ในประเทศเวียดนาม hffa 03/2017 · hffa 03/2017 เอกสาร...

เอก

สารว

จยขอ

ง HF

FA 0

3/20

17

เอกสารวจย HFFA ฉบบแปลภาษาไทย

ประโยชนดานเศรษฐกจและสงคม

จากการเปนสมาชกยพอฟ (UPOV)

ในประเทศเวยดนาม

การประเมนจากขอเทจจรงวาดวย

การปรบปรงพนธพชและผลตภาพ

ทางการเกษตรหลงจากผานไปสบป

ผเขยน: Steffen Noleppa

Taøi lieäu Nghieân cöùu HFFA thaùng 03/2017

Imprint

The socio-economic benefits of UPOV membership in Viet Nam:

An ex-post assessment on plant breeding and agricultural productivity after ten years

Corresponding author: Steffen Noleppa

Berlin, April 2017

HFFA Research GmbHBülowstraße 66/D210783 Berlin, Germany

E-Mail: [email protected]

Web: www.hffa-research.com

HFFA Research Paper 03/2017

HFFA Research GmbH | The socio-economic benefits of UPOV membership in Viet Nam ห น า | i


บทสรปงานวจย

การวเคราะหนไดยนยนขอสรปของการวจยทมลกษณะเดยวกนในประเทศอตสาหกรรม : การลงทน เพอปรบปรงพนธพชทซบซอน สรางคณประโยชนหลายประการใหกบผมสวนไดสวนเสยรายบคคล และสงคมโดยรวม โดยสามารถระบความส าเรจและประโยชนของการปรบปรงพนธพชในประเทศเวยดนาม ไดอยางชดเจน ทงยงมความสอดคลองกบขออภปรายโดยทวไป อาทใน UPOV (2005; 2016c) ซงแสดงถงผลกระทบจากความส าเรจของการปรบปรงพนธพชหลงจากประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ในป ค.ศ. 2006 (พ.ศ. 2549)

ตลอดระยะเวลาทผานมาการยนค าขอจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมและการออกหนงสอส าคญ แสดงการจดทะเบยน คมครองพนธพชใหมมจ านวนเพ มขน คอนขางมาก ตงแตประเทศเวยดนาม เปนสมาชกยพอฟ (UPOV) มจ านวนการยนค าขอจดทะเบยนคมครองพนธพช ใหมเกอบ 900 ฉบบ และม ก ารอ อก ห น ง ส อส า คญ แสดงการจดทะ เบ ยน ค ม ครอ งพ น ธ พ ช ให ม เก อ บ 400 ฉบ บ โดยขาว เปนพ ช ทม การยนค าขอจดทะเบ ยนฯ ก งหน งของจ านวนค าขอจดทะเบ ยนฯ ท งหมด ซงตอมากไดรบการจดทะเบยนเปนพนธพชใหมภายใตระบบคมครองพนธพชน

นกปรบปรงพนธพชภายในประเทศมบทบาทส าคญตอระบบการยนค าขอจดทะเบยนฯ ในประเทศมากขน โดยในชวงหาปแรกทประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) มนกปรบปรงพนธพชเวยดนาม จ านวนรอยละ 60 ของจ านวนค าขอจดทะเบยนฯ ทงหมด แตหลายปทผานมานกลบมจ านวนเพมขน มากกวารอยละ 75 ซงเปนตวชวดทส าคญถงประสทธภาพของระบบยพอฟ (UPOV) ในการสรางแรงจงใจ เพอสงเสรมนกปรบปรงพนธพช กจกรรมและการลงทนเกยวกบการปรบปรงพนธพชในประเทศเวยดนาม นอกจากนจ านวนการยนค าขอจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมจากตางประเทศกเพมขนดวยเชนกน ซงเพมโอกาสการเขาถงพนธพชจากตางประเทศและสงเสรมโครงการปรบปรงพนธพชภายในประเทศดวย

นกปรบปรงพนธพชภายในประเทศสวนใหญเปนผประกอบการเอกชนทตองบรหารจดการความเสยง และการลงทนเองซงในหาปทผานมา (ในป ค.ศ. 2016 หรอ พ.ศ. 2559) เกอบสองในสาม (สามในส) ของจ านวนค าขอจดทะ เบยน ค มครองพ นธ พ ช ท งหมดลวนมาจากการย น ค าขอจดทะเบ ย นฯ โดยนกปรบปรงพนธพชเอกชนดงกลาว ซงแตกตางจากในชวงหาปแรกทประเทศเวยดนามเปนสมาชก ยพอฟ (UPOV) ท สดสวนของการยนค าขอฯ จากภาคเอกชนย ง ต า กวารอยละ 50 เหตการณน แสดงใหเหนวาการเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) สงเสรมการพฒนาของผประกอบการดวย

HFFA Research GmbH | The socio-economic benefits of UPOV membership in Viet Nam ห น า | ii


จากประเดนขางตนสามารถสรปไดวา การเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ของประเทศเวยดนามในปจจบน นอกจากจะเปนประโยชนตอการก าหนดหลกเกณฑแลว ยงเกดประโยชนหลายอยางรวมไปถงมกจกรรม การปรบปรงพนธพชและมหลายสายพนธพชทไดรบการปรบปรงพนธ การเพมขนของจ านวนพนธพชใหม นกปรบปรงพนธพชมความหลากหลาย มพนธพชใหมจากตางประเทศเพมขน ตลอดจนสามารถเขาถง พนธพชใหมจากตางประเทศไดงายขนและสงเสรมการปรบปรงพนธพชภายในประเทศซงชวยเพมศกยภาพ การแขงขนในภาคอตสาหกรรม นอกเหนอจากผลกระทบโดยตรงดงกลาวซงเกดจากการปรบปรงพนธพชแลว การเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ยงมประโยชนตอการพฒนาสงคมและเศรษฐกจของประเทศอกดวย

ต งแ ตป ค .ศ. 2006 (พ .ศ . 2549) ซ ง เป นป ท ประ เทศเวยดน าม เข าเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ประเทศเวยดนามมผลผลตจากการเพาะปลกพชไร (arable farming) เพมขน โดยมผลผลตขาวเพมขน ถงรอยละ 18 ผลผลตขาวโพดเพ มขนรอยละ 30 และผลผลตมน เทศเพ มขนมากถงรอยละ 43 ท าใหมผลผลตโดยเฉลยตอป เพมขนรอยละ 1.4 จากการผลตขาว รอยละ 1.8 จากการผลตขาวโพด และรอยละ 4.0 จากการปลกมนเทศ ดงนนการเพมขนของผลตภาพทดนในเวยดนามในรอบสบปน จงสงกวาการเพมขนของผลผลตในระดบโลก (โดยพจารณาจากพชไรสามชนดดงกลาวเทานน)

ผลตภาพโดยรวมท เพ มขนจากการเพาะปลกพชไรมมากกวาผลผลตอน เน องจากมการใชปจจย การผ ลต ท งหมดน อยลงถ งร อยละ 1.2 ต อป จากการเพ าะปล กพ ช ไร ในป ค .ศ. 2006 - 2016 (พ.ศ. 2549 - 2559) ซงไมเปนเชนน ในชวงสบปกอน เนองจากผลผลตทเพมขนในป ค.ศ. 1995 - 2005 (พ.ศ. 2538 - 2548) เกดจากการเพมปจจยการผลตเปนหลกโดยไมไดเกดจากการปรบปรงพนธพช แตอยางใด ดวยเหตนนวตกรรมจงมความส าคญตอการเพมขนของผลตภาพซงสงเกตไดจากตวเลข ทางสถตทเพมขนและสอดคลองกบความเหนทางวชาการสวนใหญ โดยมอตราการเตบโตเฉลยของผลตภาพการผลตรวม (TFP) กลาวคอ การเจรญเตบโตของผลตภาพทดนจากการใชนวตกรรมในการเพาะปลกพชไร มคาเทากบรอยละ 2.8 โดยคดเปนรอยละ 2.6 ส าหรบขาว รอยละ 3.0 ส าหรบขาวโพด และรอยละ 5.2 ส าหรบมนเทศ

การปรบปรงพนธพชเปนปจจยหลกทท าใหผลตภาพทดนจากการใชนวตกรรมมเพมขน (หรอผลตภาพ การผลตรวม : TFP) จากการวเคราะห เอกสารทางวชาการโดยละเอยด สรปไดวา ผลตภาพทดน ของขาว ในประเทศเวยดนาม ท เพ มขน จากการใชนวตกรรมรอยละ 65 มาจากความก าวหน า ในการปรบปรงพนธพชดวย สวนขาวโพดมคาทรอยละ 70 และคดเปนรอยละ 60 ในกรณของมนเทศ ด วย เห ตน ก าร เพ ม ข น ของผลผ ลต โดยรวม ตอป จากการใชน วตก รรม ในการ เพ าะป ลกพ ช ไร หลงจากทประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) สวนหนงจงเกดจากการพฒนาดานปรบปรงพนธพช

HFFA Research GmbH | The socio-economic benefits of UPOV membership in Viet Nam ห น า | iii


สงผลใหขาวมผลตภาพทดนตอปเพมขนรอยละ 1.7 รอยละ 2.1 จากการเพาะปลกขาวโพด และรอยละ 3.1 จากการเพาะปลกมนเทศ

ในทางกลบกน หากไมมความกาวหนาของการปรบปรงพนธพชตงแตประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ผลผลตของพชไรทมความส าคญทางเศรษฐกจอาจจะลดลงเกอบรอยละ 17 ของการผลตในปจจบน เพราะในปจจบนเกษตรกรเวยดนามสามารถผลตขาวเพมขนไดประมาณรอยละ 20 บนพนทเพาะปลก ของตนเองซงมากกวาในชวงกอนการเขาเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ทงน อตราการสญเสยดานการผลต อาจสงสดในกรณของมนเทศ (–รอยละ 27) ขาวโพดอาจสญเสยประมาณหนงในหาของการผลตทงหมด (ประมาณ – รอยละ 19 ) สวนการผลตขาวกลดลงดวยเชนกน (– รอยละ 16)

ซงเทากบวาปรมาณการซอขายในตลาดของพชไรยอมลดลงดวยเชนกน โดยทปรมาณของขาวอาจลดลงมากกวา 4.4 ลานตน การผลตขาวโพดอาจลดลงถง 1.1 ลานตน สวนการผลตมนเทศอาจลดลงเกอบ 0.4 ลานตน หากน าปรมาณทสญเสยไปขางตนทงหมดไปใชเพ อการบรโภค เฉพาะปรมาณขาวทเพมขน กอาจน าไปเลยงประชากรเวยดนามได 20 ลานคน สวนขาวโพดทเพมขนกสามารถน าไปเปนเลยงประชากรไดมากกวาจ านวนประชากรทงหมดของประเทศ และปรมาณการผลตมนเทศทเพมขนกสามารถน าไปเลยงประชากรไดถง 74 ลานคน

การเปลยนแปลงของปรมาณการผลตและการบรโภคเนองจากความส าเรจในการปรบปรงพนธพช หลงจากประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) สงผลกระทบทส าคญตอเศรษฐกจการเงนของประเทศ รายไดรวมของภาคการเกษตรจากความส าเรจในการปรบปรงพนธพชไรทมความส าคญทางเศรษฐกจ มมลคามากกวา 2.3 พนลานเหรยญสหรฐฯ โดยมรายไดจากขาวเพมขนมากทสดถง 1.9 พนลานเหรยญสหรฐฯ สวนขาวโพด (corn) และมนเทศตางมรายไดเพมขน ทประมาณ 200 ลานเหรยญสหรฐฯ แสดงใหเหนวามลคาเพมรวมทางการเกษตร (agricultural gross value added) ในประเทศเวยดนาม อาจมคานอยกวาน เกอบรอยละ 8 หากไมมความส าเรจในการปรบปรงพนธพชส าหรบพชไรสามชนด ในขางตน สบเนองจากทประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) การเตบโตของรายไดในภาคการเกษตรจงเปนปจจยส าคญตอรายไดของเกษตรกรเวยดนามดวย แมวาเกษตรกรเวยดนามยงคงมรายไดคอนขางนอยแตการปรบปรงพนธพชท าใหรายไดตอปของเกษตรกรเวยดนามเพมขนมากกวารอยละ 24 ตอป นบตงแตป ค.ศ. 2006 (พ.ศ. 2549) การทรายไดเพมขนเกอบหนงในสนถอเปนการพฒนาสภาพความเปนอยในภมภาคชนบททมความยากจนใหดขนดวย

การเตบโตของรายไดภาคการเกษตรสงเสรมใหเกดความเจรญรงเรองตอเศรษฐกจระดบชาตเปนอยางมาก เนองจากการเพมขนของผลตภณฑมวลรวมในประเทศทวทงระบบเศรษฐกจ (economy-wide GDP)

HFFA Research GmbH | The socio-economic benefits of UPOV membership in Viet Nam ห น า | iv


เปนผลรวมของมลคาเพมภาคการเกษตรทเพ มขน และผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศทเพมขน จากอตสาหกรรมตนน าและปลายน า - โดยมคาเกอบ 3.4 พนลานเหรยญสหรฐฯ ดวยเหตนหากไมม การปรบปรงพนธพช (ส าหรบพชไรทงสามชนดทใชวเคราะหในบทกอน) ประสทธภาพทางเศรษฐกจ ของประเทศเวยดนามอาจนอยลงเกอบรอยละ 2 ของปจจบน

ผลกระทบทางเศรษฐก จแบบเดยวกนสามารถน ามาใชว เคราะห กบพ ชชน ดพ เศษ เชน ไม ดอก ไมดอกมบทบาททส าคญตอประเทศเวยดนาม และประเทศเวยดนามไดประสบความส าเรจในการปรบปรงผลผลตจากการผลตไมดอกโดยพบวา พนทเพาะปลกไมดอกโดยรวมขยายขน 2.3 เทานบตงแตเวยดนาม เปนสมาชกยพอฟ (UPOV) และมผลผลตไมดอกเพมขนถง 7.2 เทา ตวเลขขางตนแสดงการเตบโต ของผลตภาพทดนในการผลตไมดอกของเวยดนามทเพมขนมากกวา 3.1 เทา จงอาจค านวณการเตบโต ของผลผลตรายปในระหวางป ค.ศ. 2006 และ ค.ศ. 2016 (พ.ศ. 2549 และ พ.ศ. 2559) ไดเทากบ รอยละ 12.1 เมอใชอตราการเตบโตของผลตภาพการผลตรวม (TFP growth) จากนวตกรรมการปรบปรงพนธพชทเหมาะสมคาดวาจะท าใหเกดการเตบโตของรายไดท 118 ลานเหรยญสหรฐฯ จากการปลกไมดอกทวประเทศ สงผลใหเกดการเตบโตของรายไดประชาชาต (national income growth) 221 ลานเหรยญสหรฐฯ ซงรวมไปถงผลทวคณและหวงโซมลคาดวย (multiplication effects along the value chain)

นอกเหนอจากพช ไร ท มความส าคญ ทางเศรษฐกจและไมดอกแลว การว เคราะห ผกและไมผล กมความส าคญเชนกน เพราะหากปราศจากความส าเรจในการปรบปรงพนธพชจากทประเทศเวยดนาม เปนสมาชกยพอฟ (UPOV) แลว การผลตกลวยจ านวน 250,000 ตน เกรปฟรตจ านวน 35,000 ตนมะมวงจ านวน 150,000 ตน สมจ านวน 90,000 ตน สบปะรดจ านวน 110,000 ตน กะหล าปลจ านวน 185,000 ตน กะหล าดอกจ านวน 4,000 ตน หอมใหญจ านวน 45,000 ตน และแตงโมจ านวน 255,000 ตน กจะไมเกดขนในปจจบน ความส าเรจของการปรบปรงพนธพชมผลเชงบวกตอรายไดของภาคการเกษตร เนองจากภาคพชสวนของประเทศเวยดนามท าก าไรไดมากกวา 1 พนลานเหรยญสหรฐฯ พฒนาการนท าใหผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) ของประเทศเวยดนามเพมขนเกอบ 1.5 พนลานเหรยญสหรฐฯ

จากการค านวณผลกระทบตอรายไดของประเทศในขางตนสรปไดวา กจกรรมและการลงทนดานการปรบปรงพนธพชสรางปจจยแวดลอมทเอออ านวยตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศเวยดนาม โดยภาคการเกษตรทงหมดซงรวมไปถงการเพาะปลกไมดอกและพชสวนสามารถเพมมลคาทางเศรษฐกจเกอบ 3.5 พนลานเหรยญสหรฐฯ ซงมคามากกวารอยละ 11 ของมลคาเพมรวม (gross value added) ของภาคการเกษตร ในปจจบน เมอน าจ านวนรายไดมารวมกบกบหวงโซมลคา (value chains) ตาง ๆ เปนจ านวนทงสนกวา 1.5 พนลานเหรยญสหรฐฯ ท าใหสามารถค านวณผลกระทบทม ตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ

HFFA Research GmbH | The socio-economic benefits of UPOV membership in Viet Nam ห น า | v


(GDP impact) ไดประมาณ 5 พนลานเหรยญสหรฐฯ ซงมคามากกวารอยละ 2.5 ของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ ณ ปจจบน

การศกษาจากหลายตวอยาง ความคดเหนของนกปรบปรงพนธพชเวยดนามและผมสวนไดสวนเสยอน ลวนมความเหน ไปในแนวทางเดยวกนวา การพฒนาการปรบปรงพนธ พ ชในประ เทศเวยดนาม ในอนาคตจะเปนผลมาจากการคมครองพนธพชภายใตระบบยพอฟ (UPOV) ซงการปรบปรงพนธ ในประเทศเวยดนามยงจะสามารถพฒนาตอไปไดอก แมวามหลายเปาหมาย ทประสบผลส าเรจ ไปแลวกตาม การศกษาในบรบทนควรค านงเสมอวามลคาทค านวณและอภปรายไปขางตนเปนการประเมนโดยใชวธการแบบคอนขางอนรกษนยมเพอพจารณาประโยชนทแทจรง (ซงมมลคาสงกวาน) ของการเขาเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ทไดใหและจะใหประโยชนแกประเทศเวยดนามตอไป

Dao (2016) กลาววา ในระยะเวลาสบปทผานมาประเทศเวยดนามประสบความส าเรจและมความกาวหนา ในการพฒนาพนธพชใหม โดยพนธพชใหมเหลานไดน าความส าเรจขนานใหญมาสการเกษตรของประเทศ จงไมจ าเปนตองกลาวสงใดเพมเตมอก

เอกสารอางอง (Reference list)

Dao, T.A. (2016): IP protection and commercialization of innovative seeds in Viet Nam: situation and challenges. Ha Noi: CASRAD.

UPOV (International Union for the Protection of New Varieties of Plants) (2016): Overview of UPOV. Geneva: UPOV.

UPOV (International Union for the Protection of New Varieties of Plants) (2005): UPOV report on the impact of plant variety protection. Geneva: UPOV.

HFFA Research GmbH | The socio-economic benefits of UPOV membership in Viet Nam ห น า | vi


ประโยชนดานเศรษฐกจและสงคมจากการเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ในประเทศเวยดนาม

การประเมนจากขอเทจจรงวาดวยการปรบปรงพนธพชและผลตภาพทางการเกษตร หลงจากผานไปสบป

HFFA Research GmbH (ผเขยน: Steffen Noleppa)

เนอหา

สารบญภาพ viii รายการค ายอ xii 1. บทน า

การก าหนดปญหาและวตถประสงคของงานวจย 1 2. การปรบปรงพนธพชในประเทศเวยดนาม

การจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมในระยะเวลาสบปทผานมา 4 3. ผลกระทบของการปรบปรงพนธพชในประเทศเวยดนามตอผลตภาพการเกษตรโดยรวม กรณศกษาการเพาะปลกพชไรในประเทศเวยดนามตงแตป ค.ศ. 2006 11 4. คณคาและประโยชนของการปรบปรงพนธพชตอการปลกพชไร

ตงแตประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) 22 5. การวเคราะหผลกระทบในลกษณะเดยวกนกบพชชนดพเศษ 30 6. ในอนาคตคาดวาจะมความเจรญกาวหนาดานผลผลตและคณภาพยงขน พนธพชใหมใหประโยชนมากกวาเมลดพนธทมอยในปจจบน 41 7. บทสรปสงทาย 47 เอกสารอางอง 52

HFFA Research GmbH | The socio-economic benefits of UPOV membership in Viet Nam ห น า | vii


กตตกรรมประกาศ

งานวจยฉบบนรเรมและไดรบการสนบสนนทางการเงนจากสหภาพระหวางประเทศเพอการคมครองพนธพชใหม (UPOV) ขอขอบพระคณปเตอร บททอน (Peter Button) และจน โคอเดะ (Jun Koide) บคลากร จากสหภาพฯ (UPOV) ทชวยตดตออประสานงานและใหความเหนทเปนประโยชนตลอดระยะเวลา ของการวจย อกทงขอขอบพระคณเหงยน ถน มญ ผอ านวยการส านกคมครองพนธพช กระทรวงเกษตร และการพฒนาชนบท (MARD) ทกรณาเลอกกลมเปาหมายทชดเจนใหคณะท างานเกบรวบรวมขอมล และใหสารสนเทศเพมเตม ผลการศกษานเปนความรบผดชอบของผเขยนแตเพยงผเดยว และหาไดรบอทธพลใดจากผรเรมและใหการสนบสนนงานวจยนแตอยางใดไม

HFFA Research GmbH | The socio-economic benefits of UPOV membership in Viet Nam ห น า | viii


สารบญภาพ

แผนภาพท 2.1: จ านวนการยนค าขอจดทะเบยนคมครองพนธพชใหม และจ านวนการออกหนงสอส าคญการจดทะเบยน คมครองพนธพชใหมในประเทศเวยดนามตงแต ป ค.ศ. 2007 - 2016 4

แผนภาพท 2.2: การเปรยบเทยบอตราสวนการออกหนงสอส าคญ การจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมกบจ านวน ค าขอทยนจดทะเบยนฯ ทงหมดในประเทศเวยดนาม ตงแตป ค.ศ. 2007 – 2016 และป ค. ศ. 2012 - 2016 6

แผนภาพท 2.3: การเปรยบเทยบอตราสวนการยนค าขอจดทะเบยน คมครองพนธพชใหมโดยบคคลสญชาตเวยดนามกบ จ านวนค าขอฯ ทงหมดตงแตป ค.ศ 2007-2016 และ ตงแตป 2012 – 2016 7

แผนภาพท 2.4: การเปรยบเทยบอตราสวนการยนค าขอจดทะเบยน คมครองพนธพชใหมโดยผประกอบการเอกชนกบ หนวยงานรฐตงแตป ค.ศ. 2007 – 2016 และ ตงแตป ค.ศ. 2012 – 2016 8

แผนภาพท 2.5: จ านวนหนวยงานรฐและบรษทปรบปรงพนธพชเอกชน ทยนจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมในประเทศเวยดนาม ไดส าเรจ ตงแตป ค.ศ. 2007 - 2016 9

แผนภาพท 3.1: การเตบโตของผลผลตพชไรในประเทศเวยดนาม ตงแตป ค.ศ. 2007- 2016 (จดดชนในป ค.ศ. 2005 มคาเทากบ 100) 11

แผนภาพท 3.2: อตราการเปลยนแปลงปจจยการผลตทางการเกษตรตอป ของประเทศเวยดนาม ในการปลกพชไร ตงแตป ค.ศ. 1995-2005 และตงแตป ค.ศ. 2006 – 2016 14

HFFA Research GmbH | The socio-economic benefits of UPOV membership in Viet Nam ห น า | ix


แผนภาพท 3.3: การเปลยนแปลงของผลผลตและผลตภาพการผลตรวม (TFP) ของพชไรทเพาะปลกในประเทศเวยดนาม ตงแตป ค.ศ 1995 - 2005 และตงแตป ค.ศ. 2006 – 2016 (คดเปนรอยละ) 16

แผนภาพท 3.4: การเตบโตของผลตภาพการผลตรวมจากการปลกพชไร ในประเทศเวยดนามซงค านวณโดยผวจยและนกวทยาศาสตรอน 17

แผนภาพท 3.5: การเปรยบเทยบผลผลตทสงเกตไดกบการเตบโต ของผลตภาพทดนจากการใชนวตกรรมกบการปลกพชไร ในประเทศเวยดนามตงแตป ค.ศ. 2006 - 2016 18

แผนภาพท 3.6: อตราสวนการเตบโตของผลตภาพการผลตรวม (TFP growth shares) จากการปรบปรงพนธพชในประเทศเวยดนาม เพอใชในการวเคราะหเพมเตม 21

แผนภาพท 4.1: แบบจ าลองการสญเสยผลผลตจากการเพาะปลกพชไร หากปราศจากความส าเรจในการปรบปรงพนธพช นบตงแตเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) 22

แผนภาพท 4.2: การเพมขนของอปทานพช (รายป) เนองจากความส าเรจ ในการปรบปรงพนธพชส าหรบพชไรตงแตประเทศเวยดนาม เปนสมาชกยพอฟ (UPOV) (คดเปนลานตน) 23

แผนภาพท 4.3: การเพมขนของอปทานอาหาร (รายป) ส าหรบประชากรเวยดนาม เนองจากความส าเรจในการปรบปรงพนธพชไร ตงแตประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) (คดเปนจ านวนลานคน) 24

แผนภาพท 4.4: มลคาเพมของผลตภณฑทางการเกษตรทเพมขนตอป ในประเทศเวยดนามจากการปรบปรงพนธพชไร ทมความส าคญทางเศรษฐกจ หลงจากประเทศ เวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) (คดเปนลานเหรยญสหรฐ) 26

HFFA Research GmbH | The socio-economic benefits of UPOV membership in Viet Nam ห น า | x


แผนภาพท 4.5: ผลกระทบตอผลตภณฑมวลภายรวมในประเทศ (ตอป) ในปจจบน จากความส าเรจในการปรบปรงพนธพชโดยพจารณาจากพชไร สามชนดนบตงแตประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) (คดเปนพนลานเหรยญสหรฐ) 28

แผนภาพท 4.6: รายไดของเกษตรกรเวยดนามทเกดจากความส าเรจ ในการปรบปรงพนธพชโดยพจารณาจากการปลกพชไร สามชนดในประเทศเวยดนามหลงจากการเขาเปนสมาชก ยพอฟ (UPOV) เปรยบเทยบกบรายไดอนจากการปลกพชไร (คดเปนเหรยญสหรฐ) 29

แผนภาพท 5.1: การเปลยนแปลงผลผลตตอปของไมดอกโดยเปรยบเทยบ กบผลผลตจากการปลกพชไรเศรษฐกจภายหลงทประเทศ เวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) 31

แผนภาพท 5.2: ผลกระทบตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (รายป) ในปจจบน เนองจากความส าเรจในการปรบปรงพนธพชประเภทไมดอก ตงแตประเทศเวยดนามเขาเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) (คดเปนลานเหรยญสหรฐฯ) 32

แผนภาพท 5.3: การเปลยนแปลงของผลผลตรายปส าหรบพชประเภทไมผลและผก ในประเทศเวยดนามเปรยบเทยบกบผลผลตจากการเพาะปลกพชไร ในป ค.ศ. 2006 - 2016 (พ.ศ. 2549 - 2559) 33

แผนภาพท 5.4: พนทเพาะปลกไมผลและผกในประเทศเวยดนาม ทเกยวของกบการวเคราะหน (คดเปนพนเฮกตาร) 35

แผนภาพท 5.5: การจ าลองความสญเสยทางการผลตในการเพาะปลกพชสวน โดยไมรวมความส าเรจของการปรบปรงพนธพชเฉพาะไมผล และผกทไดรบเลอกเพอการศกษาน (คดเปนรอยละ) 36

แผนภาพท 5.6: มลคาเพมรวมภาคการเกษตรทเพมขนในปจจบน เนองจากความส าเรจ ในการปรบปรงพนธพชตงแตประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) เฉพาะไมผลและผกทใชในการศกษาน (คดเปนลานเหรยญสหรฐฯ) 37

HFFA Research GmbH | The socio-economic benefits of UPOV membership in Viet Nam ห น า | xi


แผนภาพท 5.7: ผลกระทบตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (ตอป) ในปจจบน ซงเกดจากความส าเรจในการปรบปรงพนธพชตงแตประเทศเวยดนาม เปนสมาชกยพอฟ (UPOV) เฉพาะไมผลและผกทใชในการศกษาน (คดเปนลานเหรยญสหรฐ) 38

แผนภาพท 5.8: ผลกระทบตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศรายปในปจจบน สบเนองจากการปรบปรงพนธพชประเภทพชไร ไมดอก และพชสวน ตงแตป ค.ศ. 2006 39

HFFA Research GmbH | The socio-economic benefits of UPOV membership in Viet Nam ห น า | xii


รายการค ายอ

COHA – พนธมตรเกษตรไมสวนประดบแหงแคนาดา (Canadian Ornamental Horticulture Alliance)

EU – สหภาพยโรป (European Union)

FAO – องคการอาหารและการเกษตรแหงสหประชาชาต (Food and Agriculture Organization)

GDP – ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (Gross Domestic Product)

GIPB – ความรเรมหนสวนภาคระดบโลกเพอการสรางขดความสามารถในการปรบปรงพนธพช (Global Partnership Initiative for Plant Breeding Capacity Building)

GSO – ส านกงานสถตทวไปแหงเวยดนาม (General Statistics Office of Viet Nam)

IFA – สมาคมปยระหวางประเทศ (International Fertilizer Association)

MARD – กระทรวงเกษตรและการพฒนาชนบท (Ministry of Agriculture and Rural Development)

OECD – องคการเพอความรวมมอและการพฒนาทางเศรษฐกจ (Organization for Economic Cooperation and Development)

PBR – สทธนกปรบปรงพนธพช (Plant Breeders’ Rights)

PVP – การคมครองพนธพช (Plant Variety Protection)

TFP – ผลตภาพปจจยการผลตรวม (Total Factor Productivity)

UNSD – แผนกสถตแหงสหประชาชาต (United Nations Statistical Division)

UPOV – สหภาพระหวางประเทศเพอการคมครองพนธพชใหม (International Union for the Protection of New Varieties of Plants)

USDA – กระทรวงเกษตรแหงสหรฐอเมรกา (United States Department of Agriculture)

VAAS – สถาบนวทยาศาสตรการเกษตรแหงประเทศเวยดนาม (Vietnamese Academy of Agricultural Sciences)

HFFA Research GmbH | The socio-economic benefits of UPOV membership in Viet Nam ห น า | 1


1 บทน ำ กำรก ำหนดปญหำและวตถประสงคของกำรวจย

การประเมนผลกระทบดานสงคม เศรษฐกจ วทยาการ รวมไปถงผลกระทบตอสงแวดลอมจากการปรบปรงพนธพชในหลายครง (โปรดด อาท Ceccarelli, 2015; Lotze-Campen et al., 2013; Walter, 2016) ประกอบกบการตพ มพ บทว เค ราะหแบบองครวม ทค ลายกนของ Noleppa (2016) สรป ได ว า การปรบปรงพนธพชมประโยชนหลายประการตอระบบเศรษฐกจในภาคอตสาหกรรม โดยการศกษาน มงวเคราะหกจกรรมและการลงทนเกยวกบการปรบปรงพนธพชหลงเปลยนสหสวรรษในสหภาพยโรป เปนส าคญจากการทสมาชกสหภาพยโรปสนบสนนและอนญาตใหใชนวตกรรมในการปรบปรงพนธพช และทดลองวจยท าใหเกดการพฒนาดงตอไปน

ก) การเพมของผลผลตและผลตภาพทางการเกษตรโดยรวม

ข) การขยายปรมาณอปทานพชผลทางการเกษตร

ค) การเพ มสวสดการในพน ทชนบท การเพ มขนของรายไดเกษตรกร และผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP)

ง) อาหารทมราคาไมแพงมปรมาณเพมขนและวตถดบทางการเกษตรส าหรบผบรโภคมคณภาพดขน

จ) การยกระดบความมงคงและความปลอดภยจากปญหาการขาดแคลนอาหารของโลก

ฉ) ตลาดสนคาโภคภณฑทางการเกษตรซงมความผนผวนสงมเสถยรภาพมากยงขน

ช) ด าเนนการดวยแนวทางท เกดประโยชน ตอ สงแวดลอม สภาพอากาศโลก การคมครองทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพ

จดประสงคหลกของการวจยนจดท าขนเพอประเมนวา ขอสรปทางวชาการขางตนจะสามารถน าไปใช กบกรณของประเทศอนนอกเหนอจากประเทศทพฒนาแลวไดหรอไม โดยเฉพาะกบประเทศทพงกอตง หรอประเทศก าลงพฒนาซงมประสบการณและหลกฐานของความส าเรจในการปรบปรงพนธพชนอย ท าใหเกดกรณศกษาการปรบปรงพนธพชในประเทศเวยดนามซงเปนสมาชกสหภาพระหวางประเทศ เพอการคมครองพนธพชใหมหรอยพอฟ (UPOV) ตงแตเดอนธนวาคม 2006 (UPOV, 2016b)

อน สญญาระหวางประเทศเพ อการคมครองพนธพ ชใหม (UPOV Convention: อน สญญายพอฟ ) จดใหมระบบการคมครองพนธพชใหม (PVP) แกสมาชกจ านวน 74 ราย (จ านวน 72 รฐ และ 2 องคกรฐบาล)



ซงเปนแรงจงใจแกนกปรบปรงพนธพชใหม สงเสรมการปรบปรงพนธพชภายในประเทศ และยกเลกอปสรรคทางการคาเก ยวกบพนธพ ช (UPOV, 2016a; 2016c) การท เว ยดนาม เปนสมาชกยพอฟ (UPOV) เปนจดเรมตนทส าคญตอการพฒนาเศรษฐกจในพนทชนบท อยางไรกตามประโยชนดงกลาวมใชขอด ประการเดยวของการเปนสมาชกยพอฟ (ด Idris, 2005 ดวย)

ในชวง 25 ปทผานมาประเทศเวยดนามมการปฏรปเชงโครงสรางหลายอยางและมอตราการเจรญเตบโต ทางเศรษฐกจทสงขน (ด McCaig and Pavcnik, 2013 ดวย) โดยภาคการเกษตรขนปฐม (World Bank Group, 2016) ม อตราการเตบโตของมลคาเพ ม ภาคสวน เศรษฐก จทประมาณรอยละ 4 .0 ตอป (Dawe, 2015) ท าใหเกดผลกระทบเชงบวกตอรายไดประชาชาตและการจางงานโดยรวม แสดงใหเหนวา ภาคเกษตรกรรมยงคงเปนรากฐานทส าคญในการพฒนาและมผลตอความมนคงของประเทศ (World Bank Group, 2016)

เนองจากเวยดนามเปนประเทศเกษตรกรรมทมงสงเสรมมาตรฐานการครองชพของประชาชน การเกษตร จงมความส าคญตอเศรษฐกจและการจางแรงงานของประเทศเปนอยางมาก ประเทศเวยดนามจงเลงเหน ถงความส าคญของภาคสวนเมลดพนธและเรมศกษาแนวคดของระบบการคมครองพนธพชใหมทสอดคลอง กบอนสญญายพอฟ 1995 (UPOV 1995) โดยประเทศเวยดนามไดเขารวมเปนสมาชกของอนสญญาน ในป ค.ศ. 2006 (พ.ศ. 2549) จนถงปจจบน (Nguyen, 2016) เอกสารการวจยนจงมงวเคราะหถงผลทไดรบ ในระยะเวลาสบปทประเทศเวยดนามเปนสมาชกอนสญญายพอฟ (UPOV)

โดยใช (ก) วธการทางวทยาศาสตรทไดรบการยอมรบ กลาวคอ เศรษฐศาสตรการเกษตร (ข) ขอมลทางสถต ทนาเชอถอและขอมลทางวทยาศาสตรอน ๆ และ (ค) สมมตฐานทมความส าคญบางประการ ในการวเคราะหและพจารณาถงผลลพธทเกดขนซงมรายละเอยดดงตอไปน

การวจยนมงศกษาเฉพาะพชไรสามชนดทมความส าคญทางเศรษฐกจจากการเพาะปลกในพนทของประเทศเวยดนาม คอ ขาว ขาวโพด และมนเทศ ประกอบกบคดเลอกพชพเศษมาศกษา โดยเฉพาะไมดอก ไมผล และผก ซงการศกษานครอบคลมพนทเพาะปลกของประเทศเวยดนามไดมากกวารอยละ 90 ของพนทเพาะปลกทงหมด (World Bank Group, 2016) เอกสารวจยนจงสามารถวเคราะหถงประโยชนทไดรบหรออาจไดรบจากการปรบปรงพนธพชอยางครอบคลมพอสมควร รวมไปถงการไดรบผลก าไรจากผลผลตและผลตภาพ ทางการเกษตร การเพมขนของอตราการผลตและอปทานทางการเกษตร รายไดของเกษตรกร รายได สวนภมภาค และรายไดประชาชาตทเตบโตขน



เอกสารวจยนมรายละเอยดเกยวกบการวเคราะหและโครงสรางดงตอไปน

• หลงจากมการบรรยายบทน าในบทท 1 แลว บทท 2 เปนความน าของการพฒนาการปรบปรงพนธพช ในประเทศเวยดนามภายใตบรบททประเทศเวยดนามเปนสมาชก UPOV โดยพจารณาจากขอมล เชงประวตโดยน าเสนอในรปแบบของแผนภาพและโครงสรางของระบบการจดทะเบยนคมครอง พนธพชใหมของยพอฟ(UPOV) หลงจากทเขาเปนสมาชก

• การพจารณาเชงลกเกยวกบผลลพธของการปรบปรงพนธพช โดยบทท 3 เปนการวเคราะหผลกระทบเกยวกบผลตภาพซงแบงแยกใหเหนถงความแตกตางระหวางผลกระทบตอผลผลต (ผลตภาพทดน) และผลกระทบตอผลตภาพทางการเกษตรโดยรวม รวมไปถงการเปลยนแปลงทส าคญอนเกดจาก การปรบปรงพนธพช

• บทท 4 แสดงถงประโยชนของความส าเรจในการปรบปรงพนธพชจากการเพาะปลกพชไร ในประเทศเวยดนามหลงจากทเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ในรปแบบของแผนภาพและขอมลตวเลข โดยจ าแนกความแตก ตางระหว างผลกระทบ เช งปรมาณ ของขาว ข าวโพด และมน เทศ ในระดบหนาฟารมและผบรโภค รวมไปถงผลกระทบทางการเงนในระดบฟารม สวนภมภาค และระดบชาต

• บทท 5 มประเดนทคลายกบบททแลว แตแสดงแผนภาพและขอมลของพชชนดพเศษ อาทเชน ไมดอก ไมผล และผก

• บทท 6 พจารณาประโยชนของพนธพชใหมทมตอพชไรและพชชนดพเศษเพอแสดงถงความส าคญ ของการเปนสมาชกยพอฟ (UPOV)

• บทท 7 บทสรปงานวจยและขอเสนอแนะอนทส าคญ



2 กำรปรบปรงพนธพชในประเทศเวยดนำม

กำรจดทะเบยนพนธพชในระยะเวลำสบปทผำนมำ

ประเทศเวยดนามเปนสมาชก UPOV ในป 2006 (พ.ศ. 2549) จดประสงคหลกของ UPOV คอการจดท า และสงเสรมระบบการคมครองพนธพชทมประสทธภาพเพอสนบสนนการพฒนาพนธพชใหมซงเปนประโยชน ตอสงคม (UPOV, 2016a) อกทงท าใหประเทศภาคสมาชกไดรบประโยชนจากการมกจกรรมปรบปรงพนธพชเพมขน สามารถเขาถงพนธพชไดหลายชนด มจ านวนพนธพนธพชใหมเพมขน นกปรบปรงพนธมภมหลง ทหลากหลาย (อาท นกปรบปรงพนธพชเอกชน นกวจย) การเพมขนของจ านวนพนธพชใหมจากตางประเทศ สงเสรมการพฒนาความสามารถในการแขงขนดานอตสากรรมใหมในตลาดตางประเทศ เขาถงพนธพชตางประเทศไดงายขน และยกระดบโครงการปรบปรงพนธพชภายในประเทศ (UPOV, 2016a)

แผนภาพท 2.1 แสดงถงความส าเรจบางประการในระยะเวลาสบปทผานมาจากจ านวนค าขอยนจดทะเบยนคมครอ งพ น ธพ ช ให ม และจ าน วน การออกห น ง สอส า คญ การจดทะ เบ ยน คม ครองพ น ธ ให ม ขอมลน ไดรบการอน เคราะหจากกระทรวงเกษตรและการพฒนาชนบทประเทศเวยดนาม (MARD) เพอใชในการศกษาวจยน

แผนภำพท 2.1: จ ำนวนกำรยนค ำขอจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมและจ ำนวนกำรออก หน งสอส ำคญกำรจดทะเบยนค มครองพน ธพ ชใหมในเวยดนำม ตงแ ต ป ค.ศ. 2007 - 2016 (พ.ศ. 2550 – 2559)

ทมา: ตวเลขการค านวณของผวจยโดยใชขอมลจาก MARD (2016a)



หมายเหตการแปล Applications for PBR ค าขอจดทะเบยนคมครองพนธพชใหม PBR titles issued การออกหนงสอส าคญการจดทะเบยนคมครองพนธพชใหม

จะเหนไดวาจ านวนการยนค าขอจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมและจ านวนการออกหน งสอส าคญ การจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมเพมขนอยางตอเนองในชวงเวลาขางตนซงสมพนธกบผลการรายงาน ของ Cam (2016) และ Nyuyen (2016) จงสามารถสรปไดสองขอดงตอไปน

• ภายในสบปแรกของการทเวยดนามเปนสมาชก UPOV กลาวคอตงแตป 2007 ถง 2015 (พ.ศ. 2550 ถง 2558) มการยนค าขอจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมเกอบ 700 รายการ โดยมการยนค าขอฯ อก 23 รายการในป 2006 (พ.ศ. 2549) อนเปนชวงเวลาทเวยดนามก าลงจะเขาเปนสมาชก UPOV ซงในเวลาตอมาจ านวนค าขอฯ เหลาน ได เพมขน เปน 708 รายการ ทงนจากการคาดการณ ของผเชยวชาญเวยดนามจาก MARD คาดวาอาจมการยนค าขอฯ เพมอกประมาณ 160 รายการ

• ในท านองเดยวกน ตงแตป 2007 (พ.ศ. 2550) มการออกหนงสอส าคญการจดทะเบยนคมครอง พนธพชใหมทงหมด 314 ฉบบ และอก 65 ฉบบในป 2016 (พ.ศ. 2559) โดยขอมลเหลานลวนมาจากการคาดการณอยางดทสด (best guesses) ของผเชยวชาญเวยดนาม

จากการวเคราะห เฉพาะสวนน ยนยนวา การขอยนจดทะเบยน คมครองพนธพชใหมประเภทขาว มจ านวนมากกวาครงหนงของจ านวนค าขอยนจดทะเบยนฯ ทงหมดซงตอมาค าขอเหลานกไดรบสทธพนธพชใหมภายใตระบบการคมครองพนธพช ในขณะทพชประเภทไมดอกคดเปนหนงในสของจ านวนค าขอ ทยนจดทะเบยนฯ ทงหมด นอกเหนอจากนเปนพชประเภทอน คอ ขาวโพด (ซงเปนพชไรทนยมเพาะปลก กนมาก) พชประเภทผก และไมดอกตามล าดบ

ประโยชนประการแรกทเวยดนามเขาเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) คอการเพมขนของกจกรรมปรบปรงพนธพช สบเนองจากนกปรบปรงพนธพชเวยดนามไดตระหนกถงความส าคญของพนธพชใหม ตามแผนภาพท 2.2 ซงเปรยบเทยบไดจากอตราสวนการออกหนงสอส าคญการจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมกบจ านวนค าขอ ทยนจดทะเบยนฯ ทงหมดในประเทศเวยดนามในสองชวงเวลาหลงจากทเปนสมาชกยพอฟ (UPOV)



แผนภำพท 2.2 กำรเปรยบเทยบอตรำสวนกำรออกหนงสอส ำคญกำรจดทะเบยนคมครอง พนธพชใหมกบจ ำนวนค ำขอทยนจดทะเบยนฯ ทงหมดในประเทศเวยดนำม ตงแตป ค.ศ. 2007 - 2011 (พ.ศ. 2550 - 2554) และตงแตป ค.ศ. 2012 - 2016 (พ.ศ. 2555 - 2559)

ทมา: การค านวณของผวจยโดยใชขอมลจาก MARD (2016a) หมายเหตการแปล Share of PBR titles issued อตราสวนการออกหนงสอส าคญการจดทะเบยนคมครองพนธพชใหม

จากแผนภาพขางตนสรปไดวา

• ชวงหาปแรกทประเทศเวยดนามเปนสมาชก UPOV มการออกหนงสอส าคญการจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมเพยงรอยละ 38 จากจ านวนค าขอฯ ทงหมด

• หลงจากนนเปนระยะเวลาหาป ทอตราสวนขางตนเพมขนเกอบถงรอยละ 47 แสดงใหเหนวา มการยนค าขอฯ ทมคณภาพโดยนกปรบปรงพนธมากขน

จะสงเกตไดวา นกปรบปรงพนธพชภายในประเทศมบทบาทตอระบบการยนค าขอจดทะเบยนคมครอง พนธพชใหมเปนอยางมาก โดยหาปแรกทเวยดนามเปนสมาชก UPOV มจ านวนค าขอฯ ของนกปรบปรง พนธพชเวยดนามถงรอยละ 60 จากจ านวนค าขอจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมทงหมด แตในชวงหาปหลงอตราขางตนเพมขนถงรอยละ 73 ดงทแสดงในแผนภาพท 2.3 ลาสดจ านวนค าขอยนจดทะเบยนฯ โดยนกปรบปรบพนธพชภายในประเทศมจ านวนสามในสของค าขอฯ ทงหมดซงเปนตวชวดทส าคญ ถงประสทธภาพของระบบยพอฟ (UPOV) ในการสรางแรงจงใจเพอสงเสรมนกปรบปรงพนธ กจกรรม และการลงทนอนทเกยวของกบการปรบปรงพนธพชในประเทศเวยดนาม



แผนภำพท 2.3 กำรเปรยบเทยบอตรำสวนกำรยนค ำขอจดทะเบยนคมครองพนธพชใหม โด ย บ ค ค ล ส ญ ช ำ ต เว ย ด น ำม ก บ จ ำ น ว น ค ำ ข อฯ ท งห ม ด ต งแ ต ป ค.ศ. 2007 – 2011 (พ.ศ. 2550 - 2554) และตงแตป ค.ศ. 2012 – 2016 (พ.ศ. 2555 - 2559)

ทมา: การค านวณของผวจยโดยใชขอมลจาก MARD (2016a) หมายเหตการแปล Share of Vietnamese applications อตราสวนจ านวนค าขอจดทะเบยนฯ โดยชาวเวยดนาม

ขอมลขางตนไมไดหมายความวานกปรบปรงพนธพชจากตางชาตมบทบาทนอยแตอยางใด เพราะมหลายรายทกอตงกจการรวมคากบนกปรบปรงพนธพชชาวเวยดนาม การจดทะเบยนคมครองพนธพชใหม ในตางประเทศกเพมขนดวยเชนกน ในชวงปทเวยดนามเรมเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) มการยนค าขอ จดทะเบยนคมครองพนธพชใหมโดยนกปรบปรงพนธตางชาตเพยง 10 รายการตอปเทานน แตกลบเพมขนมากกวา 30 รายการตอปในชวงสปทผานมาน (Cam, 2016) สงผลใหสามารเขาถงพนธพชจากตางประเทศ ไดมากขนและน าไปสการพฒนาการปรบปรงพนธพชภายในประเทศดวยเชนกน

อยางไรกตาม พนธพชใหม สวนใหญ ในประเทศเวยดนามยงคงถกพฒนาโดยนกปรบปรงพนธพ ชภายในประเทศ โดยเฉพาะผประกอบการเอกชนทตองบรหารความเสยงและการลงทนทจ าเปนเอง ตามทปรากฏในแผนภาพท 2.4



แผนภำพท 2.4 กำรเปรยบเทยบอตรำสวนกำรยนค ำขอจดทะเบยนคมครองพนธพชใหม โดยผประกอบกำรเอกชนกบหนวยงำนรฐ ตงแตป ค.ศ. 2007 - 2011 (พ.ศ. 2550 - 2554) และตงแตป ค.ศ. 2012 – 2016 (พ.ศ. 2555 - 2559)

ทมา: การค านวณของผวจยโดยใชขอมลจาก MARD (2016a) หมายเหตการแปล Private Vietnamese applications อตราสวนการยนค าขอจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมโดย ผประกอบการเอกชน Public Vietnamese applications อตราสวนการยนค าขอจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมโดย หนวยงานรฐ

เปนทนาสงเกตวา การปรบปรงพนธพชในประเทศเวยดนามเคยเปนประเดนปญหาระดบสาธารณะ กอนจะมการเขารวมกบยพอฟ (UPOV) ในป 2006 (พ.ศ. 2549) เนองจากการวจยและการพฒนาพนธพชใหมโดยหลกเปนการจดการของหนวยงานราชการ รฐวสาหกจ หรอสถาบนปรบปรงพนธพชซงปจจบนสถานการณขางตนไดเปลยนแปลงไป โดยนกปรงพนธพชเอกชนของเวยดนามกลบมบทบาททส าคญยง ในธรกจน

• ผประกอบการเอกชนไดยนค าขอจดทะเบยนคมครองพนธใหมจ านวนสองในสามของจ านวนค าขอฯ ทงหมดในชวงหาปทผานมา

• ลาสด (ในป 2016 หรอป พ.ศ. 2559) ตวเลขขางตนเพมขนเปนสามในสอยางชดจน



แตกตางขอเทจจรงในชวงหาปแรกทประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ซงมอตราสวนนอย กวารอยละ 50 ผลการศกษานชใหเหนวาการเขาเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) สงเสรมการพฒนาของภาคธรกจและอตสาหกรรมแนวใหม

ธรกจการปรบปรงพนธพชในประเทศเวยดนามม ศกยภาพและเปนอตสาหกรรมทก าลงเตบโต เมอพจารณาจากมมมองทางเศรษฐกจ จ านวนบรษททยนค าขอจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมมอตราสวนดานการตลาด ระดบความสามารถในการแขงขน และมการพฒนาโดยรวมทสงขน ปรากฏตามแผนภาพท 2.5 ซงแสดงการเพมขนอยางคงทของจ านวนบรษทเอกชนทยนจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมในประเทศเวยดนามไดส าเรจ (รวมถงพชไร และพชชนดพเศษทงหมด) จากทมเพยงสบรษทเอกชนในป 2007 (พ.ศ. 2550) เปน 10 บรษทในป 2008 (พ.ศ. 2551) และในปลาสดมจ านวนมากกวา 30 บรษททจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมไดส าเรจ

แผนภำพท 2.5 จ ำนวนหนวยงำนรฐและบรษทปรบปรงพนธพชเอกชนทยนจดทะเบยนคมครอง พน ธพ ชใหมในประเทศเวยดนำมไดส ำเรจ ตงแตปค.ศ. 2007 - 2016 (พ.ศ. 2550 - 2559)

ทมา: การค านวณของผวจยโดยใชขอมลจาก MARD (2016a)

ตามแผนภาพท 2.1 ถง 2.5 ในขางตน สามารถสรปไดวา การเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ไมเพยงแตใหประโยชนในเชงหลกการแตกอใหเกดประโยชนขนจรงหลายประการในประเทศเวยดนาม กลาวคอ (โปรดด UPOV, 2016a):



• มกจกรรมการปรบปรงพนธพชเพมขน

• เพมโอกาสการเขาถงพนธพชใหมไดงายขน

• มจ านวนเมลดพนธใหมเพมขน

• นกปรบปรงพนธมความหลากหลายมากขน

• การ เพ ม ข น ขอ งพ น ธ พ ช ให ม จ าก ต างประ เทศซ งท า ให ก าร เข าถ งพ น ธ พ ช ต างประ เทศ มความสะดวกยงขน และสงเสรมการปรบปรงพนธพชภายในประเทศดวย และ

• เพมความสามารถของการแขงขนในภาคอตสาหกรรมใหสงขน



3 ผลกระทบของกำรปรบปรงพนธพชในประเทศเวยดนำมตอผลตภำพ ทำงกำรเกษตรโดยรวม กรณศกษำกำรปลกพชไรในประเทศเวยดนำมตงแตป ค.ศ. 2006

การศกษานเนนศกษาพชไรสามชนดและพชชนดพเศษซงเพาะปลกและเตบโตในประเทศเวยดนามเปนหลก โดยบทท 3 และบทท 4 จะกลาวถงพชไรสามชนดขางตน คอ ขาว ขาวโพด และมนเทศ สวนพชชนดพเศษ ทถกคดเลอกมาเปนตวอยางในกรณศกษานจะน าไปพจารณาแยกตางหาก เนองจากมวธการพจารณา และขอจ ากดทางขอมลทแตกตางกน

3.1 กำรพฒนำดำนผลผลตในชวงลำสด

การวเคราะหผลผลต (หรอเรยกอกอยางวา : ผลตภาพทดน) เปนพนฐานของการประเมนผลตภาพ ของการเพาะปลกพชไรในประเทศเวยดนามสบเนองมาจากการปรบปรงพนธพช โดยแผนภาพท 3.1 แสดงถงการพฒนาผลผลตของขาว ขาวโพด และมนเทศตงแตป ค.ศ. 2006 (พ.ศ. 2549) ซงเปนปทประเทศเวยดนามเขาเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) โดยเปรยบเทยบกบป ค.ศ. 2005 (พ.ศ. 2548)

แผนภำพท 3.1 กำรเตบโตของผลผลตพชไรในประเทศเวยดนำม ตงแตป ค.ศ. 2006 - 2016 (พ.ศ. 2549 - 2559) (จดดชนในป ค.ศ. 2005 (พ.ศ. 2548) มคำเทำกบ 100)

ทมา: การค านวณของผวจยโดยใชขอมลจาก MARD (2016a) หมายเหตการแปล Rice = ขาว Corn = ขาวโพด Sweet potato = มนเทศ



ขอมลทงหมดไดถกน ามาทดสอบภาวะวกฤต (stress testing) ซงขอมลเหลานมาจากส านกงานสถตแหงชาตประเทศเวยดนาม (2016) ซงแมจะเปนขอมลทไมตอเนองมากนกแตถอไดวาเปนขอมลของทางราขการ และสอดคลองกบขอมลเพมเตมจากองคการอาหารและการเกษตรแหงสหประชาชาต (FAO, 2016a) ทแสดงถงการเพมขนของผลผลตจากการเพาะปลกพชไร (ผลตภาพทดน) ในประเทศเวยดนามอยางชดเจน

• ในป 2016 ผลผลตจากการผลตขาวในเวยดนามเพมขนถงรอยละ 18

• ผลผลตของขาวโพดเพมขนทรอยละ 30

• สวนมนเทศมผลผลตเพมขนมากถงรอยละ 43

รวมแลวมอตราเฉลยผลผลตของขาวเพมขนรอยละ 1.4 ตอป รอยละ 1.8 ตอปจากการเพาะปลกขาวโพด และรอยละ 4 จากการเพาะปลกมนเทศตงแตการเขาเปนสมาชก ยพอฟ (UPOV) ในป ค.ศ. 2006 (พ.ศ. 2549) การเตบโตของผลผลตทางการเกษตรของประเทศเวยดนามตลอดสบปทผานมามผลตภาพทดนเพมขนสงกวาการเปลยนแปลงผลตภาพทดนระดบโลก ทงนเฉพาะจากการเพาะปลกพชไรสามชนดดงกลาวเทานน โดยพจารณาจากขอมลขององคการอาหารและการเกษตรแหงสหประชาชาต (FAO, 2016a) ทแสดงวามผลผลตขาวในระดบโลกเพมขนเพยงรอยละ 1.3 ขาวโพดรอยละ 1.1 และผลผลตของมนเทศลดลงทรอยละ 0.3

จากขอมลขางตนเชใหเหนถงการพฒนาดานการเพาะปลกไดมากพอสมควรโดยมอตราเฉลยผลตภาพทดนเพมขนทรอยละ 1.6 จากการเพาะปลกตอปนบตงแตประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV)

อยางไรกตาม การเพมขนของผลผลตดงกลาวเกดจากปจจยแวดลอมหลายประการดวย ดงน

(ก) การเกษตรแบบเขมขน เชน เพมการใชปย สารเคมควบคมศตรพชหรอยาฆาแมลง หรอเพมอตรา การใชเมลดพนธตอหนงหนวยทดน

(ข) นวตกรรม เชน การใชปย สารเคมควบคมศตรพช หรอเมลดพนธทมคณภาพมากขน

ซงปจจยแวดลอมขางตนจ าเปนตองแยกพจารณาจากประเดนการศกษาน กลาวคอ ผลผลตทเพมขน จากนวตกรรมการปรบปรงพนธพชตองแยกพจารณาจากการเปลยนแปลงผลตภาพ ทดนอนเนองมาจากนวตกรรมอนและการเกษตรแบบเขมขน ดงนนผลผลตจากการเปลยนแปลงปจจยน าเขาในเชงปรมาณ (โปรดดบทท 3.2) และผลตภาพทดนในสวนทเกดจากนวตกรรมอนนอกเหนอจากการปรบปรงพนธพช (โปรดดบทท 3.3) จะไมถกน ามาพจารณารวมกบการศกษาวจยน



3.2 กำรพฒนำผลตภำพทดนโดยรวม

ผลตภาพการผลตรวม (TFP: Total Factor Productivity) จะน ามาใช เปน ตว ชวดการประเมนผล ทางเศรษฐกจโดยค านวณจากการเปลยนแปลงของผลตภาพทเกดจากนวตกรรมโดยไมค านงถงการเพม (หรอลด) โดยใชปจจยอน (โปรดด Lotze-Campen et al., 2015) ซงพจารณาไปแลวขางตนถงการเกษตรแบบเขมขนอน เปนกระบวนการเพ ม ทนและ/หรอแรงงาน เพ อ เพ มผลตภาพ ทดนบนพ น ทหน ง (ไดแก การเพมผลผลต) (โปรดด Börjeson, 2010) ดงนนกลาวไดวา การเปลยนแปลงผลตภาพการผลตรวมคอการวเคราะหการเปลยนแปลงของผลผลตทสงเกตไดลบดวยผลรวมของการเปลยนแปลงทเกดจากปจจยการผลตกจะไดผลลพธเปนการเปลยนแปลงผลผลตโดยรวมทเกดนวตกรรม

การใชผลตภาพการผลตรวมเปนแนวทางในการศกษานเพราะวธนสามารถประยกตใชไดทงทางทฤษฎ และทางปฏบตและถอวาเปนแนวทางมาตรฐานของศาสตรสงคมและเศรษฐกจ โดยเฉพาะอยางยงสาขาวชาเศรษฐศาสตรการเกษตร (โปรดด อาท Alston and Pardey, 2014; Ball et al., 2013; Dewbre and Cervantes-Godoy, 2010; Fugile and Toole, 2014; Fugile, 2013; Piesse and Thirtle, 2010; Trung and Cuong, 2010) อยางไรกตามการศกษานยงเนนวธการศกษาจากบทความหรอวารสารทางวชาการ ของผเชยวชาญในแตละสาขา ซงพฒนาโดย Lotze-Campen et al. (2015) เปนส าคญเพราะสามารถ น าเอาปจจยการผลตท เกดจากการใชประโยชน ใน ทดนออกไปเพ อให เหลอเฉพาะปจจยการผลต ทตองการศกษาเทานน

ดงนน สามารถเปรยบเทยบอตราการเตบโตของผลตภาพการผลตรวม (TFP growth rates) กบ การเปลยนแปลงทางการผลตตอพนทหนงหนวยเฮกตาร (หมายเหตการแปล: หนงเฮกตารเทากบหนงหมนตารางเมตรหรอประมาณหกไรหนงงาน) ซงลดขนตอนในการค านวณและก าหนดผลตภาพการผลตรวม ของพชชนดใดชนดหนงโดยเฉพาะ ดวยเหตนอตราการเปลยนแปลงของผลตภาพการผลตรวมตอพนทหนงเฮกตารสามารถค านวณได ดงน

(1) dTFP/TFP = dQ/Q – (DI/I) *SI – (dL/L) * SL โดยท: Q = ดชนการผลต (ไดแก ผลผลต) I = ดชนการใชปจจยการผลตขนกลาง (อาท ปย ยาฆาแมลง เปนตน) L = ดชนปจจยการน าเขาแรงงาน และ S = สดสวนคาใชจายจากการใชปจจยการผลตเฉพาะอยาง โดยไมรวมทดน



สมการ (1) แสดงถงอตราการเปลยนแปลงแบบถวงน าหนกท เกยวของกบปจจยการผ ลตตาง ๆ (นอกเหนอจากทดน) ทตองถกลบออกจากการเปลยนแปลงของผลผลตเพอใหไดอตราการเตบโตของผลตภาพการผลตรวม (TFP growth rates) ตามทคาดหมาย ดวยเหตนการพฒนาโดยใชปจจยจงตองน าไปพจารณาเพอวเคราะหการเพาะปลกพชไรในประเทศเวยดนาม

การใชขอมลเกยวกบการเปลยนแปลงปจจยการผลตของประเทศซงไดรบการอนเคราะหจาก VAAS (2016) และขอม ลเพ ม เตมเพ อทดแทนขอม ลบางสวน ทขาดไป ซ งตพ มพ โดย Cervantes-Godoy (2010) องคการอาหารและการเกษตรแหงสหประชาชาต (FAO, 2016d) Ho (2012) IFA (2016) Indexmundi (2016f) และ Lihn (2009) จากแผนภาพท 3.2 แสดงถ งการเป ลยนแปลง ในการใชปจจยการผลต ทคลายและแตกตางกนหลายประการในสองชวงเวลา คอ ตงแตป ค.ศ. 1995 – 2005 (พ.ศ. 2538 - 2548) และตงแตป ค.ศ. 2006 – 2016 (พ.ศ. 2549 - 2559) กลาวไดวาในระยะเวลา 10 ปน

• มการใชแรงงานและเมลดพนธลดลงมาก

• ในขณะเดยวกนมการใชปยเพมขนเลกนอย

• มการใชผลตภณฑปองกนศตรพช โดยเฉพาะการใชเครองจกรกลอยางแพรหลาย

แผนภำพท 3.2 อตรำกำรเปลยนแปลงปจจยกำรผลตทำงกำรเกษตรตอปของประเทศเวยดนำม ในกำรปลกพชไร ตงแตป ค.ศ. 1995-2005 (พ.ศ. 2538 - 2548) และตงแต ป ค.ศ. 2006 – 2016 (พ.ศ. 2549 - 2559) (คดเปนรอยละ)

ค.ศ. 1995 - 2005 ค.ศ. 2006 - 2016

แรงงำน 0.8 –3.5

เมลดพนธ –1.1 –6.7

ปย 8.0 2.3

ผลตภณฑปองกนศตรพช 13.8 7.2

เครองจกรกล 13.6 21.5

ท มา : ต วเลขจากการค านวณ ของ Cervantes-Godoy (2010),FAO (2016d), Ho (2012), IFA (2016), Indexmundi (2016f), Lihn (2009) และ VAAS (2016).



ในปลาสดมการใชเงนทนทดแทนแรงงานเปนอยางมากทงทไม เปนเชนนนในชวงเปลยนสหสวรรษ แมวาจะมการใชเครองจกรกล ผลตภณฑควบคมศตรพชมากขน และมการใชปยกบการจางแรงงานเพมขนเลกนอยกตาม มเพยงการใชเมลดพนธเทานนทลดลงเลกนอยในทงสองชวงเวลาซงแสดงใหเหนถงประโยชนเชงประสทธภาพบางประการ

ผลลพธของการพฒนาทแตกตางกนในสวนนมขอส าคญทควรพจารณาเพมเตม คอ

• คาถวงน าหนกในการใชปจจยการผลตทางการเกษตรตอรายซ งเปนขอมลทางวทยาศาสตร ของ Avila et al. (2010), Dao and Lewis (2012), Fuglie (2012) and Linh (2008) แสดงถงการใชปจจยการผลตทางการเกษตรโดยรวมทลดลงรอยละ 1.2 ตอปในระหวางป ค.ศ. 2006 – 2016 (พ.ศ. 2549 - 2559)

• เปรยบเทยบกบการใชปจจยการผลตโดยรวมทเพมขนรอยละ 2.5 ระหวางป ค.ศ. 1995 – 2005 (พ.ศ. 2538 - 2548)

จะเหนไดวามการใชปจจยการผลตทงหมดตอพนทเพาะปลกหนงเฮกตารในประเทศเวยดนามเพอเพม อตราการผลตระหวางป ค.ศ. 1995 – 2005 (พ.ศ. 2538 - 2549) ในทางตรงกนขามการขยายขอบเขตการผลตในหลายปตอมาเกดจากการเปลยนแปลงทางวทยาการหลงจากทประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) โดยมแรงงานเปนปจจยการผลตทส าคญในการพฒนา เนองจากเปนตวแปรทใชอธบายการจดสรรปจจยการผลตไดถงสามในสสวน ผลคอการพฒนาปจจยการผลตสงผลตอการเตบโตของปจจยการผลตโดยรวม สวนการใชปจจยการผลตในรปแบบอน (ซงเออประโยชนตอสงแวดลอมนอยกวา) อยางเชน อตราการใชปย ผลตภณฑปองกนศตรพชกลบลดลง ดงนนการสงเสรมแรงงานจงมผลตอปรมาณของปจจยการผลตโดยรวมพอสมควร

การหกลบคารอยละของการเปลยนแปลงปจจยการผลตโดยรวมออกจากอตราการเตบโตของผลผลต ตามสมการ (1) อธบายผลตภาพทดนทางการเกษตรทเพมขนจากนวตกรรม (ไดแก ผลตภาพการผลตรวม TFP) ในประเทศเวยดนาม ดงนนผลผลตของขาว ขาวโพด และมนเทศทเพมขนในระยะเวลาหลงจากประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) กลาวคอ ตงแตป ค.ศ. 2006 – 2016 (พ .ศ. 2549 - 2559) (โปรดด บทท 3.1) จงตองถกน ามาค านวณรวมกบระยะเวลากอนเปนสมาชก คอป ค.ศ. 1995 – 2005 (พ.ศ. 2538 - 2548) ดวย ผลการศกษามาจากการหกลบปจจยดงกลาวขางตนออกไป ปรากฏตามแผนภาพท 3.3



แผนภำพท 3.3 กำรเปลยนแปลงของผลผลต (Yield changes) และผลตภำพกำรผลตรวม (TFP) ตอปของพชไรทเพำะปลกในประเทศเวยดนำม ตงแตป ค.ศ. 1995-2005 (พ.ศ. 2538 - 2548) และตงแตป ค.ศ. 2006 – 2016 (พ.ศ. 2549 - 2559) (คดเปนรอยละ)

ขำว ขำวโพด มนเทศ

กำรเปลยนแปลงของผลผลต

ผลตภำพ กำรผลตรวม

ทเปลยนแปลง







1995 - 2005

2.2 –0.3 4.8 2.3 3.3 0.8

2006 - 2016

1.4 2.6 1.8 3.0 4.0 5.2

ทมา: ตวเลขจากการค านวณจากขอมลของ Indexmundi (2016a; 2016b; 2016c) และแผนภาพท 3.2

โดยสรป ในชวงสบปทผานมาผลตภาพการผลตรวมจากการเพาะปลกพชไรเพมขนโดยเฉลยทรอยละ 2.8 หลงจากเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ท ง ทผลผลตอาจเพ มขน เพ ยงรอยละ 1 .6 เทาน น แสดงว า น วตกรรมม ผลตอการเพ มผ ลตภาพ ดง ทปรากฏตามขอม ลผ ลตภาพ ท ดน ใน เชงสถ ต หรอกลาวไดวา นวตกรรมท าใหผลตภาพทดนเพมขนโดยสามารถวดไดจากการเพมขนของผลผลต และการใชปจจยการผลตทลดลง ในทางตรงกนขาม การเพมขนของผลผลตทางการเกษตรในประเทศเวยดนามกอนป ค.ศ. 2006 (พ.ศ. 2549) เกดจากการใชปจจยการผลตเพมขนไมใชมาจากการใชนวตกรรม การหกลบคาเฉลยการเตบโตของป จจยการผลตในป ค.ศ. 1995 – 2005 (พ .ศ. 2538 - 2548) (โปรดดแผนภาพท 3.2 อกครง) จากคาเฉลยของผลผลตทเพมขน (ปรากฏตามแผนภาพท 3.3) ท าใหไดอตราการเตบโตผลตภาพทดนซงเกดจากการใชนวตกรรมมคาเกอบเทากบศนย แสดงใหเหนวาผลผลตทเพมขน ในประเทศเวยดนามเปนอยางมากในชวงของการเปลยนผานสหสวรรษเกดจากการเพมปจจยการผลต ทางการเกษตรแทนการใชปจจยการผลตทมคณภาพในการเพาะปลกพชไร

ระดบการเตบโตผลตภาพการผลตรวมตอป ณ ปจจบนมคาเฉลยรอยละ 2.8 ซงเปนปจจยการผลตทส าคญ ในการวเคราะหเพมเตมและเปรยบเทยบกบผลการศกษาอนทางวทยาศาสตร เนองจากมหลายการศกษา ท ไดรบการตพ มพ ต งแตป ค.ศ. 2006 (พ .ศ. 2549) ซ งค านวณเกยวกบผลตภาพ ท ดน ท เพ มขน



จากการใชนวตกรรม (กลาวคอ ผลตภาพการผลตรวม) กบการเพาะปลกพชไรในประเทศเวยดนาม โดยขอมลทเราน ามาตรวจสอบภาวะวกฤต (stress testing) มาจาก Avila et al. (2010), Dang (2013), Ho (2014), Linh (2008), Nghiem and Coelli (2010) และ OECD (2015b) และสามารถน ามาเปรยบเทยบ จนไดขอสรปปรากฏตามแผนภาพท 3.4

แผนภำพท 3.4 กำรเตบโตของผลตภำพกำรผลตรวม (TFP growth rates) จำกกำรปลกพชไรในประเทศเวยดนำมซงค ำนวณโดยผวจยและนกวทยำศำสตรอน

ทมา: ตวเลขและการค านวณของผวจยโดยขอมลสวนหนงมาจาก Avila et al. (2010), Dang (2013), Ho (2014), Linh (2008), Nghiem and Coelli (2010)

จากแผนภาพขางตนสามารถกลาวไดวา อตราเฉลยของการเตบโตของผลตภาพการผลตรวมทไดจากการศกษาทางวชาการนมความสอดคลองกน (โปรดดเพมเตม Dawe, 2015) ทรอยละ 2.8 ซงเปนอตรา การเตบโตในชวงเดยวกนกบผลการศกษาทางวทยาศาสตรอน (ตงแตรอยละ 1.8 ถง 3.9)

แผนภาพท 3.5 เปนผลลพธจากการแปลงขอมลของผลผลตทเพมขนจนสงเกตไดเปนผลลพธในรปแบบ ของผลตภาพทดน (หรอ TFP: ผลตภาพการผลต) ซงเกดจากการใชนวตกรรมในการเพาะปลกพชไรสามชนดในประเทศเวยดนามทอยภายใตขอบเขตการศกษาวจยน

อยางไรกตาม ยงมประเดนค าถามวาผลลพธของผลตภาพทดนอนเกดจากนวตกรรมในปจจบนจ านวนเทาใด (มขาวรอยละ 2.6 ขาวโพดรอยละ 3.0 และมนเทศรอยละ 5.2) ทสามารถจะน าไปใชกบการปรบปรงพนธพชเสมอนวาเปนนวตกรรมทางเทคโนโลยโดยเฉพาะหรอไม ซงค าตอบนจะน าไปอธบายในหวขอยอยโดยใชขอมล



ทไดจากการศกษางานวจยตาง ๆ มาท าการวเคราะหอภมาน (meta-analysis) จากนนจงจะพจารณา ถงผลกระทบทเกยวของตอไป

แผนภำพท 3.5 กำรเปรยบเทยบกำรเตบโตของผลผลตทสงเกตไดกบกำรเตบโตของผลตภำพทดนจำกกำรใชนวตกรรมกบกำรปลกพชไรในประเทศเวยดนำม ตงแตป ค.ศ.2006 – 2016 (พ.ศ. 2549 - 2559)

ทมา: ตวเลขและการค านวณของผวจย หมายเหตการแปล Rice = ขาว Corn = ขาวโพด Sweet potato = มนเทศ Observable yield improvement = ผลผลตทเพมขน Innovation-induced land productivity growth = การเตบโตของผลตภาพทดนจากการใชนวตกรรม

3.3 ควำมส ำคญเชงสมพทธของกำรปรบปรงพนธพชกบผลตภำพทดนทเพมขนจำกกำรใชนวตกรรมทำงกำรเกษตร

การพฒนาโดยใชปจจยเปนสวนส าคญตอการเพมขนของผลตภาพทดน หากอตราการเตบโตผลตภาพการผลตรวม (TFP growth rates) ถอไดวาเปนตวชวดทเหมาะสมเพอแสดงการเตบโตของผลตภาพทางการเกษตร จากการปลกพชไรในประเทศเวยดนามไดจรง การพฒนาเชนนสามารถกระท าไดโดยการใชนวตกรรมการปรบปรงพนธพช ในทางกลบกนกสามารถกระท าไดจากการพฒนาสารอาหารส าหรบพช การปองกนศตรพช การชลประทาน และเครองจกรกล ฯลฯ (โปรดด Jaggard et al., 2010; Meyer et al., 2013; Rijk et al., 2013; Spielman and Pandya-Lorch, 2010) การประ เมน ความส า คญ ของการปรบปร งพ น ธพ ช ทมตออตราการเตบโตของผลตภาพทดน มความจ าเปนตองแยกความส าคญของนวตกรรมการปรบปรงพนธพช



ออกจากการพฒนาโดยการบรหารจดการเกษตรในรปแบบอนดวย เชน การใหปย การก าจดวชพช การชลประทาน ฯลฯ

ความเหนทางวชาการสวนใหญเหนวาการปรบปรงพนธพชเปนปจจยส าคญหลกในการเพมผลผลตและ ผลตภาพการผลตทางการเกษตร (TFP) โดยรวมทวโลก โดยมขอสรปทางวชาการทสอดคลองกนวา ผลตภาพของพชผลทเกบเกยวไดเพมขนอยางนอยรอยละ 50 ในทศวรรษทผานมาซงสวนหนงเปนผลมาจาก การปรบปรงจโนไทป (หมายเหตการณแปล หรอเรยกอกอยางหนงวาการปรบปรงทางพนธกรรม) (Andersen et al., 2015; Araus et al., 2008; Duvick and Cassmann, 1999; Friedt and Ordon, 1998; GIPB, 2010; McLaren, 2000; Monneveaux et al., 2013; และ Silvey, 1994) ทงน เกณฑรอยละ 50 ขางตน เปนเกณฑขนต าทใชในการพจารณาถงความส าคญของการปรบปรงพนธพชทมตออตราการเตบโต ของผลตภาพทดนซงเกดจากนวตกรรม

นอกเหนอจากน มขอควรพจารณาทางวทยาศาสตรทไมเพยงแตเจาะจงศกษาเฉพาะพชชนดใดชนดหนง แตรวมไปถงแนวคดโดยทวไปอกดวย

• มการศกษาจ านวนมากทวเคราะหเกยวกบธญพชซงตางไดขอสรปวา ลาสด (คอ ชวงกอนและ/หรอหลงเป ลยนสหสวรรษเลกนอย) การปรบปรงพนธพชท าใหผลตภาพจากการใชนวตกรรม ทม ตอ ภาคการเพาะปลกเพมขนทระหวางรอยละ 67 และรอยละ 89 (โปรดด อาทเชน Björnstadt, 2014; Carter et al., 2015; Lillemo et al., 2010; Rijk et al., 2013)

• ผลวเคราะหจากการศกษาขาวไดขอสรปไปในทางเดยวกนวา ผลตภาพทดนทเพมขนระหวางรอยละ 56 และรอยละ 74 นน เปนผลมาจากการปรบปรงทางพนธกรรม (โปรดด อาทเชน Fischer and Edmeades, 2010; Song et al., 2012; Yu et al., 2012; Zhu et al., 2016)

• ลาสดมการมการประเมนสดสวนของขาวโพดเพมขนมากกวารอยละ 50 จากขอมลของ Duvick (2005), Crosbie et al. (2006), Reilly and Fuglie (1998), แ ล ะ Scott and Jaggard (2000) ผลตภาพทดนซงเพมขนจากการปรบปรงพนธพชอยในระหวางรอยละ 58 และรอยละ 94

• พชประเภทหวเนอแนน เชน มนเทศ เปนพชทไดรบประโยชนจากการปรบปรงพนธพชเชนกน โดยมการเตบโตของผลตภาพทดนซงเกดจากการปรบปรงพนธกรรมทรอยละ 45 ถง 65 (โปรดด อาทเชน Bradshaw, 2009; Carter et al., 2015; Jaggard et al., 2007; Laidig et al., 2014; Scott and Jaggard, 2000)



จากขอมลทางวชาการทกลาวถงในขางตนแสดงถงแนวโนมทชดเจนวา ยงมการวเคราะหทางวชาการ ในชวงลาสดมากเพยงใด ความส าคญของการปรบปรงพนธพชโดยการใชนวตกรรมกเพมขนดวยเชนกน ซงแนวความคดนไดรบการสนบสนนจาก อาทเชน Ahlemeyer and Friedt (2010), Björnstadt (2014), Lege (2010), Meyer et al. (2013), Monneveux et al. (2013) และ Wood et al. (2013) แหลงขอมลดงกลาวทงหมดตางคาดการณวา การปรบปรงพนธพชยงคงเปนปจจยทส าคญตอการเตบโตของผลตภาพ

ขอสรปของงานวจยทงหลายไดวางหลกการพนฐานเพอใชในการวเคราะหตอไปอก ซงเปนขอมลเพอใช ในการตดสนใจวาอตราสวนการเตบโตของผลตภาพการผลตรวม (TFP growth share) จากการปรบปรง พนธพชสามารถน าไปใชในบรบทของประเทศเวยดนามได

• จากผลการศกษาทางวชาการสวนใหญดงกลาว ท าใหไดขอสนนษฐานในเบองตนวา ความส าคญ ของการปรบปรงพนธพชทสงผลใหมอตราการเตบโตของผลตภาพทดนจากการใชนวตกรรมไมนอยกวารอยละ 50

• นอกจากน ความส าคญของการปรบปรงพนธพชมแนวโนมเพมขนอยางตอเนองตามระยะเวลาทผานไป โดยเฉพาะในกลมนกวทยาศาสตรทตางใหความส าคญกบการปรบปรงพนธขาวโพด ขาว และพชหวเนอแนน (เชน มนเทศ) ตามล าดบ

• ดงนน ผลตภาพทดนของขาวทเพมขนจากการใชนวตกรรมในประเทศเวยดนามซงมคาเฉลย ทรอยละ 65 จงเกดจากการความเจรญกาวหนาของการปรบปรงพนธพช โดยคาเฉลยขางตนค านวณได จากคาผลตภาพของขาวทเพมขนระหวางรอยละ 56 ถงรอยละ 74 ดงทกลาวไปแลวขางตน

• ในขณะทคาเฉลยแบบเดยวกนส าหรบขาวโพดมคาสงกวาเลกนอยทรอยละ 70

• สวนมนเทศมคานอยกวาทรอยละ 60

แผนภาพท 3.6 แสดงถงคาทค านวณไดจากชดตวเลขแบบอนรกษนยม กลาวคอ เปนวธการประเมนโดยไมไดตคาความส าคญของการปรบปรงพนธพชทมผลตอการเตบโตของผลตภาพในประเทศเวยดนามจนสงเกนไป จงกลาวไดวา การปรบปรงพนธพชเปนนวตกรรมทางเทคโนโลยซงมบทบาททเดนชดในประเทศเวยดนาม อยางแทจรง เน องจากไมมการแขงขน ดานอตสาหกรรมเคมทางการเกษตรในประเทศเวยดนาม ในขณะทนวตกรรมอนสวนใหญ (อาท ปยแรธาต ผลตภณฑปองกนศตรพช) ไดรบความนยมเพอพฒนา สตลาดอตสาหกรรมในระดบโลก (โปรดด Kirschke et al., 2011).



แผนภำพท 3.6 อตรำสวนกำรเตบโตของผลตภำพกำรผลตรวม (TFP growth shares) จำกกำรปรบปรงพนธพชในประเทศเวยดนำมเพอใชในกำรวเครำะหเพมเตม

ทมา: ตวเลขและการค านวณของผวจย หมายเหตการแปล Rice= ขาว Corn= ขาวโพด Sweet potato= มนเทศ

เมอน าขอมลขางตนมาประกอบกบผลผลตทงหมดตอปทเพมขนจากการใชนวตกรรมเพอการเพาะปลกพชไรหลงจากทประเทศเวยดนามเปนสมาชก UPOV (โปรดดแผนภาพท 3.5) จะเหนวาผลตภาพทดนตอป ส าหรบการผลตขาวเพมขนรอยละ 1.7 เพมขนทรอยละ 2.1 ส าหรบการเพาะปลกขาวโพด และรอยละ 3.1 จากการเพาะปลกมนเทศ ซงการเพมขนเหลานลวนเกดจากการพฒนาดานการปรบปรงพนธพช



4 คณคำและประโยชนของกำรปรบปรงพนธพชตอกำรปลกพชไร ตงแตประเทศเวยดนำมเปนสมำชกยพอฟ (UPOV)

4.1 ผลลพธเชงปรมำณระดบหนำฟำรมและระดบผบรโภค

การประเมนคณคาของการปรบปรงพนธพชหลกในประเทศเวยดนามนบแตเขาเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) จ าเปนจะตองวเคราะหจากสถานการณหรอสภาพการเพาะปลกพชไรทเปนอยในขณะนนโดยไมค านงถง ผลตภาพทเพมขนจากการคมครองพนธพชป ค.ศ. 2006 (พ.ศ. 2549) จงจะสามารถประเมนโดยใชวธการจ าลองอนซบซอนได (sophisticated modelling approach)

การก าหนดสถานการณขางตนสามารถกระท าไดคอนขางงายโดยน าอตราการเพมขนของผลตภาพทค านวณไดจากการใชนวตกรรมปรบปรงพนธพชหกลบออกจากผลผลตในปจจบน ปรากฏวาผลผลตของประเทศเวยดนามในปจจบนคงจะนอยลงเปนอยางมากหากไมมการปรบปรงพนธตงแตสบปทแลว จงสรปการสญเสยดานการผลตไดในรปของผลผลตโดยตงสมมตฐานใหพนทเพาะปลกมคาคงท ปรากฏตามแผนภาพท 4.1

แผนภำพท 4.1 แบบจ ำลองกำรสญ เสยผลผลตจำกกำรเพำะปลกพชไรหำกปรำศจำกควำมส ำเรจในกำรปรบปรงพนธพชนบตงแตเปนสมำชกยพอฟ (UPOV)




จากแผนภาพขางตนแสดงใหเหนวา ผลผลตทงหมดทไดจากการเพาะปลกพชไรลดลงเกอบเทากบรอยละ 17 ของการผลตในปจจบน ในทางกลบกนเกษตรกรเวยดนามมการผลตเพมขนทประมาณรอยละ 20 บนพนทเพาะปลกของตนซงมผลผลตมากกวากอนการเขาเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ทงนการสญเสยผลผลต คงสงทสดในกรณของมนเทศ (-รอยละ 27) สวนการผลตขาวโพดอาจลดลงประมาณหนงในหาของการผลต ในปจจบน (-ประมาณรอยละ 19) และการผลตขาวกคงจะลดลงดวยเชนกน (-รอยละ 16)

ผลผลตทลดลงขางตนยอมสงผลตอปรมาณการซอขายในตลาดดวยเชนกน โดยคดปรมาณทคาดวาจะสญเสย เปนหนวยตนตอปจากแผนภาพท 4.2 ไดดงน

• ปรมาณขาวอาจลดลงมากกวา 4.4 ลานตน (จากการผลตทผานกระบวนการสขาว)

• ปรมาณขาวโพดอาจลดลงอยางมากท 1.1 ลานตน

• และปรมาณมนเทศอาจจะลดลงเกอบ 0.4 ลานตน

แผนภำพท 4.2 กำรเพมขนของอปทำนพช (รำยป) เนองจำกควำมส ำเรจในกำรปรบปรง พนธพชส ำหรบพชไร ตงแตประเทศเวยดนำมเปนสมำชกยพอฟ (UPOV) (คดเปนลำนตน)

Rice Corn Sweet Potato

4.433 1.116 0.379

ทมา: ตวเลขและการค านวณของผวจยมาจากขอมลของ FAO (2016a) และ USDA (2016b) หมายเหตการแปล Rice= ขาว Corn= ขาวโพด Sweet potato= มนเทศ

ดงนนจงอาจพจารณาไดวา นบแตประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) การปรบปรงพนธพช (FAO, 2016b) สรางอาหารใหกบประชากรหลายลานคน หากพจารณาจากผลตภาพทเพมขนเพยงอยางเดยว ปรมาณเหลานสามารถน าไปเลยงประชากรไดถงหน งในหาของจ านวนประชากรเวยดนามทงหมด (ประชากร 92 ลานคน - โปรดด World bank, 2017b) ปรากฏตามแผนภาพท 4.3



แผนภำพท 4.3 กำรเพ ม ขนของอปทำน อำหำร (รำยป ) ส ำหรบประชำกรเวยดนำม เนองจำกควำมส ำเรจในกำรปรบปรงพนธพชไร ตงแตประเทศเวยดนำม เปนสมำชกยพอฟ (UPOV) (คดเปนจ ำนวนลำนคน)

ทมา: ตวเลขและการค านวณของผวจยโดยขอมลบางสวนมาจาก FAO (2016b; 2016c). หมายเหตการแปล Rice= ขาว Corn= ขาวโพด Sweet potato= มนเทศ

หากปรมาณทเพมขนถกบรโภคเปนอาหาร (และบางสวนไมถกน าไปเปนอาหารสตว ฯลฯ) ปรมาณการผลตขาวทเพมขนอาจน าไปเปนอาหารใหกบประชากรเวยดนามได 20 ลานคน สวนปรมาณขาวโพดทเพมขนสามารถน าไปเลยงประชากรไดมากกวาจ านวนประชากรทงหมดของประเทศ และปรมาณการผลตมนเทศ ทเพมขนกสามารถน าไปเลยงประชากรไดถง 74 ลานคน จ านวนขางตนค านวณจากปรมาณการบรโภคตอปในปจจบนซงสอดคลองกบขอมลของ FAO (2016c)

4.2 ผลกระทบตอสภำพกำรเงนระดบภมภำคและระดบชำต

การเปลยนแปลงปรมาณการผลตและการบรโภคเนองความส าเรจของการปรบปรงพนธพชหลงจากประเทศเวยดนามเปนสมาชก UPOV สงผลตอการเปลยนแปลงของอปสงคและอปทานระดบตลาดโดยตรง จงสามารถน ามาเชอมโยงกบหลกเศรษฐศาสตรการเงนได การวเคราะหผลกระทบทมตอสวสดการทางสงคมในระดบภาคสวน (ทางการเกษตร) และระดบชาต (หวงโซมลคาทงหมด) จ าเปนตองใชวธการทซบซอน ซงพจารณาเพมเตมไดในบทความดงตอไปน



บทความเสรม (Excursus) เรอง วธการวเคราะหผลกระทบทางการเงน

แบบจ าลองการตลาดโดยใชวธการวเคราะหแบบดลยภาพบางสวน (A partial equilibrium market model) ท าใหสามารถค านวณผลกระทบของการปรบปรงพนธพชไรทางเศรษฐกจทสงผลตอสวสดการทางสงคมหลงจากประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) การวเคราะหแบบดลยภาพบางสวนเปนเครองมอ ทสามารถใชวเคราะหการตลาดของประเทศไดอยางมประสทธภาพ ตลอดจนประยกตใชเปนตวชวดเปาหมายดวย ซงวธการน ประหยดทรพยากรไดมากกวาแบบจ าลองดลยภาพทวไป (general equilibrium model) จงนยมน ามาใชกบเศรษฐศาสตรการเกษตร (โปรดด อาท Nelson et al., 2014; OECD and FAO, 2015; Renwick et al., 2013; Schwarz et al., 2011; Vannuccini, 2009)

รายละเอยดเกยวกบโครงสรางแบบจ าลองทงหมดและโครงสรางแบบจ าลองดลยภาพบางสวนไดอธบายไว ใน Noleppa and Hahn (2013) และ ใน Noleppa et al. (2013) แ ล ว ด งน น จ ง ไม จ า เป น ตองอธบายซ าในทนอก อยางไรกตามแบบจ าลองนไดถกดดแปลงเพอครอบคลมการผลตขาว ขาวโพด และมนเทศในประเทศเวยดนามและทวโลก โดยใหอปทาน (การผลต) และอปสงค (การบรโภค) ทางการเกษตรของประเทศเวยดนามตามแบบจ าลองนเชอมโยงกบภมภาคอนทวโลกเพอก าหนด ดลยภาพทางการตลาดดวย

การตรวจวดแบบจ าลองนใชขอมลทางสถตลาสดจาก FAO (2016a, 2016b, 2016c) Indexmundi (2016d, 2016e) Naeve (2015) และกระทรวงเกษตรของประเทศสหรฐเอมรกา (USDA: 2016b) เพอก าหนดปรมาณอปทานและอปสงคและราคาตลาดทเกยวของ โดยใชปรมาณและราคาเฉลย ในระยะเวลาสามปเปนปจจยในการตรวจเทยบวดเปนวธการลดความเสยงของการเกดสภาวะวกฤต แบบสม (เชน สภาพอากาศทรนแรง) อกทงการตดสนใจเชงนโยบาย (เชน ขอจ ากดทางการคาชวคราว) ยอมไมสงผลกระทบตอผลการวเคราะหน

เปาหมายของการศกษานไมเพยงแตเพอวเคราะหผลกระทบทางเศรษฐกจจากการปรบปรงพนธพช ทมตอตลาดภาคการเกษตรเทานน แตเพอประเมนประโยชนของการปรบปรงพนธพชตอภาคชนบท และเศรษฐกจโดยรวมของประเทศเวยดนามดวย การเตบโตนพจารณาไดจากการใชปจจยการผลต โดยผผลตตลอดจนอตสาหกรรมอาหารและอตสาหกรรมอนปลายน า ทงนขนอยกบการตดสนใจของเกษตรกรอกทหนง



การอภปรายดวยมลคาผลตภณฑทเพมขน (value added) ตอปหลงจากทประเทศเวยดนามเปนสมาชก ยพอฟ (UPOV) ถอวาเปนผลกระทบตอเศรษฐกจภาคการเกษตร ซงค านวณไดจากแบบจ าลองทกลาวไปแลวขางตน โดยค านวณจากสวนเกนผผลต (producer surpluses) ในขณะทไมจ าตองค านงถงสวนเกนผบรโภคเนองจากประเทศเวยดนามมขนาดเลก ผลของสวนเกนนมาจากการเปลยนแปลงรายไดการตลาด (market revenue changes) เนองจากภาคการเกษตรมความสามารถในการผลตเพอการตลาดทสงขน ท าให ปรมาณ การผลต เพ มข น ดวย จ ง ส งผลตอ ให ตน ทนการผลต เป ลยนแปลงไป ดวย เชนกน ปรากฏตามแผนภาพท 4.4

แผนภำพท 4.4 มลคำเพมของผลตภณฑทำงกำรเกษตรทเพมขนตอปในประเทศเวยดนำม จำกกำรปรบปรงพนธพชไรท มควำมส ำคญทำงเศรษฐกจ หลงจำกประเทศเวยดนำมเปนสมำชกยพอฟ (UPOV) (คดเปนลำนเหรยญสหรฐ)

Rice Corn Sweet Potato

1,922 212 194


การเปลยนแปลงของภาคตลาดการเกษตร (อยางเชน การผนผวนของผลผลตหรอผลตภาพ ทางการเกษตรเนองจากกจกรรมปรบปรงพนธพช) สงผลกระทบตอภาคสวนเศรษฐกจตนน าและปลายน าทเกยวของในแทบจะทนทเพราะการเปลยนแปลงการผลตจ าเปนตองมการปรบเปลยนกระบวนการ การบรรจภณฑ การผลต การคา ฯลฯ ซงการเปลยนแปลงเชนนยอมสงผลตอผลตภณฑมวลรวม ภายในประเทศ (GDP) และเปนตวชวดการเปลยนแปลงรายไดประชาชาตดวย

การวเคราะหโดยใชคาตวทว (Multiplier analyses) สามารถใชประเมนผลกระทบทางเศรษฐกจดงกลาวได โดยคาตวทวเปนเครองมอ ชวดการเปลยนแปลงภาคสวนเศรษฐกจหนงๆ อนมผลตอ การเปลยนแปลงเศรษฐกจทงระบบ วธการนนยมน ามาประยกตใชกบการวเคราะหเศรษฐศาสตรการเกษตร (โปรดด อาท Breisinger et al., 2010; Mattas et al., 2009; Schwarz, 2010)



จากการวเคราะหพชไรทางเศรษฐกจในขางตน ปรากฎวารายไดภาคการเกษตรทงหมดเพมขนมากกวา 2,300 ลานเหรยญสหรฐ

• ขาวเปนพชไรหลกทสงผลกระทบทางเศรษฐกจมากทสด โดยมรายไดเพมขนมากกวา 1,900 ลานเหรยญสหรฐ

• สวนรายไดจากขาวโพดและมนเทศเพมขนทประมาณ 200 ลานเหรยญสหรฐ

เมอพจารณาจากจากขอมลทมอย ในตอนน มลคาเพมรวม (gross value added) ในภาคการเกษตร ของประเทศเวยดนามประมาณ 30.5 พนลานเหรยญสหรฐ (UNSD, 2016) หากปราศจากความส าเรจ จากการปรบปรงพนธพชส าหรบพชไรสามชนดดงกลาวหลงจากทประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) มลคาเพมรวมในปจจบนอาจต ากวานถงรอยละ 8

เปนทชดเจนวาการปรบปรงพนธกรรมพนธพชสงผลกระทบตอเศรษฐกจเปนอยางมากซงค ากลาวเชนน ตางไดรบการสนบสนนจากนกวทยาศาสตรทานอน เชนกน (โปรดด อาท Anderson et al., 2015; Björnstadt, 2015) โดย Noleppa (2016) ทได ขอสรปวาการปรบปรงพนธพชเปนระยะเวลา 15 ป ท าใหมลคาเพมรวมทางการเกษตรของสหภาพยโรปเพมขนถงรอยละ 6 ซงถอวาเปนการพฒนาทดแลวส าหรบประเทศอตสาหกรรม ในขณะทความส าเรจจากการปรบปรงพนธพชเปนแรงกระตนทางเศรษฐกจ ทส าคญตอประเทศเวยดนามในชวงระยะเวลา 10 ปน

การวเคราะหคาตวทว (multiplier analysis) ท าใหสามารถพจารณาผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ทไดรบผลกระทบจากนวตกรรมปรบปรงพนธพช ซงแมวาจะมความไมแนนอนจากปจจยอนอยบาง แตเมอค านวณคาตวทวในภาคการเกษตรและการปลกพชไรในประเทศเวยดนามแลวสามารถวเคราะหไดดงน

• จากขอมลของ Bautista (2001) แสดงใหเหนวา รายไดจากการเพาะปลกจ านวนละ 1 เหรยญสหรฐ โดยเฉลยแลวจะเพมรายได 0.5 เหรยญสหรฐใหกบภาคสวนเศรษฐกจอนของประเทศดวย

• เชน เด ย วก บ ท Arndt et al. (2010) สรป ว า ก าร เก ด รายไ ด จ าน วน 0 .3 7 เห ร ยญ สห ร ฐ สรางหวงโซมลคาทางการเกษตร (agricultural value chains) ในกระบวนการตนน าหรอปลายน า ในประเทศเวยดนาม หากมรายไดเกดขน 1 เหรยญสหรฐในภาคการเกษตรอนเปนอตสาหกรรมหลก ของประเทศ



เอกสารงานวจยนใชคาเฉลยจากขอมลทางวทยาศาสตรทงสองเพอค านวณหาคาตวทวของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP Multiplier) จากการเพาะปลกพชไรในประเทศเวยดนาม โดยมคาเทากบ 0.44 สอดคลองกบแผนภาพท 4.5 ซงแสดงถงการเพมขนของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศทงระบบเศรษฐกจ (economy wide GDP) ทเกดจากการใชพนธพชทมคณภาพดขนหลงจากประเทศเวยดนามเปนสมาชก ยพอฟ (UPOV)

แผนภำพท 4.5 ผลกระทบ ตอผลตภณ ฑ มวลภำยรวมในประเทศ (ตอป ) ในป จจบ น จำกควำมส ำเรจในกำรปรบปรงพนธพชโดยพจำรณำจำกพชไรสำมชนดนบตงแตประเทศเวยดนำมเปนสมำชกยพอฟ (UPOV) (คดเปนพนลำนเหรยญสหรฐ)

ทมา: ตวเลขและการค านวณของผวจย หมายเหตการแปล - GDP added upstream/downstream the value chain ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศทเพมขนจากหวงโซ

คณคาตนน า/ปลายน า - value added in the agricultural sector (three crops) มลคาของผลตภณฑทเพมขนในภาคการเกษตร (เฉพาะพชสามชนด)

ผลตภณฑมวลรวมในประเทศตอทงระบบเศรษฐกจทเพมขนเปนผลรวมของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ ทางการเกษตรทเพมขน (2.320 พนลานเหรยญสหรฐฯ, โปรดดแผนภาพท 4.4 ดวย) และผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศทเพมขนในอตสาหกรรมตนน าและปลายน าของประเทศ (มลคารวม 1.024 พนลานเหรยญสหรฐฯ) โดยมมลคารวมเกอบ 3.4 พนลานเหรยญสหรฐฯ หากพจารณาจากผลตภณฑมวลรวมในประเทศทงหมดของประเทศเวยดนามซงมมลคาเทากบ 193.6 พนลานเหรยญสหรฐ (Worldbank, 2017a) ศกยภาพทางเศรษฐกจของประเทศกอาจจะนอยกวาปจจบนเกอบรอยละสอง อยางไรกตามทไมเปนเชนนน



เพราะสบเนองจากมการปรบปรงพนธพชเปนระยะเวลาสบปเปนส าคญ (หลงจากการเปนสมาชกยพอฟ UPOV) ทงนเปนการวเคราะหจากการเพาะปลกพชสามชนดตามกรณศกษาเทานน

เมอพจารณาในเบองตนผลลพธดงกลาวอาจดเหมอนเลกนอย อยางไรตาม การเจรญเตบโตสงผลกระทบ ส าคญตอรายไดของเกษตรกรเวยดนาม เนองจากรายไดของเกษตรกรในประเทศเวยดนามยงมคอนขางนอย (โปรดด World Bank Group, 2016 ดวย) และจากขอมลของส านกงานสถตทวไป (GSO: 2017) มประชากรจ านวนมากกวา 20 ลานคนทเกยวของกบการผลตภาคการเกษตร (รวมถงการปศสตวและการท างาน พารทไทมในสวนทเกยวของดวย ) ทงน ในชวงทประเทศเวยดนามเรมเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) เกษตรกรมรายไดอยทประมาณ 7.5 ลานดองตอป หรอมรายไดอยระหวาง 460 และ 504 เหรยญสหรฐฯ ตอป (Dao and Lewis, 2012; World Bank Group, 2016) เมอพจารณาจากอตราการแลกเปลยนในขณะนน

การวเคราะหจากรายไดเฉลยจ านวน 482 เหรยญสหรฐฯตอป แสดงใหเหนวา การปรบปรงพนธพช สงผลใหรายไดตอปของเกษตรกรเวยดนามเพมขนกวารอยละ 24 ตอปนบตงแตป ค.ศ. 2006 (พ.ศ. 2549) ซ ง เป น ป ท ป ระ เทศ เว ย ดน าม เข า เป น สมา ชก ยพ อฟ (UPOV) ร าย ไ ด เพ ม ข น เก อบ ห น ง ใน ส น ถอไดวาเปนพฒนาการทส าคญ ตอสภาพความเปนอย ในภมภาคชนบทซ งยงคงมความยากจนอย ปรากฏตามแผนภาพท 4.6

แผนภำพท 4.6 รำยไดของเกษตรกรเวยดนำมทเกดขนจำกควำมส ำเรจในกำรปรบปรงพนธพช โดยพจำรณำจำกกำรปลกพชไรสำมชนดในประเทศเวยดนำมหลงจำก กำรเขำเปนสมำชกยพอฟ (UPOV) เปรยบเทยบกบรำยไดอนจำกกำรปลกพชไร (คดเปนเหรยญสหรฐฯ)

ทมา: ตวเลขและการค านวณของผวจย หมายเหตการแปล Income induced by plant breeding successes รายไดทเกดจากความส าเรจในการปรบปรงพนธพช Other income รายไดอน



5 กำรวเครำะหผลกระทบในลกษณะเดยวกนกบพชชนดพเศษ (specialty crops)

ดงทไดอธบายไปแลววาการวเคราะหพชชนดพเศษตองแยกพจารณาจากการเพาะปลกพชไรทางเศรษฐกจ เนองจากม ชองวางหรอความเหลอมล าทางขอมลและระเบยบวธเฉพาะบางประการทแตกตางกน โดยเฉพาะมขอจ ากดในการใชแบบจ าลองตลาดดลยภาพบางสวน (partial equilibrium market model) เพราะการจ าลองเชนนครอบคลมเฉพาะการเพาะปลกพชไรดงกลาวเทานน อยางไรกตามนอกเหนอ จากพชไรแลว การปรบปรงพนธพชกสงเสรมพนธพชประเภทอนดวยเชนกนซงรวมไปถงพชประเภทไมผล ผก ตลอดจนไมดอกดวย

การวเคราะหพช (ตลาด) ดงกลาว จ าเปนตองใชแบบจ าลองดลยภาพ (equilibrium model) อกประเภทหนง โดยใชชดแบบจ าลองตลาดเดยว (a set of single market models) ซ งสามารถสรางและพฒนา โดยใชฐานขอมลนอยกวา แตยงสามารถน ามาใชเปรยบเทยบไดและยงเปนตวชวดทคลายกบแบบจ าลองตลาดดลยภาพบางสวนดวย (โปรดด อาท Noleppa and Cartsburg, 2014) ดงนนการใชแบบจ าลองตลาดเดยวจงสามารถเปรยบเทยบและสรปผลแบบจ าลองตาง ๆ โดยประมาณ (ทงแบบบางสวนและแบบตลาดเดยว) โดยจะใชค านวณตอไปในการศกษาน

ล าดบตอไปเปนการอภปรายเกยวกบผลการวจยเปนรายกรณ โดยเรมวเคราะหจากไมดอก ไมผล และผกตามล าดบซงถกคดเลอกมาเพอการวจยน

5.1 ผลกระทบตอไมดอก (flowers)

ไม ดอกมบทบาท ทส าคญ ในประเทศเวยดนาม (Tran et al., 2016) และสามารถหาซ อ ไ ด ท วไป นอกจากจะมความส าคญภายในประเทศแลว ประเทศเวยดนามไดกลายเปนประเทศผคาผลตภณฑไมดอก ทส าคญในระดบนานาชาตดวย เชน มการสงออกไมดอกทางตบรรทกระหวางประเทศ (สวนใหญเปนผลตภณฑทมอายบนชนแสดงสนคาคอนขางนาน ดงเชนไมตดใบ หวดอกไม และตนออน) โดยเนนการสงออก ไปยงประเทศญปนเปนหลก โดยมอตราการสงออกมากกวารอยละ 20 ของการคาไมดอกบางประเภท ในระดบโลก (โปรดด van Rijswick, 2015)

ประเทศเวยดนามประสบความส าเรจจากการพฒนาผลผลตไมดอก (flower production output) เปนอยางมากในชวงไมกป ท ผานมา ภมภาคดาลต (Da Lat region) เปนศนยกลางการผลตไมดอก ของประเทศ (floriculture) โดยปจจบนมการปลกไมดอกกวา 400 ชนด ซงมดอกเบญจมาศประมาณ 70 สายพนธ เยอรบรา (gerbera) จ านวน 30 พนธ คารเนชนจ านวน 30 พนธ ดอกกหลาบหลายสบสายพนธ



ตลอดจนดอกเดซ และดอกไมมงคล ฯลฯ (Thuy, 2016) อยางไรกตาม การปลกไมดอกไมไดเพมขน เฉพาะในภมภาคดาลตเทานน เพราะจากขอมลของ MARD (2016c) พนทเพาะปลกไมดอกไดขยายขนถง 2.3 เทา ในขณะทปรมาณผลผลต (production output) เพมขนถง 7.2 เทาดวยเชนกน ซงจากเหตผลขางตนประกอบกบปจจยอนอาจคาดการณไดวาประเทศเวยดนามจะเปนศนยกลางการผลตไมดอกของเอเชย ในอนาคต (Suzuki, 2015)

ตวเลขการเตบโตทกลาวไปแลวในขางตนแสดงถงผลตภาพทดน (ไดแก ผลผลต) ในการผลตไมดอก ในประเทศเวยดนาม ท เพ มข นมากกวา 3 .1 เท า ด งน น ระหวางป ค .ศ. 2006 และค .ศ . 2016 (พ.ศ. 2549 และ พ.ศ. 2559) ซงเปนระยะเวลาทประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ผลผลตรายป (annual yield growth) มการเตบโตทรอยละ 12.1 อนเปนอตราการเตบโตทสงกวาการเตบโตของผลตภาพทดนจากการเพาะปลกพชประเภทอน ผลลพธขางตนแสดงไวในแผนภาพท 5.1

แผนภำพท 5.1 กำรเปล ยนแปลงผลผลต ตอปของไมดอกโดยเปรยบเทยบกบผลผลต จำกกำรปลกพชไรเศรษฐกจภำยหลงทประเทศเวยดนำมเปนสมำชกยพอฟ (UPOV)

ทมา: ตวเลขและการค านวณของผวจย หมายเหตผแปล Rice= ขาว Corn= ขาวโพด Sweet potato= มนเทศ flowers= ไมดอก



จากแผนภาพขางตนแสดงการเตบโตทางเศรษฐกจทส าคญ เนองจากปจจบนมการปลกไมดอกไมประดบ ในประเทศเวยดนามบนเนอทประมาณ 23,000 เฮกตาร ซงสรางรายไดตอปมากกวา 14,000 เหรยญสหรฐฯตอเฮกตาร (MARD, 2016c; Thuy, 2016) เมอก าหนดใหราคาตาง ๆ คงทจะเหนวารายไดเกอบ 10,000 เหรยญสหรฐฯตอเฮกตาร มาจากการเพมผลตภาพนบตงแตป ค.ศ. 2006 (พ.ศ. 2549) หากสมมตวา (ก) การเพมขนของผลผลตทเกดจากนวตกรรม (TFP) คลายกบกรณของการเพาะปลกพชไร เนองจากไมมการวจยและขอมลเกยวกบผลตภาพการผลตรวม (TFP growth rates) ของไมดอกโดยเฉพาะ และหากสมมตวา (ข) การปรบปรงพนธพชท าใหผลตภาพทดนโดยรวมเพมขนอยางนอยทรอยละ 50 (โปรดด ความเหน ทางวชาการสวนใหญ ทไดกลาวไปแลวในบทท 3.3 เนองจากยงไมมการวจยเกยวกบไมดอกในหวขอน) หากอาศยขอมลจากสมมตฐานขางตนกอาจอธบายไดวา

• ประเทศเวยดนามอาจมรายไดจากการเพาะปลกไมดอกเพมขน 118 ลานเหรยญสหรฐฯ

• ประเทศเวยดนามอาจมรายไดประชาชาต (GDP) เพมขน 221 ลานเหรยญสหรฐฯ ซงรวมถง ผลทวคณ ตอระบบเศรษฐกจดวย (multiplication effects) โดยม คาทว คณของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ ณ ทน ประมาณ 0.87 ตามขอมลของ COHA (2009)

ตวเลขเหลานสรปไว ในแผนภาพท 5.2 และถอวาเปนการประเมนแบบอนรกษนยม ตวอยางเชน Thuy (2016) อางวา รายไดตอเฮกตารอาจสงกวา 10,000 เหรยญสหรฐฯ ตามสมมตฐานขางตน อยางไรกตาม ถอไดวาจ านวนตวเลขนนอยกวาความส าเรจในการปรบปรงพนธพชชนดอนเพยงเลกนอย หากเปรยบเทยบกบกรณของขาวโพดหรอมนเทศทสงผลตอการเตบโตของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP growth) ตงแตประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV)

แผนภำพท 5.2 ผลกระทบตอผลตภณฑมวลรวมภำยในประเทศ (รำยป) ในปจจบน เนองจำกควำมส ำเรจในกำรปรบปรงพนธพชประเภทไมดอกตงแตประเทศเวยดนำม เขำเปนสมำชกยพอฟ (UPOV) (คดเปนลำนเหรยญสหรฐฯ)



ทมา: ตวเลขและการค านวณของผวจย หมายเหตผแปล - Value added in the floriculture sector มลคาผลตภณฑทเพมขนในภาคสวนการปลกไมดอก - GDP added upstream/downstream the value chain ผลตภณฑมวลรวมในประเทศทเพมขนจากหวงโซมลคา

ตนน า/ปลายน า

5.2 ผลกระทบตอพชประเภทไมผลและผก

ขอมลเกยวกบผลผลตลาสดของผลไมและผกเปนขอมลทไดรบจาก FAO (2016a) จากการวเคราะหขอมลเหลานพสจนไดวาพฒนาการของพชทงสองกลมคอนขางมความแตกตางกน ปรากฏตามแผนภาพท 5.3

แผนภำพท 5.3 กำรเปล ยนแปลงของผลผลตรำยป ส ำหรบพ ชประเภทไม ผลและผ ก ในประเทศเวยดนำมเปรยบเทยบกบผลผลตจำกกำรเพำะปลกพ ช ไร ในป ค.ศ. 2006 - 2016 (พ.ศ. 2549 - 2559)

ทมา: ตวเลขและการค านวณของผวจยโดยใชขอมลของ FAO (2016a) หมายเหตผแปล Fruits= ไมผล Vegetables= ผก Arable crops= พชไรอน

จากแผนภาพขางตนจะสงเกตไดวา มผลตภาพทดน (รายป) เพมขนจากการปลกผกในประเทศเวยดนาม (+รอยละ 3.6) ในขณะทผลผลตของไมผลกลบมการเตบโตทคอนขางจ ากด (+รอยละ 1.2) โดยผลลพธนสามารถน ามาเปรยบเทยบกบการเพาะปลกพชไรทเพมขนรอยละ 1.6 ตอป สาเหตหลกของอตราการเตบโต ทแตกตางกนระหวางไมผลและผกน อาจเปนเพราะไมผลเปนพชยนตนทออกผลรายปซงเมอเปรยบกบผกแลว



เปนพชทมวฏจกรในการเกบเกยวสนกวา ดงนนการพฒนาพนธพชใหมประเภทไมผลยอมท าไดยากกวา (ก ลาวคอ ใช เวลามาก) พ ชประเภทผก ซ งไมผลและผกลวนถก จดอย ในภาคการเกษตรพชสวน ของประเทศเวยดนาม

นอกจากน การวเคราะหประโยชนของการปรบปรงพนธพชประเภทไมผลและผกเหมาะสมกบการวเคราะหแตละชนดของพชทงสองประเภทมากกวา ประกอบกบการวเคราะห เชนน ม ความไมแนนอนอน อกหลายประการ (เมอเปรยบเทยบกบการวเคราะหพชไร) โดยมประเดนทจ าเปนตองอางถงและอธบายดงน

• ไมมขอมลทางวทยาศาสตรหรอขอมลทางสถต ทนาเชอถอเพยงพอเกยวกบการเปลยนแปลง การใชปจจยการผลต (input factor use changes) ในการเพาะปลกพชสวนในประเทศเวยดนาม จงไมสามารถค านวณอตราการเตบโตของผลตภาพการผลตรวมในการเพาะปลกพชสวนได การคาดเดาทดทสดคอ จะตองค านวณหาคาเฉลยผลผลตของพชไร (ตอป) ทเพมขนจากการใชนวตกรรมเพอน าผลลพธดงกลาวไปพจารณากบกรณของไมผลและผกแทน

• การวเคราะหทางวทยาศาสตรเกยวกบความส าคญของการปรบปรงพนธพช โดยใชนวตกรรม ในการเพาะปลกพชสวนหรอพชพเศษมขอมลทจ ากด โดย Solely Fooland (2007) และ Nikolla et al. (2012) กลาววามสดสวนทรอยละ 50 ซงสอดคลองความเหนทางวชาการสวนใหญดงทกลาวไปแลวขางตน รวมถงกรณของไมดอกดวย จงกลาวไดวา การปรบปรงพนธพชท าใหมการเตบโต ของผลผลตไมนอยกวากงหนงของผลตภาพการผลตรวมทเพมขน เมอพจารณาดวยความระมดระวงแลว แนวทางทดทสดคอ อาจใชสมมตฐานของสดสวนทรอยละ 50 กบไมผลและผกดวย

• ราคาของไมผลและผกมสภาพความผนผวนสงเปนอยางมาก เหตการณนไมเพยงเกดขนเปนเวลา หลายปแตเกดขนตามแตฤดกาลของประเทศเวยดนาม (โปรดด อาท Nguyen, 2015) และทวโลกดวย (โปรดด อาท USDA, 2016a) ท าใหการค านวณเพอวเคราะหผลกระทบทางการเงนและปรมาณ การผลตจากการปรบปรงพนธพชมความซบซอนเปนพเศษ ทงน ราคาของพชบางชนดและราคาผผลตภายในประเทศ (รายป) จะเปนไปตามขอมลของ FAO (2016e)

จงสมควรค านงถงความไมแนนอนและขอโตแยงขางตนเสมอเมอวเคราะหไมผลหรอผกแตละชนดดวย การวจยนไดคดเลอกไมผลหาประเภทและผกอกสประเภททส าคญโดยคดเลอกจากขนาดของพน ท ท ใช เพ าะป ลก ใน ประเทศ เวย ดน ามตามขอม ลของ FAO (2016a) ปรากฏตามแผนภ าพ ท 5 .4 ซงแสดงพนทเพาะปลกไมผลและผกทงหมดทใชในการศกษาน



แผนภำพท 5.4 พนทเพำะปลกไมผลและผกในประเทศเวยดนำมทเกยวของกบกำรวเครำะหน (คดเปนพนเฮกตำร)

ทมา: ตวเลขของผวจยโดยใชขอมลจาก FAO (2016a) หมายเหตการแปล Fruit crops พชประเภทไมผล Vegetable crops พชประเภทผก Bananas กลวย Mangoes มะมวง Oranges สม Grapefruits เกรปฟรต Pineapples สบปะรด Onions หอมใหญ Watermelons แตงโม Cabbage กะหล าปล Others อนๆ

จากแผนภาพท 5.4 มประเดนทตองพจารณาดงตอไปน

• การเพาะปลกกลวย มะมวง สม เกรปฟรต และสบปะรดมพนทประมาณรอยละ 55 ของพนทจ านวน 565,000 เฮกตารทปลกไมผลในประเทศเวยดนาม โดยไมผลแตละประเภททระบไวขางตนนนไดถกคดเลอกเพอใชในการวเคราะหภาคการเกษตรไมผล

• ในทางกลบกน ผกทถกคดเลอกมาทงหมดสชนด คอ หอมใหญ แตงโม กะหล าปล และกะหล าดอก ครอบคลมการเพาะปลกเพยงรอยละ 18 ของพนทเพาะปลกผกทงหมด กลาวคอพนททเพาะปลกผกทงสชนด



มจ านวนเพยง 1.0 ลานเฮกตารเทานน แมในความเปนจรงประเทศเวยดนามมผกประเภทอนทมความโดดเดนทางเศรษฐกจมากกวา (อยางเชน ผกบงจน หนอไม ฟกแมว มะระ และคะนา) แตยงขาดขอมลทางสถต ทส าคญตอการศกษาน และขอมลของ FAO (2016a) ไมไดครอบคลมถงผกเศรษฐกจเหลานดวย

แผนภาพท 5.5 แสดงผลผลตทอาจเกดขนหรอความสญเสยทางการผลต (potential yield or production losses) หากไมมความส าเรจของการปรบปรงพนธพชตงแตประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ขอสรปเหลานถอตามนยามและสมมตฐานทก าหนดไวกอนหนาน โดยใชขอมลจาก FAO (2016a) เปนส าคญ

แผนภำพท 5.5 กำรจ ำลองควำมสญเสยทำงกำรผลตในกำรเพำะปลกพชสวนโดยไมรวมควำมส ำเรจของกำรปรบปรงพน ธพช เฉพำะไมผลและผกท ไดรบ เลอก เพอกำรศกษำน (คดเปนรอยละ)

Bananas Grapefruits Mangoes Oranges Pineapples

–14 –8 –20 –17 –19

Cabbage Cauliflower Onions Watermelons

–21 –4 –13 –23

ทมา: ตวเลขและการค านวณของผวจย หมายเหตการแปล bananas กลวย mangoes มะมวง oranges สม grapefruits เกรปฟรต pineapples สบปะรด onions หอมใหญ watermelons แตงโม cabbage กะหล าปล others อนๆ

แมการศกษาจะขาดผกและไมผลบางชนดทมความส าคญทางเศรษฐกจและเพาะปลกในประเทศเวยดนาม (ดแผนภาพท 5.4) กตาม ขอมลตามแผนภาพท 5.5 กเพยงพอตอการวเคราะหทส าคญทางเศรษฐศาสตร หากไมมความส าเรจในการปรบปรงพนธพชภายหลงจากทเวยดนามเขาเปนสมาชก ยพอฟ (UPOV) ปรมาณการผลตกลวย 250,000 ตน เกรปฟรต 35,000 ตน มะมวง 150,000 ตน สม 90,000 ตน สบปะรด 110,000 ตน กะหล าปล185,000 ตน กะหล าดอก 4,000 ตน หอมใหญ 45,000 ตน



และแตงโม 255,000 ตนทผลตไดในปจจบนกคงจะขาดหายไปจากประเทศเวยดนาม เมอพจารณาการผลตดงกลาวประกอบการก าหนดราคาตามขอมลของ FAO (2016e) กสามารถกลาวไดวา เกดผลกระทบเชงบวกตอรายไดของภาคการเกษตรแลว ปรากฏตามแผนภาพท 5.6

จากการปรบปรงพนธพชไมผลทงหาประเภทขางตน พบวามรายไดจากการเพาะปลกพชสวนเพมขนมากกวา 320 ลานเหรยญสหรฐฯ ตงแตประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) สวนกรณของผกทคดเลอก มาสชนด (แมจะคอนขางนอย) กท ารายไดใหกบภาคพชสวนในประเทศเวยดนามประมาณ 140 ลานเหรยญสหรฐฯเชนกน

นอกจากไมผลหาประเภทและผกสประเภทขางตน หากใชการวเคราะหนกบไมผลและผกประเภทอนทงหมดทอยนอกเหนอการวจยดวย ตองพจารณาบนหลกการทวา

(๑) ไมผลและผกประเภทอนม (คาเฉลย) รายไดเหมอนกบไมผลหาประเภทและผกสประเภทดงกลาว เพอใชก าหนดอตราก าไรขนตนตอพนทหนงเฮกตาร

(๒) ใชอตราการเตบโตของผลผลตเดยวกนกบอตราการเตบโตของผลผลตทแสดงในแผนภาพท 5.3

(๓) ใชคาตวทวของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (a GDP multiplier) ในชวงเดยวกนกบคาตวทวฯ ของการเพาะปลกพชไร (ด เชน Swenson, 2010)

แผนภำพท 5.6 มลคำเพมรวมภำคกำรเกษตรท เพมขนในปจจบน เนองจำกควำมส ำเรจ ในกำรปรบปรงพนธพชตงแตประเทศเวยดนำมเปนสมำชกยพอฟ (UPOV) เฉพำะไมผลและผกทใชในกำรศกษำน (คดเปนลำนเหรยญสหรฐฯ)



ทมา: ตวเลขและการค านวณของผวจย หมายเหตการแปล Fruit crops พชประเภทไมผล Vegetable crops พชประเภทผก Bananas กลวย Mangoes มะมวง Oranges สม Grapefruits เกรปฟรต Pineapples สบปะรด Onions หอมใหญ Watermelons แตงโม Cabbage กะหล าปล Others อนๆ

รายไดของภาคพชสวนและรายไดประชาชาตทเพมขนทงหมดในแผนภาพท 5.7 แสดงใหเหนวาความส าเรจ ในระยะเวลาหลายปหลงจากทประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ท าใหภาคเศรษฐกจพชสวน มก าไรเพมขนมากกวา 1,000 ลานเหรยญสหรฐฯ และสงผลใหผลตภณฑมวลรวมในประเทศเพมขน เกอบ 1,500 ลานเหรยญสหรฐฯ

แผนภำพท 5.7 ผลกระทบตอผลตภณฑมวลรวมภำยในประเทศ (ตอป) ในปจจบน ซงเกดจำกควำมส ำเรจในกำรปรบปรงพนธพชตงแตประเทศเวยดนำมเปนสมำชกยพอฟ (UPOV) เฉพำะไมผลและผกทใชในกำรศกษำน (คดเปนลำนเหรยญสหรฐ)

Value added in the horticultural sector

GDP added upstream/downstream the

value chain

Fruit crops 376 165

Vegetable crops 640 281

Total 1,016 446

ทมา: ตวเลขและการค านวณของผวจย หมายเหตการแปล Valued added in the horticultural sector มลคาเพมของภาคพชสวน GDP added upstream/downstream the value chain ผลตภณฑมวลรวมในประเทศทเพมขนจากหวงโซมลคา ตนน า/ปลายน า Fruit crops= พชประเภทไมผล Vegetable crops= พชประเภทผก Total= รวม



5.3 สรปผลกระทบทำงกำรเงนเนองจำกควำมส ำเรจในกำรปรบปรงพนธพชประเภทพชไร ไมดอก และพชสวนหลงจำกทประเทศเวยดนำมเปนสมำชกยพอฟ (UPOV)

จากการวเคราะหผลกระทบในเชงรายได กจกรรมการปรบปรงพนธพชและการลงทนในระยะเวลาหลายปน ไดสรางสภาพแวดลอมทเอออ านวยตอเศรษฐกจของประเทศเวยดนาม

• มรายไดจากการปลกพชไร (เฉพาะขาว ขาวโพด และมนเทศ) เพมขนอยางนอย 2.319 พนลานเหรยญสหรฐฯ

• มรายไดเพมขนจากการปลกไมดอกไมนอยกวา 118 ลานเหรยญสหรฐฯ

• มรายไดเพมขนจากการปลกพชสวนประมาณ 1.016 พนลานเหรยญสหรฐฯ ซงมากกวารายได ในกรณทไมมการปรบปรงพนธกรรมพชในปจจบนและในหลายปทผานมาน

เมอพจารณารวมกนแลว ภาคการเกษตร (รวมถงการปลกไมดอกและพชสวน) สามารถเพมมลคา ทางเศรษฐกจของภาคการเกษตรเกอบ 3.5 พนลานเหรยญสหรฐฯ ซงท าใหมลคาเพมรวมของภาคการเกษตรในปจจบนเพมขนมากกวารอยละ 11 ดวย อกทงมรายไดและหวงโซมลคาตาง ๆ ทงหมดเพมขนมากกวา 1.5 พนลานเหรยญสหรฐฯ จงสงผลใหมผลตภณฑมวลรวมในประเทศประมาณ 5 พนลานเหรยญสหรฐฯ ซงมคามากกวารอยละ 2.5 ของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ ณ ปจจบน (ด Worldbank, 2016a อกครงหนง) ปรากฏตามผลการศกษาทแสดงในแผนภาพท 5.8

แผนภำพท 5.8 ผลกระทบตอผลตภณฑมวลรวมภำยในประเทศรำยปในปจจบนสบเนองจำก กำรปรบปรงพนธพชประเภทพชไร ไมดอก และพชสวนตงแตป ค.ศ. 2006



ทมา: ตวเลขและการค านวณของผวจย หมายเหตการแปล value added in arable farming มลคาเพมในภาคพชไร value added in floriculture มลคาเพมในภาคไมดอก value added in horticulture มลคาเพมในภาคพชสวน GDP added upstream/downstream ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศทเพมขนจากหวงโซมลคา the various value chains ตนน า/ปลายน า USD 5.037 billion 5.037 พนลานเหรยญสหรฐฯ



6 ในอนำคตคำดวำจะมควำมเจรญกำวหนำดำนผลผลตและคณภำพเพมขน พนธพชใหมใหประโยชนมำกกวำเมลดพนธทมอยในปจจบน

เอกสารฉบบนมจดประสงคหลกเพอวเคราะหคณคาและประโยชนของความส าเรจในการปรบปรงพนธพชภายหลงทประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) อยางไรกตาม การปรบปรงพนธพชเปนกระบวนการระยะยาวและตองใชเวลาคอนขางมากซ งมกจะใชเวลาประมาณสบปหรอนานกวานน เพ อพฒนา และท าการตลาดส าหรบพนธพชใหมและเมลดพนธของพชพนธใหมนน จงคาดไดวาสวนหนงของความส าเรจทกลาวไปขางตนนน มไดเกดจากการลงทนดานการปรบปรงพนธพชภายหลงป ค.ศ. 2006 (พ.ศ. 2549) เพยงอยางเดยวเทานน แตเกดจากนวตกรรมการปรบปรงพนธพชซงไดเรมตนตงแตระยะเวลาทคาดการณวาจะมระบบคมครองพนธพชใหมภายใตหลกเกณฑของยพอฟ (UPOV)

เปนทแนชดวาการออกหนงสอส าคญแสดงการจดทะเบยนสทธในพนธพชพชใหมเปนระบบทสงเสรม นกปรบปรงพนธพชใหลงทนเพอพฒนาสายพนธใหดขน โดยสามารถตรวจสอบพนธพชทเพงไดรบหรอ ก าลงไดรบการจดทะเบยนสทธพนธพชใหม หรออยระหวางกระบวนการพฒนา/ยนค าขอจดทะเบยน สทธพนธพชใหม ซงพนธพชใหมเหลานจะใหประโยชนมากกวาเมลดพนธอนทมอยแลวในประเทศเวยดนาม กลาวคอ พนธพชในประเทศเวยดนามท “ก าลงปรบปรงและจะเผยแพรในอนาคต” เปนผลลพธจาก ความเชอมนของนกปรบปรงพนธทมตอระบบคมครองพนธพชของยพอฟ (UPOV) ทงน พนธพชใหมไดพสจนแลววามประสทธผลในการผลตมากกวาการเพมผลผลตในรปแบบเดม ปรากฏตามตวอยางและค ารบรองแสดงถงความเปนไปได ดงตอไปน

เอกสารน เรมตนดวยการศกษาขาวซงเปนพชไรทมความส าคญทางเศรษฐกจของประเทศเวยดนาม การวเคราะหในบทท 3 แสดงใหเหนวา ในระยะเวลาสบปทผานมาผลตภาพทดนรายป (ผลผลต) ทเพมขนรอยละ 1.7 เปนผลมาจากกจกรรมการปรบปรงพนธพชในประเทศเวยดนาม หากปราศจากความส าเรจดงกลาว การผลตขาวของประเทศเวยดนามในปจจบนอาจลดลงถงรอยละ 16 นอกเหนอจากน ยงคาดการณไดวาจะมการพฒนาขาวพนธใหมอกหลายสายพนธ ในอนาคต ขอสรปนไดรบการพสจนจากกรณศกษา ของสองตวอยางดงตอไปน

• Nguyen et al. (2015) กลาวถงความส าเรจในการปรบปรงพนธขาวลาสด คอ ขาวทนความรอน (heat tolerant rice) ซงเหมาะสมกบสภาพภมอากาศของประเทศเวยดนามโดยเฉพาะ ดวยเหตนผลผลตของเมลดขาวสายพนธใหม (ไดแก BC4-1-10-1, BC4-5-8, BC4-5-9-4 และ BC4-5-8-1) จงสงกวาผลผลตของพนธอางองชนน าอยมาก (OM4900) โดยมปรมาณของผลผลตท 7.63 ตน



ตอเฮกตาร และสงกวาผลผลตของเมลดพนธอางองรอยละ 10 ถงรอยละ 38 เมอน ามาเปรยบเทยบ กนแลวจะเหนวาผลผลตขาวโดยเฉลยของประเทศเวยดนามในปจจบนมคาประมาณ 5.7 ตน ตอเฮกตาร (FAO, 2016a)

• ภารกจอนทส าคญของการปรบปรงพนธพชของประเทศเวยดนาม รวมไปถงการปรบปรงพนธพชเพอใหทนความเคมในเวยดนามดวย ซง Luu et al (2015) ไดกลาวถงความกาวหนาในดานนวา ปจจบนมการพฒนาจนไดหลายสายพนธ ใหม (โดยเฉพาะอยางยง B111, B112, B75, B299 และ B291) ซ งใหผลผลตท สงกวาเมลดพนธประเภทเดยวกน ทมอย เดม (ใน ทน คอ AS996 และ FL478) ภายใตสภาพการณหรอลกษณะทางการเกษตรทเหมอนกน เนองจากผลผลตโดยเฉลยของขาวพนธ ใหมหาสายพนธขางตน เทากบ 7.57 ตนตอเฮกตารซ งสงกวาผลผลตโดยเฉลย ของพนธอางองทงสองพนธขางตนถงรอยละ 17 และสงกวาผลผลตเฉลยระดบชาตดวยเชนกน

ขอคนพบตอไปนไดรบการสนบสนนจากขอคนพบอน ๆ (ด อาท Pham et al, 2016) ซ งขอคนพบ บางประการไดถกบนทกไวในรายงานของ MARD (2016b)

• ขาวพนธใหมทมชอเรยกวา Dai Thom 8 ใหผลผลต 8 ถง 9 ตนตอเฮกตาร

• พนธขาวอกพนธหนง ไดแก Kim Cuong 111 สามารถใหผลผลตไดต ากวาพนธขาวขางตนเลกนอย ท 7.5 ถง 8.5 ตนตอเฮกตาร

• พ น ธ ข า ว ต าง ๆ เชน Du Huong, OM5451 และ VS1 ก ให ผลผลต ท ส งก ว าผลผ ลต เฉ ล ย ในระดบประเทศ และ/หรอในระดบภมภาคเชนกน โดยคาดวาจะใหผลผลตถง 8.0 ตนตอเฮกตาร

บญชรายชอพนธขาวทใหผลผลตสงสามารถน าไปพจารณาเพมได โดยศกษาจาก Vu (2016) และ Do et al. (2015)

• VINASEED เปนผปรบปรงพนธพชรายส าคญหนงของประเทศเวยดนามไดพฒนาพนธขาวใหม ซงเปนพนธผสมเปดจ านวนสองสายพนธ ท าใหมผลผลตสงกวาเมลดพนธทใชกนทวไปในปจจบนมากกวารอยละ 10

• นอกจากน VAAS ซงเปนสถาบนวจยของรฐทมชอเสยงในประเทศเวยดนามไดทดสอบพนธขาวใหม ซงทนความแลงเพมอกจ านวนสองสายพนธ (CH1-6 และ LCH37) ในพนทขาดแคลนน า ไดผลผลต



ระหวาง 3.5 และ 6.0 ตนตอเฮกตาร ในขณะทกลมควบคม (ประกอบดวยพนธขาวทนแลงซงมนอยมากและเปนพนธทวไปทเพาะปลกในประเทศเวยดนาม) ใหผลผลตเฉลยเพยง 1.1 ตนตอเฮกตาร

ตวชวดเชงคณภาพขนอยกบการปรบปรงพนธพชในเวยดนามดวยเชนกน ยกตวอยางเชน Tran and Ho (2017) บนทกเกยวกบการปรบปรงพนธขาวหอมพนธใหมซงมปรมาณธาตเหลกคอนขางสงและมศกยภาพสงในการใหผลผลตดวย ขาวพนธใหมนถกพฒนาขนเพอตอบสนองอปสงคของผบรโภคและตลาดการสงออก ซงนอกเหนอจากจะเพมผลผลต (ทแทจรง) แลว (รายไดจากการตลาด) ยง เพมคณคาในเชงระบบ (systematic value) อกดวย

อยางไรกด การปรบปรงพนธพชในประเทศเวยดนามไมไดเนนเพยงปรมาณและคณภาพของขาว เพยงอยางเดยว เพราะมกรณศกษาอกมากมายทกลาวถงความส าเรจของการปรบปรงพนธพชชนดอน ซงมความส าคญและใหประโยชนสงกวากลมพชทพจารณาไปในบทกอนหนาดวย ประโยชนบางประการสามารถศกษาไดใน MARD (2016b) สวนประโยชนประการอนไดมการกลาวถงไปแลวในชวงทผเขยนเดนทางไปเกบขอมลทประเทศเวยดนาม

พชไรทมความส าคญทางเศรษฐกจอกประเภทหนงคอ ขาวโพด ปรากฏตามกรณศกษาตามตวอยางดงตอไปน

• พนธขาวโพดพนธใหม ชอวา CX247 ใหผลผลต 17 ถง 20 ตนตอเฮกตาร ซงถอวาใหผลลพธ ทนาพงพอใจ เมอเปรยบเทยบกบคาเฉลยระดบชาตในปจจบนทใหผลผลตนอยกวา 5 ตนตอเฮกตาร (FAO, 2016a) เชนเดยวกบกรณของขาวโพดพนธ P2P ซงใหผลผลตอยระหวาง 12 และ 13 ตนตอเฮกตาร

• HN45, HN96 and HN92 เปนพนธขาวโพดพนธใหมทนาจะประสบความส าเรจในอนาคตและพฒนาโดย VINASEED ผลผลตทเพมขนจากการปรบปรงพนธพชนถอวาอยในชวงรอยละ ๑๐ เปนอยางนอย เมอเปรยบเทยบกบขาวโพดพนธอนทใหผลผลตสงและปลกในประเทศเวยดนาม ณ ปจจบน

• VN665 เปนพนธข าวโพดพนธผสมท VAAS พฒนาขน โดยใหผลผลตสงกวาพนธ DK9901 ซงเปนพนธทองถนทควบคมในภาคเหนอทรอยละ 10 และใหผลผลตสงกวาพนธทองถน CP888 ซงเปนพนธควบคมในภาคใตของประเทศเวยดนามถงรอยละ 12



กรณพนธไมผลและผกอน ๆ ตางกใหผลผลตทสงกวากลมพชทใชในการวเคราะหในบทกอนหนาดวยเชนกน

• พนธแตงกวา ชอ FUJI 868 ใหผลผลต 50 ถง 55 ตนตอเฮกตาร พนธแตงกวา TARA 888 ใหผลผลต ทสงยงกวานน คอ 55 ถง 65 ตนตอเฮกตารหลงเกบเกยว เมอเปรยบเทยบกนแลวจะไดผลผลตเฉลยตอภมภาคทประมาณ 10 ตนตอเฮกตาร (FAO, 2016a)

• ปจจบนการเกบเกยวมะเขอเทศในเวยดนามไดผลผลตประมาณ 30 ตนตอเฮกตาร (FAO, 2016a) แตเนองจากมะเขอเทศพนธ HPT 10 สามารถเกบเกยวเพมไดอกฤดกาลหนง ท าใหผลผลตเพมขน เปน 60 ตนตอเฮกตาร

• กลวยหอม “Pink Cavendish” (พงคคาเวนดช) ใหผลตภาพทดนเปนสองเทาของคาเฉลยระดบชาต โดยกลวยหอมพนธใหมนใหผลผลต 45 ถง 50 ตนตอเฮกตาร

• การผลตเมลอน (แตงเทศ) อาจมความกาวหนาโดยใหผลผลตทสงกวานในอนาคต เมอเปรยบเทยบ กบผลผลตในปจจบนทมประมาณ 15 ตนตอเฮกตารเทานน เนองจากเมลอนน าผงพนธ AN Tiem 95 ใหผลผลต 30 ถง 40 ตนตอเฮกตาร พนธเมลอน AN Tiem 103 กใหผลผลตทคลายกน คอ 25 ถง 30 ตนตอเฮกตาร เชนเดยวกนกบเมลอนเขยวพนธ AN Tiem 109 ซงใหผลผลต 26 ถง 40 ตนตอเฮกตาร

• ทายสดน จะขอกลาวถงพนธลนจตนฤดพนธตางๆ โดยพนธทก าลงพฒนาในเวยดนาม ณ ปจจบน ยงไมสามารถใหผลผลตมากขนเทาใดนก แตสามารถเกบเกยวไดเรวขนกวาพนธลนจทมในปจจบน ถง 20 วน ท าใหเกษตรกรสามารถน าผลตภณฑของตนออกสตลาดในขณะทอปทานสนคามนอย ประกอบกบหากราคาซอสนคานนสงขน กจะท าใหเกษตรกรมรายไดทางการตลาดเพมขนดวยเชนกน

พนธพชใหมจ านวนกวา 30 ตวอยางทเพ งพฒนาเม อไมนานมานตามตวอยางในขางตน กบพชไร ทมความส าคญทางเศรษฐกจและพชชนดพเศษลวนถกคาดการณวา จะใหผลผลตผลมากขนในอนาคต สบเนองมาจากการคมครองพนธพชใหมภายใตระบบยพอฟ (UPOV) ความเจรญกาวหนานจะเรมสงผล เม อพนธพช เหลาน ไ ดรบการจดทะเบยน คมครองสทธ ในพนธพ ชใหมแลวเข าสตลาดเมลดพนธ และตลาดการเกษตรของประเทศเวยดนาม ทงน จ าเปนตองค านงเสมอวามลคาทค านวณในบทท 3 ถงบทท 5 เปนการประเมนภายใตบรบทของประเทศเกยวกบอดตทเกดขนจรงและประโยชนทอาจเกดขน ในอนาคตจากการเขาเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ดวยวธการประเมนแบบอนรกษนยม



ขอความเหลานมาจากการสนบสนนของนกปรบปรงพนธพชเวยดนาม ซงตลอดระยะเวลาของการวจยนผวจยไดรบความรวมมอจากผมสวนไดสวนเสยในหลายภาคสวนในการแสดงคดความเหนสวนบคคลเกยวกบประโยชนของระบบยพอฟ (UPOV) ซงบงคบใชในประเทศเวยดนามตลอดระยะเวลาสบป ทผานมา โดยมขอคดเหนทนาสนใจ ดงตอไปน

• ตวอยางเชน Nguyen Van Vuong (เงวยน หวน เวอง) นกปรบปรงพนธพชแนวหนาจากสมาคม เมลดพนธเวยดนามกลาวเนนถงประโยชนของการปรบปรงพนธพชทมตอเกษตรกร (ผลผลตสงขน มรายไดมากขน ฯลฯ) ซงไมประสบความส าเรจไดหากไมมการใชพนธพชใหมหลายรายการ ในระยะเวลาสบปแรกทประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV)

• สงใดทเปนประโยชนตอเกษตรกรกเปนผลดตอนกปรบปรงพนธพชดวยเชนกน Hoang Thi Lan Huon (หวาง ถ ลน ฮวน) หวหนานกว จยของ VAAS ใหการยอมรบวา นกปรบปรงพนธพช ทไดรบการคมครองพนธพชมความพรอมมากกวาในการรไฟแนนซ (refinance) การลงทนของพวกเขา ดงนนการออกหนงสอส าคญแสดงการจดทะเบยนสทธในพนธพชใหม ไมเพยงแตเปนประโยชน ตอมาตรฐานในการท างานและคณภาพชวตของนกปรบปรงพนธพชเทานน ทวายงมประโยชนตอสงคมโดยรวมอกดวย

• แมแตเกษตรกรกสามารถเปนนกปรบปรงพนธ พชได Dang Duc Ninh (ดง ดก นง) อดตชาวนา เปดเผยวา ระบบยพอฟ (UPOV) เปนแรงกระตนทส าคญ ท าใหเขาลงทนเพอคดเลอกพนธขาวใหมหลายรายการ อกทง Dang Duc Ninh (ดง ดก นง) กเปนนกปรบปรงพนธพชทประสบความส าเรจทานหนง โดยเปนเจาของพนธพชใหมทไดรบการจดทะเบยนฯ สามรายการ และไดขายพนธพช ทเขาไดพฒนาขนเองแกบรษทปรบปรงพนธพชรายอนดวย

• Nguyen Thanh Minh (เงวยน ถน มน) ผอ านวยการส านกคมครองพนธพชเวยดนามตระหนก ถงประโยชนของการคมครองพนธพชทเกดจากความรวมมอระหวางประเทศ เพราะหากประเทศเวยดนามไมไดเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) และไมมหลกเกณฑซงเปนมาตราฐานสากในการคมครองพนธพช กอาจจะมขอจ ากดเชงมาตรการทตองอาศยความรวมมอระหวางประเทศเปนส าคญ นอกเหนอจากน ในระยะเวลาหลายป ท ผานมาไดมการปรบปรงพนธกรรมเกดขนมากมาย และเกษตรกรกไดรบประโยชนจากการพฒนานเปนอยางมาก เชนเดยวกบเปนแรงกระตนทส าคญ ใหเกดการปรบปรงพนธพชในภาคเอกชน ซงภาคเอกชนจะมความส าคญเปนพเศษในชวงทการลงทนดานการวจยและปรบปรงพนธพชในภาครฐมจ ากดหรอลดลง



• สดทายน Tran Thi Thu Ha (เฉน ถ ท ฮา) ผอ านวยการสถาบนวจยและพฒนาปาไม มหาวทยาลย Thai Nguyen (ทายเงวยน) ภาคการเกษตรและวนศาสตรของประเทศเวยดนามอธบายวา ดวยระบบการคมครองพนธพช ท าใหมการว จยปรบปรงพนธพชอยางตอเน องหลายสายพนธ จากทเคยมเพยงไมกสายพนธ เทานน ซงรวมถงพนธพชปาและพนธพชทใชในทางการแพทยดวย อกทงพนธพชทไดรบการจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมยงมราคาสงกวาพนธพชทวไป ท าใหสามารถรไฟแนนซตามความเหมาะสมเพอสนบสนนกจกรรมการปรบปรงพนธพชในอดต ทอยระหวางด าเนนการ และในอนาคตอนเปนการสรางสภาพแวดลอมทเอออ านวยตอการพฒนาภาคการปรบปรงพนธพชและสงคมอยางยงยนอกดวย



7 บทสรปสงทำย

การวเคราะหนไดยนยนขอสรปของการวจยทมลกษณะเดยวกนในประเทศอตสาหกรรม : การลงทน เพอปรบปรงพนธพชทซบซอน สรางคณประโยชนหลายประการใหกบผมสวนไดสวนเสยรายบคคล และสงคมโดยรวม โดยสามารถระบความส าเรจและประโยชนของการปรบปรงพนธพชในประเทศเวยดนามไดอยางชดเจน ทงยงมความสอดคลองกบขออภปรายโดยทวไป อาทใน UPOV (2005; 2016c) ซงแสดงถงผลกระทบจากความส าเรจของการปรบปรงพนธพชหลงจากประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ในป ค.ศ. 2006 (พ.ศ. 2549):

1. ตลอดระยะเวลาทผานมาการยนค าขอจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมและการออกหนงสอส าคญแสดงการจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมมจ านวนเพมขนคอนขางมาก ตงแตประเทศเวยดนาม เปนสมาชกยพอฟ (UPOV) มจ านวนการยนค าขอจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมเกอบ 900 ฉบบ และมการออกหนง สอส าคญแสดงการจดทะเบยน คมครองพนธพชใหม เกอบ 400 ฉบบ โดยขาวเปนพชทมการยนค าขอจดทะเบยนฯ กงหนงของจ านวนค าขอจดทะเบยนฯ ทงหมด ซงตอมากไดรบการจดทะเบยนเปนพนธพชใหมภายใตระบบคมครองพนธพชน

2. นกปรบปรงพนธพชภายในประเทศมบทบาทส าคญตอระบบการยนค าขอจดทะเบยนฯ ในประเทศมากขน โดยในชวงหาปแรกทประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) มนกปรบปรงพนธพชเวยดนามจ านวนรอยละ 60 ของจ านวนค าขอจดทะเบยนฯ ทงหมด แตหลายปทผานมานกลบมจ านวนเพมขนมากกวารอยละ 75 ซงเปนตวชวดทส าคญถงประสทธภาพของระบบยพอฟ (UPOV) ในการสรางแรงจงใจเพอสงเสรมนกปรบปรงพนธพช กจกรรมและการลงทนเกยวกบการปรบปรงพนธพช ในประเทศเวยดนาม นอกจากนจ านวนการยนค าขอจดทะเบยนคมครองพนธพชใหมจากตางประเทศ กเพมขนดวยเชนกน ซงเพมโอกาสการเขาถงพนธพชจากตางประเทศและสงเสรมโครงการปรบปรงพนธพชภายในประเทศดวย

3. นกปรบปรงพนธพชภายในประเทศสวนใหญเปนผประกอบการเอกชนทตองบรหารจดการความเสยงและการลงทนเองซงในหาปทผานมา (ในป ค.ศ. 2016 หรอ พ.ศ. 2559) เกอบสองในสาม (สามในส) ของจ านวนค าขอจดทะเบยนคมครองพนธ พ ชทงหมดลวนมาจากการยนค าขอจดทะเบย นฯ โดยนกปรบปรงพนธพชเอกชนดงกลาว ซงแตกตางจากในชวงหาปแรกทประเทศเวยดนามเปนสมาชก ยพอฟ (UPOV) ทสดสวนของการยนค าขอฯ จากภาคเอกชนยงต ากวารอยละ 50 เหตการณน แสดงใหเหนวาการเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) สงเสรมการพฒนาของผประกอบการดวย



4. จากประเดนขางตนสามารถสรปไดวา การเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ของประเทศเวยดนาม ในปจจบน นอกจากจะเปนประโยชนตอการก าหนดหลกเกณฑแลว ยงเกดประโยชนหลายอยาง รวมไปถงมกจกรรมการปรบปรงพนธพชและมหลายสายพนธพช ทไดรบการปรบปรงพนธ การเพมขนของจ านวนพนธพชใหม นกปรบปรงพนธพชมความหลากหลาย มพนธพชใหม จากตางประเทศเพมขน ตลอดจนสามารถเขาถงพนธพชใหมจากตางประเทศไดงายขนและสงเสรม การปรบปรงพนธพชภายในประเทศซ งชวยเพ มศกยภาพการแขงขนของภาคอตสาหกรรม นอกเหนอจากผลกระทบโดยตรงดงกลาวซงเกดจากการปรบปรงพนธพชแลว การเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ยงมประโยชนตอการพฒนาสงคมและเศรษฐกจของประเทศอกดวย

5. ตงแตป ค.ศ. 2006 (พ.ศ. 2549) ซงเปนป ทประเทศเวยดนาม เขาเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ประเทศเวยดนามมผลผลตจากการเพาะปลกพชไร (arable farming) เพมขน โดยมผลผลตขาวเพมขนถงรอยละ 18 ผลผลตขาวโพดเพมขนรอยละ 30 และผลผลตมนเทศเพมขนมากถงรอยละ 43 ท าใหมผลผลตโดยเฉลยตอปเพมขนรอยละ 1.4 จากการผลตขาว รอยละ 1.8 จากการผลตขาวโพด และรอยละ 4.0 จากการปลกมนเทศ ดงนนการเพมขนของผลตภาพทดนในเวยดนามในรอบสบปน จงสงกวาการเพมขนของผลผลตในระดบโลก (โดยพจารณาจากพชไรสามชนดดงกลาวเทานน)

6. ผลตภาพโดยรวมทเพมขนจากการเพาะปลกพชไรมมากกวาผลผลตอน เนองจากมการใชปจจย การผลต ท งหมดนอยลงถงรอยละ 1.2 ตอป จากการเพาะปลกพ ชไร ในป ค.ศ. 2006 - 2016 (พ.ศ. 2549 - 2559) ซงไมเปนเชนนในชวงสบปกอน เนองจากผลผลตทเพมขนในป ค.ศ. 1995 - 2005 (พ.ศ. 2538 - 2548) เกดจากการเพมปจจยการผลตเปนหลกโดยไมไดเกดจากการปรบปรงพนธพช แตอยางใด ดวยเหตนนวตกรรมจงมความส าคญตอการเพมขนของผลตภาพซงสงเกตไดจากตวเลข ทางสถตทเพมขนและสอดคลองกบความเหนทางวชาการสวนใหญ โดยมอตราการเตบโตเฉลยของผลตภาพการผลตรวม (TFP) กลาวคอ การเจรญ เตบโตของผลตภาพท ดนจากการใชนวตกรรม ในการเพาะปลกพชไร – มคาเทากบรอยละ 2.8 โดยคดเปนรอยละ 2.6 ส าหรบขาว รอยละ 3.0 ส าหรบขาวโพด และรอยละ 5.2 ส าหรบมนเทศ

7. การปรบปรงพนธพชเปนปจจยหลกทท าใหผลตภาพทดนจากการใชนวตกรรมมเพมขน (หรอผลตภาพการผลตรวม: TFP) จากการวเคราะหเอกสารทางวชาการโดยละเอยด สรปไดวา ผลตภาพทดน ของขาวในประเทศเวยดนามทเพมขนจากการใชนวตกรรมรอยละ 65 มาจากความกาวหนา ในการปรบปรงพนธพชดวย สวนขาวโพดมคาทรอยละ 70 และคดเปนรอยละ 60 ในกรณของมนเทศ ดวยเหตนการเพ มขนของผลผลตโดยรวมตอป จากการใชนวตกรรมในการเพาะปลกพชไร



หลงจากทประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) สวนหนงจงเกดจากการพฒนาดานปรบปรงพนธพชสงผลใหขาวมผลตภาพทดนตอปเพมขนรอยละ 1.7 รอยละ 2.1 จากการเพาะปลกขาวโพด และรอยละ 3.1 จากการเพาะปลกมนเทศ

8. ในทางกลบกน หากไมมความก าวหน าของการปรบปรงพนธพช ตงแตประเทศเวยดนาม เปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ผลผลตของพชไรทมความส าคญทางเศรษฐกจอาจจะลดลงเกอบรอยละ 17 ของการผลตในปจจบน เพราะในปจจบนเกษตรกรเวยดนามสามารถผลตขาวเพมขนได ประมาณรอยละ 20 บนพนทเพาะปลกของตนเองซงมากกวาในชวงกอนการเขาเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) ท งน อตราการสญ เสยดานการผลตอาจสงสดในกรณ ของมน เทศ (–รอยละ 27 ) ขาวโพดอาจสญเสยประมาณหนงในหาของการผลตทงหมด (ประมาณ – รอยละ 19 ) สวนการผลตขาวกลดลงดวยเชนกน (– รอยละ 16)

9. ซงเทากบวาปรมาณการซอขายในตลาดของพชไรยอมลดลงดวยเชนกน โดยทปรมาณของขาว อาจลดลงมากกวา 4.4 ลานตน การผลตขาวโพดอาจลดลงถง 1.1 ลานตน สวนการผลตมนเทศ อาจลดลงเกอบ 0.4 ลานตน หากน าปรมาณทสญเสยไปขางตนทงหมดไปใชเพ อการบรโภค เฉพาะปรมาณขาวทเพมขนกอาจน าไปเลยงประชากรเวยดนามได 20 ลานคน สวนขาวโพดทเพมขน กสามารถน าไปเปนเลยงประชากรไดมากกวาจ านวนประชากรทงหมดของประเทศ และปรมาณ การผลตมนเทศทเพมขนกสามารถน าไปเลยงประชากรไดถง 74 ลานคน

10. การเปลยนแปลงของปรมาณการผลตและการบรโภคเนองจากความส าเรจในการปรบปรงพนธพชหลงจากประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) สงผลกระทบทส าคญตอเศรษฐกจการเงน ของประเทศ รายไดรวมของภาคการเกษตรจากความส าเรจในการปรบปรงพนธพชไรทมความส าคญทางเศรษฐกจมมลคามากกวา 2.3 พนลานเหรยญสหรฐฯ โดยมรายไดจากขาวเพมขนมากทสดถง 1.9 พนลานเหรยญสหรฐฯ สวนขาวโพด (corn) และมนเทศตางมรายไดเพมขน ทประมาณ 200 ลานเหรยญสหรฐฯ แสดงใหเหนวามลคาเพมรวมทางการเกษตร (agricultural gross value added) ในประเทศเวยดนามอาจมคานอยกวานเกอบรอยละ 8 หากไมมความส าเรจในการปรบปรงพนธพชส าหรบพชไรสามชนดในขางตน สบเนองจากทประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) การเตบโตของรายไดในภาคการเกษตรจงเปนปจจยส าคญตอรายไดของเกษตรกรเวยดนามดวย แมวาเกษตรกรเวยดนามยงคงมรายไดคอนขางนอยแตการปรบปรงพนธพชท าใหรายไดตอป ของเกษตรกรเวยดนามเพมขนมากกวารอยละ 24 ตอป นบตงแตป ค.ศ. 2006 (พ.ศ. 2549)



การทรายไดเพมขน เกอบหน งใน สนถอ เปนการพฒนาสภาพความเปนอยในภมภาคชนบท ทมความยากจนใหดขนดวย

11. การเตบโตของรายไดภาคการเกษตรสงเสรมใหเกดความเจรญรงเรองตอเศรษฐกจระดบชาตเปนอยางมาก เนองจากการเพมขนของผลตภณฑมวลรวมในประเทศทวทงระบบเศรษฐกจ (economy-wide GDP) เปนผลรวมของมลคาเพมภาคการเกษตรทเพมขน และผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศทเพมขน จากอตสาหกรรมตนน าและปลายน า - โดยมคาเกอบ 3.4 พนลานเหรยญสหรฐฯ ดวยเหตนหากไมมการปรบปรงพนธพช (ส าหรบพชไรทงสามชนดทใชวเคราะหในบทกอน) ประสทธภาพทางเศรษฐกจของประเทศเวยดนามอาจนอยลงเกอบรอยละ 2 ของปจจบน

12. ผลกระทบทางเศรษฐกจแบบเดยวกนสามารถน ามาใชวเคราะหกบพชชนดพเศษ เชน ไมดอก ไมดอกมบทบาททส าคญตอประเทศเวยดนาม และประเทศเวยดนามไดประสบความส าเรจ ในการปรบปรงผลผลตจากการผลตไมดอกโดยพบวา พนทเพาะปลกไมดอกโดยรวมขยายขน 2.3 เทานบตงแตเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) และมผลผลตไมดอกเพมขนถง 7.2 เทา ตวเลขขางตนแสดงการเตบโตของผลตภาพทดนในการผลตไมดอกของเวยดนามทเพมขนมากกวา 3.1 เทา จงอาจค านวณการเตบโตของผลผลตรายปในระหวางป ค.ศ. 2006 และ ค.ศ. 2016 (พ.ศ. 2549 และ พ.ศ. 2559) ไดเทากบรอยละ 12.1 เมอใชอตราการเตบโตของผลตภาพการผลตรวม (TFP growth) จากนวตกรรมการปรบปรงพนธพชทเหมาะสมคาดวาจะท าใหเกดการเตบโตของรายไดท 118 ลานเหรยญสหรฐฯ จากการปลกไมดอกทวประเทศ สงผลใหเกดการเตบโตของรายไดประชาชาต (national income growth) 221 ลานเหรยญสหรฐฯ ซงรวมไปถงผลทวคณและหวงโซมลคาดวย (multiplication effects along the value chain)

13. นอกเหนอจากพชไรทมความส าคญทางเศรษฐกจและไมดอกแลว การวเคราะหผกและไมผล กมความส าคญเชนกน เพราะหากปราศจากความส าเรจในการปรบปรงพนธพชจากทประเทศเวยดนามเปนสมาชกยพอฟ (UPOV) แลว การผลตกลวยจ านวน 250,000 ตน เกรปฟรตจ านวน 35,000 ตนมะมวงจ านวน 150,000 ตน สมจ านวน 90,000 ตน สบปะรดจ านวน 110,000 ตน กะหล าปลจ านวน 185,000 ตน กะหล าดอกจ านวน 4,000 ตน หอมใหญจ านวน 45,000 ตน และแตงโมจ านวน 255,000 ตน กจะไมเกดขนในปจจบน ความส าเรจของการปรบปรงพนธพชมผลเชงบวกตอรายได ของภาคการเกษตร เนองจากภาคพชสวนของประเทศเวยดนามท าก าไรไดมากกวา 1 พนลานเหรยญสหรฐฯ พฒนาการนท าใหผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ของประเทศเวยดนามเพมขน เกอบ 1.5 พนลานเหรยญสหรฐฯ



14. จากการค านวณผลกระทบตอรายไดของประเทศในขางตนสรปไดวา กจกรรมและการลงทน ดานการปรบปรงพนธพชสรางปจจยแวดลอมทเอออ านวยตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศเวยดนาม โดยภาคการเกษตรทงหมดซงรวมไปถงการเพาะปลกไมดอกและพชสวนสามารถเพมมลคาทางเศรษฐกจเกอบ 3.5 พนลานเหรยญสหรฐฯ ซงมคามากกวารอยละ 11 ของมลคาเพมรวม (gross value added) ของภาคการเกษตรในปจจบน เมอน าจ านวนรายไดมารวมกบกบหวงโซมลคา (value chains) ตาง ๆ เปนจ านวนทงสนกวา 1.5 พนลานเหรยญสหรฐฯ ท าใหสามารถค านวณผลกระทบทมตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP impact) ไดประมาณ 5 พนลานเหรยญสหรฐฯ ซงมคามากกวารอยละ 2.5 ของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ ณ ปจจบน

15. การศกษาจากหลายตวอยาง ความคดเหนของนกปรบปรงพนธพชเวยดนามและผมสวนไดสวนเสยอนลวนมความเหนไปในแนวทางเดยวกนวา การพฒนาการปรบปรงพนธพชในประเทศเวยดนาม ในอนาคตจะเปนผลมาจากการคมครองพนธพชภายใตระบบยพอฟ (UPOV) ซงการปรบปรงพนธ ในประเทศเวยดนามยงจะสามารถพฒนาตอไปไดอก แมวามหลายเปาหมายทประสบผลส าเรจ ไปแลวกตาม โดยการศกษาในบรบทนควรค านงเสมอวามลคาทค านวณและอภปรายไปขางตน เปนการประเมน โดยใชวธการแบบคอนขางอนรกษนยมเพ อพ จารณาประโยชน ท แทจรง (ซ งม มลค าสงกวาน ) ของการเขาเป นสมาชกยพอฟ (UPOV) ท ได ให และจะใหประโยชน แกประเทศเวยดนามตอไป

Dao (2016) กลาววา ในระยะเวลาสบปทผานมาประเทศเวยดนามประสบความส าเรจและมความกาวหนาในการพฒนาพนธพชใหม โดยพนธพชใหมเหลานไดน าความส าเรจขนานใหญมาสการเกษตรของประเทศ จงไมจ าเปนตองกลาวสงใดเพมเตมอก



เอกสำรอำงอง

Ahlemeyer, J.; Friedt, W. (2010): Entwicklung der Weizenerträge in Deutschland: Welchen Anteil hat der Zuchtfortschritt? Giessen: Justus-Liebig-Universität.

Alston, J.M.; Pardey, P.G. (2014): Agriculture in the global economy. In: Journal of global perspectives 28, p. 121-146.

Andersen, S.B.; Thomsen, T.H.; Jensen, C.S.; Rasmussen, M.; Gylling, M.; Haastrup, M.; Bertelsen, I.; Jahoor, A.; Sander, B. (2015): An analysis of the potential for breeding better plant varieties. Copenhagen: FVM.

Araus, J.L.; Slafer, G.A.; Royo, C.; Serret, M.D. (2008): Breeding for yield potential and stress adaptation in cereals. In: Critical Reviews in Plant Science 27, p. 377-412.

Arndt, C.; Garcia, A.; Tarp, F.; Thurlow, J. (2010): Poverty reduction and economic structure: Comparative path analysis for Mozambique and Viet Nam. Working Paper No. 2010/122: Helsinki: UNU World Institute for Development Economics Research.

Avila, A.F.D.; Evenson, R.E. (2010): Total factor productivity growth in agriculture: The role of technological capital. In: Pingali, P.L.; Evenson, R.E. (eds.): Handbook of Agricultural Economics, Burlington: Academic Press, p. 3769-3822.

Ball, E.; Schimmelpfennig, D.; Wang, S.L. (2013): Is U.S. agricultural productivity growth slowing? In: Applied Economic Perspectives and Policy 35, p. 435-450.

Bautista, R.M. (2001): Agriculture-based development: A SAM perspective on Central Viet Nam. In: The Development Economics 39, p. 112-32.

Björnstadt, A. (2014): Impact on Nordic plant production from the use of genetic resources in plant breeding – past, present and future: As: NMBU.

Börjeson, L. (2010): Agricultural intensification. In: Warf, B. (ed.): Encyclopedia of geography. DOI: http://dx.doi.org/10.4135/9781412939591. London: SAGE Publications.



Bradshaw, J.E. (2009): Potato breeding at the Scottish plant breeding station and the Scottish crop research institute: 1920-2008. In: Potato Research 52, p. 141-172.

Breisinger, C.; Thomas, M.; Thurlow.J. (2010): Food security in practice: social accounting matrices and multiplier analysis: an introduction with exercises. Washington, DC: IFPRI.

Cam, T.H. (2016): Country report: PVP in Viet Nam (2015-2016). Ha Noi: MARD.

Carter, R.; Clarke, J.; Tompkins, S. (2015): Review of the objectives of modern plant breeding and their relation to agricultural sustainability. Cambridge: ADAS.

Ceccarelli, S. (2015): Efficiency of plant breeding. In: Crop Science 55, p. 87-97.

Cervantes-Godoy, D. (2010): Economic importance of agriculture for sustainable development and poverty reduction: The case of Viet Nam. Paris: OECD.

COHA (Canadian Ornamental Horticulture Alliance) (2009): The impact of the “Green Industry”. Grimsby, ON: COHA.

Crosbie, T.M.; Eathington, S.R.; Johnson Sr., G.R.; Edwards, M.; Reiter, R.; Stark, S.; Mohanty, R.G.; Oyervides, M.; Buehler, R.E.; Walker, A.K.; Dober, R.; Delannay, X.; Pershing, J.C.; Hall, M.A.; Lamkey, K.R. (2006): Plant breeding: past, present and future. In: Lamkey, K.R.; and Lee, M. (eds.): Plant breeding: the Arnel R. Hauer international symposium, p. 3-50. Oxford: Blackwell Publishing.

Dang, N.H. (2013): Economic efficiency and total factor productivity growth: The case of rice farming in Mekong Delta, Vietnam. Laguna: Philippines University.

Dao, T.A. (2016): IP protection and commercialization of innovative seeds in Viet Nam: situation and challenges. Ha Noi: CASRAD.

Dao, G.; Lewis, P. (2012): Technical efficiency of annual crop farms in Northern Viet Nam. Canberra: University of Canberra.



Dawe, D. (2015): Agricultural transition in the context of structural transformation. Background paper prepared for the Worldbank. Washington DC: Worldbank.

Dewbre, J.; Cervantes-Godoy, D. (2010): Economic importance of agriculture for poverty reduction: Indonesia and Viet Nam. Paris: OECD.

Duvick, D.N.; Cassman, K.G. (1999): Post green revolution trends in yield potential of temperate maize in north-central USA. In: Crop Sciences 39, p. 1622-1630.

Duvick, D.N. (2005): The contribution of breeding to yield advances in maize. In: Advanced Agronomy 86, p. 83.145.

FAO (Food and Agriculture Organization) (2016a): FAOSTAT: data: crops: land area, yields and production: Viet Nam. Rome: FAO.

FAO (Food and Agriculture Organization) (2016b): FAOSTAT: data: food balance sheets: commodity balances: crops primary equivalent: Viet Nam. Rome: FAO.

FAO (Food and Agriculture Organization) (2016c): FAOSTAT: data: food supply: crops primary equivalent: Viet Nam. Rome FAO.

FAO (Food and Agriculture Organization) (2016d): FAOSTAT: data: inputs: pesticides: Viet Nam: import value. Rome: FAO.

FAO (Food and Agriculture Organization) (2016e): FAOSTAT: data: producer prices: annual: Viet Nam. Rome: FAO.

Fischer, R.A.; Edmeades, G.O. (2010): Breeding and cereal yield progress. In: Crop Science 50, p. 85-98.

Fooland, M.R. (2007): Genome mapping and molecular breeding in tomato. In: International Journal of Plant Genomics 2007, Article ID 64358.

Friedt, W.; Ordon, F. (1998): Von Mendel zum Gentransfer. Bonn: Verlag Thomas Mann.



Fuglie, K.O.; Toole, A.A. (2014): The evolving institutional structure of public and private agricultural research. In: American Journal of Agricultural Economics, 96, p. 862-883.

Fuglie, K.O. (2013): U.S. agricultural productivity. Washington, DC: USDA.

Fuglie, K.O. (2012): Productivity growth and technological capital in the global agricultural economy. In: Fuglie, K.O.; Wang, S.L.; Ball, V.E. (eds.): Productivity growth in agriculture: an international perspective. Oxforshire: CAB International.

GIPB (Global Partnership Initiative for Plant Breeding Capacity Building) (2010): Plant breeding impacts and current challenges. Rome: GIPB.

GSO (General Statistics Office of Viet Nam) (2017): Population and Employment: Employed population at 15 years of age and above as of annual 1 July by kinds of economic activity. Ha Noi: GSO.

GSO (General Statistics Office of Viet Nam) (2016): Arable farming – production data. Ha Noi: GSO.

Ho, B.D. (2014): Provincial total factor productivity in Vietnamese agriculture and ist determinants. In: Journal of Economics and Development 16, p. 5-20.

Ho, B.D. (2012): Total factor productivity in Vietnamese agriculture and its determinants. Canberra: University of Canberra.

Idris, K. (2005): Foreword by the Secretary-General of UPOV. In: UPOV (International Union for the Protection of New Varieties of Plants) (ed.): UPOV report on the impact of plant variety protection. Geneva: UPOV.

IFA (International Fertilizer Association) (2016): IFA data. Paris: IFA.

Indexmundi (2016a): Agriculture: country Viet Nam: commodity corn: production and harvested area. Indexmundi.



Indexmundi (2016b): Agriculture: country Viet Nam: commodity rice: production and harvested area. Indexmundi.

Indexmundi (2016c): Agriculture: country Viet Nam: commodity sweet potato: production and harvested area. Indexmundi.

Indexmundi (2016d): Commodity prices: corn. Indexmundi.

Indexmundi (2016e): Commodity prices: rice. Indexmundi.

Indexmundi (2016f): Vietnam: agricultural machinery: agricultural machinery, tractors. Indexmundi.

Jaggard, K.W.; Qi, A.; Ober, E.S. (2010): Possible changes to arable crop yields by 2050. In: Philosophical Transactions of the Royal Society B 365, p. 2835-2851.

Jaggard, K.W.; Qi, A.; Semenov, M.A. (2007): The impact of climate change on sugar beet yield in the UK: 1976-2004. In Journal of Agricultural Sciences 145, p. 367-375.

Kirschke, D.; Häger, A.; Noleppa, S. (2011): Rediscovering productivity in European agriculture: theoretical background, trends, global perspectives, and policy options. HFFA Working Paper 01/2011. Berlin: HFFA.

Laidig, F.; Piepho, H.P.; Drobek, T.; Meyer, U. (2014): Genetic and non-genetic long-term trends of 12 different crops in German official variety performance trials and on-farm yield trends. In: Theoretical and Applied Genetics 127, p. 2599-2617.

Lege, A. (2010): Gibt es (k)einen Zuchtfortschritt? Leistungspotenziale neuer Weizensorten. In: Getreide Magazin 15, p. 252-253.

Lillemo, M.; Reitan, L.; Bjornstadt, A. (2010): Increasing impact of plant breeding on barley yields in central Norway from1946 to 2008. In: Plant Breeding 129, p. 484-490.

Linh, H.V. (2009): Vietnam’s agricultural productivity: a Malmquist index approach. Working Paper 0903. Ha Noi: Center for Agricultural Policy.



Linh, H.V. (2008): Essays on the economics of food production and consumption in Viet Nam. St. Paul, MS: University of Minnesota.

Lotze-Campen, H.; Witzke, H. von; Noleppa, S.; Schwarz, G. (2015): Science for food, climate protection and welfare: An economic analysis of plant breeding research in Germany. In: Agricultural Systems 136, S. 79–84.

Luu, M.C.; Phung, T.Q.; Luu, T.N.H.; Le, H.H. (2015): Breeding for salinity tolerance rice varity in Viet Nam. In: Journal of Agricultural Technology 11, p. 2263-2272.

MARD (Vietnamese Ministry of Agriculture and Rural Development) (2016a): Data on new plant varieties. Ha Noi: MARD.

MARD (Vietnamese Ministry of Agriculture and Rural Development) (2016b): Varieties registered for plant breeder’s rights (PBR) in Vietnam (2007-2015) – Volume 1. Ha Noi: MARD.

MARD (Vietnamese Ministry of Agriculture and Rural Development) (2016c): VN can improve flower exports. In: Viet Nam News 13/2016.

Mattas, K.; Arfini, F.; Midmore, P.; Schmitz, M.; Surry, Y. (2009): CAP’s impacts on regional employment: a multi-modelling cross country approach. Thessaloniki Aristotle University of Thessaloniki.

McCaig, B.; Pavcnik, N. (2013): Moving out of agriculture: Structural change in Viet Nam. NBER Working Paper Series, Working Paper 19616, Cambridge, MA: National Bureau of Economic Research.

McLaren, J.S. (2000): The importance of genomics to the future of crop production. In: Pest Management Science 56, p.573-579.

Meyer, R.; Ratinger, T.; Voss-Fels, K.P. (2013): Technology options for feeding ten billion people: plant breeding and innovative agriculture. Brussels: STOA.



Monneveux, P.; Ortiz, P.; Merah, O. (2013): Is crop breeding the first step to fill the yield gap? Understanding the impact and constraints of developing new improved varieties. In: Secheresse 24, p. 254-260.

Naeve, L. (2015): Sweet potatoes. Ames, IA: Agricultural Marketing Research Center.

Nelson, G.C.; Valin, H.; Sands, R.D.; Havlík, P.; Ahammad, H.; Deryng, D.; Elliott, J.; Fujimori, S.; Hasegawa, T.; Heyhoe, E.; Kyle, P.; von Lampe, M.; Lotze-Campen, H.; Mason d’Croz, D.; van Meijl, H.; van der Mensbrugghe, D.; Müller, C.; Popp, A.; Robertson, R.; Robinson, S.; Schmid, E.; Schmitz, C.; Tabeau, A.; Willenbockel, D. (2014): Climate change effects on Nghiem, H.S.; Coelli, T. (2010): The effect of incentive reforms upon productivity: Evidence from the Vietnamese rice industry. In: Journal of Development Studies 39, Issue 1.

Nguyen, T.M. (2016): Enforcement of PBR under UPOV 1991 in Viet Nam. Ha Noi: MARD.

Nguyen, T.L.; Pham, T.T.H.; Pham, C.T.; Tran, B.T.; Bui, C.B.; Young, T. (2015): Breeding for hat tolerance rice based on marker-assisted backcrossing. In: Plant Breeding and Biotechnology 3, p. 274-281.

Nguyen, Q.H. (2015): Overview of fruit production, marketing, and research and development system in Viet Nam. Ha Noi: Fruit and Vegetable Research Institute.

Nikolla, M.; Kapaj, A.; Mulliri, J.; Harizaj, A. (2012): Measuring the effect of production factors on yield of greenhouse tomato production using multivariate models. In: European Scientific Journal 8, p. 93-104.

Noleppa, S. (2016): The economic, social and environmental value of plant breeding in the European Union: An ex post evaluation and ex ante assessment. HFFA Research Paper 03/2016. Berlin: HFFA Research GmbH.

Noleppa, S.; Cartsburg, M. (2014): Die gesamtwirtschaftliche Bedeutung des Einsatzes von Pendimethalin: Diskutiert am Beispiel von Möhren und Zwiebeln in Belgien,



Deutschland, den Niederlanden und Österreich. agripol research paper 2014-01. Berlin: agripol – network for policy advice GbR.

Noleppa, S.; Hahn, T. (2013): The value of neonicotinoid seed treatment in the European Union: a socio-economic, technological and environmental review. HFFA Working Paper 01/2013. Berlin: HFFA e.V.

Noleppa, S.; von Witzke, H.; Cartsburg, M. (2013): The social, economic and environmental value of agricultural productivity in the European Union: Impacts on markets and food security, rural income and employment, resource use, climate protection, and biodiversity. HFFA Working Paper 03/2015. Berlin: HFFA e.V.

OECD (Organization for Economic Cooperation and Development); FAO (Food and Agriculture Organization) (2015a): OECD-FAO agricultural outlook 2015-2024. Paris: OECD Publishing.

OECD (Organization for Economic Cooperation and Development) (2015b): Vietnam: Review of agricultural policies. Paris: OECD.

Pham, T.T.H.; Do, T.K.; Phung, T.T.; Tran, B.T.; Nguyen, N.H.; Nguyen, T.L.; Bui, C.B.; Tran, D.X. (2016): Development of new drought tolerant breeding lines for Vietnam using marker-assisted backcrossing. In: International Letters of Natural Sciences 59, p. 1-13.

Piesse, J.; Thirtle, C. (2010): Agricultural R&D, technology and productivity. In: Philosophical Transactions of the Royal Society B 365, p. 3035-3047.

Reilly, J.M.; Fuglie, K.O. (1998): Future yield growth in field crops: what evidence exists? In: Soil Tillage Research 47, p. 275-290.

Renwick, A.; Jansson, T.; Verburg, P.; Revoredo-Giha, C.; Britz, W.; Gocht, A.; McCracken, D. (2013): Policy reform and agricultural land abandonment in the EU. In: Land Use Policy, 30, 446-457.



Rijk, B.; van Ittersum, M.; Withagen, J. (2013): Genetic progress in Dutch crop yields. In: Field Crops Research 149, p. 262-268.

Schwarz, G.; von Witzke, H.; Noleppa, S. (2011): Impacts of future energy price and biofuel production scenarios on international crop prices and trade. In: Schmitz, A.; Wilson, N. (eds.): Economics of alternative energy sources and globalization. p. 76-90, Oak Park, FL: Bentham Science Publishers.

Schwarz, G. (2010): Contributions of LFA agriculture to the Scottish economy: A SAM based analysis of inter-sectoral linkages. In: Management Theory and Studies for Rural Business and Infrastructure Development 22. Research Paper #3. Braunschweig: TI.

Scott, R.K.; Jaggard, K.W. (2000): Impact of weather, agronomy and breeding on yields of sugar beets grown in the UK since 1970. In: Journal of Agricultural Science 134, p. 341.352.

Silvey, V. (1994): Plant breeding in improving crop yields and quality in recent decades. In Acta Horticulturae 35, p.19-24.

Song, Y.; Wang, C.; Ren, G.; Zhao, Y.; Linderholm, H. (2015): The relative contribution of climate and cultivar renewal to shaping the rice yields in China since 1981. In: Theoretical Applications of Climatology 120, p. 1-9.

Spielman, D.J.; Pandya-Lorch, R. (2010): Proven success in agricultural development: a technical compendium to millions fed. Washington, DC: IFPRI.

Suzuki, J. (2015): Vietnam fast becoming Asia's flower production center. In: Nikkei Asian Review, August 24, 2015.

Swenson, D. (2010): The economic impact of fruit and vegetable production considering localand nearby metropolitan markets. Ames: Iowa State University.

Dave Swenson Thuy, H. (2016): Vietnam’s fresh flower production – great potential. In: Agroberichten Buitenland 13 March 2016.



Tran, P.T.; Ho, C.Q. (2017): Breeding new aromatic rice with high iron using gamma radiation and hybridization. In: Jankowicz-Cieslak, J. (ed.): Biotechnologies for plant mutation breeding, p. 173-191.

Tran, P.H.; Nguyen, T.T.P.; Nguyen, M.T.; Nguyen, T.T. (2016): Factors affecting fresh flower consumption strategy of Viet Nam in the foreign markets when Viet Nam integrates TPP: a study in Da Lat, Viet Nam. In: International Journal of Economics, Commerce and Management IV, p. 474-486.

Trung, T.Q.; Cuong, T.H. (2010): The impact of the investment climate on total factor productivity (TFP) in the agricultural sector: The case of Ha Noi, Viet Nam. In: Journal of the International Society for Southeast Asian Agricultural Sciences 16, p.87-97.

UNSD (United Nations Statistical Division) (2016): Gross value added by kind of economic activity at constant prices – national currency. New York: UNSD.

UPOV (International Union for the Protection of New Varieties of Plants) (2016a): Frequently asked questions. Geneva: UPOV.

UPOV (International Union for the Protection of New Varieties of Plants) (2016b): Members of the International Union for the Protection of New Varieties of Plants. International Convention for the Protection of New Varieties of Plants (UPOV Convention) (1961), as revised at Geneva (1972, 1978 and 1991). Status on April 15, 2016. Geneva: UPOV.

UPOV (International Union for the Protection of New Varieties of Plants) (2016c): Overview of UPOV. Geneva: UPOV.

UPOV (International Union for the Protection of New Varieties of Plants) (2005): UPOV report on the impact of plant variety protection. Geneva: UPOV.

USDA (United States Department of Agriculture) (2016a): Fruit and vegetable prices. Washington, DC: USDA.



USDA (United States Department of Agriculture) (2016b): Viet Nam: Grain and feed annual. GAIN Report Number VM6024, Washington, DC: USDA.

VAAS (Vietnamese Academy of Agricultural Sciences) (2016): Growth rates in the use of labor, seed, fertilizer, plant protection products, and machinery in Vietnamese crop production. Ha Noi: VAAS.

Vannuccini, S. (2009): The OECD-FAO AGLINK-COSIMO projection system. Rome: FAO.

van Rijswick, C. (2015): World Floriculture Map 2015: Gearing Up for Stronger Competition. Utrecht: Rabobank International.

Walter, A. (2016): The benefits of plant breeding. Zurich: ETH Zurich.

Wood, T.; Teakle, G.; Mackay, I. (2013): An introduction to the contemporary breeding of oilseed rape. In: Lipid Technology 25, p. 251-254.

World Bank Group (2016): Transforming Vietnamese agriculture: Gaining more from less. Ha Noi: Hong Duc Publishing House.

Worldbank (2017a): Data: Viet Nam: GDP (current USD). Washington, DC. Worldbank.

Worldbank (2017b): Data: Viet Nam: Population, total. Washington, DC. Worldbank.

Yu, Y.; Huang, Y.; Zhang, W. (2012): Changes in rice yield in China since 1980 associated with cultivar improvement, climate and crop management. In: Field Crop Resources 136, p. 65-75.

Zhu, G.; Peng, S.; Huang, J.; Cui, K.; Nie, L.; Wang, F. (2016): Genetic improvements in rice yield and concomitant increases in radiation- and nitrogen-use efficiency in middle reaches of Yangtze River. In: Scientific Report 6, article number: 21049.

ค ำอธบำยศพทนจดท ำขนเพอใหผอำนสำมำรถท ำควำมเขำใจเนอหำในเอกสำรแปลของงำนวจยไดดยงขนเทำนน ห น ำ 1 | 3

ค ำอธบำยศพทเศรษฐศำสตร (Economy vocabulary)

1. สทธนกปรบปรงพนธพช (PBR/Plant Breeder Rights) หมำยถง กำรใหสทธและควำมคมครองพนธพชใหม ตำมกฎหมำยแกนกปรบปรงพนธพช

2. ผลตภำพ (Productivity) หมำยถง ปรมำณของผลผลตทผลตไดจำกทดนเพำะปลกจำกกำรใสปจจยกำรผลต เขำไปในกระบวนกำรผลต

3. เอเคอร (Acreage) หมำยถง หนวยวดพนท โดยพนท 1 เอเคอรมขนำดเทำกบ 2.53 ไร หรอ 0.405 เฮกตำร

4. เฮกตำร (Hectare) หมำยถง หนวยวดพนทตำมมำตรำเมตรก โดย 1 เฮกตำรมขนำดเทำกบ 10,0000 ตำรำงเมตร หรอประมำณ 6 ไร 1 งำน

5. อปทำน (Supply) หมำยถง ควำมตองกำรขำยสนคำและบรกำร

6. อปสงค (Demand) หมำยถง ควำมตองกำรซอสนคำและบรกำร

7. ผลตภำพกำรผลตรวม (TFP) หมำยถง กำรเพมขนของผลผลต โดยมไดมทมำจำกกำรเพมขนของปจจยกำรผลต คอ ปจจยแรงงำน ทดน และปจจยทน ซงนกเศรษฐศำสตรจะเรยก สวนทเพมขนดงกลำววำเปน Residual Growth หรอเปนผลมำจำกควำมกำวหนำทำงเทคโนโลย (Technical progress) และอน ๆ ซงมองคประกอบหลำยปจจย ไดแก กำรบรหำรจดกำร ประสบกำรณคณภำพของแรงงำนซง ขนอยกบระดบกำรศกษำ อำยเพศ และทส ำคญคอ ปจจยเทคโนโลยของทน รวมถงกำรวจยและพฒนำ (R&D) กำรม ประสทธภำพ (Efficiency) ในกำรผลต เปนตน

8. พนททำงกำรเกษตร (Arable land) หมำยถง พนททมควำมอดมสมบรณหรอเหมำะสมตอกำรเพำะปลกพช

9. Arable farming หมำยถง กำรปลกพชไรหรอพชอำยปเดยว

10. กระบวนมโนทศน (Conception) หมำยถง กระบวนกำรคดเพอใหเกดกำรเรยนรทยงยน

11. พชหลก (major crops) หมำยถง สนคำเกษตรดำนพชทมกำรบรโภคเปนปรมำณมำก หรอผลตเพอกำรคำมำก ซงสวนมำกเปนพชไร เชน ขำว ขำวโพด ขำวบำรเลย เปนตน

12. พชชนดพเศษ (specialty crops) ไดแก ไมดอกและผกเมองหนำว ไมประดบ ผกสลดชนดตำง ๆ เหดหอม และหวำย เปนตน

13. หวงโซมลคำ/หวงโซแหงคณคำ (Value Chain) หมำยถง กำรวเครำะหล ำดบกจกรรมหลกเพอใหบรรลเปำหมำย และเพอสรำง ‘ควำมไดเปรยบ’ หรอเพอใหไดผลลพธทแตกตำงหรอดกวำ โดยม วตถประสงคเพอเพมคณคำ หรอคณภำพใหผบรโภค โดยกำรมองอยำงเปนกระบวนกำรสรำงมลคำจำกตนน ำถงปลำยน ำ เชน ผบรโภคมองวำ เปนสนคำทแปลก ไมเหมอนใคร มเอกลกษณโดดเดน เปนตน

14. ดลยภำพบำงสวน (A Partial Equilibrium) หมำยถง กำรศกษำถงกำรเกดรำคำและปรมำณในตลำดผลผลต หรอตลำดปจจยกำรผลตเพยงตลำดเดยว โดยถอวำตลำดทก ำลงพจำรณำอย ไมสงผลกระทบแกตลำดอน ๆ และไมถกกระทบโดยตลำดอน ๆ


15. วำกยสมพนธ (Syntax) หมำยถง โครงสรำงและรปแบบของภำษำ

16. สวนเกนผผลต (Producer surplus) หมำยถง ผลประโยชนสทธจำกกำรขำยสนคำชนดหนง

17. มลคำเพ มรวม (Gross Value Added) หมำยถง กำรประเมนมลคำของสนคำและบรกำรในอตสำหกรรม หรอภำคสวนทำงเศรษฐกจหนง

18. อตรำก ำไรขนตน (Gross Margin/Gross Profit Margin) คอ ผลตำงของรำยไดหกตนทน ซ งเปนอตรำสวน ทำงกำรเงนทแสดงถงควำมสำมำรถในกำรท ำก ำไร

19. ผลตภณฑมวลรวมภำยในประเทศ (GDP) หมำยถง มลคำตลำดของสนคำและบรกำรขนสดทำยทผลตในประเทศ ในชวงเวลำหนง ๆ โดยไมค ำนงวำผลผลตนนจะผลตขนมำดวยทรพยำกรของชำตใด

20. ตนน ำ (Upstream) หมำยถง แหลงทมำของวตถดบ

21. ปลำยน ำ (Downstream) หมำยถง กำรทสนคำหรอบรกำรไปถงผบรโภค

22. กำรวเครำะหคำตวทว (Multiplier Analysis) หมำยถง อปสงคมผลจะเกดจำกกำรใชจำยมวลรวมในระบบเศรษฐกจ ซงมองคประกอบจำกกำรใชจำยกำรบรโภค กำรใชจำยกำรลงทน กำ รใชจำยของภำครฐบำล กำรสงออกสทธ ซงกำรใชจำยขำงตนจะก ำหนดผลผลตกำรจำงงำน ผลผลต และระดบรำยไดประชำชำต โดยผำนกำรท ำงำน ของตวทวคณ (multiplier) ยงตวทวคณมคำมำกเทำใด ยอมหมำยถง กำรเปลยนแปลงกำรใชจำยในระบบเศรษฐกจ จะมผลเพมผลผลตและกำรจำงงำนมำกขนเทำนน

23. ทฤษฎกำรประเมนเชงระบบคณคำ (Systematic Value) หมำยถง กำรประเมนเชงระบบและมงเนนกำรตดสนคณคำ

24. รำยไดจำกกำรตลำด (Market Revenue) หรอสวนแบงทำงกำรตลำด หมำยถง กำรจดแบงลกคำทมอยทงหมดออกเปนกลม ๆ โดยจดใหคนทมลกษณะคลำยคลงกนหรอเหมอนกนดำนควำมตองกำรในผลตภณฑมกำรตอบสนอง ตอสงเรำทำงกำรตลำดทเหมอนกน เปนกลมตลำดเดยวกน

25. มลคำตลำด (Market Value) หมำยถง ขนำดมลคำกจกำรในตลำด

26. กำรทดสอบภำวะวกฤต (Stress Testing) หมำยถง วธกำรทดสอบวำหำกเกดเหตกำรณหรอสถำนกำรณในทำงลบ ทรนแรง จะสงผลกระทบมำกนอยเพยงใดตอเศรษฐกจของประเทศ สถำบนกำรเงนจะอยรอดไดหรอไม เพอพจำรณำวำจะตองปรบตวหรอจดกำรกบควำมเสยงทมอยอยำงไร

27. กำรวเครำะหอภมำน (meta-analysis) หมำยถง วธกำรทำงสถตทใชเพอเปรยบเทยบและรวบรวมขอมลจำกงำนวจยตำง ๆ กน โดยมจดมงหมำยเพอก ำหนดสงทพบเหมอน ๆ กน สงทตำงกน และควำมสมพนธทนำสนใจอน ๆ

28. แบบจ ำลอง (Model) หมำยถงกำรพจำรณำปจจยหลำยอยำงทคดเปนจ ำนวนได ซงปจจยเหลำนนอำจเปนปจจยชนดแปรผน หรอคงท กำรสรำงสมพนธระหวำงปจจย เหลำนอำจแสดงเปนรปสมกำรหรอกรำฟ ซงเปนสวนหนง ของแบบจ ำลอง แบบจ ำลองจงมกจะใชเพอวเครำะหวำตวแปรใดมอทธพลตอเรองทจะศกษำ ใชเพอสรำงควำมสมพนธระหวำงตวแปรและใชเพอท ำนำยหรอพยำกรณเหตกำรณตำง ๆ

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C


29. แบบจ ำลองดลยภำพบำงสวน (partial equilibrium model) หมำยถง กำรวเครำะหปรำกฏกำรณหนงโดยสมมตวำ กำรเปลยนแปลงใด ๆ ทเกดขนกบเรองทก ำลงวเครำะหจะไมสงผลกระทบไปยงปรำกฏกำรณอน ตวอยำงเชน กำรวเครำะหกำรเปลยนแปลงรำคำสนคำชนดหนง โดยก ำหนดใหกำรเปลยนแปลงของสนคำนนมผลเฉพำะตอปรมำณควำมตองกำรในสนคำนนเทำนน แตไมมผลตอรำคำ ปรมำณกำรผลตและปรมำณควำมตองกำรของสนคำอน ๆ ทไมเกยวของกบสนคำทก ำลงวเครำะห หรอกำรวเครำะหผลของกำรขนภำษกำรคำ ทมตอกจกำรใดกจกำรหนง ซงมกำรสมมตวำ กำรขนภำษประเภทนนจะไมมผลตอธรกจอนแตอยำงใด

30. กำรวเครำะหแบบดลภำพทวไป (General equilibrium analysis) หมำยถงกำรวเครำะหกำรเปลยนแปลง ของสงหนงสงใดทมตอสงอน ๆ อยำงตอเนอง เชน กำรปรบตวของรำคำสนคำชนดหนงจะมผลท ำใหระดบรำคำ ของสนคำอน ๆ เปลยนแปลงไปดวย หรอกำรทสงหนงเกดขนแลวจะมผลไมเพยงแตกระทบตวเองแลวยงมผลกระทบสวนอน ๆ ดวย ตวอยำง เชน กำรเพมขนของรำคำเนอสกร จะมผลกระทบตออปสงคส ำหรบเนอสกรและรำคำเนอไก และรำคำอำหำรชนดอนดวย

ในประเทศเวียดนาม hffa 03/2017 · hffa 03/2017 เอกสาร...

Documents