alphen aan den rijn het nieuwe archieftoezicht september 2013
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
Implementatie interbestuurlijk toezichtDe nieuwe rol van gemeente en Provincie
19 september 2013
Even voorstellen
Peter Diebels
Voorheen:• Adjunct-provinciaal archiefinspecteur
Nu:• Provinciearchivaris Zuid-Holland • Toezichthouder Interbestuurlijk toezicht (IBT)
Hoe was het ook alweer?
Provinciaal archiefinspecteur :• Toezicht op de archiefzorg van
gemeenten, waterschappen,
gemeenschappelijke regelingen en
regionale politiekorpsen• Toezicht op beheer bij gemeenten, etc. zonder
benoemde archivaris
• Toezicht op het beheer van de niet overgebrachte archieven bij de eigen provinciale organisatie
SPECIF
IEK
GENERIEK
2012 –
een nieuwe weg ingeslagen
Fot
o: C
huck
Cok
er
Wet Revitalisering Generiek Toezicht
• Versterking van horizontale verantwoording en kwaliteitsborging binnen overheden
• Vertrouwen• Toezicht door naast hogere overheid• Sober, selectief en proportioneel
Ingegaan op 1 oktober 2012!
Hoe gaat de provincie opereren?
• Provincies gaan nieuwe normen toepassen in kader van Interbestuurlijk toezicht (IBT).
• Door toezichthouders vanuit de provincie
• Ingrijpen pas na bestuurlijk overleg
Wat gaat de provincie doen
• Wet Rgt per 1 oktober 2012
• GS Zuid-Holland: november 2012 / 14 mei 2013:– Bestuursovereenkomsten met gemeenten– Gemeenten: leveren jaarlijks informatie in een eigen StvdG
als onderdeel v.d. jaarrekening – Provincie maakt StvdG voor alle gemeenten en stelt
toezichtregime vast– Domeinen: financiën, ruimtelijke ordening, externe veiligheid,
huisvesting verblijfsgerechtigden, omgevingsrecht / Wabo, archief- en informatiebeheer
Wat gaat de provincie doen?
• Uitkomsten horizontaal toezicht ontvangen – artikel 124h Gemeentewet - een wettelijke basis
voor een verplichting tot verstrekking van systematische informatie
• Berichten uit de media, van burgers verzamelen• Afspraken maken over de beschikbaarstelling van
informatie (informatiearrangementen)• Uitvoeren van ‘Reality checks’• Desnoods interveniëren via…
Het IBT-beleid in Zuid-Holland
Een IBT Netwerk, bestaande uit:• Toezichthouders op de terreinen:
• Financiën, • Ruimtelijke ordening, • WABO (handhaving, milieu, bouwen en wonen), • Huisvesting, • Externe veiligheid en • Archieven
Nu dus …. Generiek Toezicht!
2. StvdG als ‘pilot’
• November 2012 – april 2013: StvdG ingevuld met informatie die provincie heeft verzameld
• Waarom StvdG als ‘pilot’?
a. Uittesten van het model (werkt het?)
b. Nulmeting: gegevens kunnen vergeleken worden met gegevens van gemeenten vanaf 2014
• StvdG krijgt pas echt betekenis als gemeenten
bestuursovereenkomst tekenen en gevraagde informatie onderdeel wordt van eigen P&C-cyclus (horizontale verantwoording)
3. Toelichting op systematiek• Bepaling toezichtregime op basis van Toezichtkader (Bijlage A
bij bestuursovk): – Wet- en regelgeving– Algemene en aanvullende beleidskaders (archief en
huisvesting verblijfsgerechtigden)
• Toezichtregimes: algemene duiding– “groen”: het gevraagde (bijv. begroting, beleidsprogr.) is
vastgesteld, tijdig aangeleverd, kwalitatief in orde / voldoet aan wettelijke verplichting
– “oranje”: het gevraagde is vastgesteld en tijdig aangeleverd, en voldoet ten dele niet aan de gestelde criteria / wettelijke verplichting
– “rood”: het gevraagde is niet vastgesteld of niet tijdig aangeleverd, en/of voldoet niet aan de gestelde criteria / wettelijke verplichting
Ruimt. ordening
WABO (toezicht, handhaving en milieu)
WABO (toezicht, bouwen en wonen)
Externe veiligheid
Financieel Toezicht (begroting 2013)
Financieel Toezicht (meerjaren- raming 2014-2016
ArchiefHuisvesting verblijfsge-rechtigden
Groen 66 58 8 9 53 47 19 63
Oranje - 9 27 49 - 13 39 4
Rood 1 - 32 9 12 5 9 0
gemeenten 67 67 67 67 65* 65* 67 67
4. Tabel: Nulmeting / ‘eerste stand’ StvdG per beleidsterrein
* Op 1-1-2013 zijn de gemeenten Molenwaard en Goeree-Overflakkee gevormd, die per die datum nog geen begroting 2013 en meerjarenraming 2014-2016 hebben ingediend.
Vervolg
• Toezenden bestuursovereenkomsten en ondertekenen vóór 1-10-2013
• Gemeenten zenden eigen StvdG in jaarrekening, te beginnen in jaarrekening 2013
• Provincie stelt totale StvdG van de 67 gemeenten op • 2-jaarlijkse evaluatie bestuursovereenkomsten met gemeenten /
VZHG: eind 2014• Begin 2015: evaluatie ervaringen met Wet Rgt
Gevolgen voor Archiefwet
• Vereenvoudiging van het stelsel van interbestuurlijk toezicht
• Toezicht verschuift van Archiefwet naar Gemeentewet en Provinciewet
• Provinciaal toezicht uit de Archiefwet– einde specifiek toezicht door GS– einde provinciaal archiefinspecteur
Alle toezicht uit de wet?
Resterend specifiek provinciaal toezicht in de Archiefwet
• Artikel 13.3: machtiging opschorting overbrenging archieven ouder dan 20 jaar door GS
• Artikel 15.4: beperking openbaarheid archieven ouder dan 75 jaar door GS
• Artikelen 30.1, 32.2, 35.1 en 37.2: melding van de Archiefverordeningen aan GS
Nieuw interbestuurlijk archieftoezicht
Tot 1-10-2012 Nu
Basis toezicht:
Archiefwet
Basis toezicht:
Gemeentewet
Inspectiebezoeken door
provincie
Gemeente/waterschap
levert info aan provincie
Wettelijk proactief
optreden provincie,
goedkeuringen vooraf
Achteraf ingrijpen provincie
via interventieladder
Sanctie Archiefwet:
Bestuursdwang mogelijk
volgens regels Awb
Sancties Gemeentewet:
Schorsen/vernietigen en in
de plaats treden bij
taakverwaarlozing
Gevolgen voor lokale overheden
• Versterking / verzwaring horizontaal toezicht (interne controle)• Verplichte verslaglegging door zorgdrager • Horizontaal toezicht op gehele archiefketen• Oordeel van de Raad / Algemeen Bestuur essentieel
Foto: Jan Banning
De Interventieladder
Fot
o: T
heen
Moy
Generieke informatievergaring volgensafspraken Informatie-arrangement
Specifieke informatie opvragen en valideren
Afspraken over verbetering
Aankondiging juridischeinterventie
Laatste kans voor indeplaatsstelling
Sanctie indeplaatsst.
Sob
erO
p afstandU
itgeb
reid
? Interveniërend ?
Signaleren
Het Verslag
• Het afleggen van de verantwoording is niet vrijblijvend.– Verantwoording moet regelmatig worden afgelegd. – Verantwoording dient schriftelijk te geschieden.
(verslag)• Verslag wordt gestuurd naar de raad of algemeen
bestuur en naar de Provincie.• Provincie mag daarnaast additionele gegevens
opvragen.• Op basis van die informatie & het verslag kan nader
onderzoek ingesteld worden.
Hoe komt het verslag tot stand?
Gemeentelijk
archiefinspecteur neemt
stokje over!
Hulpmiddel vanuit de VNG
Kritische Prestatie Indicatoren gemeentelijke archiefketen
Wanneer grijpt Provincie in?
• Provincie ontvangt verslagen van gemeenten, waterschappen en Wgr in principe jaarlijks.
• Provincie zal afweging moeten maken in hoeverre het verslag voldoet.
Hiervoor is Aanvullend Beleidskader ontwikkeld.
Aanvullend beleidskader Archieftoezicht
Taakverwaarlozingstoetsingscriteria– Gebaseerd op Archiefwet en -regelgeving– Parallel aan de KPI’s
http://www.ipo.nl/sites/default/files/documents/aanvullend_beleidskader_interbestuurlijk_archieftoezicht.pdf
http://www.ipo.nl/sites/default/files/documents/aanvullend_beleidskader_interbestuurlijk_archieftoezicht.pdf
Fot
o: L
isa
Nor
woo
d
Wanneer voldoe je niet?Bij …. taakverwaarlozing
Als een overheid niet, niet naar behoren of niet tijdig een gevorderde beslissing neemt, een gevorderde handeling verricht of een gevorderd resultaat tot stand brengt
17 Taakverwaarlozingscriteria voor archiefbeheer
Achterstand bewerking/overbrenging
Ongeschikte archiefbewaarplaats
Niet aangepaste verordening
Wanneer grijpen we in?
• Toetsen van toegezonden informatie aan toezichtscriteria (17) - match met KPI’s
• Voldoet situatie aan wet-en regelgeving?
• Ja: niets doen
• Nee: ingrijpen
• Meer info nodig: opvragen
• Indeling gemeenten in risico-categorieën
• Afweging per geval
Kansen en risico’s nieuw interbestuurlijk toezicht
• Kans: Gemeenten en waterschappen verbeteren eigen kwaliteit systematisch
• Kans: Toezicht meer intersectoraal, gelijkvormig
• Risico: Van proactief optreden provincie → achteraf optreden ….. Te laat? Bv. Archiefdepots, vervanging
• Risico: Horizontaal toezicht afwezig, (te) vrijblijvend of strategisch niveau niet betrokken. KPI’s→ tactisch, uitvoerend
Het IBT-beleid in Zuid-Holland
‘Vertrouwen op en ruimte geven aan de zelfsturing van gemeenten’ (uit Nota GS)
1. Afsluiten van Bestuursovereenkomsten met alle zorgdragers, te beginnen met gemeenten
(Intenties en praktische afspraken)
2. Opstellen van Staat van de Gemeenten:
Integrale weergave beoordeling gemeenten
Het IBT-beleid in Zuid-Holland
Beeld archieven
• meeste gemeenten nog niet bezig met het invullen van de KPI’s
• waterschappen en Wgr-regelingen evenmin.
Gevolg: bij gebrek aan informatie moet provincie veelvuldig de interventieladder beklimmen via:
* stappen 1en 2: signaleren en informatie opvragen.
Zuid-Holland
Provincie houdt rekening met de volgende risicofactoren:
• Hoe doet men het op het gebied van de Archiefwet? • Hoe waren de prestaties in het verleden?• Zijn er risicovolle omstandigheden, zoals nieuwbouw
van een archiefruimte of -bewaarplaats, overgang naar digitaal, reorganisatie (herindeling, oprichting RUD)?
• Meldingen van andere interne of externe toezichthouders?
• Klachten van derden of meldingen in de pers op dit gebied?
Vorm van taakverwaarlozing op grond van de Archiefwetgeving
Wettelijke basis Welke informatie heeft toezichthouder nodig? Nummers van de KPI’s
Oordeel Toezichthouder
1a. De Archiefverordening of, bij Wgr-regelingen, de voorziening betreffende de zorg voor de archiefbescheiden ontbreekt en/of is niet gemeld aan GS.
AW 30.1, 32.1, 35.1, 37.2 en 40
1.11.21.5
Verordening voldoet en is aan GS toegestuurd.
3. Het beheer van archiefbescheiden voldoet niet aan toetsbare eisen van een door de zorgdrager toegepast kwaliteitssysteem of de zorgdrager past geen kwaliteitssysteem toe.
AW 3, AB 11 en 12, Archiefregeling 16
2.1 Het enige aspect van het kwaliteitssysteem bestaat uit de in 2010 geformuleerde eis dat de NEN-2082 moet worden toegepast. Onbekend is of die ook daadwerkelijk wordt toegepast. Alle andere aspecten van het kwaliteitssysteem ontbreken.
5b. De zorgdrager neemt een besluit tot aanwijzing van een archiefbewaarplaats die niet aan wet- en regelgeving voldoet
AW 21, AW 31, 36 7.2 De door het college in 1997 aangewezen archiefbewaarplaats voldeed op het moment van aanwijzing.
14. De vervanging van archiefbescheiden door reproducties, onder vernietiging van het origineel, is onjuist en/of onvolledig gebeurd. Archieven die niet als te vernietigen zijn aangemerkt (dus permanent te bewaren archieven) zijn vervangen zonder machtiging van gedeputeerde staten. Er is geen verklaring van vervanging opgesteld.
AW 7, AB 6 en 8 5.3
De vervangingsbesluiten voor vernietigbare bescheiden zijn beoordeeld door de gemeentearchivaris maar niet bekend gemaakt. De vervanging van te bewaren archiefbescheiden is nog niet aan de orde.
•Kennis, deskundigheid•Ervaring
Maak er gebruik van!
Toezicht blijft
VRAGEN ??
Bedankt!!!