ab dersi kurumlar

AVRUPA BİRLİĞİ

KURUMLARI

KURUMLAR

Avrupa Birliği Antlaşması'nın 13. maddesi uyarınca Birlik kurumları:

• AVRUPA PARLAMENTOSU• AVRUPA KOMİSYONU• AVRUPA BİRLİĞİ KONSEYİ• AVRUPA BİRLİĞİ ZİRVESİ

• AVRUPA BİRLİĞİ ADALET DİVANI• AVRUPA SAYIŞTAYI

• AVRUPA MERKEZ BANKASI

KURUMLAR

• EKONOMİK VE SOSYAL KOMİTE• BÖLGELER KOMİTESİ

• AVRUPA YATIRIM BANKASI• AVRUPA OMBUDSMANI

AVRUPA PARLAMENTOSU

• Avrupa Parlamentosu, AB kurumları içinde doğrudan halk tarafından seçilen organdır.

• AB üyesi ülkelerin vatandaşları olan Avrupa vatandaşları beş yılda bir yapılan Avrupa Parlamentosu seçimlerinde oy kullanabilirler.

• Parlamento, bugün için Avrupa Birliği'ne üye 28 devletin toplamda 751 temsilcisinden oluşuyor.

AVRUPA PARLAMENTOSU

• Avrupa Parlamentosu, üye devlet vatandaşlarının demokratik menfaatlerini ve siyasi görüşlerini temsil eden bir organdır. Bundan dolayı, Avrupa Parlamentosu'nda üyeler ülkelerine göre değil, siyasi görüşlerine göre grup oluştururlar. Parlamenterler ülkelerini değil, kendilerine oy veren Avrupa vatandaşlarının siyasi görüşlerini temsil ederler. Avrupa Parlamentosu'nda, bugün için 7 siyasi parti grubu ve bağımsız üyeler yer almaktadır.

AVRUPA PARLAMENTOSU

• 1979’dan beri yapılan Avrupa Parlamentosu seçimlerinin sonunucusu 2014 yılında yapılmıştır.

• Parlamento Genel Kurulu kural olarak Strazburg'da toplanır.

• Parlamento'nun siyasi grupları ve komiteleri Brüksel'de toplanır, sekretaryası ise Lüksemburg'dadır.

AVRUPA PARLAMENTOSU

• Parlamento'ya görüşülmek üzere gelen konular öncelikle farklı görev alanlarına sahip 24 adet komiteden konuyla ilgili olanında tartışılır ve ulaşılan sonuç, bir raporla Genel Kurul'a sunulur. Genel Kurul'daki görüşmeler de bu çerçevede yapılır.

AVRUPA PARLAMENTOSU

• Konsey ile birlikte yasama yetkisini paylaşır. Üye devletleri bağlayacak hukuki düzenlemelerin kabul edilebilmesi genel kural olarak hem Avrupa Parlamentosu ve hem de Konsey'in onayı ile mümkün olur.

• Bazı konularda ise sadece danışma organı niteliğindedir, görüşleri bağlayıcılık taşımaz. Bu alanların en önemlisi dış politika konularıdır.

AVRUPA PARLAMENTOSU

• Avrupa Birliği bütçesini Konsey ile birlikte yapan Avrupa Parlamentosu'nun diğer Avrupa Birliği kurumları üzerinde siyasi denetim yetkisi vardır.

• Parlamento Komisyon'a sözlü ve yazılı soru sorabilir, soruşturma komiteleri kurabilir, şikayet dilekçesi kabul edebilir, Komisyonu güvensizlik oyuyla ve 2/3 çoğunlukla heyet halinde istifaya zorlayabilir.

AVRUPA PARLAMENTOSU

• Komisyon Başkanı'nın ve heyet halinde Komisyon'un göreve atanmasında da güvenoyu aranır.

• Avrupa Ombudsmanı'nın atanması ve sunduğu raporlar aracılığıyla da Birliğin kurumları üzerindeki denetim yetkisini kullanabilir.

AVRUPA KOMİSYONU

• Yasama sürecini başlatan, ayrıca Birliğin yürütme organı olarak AB müktesebatını, bütçeyi ve programları uygulamaktan ve idari denetimden sorumlu kurumdur.

• Avrupa Komisyonu, her bir üye devletten bir kişinin yer aldığı 28 üyeden oluşur. Bu kişilere "komiser" adı verilir.

AVRUPA KOMİSYONU

• Her Komiser bir veya daha fazla AB politikasının yürütülmesinden sorumludur.

• Komisyon adeta bir Bakanlar Kurulu gibi faaliyet gösterir.

• Komisyon'da komiserlerin yanı sıra, Avrupa Birliği görevlilerinden oluşan 25.000 kişilik bir idari teşkilat da mevcuttur.

AVRUPA KOMİSYONU

• Komisyon bünyesinde, herhangi bir konuda idari düzenlemelerin yapıldığı idari yönetim birimleri olan Genel Müdürlükler bulunur.

• Her Genel Müdürlük, çalışmalarının siyasi ve yönetim sorumluluğunu üstlenen Komisere karşı sorumlu bir Genel Müdür tarafından yönetilir.

• Genel Müdürlükler müdürlüklere (direktörlük), müdürlükler bölüm ya da birimlere, bölüm ya da birimler ise, masa şefliklerine ayrılmıştır. Her masada, masanın ilgili konusuna uygun sayıda uzman bulunur.

AVRUPA KOMİSYONU

Komisyon’un dört temel görevi vardır: • AP’ye ve Konsey’e yasa önerisinde bulunmak; • AB politikaları ve bütçesini yönetmek ve

uygulamak; • Avrupa Birliği Adalet Divanı ile birlikte Avrupa

mevzuatının uygulanmasını sağlamak; • AB’yi uluslararası düzeyde temsil etmek (örneğin

AB ve diğer ülkeler arasında anlaşmalar müzakere etmek).

AVRUPA KOMİSYONU

• Komisyon, üye devletlerin çıkarlarını temsil eden Konsey’in aksine, hükümetlerden bağımsızdır ve genel AB çıkarlarını korur.

• Bu çerçevede, Komisyon üyeleri 5 yıl sürecek görevlerine başlamadan önce tarafsızlık yemini ederler.

• Komisyon, icraatından AP karşısında siyasi olarak sorumludur. Bu çerçevede AP, güvensizlik önergesi vererek Birliğin yürütme organı konumunda olan Komisyon’un görevine son verme yetkisine sahiptir.

AVRUPA KOMİSYONU

• Avrupa Komisyonu Başkan adayı AB Zirvesi tarafından, AP’de yapılan seçimler dikkate alınmak suretiyle, nitelikli çoğunlukla belirlenerek AP’ye sunulur ve AP üyelerinin çoğunluğu tarafından seçilir.

• Üye devletlerin gösterdiği adaylar arasından Komisyon Başkanı tarafından seçilen Avrupa Komisyonu üyeleri de, AB Zirvesi tarafından AP’nin onayına sunulur. Komisyon bir heyet olarak AP’den güvenoyu aldıktan sonra AB Zirvesi tarafından nitelikli çoğunluk ile atanır.

AVRUPA KOMİSYONU

• Başkan yardımcılarından birisi, Lizbon Antlaşmasıyla getirilen yeni bir görev olan Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi olarak Başkan ile mutabık kalarak AB Zirvesi tarafından atanır.

• Yüksek Temsilci, Konsey’in talimatları doğrultusunda kendi katkılarıyla birlikte Birliğin ortak dış ve güvenlik politikasını yürütür. Bu görev halen (2014-2019 Komisyon dönemi için) Federiga Mogherini tarafından yürütülmektedir.

AVRUPA KOMİSYONU

• AP’de Temmuz 2014te yapılan gizli oylamada, AB’nin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu Başkanlığı’na Jean-Claude Juncker seçildi.

• Merkezi Brüksel’de olan Komisyon’un Lüksemburg’da ofisleri, tüm AB üyesi ülkelerde temsilcilikleri, dünyanın birçok başkentinde ise delegasyonları vardır.

AVRUPA BİRLİĞİ KONSEYİ

• Bakanlar Konseyi ve Konsey olarak da bilinen bu organ, Birlik içindeki ana karar alma merciidir.

• Her bir üye ülkenin bakanlarından oluşur. Konsey’de üye devlet çıkarları temsil edilir.

• Konsey Başkanı’nın girişimi veya Komisyon üyelerinin talebi üzerine gündemdeki konulara göre üye ülkelerin ilgili bakanları nezdinde toplanır.


• Bakanlar Konseyi, tarım ve balıkçılığa ilişkin konuları tartışacaksa, üye ülkelerin tarım ve balıkçılık bakanları “Tarım ve Balıkçılık Konseyi” olarak toplanır. Konsey toplantıları üye ülkelerin Daimi Temsilcilerinden oluşan Komite (Daimi Temsilciler Komitesi – Comité des Representants Permanents - COREPER) tarafından hazırlanır.

AVRUPA BİRLİĞİ KONSEYİToplam 9 farklı Konsey konfigürasyonu vardır:

• Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi• Ekonomik ve Mali İşler Konseyi• Adalet ve İçişleri Konseyi• İstihdam, Sosyal Politika, Sağlık ve Tüketici Hakları Konseyi• Rekabetçilik Konseyi• Ulaştırma, Telekominikasyon ve Enerji Konseyi• Tarım ve Balıkçılık Konseyi• Çevre Konseyi• Eğitim, Gençlik, Kültür ve Spor Konseyi


AB Konseyi’nde kararlar üç farklı usule göre alınır:

• Oybirliği • Oy çokluğu • Nitelikli çoğunluk


• 1 Aralık 2009 tarihinde yürürlüğe giren Lizbon Antlaşması ile birlikte Konsey’deki esas oylama usulü nitelikli çoğunluk olarak düzenlenmiştir.

• Üye ülkelerin 3 ile 29 arasında değişen sayıda oy hakkına sahip olduğu mevcut düzenlemede karar alınabilmesi için 345 oydan 255 olumlu oy çıkması ve üyelerin yarısından fazlasının olumlu oy kullanması gerekmektedir. Eğer bir üye ülke talep ederse verilen oyların ayrıca toplam AB nüfusunun yüzde 62’sini de temsil etmesi gerekir.


• Ortak Dış ve Güvenlik Politikası ve yeni üyelerin katılımı gibi konularda oybirliği aranmaya devam etse de oybirliği aranan durumlar istisnaî kalmaktadır.

AVRUPA BİRLİĞİ KONSEYİ• Lizbon Antlaşması hükümlerine paralel olarak, AB Konseyi

kararlarında, 1 Kasım 2014 tarihinden itibaren “çifte çoğunluk” şartı aranacaktır.

• Bu çerçevede, AB kararlarında üye ülkelerin en az yüzde 55’inin oyu ve AB’nin toplam nüfusunun en az yüzde 65’ine sahip ülkelerinin oyu şart koşulacaktır.

• Ayrıca en az dört üye ülkenin karara karşı çıkmamış olması gerekir.

• Yeni sistem, üye ülke nüfuslarının önemini artırmaktadır. Örneğin bugün, İngiltere, 345 oyun yüzde 8’ini temsil ederken yeni düzende İngiltere’nin temsil oranı yüzde 13 olacaktır.


• AB üyesi her ülke, dönüşümlü olarak Konsey başkanlığını altı ay süresince üstlenir. Lizbon Antlaşması ile birlikte altı aylık dönem başkanlığı sistemi, üç ülkenin 18 ay süresince yürüteceği bir sisteme dönüştürülmüştür. Bu sistemin ilk kez uygulandığı dönem, 2010 Ocak – 2011 Temmuz arasındaki İspanya- Belçika- Macaristan Dönem Başkanlığı olmuştur.


AB Konseyi’nin temel sorumlulukları şu şekilde özetlenebilir:

• Yasama (Birçok alanda bu sorumluluğu AP ile paylaşır).

• Üye Devletleri'nin genel ekonomi politikalarının koordinasyonu;

• AB bütçesinin onaylanması (Bu sorumluluğu AP ile birlikte yerine getirir);


• AB ile diğer ülke(ler) veya uluslararası örgütler arasında uluslararası anlaşmalar imzalanması;

• AB Konseyi tarafından ortaya koyulan yönlendirici ilkelere dayanarak AB’nin ortak dış ve güvenlik politikasının geliştirilmesi;

• Cezai konularda ulusal mahkemeler ve polis güçleri arasında işbirliğinin koordinasyonu

AVRUPA BİRLİĞİ ZİRVESİ

• Üye ülke devlet ve hükümet başkanlarıyla Avrupa Komisyonu Başkanı’nı, AB Konseyi Başkanı’nı ve AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi’ni bir araya getirir.

• Toplantılara AB Zirvesi Başkanı başkanlık eder. 1974 yılından beri toplanan ve “Zirve” olarak adlandırılan söz konusu toplantılarda liderler önemli konuları tartışırlar; AB’nin orta ve uzun vadeli politikalarını belirlerler.


• 1992 yılında resmi statü kazanan AB Zirvesi, Lizbon Antlaşması’nın yürürlüğe girmesiyle birlikte AB’nin 7 resmi kurumundan birisi olmuştur.

• Avrupa Birliği Zirvesi yılda en az 4 defa toplanır. Genel olarak Brüksel’de gerçekleştirilen toplantılara Dışişleri Bakanları da katılır. Her toplantı sonunda Başkanlık Sonuç Bildirgesi yayımlanır.


• Lizbon Antlaşması ile birlikte getirilen bir başka önemli değişiklik de üye ülkeler tarafından 2,5 yıllık bir süre için bir AB Zirvesi Başkanı’nın atanması olmuştur. Başkan, nitelikli çoğunluk ile göreve gelir ve görev süresinin bitiminde bir dönem daha bu göreve getirilebilir.

AVRUPA BİRLİĞİ ZİRVESİ• Belçika eski Başbakanı Herman van Rompuy 19 Kasım

2009 tarihinde AB Devlet ve Hükümet başkanları tarafından gerçekleştirilen gayriresmî zirvede AB Zirvesi’nin ilk daimi Başkanı olarak atanmıştır.

• İlk görev süresi dolduktan sonra 1 Mart 2012 tarihinde bu göreve ikinci ve son kez seçilen Herman van Rompuy’un görev süresi 30 Kasım 2014 tarihinde dolmuştur.

• 1 Aralık 2014 tarihinde eski Polonya Başbakanı Donald Tusk AB Zirvesi'nin ikinci daimi Başkanı olarak görevine başlamıştır.

AVRUPA BİRLİĞİ ADALET DİVANI

• AB mezuatının tüm üye devletlerde aynı şekilde yorumlanması ve uygulanmasını sağlamakla görevlidir.

• Adalet Divanı; üye devletler, AB kurumları, işletmeler ve kişiler arasındaki anlaşmazlıkların çözümlenmesi yetkisine sahiptir.

• Yetkisi, sadece ilgili Birlik tasarrufunun yorumlanması veya geçerliliği konusunda karar verilmesi ile sınırlıdır; ulusal anlaşmazlıklarla ilgili karar verme yetkisi yoktur.

AVRUPA BİRLİĞİ ADALET DİVANI

• Kararları bağlayıcıdır. • Divan, her üye devletten birer tane olmak üzere

28 hâkim ve 9 hukuk sözcüsünden oluşur. • Hâkimler ve hukuk sözcüleri, üye devlet

hükümetlerinin mutabakatı ile altı yıl için atanırlar ve yeniden atanmaları da mümkündür.

• AB Adalet Divanı, Genel Kurul, Büyük Daire ve Daireler (uzmanlık mahkemeleri) olmak üzere üçlü bir yapıdan oluşur.

AVRUPA SAYIŞTAYI

• 1975 yılında kurulmuştur ve merkezi Lüksemburg’dadır. • Her bir üye ülkeden Konsey tarafından 6 yıl için atanan

toplam 28 üyeden oluşur; üyeler, Konsey tarafından AP’ye danışıldıktan sonra tayin edilir.

• Sayıştay’ın temel görevi, AB bütçesinin doğru bir şekilde kullanılmasını sağlamaktır.

• Bu görevi yerine getirirken AB gelirleri veya harcamalarını idare eden her türlü kurumun kayıtlarını inceleyebilir; gerektiğinde yerinde denetleme yapabilir.

AVRUPA SAYIŞTAYI

• Ayrıca her yıl bir önceki mali yıla ilişkin bir rapor hazırlar ve bunu AP’ye ve Konsey’e sunar. Bu yıllık rapor, AP’nin, Komisyon’un bütçeyi idaresini onaylayıp onaylamamasında önemli bir rol oynar.

• Sayıştay, bunların yanı sıra, AB mali tüzükleri kabul edilmeden önce görüş bildirir.

AVRUPA MERKEZ BANKASI

• Maastricht Antlaşması’na dayanılarak 1998 yılında Almanya’nın Frankfurt şehrinde kurulmuştur.

• Avrupa’nın tek para birimi olan avronun idaresinden (kambiyo işlemlerinin yürütülmesi ve ödemeler sisteminin aksamadan çalışmasının sağlanması), AB ülkelerindeki fiyat istikrarının korunmasından ve AB’nin ekonomi ve para politikasının oluşturulması ve uygulanmasından sorumludur.

AVRUPA MERKEZ BANKASI

• AMB, bu görevini yerine getirirken tüm AB üyesi ülkeleri kapsayan Avrupa Merkez Bankaları Sistemi ile birlikte çalışır ve Avro sisteminin karar alma organlarının kararlarını uygular. AMB, faaliyetlerini tam bir bağımsızlık içinde sürdürür. Diğer hiçbir kurum, Avro Sistemi’ne dâhil merkez bankalarına veya karar alma organlarına talimat veremez.

EKONOMİK VE SOSYAL KOMİTE

• Başta işverenler, sendikalar, çiftçiler, tüketiciler ve diğer çıkar grupları olmak üzere sivil toplumun görüşlerini temsil eden ve çıkarlarını koruyan bir danışma organıdır ve AB karar alma sürecinin ayrılmaz parçasıdır.

• Ekonomik ve sosyal politika alanında karar alınırken

danışılması gereken Komite, önemli gördüğü konularda kendi inisiyatifiyle de görüş bildirebilir.

EKONOMİK VE SOSYAL KOMİTE

• Komite üyeleri, 5 yıllık süre için üye devletler tarafından gösterilen adaylar arasından, Konsey tarafından atanırlar ve görev süreleri yenilenebilir.

• Eylül 2015’e kadar görevde kalacak olan Komite’nin halen 353 üyesi bulunmaktadır.

BÖLGELER KOMİTESİ

• Ekonomik ve Sosyal Komite ile benzer şekilde bir danışma organı olan Bölgeler Komitesi, AB karar alma sürecinde bölgesel ve yerel görüşlerin dikkate alınmasını sağlar.

• Bölgesel politika, çevre, eğitim, gençlik, ulaştırma gibi yerel ve bölgesel yönetimleri ilgilendiren konularda karar alınırken Bölgeler Komitesi’ne danışılması gerekmektedir.

• Komite ayrıca bu alanlarda kendi inisiyatifi doğrultusunda görüş bildirebilir.

BÖLGELER KOMİTESİ

• 1994 yılında Maastricht Antlaşması ile oluşturulan Bölgeler Komitesi, üye ülkelerin tavsiyeleri doğrultusunda Konsey tarafından 5 yıl için atanan 353 bölgesel ve yerel yetkiliden (bölgesel başkanlar, bölgesel parlamenterler, belediye meclis üyeleri, belediye başkanları vb.) oluşur.

AVRUPA YATIRIM BANKASI• AB’nin dengeli büyümesine katkıda bulunacak yatırım

projeleri için kredi sağlayan Birliğin özerk ve kar amacı gütmeyen finans kuruluşudur.

• AYB’nin öncelikli hedefi, AB’nin dengeli bir şekilde gelişmesine katkıda bulunmaktır.

• Bunun yanı sıra, Trans-Avrupa ulaştırma ve telekomünikasyon ağlarının geliştirilmesine, çevrenin korunmasına, enerji kaynaklarının sürdürülebilirliğinin sağlanmasına ve Avrupa sanayinin uluslararası düzeyde rekabet gücünün artırılmasına yönelik finansman kredisinin sağlanması da AYB’nin görevleri arasında yer almaktadır.

AVRUPA YATIRIM BANKASI• AYB, AB içerisinde ekonomik açıdan geri kalmış bölgelerin

kalkınması amaçlı projelerin yanı sıra Akdeniz, Afrika, Karayip ve Pasifik, Latin Amerika ve Asya ülkelerindeki projeleri de destekler.

• Mali piyasalardan borçlanılarak ve bankanın hissedarı olan AB üyesi ülkelerin ekonomik büyüklükleri oranında yaptığı sermaye katkısıyla finanse edilen AYB’nin merkezi Lüksemburg’dadır.

• Başkanlığını üye ülkelerin Maliye Bakanlarından oluşan Guvernörler Kurulu’nun yaptığı AYB, üye ülkelerden birer temsilci ile Komisyon’un bir temsilcisi yer aldığı Yönetim Kurulu tarafından yönetilir.

OMBUDSMAN

• Ombudsmanlık görevi Maastricht Antlaşması ile oluşturulmuştur.

• AB vatandaşları, iş dünyası ve kurumları veya herhangi bir AB ülkesinde ikamet eden gerçek kişiler ile AB’de kayıtlı olan tüzel kişilerin AB kurumları (Avrupa Birliği Adalet Divanı hariç) hakkındaki şikâyetlerini soruşturur.

OMBUDSMAN

• Ombudsman, AP tarafından 5 yıl için seçilir. Ombudsmanın bağımsızlığı antlaşmalarla güvence altına alınmıştır.

• Ombudsman re’sen soruşturma başlatabileceği gibi, doğrudan veya bir AP üyesi aracılığıyla kendisine iletilecek şikâyetleri de inceleyebilir.

• Ombudsmanlık görevini halen, Temmuz 2013’te seçilen İrlandalı gazeteci ve yazar Emily O’Reilly yürütmektedir.

ab dersi kurumlar

Education