เขตการใช้ที่ดินr01.ldd.go.th/data/รายงานตำบล...2-7...

เขตการใชทดน

ต าบลคคต อ าเภอล าลกกา

จงหวดปทมธาน

เอกสารวชาการเลขท 11 (0601)/03/57 ส านกงานพฒนาทดนเขต 1 ปทมธาน

กนยายน 2557 กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ

สารบญ หนา สารบญ I สารบญตาราง III

สารบญรป VI บทท 1 บทน า 1-1

1.1 หลกการและเหตผล 1-1 1.2 วตถประสงค 1-1 1.3 สถานท ระยะเวลา และผด าเนนการ 1-1 1.4 ขนตอนการด าเนนการ 1-2 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1-2 บทท 2 สภาพทวไปของพนท 2-1

2.1 ทตงและอาณาเขต 2-1 2.2 สภาพภมประเทศ 2-2 2.3

2.4 2.5

สภาพภมอากาศ สภาพสงคมและการรวมกลมเกษตรกร สภาพเศรษฐกจ

2-4 2-7 2-7

บทท 3 สถานภาพทรพยากร 3-1 3.1 ทรพยากรทดน และการใชทดน 3-1 3.2 ทรพยากรน า 3-5 3.3 ทรพยากรปาไม 3-5 3.4 สภาพการใชทดน 3-5 บทท 4 การประเมนคณภาพทดน 4-1

4.1 ประเภทการใชประโยชนทดน 4-1 4.2

4.3 คณภาพทดนทน ามาประเมน การจ าแนกชนความเหมาะสมของดน

4-2 4-3

บทท 5 ศกยภาพของพนท ปญหา ความตองการและทศนคตของเกษตรกร 5-1 5.1 ทศนคตของเกษตรกรดานการใชและพฒนาทดน 5-1 5.2 ปญหาและความตองการของเกษตรกร 5-6

II

สารบญ (ตอ) หนา 5.3 ศกยภาพของพนท 5-8 บทท 6 เขตการใชทดน 6-1

6.1 6.2 6.3

การก าหนดเขตการใชทดน แผนการพฒนาทดนเพอเพมศกยภาพการผลตดานการเกษตร ขอเสนอแนะการน าแผนการใชทดนไปสการจดท าแผนปฏบตการพฒนาทดน

6-1 6-4 6-5

บรรณานกรม

III

สารบญตาราง หนา ตารางท 1 สถตขอมลภมอากาศ จงหวดปทมธาน

(สถานอตนยมวทยาปทมธาน) 2-6

ตารางท 3-1 สมบตทางกายภาพและเคมของดน ต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน

3-4

ตารางท 3-2 สภาพการใชทดนตามประเภทตางๆในปจจบนของ ต าบลคคต อ าเภอล าลกกาจงหวดปทมธาน

3-6

ตารางท 4-1 ประเภทการใชประโยชนทดน ต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน 4-1 ตารางท 4-2 ตารางท 4-3 ตารางท 4-4

ชนความเหมาะสมของทดน ต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน ชนความเหมาะสมปานกลาง (S2) ของทดนแตละประเภทการใชทดน ต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน ชนความเหมาะสมเลกนอย (S3) ของทดนแตละประเภทการใชทดน ต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน

4-4 4-5

4-5

ตารางท 5-1 ทศนคตของเกษตรกรดานการใชและการพฒนาทดน ต าบลคคต

อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน 5-2

ตารางท 6-1 เขตการใชทดน ต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน

6-4

สารบญรป หนา รปท 2-1 แผนทขอบเขตการปกครอง ต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน 2-3 รปท 2 สมดลของน าเพอการเกษตร จงหวดปทมธาน

(สถานอตนยมวทยาปทมธาน) 2-6

รปท 3-1 แผนทสถานภาพทรพยากรทดน/หนวยทดนต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน

3-3

รปท 3-2 สดสวนการใชประโยชนทดนต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน 3-6 รปท 3-3 แผนทสภาพการใชทดนต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน 3-8 รปท 5-1 ปญหาในการประกอบอาชพการเกษตร 5-7 รปท 5-2 ปญหาดานการครองชพและดานอนๆ 5-7 รปท 5-3 ความตองการความชวยเหลอและสงเสรมจากทางราชการ 5-8 รปท 6-1 แผนทเขตการใชทดนต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน

6-6

IV

ส านกงานพฒนาทดนเขต1 กรมพฒนาทดน

บทท 1 บทน า

1.1 หลกการและเหตผล

ในอดตทผานมาประเทศไทยไดน าทรพยากรธรรมชาตไปใชในการพฒนาประเทศ โดย ขาดการ จดการอยางมระบบเปนผลใหทรพยากรธรรมชาตเกดความเสอมโทรมอยางรวดเรว โดยเฉพาะทรพยากรดนซงเปนปจจยพนฐานของการพฒนาทงทางดานเกษตรกรรม อตสาหกรรม และกจการบรการอนๆ การใชทรพยากรธรรมชาตไปอยางฟมเฟอย โดยขาดการบรหารจดการอยางเหมาะสมเปนเหตใหมการบกรกพนทปาไม ซงเปนการท าลายแหลงตนน าล าธารโดยตรงจนกอใหเกดความไมสมดลตามธรรมชาต ซงสงผลใหเกดภาวะน าทวม ภยแลงหรอแผนดนถลม และยงสงผลใหเกดปญหาการแยงชงทรพยากรธรรมชาต ทงทรพยากรดนและทรพยากรน าอยางรนแรงอนกอใหเกดผลเสยหายตอความเปนอยของประชากรและระบบเศรษฐกจของประเทศ

ดงนนกรมพฒนาทดน โดยส านกนโยบายและแผนการใชทดนจงไดจดท าเขตการใชทดนระดบต าบลโดยพจารณาจากขอมลสภาพพนท ความตองการของชมชน แนวนโยบายดานการเกษตรของรฐและทองถนในระดบตางๆ น ามาวเคราะหก าหนดเขตการใชทดนระดบต าบล แลวน าเสนอผลรายงานประกอบแผนทขนาดมาตราสวน 1 : 25,000 พรอมขอเสนอแนะดานการจดการทดน

1.2 วตถประสงค

1.2.1 ก าหนดเขตการใชทดนทางการเกษตร พรอมทงจดท าแผนทและรายงานเพอเสนอแนะแนวทางการใชทดน เพอเพมผลผลตทางการเกษตรควบคไปกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมในต าบล

1.2.2 เพอใชเปนแนวทางในการจดท าแผนปฏบตการพฒนาการเกษตรระดบต าบล

1.3 สถานท ระยะเวลา และผด าเนนงาน

1.3.1 สถานทด าเนนงานพนทต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน

1.3.2 ระยะเวลาด าเนน งาน ระหวางวนท 1 ตลาคม 2556 – 30 กนยายน 2557

1.3.3 ผด าเนนงาน กลม วางแผนการใชทดน ส านกงานพฒนาทดนเขต 1

เขตการใชทดนต าบลคคต อ าเภอ ล าลกกา จงหวดปทมธาน

1-2

1.4 ขนตอนการด าเนนงาน

1.4.1 ศกษาวเคราะหขอมลดานกายภาพ จากฐานขอมลแผนทขนาดมาตราสวน 1 : 25,000 อาท ขอมลดนและสภาพการใชทดน พรอมทงขอมล ดานปาไมตามกฎหมาย ชลประทาน ปฏรปทดนและ ชนคณภาพลมน า เปนตน ตลอดจนวเคราะหขอมลดานเศรษฐกจและสงคม รวมทงการประเมนความเหมาะสมของทดนดาน การเกษตร

1.4.2 ศกษาวเคราะหดานนโยบายการใชทดนทงในระดบชาต ระดบกระทรวง ระดบจงหวด และระดบทองถน

1.4.3 น าเสนอขนตอนการด าเนนงานและรปแบบของการก าหนดเขตการใชทดนระดบต าบล ใหกบสวนราชการในพนท องคกรปกครองสวนทองถน รวมถงเกษตรกรและหมอดนอาสาในพนทพรอมรบฟงขอเสนอแนะ เพอการปรบปรงขอมลใหมความสมบรณ

1.4.4 ส ารวจทศนคต ปญหาและความตองการของเกษตรกรในพนท เพอน ามาวเคราะหจดแขง จดออน โอกาส และขอจ ากดในการพฒนาดานเกษตรกรรม โดยน ามาประมวลผลรวมกบขอมลในขอ 1.4.1

1.4.5 ก าหนดเขตการใชทดนระดบต าบล พรอมขอเสนอแนะดานการจดการทรพยากรในพนท

1.4.6 จดท ารายงานเขตการใชทดนระดบต าบล พรอมขอเสนอแนะ ประกอบกบแผนทขนาดมาตราสวน 1 : 25,000

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.5.1 เปนแนวทางในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตระดบต าบลอยางมประสทธภาพ และสอดคลองกบความตองการของชมชน โดยค านงถงแนวนโยบายของรฐในระดบตางๆ

1.5.2 เขตการใชทดนระดบต าบล สามารถใชเปนฐานขอมลในการพจารณาก าหนดเปาหมายการพฒนาดานเกษตรกรรมระดบต าบล เพอเพมผลผลต และการใชทรพยากรทดนอยางยงยน


บทท 2

สภาพทวไปของพนท

2.1 ทตงและอาณาเขต

ทตง

ต าบลคคต ตงยทศตะวนตกของ อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน (รปท 2-1)

อาณาเขต

ทศเหนอ ตดตอกบ ต าบลประชาธปตย อ าเภอธญบร จงหวดปทมธาน ทศใต ตดตอกบ แขวงสายไหม เขตสายไหม จงหวดกรงเทพมหานคร ทศตะวนออก ตดตอกบ ต าบลลาดสวาย อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน ทศตะวนตก ตดตอกบ ต าบลหลกหก อ าเภอเมองปทมธาน จงหวดปทมธาน และแขวงสกน เขตดอนเมอง จงหวดกรงเทพมหานคร

ต าบลคคต มพนททงหมดประมาณ 14,530 ไร หรอ ประมาณ 23.25 ตารางกโลเมตร แบงเขตการปกครองออกเปน 18 หมบานดงน

หมท 1 บานขจรเนตยดร หมท 10 บาน กม.7

หมท 2 บานคลอง 3 หมท 11 บานหมท 11

หมท 3 บานสายไหม หมท 12 บานสามคค (หมท 12)

หมท 4 บานผลเจรญ หมท 1 3 บาน

หมท 5 บานหนองปาพงษ หมท 1 4 บาน

หมท 6 บานล าสามแกว หมท 15 บาน

หมท 7 บานลาดสนน หมท 1 6 บาน

หมท 8 บานบานลาดเปด หมท 1 7 บาน

หมท 9 บานซอยจามร หมท 1 8 บาน

เขตการใชทดนต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน

2-2

2.2 สภาพภมประเทศ ลกษณะภมประเทศโดยสวนใหญเปนทราบ ลม เปนสวนหนงของทราบแมน าบางปะกงและทราบแมน าเจาพระยา เปนพนทราบเรยบมคลองสองไหลผานกลางต าบล ทางตะวนออกมคลองสาม ซงทงสองคลองวางตวอยในแนวทศเหนอ -ใต และตอนใตของต าบลมคลองหกวาไหลผาน ระดบพนทอยท 3 - 4 เมตร เหนอระดบน าทะเลปานกลาง

2-3



2-4

2.3 สภาพภมอากาศ

ลกษณะภมอากาศของต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน จดอยในภมอากาศแบบรอนชนสลบแลง ( tropical wet and dry climate) ตามการจ าแนกภมอากาศตามแบบของ KOPPEN (KOPPEN’s classification) ในเขตนจะมฤดฝนและฤดแลงแตกตางกนอยางชดเจน สามารถแบงได 3 ฤด คอ ฤดรอนเรม ประมาณเดอนกมภาพนธ ถงเดอนเมษายน โดยไดรบอทธพลจากลมมรสมตะวนตกเฉยงใต ฤดฝน เรมประมาณเดอนพฤษภาคมถงกนยายน โดยฤดนจะเรมมมรสมตะวนตกเฉยงใต ซงเปนลมชนพดปกคลม ท าใหฝนตกแพรกระจายตามรองมรสมประกอบกบรองความกดอากาศต า( depression) พาดผานทางทศตะวนออกท าใหอากาศชมชนและมฝนตกชกโดยเฉพาะในเดอนกนยายนอากาศจะชมชน สวนฤดหนาว เรมประมาณเดอนเดอนตลาคมถง มกราคม โดยไดรบอทธพลจากลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ อากาศจะหนาวเยนสลบกบอากาศรอน

จากสถตภมอากาศของสถานอตนยมวทยา ในรอบ 20 ป (พ.ศ. 2537-2556) จงหวดปทมธาน ไดน ามาใชพจารณาเปนตวแทนลกษณะภมอากาศในต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน สามารถสรปไดดงน (ตารางท 2-1 และรปท 2-2)

2.3.1 ปรมาณนาฝน มปรมาณน าฝนเฉลยทงปประ มาณ 1,394.27 มลลเมตร เดอนทมปรมาณฝนตกเฉลยสงสด คอ เดอนกนยายน มปรมาณฝนเฉลย 302.97 มลลเมตร เดอนทมปรมาณฝนตกเฉลยนอยทสด คอ เดอนธนวาคมและมกราคม มปรมาณฝนเฉลย 5.53 มลลเมตร ลกษณะการตกของฝนพบวาฝนจะเรมตกมากขน ตงแตกลางเดอนเมษายนและจะตกมากทสดในเดอนกนยายน จากนนปรมาณฝนจะคอยๆ ลดลงจนถงปลายเดอนตลาคม

2.3.2 อณหภม มอณหภมเฉลยตลอดป 28.82 องศาเซลเซยส เดอนเมษายน มอณหภมเฉลยสงสด 38.27 องศาเซลเซยส และเดอนมกราคม มอณหภมเฉลยต าสด 17.91 องศาเซลเซยส

2.3.3 ความชนสมพทธ ปรมาณความชนสมพทธเฉลยตลอดป 71.54 เปอรเซนต โดยทเดอนกนยายนมความชนสมพทธเฉลยสงสด 77.60 เปอรเซนต และ เดอนธนวาคม มความชนสมพทธเฉลยต าสด ประมาณ 65.87 เปอรเซนต

2.3.4 การวเคราะหชวงฤดเพาะปลก เปนการวเคราะหขอมลเพอหาชวงเวลาทเหมาะสมในการเพาะปลก โดยใชขอมลเกยวกบปรมาณน าฝนรายเดอนเฉลย และคาศกยภาพการระเหยน าของพชรายเดอนเฉลย ( Evapotranspiration : ETo) ซงค านวณไดดวยโปรแกรม Cropwat (Version 8.0) เมอน ามาสรางกราฟเพอหาชวงเวลาทเหมาะสมในการปลกพช โดยพจารณาจากระยะเวลาชวงทเสนปรมาณน าฝนอยเหนอเสน 0.5 ของคาศกยภาพการคายระเหยน า(0.5 ETo) ซง

2-5


สามารถน ามาหาชวงเวลาทเหมาะสมในการปลกพชของ ต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน ไดดงน

1.) ชวงระยะเวลาทเหมาะสมในการเพาะปลก จะอยในชวงตนเดอนเมษายน (ปรมาณน าฝนสงกวาครงหนงของศกยภาพการคายระเหยน า) จนกระทงถง ปลายเดอนพฤศจกายน(ปรมาณน าฝนต ากวาครงหนงของศกยภาพการคายระเหยน า) และชวงระหวางตนเดอนพฤษภาคมถงปลายเดอนตลาคม จะมฝนตกมากจนท าใหมปรมาณน ามากเกนพอความตองการของพช (ปรมาณน าฝนสงกวาศกยภาพการคายระเหยน า)

2.) ชวงเวลาทไมเหมาะสมตอการเพาะปลกพช ซงจะมปรมาณน าฝนและการกระจายนอยหรอไมเพยงพอตอการเจรญเตบโตของพช ซงจะอยในชวงปลายเดอนพฤศจกายนถงปลายเดอนมนาคมของทกป


2-6

ตารางท 1 สถตขอมลภมอากาศ จงหวดปทมธาน (สถานอตนยมวทยาปทมธาน)

เดอน ปรมาณ ปรมาณนาฝนทเปน อณหภม อณหภม ความยาวนาน ความชน ความเรวลม การคาย

นาฝน (มม.) ประโยชน (มม.) สงสด (ซ.) ตาสด (ซ.) แสงแดด (ชม./วน) สมพทธ (%) (กม./วน) ระเหยนา(มม.)*

ม.ค. 5.53 5.5 35.03 17.91 6.87 66.67 108.96 121.21

ก.พ. 30.36 28.9 36.13 20.63 6.93 68.73 126.75 124.88

ม.ค. 68.53 61.0 37.45 21.56 6.55 68.47 151.20 155.93

เม.ย. 104.73 87.2 38.27 23.63 6.99 70.00 153.43 162.00

พ.ค. 188.88 131.8 37.21 24.38 5.42 73.47 156.10 150.97

ม.ย. 161.35 119.7 35.91 24.09 5.14 73.80 177.89 142.20

ก.ค. 145.12 111.4 35.85 23.94 4.01 74.20 182.34 138.57

ส.ค. 165.25 121.5 35.65 23.84 3.67 74.27 182.34 134.54

ก.ย. 302.97 155.3 35.14 23.57 3.93 77.60 151.20 124.80

ต.ค. 180.11 128.2 34.87 22.83 5.75 76.27 115.63 131.13

พ.ย. 35.89 33.7 34.89 20.43 7.28 69.20 124.97 124.80

ธ.ค. 5.53 5.5 34.43 18.17 7.43 65.87 120.07 125.55

รวม 1394.27 989.7 - - - - - 1636.58

เฉลย - - 35.90 22.08 5.83 71.54 145.91 -

ทมา : สถานอตนยมวทยาปทมธาน จงหวดปทมธาน กรมอตนยมวทยา (2556) หมายเหต : *จากการค านวณดวยโปรแกรม CROPWAT (Version 8.0)

รปท 2 สมดลของน าในดนเพอการเกษตร จงหวดปทมธาน (สถานอตนยมวทยาปทมธาน)

2-7


2.4 สภาพสงคมและการรวมกลมเกษตรกร

สภาพสงคมและการรวมกลมเกษตรกรต าบล คคต อ าเภอล าลกกา ไดจากการศกษา ขอมลทตยภม เอกสารและรายงานทเกยวของ ไดแก รายงานสถตจ านวนประชากรและบาน (กรมการปกครอง ,2555 ) รายงานขอมลความจะเปนพนฐาน(จปฐ.) ป 2556 (กรมการพฒนาชมชน) แผนพฒนาการเกษตรต าบล (ส านกงานเกษตรอ าเภอ ) และแผนพฒนาสามป (เทศบาลเมองคคต ) เปนตน ไดผลการศกษาดงน

2.4.1 สภาพทางสงคม

ต าบลคคต มพนทในเขตการปกครองของเทศบาลเมองคคตเตมทงหมบาน 18 หมบาน มประชากรรวมทงสน 45,919 คน เปนชาย 22,265 คนและเปนหญง 23,654 คน จ านวนบาน 21,779 หลงคาเรอน จ านวนประชากรเฉลย 3 คนตอหลงคาเรอน (รายงานสถตจ านวนประชากรและบาน กรมการปกครอง ณ เดอนธนวาคม พ.ศ. 2555) ความหนาแนน 1,975.01 คนตอตารางกโลเมตร

ประชากรสวนใหญนบถอศาสนาพทธ มประเพณการท าบญตามพระพทธศาสนาในเดอนตางๆ ทสบสานตอเนองกนมา มความเปนอยแบบเครอญาตผกพนและพงพาอาศยกนใหความเคารพนบถอพระสงฆ ผอาวโสและผน าชมชน

2.4.2 การรวมกลมเพอการประกอบอาชพของเกษตรกร

ต าบลคคต มการรวมกลมของเกษตรกร โดยไดรบการสนบสนนและสงเสรมจากหนวยงานรฐ เชน กรมสงเสรมการเกษตร กรมสงเสรมสหกรณ กรมพฒนาชมชน องคการบรหารสวนต าบล/เทศบาล ๆ ไดแก กลมขนมปงกรอบเมองปทม วสาหกจชมชนอาภรณ วสาหกจชมชนพจรนทร วสาหกจชมชนกลมแมบานรนทรตอง วสาหกจชมชนรมเยน วสาหกตชมชนกลมแมบานทองสข5 วสาหกจชมชนฟาคราม

2.5 สภาพเศรษฐกจ

สภาพเศรษฐกจของต าบล คคต ไดจากการศกษาขอมลทตยภม เอกสารและรายงานทเกยวของเชนเดยวกบหวขอ 2.4 ไดผลการศกษาดงน

2.5.1 การประกอบอาชพ ประชากรสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรม มแรงงานภาคเกษตรเฉลย 2 คนตอครวเรอน อาชพรองลงมาเปนการคาขาย รบจาง รบราชการและอนๆ การถอครองทดน เกษตรกรสวนใหญเชาพนทท าการเกษตร


2-8

2.5.2 การผลตทางการเกษตร

พช เกษตรกรนยมปลก ไดแก ขาว - ผลผลตขาวนาป ปการผลต 2556/57 เฉลย 900 กโลกรมตอไร - ผลผลตขาวนาปรง ปการผลต 2556/57 เฉลย 9 00 กโลกรมตอไร

ปศสตว จากขอมลของปศสตวจงหวด ปทมธาน (ป 2556) มเกษตรกรเลยงสตวไวเพอจ าหนายเพอเปนรายไดเสรมของครอบครวและบางสวนบรโภคภายในครวเรอน เชน เกษตรกรจ านวน 41 ครวเรอนเลยง ไกจ านวน 567 ตว เกษตรกรจ านวน 2 ครวเรอนเลยง เปดจ านวน 5 ตว เกษตรกรจ านวน 7 ครวเรอนเลยง สตวเลยงอนๆจ านวน 5 ,064 ตว เกษตรกรจ านวน 8 ครวเรอนเลยง สนขจ านวน 34 ตว เกษตรกรจ านวน 6 ครวเรอนเลยง แมวจ านวน 25 ตว โดยเลยงเพอปลอยใหหาอาหารกนเองตามธรรมชาต

ประมง จากขอมลของประมงจงหวดปทมธาน (ป 2556 ) มเกษตรกรมการท าประมงไวเพอจ าหนายเพอเปนรายไดของครอบครวและบางสวนบรโภคภายในครวเรอน ประเภทฟารมกระชง จ านวน 10 บอ พนท 0.02 ไร บอ จ านวน 24 บอ พนท 58 ไร ปลาทชนดสตวน าปลาน าจด ปลานล ปลาดก ปลาชอน ปลาตะเพยน ฯลฯ

2.5.3 ตนทนการผลต

ขาวนาป ตนทนการผลต 5,400 บาทตอไร ราคาผลผลต 12.00 บาทตอกโลกรม

ขาวนาปรง ตนทนการผลต 6,400 บาทตอไร ราคาผลผลต 12.00 บาทตอกโลกรม

2.5.4 การอตสาหกรรม

ส านกงานอตสาหกรรมจงหวด ปทมธาน รายงานวา พ .ศ. 2556 มโรงงานอตสาหกรรมประเภท 2 และ 3 ตงอยในต าบลทงสน 102 โรง จ าแนกไดดงน โรงงานผลตตดเยบเสอผา จ านวน 4 แหง โรงงานท าเครองเรอนจากไมจ านวน 3 แหง โรงงานผลตกลองกระดาษ จ านวน 2 แหง โรงงานผลตเครองส าอาง น ายาลางจาน จ านวน 2 แหง โรงงานซอมกลงไส เจาะหรอเชอมโลหะทวไป จ านวน 5 แหง โรงงานผลต โรงงานผลตทอรอยสายไฟฟา ขอตอและอปกรณรวมสายไฟฟา จ านวน 3 แหง เปนตน

2.5.5 รายไดและแหลงสนเชอ

รายได จากขอมลความจ าเปนพนฐาน ป 2556 (จปฐ .) มคนในครวเรอนมรายไดเฉลยไมต ากวา 30,000 บาทตอคนตอป

2-9


แหลงสนเชอ เกษตรกรใชบรการสนเชอจากแหลงตางๆ ไดแก ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธ.ก.ส) สหกรณการเกษตร กองทนหมบาน ธนาคารพาณชยและเอกชน เปน

2.5.6 โครงสรางพนฐาน

1) สาธารณปโภค ไดแก

(1) ไฟฟา มไฟฟาทกครวเรอน

(2) ประปา มประปาทกครวเรอน

(3) การโทรคมนาคม มโทรศพทสาธารณะ

2) สถานบรการสาธารณะและสถานทราชการ ไดแก ศนยเดกเลก 2 แหง โรงเรยนประถมศกษา 5 แหง โรงงานมธยมศกษา 1 แหง วด 5 แหง สถานอนามยประจ าต าบล 2 แหง โรงพยาบาล 1 แหง สถานต ารวจ 1 แหง และองคการบรหารสวนต าบลคคต 1 แหง เปนตน


บทท 3

สถานภาพทรพยากร

3.1 ทรพยากรทดนและการใชทดน

3.1.1 สถานภาพของทรพยากรทดนในปจจบน

จากการศกษาสถานภาพของทรพยากรทดนในปจจบนทใชในการเกษตรของ

ต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน อาศยจากการรายงานส ารวจดนเพอการเกษตรแบบ

คอนขางละเอยด มาตราสวน 1:25,000 ของจงหวดปทมธาน โดยส านกส ารวจและวจยทรพยากรดน

จดท าลกษณะและสมบตทางกายภาพและเคมทส าคญ เชน เนอดน การระบายน าของดน ปฏกรยาดน

เปนตน เพอแสดงใหเหนคณภาพทดนและน าไปใชในการจดความเหมาะสมของทดนส าหรบพช

เศรษฐกจตอไป ดงแสดงในรปท 3.1 และตารางท 3.1 ซงสามารถบรรยายพอสงเขปไดดงน

1) กลมชดดนท 11,11-rb

กลมดนเปรยวจดลกปานกลาง ทเกดจากการทบถมตะกอนน ากรอย บรเวณทราบน าทะเลเคยทวมถง สภาพพนททพบมลกษณะพนทราบเรยบ มความลาดชนนอย มการระบายน าเลว ดนมความสามารถใหน าซมผานไดชา มการไหลบาของน าบนผวดนชา ท าใหมกมน าแชขงในชวงฤดฝน ดนมความอดมสมบรณตามธรรมชาตปานกลาง

ลกษณะดนบนเปนดนเหนยวจด สพนเปนสด าหรอสน าตาลปนด า มจดปะสน าตาลปนเหลอง และสแดงบางเลกนอย ปฏกรยาของดนเปนกรดรนแรงมาด มคาความเปนกรดเปนดางประมาณ 4.0-5.0 สวนดนชนลางมเนอดนเปนดนเหนยวจด สพนเปนสน าตาลหรอสน าตาลปนด า และจะมจดประสแดงเพมมากขนกวาดนชนบน จะพบจดประสเหลองฟางขาวของสารประกอบก ามะถน(จาโรไซต) ในชวงระดบความลกระหวาง 50-100 ซม. จากผวดน ปฏกรยาของดนเปนกรดรนแรงมาก มคาความเปนกรดเปนดางประมาณ 3.5-4.5 และในระดบทลกลงไปสของดนจะเปนสน าตาลหรอสด าปนเทา มจดประสน าตาลปนเหลอง และสแดงเพมมากขน ประกอบดวย กลมชดดนท 11 ทมความลาดชน 0-2 เปอรเซนต มเนอทประมาณ 582 ไร หรอรอยละ 4.00 ของพนทต าบล พนทบรเวณนสวนใหญใชท านา และกลมชดดนท 11-rb ทมความลาดชน 0-2 เปอรเซนต และดนมการยกรอง มเนอทประมาณ 40ไร หรอรอยละ 0.28 ของพนทต าบล พนทบรเวณนสวนใหญใช ปลกไมผลผสม

3-2


ปญหาการใชประโยชนทดน เนองจากดนเปนกรดจดมาก หรอเปนดนเปรยวจดลกปานกลาง ซงดนจะมความเปนกรดรนแรงในชวงความลกตงแต 50-100 ซม. จากผวดน ท าใหเกดการตรงธาตอาหารและปลดปลอยสารทเปนพษตอพชทปลก ดนมโครงสรางแนนทบ เมอดนแหงจะแขงและแตกระแหง ท าใหไถพรวนยาก คณภาพน าเปนกรดจดมาก ขาดแคลนแหลงน าจด และน าทวมขงในฤดฝน ท าความเสยหายใหกบพชทไมชอบน า

แนวทางการจดการ

การปลกขาว ไถพรวนขณะทดนมความชน ทเหมาะสม ลดและควบคมความเปนกรดรนแรงมากของดนดวยวสดปน โดยหวานใหทวแปลงปลก พรอมกบการ ปรบปรงดนดวยอนทรยวตถ เชน ไถกลบตอซงหรอไถกลบปยพชสด รวมกบการใชปยอนทรยน าหรอปยเคม เพอชวยเพมความอดมสมบรณของดน ใสปยแตงหนาหลงปกด า พฒนาแหลงน าไวใชชวงทขาวขาดน าหรอท านาครงท 2

การปลกพชผกหรอ ไมผล เตรยมแปลงปลกโดยการยกรองกวาง 6 -8 เมตร รองคน ากวาง 1.0-1.5 เมตร ลก 0.5-1.0 เมตร มคนดนอดแนนลอมรอบเพอปองกนน าทวม กอนยกรองควรแยกหนาดนมาทบบนดนทขดมาจากรองคน า หวานวสดปนบนสนรองและรองคน า ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอกรวมกบปยเคมหรอปยอนทรยน า เตรยมหลมปลกขนาด 50 x50x50 ซม.พรอมรองกนหลมดวยปยหมกหรอปยคอกรวมกบวสดปน ในชวงการเจรญเตบโต กอนเกบผลผลตและภายหลงเกบผลผลต ใชปยหมกหรอปยคอกรวมกบปยเคมหรอปยอนทรยน าตามชนดพชทปลก เมอดนเกดกรดเพมขนใหหวานดวยวสดปน พฒนาแหลงน าและจดระบบการใหน าในแปลงปลกเพอใชลางความเปนกรดของดน และควบคมไมใหดนเปนกรดเพมขน

3-4


ตารางท 3-1 สมบตทางกายภาพและเคมของดน ต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน

หนวยทดน

เนอดน การระบายน า

ระดบความอดมสมบรณ

ความลาดชน (%)

ระดบ CEC (%)

ระดบ BS (%)

pH ความลก(ซม.)

จาโรไซต(ซม.)

ชนดนเลน(ซม.)

เนอท

บน ลาง บน ลาง ไร รอยละ

11 เหนยว เหนยว เลว ปานกลาง 0-2 สง ต า 4.0-5.0 3.5-4.5 >150 50-100 >100 582 4.00

11-rb เหนยว เหนยว เลว ปานกลาง 0-2 สง ต า 4.0-5.0 3.5-4.5 >150 50-100 >100 40 0.28

ML ทดนดดแปลง 1,747 12.02

U ทอยอาศย 11,522 79.30

W พนทน า 639 4.40

รวม 14,530 100.00

ทมา : ส านกส ารวจและวจยทรพยากรดน หมายเหต : rb หมายถงดนมการยกรอง

3-5


3.2 ทรพยากรน า 3.2.1 แหลงน าธรรมชาต

พนทของต าบลคคต ไมมแหลงน าธรรมชาต 3.2.2 แหลงน าทสรางขน

พนทของต าบล คคต อยในเขตชลประทานโครงการสงน าและบ ารงรกษารงสตใต และยงมบอน าในไรนาทเกษตรกรสามารถใชประโยชนทางการเกษตรไดตลอดทงป นอกจากนยงมระบบประปาหมบานทใชประโยชนในการอปโภคปรโภค 3.3 ทรพยากรปาไม จากขอมลแผนทเขตปาไมถาวรของกรมพฒนาทดนและแผนทเขตปาสงวนแหงชาตของกรมปา ไม เพอแสดงพนทปาตามกฎหมาย พบวาต าบล คคต ไมมพนทปาตามกฎหมายและจากขอมลแผนทการใช ประโยชน ของกรมพฒนาทดน ป 255 5 พบวา นอกพนทปาไมตามกฎหมายต าบลคคต ไมมพนทปาอยเลย หมายเหต : จากการวเคราะหแผนทมาตราสวน 1:50,000 โดยวธซอนทบดวยระบบสารสนเทศภมศาสตร

3.4 สภาพการใชทดน

จากการส ารวจการใชประโยชนทดนของ ต าบ ลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน ในป พ.ศ. 255 5 โดยสวนวเคราะหสภาพการใชทดนท 1 ส านก นโยบาย และแผนการใชทดน พบวา ประกอบดวยประเภทการใชทดนตางๆ ดงตอไปนคอ (รายละเอยด ตารางท 3-2 และ รปท 3-2)

1) พนทชมชนและสงปลกสราง มเนอทประมาณ 11 ,522 ไร หรอรอยละ 79.31 ของ เนอททงหมดประกอบดวย ตวเมองและยานการคา หมบานบนพนราบ สถานทราชการและสถาบนตางๆ โรงงานอตสาหกรรม สนามกอลฟ สถานทพกผอนหยอนใจ

2) พนทเกษตรกรรม มเนอทประมาณ 1 ,006 ไร หรอรอยละ 6.91 ของเนอททงหมดประกอบดวยการใชประโยชนทดนดานเกษตรกรรมตางๆ ดงตอไปน คอ

(2.1) นาขาว มเนอทประมาณ 345 ไร หรอรอยละ 2.37 ของเนอททงหมด

(2.2) นาราง มเนอทประมาณ 430 ไร หรอรอยละ 2.96 ของเนอททงหมด

(2.3) ไมผล มเนอทประมาณ 103 ไร หรอรอยละ 0.70 ของเนอททงหมด ไมผล ทพบ ไดแก ไมผลผสม

(2.4) สถานทเพาะเลยงปลา มเนอทประมาณ 128 ไร หรอรอยละ 0.88 ของเนอททงหมด

3-6


3 ) พนทแหลงน า มเนอทประมาณ 639 ไร หรอรอยละ 4.40 ของเนอททงหมด ไดแก แมน า ล าหวย ล าคลอง หนอง บง ทะเลสาบ บอน าในไรนา

4 ) พนทอนๆ มเนอทประมาณ 1 ,363 ไร หรอรอยละ 9.38 ของเนอททงหมด ไดแก ทงหญาธรรมชาต พนทลม

รปท 3-2 สดสวนการใชประโยชนทดนต าบลคคต

ตารางท 3-2 สภาพการใชทดนตามประเภทตางๆ ในปจจบนของต าบลคคต อ าเภอล าลกกา

จงหวดปทมธาน

ประเภทการใชทดน เนอท

ไร รอยละ

1.พนทเกษตรกรรม 1,006 6.92

– นาราง 430 2.96 – นาขาว 345 2.37

– ไมผลผสม 103 0.70

– สถานทเพาะเลยงปลา 128 0.88

2. พนทชมชนและสงปลกสราง 11,522 79.30

– ตวเมองและยานการคา 4,625 31.83 – หมบานบนพนราบ 5,300 36.48

– สถานทราชการและสถาบนตางๆ 402 2.77

– ถนน 213 1.47

6.91%

79.31%

4.40% 9.38%

พนทการเกษตร

พนทชมชนและสงปลกสราง

พนทแหลงน า

พนทอนๆ

การใชประโยชนทดน ต าบลคคต

3-7


ประเภทการใชทดน เนอท


– โรงงานอตสาหกรรม 240 1.65

– สถานทพกผอนหยอนใจ 129 0.89

– สนามกอลฟ 613 4.22

3.พนทแหลงน า 639 4.40

– แมน า ล าหวย ล าคลอง 236 1.62

– หนอง บง ทะเลสาบ 113 0.78

– บอน าในไรนา 290 2

4. พนทอนๆ 1,363 9.38

– ทงหญาธรรมชาต 793 5.46 – พนทลม 570 3.92

รวม 14,530 100.00

ส ำนกงำนพฒนำทดนเขต 1 กรมพฒนำทดน

บทท 4

การประเมนคณภาพทดน

กำรประเมนคณภำพทดน เปนกำรพจำรณำศกยภำพของหนวยทรพยำกรดนตอกำรใชประโยชนทดนประเภทตำงๆ ในระดบกำรจดกำรทแตกตำงกน โดยพจำรณำจำกสมบตของดนดำนกำยภำพและเคม สถำนภำพเศรษฐกจและสงคม สภำพแวดลอมทมผลตอกำรเจรญเตบโตของพช รวมทงควำมยำกงำยในกำรใชประโยชนทดนในกำรปลกพช หรอประเภทกำรใชประโยชนทดน

4.1 ประเภทการใชประโยชนทดน

หมำยถง ชนดหรอระบบทดนดำนกำรเกษตร สภำพกำรผลต ลกษณะกำรด ำเนนงำน กำรใชแรงงำน เทคโนโลยและกำรจดกำร จำกกำรศกษำกำรใชประโยชนทดนทด ำเนนกำรโดยสวนวเครำะหสภำพกำรใชทดนท 1 รวมทงนโยบำยพฒนำกำรเกษตรของรฐ สภำพเศรษฐกจและสงคม และควำมตองกำรของทองถนในพนทต ำบลคคต อ ำเภอล ำลกกำ จงหวดปทมธำน สำมำรถก ำหนดประเภทกำรใชประโยชนทดนทเหมำะสมได ดงน

ตารางท 4-1 ประเภทการใชประโยชนทดนต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน

ประเภท ชนดพช พนธ ผลผลตเฉลย(กโลกรมตอไร)

การใชประโยชนทดนหลก ขำว

- นำป

- นำปรง

-

-

900

900

การใชประโยชนทดนทางเลอก ไมผล

พชผก

ไมดอกไมประดบ

-

-

-

-

-

-

ทมา : ส ำนกงำนเกษตรจงหวดปทมธำน

4-2

เขตกำรใชทดนต ำบลคคต อ ำเภอล ำลกกำ จงหวดปทมธำน

4.2 คณภาพทดนทน ามาประเมน

คณภำพทดน (Land Qualities :LQ) ทน ำมำประเมนส ำหรบกำรปลกพชในระบบของ FAO Framework ไดก ำหนดไว 25 ชนด ส ำหรบในพนทต ำบลนอำจน ำคณภำพทดนมำประเมนเพยงไมกชนดทงนขนอยกบควำมพรอมของขอมล ควำมแตกตำงของภมภำค และระดบควำมรนแรงของคณลกษณะดนทมผลตอผลผลตตลอดจนชนดของพช และควำมตองกำรกำรใชประโยชนทดน (Land Use Requirements : LUR) ดงนนคณภำพทดนทน ำมำใชมดงน

- ระบบอณหภม (Temperature regime : t) คณลกษณะทดนทเปนตวแทน ไดแก คำอณหภมเฉลยในฤดเพำะปลกเพรำะอณหภมมอทธพลตอกำรงอกของเมลด กำรออกดอกของพชบำงชนด และมสวนสมพนธกบขบวนกำรสงเครำะหแสง ซงจะสงผลกระทบตอกำรเจรญเตบของพช

- ความชมชนทเปนประโยชนตอรากพช (Moisture availability : m) คณลกษณะทดนทเปนตวแทนไดแก ระยะเวลำของกำรทวมขงของน ำในฤดฝน ปรมำณน ำฝนเฉลยในรอบปหรอควำมตองกำรน ำในชวงกำรเจรญเตบโตของพช และลกษณะของเนอดน ซงมผลทำงออมในเรองควำมจในกำรอมน ำทเปนประโยชนตอพช

- ความเปนประโยชนของออกซเจนตอรากพช (Oxygen availability : o) คณลกษณะทดนทเปนตวแทนไดแก สภำพกำรระบำยน ำของดน ทงนพชโดยทวๆ ไปรำกพชตองกำรออกซเจนในขบวนกำรหำยใจ

- ความเปนประโยชนของธาตอาหาร (Nutrient availability : s) คณลกษณะทดนทเปนตวแทนไดแก ปรมำณธำตอำหำรพชในดน

- สภาวะการหยงลกของราก (Rooting conditions :r) คณลกษณะทดนทเปนตวแทนไดแก ควำมลกของดน ควำมลกของระดบน ำใตดน และชนกำรหยงลกของรำก โดยควำมยำกงำยของกำรหยงลกของรำกในดนมปจจยทเกยวของ ไดแก ลกษณะเนอดน โครงสรำงของดน กำรเกำะตวของดน และปรมำณกรวดหรอเศษหนทพบในหนำตดดน

- ความเสยหายจากน าทวม (Flood hazard :f) คณลกษณะทดนทเปนตวแทนไดแก จ ำนวนครงทน ำทวมในชวงรอบป

- การมเกลอมากเกนไป (Excess of salts :x) คณลกษณะทดนทเปนตวแทนไดแก ปรมำณเกลออสระทสะสมมำกเกนพอจนเปนอนตรำยตอกำรเจรญเตบโตของพช

- สารพษ (Soil toxicities :z) ระดบควำมลกของชน jarosite ซงจะมอทธพลตอปฏกรยำของดนจะท ำใหดนเปนกรดจดมำก ปรมำณซลเฟตของเหลกและอลมนมในดนจะสงมำกจนเปนพษตอพช

4-3


ในทนพจำรณำควำมเปนกรดเปนดำงของดนซงจะมผลตอควำมเจรญเตบโตของพช เน องจำกปฏกรยำดนจะท ำใหสภำพตำงๆ ทำงดำนเคมและชวภำพของดนถกเปลยนไปในสภำพทเหมำะสมหรอไมเหมำะสมตอพชทปลกหรอมผลตอกจกรรมของจลนทรยในดน โดยกจกรรมของจลนทรยในดนสำมำรถเปนตวควบคมระดบของธำตอำหำรทเปนประโยชนตอพชได ดวยสำเหตนจงตองมกำรปรบปรงสภำพควำมเปนกรดเปนดำงของดน โดยขนอยกบชนดของพชทปลกดวย เพอใหควำมเปนกรดเปนดำงของดนอยในสภำพทเหมำะสม

- ศกยภาพการใชเครองจกร (Potential for mechanization :w) คณลกษณะทดนทเปนตวแทน ไดแก ควำมลำดชนของพนท ปรมำณหนโผล ปรมำณกอนหน และกำรมเนอดนเหนยวจดซงปจจยทง 4 น อำจเปนอปสรรคตอกำรไถพรวนโดยเครองจกร

- ความเสยหายจากการกดกรอน (Erosion hazard :e) คณลกษณะทดนทเปนตวแทน ไดแก ควำมลำดชนของพนท

4.3 การจ าแนกชนความเหมาะสมของทดน

หลกกำรของ FAO Framework ไดจ ำแนกอนดบควำมเหมำะสมของทดนเปน 2 อนดบ (Order) คอ

(1) อนดบทเหมำะสม(Order S : Suitability) (2) อนดบทไมเหมำะสม(Order N : Not Suitability )

และจำก 2 อนดบทไดแบงยอยออกเปน 4 ชน (Class) ดงน

S1 : ชนทมควำมเหมำะสมสง (Highly Suitable)

S2 : ชนทมควำมเหมำะสมปำนกลำง (Moderately Suitable)

S3 : ชนทมควำมเหมำะสมเลกนอย (Marginally Suitable)

N : ชนทไมมควำมเหมำะสม (Not Suitable)

กำรจ ำแนกชนควำมเหมำะสมของทดนในพนทต ำบลเปนกำรประเมนควำมสำมำรถของดนหรอประเมนศกยภำพของดนตอกำรปลกพชหรอประเภทกำรใชประโยชนทดนทไดกลำวไวแลวโดยกำรหำควำมสมพนธระหวำงคณภำพทดนจำกกลมชดดนทไดท ำกำรส ำรวจไวในขนละเอยด (สวนส ำรวจจ ำแนกดนท 1, 2551) กบควำมตองกำรปจจยตำงๆ ทมผลตอกำรเจรญเตบโตและใหผลผลตของพชหรอประเภทกำรใชประโยชนทดนแตละชนด เพอจ ำแนกชนควำมเหมำะสมของชดดนตำงๆ ตอประเภทกำรใชประโยชนทดน

4-4


ทงนไดท ำกำรจ ำแนกชนควำมเหมำะสมของทดนดงกลำวออกเปน 4 ชน โดยใชปจจยหรอขอขดขนตำงๆ พจำรณำผลของกำรจ ำแนกชนควำมเหมำะสมของทดนในพนทต ำบลไดดงตำรำงท 4-2 และกำรจ ำแนกชนควำมเหมำะสมของทดนดงกลำว สำมำรถสรปชดดนและเนอทของแตละประเภทกำรใชประโยชนทดนทมชนควำมเหมำะสมปำนกลำง และชนควำมเหมำะสมเลกนอย ดงตำรำงท 4-3 และ 4-4 ตำมล ำดบ

ตารางท 4-2 ชนความเหมาะสมของทดน ต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน

หนวย แผนทดน

ขาว

ขาวโพด

เลยงสตว

มนส าปะ

หลง

ออย โ

รงงาน

มะพร

าว

มะมว

ง

พชผก

ยางพ

ารา

ทงหญ

าเลยงสต

ว

พนท (ไร

)

รอยละ

เขตชลประทาน

11 S2zk S3ozk S3ork S3ork S3ork S3ork S3ork S3orzk S2k 582 4.00

11-rb S3oz S2sz S2z S2sz S2z S2s S2sz S2z S2z 40 0.28

ML ทดนดดแปลง 1,747 12.02

U ทอยอำศย - - - - - - - -

11,522 79.30

W แหลงน ำ - - - - - - - -

639 4.40

รวม 14,530 100.00

ค าอธบาย

S1 = ชนทมควำมเหมำะสมของทดนสง

S2 = ชนทมควำมเหมำะสมของทดนปำนกลำง

S3 = ชนทมควำมเหมำะสมของทดนเลกนอย

N = ชนทไมมควำมเหมำะสมของทดน

o = ขอจ ำกดของทดนเนองจำกควำมเปนประโยชนของออกซเจนตอรำกพช

s = ขอจ ำกดของทดนเนองจำกควำมเปนประโยชนของธำตอำหำร

r = ขอจ ำกดของทดนเนองจำกสภำวะกำรหยงลกของรำก

4-5


z = ขอจ ำกดของทดนเนองจำกสำรพษ

k = ขอจ ำกดของทดนเนองจำกสภำวะกำรเขตกรรม

ตารางท 4-3 ชนความเหมาะสมปานกลาง (S2) ของทดนแตละประเภทการใชประโยชนทดน ต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน

การใชประโยชนทดน หนวยทดน 1. ขำว 11 2. ขำวโพดเลยงสตว 11-rb 3. มนส ำปะหลง 11-rb 4. ออย โรงงำน 11-rb 5. มะพรำว 11-rb 6. มะมวง 11-rb 7. พชผก 11-rb

8. ยำงพำรำ 11-rb

9. ทงหญำเลยงสตว 11,11-rb

ตารางท 4-4 ชนทมความเหมาะสมเลกนอย (S3) ของทดนแตละประเภทการใชประโยชนทดน ต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน

การใชประโยชนทดน หนวยทดน 1. ขำว 11-rb 2. ขำวโพดเลยงสตว 11 3. มนส ำปะหลง 11 4. ออย โรงงำน 11 5. มะพรำว 11 6. มะมวง 11 7. พชผก 11

8. ยำงพำรำ 11

9. ทงหญำเลยงสตว -

สานกงานพฒนาทดนเขต1 กรมพฒนาทดน

บทท 5

ศกยภาพของพนทปญหา – ความตองการและทศนคตของเกษตรกร

ศกยภาพของพนทและความตองการของเกษตร ไดจากการศกษาและวเคราะหขอมลปฐมภมทสารวจไดในพนทตาบลและขอมลทตยภม รายงานแผนพฒนาการเกษตร แผนพฒนา 3 ปและแผนยทธศาสตรการพฒนาองคการบรหารสวนตาบลและหรอเทศบาล โดยแบงการศกษาออกเปน 3 สวนไดแก สวนท 1 ทศนคตของเกษตรกรดานการใชและพฒนาทดน สวนท 2 ปญหาของเกษตรกร(ปญหาดานการประกอบอาชพและปญหาดานการครองชพ)และความตองการของเกษตร(ความตองการดานการประกอบอาชพและความตองการดานการครองชพ)สวนท 3 ศกยภาพของพนท(จดแขง จดออน โอกาสและขอจากดของพนท)

5.1 ทศนคตของเกษตรกรดานการใชและการพฒนาทดน

จากการสารวจเกษตรกรตวอยางเกยวกบทศนคตดานการใชและการพฒนาทดน พบวาเกษตรกรสวนใหญปลกผก สภาพดนทใชทาการเกษตรในปจจบนสวนใหญเปนดนเปรยว และดนเหนยว หากสภาพดนเสอมโทรมเกษตรกรตวอยางสวนใหญมวธการแกไขปญหาดวยการใสปยชวภาพ ใสปยหมกปยคอก ใสสารปรบปรงดน เชน ปนมารล ปนโดโลไมท และใสปยเคม ในดานแหลงนาทใชในการทาการเกษตรเกษตรกรตวอยางสวนใหญจะใชนาจากโครงการชลประทานเปนหลก เกยวกบปญหาภยแลงหรอขาดแคลนนา พบวาเกษตรกรตวอยางรอยละ 86.67 ไมประสบปญหา สวนปญหานาทวมในพนทการเกษตรพบวาเกษตรกรรอยละ 73.33 ไมประสบปญหา ในดานความตองการทจะเปลยนแปลงชนดพชทปลกอยเดมเปนพชอตสาหกรรมเชน ออยโรงงาน มนสาปะหลง ยางพารา ยคาลปตส ไมผลหรอสบดา เกษตรกรตวอยางรอยละ 100.00 ไมตองการเปลยนแปลงโดยใหเหตผลวาพชเดมทปลก ปลกไวบรโภคในครวเรอน ใชแรงงานนอย ปลกและดแลรกษางาย และทดนไมสามารถปลกพชอนได ในดานความสนใจตอพชชนดใหมหรอพนธใหมหรอเทคโนโลยใหมเกษตรกรตวอยางรอยละ 40.00 สนใจและมความสนใจในการทาเกษตรอนทรยแบบใชสารเคมระดบปลอดภย ปจจบนการทาเกษตรอนทรยในตาบลยงไมแพรหลาย นอกจากนเกษตรกรตวอยางรอยละ 93.33 มความสนใจในการทาการเกษตรแบบพอเพยง เกยวกบการรวมกลมกนผลตหรอขายผลผลตทางการเกษตรมเกษตรกรตวอยางทงหมดไมมการรวมกลมกนผลตหรอขายผลผลต ซงทาใหไมมอานาจในการตอรองราคาสนคา สาหรบแนวทางในการเพมผลผลตทางการเกษตรมเกษตรกรตวอยาง ทงหมดทราบแนวทางในการเพมผลผลตโดยสวนใหญจะใชวธการใสปยเคม ปยอนทรย ปยชวภาพ และวสดตางๆ เพอปรบปรงบารงดน เขารบการฝกอบรม

5-2

เขตการใชทดนตาบลคคต อาเภอลาลกกา จงหวดปทมธาน

หาความรเพม ปลกพชปยสด เชน พชตระกลถว โสนอฟรกน ปอเทอง แลวไถกลบ และเพมพนทเพาะปลก ในดานการเลยงสตวเพอการคาเกษตรกรตวอยางทงหมดไมเลยงสตวเพอการคา

ในดานการไดรบบรการจากกรมพฒนาทดน พบวาเกษตรกรตวอยางทงหมดเคยไดรบ บรการจากกรมพฒนาทดนโดยประเภทบรการทไดรบไดแก ผลตภณฑปรบปรงบารงดน(สารเรง พด. ตางๆ) คาแนะนาวธการปรบปรงบารงดน คาแนะนาความชวยเหลอจากหมอดนอาสา และเมลดพนธพชปยสด เกษตรกรตวอยางทงหมดไมตองการความชวยเหลอดานการพฒนาแหลงนา ในดานความยนดทจะปลกหญาแฝกเพอการอนรกษดนและนา ในพนทการเกษตรบางสวนเกษตรกรตวอยางรอยละ 40.00 ยนดทจะทาตาม เกษตรกรตวอยางทงหมดเคยรบทราบเกยวกบผลตภณฑปรบปรงบารงดนของกรมพฒนาทดนและทงหมดเคยทดลองใชผลตภณฑโดยไดรบคาแนะนาจากเจาหนาทกรมพฒนาทดน หมอดน และสอตาง สาหรบผลตภณฑของกรมพฒนาทดนทใชในการปรบปรงบารงดนทเกษตรกรตวอยางตองการมากทสดไดแก สารเรง พด.2 ใชทาปยอนทรยนา สารเรง พด.7 ใชผลตสารปองกนแมลงศตรพช สารเรง พด.1 ใชทาปยหมก และเมลดพนธพชปยสด ดงตารางท 5-1

ตารางท 5-1 ทศนคตของเกษตรกรดานการใชและพฒนาทดน ตาบลคคต อาเภอลาลกกา จงหวดปทมธาน

รายการ รอยละ

พชหลกทเกษตรกรปลก

พชผก 100.00

สภาพดนทเกษตรกรปลกพชหลก

ดนไมมปญหา

ดนเหนยว 26.67

ดนเหนยวปนทราย 20.00

ดนรวนปนทราย 6.67

ดนมปญหา

ดนเปรยว 33.33

ดนมกรวดหนปะปน 6.67

วธแกไขดนเสอมโทรมของเกษตรกร

ใสวสดปรบปรงบารงดน

ใสปยชวภาพ 100.00

ใสปยหมก/ปยคอก 100.00

ใสสารปรบปรงดน เชน ปนมารล ปนโดโลไมท 86.67

5-3


ตารางท (5-1) ตอ


ใสปยเคม 73.33

ใชปยพชสด เชน โสน ถวตางๆ 13.33

ใชวธทางพช

ไมเผาเศษ/ซากพช 66.67

วธการอนๆ

ใชวสดคลมดน 33.33

แหลงนาทเกษตรกรใชในการทาการเกษตร

แหลงนาทสรางขน

นาจากโครงการชลประทาน 100.00

พนททาการเกษตรของเกษตรกรประสบปญหาภยแลง/ขาดแคลนนาททาใหพชทปลกเสยหาย

ไมม 86.67

ม 13.33

ชวงระยะเวลาทเกดปญหาภยแลง/ขาดแคลนนา

1-2 ปตอครง 100.00

พนททาการเกษตรของเกษตรกรประสบปญหานาทวมททาใหพชทปลกเสยหาย

ไมม 73.33

ม 26.67

ชวงระยะเวลาการเกดปญหานาทวมพนททาการเกษตร

1-2 ปตอครง 50.00

ทกป 25.00

3-5 ปตอครง 25.00

เกษตรกรตองการเปลยนจากพชทปลกอยเดมเปนพชอตสาหกรรม

ไมตองการ 100.00

เกษตรกรไมตองการเปลยนชนดพชทปลกเพราะพชเดม

ปลกไวบรโภคในครวเรอน 93.33

ใชแรงงานนอย 46.67

ปลกและดแลรกษางาย 26.67

5-4




ทดนไมสามารถปลกพชอนได 26.67

มตลาดรองรบ/เปนทตองการของตลาด 20.00

ไดรบผลผลตเรว 20.00

ความสนใจของเกษตรกร เมอมผมาแนะนาสงเสรมพชชนดใหมหรอพนธใหมหรอเทคโนโลยใหม

ไมแนใจ 46.67

สนใจ 40.00

ไมสนใจ 13.33

แนวทางของเกษตรกรในการเพมผลผลตพช

ทราบ 93.33

ไมทราบ 6.67

ใสปยเคม ปยอนทรย ปยชวภาพ และวสดตางๆ เพอปรบปรงบารงดน 100.00

เขารบการฝกอบรม/หาความรเพม 92.86

ปลกพชปยสด เชน พชตระกลถว โสนอฟรกน ปอเทอง แลวไถกลบ 64.29

เพมพนทเพาะปลก 21.43

ปลกพชหมนเวยน 14.29

ความสนใจของเกษตรกรในการทาการเกษตรอนทรย

สนใจ 100.00

ชนดของเกษตรอนทรยทเกษตรกรสนใจ

ใชสารเคมระดบปลอดภย 80.00

ไมใชสารเคม 20.00

การทาการเกษตรอนทรยในหมบาน/ตาบล

ไมม 100.00

ความสนใจของเกษตรกรทจะทาการเกษตรแบบพอเพยง

สนใจ 93.33

ไมสนใจ 6.67

การรวมกลมกนผลตหรอจาหนายผลผลตทางการเกษตรในหมบาน

ไมม 100.00

5-5




เกษตรกรมการเลยงสตวไวเพอจาหนายเปนรายได

ไมเลยง 100.00

บรการจากกรมพฒนาทดนทเกษตรกรในหมบาน/ตาบล เคยไดรบ

ม 100.00

ชนดของบรการทไดรบจากกรมพฒนาทดน

ผลตภณฑปรบปรงบารงดน(สารเรง พด. ตางๆ) 100.00

คาแนะนาวธการปรบปรงบารงดน 93.33

คาแนะนา/ความชวยเหลอจากหมอดนอาสา 93.33

เมลดพนธพชปยสด 26.67

เขารบการฝกอบรม/ดงาน 26.67

การพฒนาแหลงนาในหมบาน เกษตรกรคดวากรมพฒนาทดนควรสนบสนน/ชวยเหลอ

ไมตองสนบสนน 100.00

ความเตมใจของเกษตรกรทจะปลกหญาแฝกเพอปองกนรกษาหนาดนและอนรกษนาในพนทเพาะปลก

ไมยนด 53.33

ยนด 40.00

ไมแนใจ 6.67

เหตผลทเกษตรกรไมยนดปลกหญาแฝก

พนทราบไมลาดชนจงไมมปญหาดนถกชะลางพงทลาย 75.00

เสยพนททาการเกษตร/ทาใหพนทรก 25.00

ไมมพนทพอทจะปลก 25.00

ไมไดเปนเจาของทดน 12.50

เกษตรกรเคยรบทราบเกยวกบผลตภณฑปรบปรงบารงดน ของกรมพฒนาทดน

เคย 100.00

เกษตรกรททราบขอมลผลตภณฑของกรมพฒนาทดนเคยทดลองใช 100.00

บคคล/สอทแนะนาใหเกษตรกรใชผลตภณฑของกรมพฒนาทดน

เจาหนาทกรมพฒนาทดน 93.33

หมอดนหมบาน/ตาบล 93.33

5-6




สอตางๆ 86.67

เพอนบาน/ญาต 6.67

ชนดผลตภณฑบารงดนของกรมพฒนาทดนทเกษตรกรตองการใช

สารเรง พด.2 ใชทาปยอนทรยนา 100.00

สารเรง พด.7 ใชผลตสารปองกนแมลงศตรพช 73.33

สารเรง พด.1 ใชทาปยหมก 60.00

เมลดพนธพชปยสด 33.33

สารเรง พด.3 ใชผลตเชอจลนทรยควบคมโรคพช 33.33 สารเรง พด.6 ใชหมกเศษอาหารเหลอทง/ดกกลนเหมนในคอกสตวและบาบดนาเสย 33.33

ทมา : จากการสารวจ , 2557

5.2 ปญหาและความตองการของเกษตรกร

5.2.1 ปญหาในการประกอบอาชพดานการเกษตรและการครองชพ

จากการสารวจขอมลเกษตรกรตวอยาง พบวาเกษตรกรในตาบลประสบปญหาทสาคญสองประการไดแก ปญหาในการประกอบอาชพดานการเกษตรและดานการครองชพ ซงปญหาในการประกอบอาชพมเกษตรกรตวอยางรอยละ 93.33 ประสบปญหาโดยปญหาทสาคญทเกษตรกรตวอยางประสบเปนอนดบหนงไดแก ไมมทดนเปนของตนเอง คดเปนรอยละ 100.00 ของจานวนเกษตรกรตวอยางทงหมด รองลงมาไดแก ทดนไมเพยงพอตอการเลยงชพ ผรบซอ/พอคาเอาเปรยบ และดนไมอดมสมบรณ คดเปนรอยละ 71.43 35.71 และ 21.43 ตามลาดบ ทเหลอเปนปญหาอนๆทแตกตางกนไป ดงกราฟท 5-1

สานก

โดยครอครอคดเดงก

กงานพฒนาทด

สวนปญหาทสาคงชพสง มสดองชพและดานปนรอยละ 5ราฟท 5-2

0

20

40

60

80

100

120รอยละ

0

20

40

60

80

100รอยละ

ดนเขต1

กราฟ

นปญหาดานคญทเกษตรกสวนเทากนคนอนๆ รองล53.33 53.33

กราฟ

100

71.4

ปญหา

ป

86.67 86.67

ปญหา

ท 5-1 ปญหา

การครองชพรตวอยางปรคดเปนรอยละลงมาไดแก ไ3 และ 20.00

ฟท 5-2 ปญหา

43

35.71

ปญหาในการป

53.33 53.3

ปญหาดานก

5-7

ในการประก

พและดานอนะสบเปนอนด 86.67 ของเไมมอาชพเส0 ตามลาดบ

าดานการครอ

21.437.14

ประกอบอาชพ

33

201

การครองชพแ

อบอาชพการ

ๆ เกษตรกรตดบหนงไดแกเกษตรกรตวอสรม รายไดน

ทเหลอเปน

องชพและดาน

7.14

พของเกษตรก

3.33

และดานอนๆ

เกษตร

ตวอยางทงหก มหนสน/หอยางทประสอยกวารายจ

นปญหาอนๆ

นอนๆ

กร

ไมมทดนเปนตนเองทดนไมเพยงเลยงชพผรบซอ/พอคเปรยบดนไมอดมส

ทดนไมมเอก

ปรมาณผลผล

มหนสน/หนส

คาครองชพสง

ไมมอาชพเสรม

รายไดนอยกวา

ยาเสพตด

นาเนาเสย

ก

มดประสบปหนสนเพม แลสบปญหาดานาย และยาเสทแตกตางก

นของ

งพอตอการ

คาเอา

มบรณ

กสารสทธ

ลตตา

สนเพม

ม

ารายจาย

กรมพฒนาทดน

ญหา ละคานการพตด นไป

น

เขตก

ตองเปน92.8อาชตาม

5.3

จดอจากขนโยองค

การใชทดนตาบ

5.2.2 ความต

จากการความชวยอนดบหนงไ

86 ของเกษตรพเสรม จดสรลาดบ ทเหลอ

ก

ศกยภาพขอ

ศกยภาพขออน รวมทงปขอมลปฐมภมยบายของระดการบรหารส

0

20

40

60

80

100รอยละ

ลคคต

ตองการความ

กการสารวจยเหลอจากทาไดแก ใหลดครกรตวอยางทรรทดนทากนอเปนปญหาอ

กราฟท 5-3 ค

องพนท

ของพนท ไดจปจจยภายนอกมทสารวจในดบตางๆ แผนวนตาบล แผน

92.86

78.57

ปญหา

ความต

มชวยเหลอแล

ขอมลเกษตรางราชการ ซงคาครองชพ เชทตองการควาน และปลด/ลนๆทแตกตาง

ความตองการ

จากการศกษากทเปนโอกาพนทประกอนพฒนาจงหนงานและโคร

64.29 64.2

ตองการความช

5-8

ะสงเสรมจาก

รกรตวอยางความตองการชน ลดคาไามชวยเหลอ ดหนใหเกษตงกนไป ดงกร

รความชวยเห

าและวเคราะหสและขอจากบกบขอมลทวด แผนพฒนรงการตางๆ เ

2957.14

2

ชวยเหลอและ

อาเภอลาลกกา

กทางราชการ

ง พบวามเกษรความชวยเหฟฟา คานาป รองลงมาไตรกร คดเปนราฟท 5-3

ลอและสงเสร

หสภาพในพนกดในการพฒตยภมจากหนนาการเกษตเปนตน ไดผล

8.57

ะสงเสรมจาก

ใหไฟจดเสจด

ปล

จดกาจด

า จงหวดปทม

ษตรกรตวอยหลอทเกษตรกระปา คานามไดแก จดใหมรอยละ 78.57

รมจากราชกา

นทของตาบลนาดานตางๆนวยงานตางๆรระดบตาบลลการศกษาดง

ราชการ

หลดคาครองชพ เชฟฟา คานาประปาดใหมการอบรม/จสรมดสรรทดนทากน

ลด/ลดหนใหเกษต

ดอบรมใหความรดารเกษตรอยางตอเดหาตลาดจาหนาย

มธาน

ยางรอยละ 9กรตวอยางตอมน คดเปนรอมการอบรม/จ7 64.29 และ6

าร

ลทเปนจดแขงๆ ขอมลทศกษๆ ทเกยวของไล แผนพฒนาน

ชน ลดคาา คานามนจดหาอาชพ

ตรกร

ดานเนองยผลผลต

93.33 งการอยละ จดหา64.29

งและษาไดไดแก า 3 ป

5-9


ดานทรพยากรธรรมชาต

จดแขง

สภาพพนทอยในพนทราบแมนาบางประกง ซงเปนพนทลมนาขนาดใหญ เหมาะสมแกการเกษตรกรรม

ทรพยากรดนสวนใหญเปนดนเหนยวลกปานกลาง มความเหมาะสมตอการเกษตร ไดแก การทานา การปลกพชผก และยกรองปลกไมผล

พนททงหมดของตาบลอยในเขตชลประทาน ทาใหเกษตรกรสามารถทาการเกษตรไดตลอดทงปเนองจากไมประสบปญหาการขาดแคลนแหลงนาทใชในการทาการเกษตรนอกฤดกาลเพาะปลก

จดออน

ประสบปญหานาทวมขงในฤดนาหลากหรอชวงทมพายฝนพดผาน 3-5 ปตอครง ทาใหพชผลทางการเกษตรไดรบความเสยหาย สานกบรหารและพฒนาการใชทดน, (2557)

ประสบปญหาทรพยากรดนทเปนดนเปรยวจด ปฏกรยาดนเปนดนกรดจด ดนมหนกรวดปะปน การระบายนาเลว และความอดมสมบรณตาซงตองมการจดการทเหมาะสม

เกษตรกรบางสวนขาดองคความรในการจดการทรพยากรดนและนาเพอใหสามารถใชทรพยากรไดอยางคมคาและยงยน ตวอยางเชน การทาการเกษตรตลอดทงป โดยมไดพกดนหรอฟนฟและปรบปรงบารงดน

เกษตรกรสวนใหญใชสารเคมปองกนกาจดศตรพชและวชพชในปรมาณมาก เปนการเพมตนทนการผลต สารเคมบางสวนไดตกคางและสะสมอยในดน ตลอดจนไดปนเปอนลงสแหลงนา เปนอนตรายตอสตวนาและผใชนา รวมถงผบรโภคผลตผลทางการเกษตร

โอกาส

รฐบาลไดกาหนดเกษตรอนทรยเปนวาระแหงชาต ประกอบกบประชาชนมความตองการบรโภคอาหารทปลอดภยจากสารพษมากขน ทาใหเกษตรกรไดลดปรมาณการใชสารเคมลงและหนมาใชปยอนทรยและการกาจดศตรพชโดยชววธมากขน

เนองจากวกฤตโลกรอน ทาใหหนวยงานของรฐ มนโยบายและมาตรการตางๆ ในการอนรกษ ฟนฟและสงเสรม การจดการทรพยากรดน นาและปาไม อยางถกตองเหมาะสมและยงยน เชน การไถกลบตอซงและการปลกตนไมยนตน เปนตน

5-10


รฐบาลมนโยบายการฟนฟและการใชประโยชนทดนทงรางและทดนวางเปลา เพอใหใชทรพยากรทดนใหเกดประโยชนมากทสด

อปสรรค

สภาพอากาศปจจบนมความแปรปรวนจากผลกระทบของภาวะโลกรอน ทาใหเกดปญหาภยธรรมชาตอยบอยครง รวมถงการระบาดของโรคและแมลงทควบคมไดยาก

การถอครองทดนของเกษตรกรลดลง เนองจากโยบายทดน กาหนดใหทดนเปนทรพยากรทมคา มราคาและมเจาของ เปนแรงจงใจใหเกษตรกรขายทดนแกนายทนซงเปนสาเหตหลกทาใหการบรหารจดการทรพยากรอนๆ ทาไดยาก โดยเฉพาะในพนททมการใชทดนอยางเขมขน เชนเขตกรงเทพฯ และปรมณฑล

ดานโครงสรางพนฐาน

จดแขง

มระบบสาธารณปโภคอานวยความสะดวกทจาเปน ทงระบบโครงขายคมนาคม ไฟฟาและนาประปา รวมถงทางลาเลยงผลผลตจากไรนาสตลาด ครอบคลมทงตาบล

มหนวยงานดแลและบรการดานการศกษาและสาธารณสข ครอบคลมทงตาบล

มองคกรสวนทองถนรบผดชอบในการพฒนาและปรบปรงระบบโครงสรางพนฐานในพนทตาบล

มตลาดกลางรบซอพชผลทางการเกษตรในพนท ทาใหตองเสยตนทนในการขนสงผลตผลทางการเกษตรไปขายในพนทอน

จดออน

ในบางพนทชมชนยงขาดความรวมมอ ในการชวยกนจดการดแลระบบโครงสรางพนฐานทเปนสาธารณะสมบต

โอกาส

รฐบาลมนโยบายกาหนดใหประเทศไทยเปนแหลงผลตอาหารของโลก (ครวไทยสครวโลก) และสนบสนนการดาเนนงานของทองถน ทาใหหนวยงานของรฐตองดแลและพฒนาโครงสรางพนฐานทางดานการเกษตรใหสมบรณทวถง โดยเฉพาะในพนทของตาบลซงเปนสวนหนงของแหลงผลตพชไรเศรษฐกจทสาคญ

หนวยงานองคการบรหารสวนตาบลและหนวยงานราชการทเกยวของ ไดกาหนดแผนงานในการพฒนาและปรบปรงระบบโครงสรางพนฐานทงหมดอยางตอเนอง

5-11


อปสรรค

เนองจากประเทศไทยเปนประเทศกาลงพฒนา การลงทนกอสรางและปรบปรงระบบโครงสรางพนฐานใหสมบรณทวถงมากยงขน จาเปนตองใชเวลาและมขอจากดดานงบประมาณ

โครงการขนาดใหญตองใชงบประมาณสง องคการบรหารสวนตาบลไมสามารถดาเนนการเองได

ดานเศรษฐกจ

จดแขง

ตามขอมลเกณฑความจาเปนพนฐาน (จปฐ.) ประชากรในตาบลคคต มคนในครวเรอนมรายไดเฉลยไมตากวา 30,000 บาทตอคนตอป

มการรวมกลมของเกษตรกรไดแก กลมขนมปงกรอบเมองปทม วสาหกจชมชนอาภรณ วสาหกจชมชนพจรนทร วสาหกจชมชนกลมแมบานรนทรตอง วสาหกจชมชนรมเยน วสาหกตชมชนกลมแมบานทองสข5 วสาหกจชมชนฟาคราม

มแหลงทองเทยวทสาคญทางโบราณสถาน คออนสรณสถานแหงชาต ภายในมการจดแสดงจตรกรรมฝาผนง แสดงจตรกรรมฝาผนง แสดงเหตการณสาคญทางประวตศาสตร

เกษตรกรทสารวจสวนใหญสนใจรบเทคโนโลยใหมและทราบวธการเพมผลผลตทางการเกษตร ไดแก ใสปยเคม ปยอนทรย ปยชวภาพและวสดเพอปรบปรงบารงดน เขารบการอบรมหาความรเพม ปลกพชปยสดเชน พชตละกลถวแลวไถกลบ และเพมพนทเพาะปลก ตามลาดบ

จดออน

ทดนเพอทาการเกษตรมนอยเกษตรกรสวนใหญปลกพชผก เกษตรกรทสารวจสวนใหญจงไมตองการเปลยนชนดพชเดมเปนพชอตสาหกรรมเพราะเหนวา พชเดมทปลกปลกไวบรโภคในครวเรอน ใชแรงงานนอย ปลกและดแลงาย และทดนไมสามารถปลกพชอนได เปนตน

ไมมทดนเปนของตนเอง

โอกาส

เกษตรกรทสารวจสวนใหญใหความสนใจในการทาการเกษตรแบบพอเพยงและสนใจทจะทาเกษตรอนทรย ตองการทาแบบใชสารเคมระดบปลอดภย

นโยบายรฐบาลเอออานวยตอการพฒนาเศรษฐกจฐานราก มงเนนเศรษฐกจพอเพยง

นโยบายของรฐบาลสงเสรมการผลตอาหารปลอดสารพษ

5-12


ประเทศไทยจะเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ( ACE) ในป 2558 เปนโอกาสในการขยายตลาดการสงออกสนคาเกษตรโดยไมมกาแพงภาษ ตลอดจนโอกาสในการแลกเปลยนเทคโนโลยในการผลตสนคาเกษตรระหวางประเทศสมาชก

อปสรรค

ตนทนการผลตสงขนเนองจากปจจยการผลตมราคาสง เชน คาปย คาสารเคม พนธพช พนธสตว คาจางแรงงาน คานามนเชอเพลง ปยเคมและสารเคมเนองจากตองนาเขาจากตางประเทศ

การทประเทศไทยจะเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ( ACE)ในป 2558 หากไมมการพฒนาคณภาพสนคาเกษตรหรอแปรรปผลตภณฑโดยนาเทคโนโลยการผลตเขามาใชเพอเพมมลคาแกสนคา กจะไมสามารถแขงขนกบประเทศสมาชกซงมตนทนในการผลตตากวาประเทศไทย เชนประเทศจน กมพชา และเวยดนาม เปนตน

ดานสงคม

จดแขง

ผสงอาย ผพการ และผดอยโอกาส ไดรบการดแล โดยมโครงการจดสวสดการสงคมสงเคราะหแกผยากไร เพอการยงชพ

สงเสรมประเพณทองถน โดยจดงานประเพณตางๆ เพอสบทอดวฒนธรรมและประเพณอนดงามของทองถน รวมทงทานบารงศาสนาและสงเสรมกจกรรมทางศาสนาใหดารงไว ซงศลปะและวฒนธรรมอนดงามของทองถน

มโรงงานอตสาหกรรมประเภท 2 และ 3 ตงอยในตาบลทงสน 102 โรง จาแนกไดดงน โรงงานผลตตดเยบเสอผา จานวน 4 แหง โรงงานทาเครองเรอนจากไมจานวน 3 แหง โรงงานผลตกลองกระดาษ จานวน 2 แหง โรงงานผลตเครองสาอาง นายาลางจาน จานวน 2 แหง โรงงานซอมกลงไส เจาะหรอเชอมโลหะทวไป จานวน 5 แหง โรงงานผลต โรงงานผลตทอรอยสายไฟฟา ขอตอและอปกรณรวมสายไฟฟา จานวน 3 แหง เปนตน ซงสามารถรองรบแรงงานไดจานวนหนง

จดออน

ประชากรรวมทงเกษตรกรมคาครองชพสง ไมมอาชพเสรม และมรายไดนอยกวารายจาย ทาใหมหนสนทงในระบบและนอกระบบอยางตอเนอง

มปญหาเรองยาเสพตด

5-13


โอกาส

รฐบาลใหความสาคญกบการดาเนนการแกไขปญหาความยากจนภาคประชาชนและสงเสรมอาชพ

รฐบาลใหความสาคญกบการดาเนนการปองกนและปราบปรามยาเสพตด การจดระเบยบสงคมและการทจรตคอรปชน

อปสรรค

การแปรเปลยนความเจรญจากภาคเกษตรกรรมไปสภาคอตสาหกรรม ตลอดจนการพฒนาการศกษา ซงเนนภาคธรกจภาคธรกจอตสาหกรรมมากกวาเกษตรกรรม ทาใหสภาพสงคมเปลยนไปและมปญหาอนๆ ตามมา เชน ปญหาการวางงาน ปญหาแพรระบาดของเสพตด เปนตน ปญหาวกฤตเศรษฐกจของโลก ทาใหเกดภาวะถดถอย เกดการชะลอตวทางเศรษฐกจ และภยพบตทางธรรมชาตทาใหเกดปญหาเรองรายได

ส ำนกงำนพฒนำทดนเขต1 กรมพฒนำทดน

บทท 6

เขตการใชทดน

6.1 การก าหนดเขตการใชทดน

ผลจำกกำรศกษำและวเครำะหขอมลทรพยำกรธรรมชำต อนไดแก ทรพยำกรดน ทรพยำกรน ำ ทรพยำกรปำไม สภำพกำรใชทดน สภำพพ นท ลกษณะภมอำกำศ ตลอดจนควำมเหมำะสมของทดน ดำนกำยภำพ สภำพทำงเศรษฐกจสงคม ประกอบกบมำตรกำรอนรกษทรพยำกรธรรมชำตมำพจำรณำรวมกบนโยบำย ยทธศำสตรของจงหวดและกฎหมำยทเกยวกบกำรพฒนำกำรเกษตร สำมำรถน ำมำสงเครำะหก ำหนดเปนเขตกำรใชทดน ต ำบลคคต อ ำเภอล ำลกกำ จงหวดปทมธำน ตำมแนวเศรษฐกจพอเพยง เพอใหเกดกำรใชทดนอยำงเหมำะสมและยงยน ไดดงน 1. เขตพนทเกษตรกรรม มเน อท 633 ไรหรอรอยละ 4.36 ของพ นทต ำบล เปนพ นทท ำกำรเกษตร นอกเขตปำสงวนแหงชำตหรอพ นททไดด ำเนนกำรปฏรปทดนแลว ก ำหนดข นเพอเปนเขตพฒนำกำรผลตทำงกำรเกษตรเปนหลก สำมำรถแบงเปนเขตตำงๆ ไดดงน เขตเกษตรพฒนา มเน อท 633 ไรหรอรอยละ 4.36 ของพ นทต ำบล เปนเขตพ นทท ำกำรเกษตรโดยอำศยระบบชลประทำน ดนมศกยภำพในกำรผลตสง เนองจำกเปนเขตเศรษฐกจทส ำคญในกำรผลตขำว พชอำหำรและพชอตสำหกรรมเพอกำรสงออก มระบบชลประทำน สำมำรถทจะท ำกำรเกษตรนอกฤดฝน ประกอบกบระบบขนสงผลผลตและตลำดรบซ อผลผลตคลอบคลมทวท งพ นท แบงเปนเขตยอยตำมประเภทควำมเหมำะสมของกำรใชประโยชนทดน ดงน 1.1 เขตพนทท านาศกยภาพสง (หนวยแผนท 211) มเน อท 565 ไรหรอรอยละ 3.89 ของพ นทต ำบล สภำพพ นทเปนทรำบและสวนใหญทดนมควำมเหมำะสมสง ในกำรท ำนำปลกขำวโดยอำศยระบบชลประทำน ขอเสนอแนะ เนองจำกเขตกำรผลตน มระบบชลประทำนและสภำพพ นทเปนทลมทไดรบกำรปรบรปแปลงนำ จงจดเปนเขตทมควำมเหมำะสมสงในกำรปลกขำว ควรเพมศกยภำพกำรผลตเพอกำรคำโดยใชพนธขำวทดจำกแหลงผลตทเชอถอได ประกอบกบกำรใชปยคอก ปยอนทรยหรอปยชวภำพควบคกบกำรใชปยเคมเพอลดตนทนกำรผลตโดยรวมได


6-2

1.2 เขตพนทปลกไมผลศกยภาพสง (หนวยแผนท 214)

มเน อท 68 ไรหรอรอยละ 0.47 ของพ นทต ำบล พ นทคอนขำงรำบเรยบเปนพ นทท

ปรบรปโดยกำรยกรองปลกพชเพอแกปญหำน ำทวมขง มควำมเหมำะสมของทดนและภมอำกำศใน

กำรปลกไมผล ทใหผลผลตสง

ขอเสนอแนะ เขตกำรผลตน ควรอยใกลตลำดกลำงทำงกำรเกษตรหรอใกลโรงงำนแปรรป และควรปลกในรปแบบของกำรผสมผสำน โดยปลกพชหลำยชนด เพอลดควำมเสยงในเรองของรำคำและควำมแปรปรวนของสภำพภมอำกำศ ผลผลตจำกกำรเกษตรจ ำพวกไมผลสวนใหญจะเนำเสยงำยเนองจำกกำรขนสงและขำดควำมรเรองกำรจดกำรผลตหลงเกบเกยว ดงน นในกำรผลตพช เกษตรกรควรค ำนงเรองกำรขนสงสนคำ กำรบรรจหบหอของผลผลตในเรองของกำรตลำดและควำมตองกำรของผบรโภค นอกจำกน นเกษตรกรควรมกำรจดกำรควำมรในดำนกำรจดกำรหลงกำรเกบเกยว อำท กำรเคลอบผวผลไมเพอยดอำยกำรสกงอม กำรฉำยรงส และกำรแปรรปผลตภณฑเพอเพมมลคำของผลผลตเปนตน 2. เขตพนทชมชนและสงปลกสราง

มเน อท 11,522 ไรหรอรอยละ 79.30 ของพ นทต ำบล

2.1 เขตชมชนและสงปลกสราง (หนวยแผนท 300)

มเน อท 10,922 ไรหรอรอยละ 75.17 ของพ นทต ำบล

ขอเสนอแนะ องคกำรบรหำรสวนทองถนควรทจะศกษำถงปญหำและควำมตองกำรของพ นท โดยยดหลกวชำกำรผนวกกบศกยภำพของพ นทและชมชน ประกอบกบขอมลของหนวยงำนตำงๆ เพอก ำหนดทศทำงพฒนำและกำรขยำยตวของชมชนใหสอดคลองกบทรพยำกรตำงๆ เพอใหเกดประโยชนสงสดกบชมชนอยำงยงยน

2.2 เขตสนามกอลฟ (หนวยแผนท 310)

มเน อท 600 ไรหรอรอยละ 4.13 ของพ นทต ำบล

3. เขตพนทแหลงน า (หนวยแผนท 400) มเน อท 639 ไรหรอรอยละ 4.40 ของพ นทต ำบล เปนพ นทแหลงน ำ เชน หวย หนอง คลอง บง ตำมธรรมชำต รวมถงแหลงน ำทมนษยสรำงข น เชน คลองชลประทำน อำงเกบน ำ สระน ำในไรนำ เปนตน

ขอเสนอแนะ ควรมมำตรกำรในกำรดแลแหลงน ำในพ นทใหเกดประโยชนแกชมชน โดยมกำรขดลอกและซอมบ ำรง เพ อท ใหแหลงน ำท มสำมำรถชวยเกบกกน ำไวเพ อ

6-3


กำรเกษตร กำรประมงและเพอกำรพกผอนของคนในชมชน ตลอดจนทำงน ำท ำหนำทชวยระบำยน ำในชวงหนำฝนได

4. เขตพนทอตสาหกรรม (หนวยแผนท 510)

มเน อท 273 ไรหรอรอยละ 1.88 ของพ นทต ำบล

ขอเสนอแนะ ควรมกำรขยำยขอบเขตตำมกำรศกษำผลกระทบทำงสงแวดลอมและกำรใหใบอนญำตจำกรมโรงงำนอตสำหกรรม โดยสอดคลองกบทศทำงกำรขยำยตวของกำรวำงผงเมองและควรอยหำงจำกแหลงชมชน

5. เขตพนทชมน า (หนวยแผนท 600) มเน อท 1,120 ไรหรอรอยละ 7.70 ของพ นทต ำบล

ขอเสนอแนะ ควรมมำตรกำรในกำรดแลแหลงน ำในพ นทใหเกดประโยชนแกชมชน โดยมกำรขดลอก และซอมบ ำรง เพอใหแหลงน ำทมสำมำรถชวยกกเกบน ำไวเพอกำรเกษตร กำรประมงและเพอกำรพกผอนของคนในชมชน ตลอดจนทำงน ำท ำหนำทชวยระบำยน ำในชวงหนำฝนได

6. เขตพนทอนๆ (หนวยแผนท 800)

มเน อท 343 ไรหรอรอยละ 2.36 ของพ นทต ำบล ขอเสนอแนะ หนวยงำนรำชกำรทเกยวของไดแก ผงเมอง, ชลประทำน, องคกำรบรหำรสวนต ำบล, พฒนำชมชน และกรมพฒนำทดน เปนตน ควรก ำหนดทศทำงรวมกน เพอใหกำรขยำยตวของชมชนและกำรใชพ นทเกษตรกรรมสอดคลองกบทรพยำกรในพ นท เพอใหเกดประโยชนสงสดกบชมชนอยำงยงยน


6-4

ตารางท 6 -1 เขตการใชทดนต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน

เขตการใชทดน เนอท


1. เขตพนทเกษตรกรรม 633 4.36

เขตเกษตรพฒนา 633 4.36

- เขตท ำนำศกยภำพสง (หนวยแผนท 211) 565 3.89

- เขตปลกไมผลศกยภำพสง (หนวยแผนท 214) 68 0.47

2. เขตพนทชมชนและสงปลกสราง 11,522 79.30

- เขตพ นทชมชนและสงปลกสรำง (หนวยแผนท 300) 10,922 75.17

- เขตสนำมกอลฟ (หนวยแผนท 310) 600 4.13

3. เขตพนทแหลงน า (หนวยแผนท 400) 639 4.40

4. เขตอตสาหกรรม (หนวยแผนท 510) 273 1.88

5. เขตพนทชมน า (หนวยแผนท 600) 1,120 7.70

6. เขตพนทอนๆ (หนวยแผนท 800) 343 2.36

รวม 14,530 100.00

6.2 แผนการพฒนาทดนเพอเพมศกยภาพการผลตดานการเกษตร

กำรทจะใหเขตกำรใชทดนระดบต ำบลทก ำหนดบรรลเปำหมำยจ ำเปนตองมแนวทำงกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรดำนตำงๆ ท งดำนกำรพฒนำกำรเกษตรทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมอยำงมประสทธภำพ ส ำหรบดำนกำรพฒนำดำนกำรเกษตร มจดมงหมำยส ำคญเพอเพมผลผลตทำงกำรเกษตร พรอมท งมกำรจดกำรทดนและสงแวดลอมใหสำมำรถใชทดนไดอยำงยงยนถำวร ท งน ในดำนของงำนพฒนำทดนควรทจะตองด ำเนนกำรพฒนำในเขตพ นทกำรเกษตรตำมศกยภำพของเขตกำรใชทดนทก ำหนด โดยในเขตพ นทพฒนำเกษตรกรรม หนวยงำนของรฐตองดแลดำนโครงสรำงพ นฐำนทจ ำเปน เชน ระบบชลประทำนและระบบระบำยน ำ ระบบกำรขนสงและล ำเลยงผลผลตรวมถงกำรจดรปทดนใหมควำมสมพนธกนอนจะสงผลตอผลผลตทไดท งคณภำพและปรมำณเพมมำกข น ท งน จะตองค ำนงถงกำรลดตนทนกำรผลตและสงแวดลอม ดงน นกำรด ำเนนกำรสงเสรมกำรลดใชปยเคมและสำรเคมทำงกำรเกษตร โดยกำรใชเทคโนโลยชวภำพทสำมำรถปรบเปลยนเปน

6-5


เทคโนโลยทเหมำะสมหรอเทคโนโลยชำวบำนได เขำรวมในข นตอนผลต อนจะสงผลถงคณภำพของผลผลตและคณภำพชวตของสงคมโดยรวมได

6.3 ขอเสนอแนะการน าแผนการใชทดนไปสการจดท าแผนปฏบตการพฒนาทดน

จำกเขตกำรใชทดนทก ำหนดในกำรด ำเนนกำรพฒนำทดนเพอเพมศกยภำพกำรผลตของต ำบล หนวยปฏบต กำรทมหนำทรบผดชอบสำมำรถน ำไปตรวจสอบและขยำยผลจดท ำแผนปฏบตกำรพฒนำกำรเกษตรหรอแผนปฏบตกำรพฒนำทดนในระดบต ำบล โดยจะตองท ำกำรสอบถำมควำมคดเหนจดท ำประชำพจำรณ ท ำควำมเขำใจกบชมชนหรอเกษตรกรทเกยวของถงปญหำและแนวทำงในกำรจดกำรในกำรไปแกปญหำรวมกนเพอใหทรำบถงควำมเปนไปได ควำมพรอมของเกษตรกรในกำรแกไขปญหำตำงๆ ในพ นทดงกลำว ควรมกำรเลอกพ นทน ำรองในกำรพฒนำทดน เพอแกปญหำแตละปญหำแลวขยำยผลควำมส ำเรจของงำนในกำรพฒนำทดนไปสพ นทใกลเคยงทมปญหำในลกษณะเดยวกน เพอใหกำรพฒนำทดนเพมผลผลตทำงกำรเกษตรครอบคลมพ นทพชเศรษฐกจท งต ำบลไดรวดเรวยงข น


บรรณานกรม

กรมการปกครอง. 2553. รายงานสถตจ านวนประชากรและบาน. http://www.dopa.go.th/TH/service.pnp

กรมการพฒนาชมชน. 2556. รายงานขอมลความจ าเปนพนฐาน จปฐ. ระดบต าบล ป 2556.

กระทรวงมหาดไทย. http://www.cdd.go.th

กรมชลประทาน. 2550. ขอมลขอบเขตชลประทานจงหวดปทมธาน. กระทรวงเกษตรและสหกรณ.

กรมพฒนาทดน. 2548. รายงานการจดการทรพยากรดนเพอการปลกพชเศรษฐกจหลกตามกลมชดดน

เลม 1 ดนบนพนทราบต า. กระทรวงเกษตรและสหกรณ.

กรมพฒนาทดน. 2548. รายงานการจดทรพยากรดนเพอการปลกพชเศรษฐกจตามหลกกลมชดดน.

เลม 2 ดนบนพนดอน. กระทรวงเกษตรและสหกรณ

กรมอทยานแหงชาต สตวปา และ พนธพช. 2550. ขอมลปาไมตามกฎหมาย. กระทรวงทรพยากรแหงชาต

และสงแวดลอม.

กรมอตนยมวทยา. 2554. สถตภมอากาศ พ.ศ. 2537-2556. กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร.

กองแผนทและการพมพ. 2544. ปาไมถาวรตามมตคณะรฐมนตร. กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตร

และสหกรณ.

บณฑต ตนศร. 2535. แนวทางการวางแผนการใชทดน. เอกสารวชาการ ฉบบท 3. กองวางแผนการใชทดน

กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ.

บณฑต ตนศร และค ารน ไทรฟก. 2542. คมอการประเมนคณภาพทดน ส าหรบพชเศรษฐกจ.

เอกสารวชาการ ฉบบท 2/2535 : ฉบบพมพครงท 3/2542. กองวางแผนการใชทดน กรมพฒนาทดน

กระทรวงเกษตรและสหกรณ.

ส านกงานประมงจงหวดปทมธาน. 2556. ขอมลสถตประมงรายต าบลจงหวดปทมธาน ป 2556. กรมประมง


ส านกงานปศสตวจงหวดปทมธาน. 2556. ขอมลสถตการปศสตวจงหวดปทมธาน. กรมปศสตว


ส านกสถตแหงชาต. 2547. ระบบขอมลสถตระดบทองถน. ส านกนายกรฐมนตร.

http://service.nso.go.th/stat_tab/index

http://www.dopa.go.th/TH/service.pnp

http://www.cdd.go.th/

http://service.nso.go.th/stat_tab/index

เขตการใชทดนต าบลคคต อ าเภอ ล าลกกา จงหวดปทมธาน

ส านกงานอตสาหกรรมจงหวดปทมธาน. 2556. ท าเนยบโรงงานอตสาหกรรม จงหวดปทมธาน ป 2556.

ส านกงานปลดกระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม.

ส านกนโยบายและแผนการใชทดน. 2555. แผนทการใชทดนประเทศไทย (เชงตวเลข) มาตราสวน

1: 25,000. กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ.

ส านกส ารวจและวจยทรพยากรดน. 2553. แผนทกลมชดดนประเทศไทย (เชงตวเลข) มาตราสวน

1: 25,000. กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ.

ส านกส ารวจดนและวางแผนการใชทดน. 2548. มหศจรรยพนธดน. กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตร

และสหกรณ.

องคการบรหารสวนต าบลคคต อ าเภอล าลกกา จงหวดปทมธาน. แผนพฒนาสามป (พ.ศ. 2555-2557).

องคกรปกครองสวนทองถน กระทรวงมหาดไทย.

FAO. 1992. CROPWAT : A Computer Program for Irrigation Planning and Management

Irrigation And Drainage. Paper 46. Rome Italy.

FAO. 1993. Guidelines for Land-use Planning. Rome Italy.

FAO. 2007. Land evaluation. Land and water discussion paper 6. Rome Italy.

เขตการใช้ที่ดินr01.ldd.go.th/data/รายงานตำบล...2-7...

Documents