การวิเคราะห์การใช้พลังงานและการปล่อย...

14
98 98 Received 15 July 2016 Accepted 11 November 2016 การวิเคราะห์การใช้พลังงานและการปล่อย ก๊าซเรือนกระจกของการขนส่งไปรษณียภัณฑ์ในเขตนครหลวง Analysis of Energy Consumption and Greenhouse Gas (GHG) Emission of Parcel Post in the Metropolitan Area เดชาวุธ กาญจนกรัณย์กุล และ วารุณี เตีย Dachawut Kanchanakarankul and Warunee Tia คณะพลังงานสิ่งแวดล้อมและวัสดุ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี เลขที126 ถนนประชาอุทิศ เขตบางมด แขวงทุ่งครุ จังหวัดกรุงเทพฯ 10140 School of Energy, Environment and Materials, King Mongkut’s University of Technology Thonburi, Bangmod, Toongkru, Bangkok 10140 *Corresponding Author. E-mail: [email protected], Tel: 02-470 8633 บทคัดย่อ งานวิจัยนี ้ได้ทาการวิเคราะห์การใช้พลังงานและการปล่อยก๊าซเรือนกระจกของการขนส่งไปรษณียภัณฑ์ในส่วน งานไปรษณีย์ด่วนพิเศษในเขตนครหลวง โดยมีศูนย์ไปรษณีย์หลักสี่เป็นศูนย์กลางกระจายไปรษณียภัณฑ์ซึ ่งทาการขนส่ง ระหว่างศูนย์กลางฯ กับศูนย์ไปรษณีย์สุวรรณภูมิ ที่ทาการไปรษณีย์ 18 แห่งในเขตนครหลวงเหนือ และที่ทาการไปรษณีย์ 15 แห่งในเขตนครหลวงใต้ จากข้อมูลที่เก็บรวบรวมได้พบว่าน ้าหนักเฉลี่ยของไปรษณียภัณฑ์มีค่าเพียงร้อยละ 12.16 ของ ้าหนักรถบรรทุก ดังนั ้นแนวทางในการลดปริมาณการใช้น ้ามันดีเซลและการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจึงพิจารณาให้ขึ ้นกับ เงื่อนไขของปริมาตรบรรทุก ในกรณีที่ปริมาตรบรรทุกไปรษณียภัณฑ์ต่อเที่ยวของแต่ละที่ทาการไปรษณีย์มีค่าน้อยกว่าร้อย ละ 50 ของปริมาตรรถบรรทุก เส้นทางการเดินรถควรจะเพิ่มต่อไปได้อีกหนึ ่งที่ทาการไปรษณีย์ โดยเส้นทางที่เหมาะสม หาได้โดยใช้วิธีลาดับการประหยัดแบบฮิวริสติกส์ (Sequential Saving Heuristic) ผลพบว่าปริมาณการใช้เชื ้อเพลิงและ การปล่อยก๊าซเรือนกระจกต่อรอบการเดินรถระหว่างศูนย์ไปรษณีย์หลักสี่กับที่ทาการไปรษณีย์ในเขตนครหลวงเหนือและ นครหลวงใต้ลดลงได้ร้อยละ 36 และ43 ตามลาดับ นอกจากนี ้ในกรณีที่ปริมาตรบรรทุกไปรษณียภัณฑ์ต่อเที่ยวมีค่าน้อยกว่า ร้อยละ 20 ของปริมาตรรถบรรทุก และมีข้อจากัดด้านเวลาของการขนส่งได้เสนอให้ใช้รถบรรทุกที่มีขนาดเล็กลงและเดิน รถตามเส้นทางเดิม สามารถลดปริมาณการใช้เชื ้อเพลิงและการปล่อยก๊าซเรือนกระจกต่อรอบการเดินรถระหว่างศูนย์ ไปรษณีย์หลักสี่กับที่ทาการไปรษณีย์ในเขตนครหลวงเหนือและนครหลวงใต้ได้ร้อยละ 51 และ 52 ตามลาดับ เมื่อปริมาตร การขนส่งระหว่างศูนย์ไปรษณีย์หลักสี่กับศูนย์ไปรษณีย์สุวรรณภูมิมีค่าน้อยกว่าร้อยละ 50 ของปริมาตรบรรทุกการเลือกใช้ รถบรรทุกขนาดเล็กลงจะส่งผลให้ลดปริมาณการใช้เชื ้อเพลิงและการปล่อยก๊าซเรือนกระจกได้ร้อยละ 10.3 คาสาคัญ: การขนส่งทางรถบรรทุก/ การประหยัดพลังงาน/ การปล่อยก๊าซกระจก/ ไปรษณียภัณฑ์ ABSTRACT This research analyzed the energy consumption and greenhouse gas (GHG) emission of parcel post transportation, focusing only on Express Mail Service (EMS) in the Metropolitan area. Laksi Mail 7 4 3 98- วารสารวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

Upload: others

Post on 25-Sep-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การวิเคราะห์การใช้พลังงานและการปล่อย ก๊าซเรือนกระจกของการ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/11.pdf ·

98

วารสารวศวกรรมศาสตร

ม ห า ว ท ย า ล ย เ ช ย ง ใ ห ม

98 Received 15 July 2016Accepted 11 November 2016

74398-รบ 15 ก.ค. 59 ตอบรบ 11 พ.ย. 59 15. เดชาวธ 25(3)2018

การวเคราะหการใชพลงงานและการปลอย กาซเรอนกระจกของการขนสงไปรษณยภณฑในเขตนครหลวง Analysis of Energy Consumption and Greenhouse

Gas (GHG) Emission of Parcel Post in the Metropolitan Area

เดชาวธ กาญจนกรณยกล และ วารณ เตย

Dachawut Kanchanakarankul and Warunee Tia คณะพลงงานสงแวดลอมและวสด มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร เลขท 126 ถนนประชาอทศ

เขตบางมด แขวงทงคร จงหวดกรงเทพฯ 10140 School of Energy, Environment and Materials, King Mongkut’s University of Technology Thonburi,

Bangmod, Toongkru, Bangkok 10140 *Corresponding Author. E-mail: [email protected], Tel: 02-470 8633

บทคดยอ

งานวจยนไดท าการวเคราะหการใชพลงงานและการปลอยกาซเรอนกระจกของการขนสงไปรษณยภณฑในสวนงานไปรษณยดวนพเศษในเขตนครหลวง โดยมศนยไปรษณยหลกสเปนศนยกลางกระจายไปรษณยภณฑซงท าการขนสงระหวางศนยกลางฯ กบศนยไปรษณยสวรรณภม ทท าการไปรษณย 18 แหงในเขตนครหลวงเหนอ และทท าการไปรษณย 15 แหงในเขตนครหลวงใต จากขอมลทเกบรวบรวมไดพบวาน าหนกเฉลยของไปรษณยภณฑมคาเพยงรอยละ 12.16 ของน าหนกรถบรรทก ดงนนแนวทางในการลดปรมาณการใชน ามนดเซลและการปลอยกาซเรอนกระจกจงพจารณาใหขนกบเงอนไขของปรมาตรบรรทก ในกรณทปรมาตรบรรทกไปรษณยภณฑตอเทยวของแตละทท าการไปรษณยมคานอยกวารอยละ 50 ของปรมาตรรถบรรทก เสนทางการเดนรถควรจะเพมตอไปไดอกหนงทท าการไปรษณย โดยเสนทางทเหมาะสม หาไดโดยใชวธล าดบการประหยดแบบฮวรสตกส (Sequential Saving Heuristic) ผลพบวาปรมาณการใชเชอเพลงและการปลอยกาซเรอนกระจกตอรอบการเดนรถระหวางศนยไปรษณยหลกสกบทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอและนครหลวงใตลดลงไดรอยละ 36 และ43 ตามล าดบ นอกจากนในกรณทปรมาตรบรรทกไปรษณยภณฑตอเทยวมคานอยกวารอยละ 20 ของปรมาตรรถบรรทก และมขอจ ากดดานเวลาของการขนสงไดเสนอใหใชรถบรรทกทมขนาดเลกลงและเดนรถตามเสนทางเดม สามารถลดปรมาณการใชเชอเพลงและการปลอยกาซเรอนกระจกตอรอบการเดนรถระหวางศนยไปรษณยหลกสกบทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอและนครหลวงใตไดรอยละ 51 และ 52 ตามล าดบ เมอปรมาตรการขนสงระหวางศนยไปรษณยหลกสกบศนยไปรษณยสวรรณภมมคานอยกวารอยละ 50 ของปรมาตรบรรทกการเลอกใชรถบรรทกขนาดเลกลงจะสงผลใหลดปรมาณการใชเชอเพลงและการปลอยกาซเรอนกระจกไดรอยละ 10.3 ค าส าคญ: การขนสงทางรถบรรทก/ การประหยดพลงงาน/ การปลอยกาซกระจก/ ไปรษณยภณฑ

ABSTRACT This research analyzed the energy consumption and greenhouse gas (GHG) emission of parcel

post transportation, focusing only on Express Mail Service (EMS) in the Metropolitan area. Laksi Mail

74398- วารสารวศวกรรมศาสตร

ม ห า ว ท ย า ล ย เ ช ย ง ใ ห ม

Page 2: การวิเคราะห์การใช้พลังงานและการปล่อย ก๊าซเรือนกระจกของการ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/11.pdf ·

98 99

743รบ 15 ก.ค. 59 ตอบรบ 11 พ.ย. 59 15. เดชาวธ 25(3)2018

การวเคราะหการใชพลงงานและการปลอย กาซเรอนกระจกของการขนสงไปรษณยภณฑในเขตนครหลวง Analysis of Energy Consumption and Greenhouse

Gas (GHG) Emission of Parcel Post in the Metropolitan Area

เดชาวธ กาญจนกรณยกล และ วารณ เตย

Dachawut Kanchanakarankul and Warunee Tia คณะพลงงานสงแวดลอมและวสด มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร เลขท 126 ถนนประชาอทศ

เขตบางมด แขวงทงคร จงหวดกรงเทพฯ 10140 School of Energy, Environment and Materials, King Mongkut’s University of Technology Thonburi,

Bangmod, Toongkru, Bangkok 10140 *Corresponding Author. E-mail: [email protected], Tel: 02-470 8633

บทคดยอ

งานวจยนไดท าการวเคราะหการใชพลงงานและการปลอยกาซเรอนกระจกของการขนสงไปรษณยภณฑในสวนงานไปรษณยดวนพเศษในเขตนครหลวง โดยมศนยไปรษณยหลกสเปนศนยกลางกระจายไปรษณยภณฑซงท าการขนสงระหวางศนยกลางฯ กบศนยไปรษณยสวรรณภม ทท าการไปรษณย 18 แหงในเขตนครหลวงเหนอ และทท าการไปรษณย 15 แหงในเขตนครหลวงใต จากขอมลทเกบรวบรวมไดพบวาน าหนกเฉลยของไปรษณยภณฑมคาเพยงรอยละ 12.16 ของน าหนกรถบรรทก ดงนนแนวทางในการลดปรมาณการใชน ามนดเซลและการปลอยกาซเรอนกระจกจงพจารณาใหขนกบเงอนไขของปรมาตรบรรทก ในกรณทปรมาตรบรรทกไปรษณยภณฑตอเทยวของแตละทท าการไปรษณยมคานอยกวารอยละ 50 ของปรมาตรรถบรรทก เสนทางการเดนรถควรจะเพมตอไปไดอกหนงทท าการไปรษณย โดยเสนทางทเหมาะสม หาไดโดยใชวธล าดบการประหยดแบบฮวรสตกส (Sequential Saving Heuristic) ผลพบวาปรมาณการใชเชอเพลงและการปลอยกาซเรอนกระจกตอรอบการเดนรถระหวางศนยไปรษณยหลกสกบทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอและนครหลวงใตลดลงไดรอยละ 36 และ43 ตามล าดบ นอกจากนในกรณทปรมาตรบรรทกไปรษณยภณฑตอเทยวมคานอยกวารอยละ 20 ของปรมาตรรถบรรทก และมขอจ ากดดานเวลาของการขนสงไดเสนอใหใชรถบรรทกทมขนาดเลกลงและเดนรถตามเสนทางเดม สามารถลดปรมาณการใชเชอเพลงและการปลอยกาซเรอนกระจกตอรอบการเดนรถระหวางศนยไปรษณยหลกสกบทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอและนครหลวงใตไดรอยละ 51 และ 52 ตามล าดบ เมอปรมาตรการขนสงระหวางศนยไปรษณยหลกสกบศนยไปรษณยสวรรณภมมคานอยกวารอยละ 50 ของปรมาตรบรรทกการเลอกใชรถบรรทกขนาดเลกลงจะสงผลใหลดปรมาณการใชเชอเพลงและการปลอยกาซเรอนกระจกไดรอยละ 10.3 ค าส าคญ: การขนสงทางรถบรรทก/ การประหยดพลงงาน/ การปลอยกาซกระจก/ ไปรษณยภณฑ

ABSTRACT This research analyzed the energy consumption and greenhouse gas (GHG) emission of parcel

post transportation, focusing only on Express Mail Service (EMS) in the Metropolitan area. Laksi Mail

Center is the center for parcel distribution which transports parcels between the center and Suwannabhumi mail center, 18 post offices in the Northern Metropolitan area and 15 post offices in the Southern Metropolitan area. Based on collected data, the average weight of parcels was only 12.16% of truck weight. Thus, the approaches for reducing the amount of diesel consumption and GHG emission were prescribed depending on the conditions of truckload volume. In cases when the total parcel volume of each post office per route was less than 50% of truckload capacity, the truck route should be expanded to another post office. The optimal route was identified using the Sequential Saving Heuristic method. The results showed that the fuel consumption and GHG emission of round-trip routes between Laksi Mail Center and the post offices in Northern and Southern Metropolitan areas would be reduced by 36% and 43% respectively. In addition, if the total parcel volume of each post office on the route was less than 20% of truckload capacity with freight time limitation, smaller sized trucks for parcel transportation on the existing routes were suggested. The reductions in fuel consumption and GHG emission of round-trip routes between Laksi Mail Center and post offices located in Northern and Southern Metropolitan area were 51%, and 52%, respectively. When the total parcel volume of round-trip routes between Laksi and Suwannabhumi mail center was less than 50% of truckload capacity, the selection of smaller sized trucks would result in a 10.3% reduction of fuel consumption and GHG emission. Keywords: Energy saving/ Greenhouse gas emission/ Parcel post/ Truck transportation 1. บทน า

ภาวะโลกรอนเปนปญหาทส าคญของโลกโดยสาเหตหลกมาจากการปลอยกาซเรอนกระจก ซงสวนใหญเกดจากการเผาไหมเชอเพลงฟอสซล ส าหรบประเทศไทยการใชพลงงานในภาคขนสงสวนใหญกวารอยละ 90 มาจากเชอเพลงประเภทฟอสซล [1] จากรายงาน โลจสตกสของประเทศไทยป 2557 ของส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต พบวาภาคการขนสงทางบกโดยเฉพาะการขนสงทางถนนมสดสวนมากท สดถง 80% ของการขนสงท งหมด [2] ซงมความสอดคลองกบความตองการใชพลงงานในภาคขนสงทางบกสงสดโดยเฉพาะน ามนดเซล [1] การขนสงทางถนนโดยใชรถบรรทกเปนการขนสงรปแบบหนงทนยมใชมากเนองจากสะดวกรวดเรวและมประสทธภาพในการขนสงมากทสด [2] สามารถเขาถงจดรบ-สงไดโดยตรงท าใหไมตองเสยเวลาและคาใชจายในการขนของขน-ลงหลายรอบ ดงนนจงไดมการวจยทหาแนวทางลดการใชพลงงานและลดการปลอยกาซเรอนกระจกในภาคการขนสง [3], [4],

[5], [6], [7] รวมถงงานวจยทวเคราะหการใชพลงงานจ าเพาะของระบบขนทงขนสนคาและขนสงมวลชนหลายประเภทของประเทศไทยไดแก รถไฟ [8], รถไฟฟา [9],

[10] รถโดยสารประจ าทาง [10] และเรอดวนพเศษ [11]

นอกจากนไดมการประเมนอตราการสนเปลองเชอเพลงของรถยนตสวนบคคล [12] ทจดทะเบยนใหมในประเทศไทยเพอเปนขอมลในการก าหนดนโยบายสงเสรมใหมการใชรถยนตนงสวนบคคลทมประสทธภาพทางพลงงานสงขน [12]

การขนสงไปรษณยภณฑเปนหนงธรกจในภาคขนสงทไดรบความนยมสง และยงไมมการศกษาการใชพลงงานในสวนน ดงนนในงานวจยนจงไดท าการวเคราะหการใชพลงงานและการปลดปลอยกาซเรอนกระจกเฉพาะในสวนของงานขนสงไปรษณยภณฑดวนพเศษ (Express Mail

Service, EMS) ดวยรถบรรทก ในเขตกรงเทพมหานคร ทสามารถเขาศกษาขอมลได เพอหาแนวทางในการเพมประสทธภาพการใชพลงงาน และใชเปนขอมลพนฐานในการจดการและพฒนาระบบขนสง รวมท งลดการปลอยกาซเรอนกระจก

2. ขอมลทวไปของการขนสงไปรษณยภณฑ

ปจจบนเสนทางการขนสงไปรษณยภณฑในประเทศไทยมทงหมด 77 จงหวด [13] การขนสงไปรษณยภณฑนนมจ านวนมาก จงไดจดต งศนยไปรษณยไทยในแตละภมภาคขนเปนจ านวนท งสน 16 แหงทวประเทศเพอใหเกดความสะดวก รวดเรวในการรบ - จาย และการกระจาย

Page 3: การวิเคราะห์การใช้พลังงานและการปล่อย ก๊าซเรือนกระจกของการ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/11.pdf ·

ด.กาญจนกรณยกล และ ว.เตย

100

ไปรษณยภณฑใหแตละจงหวดไดอยางมประสทธภาพมากขน โดยมศนยกลางการขนสงอยทศนยไปรษณยหลกส ซงต งอยท ถนนแจงวฒนะ แขวงทงสองหอง เขตหลกส ก ร ง เท พ มห าน ค ร ซ งท าห น า ท เป น ศ น ยคด แ ยกไปรษณ ยภณฑ ของแตละภ มภาค เพ อ ท จะกระจายไปรษณยภณฑไปยงศนยของแตละภมภาครวมท งในเขตกรงเทพมหานคร ส าหรบทท าการไปรษณยในเขตกรงเทพมหานคร (ดรปท 1) ท ศกษาในงานวจยน ไดแก ศนยไปรษณยสวรรณภม ทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอซงมจ านวน 18 แหง และทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงใตซงมจ านวน 15 แหง การขนสงไปรษณยภณฑดวนพเศษในเขตกรงเทพฯ ใชรถบรรทก 2 ขนาด คอ รถบรรทกขนาด 4 ตน 6 ลอ น าหนกรถ 4,500 กโลกรม ปรมาตรบรรทก 23.45 ลกบาศกเมตร ใชในการขนสงไปรษณยภณฑระหวางศนยไปรษณยหลกสกบทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอและนครหลวงใต และรถบรรทกขนาด 6 ตน 6 ลอ น าหนกรถ 7,700 กโลกรม ปรมาตรบรรทก 42.3 ลกบาศกเมตร การขนสงไปรษณยภณฑระหวางศนยไปรษณยหลกสกบศนยไปรษณยสวรรณภม

รปแบบการเดนรถขนสงไปรษณยภณฑดวนพเศษ (EMS) รถแตละคนจะออกจากศนยไปรษณยหลกสวงไปรบและสงไปรษณยภณฑทท าการไปรษณยแหงเดยวแลววงกลบศนยไปรษณยหลกส โดยมตารางเวลาในการขนสงวนละ2 เทยว (ไป-กลบ) ดงน เทยว Royal Mail เวลา 1 5 .0 0 น . แ ล ะ เ ท ย ว MZ เว ล า 0 0 .0 0 น . สวนการเดนรถระหวางศนยไปรษณยหลกสและศ น ย ไ ป รษ ณ ย ส ว ร รณ ภ ม ร ถ ว ง ไ ป ส ง แ ล ะ ร บไปรษณยภณฑเพยงแหงเดยว เชนกน นนคอรถออกจากไปรษณยหลกสวงไปสงและรบไปรษณยภณฑทศนยไปรษณยสวรรณภมแลววงกลบ เนองจากศนยไปรษณยสวรรณภมต งอยในบรเวณทาอากาศยานสวรรณภมจงมปรมาณความตองการขนสงมากในแตละวนมจ านวนเทยว (ไป-กลบ) การเดนรถ 8 เทยว ดงน เทยวท 1 เวลา 7.00

น. เทยวท 2 เวลา 8.00 น. เทยวท 3 เวลา 9.00 น. เทยวท

4 เวลา 12.00 น. เทยวท 5 เวลา 16.00 น. เทยวท 6 เวลา 19.00 น. เทยวท 7 เวลา 21.00 น. และเทยวท 8 เวลา 23.30 น. ซงเปนเทยวเสรมกรณทมการขนสงสนคามาก

รปท 1 ศนยไปรษณย และไปรษณยทรบผดชอบของ

สวนงานไปรษณยดวนพเศษ (EMS) 3. วธการวจย การวเคราะหการใชพลงงานและการปลอยกาซเรอนกระจกในการขนสงไปรษณยภณฑดวนพเศษของศนยไปรษณยสวรรณภม ไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอ และไปรษณยในเขตนครหลวงใต ไดด าเนนการ ดงน

3.1 ขอมลทใชในการวเคราะห

ขอมลการเดนรถในการขนสงไปรษณยในเฉพาะสวนงานไปรษณยดวนพเศษ (Express Mail Service,

EMS) ในเขตกรงเทพมหานครโดยใชขอมลชวงเดอนกนยายน 2557 ดงน

- ประเภทและรายละเอยดของรถบรรทก

- ปรมาณการใชเชอเพลง - รปแบบการขนสงและตารางเวลาของการเดนรถ

Page 4: การวิเคราะห์การใช้พลังงานและการปล่อย ก๊าซเรือนกระจกของการ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/11.pdf ·

100 101

743

ไปรษณยภณฑใหแตละจงหวดไดอยางมประสทธภาพมากขน โดยมศนยกลางการขนสงอยทศนยไปรษณยหลกส ซงต งอยท ถนนแจงวฒนะ แขวงทงสองหอง เขตหลกส ก ร ง เท พ มห าน ค ร ซ งท าห น า ท เป น ศ น ยคด แ ยกไปรษณ ยภณฑ ของแตละภ มภาค เพ อ ท จะกระจายไปรษณยภณฑไปยงศนยของแตละภมภาครวมท งในเขตกรงเทพมหานคร ส าหรบทท าการไปรษณยในเขตกรงเทพมหานคร (ดรปท 1) ท ศกษาในงานวจยน ไดแก ศนยไปรษณยสวรรณภม ทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอซงมจ านวน 18 แหง และทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงใตซงมจ านวน 15 แหง การขนสงไปรษณยภณฑดวนพเศษในเขตกรงเทพฯ ใชรถบรรทก 2 ขนาด คอ รถบรรทกขนาด 4 ตน 6 ลอ น าหนกรถ 4,500 กโลกรม ปรมาตรบรรทก 23.45 ลกบาศกเมตร ใชในการขนสงไปรษณยภณฑระหวางศนยไปรษณยหลกสกบทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอและนครหลวงใต และรถบรรทกขนาด 6 ตน 6 ลอ น าหนกรถ 7,700 กโลกรม ปรมาตรบรรทก 42.3 ลกบาศกเมตร การขนสงไปรษณยภณฑระหวางศนยไปรษณยหลกสกบศนยไปรษณยสวรรณภม

รปแบบการเดนรถขนสงไปรษณยภณฑดวนพเศษ (EMS) รถแตละคนจะออกจากศนยไปรษณยหลกสวงไปรบและสงไปรษณยภณฑทท าการไปรษณยแหงเดยวแลววงกลบศนยไปรษณยหลกส โดยมตารางเวลาในการขนสงวนละ2 เทยว (ไป-กลบ) ดงน เทยว Royal Mail เวลา 1 5 .0 0 น . แ ล ะ เ ท ย ว MZ เว ล า 0 0 .0 0 น . สวนการเดนรถระหวางศนยไปรษณยหลกสและศ น ย ไ ป รษ ณ ย ส ว ร รณ ภ ม ร ถ ว ง ไ ป ส ง แ ล ะ ร บไปรษณยภณฑเพยงแหงเดยว เชนกน นนคอรถออกจากไปรษณยหลกสวงไปสงและรบไปรษณยภณฑทศนยไปรษณยสวรรณภมแลววงกลบ เนองจากศนยไปรษณยสวรรณภมต งอยในบรเวณทาอากาศยานสวรรณภมจงมปรมาณความตองการขนสงมากในแตละวนมจ านวนเทยว (ไป-กลบ) การเดนรถ 8 เทยว ดงน เทยวท 1 เวลา 7.00

น. เทยวท 2 เวลา 8.00 น. เทยวท 3 เวลา 9.00 น. เทยวท

4 เวลา 12.00 น. เทยวท 5 เวลา 16.00 น. เทยวท 6 เวลา 19.00 น. เทยวท 7 เวลา 21.00 น. และเทยวท 8 เวลา 23.30 น. ซงเปนเทยวเสรมกรณทมการขนสงสนคามาก

รปท 1 ศนยไปรษณย และไปรษณยทรบผดชอบของ

สวนงานไปรษณยดวนพเศษ (EMS) 3. วธการวจย การวเคราะหการใชพลงงานและการปลอยกาซเรอนกระจกในการขนสงไปรษณยภณฑดวนพเศษของศนยไปรษณยสวรรณภม ไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอ และไปรษณยในเขตนครหลวงใต ไดด าเนนการ ดงน

3.1 ขอมลทใชในการวเคราะห

ขอมลการเดนรถในการขนสงไปรษณยในเฉพาะสวนงานไปรษณยดวนพเศษ (Express Mail Service,

EMS) ในเขตกรงเทพมหานครโดยใชขอมลชวงเดอนกนยายน 2557 ดงน

- ประเภทและรายละเอยดของรถบรรทก

- ปรมาณการใชเชอเพลง - รปแบบการขนสงและตารางเวลาของการเดนรถ

- ระยะทางในการเดนรถไดใชขอมลจากระบบสารสนเทศทางภมศาสตร โปรแกรม Google Maps เนองจากไมมการบนทกขอมลเสนทางและระยะทางการเดนรถแตละเทยวของแตละไปรษณย

- คา Emission factor ของกาซเรอนกระจก ทใชในงานวจยนมวตถประสงคเพอน ามาประเมนหาปรมาณการปลอยกาซ เรอนกระจกท เกดจากการเผาไหมเชอเพลงในเครองยนตดเซล ดงนนวธการประเมนจงใชวธของ IPCC 2006 การเผาไหมแบบเคลอน แบบ Tier 1 [14] และใชคา Emission factor ขององคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก ซงมคาปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกตอลตรน ามนดเซลเทากบ 2.7446

kgCO2e/ลตร [15]

- น าหนกและปรมาตรบรรทกไปรษณยภณฑทขนสงระหวางศนยไปรษณยหลกสและศนยไปรษณยสวรรณภม

- ราคาน ามนดเซล 25.99 บาท/ลตร 3.2 วธการวเคราะห

วธการวเคราะหด าเนนการดงน

3.2.1 วเคราะหปรมาณการใชเชอเพลงและการปลอยกาซเรอนกระจกของการเดนรถระหวางศนยไปรษณยหลกสไปทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอ (ปณ.น.) ทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงใต (ปณ.ต.) และศนยไปรษณยสวรรณภม และวเคราะหคาปรมาณการใชพลงงานจ าเพาะเฉลยของการขนสง (SEC)

ของศนยไปรษณยหลกสซงมขอมลเพยงพอทสามารถค านวณไดโดยใชสมการท 1 และคาค านวณคาปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกจ าเพาะไดดงสมการท 2

เมอ SEC คอ คาการใชพลงงานจ าเพาะของการขนสงสนคา (ลตร/ตน-กม.) F คอ ปรมาณการใชน ามนดเซล (ลตร)

W คอ น าหนกสนคา (ตน)

D คอ ระยะทางสงสนคา (กโลเมตร)

เมอ SEM คอ คาการปลอยกาซเรอนกระจกจ าเพาะของการขนสงสนคา (kgCO2e /ตน-กโลเมตร)

EF คอคา emission factor ของกาซเรอนกระจกของการเผาไหมแบบเคลอนททใชน ามนดเซลเปนเชอเพลงซงมปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกเทากบ 2.7446

kgCO2e /ลตร [15] 3.2.2 ศ ก ษ าน า ห น ก แ ล ะ ป ร ม าต ร บ ร ร ท กไปรษณยภณฑทมผลตอปรมาณการใชน ามนเชอเพลง โดยวเคราะหหาสดสวนระหวางน าหนกไปรษณยภณฑกบน าหนกรถบรรทก โดยใชขอมลของการขนสงระหวางไปรษณยหลกสและศนยไปรษณยสวรรณภม ซงไดมการจดบนทกขอมลน าหนกละจ านวนถงทใสไปรษณยภณฑทใชในการขนสง และสงเกตปรมาตรจากจ านวนถงทใชในการขนสง 3.2.3 หาแนวลดการใชเชอเพลงในการขนสง โดยจดการขนสงรปแบบใหม เนองจากการจดการเดนรถขนสงดวนพเศษจากศนยไปรษณยหลกสไปทท าการไปรษณยแตละแหงในเขตนครหลวงเหนอและนครหลวงใตเปนไปในลกษณะไปสงและรบกลบเพยงแหงเดยว จากการสงเกตในร ะ ห ว า ง ก าร เก บ ข อ ม ล พ บ ว า ร ถ ไ ม ไ ด บ ร ร ท กไปรษณยภณฑจนเตมทกเทยว ดงนนในการศกษานจงไดวเคราะหเพอหาแนวทางลดการใชพลงงานในการขนสง โดยพ จ ารณ าจากป รมาตรการบรรท ก ซ งแ บ ง เป นกรณศกษาไดดงน

กรณ ก เปนกรณอางอง ซงการขนสงเปนแบบทด าเนนการอยดงทไดกลาวไวในหวขอท 2

กรณ ข เปนกรณทไปรษณยภณฑในการขนสงมจ านวนไมเกน 50 % ของปรมาตรการบรรทกจะมพนทบรรทกเหลอท าใหเพมเสนทางในการเดนรถตอไปอก 1 ทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอและนครหลวงใต

การหาเสนทางเดนรถทเหมาะสมทสดตอไปอก 1 ทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอและนครหลวงใต ไดใชเทคนค Sequential Saving Heuristic (SS) โดย

Page 5: การวิเคราะห์การใช้พลังงานและการปล่อย ก๊าซเรือนกระจกของการ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/11.pdf ·

ด.กาญจนกรณยกล และ ว.เตย

102

มการจดเรยงขอมลระยะทางรปแบบของเมตรกซแบบเตมชด (Full-Matrix) ซงใชเปนวธการหาเสนทางโดยการเพมจดขนสงอก 1 จดใหเขามาอยทจดปลายของเสนทาง โดยพจารณาเลอกจากระยะทางทส นสด คาระยะทางทลดลงเมอเทยบกบกรณ ก (กรณอางอง) ค านวณไดจากสมการท (3) S (i,j) = d (D,i) + d (D,j) - d (i,j) (3) = (dDi +diD )+(dDj +djD )+(dDi +dij +djD ) เมอ

S (i,j) = ระยะทางทลดลงของกรณ ข ทจดการเดนรถใหมเทยบกบกรณเดนรถกรณอางอง

dDi = ระยะทางไป จากศนยไปรษณยหลกสไปท ท าการไปรษณย i (กรณอางอง)

diD = ระยะทางกลบ จากทท าการไปรษณย i กลบศนยไปรษณยหลกสไป(กรณอางอง)

dDj = ระยะทางไป จากศนยไปรษณยหลกสไปทท าการไปรษณย j (กรณอางอง)

djD = ระยะทางกลบ จากทท าการไปรษณย j กลบศนยไปรษณยหลกสไป(กรณอางอง)

d (i,j) = ระยะทางจากทท าการไปรษณย i แลวเดนรถตอไปทท าการไปรษณย j

กรณ ค เปนกรณทไปรษณยภณฑในการขนสงมนอยและมขอจ ากดทางดานเวลาจงใชวธการเดนรถรปแบบเดม(กรณอางอง) แตเปลยนไปใชรถขนาดเลกลงดงน

- ส าห รบ ปณ .น .และ ปณ .ต . เม อป รม าณไปรษณยภณฑ ทขนสงมปรมาตรไมเกน 20% ของปรมาตรรถบรรทกเดมจะเปลยนไปใชรถบรรทก 4 ลอ

- ส าหรบศนยไปรษณยสวรรณภม เมอปรมาณไปรษณยภณฑ ทขนสงมปรมาตรไมเกน 50% ของปรมาตรรถบรรทกเดมจะเปลยนไปใชรถบรรทก 4 ตน 6

ลอ

3.2.4 ประเมนปรมาณน ามน คาใชจายและการปลอยกาซเรอนกระจกทลดลงของกรณ ข และกรณ ค

เทยบกบกรณอางอง โดยใชขอมลการพลงงานส าหรบรถแตละประเภทดงตารางท 1 ตารางท 1 อตราการใชเชอเพลงและปรมาตรการบรรทกไปรษณยภณฑของรถบรรทกทใชในการขนสง

ชนดรถบรรทก ปรมาตรบรรทก

(ลบ.ม.)

อตราการใชเชอเพลง

(กม./ลตร) รถบรรทก 4 ลอ* 4.64 10.9 รถบรรทก 4 ตน 6 ลอ** 23.45 5.2 รถบรรทก 6 ตน 6 ลอ** 42.3 4.7

หมายเหต : * อางองขอมลจากแผนอนรกษพลงงาน 20 ป (พ.ศ. 2554 – 2573) กระทรวงพลงงาน

** อางองจากการเกบขอมล 4. ผลการวจย

4.1 ผลการวเคราะหปรมาณการใชน ามนและการปลอยกาซเรอนกระจก

ปรมาณการใชน ามน ในชวงเดอนมกราคมถงกนยายน ของการเดนรถระหวางศนยไปรษณยหลกสกบทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอและไปรษณยในเขตนครหลวงใต มปรมาณการใชน ามนโดยเฉลย 31,650

ลตร/เดอน และ 27,286 ลตร/เดอน ตามล าดบ คดเปนปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจก 86,867 kgCO2e /

เดอน และ 74,889 kgCO2e/เดอน ตามล าดบ สวนการเดนรถระหวางศนยไปรษณยหลกสกบศนยไปรษณยสวรรณภมมปรมาณการใชน ามนเฉลย 4,365 ลตร/เดอนคด เปนป รมาณการปลอยกาซ เรอนกระจก 11,980

kgCO2e/เดอน

เนองจากขอจ ากดของขอมลน าหนกไปรษณยภณฑของทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอ และทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงใต ดงนนจงไดหาคาเฉลยการใชพลงงานจ าเพาะเฉพาะการขนสงไปรษณยภณฑระหวางศนยไปรษณยหลกสกบศนยไปรษณยสวรรณภมในชวงเดอนกนยายน 2557 ซงมค าป รมาณการใชพลงงานจ าเพาะเฉลยเทากบ 0.1152 ลตรตอตน-กโลเมตร และมคา

Page 6: การวิเคราะห์การใช้พลังงานและการปล่อย ก๊าซเรือนกระจกของการ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/11.pdf ·

102 103

743

มการจดเรยงขอมลระยะทางรปแบบของเมตรกซแบบเตมชด (Full-Matrix) ซงใชเปนวธการหาเสนทางโดยการเพมจดขนสงอก 1 จดใหเขามาอยทจดปลายของเสนทาง โดยพจารณาเลอกจากระยะทางทส นสด คาระยะทางทลดลงเมอเทยบกบกรณ ก (กรณอางอง) ค านวณไดจากสมการท (3) S (i,j) = d (D,i) + d (D,j) - d (i,j) (3) = (dDi +diD )+(dDj +djD )+(dDi +dij +djD ) เมอ

S (i,j) = ระยะทางทลดลงของกรณ ข ทจดการเดนรถใหมเทยบกบกรณเดนรถกรณอางอง

dDi = ระยะทางไป จากศนยไปรษณยหลกสไปท ท าการไปรษณย i (กรณอางอง)

diD = ระยะทางกลบ จากทท าการไปรษณย i กลบศนยไปรษณยหลกสไป(กรณอางอง)

dDj = ระยะทางไป จากศนยไปรษณยหลกสไปทท าการไปรษณย j (กรณอางอง)

djD = ระยะทางกลบ จากทท าการไปรษณย j กลบศนยไปรษณยหลกสไป(กรณอางอง)

d (i,j) = ระยะทางจากทท าการไปรษณย i แลวเดนรถตอไปทท าการไปรษณย j

กรณ ค เปนกรณทไปรษณยภณฑในการขนสงมนอยและมขอจ ากดทางดานเวลาจงใชวธการเดนรถรปแบบเดม(กรณอางอง) แตเปลยนไปใชรถขนาดเลกลงดงน

- ส าห รบ ปณ .น .และ ปณ .ต . เม อป รม าณไปรษณยภณฑ ทขนสงมปรมาตรไมเกน 20% ของปรมาตรรถบรรทกเดมจะเปลยนไปใชรถบรรทก 4 ลอ

- ส าหรบศนยไปรษณยสวรรณภม เมอปรมาณไปรษณยภณฑ ทขนสงมปรมาตรไมเกน 50% ของปรมาตรรถบรรทกเดมจะเปลยนไปใชรถบรรทก 4 ตน 6

ลอ

3.2.4 ประเมนปรมาณน ามน คาใชจายและการปลอยกาซเรอนกระจกทลดลงของกรณ ข และกรณ ค

เทยบกบกรณอางอง โดยใชขอมลการพลงงานส าหรบรถแตละประเภทดงตารางท 1 ตารางท 1 อตราการใชเชอเพลงและปรมาตรการบรรทกไปรษณยภณฑของรถบรรทกทใชในการขนสง

ชนดรถบรรทก ปรมาตรบรรทก

(ลบ.ม.)

อตราการใชเชอเพลง

(กม./ลตร) รถบรรทก 4 ลอ* 4.64 10.9 รถบรรทก 4 ตน 6 ลอ** 23.45 5.2 รถบรรทก 6 ตน 6 ลอ** 42.3 4.7

หมายเหต : * อางองขอมลจากแผนอนรกษพลงงาน 20 ป (พ.ศ. 2554 – 2573) กระทรวงพลงงาน

** อางองจากการเกบขอมล 4. ผลการวจย

4.1 ผลการวเคราะหปรมาณการใชน ามนและการปลอยกาซเรอนกระจก

ปรมาณการใชน ามน ในชวงเดอนมกราคมถงกนยายน ของการเดนรถระหวางศนยไปรษณยหลกสกบทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอและไปรษณยในเขตนครหลวงใต มปรมาณการใชน ามนโดยเฉลย 31,650

ลตร/เดอน และ 27,286 ลตร/เดอน ตามล าดบ คดเปนปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจก 86,867 kgCO2e /

เดอน และ 74,889 kgCO2e/เดอน ตามล าดบ สวนการเดนรถระหวางศนยไปรษณยหลกสกบศนยไปรษณยสวรรณภมมปรมาณการใชน ามนเฉลย 4,365 ลตร/เดอนคด เปนป รมาณการปลอยกาซ เรอนกระจก 11,980

kgCO2e/เดอน

เนองจากขอจ ากดของขอมลน าหนกไปรษณยภณฑของทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอ และทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงใต ดงนนจงไดหาคาเฉลยการใชพลงงานจ าเพาะเฉพาะการขนสงไปรษณยภณฑระหวางศนยไปรษณยหลกสกบศนยไปรษณยสวรรณภมในชวงเดอนกนยายน 2557 ซงมค าป รมาณการใชพลงงานจ าเพาะเฉลยเทากบ 0.1152 ลตรตอตน-กโลเมตร และมคา

การป ลอยก าซ เรอนกระจกจ าเพ าะ เท ากบ 0.3162 kgCO2e /ตน-กโลเมตร

4.2 ผลการศกษาน าหนกและปรมาตรของไปรษณยภณฑทบรรทก

คาเฉลยรอยละของน าหนกไปรษณยภณฑทบรรทกระหวางศนยไปรษณยหลกสกบศนยไปรษณยสวรรณภมของเดอนกนยายน 2557 แสดงในรปท 2 จะเหนไดวามน าหนกเฉลยตอเทยวในแตละวนไมเกนรอยละ 20 โดยมคาน าหนกบรรทกเฉลยตอเทยวในเดอนนเทากบรอยละ 12.16 ซงคดเปน 936.2 กโลกรม /เทยว ซงมผลตอปรมาณการใชน ามนนอยเมอเทยบกบน าหนกรถบรรทก ดงนนปรมาณการใชน ามนสวนใหญจงเปนผลมาจากระยะทางการเดนรถมากกวาน าหนกทบรรทก

รปท 2 รอยละของน าหนกไปรษณยภณฑตอน าหนกรถบรรทกจากศนยไปรษณยหลกส ไป-กลบ ศนยไปรษณย

สวรรณภมของเดอนกนยายน พ.ศ. 2557

อยางไรกตามในการบรรทกสนคาแตละเทยวถงแมน าหนกไมมากแตขนาดและปรมาตรของไปรษณยภณฑเปนสงทตองพจารณาเพราะเปนขอจ ากดของการบรรทก ในการขนสงจะน าไปรษณยภณฑซงระหวางการเกบขอมลพบวาการขนสงไปรษณยภณฑไมไดบรรทกเตมทกเทยว ดงนนจงไดเสนอแนวทางลดการใชเชอเพลงโดยพจารณาจากปรมาตรบรรทก

4.3 การจ าลองการเดนรถของกรณ ก

การจ าลองเสนทางการเดนรถระหวางศนยไปรษณยหลกสกบทท าการไปรษณยแตละแหงในเขตนครหลวงเหนอแสดงดงรปท 3 และเขตนครหลวงใตแสดงดงรปท 4 ระยะทางไป-กลบแตละเทยวของแตละไปรษณยในเขต ปณ.น. และปณ.ต ประเมนจากโปรแกรม Google Maps

แสดงในตารางท 2 และ3 ตามล าดบ ส าหรบ ปณ.น. คดเปนระยะทางรวมตอเทยวการเดนรถไป-กลบเทากบ840.0 กโลเมตร ใชน ามน 161.0 ลตร คดเปนคาเชอ เพลง 4,198.38 บาท (ราคาน ามนดเซล 25.99 บาท/ลตร) ส าหรบ ปณ.ต. มระยะทางทไกลกวาโดยมระยะทางรวมตอเทยวการเดนรถไป-กลบเทากบ 1,258.9 กโลเมตร ใชน ามน 242.1 ลตร คดเปนคาเชอเพลง 6,292.08 บาท และส าหรบศนยไปรษณยสวรรณภม ระยะทางตอเทยวการเดนรถไป-กลบเทากบ 88.6 กโลเมตร ใชน ามน 18.9 ลตร คดเปนคาเชอเพลง 491.21 บาท ดงแสดงในตารางท 4

4.4 ผลการจ าลองเสนทางเดนรถกรณ ข

ส าหรบกรณทปรมาณไปรษณยภณฑมความตองการขนสงจ านวนไมเกน 50% ของปรมาตรบรรทกของรถจะเพมระยะทางในการขนสงตอไปอก 1 ไปรษณย ผลของการจดการเสนทางเดนรถใหมของ ปณ.น. และ ปณ.ต. แสดงไดดงตารางท 5 และ 6 ตามล าดบ จะเหนไดวาการเดนรถไป-กลบระหวางศนยไปรษณยหลกสและไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอสามารถลดระยะทางการเดนรถไดรวม 301.2 กโลเมตร/เทยว หรอ 36% ลดปรมาณการใชน ามนและคาใชจายได 58 ลตร/เทยว และ 1,505.42 บาท/เทยว ตามล าดบ และลดปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกได 159.0 kgCO2e/เท ยว ส าหรบการเดนรถไป -กลบระหวางศนยไปรษณยหลกสและไปรษณยในเขตนครหลวงใต สามารถลดระยะทางการเดนรถไดรวม 539.5 กโลเมตร/เทยว หรอ 43% ลดปรมาณการใชน ามนและคาใชจายได 103.8 ลตร/เทยว และ 2,696.36 บาท/เทยว ตามล าดบ และลดปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกได 284.7 kgCO2e/เดอน อยางไรดแนวทางการลดการใชน ามน

Page 7: การวิเคราะห์การใช้พลังงานและการปล่อย ก๊าซเรือนกระจกของการ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/11.pdf ·

ด.กาญจนกรณยกล และ ว.เตย

104

กรณนจะตองเพมงานในการตดตอประสานงานเพอแจงปรมาตรบรรทกกอนการเดนรถ 4.5 ผลการจดการเดนรถกรณ ค

ส าหรบกรณทไปรษณยภณฑทตองการขนสงแตละเทยวมปรมาตรบรรทกนอยและมขอจ ากดดานเวลา จงตอง

จดการเดนรถรปแบบเดมคอวงไป-กลบระหวางศนยไปรษณยหลกสและทท าการไปรษณย 1 แหงแลววงกลบศนยไปรษณยหลกส แนวทางในการลดการใชพลงงานโดยเปลยนไปใชรถขนาดเลกลง

ตารางท 2 ระยะทางไป-กลบของการขนสงไปรษณยภณฑระหวางศนยไปรษณยหลกส-ไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอประเมนจากโปรแกรม Google Maps การเดนรถไป-กลบ ระหวาง ศนยไปรษณยหลกส-

ไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอ (ปณ.น.) ระยะทางไป

(กโลเมตร/เทยว) ระยะทางกลบ

(กโลเมตร/เทยว) ระยะทางไป-กลบ รวม

(กโลเมตร/เทยว) พลบพลาไชย 24.3 25 49.3

ราชด าเนน 24.8 25.5 50.3

สามเสนใน 17.4 12.9 30.3

ลาดพราว 17 17 34

คลองจน 23.5 29.9 53.4

ศนยรตนาธเบศร 29.2 23.9 53.1

รามอนทรา 4.8 9.4 14.2

จตจกร 8.2 8.9 17.1

บางซอ 14.5 13.3 27.8

ดสต 21.8 17.7 39.5

หลกส 1.4 1.4 2.8

จรเขบว 13.9 14.6 28.5

นนทบร 12.5 12 24.5

ปากเกรด 9.1 12.1 21.2

มนบร 23.4 24.1 47.5

หนองจอก 38.7 39.3 78

ล าลกกา 24.3 29.5 53.8

รงสต 17.2 19.3 36.5

ไทรนอย 38 39.5 77.5

บางกรวย 18.5 20.5 39

ตลงชน 37.8 23.9 61.7

รวม 420.3 419.7 840.0

Page 8: การวิเคราะห์การใช้พลังงานและการปล่อย ก๊าซเรือนกระจกของการ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/11.pdf ·

104 105

743

กรณนจะตองเพมงานในการตดตอประสานงานเพอแจงปรมาตรบรรทกกอนการเดนรถ 4.5 ผลการจดการเดนรถกรณ ค

ส าหรบกรณทไปรษณยภณฑทตองการขนสงแตละเทยวมปรมาตรบรรทกนอยและมขอจ ากดดานเวลา จงตอง

จดการเดนรถรปแบบเดมคอวงไป-กลบระหวางศนยไปรษณยหลกสและทท าการไปรษณย 1 แหงแลววงกลบศนยไปรษณยหลกส แนวทางในการลดการใชพลงงานโดยเปลยนไปใชรถขนาดเลกลง

ตารางท 2 ระยะทางไป-กลบของการขนสงไปรษณยภณฑระหวางศนยไปรษณยหลกส-ไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอประเมนจากโปรแกรม Google Maps การเดนรถไป-กลบ ระหวาง ศนยไปรษณยหลกส-

ไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอ (ปณ.น.) ระยะทางไป

(กโลเมตร/เทยว) ระยะทางกลบ

(กโลเมตร/เทยว) ระยะทางไป-กลบ รวม

(กโลเมตร/เทยว) พลบพลาไชย 24.3 25 49.3

ราชด าเนน 24.8 25.5 50.3

สามเสนใน 17.4 12.9 30.3

ลาดพราว 17 17 34

คลองจน 23.5 29.9 53.4

ศนยรตนาธเบศร 29.2 23.9 53.1

รามอนทรา 4.8 9.4 14.2

จตจกร 8.2 8.9 17.1

บางซอ 14.5 13.3 27.8

ดสต 21.8 17.7 39.5

หลกส 1.4 1.4 2.8

จรเขบว 13.9 14.6 28.5

นนทบร 12.5 12 24.5

ปากเกรด 9.1 12.1 21.2

มนบร 23.4 24.1 47.5

หนองจอก 38.7 39.3 78

ล าลกกา 24.3 29.5 53.8

รงสต 17.2 19.3 36.5

ไทรนอย 38 39.5 77.5

บางกรวย 18.5 20.5 39

ตลงชน 37.8 23.9 61.7

รวม 420.3 419.7 840.0

รปท 3 ภาพจ าลองต าแหนงศนยไปรษณยหลกสและทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอ

โดยใชโปรแกรม Google Maps

รปท 4 ภาพจ าลองต าแหนงศนยไปรษณยหลกสและทท าการไปรษณยในเขตนครหลวงใต

โดยใชโปรแกรม Google Maps

Page 9: การวิเคราะห์การใช้พลังงานและการปล่อย ก๊าซเรือนกระจกของการ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/11.pdf ·

ด.กาญจนกรณยกล และ ว.เตย

106

ตารางท 3 ระยะทางไป-กลบของการขนสงไปรษณยภณฑระหวางศนยไปรษณยหลกส-ไปรษณยในเขตนครหลวงใตประเมนจากโปรแกรม Google Maps

การเดนรถไป-กลบ ระหวาง

ศนยไปรษณยหลกส-ไปรษณย

เขตนครหลวงใต (ปณ.ต.)

ระยะทางไป

(กโลเมตร/เทยว)

ระยะกลบ

(กโลเมตร/เทยว)

ระยะทาง ไป-กลบ รวม (กโลเมตร/เทยว)

บางรก 26.7 27.4 54.1

พระโขนง 30.5 29.3 59.8

ยานนาวา 28.9 25.9 54.8

บางขนเทยน 37.7 38.2 75.9

ภาษเจรญ 39.5 44 83.5

ออนนช 38.3 31.7 70.0

บางนา 34.8 30.9 65.7

รองเมอง 22.7 24.6 47.3

สมทรปราการ 43.5 38.8 82.3

บางพล 47.4 43.8 91.2

ลาดกระบง 35.9 47.1 83.0

บางกอกนอย 30.0 23.3 53.3

ตลงชน 30.5 23.9 54.4

บางป 54.5 48.8 103.3

พระสมทรเจดย 45.0 42.3 87.3

พระประแดง 34.8 32.5 67.3

ส าเหร 30.1 30.8 60.9

ราษฎรบรณะ 34.3 30.5 64.8

รวม 645.1 613.8 1,258.9

ตารางท 4 ระยะทางรวม ปรมาณน ามนทใช และคาใชจายเชอเพลงตอเทยวการเดนรถไป-กลบ กรณอางอง ก

ไปรษณย ระยะทางรวม

(กโลเมตร/เทยว)

ปรมาณน ามนทใช

รวม (ลตร/เทยว)

คาน ามนเชอเพลง

(บาท/เทยว)

ศนยหลกส-ปณ.น. 840.0 161.0 4,198.38

ศนยหลกส-ปณ.ต. 1,258.9 242.1 6,292.08

ศนยหลกส-ศนยสวรรณภม

88.6 18.9 491.21

หมายเหต: ราคาเชอเพลง 25.99 บาท/ลตร

ผลการวเคราะหแสดงในตารางท 7 และ ตารางท 8 ส าหรบการเดนรถระหวางศนยไปรษณยหลก สกบไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอและเขตนครหลวงใต ตามล าดบ จะเหนไดวาเมอไปรษณยภณฑมปรมาตรบรรทกไมเกน 20% สามารถเปลยนมาใชรถบรรทก 4 ลอได ถงแมระยะทางจะคงเดมแตสามารถลดปรมาณการใชน ามนได ส าหรบ ปณ.น ผลการประเมนพบวาปรมาณน ามนทสามารถลดลงไดเทากบ 82.3 ลตร/เทยว (51%)

คดเปนคาใชจายทลดได 2,196.16 บาท/เทยว และลดการปลอยกาซเรอนกระจกได 225.7 kgCO2e/เทยว และส าหรบ ปณ.ต ลดปรมาณการใชน ามนและคาใชจายได 126.6 ลตร/เทยว (52%) ลดคาใชจายได 3,290.33 บาท/เท ยว และลดการป ลอย ก าซ 347.8 kgCO2e/เท ยว อยางไรกตามแนวทางนจะตองมการลงทนซอรถเพมซงจะตองพจารณาถงความคมคาดวย ส าหรบศนยไปรษณยสวรรณภมซงมการเดนรถวนละ 8 เทยวและใชรถขนาด 6 ตน 6 ลอ ทกเทยว ซงจากการเกบขอมลพบวาเทยวท 6 เวลา 19.00 น. และเทยวท 8

เวลา 23.30 น. สวนใหญมปรมาตรการบรรทกคอนขางนอย สามารถใชรถทขนาดเลกลงได กรณทปรมาตรของไปรษณยภณฑทตองการบรรทกในเทยวน น ๆ นอยกวา 50% ของปรมาตรบรรทก สามารถใชรถขนาดเลกลงโดยเปลยนจากรถขนาด 6 ตน 6 ลอ มาเปนรถขนาด 4 ตน 6 ลอได ผลการประเมนปรมาณการใชน ามนพบวาสามารถลดปรมาณการใชน ามนได 1.95 ลตร/เทยว (10%) ลดคาน ามนได 50.68 บาท/เทยว และลดการปลอยกาซเรอนก ระ จ ก ได 5.35 kgCO2e/เ ด อ น ซ ง แ น วท าง น ไ มจ าเปนตองซอรถใหม เนองจากศนยไปรษณยหลกสใชรถขนาด 4 ตน 6 ลอส าหรบขนสงไปรษณยภณฑกบ ปณ.น. และ ปณ.ต. อยแลวและเปนคนละชวงเวลาใชรถส าหรบเทยวท 6 สวนเทยวท 8 หากมการบรหารการเดนรถตามทไดเสนอในกรณ ข คาดวานาจะมรถเหลอน ามาใชส าหรบเทยวท 8 ได

Page 10: การวิเคราะห์การใช้พลังงานและการปล่อย ก๊าซเรือนกระจกของการ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/11.pdf ·

106 107

743

ตารางท 3 ระยะทางไป-กลบของการขนสงไปรษณยภณฑระหวางศนยไปรษณยหลกส-ไปรษณยในเขตนครหลวงใตประเมนจากโปรแกรม Google Maps

การเดนรถไป-กลบ ระหวาง

ศนยไปรษณยหลกส-ไปรษณย

เขตนครหลวงใต (ปณ.ต.)

ระยะทางไป

(กโลเมตร/เทยว)

ระยะกลบ

(กโลเมตร/เทยว)

ระยะทาง ไป-กลบ รวม (กโลเมตร/เทยว)

บางรก 26.7 27.4 54.1

พระโขนง 30.5 29.3 59.8

ยานนาวา 28.9 25.9 54.8

บางขนเทยน 37.7 38.2 75.9

ภาษเจรญ 39.5 44 83.5

ออนนช 38.3 31.7 70.0

บางนา 34.8 30.9 65.7

รองเมอง 22.7 24.6 47.3

สมทรปราการ 43.5 38.8 82.3

บางพล 47.4 43.8 91.2

ลาดกระบง 35.9 47.1 83.0

บางกอกนอย 30.0 23.3 53.3

ตลงชน 30.5 23.9 54.4

บางป 54.5 48.8 103.3

พระสมทรเจดย 45.0 42.3 87.3

พระประแดง 34.8 32.5 67.3

ส าเหร 30.1 30.8 60.9

ราษฎรบรณะ 34.3 30.5 64.8

รวม 645.1 613.8 1,258.9

ตารางท 4 ระยะทางรวม ปรมาณน ามนทใช และคาใชจายเชอเพลงตอเทยวการเดนรถไป-กลบ กรณอางอง ก

ไปรษณย ระยะทางรวม

(กโลเมตร/เทยว)

ปรมาณน ามนทใช

รวม (ลตร/เทยว)

คาน ามนเชอเพลง

(บาท/เทยว)

ศนยหลกส-ปณ.น. 840.0 161.0 4,198.38

ศนยหลกส-ปณ.ต. 1,258.9 242.1 6,292.08

ศนยหลกส-ศนยสวรรณภม

88.6 18.9 491.21

หมายเหต: ราคาเชอเพลง 25.99 บาท/ลตร

ผลการวเคราะหแสดงในตารางท 7 และ ตารางท 8 ส าหรบการเดนรถระหวางศนยไปรษณยหลก สกบไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอและเขตนครหลวงใต ตามล าดบ จะเหนไดวาเมอไปรษณยภณฑมปรมาตรบรรทกไมเกน 20% สามารถเปลยนมาใชรถบรรทก 4 ลอได ถงแมระยะทางจะคงเดมแตสามารถลดปรมาณการใชน ามนได ส าหรบ ปณ.น ผลการประเมนพบวาปรมาณน ามนทสามารถลดลงไดเทากบ 82.3 ลตร/เทยว (51%)

คดเปนคาใชจายทลดได 2,196.16 บาท/เทยว และลดการปลอยกาซเรอนกระจกได 225.7 kgCO2e/เทยว และส าหรบ ปณ.ต ลดปรมาณการใชน ามนและคาใชจายได 126.6 ลตร/เทยว (52%) ลดคาใชจายได 3,290.33 บาท/เท ยว และลดการป ลอย ก าซ 347.8 kgCO2e/เท ยว อยางไรกตามแนวทางนจะตองมการลงทนซอรถเพมซงจะตองพจารณาถงความคมคาดวย ส าหรบศนยไปรษณยสวรรณภมซงมการเดนรถวนละ 8 เทยวและใชรถขนาด 6 ตน 6 ลอ ทกเทยว ซงจากการเกบขอมลพบวาเทยวท 6 เวลา 19.00 น. และเทยวท 8

เวลา 23.30 น. สวนใหญมปรมาตรการบรรทกคอนขางนอย สามารถใชรถทขนาดเลกลงได กรณทปรมาตรของไปรษณยภณฑทตองการบรรทกในเทยวน น ๆ นอยกวา 50% ของปรมาตรบรรทก สามารถใชรถขนาดเลกลงโดยเปลยนจากรถขนาด 6 ตน 6 ลอ มาเปนรถขนาด 4 ตน 6 ลอได ผลการประเมนปรมาณการใชน ามนพบวาสามารถลดปรมาณการใชน ามนได 1.95 ลตร/เทยว (10%) ลดคาน ามนได 50.68 บาท/เทยว และลดการปลอยกาซเรอนก ระ จ ก ได 5.35 kgCO2e/เ ด อ น ซ ง แ น วท าง น ไ มจ าเปนตองซอรถใหม เนองจากศนยไปรษณยหลกสใชรถขนาด 4 ตน 6 ลอส าหรบขนสงไปรษณยภณฑกบ ปณ.น. และ ปณ.ต. อยแลวและเปนคนละชวงเวลาใชรถส าหรบเทยวท 6 สวนเทยวท 8 หากมการบรหารการเดนรถตามทไดเสนอในกรณ ข คาดวานาจะมรถเหลอน ามาใชส าหรบเทยวท 8 ได

ตารางท 5 ระยะทาง ปรมาณการใชน ามน ปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจก ไป-กลบทลดลง (S) กรณ ข ของการขนสงไปรษณยภณฑ EMS ในเขตนครหลวงเหนอ (ปณ.น.) จากศนยไปรษณยหลกส ไป ไปรษณยท i ไป ไปรษณยท j แลวกลบศนยไปรษณยหลกส เปรยบเทยบกบกรณ ก โดยใชวธ SS

การเดนรถ กรณ ข (ปณ.น.)

ไปรษณยท i - ไปรษณยท j

ระยะทาง (กโลเมตร/เทยว)

ปรมาณน ามนทใช (กโลเมตร/เทยว)

ปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจก (kg CO2e/เทยว)

กรณ ข ระยะทางลดลง (S) กรณ ก กรณ ข ผลประหยด กรณ ก กรณ ข ปรมาณ

ลดลง ศนยรตนาธเบศร - ตลงชน 59.4 55.4 22.1 11.4 10.7 60.7 31.3 29.3

หนองจอก - มนบร 78.3 47.2 24.1 15.1 9.0 66.1 41.3 24.8

พลบพลาไชย - ราชด าเนน 54.0 45.6 19.2 10.4 8.8 52.7 28.5 24.2

ดสต - สามเสนใน 35.6 34.2 13.4 6.9 6.6 36.8 18.8 18.0

คลองจน - ลาดพราว 54.4 33.0 16.8 10.5 6.3 46.1 28.7 17.4

รงสต - ล าลกกา 66.7 23.6 17.4 12.8 4.6 47.8 35.2 12.6

บางกรวย - บางซอ 43.8 23.0 12.8 8.4 4.4 35.1 23.1 12.1

ไทรนอย - ปากเกรด 80.8 17.9 19.0 15.5 3.5 52.2 42.7 9.5

นนทบร - จตจกร 29.7 11.9 8.0 5.7 2.3 21.9 15.8 6.2

รามอนทรา - จระเขบว 33.3 9.4 8.2 6.4 1.8 22.5 17.6 4.9

รวม 536 301.2 161.0 103.1 58 441.9 282.9 159.0

ตารางท 6 ระยะทาง ปรมาณการใชน ามน ปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจก ไป-กลบทลดลง (S) กรณ ข ของการขนสงไปรษณยภณฑ EMS ในเขตนครหลวงใต (ปณ.ต.) จากศนยไปรษณยหลกส ไป ไปรษณยท i ไป ไปรษณยท j แลวกลบศนยไปรษณยหลกส เปรยบเทยบกบกรณ ก โดยใชวธ SS

การเดนรถ กรณ ข (ปณ.ต.) ไปรษณยท i – ไปรษณยท j

ระยะทาง (กโลเมตร/เทยว)

ปรมาณน ามนทใช

(กโลเมตร/เทยว) ปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจก

(kgCO2e/เทยว)

กรณ ข ระยะทางทลดลง (S) กรณ ก กรณ ข ผลประหยด กรณ ก กรณ ข ปรมา

ณลดลง สมทรปราการ – บางป 95.9 89.7 35.7 18.4 17.3 97.9 50.6 47.3

พระประแดง – พระสมทรเจดย 85.0 69.6 29.7 16.3 13.4 81.6 44.9 36.7

บางพล – บางนา 89.8 67.1 30.2 17.3 12.9 82.8 47.4 35.4

ภาษเจรญ – บางขนเทยน 92.8 66.6 30.7 17.8 12.8 84.1 48.9 35.2

ออนนช – พระโขนง 68.2 61.6 25.0 13.1 11.8 68.5 36.0 32.5

ส าเหร – ราษฎรบรณะ 67.6 58.1 24.2 13.0 11.2 66.4 35.7 30.7

ตลงชน – บางกอกนอย 56.2 51.5 20.7 10.8 9.9 56.8 29.7 27.1

บางรก – ยานนาวา 57.9 51.0 20.9 11.1 9.8 57.5 30.6 26.9

รองเมอง – ลาดกระบง 106.0 24.3 25.1 20.4 4.7 68.8 55.9 12.9

รวม 719.4 539.5 242.1 138.2 103.8 664.4 379.7 284.7

Page 11: การวิเคราะห์การใช้พลังงานและการปล่อย ก๊าซเรือนกระจกของการ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/11.pdf ·

ด.กาญจนกรณยกล และ ว.เตย

108

ตารางท 7 ปรมาณการใชน ามน และปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกทลดลง ของกรณ ค การขนสงไปรษณยภณฑ EMS จากศนยไปรษณยหลกสไป-กลบไปรษณยนครหลวงเหนอ (ปณ.น.) เปรยบเทยบกบกรณ ก

การเดนรถ ไป-กลบ ระหวาง

ศนยไปรษณยหลกส-ไปรษณยใน เขตนครหลวงเหนอ (ปณ.น.)

ปรมาณน ามนทใชใน (กโลเมตร/เทยว)

ปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกใน (kgCO2e/เทยว)

กรณ ก กรณ ค ผลประหยด กรณ ก กรณ ค ปรมาณ

ลดลง พลบพลาไชย 9.5 4.7 4.8 26.1 12.9 13.2

ราชด าเนน 9.7 4.7 4.9 26.6 13.2 13.4

สามเสนใน 5.8 2.9 3.0 15.9 6.9 9.1

ลาดพราว 6.5 3.2 3.3 17.8 9.1 8.8

คลองจน 10.3 5.0 5.2 28.3 15.4 12.9

ศนยรตนาธเบศร 10.2 5.0 5.2 28.0 12.4 15.6

รามอนทรา 2.7 1.3 1.4 7.4 4.9 2.5

จตจกร 3.3 1.6 1.7 9.1 4.7 4.4

บางซอ 5.3 2.6 2.7 14.5 6.9 7.7

ดสต 7.6 3.7 3.9 20.9 9.1 11.8

หลกส 0.5 0.3 0.3 1.4 0.5 0.8

จรเขบว 5.5 2.7 2.8 15.1 7.4 7.7

นนทบร 4.7 2.3 2.4 12.9 6.3 6.6

ปากเกรด 4.1 2.0 2.1 11.3 6.3 4.9

มนบร 9.1 4.5 4.7 25.0 12.4 12.6

หนองจอก 15.0 7.4 7.6 41.2 20.3 20.9

ล าลกกา 10.3 5.1 5.3 28.3 15.4 12.9

รงสต 7.0 3.4 3.6 19.2 10.2 9.1

ไทรนอย 14.9 7.3 7.6 40.9 20.3 20.6

บางกรวย 7.5 3.7 3.8 20.6 10.7 9.9

ตลงชน 11.9 5.9 6.0 32.7 12.4 20.3

รวม 161.5 79.3 82.3 443.2 217.7 225.7

ตารางท 8 ปรมาณการใชน ามน และปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกทลดลง ของกรณ ค การขนสงไปรษณยภณฑ EMS

จากศนยไปรษณยหลกสไป-กลบไปรษณยนครหลวงใต (ปณ.ต.) เปรยบเทยบกบกรณ ก การเดนรถไป-กลบ ระหวาง ศนยไปรษณยหลกส-ไปรษณย เขตนครหลวงใต (ปณ.ต.)

ปรมาณน ามนทใชใน (กโลเมตร/เทยว)

ปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกใน (kgCO2e/เทยว)

กรณ ก กรณ ค ผลประหยด กรณ ก กรณ ค ปรมาณ

ลดลง บางรก 10.4 5.0 5.4 28.5 13.6 14.9

พระโขนง 11.5 5.5 6.0 31.6 15.1 16.5

ยานนาวา 10.5 5.0 5.5 28.8 13.8 15.0

บางขนเทยน 14.6 7.0 7.6 40.1 19.1 21.0

Page 12: การวิเคราะห์การใช้พลังงานและการปล่อย ก๊าซเรือนกระจกของการ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/11.pdf ·

108 109

743

ตารางท 7 ปรมาณการใชน ามน และปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกทลดลง ของกรณ ค การขนสงไปรษณยภณฑ EMS จากศนยไปรษณยหลกสไป-กลบไปรษณยนครหลวงเหนอ (ปณ.น.) เปรยบเทยบกบกรณ ก

การเดนรถ ไป-กลบ ระหวาง

ศนยไปรษณยหลกส-ไปรษณยใน เขตนครหลวงเหนอ (ปณ.น.)

ปรมาณน ามนทใชใน (กโลเมตร/เทยว)

ปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกใน (kgCO2e/เทยว)

กรณ ก กรณ ค ผลประหยด กรณ ก กรณ ค ปรมาณ

ลดลง พลบพลาไชย 9.5 4.7 4.8 26.1 12.9 13.2

ราชด าเนน 9.7 4.7 4.9 26.6 13.2 13.4

สามเสนใน 5.8 2.9 3.0 15.9 6.9 9.1

ลาดพราว 6.5 3.2 3.3 17.8 9.1 8.8

คลองจน 10.3 5.0 5.2 28.3 15.4 12.9

ศนยรตนาธเบศร 10.2 5.0 5.2 28.0 12.4 15.6

รามอนทรา 2.7 1.3 1.4 7.4 4.9 2.5

จตจกร 3.3 1.6 1.7 9.1 4.7 4.4

บางซอ 5.3 2.6 2.7 14.5 6.9 7.7

ดสต 7.6 3.7 3.9 20.9 9.1 11.8

หลกส 0.5 0.3 0.3 1.4 0.5 0.8

จรเขบว 5.5 2.7 2.8 15.1 7.4 7.7

นนทบร 4.7 2.3 2.4 12.9 6.3 6.6

ปากเกรด 4.1 2.0 2.1 11.3 6.3 4.9

มนบร 9.1 4.5 4.7 25.0 12.4 12.6

หนองจอก 15.0 7.4 7.6 41.2 20.3 20.9

ล าลกกา 10.3 5.1 5.3 28.3 15.4 12.9

รงสต 7.0 3.4 3.6 19.2 10.2 9.1

ไทรนอย 14.9 7.3 7.6 40.9 20.3 20.6

บางกรวย 7.5 3.7 3.8 20.6 10.7 9.9

ตลงชน 11.9 5.9 6.0 32.7 12.4 20.3

รวม 161.5 79.3 82.3 443.2 217.7 225.7

ตารางท 8 ปรมาณการใชน ามน และปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกทลดลง ของกรณ ค การขนสงไปรษณยภณฑ EMS

จากศนยไปรษณยหลกสไป-กลบไปรษณยนครหลวงใต (ปณ.ต.) เปรยบเทยบกบกรณ ก การเดนรถไป-กลบ ระหวาง ศนยไปรษณยหลกส-ไปรษณย เขตนครหลวงใต (ปณ.ต.)

ปรมาณน ามนทใชใน (กโลเมตร/เทยว)

ปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกใน (kgCO2e/เทยว)

กรณ ก กรณ ค ผลประหยด กรณ ก กรณ ค ปรมาณ

ลดลง บางรก 10.4 5.0 5.4 28.5 13.6 14.9

พระโขนง 11.5 5.5 6.0 31.6 15.1 16.5

ยานนาวา 10.5 5.0 5.5 28.8 13.8 15.0

บางขนเทยน 14.6 7.0 7.6 40.1 19.1 21.0

การเดนรถไป-กลบ ระหวาง ศนยไปรษณยหลกส-ไปรษณย เขตนครหลวงใต (ปณ.ต.)

ปรมาณน ามนทใชใน (กโลเมตร/เทยว)

ปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกใน (kgCO2e/เทยว)

กรณ ก กรณ ค ผลประหยด กรณ ก กรณ ค ปรมาณ

ลดลง ภาษเจรญ 16.1 7.7 8.4 44.2 21.0 23.2

ออนนช 13.5 6.4 7.0 37.1 17.6 19.4

บางนา 12.6 6.0 6.6 34.6 16.5 18.1

รองเมอง 9.1 4.3 4.8 25.0 11.9 13.1

สมทรปราการ 15.8 7.6 8.3 43.4 20.7 22.6

บางพล 17.5 8.4 9.2 48.0 23.0 25.1

ลาดกระบง 16.0 7.6 8.3 43.9 20.9 23.0

บางกอกนอย 10.3 4.9 5.4 28.3 13.4 14.8

ตลงชน 10.5 5.0 5.5 28.8 13.7 15.1

บางป 19.9 9.5 10.4 54.6 26.0 28.6

พระสมทรเจดย 16.8 8.0 8.8 46.1 22.0 24.1

พระประแดง 12.9 6.2 6.8 35.4 16.9 18.5

ส าเหร 11.7 5.6 6.1 32.1 15.3 16.8

ราษฎรบรณะ 12.5 5.9 6.5 34.3 16.3 18.0

รวม 242.1 115.5 126.6 664.7 317.0 347.8

5. สรปผลการวจย

การขนสงไปรษณยภณฑดวนพเศษ ระหวางศนยไปรษณยหลก ส กบ ศนยไปรษณยสวรรณภม และไปรษณยในเขตนครหลวงเหนอและนครหลวงใตมปรมาณการใชน ามนโดยเฉลย 31,650 ลตรตอเดอน คดเปนปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจก 86,867 kg CO2e /เดอน ปรมาณการใชน ามนสวนใหญเปนผลมาจากระยะทางการขนสงและปรมาตรบรรทกมากกวาน าหนกทบรรทก แนวทางในการลดการใชพลงงานในการขนสงพจารณาจากเทยวการเดนรถทมปรมาตรบรรทกนอยโดยพจารณา 2 กรณ คอ เพมการเดนรถตอไปอก 1ไปรษณย และเปลยนไปใชรถทมขนาดเลกลง ผลการวเคราะหพบวา ส าหรบการเดนรถไป-กลบระหวางศนยไปรษณยหลกสและไปรษณยหลวงในเขตนครหลวงเหนอ และนครหลวงใต กรณ ท ป รม าตรบรรท ก ไม เกน 50% ของพกดรถบรรทก จะเพมระยะทางในการขนสงตอไปอก 1 ไปรษณย สงผลใหการเดนรถในเขตนครหลวงเหนอ

สามารถลดระยะทางรวมตอเทยวได 36% ลดปรมาณการใชน ามนและคาใชจายได 58 ลตร/เทยว และ1,505.40 บาท/เทยว ตามล าดบ และลดปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกได 159.0 kg CO2e /เทยว ส าหรบการเดนรถในเขตนครหลวงใตสามารถลดระยะทางรวมตอเทยวได 43% ลดปรมาณการใชน ามนได 103.8 ลตร/เทยว คดเปนเงน 2,696.36 บาท/เทยว และลดปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกได 284.7 kgCO2e /เทยว กรณทปรมาตรบรรทกไมเกน 20% ของพกดรถบรรทก จะเปลยนไปใชรถบรรทก 4 ลอ การเดนรถในเขตนครหลวงเหนอสามารถลดปรมาณการใชน ามนได 82.3 ลตร/เทยว (2,196.16 บาท/เทยว) และลดการปลอยกาซเรอนกระจกได 225.7

kgCO2e /เทยว และส าหรบการเดนรถในเขตนครหลวงใตลดปรมาณการใชน ามนได 126.6 ลตร/เทยว (3,290.33 บาท/เทยว) และลดการปลอยกาซเรอนกระจกได 347.8

kgCO2e /เทยว ส าหรบศนยไปรษณยสวรรณภมกรณทปรมาตรบรรทกในเทยวนนๆ นอยกวา 50% จะเปลยนมา

Page 13: การวิเคราะห์การใช้พลังงานและการปล่อย ก๊าซเรือนกระจกของการ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/11.pdf ·

ด.กาญจนกรณยกล และ ว.เตย

110

เปนรถขนาด 4 ตน 6 ลอ สามารถลดปรมาณการใชน ามนได 1.95 ลตร/เทยว (50.68 บาท/เทยว) และลดการปลอยกาซเรอนกระจกได 5.35 kg CO2e /เทยว

6. กตกรรมประกาศ ผวจยขอขอบคณส านกนโยบายและแผนพลงงานท

ใหทนสนบสนนการวจย และขอขอบคณในสวนงานไปรษณยดวนพเศษ (Express Mail Service, EMS) ทไดใหความอนเคราะหขอมลส าคญตางๆ จงท าใหงานวจยนไดส าเรจลลวงดวยด

เอกสารอางอง

[1] กรมพฒนาพลงงานทดแทน และอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน. รายงานดลยภาพพลงงานของประเทศไทย (2558). [ระบบออนไลน], แหลงทมา: http://www.dede.go.th/download/state_59/Energy%

20Balance%20of%20Thailand%202015_Reports.pdf. [2] ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. รายงานโลจสตกสของประเทศไทย ป พ.ศ. 2557.

[ระบบออนไลน], แหลงทมา: http://www.nesdb.go.th

[3] พฒนพงศ นอยนวล และธนญญา วสศร. การปรบปรงกระบวนการขนสงภายในคลงสนคาโดยใชแบบจ าลองสถานการณ กรณศกษาอตสาหกรรมน าอดลม. วารสารวจยและพฒนา มจธ., 2555; 35(3): 323-334

[4] Morrow, W. R., Gallagher, K.S., Collantes, G. and Lee, H. Analysis of policies to reduce oil consumption and greenhouse-gas emissions from the US transportation sector. Energy Policy, 2015; 38: 1305-1320.

[5] Kay, A.I., Noland, R.B., Collantes, G., and Rodier, C.J. Achieving reductions in greenhouse gases in the US road transportation sector. Energy Policy, 2014; 69: 536-545.

[6] Noland, R.B., and Hanson, C.S. Life-cycle greenhouse gas emissions associated with a highway reconstruction: a New Jersey case study. Journal of Cleaner Production, 2015; 107: 731-740.

[7] To, W.M. Greenhouse gases emissions from the logistics sector: the case of Hong Kong, China. Journal of Cleaner Production, 2015; 103: 658-664.

[8] ปต ปตา และวารณ เตย. การวเคราะหการใชพลงงานและการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดของการขนสงทางรถไฟในประเทศไทย. วารสารวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม, 2556; 20: 34-41.

[9] นารรตน เกษมพฒนการ. การวเคราะหการใชพลงงานในการขนสงมวลชนดวยรถไฟฟา. ปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต, สาขาเทคโนโลยการจดการพลงงาน, คณะพลงงานสงแวดลอมและวสด,มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร, 2550.

[10] สาตถวภช พรนภดร. การศกษาการใชพลงงานและการเกดกาซคารบอนไดออกไซดของรถโดยสารประจ าทางและรถไฟฟาใตดนในกรงเทพมหานคร. ปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต, สาขาเทคโนโลยการจดการพลงงาน คณะพลงงานสงแวดลอมและวสด, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร, 2551.

[11] ภชรย สายสรยา. การวเคราะหเชงพลงงานของการขนสงมวลชนดวยเรอพเศษ. ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาเทคโนโลยการจดการพลงงาน คณะพลงงานสงแวดลอมและวสด, มหาวทยาลยพระจอมเกลาธนบร, 2548.

[12] ปนแกว แสงวโรจน และวารณ เตย. อตราการสนเปลองเชอเพลงของรถยนตนงสวนบคคลทจดทะเบยนใหมในประเทศไทย. วารสารวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม, 2555; 19: 1-12.

Page 14: การวิเคราะห์การใช้พลังงานและการปล่อย ก๊าซเรือนกระจกของการ ...researchs.eng.cmu.ac.th/UserFiles/File/Journal/24_3/11.pdf ·

110 111

743

เปนรถขนาด 4 ตน 6 ลอ สามารถลดปรมาณการใชน ามนได 1.95 ลตร/เทยว (50.68 บาท/เทยว) และลดการปลอยกาซเรอนกระจกได 5.35 kg CO2e /เทยว

6. กตกรรมประกาศ ผวจยขอขอบคณส านกนโยบายและแผนพลงงานท

ใหทนสนบสนนการวจย และขอขอบคณในสวนงานไปรษณยดวนพเศษ (Express Mail Service, EMS) ทไดใหความอนเคราะหขอมลส าคญตางๆ จงท าใหงานวจยนไดส าเรจลลวงดวยด

เอกสารอางอง

[1] กรมพฒนาพลงงานทดแทน และอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน. รายงานดลยภาพพลงงานของประเทศไทย (2558). [ระบบออนไลน], แหลงทมา: http://www.dede.go.th/download/state_59/Energy%

20Balance%20of%20Thailand%202015_Reports.pdf. [2] ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. รายงานโลจสตกสของประเทศไทย ป พ.ศ. 2557.

[ระบบออนไลน], แหลงทมา: http://www.nesdb.go.th

[3] พฒนพงศ นอยนวล และธนญญา วสศร. การปรบปรงกระบวนการขนสงภายในคลงสนคาโดยใชแบบจ าลองสถานการณ กรณศกษาอตสาหกรรมน าอดลม. วารสารวจยและพฒนา มจธ., 2555; 35(3): 323-334

[4] Morrow, W. R., Gallagher, K.S., Collantes, G. and Lee, H. Analysis of policies to reduce oil consumption and greenhouse-gas emissions from the US transportation sector. Energy Policy, 2015; 38: 1305-1320.

[5] Kay, A.I., Noland, R.B., Collantes, G., and Rodier, C.J. Achieving reductions in greenhouse gases in the US road transportation sector. Energy Policy, 2014; 69: 536-545.

[6] Noland, R.B., and Hanson, C.S. Life-cycle greenhouse gas emissions associated with a highway reconstruction: a New Jersey case study. Journal of Cleaner Production, 2015; 107: 731-740.

[7] To, W.M. Greenhouse gases emissions from the logistics sector: the case of Hong Kong, China. Journal of Cleaner Production, 2015; 103: 658-664.

[8] ปต ปตา และวารณ เตย. การวเคราะหการใชพลงงานและการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดของการขนสงทางรถไฟในประเทศไทย. วารสารวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม, 2556; 20: 34-41.

[9] นารรตน เกษมพฒนการ. การวเคราะหการใชพลงงานในการขนสงมวลชนดวยรถไฟฟา. ปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต, สาขาเทคโนโลยการจดการพลงงาน, คณะพลงงานสงแวดลอมและวสด,มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร, 2550.

[10] สาตถวภช พรนภดร. การศกษาการใชพลงงานและการเกดกาซคารบอนไดออกไซดของรถโดยสารประจ าทางและรถไฟฟาใตดนในกรงเทพมหานคร. ปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต, สาขาเทคโนโลยการจดการพลงงาน คณะพลงงานสงแวดลอมและวสด, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร, 2551.

[11] ภชรย สายสรยา. การวเคราะหเชงพลงงานของการขนสงมวลชนดวยเรอพเศษ. ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาเทคโนโลยการจดการพลงงาน คณะพลงงานสงแวดลอมและวสด, มหาวทยาลยพระจอมเกลาธนบร, 2548.

[12] ปนแกว แสงวโรจน และวารณ เตย. อตราการสนเปลองเชอเพลงของรถยนตนงสวนบคคลทจดทะเบยนใหมในประเทศไทย. วารสารวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม, 2555; 19: 1-12.

[13] บ รษท ไป รษ ณ ยไท ย จ าก ด (2556) . ก ารขน ส งไป รษ ณ ยภณ ฑ . [ระบ บ ออน ไลน ], แห ล ง ท ม า : http://www.thailandpost.com/

[14] IPCC (2006). Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories. Volume 2: Energy, Chapter 3: Mobile Combustion, [ร ะ บ บ อ อ น ไ ล น ] , แ ห ล ง ท ม า : http://www.ipcc- nggip.iges.or.jp/public/2006gl/pdf/2_Volume2/V2_3_Ch3_Mobile_Combustion.pdf.

[15] องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคกรมหาชน) (2557). คาการปลอยกาซเรอนกระจก (Emission Factor) ร ว บ ร ว ม ม า จ า ก ข อ ม ล ท ต ย ภ ม ส า ห ร บ ก า ร ป ร ะ เ ม น ค า ร บ อ น ฟ ต พ ร น ข อ ง อ ง ค ก ร . [ระบบออนไลน], แหลงทมา: http://www.tgo.or.th/2015/thai/index.php.