คู่มืออาจารย์ผู้สอนนิสิต ... · 2019-11-26 ·...
TRANSCRIPT
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
1
คมออาจารยผสอนนสตพการ
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
2
คำนำ
มหาวทยาลยพะเยาในฐานะทเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ ตระหนกถง
ความสำคญของสทธและความเทาเทยมของนสตพการ ทจะไดรบโอกาสใน
การศกษาตอในระดบมหาวทยาลย และคำนงถงการพฒนาใหนสตพการมคณสมบต
ของบณฑตทพงประสงค และเปนบคคลทมคณภาพเชนเดยวกบนสตในมหาวทยาลย
เดยวกน เพอตอบสนองกฎหมายและนโยบายดานการจดการศกษาสำหรบนสต
พการเรยนรวมในระดบอดมศกษาตามประกาศของกระทรวงการอดมศกษา
วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม (อว.) ดงนน งานพฒนาคณภาพนสตพการ
จงจดทำคมออาจารยผสอนนสตพการ ขน โดยมวตถประสงคเพอเพมศกยภาพของ
อาจารยผสอนในการจดการศกษาและสงเสรมการเรยนรสำหรบนสตพการตาม
ความจำเปนพเศษอยางสมเหตสมผล เพอชวยลดอปสรรคในการเขาถงการเรยนของ
นสตพการ ใหสามารถเรยนรไดเทาเทยมนสตปกตตามศกยภาพของตน เปนบณฑต
ทพงประสงค และใชชวตในรวมหาวทยาลยอยางมความสขตลอดจนจบการศกษา
ผจดทำหวงวา คมออาจารยผสอนนสตพการ เลมนจะเปนประโยชนตอ
อาจารยผสอนนสตพการในมหาวทยาลยพะเยา ใชเปนแนวทางในการจดการเรยน
การสอนนสตพการ เพอชวยลดปญหาและอปสรรคในการจดการเรยนการสอน
สำหรบนสตพการไดอยางมประสทธภาพ ตอไป
งานพฒนาคณภาพนสตพการ
มหาวทยาลยพะเยา
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
3
สารบญ
หนา
บทท 1 บรบททางการศกษาพเศษ
- รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 6
- พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 7
- พระราชบญญตการจดการศกษาสำหรบคนพการ
พทธศกราช 2551 7
- พระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ
พทธศกราช 2550 8
- ระเบยบคณะกรรมการสงเสรมการจดการศกษา
สำหรบคนพการ วาดวยการจดการศกษาระดบอดมศกษา
สำหรบคนพการ พทธศกราช 2552 10
- แนวทางการสงเสรมการจดการศกษาระดบอดมศกษา
สำหรบคนพการ 11
- บทสรป 14
บทท 2 การจดการศกษาสำหรบคนพการ
- แนวความคดในการจดการศกษา 15
- นโยบายการศกษาพเศษสำหรบคนพการ 16
- ปรชญาการจดการศกษาสำหรบคนพการ 18
- หลกการและแนวทางการจดการศกษาสำหรบคนพการ 20
- ความสำคญของการจดการศกษาสำหรบคนพการ 21
- ความจำเปนทตองจดการศกษาสำหรบคนพการ 22
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
4
- การจำแนกความพการเพอจดการศกษาสำหรบคนพการ 23
- ความพการทางการเหน 24
- ความพการทางการไดยนหรอการสอความหมาย 24
- ความพการทางการเคลอนไหวหรอทางรางกาย 25
- ความพการทางจตใจหรอพฤตกรรม 25
- ความพการทางสตปญญา 25
- ความพการทางการเรยนร 26
- ความพการออทสตก 26
- ประกาศ เรองกำหนดประเภทและหลกเกณฑ
ของคนพการทางการศกษา พ.ศ. 2552 27
- บทสรป 32
บทท 3 บรการชวยเหลอสนบสนนนสตพการเรยนรวมระดบอดมศกษา
- บทบาทหนาทของหนวยบรการสนบสนน
สำหรบนกศกษาพการ 33
- การชวยเหลอสนบสนนของเจาหนาทบรการสนบสนนนสตพการ 33
- เจาหนาทใหคำปรกษาและแนะนำนสตพการ 33
- เจาหนาทชวยเหลอสนบสนนนสตพการทางการเหน 34
- เจาหนาทลามภาษามอ 35
- ผใหบรการชวยจดบนทกคำบรรยายและชวยเหลอดานวชาการ 36
- เจาหนาทดานเทคโนโลยสงอำนวยความสะดวก 36
- งานบรการสำหรบอาจารยผสอนและหนวยงานทเกยวของ 37
- ขนตอนการขอรบบรการ 39
- สถานทใหบรการ / เวลาทำการ / ตดตอประสานงาน 40
- บทสรป 41
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
5
บทท 4 การปรบการเรยนเปลยนการสอน
เพอใหคนพการเขาถงและใชประโยชนรวมกนได
- Universal Design 42
- หลกการของ Universal Design 43
- การประยกตหลกการ UD มาใชในการเรยนการสอน 45
- แบบการเรยน (Learning Style) กบ UDL 46
- เทคโนโลยสงอำนวยความสะดวก
(Assistive Technology) กบ UDL 52
- แนวทางการจดการศกษาของมหาวทยาลยตามแนวคด UD 52
- บทสรป 55
บทท 5 แนวทางการชวยเหลอนกศกษาพการเรยนรวมระดบอดมศกษา
สำหรบอาจารยผสอน
- การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางการเหน 56
- การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางการไดยน
หรอสอความหมาย 57
- การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการ
ทางการเคลอนไหวหรอทางรางกาย 59
- การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางจตใจ
หรอพฤตกรรมหรอออทสตก 61
- การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางสตปญญา 62
- การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางการเรยนร 63
- บทสรป 65
บรรณาณกรม
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
6
บทท 1
บรบททางการศกษาพเศษ
รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550
เนองดวยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550
เปนกฎหมายสงสดของประเทศทเปนแนวทางในการบรหาร บรการและพฒนา
ประเทศชาต มบทบญญตหลายหมวดหลายมาตราทเกยวของกบบคคลทมความ
ตองการจำเปนพเศษทงโดยตรงและโดยออม ในมาตรา 30 ไดกำหนดไววา “บคคล
ยอมเสมอกนในกฎหมายการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอบคคลเพราะเหตความ
แตกตางในเรองถนกำเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย ความพการ สภาพทางกายหรอ
สขภาพ สถานะของบคคล ฐานะทางเศรษฐกจหรอสงคม ความเชอทางศาสนา
การศกษาอบรม หรอความคดเปนทางการเมองอนไมขดตอบทบญญตแหง
รฐธรรมนญจะกระทำมได” มาตรา 49 บคคลยอมมสทธเสมอกนในการรบ
การศกษาขนพนฐานไมนอยกวาสบสองปทรฐจะตองจดใหทวถงและมคณภาพโดย
ไมเกบคาใชจายผยากไร ผพการหรอทพพลภาพหรอผอยในสภาวะยากลำบากตอง
ไดรบสทธและการสนบสนนจากรฐ เพอใหไดรบการศกษาโดยทดเทยมกบบคคลอน”
และ ในมาตรา 54 ไดกำหนดไววา “บคคลซงพการหรอทพพลภาพมสทธเขาถง
และใชประโยชนจากสวสดการ สงอำนวยความสะดวกอนเปนสาธารณะและความ
ชวยเหลอทเหมาะสมจากรฐ บคคลวกลจรต ยอมไดรบความชวยเหลอทเหมาะสม
จากรฐ” (รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย, 2550, หนา 8-16)
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
7
พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 (แกไขเพมเตม
(ฉบบท 2) พ.ศ.2545)
พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 (แกไขเพมเตม
(ฉบบท2) พ.ศ.2545) มบทบญญตหลายหมวดหลายมาตราทมความเกยวของกบ
การจดการศกษาเพอเดกทมความตองการจำเปนพเศษทงโดยตรงและโดยออม
ในหมวด 2 มาตรา 10 ไดกำหนดไววา “การจดการศกษาสำหรบบคคลซงมความ
บกพรองทางรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม การสอสาร และการเรยนร
หรอมรางกายพการ หรอทพพลภาพ หรอบคคลซงไมสามารถพงตนเองได หรอไมม
ผดแลหรอดอยโอกาสตองจดใหบคคลดงกลาวมสทธและโอกาสไดรบการศกษาขน
พนฐานเปนพเศษ โดยใหจดตงแตแรกเกดหรอพบความพการโดยไมเสยคาใชจาย
และใหบคคลดงกลาวมสทธไดรบสงอำนวยความสะดวก สอ บรการ และความ
ชวยเหลออนใดทางการศกษา ตองจดดวยรปแบบทเหมาะสมโดยคำนงถง
ความสามารถของบคคลนน” ใน หมวด 4 มาตรา 22 ไดกำหนดไววา “การจดการ
ศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนได และถอวา
ผเรยนมความสำคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถ
พฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ” (สำนกงานรบรองมาตรฐานและ
ประเมนคณภาพการศกษา, 2547, หนา 7-12)
พระราชบญญตการจดการศกษาสำหรบคนพการ พทธศกราช 2551
โดยพระราชบญญตการจดการศกษาสำหรบคนพการ พทธศกราช 2551
มาตรา 5 (1) ไดกำหนดไววา “คนพการมสทธไดรบการศกษาโดยไมเสยคาใชจาย
ตงแตแรกเกด หรอพบความพการจนตลอดชวตพรอมทงไดรบเทคโนโลย สงอำนวย
ความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา” และ ใน มาตรา 8
วรรค 4 กำหนดวา “ใหสถานศกษาระดบอดมศกษาในทกสงกดมหนาทรบคนพการ
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
8
เขาศกษาในสดสวนหรอจำนวนทเหมาะสม ทงน ใหเปนไปตามหลกเกณฑและ
วธการทคณะกรรมการกำหนด” และวรรค 5 กำหนดวา “สถานศกษาใดปฏเสธไม
รบคนพการเขาศกษาใหถอเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตามกฎหมาย” และใน
มาตรา 9 วรรค 2 กำหนดวา “ใหรฐจดสรรงบประมาณและทรพยากรทางการ
ศกษาอนเปนพเศษใหเหมาะสม และสอดคลองกบความจำเปนพเศษของคนพการ
และสถานศกษาทจดการศกษาสำหรบคนพการ” (พระราชบญญตการจดการศกษา
สำหรบคนพการ พ.ศ. 2551, หนา 1-5)
พระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พทธศกราช 2550
โดยพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พทธศกราช
2550 (หนา 15-18) มาตรา 16 กำหนดไววา “คนพการทไดรบหรอจะไดรบความ
เสยหายจากการกระทำในลกษณะทเปนการเลอกปฏบตไมเปนธรรมตอคนพการม
สทธรองขอตอคณะกรรมการ ใหมคำสงเพกถอนการกระทำหรอหามมใหกระทำ
การนนได” ในมาตรา 20 กำหนดไววา “คนพการมสทธเขาถงและใชประโยชนได
จากสงอำนวยความสะดวกอนเปนสาธารณะ ตลอดจน สวสดการและความ
ชวยเหลออนจากรฐ” ไดแก
1. กระบวนการทางการแพทย เครองชวยความพการและสอ
สงเสรมพฒนาการ
2. การศกษาตามกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาตหรอแผนการ
ศกษาแหงชาต ใหหนวยงานทรบผดชอบสนบสนนเก ยวกบ
สงอำนวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใด
ทางการศกษาสำหรบคนพการตามความเหมาะสม
3. การฟนฟสมรรถภาพดานอาชพ การใหบรการทมมาตรฐานการ
คมครองแรงงาน การสงเสรมการประกอบอาชพอสระ บรการ
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
9
สอ สงอำนวยความสะดวกเทคโนโลยความชวยเหลออนใดเพอ
การทำงานและประกอบอาชพของคนพการ
4. การยอมรบและมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม เศรษฐกจ
การเมอง อยางเตมทเทาเทยมกบบคคลทวไป
5. การชวยเหลอใหเขาถงนโยบาย แผนงาน โครงการ กจกรรมการ
พฒนา และบรการอนเปนสาธารณะ
6. ขอมลขาวสาร การสอสาร บรการโทรคมนาคม เทคโนโลย
สารสนเทศ และการสอสารและเทคโนโลย สงอำนวยความ
สะดวกเพอการสอสารสำหรบคนพการทกประเภท ตลอดจน
บรการสอสาธารณะจากหนวยงานของรฐหรอเอกชน
7. บรการลามภาษามอตามระเบยบทคณะกรรมการกำหนด
8. สทธทจะนำสตวนำทาง เครองมอหรออปกรณนำทางหรอ
เครองชวยความพการใด ๆ ตดตวไปในยานพาหนะหรอสถานทใด ๆ
โดยไดรบยกเวนคาบรการ คาธรรมเนยมและคาเชาเพมเตม
9. การจดสวสดการเบยความพการ (แทนเบยยงชพ) กบคนท
จดทะเบยนตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการกำหนด
ในระเบยบ
10. การปรบสภาพแวดลอมทอยอาศย การมผชวยคนพการ หรอจด
ใหมสวสดการอนตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการ
กำหนดในระเบยบ
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
10
ระเบยบคณะกรรมการสงเสรมการจดการศกษาสำหรบคนพการ วาดวยการ
จดการศกษาระดบอดมศกษาสำหรบคนพการ พทธศกราช 2552
ตามระเบยบวาดวยการจดการศกษาระดบอดมศกษาสำหรบคนพการ
พทธศกราช 2552 มาตรา 8 วรรค 4, มาตรา 12 วรรค 4 และวรรค 8 (2552, หนา
15-16) กำหนดไววา
สถาบนอดมศกษาของรฐและเอกชนทกสงกด มหนาทรบคนพการเขา
ศกษาในสดสวนหรอจำนวนทเหมาะสม โดยคำนงถงประเภทของความพการดวย
และแจงตอคณะกรรมการฯ เพอทราบไมนอยกวา 120 วนกอนเรมปการศกษา โดย
เรมตงแตปการศกษา 2553 เปนตนไป โดยจะตองจดสงอำนวยความสะดวก
เทคโนโลย สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษาสำหรบคนพการ
การจดทำหลกสตร การจดการเรยนการสอน การวดและประเมนผลใหสอดคลอง
กบความตองการจำเปนพเศษของนสตนกศกษาแตละคนรวมถงการเขารวม
กจกรรมตาง ๆ โดยใหนกศกษาพการสามารถเขาถง และใชประโยชนไดตามความ
เหมาะสม
นอกจากน เพอประโยชนในการจดการเรยนการศกษาสำหรบคนพการให
สถาบนอดมศกษาทรบคนพการเขาศกษา มสทธได รบคาเลาเรยน คาบำรง
คาธรรมเนยมและคาใชจายอนจากสำนกงานคณะกรรมการการอดม ศกษาตาม
จำนวนเงนทตองเรยกเกบจากนสตนกศกษาพการ หากสำนกงานคณะกรรมการ
การอดมศกษาไมสามารถดำเนนการได ใหสงเรองขอรบการสนบสนนจากกองทน
สงเสรมและพฒนาการศกษาสำหรบคนพการตอไป หรออาจทำขอตกลงขอรบการ
สนบสนนคาใชจายจากองคกรปกครองสวนทองถนกได
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
11
ประกาศสำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา
เรอง แนวทางการสงเสรมการจดการศกษาระดบอดมศกษาสำหรบคนพการ
-----------------------------------------
กระทรวงศกษาธการไดกำหนดระเบยบคณะกรรมการสงเสรมการจด
การศกษาสำหรบคนพการ วาดวยการจดการศกษาระดบอดมศกษาสำหรบคนพการ
พทธศกราช 2552 เพอสงเสรมสนบสนนการกระจายโอกาสทางการศกษา และการ
สรางความเทาเทยมกนทางการศกษาสำหรบคนพการ ใหเขาถงการศกษาใน
ระดบอดมศกษา ดงนน เพอใหการดำเนนการของสถาบนอดมศกษาของรฐและ
สถาบนอดมศกษาเอกชนสอดคลองกบระเบยบคณะกรรมการสงเสรมการจด
การศกษาสำหรบคนพการ วาดวยการจดการศกษาระดบอดมศกษาสำหรบคนพการ
พทธศกราช 2552 สำนกงานคณะกรรมการอดมศกษา จงไดกำหนดแนวทางการ
สงเสรมการจดการศกษาระดบอดมศกษาสำหรบคนพการ เพอเปนแนวทางการ
ดำเนนการใหแกสถาบนอดมศกษาโดยแนวทางดงกลาว ไดผานความเหนชอบจาก
คณะกรรมการการอดมศกษาในการประชมครงท 1/2553 เมอวนท 7 มกราคม
2553 แลว ดงน
1) สถาบนอดมศกษามหนาทรบคนพการเขาศกษาตอในสถาบนในสดสวน
หรอจำนวนทเหมาะสม โดยคำนงถงความพรอมของสถาบนในการจดการศกษา
สำหรบคนพการเพอใหเปนไปตามมาตรฐานคณภาพของการจดการศกษา
ระดบอดมศกษา
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
12
2) สถาบนอดมศกษาทรบคนพการเขาศกษา มสทธไดรบคาเลาเรยน
คาบำรง คาธรรมเนยม และคาใชจายอน จากสำนกงานคณะกรรมการการ
อดมศกษา ตามจำนวนเงนทเรยกเกบจากนสตนกศกษาพการ หากสำนกงาน
คณะกรรมการการอดมศกษาไมสามารถดำเนนการได ใหสงเรองขอรบการ
สนบสนนจากกองทนสงเสรมและพฒนาการศกษาสำหรบคนพการตอไป ทงนไม
เกนอตราและรายการทคณะกรรมการสงเสรมการจดการศกษาสำหรบคนพการกำหนด
3) สภาสถาบนอดมศกษา มหนาทออกขอกำหนดนโยบายของสถาบน
เกยวกบการรบคนพการเขาศกษาตอในสถาบนใหสอดคลองกบแนวทางการ
สงเสรมการจดการศกษาระดบอดมศกษาสำหรบคนพการของสำนกงาน
คณะกรรมการการอดมศกษา เพอใชเปนแผนแมบทในการดำเนนการตามระเบยบ
คณะกรรมการสงเสรมการจดการศกษาสำหรบคนพการวาดวยการจดการศกษา
ระดบอดมศกษาสำหรบคนพการ พทธศกราช 2552
4) สภาสถาบนอดมศกษามหนาทกำหนดหลกเกณฑและวธการรบนสต
นกศกษาพการเขาเรยนของสถาบนเพ อประกาศใชในแตละปการศกษา
ซงประกอบดวย เปาหมาย จำนวนรบ หลกเกณฑ เงอนไข และวธการรบคนพการ
เขาศกษาในสถาบน ประเภทความพการทจะรบเขาศกษา คณะและสาขาวชาทจะ
เปดรบ วธการคดเลอก หลกเกณฑเงอนไข และรายการคาใชจายตาง ๆ เปนตน
และแจงประกาศรบคนพการเขาศกษาตอในแตละปการศกษาดงกลาว ใหสำนกงาน
คณะกรรมการการอดมศกษารวบรวมสงคณะกรรมการสงเสรมการจดการศกษา
สำหรบคนพการเพอทราบไมนอยกวา 120 วน กอนเรมปการศกษา โดยเรมตงแต
ปการศกษา 2553 เปนตนไป
5) ใหสถาบนอดมศกษาจดทำแผนการรบนสตนกศกษาพการ พรอมทง
แผนงบประมาณเงนอดหนนการศกษาสำหรบนสตนกศกษาพการในระดบ
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
13
อนปรญญาและระดบปรญญาตรของสถาบน สงไปยงสำนกงานคณะกรรมการการ
อดมศกษาภายในเดอนมกราคมของทกป
6) สถาบนอดมศกษาทรบคนพการเขาศกษาจะตองจดใหมสงอำนวย
ความสะดวก เทคโนโลยสงอำนวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใด
ทางการศกษาสำหรบคนพการอยางเหมาะสม เพยงพอและสอดคลองกบความ
ตองการจำเปนพเศษของนสตนกศกษาพการแตละประเภทความพการ โดย
สถาบนอดมศกษาอาจจดตงหนวยงานเฉพาะขนอยางเปนทางการเพอเปน
ศนยกลางในการใหบรการทางการศกษาสำหรบนสตนกศกษาพการ พรอมทง
จดสรรบคลากรปฏบตงานทมทกษะพนฐานในการใหบรการสนบสนนคนพการใน
สดส วน ท เหมาะสมกบจำนวนนสตนกศกษาพ การของสถาบน ทงน ให
สถาบนอดมศกษาขอรบการสนบสนนงบประมาณในการดำเนนการดงกลาวจาก
สำนกงบประมาณโดยตรงหรอจากองคกรปกครองสวนทองถน
7) สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา จดทำรายงานผลการ
ดำเนนงานในการปฏบตตามระเบยบคณะกรรมการสงเสรมการจดการศกษา
สำหรบคนพการวาดวยการจดการศกษาระดบอดมศกษาสำหรบคนพการ
พทธศกราช 2552 เสนอตอคณะกรรมการสงเสรมการจดการศกษาสำหรบคน
พการอยางนอยปละหนงครง
ประกาศ ณ วนท 13 มกราคม พทธศกราช 2553
สเมธ แยมนน
(นายสเมธ แยมนน)
เลขาธการคณะกรรมการการอดมศกษา
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
14
บทสรป
บคคลยอมเสมอกนในกฎหมาย การเลอกปฏบตทไมเปนธรรมตอบคคลท
มความแตกตางกนในเรองความพการ สภาพทางกายหรอสขภาพอนไมขดตอ
บทบญญตแหงรฐธรรมนญจะกระทำมได การจดการการศกษาสำหรบผพการ
รฐตองจดใหผพการมสทธและโอกาสไดรบการศกษาขนพนฐานเปนพเศษ โดยจดให
ตงแตแรกเกดหรอพบความพการโดยไมเสยคาใชจาย และใหบคคลดงกลาวมสทธ
ไดรบสงอำนวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา
อกทง ตองจดดวยรปแบบทเหมาะสมโดยคำนงถงความสามารถของบคคลนน และ
ตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนได และถอวา
ผเรยนมความสำคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถ
พฒนาตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ
สถานศกษาระดบอดมศกษาในทกสงกดมหนาทรบคนพการเขาศกษาใน
สดสวนหรอจำนวนทเหมาะสม ทงน ให เปนไปตามหลกเกณฑและวธการท
คณะกรรมการกำหนด สถานศกษาใดปฏเสธไมรบคนพการเขาศกษาใหถอเปนการ
เลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตามกฎหมาย สถาบนอดมศกษาทรบคนพการเขาศกษา
มสทธไดรบคาเลาเรยน คาบำรง คาธรรมเนยม และคาใชจายอน จากสำนกงาน
คณะกรรมการการอดมศกษา ตามจำนวนเงนทเรยกเกบจากนสตนกศกษาพการ
สถาบนอดมศกษาทรบคนพการเขาศกษาจะตองจดใหมสงอำนวยความ
สะดวก เทคโนโลยสงอำนวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทาง
การศกษาสำหรบคนพการอยางเหมาะสม เพยงพอและสอดคลองกบความตองการ
จำเปนพเศษของนสตนกศกษาพการแตละประเภทความ
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
15
บทท 2
การจดการศกษาสำหรบคนพการ
คนถอวาเปนทรพยากรทสำคญทสดทตองไดรบการพฒนา จะพฒนาคน
ตองพฒนาทการศกษา หากคนไดรบการศกษาอยางทวถงและมคณภาพแลว จะทำ
ใหการพฒนาอยางอนเปนไปไดโดยงายมประสทธภาพ ดงนนประเทศทเจรญแลว
จะเนนสทธและเสรภาพในการศกษา
แนวความคดในการจดการศกษา
การจดการศกษาสำหรบคนพการมงเนนโอกาสทางการศกษาทเทาเทยม
กนทงการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศยตอเนองตลอดชวต โดยยด
หลกการศกษาเพ อปวงชน ทไดกำหนดไวอยางชดเจนในรฐธรรมนญแหง
ราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 มาตรา 43 (หนา 10) ซงบญญตไววา
“บคคลยอมมสทธเสมอกนในการรบการศกษา ขนพนฐานไมนอยกวา 12 ป รฐจด
ไวอยางทวถงและมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย” ประกอบกบ มาตรา 30 วรรค 3
(หนา 7) (บญญตไววา “การเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรม ตอบคคลเพราะเหตแหง
ความแตกตางในเรองถนกำเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย สภาพทางกายหรอ
สขภาพ สถานะของบคคลจะกระทำมได” นนหมายถงวา ประชาชนคนไทยทกคน
มสทธเสมอกนทางการศกษาขนพนฐาน ไมวาจะยากดมจนหรอสภาพรางกายพกล
พการโดยรฐตองจดสอ สงอำนวยความสะดวกและความชวยเหลออนทาง
การศกษาให มาตรา 55 (หนา 12) ซงบญญตไววา “บคคลพการหรอทพพลภาพ
มสทธไดรบสงอำนวยความสะดวกอนเปนสาธารณะและความชวยเหลอจากรฐ
ทงน ตามกฎหมายบญญต”
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
16
คนพการเปนทรพยากรบคคลของสงคม หากไดรบการสงเสรมอยาง
ถกตอง ยอมมความร ความสามารถ มศกยภาพทจะประกอบอาชพ พงพาตนเอง
และดำรงชวตอยในสงคมอยางมความสข รวมทงการชวยสรางสรรคสงคมได
เชนเดยวกบคนทวไป
การสงเสรมพฒนาคนพการไดเตมศกยภาพ ตองดำเนนการอยางเปน
ระบบ ตงแตการคนพบความพการ การบำบดรกษา การฟนฟสมรรถภาพ การให
การศกษา การพฒนาทกษะสงคม และการฟนฟสมรรถภาพดานอาชพ
การจดการศกษาสำหรบคนพการ มงเนนพฒนาความสามารถคนพการให
เตมศกยภาพของแตละบคคล โดยการใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรม หรอแรก
พบความพการ คอใหการศกษา อบรมใหรจกสทธและหนาทในฐานะพลเมองด
มอาชพ มงานทำ สามารถดำรงชวตในสงคมอยางมเกยรต มศกดสทธเทาเทยมกบ
ผอนในสงคม สามารถชวยเหลอตนเองได และมสวนรวมในการพฒนาประเทศ
การจดการศกษาสำหรบคนพการ จงเปนการรวมพลงระหวางหนวยงานทงภาครฐ
ภาคเอกชน องคกร ชมชน องคกรคนพการ ผปกครองคนพการ และองคกรอน ๆ
ทเกยวของเพอใหเกดการประสานความรวมมอและสนบสนนการดำเนนการจด
การศกษาสำหรบคนพการทกระบบและครบวงจร จงจำเปนตองมการสงเสรม
พฒนาระบบการทำงานรวมมอกนระหวางหนวยงานทเกยวของ
นโยบายการศกษาพเศษสำหรบคนพการ
1. ดานการบรการ ใหผพการไดเรยนตงแตแรกเกด หรอแรกพบความ
พการ โดยเนนใหไดรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวา 12 ป ใหโอกาสเดกพการได
เรยน ทงดานภาษา วทยาศาสตร คณตศาสตร ในหลกสตรสายสามญและฝกอาชพ
เพมเตมไปดวย เพอใหคนพการสามารถพฒนาตนเองใหเพยงพอทจะพงตนเองได
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
17
2. ดานโอกาสทางการศกษา ใหผพการมโอกาสไดรบการศกษาทดเทยม
กบเดกปกตและใหคนพการหญงและชายมสทธเทาเทยมกนในโอกาสทางการศกษา
3. ดานการจดการศกษา ตองจดใหคนพการทกคนทอยากเรยนตองได
เรยน โดยขยายการบรการทงในระบบและนอกระบบโรงเรยน เนนการเรยนรวมและ
การจดใหสอดคลองกบประเภทและระดบของความพการ
4. ดานการรบนกเรยน ปรบกฎ ระเบยบใหเออตอการรบเดกพการทกคน
และใหรบตงแตแรกเกดหรอแรกพบความพการ โดยรฐควรเพมบรการชวยเหลอ
ระยะแรกเรมใหทวถงทงในเขตเมองและชนบท ตองทำระเบยนเพอรบรองความ
พการทตองไดรบการชวยเหลอตามกฎกระทรวงศกษาธการวาดวย สอ สงอำนวย
ความสะดวกในการศกษาของคนพการ
5. ดานหลกสตร ตองพฒนาหลกสตรการเรยนการสอน การวดและ
ประเมนผลใหสอดคลองกบประเภทและระดบของผพการ โดยใหเดกเปนหลกใน
กระบวนการเรยนร เรยนดวยตนเองจากการฝกปฏบตใหเดกพการทกประเภท
สามารถสอความหมาย และปรบพฤตกรรมใหอยในสงคมไดอยางเปนสข
6. ดานบรหารการศกษา ใหมคณะกรรมการดำเนนงานพฒนาการจด
การศกษาเพอคนพการ เปนหนวยประสานงานกลาง และกำกบการบรหาร
โดยประสานกบกรม จงหวด ระดมความรวมมอจากสถานศกษาและสถานพยาบาล
มารวมกนจด และตองสำรวจจำนวนผ พการใหตรงความเปนจรงรวมทง
ประชาสมพนธใหพอแมผปกครองเขาใจถงการบรการทางการศกษา และฝกอบรม
พอแมใหรจกดแลลกพการตงแตแรกเกด หรอแรกพบความพการ
7. ดานทรพยากร ใหการสนบสนนดานทรพยากรและวชาการแก
สถานศกษาทจดการศกษาเพอคนพการ และใหภาคเอกชน ชมชนเขามามสวนรวม
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
18
จดการศกษาเพอใหการดำเนนงานมคณภาพทวถงและมประสทธภาพ โดยจะ
พจารณาใหแกหนวยงานการศกษาเพอคนพการ
8. ดานบคลากร ใหสถาบนอดมศกษาปรบปรงการผลตครการศกษา
พเศษใหเพยงพอและมคณภาพ ใหมรายวชาการศกษาพเศษในหลกสตรการฝกหดคร
นอกจากนพฒนาครประจำการใหมเทคนคการสอนททนสมยตามหลกการของ
พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542
9. ดานการประกนคณภาพ จดใหมเกณฑมาตรฐานคณภาพสำหรบ
การศกษา เพอคนพการโดยเฉพาะและมระบบประเมนคณภาพผสอน ผบรหาร
สถานศกษา โดยมคณะกรรมการรวมประเมน ประกอบดวยหนวยงานทเกยวของ
องคกรคนพการและผปกครอง
10. ดานการสงเสรมเอกชน สงเสรมและสนบสนนใหเอกชน และองคกร
เอกชนทมสวนรวมในการจดการศกษาสำหรบคนพการทกระดบ ทกระบบ และทก
รปแบบ โดยรฐใหการสนบสนนดานงบประมาณและบคลากรใหเทาเทยมกบการจด
การศกษาของรฐ
ปรชญาการจดการศกษาสำหรบคนพการ
เดกทมความตองการจำเปนพเศษควรมสทธไดรบการศกษาเชนเดยวกบ
เดกปกต กควรจดการศกษาใหแกเดกทมความตองการพเศษดวย การศกษาทจดให
สำหรบเดกทมความตองการพเศษ จะสามารถทำใหเดกไดรบประโยชนเตมทจาก
การศกษา
ปรชญาและแนวคดเบองตนทจะทำใหการศกษาพเศษบรรลถงจดมงหมาย ดงน
1. เดกพเศษทกคนทสามารถจะเรยนหนงสอ หรอฝกตนเองใหทำประโยชน
ไดมากขน
2. สมรรถภาพในการทำงานไมไดขนอยกบสภาพความพการ
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
19
3. ความพการของเดกบางคนไมจำเปนตองเปนความพการตลอดไป
ในหลายกรณการศกษาพเศษอาจจะเปนเพยงบรการทางการศกษาชวคราวเทานน
4. บคลากรจะตองเปนผทมความร ความสามารถ และไดรบการฝกงาน
ตลอดทง มประสบการณในการทำงานของหนวยงานของตนเอง
5. ผใหการศกษาควรสนใจเปนพเศษ ในเรองพฒนาการของเดกพเศษ
เพอใหเดกมภาพพจนทดเกยวกบตนเอง (Positive Self-Image) และยอมรบตามสภาพ
ความเปนจรงของตน
6. การจดการศกษาพเศษ ควรใชวธการสอนแบบสงเสรมเอกตภาพของ
บคคล (Individualized Instruction) หมายความวา สอนให เหมาะสมกบความ
สามารถและความพการของเดกแตละคน
7. การศกษาพเศษควรจดตงแตอนบาล โดยมจดประสงคในการปองกน
ลดปญหาความพการ ทำใหเดกมสจจาการแหงตน (Self-Realization)
8. การศกษาพเศษตองรวมวชาพลศกษา นนทนาการและสนทรยศาสตร
เพอเตรยมเดกพเศษใหสามารถใชชวตในสงคมไดอยางสมบรณ
9. อาชวศกษา และการอาชพเปนเรองสำคญ ในการพจารณาจด
การศกษาแกเดกพเศษ
10. ในการจดเดกพเศษเขาชนเรยนในโรงเรยนปกตนน จะถอเปนแนว
ปฏบตเมอไมมปญหา หรอไมมอปสรรคอนใด โดยคำนงถงประโยชนทเดกจะไดรบ
เปนสำคญ
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
20
ปรชญ าการจดการศกษาเรยนรวม เก ยวของกบ ทกษะการสอน
การชวยเหลอ และการรวมมอ ระหวางทมของครซงสอนเดกทวไป ผบรหาร
โรงเรยน ผปกครอง และครการศกษาพเศษ ดงนน “การเรยนการสอน” จง
หมายถงการทเดกทงหมดไดเรยนรวมในชนเรยนปกตทกวน ซงเดกจะมความ
แตกตางกนและมหลายกลม เชน เดกทมทกษะในการทำงาน เปนตน โดยมขอตกลง
เบองตนของการเรยนรวม คอ เดกทกคนตองเรมตนทชนเรยนปกต ซงเมอพบความ
ตองการสวนบคคลทเปนความจำเปน กตองลดขอจำกดออกจากสงแวดลอมให
ไดมากทสด
หลกการและแนวทางการจดการศกษาสำหรบคนพการ
การจดการศกษาแบบเรยนรวม เปนการใหการศกษาสำหรบทกคน
โดยรบเขามาเรยนรวมกนตงแตเรมเขารบการศกษา และจดใหมบรการพเศษตาม
ความตองการของแตละบคคล โดยมหลกวา เดกเปนผเลอกโรงเรยน ไมใชโรงเรยน
เลอกเดก เดกทกคนมสทธทจะเรยนรวมกน โดยโรงเรยนและครจะตองเปนผปรบ
สภาพแวดลอมหลกสตร วตถประสงค การประเมนผล เพอใหครและโรงเรยน
สามารถจดการเรยนการสอน เพอสนองตอความตองการของนกเรยนแตละคนได
การจดการศกษาแบบเรยนรวม เปนการจดการศกษาใหกบเดกทกคนในระบบ
เดยวกน โดยไมแบงแยกวาเดกพการตองไปเรยนในสถานศกษาเฉพาะ รวมทงเดก
ตองไดรบการสนบสนนทกดาน ทงดานการแพทย วชาการ สอ สงอำนวยความ
สะดวก บรการ เทคนคการเรยนการสอน สถานท เปนตน รวมทงจดใหมบคลากร
สนบสนน ทงน เพอสนบสนนใหเดกทกคนไดเรยนรวมในสถานศกษาเดยวกน
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
21
นอกจากน ตามปฏญญาองคการทางการศกษาและวฒนธรรม
(UNESCO, 2001) วาดวยสทธของเดกทกคน ทจะไดรบการศกษาขนพนฐาน ไดรบ
การศกษาทสอนความตองการทแตกตางกน โรงเรยนตองจดการศกษาใหกบเดก
ทกคนอยางเหมาะสมซงเปนแนวคดในการจดการศกษาเพอทกคน (Education for All)
ดงนน การจดการเรยนรวมจงสอนหลกการ ดงน
1. ใหเกดความยตธรรมในสงคม (Social justice)
2. เนนความสามารถของเดกและความเทาเทยมกนในสงคมตาม
สภาวะปกต (Normalization) ไมแยกจากชมชน และในสภาพแวดลอมทมขอจำกด
นอยทสด ซงในโรงเรยนการศกษาพเศษเฉพาะความพการ เดกจะถกจำกดใน
วงแคบ อยเฉพาะในกลมของผบกพรองดวยกน แตในโรงเรยนทวไป คร นกเรยน
และชมชน จะตองทำความเขาใจและยอมรบใหเปนสวนหนงของสงคมดวย
ความสำคญของการจดการศกษาสำหรบคนพการ
คนพการเปนทรพยากรบคคลของสงคม หากไดรบการสงเสรมอยาง
ถกตองยอมมความร ความสามารถ มศกยภาพทจะประกอบอาชพ พงพาตนเอง
และดำรงชวตอยในสงคมอยางมความสข รวมทง การชวยสรางสรรคสงคมได
เชนเดยวกบคนทวไป
การสงเสรมพฒนาคนพการไดเตมศกยภาพ ตองดำเนนการอยางเปน
ระบบตงแตคนพบความพการ การบำบดรกษา การฟนฟสมรรถภาพ การให
การศกษา การพฒนาทกษะสงคม และการฟนฟสมรรถภาพดานอาชพ
การจดการศกษาเพอคนพการ มงเนนการพฒนาความสามารถคนพการ
ใหเตมศกยภาพของแตละบคคล โดยการใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรม (Early
Intervention Services) ตงแตแรกเกด หรอแรกพบความพการ ใหการศกษาอบรม
ใหรจกสทธ และหนาทในฐานะพลเมอง มอาชพ มงานทำ สามารถดำรงชวตใน
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
22
สงคมอยางมเกยรต มศกดศรเทาเทยมกบผอนในสงคม ชวยเหลอตนเอง และมสวน
รวมในการพฒนาประเทศ
ความจำเปนทตองจดการศกษาสำหรบคนพการ
เกรเบรยล มสตรล ผไดรบรางวลโนเบลจากประเทศซล ไดกลาววาหลาย
สงหลายอยางทเราตองการ เราอาจจะรอไดแตเดก ๆ รอไมได สำหรบพวกเขาเราไม
สามารถพดวา “เอาไววนพรงน”แตมนตองเปน “วนน”
การมสวนรวมอยางสมบรณและมคณภาพของคนพการ (Federico
Mayor,Director General,UNESCO) เหตผลคอ “ความพการเปนเรองทมความสำคญ
เกยวของกบทกคน เพราะวาความพการอาจจะเปน อาจจะเกดกบใครกได ไมวาคน ๆนน
จะมประวตความเปนมาอยางไร ไมวาจะเปนพลเมองของประเทศใดความพการอาจ
เกดขนไดทกเวลา...”
“การหาวธการหลกเลยงหรอลดจำนวนคนพการลงใหมากทสด เปนเรอง
ของความสำนกในการรบผดชอบทเราทกคนจะตองชวยกน รวมทง ควบคมและหา
ความสมดลเกยวกบปญหาสงคมใหได....”
“ยงมเดกพการอกเปนจำนวนมากทยงถกแบงแยกจากโรงเรยน จาก
ครอบครว จากชมชน จงใชวธการการศกษาสำหรบปวงชน (Education for All) ซง
รวมทงเดกพการดวย เปนเรองทเปนไปไดทจะชวยเหลอมนษยชาตทงหลายเพอให
พฒนาตนเองอยางเตมศกยภาพ มสวนชวยเหลอ สงคม และเหนอสงอนใดเพอให
ทกคนไดรบการสนบสนนเพมพนความสามารถดวยความแตกตาง แตไมไดลด
คณคาของเขาเหลานน”
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
23
ความตองการจำเปนดานการศกษาของเดกพการนน จำเปนตองไดรบ
ความสนใจเปนกรณพเศษ รฐควรมขนตอนในการดำเนนการทใหคนพการทก
ประเภทมโอกาสไดรบการศกษาทเทาเทยมกน เสมอนเปนสวนหนงทสำคญของ
ระบบการศกษาทงหมด
การจำแนกความพการเพอจดการศกษาสำหรบคนพการ
การจดการเรยนการสอนแกคนพการหรอผ ทมความบกพรองยอม
แตกตางกนไปตามสภาพความพการหรอความบกพ รองแตละประเภท
จงจำเปนตองมการจำแนกความพการหรอความบกพรองใหชดเจน โดยทเหนเปน
การสมควรกำหนดประเภทและหลกเกณฑความพการ เพอประโยชนในการสงเสรม
และพฒนาคณภาพชวตคนพการใหมความเหมาะสมยงขน เพอใหการจดการเรยน
การสอนสอดคลองความตองการจำเปนพเศษ และศกยภาพของคนพการใหบงเกด
ในการพฒนาอยางแทจรง
กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย จงออกประกาศไว
ใหกำหนดประเภทและหลกเกณฑความพการ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2555 (กระทรวงการ
พฒนาสงคมและความมนคงของมนษย, 2555, หนา 22-23) ไว 7 ประเภท ดงน
1. ความพการทางการเหน
2. ความพการทางการไดยนหรอสอความหมาย
3. ความพการทางการเคลอนไหวหรอทางรางกาย
4. ความพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
5. ความพการทางสตปญญา
6. ความพการทางการเรยนร
7. ความพการทางออทสตก
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
24
1. ความพการทางการเหน
ตาบอด หมายถง การทบคคลมขอจำกดในการปฏบตกจกรรมใน
ชวตประจำวน หรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผลมาจากการ
มความบกพรองในการเหน เมอตรวจวดการเหนของสายตาขางทดกวาเมอใชแวน
สายตาธรรมดาแลวอยในระดบแยกวา 3 สวน 60 เมตร (3/60) หรอ 20 สวน 400 ฟต
(20/400) ลงมาจนกระทงมองไมเหนแมแตแสงสวางหรอมลานสายตาแคบกวา 10 องศา
ตาเหนเลอนราง หมายถง การทบคคลมขอจำกดในการปฏบตกจกรรม
ในชวตประจำวน หรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผลมาจาก
การมความบกพรองในการเหนเมอตรวจวดการเหนของสายตาขางทดกวา เมอใช
แวนสายตาธรรมดาอยในระดบตงแต 3 สวน 60 เมตร (3/60) หรอ 20 สวน 400
ฟต (20/400) ไปจนถงแยกวา 6 สวน 18 เมตร (6/18)หรอ 20สวน 70ฟต (20/70)
หรอมลานสายตาแคบกวา 30 องศา
2. ความพการทางการไดยนหรอสอความหมาย
หหนวก หมายถง การทบคคลมขอจำกดในการปฏบตกจกรรมในชวต
ประจำวน หรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผลมาจากการ
มความบกพรองในการไดยนจนไมสามารถรบขอมลผานทางการไดยน เมอตรวจ
การไดยน โดยใชคลนความถท 500 เฮรตซ 1,000 เฮรตซ และ 2,000 เฮรตซในห
ขางทไดยนดกวาจะสญเสยการไดยนทความดงของเสยง 90 เดซเบล ขนไป
หต ง หมายถ ง การท บคคลม ขอจำกด ใน การปฏ บต ก จกรรมใน
ชวตประจำวน หรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผลมาจากการ
มความบกพรองในการไดยนเมอตรวจการไดยนโดยใชคลนความถท 500 เฮรตซ
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
25
1,000 เฮรตซ และ 2,000 เฮรตซ ในหขางทไดยนดกวาจะสญเสยการไดยนทนอย
กวา 90 เดซเบล ลงมาจนถง 40 เดซเบล
ความพการทางการสอความหมาย หมายถง การทบคคลมขอจำกดใน
การปฏบตกจกรรมในชวตประจำวน หรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม
ซงเปนผลจากการมความบกพรองทางการสอความหมาย เชน พดไมไดพด หรอฟง
แลวผอนไมเขาใจ เปนตน
3. ความพการทางการเคลอนไหวหรอทางรางกาย
ความพการทางการเคลอนไหว หมายถง การทบคคลมขอจำกดในการ
ปฏบตกจกรรมในชวตประจำวน หรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม
ซงเปนผลมาจากการมความบกพรอง หรอการสญเสยความสามารถของอวยวะใน
การเคลอนไหว ไดแก มอ เทา แขน ขา อาจมาจากสาเหตอมพาต แขนขา ออนแรง
แขนขาขาด หรอภาวะเจบปวยเรอรงจนมผลกระทบตอการทำงานมอ เทา แขน ขา
ความพการทางรางกาย หมายถง การทบคคลมขอจำกดในการปฏบต
กจกรรมในชวตประจำวนหรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผล
มาจากการมความบกพรองหรอความผดปกตของศรษะ ใบหนา ลำตวและ
ภาพลกษณภายนอกของรางกายทเหนไดอยางชดเจน
4. ความพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
ความพการทางจตใจหรอพฤตกรรม หมายถง การทบคคลมขอจำกดใน
การปฏบตกจกรรมในชวตประจำวน หรอเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม
ซงเปนผลมาจากการมความบกพรอง หรอความผดปกตทางจตใจหรอสมองในสวน
ของการรบรอารมณ หรอความคด
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
26
5. ความพการทางสตปญญา
การทบคคลมขอจำกดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจำวน หรอการเขา
ไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผลมาจากการมพฒนาการชากวาปกต
หรอมระดบเชาวปญญาตำกวาบคคลทวไป โดยความผดปกตนนแสดงกอนอาย 18 ป
6. ความพการทางการเรยนร
การทบคคลมขอจำกดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจำวน หรอการเขา
ไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคมโดยเฉพาะดานการเรยนร ซงเปนผลมาจากความ
บกพรองทางสมองทำใหเกดความบกพรองในดานการอาน การเขยน การคดคำนวณ
หรอกระบวนการเรยนรพนฐานอน ในระดบความสามารถทตำกวาเกณฑมาตรฐาน
ตามชวงอายและระดบสตปญญา
7. ความพการออทสตก
การทบคคลมขอจำกดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจำวนหรอการเขา
ไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ซงเปนผลมาจากความบกพรองทางพฒนาการ
ดานสงคม ภาษา และการสอความหมาย พฤตกรรมและอารมณ โดยมสาเหต
มาจากความผดปกตของสมอง และความผดปกตนนแสดงกอนอายสองปครง ทงน
ใหรวมถงการวนจฉยกลมออทสตกสเปกตรมอน ๆ เชน แอสเปอเกอร (Asperger)
ใหผประกอบวชาชพเวชกรรมเปนผตรวจวนจฉย และออกใบรบรองความพการ ทระบ
ประเภทความพการ เพอประกอบคำขอมบตรใบรบรองความพการตามมาตรา 19
แหงพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พทธศกราช 2550
เวนแตนายทะเบยนกลาง นายทะเบยนจงหวด หรอผซงไดรบมอบหมายแลวแต
กรณ เหนวาบคคลนนมสภาพความพการทสามารถมองเหนไดโดยประจกษจะไม
ตองใหมการตรวจวนจฉยกได
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
27
กระทรวงศกษาธการไดประกาศ เรอง กำหนดประเภทและหลกเกณฑของคน
พการทางการศกษา พ.ศ. 2552 (กระทรวงศกษาธการ, 2552 , หนา 45-47)
ไว 9 ประเภท ดงน
1. บคคลทมความบกพรองทางการเหน
2. บคคลทมความบกพรองทางการไดยน
3. บคคลทมความบกพรองทางสตปญญา
4. บคคลทมความบกพรองทางรางกายหรอการเคลอนไหวหรอสขภาพ
5. บคคลทมความบกพรองทางการเรยนร
6. บคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษา
7. บคคลทมความบกพรองทางพฤตกรรมหรออารมณ
8. บคคลออทสตก
9. บคคลพการซอน
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
28
ประกาศกระทรวงศกษาธการ
เรอง กาหนดประเภทและหลกเกณฑของคนพการทางการศกษา พ.ศ. 2552
-------------------------
อาศยอานาจตามความในมาตรา 3 และมาตรา 4 แหงพระราชบญญต
การจดการศกษาสาหรบคนพการ พ.ศ. 2551 รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ
จงออกประกาศกาหนดประเภทและหลกเกณฑของคนพการทางการศกษา
ไวดงตอไปน
ขอ 1 ประกาศนเรยกวา “ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง กาหนด
ประเภทและหลกเกณฑของคนพการทางการศกษา พ.ศ. 2552”
ขอ 2 ประเภทของคนพการ มดงตอไปน
(1) บคคลทมความบกพรองทางการเหน
(2) บคคลทมความบกพรองทางการไดยน
(3) บคคลทมความบกพรองทางสตปญญา
(4) บคคลทมความบกพรองทางรางกายหรอการเคลอนไหว
หรอสขภาพ
(5) บคคลทมความบกพรองทางการเรยนร
(6) บคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษา
(7) บคคลทมความบกพรองทางพฤตกรรมหรออารมณ
(8) บคคลออทสตก
(9) บคคลพการซอน
ขอ 3 การพจารณาบคคลทมความบกพรองเพอจดประเภทของคนพการ
ใหมหลกเกณฑ ดงตอไปน
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
29
(1) บคคลทมความบกพรองทางการเหน ไดแก บคคลทสญเสย
การเหน ตงแตระดบเลกนอยจนถงตาบอดสนท ซงแบงเปน 2 ประเภทดงน
(1.1) คนตาบอด หมายถง บคคลทสญเสยการเหนมาก
จนตองใชสอสมผสและสอเสยง หากตรวจวดความชดของสายตาขางดเมอแกไข
แลวอยในระดบ 6 สวน 60 (6/60) หรอ 20 สวน 200(20/200) จนถงไมสามารถรบร
เรองแสง
(1.2) คนเหนเลอนราง หมายถง บคคลทสญเสยการเหน
แตยงสามารถอานอกษรตวพมพขยายใหญดวยอปกรณเครองชวยความพการ หรอ
เทคโนโลยสงอานวยความสะดวก หากวดความชดเจนของสายตาขางดเมอแกไข
แลวอยในระดบ 6 สวน 18 (6/18) หรอ 20 สวน 70(20/70)
(2) บคคลทมความบกพรองทางการไดยน ไดแก บคคลทสญเสย
การไดยนตงแตระดบหตงนอยจนถงหหนวก ซงแบงเปน 2 ประเภท ดงน
(2.1) คนหหนวก หมายถง บคคลทสญเสยการไดยน
มากจนไมสามารถเขาใจการพดผานทางการไดยน ไมวาจะใสหรอไมใสเครองชวยฟง
ซงโดยทวไปหากตรวจการไดยนจะมการสญเสยการไดยน 90 เดซเบล ขนไป
(2.2) คนหตง หมายถง บคคลทมการไดยนเหลออย
เพยงพอทจะไดยนการพดผานทางการไดยน โดยทวไปจะใสเครองชวยฟง ซงหาก
ตรวจวดการไดยนจะมการสญเสยการไดยน นอยกวา 90 เดซเบล ลงมาถง 26 เดซเบล
(3) บคคลทมความบกพรองทางสตปญญา ไดแก บคคลทมความ
จากดอยางชดเจนในการปฏบตตน (Functioning) ในปจจบน ซงมลกษณะเฉพาะ
คอ ความสามารถทางสตปญญาตำกวาเกณฑเฉลยอยางมนยสาคญรวมกบความ
จากดของทกษะการปรบตวอกอยางนอย 2 ทกษะจาก 10 ทกษะไดแกการสอ
ความหมาย การดแลตนเอง การดารงชวตภายในบาน ทกษะทางสงคม/การม
ปฏสมพนธกบผอน การรจกใชทรพยากรในชมชน การรจกดแลควบคมตนเอง การ
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
30
นาความรมาใชในชวตประจาวน การทางาน การใชเวลาวาง การรกษาสขภาพอนามย
และความปลอดภย ทงน ไดแสดงอาการดงกลาวกอนอาย 18 ป
(4) บคคลทมความบกพรองทางรางกายหรอการเคลอนไหว
หรอสขภาพ ซงแบงเปน 2 ประเภท ดงน
(4.1) บคคลทมความบกพรองทางรางกายหรอการ
เคลอนไหว ไดแก บคคลทมอวยวะไมสมสวนหรอขาดหายไป กระดกหรอกลามเนอ
ผดปกต มอปสรรคในการเคลอนไหว ความบกพรองดงกลาวอาจเกดจากโรคทาง
ระบบประสาท โรคของระบบกลามเนอและกระดก การไมสมประกอบ มาแตกาเนด
อบตเหตและโรคตดตอ
(4.2) บคคลทมความบกพรองทางสขภาพ ไดแก บคคล
ทมความเจบปวยเรอรงหรอมโรคประจาตว ซงจาเปนตองไดรบการรกษาอยาง
ตอเนอง และเปนอปสรรคตอการศกษา ซงมผลทาใหเกดความจาเปนตองไดรบ
การศกษาพเศษ
(5) บคคลทมความบกพรองทางการเรยนร ไดแก บคคลทม
ความผดปกตในการทางานของสมองบางสวนทแสดงถงความบกพรองใน
กระบวนการเรยนรทอาจเกดขนเฉพาะความสามารถดานใดดานหนงหรอหลายดาน
คอ การอาน การเขยน การคดคานวณ ซงไมสามารถเรยนรในดานทบกพรองไดทง
ทมระดบสตปญญาปกต
(6) บคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษา ไดแก บคคลท
มความบกพรองในการเปลงเสยงพด เชน เสยงผดปกตอตราความเรวและจงหวะ
การพดผดปกต หรอบคคลทมความบกพรอง ในเรองความเขาใจหรอการใชภาษาพด
การเขยนหรอระบบสญลกษณอนทใชในการตดตอสอสาร ซงอาจเกยวกบรปแบบ
เนอหาและหนาทของภาษา
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
31
(7) บคคลทมความบกพรองทางพฤตกรรม หรออารมณไดแก
บคคลทมพฤตกรรมเบยงเบนไปจากปกตเปนอยางมาก และปญหาทางพฤตกรรม
นนเปนไปอยางตอเนอง ซงเปนผลจากความบกพรองหรอความผดปกตทางจตใจ
หรอสมองในสวนของการรบรอารมณหรอความคดเชน โรคจตเภท โรคซมเศรา
โรคสมองเสอม เปนตน
(8) บคคลออทสตก ไดแก บคคลทมความผดปกตของระบบการ
ทางานของสมองบางสวน ซงสงผลตอความบกพรองทางพฒนาการดานภาษา ดาน
สงคมและการปฏสมพนธทางสงคม และมขอจากดดานพฤตกรรม หรอมความ
สนใจจากดเฉพาะเรองใดเรองหนง โดยความผดปกตนนคนพบไดกอน อาย 30 เดอน
(9) บคคลพการซอน ไดแก บคคลทมสภาพความบกพรองหรอ
ความพการมากกวาหนงประเภทในบคคลเดยวกน
ประกาศ ณ วนท 6 พฤษภาคม พ.ศ. 2552
จรนทร ลกษณวศษฏ
นายจรนทร ลกษณวศษฏ
รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
32
บทสรป
การจดการศกษาเพอคนพการ มงเนนการพฒนาความสามารถคนพการ
ใหเตมศกยภาพของแตละบคคล โดยการใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรม (Early
Intervention Services) ตงแตแรกเกดหรอแรกพบความพการ ใหการศกษาอบรม
ใหรจกสทธ และหนาทในฐานะพลเมอง มอาชพ มงานทำ สามารถดำรงชวตใน
สงคมอยางมเกยรต มศกดศร เทาเทยมกบผอนในสงคม ชวยเหลอตนเอง และม
สวนรวมในการพฒนาประเทศ
การจดการศกษาแบบเรยนรวม เปนการใหการศกษาสำหรบทกคน
โดยรบเขามาเรยนรวมกน ตงแตเรมเขารบการศกษา และจดใหมบรการพเศษตาม
ความตองการของแตละบคคล ดงนน การจดการเรยนรวมมหลกการ คอ 1. ใหเกด
ความยตธรรมในสงคม (Social justice) และ 2. เนนความสามารถของเดกและความ
เทาเทยมกนในสงคมตามสภาวะปกต (Normalization) ไมแยกจากชมชน และใน
สภาพแวดลอมทมขอจำกดนอยทสด ซงในโรงเรยนการศกษาพเศษเฉพาะความพการ
เดกจะถกจำกดในวงแคบอยเฉพาะในกลมของผบกพรองดวยกน แตในโรงเรยน
ทวไป คร นกเรยนและชมชน จะตองทำความเขาใจและยอมรบใหเปนสวนหนงของ
สงคมดวย คนพการเปนทรพยากรบคคลของสงคม หากไดรบการสงเสรมอยาง
ถกตองยอมมความร ความสามารถ มศกยภาพทจะประกอบอาชพ พงพาตนเอง
และดำรงชวตอยในสงคมอยางมความสข รวมทง การชวยสรางสรรคสงคมได
เชนเดยวกบคนทวไป
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
33
บทท 3
บรการชวยเหลอสนบสนนนสตพการในระดบอดมศกษา
บทบาทหนาทของงานพฒนาคณภาพนสตพการ
DSS ยอมาจากคำวา Disability Support Services คองานบรการสนบสนน
ทางการศกษาทชวยใหนสตพการสามารถเขาถงระบบการเรยนการสอนของ
มหาวทยาลยไดอยางเทาเทยมกบนสตทวไป ซงบรบทดานการบรหารมความ
แตกตางกน DSS จะมหนาทลดอปสรรคซงจำกดโอกาสของนสตพการและจดหา
บรการสนบสนนเพอชวยใหนสตพการสามารถบรรลเปาหมายทางการศกษาได
ซงบรการทจดใหจะพจารณาจากลกษณะเฉพาะของแตละความพการ และความ
ตองการจำเปนพเศษของนสตแตละบคคล ทงน อาจพจารณารวมกนระหวาง
อาจารยผสอนและนสตทมความสามารถ
การชวยเหลอสนบสนนของเจาหนาทใหบรการและสนบสนนนสตพการ
(DSS : Disability Support Services)
เจาหนาทใหคำปรกษาและแนะนำนสตพการ
- ใหคำแนะนำปรกษาแกนสต ทมความพการ อาจารยผสอนและ
ผเกยวของในการจดการศกษาสำหรบนสตทมความพการ
- พฒนาระบบบรการดานอาสาสมครชวยเหลอนสตทมความพการ
- บรการสนบสนนทางการศกษาทชวยใหนสตพการสามารถเขาถงระบบ
การเรยนการสอนของมหาวทยาลยไดอยางเทาเทยมนสตปกต
- ตรวจสอบจำนวนนสตพการและจดเกบขอมลประวตนสตพการ
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
34
- จดทำเอกสารประชาสมพนธเผยแพรความรขาวสารแกผทใหความ
สนใจและหนวยงานทเกยวของ
- ตดตอประสานงานกบบคลากรหนวยงานภายใน และหนวยงานภายนอก
มหาวทยาลยเพออำนวยความสะดวกทางดานการศกษาแกนสตพการ
- จดทำเอกสารแบบฟอรมการขอรบบรการสำหรบนสตพการ
- การตดตามผลนสตพการทมารบคำปรกษา
- จดเกบขอมลนสตพการทสำเรจการศกษาในแตละปการศกษา
- ตดตามขอมลดานการประกอบอาชพ และการมงานทำของนสตพการ
หลงสำเรจการศกษาแลว
- การดำเนนงานเกยวกบทนสนบสนนนสตพการ
เจาหนาทชวยเหลอสนบสนนนสตพการทางการเหน
- ผลตสออกษรเบรลล เชน เอกสารประกอบการเรยนการสอน ตำรา
วารสาร และหนงสอปกตทวไป เปนตน (นำไปแปลงดวยโปรแกรม TBT for windows และ
โปรแกรม Duxbury เพอแปลงจากอกษรปกตเปนอกษรเบรลล)
- ผลตสอหนงสอเสยง
- จดบรการอปกรณ สอ และสงอำนวยความสะดวกใหเหมาะสมกบ
ความตองการจำเปนพเศษ เชน เครองขยายขนาดตวอกษรแบบตงโตะและแบบ
พกพา เครองบนทกและเลนสอเสยงระบบเดซ คอมพวเตอรโนตบค การสบคนงาน
จากอนเตอรเนต ฯลฯ
- บรการจดสอบ (สำหรบนสตตาบอด)
- จดบรการ การสรางความคนเคยกบสภาพแวดลอมและการเคลอนไหว
สำหรบนสตพการทางการเหน (Orientation and Mobility : O&M)
- จดบรการซอฟแวร โปรแกรมตาง ๆ สำหรบนสตพการ
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
35
- ชวยเหลอและใหคำแนะนำในกจกรรมการเรยนการสอนรายวชาทตอง
ศกษาเรยนรจากรปภาพหรอจากสภาพจรง
- ปฏบตหนาทตามระเบยบและกฎหมายวาดวยการใหบรการชวยเหลอ
สนบสนนผพการ
เจาหนาทลามภาษามอ
- แปลภาษามอจากคำบรรยายและการสอนในชวโมงเรยน
- แปลการเขารวมประชม สมมนาหรอการฝกอบรมในขณะทมนสตทม
ความบกพรองทางการไดยนเขารวม
- แปลคำบรรยายจากเทปเปนภาษามอ
- การแปลภาษามอในการใชบรการทางการแพทยและการสาธารณสข
- การแปลภาษามอเกยวกบการสมครงานหรอการตดตอประสานงาน
ดานการประกอบอาชพสำหรบนสตทมความบกพรองทางการไดยน
- การแปลภาษามอในการรองทกข การกลาวโทษหรอเปนพยานในชน
พนกงานสอบสวนหรอพนกงานเจาหนาทตามกฎหมายอน
- แปลเอกสาร/สญญานตกรรม ธรกรรม กฎหมาย/ระเบยบการ (อาน
และแปลภาษามอ)
- เปนลามภาษามอในการแปลในหนวยงานภายในและภายนอก
- การใหคำปรกษานสตทมความบกพรองทางการไดยนนอกเวลาราชการ
- ปฏบตหนาทตามระเบยบและกฎหมายวาดวยการเปนลาม
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
36
ผใหบรการชวยจดบนทกคำบรรยายและชวยเหลอดานวชาการอยาง
เหมาะสมสำหรบนสตพการ
- บรการจดบนทกคำบรรยายใหนกศกษาทมความบกพรองซอน ออทสตก
และบกพรองทางการเรยนร (LD : Learning disability)
- เกบรวบรวมเน อหาการจดบนทกคำบรรยายแยกเปนรายวชา
เพอใหบรการสอนเสรมนอกเวลาเรยน
- สงเสรมและสนบสนนใหนสตทมความบกพรองซอน ออทสตกและ
บกพรองทางการเรยนร (LD : Learning disability) เขารวมกจกรรมและฝกทกษะ
ทางสงคมทถกตองใหเทยบเทาหรอใกลเคยงนกศกษาปกตมากทสด
- ตรวจสอบขอมลทางดานวชาการและแผนการเรยนทกภาคเรยน เพอ
เปนแนวทางในการพฒนาและสงเสรมใหนสตทมความบกพรองซอน ออทสตกและ
บกพรองทางการเรยนร (LD : Learning disability) ใหประสบความสำเรจทางวชาการ
- พฒนารปแบบการใหความชวยเหลอและแนวทางการสนบสนนนสตทม
ความบกพรองซอน ออทสตกและบกพรองทางการเรยนร (LD : Learning disability)
อยางตอเนอง
เจาหนาทดานเทคโนโลยสงอำนวยความสะดวกสำหรบนสตพการ
- บรการซอมแซม สอ - อปกรณสนบสนนนกศกษาทมความพการทางรางกาย
- บนทกขอมลการใหบรการ ยม-คน สออปกรณสนบสนนนสตทมความ
พการทางรางกาย
- บรการสนบสนนทางการศกษาทชวยใหนสตพการสามารถเขาถงระบบ
การเรยนการสอนของมหาวทยาลยไดอยางเทาเทยมกบนสตปกต
- บรการ สอ เทคโนโลยประเภทซอฟแวร เชน การตดตงโปรแกรม
คอมพวเตอรใหนสตพการสามารถเขาถงระบบสารสนเทศไดอยางมประสทธภาพ
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
37
- บรการสอเทคโนโลยประเภทฮารดแวร เชน ตดตงอปกรณเพอใหนสต
พการสามารถเขาถงไดอยางสะดวก
- สงเสรมและสนบสนนใหนสตทมความพการทางรางกายเขารวมกจกรรม
และฝกทกษะทางสงคมทถกตองใหเทยบเทาหรอใกลเคยงนสตปกตมากทสด
- พฒนารปแบบการใหบรการชวยเหลอและแนวทางการสนบสนนนสตท
มความพการทางรางกาย
- รวบรวมขอมลดานการศกษาของนสตทมความพการทางรางกายทกภาคเรยน
- จดทำขอมลสารสนเทศนสตพการ
- ทำเวบไซตเพอใหคนพการเขาถงและใชประโยชนได
งานบรการสำหรบอาจารยผสอนและหนวยงานทเกยวของ
1. บรการใหคำปรกษา คำแนะนำ เกยวกบการจดการศกษาสำหรบนสต
พการ เพอใหนสตพการสามารถเขาถงระบบการเรยนการสอนเรยนรไดเทาเทยม
นสตปกตอยางเตมศกยภาพของตน
2. บรการใหคำปรกษาแนะนำเกยวกบการจดสภาพแวดลอม การตดตง
สอ อปกรณ สงอำนวยความสะดวก และรปแบบการใหความชวยเหลอนสตพการ
เพอใหนสตพการสามารถเขาถงการรบบรการไดเทาเทยมนสตปกตอยางเตม
ศกยภาพของตน
3. ผลตสออกษรเบรลล เชน เอกสารประกอบการเรยน หนงสอ และ
วารสาร เปนตน
4. บรการจดสอบใหกบนสตตาบอด
5. บรการลามภาษามอ ในการแปลสำหรบนสตพการทางการไดยน
เพอใหนสตพการสามารถเขาถงระบบการเรยนการสอนไดเทาเทยมนสตปกตอยาง
เตมศกยภาพของตน
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
38
6. จดหานสตอาสาสมครและเพอนสนท (Buddy) ชวยเหลอนสตพการ
7. เปนศนยกลางในการประสานงานหนวยงานภายในและภายนอก
มหาวทยาลยทเกยวของในการชวยเหลอนสตพการ
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
39
ประสานงานเจาหนาท DSS
ทงานพฒนาคณภาพนสตพการ (DSS)
อาคารสงวนเสรมศร
กรอกแบบฟอรมเพอขอรบบรการ
เจาหนาท DSS ใหบรการตามแจงในแบบฟอรม
ขนตอนการขอรบบรการ
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
40
ทตง : กองพฒนาคณภาพนสตและนสตพการ งานพฒนาคณภาพนสตพการ
อาคารสงวนเสรมศร มหาวทยาลยพะเยา
โทรศพท : (054) 466-666 ตอ 6268, 6269 , มอถอ 083-043-6145
โทรสาร : (054) 466-690
เวบไซต www.dsq.up.ac.th
เวลาทำการ : วนจนทร-วนศกร เวลา 08.00-16.30 น.
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
41
บทสรป
DSS ยอมาจากคำวา Disability Support Services คองานบรการสนบสนน
ทางการศกษาทชวยใหนสตพการสามารถเขาถงระบบการเรยนการสอนของ
มหาวทยาลยไดอยางเทาเทยมกบนสตทวไป ซงบรบทดานการบรหารมความ
แตกตางกน DSS จะมหนาทลดอปสรรคซงจำกดโอกาสของนสตพการและจดหา
บรการสนบสนนเพอชวยใหนสตพการสามารถบรรลเปาหมายทางการศกษาได
ซงบรการทจดใหจะพจารณาจากลกษณะเฉพาะของแตละความพการ และความ
ตองการจำเปนพเศษของนสตแตละบคคล ทงน อาจพจารณารวมกนระหวาง
อาจารยผสอนและนสตทมความสามารถ
การใหบรการและสนบสนนนสตพการ มดงน 1. เจาหนาทใหคำปรกษา
และแนะนำนสตพการ 2. เจาหนาทชวยเหลอสนบสนนนสตพการทางการเหน
3. เจาหนาทลามภาษามอ 4. ผใหบรการจดบนทกคำบรรยายและชวยเหลอดาน
วชาอยางเหมาะสม 5. เจาหนาทดานเทคโนโลย สงอำนวยความสะดวก และ
6. งานบรการสำหรบอาจารยผสอนและหนวยงานทเกยวของ ทงน สามารถตดตอ
ขอรบบรการไดท งานพฒนาคณภาพนสตพการ อาคารสงวนเสรมศร มหาวทยาลย
พะเยา
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
42
บทท 4
การปรบการเรยนเปลยนการสอน
เพอใหคนพการเขาถงและใชประโยชนรวมกนได
Universal Design for Learning
คำศพทท ควรเขาใจท สำคญอย 3 คำ คอ Universal Design: UD,
Universal Design for Learning : Universal Design for Instruction : UDI
Universal Design : UD แปลเปนภาษาไทยวา การออกแบบเพอมวลชน
หมายถง การออกแบบผลตภณฑหรอสภาพแวดลอมตาง ๆ ใหมความเปนสากล
สามารถใชไดกบทกคน เชน การออกแบบประตโดยมขนาดความสง ความกวาง
ใหผใชทกคนเขา-ออกอยางสะดวก ไมวาจะเปนคนอวน คนสง คนเตย มการตดตง
ปม ปด-เปด หรอระบบ ปด-เปดอตโนมตใหคนพการทนงรถเขน (Wheelchair)
คนแบกของขนาดใหญ มอไมวางเปดประตและแมแตคนชราและคนอน ๆ ทวไปใช
รวมกนไดเชนกน เปนตน
แนวคดการออกแบบเพอมวลชนเปนแนวคดทดเพราะเปนการเปดกวางให
ทกภาคสวนสมาชกทกคนไดอยรวมกน และยอมรบกนและกนทามกลางความ
หลากหลายทมอย โดยมความเชอบนพนฐานทวามนษยทกคนในโลกนเกดมาเปน
คนเหมอนกน สงคมสวนรวมมหนาทตองดแลรบผดชอบใหสมาชกทกคนอยใน
สงคมไดอยางปกตสข เปนสวนหนงของชมชน และสงคมสวนรวมไดอยางเสมอภาค
เทาเทยมกน
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
43
หลกการของ Universal Design ม 7 ประการ คอ
1. เสมอภาค (Equitable Use) คอ สามารถใชงานไดกบทกคนในสงคม
อยางเทาเทยมกน ไมมการเปลยนแบงแยกและเลอกปฏบต เชน การตดตงต
โทรศพทสาธารณะสองระดบ คอ ระดบทวไปสำหรบผใหญ และระดบคนพการทนง
รถเขนใชได
2. ยดหยน (Flexibility in Use) คอสามารถใชงานไดกบผทถนดซายและ
ขวา หรอปรบสภาพความสงตำขนลงไดตามความสงของผใช
3. เร ยบงายและเขาใจได ด (Simple and Intuitive) เชน มภาพหรอ
คำอธบายทเรยบงายสำหรบคนทกประเภทไมวาจะมความรระดบไหนอานหนงสอ
ออกหรอไม อานภาษาตางประเทศไดหรอไมหรออาจใชรปภาพเปนสญลกษณ
สากล สอสารใหเขาใจไดงาย ฯลฯ
4. มขอมลเพยงพอ (Perceptible Information) คอ มขอมลประกอบ การใชงาน
ทหลากหลายพอเพยง เชน การทำวดทศนทมทงภาพเสยงและตวหนงสอประกอบ
ใหทกคนใชงานรวมกนไมวาจะเปนคนปกต คนหหนวกหรอตาบอด เปนตน
5. ทนทานตอการใชงานทผดพลาด (Tolerance for Error) เชน ระบบปองกน
อนตรายหากมการผดพลาด รวมทงไมเสยหายไดโดยงาย
6. ทนแรงกาย (Low Physical Effort) สะดวกและไมตองออกแรงมาก เชน
ใชทเปดกอกนำแบบยกขน-กดลง แทนการใชมอขนกอกแบบเปนเกลยว สวทซ
ไฟฟาแบบตวใหญทกดเบา ๆ กสามารถทำงานได แทนการสวทซไฟฟาแบบตวเลกท
ตองใชนวมอออกแรงงดอยางแรง ฯลฯ
7. ขนาดและเนอททใชเหมาะสมและใชงานในเชงปฏบตได (Size and Space
for Approach and Use) โดยคดออกแบบเผอสำหรบคนรางกายใหญโต คนทเคลอนไหว
รางกายยาก เชน ขนาดของหองนำ โถสวมใหญเพยงพอสำหรบคนทมรางกาย
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
44
ใหญโต รวมคำนงถงคนพการทมรถเขนคนใหญตองมพนทสำหรบหมนรถกลบไปมา
ในบรเวณหองนำ
แนวคดนสามารถเปนจรงได ถาฝายหลกตาง ๆ ทเกยวของตอไปน
รวมมอรวมใจทจะดำเนนการ ไดแก
1. ภาครฐ องคกรทองถนทตองดแลและสนบสนนใหมการจดสราง
กอสรางในระดบตาง ๆ ใหความสนใจและตระหนกวาจะตองดแลสมาชกทกคนใน
สงคมอยางเทาเทยม
2. ผเชยวชาญดานการออกแบบ สถาปนก วศวกรและผรบผดชอบดาน
การกอสรางและผลตในฐานะผออกแบบ วางแผนในเชงรายละเอยดทตองใชความร
ทกษะพเศษในการกอสรางและการออกแบบทครอบคลมถงมวลชนทกคน
3. ผพการ ผสงอายหรอผมขดจำกดตาง ๆ ในฐานะผใชบรการจะตองชวย
เสนอแนะวพากษวจารณ เพอใหมการปรบปรงพฒนาและสอดคลองสะดวกแกการ
ใชงานไดอยางด (สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2556, หนา 3-4)
Universal Design มจดเรมตนจากสถาปนกทออกแบบเครองใชตาง ๆ
โดยคำนงถงรปราง ขนาด ประโยชนใชสอยและคมคา เมอนำมาใชทางการศกษา
ยอมเปนเรองของการออกแบบเพอใหเกดประโยชนสงสดแกผเรยนทกคน ไดแก
การสอนทใชสอ และวธการแบบตาง ๆ เชน การบรรยาย การใหรวมกนอภปราย
การทำงานกลม การสอน โดยใชอนเตอรเนต ใชหองปฏบตการ การออกฝก
ภาคสนาม เปนตน รวมทงการออกแบบหลกสตรทสนองตอผเรยนหลายระดบ
ความสามารถในหองเรยน
มหาวทยาลยนอรทเทรนโคโรลาโด (UNC) ประเทศสหรฐอเมรกามการ
ประยกต Universal Design มาใชกบการจดการเรยนการสอนใน 2 ลกษณะ คอ
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
45
1. Universal Design for Learning : UDL หมายถง การออกแบบเพอ
การเรยนรของผเรยนใหผเรยนสามารถเรยนรไดอยางเตมตามศกยภาพของตน
2. Universal Design for Instruction : UDI หมายถงการออกแบบ
สำหรบการสอนทมความหลากหลาย สอดคลองหรอคำนงถงแบบการเรยนรของ
ผเรยนและเหมาะสมกบผเรยนทมความแตกตางกนในหองเรยน
การประยกตหลกการของ Universal Design มาใชในการเรยนการ
สอนทำได ดงน (สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2556, หนา 6)
1. การสรางบรรยากาศในหองเรยน ใหเปนบรรยากาศทเคารพในความ
เปนอตบคคลของผเรยน อาจเขยนไวในแนวการสอนทใหผเรยนไดบอกความ
ตองการของตนเองในการเรยนเรองนน ๆ ดวย หรอหากมนสตพการกใหนสตพการ
ไดมโอกาสบอกขอจำกดในการเรยนรของเขาดวย
2. การมปฏสมพนธ ใหกจกรรมการแลกเปลยนความคดเหนระหวาง
ผเรยนกบผสอนและในกลมผเรยนกนเอง หรอออกแบบงานกลมทใหผเรยนได
ชวยเหลอผอนไดเปลยนบทบาทตาง ๆ
3. คำนงถงสงแวดลอมทางกายภาพ โดยจดสภาพแวดลอม สอ กจกรรม
ใหสะดวกปลอดภยสำหรบผเรยนทกคน ทงผเรยนทตาบอด หรอนงรถเขน
4. ใชวธการสอนทหลากหลายรปแบบ ออกแบบกจกรรม หรองานทผเรยน
เลอกไดตามความสามารถ ความถนด
5. ขอมลสารสนเทศและส อเทคโนโลย คำนงเสมอวา สอ เอกสาร
ประกอบการเรยนการสอน และขอมลอน ๆ มความยดหยนพอสำหรบนสตทกประเภท
เชน แจกคำอธบายรายวชา และเอกสารประกอบกอนเรมสอนเพอใหนสตทเรยนรชา
ไดอานลวงหนาหรอป รนเอกสารเปนอกษรเบรลล เพอน สตตาบอดไดอาน
เชนเดยวกบเพอน เปนตน
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
46
6. มการสะทอนผลงานของนสตเปนระยะ ๆ สำหรบโครงการทนสตทำ
เพอใหสามารถปรบปรงไดทนกอนจบโครงการ
7. มวธการประเมนผลการเรยน และใชเครองมอประเมนทหลากหลาย
เชน ในบางกรณอาจประเมนผลงานกลม งานบางชนกประเมนเปนรายบคคล เปนตน
8. ปรบสอสงอำนวยความสะดวกใหเหมาะสมสำหรบนสตทมความตองการ
จำเปนพเศษในหองเรยน เชนจดหรอแลกเปลยนหองเรยนทมความสะดวกสำหรบ
นสตทมความบกพรองทางรางกาย ปรบตารางสอนใหยดหยนสำหรบนสตทมความ
ตองการพเศษ เชน เจบปวยบอย ๆ ตองพบแพทยเสมอในเวลาทตองเรยนวชานน ๆ
เปนตน
เปนททราบกนวาประเทศสหรฐอเมรกา เปนทรวมของพลเมองหลายชาตพนธ
ดงนน นกศกษาในมหาวทยาลยนอกจากจะประกอบดวยคนเชอชาตตาง ๆ แลว
ยงมนกศกษาทมความสามารถตางกน มความพการตางกนหลายประเภท ทงกลมท
มองเหนความพการดวยตาเปลา คอ มรางกายพการ ตาบอด และหหนวก หตง
กบกลมทมความบกพรองดานอน ๆ ทมองไมเหนความพการดวยตาเปลา คอ
มปญหาทางการเรยนร มปญหาทางการพดและภาษา มปญหาทางอารมณและ
พฤตกรรมและออทสตก เขาใหโอกาสทางการศกษาแกผ เรยนอยางเตมท
ไมเพยงแตเขาเรยน แตไดจดการเรยนการสอนและจดบรการทเออตอผเรยน
ทแตกตางอยางเหมาะสมเตมศกยภาพของแตละบคคลเชนกน
แบบการเรยน (Learning Style) กบ Universal Design for Instruction : UDI
ผสอนทเรยนรและเขาใจแบบการเรยนของผเรยนจะสามารถแยกแบบการ
สอนไดเหมาะสมกบผเรยน ทำใหผเรยนเกดการเรยนรไดด
หากจำแนกแบบการเรยนของผเรยนตามลกษณะของการใชประสาท
สมผสในการเรยนกอาจแบงไดเปน บางคนเรยนรไดดโดยการมองเหน บางคน
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
47
เรยนรไดดโดยการฟง หรอบางคนเรยนรไดดโดยการลงมอปฏบต ฯลฯ เปนตน ซง
ขนอยกบนสตทจะศกษาคนควาและเผยแพรแนวคดใหปรากฏแกสาธารณชน
ตวอยาง แบบวดแบบการเรยนของผ เรยนทนาสนใจอกแบบหนงคอ
Grasha Riechmann Student Learning Style ทแบงการเรยนของนกศกษาออกเปน
6 แบบ
1. แบบอสระ
2. แบบหลกเลยง
3. แบบรวมมอ
4. แบบพงพา
5. แบบแขงขน
6. แบบมสวนรวม
เครองมอเปนแบบสอบถาม แบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ (Rating
Scale) มจำนวนขอคำถามทงสน 60 ขอ ประกอบดวยรายละเอยดของแบบการ
เรยน 6 แบบโดยแตละแบบจะมขอคำถามแบบละ 10 ขอ คละกน ดงน
1. ขาพเจาชอบทำงานทไดรบมอบหมายในรายวชาทเรยนดวยตนเอง
2. ขาพเจาใจลอยบอย ๆ ในชวโมงเรยน
3. ขาพเจาชอบทำกจกรรมในชนเรยนกบนสตคนอน ๆ
4. ขาพเจาตองการใหอาจารยระบใหชดเจนวาอาจารยคาดหวงอะไรจากนสต
5. การทจะเรยนไดผลด ขาพเจาคดวาจำเปนตองแขงขนกบนสตอน ๆ
เพอใหอาจารยสนใจขาพเจา
6. ขาพเจาทำทกอยางตามคำสงเพอทจะเรยนรเนอหาทสอนในชนเรยน
7. ความคดของขาพเจาเกยวกบสาระทเรยนนนดพอ ๆ กบทปรากฏในตำรา
8. ขาพเจารสกวากจกรรมในชนเรยนโดยทวไปนาเบอหนาย
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
48
9. ขาพเจาชอบอภปรายความคดเกยวกบเนอหาสาระของวชากบนสตคนอน ๆ
10. ขาพเจาคดวาอาจารยเปนผตดสนทดทสดวาอะไรทสำคญทขาพเจา
ควรจะเรยนรในรายวชานน
11. ขาพเจารสกวาตองแขงขนกบนสตคนอน ๆ เพอใหไดคะแนนด
12. ขาพเจาคดวาการเรยนในชนเรยนมคณคา
13. ขาพเจาสนใจศกษาสงทขาพเจาเหนวาสำคญ และไมจำเปนตองให
อาจารยบอกวาสงใดสำคญ
14. ขาพเจาไมคอยตนเตนกบเนอหาสาระในรายวชา
15. ขาพเจาชอบฟงความคดเหนของนสตคนอน ๆ เกยวกบประเดนท
เสนอใหอภปรายในชนเรยน
16. ขาพเจาตองการใหอาจารยบอกรายละเอยดใหชดเจนในการทำงานท
ไดรบมอบหมาย
17. ระหวางการอภปรายในชนเรยน ขาพเจารสกวาจะตองแขงขนกบนสต
คนอน ๆ เพอใหเพอนยอมรบความคดของขาพเจา
18. ขาพเจาไดรบความรมากมายจากการเขาชนเรยนมากกวาการอยทบาน
19. ขาพเจาเรยนรเนอหาสาระมากมายในชนเรยนดวยตนเอง
20. ขาพเจาไมตองการเขาเรยนทกชวโมง
21. ขาพเจาคดวานสตควรไดรบการสงเสรมใหแลกเปลยนความคดเหน
ซงกนและกนมากขน
22. ขาพเจาพยายามทำงานทไดรบมอบหมายอยางดทสดตามวธการท
อาจารยบอก
23. ขาพเจาคดวานสตจะตองมลกษณะกลาแสดงออกจงจะเรยนไดด
24. ขาพเจารสกวาเปนความรบผดชอบของขาพเจาในการเรยนรให
ไดมากทสดในชนเรยน
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
49
25. ขาพเจามความมนใจมากในความสามารถทจะเรยนรดวยตนเอง
26. ขาพเจามความลำบากในการทจะตงใจเรยนในชนเรยน
27. ขาพเจาชอบทจะดหนงสอสอบรวมกบนสตคนอน ๆ
28. ขาพเจารสกไมสบายใจทตองพยายามตดสนใจวาจะเรยนอะไรหรอ
จะทำงานทไดรบมอบหมายอยางไร
29. ขาพเจาชอบทจะแกปญหาหรอตอบคำถามไดกอนนสตคนอน ๆ ในชนเรยน
30. ขาพเจาคดวากจกรรมตาง ๆ ในชนเรยนนาสนใจ
31. ขาพเจาชอบมความคดของตนเองเกยวกบเนอหาสาระของรายวชา
32. ขาพเจาควรพยายามทจะเรยนรสาระตาง ๆ จากการเขาชนเรยน
33. ขาพเจารสกเปนสวนหนงของกลมในชวโมงเรยนทนสตตางชวยกนใน
การเรยน
34. ขาพเจาคดวาอาจารยควรจะใหคำแนะนำนกศกษาอยางใกลชด
เกยวกบโครงการตาง ๆ ในรายวชานน ๆ
35. ขาพเจาคดวาบางทจะตองกนทา หรอเอาเปรยบนสตคนอนบางเพอ
จะเรยนใหดกวาคนอนในชนเรยน
36. ขาพเจาพยายามมสวนรวมในทกรปแบบของการเรยนวชาตางๆ ให
มากทสดเทาทจะมากได
37. ขาพเจามความคดของตนเองวารายวชาทเรยนควรดำเนนการไป
อยางไร
38. ขาพเจาเรยนเพยงใหไดรบปรญญาบตร
39. ขาพเจาคดวาสวนสำคญอยางหนงของการเรยนในชนเรยน คอ การ
เรยนรทจะเขากนไดกบคนอน ๆ
40. ขาพเจาจดบนทกเกอบทกคำพดของอาจารยในชวโมงเรยน
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
50
41. ขาพเจาคดวาการทขาพเจาเปนสวนหนงในจำนวนนสตทเรยนดม
ความสำคญตอขาพเจามาก
42. ขาพเจาทำงานทไดรบมอบหมายในวชาทเรยนอยางด ไมวางานนนจะ
นาสนใจหรอไม
43. ถาขาพเจาสนใจหวขอใด ขาพเจาพยายามจะคนควาเพมเตมเรองนน
ดวยตนเอง
44. ขาพเจาเรยนหนกเพยงแคใหสอบผานเทานน
45. ขาพเจาคดวาการเรยนรเปนความพยายามรวมมอกนระหวางนสต
และอาจารยผสอน
46. ขาพเจาชอบการเรยนในชนเรยนทมการจดระบบการเรยนการสอน
อยางด
47. ขาพเจาพยายามทำงานทไดรบมอบหมายใหดกวานสตคนอน ๆ
เพอทจะเปนคนเดนในชนเรยน
48. ขาพเจาทำงานทไดรบมอบหมายในวชาทเรยนใหเสรจกอนเวลาท
กำหนด
49. ขาพเจาชอบทำโครงงานและงานทไดรบมอบหมายตามคำสง
50. ขาพเจาชอบทอาจารยจะไมสนใจขาพเจาเลยในชนเรยน
51. ขาพเจายนดทจะชวยนสตคนอนเมอเหนวาไมเขาใจเนอหาสาระทเรยน
52. ขาพเจาคดวาอาจารยควรจะบอกนสตใหชดเจนวาขอสอบจะ
ครอบคลมเนอหาสาระใดบาง
53. ขาพเจาอยากรวานสตคนอน ๆ ทำขอสอบและงานทไดรบมอบหมาย
ไดดเพยงใด
54. ขาพเจาทำงานใหเสรจสมบรณทงทเปนงานทไดรบมอบหมายหรอ
งานทเลอกทำเอง
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
51
55. เมอขาพเจาเขาใจสงใดขาพเจาจะพยายามทำความเขาใจดวยตนเองกอน
56. ขาพเจาผกมตรกบคนทนงตดกบขาพเจาในชวโมงเรยน
57. ขาพเจาชอบรวมทำกจกรรมกลมเลก ๆ ในชวโมงเรยน
58. ขาพเจาตองการใหอาจารยเขยนสาระสำคญหรอเนอหาสน ๆ บน
กระดาน
59. ขาพเจาตองการใหอาจารยชนชมขาพเจาใหมากขน เมอขาพเจา
ทำงานด
60. ขาพเจามกจะนงดานหนาของหองเรยนในชวโมงเรยน
ทฤษฎทนำมาประยกตใชในการจดการเรยนการสอนตามแนว Universal
Design for Learning : UDL คอทฤษฎพห ปญญา (Multiple Intelligences) ของ
การดเนอร (Gardner, 1982, 2000) โดยการดเนอรไดกลาวถงความสามารถทาง
สตปญญาของมนษยไววามทงหมด 8 ดานคอ
1. ความสามารถดานการพด/ภาษา (Verbal/Linguistic Intelligence)
2. ความสามารถดานตรรกะ/คณตศาสตร (Logical/Mathematical)
3 . ค วามสามารถ ด านก ารมอง เห นและก ะระยะ (Visual/Spatial
Intelligence)
4. ความสามารถดานรางกายและการเคลอนไหว (Bodial / Kinesthetic
Intelligence)
5. ความสามารถดานดนตร (Musical Intelligence)
6. ความสามารถดานความสมพนธระหวางบคคล ( Interpersonal
Intelligence)
7. ความสามารถดานความเขาใจตนเอง(Intra personal Intelligence)
8. ความสามารถดานธรรมชาต (Naturalistic Intelligence)
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
52
เทคโนโลย สงอำนวยความสะดวก (Assistive Technology) กบ UDL
เทคโนโลย สงอำนวยความสะดวก หมายถง สงประดษฐทมนษยคดคนขน
เพอนำมาชวยใหผพการ หรอผทมความตองการจำเปนพเศษทางการศกษามความ
สะดวกสบายในการดำรงชวตในสงคม และการทำกจกรรมเพอการเรยนรไดดขน
เทคโนโลย สงอำนวยความสะดวกมสวนชวยใหผสอนประสบความสำเรจในการ
จดการเรยนการสอนสำหรบผเรยนทมความหลากหลาย ในขณะทผเรยนกสามารถ
เขาถงขอมลขาวสารและเรยนรอยางเตมขดความสามารถของตนได
เทคโนโลยสงอำนวยความสะดวกมหลายประเภท ไดแก
1. ประเภททชวยในการอาน
2. ประเภททชวยในการเขยน
3. ประเภททชวยในการเรยนรคณตศาสตร
4. ประเภททชวยในการรบรทางสายตา
5. ประเภททชวยในดานภาษาและการสอสาร
6. ประเภททชวยในการเคลอนไหวและเดนทาง
แนวทางการจดการศกษาของมหาวทยาลยตามแนวคด Universal Design
ฝายบรการ ควรตระหนกในความสำคญของการจดการศกษาสำหรบ
ผเรยนทมความแตกตางกนในมหาวทยาลย โดยประกาศเปนนโยบายทชดเจนและ
จดระบบบรหารจดการและบรการสนบสนนทเออตอผเรยนทกคน เชน ดานอาคาร
สถานท ทกอาคารตองมทางลาด มหองนำทเหมาะสมทนสตพการสามารถใชได
ดวยตนเอง (Independent Living) ซงเรองนเปนกฎหมายอยแลวสำหรบสงกอสราง
ใด ๆ ในปจจบนทตองดแลเกยวกบสงอำนวยความสะดวกสำหรบคนพการ รวมถง
สภาพแวดลอมอน ๆ ทเปนประโยชน ไมเพยงแตคนพการเทานน คนทวไปกรวม
ใชได ไดแก ปายประชาสมพนธทเปนตวอกษรวงใหคนหหนวกไดรบรขาวสาร
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
53
ขณะเดยวกนการประชาสมพนธทใชเครองกระจายเสยงกชวยใหคนตาบอดไดรบร
เรองราวไปพรอม ๆ กน และเทคโนโลยทกจดทใหบรการนสตทกคนควรตดตง
โปรแกรมเสยง (JAWS) ใหนสตตาบอดสามารถเขาถงขอมลสารสนเทศดวย เปนตน
ฝายสนบสนนการจดการศกษา ไดแก หนวยงานบรการตาง ๆ ใหแกนสต
เชน กองบรการการศกษา กองกจการนสต ศนยเทคโนโลยสารสนเทศ เปนตน
หนวยงานเหลานตองเตรยมบคลากรพรอมใหบรการ อยางนอยตองมคนในองคกร
สามารถใชภาษามอได หรอไมตองใชสอทางสายตา ใหนสตเขาใจขนตอนการปฏบต
เมอเขารบบรการแทนการใชภาษามอสอสารได
ฝายผสอน เปนกลมทมความสำคญมากตอการเรยนรของนสต อาจารย
ผสอนทกคนตองตระหนกและยอมรบเสมอวา เรามหนาทสอนนสตทมความ
แตกตางกนทกหองและทกรายวชาไมวาจะมความพการหรอไมกตาม นสตปกต
ทวไปกมความแตกตางในความสามารถและลกษณะนสย ดงนน การคำนงถง
Universal Design เปนสงจำเปน โดยกอนอนอาจารยตองทำความรจกนสตกอนท
จะสอนใหทวถง ดวามนสตพการในหองเรยนหรอไม หรอมใครทมความตองการ
จำเปนพเศษ เชน ทำงานชา เรยนรชา มความสนใจสน เปนตน และทสำคญตอง
สงเกตแบบการเรยนร (Learning Style) ของนสต คอนสตบางคนสามารถเรยนรไดด
จาก การฟงบรรยาย บางคนเขาใจไดดตองมรปภาพประกอบ หรอใชสอตวอยาง
แสดงใหเหน หรอบางคนตองลงมอปฏบต ฯลฯ เมอรจกนสตแลวอาจารยจะได
เตรยมแบบการสอน (Teaching Style) ไดถกแบบ การสอนมหลายแบบเพอให
เหมาะกบนสตหลายประเภท เชน ในบางเนอหาอาจเปนการบรรยาย บางเนอหา
อาจใหลงไปเกบขอมลตามแหลงเรยนรตาง ๆ แลวนำมาเสนออภปรายรวมกน เปนตน
การเขยนคำอธบายรายวชาควรมความชดเจนวา ผสอนตองการใหผเรยนไดอะไร
โดยวธใดและคาดหวงอยางไร ควรเปดโอกาสใหผเรยนเสนอแนะในสงทตองการ
อยากรเพมเตมหรอปรบกจกรรมบางสวนในรายวชานน ๆ ไดดวย นอกจากนนการ
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
54
จดทำสอการสอนควรคำนงผเรยนทกคนไมวาจะเปนนสตปกตหรอพการ เชน จดทำ
วดทศนหรอเพาเวอรพอยทประกอบเสยงและตวหนงสอกำกบ เปนตน
ฝายผสอนอกกลมหนง ทำหนาทสอนพรอมกบเปนอาจารยทปรกษาใน
ขณะเดยวกนกยงมความสำคญเปนทวคณ อาจารยทปรกษามบทบาทสำคญตอ
การพฒนาคณลกษณะของนสตเพอใหนสตจบการศกษาไปพรอมกน เปนคนดของ
สงคม เมอไดเปนอาจารยทปรกษาหองใดหองหนง กจกรรมการใหการปรกษาตอง
คำนงถงความหลากหลายแตกตางกนของนสตในทปรกษาเสมอ บางคนตองการ
การปรกษาเปนสวนตวหลงจากทำกจกรรมรวมกนกบเพอนทงหอง จงเปนความ
ทาทายของอาจารยทปรกษาทจะชวยเหลอนสตไดใกลชดเปนรายบคคล
ฝายสนบสนนการเรยนรนกศกษาพการ (DSS : Disability Support Services)
ตองทำหนาทชวยเหลอสนบสนนใหนสตไดเขาถงความรใหมากทสด เชน การให
นสตหหนวกไดเรยนรในรายวชาตาง ๆ ทอาจารยสอน โดยผานลามภาษามอ หรอ
การชวยเหลอนสตตาบอดดวยการอานหนงสอลงซดรอมใหนสต บรการปรน
ขอสอบเปนอกษรเบรลลใหอาจารยผสอน และบรการคอมพวเตอร พรอมโปรแกรม
JAWS ใหนสตตาบอดเขาถงเทคโนโลยสารสนเทศได เปนตน
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
55
บทสรป
การออกแบบเพอมวลชน (Universal Design : UD) หมายถง การออกแบบ
ผลตภณฑหรอสภาพแวดลอมตาง ๆ ใหมความเปนสากล สามารถใชไดกบทกคน
หลกการของ Universal Design ม 7 ประการ คอ 1. เสมอภาค (Equitable
Use) 2. ยดหยน (Flexibility in Use) 3. เร ยบงายและเขาใจได ด (Simple and
Intuitive) 4. มขอมลเพยงพอ (Perceptible Information) 5. ทนทานตอการใชงาน
ทผดพลาด (Tolerance for Error) 6. ทนแรงกาย (Low Physical Effort) และ 7. ขนาด
และเนอททใชเหมาะสมและใชงานในเชงปฏบตได (Size and Space for Approach and Use)
การประยกตหลกการของ Universal Design มาใชในการเรยนการสอนทำได
โดยการสรางบรรยากาศในหองเรยนใหเปนบรรยากาศทเคารพในความเปน
อตบคคลของผเรยน มกจกรรมการแลกเปลยนความคดเหนระหวางผเรยนกบ
ผสอน และในกลมผเรยนกนเอง จดสภาพแวดลอม สอ กจกรรมใหสะดวกปลอดภย
สำหรบผเรยนทกคน ทงผเรยนทตาบอด หรอนงรถเขน ใชวธการสอนทหลากหลาย
รปแบบ ขอมลสารสนเทศ สอเทคโนโลย เอกสารประกอบการเรยนการสอน และ
ขอมลอน ๆ มความยดหยนพอสำหรบนสตทกประเภท มการสะทอนผลงานของนสต
เปนระยะ ๆ สำหรบโครงการทนสตทำเพอใหสามารถปรบปรงไดทนกอนจบ
โครงการ มวธการประเมนผลการเรยน และใชเครองมอประเมนทหลากหลาย และ
ปรบสอสงอำนวยความสะดวกใหเหมาะสมสำหรบนสตทมความตองการจำเปนพเศษ
ในหองเรยน
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
56
บทท 5
แนวทางการชวยเหลอนสตพการเรยนรวมระดบอดมศกษา
สำหรบอาจารยผสอน
การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางการเหน
ลกษณะนสตพการทางการเหน
- นสตทมการมองเหนระดบเลอนราง สามารถเดนทาง และเขาชนเรยนได
เหมอนนสตปกตทวไป แตเมอมการเขยนหรออาน นสตกลมนตองมอปกรณเสรม
เชน แวนตาเลนสพเศษ แวนขยาย CCTV เปนตน
- นสตทมการมองเหนระดบเลอนราง จะใชสายตาดสงของหรอวตถใน
ระยะทใกลจนแทบจะตดกบใบหนาของนสต โดยระยะการเหนจะตางกบระดบการ
เหนปกตอยางชดเจน
- หากนสตทสญเสยการเหน (ตาบอด) มกจะมผนำทางมาสงเขาหองเรยน
หรอนสตอาจเดนมาเองโดยใชไมเทาขาวเปนอปกรณนำทาง
- นสตพการทางการเหน มความจำเปนในการพกเครองบนทกเสยง
สำหรบบนทกการบรรยายของอาจารยผสอน และอปกรณการเขยน (สเลทและ
สไตลส) เพอเขยนบนทกสงทไดเรยนร
สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ
- การมอบหมายงาน ควรมการยดหยนเรองของระยะเวลา เนองจากนสต
ตองใชอปกรณและสงอำนวยความสะดวก ในการคนหาและแปลงขอมล
- กจกรรมการเรยนการสอน จดบรรยากาศและหองเรยนใหเออตอการเรยนร
ใหโอกาสแสดงความเปนผนำ และรวมทำกจกรรมตาง ๆ ผสอนพดชา ๆ พดไปเรอย ๆ
นสตจะสามารถสรางมโนภาพขนมาหรอใหเรยนรจากเพอนตามรปแบบเพอนชวยเพอน
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
57
- สอทางวชาการ : ใหเนอหาทเปน Power point หรอเอกสาร ใบงาน
ประกอบการเรยน การสอนใหนสตนำไปศกษากอน ผสอนสามารถจดสงไฟล
เอกสาร ใบงานหรอขอสอบใหกบเจาหนาท DSS เพอแปลงไฟลเอกสารเปนอกษรเบรลล
- การสอบ : จะตองสอดคลองกบความแตกตางระหวางบคคล จดใหม
การแยกสอบ เพอความสะดวกในการอานขอสอบ ขยายเวลาในการสอบซงไมควร
นานเกนไป
- การประสานงาน : ประสานกบเจาหนาท DSS ทใหบรการและชวยเหลอ
นสตพการทางการเหน เพอหาแนวทางการชวยเหลอทเหมาะสมในการจด
การศกษาสำหรบนสตพการทางการเหน ใหเขาถงระบบการเรยนการสอนของ
มหาวทยาลยไดอยางเทาเทยมกบนสตปกต
การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางการไดยนหรอสอ
ความหมาย
ลกษณะนสตพการทางการไดยนหรอสอความหมาย
- สวมเครองชวยฟงทใบห กรณ ทนสตไมไดสวมเครองชวยฟงจะไม
สนองตอบตอเสยง แสดงทาทางหรอใชภาษามอแทนการพด
- มขอจำกดทางดานภาษา ทำใหการเขยนคำศพทตกหลน สะกดผด
เขยนประโยคกลบกน ใชคำศพทสน ๆ งาย ๆ ไมซบซอน อาจเขยนหรอตอบไมตรง
ประเดนทผสอนตองการ
- ผลสมฤทธทางการเรยนสวนใหญจะตำกวาเกณฑทผสอนกำหนด
ยกเวนรายวชาทเนนการปฏบต เนองจากนสตกลมนสวนใหญจะมทกษะการปฏบต
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
58
สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ
- การมอบหมายงาน ควรใชคำสงทสน ๆ งาย ๆ ไมซบซอน อธบาย
ความหมายคำศพททเปนศพทเฉพาะ
- กจกรรมการเรยนการสอน จดบรรยากาศและหองเรยนใหเออตอการ
เรยนร จดทนงดานหนาหองเรยน เพอใหสามารถมองเหนผสอนและขอความบน
กระดาน ใหโอกาสแสดงความเปนผนำ และรวมทำกจกรรมตาง ๆ หรอมอบหมาย
งานกลม และจดใหนสตพการไดแลกเปลยนเรยนรกบนสตปกต นสตทสญเสยการ
ไดยนแตสามารถใชประสาทสมผสทงหมดทเหลออยใหเกดประโยชนได ทงน ควร
หลกเลยงการสอนแบบ Chalk and Talk
- สอทางวชาการ ใหเนอหาทเปน power point หรอเอกสารใบงาน
ประกอบการเรยนการสอนใหนสตนำไปศกษากอน
- การสอบ สามารถใชแบบทดสอบหรอขอสอบปกตทวไป กรณทเปน
ขอสอบแบบอตนย ผสอนอาจจะตองปรบเกณฑการประเมนเกยวกบการใชภาษา
ทำความเขาใจกบขอความทนสตเขยน
- การประสานงาน ประสานงานกบเจาหนาทใหบรการและชวยเหลอ
นสตพการทางการไดยนหรอสอความหมาย เพอหาแนวทางการชวยเหลอท
เหมาะสมในการจดการศกษาใหเขาถงระบบการเรยนการสอนของมหาวทยาลยได
อยางเทาเทยมกบนสตปกต
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
59
การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางการเคลอนไหวหรอ
ทางรางกาย
ลกษณะนสตพการทางการเคลอนไหวหรอทางรางกาย อาจารยผสอน
สามารถสงเกตไดดงตอไปน
โดยสวนใหญแลวความบกพรองประเภทนจะสงเกตเหนไดอยางชดเจนคอ
เปนบคคลทมอวยวะไมสมสวน อวยวะสวนใดสวนหนงหรอหลายสวนขาดหายไป
กระดกและกลามเนอพการ เจบปวยเรอรงรนแรงมความพการของระบบประสาท
มความลำบากในการเคลอนไหวซงเปนอปสรรคตอการศกษาในสภาพปกต เชน
โปลโอ แขนลบ ขาลบ การชกเกรงของกลามเนอแขน ขาขาด เปนตน
มขอจำกดในการเคลอนไหว การนง การยน การนอนและการเดน ดงนน
บคคลทมความพการทางรางกายหรอสขภาพ จงมความจำเปนตองไดรบการ
ชวยเหลอดานสอสงอำนวยความสะดวกมากเปนพเศษ เพอชวยใหสามารถ
เคลอนไหว เดนทางหรอประกอบกจกรรมไดใกลเคยงกบคนทวไปใหมากทสด
สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ
- การมอบหมายงาน การมอบหมายงานสามารถใหงานเชนเดยวกบ
นสตปกตได แตควรยดหยนในงานบางประเภท เชน การเขยนเปลยนเปนการพมพ
ลงคอมพวเตอร เปนตน (ในกรณทนสตมปญหากลามเนอชกเกรงจะบกพรองการ
ควบคมทศทางการเคลอนไหวของมอ แขน ขา เปนตน)
- กจกรรมการเรยนการสอน ผสอนตองตระหนกเรองการจด
สภาพแวดลอมดานสถานทใหเหมาะสม ควรสอนในหองเรยนทกวางในกรณ
รายวชาทตองมกจกรรมกลมบอย ๆ หรอมผเรยนจำนวนมากเพราะนสตพการบาง
คนนงลอเขนเรยน ผสอนควรหาหองเรยนและอาคารเรยนทมสงอำนวยความ
สะดวกตอการเดนทางมาเรยนของนสตใหใกลเคยงกบนสตปกตมากทสด เชน
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
60
อาคารมทางลาด ราวจบ ลฟต ตลอดจน ยดหยนในบางกจกรรมเพอสงเสรมให
นสตไดใชศกยภาพอยางเตมท ฯลฯ เปนตน
- สอทางวชาการ ผสอนสามารถใชสอการสอนเหมอนนสตปกตทวไป
ไดเนองจากนสตพการทางการเคลอนไหวหรอทางรางกายไมมอปสรรคดานการ
เรยนรทางวชาการ
- การสอบ หากมการสอบ ผสอนสามารถแยกสอบเพอยดหยนดาน
เวลาใหเหมาะสมกบสภาพความพการของนสตได โดยเฉพาะการเขยนหากนสต
เขยนไดกจะเขยนชา ในกรณทมอาการชกเกรงของกลามเนอ ดงนน อาจารยผสอน
สามารถประสานงานกบงานพฒนาคณภาพนสตพการ (DSS) เพอดำเนนการ
บรการสถานทสอบและรบสงขอสอบกบหนวยงานคณะ ทงน อาจารยผสอน
สามารถแนะนำนสตพการ ใหตดตอกบหนวยงานโดยตรงเพอขอรบบรการสอ
สงอำนวยความสะดวกและความชวยเหลออนใดทางการศกษา ตอไป
- การประสานงาน อาจารยผสอนและนสตพการสามารถประสานงานกบ
งานพฒนาคณภาพนสตพการ (DSS) ไดโดยตรง เพอขอรบบรการสนบสนน
ทางดานวชาการ สอ สงอำนวยความสะดวก รวมถงการใหคำปรกษาไดในวนและ
เวลาราชการ
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
61
การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
หรอออทสตก
ลกษณะนสตพการทางจตใจหรอพฤตกรรมหรอออทสตก
- บคคลออทสตก คอ บคคลทมความผดปกตของระบบการทำงานของ
สมองบางสวน สงผลตอความบกพรองทางพฒนาการดานภาษา ดานสงคมและ
ปฏสมพนธทางสงคม และมขอจำกดดานพฤตกรรม หรอมความสนใจจำกดเฉพาะ
เรองใดเรองหนง โดยความผดปกตนนคนพบไดกอนอาย 30 เดอน
- ไมสบตา ไมกล าแสดงออก ตองกระตน เตอนหรอใหแรงเส รม
มลกษณะเฉพาะ เชน นงยมคนเดยวเปนเวลานาน หวเราะโดยไมมสาเหต สะบดมอ
สายศรษะ
- ไมสามารถยอมรบการเปลยนแปลงในทนททนใดได
- ขาดทกษะการสรางปฏสมพนธกบบคคลอน ตองอาศยการชแนะ
สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ
- กำหนดกฎเกณฑ ระเบยบ ประจำรายวชาใหเปนระบบ ชดเจน ทงน
ควรมความสมพนธกบความสำเรจในการทำงานของนสตพการ
- อาจารยผสอนควรกำหนด กฎ ระเบยบประจำรายวชาหรอหองเรยน
ตงแตตนภาคเรยนและชแจงทำความเขาใจกบนสตทกคนเพอใหปฏบตตาม
- ใหแรงเสรมอยางสมำเสมอ เมอนสตพการสามารถปฏบตตาม
กฎระเบยบทกำหนดไวได
- ถานสตไมปฏบตตามคำสงหรอใชคำพดไมเหมาะสมกบอาจารยผสอน
หรอเพอน อาจารยผสอนควรวเคราะหพฤตกรรมของนสตกอนแลวจงพจารณา
ดำเนนการตอไป
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
62
- กรณทนสตพการแสดงพฤตกรรมทไมพงประสงค ผสอนควรหาสาเหต
ของพฤตกรรมแลวดำเนนการปรบ แกไขตามความเหมาะสมอยางเปนระบบ
- การสอบ : จะตองสอดคลองกบความแตกตางระหวางบคคล จดใหม
การแยกสอบเพอขยายเวลาในการสอบซงไมควรนานเกนไป
- การประสานงาน : ประสานงานกบเจาหนาท DSS ทใหบรการและ
ชวยเหลอนสตพการ เพอหาแนวทางการชวยเหลอทเหมาะสมในการจดการศกษา
สำหรบนสตพการใหเขาถงระบบการเรยนการสอนของมหาวทยาลยไดอยาง
เหมาะสมกบนสตปกต
การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางสตปญญา
ลกษณะนสตพการทางสตปญญา
การสอนนสตพการทางสตปญญา อาจารยผสอนสามารถสอนนสตพการ
ทางสตปญญาในระดบเรยนได อาจสอนเปนรายบคคลหรอสอนเปนกลม การสอน
ตองคำนงความยากงายของเนอหา การใชภาษามความจำเปนมากตองใชวธสอนท
จะชวยใหนสตเรยนรไดงายขน วธสอนอาจแตกตางไปจากนสตปกตตามสภาพ
ความพการและความตองการจำเปนพเศษ
สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ
- จดการเรยนการสอนใหเออตอการเรยนร โดยปรบกจกรรมการเรยน
การสอนใหเหมาะสมตามศกยภาพและความสามารถของนสต
- ถานสตไมปฏบตตามคำสง หรอใชคำพดไมเหมาะสมกบอาจารยผสอน
หรอเพอน อาจารยผสอนควรวเคราะหพฤตกรรมของนสตกอน แลวจงพจารณา
ดำเนนการตอไป
- กรณทนสตพการแสดงพฤตกรรมทไมพงประสงค ผสอนควรหาสาเหต
ของพฤตกรรมแลวดำเนนการปรบแกไขตามความเหมาะสมอยางเปนระบบ
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
63
- การสอบ จะตองสอดคลองกบความแตกตางระหวางบคคล จดใหมการ
แยกสอบเพอขยายเวลาในการสอบซงไมควรนานเกนไป
- การประสานงาน ประสานงานกบเจาหนาทใหบรการและชวยเหลอ
นสตพการ เพอหาแนวทางการชวยเหลอทเหมาะสมในการจดการศกษาใหนสต
พการเขาถงระบบการเรยนการสอนของมหาวทยาลยไดอยางเทาเทยมกบนสตปกต
การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางการเรยนร
ลกษณะนสตพการทางการเรยนร
มทกษะเฉพาะดานทใชในการเรยน ดานการอาน การเขยน หรอการ
คำนวณ ไมเหมาะสมกบอายจรง ระดบสตปญญา และระดบการศกษา โดยไมได
เกดจากความผดปกตทางรางกายและระบบประสาท ความบกพรองของพฒนาการ
แบบรอบดาน ความบกพรองทางสตปญญา หรอขาดโอกาสทางการศกษาสงผล
รบกวนตอผลการศกษา หรอกจกรรมในชวตประจำวนทตองอาศยการอาน การเขยน
หรอการคำนวณ นสตทมความบกพรองทางการเรยนรหรอนสตแอลด (LD)
เปนนสตมสตปญญาปกตสามารถเรยนได แตมความยงยากหรอปญหาทาง การ
เรยนรในดานการอาน การเขยน และคณตศาสตร
สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ
- การสอนเสรมซงเปนการสอนเพมเตมในสวนทนสตยงขาดทกษะอย
โดยการแนะนำคำตอบพอเปนแนวทาง หรอการใชแบบฝกหดทมแนวทางในการชก
จงนกศกษาไปสคำตอบทถกตอง
- วธการสอนชดเชย (Compensation) เปนการสอนในสวนทนสตขาดไป
- ในการสอน การอาน การเขยน และคณตศาสตร อาจารยผสอน
จำเปนตองปรบเนอหาบาง ปรบเกณฑตาง ๆ ตลอดจน วธทดสอบนสต
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
64
- นสตทมปญหาในการเรยนร บางกรณอาจมปญหาเกยวกบสมาธ การ
เคลอนไหวหรอพฤตกรรมบางอยางดวยเชนกน
- การสอบ : จะตองสอดคลองกบความแตกตางระหวางบคคล จดใหม
การแยกสอบเพอขยายเวลาในการสอบซงไมควรนานเกนไป
- การประสานงาน : ประสานงานกบเจาหนาท DSS ทใหบรการและ
ชวยเหลอนสตพการ เพอหาแนวทางการชวยเหลอทเหมาะสมในการจดการศกษา
ใหนสตพการเขาถงระบบการเรยนการสอนของมหาวทยาลยไดอยางเทาเทยมกบ
นสตปกต
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
65
บทสรป
การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางการเหน สงท
ผสอนสามารถใหการชวยเหลอ คอ ยดหยนในเรองของระยะเวลาในการสงงาน ให
โอกาสเปนผนำ มสวนรวมในการทำกจกรรม ใหเอกสารประกอบการเรยนใหนสต
ไปศกษากอน หรอสงใหเจาหนาท DSS จดทำสออกษรเบรลล มการแยกสอบและ
ขยายระยะเวลาในการสอบซงไมควรนานเกนไป
การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางการไดยนหรอ
สอความหมาย สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ คอ การมอบหมายงานควรใช
คำสงทสนและเขาใจงาย จดใหนสตนงดานหนา ใหโอกาสแสดงความเปนผนำ
มสวนรวมในกจกรรมกบนสตปกต ทงน ควรหลกเลยงการสอนแบบ Talk and Chalk
ใหเอกสารประกอบการเรยนใหนสตไปศกษากอน
การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพก ารทางการ
เคลอนไหวหรอทางรางกาย สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ คอ ยดหยนเวลา
ในการสงงานบางประเภท จดสภาพแวดลอมดานสถานทใหเหมาะสมเพราะนสต
บางคนใชลอเขน (wheelchair) ในกรณนสตทมอาการชกเกรงของกลามเนอควรแยก
สอบเพอยดหยนดานเวลาใหเหมาะสมกบสภาพความพการ ทงน อาจารยผสอน
สามารถประสานงานกบงานพฒนาคณภาพนสตพการ DSS เพอจดสถานทสอบ
การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางจตใจหรอ
พฤตกรรมหรอออทสตก สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ คอ กำหนด
กฎเกณฑ ระเบยบ ประจำรายวชาใหเปนระบบชดเจน ใหแรงเสรมอยางสมำเสมอ
และจดใหมการแยกสอบ ขยายเวลาในการสอบซงไมควรนานเกนไป
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
66
การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางสตปญญา
สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ ปรบกจกรรมการเรยนการสอนใหเหมาะสม
ตามศกยภาพและความสามารถของนสต กรณทนสตพการแสดงพฤตกรรมทไมพงประสงค
ผสอนควรหาสาเหตของพฤตกรรมแลวดำเนนการปรบแกไขตามความเหมาะสม
อยางเปนระบบ จดใหมการแยกสอบเพอขยายเวลาในการสอบซงไมควรนานเกนไป
การใหบรการและการชวยเหลอสำหรบนสตพการทางการเรยนร
สงทผสอนสามารถใหการชวยเหลอ คอ การสอนเสรมในสวนทนสตยงขาดทกษะ
อย อาจารยผสอนจำเปนตองปรบเนอหาบาง ปรบเกณฑตาง ๆ ตลอดจน วธ
ทดสอบ จดใหมการแยกสอบเพอขยายเวลาในการสอบซงไมควรนานเกนไป
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
67
“ประกาศกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เรอง ประเภทและหลกเกณฑ
ความพการ (ฉบบท 2)”. (2555, 26 กรกฎาคม). ราชกจจานเบกษา เลม 129 ตอนพเศษ 119 ง.
“ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง กำหนดประเภทและหลกเกณฑของคนพการทาง
การศกษา พศ.2552”. (2552, 8 มถนายน). ราชกจจานเบกษา. เลม 126 ตอนพเศษ 80 ง.
“พระราชบญญตการจดการศกษาสำหรบคนพการ พ.ศ.2551”. (2551, 5กมภาพนธ).
ราชกจจานเบกษา. เลม 125 ตอนท 48 ก.
“พระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ.2550”. (2550, 27
กนยายน). ราชกจจานเบกษา. เลม 124 ตอนท 61 ก.
“ระเบยบคณะกรรมการสงเสรมการจดการศกษาสำหรบคนพการวาดวยการจด
การศกษาระดบอดมศกษาสำหรบคนพการ พ.ศ.2552”. (2552, 9 พฤศจกายน).
ราชกจจานเบกษา. เลม 126 ตอนพเศษ 163 ง.
“รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย”. (2540, 11 ตลาคม). ราชกจจานเบกษา. เลม 114 ตอนท 55 ก.
“รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย”. (2550, 24 สงหาคม). ราชกจจานเบกษา. เลม 124 ตอนท 47 ก.
ศนยพฒนามนษยและบคคลทมความพการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม. (2554).
คมออาจารยผสอนนกศกษาพการ มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม. เชยงใหม :
ดาราวรรณการพมพ.สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. (2556).
การออกแบบการเรยนรท เปนสากล Universal Design for Learning.
กรงเทพฯ : สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา.
สำนกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา.
พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.
2545. กรงเทพฯ : สำนกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา.
บรรณานกรม
คมออาจารยผสอนนสตพการ มหาวทยาลยพะเยา
68
DDDIIISSSAAABBBIIILLLIIITTTYYY SSSUUUPPPPPPOOORRRTTT AAANNNDDD SSSEEERRRVVVIIICCCEEESSS “อยฟร เรยนฟร มทนการศกษา”
UUUnnniiivvveeerrrsssiiitttyyy ooofff ppphhhaaayyyaaaooo
wwwwwwwww...dddsssqqq...uuuppp...aaaccc...ttthhh 1199 ต.แมกา อ.เมอง จ.พะเยา 56000ต.แมกา อ.เมอง จ.พะเยา 56000 โทโทร. 0 5446 6666 ตอ 3542ร. 0 5446 6666 ตอ 3542, 3544, 3544
โทรสาร 0 5446 6690โทรสาร 0 5446 6690