ABANT İZZET BAYSAL ÜNIVERSİTESİ

BOLOGNA SÜRECİ UYUM ÇALIŞMALARI

1

BOLOGNA/AKTS KOMİSYONU

İÇİNDEKİLER

•Bologna Süreci Nedir

•Yapılması Gereken Çalışmalar

•Programın Eğitim Amacı ve Program Çıktıları NasılBelirlenmelidir?

•Öğrenme Çıktıları Nedir?

•Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi

•Öğrenci İş Yükü ve AKTS Kredisi Nasıl Hesaplanıyor

•Atölye Çalışması

2

BOLOGNA SÜRECİ

Yüksek hareketlilik (öğrenci, akademik ve idari personel),

Birbiri ile karşılaştırılabilir ulusal eğitim sistemleri,

Birbiri ile çok iyi ilişkilendirilmiş öğretim ve araştırma etkinlikleri,

İç ve dış paydaş katılımı ile sürekli denetlenen ve izlenen süreç.

3

BOLOGNA SÜRECİ ÇALIŞMA KONULARI

1. Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir

akademik derece sistemi

2. Kalite güvencesi

3. Diplomaların ve öğrenim sürelerinin tanınması

4. Yaşam Boyu Öğrenme

5. Ortak Dereceler

4

5

AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ

(EQF)

TÜRKİYE YÜKSEK ÖĞRETİM

YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ)

Temel Alan

Yeterlilikleri

Program Çıktıları

(Program Yeterlilikleri)

Öğrenme Çıktıları

İş Yükü

AKTS Kredisi

Ders

5

Ülkelerin ulusal şartları ve kültürleriyle uyumlu olmak kaydıyla,Avrupa genelinde ortak deneyimlerin paylaşılması, ortakhedeflere ulaşmak üzere işbirliği yapılması ve birbirinindeneyiminden faydalanılması yoluyla gerçekleşmesi planlananBologna Süreci çalışmaları yeni bir sistemin uyarlaması değil,var olan sistemlerin ortak bir paydada buluşturulmasından ibaretolan

“eğitim-öğretimde yenilenme”

hareketidir.

BOLOGNA SÜRECİ

6

BOLOGNA SÜRECİ

“YETERLİLİKLERE VE ÖĞRENME ÇIKTILARINA DAYALI PROGRAM GELİŞTİRME

SÜRECİ”

7

1. BİLGİ

2. BECERİLER

3. KİŞİSEL VE MESLEKİ YETKİNLİKLER

Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği

Öğrenme Yetkinliği

İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik

TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ(TYYÇ)

8

Bologna Süreci kapsamında, yükseköğretim kurumlarındaki

eğitim-öğretim programlarının öğrenme çıktılarını (learning

outcomes) yüksek öğretim ulusal yeterlilikleri çerçevesi ve

temel alan yeterliliklerine bağlı olarak tanımlanması

amaçlanmaktadır. Buna göre bütün ön lisans, lisans ve

lisansüstü programlarını yürüten birimlerin;

1. Üniversitenin misyon, vizyon ve hedefleri ile iç ve dış

paydaşların görüşlerini dikkate alınarak nasıl bir mezun

profilinin amaçlandığını gösteren Program Eğitim

Amaçları’nı yazmaları,

9

Yapılması Gereken Çalışmalar

2. Programın eğitim amaçlarına ulaşabilmek için

mezunların ne tür yeterliliklere (qualifications)

sahip olmaları gerektiğinin açıklandığı Program

Çıktılarını (Program Yeterlilikleri’ni)

belirlemeleri,

3. Belirlenen program çıktılarına ulaşmak için

hangi derslerin verilmesi gerektiğine karar

vermeleri,

4. Eğitim-Öğretim Planlarında yer alan/alacak her

bir ders için “Öğrenme Çıktıları”nı Yazmaları,

10

YAPILMASI GEREKEN ÇALIŞMALAR

5. Her bir derse ilişkin Öğrenme Çıktıları’nın Program

Çıktıları’ndan hangisi/lerini sağladığını belirleyerek Ders

Öğrenme Çıktıları ile Program Çıktıları’nı

İlişkilendirmeleri,

6. Ders öğrenme çıktılarını göz önüne alarak ortak bir formata

uygun olarak ders öğretim planlarını hazırlamaları,

7. Ders öğrenme çıktılarına ulaşabilmek için gerekli iş yükünü

ve AKTS kredilerini hesaplamaları,

8. Her programın programlarını tanıtıcı bilgiyi ve ders öğretim

planlarını Türkçe ve İngilizce olarak hazırlamaları.

11

12

PROGRAMIN EĞİTİM AMACI VE PROGRAM ÇIKTILARI

NASIL BELİRLENMELİDİR?

Programın eğitim amacı, programın nasıl bir mezun profili istediğini ortaya koyan genel bir ifadedir.

Program çıktıları (yeterlilikler) ise, mezun olacağı program sonunda öğrencinin hangi yeterliliklerle donanmış olacağını tanımlar.

Nasıl bir öğretmen?

Nasıl bir mühendis?

Nasıl bir hemşire?

12

13

PROGRAMIN EĞİTİM AMACI VE PROGRAM

ÇIKTILARI NASIL BELİRLENMELİDİR?

Bireylerin (Mezun olan ya da sistemde halen yer alan öğrencilerin)

Toplumsal birimlerin (İşverenlerin, Meslek Odası Temsilcilerinin, Derneklerin, Danışma Kurullarının, İş Alanlarının, İlgili Kamu Kuruluşlarının …)

Program yürütenlerin (Öğretim Elemanları, Bölüm Personeli, Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı gibi)

gereksinimlerini ve beklentilerini, Disiplinin/çalışma alanının yönelimlerini,

Çevresel olanakların durumunu inceleyiniz.Kısaca

programla ilgili iç ve dış paydaşların görüşlerini

ilgili alanın özellikleri

13

14

PROGRAM ÇIKTILARI NASIL BELİRLENMELİDİR?

“Türkiye Yüksek Öğretim Yeterlilikleri Çerçevesi, TYYÇ” ve

ilgili mesleğin gerektirdiği yeterlilikleri “Temel Alan Yeterlilikleri” ne

ölçüde karşılamaktadır?

Program çıktıları ilgili mesleğin etik kuralları dikkate alınarak

yazılmış mı?

Program çıktıları Üniversite’nin ve buna bağlı olarak da bağlı

bulunduğunuz fakülte ya da yüksekokulun vizyon, misyon ve

hedefleriyle tutarlı mı?

Öğrenciler program çıktılarıyla ortaya konulan yeterliliklere sahip

olabilirler mi?14

15

PROGRAM ÇIKTILARI NASIL BELİRLENMELİDİR?

Harcanan zaman, emek, para vb. açılardan program

çıktıları gerçekçi olarak dile getirilmiş mi? Diğer bir deyişle

bu çıktılar istenilen becerileri kazandırma anlamında

ekonomik mi?

Program çıktıları toplumsal gerçeklerimize uygun olarak

belirlenmiş mi?

Program Çıktıları

açık, gözlenebilir ve ölçülebilir

olarak ifade edilmelidir. 15

16

Genel Tanım

O Dersin Amacı

O Dersin içeriği

O Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

O Staj Durumu

O Dersin Kitabı/Malzemesi/Önerilen Kaynaklar

O Dersin Öğretim Üyesi (Üyeleri)

16

Öğrencinin neleri bileceği, kavrayacağı. Neleri yapacağının Nelere yetkin olacağının açık, gözlenebilir, ölçülebilir

tanımlarıdır.

Ders içeriği ya da öğretim elemanının ne yapmak istediğini belirten ifadeler değildir.

ÖĞRENME ÇIKTILARI NEDİR?

17

ÖĞRENME ÇIKTILARI

Öğrenme çıktıları bir dersle ilgili olarak yazılır.

Öğrenme çıktıları dersin sonunda öğrencilerin sergilemesi gereken özellikleri ifade eder.

Öğrenme çıktıları planlı, düzenli öğrenme-öğretme yaşantıları yoluyla bireylere kazandırılması düşünülen bilgiler, yetenekler, beceriler, tutumlar, ilgiler ve alışkanlıkların ifadesidir.

18

“Öğrencim, dersin sonunda hangi bilgi, beceri ya da tutumlara sahip olmalıdır?” sorusunun yanıtı çalışmalarınıza yön verecektir.

Öğrenme çıktılarının sonuna “bilgisi, becerisi, gücü, yeteneği, oluş, farkındalık” gibi sözcüklerden biri getirilmeli ya da program çıktısı “…-ebilme” ifadesi ile sonlandırılmalıdır.

ÖĞRENME ÇIKTILARI

19

Gözlenebilir ve ölçülebilir fiiller belirleyiniz, “…çizebilme, …gösterebilme, …problem çözebilme, …açıklayabilme, …örnek verebilme, …hatırlayabilme, …tasarlayabilme, …uygulayabilme, …eleştirebilme, …karşılaştırabilme, …çalıştırabilme, listeleyebilme, …kullanabilme” gibi

Herhangi bir dersteki konuların başlıkları Öğrenme Çıktısı olarak ifade edilmemelidir.

Öğrenme çıktılarının bir öğrenme ürününü dile getirir biçimde yazılmasına özen gösterilmelidir.

ÖĞRENME ÇIKTILARI

20

ÖĞRENME ÇIKTILARI

Öğrenme çıktılarını yazarken

dersin süresine,

öğrenci özelliklerine,

çok ayrıntıya yer vererek çok fazla sayıda olmamasına ve

dersin seviyesine (ön lisans, lisans, yüksek lisans ya da doktora)

dikkat ediniz.

21

İŞ YÜKÜ NEDİR?

Öğrenci iş yükü:

Bir derece programında bir dersin/modülün başarı ile tamamlanması için gerekli olan tüm faaliyetlerin süresini içerir.

Bu faaliyetler, derslere katılım, uygulamalara katılım, seminer, proje hazırlama, sınav, sınava hazırlanma, tüm bireysel çalışmalar ve stajdır.

22

ÖĞRENCİ İŞ YÜKÜ VE AKTS KREDİSİ

Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS)bağlamında öğrencilerin aldıkları derslerin işyüklerinin hesaplanması gerekmektedir.

AKTS öğretim etkinliklerinde Avrupakapsamında bütünlük sağlama çalışmalarıdır.

İş yükü, öğrencinin öğrenme çıktılarınaulaşabilmek için dersle ilgili olarak yaptığı tümçalışmaları içermektedir. Öğrencinin dersekatılımında ders için yaptığı teorik ve pratiktüm çalışmalar bu kapsamda ele alınmaktadır.

23

Yüksek öğretim kurumlarında bir öğrencinin biryıllık tahmini iş yükü 1500 ile 1800 saataralığında değişmektedir.

Bu iş yükü öğrencilerin derse katılımlarından,ders içi ve dışı yaptıkları etkinliklere, projelere,birlikte ve bireysel çalışmalara, sınavlara kadartüm etkinlikleri kapsamaktadır.

ÖĞRENCİ İŞ YÜKÜ VE AKTS KREDİSİ

24

Yarıyıl ve Yıllık AKTS Kredisi ve İş yükü

Bir dönem 30 AKTS kredisi 750-900 saat

Bir yıl 60 AKTS kredisi 1500-1800 saat

Buna göre 1 AKTS kredisi = 25 – 30 saatlik iş yüküne karşılık gelmektedir

25

AKTS KREDİSİ YAZARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN ÖNEMLİ

NOKTALAR AKTS kredisi tam sayı olarak verilmelidir.

Programlarda seçmeli derslerin tek tek isimleriyle dönemler içine yerleştirilmemesi, seçmeli havuzlarında gösterilmesi gerekir.

Bir yarıyıldaki derslerin toplam AKTS kredisi mutlaka 30 ve bir yılda verilen derslerin toplam AKTS kredisi mutlaka 60 olmalıdır.

26

Dersin Öğrenme, Öğretme ve Değerlendirme Etkinlikleri Çerçevesinde İş yükünün Hesaplanması

Etkinlikler Sayısı Süresi(saat)

Toplam İş Yükü (saat)

Teorik ders 14 4 56

Rehberli Problem Çözme a) Sınıf çalışmasıb) Bireysel veya grup halinde çalışma

1414

12

1428

Ödev problemlerinin çözülmesi ve rapor olarak teslimi

14 2 28

Dönem Projesi 1 20 20

Proje Sunumu 1 5 5

Quiz 4 1 4

Ara Sınava) Sınavb) Sınav için bireysel çalışma

11

215

215

Final Sınavıa) Sınavb) Sınav için bireysel çalışma

11

325

325

TOPLAM İŞ YÜKÜ (saat) 200

Dersin AKTS Kredisi = Toplam İş Yükü (saat) / (30 saat/AKTS) = 200/30 = 6.67 ~ 7

27

Dersler ve Program Çıktıları

Eğitim planında yer alan bütün ders ve etkinliklerinöğrenme çıktıları hazırlandıktan sonra her birdersin hangi program çıktılarını sağladığınıgösteren bir matris hazırlanmalıdır. Böyleceprogram çıktılarının ders öğrenme çıktıları ilekarşılanıp karşılanmadığı kontrol edilmelidir.

28

PROGRAM ÇIKTILARINI ÖĞRENME ÇIKTILARI İLE İLİŞKİLENDİRME

29

NELER YAPACAĞIZ

Ortak Havuzdaki dersler bölümde verilen dönem

sayısına göre dağıtılacak

Güncellenecek Ders İçeriği ve veri girişi yapacak

öğretim elemanı listesinin teslim edilmesi.

Koordinatörler Bölüm Müfredatını Kontrol edecek

bologna.ibu.edu.tr web sitesinde.

30

Bölüm Koordinatörleri öncelikle ProgramÇıktılarını güncelleyecek

sonrasında dersi veren öğretim elemanı derleilgili genel bilgiler, iş yükü, Öğrenim Çıktılarınıgüncelleyip, Program Çıktıları arasındaki Matrisidüzenleyecek.

31

Önemli Tarihler

O 5 Şubat 2018 tarihine kadar Koordinatörler

Program Çıktılarını Düzenleyecek

O 6 Şubat -19 Mart 2018 tarihleri arasında

Öğretim elemanları Derslerle ilgili Genel

Bilgileri, İş Yükleri, ÖÇ/PÇ Matrislerini

girmeleri gerekmektedir.

32

AKTS KATALOG HAZIRLAMA KLAVUZU

33