บทสรปสาหรบผบรหาร

การบญญตใหสถานศกษาเปน “นตบคคล” ในกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการนบเปนการปฏรปการศกษาครงสาคญของประเทศไทย ซงสอดคลองกบ เจตนารมณของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พ.ศ.๒๕๔๕ ทมงหวงยกระดบการศกษาของชาตใหไดมาตรฐาน และจดการศกษาไดอยางทวถง มคณภาพ โดยไดบญญตใหมกระจายอานาจการบรหารจดการศกษาทงดานวชาการ งบประมาณ การบรหารบคคล และงานบรหารทวไปไปยงคณะกรรมการสานกงานเขตพนทการศกษา และ สถานศกษาในเขตพนทการศกษาโดยตรง การจดองคกรทมสถานะเปนนตบคคลตามกฎหมายมหาชนทจดบรการสาธารณะยอมจะมอสระในการบรหารทงดานทรพยากรบคคล และอานาจหนาทในกรอบทกฎหมายใหอานาจไว การมกฎหมายกาหนดใหสถานศกษาเปนนตบคคลมจดมงหมายสาคญทจะทาใหสถานศกษามอสระ มความเขมแขงในการบรหาร เพอใหการบรหารเปนไปอยางคลองตว รวดเรวและสอดคลองกบความตองการของผเรยน สถานศกษา ชมชน ทองถน และประเทศชาตโดยรวม อยางไรกตาม การจะบรหารสถานศกษาทมสถานะเปนนตบคคลใหบรรลผลตามจดมงหมายดงกลาว มแนวทางหรอเงอนไขทผบรหารสถานศกษาควรคานงดงน ๑. รวบรวมและจดระบบขอมลสารสนเทศใหเปนปจจบน การบรหารแนวใหมจาเปนอยางยงทจะตองบรหารและตดสนใจโดยอาศยขอมลมากกวาสามญสานก ดงนน ผบรหารจงจาเปนจะตองรวบรวม จดระบบ และใชขอมลสารสนเทศเพอการบรหารและตดสนใจใหมากทสดเทาทจะทาได ๒. วางแผนและดาเนนงานตามแผนทวางไว การวางแผนมสวนชวยใหผบรหารมทศทางในการบรหารตามลาดบความสาคญเรงดวนของปญหาและนโยบายการบรหาร ดงนน ผบรหารจงจาเปนตองมความร และความเขาใจเกยวกบการวางแผน และสามารถดาเนนการบรหารใหเปนไปตามแผนทกาหนดไว รวมทงการดาเนนการกากบ ตดตาม และประเมนผลการดาเนนงานตามแผน เพอให การบรหารงานบรรลผลตามจดมงหมายทไดกาหนดไวอยางเตมท ๓. ศกษากฎหมาย กฎ และระเบยบทเกยวของ ในการบรหารสถานศกษาทเปนนตบคคล ผบรหารมอานาจบรหารอยางอสระ ขณะเดยวกนกรบผดชอบตอผลการตดสนใจของตนอยางเตมทเชนกน ดงนน เพอปองกนขอผดพลาดเชงกฎหมายและการตดสนใจของตน ผบรหารสถานศกษา จาเปนตองศกษา และทาความเขาใจกฎหมายทเกยวของอยางแทจรง รวมทงควรมทปรกษาทางกฎหมายคอยใหคาปรกษาและเสนอแนะกอนการตดสนใจทตนเองขาดความมนใจ

๒

๔. การบรหารและการตดสนใจโดยองคคณะบคคล การศกษาเปนบรการกจการสาธารณะ ทมผเกยวของและไดรบผลจากการบรการจานวนมาก ดงนน เพอใหการบรหารและการตดสนใจ มความถกตองและกอประโยชนสงสดตอผรบบรการมากทสด ผบรหารควรดาเนนการโดยใช องคคณะบคคลเขามามสวนรวมในการพจารณาตดสนใจใหมากทสดเทาทจะทาได ๕. จดระบบบญชใหครบถวนถกตอง แมผบรหารจะมอานาจอสระในการบรหารและ ตดสนใจกตาม แตอานาจอสระนนมใชเปนไปโดยปราศจากการควบคมตรวจสอบของทางราชการ โดยเฉพาะดานการเงนซงสวนใหญมาจากงบประมาณแผนดน จะมหนวยงานทรบผดชอบการตรวจสอบการใชจายเงนของสถานศกษาทงในชวงกอนใช ระหวางใช และภายหลงการใช ดงนน ผบรหารจงจาเปนจะตองจดทาระบบบญชใหครบถวน ความถกตองตามระบบและระเบยบของ ทางราชการเพอการบรหารของตนเปนไปดวยความโปรงใส และ สรจต เงอนไขทง ๕ ประการดงกลาว เปนสงจาเปนทผบรหารจะตองมหรอจดใหมขนเพอใหการบรหารและการตดสนใจของตนมประสทธภาพ และบรรลผลตามเจตนารมณของการกาหนดใหสถานศกษาเปนนตบคคลอยางเตมท

๓

คานา เอกสารคมอสงเสรมการบรหารสถานศกษาทเปนนตบคคลเลมน กระทรวงศกษาธการ จดทาขนเพอใหสถานศกษาขนพนฐานของรฐทสงกดเขตพนทการศกษา ไดใชเปนแนวทางในการบรหารและการจดการสถานศกษาใหสอดคลองกบการบรหารการศกษาของกระทรวงศกษาธการ ตามโครงสรางใหม ทงน ดวยเหตทวาการบรหารและการจดการศกษาของสถานศกษาจะเปลยนแปลงไปจากเดมอยางมาก กลาวคอ มอานาจหนาทในการบรหารและจดการศกษาทงดานวชาการ งบประมาณ บคลากร และบรหารทวไปมากขน และดาเนนการไดอยางคลองตว โดยเฉพาะ กฏหมายกยวกบระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการกาหนดใหสถานศกษาขนพนฐานของรฐ ทสงกดเขตพนทการศกษาเปนนตบคคล ทาใหสถานศกษาสามารถจดหารายได ผลประโยชน และระดมทรพยากรมาใชในการพฒนาการศกษาของสถานศกษาไดมากขน แตในขณะเดยวกนสถานศกษากตองมความรบผดชอบทางกฎหมายเพมมากขนเชนกน ซงผบรหาร ในฐานะผแทนสถานศกษาทเปนนตบคคล รวมทงขาราชการครและบคลากรทางการศกษาและผเกยวของจะตองเขาใจอานาจหนาทในการบรหารจดการ และมสวนรวมในการพฒนาการศกษาของสถานศกษา เอกสารเลมนจงเปนแนวทางใหผบรหาร และบคลากรทกฝายของสถานศกษาไดนาไปประยกต ใชในการบรหารและการจดการศกษาใหเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษาอยางมคณภาพและประสทธภาพตอไป

เนองจากคมอนจดทาขนในขณะทกฏหมายบางฉบบยงไมมผลใชบงคบ หากพบใน ภายหลงวาบทบญญตในกฏหมายฉบบทลงในราชกจจานเบกษามสาระทแตกตางไปจากทปรากฎ ในเอกสารนใหถอวาบทบญญตทปรากฎในฉบบทลงในราชกจจานเบกษามความถกตองและให ผใชเอกสารนยดถอปฏบตตามนน กระทรวงศกษาธการขอขอบคณคณะทางาน และขอขอบคณดร.สวฒน เงนฉา อาจารยเสร ลาชโรจน ท ไดใหข อคดเหนท เป นประโยชน และท ขอขอบคณเปนพเศษ ศ.ดร.สรพล นตไกรพจน ทไดกรณาอานตนฉบบและใหขอคดเหนในสวนทเปนเนอหาเกยวกบกฎหมาย และ ขอขอบคณผเกยวของทกฝาย ทมสวนในการจดทาเอกสารเลมนสาเรจและหวงวาเอกสารนจะชวยสงเสรมใหสถานศกษาขนพนฐาน สงกดเขตพนทการศกษาซงจะมสถานะภาพเปนนตบคคลสามารถบรหารและจดการศกษาไดอยางเหมาะสม คลองตว สมบรณ เรยบรอย มคณภาพ ประสทธภาพสมตามเจตนารมณของการปฏรปการศกษา และความมงหวงของชมชน ทองถน สงคม และประเทศชาตทกประการ

กระทรวงศกษาธการ

บทท ๑ บทนา

ความเปนมาของการปฏรปการศกษา

การปฏรป (ปฏ+รป) หมายถง การปรบเปลยน เพอใหไดสงทดขน สมบรณขนกวาเดม

การปฏรปการศกษาไทยจงหมายถงการปรบเปลยนทางการศกษาของไทยเพอใหเราไดคนไทยทมคณภาพสงข นกวาเดม ทวถงมากกวาเดมและประสทธภาพการบรหารจดการสงข นกวาเดม การปฏรปการศกษาจงมแตวนเรมตนแตไมมวนจบสน วนนคณภาพคนไทยอาจสงใกลเคยงกบคนฟลปปนส แตวนนเชนกนเราอยากเหนคณภาพของคนไทยสงขนเทากบคณภาพของคนสงคโปร คนเกาหล คนญปน หรอคนอเมรกน และตองเปนคณภาพทสงขนอยางถวนหนาดวยคอคนไทยทอยในกรงเทพมหานคร แมฮองสอน มกดาหาร นราธวาส ฯลฯ ตองมคณภาพสงขนใกลเคยงหรอทดเทยมกน

คนทมคณภาพเปนอยางไร วนนเราเหนตรงกนวาคนทมคณภาพ หมายถง คนทมทง ความด ความเกง และความสข

คนด คอ คนทมคณธรรม มจรยธรรม มคานยมทสอดคลองกบคานยมของคนไทยสวนใหญ คนดยอมเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน และประเทศ คนดยอมยดมนในการปกครองระบอบประชาธปไตยทมพระมหากษตรยเปนประมข คนดยอมเขาไปมสวนรวมในการอนรกษฟนฟพลงงาน ทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม

คนเกง คอ คนทมความรและทกษะตรงตามมาตรฐานของหลกสตร คอ มความรและทกษะตรงตามมาตรฐานหลกสตรวชาภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร สงคมศกษา ศาสนา วฒนธรรม สขภาพและอนามย อาชพและเทคโนโลย ศลปะ ดนตร การแสดงและภาษาตางประเทศ คนเกงตองนาความรและทกษะขางตนไปใชเปนเครองมอในการหาความรเพมเตมในสาขาทตนเองสนใจและถนดดวยตนเองและอยางตอเนอง อาจคนควาจากหองสมด เวบไซท สอมวลชนชนด ตาง ๆ คนเกงตองนาความรทไดจากหองเรยนและจากการคนควาดวยตนเองไปอภปรายแลกเปลยนเรยนรกบปราชญในทองถนหรอผประสบความสาเรจในการประกอบอาชพในสาขาทตนสนใจ คนเกงยอมนาความรทไดจากการแลกเปลยนเรยนรมากาหนดทางเลอกในการประกอบอาชพหรอการดารงชวตของตนเองในอนาคต คนเกงยอมมความเชอมนในตนเอง มบคลกภาพทด คนเกงทางานรวมกบคนอนได รกการทางาน ขยน อดทน รกอาชพสจรต คนเกงยอมสามารถวเคราะหปญหาของตนเอง ของครอบครว ของชมชน และของประเทศโดยใชความรและทกษะท เรยนมาหรอ

๒

ทไดรบจากแหลงตาง ๆ และสามารถนาความรและทกษะเหลานนมาสงเคราะหเปนแนวทาง การแกปญหาใหกบตนเอง ครอบครว ชมชน และประเทศ นาแนวทางแกปญหาทสงเคราะหขนไปทดลองแกปญหา วเคราะหผลการแกปญหาและสรปเปนความรใหมทไดจากการทดลองแกปญหา คนเกงจงสรางความรไดดวยตนเอง

คนมความสข คอ คนทมสขภาพกายและสขภาพจตด รางกายแขงแรง ปราศจากโรคภย ไขเจบ จตใจราเรง เบกบาน แจมใส คนมความสขไมหมกมนกบสงเสพตดมอมเมา อบายมข คนมความสขยอมมสนทรยะทางดนตร กฬา หรอศลปะ

ระดบความด ความเกง ความสขของคนไทยแตละภมภาค ณ วนนอาจแตกตางกน ดมาก เกงมาก สขมาก ดนอย เกงนอย สขนอย และความคาดหวงของคนไทยในแตละภมภาค แตละจงหวด แตละอาเภอเกยวกบระดบความด ความเกง และความสขกแตกตางกน เราจงจาเปนตองกาหนดคาเฉลยของมาตรฐานขนตาของความด ความเกง และความสขของคนทงประเทศวาตองไม ตากวาเทาใด และแตละภมภาค แตละจงหวดกตองรกษาระดบมาตรฐานขนตาเอาไว ขณะเดยวกน กตองกาหนดเปาหมายเกยวกบระดบความด ความเกง และความสข ของภมภาคหรอของจงหวด ในปตอ ๆ ไปใหสงขนดวย

คนไทยจะมคณภาพสงขนไดอยางไร คณภาพของคนไทยจะสงขนกตอเมอกจกรรมการเรยน การสอนในชนเรยน ในโรงเรยน หรอนอกโรงเรยนมคณภาพ คอเปนกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ (Child-Centred) ซงมองคประกอบทสาคญอยางนอย ๗ ประการ คอ

๑. ทงคร ผบรหารโรงเรยน ผปกครอง ชมชนตองเชอวาเยาวชนหรอคนไทยเปนมนษย เปนสตวทมศกยภาพและสามารถพฒนาใหด เกง และมความสขได บางคนอาจพฒนาใหเกงทางดนตร กฬา การแสดง บางคนอาจพฒนาใหเกงดานมนษยสมพนธ การตลาด การจดการ บางคนอาจพฒนาใหเกงดานคณตศาสตร วศวกรรมศาสตร สถาปตยกรรมศาสตรหรออน ๆ แตทกคน มความสามารถและศกยภาพทจะพฒนาใหเปนคนดและใชชวตในสงคม ชมชน และประเทศ อยางมความสขได

๒. ทงคร ผบรหารโรงเรยน ผปกครอง และชมชนตองชวยกนคนหาศกยภาพและความสนใจของผเรยนแตละคนใหพบ การคนหาศกยภาพและความสนใจของนกเรยนบางคนอาจใช เวลานาน ศกยภาพและความสนใจของนกเรยนทเราคนหาอาจเปลยนแปลงได เมอคนพบแลวครตองจดการเรยนการสอนวชาตางๆ ใหเชอมโยงกบความสนใจและศกยภาพของนกเรยนใหไดมากทสด เพราะการจดการเรยนการสอนตามแนวทางดงกลาวนอกจากจะทาใหนกเรยนเรยนรไดอยางงายแลว นกเรยนยงจะมความสขในการเรยนดวย

๓

๓. ผเรยนตองไดรบทกษะตรงตามหลกสตร เพอทจะไดนาทกษะเหลานไปเปนเครองมอ ในการคนควาหาความรเพมเตมในอนาคต ทกษะพนฐานทจาเปน และตองใหผเรยนอยางเพยงพอ ไดแก ภาษา คณตศาสตร คอมพวเตอร วทยาศาสตรพนฐาน เปนตน

๔. ตองใหผเรยนเรยนดวยการปฏบตทดลอง ไดปฏบตจรง ไดแกปญหาจรง ไดคด ไดทา ไดทดลองบรหารจดการและไดคนควาหาความรดวยตนเอง

๕. คร ผ บรหารโรงเรยน ผ ปกครอง ชมชน ใหความสาคญและดาเนนการพฒนา ความดของนกเรยนแตละคนอยางจรงจงและนาความดมาเปนองคประกอบหนงของการประเมนผล ผเรยนแตละคน

๖. ตองมแหลงเรยนรใหผเรยนอยางเหมาะสม มหองสมด หองปฏบตการวชาตาง ๆ มอปกรณดนตร กฬา ศลปะ มโรงฝกงาน มแหลงเรยนรนอกสถานศกษาคอยใหบรการแกผเรยน

๗. ผเรยนแตละคนหาความรดวยตนเองอยางตอเนอง สมาเสมอ เปนคนชางสงเกตและมขอสงสยเชงวชาการและคนควาหาคาตอบทเกดจากความสงสยเชงวชาการของตนเองอยางตอเนอง

การทโรงเรยนจะจดกจกรรมการเรยนการสอนท เนนผ เรยนเปนสาคญได (โดยเฉพาะ การเรยนดวยการปฏบตทดลอง) โรงเรยนตองมแหลงเรยนร มหองปฏบตการ มอปกรณวชาตาง ๆ ทงอปกรณวทยาศาสตร คณตศาสตร ดนตร กฬา ศลปะ ฯลฯ แตปจจบนโรงเรยนในประเทศไทย สวนใหญกไมสามารถจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนการปฏบตทดลองได เพราะโรงเรยน ขาดอปกรณและหองปฏบตการ นกเรยนจงเลยงปลาบนกระดาษ ขายของบนกระดาษ สรางตเยน บนกระดาษ แตไมสามารถเลยงปลาหรอขยายพนธปลาในนา ขายของใหตางประเทศหรอสราง ตเยนจรง ๆ ไดเพราะนกเรยนไมไดเรยนดวยการปฏบตทดลอง

ทาไมโรงเรยนในประเทศไทยจงไมมหองปฏบตการหรอแหลงเรยนร การทโรงเรยนของเราไมมหองปฏบตการหรอแหลงเรยนรกเพราะเราขาดงบประมาณ อยางไรกตามจากการศกษา เปรยบเทยบงบประมาณเพอการจดการศกษาของหลายประเทศ เมอเทยบกบการจดสรรงบประมาณเพอการศกษาของประเทศไทยพบวางบประมาณทรฐบาลไทยจดใหกบภาคการศกษาไมไดตามาก ตรงกนขาม งบประมาณทภาคการศกษาไดรบกบสงกวาของหลายประเทศ มลเหตแทจรงททาใหโรงเรยนในประเทศไทยขาดหองปฏบตการและแหลงเรยนรนาจะเกดจากการมโรงเรยนขนาดเลกมากเกนไป ใชหองเรยนไมเตมศกยภาพ (มหองเรยนมากแตมนกเรยนนอย) ใชครไมเตมศกยภาพ (ครบางคนสอนนกเรยนเพยงไมกคนเพราะโรงเรยนมนกเรยนนอย) ทางานซาซอน รวบอานาจ การตดสนใจ การตดสนใจลาชา ขนตอนการบรหารสงการมมาก มการทจรตในการบรหาร บรหารงานไมโปรงใส กระบวนการตดตามตรวจสอบไมมประสทธผล โดยสรปมลเหต ทแทจรงททาใหเราขาดหองปฏบตการและแหลงเรยนรนาจะเกดจากการบรหารจดการทดอย ประสทธภาพของหนวยงานทางการศกษา

๔

ทาอยางไรจงจะเพมประสทธภาพการบรหารจดการของเราใหสงขน ประสทธภาพ หมายถง สดสวนระหวางผลผลตกบตวปอนเขา ถาใสตวปอนเขาไปมากแตผลผลตออกมานอยแสดงวาหนวยงานนน บรษทนน กรมนน กระทรวงนนมประสทธภาพการบรหารจดการตา โดยทวไป ตวปอนเขาของบรษทหรอกระทรวงมกประกอบดวย คน เงน เทคโนโลยการบรหารจดการ และเวลา ถาบรษทหรอกระทรวงใดใชคน เงน เทคโนโลย และเวลาในการทางานมากแตผลผลตออกมานอย แสดงวาบรษทหรอกระทรวงนนมประสทธภาพการบรหารจดการตา ตรงกนขามถาบรษทหรอกระทรวงใดใชคน เงน เทคโนโลย และเวลาในการทางานนอยกวาแตผลผลตออกมามากกวาหรอเทากน แสดงวาบรษทหรอกระทรวงนนมประสทธภาพการบรหารจดการสงกวา

งานวจยของนกทฤษฎองคกรหลายคนเหนตรงกนวา ตวแปรทมอทธพลตอการใชคน เงน เทคโนโลย และเวลาสงหรอตามกไดแก

๑. ระดบความซาซอนของการทางาน อาจเปนความซาซอนของการทางานในแนวนอนหรอแนวตง

๒. ระดบการใชทรพยากรทหนวยงานมอยใหเตมศกยภาพ ๓. ระดบการรวบอานาจในหนวยงาน ๔. จานวนขนตอนการบรหารในหนวยงาน ๕. เวลาทใชในการตดสนใจแตละเรอง ๖. ระดบความเปนมออาชพของบคลากร ๗. ระดบความโปรงใสของการบรหารจดการ ๘. ความสมเหตสมผลของการใชงบประมาณสาหรบแตละกจกรรม/รายการ ๙. ระดบความทนสมยของเทคโนโลยทนามาใชในการบรหารจดการ งานวจยของหลายคนเหนวาการทางานซาซอนจะนาไปสการใชคนมากขน ใชงบประมาณ

สงขน ใชเวลาในการตดสนใจสงการนานขน การมทรพยากรมากแตไมใชใหเตมศกยภาพยอมกอใหเกดความสญเปลา กอใหเกดคาใชจาย

โดยไมจาเปน การรวบอานาจการตดสนใจยอมนาไปสการเพมขนตอนการบรหาร เมอขนตอนเพมขน

ทาใหตองเพมคนในแตละขนตอน ตองจายเงนเดอนใหแกคนททางาน นอกจากนนยงทาใหเวลาทใชในการตดสนใจนานขนอกดวย

คนมออาชพยอมรอบร มขอมล ตดสนใจไดดวยตนเอง หาความร เพ มเตมอย เสมอ บคลากรมออาชพจงใชเวลาตดสนใจแตละเรองเรว ประสทธภาพการทางานของคนมออาชพจงสง

ความไมโปรงใสในการบรหารมกนาไปสการทจรต คอรรปชน ทาใหหนวยงานไดงาน ตากวาทลงทน หรอทาใหหนวยงานลงทนเกนกวาผลงานจรงทไดรบ

๕

การใชเงนงบประมาณสาหรบกจกรรมใดกจกรรมหนงหรอเพอการจดซอจดหาอปกรณ วสด ครภณฑชนใดชนหนงสงเกนความเปนจรงกเปนตวแปรทสาคญอกตวแปรหนงทมอทธพลสงตอประสทธภาพการบรหารจดการ

การไมนาเทคโนโลยสมยใหมมาใชในการบรหารจดการ โดยเฉพาะเทคโนโลยเพอการ สอสารและสอสารสนเทศ มกทาใหหนวยงานตองใชเวลานานในการคนหาขอมลเพอประกอบการตดสนใจ จงทาใหหนวยงานใชเวลาในการตดสนใจแตละเรองลาชา

ดวยความปรารถนาทจะเหนประสทธภาพการบรหารจดการภายในกระทรวงศกษาธการสงขน นกวชาการในกระทรวงศกษาธการ นกวชาการในมหาวทยาลย นกวชาการในสานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต ตวแทนผบรหารสถานศกษา ตวแทนขาราชการคร ตวแทนผปกครอง ผทรงคณวฒทางการศกษา ผทรงคณวฒทางการเมอง ผทรงคณวฒทางกฎหมาย จงไดประชมสมมนาหาขอยตเพอนาไปสการปรบเปลยนโครงสรางการบรหารจดการภายในกระทรวงศกษาธการ โดยจะตองเปนโครงสรางทลดความซาซอนของการทางานทงในแนวนอนหรอแนวตง เออใหเกดการใชทรพยากรทางการศกษาทมอยและทจะไดรบมาในอนาคตใหเตมศกยภาพ เปนโครงสรางทมการกระจายอานาจ ลดขนตอนการบรหาร ทาใหเวลาทจะใชในการตดสนใจแตละเรองสนและรวดเรว สรางความเปน มออาชพใหบคลากรในแตละระดบ ทาใหการบรหารโปรงใส ควบคมการใชจายใหสมเหตสมผลและสอดคลองกบราคาจรงและมการนาเทคโนยสมยใหมมาใชในการบรหารจดการ และหวงวา เมอไดดาเนนการตามแนวทางขางตนแลวกจะทาใหประสทธภาพการบรหารจดการสงขน มเงน งบประมาณเหลอจายจากการบรหารจดการมากขน กระทรวงศกษาธการ กจะสามารถนาเงนเหลอจายดงกลาวไปใชในการจดหาอปกรณ หองปฏบตการ พฒนาแหลงเรยนรใหเพยงพอ ครกจะจดการเรยนการสอนดวยการปฏบตทดลองตามแนวทางของการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ นกเรยนกจะไดทกษะการปฏบตและการคดคนหาความรดวยตนเอง คณภาพของคนไทยกจะสงขน สนคาท เราผลตไดกจะมคณภาพสงขน รายไดของคนไทยกจะสงขน คณภาพชวตโดยรวมของ คนไทยกจะสงขน

จากความเชอดงกลาว กระทรวงศกษาธการจงเสนอใหมการปฏรปหรอปรบเปลยนทางการศกษาในหลายเรองพรอม ๆ กน คอ ปรบเปลยนความมงหมายหลกการ สทธหนาททางการศกษา ระบบการศกษา แนวการจดการศกษา การบรหารจดการ แนวทางเกยวกบการควบคมคณภาพ การศกษา แนวปฏบตเกยวกบครและบคลากรทางการศกษา ระบบงบประมาณ สอและเทคโนโลยการศกษาดงทปรากฏ ในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕

๖

ในสวนทเกยวกบการบรหารจดการทางการศกษา กฎหมายกาหนดใหยบรวมกรมตาง ๆ ในสวนกลางเขาดวยกนทงนเพอขจดความซาซอนในการทางานและเออใหเกดการใชทรพยากร รวมกนระหวางสถานศกษาทสงกดแตละกรม

ในระดบจงหวดและอาเภอ กฎหมายกาหนดใหยบสานกงานศกษาธการจงหวด สานกงานศกษาธการอาเภอ สานกงานการประถมศกษาจงหวด สานกงานการประถมศกษาอาเภอ และสานกงานสามญศกษาจงหวดเขาไปรวมไวในสานกงานเขตพนทการศกษา นอกจากนนยงกาหนดใหกระทรวงกระจายอานาจการบรหารและการจดการศกษาในสวนท เกยวกบการบรหารวชาการ งบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารทวไปไปยงคณะกรรมการและสานกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษา โดยหวงวาเมอมการกระจายอานาจออกจากกระทรวงไปแลว ขนตอนการบรหารจะนอยลง เวลาทใชในการตดสนใจแตละเรองจะสนลง สานกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษาจะพงตนเองมากขน ความเปนมออาชพของผบรหารสถานศกษาและบคลากรทางการศกษาจะเกดขน ประสทธภาพการบรหารจดการจะสงขน งบประมาณทนามาใชในการบรหารจดการจะลดลง มงบประมาณทสามารถนาไปใชในการพฒนาคณภาพการศกษาไดมากขน

ความเปนมาของสถานศกษาทเปนนตบคคล การปฏรปการศกษามความมงหมายทจะจดการศกษาเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษย ทสมบรณ เปนคนด มความสามารถ และมความสข การดาเนนการใหบรรลเปาหมายอยางมพลงและมประสทธภาพจาเปนทจะตองมการกระจายอานาจ และใหทกฝายการมสวนรวม ซง สอดคลองกบเจตนารมณของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ และ เปนไปตามหลกการของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พ.ศ.๒๕๔๕ ซงใหมการจดระบบโครงสรางและกระบวนการจดการศกษาของไทย มเอกภาพเชงนโยบาย และมความหลากหลายในทางปฏบต มการกระจายอานาจไปสเขตพนท การศกษา และสถานศกษา ดงปรากฏในบทบญญตมาตรา 39 ทวา

“มาตรา ๓๙ กาหนดใหกระทรวงกระจายอานาจการบรหารและการจดการศกษาทง ดานวชาการ งบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารทวไป ไปยงคณะกรรมการและสานกงานเขตพนการศกษาและสถานศกษา ในเขตพนทการศกษาโดยตรง” การกระจายอานาจดงกลาวจะทาใหสถานศกษามความคลองตว มอสระในการบรหาร จดการเปนไปตามหลกของการบรหารจดการโดยใชโรงเรยน เปนฐาน (School Based

๗

Management : SBM) ซ งจะเปนการสรางรากฐานและความเขมแข งใหกบสถานศกษา สามารถจดการศกษาไดอยางมคณภาพไดมาตรฐานและสามารถพฒนาอยางตอเนอง จากแนวคดดงกลาวเพอใหสถานศกษามความคลองตว มอสระ และมความเขมแขง รฐจงใหสถานศกษาเปนนตบคคล โดยไดบญญตไวในพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ.๒๕๔๖ ในมาตรา ๓๕ ดงน “มาตรา ๓๕ สถานศกษาทจดการศกษาขนพนฐานตามมาตรา ๓๔ (๒) เฉพาะทเปน โรงเรยนมฐานะเปนนตบคคล

เมอมการยบเลกสถานศกษาตามวรรคหนง ใหความเปนนตบคคลสนสดลง”

ความหมายของนตบคคล

นตบคคล เปนบคคลทกฎหมายสมมตขนเพอใหมสทธ หนาท และสามารถทากจการอนเปนการกอนตสมพนธกบบคลอนไดภายในขอบวตถประสงคทกาหนดไว

นตบคคล แบงออกเปน ๒ ประเภท คอ ๑. นตบคคลในกฎหมายเอกชน หมายถง นตบคคลทเกดขนตามบทบญญตของประมวล

กฎหมายแพงและพาณชย โดยจะเกดขนเมอกลมบคคลธรรมดารวมกนทากจกรรมอนใดอนหนง และเพอใหดาเนนกจการนน ๆ ไดนตบคคลจาเปนทจะตองมทรพยสนและสามารถทานตกรรมตางๆ ได ดงนน เพอความสะดวกในการดาเนนกจการ กฎหมายจงกาหนดใหบคคลดงกลาวจดทะเบยนเพอจดตงนตบคคลขนตามกฎหมายและดาเนนกจการภายใตนตบคคลเพยงคนเดยว หรอในกรณทเปนการรวมทรพยสนทจดสรรไวเปนกองทนเพอดาเนนกจการอนใดอนหนง เชน เพอการศกษา ศาสนา หรอเพอสาธารณะประโยชนอยางอน โดยมไดมงหาประโยชน และเมอไดจดทะเบยนตามกฎหมายแลวยอมเปนนตบคคล เชน สมาคม มลนธ เปนตน

นตบคคลตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย จงเปนนตบคคลทดาเนนกจกรรมเพอประโยชนของเอกชนและไมมการใชอานาจมหาชน

๒. นตบคคลตามกฎหมายมหาชน หมายถงนตบคคลทเกดขนตามกฎหมายมหาชน กลาวคอมพระราชบญญตหรอกฎหมายลาดบรองทอาศยอานาจจากพระราชบญญตกาหนดใหจดตงขนเปนการเฉพาะ

นตบคคลตามกฎหมายมหาชน จงดาเนนกจกรรมทเปนบรการสาธารณะ และมการใชอานาจมหาชน เชน กระทรวง ทบวง กรม องคการมหาชนของรฐ เทศบาล วด เปนตน

๘

ในกรณสถานศกษา สถานศกษาทจดการศกษาขนพนฐานในสงกดเขตพนทการศกษาไดรบสถานภาพเปนนตบคคล โดยบทบญญตในมาตรา ๓๕ แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖

สถานศกษาทเปนนตบคคลจง หมายถงโรงเรยนในสงกดเขตพนทการศกษาทกฎหมาย ยอมรบใหสามารถกระทากจการตาง ๆ ไดดวยตนเองภายในขอบวตถประสงค มสทธและหนาทตามบทบญญตแหงกฎหมายระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยและกฎหมายอนซงกาหนดสทธและหนาทของสถานศกษาไวเปนการเฉพาะ

ดงนน จงมความจาเปนทกระทรวงศกษาธการโดยรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ ทจะตองใชอานาจตามมาตรา ๘ พระราชบญญตระเบยบบรหารกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖ ออกระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการบรหารจดการและขอบเขตการปฏบตหนาทของ สถานศกษาขนพนฐานในสงกดเขตพนทการศกษาเพอเปนกรอบขอบเขตในการปฏบตหนาทและวางหลกเกณฑในการดาเนนการตาง ๆ ของสถานศกษาขนพนฐานเปนเปนนตบคคลเหลานน

บทท ๒ บทบาทอานาจหนาทของสถานศกษาขนพนฐาน

ทเปนนตบคคลตามกฎหมาย อานาจหนาทของสถานศกษาทเปนนตบคคลตามหลกกฎหมายมหาชน

กฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการมเจตนารมณกาหนดให สถาน

ศกษาเปนนตบคคลกเพอใหสถานศกษามความเปนอสระ คลองตว สามารถบรหารและจดการศกษาในสถานศกษาไดสะดวก รวดเรว มประสทธภาพ ตามหลกการกระจายอานาจ และการบรหารทใชโรงเรยนเปนฐาน (School Based Management : SBM) โดยมงใหการบรหารจดการศกษาเบดเสรจทสถานศกษา อยางไรกตาม โดยเหตทสถานภาพความเปนนตบคคลเกดขนโดยกฎหมายกาหนด อานาจหนาทของนตบคคลและความเปนอสระในการบรหารงานจะมมากนอยเพยงใดยอมเปนไปตามลกษณะ รปแบบ หลกการหรอวธการจดระเบยบองคกรบรหารของรฐตามทกฎหมายกาหนดดวย เชน การบรหารมหาวทยาลยของรฐซงเปนนตบคคลยอมม ความเปนอสระ มความคลองตวในการบรหารมากกวาสถานศกษาขนพนฐานของรฐทเปนนตบคคล เพราะมหาวทยาลยมกฎหมายจดตงเปนของตนเอง อกทงมมาตรา ๓๖ แหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พ.ศ.๒๕๔๕ รองรบหลกการนไว หรอเทยบกบกรณขององคกรปกครองสวน ทองถน เชน องคการบรหารสวนจงหวด กรงเทพมหานคร เทศบาล เปนตน ซงเปนนตบคคลทมรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ มาตรา ๒๘๔ บญญตรบรองหลกการแหงความอสระขององคกรปกครองสวนทองถนวา องคกรปกครอง สวนทองถนทงหลายยอมมความเปนอสระในการกาหนด นโยบาย การปกครอง การบรหารงานบคคล การเงนและการคลง และมอานาจหนาทของตนเองโดยเฉพาะ ซงหลกการดงกลาวนเปนหลกการกระจายอานาจทสมบรณ (Decentralization) และการจดระเบยบบรหารราชการแผนดนตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหาร ราชการแผนดนกจดไวเชนนน โดยจดระเบยบบรหารราชการเปนราชการบรหารสวนกลาง สวนภมภาคและสวนทองถน สาหรบกรณการจดระเบยบบรหารราชการของกระทรวงศกษาธการ กฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ ไดจดระเบยบบรหารเปนราชการบรหารสวนกลาง เขตพนทการศกษา และสถานศกษาของรฐทจดการศกษาระดบปรญญาทเปนนตบคคล โดยทเขตพนทการศกษายงเปนสวนราชการทสงกดราชการบรหารสวนกลาง คอ สงกดกระทรวง หรอกรม และไดกาหนดอานาจหนาทของเขตพนท

๑๐

การศกษาไวในกฎหมายวามอานาจหนาทอะไรบาง ในลกษณะทสวนกลางแบงอานาจหนาทใหทา (Deconcentration) สาหรบในกรณของสถานศกษา ถงแมกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการกาหนดใหเปนนตบคคลกตาม แตสถานศกษากยงเปนหนวยงานทสงกดเขตพนทการศกษา ซงเปนราชการบรหารสวนกลางและ มไดมฐานะเปนสวนราชการตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ หรอ ตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดนแตอยางใด แมวาสถานศกษามฐานะเปนนตบคคล แตความเปนนตบคคลของสถานศกษากไมเหมอนกบนตบคคลของกระทรวง ทบวง กรม ทมอานาจหนาทกวางขวางกวา ในกรณของสถานศกษา หากจะเทยบคงเทยบไดกบความเปนนตบคคลของจงหวดตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดนทไมอาจบรหาร ราชการภายในจงหวดไดอยางอสระเหมอนอยางองคกรปกครองสวนทองถน หากแตยงตองรบ นโยบายจากสวนกลางมาปฏบต อกทงการจดซอจดจางกตองดาเนนการภายใตระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ.๒๕๓๕ และทแกไขเพมเตม เปนตน ดงนน การเปนนตบคคลของสถานศกษา จงมใชวาสถานศกษาจะใชอานาจหนาทไดเองโดยอสระ ปราศจากขอบเขตของกฎหมาย เชน สถานศกษาไมอาจจานองทดน ทมผบรจาคใหสถานศกษา ไมสามารถกยมเงนจากธนาคารหรอหนวยธรกจทมวตถประสงคในการใหกยมเงน หรอดาเนนการนอกจากอานาจหนาททกาหนดไวในกฎหมาย หรอนอกขอบวตถประสงคในการจดตงสถานศกษา หรอดาเนนการในเรองอนใดทกฎหมายกาหนดไวโดยเฉพาะ เชน การจดทา งบประมาณตองจดทาตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณ การเบกจายเงนตองเปนไปตามระเบยบของกระทรวงการคลง เปนตน

อนง เปนขอสงเกตวา ความเปนนตบคคลของหนวยงานรฐไมวาจะมฐานะเปนสวนราชการหรอมใชสวนราชการกตาม ยอมมสทธหนาทเชนเดยวกบนตบคคลโดยทวไปทไมใชเปนหนวยงานของรฐ เชน สมาคม มลนธ บรษท จากด เปนตน แตนตบคคลทเปนหนวยงานของรฐจะใชคาวา “อานาจและหนาท” หรอ “อานาจหนาท” แทนทจะใชคาวา “สทธและหนาท” หรอ “สทธหนาท” เชนเดยวกบนตบคคลตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ทเปนเชนนกเพราะวา วตถประสงค ในการกอตงหนวยงานของรฐขนมากเพอใหบรการสาธารณะเปนหลก ฉะนน การทจะใหหนวยงาน ของรฐจดทาบรการสาธารณะไดสาเรจตามเจตนารมณของการกอตง กตองกาหนดใหหนวยงาน ของรฐมอานาจหนาท โดยนยของการม “อานาจ” กหมายความวา อกฝายหนง คอ “รฐ” มอานาจเหนออกฝายหนง คอ “ประชาชน” อยางไรกตาม ความเปนนตบคคลของหนวยงานของรฐ กมสทธหนาทเหมอนกบนตบคคลอนๆ ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยดงกลาวแลว เชน กรณทหนวยงานของรฐทานตกรรมสญญากบเอกชน โดยหนวย

๑๑

งานของรฐลดฐานะของตวเองทมอานาจเหนอกวาลงไปเหมอนกบเอกชน และทาสญญาในฐานะเอกชนกบเอกชนดวยกน ซงตองบงคบใชตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย เปนตน

วตถประสงคของสถานศกษาทเปนนตบคคล ๑. เพอใหสถานศกษาจดการศกษาอยางเปนอสระ คลองตว ใหสามารถบรหารจดการ

ศกษาไดสะดวก รวดเรว มประสทธภาพตามหลกการกระจายอานาจและการบรหารทใชโรงเรยนเปนฐาน

๒. เพอใหการจดการศกษาเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณ ทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความรและคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการดารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข

สทธและหนาทของสถานศกษาทเปนนตบคคล ความเปนนตบคคลของสถานศกษา นอกจากจะตองดาเนนการตามวตถประสงคของการจด

ตงสถานศกษา ยงมสทธและหนาทตามทกฎหมายกาหนดทงกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาต กฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ กฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา และกฎหมายอน ๆ ทเกยวของ

ดงนน สถานศกษาจะดาเนนการตาง ๆ ได ตองอยในกรอบของอานาจและหนาทตามกฎหมายและวตถประสงคการจดตงสถานศกษาเทานน ซงเปนอานาจหนาททกาหนดไวใหเปนหนาทของสวนราชการนน ๆ โดยไดกาหนดใหมผอานวยการสถานศกษาเปนผบงคบบญชาของขาราชการและมอานาจหนาทในการบรหารกจการของสถานศกษาใหเปนไปตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบของทางราชการรวมทงนโยบายและวตถประสงคของสถานศกษา

ในการดาเนนกจการทเกยวกบบคคลภายนอก มาตรา ๓๙ แหงกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ ไดกาหนดใหผอานวยการสถานศกษาเปนผแทนของสถานศกษา ในกจการทวไป รวมทงการจดทานตกรรมสญญาในนามของสถานศกษาตามวงเงนงบประมาณ ทสถานศกษาไดรบมอบหมาย หรอตามระเบยบบรหารการเงนของสถานศกษา เปนตน ฉะนน ผอานวยการสถานศกษาจงมฐานะเปนผแทนนตบคคล เชนเดยวกบมหาวทยาลยทกาหนดอานาจหนาทอธการบด ใหเปนผแทนของมหาวทยาลยในกจการทวไป ซงมฐานะเปนผแทนนตบคคลตามสภาพทกฎหมายกาหนด

นอกจากน มาตรา ๔๔ วรรคหนง และมาตรา ๔๕ วรรคหนง แหงกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการไดกาหนดใหมการกระจายอานาจและการมอบอานาจ ของสวนราชการทเกยวของใหแกสถานศกษาเพอใหการบรหารและการจดการศกษา สถานศกษา ความอสระและคลองตว

๑๒

อานาจหนาทของสถานศกษาทเปนนตบคคลและของผอานวยการสถานศกษาตามกฎหมาย การศกษา

อานาจหนาทของสถานศกษาและอานาจหนาทของผอานวยการสถานศกษา ตามการ

บรหารงานดานวชาการ งบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารทวไปได ดงตารางท ๑

ตารางท ๑ อานาจหนาทของสถานศกษา และผอานวยการสถานศกษาตามกฎหมายการ

ศกษา

กฎหมายการศกษา ดาน วชาการ

ดาน งบประมาณ

ดาน การบรหาร งานบคคล

ดาน การบรหาร ทวไป

๑) กฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาต (๑) จดการศกษาในรปแบบการศกษาในระบบ

การศกษานอกระบบหรอการศกษาตามอธยาศย รปแบบใด รปแบบหนงหรอทงสามรปแบบ (ม.๑๕ วรรคสอง)

(๒) จดกระบวนการเรยนร (ม. ๒๔) (๓) จดการประเมนผเรยน (ม.๒๖) (๔) จดทาสาระของหลกสตรตามวตถประสงค

ของหลกสตรแกนกลางในสวนทเกยวกบสภาพปญหา ในชมชน และสงคม ภมปญญาทองถน คณลกษณะ อนพงประสงค เพอเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาต (ม. ๒๗ วรรคสอง)

(๕) รวมกบบคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน องคกรปกครองสวนทองถน เอกชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และ สถาบนสงคมอน สงเสรมความเขมแขงของชมชน (ม. ๒๙)

(๖) พฒนากระบวนการเรยนการสอนทม ประสทธภาพและสงเสรมใหผสอนสามารถวจย เพอพฒนาการเรยนรทเหมาะสมกบผเรยน (ม. ๓๐)

๑๓

กฎหมายการศกษา ดาน วชาการ

ดาน งบประมาณ

ดาน การบรหาร งานบคคล

ดาน การบรหาร ทวไป

(๗) บรหารและจดการศกษาทงดานวชาการ งบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารทวไป ตามทกระทรวงกระจายอานาจมาให (ม. ๓๙)

(๘) คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน (ม.๔๐) (๙) ผบรหารสถานศกษาเปนกรรมการและเลขานการ

ของคณะกรรมการสถานศกษา (ม. ๔๐ วรรคส)

(๑๐) จดใหมระบบการประกนคณภาพภายใน สถานศกษา และจดทารายงานประจาปเสนอตอ หนวยงานตนสงกด หนวยงานทเกยวของ และเปดเผย ตอสาธารณชน (ม.๔๘)

(๑๑) ใหความรวมมอในการจดเตรยมเอกสาร หลกฐาน ทมขอมลเกยวของกบสถานศกษาตาม คารองขอของสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมน คณภาพการศกษา หรอบคคล หรอหนวยงานภายนอก ททาการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษา (ม. ๕๐)

(๑๒) ระดมทรพยากรบคคลในชมชนใหมสวนรวมในการจดการศกษา และยกยองเชดช ผทสงเสรม และสนบสนนการจดการศกษา (ม. ๕๗)

(๑๓) ปกครอง ดแล บารงรกษา ใช และจดหาผล ประโยชนจากทรพยสนของสถานศกษาทงทเปน ทราชพสดตามกฎหมายวาดวยทราชพสดและทเปน ทรพยสนอน รวมทงจดหารายไดจากบรการของ สถานศกษาและเกบคาธรรมเนยมการศกษาทไมขด หรอแยงกบนโยบาย วตถประสงค และภารกจหลก ของสถานศกษา (ม. ๕๙ วรรคหนง)

(๑๔) พฒนาบคลากรใหมความรความสามารถและ ทกษะในการใชเทคโนโลยเพอการศกษา(ม. ๖๕)

(๑๕) พฒนาขดความสามารถในการใชเทคโนโลย เพอการศกษาของผเรยน (ม. ๖๖)

๑๔

กฎหมายการศกษา ดาน วชาการ

ดาน งบประมาณ

ดาน การบรหาร งานบคคล

ดาน การบรหาร ทวไป

๒) กฎหมายวาดวยการศกษาภาคบงคบ (๑) การผอนผนใหเดกเขาเรยนกอนหรอหลงอาย

ตามเกณฑการศกษาภาคบงคบ ตามหลกเกณฑและวธการ ทคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกาหนด (ม. ๖)

(๒) จดการศกษาเปนพเศษสาหรบเดกทมความ บกพรองทางรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม การสอสารและการเรยนร หรอ มรางกายพการ หรอ ทพพลภาพ หรอเดกซงไมสามารถพงตนเองได หรอ ไมมผดแล หรอดอยโอกาส หรอเดกทมความสามารถ พเศษ ใหไดรบการศกษาภาคบงคบ ดวยรปแบบ และ วธการทเหมาะสม (ม. ๑๒)

๓) กฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการ กระทรวงศกษาธการ

(๑) ผอานวยการสถานศกษาเปนผบงคบบญชา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในสถานศกษา (ม.๓๙ วรรคหนง)

(๒) บรหารกจการของสถานศกษาใหเปนไปตาม กฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบของทางราชการและ ของสถานศกษา รวมทงนโยบายและวตถประสงค ของสถานศกษา (ม. ๓๙ (๑))

(๓) ประสานการระดมทรพยากรเพอการศกษา รวมทงควบคมดแลบคลากร การเงน การพสด สถานท และทรพยสนอนของสถานศกษา ใหเปนไป ตามกฎหมาย ระเบยบ และขอบงคบของทางราชการ (ม.๓๙ (๒))

(๔) เปนผแทนของสถานศกษาในกจการทวไป รวมทงการจดนตกรรม สญญาของสถานศกษาตาม วงเงนงบประมาณทสถานศกษาไดรบตามทไดรบ มอบอานาจ (มาตรา ๓๙ (๓))

๑๕

กฎหมายการศกษา ดาน วชาการ

ดาน งบประมาณ

ดาน การบรหาร งานบคคล

ดาน การบรหาร ทวไป

(๕) จดทารายงานประจาปเกยวกบกจการของ สถานศกษา เพอเสนอตอคณะกรรมการเขตพนท การศกษา (มาตรา ๓๙ (๔))

(๖) อนมตประกาศนยบตรและวฒบตรของ สถานศกษาตามระเบยบทคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐานกาหนด (ม. ๓๙ (๕))

(๗) ปฏบตงานอนตามทไดรบมอบหมายจากรฐมนตร วาการกระทรวงศกษาธการ ปลดกระทรวงศกษาธการ เลขาธการสภาการศกษา เลขาธการ คณะ กรรมการ การศกษาขนพนฐาน เลขาธการ คณะ กรรมการการ อดมศกษา เลขาธการคณะกรรมการการอาชวศกษา และผอานวยการสานกงานเขตพนทการศกษา รวมทง งานอนทกระทรวงมอบหมาย (ม. ๓๙ (๖))

(๘) ดาเนนงานตามทไดรบการกระจายอานาจและ มอบอานาจ (ม. ๔๔ และ ม. ๔๕)

๔) กฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

(๑) ควบคม ดแลการบรหารงานบคคลใน สถานศกษาใหสอดคลองกบนโยบาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ หลกเกณฑ และวธการตามท ก.ค.ศ. และ อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษากาหนด (ม. ๒๗ (๑))

(๒) พจารณาความดความชอบของขาราชการคร และบคลากรทางการศกษาในสถานศกษา (ม. ๒๗(๒))

(๓) สงเสรม สนบสนนขาราชการครและบคลากร ทางการศกษาในสถานศกษาใหมการพฒนาอยาง ตอเนอง (ม. ๒๗ (๓))

(๔) จดทามาตรฐาน ภาระงานสาหรบขาราชการคร และบคลากรทางการศกษาในสถานศกษา(ม.๒๗(๔))

๑๖

กฎหมายการศกษา ดาน วชาการ

ดาน งบประมาณ

ดาน การบรหาร งานบคคล

ดาน การบรหาร ทวไป

(๕) ประเมนผลการปฏบตงานตามมาตรฐาน ของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพอเสนอ อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษา (ม. ๒๗ (๕))

(๖) ปฏบตหนาทตามทกาหนดไวในกฎหมายอน หรอตามท อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษาหรอ คณะกรรมการสถานศกษามอบหมาย (ม. ๒๗ (๖))

(๗) สงใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ออกจากราชการกรณขาดคณสมบตตามมาตรฐาน ตาแหนงหรอขาดคณสมบตพเศษ (ม.๔๙)

(๘) บรรจและแตงตงบคคลใหดารงตาแหนง ครผชวย ตาแหนงคร และตาแหนงบคลากร ทางการศกษาในสถานศกษา (ม. ๕๓ (๔))

(๙) สงใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ทอยระหวางทดลองปฏบตหนาทราชการออกจาก ราชการ เนองจากมความประพฤต ไมด หรอไมม ความร หรอไมมความเหมาะสม หรอมผลการประเมน ทดลองปฏบตหนาทราชการตากวาเกณฑท ก.ค.ศ.กาหนด (ม. ๕๖ วรรคสอง)

(๑๐) สงใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ทอยระหวางทดลองปฏบตหนาทราชการ ปฏบตหนาท ในตาแหนงทจะไดรบแตงตงตอไป (ม. ๕๖ วรรคสอง)

(๑๑) สงบรรจขาราชการครและบคลากรทางการ ศกษาทออกจากราชการไปแลว กลบเขารบราชการโดย อนมต อ.ก.ค.ศ.เขตพนทการศกษา ตามหลกเกณฑ และ วธการท ก.ค.ศ. กาหนด (ม. ๖๔)

(๑๒) สงใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษา รกษาการในตาแหนง (ม. ๖๘)

(๑๓) การเลอนขนเงนเดอนขาราชการครและ บคลากรทางการศกษาในสถานศกษา (ม. ๗๓)

๑๗

กฎหมายการศกษา ดาน วชาการ

ดาน งบประมาณ

ดาน การบรหาร งานบคคล

ดาน การบรหาร ทวไป

(๑๔) ยกยองเชดชเกยรตขาราชการครและบคลากร ทางการศกษาทมความคดรเรมสรางสรรค มผลงาน ดเดนเปนทประจกษ (ม. ๗๕)

(๑๕) แจงขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ทไดรบการบรรจใหทราบถงภาระงาน มาตรฐาน คณภาพงาน มาตรฐานวชาชพ จรรยาบรรณวชาชพ เกณฑการประเมนผลงาน ระเบยบแบบแผน หลกเกณฑ และวธปฏบตราชการ บทบาทหนาทของขาราชการ ในฐานะเปนพลเมองทด ตามหลกเกณฑและวธการ ท ก.ค.ศ. กาหนด (ม. ๗๘)

(๑๖) ปฏบตตนเปนตวอยางทดแกผใตบงคบบญชา และพฒนาผอยใตบงคบบญชาใหมความร ทกษะ เจตคตทด คณธรรม จรยธรรม และจรรยาบรรณ วชาชพทเหมาะสมตามหลกเกณฑและวธการท ก.ค.ศ. กาหนด (ม. ๗๙)

(๑๗) สงเสรม สนบสนนผอยใตบงคบบญชา โดย การใหไปศกษา ฝกอบรม ดงาน หรอปฏบตงานวจย และพฒนาตามระเบยบท ก.ค.ศ. กาหนด (ม.๘๑)

(๑๘) รกษาวนยโดยเครงครดอยเสมอ (ม. ๘๒) (๑๙) เสรมสรางและพฒนาใหผอยใตบงคบบญชา

มวนย ปองกนมใหผอยใตบงคบบญชากระทาผดวนย และดาเนนการทางวนยแกผอยใตบงคบบญชาซงมกรณ อนมมลทควรกลาวหาวากระทาผดวนย (ม. ๙๕ และ ม. ๙๘)

(๒๐) พจารณาอนญาตหรอยบยงการอนญาตให ลาออกของขาราชการคร และบคลากรทางการศกษา (ม. ๑๐๘)

(๒๑)สงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน ขาราชการครและบคลากรทางการศกษากรณถก กลาวหาหรอมเหตอนควรสงสยวาเปนผไมเลอมใส

๑๘

กฎหมายการศกษา ดาน วชาการ

ดาน งบประมาณ

ดาน การบรหาร งานบคคล

ดาน การบรหาร ทวไป

ในการปกครองระบอบประชาธปไตยอนม พระมหากษตรยทรงเปนประมขตามรฐธรรมนญ แหงราชอาณาจกรไทย (ม. ๑๑๐ (๔))

(๒๒) สงใหขาราชการคร และบคลากรทาง การศกษาออกจากราชการ กรณ

- เจบปวยไมอาจปฏบตหนาทราชการได โดยสมาเสมอ (ม. ๑๑๐ (๑))

- สมครไปปฏบตงานตามความประสงค ของทางราชการ (ม. ๑๑๐ (๒))

- ขาดคณสมบตทวไป (ม. ๑๑๐(๓)) - ก.ค.ศ.หรอ อ.ก.ค.ศ.เขตพนทการศกษา

มมตวาเปนผไมเลอมใสในการปกครองระบอบ ประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ม. ๑๑๐ (๔))

- ทางราชการเลก หรอยบตาแหนง (ม. ๑๑๐ (๕))

- ไมสามารถปฏบตราชการใหมประสทธภาพ เกดประสทธผลในระดบอนเปนทพอใจของทางราชการ (ม. ๑๑๐ (๖))

(๒๓) สงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนกรณ ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาถกกลาวหา หรอมเหตอนควรสงสยวาหยอนความสามารถในอน ทจะปฏบตหนาทราชการ บกพรองในหนาทราชการ หรอประพฤตตนไมเหมาะสมกบตาแหนงหนาทราชการ

สงใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ออกจากราชการ กรณหยอนความสามารถในอนทจะ ปฏบตหนาทราชการ บกพรองในหนาทราชการ หรอ ประพฤตตนไมเหมาะสมกบตาแหนงหนาททางราชการ ตามมต ก.ค.ศ. หรอ อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษา (ม. ๑๑๑)

๑๙

กฎหมายการศกษา ดาน วชาการ

ดาน งบประมาณ

ดาน การบรหาร งานบคคล

ดาน การบรหาร ทวไป

(๒๔) สงใหขาราชการครและบคลากรทาง การศกษาทรบโทษจาคกโดยคาสงของศาลหรอตองรบ โทษจาคกโดยคาพพากษาถงทสดใหจาคกในความผด ทไดกระทาโดยประมาทหรอความผดลหโทษ ออกจากราชการ (มาตรา ๑๑๓)

๕) กฎกระทรวงกาหนดหลกเกณฑการแบงสวนราชการในสถานศกษาทจดการศกษาขนพนฐาน

(๑) วเคราะห และจดทานโยบาย และแผนพฒนา การศกษาของสถานศกษา

(๒) วางระเบยบ ออกประกาศ และขอบงคบของ สถานศกษา

(๓) เสนอขอจดตงงบประมาณเงนอดหนนทวไป (๔) แตงตงคณะอนกรรมการหรอบคคลเพอ

พจารณาและเสนอความคดเหนหรอปฏบตการ อยางใดอนอยในอานาจและหนาทของคณะกรรมการ สถานศกษาหรอสถานศกษา

อานาจหนาทของสถานศกษาทเปนนตบคคลตามรฐธรรมนญและกฎหมายทเกยวของ ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๖๖ บญญตวา “นตบคคลยอมมสทธและหนาทตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายน หรอกฎหมายอนภายในขอบแหงอานาจหนาทหรอวตถประสงค ดงไดบญญตหรอกาหนดไวในกฎหมาย ขอบงคบ หรอตราสารจดตง” ดงนน สถานศกษาทเปนนตบคคลยอมมสทธและหนาทตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย และบทบญญตของกฎหมายอนทมขอกาหนดเกยวกบสทธและหนาทของสถานศกษาไวเปนการเฉพาะเชน กฎหมายการศกษาแหงชาต กฎหมายระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ กฎหมายระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา แตการกระทาการใด ๆ ตามสทธและหนาทซงมกฎหมายบญญตไวดงกลาวขางตนนน สถานศกษาจะตองดาเนนการ

๒๐

ภายในขอบแหงอานาจหนาท หรอวตถประสงคของตน ทงนเพราะนตบคคลจะมฐานะเปนบคคลตามกฎหมายไดกเพยงแตกจการอนอยในขอบวตถประสงคเทานน สาหรบวตถประสงคของสถานศกษาทมฐานะเปนนตบคคลนน มาตรา ๓๕ แหงพระราชบญญต ระเบยบการบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖ บญญตใหสถานศกษาทจดการศกษาขนพนฐานในเขตพนทการศกษามฐานะเปนนตบคคล โดยมไดกาหนดขอบวตถประสงคและอานาจหนาทของสถานศกษาไวอยางชดเจน แตเมอพจารณาจากพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พ.ศ.๒๕๔๕ และพระราชบญญตระเบยบบรหาร ราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖ โดยรวมแลวยอมเหนไดวา ขอบวตถประสงคของสถานศกษาทมฐานะเปนนตบคคลบญญตขนเพอใหจดการศกษาขนพนฐานในระดบชนทคณะกรรมการ เขตพนทการศกษากาหนด อยางไรกตาม แมกฎหมายจะกาหนดใหสถานศกษาทมฐานะเปนนตบคคลสามารถกระทา กจการตาง ๆ ไดภายในขอบวตถประสงคของสถานศกษา คอ การจดการศกษาขนพนฐานในระดบ ชนทคณะกรรมการเขตพนทการศกษากาหนด แตขอบวตถประสงคนยอมรวมความถงกจการใด ๆ ทเกยวเนองกบการจดการศกษาขนพนฐานดงกลาวดวย การพจารณาอานาจหนาทของสถานศกษาทเปนนตบคคล แบงออกเปน ๒ ลกษณะใหญ ๆ ดงน

๑. สทธและหนาทของสถานศกษาทเปนนตบคคลโดยทวไปตามประมวลกฎหมายแพง และพาณชยและประมวลกฎหมายอาญา เชน สามารถทานตกรรมตางๆ ภายในขอบวตถประสงค ไดเอง ตวอยางเชน การซอขาย แลกเปลยนทรพยสน และการจดหารายไดของสถานศกษา อาจเปนเจาหนหรอลกหน และถอกรรมสทธในทรพยสนตาง ๆ โดยเฉพาะทรพยสนทมผอทศ รวมทงเปนโจทยและจาเลยในอรรถคดตาง ๆ ทงคดแพงและคดอาญา นอกจากนสถานศกษาทเปนนตบคคลยงตองรบผด ในทางแพงและรบผดในทางอาญาภายใตบทบญญตแหงกฎหมายและภายใตขอบวตถประสงคของตนดวย นอกจากน สถานศกษาทเปนนตบคคลยงมสทธ หนาท ขอจากดและตองผกพนตามขอกาหนด ในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ดงน ๑.๑ มสทธและหนาทเชนเดยวกบบคคลธรรมดา เวนแตสทธและหนาททจะพงมพงเปนไดเฉพาะบคคลธรรมดาเทานน ไดแกสทธในการหมน การสมรส การรบบตรบญธรรม สทธและ หนาทในครอบครว เชน การอปการะเลยงด และการใหการศกษาแกบตร ผเยาว และสทธในการทา พนยกรรม เปนตน

๒๑

๑.๒ การแสดงเจตนาหรอความประสงคในการทากจการใด ๆ ของสถานศกษาทเปน นตบคคล ยอมแสดงออกโดยผานทางผแทนของนตบคคล ไดแก ผบรหารสถานศกษา ดงนนหาก ผบรหารสถานศกษาไดแสดงเจตนาเกยวกบการดาเนนกจการของสถานศกษาไปอยางไร ยอมมผล ผกพนสถานศกษาทเปนนตบคคล ไมผกพนตวผบรหารสถานศกษาเปนการสวนตว แตหากผบรหารสถานศกษากระทาการนอกเหนอขอบวตถประสงคของสถานศกษา กตองถอวา มไดกระทาในฐานะเปนผแทนของสถานศกษา สถานศกษาไมตองรบผดชอบในผลการกระทาของผบรหารสถานศกษาสาหรบกรณนน สาหรบการกระทาของผบรหารสถานศกษาทกอใหเกดความเสยหายแกบคคลภายนอกนน หากเปนการกระทาตามอานาจหนาทภายในขอบวตถประสงคเปนเหตใหเกดความเสยหายแกบคคลอน สถานศกษาจะตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนเพอความเสยหายนนใหแกผทไดรบความเสยหาย แตสถานศกษายงสามารถใชสทธไลเบยเอาแกผบรหารสถานศกษา หรอเจาหนาทคนอนทกอใหเกดความเสยหายได ซงจะตองปฏบตใหเปนไปตามพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ แตหากการกระทาใหเกดความเสยหายแกบคคลภายนอกเกดจากการกระทาทไมอยในขอบวตถประสงค หรออานาจหนาททกอของสถานศกษา ผบรหารสถานศกษานนจะตองรบชดใช คาสนไหมใหแกผทไดรบความเสยหายเอง ๑.๓ ถาประโยชนไดเสยของสถานศกษาทเปนนตบคคลขดกบประโยชนไดเสยของ ผบรหารสถานศกษาซงเปนตวแทนนตบคคลในกจการอนใดอนหนงกตาม ผบรหารสถานศกษาจะทา หนาทเปนผแทนของสถานศกษาในกจการอนนนไมได ๒. อานาจและหนาทของสถานศกษาทเปนนตบคคลตามรฐธรรมนญและกฎหมายอน นอกจากอานาจและหนาทของสถานศกษาทเปนนตบคคลจะมตามกฎหมายการศกษาแลว สถานศกษาซงเปนหนวยงานใหบรการสาธารณะของรฐตองจดการศกษาและกระทากจกรรมตาง ๆ ของสถานศกษาตามหลกการใหบรการสาธารณะของรฐ ดงน ๒.๑ ความเสมอภาค ซงเปนหลกสาคญในการจดทาบรการสาธารณะ ทงน เนองจากการจดทาบรการสาธารณะมไดจดทาขนเพอประโยชนของผหนงผใดโดยเฉพาะ แตกระทาเพอประชาชนทกคน ดงนนประชาชนทกคนยอมมสทธไดรบการปฏบตหรอไดรบผลประโยชนจากบรการสาธารณะอยางเสมอกน การจดการศกษากเชนเดยวกน หนวยงานทางการศกษาและสถานศกษาทกแหงตองคานงถงหลกความเสมอภาคเสมอ ๒.๒ ความตอเนองของบรการสาธารณะ เนองจากบรการสาธารณะเปนกจการทจาเปน สาหรบประชาชน หากหยดชะงกประชาชนผไดรบบรการยอมไดรบความเดอดรอนหรอเสย

๒๒

หายได การจดบรการทางการศกษาและกจกรรมตาง ๆ ของสถานศกษาจงตองดาเนนการไปอยางตอเนอง มใหหยดชะงก ๒.๓ การปรบปรงเปลยนแปลง บรการสาธารณะตองมการปรบปรงเปลยนแปลงใหทนกบความตองการของผใชบรการอยเสมอ เพอใหสอดคลองกบความตองการของประชาชนและประโยชนของประชาชน สาหรบอานาจหนาทของสถานศกษาทจะเกยวของกบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยนน เหนวารฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ ไดบญญตเกยวกบสทธและเสรภาพของชนชาวไทย ซงสถานศกษาจะตองระมดระวงมใหมการกระทาทเปนการละเมดสทธและเสรภาพในเรองดงตอไปน ๑. การดาเนนการใด ๆ ของสถานศกษาตองคานงถงศกดศรความเปนมนษย สทธและเสรภาพของบคคลตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญ ซงประชาชนทกคนยอมอางศกดศรความเปนมนษยหรอใชสทธและเสรภาพของตนไดเทาทไมละเมดสทธและเสรภาพของบคคลอน และไมเปนปฏปกษตอรฐธรรมนญ หรอไมขดตอศลธรรมอนดของประชาชน นอกจากน บคคลใดถกละเมดสทธหรอเสรภาพทรฐธรรมนญรบรองไวกสามารถยกบทบญญต แหงรฐธรรมนญขน เพอใชสทธทางศาลหรอยกขนเปนขอตอสคดในศาลได (มาตรา ๒๖ และ มาตรา ๒๘) ๒. สถานศกษาจะกระทาการใด ๆ อนเปนการจากดสทธเสรภาพของบคคลทรฐธรรมนญ รบรองไวมได เวนแตโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมายเฉพาะเพอกจการทรฐธรรมนญกาหนดไว และเทาทจาเปนเทานน และการกระทาดงกลาวจะกระทบกระเทอนสาระสาคญแหงสทธและเสรภาพมได (มาตรา ๒๙) ๓. รฐธรรมนญไดรบรองเรองความเสมอภาควาบคคลทกคนมความเสมอภาคกนในทาง กฎหมาย และไดรบความคมครองตามกฎหมายเทาเทยมกน ชาย หญงมสทธเทาเทยมกน การเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอบคคล เพราะเหตแหงความแตกตางในเรองถนกาเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย สภาพทางรางกายหรอสขภาพ สถานะภาพของบคคล ฐานะทางเศรษฐกจหรอสงคม ความเชอทางศาสนา การอบรมหรอความคดเหนทางการเมอง อนไมขดตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญจะกระทามได (มาตรา ๓๐) ๔. บคคลทกคนยอมมเสรภาพบรบรณในการถอศาสนา นกายของศาสนาหรอลทธนยม ในศาสนาและมเสรภาพในการปฏบตตามศาสนบญญตหรอปฏบตพธกรรมตามความเชอถอของตนเมอไมเปนปฎปกษตอหนาทของพลเมองและไมเปนการขดตอความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน

๒๓

ในการใชเสรภาพดงกลาว ยอมไดรบความคมครองมใหรฐกระทาการใด ๆ อนเปนการรอนสทธหรอเสยประโยชนอนควรมควรไดเพราะเหตทถอศาสนา นกายของศาสนา ลทธนยมในทางศาสนา หรอปฏบตตามศาสนบญญตหรอปฏบตตามพธกรรมตามความเชอแตกตางจากบคคลอน (มาตรา ๓๘) ๕. บคคลทกคนยอมมเสรภาพในการแสดงความคดเหน การพด การเขยน การพมพ การโฆษณา และการสอความหมายโดยวธอน การจากดเสรภาพดงกลาวจะกระทามได เวนแตจะมบทบญญตแหงกฎหมายกาหนดไวเปนการเฉพาะเพอรกษาความมนคงของรฐ เพอคมครองสทธ เสรภาพ เกยรตยศ ชอเสยง สทธในครอบครว หรอความเปนสวนตวของบคคลอน เพอรกษาความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน หรอเพอปองกนหรอระงบความเสอมทรามทางจตใจ หรอสขภาพของประชาชน (มาตรา ๓๙) ๖. บคคลทกคนยอมมเสรภาพในทางวชาการ รวมทงไดรบความคมครองในเรองการศกษา อบรม การเรยนการสอน การวจย และการเผยแพรงานวจยตามหลกวชาการ จากรฐและหนวยงาน ของรฐ เทาทไมขดตอหนาทของพลเมองหรอศลธรรมอนดของประชาชน(มาตรา ๔๒) ๗. บคคลยอมมสทธเสมอกนในการไดรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวาสบสองปทรฐจะตองจดใหอยางทวถงและมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย การจดการศกษาอบรมของรฐตองคานงถง การมสวนรวมขององคกรปกครองสวนทองถนและเอกชน นอกจากน รฐธรรมนญยงใหความคมครององคกรวชาชพทจะจดการศกษาภายใตการกากบดแลของรฐตามทกฎหมายบญญต (มาตรา ๔๓) ๘. เดก เยาวชน และบคคลในครอบครว มสทธไดรบความคมครองโดยรฐ จากการใช ความรนแรงและการปฏบตอนไมเปนธรรม เดกและเยาวชนซงไมมผดแล มสทธไดรบการเลยงดและการศกษาอบรมจากรฐ ทงน ตามทกฎหมายบญญต (มาตรา ๕๓) ๙. บคคลซงพการหรอทพพลภาพ มสทธไดรบสงอานวยความสะดวกอนเปนสาธารณะและความชวยเหลออนจากรฐ ทงนตามทกฎหมายบญญต (มาตรา ๕๕) ๑๐. บคคลยอมมสทธไดรบทราบขอมล หรอขาวสารสาธารณะในครอบครองของหนวย ราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน เวนแตการเปดเผยขอมลนน จะกระทบตอความมนคงของรฐ ความปลอดภยของประชาชนหรอสวนไดเสยอนพงไดรบความ คมครองของบคคลอน ทงนตามทกฎหมายบญญต (มาตรา ๕๘) ๑๑. บคคลยอมมสทธทจะฟองหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ ราชการสวน ทองถนหรอองคกรอนของรฐท เปนนตบคคลใหรบผดเนองจากการกระทาหรอการละเวน

๒๔

การกระทาของขาราชการ พนกงานหรอลกจางของหนวยงานนนยอมไดรบความคมครอง ทงนตามทกฎหมายบญญต (มาตรา ๖๒)

นอกจากจะตองระมดระวงมใหมการกระทาทเปนการละเมดสทธและเสรภาพตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยดงกลาวแลว สถานศกษาในฐานะทเปนหนวยราชการยอมตอง ปฏบตราชการใหเปนไปตามกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบของราชการ ซงการปฏบตหนาทดงกลาวยอมตองดาเนนใหเปนไปตามนโยบาย แนวทาง แผนปฏบตราชการกระทรวง และนโยบายหรอมตของคณะรฐมนตรดวย เชน กฎหมายวาดวยวธปฏบตราชการทางปกครอง กฎหมายวาดวยความรบผดทางละเมดของ เจาหนาท กฎหมายวาดวยขอมลขาวสารของทางราชการ กฎหมายและระเบยบทเกยวกบวธการ งบประมาณ และระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด เปนตน

อานาจหนาทของสถานศกษาทเปนนตบคคลตามทผบงคบบญชามอบหมายใหปฏบต ราชการแทน หากจะพจารณาถงอานาจหนาทของผอานวยการสถานศกษาทมฐานะเปนนตบคคลแลวจะเหนไดวาผอานวยการสถานศกษา จะมฐานะเปนผแทนของนตบคคลแตกมไดมอานาจหนาทเกยวกบการบรหารจดการสถานศกษาอยางกวางขวางเชนเดยวกบหวหนาสวนราชการระดบกระทรวง ทบวง กรม ทงนเพราะในระบบกฎหมายทเกยวของกบการบรหารราชการของไทยนน ใหความไววางใจแกหวหนาสวนราชการในระดบกระทรวง ทบวง กรมทจะใชอานาจหนาทตามกฎหมายไดอยาง กวางขวาง เมอพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖ บญญตใหสถานศกษาเปนนตบคคล แตมไดแกไขปรบปรงกฎหมายอน ๆ ใหผบรหารสถานศกษามอานาจหนาทในการกระทากจกรรมตาง ๆ ได เชนเดยวกบหวหนาสวนราชการในระดบ กระทรวง ทบวง และ กรมดวย จงเปนผลใหผบรหารสถานศกษายงไมอาจบรหารจดการสถานศกษาใหมความอสระคลองตวและมประสทธภาพไดอยางแทจรงเพราะอานาจหนาทในการบรหารจดการในหลายเรองยงเปนอานาจหนาทของหวหนาสวนราชการในระดบกระทรวง ทบวง และกรมอย หากจะใหสถานศกษาบรหาร จดการไดเองอยางอสระและคลองตวในเรองใด กจาเปนตองจดใหมการกระจายและมอบอานาจในเรองนน ๆ ใหแกผบรหารสถานศกษา ดงนน มาตรา ๔๔ และมาตรา ๔๕ แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖ จงไดบญญตเกยวกบการกระจายอานาจและ มอบอานาจไวดงน

๑. ปลดกระทรวงศกษาธการ เลขาธการสภาการศกษา เลขาธการคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐาน เลขาธการคณะกรรมการการอดมศกษา และเลขาธการคณะกรรมการการอาชวศกษา

๒๕

จะตองกระจายอานาจการบรหารและการจดการศกษา ทงดานวชาการ งบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารทวไป ไปยงคณะกรรมการเขตพนทการศกษา สานกงานเขตพนทการศกษา และสถานศกษาโดยตรง และหากเรองใดมกฎหมายกาหนดใหเปนอานาจหนาทของผดารงตาแหนง ดงกลาวไวเปนการเฉพาะกใหผดารงตาแหนงดงกลาวมอบอานาจใหแกผอานวยการสานกงานเขตพนทการศกษา หรอผอานวยการสถานศกษา ภายใตหลกการบรหารงานการศกษา ดงน

๑.๑ อานาจหนาทในการพจารณาใหความเหนชอบเกยวกบงบประมาณและการดาเนนการทางงบประมาณของผอานวยการสถานศกษาหรอผอานวยการสานกงานเขตพนท การศกษา รวมตลอดถงหลกการการใหสถานศกษาหรอสานกงานเขตพนทการศกษามอานาจทานตกรรมสญญาในวงเงน งบประมาณทไดรบอนมตแลว

๑.๒ หลกเกณฑการพจารณาความดความชอบ การพฒนา และดาเนนการทางวนยกบ ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาโดยสมพนธกบแนวทางทกาหนดในกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา การกระจายอานาจและการมอบอานาจดงกลาว จะตองปฏบตใหเปนไปตามกฎกระทรวง

๒. ปลดกระทรวงศกษาศกษาธการ เลขาธการสภาการศกษา เลขาธการคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐาน เลขาธการคณะกรรมการการอดมศกษา และเลขาธการคณะกรรมการการอาชวศกษา ยงอาจกาหนดหลกเกณฑใหหวหนาสวนราชการในสงกดมอบอานาจในสวนทเกยวกบภารกจ ทตนรบผดชอบไปยงผอานวยการสานกงานเขตพนทการศกษาและผอานวยการสถานศกษา ในเขตพนทการศกษาโดยตรงกได

๓. ผอานวยการสานกบรหารงานในสงกดสานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ และ ผอานวยการสานกบรหารงานในสงกดสานกงานคณะกรรมการตาง ๆ กอาจมอบอานาจในสวน ทเกยวกบภารกจทตนรบผดชอบ หรอทไดรบมอบหมายตามระเบยบขอบงคบตาง ๆ จากสานกงาน คณะกรรมการตาง ๆ ไปยงผอานวยการสานกงานเขตพนทการศกษา หรอผอานวยการสถานศกษา หรอ หวหนาหนวยงานทเรยกชออยางอนทมฐานะเทยบเทาผอานวยการสถานศกษาโดยตรง ทงน โดยจะตองไมขดตอนโยบายหรอการสงการของกระทรวง หรอคณะกรรมการตนสงกด

๔. อานาจในการสง การอนญาต การอนมต การปฏบตราชการหรอการดาเนนการอน ทผดารงตาแหนงดงตอไปนจะพงปฏบตหรอดาเนนการตามกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ หรอคาสงใด หรอมตของคณะรฐมนตรในเรองใด ถากฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ หรอคาสงนน หรอมตของ คณะรฐมนตรในเรองนนมไดกาหนดเรองการมอบอานาจไวเปนอยางอน หรอมไดหามเรองการมอบ อานาจไว ผดารงตาแหนงนนอาจมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอนปฏบตราชการแทนได

๒๖

โดยคานงถงความเปนอสระ การบรหารงานทคลองตวในการจดการศกษาของสถานศกษาและของสานกงาน เขตพนทการศกษาทบญญตในมาตรา ๔๔ (๑) และ (๒) ดงน

๔.๑ รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการอาจมอบอานาจใหรฐมนตรชวยวาการกระทรวงศกษาธการ ปลดกระทรวง เลขาธการ หรอหวหนาสวนราชการซงดารงตาแหนงเทยบเทาอธการบดในสถานศกษาของรฐทจดการศกษาระดบปรญญาในสงกด หรอผวาราชการจงหวด

๔.๒ ปลดกระทรวงอาจมอบอานาจใหรองปลดกระทรวง ผชวยปลดกระทรวงหรอ เลขาธการ อธการบดในสถานศกษาของรฐทจดการศกษาระดบปรญญาในสงกด หรอผอานวยการสานกงานเขตพนทการศกษา หรอผอานวยการสถานศกษา หรอผวาราชการจงหวด

๔.๓ เลขาธการอาจมอบอานาจใหรองเลขาธการ ผชวยเลขาธการ อธการบดในสถานศกษาของรฐทจดการศกษาระดบปรญญาในสงกด ผอานวยการสานก ผอานวยการ สานกบรหารงานหรอผดารงตาแหนงเทยบเทา ผอานวยการสานกงานเขตพนทการศกษา หรอผอานวยการสถานศกษา หรอผวาราชการจงหวด

๔.๔ ผอานวยการสานก ผอานวยการสานกบรหารงาน หรอผดารงตาแหนงเทยบเทา อาจมอบอานาจใหผอานวยการสานกงานเขตพนทการศกษา ผอานวยการสถานศกษา หรอผดารงตาแหนงเทยบเทา ๔.๕ ผอานวยการสานกงานเขตพนทการศกษา หรอผดารงตาแหนงเทยบเทา อาจมอบอานาจใหขาราชการในสานกงานเขตพนทการศกษา หรอผอานวยการสถานศกษา หรอหวหนา หนวยงานทเรยกชออยางอนในเขตพนทการศกษาทตนรบผดชอบไดตามระเบยบทเลขาธการ คณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกาหนด

๔.๖ ผอานวยการสถานศกษาหรอผดารงตาแหนงเทยบเทา อาจมอบอานาจใหขาราชการ ในสถานศกษาหรอในหนวยงานทเรยกชออยางอนได ตามระเบยบทคณะกรรมการเขตพนทการศกษากาหนด

๔.๗ ผดารงตาแหนง (๔.๑) ถง (๔.๖) อาจมอบอานาจใหบคคลอนไดตามระเบยบท คณะรฐมนตรกาหนด

๕. การมอบอานาจใหปฏบตราชการแทนนตองทาเปนหนงสอ ซงการทาเปนหนงสอนน อาจจะทาเปนคาสง หรออาจจะเปนบนทกสงการกได

๖. คณะรฐมนตรกอาจกาหนดใหมการมอบอานาจในเรองใดเรองหนง ตลอดจนอาจมอบอานาจใหทานตกรรม ฟองคด หรอดาเนนคดแทนกระทรวงศกษาธการ สานกงานปลดกระทรวง ศกษาธการ สานกงานเลขาธการสภาการศกษา สานกงานเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา และสานกงานคณะกรรมการการอดมศกษาไดหรอ

๒๗

อาจกาหนดหลกเกณฑ วธการ หรอเงอนไขในการมอบอานาจ ใหผมอบอานาจหรอผรบมอบอานาจปฏบตกได

๗. เมอมการมอบอานาจดงกลาวขางตนแลว ผทไดรบมอบอานาจซงไดแกหวหนาสถานศกษา และผดารงตาแหนงอน ๆ มหนาทตองรบมอบอานาจ และปฏบตราชการตามทไดรบมอบอานาจนน ตามวตถประสงคของการมอบอานาจและใหเกดผลดแกทางราชการ จะปฏเสธไมรบมอบอานาจหรอมอบอานาจตอใหแกผดารงตาแหนงอนตอไปไมได เวนแตเปนกรณการมอบอานาจใหแก ผวาราชการจงหวด ผวาราชการจงหวดจะมอบอานาจใหผดารงตาแหนงอน ตามทบญญตไวในกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดนกได

ในเรองนจงมขอสงเกตวาหากผอานวยการสถานศกษาไดรบมอบอานาจใหปฏบตราชการแทนในเรองใดแลว จะมอบอานาจใหขาราชการในสถานศกษาคนอนปฏบตราชการแทนตนอกตอหนง ไมได แตอาจมอบหมายใหดาเนนการตาง ๆ โดยอยในความรบผดชอบ การสง การอนญาต อนมต ของ ผอานวยการสถานศกษาในฐานะทเปนเจาหนาท หรอเปนผใตบงคบบญชาได

๘. ผมอบอานาจยงตองคานงถงการอานวยความสะดวกแกประชาชน ความรวดเรวในการปฏบตราชการ กระจายความรบผดชอบตามสภาพของตาแหนงของผรบมอบอานาจ ซงผมอบอานาจยงมหนาทกากบ ตดตามผลการปฏบตราชการของผรบมอบอานาจและมอานาจแนะนาและแกไขการปฏบตราชการของผรบมอบอานาจได

ในการมอบอานาจใหผอานวยการสถานศกษาซงเปนผแทนของสถานศกษาทเปนนตบคคลน เหนวาเปนดลพนจของผดารงตาแหนงตาง ๆ ซงเปนเจาของอานาจทจะมอบอานาจใหผอานวยการสถานศกษามากนอยเพยงใดกไดแตตองอยภายในกรอบและหลกเกณฑตามกฎกระทรวงวาดวย การกระจายอานาจและการมอบอานาจ การบรหารและการจดการศกษา ดงนน ในการมอบอานาจน ผมอบอานาจจะพจารณาถงความพรอมและประสทธภาพของสถานศกษาแตละแหง โดยอาจมอบอานาจใหไมเทากนได

๙. ในระยะเรมตนทมการปรบปรงโครงสรางการบรหารกระทรวงศกษาธการใหม และยงมไดมการปรบปรงแกไขการมอบอานาจของกรมตาง ๆ ใหแกสถานศกษานน คาสงมอบอานาจทกรมตาง ๆ มอบใหหวหนาสถานศกษาปฏบตราชการแทนอยกอนนน จะมผลใชบงคบอยตอไปหรอไม เหนวา มาตรา ๗๓ แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ.๒๕๔๖ บญญตให บรรดากฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ประกาศและคาสงเกยวกบการศกษาทใชบงคบอยในวนกอนทพระราชบญญตนใชบงคบ และไมขดหรอแยงกบบทบญญตของพระราชบญญตน ยงคงใชบงคบตอไปได จนกวาจะไดมการดาเนนการปรบปรงแกไขตามหลกเกณฑทกาหนดในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม และพระราชบญญตน ซงตองไมเกนหาปนบแตวนท พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.๒๕๔๒ ใชบงคบ

๒๘

ดงนน จงเหนวาตราบใดทยงไมมการแกไขปรบปรงคาสงมอบอานาจทกรมตาง ๆ มอบอานาจใหแกหวหนาสถานศกษาปฏบตราชการแทนและยงไมเกนกาหนดหาปนบตงแตวนทพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.๒๕๔๒ คาสงมอบอานาจเหลานนนาจะมผลใชบงคบไดตอไปเทาทไมขด หรอแยงกบบทบญญตในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พ.ศ.๒๕๔๕ และพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ.๒๕๔๖ ตารางท ๒ เปรยบเทยบสถานศกษาของรฐทไมเปนนตบคคลและเปนนตบคคล ประเดน สถานศกษาของรฐทไมเปนนตบคคล สถานศกษาของรฐทเปนนตบคคล สถานภาพสถานศกษา • เปนสวนราชการตามกฎหมาย

ว าด ว ยระ เบ ยบ บ รห ารราชก ารกระทรวงศกษาธการ สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

• เปนสวนราชการมสภาพเปน น ต บ คคลตามกฎหมายว าด วยระเบยบ บรหารราชการกระทรวงศ ก ษ าธ ก าร ส งก ด ส าน ก ง าน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

ว ต ถ ป ร ะส งค ข อ ง การจดการศกษา

• การจดการศกษ าต อง เป น ไป เพ อพฒนาคนไทยให เปนมนษย ทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณ ธรรม ม จ ร ยธรรม และ วฒนธรรม ในการดารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข

• วต ถประสงค และหล กการ เชนเดยวกบสถานศกษาทไมเปน นตบคคล

ความรบผดชอบ • สานกงานคณะกรรมการศกษา ขนพนฐาน และสานกงานเขตพนท การศกษา มสวนรวมในการรบผดชอบกบสถานศกษา ในฐานะทสถานศกษาเปนหนวยงานทอยในสงกด

• สถานศกษาหรอผบรหารสถานศกษารบผดชอบตามทไดกาหนดไวในกรอบอานาจหนาททกฎหมายกาหนดให เปนอานาจหนาทของสถานศกษาโดยตรง จงเปนความรบผดชอบของสถานศกษาโดยตรง

๒๙

อานาจหนาท • มอานาจหนาทตามทกาหนดให เปนอานาจหนาทของสถานศกษา ทง ๔ ดาน คอ ดานวชาการ งบประมาณ การบรหารงานบคคลและการบรหารทวไปตามกฎหมาย วาดวยพระราชบญญตการศกษา

• อานาจหนาทเชนเดยวกบสถานศกษาไมเปนนตบคคล • อานาจหนาทท เพมขนในฐานะ นตบคคลทกาหนดไวในมาตรา ๕๙ แห งพระราชบญญ ต ก ารศ กษ า แหงชาต พ.ศ.๒๕๔๒

ประเดน สถานศกษาของรฐทไมเปนนตบคคล สถานศกษาของรฐทเปนนตบคคล แหงชาต พ.ศ.๒๕๔๒ แกไขเพมเตม

(ฉบบท ๒) พ.ศ.๒๕๔๕ พระราชบญญตระเบยบบรหารราชก า ร ก ร ะ ท ร ว ง ศ ก ษ า ธ ก า ร พ.ศ.๒๕๔๖ พระราชบญญตระเบยบขาราชการคร และบคลากรทางการศกษา พ.ศ.๒๕๔๖ และกฎหมายอนทเกยวของ

แ ก ไ ข เพ ม เต ม (ฉ บ บ ท ๒) พ .ศ .๒๕๔๕ ท ก าหนดใหสถานศกษาของรฐท เปนน ตบ คคลมอานาจในการปกครองดแล บารงรกษา ใช และจดหาผลประโยชนจากทรพยสนของสถานศกษา ทงทเปนทราชพสด ตามกฎหมายวาดวยทราชพสด และทเปนทรพยสนอน รวมทงจดหารายไดจาก บรการของสถานศกษา และเกบคาธรรมเนยมการศกษ าท ไม ข ดห รอแย งกบ นโยบาย วตถประสงค และภารกจหลกของสถานศกษา

บทท ๓ แนวทางสงเสรมการบรหารสถานศกษาขนพนฐานทเปนนตบคคล

นอกจากการบรหารและการจดการศกษาตามอานาจหนาทเพอพฒนาคณภาพการของ ผเรยนแลว รฐบาลไดมการปฏรประบบราชการเพอบรการประชาชนใหมความพงพอใจในการบรการ ภาครฐมากขน เพอใหเปนไปตามเจตนารมณดงกลาวสานกนายกรฐมนตรจงออกระเบยบสานก นายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. ๒๕๔๒ ขน เพอใหทกกระทรวง ทบวง กรม และสวนราชการถอปฏบต การบรหารจดการของสถานศกษาซงมหนาทใหบรการการศกษาแกประชาชนและเปน สถานศกษาของรฐ จงตองนาหลกการวาดวยการบรหารกจการบานเมองและสงคมทด ซงเรยกกนโดยทวไปวา “ธรรมาภบาล” มาบรณาการในการบรหารและจดการศกษาเพอเสรมสราง ความเขมแขงใหกบโรงเรยนในฐานะทเปนนตบคคลดวย หลกการดงกลาว ไดแก ๑. หลกนตธรรม ๒. หลกคณธรรม ๓. หลกความโปรงใส ๔. หลกการมสวนรวม ๕. หลกความรบผดชอบ

๖. หลกความคมคา หลกธรรมาภบาลอาจบรณราการเขากบการดาเนนงานดานตาง ๆ ของสถานศกษาซงไดแก

การดาเนนงานดานวชาการ งบประมาณ บรหารงานบคคล และบรหารทวไป และเปาหมายในการจดการศกษาคอทาใหผเรยนเปนคนด เกง และมความสขดงแผนภมแสดงความสมพนธในหนา ๓๑

๓๓

แผนภมท ๑ ภาพรวมการจดการศกษาของสถานศกษาขนพนฐานทเปนนตบคคล

หลก นตธรรม

หลก ความรบผดชอบ

หลก ความคมคา

หลก คณธรรม

หลก ความโปรงใส

หลก การมสวนรวม

ผเรยน เปนคนด เกง มความสข

ดาน วชาการ

ดาน งบประมาณ

ดาน บรหารทวไป

ดาน บรหารงานบคคล

๓๔

ขอบขายและกจการบรหารและจดการสถานศกษา

การบรหารวชาการ การบรหารงบประมาณ การบรหารงานบคคล การบรหารทวไป

๑. การพฒนาหลกสตรสถานศกษา ๒. การพฒนากระบวนการเรยนร ๓. การวดผล ประเมนผลและ

เทยบโอนผลการเรยน

๕. การพฒนาสอ นวตกรรม และ เทคโนโลย

๔. การวจยเพอพฒนาคณภาพ การศกษา

๖. การพฒนาแหลงเรยนร

๙. การพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา

๗. การนเทศการศกษา ๘. การแนะแนวการศกษา

๑๐. การสงเสรมความร ดานวชาการแกชมชน

๑๑. การประสานความรวมมอในการพฒนาวชาการกบสถานศกษาอน

๑๒. การสงเสรมและสนบสนนงานวชาการแกบคคล ครอบครว องคกร หนวยงาน และสถาบนอนทจดการศกษา

๑. การจดทาและเสนอของบประมาณ

๒.การจดสรรงบประมาณ

๓.การตรวจสอบ ตดตาม ประเมนผลและรายงานผลการใชเงนและ ผลการดาเนนงาน

๔. การระดมทรพยากรและ การลงทนเพอการศกษา

๕. การบรหารการเงน ๖. การบรหารบญช ๗. การบรหารพสดและสนทรพย

๑. การวางแผนอตรากาลงและ กาหนดตาแหนง ๒. การสรรหาและการบรรจแตงตง

๕. การออกจากราชการ ๔. วนยและการรกษาวนย

๑๔. การประชาสมพนธ งานการศกษา

๑๓. งานสงเสรมงานกจการนกเรยน

๑๖. งานประสานราชการกบ เขตพนทการศกษาและหนวยงานอน

๒.งานเลขานการคณะกรรมการ สถานศกษาขนพนฐาน

๖. งานเทคโนโลยสารสนเทศ

๑. การดาเนนงานธรการ

๓. การเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ

๓. งานพฒนาระบบและเครอขาย ขอขอมลสารสนเทศ

๙. การจดทาสามะโนผเรยน

๘. การดแลอาคารสถานทและ สภาพแวดลอม

๕. การจดระบบการบรหารและพฒนาองคกร

๑๐. การรบนกเรยน ๑๑. การสงเสรมและประสานงาน

การศกษาในระบบ นอกระบบและตามอธยาศย

๑๒. การระดมทรพยากร เพอการศกษา

๑๘. งานบรการสาธารณะ ๑๙. งานทไมไดระบไวในงานอน

๑๕. การสงเสรมสนบสนนและ ประสานงานการศกษาของบคคล ชมชน องคกร หนวยงานและสถาบน สงคมอนทจดการศกษา

๔.การประสานและพฒนา เครอขายการศกษา

๑๗. การจดระบบการควบคม ในหนวยงาน

๗. การสงเสรม สนบสนนดานวชาการ

แผนภมท ๒ ขอบขายการบรหารสถานศกษาทง ๔ ดาน

๓๕

การบรหารวชาการ

แนวคด งานวชาการเปนงานหลก หรอเปนภารกจหลกของสถานศกษาทพระราชบญญตการศกษาแหง

ชาต พ.ศ.๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พ.ศ.๒๕๔๕ มงใหกระจายอานาจในการบรหารจดการไปใหสถานศกษาใหมากทสด ดวยเจตนารมณทจะใหสถานศกษาดาเนนการไดโดยอสระ คลองตว รวดเรว สอดคลองกบความตองการของผเรยน สถานศกษา ชมชน ทองถน และการมสวนรวมจากผมสวนไดเสยทกฝาย ซงจะเปนปจจยสาคญทาใหสถานศกษามความเขมแขงในการบรหารและการจดการสามารถ พฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนรตลอดจนการวดผล ประเมนผล รวมทงการวดปจจย เกอหนนการพฒนาคณภาพนกเรยน ชมชน ทองถน ไดอยางมคณภาพและมประสทธภาพ

วตถประสงค ๑. เพอใหสถานศกษาบรหารงานดานวชาการไดโดยอสระ คลองตว รวดเรว และสอด

คลองกบความตองการของนกเรยน สถานศกษา ชมชน และทองถน ๒. เพอใหการบรหารและการจดการศกษาของสถานศกษาไดมาตรฐานและมคณภาพ สอด

คลองกบระบบประกนคณภาพการศกษา และการประเมนคณภาพภายใน เพอพฒนาตนเอง และการประเมนจากหนวยงานภายนอก

๓. เพ อใหสถานศกษาพฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนร ตลอดจนจดปจจยเกอหนนการพฒนาการเรยนรทสนองตามความตองการของผเรยน ชมชน และทองถน โดยยดผเรยนเปนสาคญไดอยางมคณภาพและประสทธภาพ

๔. เพอใหสถานศกษาไดประสานความรวมมอในการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาและของบคคล ครอบครว องคกร หนวยงานและสถาบนอน ๆ อยางกวางขวาง

ขอบขาย/ภารกจ - การพฒนาหลกสตรสถานศกษา - การพฒนากระบวนการเรยนร - การวดผล ประเมนผล และเทยบโอนผลการเรยน - การวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา

๓๖

- การพฒนาสอ นวตกรรม และเทคโนโลยเพอการศกษา - การพฒนาแหลงเรยนร - การนเทศการศกษา - การแนะแนวการศกษา - การพฒนาระบบประกนคณภาพภายในสถานศกษา - การสงเสรมความรดานวชาการแกชมชน - การประสานความรวมมอในการพฒนาวชาการกบสถานศกษาอน - การสงเสรม และสนบสนนงานวชาการแกบคคล ครอบครว องคกร หนวยงานและ

สถาบนอนทจดการศกษา

๑. การพฒนาหลกสตรสถานศกษา แนวทางการปฏบต ๑.๑ ศกษาวเคราะหเอกสารหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.๒๕๔๔ สาระแกน

กลางของกระทรวงศกษาธการ ขอมลสารสนเทศเกยวกบสภาพปญหา และความตองการของสงคม ชมชน และทองถน

๑.๒ วเคราะหสภาพแวดลอม และประเมนสถานภาพสถานศกษา เพอกาหนดวสยทศน ภารกจ เปาหมาย คณลกษณะทพงประสงค โดยการมสวนรวมของทกฝายรวมทงคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน

๑.๓ จดทาโครงสรางหลกสตรและสาระตาง ๆ ทกาหนดใหมในหลกสตรสถานศกษาท สอดคลองกบวสยทศน เปาหมายและคณลกษณะทพงประสงค โดยพยายามบรณาการเนอหาสาระ ทงในกลมสาระการเรยนรเดยวกนและระหวางกลมสาระการเรยนรตามความเหมาะสม

๑.๔ นาหลกสตรไปใชในการจดการเรยนการสอน และบรหารจดการการใชหลกสตรใหเหมาะสม

๑.๕ นเทศการใชหลกสตร ๑.๖ ตดตามและประเมนผลการใชหลกสตร ๑.๗ ปรบปรง และพฒนาหลกสตรตามความเหมาะสม

๒. การพฒนากระบวนการเรยนร แนวทางการปฏบต ๒.๑ สงเสรมใหครจดทาแผนการจดการเรยนร ตามสาระและหนวยการเรยนรโดย

เนนผเรยนเปนสาคญ

๓๗

๒.๒ สงเสรมใหครจดกระบวนการเรยนร โดยจดเน อหาสาระและกจกรรมให สอดคลองกบความสนใจ ความถนดของผเรยน ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ การประยกตใชความรเพอปองกนและแกไขปญหา การเรยนรจากประสบการณจรง และการปฏบตจรง การสงเสรมใหรกการอาน และใฝรอยางตอเนอง การผสมผสานความรตาง ๆ ใหสมดลกน ปลกฝงคณธรรม คานยมทดงาม และคณลกษณะทพงประสงคทสอดคลองกบเนอหาสาระกจกรรม ทงนโดยจดบรรยากาศและสงแวดลอมและแหลงเรยนรใหเออตอการจดกระบวนการเรยนรและการนาภมปญญาทองถนหรอเครอขาย ผปกครอง ชมชน ทองถนมามสวนรวมในการจดการเรยนการสอนตามความเหมาะสม

๒.๓ จดใหมการนเทศการเรยนการสอนแกครในกลมสาระตาง ๆ โดยเนนการนเทศทรวมมอชวยเหลอกนแบบกลยาณมตร เชน นเทศแบบเพอนชวยเพอน เพอพฒนาการเรยนการสอนรวมกน หรอแบบอน ๆ ตามความเหมาะสม

๒.๔ สงเสรมใหมการพฒนาคร เพอพฒนากระบวนการเรยนรตามความเหมาะสม ๓. การวดผล ประเมนผลและเทยบโอนผลการเรยน

แนวทางการปฏบต ๓.๑ กาหนดระเบยบ แนวปฏบตเกยวกบการวดผลและประเมนผลของสถานศกษา ๓.๒ สงเสรมใหครจดทาแผนการวดผล และประเมนผลแตละรายวชา ใหสอดคลอง

กบมาตรฐานการศกษา สาระการเรยนร หนวยการเรยนร แผนการจดการเรยนร และการจดกจกรรม การเรยนร

๓.๓ สงเสรมใหครดาเนนการวดผล และประเมนผลการเรยนการสอน โดยเนนการประเมนตามสภาพจรง จากกระบวนการ การปฏบต และผลงาน

๓.๔ จดใหมการเทยบโอนความร ทกษะ ประสบการณ และผลการเรยนจากสถานศกษาอน สถานประกอบการ และอน ๆ ตามแนวทางทกระทรวงศกษาธการกาหนด

๓.๕ พฒนาเครองมอวดและประเมนผลใหไดมาตรฐาน ๔. การวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา

แนวทางการปฏบต ๔.๑ ศกษา วเคราะห วจย การบรหาร การจดการและการพฒนาคณภาพงานวชา

การในภาพรวมของสถานศกษา ๔.๒ สงเสรมใหคร ศกษา วเคราะห วจย เพอพฒนาคณภาพการเรยนรใหแตละ

กลมสาระการเรยนร

๓๘

๔.๓ ประสานความรวมมอในการศกษา วเคราะห วจย ตลอดจนการเผยแพรผลงานการวจย หรอพฒนาคณภาพการเรยนการสอน และงานวชาการกบสถานศกษา บคคล ครอบครว องคกร หนวยงานและสถาบนอน

๕. การพฒนาสอ นวตกรรม และเทคโนโลยเพอการศกษา

แนวทางการปฏบต ๕.๑ ศกษา วเคราะห ความจาเปนในการใชสอและเทคโนโลยเพอการจดการเรยน

การสอน และการบรหารงานวชาการ ๕.๒ สงเสรมใหครผลต พฒนาสอ และนวตกรรมการเรยนการสอน ๕.๓ จดหาสอและเทคโนโลยเพอใชในการจดการเรยนการสอน และการพฒนางาน

ดานวชาการ ๕.๔ ประสานความรวมมอในการผลต จดหา พฒนาและการใชสอ นวตกรรม และ

เทคโนโลยเพอการจดการเรยนการสอน และการพฒนางานวชาการกบสถานศกษา บคคล ครอบครว องคกร หนวยงานและสถาบนอน

๕.๕ การประเมนผลการพฒนาการใชสอ นวตกรรมและเทคโนโลยเพอการศกษา ๖. การพฒนาแหลงการเรยนร

แนวทางการปฏบต ๖.๑ สารวจแหลงการเรยนรทเกยวของกบการพฒนาคณภาพการศกษาทงในสถาน

ศกษา ชมชน ทองถน ในเขตพนทการศกษา และเขตพนทการศกษาใกลเคยง ๖.๒ จดทาเอกสารเผยแพรแหลงการเรยนรแกคร สถานศกษาอน บคคล ครอบครว องค

กร หนวยงาน และสถาบนอน ทจดการศกษาในบรเวณใกลเคยง ๖.๓ จดตงและพฒนาแหลงการเรยนรรวมทงพฒนาใหเกดองคความร และประสาน

ความรวมมอสถานศกษาอน บคคล ครอบครว องคกร หนวยงาน และสถาบนสงคมอนทจดการศกษาในการจดตง สงเสรม พฒนาแหลงเรยนรทใชรวมกน

๖.๔ สงเสรม สนบสนนใหคร ใชแหลงการเรยนรทงในและนอกโรงเรยน ในการจดกระบวนการเรยนร โดยครอบคลมภมปญญาทองถน

๗. การนเทศการศกษา แนวทางการปฏบต ๗.๑ จดระบบการนเทศงานวชาการ และการเรยนการสอนภายในสถานศกษา ๗.๒ ดาเนนการนเทศงานวชาการ และการเรยนการสอนในรปแบบหลากหลาย และ

เหมาะสมกบสถานศกษา

๓๙

๗.๓ ประเมนผลการจดระบบ และกระบวนการนเทศการศกษาในสถานศกษา ๗.๔ ตดตาม ประสานงานกบเขตพนทการศกษา เพอพฒนาระบบและกระบวนการ

นเทศงานวชาการ และการเรยนการสอนของสถานศกษา ๗.๕ การแลกเปลยนเรยนร และประสบการณการจดระบบนเทศการศกษาภายใน

สถานศกษากบสถานศกษาอน หรอเครอขายการนเทศการศกษาภายในเขตพนทการศกษา ๘. การแนะแนวการศกษา

แนวทางการปฏบต ๘.๑ จดระบบการแนะแนวทางวชาการ และวชาชพภายในสถานศกษา โดยเชอมโยงกบ

ระบบดแลชวยเหลอนกเรยน และกระบวนการเรยนการสอน ๘.๒ ดาเนนการแนะแนวการศกษา โดยความรวมมอของครทกคนในสถานศกษา ๘.๓ ตดตามและประเมนผลการจดการระบบและกระบวนการแนะแนวการศกษาใน

สถานศกษา ๘.๔ ประสานความรวมมอ และแลกเปลยนเรยนร และประสบการณดานการแนะแนว

การศกษากบสถานศกษา หรอเครอขายการแนะแนวภายในเขตพนทการศกษา ๙. การพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา

แนวทางการปฏบต ๙.๑ จดระบบโครงสรางองคกร ใหรองรบการจดระบบการประกนคณภาพภาย

ในสถานศกษา ๙.๒ กาหนดเกณฑการประเมน เปาหมายความสาเรจของสถานศกษาตามมาตรฐาน

การศกษาและตวชวดของกระทรวง เปาหมายความสาเรจของเขตพนทการศกษา หลกเกณฑและวธการประเมนของสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา

๙.๓ วางแผนการพฒนาคณภาพการศกษา ตามระบบการประกนคณภาพการศกษาใหบรรลผลตามเปาหมายความสาเรจของสถานศกษา

๙.๔ ดาเนนการพฒนางานตามแผนและตดตาม ตรวจสอบ และประเมนคณภาพภายใน เพอปรบปรงพฒนาอยางตอเนอง

๙.๕ ประสานความรวมมอกบสถานศกษา และหนวยงานอนในการปรบปรง และพฒนาระบบประกนคณภาพภายใน และการพฒนาคณภาพการศกษาตามระบบการประกนคณภาพการศกษา

๙.๖ ประสานงานกบเขตพนท การศกษา เพ อการประเมนคณภาพการศกษาของสถานศกษาตามระบบการประกนคณภาพการศกษาภายในเขตพนทการศกษา

๔๐

๙.๗ ประสานงานกบสานกงานรบรองมาตรฐานการศกษาและประเมนคณภาพการศกษาในการประเมนสถานศกษาเพอเปนฐานในการพฒนาอยางเปนระบบและตอเนอง

๑o. การสงเสรมความรทางวชาการแกชมชน แนวทางการปฏบต ๑o.๑ การศกษา สารวจความตองการ สนบสนนงานวชาการแกชมชน ๑o.๒ จดใหความร เสรมสรางความคด และเทคนค ทกษะ ทางวชาการ เพอการพฒนา

ทกษะวชาชพ และคณภาพชวตของประชาชนในชมชน ทองถน ๑o.๓ การสงเสรมใหประชาชนในชมชน ทองถน เขามามสวนรวมในกจกรรมทางวชา

การของสถานศกษา และทจดโดยบคคล ครอบครว องคกร หนวยงาน และสถาบนอนทจดการศกษา

๑o.๔ สงเสรมใหมการแลกเปลยนเรยนร ประสบการณระหวางบคคล ครอบครว ชมชน ทองถน

๑๑. การประสานความรวมมอในการพฒนาวชาการกบสถานศกษาและองคกรอน แนวทางการปฏบต ๑๑.๑ ประสานความรวมมอ ชวยเหลอในการพฒนาวชาการกบสถานศกษาของรฐ

เอกชน และองคกรปกครองสวนทองถน ทงทจดการศกษาขนพนฐานและระดบอดมศกษา ทงบรเวณใกลเคยง ภายในเขตพนทการศกษา ตางเขตพนทการศกษา

๑๑.๒ สรางเครองขายความรวมมอในการพฒนาวชาการกบองคกรตาง ๆ ทงภายใน ประเทศและตางประเทศ

๑๒. การสงเสรมและสนบสนนงานวชาการแกบคคล ครอบครว องคกร หนวยงาน และสถาบนอนทจดการศกษา

แนวทางการปฏบต ๑๒.๑ สารวจและศกษาขอมลการจดการศกษา รวมทงความตองการในการไดรบการ

สนบสนนดานวชาการของบคคล ครอบครว องคกร หนวยงาน และสถาบนสงคมอนทจดการศกษา ๑๒.๒ สงเสรม สนบสนนการพฒนาวชาการและการพฒนาคณภาพการเรยนรในการ

จดการศกษาของบคคล ครอบครว องคกร หนวยงาน และสถาบนสงคมอนทจดการศกษา ๑๒.๓ จดใหมการแลกเปลยนเรยนรในการจดการศกษาของบคคล ครอบครว องคกร

หนวยงาน และสถาบนสงคมอนทจดการศกษา

๔๑

การบรหารงบประมาณ

แนวคด การบรหารงานงบประมาณของสถานศกษามงเนนความเปนอสระ ในการบรหารจดการม

ความคลองตว โปรงใส ตรวจสอบได ยดหลกการบรหารม งเนนผลสมฤทธ และบรหารงบประมาณแบบมงเนนผลงาน ใหมการจดหาผลประโยชนจากทรพยสนของสถานศกษา รวมทงจดหารายไดจากบรการมาใชบรหารจดการเพอประโยชนทางการศกษา สงผลใหเกดคณภาพทดขนตอผเรยน

วตถประสงค ๑. เพอใหสถานศกษาบรหารงานดานงบประมาณมความเปนอสระ คลองตว โปรงใส

ตรวจสอบได ๒. เพอใหไดผลผลต ผลลพธเปนไปตามขอตกลงการใหบรการ ๓. เพอใหสถานศกษาสามารถบรหารจดการทรพยากรทไดอยางเพยงพอและมประสทธภาพ

ขอบขายภารกจ ๑. การจดทาและเสนอของบประมาณ

๑.๑ การวเคราะหและพฒนานโยบายทางการศกษา ๑.๒ การจดทาแผนกลยทธหรอแผนพฒนาการศกษา ๑.๓ การวเคราะหความเหมาะสมการเสนอของบประมาณ

๒. การจดสรรงบประมาณ ๒.๑ การจดสรรงบประมาณในสถานศกษา ๒.๒ การเบกจายและการอนมตงบประมาณ ๒.๓ การโอนเงนงบประมาณ

๓. การตรวจสอบ ตดตาม ประเมนผล และรายงานผลการใชเงนและผลการดาเนนงาน ๓.๑ การตรวจสอบตดตามการใชเงนและผลการดาเนนงาน ๓.๒ การประเมนผลการใชเงนและผลการดาเนนงาน

๔. การระดมทรพยากร และการลงทนเพอการศกษา ๔.๑ การจดการทรพยากร ๔.๒ การระดมทรพยากร ๔.๓ การจดหารายไดและผลประโยชน

๔๒

๔.๔ กองทนกยมเพอการศกษา ๔.๕ กองทนสวสดการเพอการศกษา

๕. การบรหารการเงน ๕.๑ การเบกเงนจากคลง ๕.๒ การรบเงน ๕.๓ การเกบรกษาเงน ๕.๔ การจายเงน ๕.๕ การนาสงเงน ๕.๖ การกนเงนไวเบกเหลอมป

๖. การบรหารบญช ๖.๑ การจดทาบญชการเงน ๖.๒ การจดทารายงานทางการเงนและงบการเงน ๖.๓ การจดทาและจดหาแบบพมพบญช ทะเบยน และรายงาน

๗. การบรหารพสดและสนทรพย ๗.๑ การจดทาระบบฐานขอมลสนทรพยของสถานศกษา ๗.๒ การจดหาพสด ๗.๓ การกาหนดแบบรปรายการหรอคณลกษณะเฉพาะและจดซอจดจาง ๗.๔ การควบคมดแล บารงรกษา และจาหนายพสด

ขอบขายการดาเนนงานของสถานศกษา ๑. การจดทาและเสนอของบประมาณ

๑.๑ การวเคราะห และพฒนานโยบายทางการศกษา แนวทางการปฏบตงาน ๑) วเคราะหทศทางและยทธศาสตรของหนวยงานเหนอสถานศกษา ไดแก เปา

หมายเชงยทธศาสตรระดบชาต แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต แผนการศกษาแหงชาต แผนปฏบตราชการของกระทรวงศกษาธการ และแผนพฒนาการศกษาขนพนฐาน

๒) ศกษาขอตกลงผลการปฏบตงานและเปาหมายการใหบรการสาธารณะทกระดบไดแกเปาหมายการใหบรการสาธารณะ (Public Service Agreement : PSA) ขอตกลงการจดทาผลผลต (Service Delivery Agreement : SDA) ขอตกลงผลการปฏบตงานของเขตพนท และผลการดาเนนงานของสถานศกษาทตองดาเนนการ เพอใหบรรลขอตกลงทสถานศกษาทากบเขตพนทการศกษา

๔๓

๓) ศกษา วเคราะห วจยการจดและพฒนาการศกษาของสถานศกษาตามกรอบทศทางของเขตพนทการศกษา และตามความตองการของสถานศกษา

๔) วเคราะหผลการดาเนนงานของสถานศกษาตามขอตกลงททากบเขตพนทการศกษาดานปรมาณ คณภาพ เวลา ตลอดจนตนทน ซงตองคานวณตนทนผลผลตขององคกร และผลผลต งาน / โครงการ

๕) จดทาขอมลสารสนเทศผลการศกษา วเคราะห วจย เพอใชในการวเคราะหสภาพแวดลอมทมผลกระทบตอการจดการศกษาของสถานศกษา

๖) เผยแพรขอมลสารสนเทศใหเขตพนทการศกษา และสาธารณะรบทราบ กฎหมาย ระเบยบ และเอกสารทเกยวของ ๑) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม

(ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ ๒) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการประทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖ ๓) หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๔๔

๑.๒ การจดทาแผนกลยทธ หรอแผนพฒนาการศกษา แนวทางการปฏบต คร บคลากรทางการศกษา นกเรยน คณะกรรมการสถานศกษา และชมชนมสวน

รวม ดาเนนการดงน ๑) ทบทวนภารกจการจดการศกษาของสถานศกษา และศกษารายงานขอมล

สารสนเทศทเกยวของ ๒) วเคราะหสภาพแวดลอมของสถานศกษาทมผลกระทบตอการจดการศกษา

(SWOT) และประเมนสถานภาพของสถานศกษา ๓) ก าหนดว ส ยท ศน (Vision) พ น ธก จ (Mission) และ เป าป ระส งค

(Corporate Objective) ของสถานศกษา ๔) กาหนดกลยทธของสถานศกษา ๕) กาหนดผลผลต (Outputs) ผลลพธ (Outcomes) และตวชวดความสาเรจ

(Key Performance Indicators : KPIs) โดยจดทาเปนขอมลสารสนเทศ ๖) กาหนดเปาหมายระยะปานกลางของผลผลตในเชงปรมาณ คณภาพ และผล

ลพธทสอดคลองกบผลการปฏบตงานของสถานศกษาทจะทารางขอตกลงกบเขตพนทการศกษา ๗) จดทารายละเอยดโครงสราง แผนงาน งาน/โครงการ และกจกรรมหลก ๘) จดใหรบฟงความคดเหนจากผทเกยวของ เพอปรบปรงและนาเสนอขอ

ความเหนชอบตอคณะกรรมการสถานศกษา

๔๔

๙) เผยแพรประกาศตอสาธารณชน และผทเกยวของ กฎหมาย ระเบยบ และเอกสารทเกยวของ ๑) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และแกไข ๒) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖

๑.๓ การวเคราะหความเหมาะสมการเสนอของบประมาณ แนวทางการปฏบต ๑) จดทารายละเอยดแผนงบประมาณ แผนงาน งาน/โครงการ ใหมความเชอม

โยงกบผลผลตและผลลพธ ตามตวชวดความสาเรจของสถานศกษา พรอมกบวเคราะหและจดลาดบความสาคญของแผนงาน งาน/โครงการ เมอเขตพนทการศกษาแจงนโยบาย แผนพฒนามาตรฐานการศกษาขนพนฐาน หลกเกณฑ ขนตอนและวธการจดตงงบประมาณใหสถานศกษาดาเนนการ

๒) จดท ากรอบประมาณ การรายจ ายระยะป านกลาง (Medium Term Expenditure Framework : MTEF) โดยวเคราะหนโยบายหนวยเหนอทมการเปลยนแปลงไปจากเดม วเคราะหผลการดาเนนงานปงบประมาณทผานมาของสถานศกษา เพอปรบเปาหมายผลผลตทตองการดาเนนการใน ๓ ปขางหนา พรอมกบปรบแผนงาน งาน/โครงการ และกจกรรมหลก ใหสอดคลองกบประมาณรายไดของสถานศกษาทงจากเงนงบประมาณ และเงนนอกงบประมาณ

๓) จดทาคาขอรบงบประมาณของสถานศกษา และกรอบประมาณการรายจายระยะปานกลาง (MTEF) เสนอตอเขตพนทการศกษา เพอพจารณาความเหมาะสมสอดคลองเชงนโยบาย

๔) จดทารางขอตกลงบรการผลผลต (รางขอตกลงผลการปฏบตงาน) ของสถานศกษาทจะตองทากบเขตพนทการศกษาเมอไดรบงบประมาณ โดยมเปาหมายการใหบรการทสอดคลองกบแผนกลยทธของสถานศกษา โดยผานความเหนชอบของคณะกรรมการสถานศกษา

กฎหมาย ระเบยบ และเอกสารทเกยวของ ๑) ระเบยบวาดวยการบรหารงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๔๕ ๒) ชดปฏบตการจดทาแผนกลยทธและกรอบประมาณการรายจายลวงหนา

ระยะปานกลาง : กองแผนงาน กรมสามญศกษา ๒. การจดสรรงบประมาณ

๒.๑ การจดสรรงบประมาณภายในสถานศกษา แนวทางการปฏบต ๑) จดทาขอตกลงบรการผลผลตของสถานศกษากบเขตพนทการศกษา เมอได

รบงบประมาณ

๔๕

๒) ศกษาขอมลการจดสรรงบประมาณทสานกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐานแจงผานเขตพนทการศกษา แจงใหสถานศกษาทราบในเรองนโยบาย แผนพฒนา มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน หลกเกณฑ ขนตอน และวธการจดสรรงบประมาณ

๓) ตรวจสอบกรอบวงเงนงบประมาณทไดรบจากหลกเกณฑและวธการจดสรรทเขตพนทการศกษาแจง ตลอดจนตรวจสอบวงเงนนอกงบประมาณทไดจากแผนการระดมทรพยากร

๔) วเคราะหกจกรรมตามภารกจงานทจะตองดาเนนการตามมาตรฐานโครงสรางสายงาน และตามแผนงาน งาน/โครงการของสถานศกษา เพอจดลาดบความสาคญ และกาหนด งบประมาณ ทรพยากรของแตละสายงาน งาน/โครงการ ใหเปนไปตามกรอบวงเงนงบประมาณทไดรบ และวงเงนนอกงบประมาณตามแผนระดมทรพยากร

๕) ปรบปรงกรอบงบประมาณรายจายระยะปานกลาง (MTEF) ใหสอดคลองกบกรอบวงเงนทไดรบ

๖) จดทารายละเอยดแผนปฏบตการประจาปงบประมาณ ซงระบแผนงาน งาน/ โครงการทสอดคลองวงเงนงบประมาณทไดรบและวงเงนนอกงบประมาณทไดตามแผนระดมทรพยากร

๗) จดทาขอรางตกลงผลผลตของหนวยงานภายในสถานศกษา และกาหนด ผรบผดชอบ

๘) นาเสนอแผนปฏบตการประจาปงบประมาณ และรางขอตกลงผลผลต ขอความเหนชอบคณะกรรมการสถานศกษา

๙) แจงจดสรรวงเงนและจดทาขอตกลงผลผลตใหหนวยงานภายในสถานศกษา รบไปดาเนนการตามแผนปฏบตการประจาปงบประมาณ

กฎหมาย ระเบยบ และเอกสารทเกยวของ ระเบยบวาดวยการบรหารงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๔๕

๒.๒ การเบกจายและการอนมตงบประมาณ แนวทางการปฏบต ๑) จดทาแผนการใชงบประมาณรายไตรมาสโดยกาหนดปฏทนปฏบตงานราย

เดอนใหเปนไปตามแผนปฏบตการประจาปงบประมาณแลวสรปแยกเปนรายไตรมาสเปน งบบคลากรงบอดหนน งบลงทน (แยกเปนคาครภณฑ และคากอสราง) และงบดาเนนการ (ตามนโยบายพเศษ)

๔๖

๒) เสนอแผนการใชงบประมาณวงเงนรวมเพอขออนมตเงนประจางวดเปน รายไตรมาสผานเขตพนทการศกษาไปยงคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานรวบรวมเสนอตอสานก งบประมาณ

๓) เบกจายงบประมาณประเภทตาง ๆ ใหเปนไปตามแผนปฏบตการประจาป และอนมตการใชงบประมาณของสถานศกษาตามประเภทและรายการตามทไดรบงบประมาณ

กฎหมาย ระเบยบ และเอกสารทเกยวของ ระเบยบวาดวยการบรหารงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๔๕

๒.๓ การโอนเงนงบประมาณ แนวทางการปฏบต การโอนเงน ใหเปนไปตามขนตอนและวธการทกระทรวงการคลงกาหนด

๓. การตรวจสอบ ตดตาม ประเมนผล และรายงานผลการใชเงนและผลการดาเนนงาน ๓.๑ การตรวจสอบตดตามการใชเงนและผลการดาเนนงาน

แนวทางการปฏบต ๑) จดทาแผนการตรวจสอบ ตดตามการใชเงนทงเงนงบประมาณและเงน

นอกงบประมาณของสถานศกษาใหเปนไปตามแผนปฏบตการประจาปงบประมาณ และแผนการใชงบประมาณรายไตรมาส

๒) จดทาแผนการตรวจสอบ ตดตามผลการดาเนนงานตามขอตกลงการใหบรการผลผลตของสถานศกษาใหเปนไปตามแผนปฏบตการประจาปงบประมาณ และแผนการใช งบประมาณรายไตรมาส

๓) จดทาแผนการกากบตรวจสอบตดตามและปองกนความเสยงสาหรบโครงการทมความเสยงสง

๔) ประสานแผนและดาเนนการตรวจสอบ ตดตาม และนเทศใหเปนไปตามแผนการตรวจสอบ ตดตามของสถานศกษา โดยเฉพาะโครงการทมความเสยงสง

๕) จดทาขอสรปผลการตรวจสอบ ตดตาม และนเทศ พรอมทงเสนอขอปญหาทอาจทาใหการดาเนนงานไมประสบผลสาเรจ เพอใหสถานศกษาเรงแกปญหาไดทนสถานการณ

๖) รายงานผลการดาเนนการตรวจสอบตอคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน

๗) สรปขอมลสารสนเทศทไดและจดรายงานขอมลการใชงบประมาณผล การดาเนนงานของสถานศกษาเปนรายไตรมาสตอเขตพนทการศกษา

๓.๒ การประเมนผลการใชเงนและผลการดาเนนงาน

๔๗

แนวทางการปฏบต ๑) ก าหนดป จจ ยห ลกความส า เร จ และต ว ช ว ด (Key Performance

Indicators : KPIs) ของสถานศกษา ๒) จดทาตวชวดความสาเรจของผลผลตทกาหนดตามขอตกลงการใหบรการ

ผลผลตของสถานศกษา ๓) สรางเครองมอเพอการประเมนผล ผลผลตตามตวชวดความสาเรจท

กาหนดไวตามขอตกลงการใหบรการผลผลตของสถานศกษา ๔) ประเมนแผนกลยทธ และแผนปฏบตการประจาปของสถานศกษา และจด

ทารายงานประจาป ๕) รายงานผลการประเมนตอคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานและ

เขตพนทการศกษา ๔. การระดมทรพยากรและการลงทนเพอการศกษา

๔.๑ การจดการทรพยากร แนวทางการปฏบต ๑) ประชาสมพนธใหหนวยงานภายในสถานศกษา และสถานศกษาในเขตพนท

การศกษาทราบรายการสนทรพยของสถานศกษาเพอใชทรพยากรรวมกน ๒) วางระบบการใชทรพยากรอยางมประสทธภาพรวมกบบคคลและหนวยงาน

ทงภาครฐและเอกชน ๓) สนบสนนใหบคลากร และสถานศกษารวมมอกนใชทรพยากรในชมชนให

เกดประโยชนตอกระบวนการจดการเรยนการสอนของสถานศกษา ๔.๒ การระดมทรพยากร

แนวทางการปฏบต ๑) ศกษา วเคราะหกจกรรมและภารกจ งาน/โครงการ ตามกรอบประมาณการ

ระยะปานกลาง (MTEF) และแผนปฏบตการประจาปทมความจาเปนตองใชวงเงนเพมเตมจากประมาณการรายไดงบประมาณไว เพอจดลาดบความสาคญของกจกรรมใหเปนไปตามความเรงดวนและชวงเวลา

๒) สารวจขอมลนกเรยนทมความตองการไดรบการสนบสนนทนการศกษาตาม เกณฑการรบทนทกประเภท ตงกรรมการพจารณาคดเลอกนกเรยนไดรบทนการศกษาโดยตรวจสอบขอมลเชงลกพรอมกบใหมการจดทาขอมลสารสนเทศใหเปนปจจบน

๓) ศกษา วเคราะหแหลงทรพยากร บคคล หนวยงาน องคกร และทองถนทมศกยภาพใหการสนบสนนการจดการศกษา ตลอดจนตดตอประสานความรวมมออยางเปนรปธรรม

๔๘

๔) จดทาแผนการระดมทรพยากรทางการศกษาและทนการศกษา โดยกาหนด วธการ แหลงการสนบสนน เปาหมาย เวลาดาเนนงาน และผรบผดชอบ

๕) เสนอแผนการระดมทรพยากรทางการศกษาและทนการศกษาตอคณะกรรมการสถานศกษาเพอขอความเหนชอบและดาเนนการในรปคณะกรรมการ

๖) เกบรกษาเงนและเบกจายไปใชตามแผนปฏบตการประจาปทตองใชวงเงนเพมเตมใหเปนไปตามระเบยบของทนการศกษาและระเบยบวาดวยเงนนอกงบประมาณทงตามวตถประสงคและไมกาหนดวตถประสงค

กฎหมาย ระเบยบ และเอกสารทเกยวของ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒)

พ.ศ. ๒๕๔๕ ๔.๓ การจดหารายไดและผลประโยชน

แนวทางการปฏบต ๑) วเคราะหศกยภาพของสถานศกษาทดาเนนการจดหารายได และสนทรพยใน

สวนทจะนามาซงรายไดและผลประโยชนของสถานศกษา เพอจดทาทะเบยนขอมล ๒) จดทาแนวปฏบต หรอระเบยบของสถานศกษาเพอจดหารายได และบรหาร

รายไดและผลประโยชนตามแตละสภาพของสถานศกษาโดยไมขดตอกฎหมายและระเบยบทเกยวของ

๓) จดหารายไดและผลประโยชน และจดทาทะเบยนคม เกบรกษาเงนและเบกจายใหเปนไปตามกฎหมายและระเบยบทเกยวของ

กฎหมาย ระเบยบ และเอกสารทเกยวของ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒)

พ.ศ. ๒๕๔๕ ๔.๔ กองทนกยมเพอการศกษา

แนวทางการปฏบต ๑) สารวจประเภทกองทน และจดทาขอมลยอดวงเงนและหลกเกณฑของแตละ

กองทน ๒) สารวจความตองการของนกเรยนและคดเลอกเสนอใหกยมตามหลกเกณฑท

กาหนด ๓) ประสานการกยมกบหนวยปฏบตทเกยวของ ๔) สรางความตระหนกแกผกยม ๕) ตดตาม ตรวจสอบ ประเมนผล และรายงานผลการดาเนนงาน

๔๙

๔.๕ กองทนสวสดการเพอการศกษา แนวทางการปฏบต ๑) จดระบบสวสดการเพอการศกษาของสถานศกษาใหสอดคลองและเปนไป

ตามกฎหมายทงการจดหาและการใชสวสดการเพอการศกษา ๒) วางระเบยบการใชเงนสวสดการ ๓) ดาเนนการจดสวสดการใหเปนไปตามระเบยบ ๔) กากบ ตดตาม ตรวจสอบใหเปนไปตามระเบยบ

๕. การบรหารการเงน การเบกเงนจากคลง การรบเงน การเกบรกษาเงน การจายเงน การนาสงเงน การโอน

เงน การกนเงนไวเบกเหลอมป ใหเปนไปตามขนตอนและวธการทกระทรวงการคลงกาหนด ๖. การบรหารการบญช

๖.๑ การจดทาบญชการเงน แนวทางการปฏบต ๑) ตงยอดบญชระหวางปงบประมาณทงการตงยอดภายหลงการปดบญชงบ

ประมาณปกอน และการตงยอดกอนปดบญชปงบประมาณปกอน ๒) จดทากระดาษทาการโดยปรบปรงบญชเงนงบประมาณ โอนปดบญชเงน

นอก งบประมาณเขาบญชทน และบญชเงนรบฝากและเงนประกน ตงยอดบญชสนทรพยทเปนบญชวสดหรอ (บญชสนคาคงเหลอ) และบญชสนทรพยไมหมนเวยน พรอมทงจดทาใบสาคญการลงบญชทวไปโดยใชจานวนเงนตามรายการหลงการปรบปรง

๓) บนทกเปดบญชคงคาง (พงรบพงจาย : Accrual Basis) โดยบนทกรายการ ดานเดบตในบญชแยกประเภท (สนทรพยและคาใชจาย) และบนทกรายการดานเครดตในบญช แยกประเภท (หนสน ทน รายได)

๔) บนทกบญชประจาวน ใหครอบคลมการรบเงนงบประมาณ การรบรายไดจากการขายสนคาหรอการใหบรการ การรบเงนรายได การจายเงนงบประมาณ การจายเงนงบประมาณใหยม การจายเงนนอกงบประมาณใหยม การซอวสดหรอสนคาคงเหลอ เงนทดลองจาย เงนมดจาและคาปรบ รายไดจากเงนกของรฐ สนทรพยไมหมนเวยน การรบเงนบรจาค การรบเงนรายไดแผนดน การถอนเงนรายไดแผนดน การเบกเงนงบประมาณแทนกน การจายเงนใหหนวยงานทปฏบตตามระบบควบคมการเงน การรบเงนความรบผดทางละเมด

๕) สรปรายการบนทกบญชทกวนทาการสรปรายการรบหรอจายเงนผานไปบญชแยกประเภทเงนสด เงนฝากธนาคาร และเงนฝากคลง สาหรบรายการอนและรายการในสมดรายวน ทวไปใหผานรายการเขาบญชแยกประเภท ณ วนทาการสดทายของเดอน

๕๐

๖) ปรบปรงบญช เมอสนปงบประมาณ โดยปรบรายการบญชรายไดจาก งบประมาณคางรบ คาใชจายคางจาย/รบทไดรบลวงหนา คาใชจายลวงหนา/รายไดคางรบ วสดหรอ สนคาทใชไประหวางงวดบญช คาเสอมราคา/คาตดจาหนาย คาเผอหนสงสยจะสญและหนสญ

๗) ปดบญชรายไดและคาใชจายเพอบนทกบญชรายไดสงกวา(ตากวา) คาใชจาย ในงวดบญช และปดรายการรายไดสง(ตา)กวาคาใชจายงวดบญช เขาบญชรายไดสง(ตา)กวาคาใชจายสะสม แลวใหโอนบญชรายไดแผนดนนาสงคลง เขาบญชรายไดแผนดน หากมยอดคงเหลอใหโอนเขาบญชรายไดแผนดนรอนาสงคลง

๘) ตรวจสอบความถกตองของตวเงนสดและเงนฝากธนาคารตามรายงานคงเหลอประจาวน และงบพสจนยอดฝากธนาคาร ตลอดจนตรวจสอบความถกตองของบญชแยกประเภททวไปและการตรวจสอบความถกตองของบญชยอยและทะเบยน

๙) แกไขขอผดพลาดจากการบนทกรายการผดบญช จากการเขยนขอความผดหรอตวเลขผด จากการบนทกตวเลขผดชองบญชยอยแตยอดรวมถก โดยการขดฆาขอความหรอตวเลขผด ลงลายมอชอยอกากบพรอมวนเดอนปแลวเขยนขอความหรอตวเลขทถกตอง

กฎหมาย ระเบยบและเอกสารทเกยวของ ๑) หลกการนโยบายบญชสาหรบหนวยงานภาครฐ ฉบบท ๒ ๒) คมอแนวทางการปรบเปลยนระบบบญชสวนราชการจากเกณฑเงนสดเขาส

เกณฑคงคาง ๖.๒ การจดทารายงานทางการเงนและงบการเงน

แนวทางการปฏบต ๑) จดทารายงานประจาเดอนสงหนวยงานตนสงกดสานกงานตรวจเงนแผน

ดน และกรมบญชกลางภายในวนท ๑๕ ของเดอนถดไป โดยจดทารายงานรายไดแผนดน รายงานรายไดและคาใชจาย รายงานเงนประจางวด

๒) จดทารายงานประจาป โดยจดทางบแสดงฐานะการเงน จดทางบแสดงผล การดาเนนงานทางการเงน งบกระแสเงนสดจดทาโดยวธตรง จดทาหมายเหตประกอบงบการเงน และจดสงรายงานประจาปใหสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานผานเขตพนทการศกษา และจดสงสานกงานตรวจเงนแผนดนและกรมบญชกลางตามกาหนดระยะเวลาทกาหนด

กฎหมาย ระเบยบและเอกสารทเกยวของ หลกการนโยบายบญชสาหรบหนวยงานภาครฐ ฉบบท ๒

๖.๓ การจดทาและจดหาแบบพมพบญช ทะเบยน และรายงาน แนวทางการปฏบต

๕๑

จดทาและจดหารแบบพมพขนใชเองเวนแตเปนแบบพมพกลางทเขตพนทการศกษาหรอหนวยงานตนสงกดหรอสวนราชการทเกยวของจดทาขนเพอจาหนายจายแจก

กฎหมาย ระเบยบและเอกสารทเกยวของ หลกการนโยบายบญชสาหรบหนวยงานภาครฐ ฉบบท ๒

๗. การบรหารพสดและสนทรพย ๗.๑ การจดทาระบบฐานขอมลสนทรพยของสถานศกษา

แนวทางการปฏบต ๑) ตงคณะกรรมการหรอบคลากรขนสารวจวสด ครภณฑ ทดน อาคาร และ

สงกอสรางทงหมดเพอทราบสภาพการใชงาน ๒) จาหนาย บรจาค หรอขายทอดตลาดใหเปนไปตามระเบยบในกรณทหมด

สภาพหรอไมไดใชประโยชน ๓) จดทาทะเบยนคมทรพยสนทเปนวสด ครภณฑใหเปนปจจบน ทงทซอหรอ

จดหาจากเงนงบประมาณและเงนนอกงบประมาณ ตลอดจนทไดจากการบรจาคทยงไมไดบนทกคมไว โดยบนทกทะเบยนคมราคา วนเวลาทไดรบสนทรพย

๔) จดทะเบยนเปนทราชพสดสาหรบทดน อาคาร และสงกอสรางในกรณทยงไมดาเนนการ และทยงไมสมบรณใหประสานกบกรมธนารกษ หรอสานกงานธนารกษจงหวด เพอดาเนนการใหเปนปจจบน และใหจดทาทะเบยนคมในสวนของโรงเรยนใหเปนปจจบน

๕) จดทาระบบฐานขอมลทรพยสนของสถานศกษา ซงอาจใชโปรแกรมระบบทะเบยนคมสนทรพยกได ถาสถานศกษามความพรอม

๖) จดทาระเบยบการใชทรพยสนทเกดจากการจดหาของสถานศกษา โดยความเหนชอบของคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน

กฎหมาย ระเบยบและเอกสารทเกยวของ ระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. ๒๕๓๕ และทแกไขเพม

เตม ๗.๒ การจดหาพสด

แนวทางการปฏบต ๑) วเคราะหแผนงาน งาน/โครงการ ทจดทากรอบรายจายลวงหนาระยะปาน

กลางเพอตรวจดกจกรรมทตองใชพสดทยงไมมตามทะเบยนคมทรพยสน และเปนไปตามเกณฑความขาดทกาหนดตามมาตรฐานกลาง

๒) จดทาแผนระยะปานกลางและจดหาพสดทงในสวนทสถานศกษาจดหาเองและทรวมมอกบสถานศกษาหรอหนวยงานอนจดหา

๕๒

กฎหมาย ระเบยบและเอกสารทเกยวของ ระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. ๒๕๓๕ และทแกไขเพมเตม

๗.๓ การกาหนดแบบรปรายการหรอคณลกษณะเฉพาะและจดซอจดจาง แนวทางการปฏบต ๑) จดทาเอกสารแบบรปรายการหรอคณลกษณะเฉพาะของครภณฑ สงกอ

สรางในกรณทเปนแบบมาตรฐาน ๒) ตงคณะกรรมการขนกาหนดคณลกษณะเฉพาะหรอแบบรปรายการใน

กรณทไมเปนแบบมาตรฐานโดยดาเนนการใหเปนไปตามระเบยบ ๓) จดซอจดจาง โดยตรวจสอบงบประมาณ รายละเอยด เกณฑ คณลกษณะ

เฉพาะประกาศ จาย/ขายแบบรปรายการหรอคณลกษณะเฉพาะ พจารณาซองโดยคณะกรรมการ จดทาสญญา และเมอตรวจรบงานใหมอบเรองแกเจาหนาทการเงนวางฎกาเบกเงนเพอจายแกผขาย/ผจาง

กฎหมาย ระเบยบและเอกสารทเกยวของ ระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. ๒๕๓๕ และทแกไขเพมเตม

๗.๔ การควบคม บารงรกษา และจาหนายพสด แนวทางการปฏบต ๑) จดทาทะเบยนคมทรพยสนใหเปนปจจบน ๒) กาหนดระเบยบและแนวปฏบตเกยวกบการใชทรพยสน ๓) กาหนดใหมผรบผดชอบในการจดเกบควบคม และเบกจายใหเปนไปตาม

ระบบและแตงตงคณะกรรมการตรวจสอบพสดประจาปอยางสมาเสมอทกป ๔) ตรวจสอบสภาพและบารงรกษาและซอมแซมทงกอนและหลงการใชงาน

สาหรบทรพยสนทมสภาพไมสามารถใชงานไดใหตงคณะกรรมการขนพจารณาและทาจาหนาย หรอขอรอถอนกรณเปนสงปลกสราง

กฎหมาย ระเบยบและเอกสารทเกยวของ ๑) ระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. ๒๕๓๕ และทแกไขเพม

เตม ๒) พระราชบญญตทราชพสด พ.ศ. ๒๕๑๘

๕๓

การบรหารงานบคคล

แนวคด การบรหารงานบคคลในสถานศกษา เปนภารกจสาคญทมงสงเสรมใหสถานศกษาสามารถปฏบตงานเพอตอบสนองภารกจของสถานศกษา เพอดาเนนการดานการบรหารงานบคคลใหเกดความคลองตว อสระภายใตกฎหมาย ระเบยบ เปนไปตามหลกธรรมาภบาลขาราชการครและบคลากรทางการศกษาไดรบการพฒนา มความร ความสามารถ มขวญกาลงใจ ไดรบการยกยองเชดชเกยรต มความมนคงและกาวหนาในวชาชพ ซงจะสงผลตอการพฒนาคณภาพการศกษาของผเรยนเปนสาคญ

วตถประสงค ๑. เพ อ ให ก ารด า เน น งานด านการบรห ารงานบ คคลถกต อง รวด เรว เป น ไปตาม

หลกธรรมาภบาล ๒. เพอสงเสรมบคลากรใหมความรความสามารถและมจตสานกในการปฏบตภารกจ

ทรบผดชอบใหเกดผลสาเรจตามหลกการบรหารแบบมงผลสมฤทธ ๓. เพอสงเสรมใหครและบคลากรทางการศกษาปฏบตงานเตมตามศกยภาพ โดยยดมน

ใน ระเบยบวนย จรรยาบรรณ อยางมมาตรฐานแหงวชาชพ ๔. เพอใหครและบคลากรทางการศกษาทปฏบตงานไดตามมาตรฐานวชาชพไดรบการ

ยกยองเชดชเกยรต มความมนคงและความกาวหนาในวชาชพ ซงจะสงผลตอการพฒนาคณภาพ การศกษาของผเรยนเปนสาคญ

ขอบขาย/ภารกจ ๑. การวางแผนอตรากาลงและกาหนดตาแหนง ๒. การสรรหาและการบรรจแตงตง ๓. การเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ ๔. วนยและการรกษาวนย ๕. การออกจากราชการ

๕๔

๑. การวางแผนอตรากาลงและกาหนดตาแหนง

๑.๑ การวเคราะหและวางแผนอตรากาลงคน แนวทางการปฏบต ๑) วเคราะหภารกจและประเมนสภาพความตองการกาลงคนกบภารกจของ

สถานศกษา ๒) จดทาแผนอตรากาลงขาราชการครและบคลากรทางการศกษาของสถานศกษา

โดยความเหนชอบของคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานตามเกณฑท ก.ค.ศ. กาหนด ๓) นาเสนอแผนอตรากาลงเพอขอความเหนชอบตอ อ.ก.ค.ศ.เขตพนทการ

ศกษา ๔) นาแผนอตรากาลงของสถานศกษาสการปฏบต

๑.๒ การกาหนดตาแหนง แนวทางการปฏบต ๑) สถานศกษาจดทาภาระงานสาหรบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ๒) นาแผนอตรากาลงมากาหนดตาแหนงขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

ของสถานศกษาเพอนาเสนอ อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษา และหรอ ก.ค.ศ. แลวแตกรณ พจารณาอนมต ๑.๓ การขอเลอนตาแหนงบคลากรทางการศกษาและวทยฐานะขาราชการคร

แนวทางการปฏบต ๑) สถานศกษาขอปรบปรงการกาหนดตาแหนง/ขอเลอนวทยฐานะ/ขอเปลยน

แปลงเงอนไขตาแหนง/ขอกาหนดตาแหนงเพมจากขาราชการครและบคลากรทางการศกษาของสถานศกษาไปยงสานกงานเขตพนทการศกษา

๒) ประเมนเพอขอเลอนวทยฐานะ/ขอเปลยนแปลงเงอนไขตาแหนง/ขอกาหนดตาแหนงเพมขาราชการครและบคลากรทางการศกษาตามหลกเกณฑท ก.ค.ศ. กาหนด

๓) สงคาขอปรบปรงกาหนดตาแหนง/เพอเลอนวทยฐานะ/ขอเปลยนแปลงเงอนไขตาแหนง/ขอกาหนดตาแหนงเพมจากขาราชการครและบคลากรทางการศกษาของสถานศกษา ตอสานกงานเขตพนทการศกษาเพอนาเสนอ อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษา และหรอ ก.ค.ศ. แลวแตกรณ พจารณาอนมตและเสนอผมอานาจแตงตง

๒. การสรรหาและบรรจแตงตง ๒.๑ ดาเนนการสรรหาเพอบรรจบคคลเขารบราชการเปนขาราชการครและบคลากร

ทางการศกษาในสถานศกษากรณไดรบมอบอานาจจาก อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษา

๕๕

แนวทางการปฏบต ๑) การสอบแขงขน การสอบคดเลอกและการคดเลอกในกรณจาเปนหรอ

มเหตพเศษ ในตาแหนงครผชวย คร และบคลากรทางการศกษาอนในสถานศกษา ใหดาเนนการ ตามหลกเกณฑและวธการท ก.ค.ศ. กาหนด

๒) การบรรจแตงตงผชานาญการหรอผเชยวชาญระดบสง (๑) ใหสถานศกษาเสนอเหตผลและความจาเปนอยางยงตอการเรยน

การสอนของสถานศกษาไปยงสานกงานเขตพนทการศกษา เพอขอความเหนชอบจาก อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษาและขออนมตตอ ก.ค.ศ.

(๒) เมอ ก.ค.ศ. อนมตแลวใหสถานศกษาดาเนนการบรรจและแตงตง ในตาแหนงวทยฐานะและใหไดรบเงนเดอนตามท ก.ค.ศ. กาหนด

๒.๒ การจางลกจางประจาและลกจางชวคราว แนวทางการปฏบต ๑) กรณการจางลกจางประจาและลกจางชวคราวโดยใชเงนงบประมาณให

ดาเนนการตามหลกเกณฑและวธการทกระทรวงการคลงหรอตามหลกเกณฑและวธการทสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกาหนด

๒) กรณการจางลกจางประจาและลกจางชวกรณอนนอกเหนอจาก ๑)สถานศกษาสามารถดาเนนการจางลกจางประจาและลกจาชวคราวของสถานศกษาได โดยใชเงนรายไดของสถานศกษา ภายใตหลกเกณฑและวธการทสถานศกษากาหนด

๒.๓ การแ ตงตง ยาย โอนขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ๑) การยายขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

การยายขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในเขตพนทการศกษาหรอเขตพนทการศกษาอน

แนวทางการปฏบต (๑) เสนอคารองขอยายไปยงสานกงานเขตพนทการศกษา เพอดาเนนนา

เสนอ อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษา เพอพจารณาอนมตของผประสงคยายและผรบยายแลวแตกรณ (๒) บรรจแตงตงขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทรบยายมาจาก

สถานศกษาอนในเขตพนทการศกษาหรอเขตพนทการศกษาอน สาหรบตาแหนงขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

(๓) รายงานการบรรจแตงตงและขอมลประวตสวนตวไปยงสานกงาน เขตพนทการศกษาเพอจดทาทะเบยนประวตตอไป

๕๖

๒) การโอนหรอการเปลยนสถานะของขาราชการหรอพนกงานสวนทองถน แนวทางการปฏบต (ม. ๕๘) ๑) เสนอคารองขอโอนของขาราชการพนกงานสวนทองถนไปยง

เขตพนทการศกษาเพอดาเนนการตอไป (๒) บรรจแตงตงตามหลกเกณฑและวธการท ก.ค.ศ. หรอ อ.ก.ค.ศ.

เขตพนทการศกษากาหนด ๒.๔ การบรรจกลบเขารบราชการ

การบรรจกลบเขารบราชการตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา กรณออกจากราชการ(มาตรา ๖๔) ออกจากราชการตามมตคณะรฐมนตร(มาตรา ๖๕) ออกจากราชการเพอรบราชการทหารตามกฎหมายวา ดวยการรบราชการทหาร (มาตรา ๖๖) และลาออกจากพนกงานสวนทองถนหรอขาราชการอนทไมใชขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (มาตรา ๖๗)

แนวทางการปฏบต กรณออกจากราชการ (มาตรา ๖๔) เสนอคาขอของผขอกลบเขารบราชการ

ไปยงสานกงานเขตพนทการศกษาเพอขออนมต อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษาสาหรบตาแหนง ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ใหผมอานาจตามมาตรา ๕๓ สงบรรจและแตงตง

กรณออกจากราชการตามมตคณะรฐมนตร(มาตรา ๖๕) ใหยนเรองขอกลบ เขารบราชการภายในกาหนดเวลาทคณะรฐมนตรอนมตแตไมเกน ๔ ป ใหผมอานาจตามมาตรา ๕๓ สงบรรจและแตงตง

กรณออกจากราชการเพอรบราชการทหารตามกฎหมายวา ดวยการรบราชการทหาร(มาตรา ๖๖) ใหยนเรองขอกลบเขารบราชการภายในกาหนด ๑๘๐ วนนบแตวนพนจากราชการทหาร ใหผมอานาจตามมาตรา ๕๓ สงบรรจและแตงตง

กรณลาออกจากพนกงานสวนทองถนหรอขาราชการอนทไมใชขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (มาตรา ๖๗ ) สมครเขารบราชการเปนขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในเขตพนทการศกษา ใหผมอานาจสงบรรจและแตงตงตามมาตรา ๕๓ ทตองการจะรบเขา รบราชการเสนอเรองไปให ก.ค.ศ. หรอผท ก.ค.ศ. มอบหมายพจารณาอนมต เมอไดรบอนมตแลวให ผมอานาจตามมาตรา ๕๓ สงบรรจและแตงตง

๒.๕ การรกษาราชการแทนและรกษาการในตาแหนง แนวทางการปฏบต กรณทไมมผดารงตาแหนงผอานวยการสถานศกษา หรอมแตไมอาจปฏบตราช

การได ใหรองผอานวยการสถานศกษารกษาราชการแทนถามรองผอานวยการสถานศกษาหลายคนให

๕๗

ผอานวยการสานกงานเขตพนทการศกษาแตงตงรองผอานวยการสถานศกษาคนใดคนหนงรกษาราชการแทน ถาไมมผดารงตาแหนงรองผอานวยการสานกงานเขตพนทการศกษาหรอมแตไมอาจปฏบตราชการไดใหสถานศกษาเสนอขาราชการทเหมาะสม ใหผอานวยการสานกงานเขตพนทการศกษาแตงตงขาราชการในสถานศกษา คนใดคนหนงเปนผรกษาราชการแทน (มาตรา ๕๔ แหงกฎหมายระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ)

กรณตาแหนงขาราชการคร และบคลากรทางการศกษาตาแหนงใดวางลง หรอ ผดารงตาแหนงไมสามารถปฏบตหนาทราชการได ใหผมอานาจสงบรรจและแตงตงตามมาตรา ๕๓ สงใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษารกษาการในตาแหนง (มาตรา ๖๘ แหงกฎหมาย วาดวยระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา)

๓. การ เสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ ๓.๑ การพฒนาขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

๑) การพฒนากอนมอบหมายการปฏบตหนาท แนวทางการปฏบต (๑) ผอานวยการสถานศกษาดาเนนการปฐมนเทศแกผทไดรบการสรรหา

และบรรจแตงตงเปนขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในสถานศกษา (๒) แจงภาระงานมาตรฐานคณภาพงาน มาตรฐานวชาชพ จรรยาบรรณวชา

ชพ เกณฑการประเมนผลงาน ฯลฯแกขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในสถานศกษา กอนมการมอบหมายหนาทใหปฏบตงาน

(๓) ดาเนนการตดตาม ประเมนผลและจดใหมการพฒนาตามความเหมาะสมและตอเนอง

๒) การพฒนาระหวางปฏบตหนาทราชการ (ม.๗๙) แนวทางการปฏบต (๑) ศกษา วเคราะห ความตองการจาเปนในการพฒนาตนเองของขาราชการคร

และบคลากรทางการศกษาและสถานศกษา (๒) กาหนดหลกสตรการพฒนาใหสอดคลองกบความตองการจาเปนในการ

พฒนาตนเองของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาและสถานศกษา (๓) ดาเนนการพฒนาตามหลกสตร (๔) ตดตาม ประเมนการพฒนา (๕) รายงานผลการดาเนนงานไปยงสานกงานเขตพนทการศกษา

๕๘

๓ ) การพฒนากอนเลอนตาแหนง (ม. ๘o) แนวทางการปฏบต (๑) ศกษา วเคราะห คณลกษณะเฉพาะสาหรบตาแหนง ลกษณะงาน ตาม

ตาแหนงทไดรบการปรบปรงกาหนดตาแหนงของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในสถานศกษา (๒) ดาเนนการอบรมเพอเพมพนความร ทกษะ เจตคตทด คณธรรม จรยธรรม

และจรรยาบรรณวชาชพทเหมาะสม (๓) ตดตาม ประเมนการพฒนา

๔ ) การพฒนากรณไมผานการประเมนวทยฐานะ (ม. ๕๕) แนวทางการปฏบต (๑) ดาเนนการตามหลกเกณฑและวธการท ก.ค.ศ. กาหนด (๒) รายงานผลการดาเนนงานไปยงสานกงานเขตพนทการศกษา

๓.๒ การเลอนขนเงนเดอนขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ๑) การเลอนขนเงนเดอนกรณปกตและกรณพเศษ

แนวทางการปฏบต (๑) ผอานวยการสถานศกษาแตงตงคณะกรรมการพจารณาความดความชอบ

ของขาราชครและบคลากรทางการศกษาในสถานศกษา (๒) คณะกรรมการพจารณาความดความชอบพจารณาตามกฎ ก.ค.ศ. วาดวย

การเลอนขนเงนเดอน (๓) ผอานวยการสถานศกษาพจารณาสงเลอนขนเงนเดอนขาราชการครและ

บคลากรทางการศกษาในสถานศกษา กรณสงไมเลอนขนเงนเดอนใหแกขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในสถานศกษา ตองชแจงเหตใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดงกลาวทราบ

กรณเลอนขนเงนเดอนกรณพเศษ แกขาราชการครและบคลากรทางการศกษาท ถงแกความตายอนเนองมาจากการปฏบตหนาทราชการใหรายงานไปยงสานกงานเขตพนทการศกษาเพอดาเนนการตามหลกเกณฑและวธการท ก.ค.ศ. กาหนด

(๔) รายงานการสงเลอนและไมเลอนขนเงนเดอนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาไปยงสานกงานเขตพนทการศกษาเพอจดเกบขอมลลงในทะเบยนประวตตอไป

๒) การเลอนขนเงนเดอนกรณถงแกความตายอนเนองมาจากการปฏบต หนาทราชการ

๕๙

แนวทางการปฏบต (๑) แจงชอผตายและขอเทจจรงทเกยวของกบการตายอนเนองมาจากการ

ปฏบตราชการใหสานกงานเขตพนทการศกษาเพอดาเนนการขอความเหนชอบไปยงคณะรฐมนตร (๒) สงเลอนขนเงนเดอนใหแกผตายเปนกรณพเศษ เพอประโยชนในการ

คานวณบาเหนจบานาญ (๓) รายงานผลการดาเนนการไปยงสานกงานเขตพนทเพอดาเนนการตอไป

๓) การเลอนขนเงนเดอนกรณไปศกษาตอ ฝกอบรม ดงานหรอปฏบตงานวจย แนวทางการปฏบต (๑) ดาเนนการตรวจสอบขอเทจจรงและขอมลของผไปศกษาตอ ฝกอบ

รม ดงานหรอปฏบตงานวจย จากสถานศกษาหรอสถานฝกอบรม ฯลฯ (๒) ดาเนนการพจารณาตามระเบยบท ก.ค.ศ. กาหนด (๓) สงเลอนขนเงนเดอนสาหรบผทปฏบตตามหลกเกณฑทกาหนด (๔) รายงานผลการดาเนนการไปยงสานกงานเขตพนทการศกษา

๓.๓ การเพมคาจางลกจางประจาและลกจางชวคราว แนวทางการปฏบต กรณการเพมคาจางลกจางประจาและลกจางชวคราวโดยใชเงนงบประมาณให

ดาเนนการตามหลกเกณฑและวธการทกระทรวงการคลงหรอตามหลกเกณฑและวธการทสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกาหนด

กรณการเพมคาจางลกจางประจาและลกจางชวคราวกรณอนนอกเหนอจาก สถานศกษาสามารถดาเนนการจางลกจางประจาและลกจาชวคราวของสถานศกษาได โดยใชเงนรายไดของสถานศกษา ภายใตหลกเกณฑและวธการทสถานศกษากาหนด

๓.๔ การดาเนนการเกยวกบบญชถอจายเงนเดอน แนวทางการปฏบต ดาเนนการตามทกระทรวงการคลงกาหนด

๓.๕ เงนวทยฐานะและคาตอบแทนอน แนวทางการปฏบต ดาเนนการตามทกระทรวงการคลงกาหนด

๓.๖ งานทะเบยนประวต ๑) การจดทาและเกบรกษาทะเบยนประวตขาราชการครและบคลากรทางการ

ศกษา และลกจาง

๖๐

แนวทางการปฏบต (๑) สถานศกษาจดทาทะเบยนประวตของขาราชการครและบคลากรทาง

การศกษา จานวน ๒ ฉบบ (๒) สถานศกษาเกบไว ๑ ฉบบ สงไปเกบรกษาไวทสานกงานเขตพนท

การศกษา ๑ ฉบบ (๓) เปลยนแปลง บนทกขอมล ลงในทะเบยนประวต

๒) การแกไข วน เดอน ป เกด ของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา และลกจาง

แนวทางการปฏบต (๑) ขาราชการครและบคลาการทางการศกษาและลกจางประสงคขอแก

ไขวน เดอน ปเกด ยนคาขอตามแบบทกาหนดโดยแนบเอกสารตอผบงคบบญชาขนตน ประกอบดวย สตบตร ทะเบยนราษฎร หลกฐานทางการศกษา

(๒) ตรวจสอบความถกตอง (๓) นาเสนอไปยงสานกงานเขตพนทการศกษาเพอขออนมต

การแกไขตอ ก.ค.ศ. (๔) ดาเนนการแกไขในทะเบยนประวต (๕) แจงหนวยงานทเกยวของ

๓.๗ งานเครองราชอสรยาภรณ แนวทางการปฏบต ๑) ตรวจสอบผมคณสมบตครบถวน สมควรไดรบการเสนอขอพระราชทาน

เครองราชอสรยาภรณ ๒) ดาเนนการในการเสนอขอพระราชทานเครองราชอสรยาภรณ และ

เหรยญจกรพรรดมาลาแกขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในสงกดตามหลกเกณฑและวธการทกฎหมายกาหนด

๓) จดทาทะเบยนผไดรบเครองราชอสรยาภรณและเหรยญจกรพรรดมาลา เครองราชอสรยาภรณดเรกคณาภรณ และผคนเครองราชอสรยาภรณ

๓.๘ การขอมบตรประจาตวเจาหนาทของรฐ แนวทางการปฏบต ๑) ผขอมบตรกรอกรายละเอยดขอมลสวนบคคลตาง ๆ โดยมเอกสารหลก

ฐาน ทเกยวของ

๖๑

๒) ตรวจสอบเอกสารความถกตอง ๓) นาเสนอผมอานาจลงนามในบตรประจาตว โดยผานผบงคบบญชาตาม

ลาดบ โดยคมทะเบยนประวตไว ๔) สงคนบตรประจาตวถงสถานศกษา

๓.๙ งานขอหนงสอรบรอง งานขออนญาตใหขาราชการไปตางประเทศ งานขออนญาต ลาอปสมบท งานขอพระราชทานเพลงศพ การลาศกษาตอ ยกยองเชดชเกยรตและใหไดรบเงน วทยพฒน และ การจดสวสดการ ดาเนนการตามกฎหมาย ระเบยบ หลกเกณฑและวธการทเกยวของ

๔. วนยและการรกษาวนย ๔.๑ กรณความผดวนยไมรายแรง

แนวทางการปฏบต ๑) ผอานวยการสถานศกษาแตงตงคณะกรรมการ เพอดาเนนการสอบสวนใหได

ความจรงและความยตธรรมโดยไมชกชา เมอมกรณอนมมลทควรกลาวหาวาขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในสถานศกษากระทาผดวนยไมรายแรง

๒) ผอานวยการสถานศกษาสงยตเรองในกรณทคณะกรรมการสอบสวนแลวพบวาไมไดกระทาผดวนย หรอสงลงโทษภาคทณฑ ตดเงนเดอน หรอลดขนเงนเดอน ตามทคณะกรรมการสอบสวนแลวพบวามความผดวนยไมรายแรง

๓) รายงานการดาเนนงานทางวนยไมรายแรงไปยงสานกงานเขตพนทการศกษา

๔.๒ กรณความผดวนยรายแรง แนวทางการปฏบต ๑) ผมอานาจสงบรรจและแตงตงตามมาตรา ๕๓ แหงกฎหมายระเบยบขาราช

การครและบคลากรทางการศกษาแตงตงคณะกรรมการสอบสวนกรณอนมมลวาขาราชการครและบคลากรทางการศกษากระทาผดวนยอยางรายแรง ตามหลกเกณฑและวธการทกาหนดในกฎ ก.ค.ศ.

๒) ผมอานาจสงบรรจและแตงตงตามมาตรา ๕๓ แหงกฎหมายระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา เสนอผลการพจารณาให อ.ก.ค.ศ.เขตพนทการศกษาพจารณาลงโทษ

๓) ผมอานาจสงบรรจและแตงตงตามมาตรา ๕๓ แหงกฎหมายระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา สงลงโทษปลดออกหรอไลออกตามผลการพจารณาของ อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษา

๖๒

๔) รายงานการดาเนนงานทางวนยไปยงสานกงานเขตพนทการศกษา ๔.๓ การอทธรณ

๑) การอทธรณกรณความผดวนย แนวทางการปฏบต กรณการอทธรณความผดวนยทไมรายแรง ใหขาราชการครและบคลากรทาง

การศกษายนเรองขออทธรณตอ อ.ก.ค.ศ.เขตพนทการศกษาภายใน ๓๐ วนนบแตวนทไดรบแจงคาสง ตามหลกเกณฑและวธการท ก.ค.ศ. กาหนด

กรณการอทธรณความผดวนยรายแรง ใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษายนเรองขออทธรณตอ ก.ค.ศ.ภายใน ๓๐ วนนบแตวนทไดรบแจงคาสง ตามหลกเกณฑและวธการท ก.ค.ศ. กาหนด

๔.๔ การรองทกข แนวทางการปฏบต กรณขาราชการครและบคลากรทางการศกษาถกสงใหออกจากราชการใหรอง

ทกขตอ ก.ค.ศ. ภายใน ๓o นบแตวนทไดรบแจงคาสง กรณขาราชการครและบคลากรทางการศกษาไมไดรบความเปนธรรมหรอมความ

คบของใจ เนองมาจากการกระทาของผบงคบบญชาหรอการแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนย ใหรองทกขตอ อ.ก.ค.ศ.เขตพนทการศกษา หรอ ก.ค.ศ. แลวแตกรณ

๔.๕ การเสรมสรางและการปองกนการกระทาผดวนย แนวทางการปฏบต ๑) ใหผอานวยการสถานศกษาปฏบตตนเปนแบบอยางทดตอผใตบงคบบญชา ๒) ดาเนนการใหความร ฝกอบรม การสรางขวญและกาลงใจการจงใจ ฯลฯ

ในอนทจะเสรมสรางและพฒนาเจตคต จตสานก และพฤตกรรมของผใตบงคบบญชา ๓) หมนสงเกตตรวจสอบดแลเอาใจใส ปองกนและขจดเหตเพอมใหผใตบงคบ

บญชากระทาผดวนยตามควรแกกรณ ๕. งานออกจากราชการ

๕.๑ การลาออกจากราชการ แนวทางการปฏบต ๑) ผอานวยการสถานศกษาพจารณาอนญาตการลาออกจากราชการของครผชวย

ครและบคลากรทางการศกษาอน ๒) รายงานการอนญาตการลาออกไปยงสานกงานเขตพนทการศกษา

๖๓

๕.๒ การใหออกจากราชการ กรณไมพนทดลองปฏบตหนาทราชการหรอไมผาน การเตรยมความพรอมและพฒนาอยางเขมตากวาเกณฑท ก.ค.ศ. กาหนด

แนวทางการปฏบต ๑) ดาเนนการใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทดลองปฏบตหนาท

ราชการหรอเข ารบการพฒนาอยางเขมตามหลก เกณฑ และว ธการตามท ก าหนดใน กฎ ก.ค.ศ.กาหนด

๒) ดาเนนการประเมนผลการปฏบตงานตามหนาทและความรบผดชอบทกาหนดไวในมาตรฐานกาหนดตาแหนง

๓) ผอานวยสถานศกษาสงใหผทไมผานการประเมนการทดลองปฏบตราชการ หรอเตรยมความพรอมและพฒนาอยางเขมออกจากราชการ

๔) รายงานสานกงานเขตพนทการศกษาทราบ ๕.๓ การออกจากราชการกรณขาดคณสมบตทวไป

แนวทางการปฏบต ๑) สถานศกษาตรวจสอบคณสมบตครผชวย คร และบคลากรทางการศกษาอน

๒) ผอานวยการสถานศกษาสงใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษาออก จากราชการหากภายหลงปรากฏวาขาดคณสมบตทวไปตามมาตรา ๓๐ แหงกฎหมายวาดวยระเบยบ ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

๓) รายงานการสงใหออกจากราชการไปยงสานกงานเขตพนทการศกษา ๕.๔ การใหออกจากราชการไวกอน

แนวทางการปฏบต ๑) ผอานวยการสถานศกษาสงพกราชการหรอสงใหออกจากราชการไวกอน

ในกรณทครผชวย คร และบคลากรทางการศกษาอน มกรณถกกลาวหาวากระทาผดวนยอยางรายแรงจนถกตงคณะกรรมการสอบสวน หรอถกฟองคดอาญา หรอตองหาวากระทาผดทางอาญา (เวนแตไดกระทาผดโดยประมาทหรอความผดลหโทษ)

๒) รายงานการสงพกราชการหรอการใหออกจากราชการไวกอนไปยงสานกงานเขตพนทการศกษา

๕.๕ การใหออกจากราชการเพราะเหตรบราชการนานหรอเหตทดแทน ดาเนนการตามหลกเกณฑและวธการท ก.ค.ศ. กาหนดและรายงานการออกจาก

ราชการไปยงสานกงานเขตพนทการศกษานอกจากดาเนนการตามทกาหนดในกฎ ก.ค.ศ. แลวยงสามารถดาเนนการได ดงตอไปน คอ

๖๔

๑) กรณเจบปวยโดยไมสามารถปฏบตหนาทโดยสมาเสมอ แนวทางการปฏบต ๑) ตรวจสอบขอเทจจรงเกยวกบการปฏบตราชการอนเนองมาจากการเจบปวย ๒) ถาผอานวยการสถานศกษาสงใหออกจากราชการเมอเหนวาไมสามารถ

ปฏบตราชการได ๓) รายงานการสงใหออกจากราชการไปยงสานกงานเขตพนทการศกษา

๒) กรณไปปฏบตงานตามความประสงคของทางราชการ แนวทางการปฏบต (๑) ผอานวยการสถานศกษาสงใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษาท

สมครใจจะไปปฏบตราชการตามความประสงคของทางราชการออกจากราชการ (๒) รายงานการสงใหออกจากราชการไปยงสานกงานเขตพนทการศกษา

๓) กรณสงใหออกจากราชการเพราะขาดคณสมบตทวไป ตามมาตรา ๓๐ แหงกฎหมายระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา กรณเปนผไมมสญชาตไทย (ม. ๓๐ (๑)) กรณเปนผดารงตาแหนงทางการเมอง สมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน ตาม (ม. ๓๐ (๔)) กรณเปนคนไรความสามารถ หรอจตฟนเฟอนไมสมประกอบ หรอเปนโรคทกาหนดในกฎ ก.ค.ศ. (ม. ๓๐ (๕)) กรณเปนผบกพรองในศลธรรมอนด (ม. ๓๐ (๕) (๗)) กรณเปนกรรมการบรหารพรรคการเมองหรอเปนเจาหนาทในพรรคการเมอง (ม. ๓๐ (๘)) หรอกรณเปนบคคลลมละลาย (ม.๓๐ (๙))

แนวทางการปฏบต (๑) สถานศกษาตรวจสอบคณสมบตครผชวย คร และบคลากรทางการ

ศกษาอนตามคณสมบตใน มาตรา (ม. ๓๐ (๑)(๔) (๕) (๗) (๘) หรอ (๙) ) แหงกฎหมายระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

(๒) ผ อ าน วยก ารส ถ าน ศ กษ าส ง ให ผ ข าดค ณ สมบ ต ต ามข อ ๑ ออกจากราชการ

(๓) รายงานการสงใหออกจากราชการไปยงสานกงานเขตพนทการศกษา ๔) กรณขาดคณสมบตทวไป กรณมเหตสงสยวาเปนผไมเลอมใสในการปก

ครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข (ม. ๓๐ (๓) )

๖๕

แนวทางการปฏบต (๑) ผอานวยการสถานศกษาสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนเมอมเหต

อนควรสงสยวา ครผชวย คร และบคลากรทางการศกษาอนผใดเปนผขาดคณสมบตทวไป(ม. ๓๐(๓)) (๒) ผอานวยการสถานศกษาเสนอผลการสอบสวนตอ อ.ก.ค.ศ. เขตพนท

การศกษา (๓) เมอ อ.ก.ค.ศ.เขตพนทการศกษามมตเปนวาเปนผขาดคณสมบตทว

ไปตามมาตรา ๓๐ (๓) ใหผอานวยการสถานศกษาสงใหออกจากราชการ ๕) กรณมเหตอนควรสงสยวาหยอนความสามารถบกพรองในหนาทราชการ

หรอประพฤตตนไมเหมาะสม แนวทางการปฏบต (๑) ผอานวยการสถานศกษาสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน

เมอครผชวย คร และบคลากรทางการศกษาอน มกรณถกกลาวหาหรอมเหตอนควรสงสยวาหยอนความ สามารถในอนทจะปฏบตหนาทราชการ บกพรองในหนาทราชการหรอประพฤตตนไมเหมาะสม

(๒) ถาคณะกรรมการสอบสวนและผอานวยการสถานศกษาเหนวา ครผชวย ครและบคลากรทางการศกษาอนไมเปนผหยอนความสามารถไมบกพรองในหนาท ราชการ หรอเปน ผประพฤตตนเหมาะสม ใหสงยตเรอง แตถาคณะกรรมการสอบสวนและ ผ อานวยการสถานศกษาเหนวาเปนผหยอนความสามารถบกพรองในหนาทราชการหรอ ประพฤตตนไมเหมาะสม ใหสงเรองไปยงสานกงานเขตพนทการศกษาเพอเสนอ อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษาพจารณา

(๓) เมอ อ.ก.ค.ศ.เขตพนทการศกษามมตใหผนนออกจากราชการให ผอานวยการสถานศกษาสงใหออกจากราชการเพอรบบาเหนจบานาญเหตทดแทน

๕.๖ กรณมมลทนมวหมอง แนวทางการปฏบต (๑) ผอานวยการสถานศกษาตงคณะกรรมการสอบวนยอยางรายแรง กรณม

เหตอนควรสงสยอยางยงวาครผชวย คร และบคลากรทางการศกษาอนไดมการกระทาความผดวนยอยางรายแรงแตการสอบสวนไมไดความแนชดพอทสงลงโทษวนยอยางรายแรง ถาใหรบราชการตอไปจะทาใหเสยหายตอทางราชการอยางรายแรง

(๒) ผอานวยการสถานศกษาเสนอผลการสอบสวนไปยงสานกงานเขตพนทการศกษา เพอเสนอ อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษาพจารณา

๖๖

(๓) เมอ อ.ก.ค.ศ.เขตพนทการศกษามมตใหผนนออกจากราชการเพราะมมลทนหรอมวหมองกรณทถกสอบสวนขางตน ใหผอานวยการสถานศกษาสงใหออกจากราชการเพอรบบาเหนจบานาญเหตทดแทน

๕.๗ กรณไดรบโทษจาคกโดยคาสงของศาลหรอรบโทษจาคกโดยคาพพากษาถงทสดใหจาคกในความผดทไดกระทาโดยประมาทหรอความผดลหโทษ

แนวทางการปฏบต (๑) ผอานวยการสถานศกษาสงใหออกจากราชการเพอรบบาเหนจบานาญ

เหตทดแทนเมอปรากฏวาครผชวย ครและบคลากรทางการศกษาอน ไดรบโทษจาคกโดยคาสงของศาลหรอรบโทษจาคกโดยคาพพากษาถงทสดใหจาคกในความผดทไดกระทาโดยประมาทหรอความผด ละหโทษ

(๒) รายงานผลการสงใหออกจากราชการไปยงสานกงานเขตพนทการศกษา การบรหารทวไป

แนวคด การบรหารทวไปเปนงานทเกยวของกบการจดระบบบรหารองคกร ใหบรการบรหารงานอน

ๆ บรรลผลตามมาตรฐาน คณภาพและเปาหมายทกาหนดไว โดยมบทบาทหลกในการประสานสงเสรม สนบสนนและการอานวยการ ความสะดวกตาง ๆ ในการใหบรการการศกษาทกรปแบบ มงพฒนาสถานศกษาใหใชนวตกรรมและเทคโนโลยอยางเหมาะสม สงเสรมในการบรหารและการจดการศกษาของสถานศกษา ตามหลกการบรหารงานทมงเนนผลสมฤทธของงานเปนหลกโดยเนนความโปรงใส ความรบผดชอบทตรวจสอบได ตลอดจน การมสวนรวมของบคคล ชมชนและองคกรทเกยวของ เพอใหการจดการศกษามประสทธภาพและประสทธผล

วตถประสงค ๑. เพอใหบรการ สนบสนน สงเสรม ประสานงานและอานวยการ ใหการปฏบตงานของ

สถานศกษาเปนไปดวยความเรยบรอย มประสทธภาพและประสทธผล ๒. เพอประชาสมพนธ เผยแพรขอมลขาวสารและผลงานของสถานศกษาตอสาธารณชน

ซงจะกอใหเกด ความร ความเขาใจ เจตคตทด เลอมใส ศรทธาและใหการสนบสนนการจดการศกษา

๖๗

ขอบขายและภารกจ ๑. การดาเนนงานธรการ ๒. งานเลขานการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ๓. การพฒนาระบบและเครอขายขอมลสารสนเทศ ๔. การประสานและพฒนาเครอขายการศกษา ๕. การจดระบบการบรหารและพฒนาองคกร ๖. งานเทคโนโลยสารสนเทศ ๗. การสงเสรมสนบสนนดานวชาการ งบประมาณ บคลากร และบรหารทวไป ๘. การดแลอาคารสถานทและสภาพแวดลอม ๙. การจดทาสามะโนผเรยน

๑๐. การรบนกเรยน ๑๑. การสงเสรมและประสานงานการจดการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย ๑๒. การระดมทรพยากรเพอการศกษา ๑๓. การสงเสรมงานกจการนกเรยน ๑๔. การประชาสมพนธงานการศกษา ๑๕. การสงเสรมสนบสนนและประสานงานการจดการศกษาของบคคล ชมชน องคกร

หนวยงาน และสถาบนสงคมอนทจดการศกษา ๑๖. งานประสานราชการกบเขตพนทการศกษาและหนวยงานอน ๑๗. การจดระบบการควบคมภายในหนวยงาน ๑๘. งานบรการสาธารณะ ๑๙. งานทไมไดระบไวในงานอน

๑. การดาเนนงานธรการ แนวทางการปฏบต ๑) ศกษาวเคราะหสภาพงานธรการของสถานศกษาและระเบยบ กฎหมาย แนวปฏบตท

เกยวของ ๒) วางแผนออกแบบระบบงานธรการ ลดขนตอนการดาเนนงานใหมประสทธภาพ

โดยอาจนาระบบเทคโนโลยมาใชในการดาเนนงานใหเหมะสม ๓) จดบคลากรรบผดชอบและพฒนาใหมความร ความสามารถ ในการปฏบตงานธร

การตามระบบทกาหนดไว

๖๘

๔) จดหา Hardware และ Software ใหสามารถรองรบการปฏบตงานดานธรการไดตามระบบทกาหนดไว

๕) ดาเนนการงานธรการตามระบบทกาหนดไว โดยยดหลกความถกตอง รวดเรว ประหยด และคมคา

๖) ตดตาม ประเมนผล และปรบปรงงานธรการใหมประสทธภาพ ระเบยบกฎหมายทเกยวของ ๑) ระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยงานสารบรรณ พ.ศ. ๒๕๒๖ ๒) ระเบยบวาดวยการรกษาความลบของทางราชการ พ.ศ. ๒๕๔๔

๒. งานเลขานการคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน แนวทางการปฏบต ๑) รวบรวมประมวลวเคราะหและสงเคราะหขอมลทจะใชในการประชมคณะกรรมการ

สถานศกษาขนพนฐาน ๒) สนบสนนขอมล รบทราบหรอดาเนนการตามมตของคณะกรรมการสถานศกษา

ขนพนฐาน ๓) ดาเนนงานดานธรการในการจดประชมคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน ๔) จดทารายงานการประชมและแจงมตทประชมใหผทเกยวของเพอรบทราบดาเนน

การหรอถอปฏบตแลวแตกรณ ๕) ประสานการดาเนนงานตามมตการประชมในเรองการอนมต อนญาต สงการ เรง

รดการดาเนนการและรายงานผลการดาเนนหารใหคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานทราบ ระเบยบกฎหมายทเกยวของ กฎกระทรวงวาดวยคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน พ.ศ. ๒๕๔๕

๓. การพฒนาระบบเครอขายขอมลสารสนเทศ แนวทางการปฏบต ๑) สารวจระบบเครอขายขอมลสารสนเทศ ๒) จดทาทะเบยนเครอขายขอมลสารสนเทศ ๓) จดระบบฐานขอมลของสถานศกษา เพอใชในการบรหารจดการภายในสถานศกษาให

สอดคลองกบระบบฐานขอมลของเขตพนทการศกษา ๔) พฒนาบคลากรผรบผดชอบระบบเครอขายขอมลสารสนเทศใหมความร ความ

สามารถและทกษะในการปฏบตภารกจ ๕) จดระบบเครอขายขอมลสารสนเทศเชอมโยงกบสถานศกษาอน เขตพนทการศกษา

และสวนกลาง

๖๙

๖) นาเสนอและเผยแพรขอมลสารสนเทศเพอการบรหาร การบรการและการประชาสมพนธ ๗) ประเมนและประสานงานระบบเครอขายขอมลสารสนเทศ และปรบปรงพฒนา

เปนระยะ ๆ

ระเบยบกฎหมายทเกยวของ พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐

๔. การประสานงานและพฒนาเครอขายการศกษา แนวทางการปฏบต ๑) จดใหมระบบการประสานงานและเครอขายการศกษา ๒) พฒนาบคลากรใหมความรความสามารถในการพฒนาเครอขายการศกษา ๓) ประสานงานกบเครอขายการศกษาเพอแสวงหาความรวมมอความชวยเหลอ

เพอสงเสรม สนบสนนงานการศกษาของสถานศกษา ๔) เผยแพรขอมลเครอขายการศกษาใหบคลากรในสถานศกษาและผเกยวของทราบ ๕) กาหนดแผนโครงการหรอกจกรรมเพอการแลกเปลยนเรยนรระหวางเครอขายการ

ศกษาทเกยวของกบสถานศกษา ๖) ใหความรวมมอและสนบสนนทางวชาการแกเครอขายการศกษาของสถานศกษา

และเขตพนทการศกษาอยางตอเนอง ระเบยบ กฎหมายทเกยวของ ๑ ) พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐ ๒) ระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการใหขาวและบรการขาวสารของทางราชการ

พ.ศ. ๒๕๒๙ และทแกไขเพมเตม ๕. การจดระบบการบรหารและพฒนาองคกร

๕.๑ การจดระบบการบรหาร แนวทางการปฏบต ๑) ศกษาวเคราะหโครงสราง ภารกจ การดาเนนงาน ปรมาณ คณภาพและ

สภาพของสถานศกษา ๒) วางแผนออกแบบการจดระบบโครงสรางการแบงสวนราชการภายใน

ระบบการทางานและการบรหารงานของสถานศกษา ๓) นาเสนอคณะกรรมการเขตพนทการศกษา พจารณาใหความเหนชอบในการ

แบงสวนราชการในสถานศกษา ๔) ประกาศและประชาสมพนธใหสวนราชการตลอดจนประชาชนทวไปทราบ

๗๐

๕) ดาเนนการบรหารจดการใหเปนไปตามโครงสรางการแบงสวนราชการทกาหนด

๖) ตดตามประเมนผลและปรบปรงการจดระบบบรหารใหประสทธภาพ ระเบยบกฎหมายทเกยวของ พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖

๕.๒ การพฒนาองคกร แนวทางการปฏบต ๑) ศกษา วเคราะห ขอมล สภาพปจจบนปญหาและความตองการจาเปนในการ

พฒนาองคกรของสถานศกษา ๒) กาหนดแนวทางการพฒนาองคกรใหครอบคลมโครงสราง ภารกจ บคลากร

เทคโนโลย และกลยทธใหสอดคลองกบสภาพปจจบน ปญหาและความตองการจาเปนของสถานศกษา

๓) ดาเนนการพฒนาบคลากรใหมความร ทกษะ เจตคต ความสามารถทเหมาะสมกบโครงสรางภารกจเทคโนโลยและกลยทธของสถานศกษา

๔) กาหนดเปาหมาย ผลผลต ผลลพธ ตวชวด ในการปฏบตงานของบคลากร ๕) ตดตามประเมนผลการปฏบตงานตามแนวทางการพฒนาองคกรเปนระยะ ๆ

อยางตอเนองและสมาเสมอ ๖) นาผลการประเมนไปใชในการปรบปรงพฒนาองคกรและกระบวนการปฏบต

งานใหเหมาะสมและมประสทธภาพ ระเบยบกฎหมายทเกยวของ พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖

๖. งานเทคโนโลยเพอการศกษา แนวทางการปฏบต ๑) สารวจขอมลดานเทคโนโลยเพอการศกษาของสถานศกษา ๒) วางแผน กาหนดนโยบายและแนวทางการนานวตกรรมและเทคโนโลยเพอการ

ศกษามาใชในการบรหารและพฒนาการศกษาของสถานศกษา ๓) ระดมจดหาเทคโนโลยเพอการศกษาใหงานดานตาง ๆ ของสถานศกษา ๔) สนบสนนใหบคลากรนานวตกรรมและเทคโนโลยเพอการศกษามาใชในการ

บรหารและพฒนาการศกษา

๗๑

๕) สงเสรมใหมการพฒนาบคลากรใหมความรความสามารถและทกษะในการผลตรวมทงการใชเทคโนโลยทเหมาะสมมคณภาพและประสทธภาพ

๖) สงเสรมใหมการวจยและพฒนาการผลตการพฒนาเทคโนโลยเพอการศกษา ๗) ตดตามประเมนผลการใชเทคโนโลยเพอการศกษา เพอใหเกดการใชทคมคาและ

เหมาะสมกบกระบวนการเรยนร ระเบยบกฎหมายทเกยวของ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พ.ศ.

๒๕๔๕ ๗. การสงเสรมสนบสนนดานวชาการ งบประมาณ บคลากรและบรหารทวไป

แนวทางการปฏบต ๑) สารวจปญหาความตองการจาเปนของดานวชาการ งบประมาณ บคลากรและ

บรหารทวไป ๒) จดระบบสงเสรม สนบสนนและอานวยความสะดวก ในการบรหารงานดานวชาการ

งบประมาณ บคลากรและบรหารทวไป ๓) จดหาสอวสดอปกรณ เทคโนโลยทเหมาะสม เพอสนบสนนและอานวยความสะดวก

ในการปฏบตงานทกดาน ๔) ตดตาม ประเมนผลการสนบสนนและอานวยความสะดวกในการปฏบตงานของ

บคลากรในดานตาง ๆ ๕) นาผลการประเมนมาปรบปรงแกไขเพอใหการสนบสนนและอานวยความสะดวก

ดานตาง ๆ ใหมความยดหยนคลองตวและมประสทธภาพ ระเบยบกฎหมายทเกยวของ ๑) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒)

พ.ศ. ๒๕๔๕ ๒) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖. ๓) กฎกระทรวงกาหนดหลกเกณฑการแบงสวนราชการภายในสถานศกษาทจด

การศกษาขนพนฐานหรอสวนราชการทเรยกชออยางอนวา พ.ศ.๒๕๔๖ ๘. การบรหารจดการอาคารสถานทและสภาพแวดลอม

แนวทางการปฏบต ๑) กาหนดแนวทางวางแผนการบรหารจดการอาคารสถานท และสภาพแวดลอมของ

สถานศกษา

๗๒

๒) บารง ดแลและพฒนาอาคารสถานทและสภาพแวดลอมของสถานศกษาใหอยในสภาพทมนคง ปลอดภย เหมาะสมพรอมทจะใชประโยชน

๓) ตดตามและตรวจสอบการใชอาคารสถานทและสภาพแวดลอมของสถานศกษา เพอใหเกดความคมคาและเออประโยชนตอการเรยนร

๔) สรป ประเมนผล และรายงานการใชอาคารสถานทและสภาพแวดลอมของสถานศกษา

ระเบยบกฎหมายทเกยวของ ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการใชอาคารสถานทของสถานศกษา พ.ศ.

๒๕๒๖ และแกไขเพมเตม ๙. การจดทาสามะโนผเรยน

แนวทางการปฏบต ๑) ประสานงานกบชมชนและทองถนในการสารวจขอมล จานวนนกเรยนทจะเขา

รบบรการทางการศกษาในเขตบรการของสถานศกษา ๒) จดทาสามะโนผทจะเขารบบรการทางการศกษาของสถานศกษา ๓) จดระบบขอมลสารสนเทศจากการสามะโนผเรยน เพอใหสามารถนาขอมลมาใช

ไดอยางมประสทธภาพ ๔) เสนอขอมลสารสนเทศการสามะโนผเรยนใหเขตพนทการศกษารบทราบ ระเบยบกฎหมายทเกยวของ ๑) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม(ฉบบท ๒)

พ.ศ. ๒๕๔๕ ๒) พระราชบญญตการศกษาภาคบงคบ พ.ศ. ๒๕๔๕

๑๐. การรบนกเรยน แนวทางการปฏบต ๑) ใหสถานศกษาประสานงานการดาเนนการแบงเขตพนทบรการการศกษารวมกน

และเสนอขอตกลงใหเขตพนทการศกษาเหนชอบ ๒) กาหนดแผนการรบนกเรยนของสถานศกษา โดยประสานงานกบเขตพนทการ

ศกษา ๓) ดาเนนการรบนกเรยนตามแผนทกาหนด ๔) รวมมอกบองคกรปกครองสวนทองถน ชมชน ในการตดตามชวยเหลอนกเรยนท

มปญหาในการเขาเรยน ๕) ประเมนผลและรายงานผลการรบเดกเขาเรยนใหเขตพนทการศกษารบทราบ

๗๓

ระเบยบกฎหมายทเกยวของ ๑) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒)

พ.ศ. ๒๕๔๕ ๒) พระราชบญญตการศกษาภาคบงคบ พ.ศ. ๒๕๔๕

๑๑. การสงเสรมและประสานงานการจดการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย แนวทางการปฏบต ๑) สารวจความตองการในการเขารบบรการการศกษาทกรปแบบทงในระบบ นอก

ระบบ และอธยาศย ๒) กาหนดแนวทางและความเชอมโยงในการจดและพฒนาการศกษาของสถานศกษา

ทงการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย ตามความตองการของผเรยนและทองถนทสอดคลองกบ แนวทางของเขตพนทการศกษา

๓) ด าเนนการจดการศกษาในรปแบบใดรปแบบหน ง หรอท ง ๓ รปแบบ ตามความเหมาะสมและศกยภาพของสถานศกษา

๔) ประสานเชอมโยงประสานความรวมมอและสงเสรมสนบสนนการจดการศกษา ของบคคล ชมชน องคกร หนวยงาน และสถาบนสงคมอนทจดการศกษา

๕) ตดตามประเมนผลการสงเสรมและประสานงานการจดการศกษาทงในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย เพอปรบปรงแกไขพฒนาใหมประสทธภาพตอไป

ระเบยบ กฎหมายทเกยวของ พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖

๑๒. การสงเสรมกจการนกเรยน แนวทางการปฏบต ๑) วางแผนกาหนดแนวทางการสงเสรมการจดกจกรรมนกเรยนของสถานศกษาโดย

สนบสนนใหนกเรยนไดมสวนรวมในกระบวนการวางแผน ๒) ดาเนนการจดกจกรรมนกเรยนและสงเสรมสนบสนนใหนกเรยนไดมสวนรวม

ในการจดกจกรรมอยางหลากหลายตามความถนดและความสนใจของนกเรยน ๓) จดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหทาได

คดเปน ทาเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง ๔) สรปและประเมนผลเพอปรบปรงแกไข การสงเสรมกจการนกเรยน เพอใหการจด

กจกรรมเกดคณคาและประโยชนตอผเรยนอยางแทจรง

๗๔

ระเบยบกฎหมายทเกยวของ ๑) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒)

พ.ศ. ๒๕๔๕ ๒) ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการจดกจกรรมของสถานศกษา สงกด

กระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๓๒ ๑๓ การประชาสมพนธ

แนวทางการปฏบต ๑) ศกษาความตองการในการเผยแพรขาวสารขอมลและผลงานของสถานศกษา

รวมทงความตองการในการไดรบขาวสารขอมลทางการศกษาของชมชน ๒) วางแผนการประชาสมพนธของสถานศกษา โดยการมสวนรวมของบคคล ชมชน

องคกร สถาบนและสอมวลชนในทองถน ๓) จดใหมเครอขายการประสานงานประชาสมพนธ ๔) พฒนาบคลากรผรบผดชอบงานประชาสมพนธใหมความรความสามารถในการ

ดาเนนการประชาสมพนธผลงานของสถานศกษา ๕) สรางกจกรรมการประชาสมพนธในหลากหลายรปแบบ โดยยดหลกการมสวน

รวมของเครอขายประชาสมพนธ ๖) ตดตามประเมนผลการประชาสมพนธ เพอใหทราบถงผลทไดรบและนาไป

ดาเนนการปรบปรงแกไขพฒนาใหเหมาะสม ตอไป ระเบยบกฎหมายทเกยวของ ๑) พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐ ๒) ระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการใหขาวและบรการขาวสารของทางราชการ

พ.ศ. ๒๕๒๙ และทแกไขเพมเตม ๓) ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการประชาสมพนธและการใหขาวราชการ

พ.ศ. ๒๕๒๕ และแกไขเพมเตม ๑๔. การสงเสรมสนบสนนและประสานจดการศกษาของบคคล ชมชน องคกร และหนวยงาน

อน แนวทางการปฏบต ๑) กาหนดแนวทางการสงเสรมสนบสนนและประสานการจดการศกษาของบคคล ชม

ชน องคกรและหนวยงานอน ๒) ใหคาปรกษา แนะนา สงเสรม สนบสนน และประสานความรวมมอในการจด

การศกษารวมกบบคคล ชมชน องคกร หนวยงาน และสถาบนสงคมอนทจดการศกษา

๗๕

ระเบยบกฎหมายทเกยวของ ๑) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒)

พ.ศ. ๒๕๔๕ ๒) พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖

๑๕. การจดระบบการควบคมภายในหนวยงาน แนวทางการปฏบต ๑) วเคราะหสภาพปจจบน ปญหาตามโครงสรางและภารกจสถานศกษา ๒) วเคราะหความเสยงของการดาเนนงาน กาหนดปจจยเสยง และจดลาดบความเสยง ๓) กาหนดมาตรการในการปองกนความเสยงในการดาเนนงานของสถานศกษา ๔) วางแผนการจดระบบการควบคมภายในสถานศกษา ๕) ใหบคลากรทเกยวของทกฝายนามาตรการปองกนความเสยงไปใชในการควบคม

การดาเนนงานตามภารกจ ๖) ดาเนนการควบคมตามหลกเกณฑมาตรการและวธการทสานกงานตรวจเงนแผนดน

กาหนด ๗) ประเมนผลการดาเนนการควบคมภายใน ตามมาตรการทกาหนดและปรบปรง

ใหเหมาะสม ๘) รายงานผลการประเมนการควบคมภายใน ระเบยบกฎหมายทเกยวของ ๑) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒)

พ.ศ. ๒๕๔๕ ๒) ระเบยบคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนวาดวยการกาหนดมาตรฐานการควบคม

ภายใน พ.ศ. ๒๕๔๔ ๑๖. งานบรการสาธารณะ

แนวทางการปฏบต ๑) จดใหมระบบการบรการสาธารณะ ๒) จดระบบขอมลขาวสารของสถานศกษาเพอใหบรการตอสาธารณะ ๓) ใหบรการขอมล ขาวสาร และบรการอน ๆ แกสาธารณชน ตามความเหมาะสม

และศกยภาพของสถานศกษา ๔) พฒนาระบบการใหบรการแกสาธารณะใหมประสทธภาพ เกดความพงพอใจตอ

ผมารบบรการ ๕) ประเมนความพงพอใจงานบรการสาธารณะจากผมาขอรบบรการ

๗๖

๖) นาผลการประเมนมาปรบปรงแกไขพฒนาระบบงานบรการสาธารณะ

ระเบยบ กฎหมายทเกยวของ พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐

๑๗. งานทไมไดระบไวในงานอน- แนวทางการปฏบต ๑) จดใหมบคลากร รบผดชอบงานตามความเหมาะสมและศกยภาพของผปฏบตงาน ๒) ใหผทรบผดชอบงานวางแผนการปฏบตงาน และดาเนนงานใหเสรจสนตามภารกจ

ทไดรบมอบหมาย ๓) กากบ ตดตาม การดาเนนงานของผทไดรบมอบหมาย ๔) ประเมนผล การปฏบตงานของผทไดรบมอบหมาย

ระเบยบกฎหมายทเกยวของ พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖

บทท ๔ สรปและขอเสนอแนะ

ความเปนมาของการปฏรปการศกษา

การปฏรปการศกษาเปนการปรบปรงเปลยนแปลงทางการศกษาไปสสงทดขนอยางตอเนอง เพอใหไดคนไทยทมคณภาพและมคณลกษณะทพงประสงคเปนทง คนด เกง มความสข การพฒนาคนไทยใหมคณภาพตองอาศยการจดกระบวนการเรยนรทมคณภาพ อาศยการจดกระบวนการเรยนรทมคณภาพไดรบการสนบสนนสงเสรมดวยระบบบรหารจดการทมประสทธภาพ คอตองใชทรพยากรทมอยใหเตมศกยภาพ (ประหยด คมคา)ลดขนตอนการบรหาร มบคลากรมออาชพ บรหารงบประมาณดวยความโปรงใสและใชเทคโนโลยสมยใหม เพอใหกระทรวงศกษาธการมระบบบรหารจดการทมประสทธภาพ จงไดปฏรปโครงสรางและระบบบรหารใหม โดยการยบสานกงานศกษาธการจงหวด สานกงานการประถมศกษาจงหวด สานกงานสามญศกษาจงหวด สานกงานการประถมศกษาอาเภอ และสานกงานศกษาธการอาเภอ แลวแบงสวนราชการใหม เปนการบรหารราชการสวนกลางและ การบรหารราชการเขตพนทการศกษาและสถานศกษา

ทมาของสถานศกษานตบคคล

การเปนนตบคคลของสถานศกษาเกดขนตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ มาตรา ๓๕ สถานศกษาทจดการศกษาขนพนฐานตามมาตรา ๓๔(๒) เฉพาะทเปนโรงเรยนมฐานะเปนนตบคคล การเปนนตบคคลของสถานศกษาดงกลาวนอกจากเปนสถานศกษาทเปน นตบคคลตามกฎหมายระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการแลว ยงมลกษณะนตบคคลตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย กฎหมายมหาชนและกฎหมายเอกชน ดวยเหตนสถานศกษาทเปนนตบคคลจะตองมสทธและหนาท และมอานาจหนาทตามกฎหมายดงกลาว ทงการบรหารงานวชาการ การบรหารงบประมาณ การบรหารงานบคคลและการบรหารงานทวไป นอกจากนน ประมวลกฎหมายแพงและพาณช มาตรา ๖๕, ๖๖ และ ๗๐ ยงกาหนดใหสถานศกษาเปนบคคลมสทธหนาทตาม ทกาหนดกาหนด หรอมสทธหนาทเชนเดยวกบบคคลธรรมดา เวนแตสทธและหนาทซงวาโดยสภาพ เปนไปเฉพาะแกบคคลธรรมดาเทานน สถาน

๗๘

ศกษานตบคคลสามารถเปนเจาของมกรรมสทธใน ทรพยสนได จาหนายจายโอนทรพยสนได เปนลกหน เจาหน และเปนโจทย จาเลยไดดวย แนวทางการบรหารสถานศกษาขนพนฐานทเปนนตบคคล สถานศกษานตบคคลยอมมสทธหนาทหรออานาจหนาทความรบผดชอบและขอบ วตถประสงคของการจดตงทกาหนดไวในกฎหมายคอเปนสวนราชการทมสภาพเปนนตบคคลตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มวตถประสงคเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรม และวฒนธรรม ในการดารงชวต สามารถอยรวมกบผอนได สถานศกษาหรอผบรหารสถานศกษารบผดชอบตามทกาหนดไวใหเปนอานาจหนาทของสถานศกษาโดยตรง เชนเดยวกบสถานศกษาไมเปนนตบคคล สวนอานาจหนาททเพมขนในฐานะนตบคคล กาหนดไวในมาตรา ๕๙ แหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ ทกาหนดใหสถานศกษาของรฐทเปนนตบคคลมอานาจในการปกครองดแล บารง รกษา ใช และจดหาผลประโยชนจากทรพยสนของสถานศกษาทเปนราชพสด ตามกฎหมายวาดวยทราชพสดและทเปนทรพยสนอน รวมทงจดหารายไดจากการบรหารสถานศกษาและเกบคาธรรมเนยมสถานศกษาทไมขดหรอแยงกบนโยบาย วตถประสงค และภารกจของสถานศกษา สถานศกษาทเปนนตบคคลตามเจตนารมณของกฎหมายดงกลาว นอกจากจะมอานาจหนาทและความรบผดชอบใหถอปฏบตแลว จาเปนอยางยงทจะตองมการดาเนนกจการ หรอบรหารงานทงงานวชาการ งบประมาณ บรหารงานบคคล และบรหารงานทวไปใหมประสทธภาพโดยยดหลกการบรหารโดยใชโรงเรยน เปนฐาน (School Based Management) และหลกการบรหารกจการบานเมองและสงคมทด (Good Governance) ทยดทงหลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกการมสวนรวม หลกความรบผดชอบและหลกความคมคา เปนเครองมอในการนาวสยทศน และนโยบายไปสการปฏบต การกาหนดใหสถานศกษาเปนนตบคคล มจดมงหมายทสาคญทจะทาใหสถานศกษามอสระ มความเขมแขงในการบรหาร เพอใหการบรหารเปนไปอยางคลองตว รวดเรวและสอดคลองกบความตองการของผเรยน สถานศกษา ชมชน ทองถนและประเทศชาต ดงนน สถานศกษาจงจาเปนตองจดระบบการบรหารงานใหมประสทธภาพ มการรวบรวม และจดระบบขอมล วางแผนและดาเนนการตามแผน ศกษากฎหมาย กฎ และระเบยบทเกยวของ ใชการบรหารทเนนการมสวนรวม มการจดระบบบญชใหครบถวนถกตอง เนองจากสถานศกษาทเปนนตบคคลมสถานภาพทเปนทงบคคลธรรมดาและนตบคคลทอยภายใตกฎหมายมากกวาสถานศกษาทไมเปนนตบคคล ดงนนในการบรหารงาน ผอานวยการสถานศกษาในฐานะผแทนนตบคคลจงควรระมดระวงเพราะอาจถกฟองรองกรณไมปฏบตงานใหเปนไปตามกฎหมายแลวทาใหผอนเสยหาย

๗๙

ตองระมดระวงในการกระทานตกรรมสญญาตองรบผดชอบฐานละเมด โดยเฉพาะการละเมดทรพยสนทางปญญา หรอสอ สงประดษฐทเปนนวตกรรมทางการศกษา ในการบรหารงานการเงนและทรพยสน ผอานวยการสถานศกษษตองมระบบการตรวจสอบและรายงานทถกตองเปนปจจบนมการควบคม รกษาทรพยสนใหอยในสภาพทใชการไดเสมอ รวมทงระมดระวงการใชประโยชนจากเงนรายไดทเกดจากทรพยสน ขอพงระมดระวงของสถานศกษาทมสถานภาพเปนนตบคคล

เนองจากพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. ๒๕๔๖ กาหนดใหสถานศกษาทจดการศกษาขนพนฐาน มฐานะเปนนตบคคลตามมาตรา ๓๕ ผอานวยการสถานศกษาในฐานะตวแทนนตบคคล จงควรระมดระวงในเรองตอไปน

๑. ผอานวยการสถานศกษาในฐานะทเปนตวแทนนตบคคล อาจถกฟองเปนจาเลยอนเนอง มาจากการปฏบตหนาททไมเปนไปตามกฎหมายหรอระเบยบทางราชการหรอตองปฏบตหนาทในฐานะของโจทยอนเนองมาจากการกระทาของบคคลอนทกอใหเกดความเสยหายตอสถานศกษา

๒. ผอานวยการสถานศกษาในฐานะทเปนตวแทนนตบคคลจะกระทานตกรรมสญญาใด ๆ ไดกตอเมอกฎหมาย ระเบยบ หรอคาสงทผบงคบบญชามอบอานาจใหกระทาได การกระทานตกรรมสญญาใด ๆ ทไมมกฎหมาย ระเบยบ หรอคาสงทผบงคบบญชามอบอานาจใหกระทา หรอกระทา นตกรรมสญญาเกนวงเงนงบประมาณทไดรบมอบอานาจ ผอานวยการสถานศกษาตองรบผดชอบ ทางกฎหมายดวยตนเอง

๓. ผอานวยการสถานศกษาอาจถกฟองใหรบผดในฐานละเมดได ถาการบรหารและการจดการศกษาของผอานวยการสถานศกษานนไปขดแยงกบสทธของบคคลอน หรอบรหารงานนอกขอบอานาจหนาทของสถานศกษา ผอานวยการสถานศกษาอาจรบผดทางแพงตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ซงตองชดใชคาสนไหมทดแทน หรอถกดาเนนการทางวนย หรออาจไดรบโทษทางอาญากได

๔. การบรหารทรพยสนของสถานศกษาทเปนนตบคคลตามกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาต มาตรา ๕๙ ผอานวยการสถานศกษาตองมความรอบรและระมดระวงในการทานตกรรมสญญาของทรพยสนแตละประเภท และวางแผนบรหารทรพยสนของสถานศกษาใหเปนไปตามระเบยบ และกฎหมายททางราชการกาหนดดวยความรดกมรอบคอบ มฉะนนอาจถกฟองรองได

๕. ทรพยสนทางปญญา หรอสอ สงประดษฐ ทเปนนวตกรรม ซงสถานศกษาประดษฐ คดคนขนมา ถาไมมขอยกเวนกฎหมายวาดวยลขสทธแลว สถานศกษาสามารถจดทะเบยนสทธบตรใหเปนทรพยสนของสถานศกษาได

๘๐

๖. ในการปฏบตงานหากมปญหาดานกฎหมายควรปรกษานตกรประจาเขตพนทการศกษาหรอหนวยงานอนและอยการจงหวด เปนตน

๗. ผอานวยการสถานศกษาพงใหความสาคญและเครงครดตอการจดระบบการเงนการบญช การพสด ภายในสถานศกษาโดยใหอยบนพนฐานของหลกความถกตอง โปรงใส และตรวจสอบได เพราะในปจจบนมองคกรอสระ หรอหนวยตรวจสอบจากภายนอก ซงกฎหมายใหอานาจไว เชน คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต ซงองคกรเหลานเมอตรวจพบการกระทาความผดแลว สามารถระบโทษใหผบงคบบญชาทมอานาจลงโทษได โดยไมมการสอบสวน เหมอนกบกระบวนการดาเนนการทางวนยขาราชการ

๘. สถานศกษาควรรวบรวมกฎหมายการศกษาและกฎหมายทเกยวของกบการบรหารและการจดการศกษาไวในสถานศกษา เพอใหสะดวกแกการศกษาคนควา และนามาใชไดอยางรวดเรว เชน พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พระราชบญญตครและบคลากรทางการศกษา พระราชบญญตการศกษาภาคบงคบ พระราชบญญต ขอมลขาวสารของทางราชการ พระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง เปนตน

๙. ผอานวยการสถานศกษาควรพฒนาตนเองและทมงานใหมความรพนฐานดานกฎหมาย การศกษา และกฎหมายทเกยวของกบการจดการศกษาขนพนฐานเพอใหสามารถนาไปปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ