อโบลา นายแพทย สทธ ภคไพบลย โรงพยาบาลปางศลาทอง

จงหวดก าแพงเพชร

แอฟรกาตะวนตก

ยกนดา

คองโก

ซดาน

กาบอง

โกตดววร

กน

เซยรราลโอน

ไลบเรย

ไนจเรย

ระยะฟกตวของโรคซงหมายถงระยะเวลานบจากการเรมตดเชอไวรสจนถงเมอเรมแสดงอาการ

ไดแก 2 ถง 21 วน

โดยยงคงพบเชอไวรสอโบลาไดในอสจของผชายทตดเชอจากหองปฏบตการในวนท 61

หลงจากวนเรมปวย

ไขเฉยบพลน ออนเพลยมาก ปวดกลามเนอ ปวดศรษะ เจบคอ อาการอาเจยน ทองเสย ผนผวหนง ไตและตบ ท างานบกพรอง

นยามผปวยโรคตดเชอไวรสอโบลา

• 1. ผปวยเขาเกณฑสอบสวน (PUI: patient under investigation)

ผทมอาการไขตงแต 38 องศาเซลเซยสขนไป รวมกบ มประวตสมผสโรคในชวง 21 วนกอนเรมปวย ขอใดขอหนง ตอไปน

- อาศยอย หรอ เดนทางมาจากประเทศทเกดโรค (ณ ปจจบน ไดแก กน ไลบเรย เซยราลโอน และเมองลากอส ไนจเรย)

- สมผสผปวยหรอศพของผปวยทสงสยตดเชออโบลา - สมผสโดยตรงกบสตวจ าพวกคางคาว หน ลง สตวปาเทากบทมาจากพนทเกดโรค

นยามผปวยโรคตดเชอไวรสอโบลา

• 2. ผปวยสงสย (Suspected case)

ไดแก ผปวยเขาเกณฑสอบสวน ทมอาการเลอดออกผดปกต / มอาการรนแรงทเกดกบหลายระบบอวยวะและทรดลงอยางรวดเรว (Severe and rapid progressive) รวมทงผเสยชวตโดยทมอาการดงกลาว โดยไมทราบสาเหตอนๆ ทชดเจน

นยามผปวยโรคตดเชอไวรสอโบลา

• 3. ผปวยนาจะเปน (Probable case)

ไดแก ผปวยเขาเกณฑสอบสวน / ผปวยสงสย ทมประวตสมผสผปวยหรอศพ หรอสารคดหลง ของผปวยทยนยน/นาจะเปนผตดเชออโบลา หรอผปวยทเสยชวตโดยไมทราบสาเหตรายอน

นยามผปวยโรคตดเชอไวรสอโบลา

• 4. ผปวยยนยน (Confirmed case) ผปวยเขาเกณฑสอบสวน / ผปวยสงสย / ผปวยยนยนทมผลการตรวจทางหองปฏบตการพบหลกฐานการตดเชอไวรสอโบลา อยางใดอยางหนง ไดแก

- Ebola Realtime RT-PCR ใหผลบวก - การตรวจดวยวธ ELISA พบ Ebola IgM ใหผลบวก - สามารถแยกเชอไวรสอโบลา (viral isolation) หมายเหต ณ ปจจบน หองปฏบตการในประเทศไทย ยงไมท าการแยกเชอไวรสอโบลาในหองปฏบตการ เนองจากตองการความปลอดภยสงในระดบ BSL4

นยามผปวยโรคตดเชอไวรสอโบลา

• 5. ตดออกจากการเปนผปวย (discarded)

ผปวยทผลการตรวจทางหองปฏบตการไมพบหลกฐานการตดเชอไวรสอโบลา จากการตรวจคดกรองดวยวธมาตรฐาน 2 วธทแตกตางกน ดงเกณฑตอไปน

1. Ebola Realtime RT-PCR และ การตรวจดวยวธ ELISA พบ Ebola IgM ใหผลลบ

2. Ebola Realtime RT-PCR 2 ครง ดวย primer ทแตกตางกน ใหผลลบหรอการตรวจดวย family PCR โดยใช primer ทแตกตางกน 5ค

ไมใช

ใช

ซกประวตพบวา

เดนทางจากประเทศ

ระบาดมาไมเกน

21 วน

การด าเนนงานเมอพบผปวยเขาเกณฑสอบสวน PUI

พบผปวยทมาดวยอาการไข

เปนคนอาฟรกา

คนไทย/เชอชาตอนทมอาชพทตองเดนทางไปอาฟรกา

ชมชน / รพ.สต./ รพ.จดคดกรอง/ ผปวยนอก/หองฉกเฉน ทอนใด

วดอณหภม ≥ 38 c

ใช

ไมใช

ผปวยเขาเกณฑ

สอบสวนโรค

ใหรายงาน สสจ.

ด าเนนการตามแนวทางการ

รกษาตามปกต แตเพมความระวง

การตดเชอสบคลากรทาง

การแพทยเพมขน

อาการดขน

ดแลรกษา

ตามปกต

อาการรนแรง / แยลงเรว

มอาการเลอดออก

ผปวยสงสย

ใหรายงาน สสจ.

การด าเนนงานเมอพบผเขาเกณฑเฝาระวงในพนท

ไดรบรายงานวาม

คนอาฟรกามาจากประเทศทเฝาระวงอโบลา

คนไทย/เชอชาตอนทมอาชพทตองเดนทางไปอาฟรกา

ใหเฝาระวงในพนท 21 วน ถาเปนไปไดงดออกนอกบาน

วดอณหภม (จนครบ 21 วน)

มไข

ไมมไข

ผปวยเขาเกณฑ

สอบสวนโรค

ใหรายงาน สสจ.

ใหเฝาระวงตอไป

ถามอาการ หรอลมปวย

ใหรายงาน สสจ.

รพ.ก ำแพงเพชร จะสงรถไปรบถงบำนผปวย

• Please describe your travelling from Airport to Kamphaeng Phet Province.

โปรดบรรยายการเดนทางของทานจากสนามบนถง จ.ก าแพงเพชร

• Airport to Bus Station at Bangkok

จากสนามบนถงสถานขนสงทกรงเทพ

• Bus Station at Bangkok to Kamphaeng Phet Province

จากขนสงทกรงเทพถง จ.ก าแพงเพชร

• Bus Station at Kamphaeng Phet Province to your home

จากขนสงทจ.ก าแพงเพชร ถงทพกของทาน

• Good morning (hello), I am Dr. ………………. • สวสด ผมชอ/ฉนชอ…………… • Are you Mr./Ms. ……………………..? • คณคอ………………ใชไหม • I got your name and calling no. from my colleague

working at the airport. • ผมไดรบชอคณ และ เบอรโทรศพท ของคณ จากเจาหนาท ทสนามบน

• It is required by law to follow up you because you came from the country which Ebola outbreak is reported.

• ตามกฎหมายการควบคมโรคระบาด ทตองตดตามบคคลทมาจากประเทศทมการระบาดของโรคอโบลา

• How are you doing today?

• วนนคณเปนอยางไรบาง

• Do you have any fever (high body temperature)?

• คณมไขหรอไม

• How many times of stool today? (if ok answer)

• วนนคณขบถายกครง

• I am glad that you are OK.

• ผมดใจทคณสบายด

• Thank you and have a nice day.

• ขอบคณมากส าหรบความรวมมอ

การตดตามผสมผสโรคตดเชอไวรสอโบลา นยามผสมผสโรค • นยามผสมผสโรคสามารถปรบเปลยนไดขนอยกบปจจยเสยงของการตดเชอทพบในการระบาดแตละครง

1. ผสมผสผปวยโรค Ebola หมายถง ผทสมผสกบผปวยโรค Ebola ดวยกรณตอไปนอยางนอยหนงกรณ ภายใน 21 วนกอนมอาการปวย

• อาศยอยในบานเดยวกบผปวย • ดแลผปวยอยางใกลชดและสมผสกบเลอดหรอสารคดหลงจากรางกายผปวยหรอเสอผาของผปวย

• สมผสกบรางผเสยชวตขณะจดการศพหรอระหวางงานศพ • ทารกทดดนมมารดาทปวยดวยโรค Ebola

การตดตามผสมผสโรคตดเชอไวรสอโบลา

2. ผสมผสสตวปวยหรอตาย หมายถง ผทสมผสกบสตวปวยหรอตายดวยกรณตอไปนอยางนอยหนงกรณ ภายใน 21 วนกอนมอาการปวย

• สมผสกบสตวปวยหรอตาย (โดยเฉพาะ ลง แอนตโลปปา สตวกบคอยในวงศววและควาย หน และคางคาว)

• สมผสกบเลอดหรอสารคดหลงจากรางกายของสตวปวยหรอตาย

• ช าแหละสตวตาย

• รบประทานเนอสตวปาดบ

การตดตามผสมผสโรคตดเชอไวรสอโบลา

3. ผปฏบตงานในหองปฏบตการตรวจหาเชอกอโรค หมายถงผปฏบตงานในหองปฏบตการตรวจหาเชอกอโรค และไดสมผสตวอยางสงตรวจดวยกรณตอไปนอยางนอยหนงกรณ ภายใน 21 วนกอนมอาการปวย

• สมผสตวอยางสงตรวจจากผปวยสงสยโรค Ebola

• สมผสตวอยางสงตรวจจากสตวปวยสงสยโรค Ebola

High risk exposure ในชมชน และ สถานพยาบาล

1. สมาชกในครอบครว ญาต ผทดแลผปวยขณะทมอาการปวย

2. ผสมผสอนๆ ผรวมเดนทาง ทสมผสผปวยโดยตรง หรอสมผสสารคดหลงจากผปวยขณะทมอาการปวย เชน เพอนบานทชวยหามผปวยขนรถมา รพ.

3. บคคลากรทางการแพทย เจาหนาทหอง Lab ทสมผสผปวยโดยตรงหรอสมผสสารคดหลงจากผปวย โดยไมไดใส PPE ทเหมาะสม

พระราชบญญตโรคตดตอ ๒๕๒๓ ค าจ ากดความ

แนวทางการเฝาระวง สอบสวน

โรคตดเชอไวรสอโบลา ส าหรบ SRRT

http://www.boe.moph.go.th/ebola.php

• ท าความเขาใจกบ อสม. ชมชน • หามสงตวผปวยมา รพ. หรอ รพ.สต. ใหเฝาระวงในชมชน • เมอมผปวยเขาเกณฑสอบสวน (PUI: patient under investigation) ให

เฝาระวงในพนท ใหโทรแจง งานระบาดวทยา ของ สสจ. ซงจะเปนผประสานทาง รพ.ก าแพงเพชร

• ทาง รพ.ก าแพงเพชร จะสงรถไปรบถงบานผปวย และผปวยตองเดนขนรถเอง ถารอใหอาการหนก แสดงวาท างานไมไดเรอง

• จนท. รพ. หรอ รพ.สต. เจาของพนทตองเปนผน าทางรถของ รพ.ก าแพงเพชร จดนดพบคอท รพช. หรอ รพ.สต.

• Active surveillance ถา ตม.ไทยพลาด ควรส ารวจวาในพนทของตวเองมปจจยเสยงไหม? ให อสม. ชวยละกนนะ

• Passive surveillance สคร. จะแจงเรามา • กกกนผปวยจนกวาจะครบ 21 วน ตามกฎหมาย • ถาไมใหความรวมมอใหแจงความด าเนนคด • ถามเคส อยาลมเฝาระวงตวเองดวย ละ 21 วนเหมอนกน + กกกน

ตวเองดวย • ผปวยเขาเกณฑสอบสวน (PUI: patient under investigation) ทองไว