กระบวนการวางแผนกลยุทธ์...ประเด...
TRANSCRIPT
1
ศรวช ดโนทย
นกวเคราะหนโยบายและแผน เชยวชาญ
มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ
กระบวนการวางแผนกลยทธ
2 2
การวางแผน / กลยทธ / แผนกลยทธ
การวางแผน (Planning) : การวเคราะหสถานการณปจจบน คาดการณไป
ลวงหนาและก าหนดแนวทางทคาดวานาจะดทสด เพอใหเกดการปฏบต
อยางไดผล
กลยทธ (Strategy) : ไมใชวธการธรรมดา ใชความคดพเศษ เพอกลนแนวทาง ทดทสด และสามารถแปรเปลยนสถานการณทกประเภท ใหกลบกลายเปน
ประโยชนแกหนวยงาน ไมวาขณะนนองคกรจะอยในสถานการณใด ไมวาจะ
เปนชวงไดเปรยบ หรอเสยเปรยบกตาม
แผนกลยทธ(Strategy planning) : ชดปฏบตการทออกแบบมา เพอเปลยนแปลงองคกร จากสถานภาพปจจบน ไปสสภาพทพรรณนาไวตามเปาประสงค ภายใต
ขอจ ากดของความสามารถและศกยภาพขององคกร โดยมการพจารณาวเคราะห
สถานการณรอบขาง และการแขงขนอยางถกตองชดเจน
2
สภาวะแวดลอม และบรบทในการด าเนนงานมการเปลยนแปลง
อยางรวดเรว และรนแรงขน
องคกรตองมทศทาง และแผนงานทชดเจน
ผบรหารตองบรหารองคกรภายใตกรอบทศทาง และแผนงาน
ท าไมตองมการวางแผนยทธศาสตร/แผนกลยทธ ?
4 4
ท าแผนยทธศาสตรเพออะไร ?
ท าใหทกคนเขาใจ มงเนนในยทธศาสตรรวมกน
เกดความรบผดชอบและการมสวนรวมรวมกน ในยทธศาสตรขององคกร
เพอเปนการจงใจใหทกคนด าเนนงานตามยทธศาสตร
เพอใหมระบบการประเมนผลในทกระดบทสอดคลองและเชอมโยงกบยทธศาสตร
ไมใชการจบผด แตเพอพฒนาองคกร
3
5 5
ขอแตกตางระหวางแผนกลยทธกบแผนทวไป
การวางแผนกลยทธ
เปนการวางแผนเพอน า
องคกรไปสภาพลกษณใหม
กาวสวสยทศนทตองการใน
อนาคต
การวางแผนกลยทธเปน
การวางแผนในภาพรวม ของ
องคกร ทกกลยทธทก าหนด
ขนเปนปจจยทชอนาคต ของ
องคกรนน
การวางแผนทวไป
เปนการวางแผนเพอ
แกปญหา ปองกนปญหา
หรอ การพฒนาผลผลต
ขององคกร
ดงนนการวางแผนทวไป
จงมจดมงหมายเพยง เพอให
ไดแนวทางการด าเนนงาน ทท า
ใหงานหรอโครงการขององคกร
บรรลผลส าเรจ อยางมประสทธ
ภาพ เทานน
6
ขนตอนพนฐานในการวางแผนยทธศาสตร/แผนกลยทธ
ขนเตรยมการ ขนตอนท 1 ขนตอนท 2 ขนตอนท 3 ขนตอนท 4
จดตงคณะท างาน
รวบรวมขอมลเพอ
วเคราะหศกยภาพใน
ประเดนทเกยวของ
การจดท าวสยทศน
ประเดนยทธศาสตร
และเปาประสงค
(Vision, Goals and
Strategic Issues)
การเตรยมการ
(Project Setup)
การวเคราะห
ศกยภาพของ
หนวยงาน
(SWOT Analysis)
การก าหนดกลยทธ
ในการพฒนา
หนวยงาน
(Strategies)
การก าหนด
แผนปฏบตการ
(Action Plans)
ปจจยภายใน
Strength จดแขง
Weakness จดออน
ปจจยภายนอก
Opportunity โอกาส
Threat อปสรรค
ตองการเปนอะไรใน
อนาคต มประเดน
หลกทส าคญอะไรท
ตองไดรบการพฒนา
มเปาประสงคและ
เปาหมายอยางไร
ตองท าสงใด ดวย
วธการใด เพอใหผล
การปฏบตงานบรรล
ตามวสยทศนและ
เปาหมายทก าหนด
การน ายทธศาสตร/
กลยทธ แปลงไปส
การปฏบตในรปของ
แผนงาน/ โครงการ
4
7
ขนตอนพนฐานในการวางแผนยทธศาสตร/แผนกลยทธ
ขนเตรยมการ ขนตอนท 1 ขนตอนท 2 ขนตอนท 3 ขนตอนท 4
จดตงคณะท างาน
รวบรวมขอมลเพอ
วเคราะหศกยภาพใน
ประเดนทเกยวของ
การจดท าวสยทศน
ประเดนยทธศาสตร
และเปาประสงค
(Vision, Goals and
Strategic Issues)
การเตรยมการ
(Project Setup)
การวเคราะห
ศกยภาพของ
หนวยงาน
(SWOT Analysis)
การก าหนดกลยทธ
ในการพฒนา
หนวยงาน
(Strategies)
การก าหนด
แผนปฏบตการ
(Action Plans)
ปจจยภายใน
Strength จดแขง
Weakness จดออน
ปจจยภายนอก
Opportunity โอกาส
Threat อปสรรค
ตองการเปนอะไรใน
อนาคต มประเดน
หลกทส าคญอะไรท
ตองไดรบการพฒนา
มเปาประสงคและ
เปาหมายอยางไร
ตองท าสงใด ดวย
วธการใด เพอใหผล
การปฏบตงานบรรล
ตามวสยทศนและ
เปาหมายทก าหนด
การน ายทธศาสตร/
กลยทธ แปลงไปส
การปฏบตในรปของ
แผนงาน/ โครงการ
8 8
เพอใหรสภาพขององคกร และ สภาวการณภายนอก
วาจะก าหนดกลยทธ ขององคกรอยางไรให บรรลเปาหมาย
ตามวสยทศน และสอดรบกบบรบทขององคกร
การวเคราะหศกยภาพองคกร (SWOT Analysis)
การรเขา-รเรา จะท าใหโอกาสของความส าเรจสงขน
5
9 9
การวเคราะหศกยภาพ(SWOT Analysis)
จดแขง (Strengths : S)
พจารณาปจจยภายในองคกรเกยวกบ
สวนด ความเขมแขง ความสามารถ
ศกยภาพ สวนทสงเสรมความส าเรจ
โอกาส(Opportunities : O)
สภาพแวดลอมภายนอก(Outside in) มสภาพเปนเชนไร สงผลกระทบใน
ทางบวกอยางไร และจะสรางใหเกด
โอกาสใดใหกบองคกร
จดออน (Weaknesses : W)
พจารณาปจจยภายในองคกร เกยวกบ
สวนเสย ความออนแอ สงทตองพฒนา
แกไข ปรบปรงขอจ ากด ความไมพรอม
รวมทงประเดนปญหา
ภยคกคาม (Threats : T)
สภาพแวดลอมภายนอก (Outside in) ทเปนอปสรรคหรอภาวะคกคามกอให
เกดผลเสยหรอเปนขอจ ากดตอองคกร
ปจจยภายใน
ปจจยภายนอก
10 10
ภายใน
ภายนอก
จดแขง
(Strengths) จดออน
(Weaknesses)
โอกาส
(Opportunities)
อปสรรค
(Threats)
SO Strategies รกไปขางหนา
WO Strategies พฒนาภายใน
ST Strategies ปองกน/สรางพนธมตร
WT Strategies ปรบเปลยนภายใน
SWOT MATRIX
6
11 11
McKinsey’s 7 Ss แบบจ ำลอง 7S+2S ในกำรพฒนำองคกร
ระบบ
คน
Shared Value
อดมกำรณรวม
Strategy
กลยทธ
Staff
บคลากร
Structure
โครงสราง
System
ระบบ
Style
แนวการบรหาร
Skill
ทกษะ
Shift the
Paradigm ปรบ
กระบวนทศน
Specific
Tools
เครองมอ
การวเคราะหสถานการณภายใน - McKinsey’s 7 Ss
12 12
ปจจย จดแขง (Strengths) จดออน (Weaknesses)
คน ขยน กระตอรอรน ซอสตย
ทมเท ความรด มงพฒนาตน
นอย เฉอยชา แตกแยก
ไรฝมอมง ประโยชนสวนตว
เงน มาก คลองตว เครดตด
ระบบควบคมด มวนยสง
นอย ตดขด รวไหล
ขาดวนย
เครองมอ เหมาะสม ทนสมย
ประสทธภาพสง
ไมเหมาะสม ลาสมย
เสยบอย ตนทนสง
ทกษะบรหาร เชยวชาญ มออาชพ รอบคอบ
มวสยทศนด
อยอาย ขาดวสยทศน
อยพอใหรอดตว
แนวทางการพจารณาปจจยภายใน
7
13 13
ปจจย โอกาส (Opportunities) อปสรรค (Threats)
การเมอง นง มเสถยรภาพ สรางโอกาส
นโยบายเอออ านวย
วนวาย เปลยนแปลงบอย
นโยบายไมเอออ านวย
เศรษฐกจ เศรษฐกจพอเพยง ดอกเบย
ต า แรงงานคณภาพราคาถก
แขงขน เนนความเรว และ
รอบคอบ ตนทนสนคาแพง
สงคม อบอน เกอกล การศกษาด
วฒนธรรมเขมแขง สามคค
แขงขน เอารดเอาเปรยบ
ไรระเบยบ วฒนธรรมเสอม
วทยาการ อนเตอรเนท อเมล ขอมล
ภมปญญาทองถน
ไลตามไมทน มากเกนไป เกด
ชองวางของการพฒนา
แนวทางการพจารณาปจจยภายนอก
14 14
ค าจ ากดความ (Definition)
วสยทศน (Vision) เปาประสงค (Goals) ประเดนยทธศาสตร
เปนการก าหนดสภาพดานการพฒนา
ทหนวยงานตองการจะเปนในอนาคต
ตามหวงระยะเวลาทก าหนด โดยระบ
เปนขอความทสะทอนถงความมงมน
เกยวกบทศทางและจดยนทตองการ
ผลกดนใหเกดขน เปนจดหมายปลาย
ทางรวมกนของทกฝายทเกยวของ
ซงเปนการตอบค าถามวา
เปนการก าหนดเปาหมายในระดบ
วสยทศน เพอตอบวาหนวยงานได
บรรลถงวสยทศนทไดตงไวหรอไม
เปนการระบถงสงทองคกรจะตอง
ท าใหไดส าหรบระยะเวลาใด
เวลาหนง และสามารถวดผลได
เปนการก าหนดประเดนส าคญทหนวย
งานจ าเปนตองด าเนนการพฒนา เพอ
ใหสามารถบรรลวสยทศนทตงไว เกด
จากการเปรยบเทยบวสยทศน ทหนวย
งานตองการเปน (Vision) กบการ วเคราะหศกยภาพ ของหนวยงาน
ในปจจบน (SWOT)
(Strategic Issues)
"หนวยงานตองการเปนอะไร
ในอนาคต ? "
ประเดนใด(เรองหลกๆ)ทตอง
ไดรบการพฒนา ?
ในแตละประเดนยทธศาสตร
ตองท าใหถงระดบใด?
จงจะท าใหวสยทศนบรรล
8
15 15 15
คณลกษณะของวสยทศนทด
Core Value
ความเชอของคนในองคกร
ในพฤตกรรมและความสามารถทเปน
Core Purpose
เหตผลหลกของการคงอยขององคกร
Visionary Goal
เปาหมายทวาดฝนในอนาคต
Vision
16 16
กระบวนการพฒนาวสยทศน
- ประเมนและวเคราะหการเปลยนแปลงของสภาวะแวดลอมภายนอก
ทองคกรก าลงหรอจะตองเผชญ
- ประเมนและวเคราะห บทบาท หนาท ความสามารถทองคกรมอยในปจจบน
- เมอพจารณาทงปจจยภายนอกและภายในแลว ใหมองภาพไปในอนาคตวา ในอก 3-5 ปขางหนา อะไรคอสงทองคกรอยากหรอตองการทจะเปน
โดย อยาลมค านงถงความตองการของ Stakeholders ทส าคญดวย
การยนยนวสยทศน.......เปนการยนยนทศทางการพฒนาทหนวยงาน ตองการจะเปน
ในอนาคต ชวยใหเกดความเขาใจทตรงกน ระหวางผบรหาร
กบบคลากรทกระดบทเกยวของ
9
ขอความทแสดงแนวคด และวธการด าเนนงาน
เพอบรรลถงวสยทศนทก าหนดไวแลว
• สงทองคกรตองด าเนนการเพอใหวสยทศนเปนจรง
• สงทบงบอกบทบาทหนาทขององคกรทก าลงท าหรอจะท าในอนาคตใหแกผรบบรการ
• พนธกจทดตองบงบอกถงคณคาทผรบบรการจะไดรบประโยชนวามอะไรบาง และ
ตองเชอมโยงกบวสยทศน
• ท าใหทราบทศทางและขอบเขตกจการ
• เปนแนวทางในการก าหนดความรบผดชอบ
• เปนการวางขอก าหนดดานพฤตกรรม หรอจรยธรรมของสมาชกในองคกร
พนธกจ (Mission)
18 18
ประเดนยทธศาสตร (Strategic Issues)
ประเดนยทธศาสตร คอ......
• ประเดนหลกทตองค านงถง • ประเดนส าคญทจ าเปนตองไดรบการมงเนนและพฒนา
เพอน าไปสการบรรลวสยทศน ไมควรมจ านวนมากเกนไป
10
19 19
การก าหนดประเดนยทธศาสตร
วสยทศนของหนวยงาน นโยบายหรอความจ าเปน
เรงดวนจากภายนอก
ความคาดหวงจาก
Stakeholders ทส าคญ
Strategic Issues หรอ
ประเดนยทธศาสตรทส าคญส าหรบหนวยงาน
ศกยภาพและความเปนไปได
ของหนวยงาน
20 20
เปาประสงค/จดมงหมายเพอการพฒนา(Corporate Objectives/Goals)
* การเขยน เปาประสงค..จะเขยนในลกษณะ ผลลพธปลายทาง(Outcome) ทจะด าเนนการใหบรรลผล
* ทกเปาประสงคตองมตวชวดความส าเรจ
คอ.... เปาหมายตางๆทตองการบรรลในแตละประเดนยทธศาสตร โดยมตวชวด
เปนเครองมอทบงชวาเปาประสงคนนจะส าเรจหรอไม และมการก าหนด
เปาหมาย เพอบอกระดบของความส าเรจตามทตวชวดก าหนดไว
คอ.... สภาพความส าเรจของการด าเนนงานในขนสดทายของแตละประเดนยทธศาสตร
คอ.... ขอความทบงบอกใหทราบถงสงทองคกรจะท าใหได หรอตองการจะใหเปน
ในอนาคต และสามารถวดผลไดในทางปฏบต
11
21 21
ความสมพนธระหวาง ประเดนยทธศาสตร กบ เปาประสงค
ประเดนยทธศาสตร ท 1
เปาประสงค ขอท 1
เปาประสงค ขอท 2
เปาประสงค ขอท……..
ประเดนยทธศาสตร ท 2
เปาประสงค ขอท 1
เปาประสงค ขอท 2
เปาประสงค ขอท……..
22 22
ตวชวด Key Performance Indicators (KPIs)
ความหมาย.... เปนเครองมอทบงชถงผลส าเรจของโครงการ
ประเภทของตวชวด แบงเปน 4 มต
1. ปรมาณ (Quantity) 2. คณภาพ (Quality)
3. ระยะเวลา (Time) 4. คาใชจาย/ตนทน (Cost)
การก าหนดตวชวด 2 ระดบ
1. ตวชวดผลผลต (output) เปนการวดผลสนคา/บรการทผลตขน วดผลเมอสนสดกระบวนการ
2. ตวชวดผลลพธ (outcome) เปนการวดผลส าเรจ/ประโยชนทไดรบจากสนคา/บรการ
วดผลเมอสนสดกระบวนการไปชวงหนง
12
23 23
ระดบของตวชวด
ตวชวดรวม (Common Indicators)
เปนตวชวดทใชวดความส าเรจในภาพรวมของแผนยทธศาสตรท
หนวยงานภายใตรบการถายทอดลงไปปฏบต
ตวชวดเฉพาะ (Specific Indicators) เปนตวชวดทใชวดความส าเรจของแผนกลยทธ เปนตวชวดทแตกตางกนไปเฉพาะของแตละหนวยงาน มใชตวชวดทรบการถายทอดมาจากหนวยเหนอ
24 24
ขอมลพนฐาน (Baseline) และเปาหมาย (Target)
ขอมลพนฐาน.... แสดงใหเหนถงคาของตวชวดทเกดขน
ในปอดตหรอในปปจจบนเปนเครองมอ
ในการตงเปาหมาย
เปาหมาย.... เปนคาของตวชวดทตองการทจะบรรล
13
25 25
ลกษณะของเปาหมายทด
* มความทาทาย
* สงกวามาตรฐานการท างานทเคยปฏบต
* สงเสรมใหเกดความพยายาม
* ไมสงจนเกนไปจนไมสามารถท าไดจรง
* น าไปสการพฒนา
26 26
กลยทธ
เปนเครองมอ/วธการทน าไปสการบรรลวตถประสงคและเปาหมายของ
องคกร
เปนการน าสภาพการณทไดจากการวเคราะหสภาพแวดลอมมาก าหนด
ทางเลอกเพอใหบรรลวตถประสงค
ทกเปาประสงค จะตองมกลยทธมาสอดรบ
กลยทธเปนภาพใหญทมองถงสงทจะท าใหบรรลเปาประสงคแตยงไมลงไป
ในรายละเอยดถงขนของโครงการ
กลยทธแตละขอจะตองมการก าหนดหนวยงานเจาภาพ
14
- แปลงจากนโยบายของรฐบาล หรอของหนวยงานในระดบทอยเหนอขนไป
- จากสงท Stakeholders หรอผทมสวนเกยวของกบองคกรคาดหวงจากองคกร
- จากผลการวเคราะห SWOT
- จากสงทผบรหารคด หรออยากจะท า
แนวทางในการก าหนดกลยทธ
• Top - Down
• Bottom - Up - เปดโอกาสใหบคลากรไดมสวนรวมในการเสนอแนะความคดเหน
28 28
ลกษณะงานในองคกร
งานใหมๆ
ทจะมงเนน
งานทเปนการพฒนา
งานประจ า
งานทตองด าเนนการเปนปกต
กลยทธ
15
29 29
Vision วสยทศน
Mission พนธกจ
Objective เปาประสงค
Strategies กลยทธ
Policy นโยบาย
Plan/Project
SWOT
Ana
lysis
การวเคราะห
สภาพบรบท
ทงภายใน และ
ภายนอกองคกร
จดแขง จดออน
โอกาส อปสรรค
Philo
soph
y /Va
lue
การยดมนในปรชญาแ
ละอดมการณ
สงทประชาคมรวมกนก าหนดทศทาง
ความเปนไปในอนาคตขององคกร
พนธะและภาระทองคกรตองกระท าตาม
กฎหมายและเพอบรรลเปาหมายแหง
วสยทศน
เปาประสงค หรอเปาหมายของวสยทศน
สงทองคกรจะตองท าใหได วดผลได
กลยทธหรอวธการทสอดคลองกบ
บรบทและใหบรรลเปาหมาย
แนวทางทผบรหารก าหนด
ใหถอปฏบต
แผนงานหรอโครงการ
ทจะท าใหวสยทศนเปนจรง
ดชนชวดความส าเรจของงาน
Strategic Issue
ประเดนยทธศาสตร ประเดนหลกทตองไดรบการพฒนา
Key P
erfor
manc
e Ind
icator
STRATEGIC PLAN
SWOT
KPI
แผนกลยทธ
วสยทศน/พนธกจ
ประเดนยทธศาสตร
วตถประสงค/กลยทธ/นโยบาย
30
ประเดนส าคญในการน าไปปฏบต
- การสนบสนนของผบรหารระดบสง
- การมหนวยงานรบผดชอบ
- มความเขาใจในหลกการและแนวคดทดพอ
- การสอสารภายใน
- ความตอเนอง
- ไมใชโครงการ แตตองกลนใหเขากบระบบในการบรหาร
- อยาใชเปนระบบในการประเมนผลเปนหลกแตตองใหมงเนน
ในเรองของการพฒนาองคกรและการแปลงยทธศาสตรสการปฏบต
- การเกบขอมล พรอมทงระบบทจะมารองรบ
16
31 31
ความส าคญของการวางแผนกลยทธ
32
แผนปฏบตงาน รายบคคล
แผนปฏบตงาน ภาควชา/กอง/ศนย
แผนยทธศาสตรคณะ/วทยาลย/ส านก
แผนยทธศาสตรมหาวทยาลย
แผนยทธศาสตร สกอ.
แผนยทธศาสตรกระทรวงศกษาธการ
แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต
ความเชอมโยงของการจดท าแผนยทธศาสตรของมหาวทยาลย
17
33 33
ศรวช ดโนทย
Tel. 081 9114790
E-mail : [email protected]
[email protected] [email protected]
ขอบคณคะ