การเลือกตั้งสมาชิกสภาทองถิ่นหรือผูบริหารทองถิ่น

พ.ศ. 2545 ---------------------------

1. พระราชบัญญัติการเลือกต้ังสมาชิกสภาทองถ่ินหรือผูบริหารทองถ่ิน พ.ศ. 2545 มาตรา หมวด 1 บททั่วไป 6 หมวด 2 เขตเลือกต้ัง หนวยเลือกต้ัง และที่เลือกตั้ง 13 หมวด 3 การดําเนินการเลือกต้ัง 19 หมวด 4 ผูมีสิทธิเลือกตั้งและบัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้ง 33 หมวด 5 ผูสมัคร การสมัครรับเลือกต้ัง และตัวแทนผูสมัคร 44 หมวด 6 คาใชจายในการเลือกตั้งและวิธีการหาเสียงเลือกตั้ง 54 หมวด 7 การลงคะแนนเลือกต้ัง 65 หมวด 8 การนับคะแนนเลือกตั้งและการประกาศผลการเลือกตั้ง 87 หมวด 9 การคัดคานการเลือกต้ัง 102 หมวด 10 การควบคุมการเลือกตั้ง 105 หมวด 11 บทกําหนดโทษ 109 บทเฉพาะกาล 136 2. รางพระราชบัญญัติการเลือกต้ังสมาชิกสภาทองถ่ินหรือผูบริหารทองถ่ิน (ฉบับที.่..) พ.ศ. ... - มี 3 ราง พ.ร.บ.

L 0107

พระราชบัญญัต ิ

การเลือกตั้งสมาชิกสภาทองถิ่นหรือผูบริหารทองถิ่น พ.ศ. 2545

---------------------------

ภูมิพลอดุลยเดช ป.ร. ใหไว ณ วันท่ี 11 ตุลาคม พ.ศ. 2545 เปนปท่ี 57 ในรัชกาลปจจุบัน

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหประกาศ วา โดยที่เปนการสมควรใหมีกฎหมายวาดวยการเลือกตั้งสมาชิกสภาทองถิ่นหรือผูบริหารทองถิ่น พระราชบัญญัตินี้มีบทบัญญัติบางประการเกี่ยวกับการจํากัดสิทธิและเสรีภาพของบุคคล ซึ่งมาตรา 29 ประกอบกับมาตรา 31 ของรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย บัญญัติใหกระทําไดโดยอาศัยอํานาจ ตามบทบัญญัติแหงกฎหมาย จึงทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบัญญัติข้ึนไวโดยคําแนะนําและยินยอมของรัฐสภา ดังตอไปน้ี มาตรา 1 พระราชบัญญัติน้ีเรียกวา “พระราชบัญญัติการเลอืกต้ังสมาชกิสภาทองถิน่หรือผูบริหาร ทองถิ่น พ.ศ. 2545” มาตรา 2 พระราชบัญญัตินี้ใหใชบังคับตั้งแตวันถัดจากประกาศในราชกิจจานุเบกษาเปนตนไป แต จะใชบังคับแกการเลือกตั้งสมาชิกสภาทองถิ่นหรือผูบริหารทองถิ่นขององคกรปกครองสวนทองถิ่นประเภท ใดและเมื่อใด ใหตราเปนพระราชกฤษฎีกา

การดําเนินการตราพระราชกฤษฎีกาตามวรรคหน่ึง ใหนายกรัฐมนตรีรับฟงขอเสนอแนะของคณะ กรรมการการเลอืกต้ัง (ประกาศใน รจ. 119 ก ตอนที่ 107 วันลง รจ. 17 ตุลาคม 2545 : ) มาตรา 3 เมื่อไดมีพระราชกฤษฎีกาใหใชบังคับพระราชบัญญัตินี้แกการเลือกตั้งสมาชิกสภาทองถิ่น หรือผูบริหารทองถ่ินขององคกรปกครองสวนทองถ่ินประเภทใดแลว ใหยกเลิกกฎหมายวาดวยการเลือกตั้ง สมาชิกสภาทองถ่ินหรือผูบริหารทองถ่ินขององคกรปกครองสวนทองถ่ินประเภทน้ัน ดังตอไปน้ี ( 1 ) พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภากรุงเทพมหานครและผูวาราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2531 ( 2 ) พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาจังหวัด พุทธศักราช 2482 ( 3 ) พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาจังหวัด (ฉบับที ่ 2 ) พ.ศ. 2485 ( 4 ) พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาจังหวัด (ฉบับที ่ 3 ) พ.ศ. 2498 ( 5 ) พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาจังหวัด (ฉบับที ่ 4 ) พ.ศ. 2417 ( 6 ) พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาจังหวัด (ฉบับที ่ 5 ) พ.ศ. 2423 ( 7 ) พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาจังหวัด (ฉบับที ่ 6 ) พ.ศ. 2438 ( 8 ) พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาเทศบาล พุทธศักราช 2482 ( 9 ) พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาเทศบาล (ฉบับที ่ 2 ) พ.ศ. 2485 ( 10 ) พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาเทศบาล (ฉบับที ่ 3 ) พ.ศ. 2496 ( 11 ) พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาเทศบาล (ฉบับที ่ 4 ) พ.ศ. 2501 ( 12 ) พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาเทศบาล (ฉบับที ่ 5 ) พ.ศ. 2511 ( 13 ) พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาเทศบาล (ฉบับที ่ 6 ) พ.ศ. 2517 ( 14 ) พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาเทศบาล (ฉบับที ่ 7) พ.ศ. 2517 ( 15 ) พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาเทศบาล (ฉบับที ่ 8 ) พ.ศ. 2523 ( 16 ) พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาเทศบาล (ฉบับที ่ 9 ) พ.ศ. 2538 ( 17 ) พระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาเทศบาล (ฉบับที ่ 10 ) พ.ศ. 2541 ในกรณีที่กฎหมายวาดวยการจัดตั้งองคกรปกครองสวนทองถิ่นกําหนดใหการเลือกตั้งสมาชิกสภา ทองถ่ินหรือผูบริหารทองถ่ินเปนไปตามกฎหมายวาดวยการเลือกต้ังสมาชิกทองถ่ินหรือผูบริหารทองถ่ินของ องคกรปกครองสวนทองถิน่ประเภทอ่ืน เมื่อมีพระราชกฤษฎีกาใหใชบังคับพระราชบัญญัตินี้แกการเลือกตั้ง สมาชิกสภาทองถ่ินหรือผูบริหารทองถ่ินขององคกรปกครองสวนทองถ่ินประเภทอ่ืนน้ันกอน ใหกฎหมาย วาดวยการเลือกต้ังสมาชิกสภาทองถ่ินหรือผูบริหารทองถ่ินขององคกรปกครองสวนทองถิน่ประเภทอ่ืน ซ่ึงถูกยกเลิกไปตามวรรคหน่ึงยังคงใหใชบังคับแกการเลือกต้ังสมาชกิสภาทองถิน่หรือผูบริหารทองถ่ินของ องคกรปกครองสวนทองถิ่นซึ่งยังมิไดมีพระราชกฤษฎีกาใหใชบังคับพระราชบัญญัตินี ้

เมื่อไดมีพระราชกฤษฎีกาใหใชบังคับพระราชบัญญัตินี้แกการเลือกตั้งสมาชิกสภาทองถิ่นหรือ ผูบริหารทองถ่ินขององคกรปกครองสวนทองถ่ินประเภทใดแลว บรรดาบทกฎหมาย กฎ ระเบียบ ขอบังคับ ประกาศหรือคําส่ังใดท่ีขัดหรือแยงกับบทบัญญัติแหงพระราชบัญญัติน้ีใหใชบทบัญญัติแหง พระราชบัญญัติน้ีแทน มาตรา 4 ในพระราชบัญญัติน้ี “องคกรปกครองสวนทองถิ่น” หมายความวา องคการบริหารสวนจังหวัด เทศบาล องคการ บริหารสวนตําบล กรุงเทพมหานคร เมืองพัทยา และองคกรปกครองสวนทองถิ่นอ่ืนที่มีกฎหมายจัดต้ัง “สภาทองถิ่น” หมายความวา สภาองคการบริหารสวนจังหวัด สภาเทศบาล สภาองคการบริหาร สวนตําบล สภากรุงเทพมหานคร สภาเมืองพัทยาและสภาองคกรปกครองสวนทองถิ่นอื่น “ผูบริหารทองถ่ิน” หมายความรวมถึง คณะผูบริหารทองถิ่น “หัวหนาพนักงานสวนทองถ่ิน” หมายความวา ปลัดองคการบริหารสวนจังหวัด ปลัดเทศบาล ปลดัองคการบริหารสวนตําบล ปลัดกรุงเทพมหานคร ปลัดเมืองพัทยา และหัวหนาพนักงานหรือหัวหนา ขาราชการขององคกรปกครองสวนทองถิน่อ่ืน “คณะกรรมการการเลือกตั้ง” หมายความวา คณะกรรมการการเลือกต้ังตามกฎหมายประกอบ รัฐธรรมนูญวาดวยคณะกรรมการการเลือกตั้ง “คณะกรรมการการเลือกตั้งประจําจังหวัด” หมายความวา คณะกรรมการการเลือกต้ังประจํา จังหวัดตามกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยคณะกรรมการการเลอืกต้ัง “นายอําเภอ” หมายความรวมถึง ผูอํานวยการเขตและปลัดอําเภอผูเปนหัวหนาประจําก่ิงอําเภอ “เจาหนาที่รักษาความปลอดภัย” หมายความวา ขาราชการตํารวจหรือขาราชการพลเรือน หรือ ขาราชการทหาร หรือพนักงานฝายปกครอง หรือสมาชิกอาสารักษาดินแดน หรือเจาหนาท่ีอ่ืนของรัฐ ที่ไดรับแตงตั้งใหปฏิบัติหนาที่รักษาความปลอดภัยประจําที่เลือกตั้ง “ผูมีสิทธิเลือกตั้ง” หมายความวา ผูมีสิทธิเลือกตั้งสมาชิกสภาทองถิ่นหรือผูบริหารทองถิ่น “ผูสมัคร” หมายความวา ผูสมัครรับเลือกตั้งเปนสมาชิกสภาทองถิ่นหรือผูบริหารทองถิ่น “ผูไดรับเลือกตั้ง” หมายความวา ผูไดรับเลือกต้ังเปนสมาชิกสภาทองถ่ินหรือผูบริหารทองถ่ิน “การเลือกตั้ง” หมายความวา การเลือกตั้งสมาชิกสภาทองถิ่นหรือผูบริหารทองถิ่น “วันเลือกตั้ง” หมายความวา วันทีกํ่าหนดใหเปนวันเลือกต้ังสมาชกิสภาทองถิน่หรือผูบริหารทองถิน่ “เขตเลือกตั้ง” หมายความวา ทองท่ีท่ีกําหนดเปนเขตเลือกต้ังสมาชิกสภาทองถ่ินหรือผูบริหาร ทองถิ่น “หนวยเลือกต้ัง” หมายความวา ทองถิ่นที่กําหนดใหผูมีสิทธิเลือกตั้งทําการลงคะแนนเลือกตั้ง ณ ที่เลือกตั้งใดที่เลือกตั้งหนึ่ง

“ที่เลือกตั้ง” หมายความวา สถานที่ที่กําหนดใหทําการลงคะแนนเลือกตั้ง และใหหมายความรวม ถึงบริเวณท่ีกําหนดข้ึนโดยรอบท่ีเลือกต้ัง “จังหวัด” หมายความรวมถึง กรุงเทพมหานคร “อําเภอ” หมายความรวมถึง เขตและก่ิงอําเภอ “ตําบล” หมายความรวมถึง แขวง “ศาลากลางจังหวัด” หมายความรวมถึง ศาลาวาการกรุงเทพมหานคร “ที่วาการอําเภอ” หมายความรวมถึง สํานักงานเขตและที่วาการกิ่งอําเภอ “เทศบาล” หมายความรวมถึง เมืองพัทยา และองคกรปกครองสวนทองถิ่นอื่นที่มีกฎหมายจัดตั้ง เปนองคกรปกครองสวนทองถ่ินรูปแบบพิเศษ (คําเฉพาะ ศัพท และนิยามของกฎหมายทุกฉบับ ด ู“CD พจนานุกรมกฎหมาย” : ) มาตรา 5 ใหประธานกรรมการการเลือกต้ังรักษาการตามพระราชบัญญัติน้ี และใหมีอํานาจออก ประกาศ ระเบียบ ขอกําหนด หรือคําสั่งของคณะกรรมการการเลือกต้ังเพื่อปฏิบัติการตามพระราชบัญญัติ น้ี

หมวด 1 บททั่วไป ------------

มาตรา 6 ใหผูมีสิทธิเลือกตั้งมีสิทธิออกเสียงลงคะแนนเลือกตั้งผูสมัครไดไมเกินจํานวนสมาชิก สภาทองถ่ินหรือผูบริหารทองถ่ินท่ีจะพึงมีในเขตเลือกต้ัง การเลือกต้ัง ใหใชวิธีออกเสียงลงคะแนนโดยตรงและลับ มาตรา 7 ใหคณะกรรมการการเลือกต้ังจัดใหมีการเลือกตั้งภายในสี่สิบหาวันนับแตวันที่สมาชิก สภาทองถิ่นหรือผูบริหารทองถิ่นดํารงตําแหนงครบวาระหรือภายในหกสิบวันนับแตวันที่สมาชิกสภาทองถิ่น หรือผูบริหารทองถิน่พนจากตําแหนงเพราะเหตุอ่ืนใดนอกจากครบวาระ เวนแตวาระดํารงตําแหนงของ สมาชิกสภาทองถิ่นจะเหลืออยูไมถึงหนึ่งรอยแปดสิบวัน คณะกรรมการการเลือกตั้งอาจมีคําสั่งขยายหรือยนระยะเวลาใหมีการเลือกตั้งตามวรรคหนึ่งไดตาม ความจําเปนเม่ือพฤติการณพิเศษ โดยตองระบุเหตุผลการมีคําสั่งดังกลาวดวย ในการจัดใหมีการเลือกต้ังตามวรรคหน่ึง ใหองคกรปกครองสวนทองถิ่นใหความชวยเหลือและ อํานวยความสะดวก ในการจัดการเลือกต้ัง

มาตรา 8 เม่ือมีกรณีท่ีตองมีการเลอืกต้ัง ใหผูอํานวยการการเลือกตั้งประจําองคกรปกครองสวน ทองถิ่นตามมาตรา 19 ประกาศใหมีการเลือกต้ัง ซ่ึงอยางนอยตองมีเร่ือง ดังตอไปน้ี ( 1 ) วันเลือกต้ัง ( 2 ) วันรับสมัครเลือกต้ัง ซ่ึงตองใหมีการเร่ิมรับสมัครไมเกินสบิวัน นับแตวันประกาศใหมีการ เลือกต้ัง และตองกําหนดวันรับสมัครไมนอยกวาหาวัน ( 3 ) สถานที่รับสมัครเลือกตั้ง ( 4 ) จํานวนสมาชิกสภาทองถิ่นที่จะมีการเลือกตั้งในแตละเขตเลือกตั้ง ( 5 ) จํานวนเขตเลือกต้ัง ซึ่งตองมีรายละเอียดเกี่ยวกับอําเภอ หรือตําบล หรือเขตทองถ่ินท่ี ที่อยู ภายในเขตเลือกต้ัง ( 6 ) หลักฐานการสมัครรับเลือกตั้ง การกําหนดตาม (1) (2) (4) และ (5) ตองไดรับความเห็นชอบจากคณะกรรมการการเลอืกต้ังประจํา จังหวัดกอน ประกาศตามวรรคหน่ึง ใหปดไว ณ ที่ทําการองคกรปกครองสวนทองถิ่นนั้น และสถานที่อื่นตาม ท่ีผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินเห็นสมควร มาตรา 9 ใหผูอํานวยการทะเบียนกลางตามกฎหมายวาดวยการทะเบียนราษฎรมีหนาที่จัดทํา บัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้งของแตละหนวยเลือกตั้งจากทะเบียนรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้งตามกฎหมาย ประกอบรัฐธรรมนูณวาดวยคณะกรรมการการเลอืกต้ังใหถกูตองตามความจริง มาตรา 10 ใหองคกรปกครองสวนทองถิน่รับผิดชอบในคาใชจายในการเลอืกต้ังท้ังหมด เวนแต คาใชจายของคณะกรรมการการเลือกตั้งและคณะกรรมการการเลือกตั้งประจําจังหวัด ในกรณีที่องคกรปกครองสวนทองถิ่นใดมีรายไดไมเพียงพอสําหรับคาใชจายในการเลือกตั้งตาม วรรคหนึ่ง ใหคณะรัฐมนตรีพิจารณาจัดสรรเงินอุดหนุนใหองคกรปกครองสวนทองถิ่นน้ันตามความ จําเปน มาตรา 11 เพ่ือใหการดําเนินการเลอืกต้ังตามพระราชบญัญัติน้ีเปนไปดวยความเรียบรอย สุจริต และเที่ยงธรรม นอกจากอํานาจหนาที่ของคณะกรรมการการเลือกต้ังตามที่กําหนดไวในกฎหมายประกอบ รัฐธรรมนูญวาดวยคณะกรรมการการเลอืกต้ัง ใหคณะกรรมการการเลือกตั้งมีอํานาจออกระเบียบเกี่ยวกับ วิธีการและระยะเวลาในการดําเนินการในเร่ืองใด ๆ ไดเทาที่ไมขัดหรือแยงกับพระราชบัญญัตินี้ทั้งนี ้ ระเบียบ ดังกลาว ตองไมมีผลเปนการตัดสิทธิหรือลงโทษบุคคลใด และเมื่อประกาศในราชกิจจานุเบกษาแลวใหใช บังคับได

มาตรา 12 ในกรณีที่คณะกรรมการการเลือกต้ังสั่งใหมีการเลือกต้ังใหม ใหคณะกรรมการ การเลือกตั้งมีอํานาจออกประกาศใหยนหรือขยายระยะเวลา หรืองดเวนการดําเนินการที่เกี่ยวกับการเลือกตั้ง ตามทีบั่ญญัติในพระราชบัญญัติน้ีเฉพาะในการเลือกต้ังน้ันเพือ่ใหเหมาะสมแกการดําเนินการเลอืกต้ังใหม ใหเปนไปโดยรวดเร็ว สุจริต และเที่ยงธรรมได

หมวด 2 เขตเลือกตั้ง หนวยเลือกต้ัง และที่เลือกตั้ง

---------------------- มาตรา 13 การกําหนดเขตเลอืกต้ังสําหรับการเลอืกต้ังสมาชกิทองถ่ิน ใหเปนไปตามหลกัเกณฑ ดังตอไปน้ี ( 1 ) การเลือกตั้งสมาชิกสภากรุงเทพมหานคร ใหถือเขตเปนเขตเลอืกต้ัง ถาเขตใดมีจํานวนราษฎร ตามหลักฐานการทะเบียนราษฎรทีป่ระกาศในปสุดทายกอนปท่ีมีการเลอืกต้ังเกนิหน่ึงแสนคน ใหแบงเขตนั้น ออกเปนเขตเลือกต้ังโดยถือเกณฑจํานวนราษฎรหน่ึงแสนคน เศษของหนึ่งแสนถาเกินหาหมื่น ใหเพิ่มเขต เลือกต้ังในเขตน้ันไดอีกหน่ึงเขตเลือกต้ัง ( 2 ) การเลือกตั้งสมาชิกสภาองคการบริหารสวนจังหวัด ใหถือเขตอําเภอเปนเขตเลอืกต้ัง ในกรณี ท่ีอําเภอใดมสีมาชิกไดเกนิกวาหน่ึงคนใหแบงเขตอําเภอเปนเขตเลือกต้ัง เทากับจํานวนสมาชิกที่จะพึงม ี ในอําเภอน้ัน ( 3 ) การเลือกต้ังสมาชิกสภาเทศบาลตําบล ใหแบงเขตเทศบาลเปนสองเขตเลอืกต้ัง การเลือกต้ัง สมาชิกสภาเทศบาลเมือง ใหแบงเขตเทศบาลเปนสามเขตเลือกตั้ง การเลือกตั้งสมาชิกสภาเทศบาลนคร หรือการเลือกต้ังสมาชิกสภาเมืองพัทยา ใหแบงเขตเทศบาลหรือเขตเมืองพัทยาเปนสี่เขตเลือกต้ัง และ ตองมีจํานวนสมาชิกสภาเทศบาลเทากันทุกเขตเลือกตั้ง ( 4 ) การเลือกตั้งสมาชิกสภาองคการบริหารสวนตําบล ใหถือเขตหมูบานเปนเขตเลือกต้ัง ( 5 ) การเลือกตั้งสมาชิกสภาองคกรปกครองสวนทองถิ่นอื่น ใหถอืเขตขององคกรปกครองสวน ทองถิ่นนั้นเปนเขตเลือกตั้ง เวนแตกฎหมายวาดวยการจัดต้ังองคกรปกครองสวนทองถ่ินน้ันจะกําหนดไวเปน อยางอ่ืน มาตรา 14 ในการแบงเขตเลือกต้ัง ตองพยายามจัดใหมีจํานวนราษฎรในแตละเขตเลือกต้ังใกลเคียง กันมากที่สุด และตองแบงพ้ืนท่ีของแตละเขตเลือกต้ังใหติดตอกัน ในเขตเทศบาลหรือเขตชุมชนหนาแนน อาจกําหนดใหใชแนวถนน ตรอกหรือซอย คลอง หรือแมนํ้าเปนแนวเขตของเขตเลือกต้ังได สําหรับ การเลือกตั้งสมาชิกสภากรุงเทพมหานคร มิใหนําพื้นที่เพียงบางสวนของเขตหนึ่งไปรวมกับเขตอื่น

มาตรา 15 เพ่ือประโยชนในการแบงเขตเลอืกต้ังตามมาตรา 14 ใหผูอํานวยการทะเบยีนกลางตาม กฎหมายวาดวยการทะเบียนราษฎรมีหนาที่แจงรายละเอียดของจํานวนราษฎรเปนรายจังหวัด รายอําเภอ รายเทศบาล รายองคการบริหารสวนตําบล รายตําบล และรายหมูบานใหคณะกรรมการการเลือกตั้งทราบ ภายในยี่สิบวันนับแตวันที่ผูอํานวยการทะเบียนกลางประกาศจํานวนราษฎรทั้งประเทศ ในกรณีที่มีการเปลี่ยนแปลงเขตจังหวัด เขตอําเภอ เขตเทศบาล เขตองคการบริหารสวนตําบล เขตตําบล หรือเขตหมูบาน ใหปลัดกระทรวงมหาดไทยมีหนาที่แจงการเปลี่ยนแปลงใหคณะกรรมการการ เลือกตั้งทราบภายในเจ็ดวันนับแตวันที่มีการเปลี่ยนแปลง มาตรา 16 การกําหนดเขตเลือกต้ังสําหรับการเลือกต้ังผูบริหารทองถ่ิน ใหใชเขตขององคกร ปกครองสวนทองถ่ินน้ันเปนเขตเลือกต้ัง มาตรา 17 ใหผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินกําหนดหนวยเลือกต้ัง และที่เลือกตั้งที่จะพึงมีในแตละเขตเลือกตั้ง การกําหนดหนวยเลือกต้ังและท่ีเลือกต้ังตามวรรคหน่ึง ใหกระทํากอนวันเลอืกต้ังไมนอยกวายีสิ่บวัน โดยใหทําเปนประกาศปดไว ณ ท่ีทําการองคกรปกครองสวนทองถิน่น้ัน และสถานทีอ่ื่นท่ีเห็นสมควร รวมทั้งใหจัดทําแผนที่สังเขปแสดงเขตของหนวยเลือกตั้งและที่เลือกตั้งไวดวย การเปล่ียนแปลงเขตของหนวยเลือกต้ังหรือท่ีเลือกต้ัง ใหกระทําไดโดยประกาศกอนวันเลือกตั้ง ไมนอยกวาสบิวัน เวนแตในกรณีฉุกเฉนิจะประกาศเปล่ียนแปลงกอนวันเลอืกต้ังนอยกวาสิบวันก็ได และ ใหนําความในวรรคสองมาใชบังคับโดยอนุโลม มาตรา 18 การกําหนดหนวยเลอืกต้ังตามมาตรา 17 ใหคํานึงถึงความสะดวกในการเดินทางมาใช สิทธิเลือกตั้งของราษฎร ตามหลักเกณฑดังตอไปนี ้ ( 1 ) ใหใชเขตหมูบานเปนเขตของหนวยเลือกต้ัง ในกรณีที่หมูบานใดมีผูสิทธิเลือกตั้งจํานวนนอย จะใหรวมหมูบานต้ังแตสองหมูบานขึ้นไปเปนหนวยเลือกต้ังเดียวกันก็ได สําหรับในเขตเทศบาล เขต กรุงเทพมหานคร หรือเขตชุมชนหนาแนน อาจกาํหนดใหใชแนวถนน ตรอกหรือซอย คลอง หรือ แมนํ้าเปนแนวเขตของหนวยเลือกต้ังก็ได ( 2 ) ใหถือเกณฑจํานวนผูมีสิทธิเลือกตั้งหนวยเลือกตั้งละแปดรอยคนเปนประมาณ แตถาเห็นวา ไมเปนการสะดวกหรือไมปลอดภัยในการไปลงคะแนนเลือกต้ังของผูมีสิทธิเลอืกต้ัง จะกําหนดหนวยเลือก ตั้งเพิ่มขึ้นโดยใหมีจํานวนผูมีสิทธิเลือกตั้งนอยกวาจํานวนดังกลาวก็ได ท่ีเลือกต้ังตามมาตรา 17 ตองเปนสถานที่ที่ประชาชนเขาออกไดสะดวกและมีปายหรือเครื่องหมาย อ่ืนใดเพ่ือแสดงขอบเขตบริเวณของท่ีเลือกต้ังตามลักษณะของทองท่ีและภูมิประเทศไวดวย และเพื่อ

ประโยชนในการอํานวยความสะดวกแกผูมีสิทธิเลอืกต้ังหรือเพือ่ความปลอดภัยของผูมีสิทธิเลอืกต้ัง ผูอํานวยการเลอืกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินจะกําหนดท่ีเลือกต้ังนอกเขตของหนวยเลอืกต้ังก็ได แตตองอยูในบริเวณใกลเคียงกับหนวยเลอืกต้ังน้ัน

หมวด 3 การดําเนินการเลือกตั้ง

----------------- มาตรา 19 เม่ือมีกรณีท่ีตองมีการเลือกต้ังสมาชิกสภาทองถ่ินหรือผูบริหารทองถ่ินขององคกร ปกครองสวนทองถิ่นใด ใหคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดแตงต้ังหัวหนาพนักงานสวนทองถ่ิน เปนผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ิน และแตงต้ังคณะกรรมการการเลือกต้ัง ประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่น ประกอบดวยหัวหนาพนักงานสวนทองถิ่นนั้น และกรรมการอ่ืนอีก ไมนอยกวาสี่คนแตไมเกินหกคน เปนผูรับผิดชอบในการจัดการใหมีการเลือกต้ังตามพระราชบัญญัติน้ี และ ตองปฏิบัติตามประกาศ ระเบียบ ขอกําหนด คําสั่ง หรือการมอบหมายของคณะกรรมการการเลอืกต้ัง หรือคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัด การสรรหา การแตงต้ัง ระยะเวลาการดํารงตําแหนง และการพนจากตําแหนงของคณะกรรมการ การเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินตามวรรคหน่ึง ใหเปนไปตามระเบียบที่คณะกรรมการ การเลือกตั้งกําหนด มาตรา 20 ใหผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินมีอํานาจหนาท่ีดังตอไปน้ี ( 1 ) รับสมัครเลือกต้ัง ( 2 ) กําหนดหนวยเลือกตั้งและที่เลือกตั้ง ( 3 ) แตงต้ังและจัดอบรมเจาพนักงานผูดําเนินการเลือกต้ัง ( 4 ) ตรวจสอบบัญชีรายช่ือผูมีสิทธิเลือกต้ัง และดําเนินการเพ่ิมช่ือหรือถอนช่ือผูมีสิทธิเลือกต้ัง ( 5 ) ดําเนินการเก่ียวกับการลงคะแนนเลือกต้ัง การนับคะแนนเลือกต้ัง และการประกาศผลการนับ คะแนนเลือกต้ัง ( 6 ) จัดใหมีหีบบัตรเลือกตั้งและวัสดุอุปกรณเกี่ยวกับการเลือกตั้ง ( 7 ) ดําเนินการอ่ืนอันจําเปนเก่ียวกับการเลือกต้ัง เพ่ือประโยชนในการปฏิบัติหนาท่ีใดตามวรรคหน่ึง คณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัด อาจแตงตั้งหรือมอบหมายใหคณะบุคคลหรือบุคคลใดเปนผูชวยเหลือในการปฏิบัติหนาที่ไดตามระเบียบ ที่คณะกรรมการการเลือกตั้งกําหนด

มาตรา 21 คณะกรรมการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินมีอํานาจหนาท่ี ดังตอไปน้ี (1) เสนอแนะและใหความเห็นชอบในการกําหนดหนวยเลือกตั้ง ท่ีเลือกต้ัง และการแตงตั้ง เจาพนักงานผูดําเนินการเลือกต้ังของผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ิน (2) ตรวจสอบและใหความเห็นชอบในบัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้ง และการเพิ่มชื่อ หรือถอนช่ือ ผูมีสิทธิเลือกตั้ง (3) กํากับดูแล และอํานวยการการเลือกตั้ง การลงคะแนนเลือกตั้ง การนับคะแนนเลือกต้ัง และ การประกาศผลการนับคะแนนเลือกตั้ง (4) กําหนดสถานที่รวบรวมผลคะแนน และรวบรวมผลคะแนนของทุกหนวยเลือกตั้ง และ รายงานผลการเลือกต้ังตอคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัด (5) ปฏิบัติการใดตามท่ีบัญญัติไวในพระราชบัญญัติน้ีหรือกฎหมายอ่ืน หรือตามท่ีคณะกรรมการ การเลือกต้ังหรือคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดมอบหมาย เพ่ือประโยชนในการปฏิบัติหนาท่ีตามวรรคหน่ึง ใหคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดมี อํานาจแตงต้ังหรือมอบหมายใหคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินแตงต้ัง คณะอนุกรรมการหรือคณะบุคคลหรือบุคคลใดเปนผูชวยเหลือในการปฏิบัติงานในการเลือกตั้งไดตาม สมควร มาตรา 22 เพื่อประโยชนในการเลือกต้ังสมาชิกสภาทองถิ่น หรือผูบริหารทองถิ่น คณะกรรมการการเลอืกต้ังอาจมคํีาส่ังใหนายอําเภอดําเนินการในเร่ืองใดท่ีเปนอํานาจหนาท่ีของผูอํานวยการ การเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินตามพระราชบัญญัติน้ีไดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา ในกรณีท่ีนายอําเภอไดรับคําส่ังใหดําเนินการในเร่ืองใดตามวรรคหน่ึงใหบรรดาอํานาจหนาท่ีของ ผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินตามพระราชบัญญัติน้ี ในเร่ืองน้ันเปนอํานาจ หนาท่ีของนายอําเภอ มาตรา 23 กอนวันเลือกต้ังไมนอยกวายีสิ่บวัน ใหผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครอง สวนทองถิ่น โดยความเห็นชอบของคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ิน แตงต้ัง ผูมีสิทธิเลือกต้ังเปนเจาพนักงานผูดําเนินการเลือกตั้ง ดังตอไปน้ี ( 1 ) ผูอํานวยการประจําหนวยเลือกต้ังหน่ึงคน “(2) คณะกรรมการประจําหนวยเลอืกต้ังจํานวนเจ็ดคน ประกอบดวยประธานกรรมการหน่ึง คนและกรรมการอีกหกคน มีอํานาจหนาที่เกี่ยวกับการลงคะแนนเลือกตั้งและการนับคะแนนเลือกต้ัง ในที่เลือกตั้งของแตละหนวยเลือกตั้ง” ในการประชุมเพ่ือวินิจฉัยปญหาในการปฏิบัติตามอํานาจหนาท่ีของคณะกรรมการประจํา

หนวยเลือกต้ัง ตองมีกรรมการอยูในการประชุมน้ันไมนอยกวาก่ึงหน่ึงของจํานวนกรรมการท้ังหมดท่ีมีอยู และการลงมติใหใชเสียงขางมากเปนเกณฑ ในกรณีที่คะแนนเสียงเทากันใหประธานออกเสียงชี้ขาด ใหผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินแตงต้ังเจาหนาท่ีรักษาความปลอดภัย ประจําที่เลือกตั้งอยางนอยที่เลือกตั้งละสองคน หลักเกณฑและวิธีการแตงตั้ง รวมท้ังอํานาจหนาท่ีของผูอํานวยการประจําหนวยเลือกต้ัง คณะ กรรมการประจําหนวยเลอืกต้ัง และเจาหนาที่รักษาความปลอดภัยประจําที่เลือกตั้งใหเปนไปตามระเบียบที ่ คณะกรรมการการเลือกตั้งกําหนด (“(2)” แกไขโดยพระราชบัญญัติ ฯ (ฉบับที ่2) พ.ศ. 2546 มาตรา 3 ) มาตรา 24 ในวันเลือกต้ัง ถาถึงเวลาเปดการลงคะแนนเลือกตั้งแลวมีกรรมการประจําหนวยเลือกตั้ง มาปฏิบัติหนาที่ไมครบเจ็ดคน ใหกรรมการประจําหนวยเลือกตั้งเทาที่มีอยูในขณะนั้นแตงตั้งผูมีสิทธ ิ เลือกต้ังในเขตเลือกต้ังน้ันเปนกรรมการประจําหนวยเลือกต้ังจนครบเจ็ดคนไปพลางกอนจนกวากรรมการ ประจําหนวยเลือกตั้งที่ไดรับแตงตั้งไวแลวจะมาปฏิบัติหนาที ่ เวนแตในกรณีท่ีมีการแตงต้ังกรรมการประจํา หนวยเลือกต้ังสํารองไว ใหผูนั้นเปนผูปฏิบัติหนาที่แทน มาตรา 25 เมื่อมีการเลือกตั้งในองคกรปกครองสวนทองถิ่นใด ใหองคกรปกครองสวนทองถ่ินน้ัน จัดใหพนักงานสวนทองถิ่นชวยเหลือและอํานวยความสะดวกในการปฏิบัติหนาที่ของผูอํานวยการการ เลือกตั้งประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่นและคณะกรรมการการเลือกตั้งประจําองคกรปกครองสวน ทองถิ่น ในกรณีที่องคกรปกครองสวนทองถิ่นใดมีพนักงานสวนทองถิ่นไมเพียงพอในการปฏิบัติงาน เก่ียวกับการเลือกต้ังตามวรรคหน่ึง ผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ิน หรือ คณะกรรมการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินอาจรองขอตอผูวาราชการจังหวัดเพ่ือมีคําส่ัง ใหขาราชการ พนักงาน หรือลูกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ หรือราชการ สวนทองถิ่นซึ่งปฏิบัติหนาที่อยูในจังหวัดนั้นใหชวยเหลือในการปฏิบัติงานเกี่ยวกับการเลือกตั้งได ใหขาราชการ พนักงาน หรือลูกจางซึ่งไดรับคําสั่งตามวรรคสอง มีหนาที่ปฏิบัติตามที่ผูอํานวยการ การเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถิน่ หรือคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวน ทองถิ่นมอบหมาย มาตรา 26 นอกจากหนาท่ีตามท่ีกําหนดไวในพระราชบัญญัติน้ี หรือตามท่ีคณะกรรมการการ เลือกต้ังมอบหมายหรือส่ังการ ใหผูวาราชการจังหวัด นายอําเภอ และพนักงานฝายปกครอง หรือตํารวจ ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามีหนาที่รักษาความสงบเรียบรอยและความปลอดภัยในการ เลือกต้ัง

ใหผูบัญชาการตํารวจแหงชาติ ผูวาราชการจังหวัด หรือนายอําเภอจัดใหมีเจาหนาท่ีรักษาความ ปลอดภัยประจําท่ีเลือกต้ังตามท่ีผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินรองขอ มาตรา 27 ในกรณีท่ีมีการกระทําความผิดตามพระราชบัญญัติน้ี ใหผูพบการกระทําความผิดแจงตอ พนักงานฝายปกครอง หรือตํารวจ หรือเจาหนาท่ีรักษาความสงบเรียบรอยในการเลือกต้ัง หรือเจาหนาท่ี รักษาความปลอดภัยประจําที่เลือกตั้ง ถาผูพบการกระทําความผิดตามวรรคหน่ึงเปนเจาพนักงานผูดําเนินการเลือกต้ัง หรือเจาหนาท่ีรักษา ความสงบเรียบรอยในการเลือกต้ัง หรือเจาหนาท่ีรักษาความปลอดภัยประจําท่ีเลือกต้ัง ใหดําเนินการกลาว โทษ หรือดําเนินการตามอํานาจหนาท่ี ในกรณีที่เจาหนาที่รักษาความสงบเรียบรอยในการเลือกตั้ง หรือเจาหนาท่ีรักษาความปลอดภัย ประจําท่ีเลือกต้ัง พบการกระทําความผิดตามพระราชบัญญัติน้ีในวันเลือกต้ัง หรือไดรับแจงโดยมีพยาน หลักฐานอันนาเช่ือถือ และผูกระทําความผิดยังปรากฏตัวอยูในบริเวณที่เลือกตั้ง ใหเจาหนาที่รักษา ความสงบเรียบรอยหรือเจาหนาท่ีรักษาความปลอดภัยประจําท่ีเลือกต้ัง มีอํานาจจับกุมและควบคุมตัว ผูกระทําความผิดสงพนักงานสอบสวนดําเนินการตอไป โดยใหถือวาเปนกรณีพบการกระทําความผิด ซึ่งหนา มาตรา 28 ในกรณีท่ีคณะกรรมการการเลอืกต้ัง คณะกรรมการการเลอืกต้ังประจําจังหวัด ผูสมัคร ผูมีสิทธิเลือกตั้ง หรือผูมีหนาทีรั่กษาความสงบเรียบรอยและความปลอดภัยในการเลือกต้ังตามมาตรา 26 วรรคหน่ึง แจงตอพนักงานสอบสวนวามีการกระทาํความผิดตามพระราชบัญญัติน้ี หรือในกรณีท่ีพนักงาน สอบสวนทราบถึงการกระทําความผิดตามพระราชบัญญัตินี ้ใหพนักงานสอบสวนดําเนินการสอบสวนทันที โดยไมตองมีผูมารองทุกขหรือกลาวโทษ มาตรา 29 ในกรณีที่มีขอเท็จจริงปรากฏแกคณะกรรมการการเลือกต้ังวาขาราชการการเมือง สมาชิกสภาผูแทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภา ผูบริหารทองถิ่น สมาชิกสภาทองถิ่น หรือเจาหนาที่อ่ืนของ รัฐกระทําการใด ๆ โดยมิชอบดวยอํานาจหนาที่อันเปนการกลั่นแกลงผูสมัครใด ใหคณะกรรมการ การเลือกต้ังมีอํานาจหรือมอบหมายใหคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัด หรือคณะกรรมการการ เลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่นสั่งใหยุติหรือระงับการกระทําน้ันได มาตรา 30 ในการปฏิบัติหนาท่ีตามพระราชบัญญัติน้ี ใหผูอํานวยการการเลือกตั้งประจําองคกร ปกครองสวนทองถิ่น กรรมการการเลอืกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ผูอํานวยการประจําหนวย เลอืกต้ัง กรรมการประจําหนวยเลือกต้ัง และผูซ่ึงไดรับแตงต้ังใหปฏิบัติหนาท่ีตามพระราชบัญญัติน้ี เปนเจาพนักงานตามประมวลกฎหมายอาญา

มาตรา 31 คาตอบแทนของกรรมการการเลอืกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ผูอํานวยการ การเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถิน่ นายอําเภอ กรรมการประจําหนวยเลือกต้ัง และผูซึ่งไดรับ แตงต้ังใหปฏิบัติหนาท่ีตามพระราชบัญญัติน้ี ใหเปนไปตามที่องคกรปกครองสวนทองถิ่นกําหนดตามบัญช ี คาตอบแทน หรือมาตรฐานกลางในการจายคาตอบแทน ซึ่งคณะกรรมการการเลือกตั้งกําหนดไว โดย คํานึงถึงอํานาจหนาที่ ความรับผิดชอบ และความแตกตางของปริมาณงานในการดําเนินการเลือกต้ังของ องคกรปกครองสวนทองถิน่แตละประเภทหรือแตละแหง มาตรา 32 ใหคณะกรรมการการเลือกตั้งเปนผูรับผิดชอบในการจัดพิมพควบคุมการพิมพ และ จัดสงบัตรเลือกต้ัง และใหองคกรปกครองสวนทองถิ่นรับผิดชอบคาใชจายในการจัดพิมพบัตรเลือกตั้ง

หมวด 4 ผูมีสิทธิเลือกตั้งและบัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้ง

----------------------- มาตรา 33 บุคคลผูมีคุณสมบัติดังตอไปนี้เปนผูมีสิทธิเลือกตั้ง ( 1 ) มีสัญชาติไทย แตบุคคลผูมีสัญชาติไทยโดยการแปลงสญัชาติตองไดสัญชาติไทยมาแลว ไมนอยกวาหาป ( 2 ) มีอายุไมต่ํากวาสิบแปดปบริบูรณในวันที่ 1 มกราคมของปที่มีการเลือกตั้ง ( 3 ) มีชื่ออยูในทะเบียนบานในเขตเลือกตั้งมาแลวเปนเวลาติดตอกันไมนอยกวาหนึ่งปนับถึงวัน เลือกต้ัง และ ( 4 ) คุณสมบัติอื่นที่กฎหมายวาดวยการจัดตั้งองคกรปกครองสวนทองถิ่นกําหนด ในกรณีที่มีการยายทะเบียนบานออกจากเขตเลือกตั้งหนึ่งไปยังอีกเขตเลือกตั้งหนึ่งภายในองคกร ปกครองสวนทองถิ่นเดียวกัน อันทําใหบุคคลมีช่ืออยูในทะเบียนบานในเขตเลือกต้ังเปนเวลาติดตอกัน นอยกวาหนึ่งปนับถึงวันเลือกตั้ง ใหบุคคลนั้นมีสิทธิออกเสียงลงคะแนนเลือกตั้งในเขตเลือกตั้งที่ตนมีชื่ออยู ในทะเบียนบานครั้งสุดทายเปนเวลาติดตอกันไมนอยกวาหนึ่งป มาตรา 34 บุคคลผูมีลักษณะดังตอไปนี้ในวันเลือกตั้งเปนบุคคลตองหามมิใหใชสิทธิเลือกตั้ง ( 1 ) วิกลจริต หรือจิตฟนเฟอนไมสมประกอบ ( 2 ) เปนภิกษ ุ สามเณร นักพรต หรือนักบวช ( 3 ) ตองคุมขังอยูโดยหมายของศาล หรือโดยคําสั่งที่ชอบดวยกฎหมาย ( 4 ) อยูในระหวางถูกเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง

( 5 ) มีลักษณะอื่นตามที่กฎหมายวาดวยการจัดตั้งองคกรปกครองสวนทองถิ่นกําหนด มาตรา 35 ผูมีคุณสมบัติตามมาตรา 33 และไมมีลักษณะตองหามตามมาตรา 34 มีหนาที่ไปใช สิทธิเลือกตั้ง เวนแตผูมีสิทธิเลือกต้ังซ่ึงไดแจงเหตุดังตอไปน้ีตอผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกร ปกครองสวนทองถิ่น จะไมไปใชสิทธิเลือกตั้งก็ได ( 1 ) เจ็บปวย ไมวาถึงขนาดตองเขารับการรักษาในโรงพยาบาลหรือไม ( 2 ) มีรางกายทุพพลภาพจนไมสะดวกในการไปใชสิทธิเลือกตั้ง ( 3 ) มีอายุเกินเจ็ดสิบปบริบูรณในวันเลือกต้ัง ( 4 ) ไมอยูในภูมิลําเนาในเวลาเลือกตั้ง ( 5 ) เหตุอ่ืนที่คณะกรรมการการเลือกตั้งกําหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา การแจงเหตุตามวรรคหน่ึง ใหทําเปนหนังสือย่ืนตอผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครอง สวนทองถ่ินซ่ึงรับผิดชอบในการจัดใหมีการเลือกต้ังกอนวันเลือกต้ังไมนอยกวาเจ็ดวัน โดยจะจัดสงหนังสือ แจงเหตุนั้นทางไปรษณียก็ได ในการน้ี ใหผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ิน บันทึกเหตุที่ไมอาจไปใชสิทธิเลือกตั้งไวในบัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้งและเก็บหนังสือแจงเหตุนั้นไวเปน หลักฐาน การแจงเหตุตามวรรคสอง ไมเปนการตัดสิทธิผูมีสิทธิเลือกตั้งผูนั้นที่จะไปใชสิทธิเลือกตั้งใน วันเลือกต้ัง มาตรา 36 ในกรณีที่ผูมีสิทธิเลือกตั้งผูใดไมไปใชสิทธิเลือกตั้งโดยมิไดแจงเหตุตามมาตรา 35 วรรคหน่ึง ใหผูน้ันทําหนังสือแจงเหตุดังกลาวตอผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวน ทองถ่ินภายในเจ็ดวันนับแตวันเลือกต้ัง และใหนําความในมาตรา 35 วรรคสอง มาใชบังคับโดยอนุโลม เม่ือผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินไดรับหนังสือแจงเหตุตามวรรคหน่ึง แลว ใหทําการตรวจสอบหลักฐานการลงคะแนนเลือกต้ัง ถาพบวามีผูมาแสดงตนและลงคะแนนเลือกต้ัง แทนผูมีสิทธิเลือกต้ังซึ่งไมไปใชสิทธิเลือกต้ัง ใหผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวน ทองถิ่นรายงานตอคณะกรรมการการเลือกตั้งเพื่อพิจารณาวาจะสมควรมีคําสั่งใหเพิกถอนผลการเลือกตั้ง หรือไม มาตรา 37 ผูมีสิทธิเลือกตั้งผูใดไมไปใชสิทธิเลือกตั้งโดยมิไดแจงเหตุตามมาตรา 35 วรรคหน่ึง หรือมาตรา 36 วรรคหน่ึงใหผูน้ันเสียสิทธิดังตอไปน้ี ( 1 ) สิทธิยื่นคํารองคัดคานการเลือกตั้งสมาชิกสภาทองถิ่นและผูบริหารทองถิ่น ( 2 ) สิทธิรองคัดคานการเลือกตั้งกํานันและผูใหญบานตามกฎหมายวาดวยลักษณะปกครองทองที ่ ( 3 ) สิทธิสมัครรับเลือกตั้งเปนสมาชิกสภาทองถิ่นและผูบริหารทองถิ่น

( 4 ) สิทธิสมัครรับเลือกตั้งเปนกํานันและผูใหญบานตามกฎหมายวาดวยลักษณะปกครองทองที่ ( 5 ) สิทธิเขาช่ือรองขอใหสภาทองท่ีพิจารณาออกขอบัญญัติทองถ่ิน ตามกฎหมายวาดวยการ เขาช่ือเสนอขอบัญญัติทองถ่ิน ( 6 ) สิทธิเขาชื่อรองขอใหถอดถอนสมาชิกสภาทองถิ่นหรือผูบริหารทองถิ่นตามกฎหมายวาดวย การลงคะแนนเสียงเพื่อถอดถอนสมาชิกสภาทองถิ่นหรือผูบริหารทองถิ่น การเสียสิทธิตามวรรคหน่ึง ใหมีกําหนดเวลาต้ังแตวันเลือกตั้งคร้ังที่ผูนั้นไมไปใชสิทธิเลือกตั้งจนถึง วันเลือกตั้งคร้ังที่ผูนั้นไปใชสิทธิเลือกตั้ง มาตรา 38 เม่ือไดมีประกาศใหมีการเลือกต้ังแลว ใหผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครอง สวนทองถ่ินตรวจสอบบญัชีรายช่ือผูมีสิทธิเลอืกต้ังของแตละหนวยเลือกต้ังจากบัญชีรายช่ือผูมีสิทธิเลือกต้ัง ตามมาตรา 9 ใหถูกตองตามความจริง และประกาศบัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้งไวโดยเปดเผย ณ ศาลา กลางจังหวัดหรือท่ีวาการอําเภอท่ีต้ังอยูในเขตเลือกต้ังน้ัน ที่ทําการองคกรปกครองสวนทองถิ่นนั้น ที่เลือกตั้งหรือบริเวณใกลเคียงกับที่เลือกตั้ง และสถานที่อื่นที่เห็นสมควรกอนวันเลือกตั้งไมนอยกวายี่สิบ วัน และแจงรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้งใหเจาบานทราบกอนวันเลือกตั้งไมนอยกวาสิบหาวัน ในกรณีที่ผูอํานวยการการเลือกตั้งประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่นพบวาการจัดทําบัญชีรายชื่อ ผูมีสิทธิเลือกตั้งมีความผิดพลาดหรือมีเหตุอันควรเชื่อไดวามีการยายบุคคลใดเขามาในทะเบียนบานเพื่อ ประโยชนในการเลือกต้ังโดยมิชอบ ไมวาจะพบเหตุดังกลาวกอนหรือหลังการประกาศบัญชีรายชื่อผูมีสิทธ ิ เลือกต้ัง ใหผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินรายงานตอคณะกรรมการการเลือก ต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินโดยเร็ว ถาคณะกรรมการการเลือกตั้งประจําองคกรปกครองสวน ทองถ่ินเห็นวากรณีดังกลาวเปนความจริง ใหคณะกรรมการการเลือกตั้งประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่น มีคําสั่งใหแกไขหรือถอนชื่อบุคคลนั้นออกจากบัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้งได มาตรา 39 ผูมีสิทธิเลือกต้ังหรือเจาบานผูใดเห็นวาตนหรือผูมีช่ืออยูในทะเบียนบานของตนไมมีช่ือ อยูในบัญชีรายช่ือผูมีสิทธิเลอืกต้ัง ใหแจงเปนหนังสอืตอผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครอง สวนทองถิ่นกอนวันเลือกตั้งไมนอยกวาสิบวัน เม่ือผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินไดรับหนังสือตามวรรคหน่ึงแลว ใหรีบตรวจสอบหลักฐาน ถาเห็นวาผูแจงหรือผูมีช่ืออยูในทะเบียนบานเปนผูมีสิทธิเลอืกต้ัง ใหผูอํานวยการ การเลือกต้ังดําเนินการเพ่ิมช่ือผูน้ันลงในบัญชีรายช่ือผูมีสิทธิเลือกต้ังโดยเร็วและแจงใหผูแจงและเจาบาน ทราบ แตถาเห็นวาบุคคลผูแจงหรือผูมีชื่ออยูในทะเบียนบานเปนผูไมมีสิทธิเลือกตั้ง ใหผูอํานวยการ การเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินรายงานตอคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครอง สวนทองถิ่น พรอมท้ังแจงใหผูแจงหรือเจาบานทราบภายในสามวันนับแตวันท่ีไดรับหนังสือ ในกรณีที ่ คณะกรรมการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ิน เห็นวาผูแจงหรือผูมีช่ืออยูในทะเบียนบาน

เปนผูมีสิทธิเลือกตั้ง ใหมีคําสั่งเพิ่มชื่อผูนั้นลงในบัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกต้ังและใหแจงไปยังผูอํานวยการ การเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินโดยเร็ว ในการน้ี ใหผูอํานวยการการเลือกตั้งประจําองคกร ปกครองสวนทองถิ่นปฏิบัติตามคําสั่งของคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่น และ แจงใหผูแจงและเจาบานทราบโดยเร็ว มาตรา 40 ผูมีสิทธิเลือกตั้งผูใดเห็นวาผูมีชื่อปรากฏอยูในบัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้งที่ไดประกาศ ตามมาตรา 38 วรรคหน่ึง เปนผูไมมีสิทธิเลือกตั้ง ใหมีสิทธิยื่นคํารองตอผูอํานวยการการเลือกตั้งประจํา องคกรปกครองสวนทองถิ่นกอนวันเลือกตั้งไมนอยกวาสิบวัน เพื่อใหถอนชื่อผูไมมีสิทธิเลือกตั้งผูนั้นออก จากบัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้ง เม่ือผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินพิจารณาแลวเห็นวาผูมีช่ืออยูใน บัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้งเปนผูไมมีสิทธิเลือกตั้ง ใหมีคําสั่งถอนชื่อผูนั้นออกจากบัญชีรายชื่อผูมีสิทธ ิ เลือกตั้งและแจงใหผูยื่นคํารองและเจาบานทราบ ถาผูอํานวยการการเลือกตั้งประจําองคกรปกครองสวน ทองถิ่นเห็นวาผูมีชื่ออยูในบัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกต้ังเปนผูมีสิทธิเลือกต้ัง ใหรายงานตอคณะกรรมการ การเลือกตั้งประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่นกอน พรอมทั้งแจงใหผูย่ืนคํารองทราบภายในสามวันนับแต วันไดรับคาํรอง ในกรณีที่คณะกรรมการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่นเห็นวาผูมีชื่ออยูใน บัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกต้ังเปนผูไมมีสิทธิเลือกตั้ง ใหมีคําสั่งถอนชื่อผูนั้นออกจากบัญชีรายชื่อผูมีสิทธ ิ เลือกต้ัง และใหนําความในมาตรา 39 วรรคสองมาใชบังคับโดยอนุโลม ถาเจาบานผูใดเห็นวาบัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้งปรากฏชื่อบุคคลอื่นซึ่งมิไดมีชื่ออยูในทะเบียน บานของตน เมื่อเจาบานหรือผูซึ่งเจาบานมอบหมายนําหลักฐานทะเบียนมาแสดงใหเห็นวาไมมีชื่อบุคคลนั้น อยูในทะเบียนบาน ใหผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ิน หรือคณะกรรมการ ประจําหนวยเลือกต้ัง แลวแตกรณีมีคําสั่งถอนชื่อบุคคลนั้นออกจากบัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกต้ัง และแจงให เจาบานหรือผูซึ่งเจาบานมอบหมายทราบโดยเร็ว กรณีตามวรรคสองหรือวรรคสาม ถาผูท่ีถกูถอนช่ือออกจากบญัชีรายชือ่ผูมีสทิธิเลอืกต้ังมีหลกัฐาน แสดงวาเปนผูมีสิทธิเลือกตั้ง และย่ืนคํารองคัดคานการถูกถอนช่ือตอคณะกรรมการการเลือกต้ังประจํา องคกรปกครองสวนทองถิน่ ใหคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินตรวจสอบ ขอเท็จจริงแลววินิจฉัยโดยเร็ว คําวินิจฉัยของคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ใหเปนที่สุด มาตรา 41 ในกรณีที่ศาลมีคําพิพากษาถึงที่สุดใหเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งของบุคคลใดและคณะ กรรมการการเลือกตั้งไดรับแจงคําพิพากษานั้นแลว ใหคณะกรรมการการเลือกตั้งแจงผูอํานวยการ การเลือกตั้งประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่นเพื่อใหบันทึกไวในบัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้ง

มาตรา 42 ในกรณีที่มีการถอนชื่อบุคคลใดออกจากบัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้งตามมาตรา 38 วรรคสองหรือมาตรา 40 วรรคสองหรือวรรคสาม หรือเพิ่มชื่อบุคคลใดลงในบัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้ง ตามมาตรา 39 วรรคสอง หรือในกรณีที่ศาลมีคําพิพากษาถึงที่สุดใหเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งของบุคคลใดตาม มาตรา 41 ใหผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินแจงตอผูอํานวยการทะเบยีนกลาง ตามกฎหมายวาดวยการทะเบียนราษฎรเพื่อแกไขบัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้งตามมาตรา 9 ใหถูกตองดวย มาตรา 43 หามมิใหผูใดดําเนินการยายบุคคลเขามาในทะเบียนบานเพื่อประโยชนในการเลือกตั้ง โดยมชิอบ กรณีดังตอไปนี้ใหสันนิษฐานวาเปนการยายบุคคลเขามาในทะเบียนบานเพื่อประโยชนในการ เลือกต้ังโดยมิชอบดวย เวนแตคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดพิจารณาแลวเห็นวาเปนการยาย โดยมีเหตุผลอันสมควร ( 1 ) การยายบุคคลตั้งแตสิบคนขึ้นไปซึ่งไมมีชื่อสกุลเดียวกับเจาบานเขามาในทะเบียนบานเพื่อให บุคคลดังกลาวมีสิทธิเลือกตั้งที่จะมีขึ้นภายในสองปนับแตวันที่ยายเขามาในทะเบียนบาน ( 2 ) การยายบุคคลเขามาในทะเบียนบานโดยบุคคลนั้นมิไดอยูอาศัยจริง ( 3 ) การยายบุคคลเขามาในทะเบียนบานโดยมิไดรับความยินยอมจากเจาบาน

หมวด 5 ผูสมัคร การสมัครรับเลือกตั้ง และตัวแทนผูสมัคร

------------------ มาตรา 44 บุคคลผูมีคุณสมบัติดังตอไปนี้เปนผูมีสิทธิสมัครรับเลือกตั้ง ( 1 ) มีสัญชาติไทยโดยการเกิด ( 2 ) มีอายุไมต่ํากวายี่สิบหาปบริบูรณในวันเลือกตั้ง ( 3 ) มีช่ืออยูในทะเบียนบานในเขตองคกรปกครองสวนทองถ่ินท่ีสมัครรับเลือกต้ังเปนเวลาติดตอ กันไมนอยกวาหนึ่งปนับถึงวันสมัครรับเลือกตั้ง หรือไดเสียภาษีตามกฎหมายวาดวยภาษีโรงเรือนและที่ดิน หรือกฎหมายวาดวยภาษบํีารุงทองที ่ ใหกับองคกรปกครองสวนทองถิ่นนั้นเปนเวลาติดตอกันสามปนับถึงป ท่ีสมัครรับเลือกต้ัง และ ( 4 ) คุณสมบัติอื่นที่กฎหมายวาดวยการจัดตั้งองคกรปกครองสวนทองถิ่นกําหนด มาตรา 45 บุคคลผูมีลักษณะดังตอไปนี้เปนบุคคลตองหามมิใหใชสิทธิสมัครรับเลือกตั้ง ( 1 ) ติดยาเสพติดใหโทษ

( 2 ) เปนบุคคลลมละลาย ( 3 ) เปนบุคคลผูมีลักษณะตองหามมิใหใชสิทธิเลือกตั้งตามมาตรา 34 (1) (2) หรือ (4) ( 4 ) ตองคําพิพากษาใหจําคุกและถูกคุมขังอยูโดยหมายศาล ( 5 ) ไดรับโทษจําคุกโดยคําพิพากษาถึงที่สุดใหจําคุกตั้งแตสองปขึ้นไปและไดพนโทษมายังไมถึง หาปนับถึงวันเลือกตั้ง เวนแตในความผิดอันไดกระทําโดยประมาท ( 6 ) ตองพิพากษาถึงที่สุดวากระทําความผิดตามพระราชบัญญัตินี้ไมวาจะไดรับโทษหรือไม โดย ไดพนโทษหรือตองคําพิพากษามายังไมถึงหาปนับถึงวันเลือกตั้ง แลวแตกรณี ( 7 ) เคยถูกไลออก ปลดออก หรือใหออกจากราชการ หนวยงานของรัฐ หรือรัฐวิสาหกิจ เพราะ ทุจริตตอหนาท่ีหรือถือวากระทําการทุจริตและประพฤติมิชอบในวงราชการ ( 8 ) เคยตองคําพิพากษาหรือคําสั่งของศาลใหทรัพยสินตกเปนของแผนดินเพราะร่ํารวยผิดปกติ หรือมีทรัพยสินเพ่ิมข้ึนผิดปกติ ( 9 ) เคยถูกถอดถอนออกจากตําแหนงสมาชิกสภาผูแทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภา สมาชิกสภา ทองถิ่น หรือผูบริหารทองถ่ิน ตามบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย หรือกฎหมายวาดวย การลงคะแนนเสียงเพื่อถอดถอนสมาชิกสภาทองถิ่น หรือผูบริหารทองถ่ิน แลวแตกรณี มายังไมถึงหาป นับถึงวันเลือกตั้ง ( 10) อยูในระหวางเสียสิทธิสมัครรับเลือกตั้งเปนสมาชิกสภาทองถิ่น หรือผูบริหารทองถ่ินตาม มาตรา 37 หรือตามกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผูแทนราษฎรและสมาชิก วุฒิสภา ( 11) เคยถูกคณะกรรมการการเลือกตั้งสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งมายังไมถึงหนึ่งปนับแตวันที ่ คณะกรรมการการเลอืกต้ังมีคําสัง่อันเน่ืองมาจากการกระทําการโดยไมสุจริตตามพระราชบัญญัติน้ีหรือ กฎหมายวาดวยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผูแทนราษฎรและสมาชิกวุฒิสภา เพ่ือใหตนเองหรือผูอ่ืนไดรับ เลือกต้ัง หรือไดรับเลือกต้ังมาโดยไมสุจริต ( 12) เปนสมาชิกสภาผูแทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภา สมาชิกสภาทองถิ่น หรือผูบริหารทองถ่ิน ( 13) เปนผูสมัครรับเลือกตั้งเปนสมาชิกสภาผูแทนราษฎรหรือสมาชิกวุฒิสภา หรือเปนผูสมัครรับ เลือกต้ังเปนสมาชิกสภาทองถ่ินหรือผูบริหารทองถ่ินขององคกรปกครองสวนทองถ่ินเดียวกันหรือองคกร ปกครองสวนทองถ่ินอ่ืน ( 14) เปนขาราชการซ่ึงมีตําแหนงหรือเงินเดือนประจํา ( 15) เปนพนักงานหรือลูกจางของหนวยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ หรือราชการสวนทองถ่ิน หรือ เปนเจาหนาท่ีอ่ืนของรัฐ ( 16) เปนกรรมการการเลือกต้ัง กรรมการตรวจเงินแผนดิน กรรมการปองกนัและปราบปรามการ ทุจริตแหงชาติ กรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ หรือผูตรวจการแผนดินของ รัฐสภา

( 17) ลักษณะอื่นที่กฎหมายวาดวยการจัดตั้งองคกรปกครองสวนทองถิ่นกําหนด มาตรา 46 ในการสมัครรับเลือกต้ัง ใหผูสมัครยื่นใบสมัครตอผูอํานวยการการเลือกตั้งประจํา องคกรปกครองสวนทองถิน่ การยื่นใบสมัครตามวรรคหน่ึง ใหผูสมัครยื่นหลักฐานการสมัครพรอมกับชําระคาธรรมเนียมการ สมัครตามที่คณะกรรมการการเลือกตั้งกําหนด โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา มาตรา 47 เม่ือผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินไดรับใบสมัครแลว ใหบันทึกการรับสมัครไวเปนหลักฐานและออกใบรับใหแกผูสมัครในวันนั้น และใหตรวจสอบหลักฐาน การสมัคร คุณสมบัติของผูสมัคร และสอบสวนวาผูสมัครมีสิทธิที่จะสมัครรับเลือกต้ังหรือไม ใหเสร็จสิ้น ภายในเจ็ดวันนับแตวันปดการรับสมัคร ถาผูสมัครมีสิทธท่ีิจะสมัครรับเลือกต้ังได ใหประกาศรายช่ือผูมี สิทธสิมัครรับเลือกต้ังไวโดยเปดเผย ณ ศาลากลางจังหวัดหรือท่ีวาการอําเภอทีต้ั่งอยูในเขตเลอืกต้ังน้ัน ท่ีทําการองคกรปกครองสวนทองถิน่น้ัน ที่เลือกตั้งหรือบริเวณใกลเคียงกับที่เลือกตั้งและสถานที่อื่น ที่เห็นสมควร ประกาศตามวรรคหน่ึง ใหมีชื่อผูสมัคร รูปถายผูสมัคร และหมายเลขประจําตัวผูสมัครที่จะใชใน การลงคะแนนเลือกตั้ง ตามแบบที่คณะกรรมการการเลือกตั้งกําหนด มาตรา 48 เม่ือผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินไดออกใบรับใหแก ผูสมัครตามมาตรา 47 วรรคหนึ่งแลว ผูสมัครจะถอนการสมัครมิไดและใหคาธรรมเนียมการสมัครตกเปน ขององคกรปกครองสวนทองถ่ินน้ัน มาตรา 49 ผูสมัครผูใดไมมีชื่อในประกาศตามมาตรา 47 ใหมีสิทธิยื่นคํารองตอคณะกรรมการ การเลือกตั้งภายในสามวันนับแตวันที่ประกาศรายชื่อผูมีสิทธิสมัครรับเลือกตั้ง ในการน้ี ใหคณะกรรมการ การเลือกต้ังมีคําวินิจฉัยโดยเร็ว และใหผูอํานวยการการเลือกตั้งประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่น องคกรปกครองสวนทองถิน่ และหนวยงานที่เกี่ยวของดําเนินตามคําวินิจฉัยนั้น เพือ่ประโยชนและความสะดวกรวดเร็วในการรับคํารองและวินิจฉัยกรณีตามวรรคหน่ึง คณะกรรมการการเลือกต้ังอาจมอบอํานาจใหคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดดําเนินการแทนได โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา มาตรา 50 ผูมีสิทธิเลือกตั้งผูใดเห็นวาผูสมัครผูใดไมมีสิทธิสมัครรับเลือกตั้ง ผูมีสิทธิเลือกตั้งผูนั้น ยื่นคํารองตอคณะกรรมการการเลือกตั้งไดกอนวันเลือกตั้งไมนอยกวายี่สิบวันเพื่อใหถอนชื่อผูไมมีสิทธิ สมัครรับเลือกต้ังผูน้ัน และใหนําความในมาตรา 49 มาใชบังคับโดยอนุโลม

มาตรา 51 ใหกําหนดหมายเลขประจําตัวผูสมัครเรียงลําดับกอนหลังในการมายื่นใบสมัคร ถามีผูมา พรอมกันหลายคนและไมอาจตกลงกันไดใหใชวิธีจับสลากระหวางผูสมัครที่มาพรอมกัน เมื่อไดกําหนดหมายเลขประจําตัวผูสมัครตามวรรคหนึ่งแลวจะเปลี่ยนแปลงหมายเลขประจําตัว ผูสมัครไมไดไมวาดวยประการใด ๆ หลักเกณฑและวิธีการในการกําหนดหมายเลขประจําตัวผูสมัครและการจับสลาก ใหเปนไปตามที่ คณะกรรมการการเลือกตั้งกําหนด มาตรา 52 ผูสมัครผูใดประสงคจะสงตัวแทนไปประจําอยู ณ ที่เลือกตั้งใหยื่นหนังสือแตงต้ัง ตัวแทนของตนตอผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินกอนวันเลือกต้ังไมนอยกวา เจ็ดวัน โดยใหแตงตั้งไดแหงละหนึ่งคน มาตรา 53 ตัวแทนผูสมัครตองอยูในท่ีซ่ึงจัดไว ณ ที่เลือกตั้งซึ่งสามารถมองเห็นการปฏิบัติงานได และหามมใิหปฏบัิติหนาทีเ่ปนกรรมการประจําหนวยเลอืกต้ังหรือจับตองบตัรเลือกต้ัง หรือกลาวโตตอบกบั กรรมการประจําหนวยเลอืกต้ังหรือระหวางกนัเองโดยประการท่ีจะเปนอุปสรรคแกการเลือกต้ัง ตัวแทนผูสมัครอาจรองทักทวงในเม่ือเห็นวากรรมการประจําหนวยเลือกต้ัง ปฏิบัติการไมถูกตอง ตามกฎหมาย ในกรณีเชนน้ีใหกรรมการประจําหนวยเลือกต้ังจดบันทึกคําทักทวงน้ันไว ถาตัวแทนผูสมัครกระทําการอันจะเปนอุปสรรคแกการเลือกต้ัง และกรรมการประจําหนวยเลอืกต้ัง ไดตักเตือนแลวแตยังขัดขืน คณะกรรมการประจําหนวยเลือกต้ังมีอํานาจส่ังใหตัวแทนผูสมัครออกไปจาก ท่ีเลือกต้ัง

หมวด 6 คาใชจายในการเลือกตั้งและวิธีการหาเสียงเลือกตั้ง

-------------------- มาตรา 54 ใหคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดประกาศกําหนดจํานวนเงินคาใชจาย ในการเลือกตั้งของผูสมัคร ตามหลักเกณฑและวิธีการที่คณะกรรมการการเลือกตั้งกําหนด โดยประกาศ ในราชกิจจานุเบกษา หามมิใหผูสมัครใชจายในการเลือกตั้งเกินจํานวนเงินคาใชจายที่กําหนดตามวรรคหนึ่ง จํานวนเงิน คาใชจายดังกลาวใหรวมถึงบรรดาเงินที่บุคคลอื่นไดจายหรือรับวาจะจายแทน และทรัพยสินที่บุคคลอื่นได นํามาใหใชหรือยกใหโดยไมคิดคาตอบแทน ทั้งนี้ เพ่ือประโยชนในการหาเสียงเลือกต้ังของผูสมัครโดย ผูสมัครรับรูหรือยินยอม ในกรณีที่นําทรัพยสินมาใหใช ใหคํานวณตามอัตราคาเชาหรือคาตอบแทนตาม

ปกติในทองที่นั้น บรรดาเงินที่บุคคลอื่นไดใชจายในการโฆษณาหาเสียงเลือกตั้งใหผูสมัครและผูสมัครไดรับทราบถึง การกระทําดังกลาวแลว ใหถือวาเปนจํานวนเงินคาใชจายท่ีผูสมัครรับรูหรือยินยอมตามวรรคสอง เวนแต ผูสมัครจะไดแจงตอคณะกรรมการการเลือกตั้งประจําจังหวัดวาไมยินยอมใหมีการกระทําเชนวานั้นภายใน สามวันนับแตวันที่ไดรับทราบถึงการกระทําดังกลาว ในการน้ีใหคณะกรรมการการเลอืกต้ังประจําจังหวัดดําเนิน การตามที่เห็นสมควรเพื่อมิใหมีการโฆษณาหาเสียงเลือกตั้งโดยบุคคลดังกลาวอีกตอไป มาตรา 55 ภายในเกาสิบวันนับแตวันประกาศผลการเลอืกต้ัง ผูสมัครตองย่ืนบัญชรีายรับและ รายจายในการเลอืกต้ังซ่ึงรับรองความถูกตอง พรอมทั้งหลักฐานที่เกี่ยวของใหถูกตองครบถวนตามความจริง ตอคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัด เมือ่คณะกรรมการการเลอืกต้ังประจําจังหวัดไดรับบญัชีรายรับและรายจายตามวรรคหน่ึงแลว ใหปด ประกาศไว ณ สํานักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งประจําจังหวัด ที่ทําการองคกรปกครองสวนทองถิ่นนั้น และสถานที่อื่นที่เห็นสมควร รายละเอียดและวิธีการจัดทําและรับรองความถูกตองของบัญชีรายรับและรายจายตามวรรคหนึ่ง ใหเปนไปตามหลักเกณฑและวิธีการที่คณะกรรมการการเลือกตั้งกําหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา มาตรา 56 ภายในหนึ่งรอยแปดสิบวันนับแตวันประกาศผลการเลือกตั้ง เม่ือคณะกรรมการ การเลือกต้ังประจําจังหวัดมีเหตุอันควรสงสัยหรือไดรับแจงโดยมีหลักฐานอันสมควรวา ผูสมัครผูใดใชจาย ในการเลือกตั้งเกินจํานวนเงินคาใชจายที่คณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดประกาศกําหนด ใหคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดทําการสอบหาขอเท็จจริงโดยเร็ว ถาคณะกรรมการการเลือกตั้ง ประจําจังหวัดเห็นวาผูสมัครผูน้ันใชจายในการเลือกต้ังเกินจํานวนเงินคาใชจายที่กําหนดดังกลาว ใหแจง พนักงานสอบสวนเพื่อดําเนินคดีตามกฎหมาย พรอมท้ังรายงานตอคณะกรรมการการเลือกต้ัง และถาผูสมัคร ผูใดไดรับเลือกต้ัง หากคณะกรรมการการเลือกตั้งเห็นดวยกับความเห็นดังกลาว ใหมีคําสั่งเพิกถอนผลการ เลือกต้ังของผูไดรับเลือกต้ังผูน้ัน และใหดําเนินการจัดใหมีการเลือกตั้งใหมสําหรับตําแหนงที่วาง แตท้ังน้ี ไมกระทบกระเทือนกิจการที่ผูนั้นไดกระทําไปในหนาที่กอนวันประกาศใหมีการเลือกตั้งใหม ในกรณีที่ผูสมัครผูใดไมยื่นบัญชีรายรับและรายจายตามมาตรา 55 วรรคหน่ึง เปนผูไดรับ เลือกต้ัง ใหคณะกรรมการการเลือกตั้งมีคําสั่งเพิกถอนผลการเลือกตั้งของผูไดรับเลือกตั้งผูนั้น และให ดําเนินการจัดใหมีการเลือกต้ังใหมสําหรับตําแหนงท่ีวาง กรณีท่ีผูวาราชการจังหวัดหรือนายอําเภอมีเหตุอันควรสงสัยและมีหลักฐานนาเช่ือไดวาผูสมัครผูใด ใชจายในการเลือกตั้งเกินจํานวนเงินคาใชจายที่คณะกรรมการการเลือกตั้งประจําจังหวัดประกาศกําหนด ใหแจงคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดเพ่ือดําเนินการตามวรรคหน่ึงตอไป

มาตรา 57 เมื่อมีการประกาศใหมีการเลือกตั้งในกรณีอ่ืนนอกจากถึงคราวออกตามวาระการดํารง ตําแหนงของสมาชิกสภาทองถ่ินหรือผูบริหารทองถ่ิน หามมิใหผูสมัครหรือผูใดกระทําการ เพ่ือจูงใจ ผูมีสิทธิเลือกตั้งใหลงคะแนนเลือกตั้งใหแกตนเองหรือผูสมัครอื่น หรือใหงดเวนการลงคะแนนเลือกต้ัง ใหแกผูสมัครใด ดวยวิธีการดังนี ้ ( 1 ) จัดทํา ให เสนอให สัญญาวาจะให หรือจัดเตรียมเพ่ือจะใหทรัพยสินหรือประโยชนอ่ืนใด อันอาจคํานวณเปนเงินไดแกผูใด ( 2 ) ให เสนอให หรือสัญญาวาจะใหเงิน ทรัพยสิน หรือประโยชนอ่ืนใดไมวาโดยทางตรงหรือ ทางออมแกชุมชน สมาคม มูลนิธ ิ วัด สถาบันการศึกษา สถานสงเคราะห หรือสถาบนัอ่ืนใดท่ีคณะกรรมการ การเลือกต้ังประกาศกําหนดในราชกิจจานุเบกษา ( 3 ) ทําการโฆษณาหาเสียงเลือกต้ังดวยการจัดใหมีมหรสพหรือการร่ืนเริงตาง ๆ ( 4 ) เลี้ยงหรือรับจะจัดเลี้ยงผูใด ( 5 ) หลอกลวง บังคับ ขูเข็ญ ใชอิทธิพลคุกคาม ใสราย หรือจูงใจใหเขาใจผิดในเร่ืองใดอัน เกี่ยวกับผูสมัครใด กรณีตามวรรคหน่ึง หากเปนการเลือกต้ังอันเน่ืองมาจากการครบวาระการดํารงตําแหนงของสมาชิก สภาทองถ่ินหรือผูบริหารทองถ่ิน หามมิใหกระทําภายในหกสิบวันกอนวันครบวาระการดํารงตําแหนง จนถึงวันเลือกต้ัง การประกาศนโยบายหรือการดําเนินการตามแนวทางในการแกไขปญหาตามอํานาจหนาท่ีของ ทองถิ่นดวยวิธีการใชจายจากเงินงบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถิ่น มิใหถือวาเปนกรณีตาม ( 1) หรือ (2) เพ่ือใหการหาเสียงเลือกต้ังเปนไปดวยความเรียบรอย ใหคณะกรรมการการเลือกต้ัง ประกาศเพื่อ แนะนําวิธีการ หรือลักษณะตองหามในการหาเสียงเลือกตั้งของผูสมัครไดประกาศในราชกิจจานุเบกษา มาตรา 58 หามมิใหผูสมัครจัดยานพาหนะนําผูมีสิทธิเลือกตั้งไปยังที่เลือกตั้งเพื่อการเลือกตั้งหรือ นํากลับจากที่เลือกตั้ง หรือจัดใหผูมีสิทธิเลือกตั้งไปยังที่เลือกตั้งหรือกลับจากที่เลือกตั้งโดยไมตองเสีย คาโดยสารหรือคาจางซ่ึงตองเสียตามปกติ หามมิใหผูใดกระทําการตามวรรคหน่ึง เพื่อจูงใจหรือควบคุมใหผูมีสิทธิเลือกตั้งไปลงคะแนน เลือกตั้งใหแกผูสมัครผูใด บทบัญญัติในวรรคสอง มิใหใชบังคับแกการที่หนวยงานของรัฐ จัดยานพาหนะเพื่ออํานวยความ สะดวกแกผูมีสิทธิเลือกตั้ง มาตรา 59 หามมิใหผูใดซึ่งมิไดมีสัญชาติไทยเขามีสวนชวยเหลือในการเลือกตั้ง หรือกระทําการ ใด ๆ เพือ่ประโยชนแกการเลอืกต้ังโดยประการทีอ่าจเปนคุณหรือเปนโทษแกผูสมัคร ทั้งนี ้ เวนแตการ

กระทําน้ันเปนการชวยราชการตามท่ีทางราชการรองขอ หรือเปนการประกอบอาชีพตามปกติโดยสุจริต ของผูน้ัน มาตรา 60 หามมิใหเจาหนาที่ของรัฐใชตําแหนงหนาที่กระทําการใด ๆ อันเปนคุณหรือเปนโทษแก ผูสมัคร เวนแตเปนการกระทําตามอํานาจหนาท่ี ในกรณีมีหลักฐานอันควรเช่ือไดวามีการฝาฝนบทบัญญัติตามวรรคหน่ึงใหคณะกรรมการ การเลือกต้ังมีอํานาจส่ังใหเจาหนาท่ีของรัฐยุติ ระงับ หรือเปลี่ยนแปลงแกไขการกระทําดังกลาว ในกรณ ี จําเปนใหคณะกรรมการการเลือกต้ังแจงใหผูบังคับบัญชาสงใหเจาหนาท่ีของรัฐผูน้ันพนจากหนาท่ีเปนการ ช่ัวคราว หรือส่ังใหประจํากระทรวง ทบวง กรม ศาลากลางจังหวัด หรือท่ีวาการอําเภอ หรือหามเขาเขต เลือกตั้งจนกวาจะมีการประกาศผลการนับคะแนนได เพ่ือประโยชนและความสะดวกรวดเร็วในการปฏิบัติงานของคณะกรรมการการเลือกต้ังตาม วรรคสอง คณะกรรมการการเลือกต้ังอาจมอบอํานาจใหคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดดําเนินการ แทนไดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา มาตรา 61 หามมิใหผูใดทําการโฆษณาหาเสียงเลือกตั้งโดยวิธีการใด ๆ อันเปนคุณหรือเปนโทษแก ผูสมัคร นับต้ังแตเวลา 18.00 นาฬิกาของวันกอนวันเลือกต้ังหน่ึงวันจนส้ินสุดวันเลือกต้ัง มาตรา 62 เม่ือไดมีการประกาศใหมีการเลือกต้ังตามมาตรา 8 ในเขตเลือกต้ังใดแลว มิใหนํา กฎหมายวาดวยการรักษาความสะอาดและความเปนระเบียบเรียบรอยของบานเมืองมาใชบังคับแกการ โฆษณาหาเสียงเลือกตั้ง การโฆษณาหาเสียงเลือกตั้งตองไมกระทําโดยวิธีทา พน หรือระบายสี ซึ่งขอความ ภาพ หรือรูป รอยใด ๆ หรือโดยวิธีการปดประกาศ ณ ท่ีร้ัว กําแพง ผนัง อาคาร สะพาน เสาไฟฟา หรือตนไม บรรดา ซึ่งเปนทรัพยสินของทางราชการ หรือ ณ บริเวณท่ีเจาของหรือผูครอบครองทรัพยสินมิไดอนุญาต เวนแต เปนการปดประกาศ ณ สถานที่ที่กําหนดตามมาตรา 63 ในกรณีท่ีมีการโฆษณาหาเสียงเลือกต้ังอันเปนการฝาฝนวรรคสอง ใหเจาพนักงานสวนทองถิ่น ตามกฎหมายวาดวยการรักษาความสะอาดและความเปนระเบียบเรียบรอยของบานเมืองมีอํานาจหนาที่ ทําลาย ปกปด ลบ หรือลางขอความ ภาพ หรือรูปรอยดังกลาว แตในกรณีที่มิใชทรัพยสินของทางราชการ เจาพนักงานสวนทองถ่ินจะมีอํานาจดังกลาวเม่ือไดรับคํารองขอจากเจาของ หรือผูครอบครองทรัพยสิน มาตรา 63 เมื่อไดมีประกาศใหมีการเลือกตั้งตามมาตรา 8 ในเขตเลือกต้ังใดแลว ใหเจาพนักงาน สวนทองถิ่นตามกฎหมายวาดวยการรักษาความสะอาดและความเปนระเบียบเรียบรอยของบานเมืองกําหนด สถานที่เพื่อปดประกาศโฆษณาหาเสียงเลือกตั้งไว ตามความจําเปน

มาตรา 64 เม่ือไดมีประกาศกําหนดท่ีเลือกต้ังตามมาตรา 17 แลวหามมิใหผูใดนําสิ่งพิมพ แผน ประกาศ หรือส่ิงอ่ืนใด มาปดหรือแสดงไวภายในที่เลือกตั้ง เวนแตเปนการดําเนินการตามคําส่ังของ ผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินเพ่ือประโยชนในการอํานวยความสะดวก แกผูใชสิทธิเลือกตั้งตามระเบียบที่คณะกรรมการการเลือกตั้งกําหนด ในกรณีที่มีสิ่งพิมพ แผนประกาศ หรือส่ิงอ่ืนใด ปดหรือแสดงไวภายในท่ีเลือกต้ังอยูกอนหรือ ในวันเลือกต้ังอันเปนการฝาฝนวรรคหน่ึง ใหคณะกรรมการประจําหนวยเลอืกต้ังทําลาย ปกปด หรือ นําออกไปไวนอกท่ีเลือกต้ัง

หมวด 7 การลงคะแนนเลือกตั้ง

--------------- มาตรา 65 หีบบัตรเลือกต้ัง ใหมีลักษณะตามที่คณะกรรมการการเลือกตั้งกําหนด ซึ่งตองกําหนดให สามารถมองเห็นภายในไดงาย มาตรา 66 บัตรเลือกต้ัง ใหเปนไปตามแบบที่คณะกรรมการการเลือกตั้งกําหนด ซึ่งตองกําหนดให มีชองทําเครื่องหมายสําหรับผูไมประสงคจะลงคะแนนเลือกตั้งดวย มาตรา 67 ในวันเลือกต้ังใหเปดการลงคะแนนเลือกต้ังต้ังแตเวลา 08.00 นาฬิกา ถึงเวลา 15.00 นาฬิกา มาตรา 68 กอนเร่ิมเปดการลงคะแนนเลือกต้ัง ใหคณะกรรมการประจําหนวยเลือกต้ังนับจํานวน บัตรเลือกต้ังทั้งหมดของหนวยเลือกตั้งนั้น และปดประกาศจํานวนบัตรเลือกต้ังไวในที่เปดเผย และเมื่อถึงเวลา เปดการลงคะแนนเลือกตั้งใหคณะกรรมการประจําหนวยเลือกตั้งเปดหีบบัตรเลือกตั้งใหผูมีสิทธิเลือกตั้ง ซึ่งอยู ณ ท่ีเลือกต้ังน้ันเห็นวาหีบบัตรเลือกต้ังเปลา และใหปดหีบบัตรเลือกตั้งตามวิธีการที่คณะกรรมการ การเลือกตั้งกําหนด แลวใหบันทึกการดําเนินการดังกลาวโดยใหผูมีสิทธิเลือกตั้งไมนอยกวาสองคนซึ่งอยู ในที่เลือกตั้งในขณะนั้นลงลายมือชื่อในบันทึกนั้นดวย เวนแตไมมีผูมีสิทธิเลือกตั้งอยูในขณะนั้น มาตรา 69 ในระหวางเวลาเปดการลงคะแนนเลือกต้ัง ใหผูมีสิทธิเลอืกต้ังซ่ึงประสงคจะลงคะแนน เลอืกต้ังไปแสดงตนตอกรรมการประจําหนวยเลอืกต้ัง โดยแสดงบัตรประจําตัวประชาชน หรือแสดงบัตร หรือหลักฐานอ่ืนใดของทางราชการท่ีมีรูปถายอันแสดงตนไดตามท่ีคณะกรรมการการเลือกต้ังกําหนดโดย

ประกาศในราชกิจจานุเบกษา บัตรประจําตัวประชาชนท่ีหมดอายุแลวใหใชแสดงตนตามวรรคหน่ึงได เม่ือกรรมการประจําหนวยเลือกต้ังตรวจสอบช่ือในบัญชีรายช่ือผูมีสิทธิเลือกต้ังแลว ใหอานช่ือและ ท่ีอยูของผูน้ันดัง ๆ ถาไมมีผูใดทักทวงใหจดหมายเลขบัตรและสถานที่ออกบัตร และใหผูมีสิทธิเลือกตั้งลง ลายมือชื่อหรือพิมพลายนิ้วมือในบัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้งเปนหลักฐานตามวิธีการที่คณะกรรมการการ เลือกต้ังกําหนดแลวใหกรรมการประจําหนวยเลือกต้ังมอบบัตรเลือกต้ังใหแกผูน้ันเพ่ือไปลงคะแนนเลือกต้ัง ในกรณีที่มีผูทักทวงหรือกรรมการประจําหนวยเลือกตั้งสงสัยวาผูซึ่งมาแสดงตนนั้นมิใชผูมีชื่อใน บัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้งใหคณะกรรมการประจําหนวยเลือกตั้งบันทึกการทักทวงหรือขอสงสัยไวเปน หลักฐาน และใหทําการสอบสวนและวินิจฉัยวาผูถูกทักทวงหรือผูถูกสงสัยเปนผูมีชื่อในบัญชีรายชื่อผูมีสิทธ ิ เลอืกต้ังหรือไม แลวใหคณะกรรมการประจําหนวยเลอืกต้ังบันทกึคําวินิจฉัยและลงลายมือช่ือไว มาตรา 70 ในกรณีที่มีผูมีสิทธิเลือกตั้งซึ่งไดแจงเหตุตามมาตรา 35 วรรคสอง มาแสดงตนเพื่อใช สิทธิเลือกตั้ง ใหคณะกรรมการประจําหนวยเลือกตั้งบันทึกการใชสิทธิเลือกตั้งไวในบัญชีรายชื่อผูมีสิทธ ิ เลือกต้ัง มาตรา 71 การลงคะแนนเลือกตั้งใหทําเครื่องหมายกากบาทลงในบัตรเลือกตั้ง ใหคณะกรรมการการเลือกตั้งจัดใหมีการอํานวยความสะดวกหรือชวยเหลือในการลงคะแนน เลือกตั้งของคนพิการ มาตรา 72 ในกรณีที่ผูมีสิทธิเลือกตั้งไมประสงคจะลงคะแนนเลือกตั้ง ใหทําเคร่ืองหมายในชอง ไมลงคะแนนเลือกตั้งในบัตรเลือกตั้ง มาตรา 73 เมื่อผูมีสิทธิเลือกตั้งทําเครื่องหมายลงในบัตรเลือกตั้งแลว ใหพับบัตรเลือกต้ังเพ่ือมิให ผูอื่นทราบไดวาลงคะแนนเลือกตั้งใหแกผูสมัครใด แลวใหนําบัตรเลือกต้ังน้ันใสลงในหีบบัตรเลือกต้ังดวย ตนเองตอหนากรรมการประจําหนวยเลือกต้ัง และใหนําความในมาตรา 71 วรรคสอง มาใชบังคับกับการ นําบัตรเลือกต้ังใสลงในหีบบัตรเลือกต้ังของคนพิการดวยโดยอนุโลม มาตรา 74 ในระหวางเวลาเปดการลงคะแนนเลือกตั้ง คณะกรรมการประจําหนวยเลอืกต้ังตองมิให ผูใดเขาไปในที่เลือกตั้ง เวนแตผูมีหนาที่เกี่ยวกับการเลือกตั้งหรือผูที่เขาไปเพื่อใชสิทธิเลือกตั้ง มาตรา 75 หามมิใหผูใดซึ่งรูอยูแลววาตนไมมีสิทธิเลือกตั้งหรือไมมีสิทธิลงคะแนนเลือกตั้งใน หนวยเลือกต้ังน้ัน ลงคะแนนเลือกต้ังหรือพยายามลงคะแนนเลือกต้ัง

มาตรา 76 หามมิใหผูใดใชบัตรที่มิใชบัตรเลือกตั้งซึ่งกรรมการประจําหนวยเลือกตั้งมอบใหตาม มาตรา 69 วรรคสาม ลงคะแนนเลือกต้ัง หามมิใหผูใดนําบัตรเลือกตั้งออกไปจากที่เลือกตั้ง เวนแตเปนการกระทําตามอํานาจหนาท่ี มาตรา 77 หามมิใหผูใดกระทําการใด ๆ เพื่อเปนที่สังเกตไวที่บัตรเลือกตั้ง เวนแตเปนการกระทํา ตามอํานาจหนาที ่ มาตรา 78 หามมิใหผูใดนําบัตรเลอืกต้ังใสในหีบบัตรเลอืกต้ัง เวนแตเปนกรณีตามมาตรา 73 มาตรา 79 หามมิใหผูใดกระทําการใด ๆ ในบัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกต้ังเพื่อแสดงวามีผูมาแสดงตน เพือ่ลงคะแนนเลือกต้ังโดยผิดจากความจริง หามมิใหผูใดกระทําการใด ๆ อันเปนเหตุใหบัตรเลอืกต้ังมีจํานวนผิดจากความจริง มาตรา 80 หามมิใหผูใดกระทําการใด ๆ โดยไมมีอํานาจโดยชอบดวยกฎหมายเพ่ือขัดขวางหรือ หนวงเหน่ียวมใิหผูมีสิทธิเลอืกต้ังไป ณ ที่เลือกตั้ง หรือเขาไป ณ ท่ีลงคะแนนเลือกต้ัง หรือมิใหไปถึง ณ ท่ีดังกลาวภายในกําหนดเวลาเปดการลงคะแนนเลือกต้ัง มาตรา 81 หามมิใหผูใดจาย แจก หรือใหเงิน ทรัพยสิน หรือประโยชนอ่ืนใดแกผูมีสิทธิเลอืกต้ัง เพือ่จูงใจมใิหไปลงคะแนนเลือกต้ัง หรือกระทําการใด ๆ เพือ่มิใหผูมีสิทธิเลอืกต้ังไปลงคะแนนเลือกต้ัง ผูใดมบัีตรประจําตัวประชาชนของผูมีสิทธิเลอืกต้ังผูอ่ืนต้ังแตสองคนข้ึนไปไวในความครอบครอง โดยไมมีเหตุอันสมควรในระหวางวันประกาศใหมีการเลอืกต้ังถึงวันถัดจากวันเลือกต้ัง ใหถือวาผูนั้นกระทํา การตามวรรคหน่ึง มาตรา 82 หามมิใหผูมีสิทธิเลือกตั้งผูใดเรียก รับ หรือยอมจะรับเงินทรัพยสิน หรือประโยชนอ่ืน ใดสําหรับตนเองหรือผูอ่ืน เพ่ือลงคะแนนเลือกต้ัง หรืองดเวนไมลงคะแนนเลือกตั้งใหแกผูสมัครใด มาตรา 83 ในกรณีที่การลงคะแนนเลือกตั้งในหนวยเลือกตั้งใดไมสามารถกระทําไดเนื่องจาก เกิดจลาจล อุทกภัย อัคคีภัย หรือเหตุสุดวิสัยอยางอ่ืน ถาเหตุดังกลาวเกิดขึ้นกอนวันเลือกต้ัง ใหผูอํานวยการการเลือกตั้งประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่นกําหนดที่เลือกตั้งใหมในตําบลเดียวกัน ที่ผูมีสิทธิเลือกตั้งสามารถไปลงคะแนนเลือกตั้งไดโดยสะดวก แตถาไมอาจกําหนดที่เลือกตั้งใหมใน ตําบลเดียวกันและไมเปนการสะดวกที่ผูมีสิทธิเลือกตั้งจะไปลงคะแนนเลือกตั้งในตําบลอื่น ใหผูอํานวยการ

การเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินประกาศงดการลงคะแนนเลือกต้ังในหนวยเลือกต้ังน้ัน แลวรายงานตอคณะกรรมการการเลอืกต้ังประจําจังหวัดและคณะกรรมการการเลอืกต้ังโดยเร็ว ในกรณีท่ีเหตุตามวรรคหน่ึงเกิดข้ึนในวันเลือกต้ัง ใหคณะกรรมการประจําหนวยเลอืกต้ังประกาศ งดการลงคะแนนเลือกต้ังในหนวยเลือกต้ังน้ัน แลวรายงานตอผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกร ปกครองสวนทองถิ่น คณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัด และคณะกรรมการการเลอืกต้ังโดยเร็ว เม่ือไดมีประกาศงดการลงคะแนนเลือกต้ังตามวรรคหน่ึงหรือวรรคสองแลว ใหผูอํานวยการ การเลือกตั้งประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่นโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการการเลือกต้ังประจํา จังหวัดจัดใหมีการลงคะแนนเลือกต้ังใหมในหนวยเลือกต้ังน้ันภายในสบิวันนับแตวันท่ีสามารถจัดใหมีการ ลงคะแนนเลือกต้ังได ในการน้ีใหประกาศวันลงคะแนนเลือกต้ังใหมลวงหนาไมนอยกวาสามวัน และ รายงานตอคณะกรรมการการเลือกต้ังโดยเร็ว มาตรา 84 ในกรณีท่ีมีเหตุอันควรเช่ือไดวาการเลือกต้ังในหนวยเลือกต้ังใดจะมิไดเปนไปโดยสุจริต หรือเที่ยงธรรม ใหผูอํานวยการการเลือกตั้งประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่นหรือคณะกรรมการ การเลือกต้ังประจําจังหวัดรายงานตอคณะกรรมการการเลือกตั้ง และใหคณะกรรมการการเลือกตั้งมีอํานาจ ประกาศงดการลงคะแนนเลือกตั้งในหนวยเลือกตั้งนั้น เม่ือไดมีประกาศงดการลงคะแนนเลือกต้ังตามวรรคหน่ึงแลว ใหผูอํานวยการการเลือกต้ังประจํา องคกรปกครองสวนทองถ่ินโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดจัดใหมีการ ลงคะแนนเลือกตั้งในหนวยเลือกตั้งใหมภายในยี่สิบเอ็ดวันนับแตวันที่ประกาศงดการลงคะแนนเลือกตั้ง ในการน้ี ใหประกาศวันลงคะแนนเลือกตั้งใหมลวงหนาไมนอยกวาสามวัน มาตรา 85 เมื่อถึงกําหนดเวลาปดการลงคะแนนเลือกตั้ง ใหคณะกรรมการประจําหนวยเลอืกต้ัง ประกาศปดการลงคะแนนเลือกตั้งและงดจายบัตรเลือกตั้ง แลวใหทําเครื่องหมายในบัตรเลือกตั้งที่เหลืออยูเพื่อ ใหเปนบัตรเลือกตั้งที่ใชลงคะแนนเลือกตั้งไมไดตามวิธีการที่คณะกรรมการการเลือกตั้งกําหนด และกรณีที่ ผูมาแสดงตนขอใชสิทธิตามมาตรา 69 เหลืออยูในที่เลือกตั้ง แตยังไมไดรับบตัรเลือกต้ัง ใหคณะกรรมการ ประจําหนวยเลือกต้ังจายบัตรเลอืกต้ังใหแกผูมาแสดงตนน้ัน และเม่ือไดทําการลงคะแนนเลือกต้ังเสร็จสิน้ แลว ใหคณะกรรมการประจําหนวยเลือกต้ังปดชองใสบัตรเลือกต้ังของหีบบัตรเลือกต้ัง ใหคณะกรรมการประจําหนวยเลอืกต้ังจัดทาํรายการเกีย่วกบัจํานวนบัตรเลอืกต้ังท้ังหมด จํานวน ผูมาแสดงตนและรับบัตรเลือกต้ัง และจํานวนบัตรเลือกต้ังท่ีเหลือ แลวใหกรรมการประจําหนวยเลือกต้ัง ทุกคนลงลายมือชื่อไว และประกาศใหผูมีสิทธิเลือกตั้งซึ่งอยู ณ ท่ีเลือกต้ังทราบ มาตรา 86 นับแตเวลาที่ไดปดหีบบัตรเลือกต้ังเพื่อการลงคะแนนเลือกต้ังตามมาตรา 68 จนถึง เวลาท่ีไดเปดหีบบัตรเลือกต้ังเพ่ือการนับคะแนนเลือกต้ัง หามมิใหผูใดซึ่งไมมีอํานาจโดยชอบดวยกฎหมาย

เปด ทําลาย ทําใหเสียหาย ทําใหเปลี่ยนสภาพ ทําใหไรประโยชนหรือนําไปซ่ึงหีบบัตรเลือกต้ัง บัตรเลือก ต้ัง หรือเอกสารหลักฐานเก่ียวกับการเลือกต้ัง “มาตรา 86/1 เมื่อเสร็จสิ้นการลงคะแนนเสียงเลือกตั้ง ใหคณะกรรมการประจําหนวยเลอืกต้ัง ปดประกาศบัญชีรายชื่อผูมาใชสิทธิลงคะแนนเลือกตั้งตามรูปแบบที่คณะกรรมการการเลือกตั้งกําหนด ไวที่หนวยเลือกตั้ง หรือ ณ สถานที่ที่ใกลเคียงหนวยเลือกตั้ง แลวใหกรรมการประจําหนวยเลือกต้ัง ไมนอยกวาสามคนตามที่คณะกรรมการประจําหนวยเลือกตั้งมอบหมายเปนผูนําหีบบัตรเลือกตั้งและ เอกสารหลักฐานเกี่ยวกับการเลือกตั้งไปยังสถานที่นับคะแนนเลือกตั้งของเขตเลือกตั้งนั้นโดยเร็ว การจัดสงหีบบัตรเลือกต้ังตามวรรคหน่ึง คณะกรรมการประจําหนวยเลือกต้ังตองจัดทําเคร่ืองหมาย เพ่ือปองกันการเปดหรือเปล่ียนหีบบัตร โดยมีการลงลายมือชื่อกรรมการประจําหนวยเลือกตั้งทุกคนกํากับ ไวในลักษณะที่สามารถเห็นไดงายถามีการเปลี่ยนแปลงหรือทําลาย ทั้งนี้ ตามวิธีการที่คณะกรรมการ การเลือกตั้งกําหนด การเตรียมการจัดสงและขนสงหีบบัตรเลือกต้ังตองดําเนินการใหแลวเสร็จโดยเร็วภายในระยะเวลา ที่คณะกรรมการการเลือกตั้งประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่นไดกําหนดไวสําหรับหนวยเลือกตั้งนั้น โดยความเห็นชอบของคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัด ในกรณีที่หนวยเลือกตั้งใดจัดสงหีบบัตร ลวงเลยระยะเวลา ใหกรรมการประจําหนวยเลือกตั้งผูไดรับมอบหมายจัดทําคําชี้แจงแสดงเหตุผลสงให คณะกรรมการนับคะแนนเลือกต้ังพิจารณาโดยพลนั หากคณะกรรมการพิจารณาแลวเห็นวามีเหตุสมควร ก็ใหรับหีบบัตรเลือกต้ังน้ันไวดําเนินการนับคะแนนตอไป โดยไมเปนเหตุใหการเลือกต้ังเสียไปหรือ กอใหเกดิความรับผิดใดตามพระราชบัญญัติน้ี หลักเกณฑและวิธีการกําหนดระยะเวลาตามวรรคสาม ใหเปนไปตามที่คณะกรรมการการเลือกตั้ง กําหนด” (“มาตรา 86/1” เพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญัติ ฯ (ฉบับที ่2) พ.ศ. 2546 มาตรา 4 )

หมวด 8 การนับคะแนนเลือกตั้งและการประกาศผลการเลือกตั้ง

-------------------- “มาตรา 87 ใหนับคะแนนเลือกตั้งสมาชิกสภาทองถิ่นทุกหนวยเลือกตั้งของแตละเขตเลือกตั้ง รวมกนั ณ สถานที่นับคะแนนแหงใดแหงหนึ่งเพียงแหงเดียว เวนแตการเลือกต้ังผูบริหารทองถ่ินโดยตรง จากประชาชน ใหกําหนดสถานที่นับคะแนนดังนี้ (1) กรณีท่ีเปนการเลือกต้ังผูวาราชการกรุงเทพมหานครทุกหนวยเลือกต้ังท่ีอยูในเขตทองท่ีเดียวกัน

ใหกําหนดสถานที่นับคะแนนแหงเดียวภายในเขตทองที่นั้น (2) กรณีท่ีเปนการเลือกต้ังนายกองคการบริหารสวนจังหวัดทุกหนวยเลือกต้ังท่ีอยูในอําเภอ เดียวกัน ใหกําหนดสถานที่นับคะแนนแหงเดียวภายในอําเภอนั้น (3) กรณีท่ีเปนการเลือกต้ังนายกเทศมนตรี ใหกําหนดสถานที่นับคะแนนของทุกหนวย เลือกต้ัง ณ สถานที่แหงเดียวภายในเขตเทศบาลนั้น (4) กรณีที่เปนการเลือกตั้งนายกเมืองพัทยา ใหกําหนดสถานที่นับคะแนนของทุกหนวยเลือกตั้ง ณ สถานที่แหงเดียวภายในเขตเมืองพัทยา (5) กรณีท่ีเปนการเลือกต้ังนายกองคการบริหารสวนตําบล ใหกําหนดสถานที่นับคะแนนของ ทุกหนวยเลือกตั้ง ณ สถานที่แหงเดียวภายในเขตองคการบริหารสวนตําบลนั้น การรวมนับคะแนนเลือกต้ังผูบริหารทองถ่ินในเขตทองท่ี เขตอําเภอ หรือเขตองคกรปกครอง สวนทองถ่ินตามวรรคหน่ึง ถาเขตดังกลาวมีจํานวนราษฎรเกินกวาหนึ่งแสนคน หรือมีความจําเปนตาม ลักษณะพื้นที่ คณะกรรมการการเลือกตั้งจะกําหนดสถานที่นับคะแนนเลือกตั้งมากกวาหนึ่งแหงตาม ความเหมาะสมและจําเปนก็ได ใหเริ่มนับคะแนนเมื่อไดสงหีบบัตรเลือกตั้งจากทุกหนวยเลือกตั้งในเขตเลือกตั้งนั้นมายังสถานที่นับ คะแนนครบถวนแลว เม่ือนับคะแนนเสร็จส้ินแลว ใหคณะกรรมการนับคะแนนแสดงผลการนับคะแนนโดยเปดเผย ณ สถานที่นับคะแนนนั้น ใหผูอํานวยการการเลือกตั้งประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่นประกาศกําหนดสถานที่นับคะแนน เลือกต้ังลวงหนาไมนอยกวาเจ็ดวันกอนวันเลือกต้ัง โดยปดประกาศ ณ ศาลากลางจังหวัดหรือที่วาการ อําเภอท่ีต้ังอยูในเขตเลือกต้ัง ที่ทําการองคกรปกครองสวนทองถิ่นนั้น สถานที่นับคะแนนเลือกตั้ง และ สถานที่อื่นตามที่เห็นสมควร ใหผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ิน แตงต้ังคณะกรรมการนับคะแนน เลือกตั้งกอนวันเลือกตั้งไมนอยกวายี่สิบวัน ประกอบดวยประธานกรรมการหน่ึงคน และกรรมการ มีจํานวนที่เพียงพอตอการนับคะแนน ซึ่งตองไมนอยกวาหกคน โดยแตงตั้งจากผูมีสิทธิเลือกตั้งและ ตองไดรับความเห็นชอบจากคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัด มาตรา 88 ใหคณะกรรมการการเลือกตั้งประกาศในราชกิจจานุเบกษา กําหนดรายละเอียด เกี่ยวกับวิธีการนับคะแนนเลือกตั้งของคณะกรรมการนับคะแนนเลือกตั้ง ซ่ึงตองมีเร่ืองดังตอไปน้ี (1) วิธีปฏิบัติเกี่ยวกับการรับหีบบัตรเลือกตั้ง การตรวจสอบหีบบัตรเลือกต้ัง การเปดหีบบัตร เลือกต้ัง และการตรวจสอบเอกสารหลักฐานเกี่ยวกับการเลือกตั้ง ซ่ึงจะตองใหสามารถตรวจสอบ ความถูกตองของจํานวนบัตรเลือกตั้งที่สงไปยังหนวยเลือกตั้ง ใหตรงกับจํานวนบัตรเลือกต้ังท่ีใชไปรวมกับ ท่ีไดรับคืนจากหนวยเลือกต้ัง ตลอดทั้งการประกาศจํานวนบัตรเลือกตั้งที่สงไปยังหนวยเลือกตั้งที่ใชไปและ

ท่ีไดรับคืนจากหนวยเลือกต้ัง และหลักเกณฑการพิจารณาใหมีการนับคะแนนใหมหรือการเลือกตั้งใหม ในหนวยเลือกต้ังน้ันในกรณีท่ีจํานวนบัตรเลือกต้ังไมตรงกัน (2) วิธีการเก็บรักษาหีบบัตรเลือกต้ังและบัตรเลือกต้ังเพ่ือรอการนับคะแนนเลือกต้ังและเม่ือ เสร็จส้ินการนับคะแนน (3) วิธีปฏิบัติในการนําบัตรเลือกตั้งทั้งหมดมารวมกันและการนับบัตรเลือกตั้ง ซึ่งตองกําหนด มาตรการที่จะทําใหไมสามารถทราบไดวาเปนการนับบัตรเลือกตั้งของหนวยเลือกตั้งใดในขณะนับคะแนน และการนับคะแนนจะตองกระทําใหแลวเสร็จในรวดเดียว โดยหามมิใหเล่ือนหรือประวิงการนับคะแนน (4) วิธีการจัดสถานที่นับคะแนนเลือกตั้ง และวิธีการนับคะแนนเลือกตั้ง ซึ่งจะตองกระทํา โดยเปดเผย เพื่อใหผูอยูในสถานที่นับคะแนนเลือกตั้งเห็นการนับคะแนนเลือกตั้งไดโดยสะดวก (5) หลักเกณฑ วิธีการแตงต้ัง และการคัดคานกรรมการนับคะแนนเลือกต้ัง (6) หลักเกณฑและวิธีการใหผูแทนผูสมัครรับเลือกตั้งรวมสังเกตการณและตรวจสอบการนับ คะแนนใหเกิดความบริสุทธิ์ยุติธรรม (7) วิธีการตรวจสอบเม่ือมีเหตุอันควรสงสัยวาการลงคะแนนเลือกต้ังในหนวยเลือกต้ังใดเปนไป โดยไมชอบดวยกฎหมาย (8) การสงผลการนับคะแนนเลือกตั้งไปยังคณะกรรมการการเลือกตั้งประจําองคกรปกครอง สวนทองถิ่น” (“มาตรา 87 และมาตรา 88” แกไขโดยพระราชบัญญัติ ฯ (ฉบับที ่2) พ.ศ. 2546 มาตรา 5 ) มาตรา 89 หามมิใหผูใดกระทําการใด ๆ เพื่อใหบัตรเลือกตั้งที่อยูในสถานที่นับคะแนนเลือกตั้งมี จํานวนผิดจากความจริง “มาตรา 90 ใหคณะกรรมการนับคะแนน นับคะแนนสําหรับบัตรเลือกต้ังที่ไดทําเครื่องหมาย ในชองไมลงคะแนนเลือกต้ังและใหประกาศจํานวนบัตรดังกลาวดวย ในการนับคะแนนหากปรากฏวามีบัตรเสีย ใหแยกบัตรเสียออกไวตางหาก และหามมิใหนับ บัตรเสียเปนคะแนนไมวากรณีใด บัตรเลือกต้ังตอไปน้ีใหถือวาเปนบัตรเสีย (1) บัตรปลอม (2) บัตรที่มิไดทําเคร่ืองหมายใด ๆ (3) บัตรที่ไมอาจทราบไดวาลงคะแนนเลือกต้ังใหกับผูสมัครคนใด (4) บัตรที่ทําเคร่ืองหมายเปนที่สังเกตตามมาตรา 77 (5) บัตรที่มีลักษณะตามที่คณะกรรมการการเลือกต้ังประกาศกําหนด ใหกรรมการนับคะแนนเลือกต้ังสลักหลังในบัตรเสียวา “เสีย” พรอมทั้งระบุเหตุผลวาเปน

บัตรเสียตามความในอนุมาตราใดและใหกรรมการนับคะแนนเลือกต้ังลงลายมือชื่อกํากับไวไมนอยกวา สามคน มาตรา 91 หามมิใหกรรมการนับคะแนนเลือกต้ังจงใจนับบัตรเลือกต้ัง อานบัตรเลือกต้ัง นับคะแนนเลือกต้ังหรือรวมคะแนนเลือกต้ังใหผิดจากความเปนจริง หรือกระทําการใดโดยไมมีอํานาจ โดยชอบดวยกฎหมายใหบัตรเลือกต้ังชํารุด เสียหายหรือใหเปนบัตรเสีย หรือกระทําการใดแกบัตรเสีย เพื่อใหเปนบัตรเลือกตั้งที่ใชได หรือทํารายงานการเลือกต้ังผิดจากความจริง มาตรา 92 เมื่อรวมผลการนับคะแนนเสร็จสิ้นแลวใหคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําองคกร ปกครองสวนทองถิ่นประกาศผลการนับคะแนนเลือกต้ังของเขตเลือกต้ังน้ัน จํานวนบัตรเลือกต้ังที่มีอยู ทั้งหมดจํานวนบัตรเลือกต้ังที่ใชและจํานวนบัตรเลือกต้ังที่เหลือจากการลงคะแนน และรีบทํารายงานผล การนับคะแนนสงไปยังคณะกรรมการการเลือกตั้งประจําจังหวัดโดยเร็ว ใหผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่นจัดทําสําเนาบัญชีผูมาใชสิทธ ิเลือกต้ัง ซึ่งปรากฏหลักฐานการมาใชสิทธิในหนวยเลือกต้ังทุกหนวยใหแลวเสร็จภายในสิบหาวัน นับแตวันประกาศผลการนับคะแนนในเขตเลือกต้ังน้ัน สําเนาบัญชีตามวรรคสอง ตองเก็บรักษาไว ณ ที่ทําการองคกรปกครองสวนทองถิ่น โดยตอง ใหผูมีสิทธิคัดคานการเลือกต้ังตามมาตรา 102 มีสิทธิเขาถึงหรือคัดสําเนาไดในทุกกรณีโดยตองเสีย คาใชจายดวยตนเอง การประกาศผลการนับคะแนนเลือกต้ัง การรายงานผลการนับคะแนนเลือกต้ัง วิธีการและ ระยะเวลาการเก็บรักษาบัตรเลือกต้ังและเอกสารหลักฐานเกี่ยวกับการเลือกต้ัง ใหเปนไปตามระเบียบ ที่คณะกรรมการการเลือกตั้งกําหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา” ( “มาตรา 90 มาตรา 91 และมาตรา 92” แกไขโดย พระราชบัญญัติ ฯ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2546 มาตรา 6) “มาตรา 93 ถาการนับคะแนน ณ สถานที่นับคะแนนไมสามารถกระทําได เน่ืองจากเกิดจลาจล อุทกภัย อัคคีภัย หรือเหตุสุดวิสัยอยางอ่ืน ใหผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่น ประกาศงดการนับคะแนนสําหรับเขตเลือกต้ังน้ัน แลวรายงานตอคณะกรรมการการเลือกตั้งประจําองคกร ปกครองสวนทองถิ่น คณะกรรมการการเลือกตั้งประจําจังหวัดและคณะกรรมการการเลือกตั้งโดยเร็ว เพื่อใหคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดกําหนดวันและสถานที่นับคะแนนตอไป โดยตองไมเกิน สามวันนับแตเหตุดังกลาวสิ้นสุดลง” (“มาตรา 93” แกไขโดย พระราชบัญญัติ ฯ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2546 มาตรา 7 )

มาตรา 94 ในกรณีที่ผลการนับคะแนนเลือกตั้งไมตรงกับรายงานการใชสิทธิเลือกตั้งของผูมีสิทธ ิ เลือกต้ังในเขตเลือกต้ังน้ัน ใหคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินจัดใหมีการ นับคะแนนเลือกต้ังใหม ถายงัไมตรงกันอีกใหรายงานตอคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดเพ่ือเสนอ ใหคณะกรรมการการเลือกตั้งพิจารณาวาจะสมควรมีคําสั่งใหมีการเลือกตั้งใหมหรือไม มาตรา 95 เม่ือคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดไดรับรายงานผลการนับคะแนนเลือกต้ัง ตามมาตรา 92 แลวเห็นวาการเลือกต้ังและการนับคะแนนเลือกต้ังเปนไปโดยสุจริตและเท่ียงธรรม ใหรายงานตอคณะกรรมการการเลือกต้ังเพ่ือประกาศผลการเลือกต้ัง ในกรณีท่ีคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดเห็นวาไดมีการทุจริตในการเลือกต้ังหรือการนับ คะแนนเลือกต้ัง หรือมีหลักฐานอันควรเชื่อไดวาการเลือกต้ังหรือการนับคะแนนเลือกต้ังมิไดเปนไปโดย สุจริตหรือเท่ียงธรรม หรือมีการฝาฝนมาตรา 57 ใหรายงานตอคณะกรรมการการเลือกต้ัง ถาคณะกรรมการ การเลือกต้ังเห็นดวยกับรายงานดังกลาว ใหมีคําสั่งใหนับคะแนนเลือกต้ังใหมหรือใหมีการเลือกต้ังใหม เวนแตการทุจริตหรือความไมสุจริตหรือไมเท่ียงธรรมดังกลาวหรือการฝาฝนมาตรา 57 มิไดเกี่ยวของกับ ผูไดรับเลือกต้ังหรือมิไดเปนเหตุสําคัญท่ีทําใหผูน้ันไดรับเลือกต้ัง บทบัญญัติตามวรรคสองไมเปนการตัดอํานาจของคณะกรรมการการเลือกต้ังท่ีจะดําเนินการ สืบสวนสอบสวนหรือมีคําสั่งตามอํานาจหนาที่ของตน ตามกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยคณะ กรรมการการเลอืกต้ัง มาตรา 96 กอนประกาศผลการเลือกตั้ง ถาคณะกรรมการการเลือกตั้งประจําจังหวัดสืบสวน สอบสวนแลวเห็นวามีหลักฐานอันควรเช่ือไดวผูสมัครผูใดกระทําการอันเปนการฝาฝนพระราชบัญญัติน้ี หรือมีพฤติการณท่ีเช่ือไดวาผูสมัครผูใดกอใหผูอ่ืนกระทํา สนับสนุน หรือรูเห็นเปนใจใหบุคคลอ่ืนกระทํา การดังกลาว หรือรูวามีการกระทําดังกลาวแลวไมดําเนินการเพื่อระงับการกระทํานั้น ถาคณะกรรมการการ เลือกต้ังประจําจังหวัดเห็นวาการกระทําน้ันนาจะมีผลใหการเลือกต้ังมิไดเปนไปโดยสุจริตและเท่ียงธรรม ใหคณะกรรมการการเลือกตั้งประจําจังหวัดรายงานผลการสืบสวนสอบสวนตอคณะกรรมการการเลือกตั้ง เพื่อพิจารณาสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งผูสมัครที่กระทําการเชนนั้นทุกรายเปนเวลาหนึ่งป โดยใหมีผลนับแต วันที่คณะกรรมการการเลือกตั้งมีคําสั่ง ในการสบืสวนสอบสวนตามวรรคหน่ึง คณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดอาจต้ัง คณะอนุกรรมการเพื่อชวยดําเนินการเกี่ยวกับการสืบสวนสอบสวนได ตามหลักเกณฑที่คณะกรรมการ การเลือกตั้งกําหนด และใหคณะอนุกรรมการไดรับคาตอบแทนตามท่ีคณะกรรมการการเลอืกต้ังกําหนด ในกรณีท่ีปรากฏตอคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดวามีการกระทําอันเปนการฝาฝนตาม วรรคหน่ึง ไมวาเปนการกระทําของผูใด ถาเห็นวาผูสมัครผูใดจะไดรับประโยชนจากการกระทํานั้น คณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดมีอํานาจใหผูสมัครผูน้ันระงับหรือดําเนินการใดเพ่ือแกไขความ

ไมสุจริตและเที่ยงธรรมนั้นภายในเวลาที่กําหนด ในกรณีที่ผูสมัครผูนั้นไมดําเนินการตามคําสั่งของคณะ กรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดโดยไมมีเหตุอันสมควร ใหสันนิษฐานวาผูสมัครผูนั้นเปนผูสนับสนุน การกระทําน้ัน มติของคณะกรรมการการเลือกต้ังเพ่ือเพิกถอนสิทธิเลือกต้ังตามมาตราน้ีตองมีคะแนนเสียงเปน เอกฉนัท เมื่อมีคําสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งผูสมัครคนใดแลว ใหพิจารณาดําเนินการใหมีการดําเนินคดีอาญา แกผูสมัครผูน้ันดวย ในกรณีที่มีคําสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งตามมาตรานี้ภายหลังวันลงคะแนนและผูสมัครที่ถูกเพิกถอน สิทธิเลือกตั้งที่ไดคะแนนเลือกตั้งในลําดับที่ไดรับเลือกตั้งในเขตเลือกตั้งนั้น ใหคณะกรรมการการเลือกต้ัง สั่งใหมีการเลือกตั้งใหม และใหนําความในมาตรา 95 วรรคสามมาใชบังคับโดยอนุโลม มาตรา 97 เมื่อคณะกรรมการการเลือกตั้งไดประกาศผลการเลือกตั้งแลว หากภายหลังมีหลักฐาน อันควรเช่ือไดวาผูสมัครรับเลือกต้ังผูใดกระทําการใดๆ โดยไมสุจริตเพ่ือใหตนเองไดรับเลือกต้ังหรือการ เลือกต้ังหรือการนับคะแนนเลือกต้ังในเขตเลือกต้ังมิไดเปนไปโดยสุจริตและเท่ียงธรรมหรือมีการฝาฝน มาตรา 57 ใหคณะกรรมการการเลือกตั้งมีคําสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งผูสมัครรับเลือกตั้งผูนั้นมีกําหนดเวลา หนึ่งป หรือมีคําส่ังใหเลือกต้ังใหมหรือนับคะแนนใหม แตตองสั่งภายในหนึ่งปนับแตวันประกาศผล การเลือกต้ัง เวนแตความไมสุจริตหรือไมเท่ียงธรรมดังกลาว หรือการฝาฝนมาตรา 57 มิไดเกี่ยวของกับ ผูไดรับเลือกต้ังหรือมิไดเปนเหตุสําคัญท่ีทําใหผูน้ันไดรับเลือกต้ัง ใหนําความในมาตรา 96 มาใชบังคับกับการเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งของผูสมัครรับเลือกตั้งตาม มาตราน้ีโดยอนุโลม มาตรา 98 ในกรณีที่คณะกรรมการการเลือกตั้งมีคําสั่งใหนับคะแนนเลือกตั้งใหมและปรากฎผลทํา ใหมีการเปลี่ยนแปลงผูไดรับเลือกตั้ง หรือในกรณีท่ีคณะกรรมการการเลอืกต้ังมีคําสัง่ใหมีการเลอืกต้ังใหม ใหผูไดรับเลือกตั้งเดิมพนจากตําแหนงนับแตวันประกาศผลการนับคะแนนเลือกตั้งใหมหรือวันที่มีคําสั่งให มีการเลือกตั้งใหม แลวแตกรณี แตท้ังน้ี ไมกระทบกระเทือนกิจการที่ผูนั้นไดกระทําไปในหนาที่กอนวัน ประกาศผลการนับคะแนนเลือกตั้งใหมหรือวันที่มีคําสั่งใหมีการเลือกตั้งใหม ใหคณะกรรมการการเลอืกต้ังมีอํานาจส่ังระงับการกระทําใด ๆ ของผูไดรับเลือกต้ังท่ีอาจมีผล กระทบตอการนับคะแนน เลือกตั้งใหมได ใหผูไดรับเลือกตั้งเปนสมาชิกสภาทองถิ่นจากการนับคะแนนเลือกตั้งใหมหรือการเลือกตั้งใหม ดํารงตําแหนงเทาวาระท่ีเหลืออยูของผูไดรับเลือกต้ังเดิมซ่ึงพนจากตําแหนงตามวรรคหน่ึง มาตรา 99 ในกรณีที่คณะกรรมการการเลือกต้ังมีคําสั่งใหมีการเลือกต้ังใหมตามมาตรา 56 หรือ

เพิกถอนสิทธิเลือกตั้งผูสมัครรับเลือกตั้งผูใดตามมาตรา 96 หรือมาตรา 97 ใหผูซึ่งกระทําการฝาฝน มาตรา 56 หรือผูที่ถูกเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งนั้นตองรับผิดชดใชคาเสียหายตามจํานวนที่คณะกรรมการ การเลือกตั้งกําหนด ซึ่งตองไมเกินคาใชจายในการใหมีการเลือกตั้งใหม คาเสียหายที่ไดรับชดใชตามวรรคหน่ึง ใหตกเปนขององคกรปกครองสวนทองถิ่นที่มีการเลือกต้ัง ใหมนั้น มาตรา 100 ในกรณีท่ีมีผูสมัครเปนผูบริหารทองถ่ินเทากับจํานวนผูบริหารทองถ่ินท่ีจะพึงมีในเขต เลือกต้ังน้ัน หรือในกรณีที่มีผูสมัครเปนสมาชิกสภาทองถิ่นนอยกวาหรือเทากับจํานวนสมาชิกสภาทองถิ่น ที่จะพึงมีในเขตเลือกตั้งนั้น ผูสมัครจะไดรับเลือกตั้งตอเมื่อไดคะแนนเลือกตั้งไมนอยกวารอยละสิบของ จํานวนผูมีสิทธิเลือกต้ังในเขตเลือกต้ังน้ัน ในกรณีที่ผูสมัครไดคะแนนเลือกต้ังนอยกวารอยละสิบ ของ จํานวนผูมีสิทธิเลือกตั้งในเขตเลือกตั้งนั้น ใหคณะกรรมการการเลอืกต้ังประจําจังหวัดประกาศใหมีการ เลอืกต้ังใหม หรือใหมีการเลือกตั้งสมาชิกสภาทองถิ่นที่ยังขาดอยูในเขตเลือกตั้งนั้น ในกรณีที่มีผูสมัครรับเลือกตั้งเปนสมาชิกสภาทองถิ่นนอยกวาจํานวนสมาชิกสภาทองถิ่นที ่ จะพึงมีในเขตเลอืกต้ังน้ัน และมิไดมีการเลือกต้ังสมาชกิสภาทองถิน่ท่ียังขาดอยูตามวรรคหน่ึง ให คณะกรรมการการเลอืกต้ังประจําจังหวัดประกาศใหมีการเลือกต้ังสมาชกิสภาทองถิน่เพิม่เติมเพือ่ใหได สมาชกิสภาทองถิน่ครบจํานวน มาตรา 101 ภายใตบังคับมาตรา 100 การเลือกตั้งผูบริหารทองถิ่นใหผูสมัครซึ่งไดคะแนนเลือกตั้ง มากท่ีสุดเปนผูไดรับเลือกต้ัง สําหรับการเลอืกต้ังสมาชกิสภาทองถิน่ในเขตเลือกต้ังท่ีมีการเลอืกต้ัง สมาชิก สภาทองถิ่นไดหน่ึงคน ใหผูสมัครซึ่งไดคะแนนเลือกต้ังมากที่สุดเปนผูไดรับเลือกต้ัง แตในเขตเลือกต้ังที่ มีการเลือกต้ังสมาชกิสภาทองถิน่ไดมากกวาหน่ึงคน ใหผูสมัครซ่ึงไดคะแนนเลือกต้ังมากท่ีสุดเรียงตามลําดับ ลงมาในเขตเลือกต้ังน้ันเปนผูไดรับเลือกต้ังตามจํานวนสมาชิกสภาทองถ่ินท่ีจะพึงมีในเขตเลือกต้ังน้ัน ในกรณีที่มีผูสมัครไดคะแนนเลือกตั้งเทากันอันเปนเหตุใหไมสามารถเรียงลําดับผูไดรับเลือกตั้งได ตามวรรคหน่ึง ใหผูสมัครที่ไดคะแนนเลือกตั้งเทากันจับสลากเพื่อใหไดผูไดรับเลือกตั้งครบจํานวนที่จะพึง มีในเขตเลือกต้ังน้ัน ซ่ึงตองกระทําตอหนาผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินน้ัน ตามวิธีการที่คณะกรรมการการเลือกตั้งประกาศกําหนด

หมวด 9 การคัดคานการเลือกตั้ง

--------------- มาตรา 102 เม่ือคณะกรรมการการเลือกต้ังประกาศผลการเลือกต้ังของเขตเลือกต้ังใดแลว หากผูม ี

สิทธิเลือกตั้งไมนอยกวาสิบคน ผูสมัคร ผูวาราชการจังหวัดหรือนายอําเภอในเขตเลือกต้ังน้ัน เห็นวา การเลือกต้ังหรือการนับคะแนนเลือกต้ังในเขตเลือกต้ังน้ันมิไดเปนไปโดยทุจริตหรือไมเท่ียงธรรมหรือ ไมถูกตอง ใหมีสิทธิยื่นคํารองคัดคานการเลือกตั้งตอคณะกรรมการการเลือกตั้งภายในสามสิบวันนับแต วันประกาศผลการเลือกตั้ง เพ่ือประโยชนในการคัดคานการเลือกต้ังหรือการนับคะแนนเลือกต้ังตามวรรคหน่ึง คณะกรรมการ การเลือกตั้งอาจกําหนดหลักเกณฑ วิธีการและเงื่อนไขการคัดคานการเลือกตั้ง หรือการนับคะแนนเลือกต้ัง ไดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา มาตรา 103 เม่ือคณะกรรมการการเลือกต้ังไดรับคํารองคัดคานการเลือกต้ังและพิจารณาแลวเห็นวา การเลือกต้ังหรือการนับคะแนนเลือกต้ังมิไดเปนไปโดยสุจริตหรือเทีย่งธรรม หรือมีกรณีการฝาฝนบทบญัญัติ แหงพระราชบัญญัติน้ี หรือมีกรณีท่ีเช่ือไดวามีการฝาฝนมาตรา 57 ใหคณะกรรมการการเลอืกต้ังมีคําสัง่ให นับคะแนนเลือกต้ังใหมหรือใหมีการเลือกต้ังใหม เวนแตความไมสุจริตหรือไมเท่ียงธรรม หรือการฝาฝน ดังกลาวมิไดเก่ียวของกบัผูไดรับเลือกต้ังหรือมิไดเปนเหตุสําคัญทีทํ่าใหผูน้ันไดรับเลอืกต้ัง ใหคณะกรรมการ การเลือกต้ังมีคําสัง่ยกคํารองคดัคาน ใหคณะกรรมการการเลอืกต้ังพิจารณาคาํรองคัดคานตามวรรคหน่ึงใหแลวเสร็จภายในสามสิบวัน นับแตวันทีไ่ดรับคาํรองคัดคาน ในกรณีจําเปนอาจขยายระยะเวลาไดไมเกินสองคร้ัง คร้ังละไมเกินสามสิบ วัน ใหนํามาตรา 98 มาใชบังคับกับกรณีที่คณะกรรมการการเลือกต้ังมีคําสั่งใหนับคะแนนเลือกตั้งใหมหรือ ใหมีการเลอืกต้ังใหมตามวรรคหน่ึงโดยอนุโลม มาตรา 104 การพิจารณาคํารองคัดคานเลือกต้ัง ใหคณะกรรมการการเลือกต้ังดําเนินการไตสวน และแสวงหาหลักฐานทั้งปวงเพื่อใหไดขอเท็จจริง ทั้งนี้ ใหเปนไปตามระเบียบที่คณะกรรมการ การเลือกตั้งกําหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา ในการพจิารณาตามวรรคหน่ึง คณะกรรมการการเลือกตั้งมีอํานาจสั่งใหหนวยราชการ หนวยงาน ของรัฐ รัฐวิสาหกิจหรือราชการสวนทองถิ่น และเจาหนาที่ของหนวยงานดังกลาว เจาหนาที่อ่ืนของรัฐ พนักงานสอบสวน พนักงานอัยการ หรือบุคคลใดมีหนังสือชี้แจงขอเท็จจริงหรือมาใหถอยคํา หรือสง เอกสารหลักฐาน หรือพยานหลักฐานอ่ืนท่ีเก่ียวของ เพ่ือประกอบการพิจารณา และมีอํานาจขอใหศาลสง เอกสาร หลักฐานและพยานหลักฐานอื่นที่เกี่ยวของเพื่อประกอบการพิจารณาได

หมวด 10 การควบคุมการเลือกตั้ง

------------- มาตรา 105 ใหคณะกรรมการการเลือกต้ังมีอํานาจหนาท่ีควบคุมและดําเนินการจัดใหมีการเลือกต้ัง ใหเปนไปโดยสุจริตและเท่ียงธรรม มาตรา 106 คณะกรรมการการเลือกต้ังอาจมอบหมายใหคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัด หรือเจาหนาท่ีอ่ืนของรัฐดําเนินการควบคุมดูแลการเลือกต้ังใหเปนไปตามพระราชบัญญัติน้ี ใหคณะกรรมการการเลือกต้ังกําหนดอํานาจหนาท่ีของคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัด หรือเจาหนาที่อื่นของรัฐผูไดรับมอบหมายตามวรรคหน่ึงใหชัดเจน โดยคณะกรรมการการเลือกตั้งประจํา จังหวัดหรือเจาหนาที่อ่ืนของรัฐผูไดรับมอบหมายตองดําเนินการภายใตการกํากับดูแลของคณะกรรมการการ เลอืกต้ัง เพื่อประโยชนในการดําเนินการตามวรรคหน่ึง คณะกรรมการการเลือกต้ังจะแตงต้ังบุคคลอื่นเพื่อ ชวยเหลือในการปฏิบัติหนาที่ดวยก็ได การมอบอํานาจตามวรรคหน่ึงไมเปนเหตุใหคณะกรรมการการเลือกต้ังพนจากหนาท่ีความรับผิด ชอบตามพระราชบัญญัติน้ี ในกรณีท่ีคณะกรรมการการเลอืกต้ังเห็นวาการดําเนินการหรือการสัง่การใดของ คณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดหรือเจาหนาท่ีอ่ืนของรัฐผูไดรับมอบหมายมิไดเปนไปโดยสุจริต หรือเที่ยงธรรม ใหคณะกรรมการการเลือกต้ังมีอํานาจสั่งยกเลิกหรือเปลี่ยนแปลงแกไขการดําเนินการหรือ การสัง่การน้ันได ในการปฏิบัติหนาที่ตามที่ไดรับมอบหมาย ใหกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดหรือเจาหนาท่ีอ่ืน ของรัฐผูไดรับมอบหมายมีอํานาจเขาไปในท่ีเลือกต้ัง มาตรา 107 ในกรณีท่ีคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดหรือเจาหนาท่ีอ่ืนของรัฐผูไดรับ มอบหมายตามมาตรา 106 เห็นวาคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ิน หรือ ผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ิน กระทําการไปในทางที่อาจเกิดความเสียหาย แกการจัดการเลือกต้ัง หรืออาจทําใหการเลือกต้ังไมเปนไปโดยสุจริตหรือเท่ียงธรรม หรือไมปฏิบัติตาม คําแนะนําตักเตือนท่ีไดใหไว ใหรายงานตอคณะกรรมการการเลือกต้ัง ในกรณีจําเปนคณะกรรมการ การเลือกต้ังประจําจังหวัดหรือเจาหนาท่ีอ่ืนของรัฐผูไดรับมอบหมายอาจมีคําส่ังใหคณะกรรมการ การเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถิน่ หรือผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครอง สวนทองถิ่นยุติหรือระงับการกระทําดังกลาวไวชั่วคราวได เม่ือคณะกรรมการการเลือกต้ังไดรับรายงานตามวรรคหน่ึงแลว ถาเห็นดวยกับรายงานดังกลาวหรือ

เม่ือเหตุตามวรรคหน่ึงปรากฏแกคณะกรรมการการเลือกต้ัง ใหคณะกรรมการการเลือกตั้งมีอํานาจสั่งให คณะกรรมการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ิน หรือผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกร ปกครองสวนทองถิ่นผูนั้นพนจากหนาที่ความรับผิดชอบและแตงตั้งบุคคลอื่นปฏิบัติหนาที่แทน ในกรณีท่ีคณะกรรมการการเลือกต้ังแตงต้ังบุคคลอ่ืนปฏิบัติหนาท่ีแทนคณะกรรมการการเลือกต้ัง ประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่น หรือผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินตาม วรรคสอง ใหคณะกรรมการการเลือกตั้งประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่น หรือผูอํานวยการการเลือกต้ัง ประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่นสงมอบเอกสารหลักฐานเกี่ยวกับการเลือกตั้งและอํานวยความสะดวกแก บุคคลซึ่งไดรับแตงตั้งและใหบุคคลซึ่งไดรับแตงตั้งมีอํานาจหนาที่เชนเดียวกับคณะกรรมการการเลือกตั้ง ประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่น หรือผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินจนกวา การเลือกตั้งจะเสร็จสิ้น มาตรา 108 ในกรณีที่คณะกรรมการการเลือกตั้งมีคําสั่งใหคณะกรรมการการเลือกตั้งประจําองคกร ปกครองสวนทองถิ่น หรือผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินพนจากหนาท่ีความ รับผิดชอบตามมาตรา 107 วรรคสอง ถาคณะกรรมการการเลือกต้ังเห็นสมควรใหมีการดําเนินการทางวินัย ดวย ใหแจงตอผูบังคับบัญชาของคณะกรรมการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ิน หรือ ผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินน้ันเพ่ือดําเนินการทางวินัย ในการน้ี ใหใช ขอเท็จจริงท่ีไดรับจากคณะกรรมการการเลือกต้ังเปนหลักในการพิจารณาดําเนินการทางวินัย

หมวด 11 บทกําหนดโทษ

-------------- มาตรา 109 ผูบังคับบัญชาหรือนายจางผูใดขัดขวาง หนวงเหน่ียว หรือไมใหความสะดวกโดยไมม ี เหตุอันสมควรในการไปใชสิทธิเลือกตั้งของผูใตบังคับบัญชาหรือลูกจาง แลวแตกรณี ตองระวางโทษจําคุก ไมเกินหนึ่งป หรือปรับไมเกินสองหม่ืนบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ มาตรา 110 เจาพนักงานผูดําเนินการเลือกต้ังหรือเจาหนาท่ีรักษาความปลอดภัยประจําท่ีเลือกต้ัง ผูใดไมปฏิบัติตามมาตรา 27 วรรคสอง ตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหนึ่งปถึงสิบป หรือปรับต้ังแตสองหม่ืน บาทถึงสองแสนบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ ถาผูกระทําความผิดตามวรรคหน่ึงเปนขาราชการ พนักงานหรือลูกจางของหนวยราชการ หนวยงาน ของรัฐ รัฐวิสาหกิจ หรือราชการสวนทองถิ่นหรือเจาหนาที่อื่นของรัฐ ใหผูบังคับบญัชาของผูน้ันดําเนินการ ทางวินัยดวย

มาตรา 111 ขาราชการการเมือง สมาชิกสภาผูแทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภา ผูบริหารทองถ่ิน สมาชกิสภาทองถิน่ หรือเจาหนาท่ีอ่ืนของรัฐผูใดไมปฏบัิติตามคําสัง่ของคณะกรรมการการเลอืกต้ังซ่ึงส่ังตาม มาตรา 29 ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหกเดือน และปรับไมเกินหนึ่งหมื่นบาทหรือทั้งจําทั้งปรับ มาตรา 112 ผูใดแจงเหตุตามมาตรา 35 วรรคสอง หรือมาตรา 36 วรรคหน่ึง อันเปนเท็จ ตอง ระวางโทษจําคุกไมเกินหกเดือน หรือปรับไมเกินหน่ึงหม่ืนบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ มาตรา 113 ผูใดฝาฝนมาตรา 43 วรรคหน่ึง ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสองป หรือปรับไมเกิน สี่หมื่นบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ มาตรา 114 ผูใดกระทําการอันเปนเท็จ เพ่ือใหผูอ่ืนเขาใจผิดวาผูสมัครผูใดกระทําการฝาฝนหรือ ไมปฏิบัติตามพระราชบัญญัติน้ี ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสองป หรือปรับไมเกินส่ีหม่ืนบาท และใหศาล สั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งมีกําหนดหาป ถาการกระทําตามวรรคหนึ่งเปนการกลั่นแกลงใหผูสมัครนั้นถูกเพิกถอนสิทธิการเลือกตั้งหรือเพื่อ ไมใหมีการประกาศผลการเลือกตั้ง ตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหาปถึงสิบป และปรับตั้งแตหนึ่งแสนบาท ถึงสองแสนบาท และใหศาลสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งมีกําหนดสิบป ถาการกระทําตามวรรคหน่ึงเปนการแจงหรือใหถอยคําตอคณะกรรมการการเลือกต้ัง ตองระวาง โทษจําคุกตั้งแตเจ็ดปถึงสิบป และปรับตั้งแตหนึ่งแสนสี่หมื่นบาทถึงสองแสนบาท และใหศาลสั่งเพิกถอน สิทธิเลือกตั้งมีกําหนดยี่สิบป ถาการกระทาํตามวรรคสองหรือวรรคสามเปนการกระทาํ หรือกอใหผูอ่ืนกระทํา สนับสนุนหรือ รูเห็นเปนใจของหัวหนาพรรคการเมือง ใหถือวาพรรคการเมืองน้ันกระทําการอันอาจเปนภัยตอความม่ันคง ของรัฐตามกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยพรรคการเมือง มาตรา 115 กรรมการการเลอืกต้ัง กรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัด กรรมการการเลอืกต้ัง ประจําองคกรปกครองสวนทองถิ่น ผูอํานวยการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ิน หรือ ผูซ่ึงไดรับแตงต้ังหรือมอบหมายใหดําเนินการเก่ียวกับการเลือกต้ังตามพระราชบัญญัติน้ี จงใจไมปฏิบัติ ตามหนาท่ีหรือกระทําการอันมิชอบดวยหนาท่ีเพ่ือเปนคุณหรือเปนโทษแกผูสมัคร หรือกระทําการหรือ ละเวนกระทําการโดยทุจริตหรือประพฤติมิชอบในการปฏิบัติหนาท่ี ตองระวางโทษจําคุกต้ังแตหน่ึงปถึง สิบปและปรับตั้งแตสองหมื่นบาทถึงสองแสนบาท และใหศาลสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งมีกําหนดสิบป ในกรณีท่ีบุคคลตามวรรคหน่ึงกระทําการตามหนาท่ีโดยสุจริตยอมไดรับความคุมครองไมตอง รับผิดท้ังทางแพงหรือทางอาญา

มาตรา 116 ผูสมัครผูใดฝาฝนมาตรา 54 วรรคสอง ตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหนึ่งปถึงหาป และ ปรับต้ังแตสองหมืน่บาทถงึหน่ึงแสนบาท หรือปรับเปนจํานวนสามเทาของเงินที่เกินจํานวนที่คณะกรรมการการ เลือกตั้งประจําจังหวัดประกาศกําหนด แลวแตจํานวนใดจะมากกวากัน หรือทั้งจําทั้งปรับและใหศาลสั่ง เพิกถอนสิทธิเลือกตั้งมีกําหนดหาป มาตรา 117 ผูสมัครผูใดไมยื่นบัญชีรายรับและรายจายในการเลือกตั้งตอคณะกรรมการการเลือกตั้ง ประจําจังหวัดภายในระยะเวลาที่กําหนด หรือย่ืนหลักฐานไมถูกตองครบถวนตามความจริงตามมาตรา 55 วรรคหน่ึง ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสองป และปรับไมเกินสี่หมื่นบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ และใหศาล สั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งมีกําหนดหาป ถาขอความในบัญชีรายรับและรายจายที่ไดยื่นไวตามมาตรา 55 วรรคหน่ึง เปนเท็จ ผูไดรับเลือก ต้ังตองระวางโทษจําคุกต้ังแตหน่ึงปถึงหาป และปรับตั้งแตสองหมื่นบาทถึงหนึ่งแสนบาท และใหศาลสั่ง เพิกถอนสิทธิเลือกตั้งมีกําหนดหาป มาตรา 118 ผูใดฝาฝนมาตรา 57 มาตรา 60 มาตรา 75 มารา 89 หรือมาตรา 91 ตองระวางโทษ จําคุกตั้งแตหนึ่งปถึงสิบป และปรับตั้งแตสองหมื่นบาทถึงสองแสนบาท และใหศาลสั่งเพิกถอนสิทธิเลือก ตั้งมีกําหนดสิบป มาตรา 119 ผูใดฝาฝนมาตรา 58 ตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหนึ่งปถึงหาป และปรับต้ังแตสอง หมื่นบาทถึงหนึ่งแสนบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ และใหศาลสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งมีกําหนดหาป มาตรา 120 ผูซึ่งมิไดมีสัญชาติไทยผูใดฝาฝนมาตรา 59 ตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหนึ่งปถึงสิบป และปรับตั้งแตสองหมื่นบาทถึงสองแสนบาท มาตรา 121 ผูใดฝาฝนมาตรา 61 หรือมาตรา 64 วรรคหน่ึง ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหกเดือน หรือปรับไมเกินหน่ึงหม่ืนบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ มาตรา 122 ผูใดฝาฝนมาตรา 62 วรรคสอง ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหกเดือน หรือปรับไมเกิน หนึ่งหมื่นบาท หรือปรับแหงละหน่ึงพันบาท แลวแตจํานวนใดจะสูงกวากัน หรือท้ังจําท้ังปรับ คาปรับตามวรรคหน่ึง ใหนําสงเปนรายไดขององคกรปกครองสวนทองถิ่นที่ความผิดไดเกิดขึ้น เพื่อใชในการแกไขความเสียหายที่เกิดขึ้น

มาตรา 123 ผูใดจงใจกระทําดวยประการใด ๆ ใหบัตรเลือกต้ังชํารุดหรือเสียหายหรือใหเปน บัตรเสีย หรือกระทําดวยประการใด ๆ แกบัตรเสียเพ่ือใหเปนบัตรเลือกต้ังท่ีใชได ตองระวางโทษจําคุก ไมเกินหนึ่งป และปรับไมเกินสองหมื่นบาท และใหศาลสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งมีกําหนดหาป ถาผูกระทําความผิดตามวรรคหน่ึงเปนเจาพนักงานผูดําเนินการเลือกตั้ง ตองระวางโทษจําคกุต้ังแต หน่ึงปถึงสิบป และปรับต้ังแตสองหมืน่บาทถงึสองแสนบาท และใหศาลสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกต้ังมีกําหนด สิบป มาตรา 124 ในระหวางเวลาเปดการลงคะแนนเลือกตั้งจนถึงเวลาปดการลงคะแนนเลือกตั้ง กรรมการประจําหนวยเลือกตั้งผูใดเปดเผยใหผูอื่นทราบวาผูมีสิทธิเลือกตั้งผูใดมาลงคะแนนเลือกตั้งหรือ ยังไมมาลงคะแนนเลือกต้ัง เพือ่เปนคุณหรือเปนโทษแกผูสมัคร ตองระวางโทษจําคกุไมเกินหน่ึงป หรือ ปรับไมเกินสองหมื่นบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ “มาตรา 125 ผูใดฝาฝนมาตรา 76 วรรคหน่ึง หรือมาตรา 86 หรือมาตรา 86/1 หรือจงใจขัดขวาง มิใหมีการสงหีบบัตรเลือกตั้งไปยังสถานที่นับคะแนนเลือกตั้ง หรือกระทําดวยประการใด ๆ เพื่อใหการ สงหีบบัตรเลือกตั้งลาชา ตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหนึ่งปถึงสิบป และปรับตั้งแตสองหมื่นบาทถึงสอง แสนบาท และใหศาลเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งมีกําหนดสิบป” (“มาตรา 125” แกไขโดยพระราชบัญญัติ ฯ (ฉบับที ่2) พ.ศ. 2546 มาตรา 8 ) มาตรา 126 ผูใดฝาฝนมาตรา 76 วรรคสอง มาตรา 77 มาตรา 78 มาตรา 79 หรือมาตรา 80 ตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหนึ่งปถึงหาป หรือปรับต้ังแตสองหม่ืนบาทถึงหน่ึงแสนบาทหรือท้ังจําท้ังปรับ และใหศาลสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งมีกําหนดหาป มาตรา 127 ผูใดฝาฝนมาตรา 81 วรรคหน่ึง ตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหนึ่งปถึงสิบป หรือปรับ ต้ังแตสองหมืน่บาทถงึสองแสนบาท หรือทั้งจําทั้งปรับ และใหศาลสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกต้ังมีกําหนดสิบป มาตรา 128 ผูใดฝาฝนมาตรา 82 ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหกเดือน และปรับไมเกินหนึ่งหมื่น บาท หรือท้ังจําท้ังปรับ ในการท่ีผูฝาฝนตามวรรคหน่ึงเปนผูรับหรือยอมจะรับเงนิ ทรัพยสิน หรือประโยชนอ่ืนใด ถาไดแจงถึงการกระทําดังกลาวตอคณะกรรมการการเลือกตั้ง หรือผูซ่ึงคณะกรรมการการเลือกต้ัง มอบหมายกอนหรือในวันเลือกต้ัง ผูน้ันไมตองรับโทษ มาตรา 129 คณะกรรมการการเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ิน หรือผูอํานวยการ

การเลือกต้ังประจําองคกรปกครองสวนทองถ่ินผูใดฝาฝนมาตรา 107 วรรคสาม ตองระวางโทษจําคุก ไมเกินสองป หรือปรับไมเกินส่ีหม่ืนบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ มาตรา 130 ผูใดขาย จําหนาย จายแจก หรือจัดเล้ียงสุราทุกชนิดในเขตเลือกต้ังในระหวางเวลา 18.00 นาฬิกาของวันกอนวันเลือกต้ังหน่ึงวันจนส้ินสุดวันเลือกต้ัง ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหกเดือน และปรับไมเกินหนึ่งหมื่นบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ มาตรา 131 ผูใดเลนหรือจัดใหมีการเลนการพนันขันตอใด ๆ เกี่ยวกับผลของการเลือกตั้ง ตอง ระวางโทษจําคุกตั้งแตหนึ่งปถึงหาป หรือปรับต้ังแตสองหม่ืนบาทถึงหน่ึงแสนบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ และใหศาลสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งมีกําหนดหาป มาตรา 132 ผูใดบังคับ ขูเข็ญ ขัดขวาง หนวงเหน่ียว หรือกระทําดวยประการใด ๆ อันเปนการ ทําใหผูอื่นเสียสิทธิ หรือไมสามารถไปสมัครเปนสมาชิกสภาทองถิ่น หรือผูบริหารทองถ่ินได ตองระวาง โทษจําคุกตั้งแตหนึ่งปถึงหาป และปรับตั้งแตสองหมื่นบาทถึงหนึ่งแสนบาท และใหศาลสั่งเพิกถอนสิทธ ิ เลือกตั้งมีกําหนดหาป มาตรา 133 สมาชิกสภาทองถิ่นผูใดไดรับเลือกจากสมาชิกสภาทองถิ่นดวยกัน ใหดํารงตําแหนง ผูบริหารทองถิ่นตามกฎหมายวาดวยการจัดตั้งองคกรปกครองสวนทองถิ่น โดยไมสุจริตและเท่ียงธรรม เน่ืองจากมีหลักฐานเช่ือไดวาตนเองไดกระทําหรือกอใหผูอ่ืนกระทํา สนับสนุนหรือยินยอม หรือรูเห็น เปนใจใหผูอื่นกระทําการให เสนอให สัญญาวาจะใหทรัพยสิน หรือประโยชนอ่ืนใดอันอาจคํานวณเปน เงินได แกสมาชิกสภาทองถิ่นหรือผูใด เพื่อจูงใจใหสมาชิกสภาทองถิ่นผูนั้นลงคะแนนเสียงเลือกตนเปน ผูบริหารทองถ่ิน หรืองดเวนการลงคะแนนเสียงใหตนไดรับเลือกเปนผูบริหารทองถ่ิน หรือสมาชิกสภา ทองถิ่นผูใดเรียก รับ หรือยอมจะรับทรัพยสินหรือประโยชนอ่ืนใดสําหรับตนเองหรือผูอ่ืนเพ่ือลงคะแนน หรืองดเวนการลงคะแนนเลือกผูบริหารทองถ่ิน ตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหาปถึงยี่สิบปและปรับตั้งแต หนึ่งแสนบาทถึงสี่แสนบาท และใหศาลสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งมีกําหนดสิบป มาตรา 134 ผูใดกระทํา หรือกอใหผูอ่ืนกระทํา หรือสนับสนุนการให สัญญาวาจะใหทรัพยสิน หรือประโยชนอื่นใดเพื่อจูงใจสมาชิกสภาทองถิ่นลงคะแนนเสียงหรืองดเวนการลงคะแนนเสียงเลือกตั้ง สมาชิกสภาทองถิ่นหรือผูบริหารทองถิ่นตามกฎหมายวาดวยการจัดตั้งองคกรปกครองสวนทองถิ่นหรือ กลั่นแกลงไมวาดวยประการใด ๆ เพื่อมิใหสมาชิกสภาทองถิ่นไดรับเลือกเปนผูบริหารทองถิ่น ตองระวาง โทษจําคุกตั้งแตหนึ่งปถึงสิบป และปรับตั้งแตสองหมื่นบาทถึงสองแสนบาท และใหศาลสั่งเพิกถอนสิทธ ิ เลือกตั้งมีกําหนดสิบป

มาตรา 135 ในกรณีที่ปรากฎวามีการกระทําความผิดตามพระบัญญัตินี้เกิดขึ้นในเขตเลือกตั้งใด ใหถือวาคณะกรรมการการเลือกตั้งหรือผูสมัครในเขตเลือกตั้งนั้นเปนผูเสียหายตามประมวลกฎหมาย วิธีพิจารณาความอาญา (ตารางอัตราโทษสําเร็จรูป ด ู“CD ฐานความผิดตั้งและแกขอหา” : )

บทเฉพาะกาล -----------------

มาตรา 136 ในกรณีที่ไดพระราชกฤษฎีกาใหใชบังคับพระราชบัญญัตินี้แกการเลือกตั้งสมาชิก สภาทองถ่ินหรือผูบริหารทองถ่ินขององคกรปกครองสวนทองถ่ินประเภทใดแลว ใหบรรดาบทบัญญัติ ตามพระราชบัญญัตินี้ยังไมใชบังคับกับองคกรปกครองสวนทองถิ่นในประเภทนั้นที่มีลักษณะดังตอไปนี้ (1) องคกรปกครองสวนทองถิ่นใดที่ยังมีสมาชิกทองถิ่นดํารงตําแหนงอยู ใหสมาชิกสภาทองถิ่น นั้นยังคงดํารงตําแหนงตอไปจนกวาจะสิ้นสุดการดํารงตําแหนงของสมาชิกสภาทองถิ่นนั้นทั้งคณะ (2) องคกรปกครองสวนทองถ่ินใดท่ีมีการเลือกต้ังผูบริหารทองถ่ินโดยตรงและยังมีผูบริหาร ทองถ่ินดํารงตําแหนงอยู ใหผูบริหารทองถ่ินน้ันดํารงตําแหนงตอไปจนกวาจะส้ินสุดการดํารงตําแหนง ของผูบริหารทองถ่ินผูน้ัน (3) องคกรปกครองสวนทองถิ่นใดไดมีประกาศใหมีการเลือกตั้งสมาชิกสภาทองถิ่นหรือผูบริหาร ทองถิ่นเปนการทั่วไปอยูแลวกอนพระราชกฤษฎีกาใชบังคับและยังดําเนินการไมแลวเสร็จ ใหดําเนินการ ตอไปได และใหสมาชิกสภาทองถิ่นหรือผูบริหารทองถิ่นที่ไดรับเลือกตั้งคงดํารงตําแหนงตอไปจนกวา การดํารงตําแหนงจะสิ้นสุดลง (4) ในกรณีที่องคกรปกครองสวนทองถิ่นใดมีการเลือกตั้งแทนตําแหนงที่วางสําหรับสมาชิก สภาทองถิ่นที่ยังคงอยูในวาระตาม (1) หรือสมาชิกสภาทองถิ่นที่มาจากการเลือกตั้งทั่วไปตาม (3) โดยใหดํารงตําแหนงตอไปไดเชนเดียวกับผูท่ีตนดํารงตําแหนงแทน ในระหวางที่ยังไมนําบทบัญญัติแหงพระราชบัญญัตินี้มาใชบังคับกับองคกรปกครองสวนทองถิ่น ที่มีลักษณะตามวรรคหนึ่ง ใหนําบทบัญญัติของกฎหมายวาดวยการเลือกตั้งสมาชิกสภาทองถิ่น หรือ ผูบริหารทองถิ่นที่ถูกยกเลิกโดยพระราชกฤษฎีกาตามวรรคหนึ่งมาใชบังคับกับองคกรปกครองสวนทองถิ่น น้ันตอไป จนกวาจะส้ินเหตุตาม (1) (2) (3) หรือ (4) แลวแตกรณี และใหนําบทบัญญัตินี้มาใชกับ การเลือกตั้งทั่วไปในครั้งถัดไป ในกรณีที่ยังคงใชบทบัญญัติของกฎหมายวาดวยการเลือกตั้งสมาชิกสภาทองถิ่น หรือผูบริหาร ทองถิ่นที่ถูกยกเลิกโดยพระราชกฤษฎีกา ใหบรรดาอํานาจหนาท่ีของรัฐมนตรีวาการกระทรวงมหาดไทย ปลัดกระทรวงมหาดไทย ผูวาราชการจังหวัดหรือนายอําเภอในสวนท่ีเก่ียวของกับการเลือกต้ังตามกฎหมาย

ดังกลาว เปนอํานาจหนาท่ีของคณะกรรมการการเลือกต้ัง ในการน้ี คณะกรรมการการเลือกต้ังอาจส่ัง เปลี่ยนแปลงหรือมอบหมายใหบุคคลหรือคณะบุคคลใดเปนผูปฏิบัติหนาที่นั้นแทนก็ได มาตรา 137 ในกรณีที่มีพระราชกฤษฎีกาใหใชบังคับพระราชบัญญัตินี้แกการเลือกตั้งสมาชิกสภา ทองถิ่น หรือผูบริหารทองถ่ินขององคกรปกครองสวนทองถ่ินประเภทใดแลว ถาองคกรปกครองสวน ทองถิ่นใดในประเภทนั้นยังมีสมาชิกสภาทองถิ่นหรือผูบริหารทองถิ่นดํารงตําแหนงอยู แตมีวาระการ ดํารงตําแหนงเหลือไมถึงหนึ่งหกสิบวัน ใหเร่ิมนับระยะเวลาตามมาตรา 57 วรรคสอง ต้ังแตวันท่ี พระราชกฤษฎีกามีผลใชบังคับเปนตนไป ผูรับสนองพระบรมราชโองการ พันตํารวจโท ทักษิณ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี ---------------------------------------------------------------------- หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับน้ี คือ โดยทีม่าตรา 144 วรรคหน่ึง ของ รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย บัญญัติใหคณะกรรมการการเลือกต้ังเปนผูควบคุมและดําเนินการ จัดหรือใหมีการเลือกตั้งสมาชิกสภาทองถิ่นและผูบริหารทองถิ่นใหเปนไปโดยสุจริตและเที่ยงธรรม ประกอบกับมาตรา 285 วรรคเจ็ด บัญญัติใหคุณสมบัติของผูมีสิทธิเลือกตั้งและผูมีสิทธิสมัครรับเลือกตั้ง หลักเกณฑและวิธีการเลือกตั้งสมาชิกสภาทองถิ่น คณะผูบริหารทองถิ่นและผูบริหารทองถิ่น ใหเปนไป ตามท่ีกฎหมายบัญญัติ สมควรใหมีกฎหมายวาดวยการเลือกตั้งสมาชิกสภาทองถิ่นหรือผูบริหารทองถิ่น จึงจําเปนตองตราพระราชบัญญัติฉบับน้ี

--------------------------------------- หมายเหตุทาย พระราชบัญญัติการเลือกต้ังสมาชิกสภาทองถ่ิน ฯ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2546

หมายเหตุ :- เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับน้ี คือ โดยท่ีเปนการสมควรกําหนด ใหมีการนับคะแนนการเลือกตั้งสมาชิกสภาทองถิ่นหรือผูบริหารทองถิ่นทุกหนวยเลือกตั้งของแตละเขตเลือกตั้ง รวมกัน ณ สถานที่นับคะแนนเดียวกันตามวิธีปฏิบัติที่คณะกรรมการการเลือกตั้งกําหนด ทั้งนี ้ เพื่อใหเกิด ความโปรงใสและความถูกตองของการนับคะแนน อันจะเปนผลใหการเลือกตั้งเปนไปโดยสุจริตและ เที่ยงธรรม จึงจําเปนตองตราพระราชบัญญัตินี ้ (ประกาศใน รจ. 121 ก ตอนที่ 1 วันลง รจ. 5 มกราคม 2547)