-seh aquin qui mamaltia tlahtlacoli. Tla asitoc ni cahuitl amo onca amatl tlen quitlatsacuiltia que tla amo, uahca nopa aquin quimamaltia tlahtlacoli quimanauise iuan itlatehtemolistli noha nenemis, yainoh axmo ihtosnequi ayoh onca seyoc tla-mantli qui mocuitlauihtose.

Ipan nochi tlahtlacoli tlen tlatzactli tlen quiixcahuilis se tlatza-cuiltilistli, ipan motlalis cahuitl tlen queman quiquetzque.

C. Tlen qui tlepanitase tlen aquin qui cocohtoque que tlaix-matcaua:

I. Quiselis tlahtolmatilis tlahlamiquilistli; quimatiltise tlen itechpohui ica mopalehuis ixnesi ipan Amatlanahuatili iuan, queman motlahtlanilis, quimatiltiseh quenihqui mochihua tlahtlacol tequichihualistli;

II. Tlapalehuis iuaya Tequihua Tlahtolsencahquetl; mamoseli nochi tlahtolmatilme noso tlanescayomeh tlen mopialia, queman qui tlahtlacotemolia que tla quema panohca iixpah tequihue, ma-mochihua tlanahuatilme tlen itechpohui, iuan mo tencalaquis quemah iixpah tequihueh iuan quicalaquis amatlanahuatili tlen ica mo palehuis momanahuis san que quiihtoua tlanahuatili.

Queman Tequihua Tlahtolsencahquetl quiihtos amo mone-qui motzinquixtis tlanahuatilme, monequi quiihtos cani mote-tonia itlahtol.

III. Quiselis, san niman quichihuas tlahtlacoli, tepahtiani tlapalehuili iuan tonal tlapalehuili ica tlalochpan;

IV. Ma quicualtlalica tlahtlacoli. Ipan tlehtleya tlahtoli tlen huelis mochihuas, in Tequihua Tlahtolsencahquetl monequi

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 28: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

42

tlahtlanis maquicualtlalica tlahtlacoli, san amo quiihtlacose aquin qui ixpanotoqueh que tla iixmatcahua uelis mo tlah-tlanis ya, iuan teixpantihquetl amo huelis quimaquixtis tlen tlahtlacoani tlen inin tlacualtlalistli tla quitlalihtoc se tlahtoli tlatzacuiltihcayotl.

In tlahtol tlanahuatili quiixtlalis acasotic tequichihualismeh tlen ica mochihuas tlahtoli tlatzacuiltihcayotl ipan tlahtlacoli tlacualtlalistli;

V. Qui mocuitlahuise itocah iuan sequihnoc tlemach tlen ica quiixmatiseh san: quema noha conetl; quemah ixnesi teahuil-tihtoque, qui caltsactoya acahya iuan tla inanque que tlaquema miaqui mosehcotiliah tlahtlacolchihuase; iuan tequihue quiihtos tla ihquino monequi eltos axtleno quipanos, quinmocuitlahuihto-se tlen qui cahuilia tlanahuatili tlen ica momanahuis.

Tequihue cani on motlateilhuia monequi cuali quin mocui-tlahuis aquin qui ixpanotoqueh, in tlaixmatcahua, itlahtolpa-lehuiane iuan nochime tlen tlapalehuise tlatehtemose que tla quiihcuenise se tlahtlacoli. Nopa tequihueme monequi qui mo-cuitlahuise ihquino ma mochihua tlanahuatili;

VI. Mo tlahtlanise tlemach iuan ihquino ayoc panos sequi-hnoc temahmatilis iuan nochi tlen monequi ica mo mocui-tlahuise iuan quin tlaxtlahuilica tlen quin cocohque, ihuan

VII. Mo tlahtlanis nochi tlayeyecolme iixpah tequihue tetlatsa-cuiltia pampa tla tlahqui amo quichihqui tequihueh cani mo tla-teilhuitoc quema eltoc sanoc tlahtlacoltemolistli, nohquia quema onca se amatl canque motlatilia se tlahtlahqui, tla amo qui mac-tilia aquin quimamaltia tlahtlacoli, quema ayoh quinemilis ahqui tetlatelhui que tla san qui quetsahya tletehtemolistli iuan amo qui-cualitah tlen qui tlaxtlahuihque aquin qui cocohtoque.

Tlen 21 Tlanahuatihcayotl. Nochi tlahtlacoltemolistli qui chihuas Tequihueh can yon on mo tlatelhuiya iuan in topilhua, nochimeh in tequi quichihuase iuan qui seliseh tlen yeineh tlah yainoh itequi.

Tlen temactilis que tla amo in iixpa tequihueme tlen tetlatsa-cuiltise elis san Tequihue can yon on motlatelhuiya. Amatlana-huatili quiihtos quemanque ueliseh aquinueli icaya temactilis iixpa tequihueme tlen tetlatsacuiltise.

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 29: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

43

Tlen tetlatsacuiltis, uelis quiolinis iuan quiihtos quesqui tlaxtlahuas san uelis quiihtos tequihuemeh tlen tetlatsacuiltise.

Itechpohui tequihua tlen tequitihcayotl quitlalis tlatzacuilti-listli tlen tlahtlacoli tlanahuatilme iuan tlen tlamocuitlahuiani, nochi yehuan san tomin tlatzacuiltilistli noso tlailpiltilistli amo quipanos sempoali mahtlactli iuan chicuaseh cahuitl que tla tequitis quin palehuis iuampoyohua; tla tlahtlacohquetl amo quitlaxtlahuas tlen quixcahuiliah tlahtlacoli, mopatlas tomin tlaxtlahuili ica tlatzactli, tlen amo quipanos sempoali matlactli iuan chicuase cahuitl.

Tla nompa tlaixpanotoc amatlanahuatili tlen tlanahuatia in uaya tlamocuitlauianih eli tlahtlacoani san miltequitiquetl, te-quichihuani noso tequitiquetl, amo huelis motlatzacuiltis ica tomin quipanos tlen quitlani ipan se tonatih.

Queman intechmotlalis cuesoli tequitini tlen amo tomint-lani, tlatzacuiltilistli quitlalise pampa tlaixpanotoc amatlana-huatili tlen tlanahuatia in uaya tlamocuitlauianih eli amo mo nequi panos tlen quitlani se tonal itequi.

Tekiueh canih onmo tlateiljuiya uelis quitlachilis sequinoc ohtli qui tequihuis quema quiuicas tlahtlacohquetl iixpan tequihue, no-chi ichihcayo iuan quitlachilis tlen quinequi tlanahuatilistli.

In Tequichihuani tlen Sentlanahuatiloyan huelis, ica itlahtol-temactilis tlen Huehcapa Tlahtocan, se ihuan se tlamantli, qui-cualitas itlanahuatihcayo tlen Semanahuac Tlatzacuiltilistli Tlanahuatiloyan.

In nelcuali altepeyotl nemilistli imaco tlen Sentlanahuatilo-yan, Iyolo Hueyi Altepetl, Tlatlanahuatilme iuan altepetlalme, quin sehcotilia amo matlahtlacolchihuaca; tlahtlacoltehtemo-listli iuan quitoquilise se tlahtlacoli ixquisca quitlatsacuiltiseh, nohquia tlen san quiixpanos sequinoc amatlanahuatili, san que quiihtoua amatlanahuatilistli inixcotia campa yehuan tla-nahuatia quen moixnextia ipan Amatlanahuatili. In tequichi-hualis tlen caltlanahuatilmeh tlamocuitlahuianih tlen nelcuali altepeyotl nemilistli monahuatiseh ica ohtli tlen melahuac, tlen moneltoca, cuali tequichihuali, neltequichihuali, cuali ne-milistli iuan quitlepanitaseh nochi tlen monequi quipiaseh no-chimeh tlacameh tlen quinemilia ni ueyi Amatlanahuatili.

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 30: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

44

In tequichihualis tlen caltlanahuatilmeh tlamocuitlahuinih elis in tequihua tlahtol altepechantli, mo nechicoseh in tlana-huatil iuan neltequichihuali. Tekiueh kanih on mo tlateljuiyah iuan in tequichihualis tlen tlamocuitlauianih tlen eyi iuehca-panca tlanahuatilmeh mopalehuise san sehco iuan ihquino cuali tlamocuitlahuise nochi ni altepetl iuan quichihuase Tson-tecomitl tlen Ueyi Altepetl ica Tlamocuitlahuise, yainih pehuas mo tlatsquilihtos ipan ni tlanahuatili:

a) Qui mocuitlahuise quenihqui calaquiseh, tomin, quin mach-tiseh, mamocahuaca, quin patiyoseh, quin cualitaseh iuan quin macase inin ama tlen calactoquehya altepetl quimocuitlahuise. Inin tequitihcayotl iuan innemilis tle nitlemach tequitl qui chi-huase tlen Sentlanahuatiloyan, Iyolo Hueyi Altepetl, Tlaltlana-huatilme iuan altepetlalme san tlen yainoh intequi.

b) Qui chihuase se tlahcuiloli cani ixnesis tlahtlacolchiua-nih iuan tlen tequitini ipan in tlanahuatil qui mocuitlahuise altepetl. Amo calaquis se acah ipan ni tlanahuatil qui mocui-tlahuiseh altepetl tla ax quimacatoqueh imah iuan amo moih-cuilohtoc pan ni ueyi amatsontecomitl.

c) Qui titlanise tlahtoli qui tequihuiseh tlen ica quitlanahua-til qui mocuitlahuiseh altepetl iuan ihquino ayoc ma tlahtlacol-chihuaca.

d) Qui ihtose quema tepalehuiseh tlen nompaya incha, iuan ipan seyoc tlamantli, quema quinpatiyouiseh tlanahuatili tlen ica ayocmo ma tlahtlacolchihuaca iuan nohquia tlen in tequi-chihualis tlen caltlanahuatilme tlamocuitlahuianih.

e) Tomin tlen quisehcotilise ica mopalehuiseh ni tequichi-hualis tlen caltlanahuatilmeh tlamocuitlahuianih, ipan nochi ni ueyi tlaltipactli qui tlalise tlen Sentlanahuatiloyan, Iyolo Hueyi Altepetl, Tlaltlanahuatilmeh iuan altepetlalme iuan san qui tequiuiseh san ica yaini tlamantli.

Tlen 22 Tlanahuatihcayotl. Axacah uelis quitlatzacuiltiseh ica tlamictihcayotl, tlacoxcohcayotl, istlacayotl, tlacayonesca-yotl, tlahuitectli, tlacuahuitectli, ihuan miac tlehueli tlaiyohui-listli, miac tomin quiquixtilistli, quicuilise tlen mopialia ihuan sequinoc tlehueli tlatzacuiltilistli tlen temahmati ihuan uehca iasica. Nochi tlatsacuiltili elis iuical san que itlatsacuili tlen

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 31: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

45

tlahtlacoli iuan ica tlemach tlen quimocuitlauiya iuan qui co-cohque.

Axcanah uelis moihtos quicuilia tla quitequihuiya tlen ipiali tlen se tlacatl quema onca tlanahuatili ica ma tlaxtlauacah tla tlahuica tomin pampa tlahuica que tla tlen qui tlaxtlahuiyan al-tepemeh, yon quema quititlani se tequihue ica qui tlaxtlahuise acahya itlapialis qui ixpanotoc pampa tlahtlacolchihqui. Yon amo moihtosnequi quicuilia tlen in pali quema tequihue tlatsa-cuiltihquetl qui titlani pampa amo cual ohtli quenihqui qui tlanqui san que quiihtoua tlanahuiayihcayotl 109, qui tequi-huia ica ni Ueyi Altepetl canque quin tlamocuitlauianih tlapiai-lis tlen quinilcahua nompaya san que tlanahuatili quiihtoua, yon tlen tlapialis tlen iteco quipolohqui ica se amatlatsacuili. Cani quipoloua in tlapialis in tecouah monequi oncas se tlateh-temolistli catli qui melahuase ni tlahtoltlayacantli.

I. Quiihtos se tequihueh iuan amo quitetsopaseh sequinoc quema tlatsacuiltilantli;

II. Pehuas quema miaqui mo sehcotilia tlahtlacolchiuase, quiihtlacoa chicahualistli, tlachtectli teposcahuayohmeh iuan quinhuelchiuah tlacameh, tlen tlatsintla tiquihcuiloseh tlamantli:

a) Tlen qui tequihuihque ica tlahtlacolchihque, tlen qui ih-tlacouihqueh que tla tlen quitlanque pan tlahtlacoli, masqueh ayimo onca amatlatsaluilistli cani qui ixpantia tlen ica qui te-quihuihqueh, iuan nochi cuali qui ixnextia tlen quiihtoua que-na panoc nopa tlemach amo cuali.

b) Tlen amo qui tequihuihqueh ica tlahtlacolchihque, tlen qui ihtlacouihque que tla tlen quitlanque ipan tlahtlacoli, iuan tla quena quitequichihque que tla qui xihxitlahque ica quicual-tlatise que tla quisehcotilise tlemach iuaya tlen quitlantoqueh ipan se tlahtlacoli, monequi qui nechicose tlen mo tlahtlania ipan ne inciso tlen ti on panoque.

c) Tlen qui tequihuiya ica tlahtlacolchihua seyoc acah-ya, tlah iteco quimatiyaya qui tequihuiya ica yaino iuan amo quitlateilhui iixpah tequihue que tla tlanquía quichihqui iuan ihquino amo te cahuilis.

d) Tlemach tlen in teco amo eli tlen tlahtlacolchihquetl, yese tlemach nochi ixnesi iuan quena quiistoqueh pan se tlahtlaco-

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 32: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

46

li tlen qui ihtlacohque se tlapialis tla quema mo sehcotilihque miaqui tlahtlacolchiuani, iuan ahquin qui tlateilhuique ica ni tlahtlacoli inxesiaya quesah ya i teco.

III. Nochi tlacatl tlen amo qui cualmatis tlahquia uelis quin-tilanas tlahtolamatl ica mo palehuis iuan tenextilis ipan cuali quitlanqui nompa tlen nama itlapialis iuan ipan cuali ohtli no-chipa nemi, iuan nohquia qui ixnextis axquema uelqui quima-tis tlen axcuali ica qui tequihuiyaya itlapialis.

Tlen 23 Tlanahuatihcayotl. Amo tlenon tlahtlacoli tlahtolmatilistli huelis quipanos eshpa tlaixnextilistli. Amo acah huelis ompa quiixpantiseh tlen ica sehca tlahtlacoli, tlen melahuac huelis quimaquixtiseh noso quitlahtlacoltiseh ipan tlahtolmatilistli. Moixcotona tlahtoli tlen quiixpolihuiltia tlaixnextilistli.

Tlen 24 Tlanahuatihcayotl. Nochi tlacameh quipiah tla-maquixtilistli tlen ica huelis quineltocaseh teotlahtoli ica in-yolo ihuan ilhuichihuaseh, tlaneltocaseh noso ipan tlaixpamitl tlatlaliseh, san monequi amo teixpanoseh noso quiixpanoseh tlahtoli tlen ixnesi ipan tlahtol tlanahuatili.

In Tlahtocan amo huelis quichihuas tlahtol tlanahuatilmeh tlen quiixtlalis noso quiixcotonas tlehtleya teotlaneltoquilistli.

In teotlanechicolismeh tlen ilhuitl altepeyotl nochipa mochi-huas ipan teocalmeh. Tlen mochihuas san quemantica quiahuac tlen teocalmeh inin nechicolis ipan tlatzquis tlen itechpohui tlahtol tlanahuatili.

Tlen 25 Tlanahuatihcayotl. Itechpohui Sentlanahuatilo-yan quiyecanas yolchicahualistli tlen nochi Anahuac tlaltipac-tli ihuicpa tlanelchihuas manochi moyolchicahua ihuan mo-nelhuayoti, mahmotetili itlanahuatihcayo totlalnantzin ihuan isentica itequihuahcayo, ihuan ica imiaquilis tomin yolchica-hualistli, in tlatequitilis ihuan cachi cuali tlaxexeloli tomin-tlanili ihuan tlapiali, huelis mopialiseh tlamaquixtilistli ihuan tlacaitalistli tlen tlacameh, nechicolismeh ihuan altepechane-queh, tlen cualnemilis quimanahuia inin Amatlanahuatili.

In Sentlanahuatiloyan quiamatecpanas, quiyecanas, qui-salos ihuan huehca quitlachialtis tequitl tlen tomin Anahuac, ihuan quitamachihuas ihuan quipalehuis tequitilistli tlen no-

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 33: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

47

chi motlahtlaniseh tlen imaco tlamaquixtilistli ixnesi ipan Amatlanahuatili.

Ipan tomin yolchicahualistli tlen nochi Anahuac tlaltipactli moixnextiseh, ica miac altepeyotl tlatlepanitalistli, nechicolistli tlen altepeyotl, chinanco altepeyotl ihuan nechicolistli tlen tla-pianih, ihuan amo quitlahuelcahuas sequinoc tlamantli tomin tequitl tlen ica moyolchicahuas totlalnantzin.

In nechicolistli tlen altepeyotl mopialis, san iixcotiah, tlali tlen malhuili tlen moixnextia ipan 28 tlanahuaticayotl, nahui tlahtoltlatlapantli tlen Amatlanahuatili, ihuan nochi tonatih imaco eltos Sentlanahuatiloyan tlapiali ihuan tlanahuatili tlen caltlanahuatiloyan moyolitiseh.

Noihqui huelis tlatzquis san yehua noso inihuaya nechicolis-meh tlen altepeyotl ihuan tlen tlapianih, quen moihtohuaj ipan tlahtol tlanahuatili, ihuicpa quichicahualos ihuan quiyectlalis tequiyotl tlen yolchicahualistli.

Inipan tlalnamiquilistli tlen sentica altepeyotl ihuan tlaeliltilistli tlapalehuis ihuan quinchicahualos chantequitinih tlen altepeyotl ihuan tlapianih tlen tominyotl, quintlanequilis maquitlepanitacah tlen quinsencuesoa altepechanehqueh ihuan tlatequihuili, tlen ica nochi mopalehuiseh, in tlamantli tlen tlaeliltia, momocuitlahuis tlen tlaeltoc ihuan tlen oncah ipan tlaltipactli.

In tlahtol tlanahuatili quiixtlalis tequichihuali tlen ica moisi-huiltis nechicolistli ihuan quihueyilis tomin tequitl tlen alte-peyotl: tlen altepetlali, nechicolistli tlen tequitinih, tlamapa-lehuilistli, calpolmeh, chantequitinih tlen inaxca tequitinih, ihuan nochimeh, tlen nochi nechicolismeh altepeyotl ihuicpa tlaeliltilistli, tlaxexeloni ihuan tlatequihuili tlen tlapiali ihuan tlatequihuili tlen nochtin tlacameh monequiliah.

In tlahtol tlanahuatili tlapalehuis ihuan quimanahuis tomin-tequitl tlen quichihuaseh san tlacameh ihuan quichihuas ma-cuali tlaeli tlen ica tequipanoseh tlen nechiscolistli tlapainih, tlapalehuis mamotomin yolchicahua nochi Anahuac, quen moi-htohua ipan Amatlanahuatili.

Tlen 26 Tlanahuatihcayotl. A. In Sentlanahuatiloyan quiyecanas nechicolistli tlen tla-

chihuali sentica tlayeyecoli tlen Anahuac yolchicahualistli tlen

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 34: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

48

quimacas tetiyotl, acasoltilistli, sentlaeltos ihuan sentlapalehuis ipan tomin hueyilistli ihuicpa maquixtilistli ihuan sentica tlahto-li, sentica altepeyotl, sentica iyocatilistli tlen Totlalnantzin.

In tlaasitilistli tlen Anahuac tequichihuali tlen ixnesi ipan inin Amatlanahuatili quiihtos tlanequilistli tlen amatlayeye-coli. Ipan amatlayeyecoli sentica tlapalehuiseh. Ica tlapale-huilistli tlen miac altepeyotl nechicolismeh, monechicos tlen quinequih ihuan motlatlaniah tlen altepechanehqueh ihuicpa moixtlalis ipan amatlayeyecoli ihuan amatequitl tlen yolchi-cahualistli. Oncas se hueyi amatlayeyecoli tlen yolchicahualistli campa matlatzquiseh ica tlanahuatili nochi amatequitilistli tlen Altepeyotl Tequichihualo Sentlanahuatiloyan.

In tlahtol tlanahuatili quitequimacas Hueyi Tequichihuani ihuicpa maquiixtlali tequichihualistli tlen tlapalehuilistli ihuan altepeyotl tlatlanilistli ipan Anahuac tlachihuali tlen sentica amatlayeyecoli, ihuan tlalnamiquilistli tlen ica mochihuas, mo-tecpanas, momocuitlahuis ihuan motamachihuas amatlayeye-coli ihuan amatequitl tlen yolchicahualistli. Noihqui, quiixtlalis tlayoltilismeh inixcahuil tlen ohtequitl amatlayeyecoli ihuan tlahtolpechtli ihuicpa Hueyi Tequichihua Sentlanahuatiloyan quiyecanas tequitl ica amatlacuiloli inihuaya Tequihuameh tlen Tlaltlanahuatilmeh ihuan quin tlatlahtis ihuan mosencahuas inihuaya san tlacameh teaxcameh tlen monemilis ihuicpa moih-cuilos ihuan mochihuas.

Ipan tlachihuali amatlayeyecoli tlen nochi tlapalehuilistli, Sentica Hueyi Tlahtocan huelis mocalaquis quen moihtoa ipan tlahtol tlanahuatili.

B. In Sentlanahuatiloyan quipias se Anahuac Tlachihuali tlen Tlapohuali ihuan Tlaltlachiali ihuan nopa tlahtolmatili moihtos inelpatih. Ihuicpa Sentlanahuatiloyan, Tlaltlanahuatilmeh, Iyo-lo Hueyi Altepetl, ihuan Altepemeh Tlanahuatilmeh, tlahtol-matilmeh tlen ixnesi ipan Tlachihuali eliseh tlanahuatil tlahtoli quen moihtos ipan tlahtol tlanahuatili.

In iixcahuil quiyecanas ihuan quixelos tequitl tlen tlachihua-li imaco elis ipan se tlayolcayotl tlen quipias iselnemilis tequitl ihuan tlatenohnotzali, tequihuacayotl ihuan iaxca tlapiali, qui-pias tlanahuaticayotl tlen ica quiyecanas tlanechicolistli, tlai-

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 35: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

49

hitalistli ihuan tlatematiltilistli tlen tlahtoli monechicos ihuan moitas melahuac mamotlepanita.

In tlayolcayotl quipias se Tlahtocan Tlanahuaticayotl ma-cuilmeh ipan tlatzquiseh, se tlen yehuan quiyecanas Tlahtocan ihuan Tlayolcayotl; nochi yehuan quintocatlalis Hueyi Tlahtoa-ni tlen Totlalnantzin ica itlahtolselistli tlen Huecapa Tlahtocan noso queman mosiacahuas tlanahuatis Sentequichihuani tlen Sentica Hueyi Tlahtocan.

In tlahtol tlanahuatili quiixtlalis tlahtolpechtli tlen nechico-listli ihuan tequitilistli tlen Anahuac Tlachihuali tlen Tlapoali ihuan Tlaltlachiali, quen moihtohua ipan tlayeyecoli tlen asi-camatilistli tlahtolpohuali, tzalantic tlahtoli, melahuac ihuan iseltitzin; amanequilistli tlen monequi temactiliseh tlen Tlahto-can Talanahuatiloyan, quen achi huecahuaseh, ihuan quenih-qui mopatlatiaseh ipan intequih.

In tlanahuatianih tlen Tlahtocan Tequihuequemeh san hue-lis quin quixtiseh queman hueyi tlahtlacoli quinpantis ihuan amo huelis quipiaseh seyoc tequitl, tlanahuatili noso tequichi-huali, san moquixtiah tlen amo tequipanoh ica tlaxtlahuili ipan caltlamachtiloyan, tlamatilispan, iyocalispan noso tlapalehui-lispan, ihuan quitlepanitaseh tlen moihtohua ipan Nahui To-cayotl tlen inin Amatlanahuatili.

Tlen 27 Tlanahuatihcayotl. In axcayotl tlali ihuan atl mani ipan iitihco anahuac tlaltipactli, achtohui iaxca totlalnantzin, tlen yehua mopialihtoc ihuan quipia itechpohui quinmactilis san tlacameh, tlen ica mochihuas sentlapiali.

In tlalquixtilistli san huelis mochihuas tla motequihuis ihuan nochi altepeyotl quinpalehuis ihuan monequi motlax-tlahuas.

In Totlalnantzin nochipa cahuitl itechpohui quiixcahuilis in teaxcayotl sequinoc tlamantli tlapiali tlen quiihtos altepeyotl, ihuan no ihqui quicualtlalis, tlen nochi tlacameh mopalehui-seh, in tlatequihuili tlen oncah ipan tlaltipactli tlen huelis se moaxcatis, tlen ica huelis mochihuas tlaxexeloli campa nochi quiasiseh yolchicahualistli tlen altepeyotl, momocuitlahuis, moasis yolchicahualistli tlen nochi totlalpan ihuan nochi cua-li itztoseh tlen chantih ipan chinanco ihuan altepeco. Ipampa

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 36: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

50

inon, moihcuilos tlahtol tamachihuali tlen monequis ihuicpa mo-chantlaliseh tlacameh ihuan moixtlalis tlen nelcuali monequis, tlatequihuili, cuatitlancahuali ihuan tlali tlatequihuili, atl, hueyi cuatitla, ihuan ihcon mochihuas tlachihuali tlen altepeyotl ihuan mochihuas tlayeyecoli ihuan mocualtlalis tlaquetzali, tlamocui-tlahuili, tlacualchihuali ihuan mohueyichichuali tlen inyolo altepechantli, tlen ica mosenpixtos ihuan motlatlamanis sen-yetos cuatitlamitl, ihuicpa moxexelos hueyi tlalmeh, ihuicpa mochihuas, quen moihtohua ipan tlanahuatili itechpohui, in nechicolistli ihuan sentica tlatequihuili tlen tlalpianeh ihuan calpolmeh; ihuicpa yolchicahualistli tlen calpoli tepitzin tla-piali; ihuicpa mohueyilis miltequitl; cuacuehmeh, cuatitlamitl ihuan sequinoc tomin tequitl tlen mochihua ipan calpolmeh, ihuan ihuicpa amo mocahuilis ma quitlatlacahuica tlen ocah ipan tlaltipactli ihuan tlahtlacoli tlen huelis quipantis axcayotl ihuan quitlahtlacahuis altepeyotl.

Itechpohui Totlalnantzin quimatis xitlahuac nochi tlamantli tlen oncah ipan tlapechtli hueyi Anahuac ihuan atzintla tlen ayahualmeh; tlen nochi tepoz ostoco noso atlamaneloli tlen mo-tlaloa, mantoc, tlaxacualoli noso ameyalotl, mosenchihuah ipan ostoco ihuan itlacayo seyoc tlamantli tlen quenihqui tlali, hue-lis tiquihtoseh tepesili tlen ipan moquixtia tepostli tlen mote-quihuia ipan industria; campa moyolitia chalchihuitl, istatla ihuan istapan tlen moyolitia ipan hueyiatl; tlamantli tlen moeliltia tepexico queman monequis tlacoyontli; ameyalotl tlen tepesili noso sequinoc tlamantli tlen motequihuia quiyolchicahua tlali; tepostlatatili tlen chicahuac, chapopohtli ihuan nochi tlatlatili tlen chicahuac, tlen atic, noso poctic; ihuan cactli tlen mochihtoc ipan Anahuac tlaltipactli, quen tlahuexca ihuan tlahtoli quiix-tlalis Semanahuac tlanahuatili.

Iaxca Totlalnantzin atl tlen hueyiatl tlalticpac ihuexca ihuan tlahtoli quen quiixnextis Semanahuac tlanahuatili; tlaacalactli tlen hueyiatl; amanalmeh ihuan ameyalotl tlen ihuaya monami-qui nochipa noso san quemantica ihuaya hueyiatl; amanalmeh tlen tlaihtic tlen inselti mochihtoqueh tlen ihuaya monamiquih tlen motlaloa atl; in atemimeh ihuan amaxalmeh, pehua cam-pa mosentlaltica atl, atlahuitectli noso xopanatl, ihuan campa

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 37: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

51

onasi ipan hueyiatl, amanali, ameyalotl nochi iaxca Anahuac; tlen mosentlaltica atl ihuan imacuayohuan, queman aohti-li tlen yehuan nochi noso san achi, mochihuas nepamitl tlen anahuac tlaltipactli noso ome tlaltlanahuatiloyan, noso que-man panos tlen se Tlaltlanahuatili ipan seyoc noso quiixpanos nepamitl tlen totlalticpac; in amanalmeh, ameyalotl tlen ima-pa, iixpan noso itempan, tlaixpano ihuaya nepamitl tlen ome noso achi miac tlaltlanahuatilmeh noso totlalticpac ihuaya seyoc nechca tlalticpactli; tlen ameyalotl tlen hualquisa ipan axal-pan, iixpan hueyiatl, atlahtli, atempan tlen amanali, ameyalotl tlen iaxca nochi Anahuac, ihuan tlen moquixtis ipan ostotipan; ihuan atlahtli, atempan tlen amanalmeh ihuan tlaltzintla atlah-meh tlen ihueyixpan quiixtlalis tlahtol tlanahuatili. In atl tlen momana tlaltzintla huelis motlahuilis ica tlaltzintla tlahuili ihuan moaxcatilis tlen iteco tlali, san queman quinequilis al-tepeyotl noso motlatlacahuis sequinoc tlatequihuili; Tequihua tlen Sentlanahuatiloyan huelis quiamatlalis tlen ica moquixtis ihuan motequihuis ihuan noihqui moixtlalis tlali campa axa-cah calaquis, sehca oneli tlen sequinoc atl tlen iaxca nochi Anahuac tlaltipactli. Santlenhuelia atl tlen amo nesi ipan inin tlatocayotl, huelis moihtos itechpohui tlen iaxca tlali, campa motlaloa noso campa mantoc, tla ixnesi ipan ome noso achi miac tlali, tlatequihuili tlen inin atl huelis moihtos altepeyotl itechmonequi, ihuan mocahuas ipan tlahtoli tlen quiihtoseh Tlaltlanahuatilmeh.

Ipan tlehueli tlahtoli tlen moihtohua ipan ome tlahtoltlah-cuiloli tlen ompanoc, itlanahuatil Totlalnantzin amo mocotona ihuan amo motlamiltia ihuan tlaquiquixtilistli noso tlatequi-huilistli tlen tlapipiali tlen nican moihtohua, tlen san tlacameh noso nechicolismeh tlen mochihuasqueh quen moihtohua ipan Mexihco tlahtol tlanahuatilmeh, amo huelis mochihuas san que-man tetlanehtis Hueyi Tequihua Sentlanahuatiloyan, mohueli-tas xitlahuac tlahtoli tlen ixnesi ipan tlahtol tlanahuatilmeh. In tlanahuatilmeh tlen xitlahuac tlahtolmeh tlen itechpohui tequitl tlen tlaquiquixtilistli tepesili ihuan tlaatilistli tlen moihtohua ipan nahui tlahtoltlahcuiloli, quicualtlaliseh tequichihuali tlen mochihuas queman pehuas tlanahuatili, amo monequi mocuilis

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 38: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

52

tonatih tlen queman pehqui tetlanehtia, ihuan tla amo motlepa-nitas moxolehuas tlahtoli. In Hueyi Tequihue tlen Sentlanahua-tiloyan quipia tequihuecayotl tlen ica huelis quichihuas Anahuac cuatitlancahualmeh ihuan quin cotonas. In tlahtoltematiltilistli tlen itechpohui quichihuas Hueyi Tequihue quen tlehtleya ihuan tlehueli moihtohua ipan tlanahuatilmeh. Queman iixcotia elis chapopohtli ihuan tlatlatili tlen teisquitic tetl, atic noso poctic tlen tepesili tlahtlahuia, amo huelis tetlanehtiseh ihuan amo te-mactiliseh, ihuan noihqui amo mopatlas tlen ipan temactilto-queh ihuan Totlalnantzin quichihuas tlaquiquixtilistli tlen inon tlapipialistli, quen moixnextia ipan Tlahtolchihuali Tlanahuatili tlen itechpohui. Iixcahuil Totlalnantzin quiyolitis, quiyecanas, quipahpatlas, quixexelos ihuan temahmacas chicahuac tlahuili tlen ica tlapalehuis ipan tlatequihuili altepeyotl. Ipan inin pamitl amo temactiliseh tetlanihtilistli tlen san tlacameh ihuan totlal-nantzin quitequihuis iaxcayo ihuan tlacayotl tlapihpiali tlen mo-nequis ihuicpa inin tlanequilistli.

Noihqui itechpohui Totlalnantzin quitequihuis tlecuili tlen nucleares ihuicpa moyolitis chicahualistli nuclear ihuan qui-cualtlalis tlen ica motequihuis ipan sequinoc tlamantli. In nu-clear chicahualistli san motequihuis tlen ica cuali tlaeltos.

In Totlalnantzin quitequihuia ipan tomincayotl tlen mocahua iyoca hueyiatl itlalpan ihuan adyacente tlen inin, itechpohui tlen sentlanahuatili ihuan tlaltlanahuaticayotl tlen quiixtlaliseh tlahtol tlanahuatilmeh tlen Hueyi Tlahtocan. In Tomincayotl isenaxca mosohuas mahtlacpohuali millas naúticas, motama-chihuas campa ipehuayah tlahuasantli campa motamachihua hueyiatl tlaltipactli. Tlen ocsequin tlamantli campa monepa-nos tlali tlen tomincayotl insenaxca ten sequinoc Sentlanahua-tilmeh, tlatamachihuali itechpohui cayotl mochihuas tla me-lahuac monequi , ica tlasencahuali tlen Sentlanahuatilmeh.

Tlen ica se huelis moaxcatis tlali ihuan atl tlen Totlalnantzin, mochihuas ica inin tlahtolnescayotl:

I. San mexihco tlacameh tlen nicah tlacatqueh noso mochan-tlalihqueh ihuan Mexihco nechicolismeh quipiah tlatechpo-huilistli ihuicpa moaxcatiseh tlali, atl noso ihuicpa quipiaseh tetlanitilistli tlen ica huelis tlaquiquixtiseh tepesili noso atl. In

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 39: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

53

Caltlanahuatiloyan huelis quin mactilis inin tlatechpohuilistli tlen quiahuac ehuaneh, tla yehuan motemactiliseh ipan Secretaría de Relaciones maixnesicah nican ehuaneh tlen ihuaya intlapipialis ihuan amo motlahtlaniliseh maquinmanahui tlanahuatilmeh tlen ica mopiailiah; motlatzacuiltiseh, tla amo quitlepanitaseh tlahtoli, quipoloseh ihuan quitilanas Totlalnantzin, in tlapialis tlen moaxcatihtoya. Ipan se tlapatlahuiah tlen macuilpoali kiló-metros tlen nepamitl inihuaya sequinoc tlaltipactli ihuan ome-poali ihuan matlactli tlen axalpa, amo queman huelis quiahuac ehuanih moaxcatiseh tlali ihuan atl.

In Caltlanahuatiloyan quintlacaquilis tlen quincuesoa alte-pechanehque ihuan ipehuayah tlahtoli tlen tlamapalehuilistli, huelis, ica itlayeyecolis Secretaría de Relaciones, quinmactilis tlanahuatili tlen quiahuac Sentlanahuatilmeh mamoaxcaticah, campa mosenchantis Tequihuacayotl tlen Sentlanahuatilmeh, in sentlapiali tlen mosennelhuayotia tlen monequi ica tequipa-noseh ipan Calpixquemeh.

II. In teonechicolismeh tlen moyolitiseh quen moihtohua ipan 130 tlanahuaticayotl ihuan tlen itechpohui tlahtol tlana-huatili tlahtolchihuali quipiaseh chicahualistli ihuicpa tlaco-huaseh, quipiaseh noso tlatequihuiseh, san inon, tlapialmeh tlen melahuac monequi ica tequitiseh, ihuaya amatlanequilismeh ihuan tlacotontli tlen moihtos ipan tlanahuatili tlahtolchihuali.

III. In caltlanahuatilmih tlen tlapalehuianih, altepeyotl noso teaxcayotl, tlen intequih quinpalehuiseh tlen matlantoqueh, tlen tlatemoanih tlamatilistli, tlen quimoyahuah tlamachtilistli, tlen monechicohtoqueh mompalehuiah, noso sequinoc tla-mantli tlen cuali tlahtoli, amo huelis moaxcatiseh miac tlapiali mosenelhuayotia san tlen melahuacc monequiliah, saniman noso xitlahuac tlatequihuilistli, ihuan motlatzquilisque tlen moihtohua ipan tlahtolchihuali tlanahuatili.

IV. In tlanamacanih nechicolismeh huelis mopialiseh quen-hueltic tlali, san tlen monequiliseh tlen ica tequitiseh.

Amo queman nechicolismeh tlen inin tlamantli huelis mopia-liseh tlali tlen motequihuia ipan miltequitl, yolcameh tlapialmeh noso cuatitlamitl achi tlahueyixpan tlen ihuical sempoali ihuan macuili tlen tlacotontli ixnesi ipan XV tlahtoltlacuiloli tlen inin

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 40: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

54

Tlanahuatihcayotl. In tlahtolchihuali tlanahuatili quicualtlalis tlachihuali tlen itzonteco tlapiali ihuan tlen tepitzin tlapoali tlen tlatzquitosen ipan inin nechicolmeh, ica inon amo huelis quiix-panoseh tlen itechpohui tlali tlen se tlacatl. Ipan inin tlamantli, nochi tlen se tlatequihuili, iasica san tlehueli tlali, ipan moixtlalis ihuicpa mopohuas. Noihqui, tlanahuatili quiixtlalis tlahtoli ihuicpa tlatzquis tlen sehcanoc ehua ipan inin nechicolismeh.

In yehua tlanahuatili quiixtlalis tlen ica moixicuilos ihuan mo-tamachihuas tlen monequis ihuicpa motlepanitas tlen moihtohua ipan inin tlahtoltlacuiloli.

V. In caltominpianih tlen nelcuali quintequimacaseh, quen moihtohua ipan tlahtol tlanahuatilmeh tlen tomin tetlanehtiah, huelis mopialiseh miac tzontli tominquixtilistli, ipan altepetl tlapiali ihuan san quehueli quen moihtohua ipan tlahtoltlana-huatilmeh, san amo hueliseh moaxcatiseh noso quitequihuiseh miac sequinoc tlapiali tlen mosennelhuayotia tlen melahuac monequi ica tequitiseh.

VI. In Tlaltlanahuatilmeh ihuan Iyolo Hueyi Altepetl, noihqui Altepetlanahuatilmeh tlen nochi Anahuac Tlaltipactli, quipia-seh tlanahuatili tlen ica moaxcatiseh ihuan mopialiseh nochi tlapiali mosennelhuayotili tlen ica quinpalehuiseh altepecha-nehque.

In tlahtol tlanahuatilmeh tlen Sentlanahuatiloyan ihuan Tlaltlanahuatilmeh tlen intechpohui tlanahuatiloyan, quiihto-seh catlia ihqui tlamantli huelis motequihuis ipan altepeyotl tlen teaxca, ihuan tlen quiihtoseh tlanahuatilmeh, tequihua tequichi-huani quiihtos tlahtoli tlen itechpohui. Ipatih tlen moixtlalis amatlaxtlahuili tlen tecuiliseh, mocuilis tlen quesqui ipatih ipan tomin tlaxtlahuili campa motlaxtlahua, tla ihquinoh tematiltihtoc tlen teaxca, noso san ihquino quiselia ipampa ihquino quitlaxtla-tihuala. Tlen tlahuel patiyo noso tzintemo tlen mopialia teaxca ipampa mocualtlalia noso ihtlacahui tlen teipan quipanti tlen que-man quixtlalihqueh tlen ipatih, sa inon huelis mocahuas imaco tequihua tlen tlaxitlahquetl. Noquia inin moitas queman tlehueli tlamantli ipatih axcanah ipan caltlanahuatili campa tlainamah.

In tequichihuali tlen itechpohui totlalnantzin, ipampa ihcon tlanahuatia inin tlahtoltlanahuatili, monelchihuas ica tlasen-

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 41: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

55

cahquetl tequichihualistli, ipan inin tequichihualistli ihuan in-tlanahuatil caltequichihuaneh, tlen moihcuilos ipan se metztli ihuecahualis, tequihuaquemeh tlen tequichihuaneh saniman quitequihuiseh, calmocuitlahuiseh, quisennamacaseh tlali noso atl ihuan nochi tlen nopayo tlaeltoc, ihuan amo queman huelis mocotonas tlahtoli tlen quichihuaseh tequihuahmeh tla ayamo monelchihua tlahtol sencahuali.

VII. Moixmati tequihuacayotl tlen mochantlaliah ipan eji-dos ihuan comuntlali ihuan motlepanita tlen inaxca tlali, tlen motequihuia campa mochantlaliseh noihqui tlen quitequihuiah campa tlatohtocah.

In tlahtol tlanahuatili quimanahuis yamaxtic tlali tlen ma-selhuameh.

In tlanahuatili, ipan motlalia tlatlepanitalistli ihuan chica-hualistli tlen mochantlaliah ipan ejidos ihuan calpomeh, qui-manahuis tlali campa mochantlaliseh ihuan quiyectlalis tlate-quihuili tlali, cuatitlamitl ihuan atl tlen sentica quitequihuiah ihuan nochi tlehueli tequitl tlen ica mocualtlalis in nemilis tlen nopayoh chanchichuah.

In tlahtol tlanahuatili, ica tlatlepanitalistli tlen molhuiah eji-datarios ihuan comuntequitinih ihuicpa quiseliseh tlehueli tlen quicualitaseh achi cuali quitequihuiseh tlen ica tlaeliltiah, qui-yectlalis tlali tlen intechpohui comuntequitinih ihuan se ihuan se tlen ejidatarios in tlali. Noihqui quiixtlalis ohtequitl tlen ica hueliseh ejidatarios ihuan comuntequitinih sentica monechico-seh, ihuaya Sentlanahuatiliayan noso ihuaya sequinoc ihuan temactiliseh tlatequihuili tlali; ihuan, tlen intechpohui ejidata-rios, temactiliseh tlen tlali inaxca inmaco tlen chanchihuah ipan chinanco; noihqui quiixtlalis amatlanequilistli ihuan tequichi-hualistli tlen ica tlasentilistli tlen ejido quimactilis ejidatario tla-nahuatili ipan tlaltectli. Tla quincuiliseh parcelas motlepanitas tlatechpohuili tlen moyecnextia ipan tlahtol tlanahuatili.

Ipan seha mochantilistli, axacah ejidatario huelis quiamatla-lis achi miac tlali san tlen ihuical 5 % tlen nochi tlali tlen ejido. Tlen quena huelis, tocayotl tlen tlalamatl campa ixnesis san se ejidatario monequi moixnamiquis iasica tlen moixnextia ipan XV tlahtoltlatlapantli.

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 42: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

56

In sempaha nechicolistli yanopa hueyi itlacayo mochanti-listli tlen ejido noso comontlali, ihuaya nechicolistli ihuan te-quichihuali tlen quiixtlalis tlahtol tlanahuatili. In comisariado noso tlen bienes comunales, tlen sentica tlacameh quitequima-caseh quen moihtohua ipan tlahtol tlanahuatili, yanopa tlaca-yotl tlen tlaixnamiqui ipan mochantilistli ihuan yehua iixcahuil quichihuas tlen moihtos ipan sempaha nechicolistli.

In tlaltemactilistli, cuatitlamitl ihuan atl tlen inmaco eliti chanchihuanih, mochihuas tlen quenihqui moihtohua ipan tlahtolchihuali tlanahuatili.

VIII. Moihtohua amo ipatih:a) Nochi tlen mocuiliseh tlali, atl ihuan cuatitlamitl inaxca

altepemeh, chinancomeh noso calpolmeh, tlen quichihuaseh tlen tlatoanih tlayecananih, Tlahtoanih tlen Tlaltlanahuatilmeh, noso seyoc tequihua nopayo chanti tlen amo motlepanita tlen moihtohua ipan Tlahtol tlanahuatili tlen 25 metztli junio tlen 1856 xihuitl ihuan sequinoc tlanahuatilmeh tlen seha tlahtoli;

b) Nochi tlen san tetlanehtiah: tlacualtlalili noso tlalnamaca-ni, atl ihuan cuatitlamitl, tlen quichihuaseh Secretarías tlen Fo-mento, Hacienda noso sequinoc sentlanahuatiloyan tequihua, ipehuaya diciembre metztli tlen 1876 xihuitl, ihuan tlen namah cahuitl, tlen ica calaquitoh ihuan sanmolhui moaxcatihqueh eji-dos, comontlali noso sequinoc tlamantli, tlen inaxca altepemeh, chinancomeh noso calpolmeh ihuan siltiqueh mochanchihuanih.

c) Nochi diligencias tlen apeo noso deslinde, transaccio-nes, enajenaciones noso remates tlen mochihqui ipan cahuitl tlen quihtohua tlahtoltlatlapantli tlen saniman ompanoc, tlen huehueyih nechicolismeh, tlahtolsencahuanih noso sequinoc tequihuehmeh tlen Tlaltlanahuatilmeh noso tlen Sentlanahua-tiloyan, tlen ica sanmolhuih calahqueh noso quitequihuihqueh tlali, atl, cuatitlamitl tlen ejidos, comontlali, noso seyoc tla-mantli tlen inaxca siltiqueh mochanchihuanih.

Moiyoca quixtia tlen moihtohua amo ipatih, san tlali tlen quia-matlalihqueh tlen queman temahmacaqueh motlatzquilihtoc ipan Tlahtol tlanahuatili tlen 25 junio tlen 1856 xihuitl ihuan moaxcatihtoc ica itocah quipano mahtlactli xihuitl queman ita-machihca amo quipano ompoali ihuan mahtlactli hectáreas.

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 43: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

57

IX. Tlalxexeloli noso temahmacani tlen mochihtos quehuac nelcuali ihuan xitlahuac inihuaya tlacameh tlen seyoc siltic chanchihuanih ihuan axnelcuali tlahtoli mochihtos, huelis moxolehuas tlahtoli tla ihquinoh motlahtlaniseh eyi tlen nahui tlatlapantli tlen chanhihuanih tlen moaxcatihtoqueh se tlen na-hui tlatlapantli tlali, tlamantli tlen moxeloa, noso se tlen nahui tlatlapantli tlen inihuantihya chanchihuanih queman moaxca-tiseh eyi tlen nahui tlatlapantli tlali.

X. (Moixpolihuiltia)XI. (Moixpolihultia)XII. (Moixpolihultia)XIII. (Moixpolihultia)XIV. (Moixpolihuiltia)XV. Ipan Mexihco Nechicolistli Tlaltlanahuatiloyan amo

huelis oncas huehueyintin tlalpiyani.Moihtohua quentzih tlali tlen miltequitl tlen amo mopano

macuil pohuali hectáreas quipias se tlacatl huelis tlaatectli noso tlaxolontla noso sequinoc ihuical tlali.

Ihuicpa mohuicaltis tlali mopohuas se hectárea tlen tlaatectli ihuaya ome tlen tonalmili, ihuaya nahui tlen atentli tlen cuali tlali ihuan chicueyi tlen cuayotipa, cuatitla noso tlatentli cam-pa tlahuactoc.

Moihtos, noihqui, quentzi tlali, queman ihueyixca amo qui-panos iaxca se tlacatl chicome poali ihuan matlactli hectáreas queman tlali motequihuis ihuicpa motocas ichcatl, tla quipia tlaatectli, ihuan caxtolpoali, queman motocas cuaxilotl, ohuatl, cafe, ichtli, oli, apachtli, vid, olivo, quina,vainilla, cacao, agave, nehpali noso xococuatinih.

Moihtos quentzih tlali tlen yolcameh tlapialmeh, tlen amo quiixpanos tlen se tlacatl, ihueyixca campa huelis tlacuaseh se tzontli ihuan macuilpoali tzontecomimeh tlen huehueyi tlapial-meh noso ihuical tlen siltiqueh yolcameh, quen quiihtos tlahtol tlanahuatili, ihuan tlen huelis tlacuaseh campa eltoc tlali.

Queman ipampa oncas tlachihuali tlaatequili, tlaltzintla axcuali atl noso sequinoc tlachihuali quichihtoseh tecohmeh tlen quentzih tlalpianih achi mocualtlalis intlali, nohua moitas quehuac quentzih tlalpiali, ihatzah tlacualtlalili, ihatza tlaixpa-

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 44: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

58

noseh tlen moihtohua ipan inin tlahtoltlahcuiloli, san monequi monechicos amatlanequili tlen quihtohua tlahtol tlanahuatili.

Queman iihtico se quentzih tlalpiali tlen yolcameh mocualtlalis tlali ihuan inin mochihuas miltequitl, tlali tlen motequihuia amo huelis quiixpanos, huelis inon tlahtoli, nepamitl tlen moihtohua ipan tlahtoltlahcuiloli tlen ome ihuan eyi tlahtoltlatlapantli tlen itechpohui cuali tlali queman ayamo mocualtlaliaya;

XVI. (Moixpolihuiltia)XVII. In Hueyi Nechicolistli Tlahtocan ihuan Tlahtocan tlen

Tlaltlanahuatilmeh, ipan intlanahuatilpan, quiquixtiseh tlana-huatilmeh campa moihtos tequichihualistli ihuicpa mocotonas ihuan moquixtis tlen tlali quiixpanos nepamitl tlen moihtohua ipan IV ihuan XV tlen inin Tlanahuatihcayotl.

Tlali tlen mocahuati huelis mocotonas ihuan quiquixtis iteco ipan iasihca se xihuitl, pehuas mopohua queman qui-mactiltiseh. Tlah panos cahuitl ihuan tlen mocahua amo mo-quixtihtoc, tlanamaquilistli monequi mochihuas ica pública almoneda. Ihuical tlamantli, motlepanitas tlen itechpohui achi mocualitas tlen moihtos ipan tlahtolchihuali tlanahuatili.

In altepeco tlahtol tlanahuatilmeh quiyectlaliseh tlapiali tlen chantli, quiihtos catlia ihqui tlapialistli ipan mochihuas, ipan tlahtolpechtli moihtos amo huelis mocotonas ihuan amo hue-lis chancalaquiseh ihuan amo tlainamaseh.

XVIII. Moihtos huelis moihitaseh nochi tlaixhuasantli ama-meh ihuan tlatemactilismeh tlen quichihtoqueh Tlanahuatia-neh tlen panotoquehya ipehuayah ipan 1876 xihuitl, tlen ihua-ya quihualicatoqueh hueyi moaxcatihqueh tlali, atl ihuan tlen san tlaeltoc tlapialistli tlen Totlalnantzin, iteco san tlacatl noso altepeyotl, ihuan motequimaca Hueyi Tequihua tlen Tlalnechi-colistli ihuicpa quiihtos amo ipatih queman tlahuel quitlahtla-cahuis tlen quicuesoa altepeyotl.

XIX. Ipan tlahtol tlapechtli tlen inin Amatlanahuatili, in Sentlanahuatiloyan quiixtlalis tlatamachihuali ihuicpa sani-man ihuan xitlahuac mochihuas tlasencahuali tlali, tlen ica monelchihuas temachtli tlasencahuali ipan tlapiali altepetlali, comontlali ihuan tlen quentzi tlapiali, ihuan quinpalehuis mil-tequitinih ica tlahtol tlamatilistli.

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 45: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

59

Itequihuacayo Sentlanahuatiloyan nochi tlamantli tlahtoli tlen ica nepamitl altepetlali ihuan comontlali, san catlia ihqui pehqui, san tlaeltos noso mopehualtis ihuaya ome noso miaqueh siltiqueh chanchihuaneh; ihuan noihqui tlen motlatzquilihtoc ipan tlal-pialistli tlen altepetlali ihuan comontlali. Ihuicpa inin tlasen-cahuali, ihuan tlen nochi tlamantli, ihuicpa tequichihuali tlen tlali tlasencahuali, in tlanahuatili quiquetzas caltequichihua-neh tlen quipiaseh inseltlanahuatilis ihuan asitoc caltlanahua-tiloyan, campa tlatzquitoseh tlamatinih quintocahtlalis Hueyi Tequihueh tlen Sentlanahuatiloyan ihuan quintequihuamacas Huehcapa Tlahtocan noso, queman inin amo tequipanos, tlen nochi tonal Tequichihuanih.

In Tlahtol tlanahuatili quiixtlalis se tlacayotl tlanahuatili tlen ica quisencahuas melahuac tlahtoli tlen tlali, ihuan

XX. In Caltlanahuatiloyan tlaolinis mamochihua chinanco-pa yolchicahualistli, tlen ica oncas tequitl ihuan monelchihuas manelcuali mosehuican miltequitinih ihuan matlapalehuican ipan senyolchicahualistli, ihuan quiyolitis miltequitl ihuan cuatitlantequitl tlen ica nelcuali motequihuis tlali, ihuaya cal-tlachihuali, tlatequihuili, tlatlanehuili, tequitlamachitlistli ihuan tlapalehuili tequichihuali. Ihuan noihqui quiixnextis xitlahuac tlanahuatilmeh ihuicpa mochihuas amatlayeyecoli ihuan te-quitlayeyecoli tlen yolcayotl miltequitl tlaeliltilistli, tlamiaquil-tilistli ihuan tlanamaquiltilistli, moixnehuis quehuac nochi tla-camen intlanequilis.

Tlen 28 Tlanahuatihcayotl. Ipan Sentlanechicoli Mexihco Tlaltlanahuatiloyan mocotonas nochi tlen hueyi tlaaxcatilistli, tlachihuali tlen hueyi tlaaxcatilistli, cuatacantli ihuan tlapopol-huili tlen tlaxtlahuali quen moihtohua ipan tlahtol tlanahuatil-meh. Sehca inin tlahtoli motemactilis tlen axmonequi mochi-huas ipan axcayotl tlen yancuic tlachihualistli.

Ipampa inon, in tlahtol tlanahuatili chicahuac tetlatzacuiltis, ihuan tequihuehmeh nelcuali quitepotztocaseh, tlanechicolistli inmaco san se ome tlacameh, tlehueli tlen motequihuiya ipan tlacualistli tlen quinequih quipatiyoquixtiseh; nochi tlahtolsen-cahuali, tlahtoltequichihuali tlen tlaeliltianih, yancuic tlachi-huanih, tlanamacanih noso huehueyi tequitlapalehuianih, tlen

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 46: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

60

quitemoah momaquixtiseh, axcanah sentica momatlaniseh ihuan quinnequiliseh tlen tlacohuani ma miac tlaxtlahuacah ihuan, inochiya, nochi tlen ica huelis motzonquixtiseh se ome noso eyi tlacameh ihuan quintlatlacahuiseh nochi altepecha-nehqueh noso ocsequintin masehualmeh.

In tlahtol tlanahuatilmeh quipepechtiseh tlahtoli ihuicpa mo-nextis quen achi ipatih tlen tlatequihuili, noso tlachihualmeh tlen moihtos monequi ipan sentica tlapialistli noso masehual tlacualistli, ihuan noihqui ihuicpa moixtlalis ocsequin tlamantli nechicolistli tlen ica moxexelos inon tlatequihuili, tlen ica mo-cotonas tlen sequin sanmolhuih mocalaquiah tlen quichihuah mamocotona tlacualistli, ihuan noihqui tlen tlapatioh. In tlahtol tlanahuatili quin manahuis tlen tlacohuani ihuan quinpalehuis mamonechicocah tlen icah huelis momanahuiseh.

Amo huelis hueyi moaxcatis tequichihuali tlen Caltlanahua-tiloyan quisenyecanas ipan inin tlamantli tlahatoli: tlahuihui-cani, huehca tlatitlantli tlahcuiloli; chapopohtli ihuan sequinoc tlamantli tlen tlatla; chapopohtli tlamaneloli; tepos xahuantli ihuan chicahualistli tlayoltilistli; chicahuac tlahuili ihuan te-quiyotl tlen moihtos ipan tlanahuatilmeh tlen quiquixtis Sen-tica Hueyi Tlahtocan. Tlanohnotzali tlen huecapa tepostli ihuan ocuilin teposmimilolmeh nochi yehuan itlanequilis tlen senyolchicahualistli quen moihtohua ipan 25 tlanahuaticayotl tlen inin Amatlanahuatili; in Sentlanahuatiloyan queman tla-yecanas, quimanahuis iselnemilis Totlalnantzin, ihuan tla tla-temactilis masequinoc quitehuicah, quipixtos noso quiixtlalis iaxcayo ipan nochi ohtlanohnotzali tlen quenihqui moihtohua ipan amatlanahuatilmeh.

In Caltlanahuatiloyan quipias tlayolcayomeh ihuan hueyi caltequitiloyan tlen monequis ica nelcuali quihuicatias tlen tlahtolpamitl ipatih ihuan yehua iixcahuil ihuan tequitl tlen tlahuel monequi campa, quen moihtohua ipan tlahtol tlana-huatilmeh, iselti tequipanos noso inihuaya tlen altepetlacameh ihuan tlasentlapialmeh.

In Caltlanahuatiloyan mopialis se tlatlahco caltominpiali tlen moselnahuatis ipan itequichihualis ihuan ipan itlatequi-huilispan. Itlanequilis tlen saniman, tlapalehuis mamosentlali

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 47: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLAMANAHUILISTLI TLEN NOCHI TLACAMEH

61

tomin tlahcohuilispan tlen nochi totlalnantzin, tlayolchicahuas ica yehua tlayecantli tlen senyolchicahualistli tlen itechpohui Caltlanahuatiloyan. Amo aquen tlanahuatiani huelis quina-huatis Caltomimpiali matetlanehti tomin.

Amo mochihua hueyi tlaxcatilistli tequichihuali tlen quiye-canas Caltlanahuatiloyan, ipan tlatlahco Caltominpiali campa mochihuas neltomin ihuan moquixtis amatomin. In Tlatlahco Caltominpiali, quen moihtos ipan tlahtol tlanahuatilmeh ihuan tlen ica mocalaquiseh tequihuameh tlen intechpohui, quitlachilis tomin tlapatlali, ihuan noihqui tomin tlatequihuili, ipan mopale-huis tequihua tlen ica huelis tlaxitlahuas ihuan quiihtos motlepa-nita tlahtoli. In tlayecantli tlen Caltominpiali inmaco mocahuas tlen tlacameh quintocatlalis Hueyi Tequihua tlen Totlalnantzin, ihuaya tlahtol selistli tlen Sentica Hueyi Tlahtocan noso Nochi-pa Tlasentilistli, tla ihcon monequi, tequipanoseh ipan cahuitl tlen mohuecahuilis ihuan mohuecaitztias quen moihtohua ipan iseltlanahuatili tlen itequihuacayo; san huelis quintequihua quix-tiseh queman quipiaseh hueyi tlahtlacoli ihuan amo huelis quipia-seh seyoc tequitl, tlanahuatili noso tlatoctzi tequitl, san amo tlen yehuan tequipanoh iixcotiah tlen Caltominpiali ihuan tlen amo quintlaxtlahuiah ipan nechicolistli tlen tlamachtianeh, tlamati-nih, iyocalismeh noso tlapalehuianeh. In tlacameh tlen quiyeca-nah Tlatlahco Caltominpiali, huelis quin tlahtoltelhuiseh quen moihtohua ipan 110 tlanahuaticayotl tlen inin Amatlanahuatili.

Amo mochihua hueyi tlaaxcatilistli in nechicolismeh tlen te-quitinih quiyoltiah tlen ica quimanahuiseh intlanequilis ihuan nechicolismeh tlapalehuilistli tlen tlaeliltianeh, ihuicpa intla-nequilis noso intlenequilis tlen nochi tlacameh, xitlahuac tla-namacaseh ipan quiahuac tianquistipan tlaeliltili tlen Anahuac noso tlachihualmeh tlen ica mopanoltiah ihuan moyolchicahuah ipan cayotl campa moeliltiah noso amo tlachihualmeh tlen nochi monequiliah, san monequi inon nechicolismeh maquin mocuitlahuican noso maquintlapacho Tequicahua tle Sentlana-hautiloyan noso Tequihuameh tlen Tlaltlanahuatilmeh, ihuan achtohui moquixtis tlahtoli ipan Tlahtocan tlen Sentlanahua-tiloyan ihuan Tlaltlanahuatiloyan. Yehuan Tlahtocan huelis quixolehuaseh tlahtoli noso queman quintlatlanilis Hueyi Te-

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 48: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

AMATLANAHUATILI TLAHTOLI

62

quihua, queman ihquinon monequiliseh altepechanehque, in tlahtoltlasencahuali tlen queman mochiqueh nechicolismeh tlen nican moihtohua.

Noihqui amo mochihua hueyi tlaaxcatilistli mahuistic tla-palehuili tlen quinmactiliah se ome tonatih sequin amochtla-cuiloanih ihuan toltecameh tlen ica quiyolitiah in tlachihualis ihuan tlen quin mactiliah tlen yancuic tlayolitianih, tlen ica tla-yolitiah noso quicualtlaliah tletleya tlamantli.

In Caltlanahuatiloyan, motlatzquilis ipan tlahtol tlanahua-tilmeh, huelis ipan tlahtoli tlen nochi quin cuesoa, tetlanehtis tequitl tlen altepeyotl noso tlaquixtilistli, tlatequihuili ihuan tlatilantli tlen iaxca Sentlanahuatiloyan, san amo huelis tlen ihquinoh quiihtohuah tlahtol tlanahuatilmeh. In tlahtol tlana-huatilmeh quiihtoseh quemanihqui ihuan quenihqui huelis cachi cuali motemactilis tequiyotl ihuan motequihuis ipan altepeyotl tlen axcayotl, ihuan mocotonas tletleya tlahtoli tlen quinequis quixolehuas tlen quincuesoa altpechanehque.

In tlailpili ipan tlanahuatili tlen tequialtepeyotl motlatzquil-tis ipan tlen moihtohua ipan Amatlanahuatili ihuan san huelis mochihuas quen moihtos ipan tlahtol tlanahuatili.

Huelis motemactilis tlapalehuilistli tlen motequihuis ipan tequiyotl tlen melahuac monequi, queman nochi nescayotl, san tepitzin cahuitl ihuan amo quitlatlacahuis tominpialis tlen Totlalnantzin. In Caltlanahuatiloyan quiixpias quenihqui mo-tequihuis ihuan quitamachihuas tlen mochihuas.

Tlen 29 Tlanahuatihcayotl. Queman totlalpan calaquiseh, oncas cualantli ipan altepeyotl, noso seyoc tlamantli cualantli tlen quicalaquis mahmayotl ipan altepeyotl, san Tlayecanani Te-quihua tlen Sentlanahuatiloyan Mexihco Totlalnantzin, itechpan tlahtoli tlen Quiyecanah Secretarías de Estado ihuan Procura-duría General de la República ihuaya itlahtolseliltis tlen Sentica Hueyi Tlahtocan ihuan queman inin mosiahcahuas, tlen Comi-sión Permanente, huelis quicotonas ipan nochi Mexihco tlaltic-pactli noso san campeca tlali, tlanelchihualistli tlen motlahco-huia tlen amo huelis moixquetzas, saniman ihuan amo ohuin cuesoli; san monequi amo mohuecahuilis, ica sentica tematil-tilistli ihuan amo aquen huelis motlatlacahuis. Tla inin tlaco-

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz

Page 49: AMATLANAHUATILI TLAHTOLI TLEN MEXICAMEH ...tlanahuaticayotl, tlapialistli, toltecayotl ihuan tlatolcayotl, noso san achitzin tlen yehuan. In tlayolmatilistli tlen masehual ixtli ihuan

TLEN MEXIHCO TLACAMEH

63

tontli mochihuas queman monechicohtos Hueyi Tlahtocan, inin temactilis tlamaquixtilistli tlen quiitas monequi ihuicpa Tequi-chihuani tlen Sentlanahuatiloyan huelis quiixnamiquis tlahtoli; tla mochihuas queman mosiacahua, saniman monotzas Hueyi Tlahtocan ihuicpa momsencahua tlahtoli.

Pamitl tlen II: Tlen Mexihco Tlacameh

Tlen 30 Tlanahuatihcayotl. In mexicayotl tlachialistli mo-pialia ica tlacatilistli noso ica amachihuali.

A. Yehuan mexicameh ica tlacatilistli:I. Tlen tlacati ipan Mexihco tlaltipactli, amo monequi moihtos

canin hualohuih itatahuan.II. Tlen tlacati ipan seyoc tlali, iconehuan tlen mexicameh

itatahuan tlen tlacatqueh ipan Anahuac tlaltipactli, tlen itata mexica tlacatl tlacatquetl ipan Anahuac tlaltipactli, noso inana mexica sihuatl tlacatquetl ipan Anahuac tlaltipactli;

III. Tlen tlacati ipan seyoc tlali, inconehuah tlen Mexihco tatameh ica amachihuali, tlen itata Mexihco ehuanih ica ama-chihuali, noso inana Mexihco ehuani ica amachihuali, ihuan

IV. Tlen tlacatisqueh iihtico se acali noso tepostototl tlen Mexihco iaxcahuan, huelis tlen yaotecayotl noso tlanamaca-nih.

B. Yehuan mexicameh ica amachihuali:I. Quiahuac ehuaneh tlen quiseliseh ipan Secretaría de Rela-

ciones Exteriores amatlatlachihuali.II. In sihuatl noso tlacatl quiahuac ehuanih tlen monamicti-

seh ihuaya tlacatl noso sihuatl mexicameh, tlen mochantlaliah ipan Anahuac Tlaltipactli ihuan tlatemactiliseh amatl tlen quiixnex-tia tlahtol tlanahuatili.

Tlen 31 Tlanahuatihcayotl. Intlanahuatil tlen mexicameh:I. Quichihuaseh mayacan inconehuah ipan altepeyotl caltla-

machtiloyan noso teaxcayotl tlamachtiloyan, campa momachti-seh conetlamachtilistli, ipehuaya tlamachtilistli ihuan telpoch tlamachtilistli, ihuan yaoyotl tlamachtilistli, quen moihtohua ipan tlahtol tlanahuatili.

Esta obra forma parte del acervo de la Biblioteca Jurídica Virtual del Instituto de Investigaciones Jurídicas de la UNAM www.juridicas.unam.mx https://biblio.juridicas.unam.mx/bjv

DR © 2010. Senado de la República. http://www.senado.gob.mx/

Libro completo en: https://goo.gl/6Sk7Lz