แผนยุทธศาสตร์...แผนย ทธศาสตร การว จ...

แผนยทธศาสตรการวจยและพฒนา ดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศไทย

พ.ศ. 2560 - 2564

สถาบนวจย จดการความร และมาตรฐานการควบคมโรค

กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

แผนยทธศาสตรการวจยและพฒนา ดานการปองกน ควบคมโรคและภยสขภาพ

พ.ศ. 2560 - 2564

ISBN : 978-616-11-3066-4

ทปรกษา 1.นายแพทยอำานวย กาจนะ อธบดกรมควบคมโรค

2.นายแพทยสเทพ เพชรมาก รองอธบดกรมควบคมโรค

3.นายแพทยสมบต แทนประเสรฐสข นายแพทยทรงคณวฒฯ

บรรณาธการ 1. แพทยหญงชวนนท เลศพรยสวฒน

สถาบนวจยจดการความรและมาตรฐานการควบคมโรค(สวคร.)

2. ดร.อรยะบญงามชยรตน คณะสาธารณสขศาสตรมหาวทยาลยมหดล

3.นายไผท จนทะเกาศลย บรษทองคะจำากด

ผชวยบรรณาธการ 1.นายปวตร คตโคตร

2.นายทว พมพนธ

พมพครงท 1 กนยายน2559

จดทำาโดย สถาบนวจยจดการความรและมาตรฐานการควบคมโรค(สวคร.)

Institute of Research, Knowledge Management and Standards

forDiseaseControl(IReM)

กรมควบคมโรคกระทรวงสาธารณสข

โทร.025903175โทรสาร029659610

เวปไซต:irem.ddc.moph.go.th

จำานวน 1,500เลม

พมพท บรษทนวธรรมดาการพมพ(ประเทศไทย)จำากด

คำานำา

แผนยทธศาสตรการวจยและพฒนา (R&D) ดานการปองกนควบคมโรคและ

ภยสขภาพ เปนเอกสารทจดทำาขนเพอเปนกรอบแนวทางการปฏบตงานสำาหรบหนวยงานท

เกยวของกบการวจยและพฒนา ดานการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศไทย

ทสนบสนนและสอดรบกบวาระทประเทศมการปฏรประบบวจยของประเทศใหเกดความชดเจน

และบรณาการองคาพยพในการขบเคลอนประเทศไทยสการเปนประเทศพฒนาแลวภายใน

20ปขางหนา

กรมควบคมโรค โดยสถาบนวจย จดการความร และมาตรฐานการควบคมโรค

(หรอ สวคร.) จงไดใชโอกาสนจดทำาเอกสารแผนฯ ฉบบน ใหมเนอหาททนสมย เปนปจจบน

รองรบการเปลยนแปลงทจะเกดขนในอนาคตทงระยะสนระยะกลางและระยะยาวโดยองจาก

ขอมลเชงประจกษทไดจากการทบทวนวเคราะหขอเสนอแนะจากผทรงคณวฒและขอคดเหน

ขอสงเกตจากผมสวนไดสวนเสยจากทกภาคสวนทเกยวของกบการวจยและพฒนา ดานการ

ปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ โดยมงสภาพอนพงประสงคให“ประเทศไทยสามารถใช

ประโยชนจากงานวจยและพฒนา ดานการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ ทมคณภาพ

สอดคลองกบทศทางและยทธศาสตรการพฒนาประเทศ” ซงครอบคลมสาระสำาคญ4สวนหลก

ดงน

สวนทหนงเปนการนำาเสนอความเปนมาหลกการและเหตผลและวตถประสงคในการ

ดำาเนนการ

สวนทสองเปนการศกษาขอมลพนฐานทเกยวของกบการวจยและพฒนาดานการ

ปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ ไดแก การวเคราะหและสงเคราะหความสอดคลองกบ

ทศทางและยทธศาสตรทเกยวของรวมทงทบทวนปญหาจดแขงขอจำากดและอปสรรคสำาคญท

ทำาใหการวจยและพฒนาทผานมามการพฒนาไมดเทาทควร

สวนทสามเปนขอเสนอแผนฯทมสาระของยทธศาสตรเปาประสงคกลยทธและ

ตวชวด ใหสอดคลองกบสภาวการณปจจบนและแนวโนมอนาคต เพอใหความมนใจในการ

ขบเคลอนการวจยและพฒนาดานการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ ใหสามารถสนบสนน

การพฒนาประเทศทไดกำาหนดไว

สวนสดทาย เปนบทสรปของยทธศาสตรการวจยและพฒนา ดานการปองกน

ควบคมโรคและภยสขภาพทเนนการผลกดนใหเกดผลลพธเปนรปธรรม โดยกำาหนดประเดน

ทควรเรงรดใหมการดำาเนนการ ในระยะแรก ระยะกลาง และระยะยาว พรอมดวยขอเสนอ

แผนงานสำาคญเพอขบเคลอนแผนฯ

ทงน หวงเปนอยางยงวา เอกสารฉบบน จะเปนประโยชนในการเปนเครองมอ

ชนหนงทชวยขบเคลอนงานวจยและพฒนาดานการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพเกดการ

บรณาการมประสทธภาพเกดประสทธผลนำาไปสการสรางสรรคนวตกรรมเพอสนบสนนการ

พฒนาประเทศในภาพรวมตอไป

คณะผจดทำา

กนยายน2559

คำานำา

สารบญ

บทท 1 บทนำา 1 ทมาของการจดทำาแผนยทธศาสตรการวจยและพฒนาดานปองกนควบคมโรค

และภยสขภาพของประเทศไทยพ.ศ.2560-2564 2

บทท 2 การศกษาทบทวนวเคราะหขอมลพนฐาน 5

1. สาระสำาคญทมงเนนของแผนยทธศาสตรทเกยวของในระดบตางๆ 6 1.1 ยทธศาสตรชาตระยะ20ป(พ.ศ.2560-2578) 7

1.2 (ราง)แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท12 8

1.3 แผนยทธศาสตรชาตระยะ20ปดานสาธารณสข

(ตลาคม2559ถงพ.ศ.2579) 11

1.4 ทศทางของแผนพฒนางานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพแหงชาต5ป

ภายใตแผนพฒนาสขภาพแหงชาตในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาตฉบบท12พ.ศ.2560-2564 12

1.5 ยทธศาสตรการวจยแหงชาต20ปและแผนการปฏรประบบวจย

แบบบรณาการของประเทศ 14

1.6 (ราง)นโยบายและยทธศาสตรการวจยของชาตฉบบท9

(พ.ศ.2560-2564) 15

1.7 ยทธศาสตรสถาบนวจยระบบสาธารณสข(สวรส.) 20

1.8 ยทธศาสตรสำานกงานกองทนสนบสนนการวจย(สกว.) 21

1.9 สถานภาพระบบวจยของไทย 21

2. การทบทวนสถานการณและปจจยทเกยวของ 24 2.1 สถานการณและปจจยภายนอก 24

2.2 สถานการณปจจบนของระบบปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ

ของประเทศไทย 40

3. สรปจดแขง จดออน โอกาสและความทาทาย 45

4. ความตองการดานการวจยและพฒนาฯ 50

สารบญ

บทท 3 แผนยทธศาสตรการวจยและพฒนา ดานปองกนควบคมโรค และภยสขภาพของประเทศไทย พ.ศ. 2560 - 2564 53

1. วสยทศน 54

2. ยทธศาสตร 54

3. เปาประสงค ตวชวดและกลยทธ 55 ยทธศาสตรท1 การจดการระบบวจยและพฒนาใหเปนเอกภาพและตอบสนอง

ยทธศาสตรการพฒนาประเทศ 55

ยทธศาสตรท2 การพฒนาสภาพแวดลอมทเออตอการวจยและพฒนา 56

ยทธศาสตรท3 การพฒนาศกยภาพองคกรและความเขมแขงเครอขาย

ทางการวจย 58

ยทธศาสตรท4 การพฒนางานวจยทสามารถนำาไปใชประโยชนเชงนโยบาย

เชงสาธารณะและเชงพาณชย 59

บทท 4 การขบเคลอนแผนยทธศาสตรการวจยและพฒนา

ดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศไทย

พ.ศ. 2560 - 2564 63

1. การแปลงแผนสการปฏบต และการขบเคลอนแผนฯ 64

2. การตดตามและประเมนผล 66

ภาคผนวก 71

1. คำาสงแตงตงคณะกรรมการกำากบทศทางงานวจยการควบคมโรค

และภยสขภาพของสถาบนวจย จดการความร และมาตรฐาน

การควบคมโรค 72

สารบญ (ตอ)

บทท 1

บทนำา

2 แผนยทธศาสตรการวจยและพฒนา ดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศไทย พ.ศ. 2560 - 2564

ทมาของการจดทำาแผนยทธศาสตรการวจยและพฒนา ดานปองกนควบคมโรค

และภยสขภาพของประเทศไทย พ.ศ. 2560 - 2564

จากการรวมตวของหนวยงานสนบสนนทนวจยและหนวยกำาหนดนโยบายดานการวจยของ

ประเทศภายใตชอ“เครอขายองคกรบรหารงานวจยแหงชาต(คอบช.)”ในปพ.ศ.2553ประกอบดวย

7 หนวยงาน ไดแก สำานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) สำานกงานคณะกรรมการนโยบาย

วทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน.) สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย

แหงชาต (สวทช.) สำานกงานกองทนสนบสนนงานวจย (สกว.) สำานกงานพฒนาวจยการเกษตร (องคกร

มหาชน)(สวก.)สำานกงานคณะกรรมการอดมศกษา(สกอ.)และมสถาบนวจยระบบสาธารณสข(สวรส.)

รบผดชอบภารกจในดานการวจยเกยวกบระบบสขภาพของประเทศ โดยทำางานรวมกบหนวยงานภายใต

กำากบของกระทรวงสาธารณสขและเครอขายดานสขภาพ ซงในสวนของการปองกนควบคมโรคและ

ภยสขภาพ มกรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข เปนหนวยงานหลก (National Authority) ในการ

พฒนาวชาการเพอการควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศโดยการศกษาวจยและพฒนารวมทงการ

ถายทอดองคความรและเทคโนโลยเพอการเฝาระวงปองกนควบคมวนจฉยและรกษาโรคและภยทคกคาม

สขภาพของประชาชน

การดำาเนนการจดทำาแผนวจยและพฒนาของหนวยงานตางๆทผานมาสวนใหญเปนการจด

ทำาแผนฯภายใตขอบเขตบทบาทและภารกจของหนวยงานตนเอง ยงไมมกรอบยทธศาสตรและแผนการ

ดำาเนนงานรวมกนในภาพรวมโดยเฉพาะแผนงานการวจยและพฒนา(R&D)ดานการปองกนควบคมโรค

และภยสขภาพซงขาดการกำาหนดทศทางและภาพรวมในระดบประเทศทชดเจน

กรมควบคมโรคจงมอบหมายสถาบนวจยจดการความรและมาตรฐานการควบคมโรค(สวคร.)

ซงเปนหนวยงานในสงกดกรมควบคมโรค มหนาทในการขบเคลอนและจดการงานวจยและวชาการดาน

ปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ สการกำาหนดนโยบายและการนำาไปใชประโยชน ใหเปนผดำาเนนการ

จดทำา “แผนยทธศาสตรการวจยและพฒนา ดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศไทย

พ.ศ.2560 -2564”อยางมสวนรวม เพอเปนกรอบแนวทางปฏบตงานสำาหรบหนวยงานทเกยวของกบ

การวจยและพฒนาดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศไทยตอไป

ขนตอนหลกในการจดทำาแผนยทธศาสตรการวจยและพฒนา ดานปองกนควบคมโรคและ

ภยสขภาพของประเทศไทยพ.ศ.2560-2564แบงออกเปน3ขนตอนประกอบดวย

แผนยทธศาสตรการวจยและพฒนา ดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศไทย พ.ศ. 2560 - 2564 3

ขนตอนท 1) ศกษาทบทวน ขอมลพนฐานความตองการเกยวกบการวจยและพฒนา

ดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศ โดยศกษาจากขอมลทตยภมและขอมลเชงคณภาพ

จากการสมภาษณผทรงคณวฒดานการปองกนควบคมโรคจากหนวยงานทเกยวของตางๆ สรปเปน

จดแขง-จดออน-โอกาสและความทาทายทเกยวของกบการวจยและพฒนาดานปองกนควบคมโรคและ

ภยสขภาพของประเทศ แลวจงดำาเนนการจดทำารางแผนยทธศาสตรฯ และนำาเสนอตอผ บรหาร

หนวยงานการวจยและพฒนาดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศในวนท12พฤษภาคม

2559และ20มถนายน2559เพอรบฟงความคดเหนและนำาขอเสนอมาปรบปรงรางยทธศาสตรฯ

ขนตอนท 2) จดการประชมเชงปฏบตการเพอระดมความคดเหนทมสถานการณในปจจบน

และรวมกนทบทวนรางแผนยทธศาสตรการวจยและพฒนาดานปองกนควบคมและภยสขภาพของประเทศ

พ.ศ.2560-2564จำานวน2ครงโดยครงแรกเปนกลมผมสวนไดสวนเสยในกรมควบคมโรคในวนท22

มถนายน2559และครงทสองเปนกลมผมสวนไดสวนเสยนอกกรมควบคมโรคในวนท23มถนายน2559

หลงจากนนจงรวบรวมขอมลทไดจากการประชมเชงปฏบตการ มาสรปวเคราะหและปรบปรงเปน “ราง

แผนยทธศาสตรการวจยและพฒนาดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศพ.ศ.2560-2564

(ฉบบปรบปรง)”

ขนตอนท 3) นำาเสนอรางแผนยทธศาสตรการวจยและพฒนา ดานปองกนควบคมโรคและ

ภยสขภาพของประเทศพ.ศ.2560-2564(ฉบบปรบปรง)ตอคณะผบรหารกรมควบคมโรคในวนท3

สงหาคม 2559 เพอรบฟงขอเสนอแนะและนำาไปปรบปรงเปน “แผนยทธศาสตรการวจยและพฒนา

ดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศพ.ศ.2560-2564(ฉบบสมบรณ)”ตอไป

บทท 2

การศกษาทบทวนวเคราะหขอมลพนฐาน


ในการจดทำากรอบยทธศาสตรของ “แผนยทธศาสตรการวจยและพฒนา ดานปองกน

ควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศไทย พ.ศ. 2560 - 2564” ไดใหความสำาคญตอความสอดคลอง

ของยทธศาสตรของประเทศในระดบตางๆ ทงในสวนของทศทางและนโยบาย สาระสำาคญทมงเนนของ

ยทธศาสตรแตละระดบสถานการณและปจจยทสำาคญโดยเฉพาะทสงผลตองานดานสขภาพการวจยและ

พฒนาดานการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศ

1. สาระสำาคญทมงเนนของแผนยทธศาสตรทเกยวของในระดบตางๆ

กรอบยทธศาสตรของ “แผนยทธศาสตรการวจยและพฒนา ดานปองกนควบคมโรคและ

ภยสขภาพของประเทศไทยพ.ศ.2560-2564”ไดกำาหนดจากสาระสำาคญทมงเนนของแผนยทธศาสตร

ทเกยวของในระดบตางๆทงระยะยาวและระยะสนประกอบดวย

- ยทธศาสตรชาตระยะ20ป(พ.ศ.2560-2578)

- แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท12

- ยทธศาสตรการวจยของชาต20ปและแผนปฏรประบบวจยแบบบรณาการของประเทศ

- นโยบายและยทธศาสตรการวจยของชาตฉบบท9(พ.ศ.2560-2564)

รวมถงยทธศาสตรหนวยงานทเกยวของกบดานการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ

ในระดบตางๆประกอบดวย

- แผน20ปกระทรวงสาธารณสข

- ทศทางของแผนพฒนางานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพแหงชาต 5 ป ภายใต

แผนพฒนาสขภาพแหงชาตในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท12

- ยทธศาสตรสถาบนวจยระบบสาธารณสข(สวรส.)

- ยทธศาสตรสำานกงานกองทนสนบสนนการวจย(สกว.)

เพอใหแผนยทธศาสตรการวจยและพฒนา ดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของ

ประเทศไทย พ.ศ. 2560 - 2564 สอดคลองกบยทธศาสตรระดบอนๆ สามารถนำามาเปนแนวทางการ

เชอมโยงการทำางานระหวางหนวยงานตางๆทเกยวของไดอยางมประสทธภาพ


1.1 ยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560 - 2578)1

กรอบยทธศาสตรชาตระยะ20ป(พ.ศ.2560-2578)ไดกำาหนดวสยทศนวา“ประเทศม

ความมนคง มงคง ยงยน เปนประเทศพฒนาแลว ดวยการพฒนาตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง”

หรอเปนคตพจนประจำาชาตวา “มนคง มงคง ยงยน” และกำาหนดเปาหมายอนาคตของประเทศไทย

ในป2579คอ

1) เศรษฐกจและสงคมไทยมการพฒนาอยางมนคงและยงยน

2) เศรษฐกจขยายตวดวยการคาสงคาปลกและเศรษฐกจดจตลทเขมขนขน

3)คนไทยมศกยภาพและสามารถปรบตวรองรบบรบทการพฒนาในอนาคต

4)สงคมไทยมความเปนธรรมมความเหลอมลำานอย

5) เศรษฐกจและสงคมพฒนาอยางเปนมตรกบสงแวดลอม

6)ระบบการบรหารภาครฐมประสทธภาพทนสมย รบผดชอบ โปรงใส ตรวจสอบไดและ

ประชาชนมสวนรวม

โดยยทธศาสตรทเกยวของและมงเนนดานการวจยและพฒนาและดานสขภาพไดแก

ยทธศาสตรท 2 ดานการสรางความสามารถในการแขงขนเพอใหประเทศไทยสามารถ

พฒนาไปสการเปนประเทศพฒนาแลว ซงจำาเปนตองยกระดบผลตภาพการผลตและการใชนวตกรรม

ในการเพมความสามารถในการแขงขนและการพฒนาอยางยงยน ทงในสาขาอตสาหกรรม เกษตรและ

บรการ การสรางความมนคงและปลอดภยดานอาหาร การเพมขดความสามารถทางการคาและการเปน

ผประกอบการรวมทงการพฒนาฐานเศรษฐกจแหงอนาคตทงนภายใตกรอบการปฏรปและพฒนาปจจย

เชงยทธศาสตรทกดาน อนไดแก โครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกส วทยาศาสตร เทคโนโลยและ

นวตกรรม การพฒนาทนมนษย และการบรหารจดการทงในภาครฐและภาคธรกจเอกชน โดยเฉพาะ

การพฒนาภาคการผลตและบรการ บนฐานของการพฒนานวตกรรมและมความเปนมตรตอสงแวดลอม

โดยมการใชดจทลและการคาทเขมขนเพอสรางมลคาเพมและขยายกจกรรมการผลตและบรการ และ

การเชอมโยงกบภมภาคและเศรษฐกจโลก สรางความเปนหนสวนการพฒนากบนานาประเทศ สงเสรม

ความรวมมอกบนานาชาตในการสรางความมนคงดานตางๆเพมบทบาทของไทยในองคกรระหวางประเทศ

รวมถงสรางองคความรดานการตางประเทศ

1 คณะอนกรรมการจดทำายทธศาสตรและกรอบการปฏรป,(กมภาพนธ2559),

รางกรอบยทธศาสตรชาตระยะ20ป(พ.ศ.2560-2579)


ยทธศาสตรท 3 การพฒนาและเสรมสรางศกยภาพคน เพอพฒนาคนและสงคมไทย

ใหเปนรากฐานทแขงแกรงของประเทศ มความพรอมทางกาย ใจ สตปญญา มความเปนสากล มทกษะ

การคดวเคราะหอยางมเหตผลมระเบยบวนยเคารพกฎหมายมคณธรรมจรยธรรมรคณคาความเปนไทย

มครอบครวทมนคง โดยเฉพาะการพฒนาศกยภาพคนตลอดชวงชวตใหสนบสนนการเจรญเตบโตของ

ประเทศ การยกระดบคณภาพการศกษาและการเรยนรใหมคณภาพ เทาเทยมและทวถง และการสราง

เสรมใหคนมสขภาวะทด

ยทธศาสตรท 4 ดานการสรางโอกาสความเสมอภาคและเทาเทยมกนทางสงคม เพอ

เรงกระจายโอกาสการพฒนาและสรางความมนคงใหทวถง ลดความเหลอมลำาไปสสงคมทเสมอภาคและ

เปนธรรมกรอบแนวทางทตองใหความสำาคญโดยเฉพาะการพฒนาระบบบรการและระบบบรหารจดการ

สขภาพการสรางสภาพแวดลอมและนวตกรรมทเออตอการดำารงชวตในสงคมสงวย

1.2 (ราง) แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 122

สำานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ซงมภารกจในการวางแผน

พฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ การขบเคลอนสการปฏบตและการตดตามประเมนผลแผน

พฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตไดนำาเสนอ(ราง)แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท12

(พ.ศ. 2560 - 2564) ตอคณะรฐมนตรเพอพจารณาใหความเหนชอบ โดยในเอกสาร (ราง) แผนพฒนา

เศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท12(พ.ศ.2560-2564)ไดกำาหนดทศทางและกรอบของแผนพฒนาฯ

ฉบบท12จำานวน10ยทธศาสตรประกอบดวย

ยทธศาสตรท1 การเสรมสรางและพฒนาศกยภาพทนมนษย

ยทธศาสตรท2 การสรางความเปนธรรมลดความเหลอมลำาในสงคม

ยทธศาสตรท3 การสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจและแขงขนไดอยางยงยน

ยทธศาสตรท4 การเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอมเพอการพฒนาอยางยงยน

ยทธศาสตรท5 ความมนคง

ยทธศาสตรท6 การเพมประสทธภาพการบรหารจดการในภาครฐและธรรมาภบาล

ในสงคมไทย

ยทธศาสตรท7 การพฒนาโครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกส

2 สำานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต,(เมษายน2559),

(ราง)แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท12,


ยทธศาสตรท8 วทยาศาสตรเทคโนโลยวจยและนวตกรรม

ยทธศาสตรท9 การพฒนาภาคเมองและพนทเศรษฐกจ

ยทธศาสตรท10การตางประเทศประเทศเพอนบานและภมภาค

โดยยทธศาสตรทเกยวของและมงเนนดานการวจยและพฒนาและดานสขภาพไดแก

ยทธศาสตรท 1 การเสรมสรางและพฒนาศกยภาพทนมนษย

โดยมงเนนการพฒนาศกยภาพคนทกกลมวยใหมทกษะและความรความสามารถการลด

ปจจยเสยงทางสขภาพและสงเสรมใหคนมพฤตกรรมสขภาพทดสรางกลไกในการจดทำานโยบายสาธารณะ

ทตองคำานงถงผลกระทบตอสขภาพตามแนวคดทกนโยบายหวงใยสขภาพการสรางสภาพแวดลอมและ

นวตกรรมทเหมาะสมกบสงคมสงวย

ยทธศาสตรท 2 การสรางความเปนธรรมลดความเหลอมลำาในสงคม

โดยมงเนนการกระจายการใหบรการภาครฐทงดานการศกษาสาธารณสขโครงสรางพนฐาน

และการจดสวสดการในภมภาคใหมความครอบคลมและทวถงทงในเชงปรมาณและคณภาพ รวมทง

การจดสรรทรพยากรใหมการกระจายตวอยางเปนธรรม ตลอดจนการสรางปจจยแวดลอมทางธรกจ

รวมทงกฎหมายกฎระเบยบใหเกดการแขงขนทเปนธรรม

ยทธศาสตรท 8 วทยาศาสตร เทคโนโลย วจยและนวตกรรม โดยมงเนน

1)การเรงสงเสรมใหเกดสงคมนวตกรรมและผลกดนงานวจยสการใชประโยชนโดยเฉพาะ

อยางยงการเสรมสรางนวตกรรมภาคธรกจ โดยสงเสรมใหผประกอบการมบทบาทหลกดานนวตกรรม

เทคโนโลยการพฒนานวตกรรมภาครฐ โดยเรงสรางความพรอมในการใชเทคโนโลยสารสนเทศอยาง

เตมศกยภาพ สงเสรมการพฒนาแพลตฟอรมบรการพนฐาน (Government Service Platform) และ

การพฒนาแอปพลเคชนภาครฐทสามารถใชงานรวมกนระหวางหนวยงานตางๆ ปรบโครงสรางองคกร

และกลไกการทำางานใหเกดความคลองตว การพฒนานวตกรรมภาคสงคมโดยรณรงคปลกฝงวฒนธรรม

การวจยและคานยมการเคารพสทธในทรพยสนทางปญญา สรางบรรยากาศและสภาวะทเอออำานวยตอ

การเรยนรและพฒนาความคดสรางสรรคลงสพนทและชมชนการผลกดนงานวจยสนวตกรรมเพอใหเกด

ประโยชนคมคา โดยมงเนนการจดสรรงบประมาณทมมวลวกฤตและตอเนองสำาหรบขนตอนการแปลงงาน

วจยสเชงพาณชยเรงรดใหเกดการถายทอดเทคโนโลยสภาคการผลตและชมชน


2)การพฒนาสภาวะแวดลอมของการพฒนาวทยาศาสตรเทคโนโลยวจยและนวตกรรม

โดยเฉพาะอยางยงดานการลงทนการวจยและพฒนา โดยจดสรรงบประมาณการลงทนวจยและพฒนา

ทเพยงพอและตอเนองสำาหรบการวจยเชงลกสนวตกรรม/การพฒนาตอยอด มงเนนการทำาวจยในขน

ประยกตและทดลองเพมขนสนบสนนการจดทำาTechnologyRoadMapสงเสรมการวจยและพฒนา

ดานบคลากรวจย โดยเรงการผลตบคลากรสายวทยาศาสตรและเทคโนโลยใหพอเพยงและสอดคลอง

กบความตองการของอตสาหกรรมเปาหมายและทศทางการพฒนาในอนาคต เรงสรางนกวจยมออาชพ

พฒนาศกยภาพนกวจยใหมทงความรและความเขาใจในเทคโนโลยเขาใจตลาด และรปแบบการทำาธรกจ

และการบรหารจดการทรพยสนทางปญญาพฒนาเสนทางความกาวหนาในสายอาชพของบคลากรวจย

ทงในหนวยงานภาครฐและเอกชน ดงดดบคลากรผเชยวชาญนกวจยและนกวทยาศาสตรในตางประเทศ

ใหมาทำางานในประเทศไทยดานโครงสรางพนฐานทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยปรบปรงและ

พฒนาระบบรองรบเทคโนโลยสำาคญๆใหเกดประสทธภาพสนบสนนใหตางชาตเขามาลงทนจดตงศนยวจย

พฒนาในประเทศ สนบสนนใหเกดการรวมทำางานและแบงปนทรพยากร ดานการบรหารจดการ โดย

สงเสรมการปรบโครงสรางและบทบาทของหนวยงานทเกยวของกบการพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย

วจยและนวตกรรม ปรบระบบการบรหารจดการงบประมาณ จดใหมระบบประเมนความสามารถดาน

นวตกรรมของสถาบนวจย

ยทธศาสตรท 10 การตางประเทศ ประเทศเพอนบาน และภมภาค

โดยมงเนน การสงเสรมความรวมมอกบภมภาคและนานาชาตในการสรางความมนคง

ในทกดานทเกยวกบเรองความอยดมสขของประชาชน ทงความมนคงดานพลงงาน ดานอาหาร ดาน

สงแวดลอมและการบรหารจดการภยพบตในรปแบบตางๆ รวมทงการปองกนภยในทกรปแบบ อาท

ภยจากการกอการรายปญหาโรคระบาดและสถานการณฉกเฉนทางสาธารณสข


1.3 แผนยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป ดานสาธารณสข (ตลาคม 2559 ถง พ.ศ. 2579)3

กระทรวงสาธารณสขไดจดทำาแผนยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป ดานสาธารณสข เพอ

รองรบสถานการณในอนาคตของประเทศทมความเปนสงคมเมองสงคมผสงอายสถานการณการระบาด

ของโรค การเชอมตอการคาการลงทนและการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศมากขน โดยมเปาหมาย

ในระยะ 20 ป คอ 1) ใหประชาชนสขภาพด คอ อายคาเฉลยของคนไทยเพมขน สะทอนไดจาก

ประชาชนมอายคาดเฉลยเมอแรกเกดไมนอยกวา 80 ป และอายคาดเฉลยของการมสขภาพดเมอ

แรกเกดไมนอยกวา75ปรวมทงลดการตายกอนวยอนควรดวยโรคไมตดตอ (NCDs)ดวยโรคทสามารถ

ปองกนไดดวยวคซน และจากสาเหตภายนอก (External Causes) เชน การบาดเจบทางจราจร

2) เจาหนาทมความสข คอ มบคลากรเพยงพอ กระจายอยางทวถง คาตอบแทนเหมาะสม มความสข

มความภมใจในการทำางาน สะทอนไดจากการลาออกของบคลากรทางการแพทยลดลง การกระจาย

บคลากรดานสขภาพไมแตกตางกนและ3)ระบบสขภาพยงยนคอมประสทธภาพ(Efficiency)มความ

ยงยน(Sustainability)และมความเปนธรรม(Fairness)สะทอนไดจากรายจายสขภาพทงหมดตองไมเกน

รอยละ 5 ของผลตภณฑมวลรวมของประเทศ (GDP) และรายจายรฐบาลดานสขภาพไมเกนรอยละ 20

ของรายจายทงหมด

ซงไดกำาหนดยทธศาสตรพฒนาความเปนเลศใน4ดานไดแก

1. การสงเสรมสขภาพและการปองกนโรค (Promotion & Prevention Excellence)

มเปาหมายเพอใหประชาชนทกคนมสขภาพด มศกยภาพในการสรางเสรมสขภาพ ปองกน ควบคมโรค

และสามารถจดการภยคกคามสขภาพดวยตนเองและมสมรรถนะความสามารถในการแขงขนดานตางๆใน

ระดบสากลประกอบดวยแผนงาน1)พฒนาคณภาพชวตคนไทยทกกลมวย2)การปองกนควบคมโรคและ

ภยสขภาพ 3) ความปลอดภยดานอาหารและลดปจจยเสยงตอโรคไมตดตอเรอรง และ 4) การบรหาร

จดการสงแวดลอม

2. ระบบบรการ (Service Excellence) มเปาหมายเพอใหประชาชนเขาถงบรการ

สขภาพทกระดบตงแตปฐมภมทตยภมตตยภมเชยวชาญระดบสงรวมทงภาวะฉกเฉนไดอยางเทาเทยมกน

ดวยเทคโนโลยสขภาพ(HTA)ทมคณภาพและไดมาตรฐานระดบสากลประกอบดวยแผนงาน1)การพฒนา

ระบบการแพทยปฐมภม 2) การพฒนาระบบบรการสขภาพ 3) ศนยความเปนเลศทางการแพทย และ

4)ศนยกลางสขภาพนานาชาต

3สำานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข,(เมษายน2559),

แผนยทธศาสตรชาตระยะ20ปดานสาธารณสข(ตลาคม2559ถงพ.ศ.2579)


3. การพฒนาคน (People Excellence)มเปาหมายเพอบคลากรมจำานวนเพยงพอและ

การกระจายทเหมาะสมโดยมคาตอบแทนขวญและกำาลงใจและสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ

ประกอบดวยแผนงาน1)การผลตและพฒนากำาลงคน2)การพฒนาประสทธภาพระบบบรหารจดการกำาลง

คนดานสขภาพ3)การวางแผนความตองการอตรากำาลงและ4)การพฒนาเครอขายภาคประชาชนและ

ภาคประชาสงคมดานสขภาพ

4. ระบบบรหารจดการ (Governance Excellence) มเปาหมายเพอใหการบรหาร

จดการอภบาลระบบสขภาพมประสทธภาพภายใตหลกธรรมาภบาลประกอบดวยแผนงาน1)ระบบขอมล

สารสนเทศดานสขภาพ2)ระบบหลกประกนสขภาพ3)ความมนคงดานยาและเวชภณฑและการคมครอง

ผบรโภคและ4)ระบบธรรมาภบาล

1.4 ทศทางของแผนพฒนางานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพแหงชาต 5 ป ภายใต แผนพฒนาสขภาพแหงชาต ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 พ.ศ. 2560 - 25644

แผนพฒนางานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพแหงชาต5ปภายใตแผนพฒนาสขภาพ

แหงชาตในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท12พ.ศ.2560-2564ใชเปนกรอบใน

การพฒนางานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพใหกบองคกรหนวยงานทเกยวของรวมทงกำาหนดภารกจ

โครงสรางและระบบการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพทสำาคญ และการขบเคลอนงานฯใหบรรล

เปาหมาย ซงไดกำาหนดวสยทศนไววา“ประชาชนทกคนไดรบปกปองจากโรคและภยสขภาพ โดยการ

มสวนรวมจากทกภาคสวน ดวยระบบปองกนควบคมโรคทเปนเอกภาพ” ประกอบดวย 6 ประเดน

ยทธศาสตรไดแก

1) การพฒนาภารกจและโครงสรางการบรหารจดการระบบปองกนควบคมโรคและ

ภยสขภาพของประเทศ ซงไดใหความสำาคญกบการพฒนาระบบควบคมโรคและภยสขภาพโดยเนนท

การปรบปรงบทบาทภารกจของหนวยงานหลกและหนวยงานทเกยวของกบระบบปองกนควบคมโรคและ

ภยสขภาพใหสอดคลองกบบรบทสภาพปญหาสขภาพแนวทางการปฏรปประเทศและการปฏรประบบ

สขภาพใหเปนระบบปองกนควบคมโรคและภยสขภาพทมความเขมแขงมคณภาพและมขดความสามารถ

ในการดำาเนนงานสง

4 ทศทางของแผนพฒนางานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพแหงชาต 5 ป ภายใต แผนพฒนาสขภาพแหงชาต ในชวงแผน

พฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท12พ.ศ.2560-2564


2) การพฒนาระบบขอมลบรณาการเพอการเฝาระวง ปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ

ซงใหความสำาคญกบการพฒนาระบบขอมลเพอการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพมการบรณาการกน

ไมซำาซอนและสามารถนำาขอมลไปใชประโยชนอยางเปนรปธรรมอยางมประสทธภาพในทกระดบเกดการ

จดการการเฝาระวงโรคและภยสขภาพทางระบาดวทยาและขอมลสนบสนนอนๆทครอบคลม5กลมโรค

ประกอบดวย กลมโรคตดตอ กลมโรคเอดส วณโรคและโรคตดตอทางเพศสมพนธ กลมโรคไมตดตอ

กลมการบาดเจบและกลมโรคจากการประกอบอาชพและสงแวดลอมและขอมลในสวน5มตประกอบดวย

มตท 1 ปจจยตนเหต (Determinant) มตท 2 พฤตกรรมเสยง (Risk behavior) มตท 3 มาตรการ

ควบคมโรค(Programresponse)มตท4การเกดโรค(Morbidity/Mortality)และมตท5เหตการณ

ผดปกต(Event-based)

3) การพฒนามาตรการทมประสทธภาพในการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ ซง

มงเนนใหมมาตรการการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพและครอบคลมปจจยการเกดโรคทเหมาะสม

รวมทงพฒนาใหมระบบการกำาหนดมาตรการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพบนฐานขอมลเชงประจกษ

ทมคณภาพ ทนตอเหตการณและผานการประเมนความคมคาของนโยบายและมาตรการตางๆ อาท

มาตรการดานนโยบาย ในระดบตางๆ (ระดบโลก ระดบชาต และระดบพนท) ทงทเปนนโยบายทาง

กฎหมาย ขอบงคบทางการเงนและนโยบายทางการคา มาตรการดานบรการการปองกนควบคมโรคท

สงมอบ(PreventDetectRespond)เชนระบบโครงสรางพนฐานการเฝาระวงการควบคมการกกกนโรค

วคซนยาและเทคโนโลย บคลากรดานการปองกนควบคมโรค เปนตน มาตรการดานการสอสาร

โดยเฉพาะการสอสารความเสยงและการปรบเปลยนพฤตกรรม และมาตรการดานสงคมและเครอขาย

การสงเสรมการมสวนรวมของภาคสวนตางๆ ทงภาคสาธารณะ ภาคเอกชนและสรางความเขมแขง

เครอขาย

4) การพฒนาความเขมแขงแผนงานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ โดยพฒนา

การบรหารจดการแผนงานควบคมโรคใหเกดเปนการดำาเนนงานอยางเปนระบบมากขน มโครงสราง

การบรหารจดการทชดเจนทกระดบ เพอใหแผนงานฯมความเขมแขง มคณภาพและมความเชยวชาญ

เปนเลศ ทำาใหระบบการเฝาระวงปองกนและควบคมโรคของประเทศ ทำางานไดอยางรวดเรวและม

ประสทธภาพทเชอมโยงจากสวนกลางไปสพนทและทองถนมงเนนใหเกดผลในการลดปจจยเสยงในการ

เกดโรคลดการเจบปวยและลดการเสยชวตในกลมประชากรเปาหมาย

5) การพฒนาระบบและกลไกตอบสนองตอโรคและภยสขภาพทเปนปญหาใหม

และตอบโตโรคและภยสขภาพทางสาธารณสขในภาวะฉกเฉน โดยใหความสำาคญกบการวเคราะห

สภาพปญหา การเกดโรคและภยสขภาพทเปนปญหาใหม รวมทงภาวะฉกเฉนทางสาธารณสข ทสงผล

กระทบตอสขภาพของประชาชนการพฒนาระบบและกลไกเพอรองรบและการตอบโตโรคและภยสขภาพ

ทางสาธารณสขในภาวะฉกเฉนทบรณาการเชอมโยงทกระดบทกภาคสวน


6) การพฒนากำาลงคนเพอรองรบระบบการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของ

ประเทศ ใหความสำาคญกบการพฒนาบคลากรในระบบสาธารณสขของประเทศเพอใหมศกยภาพทกษะ

และสามารถดำาเนนงานในระบบปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ ไดอยางมประสทธภาพและตอเนอง

ทนตอการเปลยนแปลงของโลก เปนบคลากรทชวยเสรมสรางความเขมแขงในการบรหารจดการแผนงาน

ปองกนควบคมโรค เพมความเชอมนใหกบประชาชนในการดำาเนนงานตามระบบเฝาระวง ปองกน

ควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศนำาไปสการมสขภาพดของประชาชน

1.5 ยทธศาสตรการวจยแหงชาต 20 ป และแผนการปฏรประบบวจยแบบบรณาการ ของประเทศ5

นายกรฐมนตร (พลเอกประยทธ จนทรโอชา) ไดมอบหมายใหรองนายกรฐมนตร

(พลอากาศเอกประจน จนตอง) รวมประชมกบหนวยงานทเกยวของเพอจดทำาขอเสนอการปฏรประบบ

วจยวทยาศาสตรเทคโนโลยและนวตกรรมของประเทศมรายละเอยดดงน

วสยทศนยทธศาสตรการวจยแหงชาต20ปและแผนการปฏรประบบวจยแบบบรณาการ

ของประเทศ กำาหนดไววา “ประเทศไทยเปนประเทศพฒนาแลวทมความมนคง มงคง ยงยน

ดวยฐานความรจากผลงานวจยวทยาศาสตรเทคโนโลยและนวตกรรมในป2559)”ประกอบดวย

ยทธศาสตร7ดานประกอบดวย

ยทธศาสตรท1ดานความมนคง

ยทธศาสตรท2ยทธศาสตรการวจยภาคการเกษตร

ยทธศาสตรท3ดานอตสาหกรรม

ยทธศาสตรท4ดานสงคม

ยทธศาสตรท5ดานการแพทยและสาธารณสข

ยทธศาสตรท6ดานพลงงาน

ยทธศาสตรท7ดานทรพยากรและสงแวดลอม

5 ยทธศาสตรการวจยแหงชาต20ปและแผนการปฏรประบบวจยแบบบรณาการของประเทศ,พฤษภาคม2559


โดยยทธศาสตรทเกยวของกบการวจยและพฒนาและดานสขภาพไดแก

ยทธศาสตรท 5 ดานการแพทยและสาธารณสข เพอใหประเทศไทยสามารถพงพา

ตนเองในฐานความรเทคโนโลยเครองมออปกรณทางการแพทยเพอการรกษาและจดการความเจบปวย

ตางๆ เสรมสรางสขภาวะ ลดอตราการเจบปวยและภาระในการรกษาพยาบาลโรคทสำาคญของคนไทย

มบรการทางการแพทยทางเลอกทหลากหลาย และมคณภาพและมาตรฐานเปนทยอมรบ มเทคโนโลย

นวตกรรมเพอการดำารงชพสำาหรบผสงอาย ผดอยโอกาสและผพการอยางทวถงมระบบสาธารณสขไทย

เชอมโยงกบฐานขอมลอนๆ ของรฐ ทมความครบถวน ถกตองในการใหบรการทางการแพทย ระบบ

ประกนสขภาพการจดการภาวะฉกเฉนไดอยางมประสทธภาพและมขดความสามารถในการรกษาผปวย

บรการแพทยทางเลอก ฐานขอมลและปจจยเอออำานวยตอการดำารงชพของผสงอาย ทำาใหประเทศไทย

กลายเปนศนยกลางการใหบรการสขภาพของภมภาค

1.6 (ราง) นโยบายและยทธศาสตรการวจยของชาต ฉบบท 9 (พ.ศ. 2560 - 2564)6

สำานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) เปนหนวยงานกลางในการประสานการ

ดำาเนนการเกยวกบการปฏรประบบวจยของประเทศ ไดวางนโยบายและยทธศาสตรการวจยของชาต

ฉบบท 9 (พ.ศ.2560 -2564)มเปาหมายทสอดคลองและมงสนองตอบตอแนวทางการพฒนาประเทศ

ตาม(ราง)ยทธศาสตรชาตระยะ20ป(พ.ศ.2560-2579)(ราง)แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 - 2564) นโยบายและแผนวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต

ฉบบท 1 (พ.ศ. 2555-2564) การปฏรประบบวจยของประเทศ และหลกการของเปาหมายการพฒนา

ทยงยน (Sustainable Development Goals - SDGs) อกทงมความตอเนอง จากนโยบายและ

ยทธศาสตรการวจยของชาตฉบบท8(พ.ศ.2555-2559)และฉบบทบทวน

โดยกำาหนดวสยทศนของนโยบายและยทธศาสตรการวจยของชาตไววา “ประเทศไทย

เปนประเทศทพฒนาบนพนฐานการวจยและนวตกรรมมผลงานวจยทมคณภาพมการนำาองคความรและ

นวตกรรมจากงานวจยไปใชใหเกดประโยชนไดจรงในดานเศรษฐกจและสงคมและ มความพรอมดาน

โครงสรางพนฐานและบคลากรดานการวจยและพฒนาทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ เพอสนบสนนการ

พฒนาประเทศใหมนคงมงคงอยางยงยน”

6 (ราง)นโยบายและยทธศาสตรการวจยของชาตฉบบท9(พ.ศ.2560-2564),พฤษภาคม2559


และไดกำาหนดยทธศาสตรการวจยในนโยบายและยทธศาสตรการวจยของชาตฉบบท9

(พ.ศ.2560-2564)ไว7ยทธศาสตรดงน

ยทธศาสตรการวจยท 1 เรงสงเสรมการวจยและพฒนาเพอใหบรรลเปาหมายและ

สนองตอบตอประเดนเรงดวนตามยทธศาสตรและแผนพฒนาประเทศ และภารกจของหนวยงาน

โดยรฐลงทนเพอการวจยและพฒนาเพมขนอยางตอเนอง มเปาประสงคการวจยเพอใหหนวยงานและ

นกวจยผลตผลงานวจยองคความรนวตกรรมและเทคโนโลยจากงานวจยทมทงคณภาพปรมาณและ

มงเปาสนองตอบตอเปาหมายและประเดนเรงดวนของการพฒนาประเทศและภารกจของหนวยงานโดย

รฐลงทนเพอการวจยและพฒนาเพมขนอยางตอเนองทสอดคลองกบ (ราง) ยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป

(ราง)แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท12 (พ.ศ.2560 -2564)และการปฏรปประเทศ

ประกอบดวย3กลยทธไดแก

1) เรงสงเสรมและสนบสนนใหหนวยงานและนกวจยผลตผลงานวจย องคความร

นวตกรรม และเทคโนโลยจากงานวจย ในรปแบบสหวทยาการและบรณาการความรวมมอจากหลาย

หนวยงานเพอมงเปาสนองตอบตอเปาหมายการพฒนาประเทศและภารกจของหนวยงาน

2) สงเสรมและสนบสนนการวจยตามกรอบวจยรายประเดนและวจยทาทายไทย

ทเปนประเดนการพฒนาเรงดวนของประเทศในปจจบนหรอจะเกดผลกระทบตอการเปลยนแปลงของ

ประเทศในอนาคต

3) เสรมสรางสงคมวจยในระดบทองถนและชมชนทมศกยภาพเขมแขงในการวจย

และพฒนาเพอยกระดบการพฒนาและแกไขปญหาในพนท

ยทธศาสตรการวจยท 2 สงเสรมและสนบสนนการวจยและพฒนาในภาคเอกชน

มเปาประสงคการวจยเพอใหภาคเอกชนเพมพนศกยภาพ เพมการลงทนและขยายการวจยและพฒนา

จนเกดผลงานวจย องคความร นวตกรรม และเทคโนโลยจากงานวจย ใหเปนประโยชนเชงการผลต

การพาณชยและบรการ ทสนองตอบตอความตองการของภาคเอกชนและการพฒนาประเทศ รวมถง

สามารถชวยลดตนทนการผลตเพมผลตภาพและขดความสามารถในการแขงขนประกอบดวย3กลยทธ

ไดแก

1) สงเสรม สนบสนน และสรางแรงจงใจใหภาคเอกชนเพมการลงทนและขยาย

การวจยและพฒนาภายในองคกร ในการสรางผลงานวจยองคความรนวตกรรมและเทคโนโลยจากงาน

วจยใหเกดประโยชนเชงการผลตการพาณชยและบรการ

2) ทบทวนและปรบปรงกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบและมาตรการใหสามารถ

เออตอการลงทน/รวมลงทน การดำาเนนการวจยและพฒนา และการจดสทธบตรของภาคเอกชน

3) พฒนาและสงเสรมระบบและกลไกความรวมมอและรวมลงทนระหวางภาคเอกชน

ภาครฐ และภาควชาการในการวจยและพฒนาและการใชประโยชน


ยทธศาสตรการวจยท 3 สงเสรมการนำากระบวนการวจย ผลงานวจย องคความร

นวตกรรม และเทคโนโลยจากงานวจยไปใชประโยชนอยางเปนรปธรรม โดยความรวมมอของภาคสวน

ตางๆมเปาประสงคการวจยเพอเพอใหภาคอตสาหกรรม/พาณชยสงคม/ชมชนวชาการและนโยบายใช

ประโยชนจากกระบวนการวจยผลงานวจยองคความรนวตกรรมและเทคโนโลยจากงานวจยอยางเปน

รปธรรมและตรงตามความตองการทสอดคลองกบแนวทางการพฒนาประเทศประกอบดวย4กลยทธ

ไดแก

1) สงเสรมการจดการความรและสรางองคความร นวตกรรมและเทคโนโลย จาก

งานวจยเพอการใชประโยชนอยางเปนรปธรรมสำาหรบภาคอตสาหกรรม/พาณชยสงคม/ชมชนวชาการ

และนโยบาย

2) สงเสรมการถายทอดกระบวนการวจย องคความร นวตกรรมและเทคโนโลยจาก

ผลงานวจยอยางทวถงสภาคอตสาหกรรม/พาณชย สงคม/ชมชน วชาการ และนโยบาย เพอการใช

ประโยชนอยางเปนรปธรรม

3) พฒนาและปรบปรงกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบและมาตรการใหเออตอ

การนำา ผลงานวจย องคความร นวตกรรม และเทคโนโลยจากงานวจยไปใชประโยชนไดจรง โดย

ภาคอตสาหกรรม/พาณชยสงคม/ชมชนวชาการและภาครฐ

4) ประชาสมพนธเชงรกและใชนวตกรรมการสอสารเพอสงเสรมการนำากระบวนการ

วจยผลงานวจยองคความรนวตกรรมและเทคโนโลยจากงานวจยไปใชประโยชนอยางเปนรปธรรม

ยทธศาสตรการวจยท 4 เรงรดพฒนาระบบวจยของประเทศใหเขมแขง เปนเอกภาพ

และยงยน รวมถงสรางระบบนเวศการวจยทเหมาะสม เพอใหประเทศมระบบวจยทเขมแขง เปน

เอกภาพ และยงยน รวมทงมระบบนเวศการวจยทเหมาะสมตามแนวทางการปฏรปประเทศและ (ราง)

ยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560-2579) โดยเฉพาะอยางยง การบรหารจดการการวจย ระบบ

งบประมาณในลกษณะบรณาการ และระบบตดตามและประเมนผลการวจย โดยมงเนนการมสวนรวม

อยางจรงจงของเครอขายวจย และหนวยงานผมสวนไดสวนเสยทกภาคสวนและทกระดบ ประกอบดวย

3กลยทธคอ

1) เรงรดพฒนาระบบวจยของประเทศ ตามแนวทางการปฏรปประเทศและ

ยทธศาสตรชาต รวมถงใหมการบรหารจดการการวจยทมเอกภาพประสทธภาพและความรบผดรบชอบ

(Accountability) ระบบงบประมาณในลกษณะบรณาการ และระบบตดตามประเมนผลการวจยเชง

สรางสรรค(ConstructiveMonitoringandEvaluationSystem)

2) พฒนาและปรบปรงระบบนเวศการวจยทเหมาะสมและเออตอการลงทน

การบรหารจดการการสงเสรมการวจยและพฒนาและการใชประโยชนจากงานวจยโดยทกภาคสวน


3) ทบทวนและพฒนาหนวยงานหลกในระบบวจยของประเทศใหปรบบทบาท

หนาท และภารกจเพอใหมความชดเจน เขมแขง ทำางานแบบบรณาการและรวมขบเคลอนการวจยและ

การใชประโยชนใหสนบสนนการพฒนาประเทศ

ยทธศาสตรการวจยท 5 พฒนาและเสรมสรางความเขมแขงของโครงสรางพนฐาน

ดานการวจยและพฒนาของประเทศ มเปาประสงคการวจยเพอใหโครงสรางพนฐานดานการวจยและ

พฒนาของประเทศมความเขมแขง มประสทธภาพ ปรมาณเพยงพอ และคณภาพไดมาตรฐานในระดบ

ชาตและนานาชาตทงในเชงกายภาพเชนหองปฏบตการทดลองเครองมอ/อปกรณวจยศนยความเปน

เลศทางดานการวจย ระบบการใหบรการเทคนคดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย เปนตน เชงกลไก เชน

ระบบแรงจงใจ มาตรฐานการวจยและทดลอง และคณะกรรมการประเมนคณภาพ เปนตน รวมทงดาน

ระบบสารสนเทศการวจยท ครอบคลม เชอมโยง และใชประโยชนไดทวประเทศ เพอสนบสนนการวจย

และพฒนาใหมประสทธภาพและประสทธผลมคณภาพตามมาตรฐานเปนทยอมรบระดบสากลและเพม

ขดความสามารถแขงขนประกอบดวย3กลยทธคอ

1) พฒนาและเสรมสรางความเขมแขงของโครงสรางพนฐานเชงกายภาพดานการ

วจยและพฒนาใหมจำานวนทเพยงพอและไดมาตรฐาน

2) พฒนาและเสรมสรางความเขมแขงของโครงสรางพนฐานเชงกลไกดานการวจย

และพฒนาทเออและสนบสนนตอการวจยในทกภาคสวน

3) พฒนาและเสรมสรางความเขมแขงของโครงสรางพนฐานดานระบบสารสนเทศ

การวจยใหครอบคลมเชอมโยงและใชประโยชนไดทวประเทศ

ยทธศาสตรการวจยท 6 เพมจำานวนและพฒนาศกยภาพของบคลากรดานการวจย

และพฒนา เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศมเปาประสงคเพอใหประเทศมบคลากร

ดานการวจยและพฒนาทมคณภาพในจำานวนเพยงพอ ในทกภาคสวนและทกระดบ รวมถงเสรมสราง

สมรรถนะและสนบสนนนกวจยรนใหม เพอการขบเคลอนงานวจยและการใชประโยชนในวงกวาง และ

เพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศอกทงพฒนาศกยภาพดานการวจยใหเยาวชนและบคลากร

ในทองถนเพอเปนทรพยากรบคคลทสามารถคดวเคราะหแกปญหาและตดสนใจโดยใชขอมลและเปนฐาน

การสรางบคลากรดานการวจยและพฒนาประกอบดวย4กลยทธคอ

1) เรงรดการสรางบคลากรดานการวจยและพฒนาทมคณภาพในทกภาคสวน และ

ทกระดบรวมถงเสรมสมรรถนะและสนบสนนนกวจยรนใหม

2) พฒนาศกยภาพบคลากรดานการวจยและพฒนา ในดานการบรหารโครงการวจย

การจดการความร การถายทอด และการใชประโยชน


3) พฒนาและสงเสรมเสนทางความกาวหนาในอาชพวจย และอตราคาตอบแทน

เพอจงใจและเกบรกษาบคลากรดานการวจยและพฒนา

4) พฒนาศกยภาพดานการวจยใหเยาวชนและบคลากรในทองถน

ยทธศาสตรการวจยท 7 พฒนาความรวมมอของเครอขายวจยในประเทศและระหวาง

ประเทศมเปาประสงคเพอใหเครอขายวจยในระดบชาตภมภาคทองถนและเครอขายวจยของภาคสวน

ตางๆเชนเครอขายภาคอตสาหกรรมเครอขายภาคประชาสงคมเปนตนมความเขมแขงในการขบเคลอน

นโยบายและยทธศาสตรการวจยของชาต การวจยและพฒนา การใชประโยชนจากงานวจย การบรหาร

จดการและการสนบสนนทนวจยรวมทงมความรวมมออยางตอเนองระหวางเครอขายในประเทศและ

ตางประเทศประกอบดวย3กลยทธคอ

1) พฒนาและเสรมสรางการบรหารจดการเครอขายวจยระดบชาต ภมภาค ทองถน

และเครอขายวจยของภาคสวนตางๆ อยางมประสทธภาพและประสทธผล

2) สงเสรมและสนบสนนความรวมมออยางตอเนองระหวางเครอขายวจยทกภาคสวน

และทกระดบในรปแบบหนสวนความรวมมอ(CollaborativePartnership)

3) พฒนาและขยายความรวมมอระหวางเครอขายวจยในประเทศและตางประเทศ

โดยใชกลไกขอตกลงความรวมมอศนยความรวมมอโครงการวจยรปแบบสหวทยาการการรวมลงทนวจย

และการแลกเปลยนเรยนรระหวางนกวจย

นอกจากนตามนโยบายและยทธศาสตรการวจยของชาต ฉบบท 9 (พ.ศ. 2560 - 2564)

ไดกำาหนดประเดนวจยทมงเนน ไว 12ประเดน ไดแก 1)ประเดนวจยดานการเกษตรและอตสาหกรรม

ฐานชวภาพ (Bio-based) 2) ประเดนวจยดานระบบโลจสตกส 3) ประเดนวจยดานเศรษฐกจดจทล

4) ประเดนวจยดานอตสาหกรรมเปาหมาย 5) ประเดนวจยดานการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาต

สงแวดลอม และพลงงาน 6) ประเดนวจยดานสงคมผสงอาย 7) ประเดนวจยดานการสงเสรมสขภาพ

การปองกนโรค การรกษา และการฟนฟสขภาพ 8) ประเดนวจยดานการทองเทยว 9) ประเดนวจย

ดานการเปนประชาคมอาเซยน 10) ประเดนวจยดานความมนคงของรฐและการเสรมสรางธรรมาภบาล

11)ประเดนวจยดานการประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงและ12)ประเดนวจยดานยาเสพตด


1.7 ยทธศาสตรสถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.)7

สถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.) ซงเปนองคกรของรฐ จดตงขนเพอใหตอบสนอง

ตอเปาหมายในการจดการความรเพอนำาไปสการพฒนาระบบสขภาพไดกำาหนดยทธศาสตรของหนวยงาน

4ยทธศาสตรประกอบดวย

ยทธศาสตรท 1 การสรางภาวะผนำาในระบบวจยทมผลกระทบตอระบบสขภาพ

1)กำาหนดทศทางการวจยดานสขภาพของประเทศอยางมสวนรวมและมลำาดบความ

สำาคญ

2)ผลกดนการดำาเนนการตามทศทางการวจยดานสขภาพ

ยทธศาสตรท 2 การสรางและจดการความรเพอพฒนาระบบสขภาพ

1)สรางและจดการความรในประเดนวจยระบบสขภาพทมลำาดบความสำาคญสง ใหม

มาตรฐานและมสวนรวม

2) เชอมโยงความรสการพฒนาระบบสขภาพใหผใชงานวจยเขาถงไดงาย

ยทธศาสตรท 3 การพฒนาขดความสามารถในการวจยระบบสขภาพ

1)พฒนาและเสรมสรางขดความสามารถในการบรหารจดการบรหารจดการงานวจย

และนกวจยของสวรส.และเครอขาย

2)พฒนาความรวมมอกบนานาชาตทงในระดบภมภาคและระดบโลก ในการวจยเชง

ระบบสขภาพ

ยทธศาสตรท 4 การพฒนากลไกการบรหารจดการวจยระบบสขภาพ โดยยดหลก

ธรรมาภบาล

1)มาตรการพฒนาการบรหารจดการงานวจยของสวรส.ใหมประสทธภาพ

2)พฒนากรอบ/หลกเกณฑการรบทนและความรวมมอจากภายนอกและเครอขาย

3)ปรบกลไกการบรหารงานภายในองคกรโดยยดหลกธรรมาภบาล

7 สถาบนวจยระบบสาธารณสข(2559),http://www.hsri.or.th/about/strategic


1.8 ยทธศาสตรสำานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.)8

สำานกงานกองทนสนบสนนการวจย(สกว.)หรอTheThailandResearchFund(TRF)

เปนองคกรของรฐ ภายใตกำากบของสำานกนายกรฐมนตร ทำาหนาทสนบสนนการสรางองคความรทงใน

ระดบทองถนและระดบประเทศ โดยใชการวจยเปนกลไกสรางฐานความรสำาหรบการแกปญหาใหแก

สงคมไดกำาหนดยทธศาสตรของหนวยงานป2557-2560ไว5ยทธศาสตรประกอบดวย

ยทธศาสตรท 1 : การสนบสนนการวจยและพฒนาในประเดนสำาคญเพอสราง

องคความรนวตกรรมทรพยสนทางปญญาและนโยบายทถกตองและเพยงพอตรงกบปญหาและสามารถ

นำาไปใชในการพฒนาชมชนสงคมและประเทศไดอยางมประสทธภาพ

ยทธศาสตรท 2 : การสรางและการเพมศกยภาพของนกวจยบคลากรวจยเครอขาย

วจยและองคกรวจยใหมขดความสามารถในระดบนานาชาต

ยทธศาสตรท 3 : การพฒนาระบบวจยใหมประสทธภาพ โดยมการทำางานเปน

เครอขายและเชอมโยงสสากล

ยทธศาสตรท 4 : การบรหารจดการเพอนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในการพฒนา

เศรษฐกจและสงคมของประเทศการพฒนาระบบการสอสารและการเชอมโยงกบสงคมและฝายนโยบาย

ยทธศาสตรท 5 : การพฒนาองคกรเพอรองรบการเปลยนแปลง

1.9 สถานภาพระบบวจยของไทย9

ผทเกยวของหลกในระบบวจยของประเทศไทยสามารถแบงออกไดเปน 6 กลม คอ

1)หนวยกำาหนดนโยบาย(PolicyMaker)2)หนวยสนบสนนวจยและประเมนผลงานวจย(Provider&

Evaluator)3)หนวยดำาเนนการวจย(Operator)4)หนวยบรหารจดการงานวจย(ResearchManager)

5)หนวยทดสอบมาตรฐาน(Testing&ValidationUnit)และ6)หนวยผใชประโยชน(User)

1) หนวยกำาหนดโยบาย (Policy Maker) ทำาหนาทกำาหนดทศทางเปาหมายยทธศาสตร

นโยบายและแผนการวจยของประเทศปจจบนหนวยงานทดำาเนนการหลกๆไดแกสำานกงานคณะกรรมการ

วจยแหงชาต (วช.) และสำานกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรมแหงชาต

(สวทน.)

8 สำานกงานกองทนสนบสนนงานวจย(สกว.),(2559),

http://www.trf.or.th/index.php?option=com_attachments&task=download&id=39349 (ราง)ยทธศาสตรการวจยแหงชาต20ปและแผนปฏรประบบวจยแบบบรณาการของประเทศ,2559


2) หนวยสนบสนนทนวจยและประเมนผลงานวจย (Funding Agency or Provider

& Evaluator) ทำาหนาทใหทนสงเสรมการวจย รวมถงการตดตามและประเมนผลงานวจย ปจจบน

หนวยงานทดำาเนนการ ไดแก สำานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) สำานกงานกองทนสนบสนน

การวจย(สกว.)สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต(สวทช.)สำานกงานพฒนาการวจย

การเกษตร(องคการมหาชน)(สวก.)สถาบนวจยระบบสาธารณสข(สวรส.)สำานกงานคณะกรรมการกจการ

กระจายเสยงกจการโทรทศนและกจการโทรคมนาคมแหงชาต(กสทช.)รวมทงมลนธกองทนรฐวสาหกจ

เปนตน

3) หนวยดำาเนนการวจย (Operator) ทำาหนาททำาวจย และพฒนาบคลากรวจยใน

สาขาตางๆ ปจจบนหนวยงานทดำาเนนการ ไดแก มหาวทยาลยทงของรฐ และเอกชน สำานกงานพฒนา

วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) สถาบนสารสนเทศทรพยากรนำาและการเกษตร (องคการ

มหาชน)(สสนก.)สถาบนวจยดาราศาสตรแหงชาต(องคการมหาชน)สถาบนวจยแสงซนโครตรอน(องคการ

มหาชน)(สช.)สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย(วว.)สำานกงานพฒนาเทคโนลย

อวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน) (สทอภ.) รวมทงสำานกงานวจยและพฒนาการทางทหาร

ของเหลาทพสถาบนวจยเทคโนโลยปองกนประเทศ (องคการมหาชน) (สปท.)และสถาบนวจยของภาค

เอกชน

4) หนวยบรหารจดการวจย (Research Manager) ทำาหนาทบรหารจดการงานวจย

ประสานงานผลกดน หามาตรการสงเสรมสนบสนนการดำาเนนงานในขนตอนตางๆ ตงแต การวจย

การเลอกรบเทคโนโลยทเหมาะสมในการเสรมงานวจยทงจากในและตางประเทศ การประสานงานให

เกดระบบวเคราะหทดสอบทสำาคญและจำาเปนการจดการทรพยสนทางปญญารปแบบธรกจทเหมาะสม

พฒนาผประกอบการ จดหาแหลงทน เพอใหผลงานวจยสามารถออกสตลาดได ปจจบนหนวยงานท

ดำาเนนการไดแกสำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต(สวทช.)

ทงนในการบรหารจดการงานวจยหนวยทสำาคญคอหนวยสนบสนนการนำาผลงานวจย

ไปใชประโยชนและถายทอดเทคโนโลย (Scale up & Technology Transfer) ทำาหนาทนำาผลงาน

วจยไปใหผใชประโยชนทงในภาคเอกชนและชมชนปจจบนหนวยงานทดำาเนนการไดแกสำานกงานงาน

พฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต(สวทช.)สำานกงานกองทนสนบสนนการวจย(สกว.)สำานกงาน

นวตกรรมแหงชาต (สนช.) สำานกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม

แหงชาต(สวทน.)สำานกงานพฒนาการวจยการเกษตร(องคการมหาชน)(สวก.)รวมทงหนวยงานในสงกด

สวนราชการอาทกรมสงเสรมการเกษตรกรมสงเสรมอตสาหกรรมสำานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลาง

และขนาดยอมเปนตน


5) หนวยทดสอบมาตรฐาน (Testing & Validation Unit) ทำาหนาทวเคราะหทดสอบ

ผลตภณฑตางๆเชนการทดสอบดานอาหารดำาเนนการโดยสถาบนอาหารสำานกงานมาตฐานสนคาเกษตร

และอาหารแหงชาต (มกอช.)การตววจวเคราะหดานอาหารยาและวสดทางการแพทยดำาเนนการโดย

กรมวทยาศาสตรการแพทย การทดสอบดานไฟฟาและอเลกทรอนกส ดำาเนนการโดย สถาบนไฟฟาและ

อเลกทรอนกสหรอศนยทดสอบผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสสวทช.เปนตน

ในสวนนจำาเปนตองมหนวยรบรองมาตรฐาน(Certification)เพอทำาหนาทออกใบรบรอง

ใหผลตภณฑทผานมาตรฐาน ปจจบนมหนวยงานทดำาเนนการ ไดแก สำานกงานมาตรฐานผลตภณฑ

อตสาหกรรม(สมอ) สำานกงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) สำานกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและ

อาหารแหงชาต(มกอช.)เปนตน

6) หนวยผใชประโยชน (User) ทำาหนาทกำาหนดความตองการและโจทยวจย รวมทำา

วจยและการรวมลงทนวจย รวมถงมพนธสญญาในการใชผลตภณฑทผลตจากผลงานวจยไทย และผาน

มาตรฐานสากลหนวยงานทเกยวของไดแกภาครฐภาคเอกชนและภาคประชาชน

เมอป 2553 ไดมการรวมตวของหนวยงานสนบสนนวจยและหนวยกำาหนดนโยบายดาน

การวจยของประเทศ เพอบรณาการความรวมมอระหวางหนวยงานในการสนบสนนงานวจย เปน

“เครอขายองคกรบรหารงานวจยแหงชาต (คอบช.)” รวมทงสน 7 หนวยงาน ไดแก 1) สำานกงาน

คณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) 2) สำานกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและ

นวตกรรมแหงชาต(สวทน.)3)สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต(สวทช.)4)สำานกงาน

กองทนสนบสนนงานวจย (สกว.) 5) สำานกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน) (สวก).

6)สถาบนวจยระบบสาธารณสข(สวรส.)และ7)สำานกงานคณะกรรมการอดมศกษา(สกอ.)


2. การทบทวนสถานการณและปจจยทเกยวของ

กรอบการทบทวนสถานการณและปจจยทเกยวของเพอจดทำา “แผนยทธศาสตรการวจย

และพฒนา ดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศไทย พ.ศ. 2560 - 2564”แบงออกเปน

2สวนโดยสวนแรกเปนขอมลสถานการณและปจจยภายนอกตามกรอบการศกษาPEST-HEAnalysis

ประกอบดวยการวเคราะหปจจย6ดาน ไดแกดานการเมองดานเศรษฐกจดานสงคมดานเทคโนโลย

ดานสขภาพและดานสงแวดลอม และสวนท 2 เปนขอมลการวเคราะหสถานการณปจจบนของระบบ

ปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศไทย10

2.1 สถานการณและปจจยภายนอก

2.1.1 สถานการณดานการเมอง

รฐบาลพล.อ.ประยทธจนทรโอชานายกรฐมนตรไดตระหนกถงความสำาคญของ

การปฏรปสขภาพทมงเนนใหประชาชนมสขภาพทดแบบองครวมประกอบกบประเทศไทยมระบบบรการ

สขภาพเปนระบบทเปดกวางประชาชนสามารถเลอกใชบรการไดทงภาครฐและเอกชนเปาหมายหลกของ

การพฒนาสาธารณสขของประเทศจงมงเนนเพอความเปนธรรมในการเขาถงบรการของประชาชนและม

หลกประกนสขภาพเพอลดความเหลอมลำาในการเขาถงระบบการรกษาพยาบาลของภาครฐรวมทงระบบ

และกลไกตางๆ ทมอยยงไมครอบคลมใหกบประชาชนผรบบรการไดอยางทวถงและเทาเทยมกนจงไดม

การกำาหนดนโยบายดานสาธารณสขไวในขอ5วา“นโยบายการยกระดบคณภาพบรการดานสาธารณสข

และสขภาพของประชาชนโดยวางรากฐานใหระบบหลกประกนสขภาพครอบคลมประชากรในทกภาคสวน

อยางมคณภาพโดยไมมความเหลอมลำาของคณภาพบรการในแตละระบบ และบรณาการขอมลระหวาง

ทกระบบหลกประกนสขภาพพฒนาระบบบรหารสขภาพ โดยเนนการปองกนโรคมากกวารอใหปวยแลว

จงมารกษาสรางกลไกจดการสขภาพในระดบเขตแทนการกระจกตวอยทสวนกลางปรบระบบการจางงาน

การกระจายบคลากรและทรพยากรสาธารณสขใหเหมาะสมกบทองถนสนบสนนความรวมมอระหวางรฐ

และเอกชนในการพฒนาระบบบรการทางการแพทยและสาธารณสขประสานการทำางานระหวางภาคสวน

ตางๆ ในสงคม เพอปองกนและแกปญหาการตงครรภในวยรน และปญหาดานการแพทยและจรยธรรม

ของการอมบญการปลกถายอวยวะและสเตมเซลลโดยจดใหมมาตรการและกฎหมายทรดกม”

10กรมควบคมโรค,2556,ขอเสนอแนะเชงนโยบายการพฒนาระบบปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศไทย


นอกจากน ในการประชมสมชชาสขภาพแหงชาต ครงท 6 เรองการปฏรประบบ

สขภาพภายใตการปฏรปประเทศไทย เมอวนท 18มถนายนพ.ศ.2557 ไดมการสรปหลกการทศทาง

และแนวทางสำาคญของการปฏรประบบสขภาพ โดยมขอเสนอในเรอง การปฏรปและการอภบาล

ระบบสขภาพ(สมชชาสขภาพแหงชาต,2557,น.2-3)โดยเนนใหมการบรณาการการทำางานของภาคสวน

ตางๆ ในระบบสขภาพแหงชาต เพอใหเกดเอกภาพในการพฒนานโยบายสาธารณะเพอสขภาพแบบม

สวนรวมการกระจายอำานาจทนและทรพยากรใหชมชนทองถนอยางเพยงพอเพอทำาหนาทอภบาลระบบ

สขภาพพฒนานโยบายสาธารณะเพอสขภาพและจดการงานดานสขภาพดวยตนเองใหมากขนอยางเปน

รปธรรม ใหชมชนทองถนจดการตนเองในดานการสรางเสรมสขภาพ การปองกนโรค และการจดการ

ภยคกคามสขภาพไดมากขนอยางเปนรปธรรม ผานการพฒนาความเขมแขงของกจกรรมสำาคญในชมชน

จดใหมการวางแผนระบบบรการสขภาพ (Health Service Plan) ของประเทศใหมความเสมอภาค

ในดานมาตรฐานทครอบคลมการบรการสขภาพทงของรฐและเอกชนทกระดบบรการ

สงสำาคญในการปฏรปดานสาธารณสข ควรมการทบทวนกฎหมาย ระเบยบท

เกยวของตางๆ ใหสอดคลองกบความเปนจรงและปฏบตไดอยางคลองตว มการบรณาการการทำางาน

เขาดวยกนเพอใหเกดเอกภาพในการพฒนานโยบายสาธารณะแบบมสวนรวมรวมทงสนบสนนการทำางาน

ซงกนและกนอยางสรางสรรคนอกจากนทกภาคสวนควรมสวนรวมคดรวมทำาและรวมรบผดชอบประเทศ

ชาตจงจะพฒนาตอไปไดอยางยงยน11

2.1.2 สถานการณดานเศรษฐกจ

ในชวง5ทศวรรษทผานมาการพฒนาเศรษฐกจไทยประสบความสำาเรจในระดบท

นาพอใจทงดานการขยายตวทางเศรษฐกจ เสถยรภาพทางเศรษฐกจและการเปลยนแปลงของโครงสราง

การผลตดงน

- เศรษฐกจไทยในชวงป 2504-2557 ขยายตวเฉลยรอยละ 6.1 สงผลใหรายได

ประชาชาตตอหวของประชาชน (GNIPerCapita) ในป2557รายไดประชาชาตตอหวของไทยเพมขน

เปน185,414บาทในขณะทผลตภณฑมวลรวมในประเทศตอหว(GNPPerCapita)อยท202,795บาท

11กลมงานบรการวชาการ 3 สำานกวชาการ สำานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. 2558. เอกสารรายงานวาระตางๆ ของ

สภาปฏรปแหงชาตประกอบงาน“สปช.รายงานประชาชน:เปลยนประเทศไทยกบสปช.”จดโดยสภาปฏรปแหงชาต(สปช.)

วนพฤหสบดท 13สงหาคม2558ณ โรงแรมเซนทาราแกรนด แอท เซนทรลเวลด. http://library2.parliament.go.th/

giventake/nrc2557-info.html


- ในดานเสถยรภาพทางเศรษฐกจ เศรษฐกจไทยกลบเขาสเสถยรภาพและอยใน

เกณฑทแขงแกรง โดยในป 2556 ประเทศไทยมสดสวนหนสาธารณะตอ GDP และหนสนตางประเทศ

ตอ GDP รอยละ 42.3 และรอยละ 33.4 ตามลำาดบ ซงตำาเปนลำาดบท 98 (จาก 183 ประเทศ) และ

ลำาดบท66(จาก218ประเทศ)ของโลก

- ในดานโครงสรางเศรษฐกจโครงสรางการผลตมการเปลยนผานจากภาคเกษตร

ไปสภาคอตสาหกรรมและบรการมากขนตามนโยบายการพฒนาของภาครฐและแรงขบเคลอนจากพลวต

ของเศรษฐกจโลก การเปลยนแปลงของภาคการผลตและบรการดงกลาวทำาใหประเทศไทยมความพรอม

สำาหรบการพฒนาตอยอดเขาสการผลตและบรการทใชเทคโนโลยทสงขนและเปนของตนเองมากขน

อยางไรกตามยงมขอจำากดในการพฒนาออกจากการเปนประเทศรายไดปานกลาง

ไดในระยะเวลาทเหมาะสม โดยการเปลยนแปลงสำาคญ คอ การขยายตวทางเศรษฐกจชะลดตวอยาง

รวดเรวและมความผนผวนมากขนการสงออกของไทยปรบตวลดลงทงในดานการสงออกสนคาการเกษตร

และอตสาหกรรม การลงทนซงเปนทงปจจยสนบสนนการขยายตวทางเศรษฐกจระยะสนและปจจย

การเพมศกยภาพการขยายตวทางเศรษฐกจในระยะยาวชะลอตวลงมาก สถานการณดานโครงสราง

พนฐานยงคงมปญหาในหลายๆ ดาน เชน การใหบรการดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารยง

ไมทวถงกระจกตวในเขตเมอง และการผลตพลงงานในประเทศไมเพยงพอกบความตองการและ

ประสทธภาพการใชพลงงานลดลง

แมวาประเทศไทยจะเปนประเทศผสงออกอาหารรายใหญของโลกแตยงตองนำาเขา

อาหารบางสวนจากตางประเทศ ทงทเปนวตถดบทใชในการผลตขนตอไป และสนคาเกษตรรวมถง

อาหารแปรรปเพอการบรโภค ประกอบกบการเปดการคาเสร ทำาใหมการนำาเขาสนคาปรมาณทมากขน

ตามไปดวย และหากอาหารนำาเขาไมมคณภาพหรอไมปลอดภยกจะสงผลกระทบตอสขภาพของผบรโภค

ในวงกวางไดหนวยงานภาครฐจงจำาเปนตองเพมความเขมแขงในระบบเฝาระวงสนคานำาเขาใหมากยงขน

โดยจากผลการตรวจสอบเฝาระวงผลตภณฑอาหารนำาเขา ณ ดานอาหารและยา ซงอาหารทมกพบ

ปญหาไดแกผกผลไมและผลตภณฑเนองจากปนเปอนสารเคมกำาจดศตรพชและใชวตถเจอปนอาหาร

ไมถกตองตามทกฎหมายกำาหนด นอกจากนยงพบปญหาการปนเปอนโลหะหนก จำาพวกปรอทและ

แคดเมยมอกดวย

สถานการณอาหารสงออกเปนประเดนสำาคญทางเศรษฐกจของประเทศซงในเวท

การคาโลกนนความปลอดภยอาหารยงคงเปนประเดนทออนไหว เนองจากประเทศตางๆ มกยกมาเปน

มาตรการกดกนและอปสรรคทางการคาทมใชภาษ (Non-TariffMeasures andNon-Tariff Barriers)

และเนองจากประเทศไทยเปนประเทศผสงออกสนคาอาหาร เมอผลตภณฑถกกกกนและสงคน จะ

สรางความเสยหายตอกรอบยทธศาสตรการจดการดานอาหารของประเทศไทยทงดานชอเสยง และสราง


ผลกระทบทางเศรษฐกจการคาระหวางประเทศดวย ซงอตสาหกรรมสงออกอาหารของไทยยงคงประสบ

กบปญหาการถกสงคนสนคากลบอยางตอเนอง อยางไรกตามในภาพรวมของสนคาอาหารสงออกของ

ประเทศไทยในปจจบน กลาวไดวาเปนทยอมรบในดานคณภาพ มาตรฐานความปลอดภย และมการ

ตรวจพบปญหาคณภาพมาตรฐานนอยลงมาก

2.1.3 สถานการณดานสงคม

- โครงสรางประชากรเปลยนแปลงเขาสการเปนสงคมสงวย แตยงคงมปญหาทง

ในเชงปรมาณและคณภาพของประชากรในทกชวงวยขณะทครวเรอนโดยเฉลยมขนาดลดลงและมรปแบบ

ทหลากหลาย คาดการณวาในป 2583 โครงสรางประชากรไทยมการเปลยนแปลงเขาสการเปนสงคม

สงวยโดยประชากรวยเดกและวยแรงงานมจำานวนลดลงกลมผสงอายมแนวโนมเพมขนจาก10.3ลาน

คน (รอยละ 16.2) ในป 2558 เปน 20.5 ลานคน (รอยละ 32.1) ในป 2583 สะทอนภาระคาใชจาย

ทางสขภาพ ขณะเดยวกนผสงอายจำานวนมากมรายไดไมพอตอการยงชพและจะสงผลใหอตราการพงพง

ของประชากรวยแรงงานตองแบกรบการดแลผสงอายเพมขนนอกจากนยงมปญหาทงพฒนาการไมสมวย

ในกลมเดกและปญหาการตงครรภในกลมวยรนทมแนวโนมสงขน

- ความเหลอมลำา เปนปญหาสำาคญในสงคมไทยทงความเหลอมลำาดานรายได

โอกาสการเขาถงบรการภาครฐคนยากจนขาดโอกาสการเขาถงบรการการศกษาและสาธารณสขทมคณภาพ

อยางเทาเทยม

- ความเปนเมองการเปลยนแปลงพนทชนบทไปสความเปนเมองแนวแนวโนมสง

ขนจำาเปนตองมการลงทนโครงสรางพนฐานการจดบรการสาธารณะเพอรองรบการเจรญเตบโตของเมอง

ทงนการเพมขนของประชากรและแรงงานในพนทอาจสงผลการเปลยนแปลงของวถชวตและวฒนธรรม

ทองถนและปญหาสขภาพทมความซบซอนมากขน

- การเปดเสรภายใตขอตกลงเขตเศรษฐกจอาเซยนป2558จะสงผลใหเกดการใช

ปจจยการผลตและแรงงานทสามารถเคลอนยายอยางเสรโดยเฉพาะแรงงานฝมอภายใตขอตกลงยอมรบรวม

เรองคณสมบตของนกวชาชพอาเซยนและมการพฒนาเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษสงผลใหเกดการสงเสรม

การลงทนในประเทศ การสงเสรมการสงออก การสงเสรมใหมการนำาเทคโนโลยใหมๆ ในการผลตสนคา

จากตางประเทศเขาดำาเนนการในประเทศไทยตลอดจนกอใหเกดการจางงานเพมขนในภมภาคตางๆของ

ประเทศไทยโดยเฉพาะพนททมการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษตองพงการนำาเขาแรงงานจากประเทศเพอน

บานในขณะเดยวกนกสงผลกระทบทางดานสงแวดลอมการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพเชนปญหา

ขยะและของเสยอตสาหกรรมมลพษทางนำาอากาศและฝนละอองตลอดจนการเกดโรคอบตซำาอบตใหม


2.1.4 สถานการณดานเทคโนโลย

สถานการณการพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรมของประเทศ

ไดรบการยกระดบดขนแตยงตำากวากลมประเทศรายไดสงจากการผนกกำาลงของหนวยงานดานวทยาศาสตร

เทคโนโลย วจย และนวตกรรม และเชอมโยงใหเกดความมนใจของภาคธรกจเอกชนซงตลอดชวงระยะ

เวลา14ปทผานมา(ป2543-2556)คาเฉลยการลงทนดานการวจยและพฒนาตอGDPยงคงอยในระดบ

รอยละ0.27ตอGDPอยางไรกตามในป2556(ขอมลลาสด)ประเทศไทยมการลงทนดานการวจยและ

พฒนาจากภาครฐประมาณรอยละ53และจากภาคเอกชนประมาณรอยละ47ขณะทประเทศทพฒนา

แลวเชนเกาหลใตญปนสหรฐอเมรกาออสเตรเลยมคาใชจายเพอการวจยและพฒนาอยรอยละ4.15,

3.47,2.81และ2.18ตอGDPในป2556ตามลำาดบ

ขณะเดยวกนบคลากรดานการวจยและพฒนาของประเทศยงมจำานวนไมเพยงพอตอ

การสงเสรมการพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรมในระดบกาวหนา โดยในป 2556

บคลากรวทยาศาสตรเทคโนโลยวจยและนวตกรรมมจำานวน11คนตอประชากร10,000คนซงเมอ

เปรยบเทยบกบประเทศทพฒนาแลวสวนใหญจะอยทระดบ20–30คนตอประชากร10,000คน

2.1.5 สถานการณโรคและภยสขภาพ

สถานการณโรคและภยสขภาพในปจจบนมการขยายขอบเขตกวางขวางออกไป

จากเดม ทมโรคตดตอเปนปญหาหลกในอดต ไปสโรคไมตดตอ โรคจากพฤตกรรมสขภาพ และโรค

การประกอบอาชพและสงแวดลอมรวมทงปญหาสขภาพจตและภยธรรมชาตทสงผลกระทบตอสขภาพ

โรคตดตอ

โรคตดตอเปนปญหาทสำาคญของประเทศมาโดยตลอด ถงแมประเทศไทย

จะมปญหาโรคตดตอทปองกนไดดวยวคซนในสดสวนทลดลง แตกลบมแนวโนมของปญหาโรคตดตอ

อบตใหมอบตซำามากขนนอกจากนปญหาเชอดอยากมการขยายตวมากขนทงในกลมเชอแบคทเรยดอยา

เชอวณโรคดอยาหลายขนานจะเหนไดวาปญหาโรคตดเชอมความซบซอนยงขน ทงในเชงการวนจฉยและ

การแกปญหา

1) โรคตดตอทปองกนไดดวยวคซน

การกวาดลางโรคโปลโอใหหมดไปจากประเทศไทยตงแตป 254112 พบวา

ความครอบคลมของการไดรบวคซนทกชนดในเดกอายครบ 1 ป มอตราสงเกนกวารอยละ 98 ในเดก

12สำานกระบาดวทยา. ระบบรายงานการเฝาระวงโรค (รายงาน 506). คนหาขอมลเมอวนท 17 สงหาคม 2558. จากเวบไซต

http://www.boe.moph.go.th/boedb/surdata/index.php


อายครบ2ปอตราสงเกนกวารอยละ96ในเดกอายครบ3ปอตราสงเกนกวารอยละ91และในเดก

อายครบ5ปอตราสงเกนกวารอยละ9013การนำารองใหบรการวคซนใหมไดแกวคซนปองกนไวรสโรตา

(ป 2554) วคซนปองกนโรคไขสมองอกเสบเจอเชอเปนออนฤทธ (ป 2556) และวคซนปองกนเอชพว

(ป2557)การรณรงคใหวคซนคอตบ-บาดทะยกแกประชากรอาย20-50ป(ป2557-2558)การรณรงค

ใหวคซนหด-หดเยอรมนแกเดกอาย2ปครงถง7ป (ป2558)เมอพจารณาจำานวนผปวยและผเสยชวต

ดวยโรคตดตอทปองกนไดดวยวคซนในระยะ3ปทผานมา (ป 2555–2557)อยางไรกตามอบตการณ

ของโรคตดตอทปองกนไดดวยวคซนสวนใหญยงคงนอยกวาอบตการณของโรคในป2557ยกเวนโรคไอกรน

ทขณะนมจำานวนผปวยรายงาน23ราย14

2) โรคอจจาระรวง

จากขอมลรง506ของสำานกระบาดวทยากรมควบคมโรคพบวาอตราปวย

และอตราตายโรคอจจาระรวงในชวง5ปทผานมามแนวโนมทลดลงโดยพบการระบาดของโรคอจจาระ

รวงสงสดในภาคเหนอรองลงมาภาคตะวนออกเฉยงเหนอภาคใตและภาคกลางโดยกลมอายทพบมาก

ทสดคอกลมเดกตงแตแรกเกดจนถง–9ปและกลมผสงอายเปนกลมทมการเสยชวตมากทสด

3) โรคตดเชอเฉยบพลนระบบหายใจในเดก

โรคกลมนครอบคลมตงแตโรคหวดคออกเสบหอกเสบหลอดลมใหญอกเสบ

หลอดลมฝอยอกเสบ และปอดบวม โรคทรนแรงและเปนปญหาคอโรคปอดบวม ซงเปนสาเหตการตาย

อนดบหนงของโรคตดเชอในเดกอายตำากวา 5 ป โดยเฉพาะเดกอายตำากวา 2 ป และมโอกาสทจะเปน

ปอดบวมสง สำาหรบในเดกเลกอายตำากวา 6 เดอน เมอปวยจะมความรนแรงและทำาใหเสยชวตได จาก

ขอมลเฝาระวงโรคของสำานกระบาดวทยาพบวาอตราตายดวยโรคปอดบวมมแนวโนมลดลงชดเจนสำาหรบ

โรคหวดพบวาเดกในเขตเมองปวยเปนโรคหวดเฉลยปละ5-8ครงตอคนตอปและเดกในเขตชนบท

ปวยเปนหวดเฉลย 3 - 5 ครงตอคนตอป15 ซงสถานททเดกอายตำากวา 5 ป มความเสยงสงตอการเกด

โรคตดเชอเฉยบพลนระบบหายใจ คอ ศนยเดกเลกและโรงเรยนอนบาล ซงมเดกรวมกนอยจำานวนมาก

ทำาใหเมอเดกปวยเชอโรคสามารถแพรกระจายตดตอสกนไดงาย

13สำานกโรคตดตอทวไป.ผลการการสำารวจความครอบคลมวคซนขนพนฐานและวคซนในนกเรยนพ.ศ.2556.นำาเสนอผลงาน

โปสเตอรการประชมวชาการวคซนแหงชาตครงท7.วนท7-9กรกฎาคม2558ณโรงแรมสวสโซเทลเลอคองคอรด14สำานกระบาดวทยา. ระบบรายงานการเฝาระวงโรค (รายงาน 506). คนหาขอมลเมอวนท 17 สงหาคม 2558. จากเวบไซต

http://www.boe.moph.go.th/boedb/surdata/index.php15สำานกโรคตดตอทวไปกรมควบคมโรคกระทรวงสาธารณสข


4) โรคเลปโตสไปโรสส

สถานการณโรคเลปโตสไปโรสสตงแต ป พ.ศ. 2554 – 2558 อตราปวย

มแนวโนมลดลง ลกษณะการเกดโรคสมพนธกบฤดกาล เรมพบผปวยเพมขนตงแตเดอนมถนายนและ

สงสดในเดอนตลาคมจำาแนกพนททมความเสยงสงไดแกภาคตะวนออกเฉยงเหนอรองลงมาคอภาคใต

ภาคเหนอและภาคกลางตามลำาดบซงสวนใหญพบการระบาดชวงฤดฝนหรอภายหลงการเกดอทกภย

5) โรคพษสนขบา

องคการอนามยโลก(WorldHealthOrganization:WHO)และองคการ

โรคระบาดสตวระหวางประเทศ(OfficeInternationaldesEpizooties:OIE)ไดกำาหนดเปาหมายให

ทกประเทศกำาจดโรคพษสนขบาใหหมดไปภายในปพ.ศ.2563สถานการณโรคพษสนขบาพบผเสยชวต

สวนใหญถกสตวทเปนโรคพษสนขบากดแลวไมไดเขารบการฉดวคซนปองกนโรคพษสนขบา

6) โรคไขเลอดออก

สถานการณโรคไขเลอดออกในปพ.ศ.2558มรายงานผปวยโรคไขเลอดออก

สะสมรวม48,358รายคดเปนอตราปวย74.25ตอประชากรแสนคนจำานวนผปวยมากกวาปพ.ศ.2557

ณชวงเวลาเดยวกนรอยละ129.36(2.30เทา)ผปวยเสยชวต37รายอตราปวยตายเทากบรอยละ0.08

จากการพยากรณโรคดวยวธอนกรมเวลา(Timeseriesanalysis)โดยใชเทคนคExponentialsmoothing

โดยใชขอมลตงแตป พ.ศ. 2549 – 2557 สามารถคาดการณไดวา หลงจากเดอนเมษายน จะพบผปวย

โรคไขเลอดออกมแนวโนมสงขนเรอยๆ และจะสงกวา 10,000 รายตอเดอนในเดอนมถนายน และเมอ

สนปจะพบผปวยทงสนประมาณ60,000–70,000รายผปวยทเสยชวตไมเกนรอยละ0.11โดยคาดวา

อตราปวยสงสดนาจะอยในกลมอาย10–14ปและ25-34ปตามลำาดบและมแนวโนมวาอตราการปวย

ในกลมวยผใหญมแนวโนมเพมสงขน

7) มาลาเรย

จากรายงานโรคทตองเฝาระวงของสำานกโรคตดตอนำาโดยแมลงในปพ.ศ.2558

พบวาสถานการณโรคมแนวโนมลดลงตามลำาดบโดยในปพ.ศ.2558ขอมลณวนท14สงหาคม2558

มผปวยโรคมาลาเรย 10,008 ราย (คนไทย 7,304 ราย ตางชาต 2,704 ราย) อตราปวย 0.15 ตอ

ประชากรพนคนจำานวนผปวยลดลงจากป2557ณชวงเวลาเดยวกนรอยละ50.72ชนดเชอสวนใหญ

ทพบไดแกชนดไวแวกซ(P.vivax)(รอยละ60.73)ชนดฟลซปารม(P.falciparum)(รอยละ32.21)

ป 2558 ประเทศไทยมอำาเภอทไมพบผปวยไขมาลาเรย (อตราการเกดโรค

ในรอบปตอประชากรพนคนAnnualParasiteIncidence:API=0)อยางนอย1ปจำานวน660อำาเภอ

อำาเภอทพบผปวยไขมาลาเรย(API<1)จำานวน199อำาเภอและอำาเภอทพบผปวยไขมาลาเรย(API>1)

จำานวน 69 อำาเภอ เปนการระบาดตามฤดกาล (Seasonal Pattern) ม 2 Peak คอ ในชวงมถนายน


และพฤศจกายนโดยแตกตางตามภมภาคพนทสวนใหญของประเทศไทยไมมการแพรเชอแลว(รอยละ70

ของอำาเภอ) หรอมกมอตราการแพรเชอระดบตำามาก พนททพบการตดเชอมาลาเรยในอตราสง จะอย

ตามแนวชายแดน โดยเฉพาะชายแดนไทย-พมา ทงนไมนอยกวารอยละ 70 เปนการตดเชอภายในพนท

จงหวดพนทชายแดนทมการตรวจพบผปวยมาลาเรยสงสด ไดแก จงหวดตาก รองลงมาไดแก

จงหวดอบลราชธานจงหวดยะลาตามลำาดบผปวยไขมาลาเรยสวนใหญเปนเพศชายกลมอายทพบผปวย

สงสดคอกลมอาย15-24ปยงพาหะทสำาคญของไขมาลาเรยในประเทศไทยไดแกยงกนปลองชนดมนมส

(An.minimus)ชนดไดรส(An.dirus)ชนดซนไดคส(An.sundaicus)และพาหะทสำาคญในปาทางภาคใต

ไดแกชนดแมคควลาตส(An.maculatus)พาหะบรเวณชายฝงทะเลไดแกชนดซนไดคสเนองจากพาหะ

นำาโรคมแหลงเพาะพนธตามปาเขาชายแดนดงนนการระบาดของโรคจงมแพรกระจายบรเวณชายแดนของ

ประเทศเปนสวนใหญสวนในเขตเมองหรอทราบภาคกลางทราบชายทะเลจะไมมการแพรเชอหรอมกนอย

มากจากการทดสอบยงพาหะพบวายงไวตอสารเคมทใชควบคมคอกลมไพรทรอยด(Pyrethroides)

ปญหาเรองเชอมาลาเรยดอยาชนดฟลซปารม(P.falciparum)ซงเปนปญหา

ทมความสำาคญโดยพบรายงานเชอดอยามากในพนทชายแดนไทย-เมยนมารไทย-กมพชาโดยปจจบนทม

ขอมลชดเจนคอไทย-เมยนมารสวนไทย-กมพชามแตขอมลเดมทยนยนการดอยาแลวแตเชอวายงคงม

ปญหาอยสำาหรบพนทดอยาและพนทใกลเคยงปญหาในการแพรกระจายเชอดอยาซงไดมการจดแบงพนท

เชอฟลซปารม (P.falciparum)ดอตอยาผสมอนพนธอารตมซนน(Artemisinin-basedCombination

Therapy:ACT)ในประเทศลมแมนำาโขงดงน

Tier1 = พนทยนยน (P.falciparum) ดอยาผสมอนพนธอารตมซนน

(สรนทรศรสะเกษตราดระนองกาญจนบรตาก)

Tier2 = พนททมการเคลอนยายของประชากรจาก Tier 1 หรอมเขต

ตดตอกบTier1

Tier3 = พนทไมมหลกฐานการดอยาและมการตดตอกบTier1นอย

8) โรคอบตซำาและโรคอบตใหม

โรคอบตใหมมแนวโนมทวความรนแรงขนทสำาคญม3โรคดงน

โรคทางเดนหายใจตะวนออกกลาง หรอโรคเมอรส : สถานการณใน

ประเทศไทยเมอวนท18มถนายน2558พบผปวยเพยง1รายซงเปนชาวตะวนออกกลางและเขารกษา

ตวทสถาบนบำาราศนราดรจนหายเปนปกตและไดเดนทางกลบประเทศแลว

โรคตดเชอไวรสอโบลา : สถานการณในประเทศไทย ดานควบคมโรคฯ

รายงานเฝาระวงโรคตดเชอไวรสอโบลาตงแตวนท8มถนายน2557-22พฤศจกายน2558มจำานวน

ยอดผเดนทางทผานการคดกรองสะสม5,822ราย


โรคมอเทาปาก : สถานการณโรคมอเทาปากของประเทศไทยในรอบ

10ปทผานมาพบวามแนวโนมผปวยเพมขนในทกปมการรายงานการระบาดของโรคมอเทาปากแบบเปน

กลมกอน(Cluster)จำานวน24เหตการณและยงคงพบในโรงเรยนอนบาลศนยพฒนาเดกเลกและชมชน

9) โรคเอดส และโรคตดตอทางเพศสมพนธ

จากการคาดประมาณจำานวนผตดเชอเอชไอวรายใหมของประเทศไทย

ตามแบบจำาลองAIDSEpidemicModel(AEM)พบวาในพ.ศ.2558จำานวนผตดเชอเอชไอวรายใหม

จำาแนกตามชองทางการรบและถายทอดเชอ สวนใหญเกดจากการมเพศสมพนธโดยไมปองกนในกลม

ชายทมเพศสมพนธกบชาย(MSM+TG+MSW)47%คสามภรรยา/คประจำา27%พนกงานบรการหญง

(FSW+client) 11% และคฉาบฉวย/ไมประจำา 4%16 ในขณะทจำานวนผตดเชอเอชไอวมแนวโนมของ

การรกษาดวยยาตานไวรสเพมสงขนแตพบวาผทเรมรบยาตานไวรสสวนใหญจะเขามารบยารกษาลาชาท

ระดบCD4ตำาและมโอกาสเสยชวตสงหลงไดรบการรกษา

รายงานการเฝาระวงการตดเชอ HIV เฉพาะพนทประเทศไทยพบวา

ในทกกลมเฝาระวงมแนวโนมของรอยละการตดเชอลดลง กลมผใชยาดวยการฉดหรอผตดยาเสพตด

ชนดฉด เปนกลมทมอตราการตดเชอสงสด รองลงมาเปนกลมพนกงานบรการชาย กลมชายทมาตรวจ

กามโรคและกลมพนกงานบรการตรงหญงตามลำาดบ

10) โรคเรอน

ปจจบน จำานวนผปวยโรคเรอนลดลงอยางมาก เขาสระยะหลงการ

กำาจดโรคเรอนแตยงมการตรวจพบผปวยโรคเรอนรายใหมทกปและสดสวนผปวยรายใหมมความพการ

ระดบ2(ความพการทมองเหนได)มากกวารอยละ10ซงแสดงใหเหนวาการคนพบผปวยรายใหมลาชา

ทำาใหมการแพรโรคเรอนอยในชมชนอยางตอเนอง

11) วณโรค

องคการอนามยโลกคาดประมาณอตราปวยวณโรครายใหมในประเทศไทย

โดยใชผลการสำารวจความชกวณโรคพบวา ในป 2556 มผปวยวณโรครายใหม 113,900 ราย (170 ตอ

ประชากรแสนคน) สงกวาการคาดประมาณในอดต (119 ตอประชากรแสนคน) ถงรอยละ 43 ปจจย

กำาหนดการเกดโรค (determinants) มหลายประการ ซงพบจากผลสำารวจ ระบบเฝาระวง (ทะเบยน

ผปวยวณโรค)และแหลงขอมลอนๆเชนสงอายแรงงานขามชาตผตองขงการตดเชอเอชไอว เบาหวาน

เปนตน

16AIDSEpidemicModelProjectionforHIV/AIDSinThailand2010-2030


จากระบบรายงานการดำาเนนงานวณโรคปงบประมาณ 2557 มผปวย

วณโรคขนทะเบยนรกษา67,626รายคดเปนอตราการตรวจพบ(Detectionrate)รอยละ59ในขณะ

ทผลสำาเรจการรกษายงตำาเพยงรอยละ81ซงตำากวาเปาหมายทจะนำาไปสการลดโรควณโรค(รอยละ90)

นอกจากนยงพบวามผปวยวณโรคในกลมประชากรขามชาตขนทะเบยนรกษาปละประมาณ2,000ราย

ซงมการเคลอนยายทอยบอยเปนปจจยเสยงทางพฤตกรรมทมผลตอการควบคมวณโรค

สำาหรบผปวยวณโรคดอยาหลายขนาน (Multi-Drug Resistant-TB :

MDR-TB) พบผปวยใหมรอยละ 2.03 และผปวยทเคยไดรบการรกษาพบรอยละ 18.88 ซงจากรายงาน

สะทอนใหเหนถงการรายงานผปวยทตำากวาความเปนจรงรวมทงผปวยทสงสยไมไดรบการสงตรวจทดสอบ

ความไวตอยาทางหองปฏบตการชนสตร

โรคไมตดตอ ปจจยเสยง และโรคทเกดจากการประกอบอาชพและสงแวดลอม

ปญหาจากโรคไมตดตอกำาลงเปนปญหาสาธารณสขทสำาคญทงในระดบประเทศ

และระดบโลก และมแนวโนมทจะสงผลกระทบมากขนในอนาคต ทงโรคกลมเรอรงทเปนสาเหตของ

ความพการและเสยชวตทมากขน ภาวะการบาดเจบ มะเรง รวมทงปจจยเสยงทเปนในเชงพฤตกรรม

สงคมทแกไขยากและใชเวลานาน ปจจยเสยงหลายตวตองใชมาตรการทางกฎหมายเขาชวย แตกยงม

ขอจำากดในการพฒนากฎหมายและการบงคบใชกฎหมายซงทำาไดยากเนองจากมผลประโยชนทางการคา

มาเกยวของ ปจจยเหลานรวมกบการเขาสสงคมผสงอายทำาใหโรคไมตดตอมการระบาดในวงกวางและม

แนวโนมทยากในการปองกนควบคม ทำาใหเกดภาระและผลกระทบตอผลตภาพของประชาชนซงสงผล

ตอเศรษฐกจและการพฒนาประเทศโดยรวม

นอกจากนการเปลยนแปลงทางดานสงคมและสงแวดลอมเปนอกปจจยอกหนง

ทกอผลกระทบทางตรงตอสขภาพเชนกนไดแกการเกดภยธรรมชาตมบอยครงมากขนโรคทเกยวของกบ

สงแวดลอมการใชสารเคมทงในภาคเกษตรและอตสาหกรรมโรคจากการประกอบอาชพ

1) โรคหวใจขาดเลอด

สถานการณโรคหวใจขาดเลอดในประเทศไทยในชวงปพ.ศ.2547-2557

ใน พ.ศ. 2547 พบอตราตาย 17.7 ตอประชากรแสนคน และ 18.7, 19.4, 20.25, 21.19, 20.68,

20.47, 22.47, 23.47, 26.61, 26.47 ตามลำาดบ และอตราปวย 185.7 ตอประชากรแสนคน 198.7,

232.7,261.3,276.8,359.3,397.2,334.8,427.53และ431.91ตามลำาดบซงมแนวโนมเพมขนเรอยๆ


2) โรคหลอดเลอดสมอง

อตราปวยดวยโรคหลอดเลอดสมองทนอนในโรงพยาบาลสงกดกระทรวง

สาธารณสข นน มอตราทเพมขนอยางตอเนองทกปและจากขอมลอตราตายดวยโรคหลอดเลอดสมอง

พบวาในภาพรวมของทงประเทศ (รวมกรงเทพมหานคร) อตราตายดวยโรคหลอดเลอดสมองนนมอตรา

ทเพมขนอยางตอเนองทกป ซงหากคดเปนอตราปวยดวยโรคหลอดเลอดสมองตอชวโมงจะพบวา ใน

ทกๆ 1 ชวโมง จะมคนตายดวยโรคหลอดเลอดสมองประมาณ3คนพบวาเพศชายมอตราตายดวยโรค

หลอดเลอดสมองสงกวาในเพศหญงประมาณ 1.4 เทา และพบวาแมอตราตายดวยโรคหลอดเลอดสมอง

ในผชายทมอายมากกวา 60ป จะมอตราตายสงทสด แตอตราตายดวยโรคหลอดเลอดสมองในกลมอาย

15-59ป17กมแนวโนมเพมขน

3) โรคปอดอดกนเรอรง

อตราการตายจากโรคปอดอดกนเรอรงในประชากรไทยคดเปนรอยละ8.98

คนตอประชากรหนงแสนคน หากจำาแนกตามเพศชายตายมากกวาหญง และยงเปนสาเหตการตายใน

อนดบท5ของการตายจากโรคไมตดตอในประชากรกลมอาย30ปขนไป โรคนยงเปนสาเหตใหตองเขา

รกษาทหองฉกเฉนและตองเขารบรกษาในโรงพยาบาลรวมถงการรบไวรกษาซำาตดตอกนซงอาจจะตอง

พงพงทรพยากรเพอการรกษาเชนการใชเครองชวยหายใจการสงตอการใชยาปฏชวนะฯลฯนอกจากน

ยงเปนโรคหนงจากหลายโรคทมสาเหตจากการสบบหรทกอภาระคาใชจายทางสาธารณสขและปญหาทาง

เศรษฐกจประเทศมากถง5,550ลานบาท

4) โรคไตเรอรง

คาดวามโรคไตเรอรงในประชากรไทยทวประเทศจำานวนประมาณ7ลานคน

ของประชากรทมอายตงแต18ปขนไป โดยครงหนงเปนผปวยโรคไตเรอรงระยะเรมตนและอกครงหนง

เปนผปวยโรคไตเรอรงระยะปานกลางถงรนแรง และทนากงวลกคอความตระหนกของผปวยวาเปนโรค

ไตเรอรงอยนนมนอยมาก กลาวคอในบรรดาผปวยโรคไตเรอรงระยะท 3 ทมอยประมาณ 3 ลานคนนน

มอยเพยง 5% เทานนทรวาตนเองเปนโรคไตเรอรง แมกระทงผปวยโรคไตเรอรงระยะท 4 กมอยเพยง

20%ทรวาตนเองเปนโรคไตเรอรงซงจดวาเปนอปสรรคในการใหการดแลชะลอการเสอมของไต

17สำานกนโยบายและแผนยทธศาสตร สำานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข. สถตสาธารณสข ป 2556. สบคนจาก http://

bps2.moph.go.th/content/%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B4%E0%B8%

95%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%

AA%E0%B8%B8%E0%B8%82-%E0%B8%9B%E0%B8%B5-2556.เขาถงเมอ18สงหาคม2558


นอกจากนนจำานวนผปวยโรคไตวายระยะสดทายทงหมดซงตองการรกษา

ดวยการฟอกเลอดดวยเครองไตเทยมหรอลางไตทางชองทองหรอปลกถายไตเพมขนจาก419.9ในป2550

เปน905.6ตอประชากร1,000,000คนในป2555

5) โรคเบาหวาน

มผเสยชวตจากโรคเบาหวานทงหมด 9,647 ราย หรอเฉลยวนละ 27 คน

คดเปนอตราตายดวยโรคเบาหวาน 14.93 ตอแสนประชากร และมผปวยดวยโรคเบาหวานเขาพกรกษา

ตวในโรงพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสข จำานวน 698,720ครง คดเปนอตราปวยดวยโรคเบาหวาน

1,081.25 ตอแสนประชากร ป 2557 มผเสยชวตจากโรคเบาหวานทงหมด 11,389 ราย หรอเฉลย

วนละ 32 คน คดเปนอตราตายดวยโรคเบาหวาน 17.53 ตอแสนประชากร18 ขอมลจากMedResNet

พบวา ในป 2557 ผปวยโรคเบาหวานทควบคมระดบนำาตาลในเลอดไดดมเพยงรอยละ 37.9 ผปวย

โรคความดนโลหตสงทควบคมความดนโลหตไดด2ครงตดกนมเพยงรอยละ42.7ซงเปนททราบกนดวา

ถาควบคมสภาวะของโรคไดไมดกจะมปญหาของภาวะแทรกซอนตามมาทงเรองของตาไตหวใจสมอง

และเทา19

6) โรคความดนโลหตสง

จากขอมลสถต สำานกนโยบายและยทธศาสตร สำานกงานปลดกระทรวง

สาธารณสขพบวาในปพ.ศ.2556มผเสยชวตจากสาเหตความดนโลหตสงเปนจำานวน5,165คนซงสง

กวาขอมลการตายป 2555 ทมจำานวน 3,684 คน สถานการณปวยและเขารบการรกษาในสถานบรการ

สาธารณสขของกระทรวงสาธารณสขดวยโรคความดนโลหตสงมแนวโนมเพมขนอยางตอเนองในทกภาค

เมอเปรยบเทยบจากป 2546และป 2556พบวา อตราผปวยในตอประชากรแสนคนดวยโรคความดน

โลหตสงเพมจาก389.8(จำานวน218,218ราย)เปน1,621.72(จำานวน1,047,979ราย)ถอวามอตรา

เพมขนกวา4เทา(4.16เทา)จากการจดลำาดบการสญเสยปสขภาวะของประชากรไทยป2552พบวา

ในสญเสยจากอมพฤกษ-อมพาตเปนลำาดบท3ในเพศชายและเปนลำาดบท2ในเพศหญง

18สำานกโรคไมตดตอขอมลโรคไมตดตอเรอรง.[ออนไลน]เขาถงไดจาก:http://www.thaincd.com/

information-statistic/non-communicable-disease-data.php.วนทคนขอมล1ตลาคม2557.19สำานกงานหลกประกนสขภาพและMedResNet. ผลการดำาเนนการประเมนผลการดแลผปวยโรคเบาหวานชนดท 2 และ

ความดนโลหตสงของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขและสถานพยาบาลในพนทกรงเทพมหานครประจำาป2557.


7) โรคมะเรง

โรคมะเรงเปนสาเหตการเสยชวตลำาดบตนๆของประเทศไทยและมแนวโนม

เพมขนทกป แมวาในชวง 2-3 ปทผานมาอตราเพมจะเรมชะลอตวกตาม อบตการณของโรคมะเรง

ในประเทศไทยประมาณ143.3ตอประชากรไทย100,000คนสำาหรบผชายและประมาณ131.9คน

ตอประชากร 100,000 คน สำาหรบผหญง หรอเทากบผปวยมะเรงรายใหม 112,392 คนตอป ชวงอาย

ทพบเปนมะเรงมากคอ เพศชาย55-75ป เพศหญง45-65ปแตมแนวโนมเพมขนตงแตอาย30ป

สำาหรบเพศชายและ25ปสำาหรบเพศหญงแตสำาหรบหญงทมเพศสมพนธแลวแนวโนมของการเปนโรค

มะเรงอาจมตงแตอายนอยกวา 25 ป โดยโรคมะเรงทพบมาก 5 อนดบแรกในเพศชาย ไดแก มะเรงตบ

มะเรงปอดมะเรงลำาไสใหญมะเรงตอมลกหมากและมะเรงเมดเลอดขาวขณะทผหญงไทยปวยเปนโรคมะเรง

5อนดบแรกคอมะเรงเตานมมะเรงตบมะเรงปากมดลกมะเรงปอดและมะเรงลำาไสใหญ

8) แอลกอฮอล

จากการสำารวจในป 2557 พบวา ความชกของนกดมในประชากรผใหญ

(อาย 15 ปขนไป) คดเปนรอยละ 32.3 โดยอายทเรมดมเฉลยอยท 20.8 ป โดยเพศชายเรมดมเรวกวา

เพศหญง(19.4ปและ25.0ปตามลำาดบ)และความชกของนกดมในประชากรวยรน(อาย15–19ป)

คดเปนรอยละ18.1ซงเพมขนจากรอยละ14และ16.1เมอป2554และ2556ตามลำาดบความชกของ

นกดมวยรนเพมขนอยางรวดเรว ขณะทปรมาณการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลของประชากรไทย

โดยเฉลยเปน52ลตร/คน/ปหรอคดเปน7.1ลตรแอลกอฮอลบรสทธ/คน/ปเมอป2554และเปนสาเหต

อนดบหนงของความสญเสยปสขภาวะ(DALY)ของประชากรไทยในแตละปประเทศไทยมนกดมหนาใหม

เพมขนประมาณ2.5แสนคนสวนใหญนกดมเหลานคอกลมเดกและเยาวชนและนกดมในกลมนสดสวน

ของนกดมประจำาเพมสงขนถงรอยละ 70 ภายในระยะเวลา 3 ป (2551-2553) ปจจบนคนไทยใชเวลา

โดยเฉลยเพยง 4.5 นาท ในการเดนทางไปรานขายเครองดมแอลกอฮอล เดกและเยาวชนทอายตำากวา

20 ปถงรอยละ 98.7 ยงสามารถซอหาเครองดมแอลกอฮอลไดดวยตนเอง นอกจากน ในชวงเทศกาล

สงกรานตทผานการเกดอบตเหตมสาเหตจากการเมาสราเปนอนดบหนง

9) ยาสบ

อตราการสบบหรของประชากรอายตงแต 15 ปขนไป ในภาพรวมพบวา

ในชวงป2547-2552อตราการสบบหรมแนวโนมลดลง (รอยละ23.0และ20.7ตามลำาดบ)ป 2554

อตราสบเพมขนอกเปนรอยละ 21.4 และลดลงเหลอรอยละ 19.9 ในป 2556 ผลสำารวจครงลาสดใน

ป2557อตราการสบเพมขนเปนรอยละ20.7นอกเขตเทศบาลมอตราการสบบหรสงกวาในเขตเทศบาล

1.3เทา(รอยละ23.0และ18.0ตามลำาดบ)จากผลการสำารวจในป2557พบวาอายเฉลยทเรมสบบหร


ครงแรกของผทสบบหรเปนประจำาเทยบกบป 2550 พบวาทกกลมวยมอายเฉลยทเรมสบบหรนอยลง

โดยเฉพาะกลมเยาวชน (15-24ป) เรมสบบหรเมออายนอยลงคอนขางมากกวากลมอนคอจากป2550

เยาวชนเรมสบบหรเมออาย16.8ปและในป2557ลดลงเปน15.6ปจากผลการสำารวจชใหเหนวาอาย

ของนกสบหนาใหมลดลง

10) การบาดเจบและอบตเหต

จากขอมลบรณาการ3ฐาน(สาธารณสขตำารวจและบรษทกลางคมครอง

ผประสบภยจากรถ) สำานกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค ไดบรณาการขอมล ป 2554 – 2555 พบวา

ทกๆ ชวโมงมคนไทยตองตายจากอบตเหตทางถนนกวาวนละ65 คน และจากขอมลของสำานกนโยบาย

และยทธศาสตรกระทรวงสาธารณสขพบวาในแตละวนมผบาดเจบกวา3,600คนตองนอนโรงพยาบาล

วนละ 400 กวาคน พการปละเกอบ 6,000 คน (คดเปน 4.6% ของผบาดเจบท admit)20 สญเสย

ทางเศรษฐกจปละเกอบ3แสนลานบาท(โดยคดมลคาความสญเสยกรณเสยชวต5,315,556บาท/ราย

พการ6,167,061บาท/รายบาดเจบadmit147,023บาท/รายและบาดเจบเลกนอย34,761บาท/ราย

หมายเหต:ยงไมบวกอตราเงนเฟอคดปละ4%)21

11) โรคจากการประกอบอาชพและสงแวดลอม

โรคจากการประกอบอาชพภาคอตสาหกรรม

พบวาปญหาสขภาพจากการประกอบอาชพสวนใหญเกดจากการสมผสกบ

สงคกคามในการทำางานหรอการประกอบอาชพทแตกตางกนไป โดยกลมโรคทพบมากทสดคอกลมโรค

กระดกและกลามเนอ รองลงมา ไดแก กลมพษจากสตว กลมโรคผวหนง กลมพษจากพช กลมโรคปอด

และทางเดนหายใจกลมสารกำาจดแมลงศตรพชและกลมพษจากกาซ โดยมแนวโนมการรายงานผปวยใน

แตละกลมโรคมากขนปญหาโรคจากการประกอบอาชพของแรงงานทเกดจากปจจยเสยงและพฤตกรรม

สขภาพทเปลยนแปลงไป สงผลใหแรงงานมปญหาดานสขภาพเพมขน ทงทเกดจากโรคตดตอและโรค

ไมตดตอ โดยเฉพาะโรคไมตดตอเรอรง เชน โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคหลอดเลอดหวใจ

โรคหลอดเลอดสมองและโรคมะเรงฯลฯรวมทงพฤตกรรมสขภาพทไมถกตองเหมาะสมเชนการสบบหร

ดมสราและไมออกกำาลงกายและเครยดเปนตน

20การวจยอบตการณความพการและผลกระทบทเกดจากอบตเหตจราจรทางบกพ.ศ.๒๕๔๙ศนยสรนธรเพอการฟนฟสมรรถภาพ

ทางการแพทยแหงชาตกรมการแพทย21การศกษามลคาความสญเสยจากอบตเหตจราจรในประเทศไทยสำานกอำานวยความปลอดภยกรมทางหลวงกระทรวงคมนาคม


โรคจากการประกอบอาชพภาคเกษตร

จากขอมลของสำานกงานสถตแหงชาตปพ.ศ.2555ประเทศไทยมประชากร

กลมแรงงานภาคเกษตรกรรมจำานวน15.5ลานคนเปนกำาลงแรงงานทมสดสวนสงทสดของประเทศขอมล

การตรวจคดกรองสารกำาจดศตรพชในกลมเกษตรกรของสำานกโรคจากการประกอบอาชพฯกรมควบคมโรค

ในป 2554 มจำานวนผไดรบการตรวจคดกรอง 533,524 คน พบวา มผลเสยงและ/หรอไมปลอดภย

จำานวน173,243คนคดเปนรอยละ32.47ป 2555มจำานวนผไดรบการตรวจคดกรอง244,822คน

พบวา มผลเสยงและ/หรอไมปลอดภย จำานวน 75,749คน คดเปนรอยละ 30.94 และในป 2556

มจำานวนผไดรบการตรวจคดกรอง314,805คนพบวามผลเสยงและ/หรอไมปลอดภยจำานวน96,227คน

คดเปนรอยละ30.57

สงแวดลอม

ประเดนปญหาสำาคญ3ปญหาไดแก(1)ปญหามลพษจากขยะ(2)ปญหา

มลพษทางอากาศ/หมอกควน(3)ปญหามลพษภาคอตสาหกรรมสรปสถานการณโดยสงเขปดงน

ผลกระทบตอสขภาพจากปญหาขยะ ปจจบนปญหาดานผลกระทบ

ตอสขภาพจากมลพษสงแวดลอม เปนปญหาสำาคญและมแนวโนมเพมขนอยางมาก โดยเฉพาะปญหา

ขยะสะสมในพนทวกฤตและปญหาการกำาจดขยะไมถกตามหลกวชาการเปนประเดนสำาคญเรงดวนสงผล

กระทบตอสขภาพของประชาชนทอาศยใกลเคยง รวมทงผทสมผสขยะจากการเกบขยะดวยพนทวกฤต

8 จงหวด ไดแก สมทรปราการ นครศรธรรมราช กาญจนบร พระนครศรอยธยา ขอนแกน บรรมย

กาฬสนธและอบลราชธาน

ผลกระทบตอสขภาพจากปญหาหมอกควนภาคเหนอ รายงานผปวย

ใน4กลมโรคทเฝาระวงจากปญหาหมอกควนมจำานวนทงสน1,433,632รายคดเปนอตราปวย29,665.10

ตอประชากรแสนคน กลมโรคทมรายงานสงสด ไดแก กลมโรคหวใจและหลอดเลอดทกชนด อตราปวย

10,502.45 ตอประชากรแสนคน รองลงมาไดแก กลมโรคทางเดนหายใจทกชนดอตราปวย 7,829.13

ตอประชากรแสนคนกลมโรคผวหนงอกเสบ อตราปวยเทากบ 771.99 ตอประชากรแสนคนและกลม

โรคตาอกเสบอตราปวยเทากบ624.84ตอประชากรแสนคนตามลำาดบจงหวดทมการรายงานผปวยใน

ภาพรวมสงสดไดแกจงหวดลำาพนอตราปวย41,889.65ตอประชากรแสนคนรองลงมาไดแกจงหวด

แมฮองสอนและแพรอตราปวย34,767.66และ32,465.77ตอประชากรแสนคน

ผลกระทบตอสขภาพจากมลพษภาคอตสาหกรรม มการกระจาย

อยทกพนท/ทกภาคของประเทศไทย ซงมาจากการขยายตวของโรงงานอตสาหกรรมอยางตอเนอง จาก

สถตเรองรองเรยนดานมลพษทกรมควบคมมลพษ ไดรบแจง ประจำาป พ.ศ. 2555 มจำานวน 458 เรอง

มการรองเรยนสงสด คอ ปญหากลนเหมน เฉลยรอยละ 40 รองลงมา คอ ปญหาฝนละออง/เขมาควน


เฉลยรอยละ25เสยงรบกวนรอยละ16ปญหานำาเสยรอยละ12สำาหรบปญหาการสมผสขยะอนตราย

ในป2556มของเสยอนตรายเกดขนประมาณ2.65ลานตนเปนของเสยอนตรายจากภาคอตสาหกรรม

ประมาณ 2.04 ลานตน มการลกลอบทงกากของเสยอตสาหกรรมในหลายพนทอยางตอเนอง ของเสย

อนตรายจากภาคชมชนประมาณ0.61ลานตนจะถกทงปนไปกบขยะทวไปหรอขายใหกบรานรบซอของ

เกาซงอาจมการถอดแยกชนสวนอยางไมถกตองตามหลกวชาการในป2556มขยะอเลกทรอนกสเกดขน

ประมาณ 20 ลานเครอง โดยเฉพาะโทรศพทมอถอ มประมาณ 9.2 ลานเครอง และมแนวโนมเพมขน

รอยละ 10 ตอป แตมโรงงานคดแยกและบดยอยชนสวนอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสไมเพยงพอกบ

ปรมาณทเพมขน และพบวามการลกลอบขนขยะอเลกทรอนกสจากตางประเทศเขามายงประเทศไทย

เปนจำานวนมาก โดยการสงขยะอเลกทรอนกสไปยงชมชนเพอใหชาวบานนำาไปคดแยกถอดชนสวน เพอ

นำาโลหะไปขายสวนเศษทเหลอจะนำาไปทำาลายโดยการเผาหรอฝงกลบอยางไรกตามรปแบบของการใช

เทคโนโลยไดสงผลตอรปแบบการดำาเนนชวตการทำางานสงผลกระทบใหเกดปญหาโรคจากการทำางานและ

ปญหาความสมพนธของคนในสงคม

2.1.6 สถานการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

- การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ(ClimateChange)และความเสอมโทรม

ของทรพยากรธรรมชาต ทำาใหเกดปญหาและภยพบตทางธรรมชาต ทมแนวโนมเกดบอยครงและม

ความรนแรงมากขน เกดปญหาโรคระบาดในพชและสตวจากการเปลยนแปลงวงจรชวต ซงสงผลกระทบ

ตอสขภาพของคนในชมชนกรณทเกดโรคระบาดใหมและการเตรยมความพรอมเพอรบมอสถานการณ

สาธารณสขฉกเฉน

- มลพษสงแวดลอมซงพบประเดนปญหาทสำาคญ3ปญหาไดแกปญหามลพษ

ทางอากาศ/หมอกควน พบวายงเกนมาตรฐานหลายแหง มาจากสาเหตหลกคอ ปรมาณรถยนตจำานวน

มาก และปญหาการเผาเพอทำาการเกษตรในบางพนท ปญหาคณภาพนำาทอยในเกณฑดมแนวโนมลดลง

สาเหตสำาคญมาจากการชะหนาดนทมปยตกคางจากเกษตรและการปศสตว และการระบายนำาเสยจาก

ชมชน22ปญหาขยะมลฝอยเพมมากขนยงไมไดรบการแกไขอยางมประสทธภาพสงผลใหอนาคตตองประสบ

ปญหาในการกำาจดของเสยเหลานและมแนวโนมความรนแรงของปญหามากขนโดยเฉพาะปญหาขยะสะสม

ในพนทวกฤตและปญหาการกำาจดขยะไมถกตองตามหลกวชาการกอใหเกดปญหาสขภาพของประชาชน

ทอาศยอยใกลเคยงรวมถงผทสมผสขยะจากการเกบขยะ

22สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2558. ทศทางแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ฉบบท12(พ.ศ.2560-2564)


2.2 สถานการณปจจบนของระบบปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศไทย

บทวเคราะหสถานการณปจจบนของระบบปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของ

ประเทศไทย ตามบทบาทการเปนหนวยงานหลกระดบประเทศ (National Authority) ดานสขภาพ

12ดาน23ดงน

1) การกำาหนดนโยบายยทธศาสตรกลางของประเทศบนขอมลและฐานความร

- ขาดนโยบาย/กลไกทเปนเอกภาพดานการปองกนควบคมโรค/ภยสขภาพ

ระดบชาตท กำาหนดทศทางการดำาเนนงานอยางเปนรปธรรมในภาพรวมของประเทศ ทสอดคลองกบ

การเปลยนแปลงในปจจบนและการเตรยมการสำาหรบการเปลยนแปลงในอนาคต

- ขาดความชดเจนเรองการบรหารแผนงานควบคมโรค มหลายแผนงานทม

หนวยงานทเกยวของหลายหนวยงานแตไมมเจาภาพหลก

- ผบรหารแผนงานยงไมมความชดเจนเรองบทบาทของตนในฐานะผจดการ

แผนงานปองกนควบคมโรค(Programmanager)

- แผนงานปองกนควบคมโรคสวนใหญยงไมมการจดทำานโยบายทครบถวนตาม

กระบวนการพฒนานโยบาย ไดแก การรวบรวมปญหาอยางเปนระบบ การมสวนรวมของภาคเครอขาย

รวมถงการประเมนนโยบาย

- ขาดกลไกขบเคลอนนโยบายทมประสทธภาพ

- โครงสรางระบบสขภาพทแยกหนวยซอบรการและผใหบรการ ทำาใหเกดกตกา

และการจดระเบยบใหมของนโยบายควบคมปองกนโรคและภยคกคามสขภาพ

2) ดานการสรางและจดการความรดานสขภาพ และ 3) ดานการประเมนเทคโนโลย

การปองกนควบคมโรค

- ขาดแผนแมบทการวจย(ResearchMap)และแผนแมบทการจดการความร(KM

MasterPlan)ของงานปองกนควบคมโรคเพอใชเปนแผนทนาทางในการดำาเนนงานซงรวมไปถงแผนการ

ดำาเนนงานระยะสน-ระยะยาว(RoadMap)

- งานวจยสวนใหญเปนงานวจยตามความสนใจของผวจยและผลงานวจย

ไมตอบสนองตอการแกปญหาในดานการปองกนควบคมโรคของประเทศ (10% ของงานวจยทงหมด

ในระยะเวลา3ปเทานนทสามารถนำาไปตอยอดเพอแกปญหาได)

23กรมควบคมโรค,2556,ขอเสนอแนะเชงนโยบายการพฒนาระบบปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศไทย


- ขาดการวจยเพอทำานโยบาย/การพฒนามาตรการปองกนควบคมโรค/การวจย

ประยกตและเพอตอยอดสำาหรบนำาไปใช/Modeldevelopment/communitytrial

- การพฒนาวชาการและงานวจย ยงขาดการจดการอยางเปนระบบ เปนไปใน

รปแบบความรวมมอระหวางกรมฯ กบภาคการศกษา/เครอขายทางวชาการ รวมถงภาคเอกชน เปน

โครงการเลกๆ ทแยกสวนเปนชนและไมสามารถนำามาประกอบกบงานวจยอนใหกลายเปนเครองมอหรอ

กลไกสาหรบพฒนาระบบควบคมปองกนโรคและยงไมมการบรณาการวจยในหลายสาขารวมกนเพอนำา

มาวเคราะหสาหรบใชในการแกไขปญหาสาธารณสข

- ขาดขอมลทางวชาการทเปนบรบทของประเทศไทย ในหลายดาน เชน ขอมล

ทางระบาดวทยา(Relativeriskของโรคและปจจยเสยง)ขอมลทางเศรษฐศาสตร(Cost-effectiveness

ของมาตรการทใชในประชากรกลมตางๆ ) และสาธารณสข เปนตน ทำาใหตองใชขอมลการศกษาจาก

ตางประเทศซงอาจไมตรงกบบรบทของประเทศไทย

- มหนวยงานเฉพาะทมบทบาทในการจดการความรแตยงไมสามารถดำาเนนการ

พฒนาวชาการ/งานวจยหรอจดการความรไดอยางเตมทเนองจากโครงสรางไมเออตอการพฒนาศกยภาพ

บคลากร

- มโครงสรางพนฐานทดสำาหรบการวจย เชน สคร. พนทภาคสนามโรงพยาบาล

เฉพาะทางแตยงไมมแผนพฒนาโครงสรางเหลานอยางยงยนเพอใชประโยชนในการทำาวจย

- ขาดบคลากรทมความเชยวชาญในหลายสาขา เชน การวจยนโยบาย การวจย

คลนก นกวจยทมประสบการณการวจยแบบสหสถาบน การสอสารกบชมชน ผเชยวชาญการจดการ

ความรนกวจยพฤตกรรมเปนตน

- ขาดงานวจยเฉพาะสาขาทควรทำา ไดแก งานวจยเชงระบบ การวจยดานการ

เงนการคลงสขภาพ การวจยเชงนโยบาย ประกอบดวย 1) ดานโรคตดตอ : การวนจฉย การพยากรณ

การวจยดานยาและวคซนเพอการปองกนควบคมโรคเชนregimen,schedule,fieldtrialมาตรการการ

ปองกนโรคเปนตน2)โรคไมตดตอ:ไมมการวจยในระยะยาวทจเปนเชนการปรบเปลยนพฤตกรรมเสยง

รปแบบการปรบพฤตกรรมทเหมาะสมการวจยเชงสงคมChronic/self-caremodeldevelopment

3)การตอบโตภาวะฉกเฉนทางสาธารณสข(PHER):ขาดรปแบบการพยากรณการพฒนารปแบบเพอการ

ตอบโตภาวะฉกเฉน

- มการทำางานเปนเครอขายความรวมมอแบบหลวมๆ ยงไมมความรวมมออยาง

จรงจงและมงหวงผลใหเกดประโยชนตอประชาชนอยางเปนรปธรรม


- การประเมนเทคโนโลยยงไมสามารถทำาไดโดยลำาพงตองอาศยความรวมมอกบ

หนวยงานภาคการศกษาและยงเปนการประเมนเทคโนโลยเฉพาะเรอง เชน การประเมนเทคโนโลยเพอ

การตดสนใจนำาวคซนใหมมาใชการพฒนาCommunity-BasedInterventionในการจดการโรคเรอรง

เปนตนเนองจากขาดบคลากรทมความเชยวชาญดานน

4) การกำาหนดรบรองมาตรฐานบรการตางๆ

- การรบรองมาตรฐานดานการเฝาระวงปองกนและควบคมโรคเปนลกษณะเฉพาะ

กจเปนครงคราว ยงมไดมการจดทำาใหเปนกฎหมายทางดานสาธารณสขบงคบใช หรอบางเรอง รวมอย

ในระบบรบรองคณภาพโรงพยาบาล (Hospital Accreditation : HA) แตยงเปนลกษณะการจงใจ เชน

สถานพยาบาลทตองการเขารวมโครงการบตรทองของสปสช.จะตองมHAประกอบดวยเปนตน

- การจดทำามาตรฐานภยสขภาพดานการประกอบอาชพและสงแวดลอมสวนใหญ

เปนการทำาในเชงปรมาณมากกวาเชงคณภาพ และเปนการแกไขเฉพาะหนา ยงไมครอบคลมในเชงระบบ

รวมทงมขอจำากดในการขยายผล

5) การพฒนาระบบกลไกการเฝาระวงปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ และตอบโต

ภาวะฉกเฉนทางสาธารณสข

- การพฒนาระบบการเฝาระวงโรคและภยสขภาพยงมงพฒนาเฉพาะประเดน

ปญหาเชนเชอดอยา

- ขาดกลไกทชดเจนในการทำางานรวมกนระหวางหนวยงานตางๆเปนการทำางาน

แบบแยกสวนรบผดชอบไมมระบบการแลกเปลยนการใชประโยชนจากขอมลขาวสารทไดจากการเฝาระวง

ในภาพรวมทเปนระบบ

- ขาดการชเปาหมายการเฝาระวงปญหาสขภาพทมลำาดบความสำาคญของประเทศ

เพอสะทอนสภาพปญหาทเรงดวน

- ขาดองคความรเรองการเฝาระวงเหตการณโดยเฉพาะเหตการณหรอความเสยง

ทางสาธารณสขทมผลกระทบระหวางประเทศ


6) การพฒนากลไกดานกฎหมายเพอเปนเครองมอพฒนาและดแลสขภาพประชาชน

- แมวาจะมกฎหมายระเบยบทสนบสนนการปองกนควบคมโรคเชนพ.ร.บ.โรคตดตอ

พ.ร.บ. คมครองผไมสบบหร กฎอนามยระหวางประเทศ (International Health Regulation: IHR)

เปนตน แตการปรบปรงกฎหมาย กฎ ระเบยบทเกยวของดงกลาว ยงยาก ไมทนตอสถานการณท

เปลยนแปลง รวมถงยงขาดกฎหมายทครอบคลมถงสภาพปญหาการเกดโรคและภยสขภาพทสำาคญ

ปจจยทสงผลกระทบตอสขภาพของประชาชนอาทการเคลอนยายแรงงานตางชาตการใหบรการสขภาพ

โดยภาคเอกชน การแจงเตอนการเคลอนยายสารเคม/วตถอนตราย การรายงานภยสขภาพ (health

hazards)การใชยาฉกเฉนทยงไมไดขนทะเบยนเปนตน

- ปญหาการบงคบใชกฎหมายยงไมมประสทธภาพ ไมสอดคลองหรอตอบสนอง

ตอแนวทางการกระจายอำานาจทเปลยนผานงานปองกนควบคมโรคสองคกรปกครองสวนทองถน ในการ

จดการปองกนควบคมโรคไดอยางมประสทธภาพ

- ขาดบคลากรทมความเชยวชาญดานกฎหมายและขอมลในการจดทำากฎหมาย

ดานการควบคมโรค

7) การพฒนางานสขภาพโลกและความรวมมอระหวางประเทศ

- ขาดการกำาหนดทศทางการพฒนาความรวมมอระหวางประเทศในภาพรวม

หนวยงานระดบสำานกดำาเนนการในลกษณะตางคนตางทำาและสวนใหญเปนการทำางานแคในระดบตดตอ

ประสานงานขาดแผนงานการบรณาการการทำางานรวมกนระหวางหนวยงานทเกยวของในระดบตางๆ

8) การกำากบ ดแล ตดตาม และประเมนผลของภาครฐ ทองถน และเอกชน

- ดำาเนนการไดดในสวนของยทธศาสตรการดำาเนนงาน (Corporate strategy)

แตยงขาดในเรองของความเชอมโยงกบระบบขอมลยทธศาสตรโรค(Diseasestrategy)และยทธศาสตร

บทบาทหนาท(Functionstrategy)

- การกำากบประเมนผลในเฉพาะหนวยงานของรฐทเกยวของเปนหลกเทานน

และเปนการตดตามประเมนผลในสวนทเกยวของกบการดำาเนนงานตามนโยบายปองกนควบคมโรค

การประเมนและตดตามในสวนของทองถนและเอกชนยงมนอยตลอดจนระบบการตดตามประเมนผลยง

ไมมประสทธภาพเพยงพอ

9) การใหขอคดเหนตอระบบการเงนการคลงดานสขภาพของประเทศ

- การบรหารจดการดานการเงนการคลง ทงในสวนของงบประมาณ (ทง

งบประมาณประจำาปและเงนนอกงบประมาณ)และสนทรพยยงไมมประสทธภาพเพยงพอขาดการบรณา

การทรพยากรในระบบการปองกนควบคมโรคทด


- การจดสรรงบประมาณ งานปองกนควบคมโรคมความซำาซอน ไมสามารถ

สะทอนผลผลตและผลสมฤทธตามเปาหมายภาพรวมของประเทศได จงไมสามารถนำาไปใชในสนบสนน

การตดสนใจในการลงทนดานสขภาพการวางแผนปรบปรง/พฒนางานดานปองกนควบคมโรคไดอยางม

ประสทธภาพนอกจากนยงไมมการวเคราะหผลกระทบในเชงเศรษฐศาสตรจากการเกดโรคและคาใชจาย

ทจำาเปนในการปฏบตงานรวมทงการวเคราะหทางเลอกในการดำาเนนงานเพอใหไดประโยชนคมคากบการ

ลงทน

- กลไกดานงบประมาณของระบบราชการมขอจำากดทำาใหการบรหารจดการ

ไมมประสทธภาพและไมสอดคลองกบลกษณะงานทตองปฏบตจรงเมอสถานการณมการเปลยนแปลง

10) การพฒนาขอมลขาวสารใหเปนระบบเดยว

- ระบบรายงานโรคของประเทศไทยมลกษณะเชงรบมากกวาเชงรก ขาดการ

พฒนาระบบขอมลเพอการพยากรณโรค (Disease forecasting) ซงมความสำาคญตอการจดทำานโยบาย

และแผนงานในระยะยาว และมปญหาความลาชาของระบบรายงานการแยกสวนและความซำาซอนของ

ระบบรายงานโรค

- ระบบสารสนเทศการบรหารจดการ (Management Information System:

MIS)เนนการพฒนาอปกรณคอมพวเตอรเปนหลกแตขาดการวางรากฐานการจดการขอมลการใชศาสตร

สารสนเทศสขภาพ(HealthInformatics:HI)การศกษาและทฤษฎการพฒนาของขอมลกระบวนการ

สรางการมสวนรวมของผมสวนไดสวนเสยการเชอมโยงกบฐานขอมลอนเชนระบบสถตชพระบบรายงาน

สาธารณสขการสำารวจสขภาพเปนตนรวมทงการวางโปรแกรมการดำาเนนงานอยางเปนระบบ

- ขาดบคลากรทมความรและทำางานดานระบบสารสนเทศการบรหารจดการและ

ระบบขอมลขาวสารโดยตรง ทสามารถดแลและพฒนาระบบใหตอบสนองความตองการของการทำางาน

เพอสนบสนนการพยากรณตดตามและการตดสนใจดานการบรหารจดการ

11) การกำาหนดนโยบายและจดการกำาลงคนดานสขภาพ

- การพฒนาบคลากรดานควบคมโรค ไมเปนสวนหนงของนโยบายกำาลงคนดาน

สขภาพในภาพรวมของกระทรวงสาธารณสข รวมทงไมมแผนพฒนากำาลงคนทเปนแบบแผนดำาเนนการ

และตดตามอยางจรงจงขาดทศทางและนโยบายทจะผลต/พฒนาใหสอดคลองตอบรบททเปลยนแปลง

- ขาดระบบจงใจใหนกวชาการสามารถปฏบตงานไดอยางมคณภาพ และม

ประสทธภาพ ทจะนำาไปสการพฒนานกวจยและนกวชาการใหมศกยภาพสง รวมทงไมสามารถดงดด/

พฒนานกวชาการในสาขาอนๆทเกยวของกบงานปองกนควบคมโรคเขามาในระบบเพอรวมกนพฒนางาน

ดานตางๆได


- ไมมระบบการวางแผนสบทอดงานทงในระดบบรหารและในระดบปฏบต

ทำาใหขาดการสบทอดองคความรและทกษะทเหมาะสมและมปญหาชวงหางของอายของบคลากร

(Generationgap)

12) บทบาทเชอมโยงกบเขตสขภาพ

- หนวยงานระดบภมภาคของกรมฯบางแหงไมสามารถปรบบทบาทตนเองในฐานะ

ฝายสนบสนนทางดานวชาการเนองจากยงไมมความเขมแขงดานศกยภาพและความเชยวชาญในการเปน

ทปรกษาพเลยงสวนใหญเปนการลงไปปฏบตงานในพนทเองและขาดบคลากรทมความเปนนกวชาการ

นกวจยทจะสามารถผลตผลงานวจยทมคณภาพได

3. สรปจดแขง จดออน โอกาสและความทาทาย

3.1 จดแขง

- มการกำาหนดหนวยงานทดแลและรบผดชอบงานปองกน ควบคมโรคและภยสขภาพ

(กรมควบคมโรค) ทมการวางรากฐานระบบปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ และพฒนาอยางตอเนอง

จนมความเชยวชาญเปนทยอมรบ และมสถาบนวจย จดการความรและมาตรฐานการควบคมโรค เปน

ผดและภาพรวมการวจยและพฒนาดานการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ

- บคลากรในหนวยงานดานการปองกน ควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศไทย

สวนหนงมความรความเชยวชาญเปนทยอมรบ

- มเครอขายดานสาธารณสขทกวางขวางครอบคลมตงแตระดบประเทศระดบเขตสขภาพ

ระดบจงหวดจนถงระดบพนททสามารถพฒนาเปนแหลงเชอมโยงความรขอมลและพฒนางานวจยรวมกน

ในอนาคต

- ในปจจบนหนวยงานตางๆ ทงภาครฐ เอกชนและสถาบนการศกษาแตละองคกร

มการลงทนในโครงสรางพนฐานของตนเองเชนหองปฏบตการเครองมออปกรณทางวทยาศาสตรและ

หนวยบมเพาะธรกจในมหาวทยาลยอยางตอเนองทำาใหมทรพยากรในระบบวจยเพมมากขน

- มชองทางในการเผยแพรผลงานวจยหลายรปแบบ ทงในและตางประเทศ เชน การ

ตพมพในวารสาร การจดการประชมสมมนาทางวชาการ เผยแพรผลงานตางๆ สามารถทำาไดงายและ

เขาถงกลมเปาหมายไดทวถง


- มคณะกรรมการจรยธรรมการวจย(EthicsCommmittee)ในแตละสถาบนทเกยวของ

กบการวจย ทำาหนาทพจารณา กลนกรองและกระบวนการเกยวกบการวจย เชน การกำาหนดโจทยวจย

ผลกระทบดานตางๆทำาใหงานวจยทผานการพจารณาใหดำาเนนการมคณภาพถกตองและเหมาะสมทาง

จรยธรรม

3.2 จดออน

- การดำาเนนงานและการบรหารจดการดานการวจยของหนวยงานภาครฐ โดยเฉพาะ

การวจยดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพยงขาดการกำาหนดนโยบายทศทางและกรอบยทธศาสตรท

ชดเจนไมเปนเอกภาพไมสามารถหาประเดนทควรมงเนนนอกจากนหนวยงานในระบบวจยหลายหนวย

งานมการดำาเนนการไมตรงกบบทบาทหนาทรบผดชอบเชนหนวยกำาหนดนโยบายและทศทางของงานวจย

ทำางานเปนหนวยงานสนบสนนงบประมาณทำาใหเกดการทำางานทซำาซอนกน

- ขดความสามารถดานการวจยและพฒนาของประเทศไทยยงตำามากเมอเทยบกบประเทศ

อน โดยมสดสวนคาใชจายในการวจยและพฒนาอยทรอยละ 0.48 ของ GDP และยงเปนสดสวนของ

คาใชจายวจยและพฒนาของภาคเอกชนเพยงรอยละ46เทานนในขณะทประเทศอยางญปนและเกาหล

มสดสวนคาใชจายในการวจยและพฒนาไมตำากวารอยละ22ของGDPและยงเปนสดสวนของคาใชจาย

วจยและพฒนาของภาคเอกชนมากกวารอยละ77

- หนวยงานราชการมกฎระเบยบ กระบวนการและขนตอนในการทำางานมาก ม

คณะกรรมการและคณะทำางานหลายชด ขาดการทำางานแบบบรณาการอยางเปนรปธรรม ไมเออตอการ

ดำาเนนงานวจยทำาใหกระบวนการในการพจารณาลาชาไมทนตอสถานการณ

- การขอรบการสนบสนนทนวจยหรอโครงการตางๆทเปนชดโครงการจะตองจดทำาขอ

เสนอรายโครงการรายปมการพจารณาอนมตตามปงบประมาณทำาใหขาดความตอเนองในการดำาเนนการ

วจยหรอพฒนาบางโครงการทเปนโครงการวจยระยะยาวจะไมไดรบการจดสรรและไมสามารถดำาเนนการ

ไดทนเวลา

- การดำาเนนงานวจยรายสาขาเปนการดำาเนนงานตามภารกจหนวยงาน เพอขอรบ

งบประมาณประจำาปไมมการกำาหนดนโยบายวจยรายสาขาในภาพรวมของประเทศเปนงานวจยเชงเดยว

ไมมการวจยในลกษณะสหสาขา ไมเกดผลกระทบ ไมสามารถตอบโจทยและความตองการในการพฒนา

ระดบประเทศ


- ยงขาดการนำาผลงานวจยไปใชเพอใหเกดประโยชนจรง ขาดการจดสรรงบประมาณ

เพอการจดการความรจากการวจยไปสการใชประโยชนมนอยมาก (ไมถงรอยละ 10) เมอเทยบกบ

งบประมาณทไดรบการจดสรรเพองานวจย ทสวนใหญมการจดสรรงบแบบกระจดกระจาย ไมมงเนน

(focus)เฉพาะสาขาใดสาขาหนง

- การกำาหนดโจทยวจย ยงไมสอดคลองกบความตองการและลำาดบความเรงดวนของ

ประเทศ สวนใหญเปนการกำาหนดตามความตองการของนกวจย ทำาใหงานวจยสวนใหญไมมการนำามา

ตอยอดเพอใชประโยชนจรงหรอมความลาชา ในขณะเดยวกนหนวยงานทเกยวของยงไมมการกำาหนด

ประเดนสำาคญ/ความตองการในการวจยทเรงดวนสอดคลองกบสถานการณ(AreaofPriority)

- ขาดการเชอมโยงระบบฐานขอมลความรและผลงานวจย เปนการพฒนาแบบตางคน

ตางทำา ขอมลทมไมสะดวกตอการสบคน ไมเชอมโยงและลาสมย นอกจากนยงขาดการประชาสมพนธ

มผใชบรการสบคนนอย

- บคลากรดานการวจยมนอย เนองจากคนในประเทศขาดการตระหนกถงความสำาคญ

ของการวจยและพฒนา โดยประเทศไทยมบคลากรวจยจำานวน 12.9 คน-ป ตอประชากร 10,000 คน

เมอเทยบกบประเทศในเอเซย ทมบคลากรวจยมากกวา เชน สงคโปร (73 คน) ญปน (68 คน) และ

มาเลเซย(20คน)

- ขาดระบบพฒนาความกาวหนาในวชาชพ(careerpath)ทชดเจนสำาหรบนกวจยไม

สามารถทำางานวจยอยางเตมตวได และตองทำางานดานอนควบคกบงานวจย นอกจากนในกระบวนการ

ประเมนผลงานกมงเนนดานการปฏบตงานประจำามากกวาดานวจย ทำาใหจำานวนนกวจยมนอย และไมม

แรงจงใจในการพฒนาอาชพ

- แมวานกวจยสวนใหญจะสามารถผลตงานวจยทมคณภาพ แตมนกวจยจำานวนมากท

ขาดทกษะในการเขยนงานวจย ทงภาษาไทยและภาษาตางประเทศ ในขณะเดยวกนยงขาดระบบพเลยง

และทปรกษาทจะชวยเหลอสนบสนนใหนกวจยสามารถทำางานวจยไดสำาเรจอยางมคณภาพ

- โครงสรางและการจดการการวจยดานปองกนควบคมโรคในปจจบนไมเออตอการแลก

เปลยนเรยนร ขาดกลไกในการสรางและพฒนาใหเกดเปนองคกรการเรยนร (LearningOrganization)

ปจเจกการเรยนร(LearningPerson)ทเพมศกยภาพในการวจย(CapableResearchers)


3.3 โอกาส

- รฐบาลมนโยบายใหความสำาคญกบงานวจย พฒนาและนวตกรรมอยางชดเจน จงม

การพฒนาโครงสรางพนฐานทางกายภาพสำาหรบงานวจยเชนหองปฏบตการทดลองศนยวจยตางๆรวมถง

การออกมาตรการตางๆเพอเปนกลไกสนบสนนการสงเสรมงานวจยทงมาตรการทางการลงทนมาตรการ

ทางการเงนและมาตรการทางภาษดานการวจย ตลอดจนการสนบสนนทนทางการวจย ในรปแบบตางๆ

ของภาครฐเอกชนสถาบนการศกษาจะมสวนชวยสรางแรงจงใจและมการพฒนานกวจยมากขน

- รฐบาลทกชดใหความสำาคญกบการพฒนาสขภาพและสาธารณสขการดำาเนนงานตางๆ

ดานการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพจงมกฎหมาย ระเบยบรองรบและสนบสนน เพอใหเกดความ

รวมมอจากกลมเปาหมาย

- มการรวมตวของหนวยงานสนบสนนทนวจยและหนวยกำาหนดนโยบายดานการวจย

ของประเทศ เพอบรณาการความรวมมอระหวางหนวยงานในการสนบสนนงานวจย เปน “เครอขาย

องคกรบรหารงานวจยแหงชาต(คอบช.)”ตงแตปพ.ศ.2553ประกอบดวย7หนวยงานไดแกสำานกงาน

คณะกรรมการวจยแหงชาต(วช.)สำานกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตรเทคโนโลยและนวตกรรม

แหงชาต(สวทน.)สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต(สวทช.)สำานกงานกองทนสนบสนน

งานวจย (สกว.) สำานกงานพฒนาวจยการเกษตร (องคกรมหาชน) (สวก.) สถาบนวจยระบบสาธารณสข

(สวรส.)และสำานกงานคณะกรรมการอดมศกษา(สกอ.)

- โครงสรางของประชากรโลกทกำาลงเขาสสงคมสงวย ซงมการคาดการณวาทวโลก

จะมการเปลยนแปลงโครงสรางประชากรสสงคมผสงอายอยางสมบรณ ภายในระยะเวลา 15 – 20 ป

ตอจากน สงผลใหแนวทางการพฒนาประเทศจะมงเนนการใหความสำาคญดานสขภาพและคณภาพชวต

ดงนนนโยบายดานการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพไดรบความสำาคญเพมมากขน

- ความกาวหนาทางวทยาศาสตรการแพทย ทำาใหสามารถพฒนาและตอยอดงานวจย

สการใชประโยชนไดมากขน รวมถงเทคโนโลยดจทล ทำาใหการทำางานวจยสามารถทำาไดสะดวกขน การ

สอสารสามารถเขาถงแหลงขอมลและสบคนขอมลสารสนเทศตางๆไดรวดเรว


3.4 ความทาทาย

- นโยบายยทธศาสตรการวจยของชาต ยงใหนำาหนกกบการวจยดานสขภาพเพยง

เลกนอยและมขอบเขตครอบคลมทกวางขวางโดยเฉพาะอยางยงการวจยดานการปองกนควบคมโรคและ

ภยสขภาพยงเปนสวนยอยทมนำาหนกนอยมากในแผนยทธศาสตร

- รางพระราชบญญตการวจยในมนษยพ.ศ. .... ทมการประกาศใช จะมการคมครอง

สทธของผรบการวจย โดยกำาหนดใหการดำาเนนการโครงการวจยในมนษยตองไดรบความเหนชอบจาก

คณะกรรมการจรยธรรมการวจยในมนษยประจำาสถาบนกอน และกำาหนดใหมองคกรควบคม กำากบ

ทำาหนาทกำาหนดมาตรฐานการดำาเนนการของคณะกรรมการจรยธรรมการวจยประจำาสถาบน และ

ตรวจตราใหการดำาเนนการวจยเปนไปตามมาตรฐานทกำาหนด ซงจะสงผลใหมขนตอนการดำาเนนงาน

ทละเอยดมากขนการขออนมตเพอทำางานวจยตางๆใชเวลามากขน

- ผลงานวจยทเกยวของกบมนษยในบางเรองไมสามารถเปดเผยไดดวยเหตผลทางดาน

จรยรรมทำาใหงานวจยทเปนประโยชนไมเปนทรจกไมเปนทแพรหลาย

- การเปลยนแปลงสภาพของโลกภาวะภมอากาศเปลยนแปลงผนผวนและภาวะโลกรอน

มผลตอการอบตของโรคใหมๆและโรคเดมกลบมามปญหาใหม

- การพฒนาสความเปนเมอง การปรบเปลยนรปแบบการดำาเนนธรกจ การดำารงชวต

การผลตและการบรโภคของคนในปจจบน มผลตอพฤตกรรมทเสยงตอการทำาลายสขภาพมากขน เชน

การบรโภคอาหารไมปลอดภย รวมถงปญหาดานสขภาพทมาจากมลพษและสงแวดลอมจากการพฒนา

อตสาหกรรมซงนำามาสการเจบปวยดวยโรคไมตดตอเรอรงเชนความดนโลหตสงหวใจหลอดเลอดสมอง

เบาหวานและมะเรงมากขน

- การรวมกลมประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ทำาใหเกดการเคลอนยายแรงงาน

อยางเสรมากขน ทำาใหโรคตดตอบางประเภททเคยหมดไปจากประเทศกลบมาเปนปญหาอกครงหนง

โดยโรคตดตอเหลานตดมาจากแรงงานประเทศเพอนบานทมการปองกนควบคมโรคตดตอทยงไมพฒนา

เทาประเทศไทย


4. ความตองการดานการวจยและพฒนาฯ

จากการรวบรวมขอมลการสมภาษณเชงลกผทรงคณวฒทเกยวของกบการวจยและพฒนา

เกยวกบความตองการดานการวจยและพฒนา ดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศและ

ระบบและแผนงานวจยดานปองกนควบคมโรคทพงประสงคของประเทศไทย ซงดำาเนนการเกบขอมลใน

ระหวางวนท2พฤษภาคม-3มถนายน2559มประเดนทสามารถสรปเปนกลมไดดงน

ความตองการดานนโยบายและแผน

- มการกำาหนดประเดนดานสขภาพ โดยเฉพาะดานปองกนควบคมโรคถกบรรจไวใน

วาระการวจยแหงชาตทชดเจน

- ใหทกหนวยงานทกระดบมนโยบายทสงเสรมใหเจาหนาททำางานวจย

- ใหมกำาหนดประเดนมงเนน(AreaofPriority)โดยเฉพาะประเดนปญหาทจะเกดใน

อนาคตอนใกล(foresightissues)ทงระดบมหภาคและจลภาคเนนการเพมมลคางานวจยและมแผนการ

จดการงานวจยและระบบการตดตามประเมนผลทชดเจน

- กำาหนดใหผลงานวจยเปนตวชวดหนงในการประเมนผลการปฏบตงานและการพฒนา

ศกยภาพการทำางาน

- ใหมการทบทวนยทธศาสตรและแผนงาน เพอใหสามารถตอบสนองตอความตองการ

ของประเทศและสถานการณการเปลยนแปลงดานโรคและภยสขภาพอยางตอเนอง

ความตองการดานระบบ กระบวนการและการจดการ

- ใหมหนวยงานรบผดชอบงานดานการวจยและพฒนาโดยเฉพาะเพอใหสามารถจดการ

งานวจยตลอดทงกระบวนการตงแตจดหาแหลงทนทปรกษา/พเลยงการขอรบการสนบสนนทงดานเงน

ทนและทรพยากรทจำาเปนการเผยแพรและการตพมพผลงานวจยการคมครองสทธงานวจยเปนตน

- ปรบระบบการจดการงบประมาณทเออใหสามารถทำาการวจยไดอยางสะดวก และ

ตอเนองตลอดทงโครงการ

- สรางแหลงเรยนรและชองทางการเขาถงขอมล/งานวจยทหลากหลายและเปนอจฉรยะ

เชนe-Library

- มกลไกททำาใหเกดความรวมมอระหวางหนวยงานทเกยวของทกระดบ ทกภาคสวน

(Inter-sectoralCollaboration)


ความตองการดานกำาลงคนและเครอขาย

- มนกวจยทมคณภาพเพยงพอ โดยเฉพาะทมศกยภาพในดานตางๆ เชน การกำาหนด

โจทย/หวขอวจยระเบยบวธการวจยการเกบและวเคราะหขอมลการเขยนและเผยแพรรวมถงจรยธรรม

ในการวจย

- มความรวมมอกบสถาบนวชาการและสถาบนการศกษา ในการสรางนกวจยรวมและ

ใชประโยชนจากงานวจยรวมกน

- พฒนาใหมนกวจยดานอนๆทสนบสนนการแปลงงานวจยสการใชประโยชนเพอการ

พฒนาประเทศระยะยาวเชนดานนโยบายดานกฎหมายดานการพฒนาทรพยากรมนษยและAdvocacy

เปนตน

- สรางสภาพแวดลอมและกลไกทเออใหเกดระบบ/องคกรการเรยนร

- มระบบ/โครงสราง เพอจงใจใหเกดนกวจยและรกษาใหอยในระบบวจยอยางตอเนอง

เชนอตรากำาลงคนตำาแหนงคาตอบแทนและความกาวหนาทางวชาชพ

- สรางเครอขายนกวจยทกระดบ (ในพนท ประเทศ ภมภาคและนานาชาต) เพอรวม

ทำางานวจยเชงรก

บทท 3

แผนยทธศาสตรการวจยและพฒนา ดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ

ของประเทศไทยพ.ศ. 2560 - 2564


วสยทศน

ประเทศไทยสามารถใชประโยชนจากงานวจยและพฒนา ดานปองกนควบคมโรคและ

ภยสขภาพทมคณภาพสอดคลองกบทศทางและยทธศาสตรการพฒนาประเทศ

ยทธศาสตร

จากการทบทวนขอมลพนฐานและการวเคราะหสภาพแวดลอมทเกยวของกบการวจยและ

พฒนาดานการปองกนและควบคมโรคและความสอดคลองของยทธศาสตรในระดบตางๆสามารถกำาหนด

ยทธศาสตรของแผนยทธศาสตรการวจยและพฒนาดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศไทย

พ.ศ.2560-2564ไดเปน4ยทธศาสตรประกอบดวย

ยทธศาสตรท 1 การจดการระบบวจยและพฒนาใหเปนเอกภาพและตอบสนอง

ยทธศาสตรการพฒนาประเทศ

ยทธศาสตรท 2 การพฒนาสภาพแวดลอมทเออตอการวจยและพฒนา

ยทธศาสตรท 3 การพฒนาศกยภาพองคกรและความเขมแขงเครอขายทางการวจย

ยทธศาสตรท 4การพฒนางานวจยทสามารถนำาไปใชประโยชนเชงนโยบายเชงสาธารณะ

และเชงพาณชย


เปาประสงค ตวชวดและกลยทธ

ยทธศาสตรท 1 การจดการระบบวจยและพฒนาใหเปนเอกภาพและตอบสนองยทธศาสตรการพฒนาประเทศ

เปาประสงค

เพอใหการจดการระบบวจยและพฒนา ดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของ

หนวยงานทเกยวของ มทศทางและแนวทางการทำางานทสอดคลองและเชอมโยงกน เรงรดใหเกดกลไก

การทำางานรวมกนระหวางหนวยงาน มความเปนเอกภาพ เกดการประสานงานระหวางหนวยงานใน

ทกระดบ ลดความซำาซอนในการทำางาน สามารถใชงบประมาณอยางคมคา มประสทธภาพและเกด

ประสทธผลสามารถสนบสนนการขบเคลอนยทธศาสตรดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพและดาน

สาธารณสขของประเทศ

ตวชวด

- มหนวยงานหลกและหนวยงานสนบสนนเขารวมจดทำายทธศาสตรแผนงานวจยและ

พฒนาดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพแหงชาตทมการกำาหนดโครงสรางการทำางานบทบาทหนาท

ผรบผดชอบและชองทางการสอสารทชดเจนและมการดำาเนนงานรวมกนแบบบรณาการ

- ประเดนการวจยและพฒนาดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพเปนประเดนมงเนน

ทถกบรรจใหเปนวาระการวจยแหงชาต(NationalResearchAgenda)ในแผนยทธศาสตร/นโยบายระดบ

ประเทศ

- การจดสรรงบประมาณการวจยและพฒนาดานการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ

มการดำาเนนงานอยางเปนระบบและมประสทธภาพมากขน(ใชเวลาในการดำาเนนงานนอยลงลดขนตอนท

ซำาซอนและไมจำาเปนมการกระจายงบประมาณอยางเหมาะสมและทวถง)


กลยทธ

กลยทธ 1.1 บรณาการยทธศาสตรหนวยงานวจย

กำาหนดหนวยงานผรบผดชอบเพอใหมบทบาทเปนแกนกลางในการขบเคลอน

ยทธศาสตรและแผนงานการวจยและพฒนา ดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศอยาง

บรณาการ และสรางการมสวนรวมจากทกภาคสวนในการจดทำาแผนงาน กำาหนดประเดนมงเนน (Area

ofPriority)ดำาเนนการผลกดนใหการวจยและพฒนาดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพของประเทศ

เปนวาระแหงชาตทชดเจน

กลยทธ 1.2 พฒนาระบบงบประมาณทมประสทธภาพ

พฒนากลไกในการจดหาเงนทนอดหนนงานวจยจากหนวยงานสนบสนนทมศกยภาพ

ทงภายในและตางประเทศพฒนาการบรหารจดการงบประมาณเพอสนบสนนการวจยและพฒนาทงใน

สวนของงบประมาณประจำาปและเงนนอกงบประมาณพรอมทงพฒนากลไก เพอบรณาการงบประมาณ

ลดความซำาซอน ปรบปรงขนตอนและกระบวนการอนมตงบประมาณใหมความสะดวก รวดเรวและม

ประสทธภาพสามารถจดสรรงบประมาณแบบเหลอมปงบประมาณรวมถงการใชโอกาสจากการใหเอกชน

รวมลงทนในกจการของรฐ(publicprivatepartnership)กำาหนดมาตรการตดตามประเมนผลมาตรฐาน

และคณภาพของงานวจยทไดรบการจดสรรงบประมาณทงมตแนวคด กระบวนการทำางานและผลงาน

ใหเกดความคมคาและมประสทธภาพ

ยทธศาสตรท 2 การพฒนาสภาพแวดลอมทเออตอการวจยและพฒนา


เพอใหหนวยงานทเกยวของและนกวจยสามารถผลตงานวจยไดอยางสะดวกรวดเรว

และถกตองตามหลกจรยธรรมการวจยสามารถใชประโยชนจากโครงสรางพนฐานและทรพยากรดานการ

วจยทมมาตรฐานระดบนานาชาตรวมกนทงทเกดจากการลงทนของภาครฐภาคเอกชนสถาบนการศกษา

และองคกรทงในและตางประเทศสามารถธำารงรกษาและสรางบคลากรทางการวจยทสามารถตอบสนอง

ตอความตองการของประเทศอยางเพยงพอ


ตวชวด

- มกลไกบรหารจดการการใชประโยชนจากโครงสรางพนฐาน และแบงปนทรพยากร

การวจยรวมกน (pooled resources and facilities) สามารถรองรบการผลตงานวจยและพฒนา

ดานการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพอยางเพยงพอรวดเรวและทนตอเหตการณ

- มจำานวนผลงานวจยและพฒนา ดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพเพมมากขน

และเปนการวจยและพฒนาในเชงรกทรวดเรวและทนตอเหตการณ

- หนวยงานดานการวจย มสดสวนจำานวนนกวจยและบคลากรทเกยวของกบงานวจย

และพฒนาดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพทมคณภาพเพมมากขน

กลยทธ

กลยทธ 2.1 เรงรดใหเกดกลไกการใชประโยชนโครงสรางพนฐานและทรพยากรดาน

การวจยรวมกน (pooled resource and facilities)

พฒนาโครงสรางพนฐานและทรพยากรเพอสนบสนนงานดานการวจยและพฒนาเชน

หองปฏบตการเครองมอและอปกรณการวจยทเพยงพอและมมาตรฐานเรงรดใหเกดกลไกการใชประโยชน

จากโครงสรางพนฐานและทรพยากรดานการวจยของหนวยงานตางๆ รวมกน รวมถงการพฒนาระบบ

ฐานขอมลสารสนเทศการจดเกบและบรหารองคความรงานวจยบทความทางวชาการทมความทนสมย

ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ ตลอดจนสงเสรมใหนกวจยสามารถเขาถง แบงปนและใชประโยชนจาก

โครงสรางพนฐานตางๆอยางทวถง

กลยทธ 2.2 ลดขอจำากดและอปสรรคในการพฒนางานวจย

การพฒนาระบบในการสนบสนนการดำาเนนงานวจย ศกษาหาทางในการลดขอจำากด

และปรบปรงขนตอนตางๆทเปนอปสรรคของหนวยงานสนบสนนใหเกดคณะกรรมการวจยรวมระหวาง

หนวยงานตางๆเพออำานวยความสะดวกใหนกวจยสามารถพฒนางานวจยใหมหรอนำางานวจยเดมมาพฒนา

ตอยอดไดสะดวกและเกดประโยชนสงสด


กลยทธ 2.3 สรางแรงจงใจในอาชพนกวจยและพฒนา

การสรางแรงจงใจในอาชพนกวจยและพฒนา เพอใหเกดนกวจยทมคณภาพ ม

มาตรฐานเปนทยอมรบในระดบนานาชาตเพมมากขน เชน การตพมพผลงานวจย การประชมวชาการ

การประชาสมพนธ สงเสรมเชดชนกวจยทผลตงานวจยทมคณภาพ และการกำาหนดโครงสราง ตำาแหนง

อตราผลตอบแทนและความกาวหนาในวชาชพทจงใจใหเกดนกวจยอยางตอเนองและสามารถธำารงรกษา

นกวจยเดมในระบบได ทงนกวจยพนฐานและนกวจยเฉพาะดานหรอในสาขาทขาดแคลน ตลอดจน

การสรางวฒนธรรมดานงานวจยทดในกลมนกวจยและบคลากรดานการวจยและพฒนา

ยทธศาสตรท 3 การพฒนาศกยภาพองคกรและความเขมแขงเครอขายทางการวจย


เพอเพมศกยภาพของนกวจยและบคลากรดานการวจยและพฒนา ในทกระดบ ใหม

คณภาพ สามารถผลตงานวจยทมมาตรฐานเปนทยอมรบในระดบชาตและนานาชาต มการรวมเปน

เครอขายทางการวจยในแตละระดบทงในและตางประเทศเพอการแลกเปลยนเรยนรและพฒนานกวจย

และงานวจยรวมกน

ตวชวด

- จำานวนบคลากรทางการวจยและนกวจยดานปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ ทม

ผลงานดานการวจยมคณภาพและมาตรฐานเปนทยอมรบในระดบชาตและนานาชาตเพมมากขน

-เกดนกวจยภายใตความรวมมอในการสรางบคลากรทางการวจยระหวางหนวยงานอาท

มหาวทยาลยสถาบนวชาการเปนตน

- มโครงการงานวจย ทเกดจากการทำางานรวมกนของบคลากรทางการวจยหรอ

นกวจยในแตละระดบ


กลยทธ

กลยทธ 3.1 เรงรดการสรางบคลากรทางการวจยรวมกบสถาบนวชาการ

พฒนาศกยภาพของบคลากรทางการวจยและนกวจยเพอยกระดบคณภาพและ

มาตรฐานของงานวจย เชน การฝกอบรม การศกษาดงาน การใหทนการศกษา การจดหาผเชยวชาญ

เปนพเลยง ทปรกษาหรอผสนบสนนการเขยนงานวจย ศกษาและพฒนาเพอลดชองวางสมรรถนะในการ

ทำางาน(CompetencyGap)ของนกวจยโดยเฉพาะทกษะการเขยนงานวจยทงภาษาไทยและตางประเทศ

เรงรดกลไกในการผลตบคลากรทางการวจยรวมกบสถาบนวชาการโดยเฉพาะมหาวทยาลยทงในรปแบบ

ของการเปนนกวจยเองหรอเปนผบรหารจดการงานวจยรวมกบเครอขายตลอดจนสงเสรมการใชประโยชน

จากบคลากรระดบปรญญาเอกในหนวยงานใหไดใชศกยภาพของตนเองอยางเตมทในการผลตหรอตอยอด

งานวจย

กลยทธ 3.2 พฒนาศกยภาพองคกรและความเขมแขงเครอขายทางการวจย

พฒนาศกยภาพองคกรและเครอขายการวจยในทกระดบ (พนท ภมภาค ประเทศ

และนานาชาต)พฒนาระเบยบวธหรอรปแบบวจยใหมๆพรอมทงกำาหนดบทบาทและขอบเขตการพฒนา

บคลากรรวมกนรวมทงสงเสรมการพฒนาเครอขายนกวจยระดบชมชน

ยทธศาสตรท 4 การพฒนางานวจยทสามารถนำาไปใชประโยชนเชงนโยบายเชงสาธารณะ และเชงพาณชย


มการนำาเอาผลงานวจยมาใชประโยชนเชงนโยบาย เชงสาธารณะและเชงพาณชย เพอ

ตอบสนองความตองการและสถานการณทเปนประเดนมงเนน (area of priority) ของประเทศและ

สถานการณโลก ผลงานวจยตางๆ ไดรบการคมครองทรพยสนทางปญญาและการรกษาสทธประโยชน

ตามกฏหมาย


ตวชวด

- มงานวจยทตอบสนองประเดนมงเนน(areaofpriority)ทกำาหนด

- มงานวจยและพฒนาดานการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพทไดรบการตพมพและ

เผยแพรในวารสารดานวชาการทเปนทยอมรบระดบชาตและนานาชาต

- มงานวจยทถกนำามาใชใหเกดประโยชนในเชงนโยบายเชงสาธารณะหรอเชงพาณชย

- มงานวจยทถกดำาเนนการจดทะเบยนคมครองสทธเพมมากขน

กลยทธ

กลยทธ 4.1 เรงรดพฒนางานวจยทสอดคลองกบสถานการณ ความตองการและการนำา

งานวจยไปใชประโยชน

การพฒนางานวจยทตรงตามความตองการและสามารถตอบสนองตอสถานการณท

เปนประเดนมงเนน(areaofpriority)ของประเทศและสถานการณโลกไดเชนงานวจยทมงเนนบรบท

ของความเปนเมอง (urban setting) งานวจยเชงสงคม (social research) และงานวจยเชงมสวนรวม

(participation) เปนตน พรอมทงสงเสรมการนำางานวจยไปใชประโยชนเชงนโยบาย เชงสาธารณะและ

เชงพาณชย

กลยทธ 4.2 ผลกดนใหเกดการคมครองทรพยสนทางปญญาและการรกษาสทธประโยชน

ในงานวจย

ผลกดนใหเกดหนวยงานเฉพาะทชวยอำานวยความสะดวกในการจดทะเบยนคมครอง

ทรพยสนทางปญญาใหกบนกวจย ทงดานใหความร อำานวยความสะดวกในการตรวจสอบ จดทะเบยน

คมครอง การจดการผลประโยชนและการรกษาสทธประโยชนในงานวจยใหกบผเปนเจาของลขสทธงาน

วจยทเหมาะสม


แผนย

ทธศา

สตรก

ารวจ

ยและ

พฒ

นา ด

านปอ

งกนค

วบคม

โรคแ

ละภย

สขภา

พขอ

งประ

เทศไ

ทย พ

.ศ. 2

560

- 256

4

ยทธศ

าสตร

1ยท

ธศาส

ตร 2

ยทธศ

าสตร

3ยท

ธศาส

ตร 4

กลยท

ธ 1.

1

กลยท

ธ 1.

2

กลยท

ธ 2.

1

กลยท

ธ 2.

2

กลยท

ธ 2.

3

กลยท

ธ 3.

1

กลยท

ธ 3.

2

กลยท

ธ 4.

1

กลยท

ธ 4.

2

บทท 4

การขบเคลอนแผนยทธศาสตรการวจยและพฒนา ดานการปองกนควบคมโรคแหงชาต

(พ.ศ. 2560 - 2564)


เพอใหการวจยและพฒนาดานการปองกนควบคมโรคของประเทศไทยดำาเนนไปตามเปาหมาย

ทสอดคลองกบยทธศาสตรการวจยแหงชาตและแผนการปฏรประบบวจยแบบบรณาการของประเทศ

ควบคกบทศทางการพฒนาประเทศส ประเทศไทย 4.0 เปนประเทศทมความมนคง มงคง ยงยน เปน

ประเทศพฒนาแลวดวยการพฒนาตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและขบเคลอนประเทศดวยนวตกรรม

และเทคโนโลย โดยไดกำาหนดประเดนหลกทตองดำาเนนการเรงดวน ออกเปน 3 ระยะ คอ ระยะสน

(1-6เดอน)ระยะกลาง(1ป)และระยะยาว(5ป)

1. การแปลงแผนฯสการปฏบต และการขบเคลอนแผนฯ

เพอใหแผนยทธศาสตรการวจยและพฒนาดานการปองกนควบคมโรคแหงชาต(พ.ศ.2560-2564)

สอดคลองกบทศทางและความตองการของประเทศภายใตยทธศาสตรการวจยดานสขภาพและการแพทย

ทสามารถแกไขปญหา และรองรบปญหาทจะเกดดานการปองกนควบคมโรคของประเทศ ไดกำาหนด

แผนดำาเนนการในแตละระยะดงน

ระยะเรงดวน (เมษายน 2559-กนยายน 2559)

แผนยทธศาสตรการวจยและพฒนาดานการปองกนควบคมโรคแหงชาต(พ.ศ.2560-2564)

หนวยงานหลก : สถาบนวจย จดการความร และมาตรฐานการควบคมโรค (สวคร.)

กระทรวงสาธารณสข

ระยะสน (1-6 เดอน)

- กำาหนดประเดนวจยดานการปองกนควบคมโรค เชนแผนงานโรคหรอแผนงานระบบ

ทสอดคลองกบยทธศาสตรการวจยดานสขภาพและการแพทย ของกระทรวงสาธารณสขและยทธศาสตร

การวจยแหงชาต

- จดลำาดบความสำาคญเรงดวน

- จดทำาแผนปฏบตการการวจยและพฒนา ดานการปองกนควบคมโรคแหงชาต

(พ.ศ. 2560 - 2564) และแผนปฏบตการประจำาป ทครอบคลมเนองานตงแต การกำาหนดประเดนวจย

ดานการปองกนควบคมโรคการกำาหนดผลกดนเปนทศทางและนโยบายวจยการประมาณการงบประมาณ

จดสรรทนและการประเมนผลบรหารจดการงานวจยครบวงจรอำานวยใหเกดงานวจยทมคณภาพเหมาะสม

ตามจรยธรรมการวจยและการผลกดนใหเกดการนำาไปใชประโยชนทงทางสาธารณะและเชงพาณชย


หนวยงานหลก : สถาบนวจย จดการความร และมาตรฐานการควบคมโรค (สวคร.)

กระทรวงสาธารณสข

หนวยงานสนบสนน : กระทรวงสาธารณสข สถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.)

สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) สำานกงานสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

มหาวทยาลยและหนวยงานดานการวจยและพฒนาทเกยวของทงภาครฐภาคเอกชนและภาคประชาชน

ระยะกลาง (1 ป)

- จดทำาแผนทนำาทาง (Roadmap) ในแตละประเดนวจย มเปาหมายผลงานสงมอบ

เชน ผลตภณฑ กระบวนการ เทคโนโลย ระบบ ฯลฯทสอดคลองกบเปาหมายของยทธศาสตรการวจย

แหงชาต พรอมทงกำาหนดทรพยากรทตองใช ทงงบประมาณ กำาลงคนวจย (นกวจย นกวชาชพแตละ

สาขา) โครงสรางพนฐานการวจยทสำาคญและจำาเปน (ทงในสวนของ Hard Infrastructure และ Soft

Infrastructure)

หนวยงานหลก:

1)หนวยงานหลกทรบผดชอบ/มอบหมายใหรบผดชอบในประเดนวจย

2)สถาบนวจย จดการความร และมาตรฐานการควบคมโรค (สวคร.) รวบรวมเปน

ภาพรวม

หนวยงานสนบสนน:หนวยงานดานการวจยและพฒนาทเกยวของทงภาครฐภาคเอกชน

และภาคประชาชน

ระยะยาว (5 ป)

- ทบทวนแผนทนำาทางของแตละประเดนวจยเพอตรวจสอบความสอดคลองกบประเดน

วจยดานการปองกนควบคมโรค และยทธศาสตรการวจยดานสขภาพและการแพทย ของกระทรวง

สาธารณสขและยทธศาสตรการวจยแหงชาต ซงอาจจะมการปรบเพมหรอลด ตามสถานการณการ

เปลยนแปลงในบรบทของประเทศภมภาคและโลก

หนวยงานหลก : หนวยงานหลกทรบผดชอบ/มอบหมายใหรบผดชอบในประเดนวจย

และสถาบนวจยจดการความรและมาตรฐานการควบคมโรค(สวคร.)

หนวยงานสนบสนน :หนวยงานดานการวจยและพฒนาทเกยวของทงภาครฐภาคเอกชน

และภาคประชาชน


2. การตดตามและประเมนผล

แผนยทธศาสตรการวจยและพฒนาดานการปองกนควบคมโรคแหงชาต(พ.ศ.2560-2564)

ไดกำาหนดรปแบบการตดตามและประเมนผล โดยอาศยกลไกตดตามกำากบและประเมนผลภายใต

พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารจดกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546ซงหนวยงานท

ประเมนผลในระดบชาตจะมทงสำานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตสำานกงบประมาณ

สำานกการวจยแหงชาตสถาบนวจยระบบสาธารณสขเปนตนในขณะทขอมลเพอการตดตามประเมนผล

ใหใชขอมลจากหนวยงานทรบผดชอบ/มอบหมายใหรบผดชอบในประเดนวจยนนๆ รวมทงจากแหลง

ขอมลอนๆทงนสถาบนวจยจดการความรและมาตรฐานการควบคมโรค(สวคร.)ทำาหนาทประมวลขอมล

ทเกยวของทงหมด จดทำาเปนรายงานตดตามและประเมนแผนฯในภาพรวม ซงอาจจะมการประเมนผล

จากหนวยงานภายนอกรวมดวย

การดำาเนนงานตามแผนยทธศาสตรการวจยและพฒนาดานการปองกนควบคมโรคแหงชาต

(พ.ศ.2560-2564)ในแตละยทธศาสตรไดกำาหนดเปาประสงคตวชวดความสำาเรจและแผนงานทสำาคญ

เพอการขบเคลอนยทธศาสตรดงน


เปาป

ระสง

ค ตว

ชวด

กลยท

ธและ

แผนง

าน

ยทธศ

าสตร

เป

าประ

สงค

ตวชว

ดกล

ยทธ

แผนง

าน

1.ก

ารจด

การ

ระ

บบวจ

ย

แล

ะพฒนา

ให

เปน

เอ

กภาพ

แล

ะ

ตอ

บสนอ

ง

ยท

ธศาส

ตร

กา

รพฒนา

ปร

ะเทศ

เพอให

การ

จดกา

รระบ

บวจ

ย

และพ

ฒนา

ดาน

ปองก

นควบ

คมโรค

และภ

ยสขภ

าพขอ

งหนว

ยงาน

ทเกย

วของ

มทศ

ทางแ

ละแน

วทาง

การท

ำางาน

ทสอ

ดคลอ

งและ

เชอม

โยงก

นเรงร

ดใหเ

กดกล

ไก

การท

ำางา

นรว

มกน

ระหวา

ง

หนวย

งาน

มควา

มเปน

เอกภ

าพ

เกดกา

รประ

สานง

านระ

หวาง

หนวย

งานใน

ทกร

ะดบ

ลด

ความ

ซำาซอ

นใน

การท

ำางาน

สามา

รถใช

งบประ

มาณ

อยาง

คมคา

มปร

ะสทธ

ภาพแ

ละเก

ด

ประส

ทธผล

สาม

ารถส

นบสน

น

การ

ขบเค

ลอนยท

ธศาส

ตร

ดานปอง

กนคว

บคม

โรคแ

ละ

ภยสข

ภาพ

และด

านสา

ธารณ

สข

ของป

ระเท

ศ

-มห

นวยง

านหล

กและ

หนวย

งานส

นบสน

น

เขาร

วมจด

ทำายท

ธศาส

ตรแผ

นงาน

วจย

และพ

ฒนา

ดาน

ปองก

นควบ

คมโรคแ

ละ

ภยส

ขภาพ

แหงช

าตท

มกา

รกำาห

นด

โครง

สราง

การท

ำางาน

บทบาท

หนาท

ผรบผ

ดชอบ

และช

องทา

งการ

สอสา

รท

ชดเจน

และม

การด

ำาเนน

งานร

วมกน

แบบ

บรณาก

าร

-ปร

ะเดน

การว

จยแล

ะพฒนา

ดาน

ปองก

น

ควบค

มโรค

และภ

ยสขภ

าพเป

นประ

เดน

มงเน

นทถก

บรรจ

ใหเป

นวาร

ะการ

วจยแ

หงชา

ต

(Nat

iona

lRe

sear

chA

gend

a)ใ

น

แผนย

ทธศา

สตร/

นโยบ

ายระ

ดบปร

ะเทศ

-กา

รจดสร

รงบประ

มาณ

การว

จยแล

ะ

พฒนา

ดาน

การป

องกน

ควบค

มโรค

และ

ภยสข

ภาพมก

ารดำา

เนนงา

นอยา

งเปน

ระบบ

และม

ประส

ทธภา

พมาก

ขน(ใชเวล

า

ในกา

รนอย

ลงล

ดขนต

อนทซ

ำาซอน

และ

ไมจำา

เปน

มการ

กระจ

ายงบ

ประม

าณอย

าง

เหมา

ะสมแ

ละทว

ถง)

1.1

บรณาก

าร

ยท

ธศาส

ตร

หน

วยงา

นวจย

-กา

รวเค

ราะห

ผมสว

นไดส

วนเส

ยดาน

การว

จย

และพ

ฒนา

(R&D

)ดาน

การป

องกน

ควบค

มโรค

ของป

ระเท

ศ

-กา

รขบเ

คลอน

ดานย

ทธศา

สตรก

ารวจ

ยดาน

การ

ปองก

นควบ

คมโรคข

องปร

ะเทศ

แบบบ

รณาก

าร

-การ

ผลกด

นประ

เดนว

จยดา

นการ

ปองก

นควบ

คมโรค

เปนว

าระก

ารวจ

ยแหง

ชาต

1.2

พฒนา

ระบบ

งบ

ประม

าณทม

ปร

ะสทธ

ภาพ

-กา

รพฒ

นาร

ะบบกา

รจดกา

รงบประ

มาณ

(เงนง

บประ

มาณ

และน

อกงบ

ประม

าณ)

เพอ

การว

จยแล

ะพฒนา

(R&

D)ด

านกา

รปอง

กน

ควบค

มโรค

ของป

ระเท

ศ

-กา

รศกษ

าโอก

าสแล

ะควา

มเปน

ไปได

ของก

าร

ใหเอ

กชนร

วมลง

ทนใน

กจกา

รภาค

รฐ(Pu

blic

Privat

ePa

rtne

rshi

p)เ

พอคว

ามยง

ยนขอ

ง

การว

จยแล

ะพฒนา

(R&

D)ด

านกา

รปอง

กน

ควบค

มโรค

-การ

พฒนา

ระบบ

การต

ดตาม

ประเมน

ผลงา

นวจย

ดานก

ารปอ

งกนค

วบคม

โรคข

องปร

ะเทศ


ยทธศ

าสตร

เป

าประ

สงค

ตวชว

ดกล

ยทธ

แผนง

าน

2.ก

ารพฒ

นา

สภ

าพ

แว

ดลอม

ท

เอ

อตอก

าร

วจ

ยและ

พฒ

นา

เพอให

หนวย

งานทเก

ยวขอ

ง

และน

กวจ

ยสาม

ารถผ

ลตงา

น

วจยไ

ดอยา

งสะด

วกรว

ดเรว

และ

ถกตอ

งตาม

หลกจ

รยธร

รมกา

ร

วจย

สามา

รถใช

ประโ

ยชนจ

าก

โครง

สราง

พนฐา

นและ

ทรพย

ากร

ดานก

ารวจ

ยทมม

าตรฐ

านระ

ดบ

นาน

าชาต

รวมก

นท

งทเก

ด

จากก

ารลง

ทนขอ

งภาค

รฐภ

าค

เอกช

นสถ

าบนก

ารศก

ษาแล

ะ

องคก

รทงใ

นและ

ตางป

ระเท

ศ

สามา

รถธำา

รงรก

ษาแ

ละสร

าง

บคลา

กรทา

งการ

วจยท

สามา

รถ

ตอบส

นองต

อควา

มตอง

การข

อง

ประเทศ

อยาง

เพยง

พอ

-มก

ลไกบ

รหาร

จดกา

รการ

ใชปร

ะโยช

นจาก

โครง

สราง

พนฐา

นแล

ะแบง

ปนทร

พยาก

ร

การว

จยรว

มกน

(poo

led

reso

urce

s

and

facilit

ies)

สามา

รถรอ

งรบก

ารผล

ต

งานว

จยแล

ะพฒ

นาด

านกา

รปองก

น

ควบค

มโรค

และภ

ยสขภ

าพอ

ยางเพย

งพอ

รวดเ

รวแล

ะทนต

อเหต

การณ

-จำา

นวนผ

ลงาน

วจยแ

ละพฒ

นาดาน

ปองก

น

ควบค

มโรค

และภ

ยสขภ

าพเพ

มมาก

ขน

และเ

ปนกา

รวจย

และพ

ฒนา

ในเช

งรก

ทรวด

เรวแ

ละทน

ตอเห

ตการ

ณ

-หน

วยงา

นดาน

การว

จยม

สดสว

นจำาน

วน

นกวจ

ยและ

บคลา

กรทเ

กยวข

องกบ

งาน

วจยแ

ละพฒ

นาด

านปอ

งกนค

วบคม

โรค

และภ

ยสขภ

าพทม

คณภา

พเพ

มมาก

ขน

2.1

เรงร

ดใหเ

กด

กล

ไกกา

รใช

ปร

ะโยช

น

โค

รงสร

างพน

ฐาน

แล

ะทรพ

ยากร

ดา

นการ

วจย

รว

มกน

(poo

led

re

sour

ce a

nd

facil

ities

)

-กา

รพฒ

นารป

แบบแ

ละกล

ไกกา

รใชป

ระโย

ชน

จากโ

ครงส

รางพ

นฐาน

และท

รพยา

กรกา

รวจย

รวมก

น(P

oole

dRe

sour

cesan

dFa

cilities

)

-กา

รพฒนา

รปแบ

บการ

ผลตแ

ละพฒ

นานก

วจย

สหสถ

าบนเชน

การ

ใหไป

ปฏบต

งานว

จยท

หนวย

งานอน

สำาหรบ

โครง

การว

จยเ

ฉพาะ

(Sec

ondm

ent)

เปนต

น

-กา

รพฒ

นาระ

บบขอ

มลสา

รสนเ

ทศงา

นวจย

นวตก

รรม

และก

ารจด

การค

วามร

:ฐา

นขอม

ล

ภาษา

ไทย

(Tha

iDa

taba

se)ทเ

ชอมโ

ยงฐา

น

ขอมล

งานว

จยบ

ทคว

ามผ

ลงาน

วชาก

าร

สารน

พนธ

วทยา

นพนธ

ทเช

อมโย

งกนแ

ละ

เขาถ

งเพอ

ใชปร

ะโยช

นไดส

ะดวก

2.2

ลดข

อจำาก

ดและ

อป

สรรค

ในกา

ร

พฒ

นางา

นวจย

-กา

รพฒนา

รปแบ

บของ

การส

นบสน

นการ

ทำาวจ

ย

แบบเ

บดเส

รจ(St

ream

lined

pro

cess)แล

ะ

รปแบ

บของ

คณะก

รรมก

ารจร

ยธรร

มการ

วจยร

วม

(Joint

Ethics

Com

mitt

ee)เพ

อลดข

นตอน

และเ

ออตอ

การท

ำาวจย

และพ

ฒนา

นวตก

รรม

ในขณ

ะเดย

วกนก

ไดคณ

ภาพเ

ปนทย

อมรบ

ใน

ระดบ

สากล


ยทธศ

าสตร

เป

าประ

สงค

ตวชว

ดกล

ยทธ

แผนง

าน

2.3

สราง

แรงจ

งใจ

ใน

อาชพ

นกวจ

ย

แล

ะพฒนา

-กา

รสรา

งวฒ

นธรร

มการ

วจย(

Rese

arch

Cultu

re)ใ

นองค

กร

-กา

รพฒนา

รปแบ

บและ

โครง

สราง

ทเปน

มตร

(Res

earc

her-frie

ndly

Mod

el)

ทเออ

ทง

นกวจ

ยและ

บคลา

กรใน

องคก

รให

สามา

รถ

ทำางา

นไดอ

ยางล

งตวแล

ะมคว

ามสข

3.ก

ารพฒ

นา

ศก

ยภาพ

อง

คกรแ

ละ

คว

ามเขมแ

ขง

เค

รอขา

ย

ทา

งการ

วจย

เพอเ

พมศ

กยภา

พขอ

งนกว

จย

และบ

คลา

กรด

านการ

วจย

และพ

ฒนา

ในท

กระด

บใ

หม

คณภา

พสา

มารถ

ผลตง

านวจ

ย

ทมมา

ตรฐา

นเปน

ทยอม

รบใน

ระดบ

ชาตแ

ละนา

นาชา

ตมก

าร

รวมเ

ปนเค

รอขา

ยทาง

การว

จย

ในแต

ละร

ะดบ

ทงใ

นแล

ะ

ตางป

ระเท

ศเพ

อการ

แลกเ

ปลยน

เรยน

รและ

พฒ

นานก

วจยแ

ละ

งานว

จยรว

มกน

-จำา

นวนบ

คลาก

รทาง

การว

จยแล

ะนกว

จย

ดานป

องกน

ควบค

มโรค

และภ

ยสขภ

าพ

ทมผล

งานด

านกา

รวจย

มคณ

ภาพแล

ะ

มาตร

ฐานเ

ปนทย

อมรบ

ในระ

ดบชา

ตและ

นานา

ชาตเ

พมมา

กขน

-จำา

นวนน

กวจย

ภายใ

ตควา

มรวม

มอใน

การส

รางบ

คลาก

รทาง

การว

จยระ

หวาง

หนวย

งาน

อาท

มหาว

ทยาล

ยสถ

าบน

วชาก

ารเป

นตน

-มโ

ครงก

ารงา

นวจย

ทเก

ดจาก

การท

ำางาน

รวมก

นขอ

งบคลา

กรทา

งการ

วจยห

รอ

นกวจ

ยในแ

ตละร

ะดบ

3.1

เรงร

ดการ

สราง

บค

ลากร

ทางก

าร

วจ

ยรวม

กบ

สถ

าบนว

ชากา

ร

-การ

พฒนา

ศกยภ

าพนก

วจยทง

ดานว

ชากา

รและ

ทกษะ

วชา

การท

ไมเก

ยวกบ

งาน

(Sof

tsk

ill)

เชน

ทกษะ

การเขย

นงาน

วจยท

งภาษ

าไทย

ภาษ

า

องกฤ

ษแล

ะเพอ

การต

พมพใ

นวาร

สาร

-การ

พฒนา

ระเบ

ยบวธ

วจยแล

ะรปแ

บบวจ

ยใหม

ๆ

เชน

วจยเชง

ระบบ

วจย

เชงส

งคม

วจยเชง

มสวน

รวม

เปนต

น

3.2

พฒนา

ศกยภ

าพ

อง

คกรแ

ละคว

าม

เขมแ

ขงเค

รอขา

ย

ทา

งการ

วจย

-กา

รพฒนา

ศกยภ

าพบค

ลากร

ดานก

ารวจ

ยและ

พฒนา

เชน

จรยธ

รรมก

ารวจ

ยกา

รจดก

ารวจ

ย

การจ

ดการ

งบปร

ะมาณ

เปนต

น

-กา

รพฒ

นารป

แบบข

องโค

รงกา

รวจย

แบบม

สวนร

วม(Mul

ti-se

ctor

alp

artn

ersh

ipfor

rese

arch

)ระ

หวาง

ภาคร

ฐมห

าวทยา

ลย

และภ

าคเอ

กชน

ทครอ

บคลม

ตงแต

โจท

ยวจย

การล

งทน

การน

ำาผลว

จยไป

ใชปร

ะโยช

น


ยทธศ

าสตร

เป

าประ

สงค

ตวชว

ดกล

ยทธ

แผนง

าน

4.ก

ารพฒ

นา

งา

นวจย

ท

สา

มารถ

นำาไป

ใช

ประโ

ยชน

เชงน

โยบา

ย

เชงส

าธาร

ณะ

แล

ะเชง

พา

ณชย

มกา

รนำาเอ

าผลง

านวจ

ยมา

ใชประ

โยชน

เชงน

โยบา

ยเช

ง

สาธา

รณะแ

ละเชงพ

าณชย

เพอ

ตอบส

นองค

วามต

องกา

รและ

สถาน

การณ

ทเป

นประ

เดน

มงเน

น(are

aof

prio

rity)ข

อง

ประเ

ทศแล

ะสถา

นการ

ณโล

ก

ผลงา

นวจ

ยตา

งๆไ

ดรบกา

ร

คมคร

องทร

พยส

นทา

งปญ

ญา

และก

ารรก

ษาส

ทธป

ระโย

ชน

ตามก

ฏหมา

ย

-มง

านวจ

ยทตอ

บสนอ

งประ

เดนม

งเนน

(are

aof

prio

rity)ท

กำาหน

ด

-มง

านวจ

ยและ

พฒนา

ดาน

การป

องกน

ควบค

มโรค

และภ

ยสขภ

าพทไ

ดรบกา

ร

ตพมพ

และเผย

แพรในว

ารสา

รดาน

วชาก

าร

ทเปน

ทยอม

รบระ

ดบชา

ตและ

นานา

ชาต

-มง

านวจ

ยทถก

นำามา

ใชให

เกดป

ระโย

ชนใน

เชงน

โยบา

ยเชงส

าธาร

ณะห

รอเชงพ

าณชย

-มง

านวจ

ยทถก

ดำาเน

นกา

รจดท

ะเบย

น

คมคร

องทร

พยสน

ทางป

ญญาเพม

มากข

น

4.1

เรงร

ดพฒนา

งาน

วจ

ยทสอ

ดคลอ

ง

กบ

สถาน

การณ

คว

ามตอ

งการ

แล

ะการ

นำางา

น

วจ

ยไปใ

ช

ปร

ะโยช

น

-กา

รจดท

ำาประ

เดนว

จยดาน

การป

องกน

ควบค

ม

โรคข

องปร

ะเทศ

ทตอ

บโจท

ยคว

ามตอ

งการ

และ

สถาน

การณ

ของป

ระเท

ศทง

ระยะ

สนร

ะยะ

ปานก

ลางแล

ะระย

ะยาว

-กา

รพฒ

นากร

ะบวน

การก

ารนำา

งานว

จยแ

ละ

นวตก

รรมด

านกา

รปอง

กนคว

บคมโ

รคไ

ปใช

ประโ

ยชนเ

ชงนโ

ยบาย

เชง

สาธา

รณะ

และ

เชงพ

าณชย

4.2

ผลกด

นใหเ

กดกา

ร

คม

ครอง

ทรพย

สน

ทา

งปญญาแ

ละ

กา

รรกษ

าสทธ

ปร

ะโยช

นในง

าน

วจ

ย

-กา

รพฒนา

รปแบ

บหร

อกลไ

กกา

รสนบ

สนนก

าร

คมคร

องทร

พยส

นทาง

ปญญา

และก

ารรก

ษา

สทธป

ระโย

ชนงา

นวจย

ภาคผนวก

แผนยุทธศาสตร์...แผนย ทธศาสตร การว จ...

Documents