การคดยดหยนใน Next Normal (Cognitive Flexibility in Next Normal)

รองศาสตราจารย ดร.วชย วงษใหญ รองศาสตราจารย ดร.มารต พฒผล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

การคดยดหยนใน Next normal (Cognitive Flexibility in Next Normal)

รองศาสตราจารย ดร.วชย วงษใหญ รองศาสตราจารย ดร.มารต พฒผล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

การคดยดหยนใน Next normal Cognitive Flexibility in Next Normal รองศาสตราจารย ดร.วชย วงษใหญ รองศาสตราจารย ดร.มารต พฒผล พมพเผยแพร กมภาพนธ 2564 แหลงเผยแพร ศนยผน านวตกรรมหลกสตรและการเรยนร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, กรงเทพมหานคร และ www.curriculumandlearning.com พมพท บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, กรงเทพมหานคร ลขสทธ หนงสอเลมนไมมลขสทธ จดพมพเพอการใชประโยชน ทางหลกสตรการเรยนการสอนในสถานศกษา และสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและการแบงปน

ค าน า

หนงสอ “การคดยดหย น ใน Next normal: Cognitive Flexibility in Next Normal” เลมน เขยนขนโดยมวตถประสงคเพอน าเสนอแนวคดการพฒนาผ เรยนใหมทกษะการคดแบบยดหยน ไมตายตว เปนความคดทม Growth mindset ทมความเชอวาทกสง ทกอย างไม ไดมค าตอบเดยว ผ เ ร ยนทมทกษะการคดยดหย น จะสามารถปรบเปลยนวธการเรยนรของตนเองไดอยางรวดเรว แล ะ เหมาะสมก บ สถ านกา รณ ช ว ย เ ส ร ม ส ร า ง คณล กษณะ บคคลแหงการเรยนรในโลกทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว หวงเปนอยางยงวาหนงสอเลมนจะเปนประโยชนตอผทเกยวของไดมากพอสมควร

รองศาสตราจารย ดร.วชย วงษใหญ รองศาสตราจารย ดร.มารต พฒผล

สารบญ

1. บทน า 1 2. แรงจงใจภายในคอพลงชวตของผเรยน 1 3. ลกษณะเฉพาะของผเรยนทมความคดยดหยน 2 4. การจดการเรยนรเพอเสรมสรางการคดยดหยน 3 5. บทสรป 6 บรรณานกรม 7

การคดยดหยน ใน Next normal

1. บทน า - โลกเปลยนแปลงเรวท าใหผเรยนตองมทกษะการคดยดหยน - การคดยดหยนชวยใหมวธการเรยนรทหลากหลาย

2. แรงจงใจภายในคอพลงชวตของผเรยน - แรงจงใจภายในเปนปจจยชวยทกษะการคดยดหยน - ผสอนตองสรางแรงจงใจภายในใหกบผเรยน - ผเรยนทมแรงจงใจภายในจะมความเชอมนและกลาคด - การคดยดหยนจะเกดได ตองมแรงจงใจภายใน

3. ลกษณะเฉพาะของผเรยนทมความคดยดหยน - เชอมนในตนเอง - ถอมตน เปนมตร - ควบคมอารมณไดด - ชอบการปรบเปลยน - มสามญส านก - ปรบตวไดด

4. การจดการเรยนรเพอเสรมสรางความคดยดหยน - ใชเทคโนโลยสนบสนน - ผสอนเรยนรรวมกบผเรยน - Hands-on, Minds-on, Heart-on - ผสอนมบทบาทเปนโคช

5. บทสรป - การคดยดหยนชวยใหผเรยนมวธการเรยนรทหลากหลาย - ปรบตวไดดในโลกทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว - การคดยดหยนเสรมสรางคณลกษณะบคคลแหงการเรยนร

1

การคดยดหยนใน Next normal (Cognitive Flexibility in Next Normal)

1. บทน า การเปลยนแปลงทรวดเรวและพลกผนของสงคมและโลก ทกส งทกอยางเกดขนเ พอดจทลกอนส ง อนใด (Digital first) ผท เขาไมถงดจทลจะถกทงไวขางหลง การจดการเรยนรเพอพฒนาผเรยนเปนพลโลกในอนาคต จะตองตระหนกถงสงคม Next Normal จะไมมค าตอบเดยว การคดแบบยดหยนจะสามารถปรบเปลยนกระบวนการคดไปสความส าเรจไดในบรบทของการเปลยนแปลง เพราะในความเหมอนกมความตางไดเสมอ ดวยการยอมรบความคดทแตกตางไดกบทกเรอง ความคดแบบยดหยน Cognitive flexibility กจะปรากฏขนในโลกของ Next normal ทสงตางๆ จะไมมค าตอบเดยว

2. แรงจงใจภายในคอพลงชวตของผเรยน การคาดการณลวงหนา การคดยดหยนเกยวกบปจจยของการเปลยนแปลง น ามาสการจดการเรยนรเพออนาคต ทเปนจดเนนส าคญ เปนพล งหนน ใหผ เ ร ยนพฒนาตนเอง เปล ยนแปลงตนเอง

2

เพอขบเคลอนกระบวนการเรยนรไปขางหนา คอ แรงบนดาลใจ เมอเกดแรงบนดาลใจแลวจะสามารถออกแบบสงทมงหวงตองการ การวางแผน การลงมอท าใหส าเรจ ความส าคญของการสรางแรงจงใจภายในของผเรยนเพอใหมความเชอมน จะเปนการพฒนา Growth mindset ของผ เรยน ใ ห ส าม า ร ถก า ว ข า ม Fixed mindset เ ส ร ม ส ร า ง ค ว ามสน ใ จ ในการเรยนรและมความผกพนอยกบการเรยนร (Engagement) ตาม Passion ของตนเอง โดยออกแบบการเรยนรทผเรยนตองการ (Personalization) รวมทงการออกแบบกจกรรมและลงมอปฏบตโดยใชกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ

3. ลกษณะเฉพาะของผเรยนทมความคดยดหยน การคดแบบยดหยนสามารถปรบ เปล ยนความคด ไปสความส าเรจ สรางสรรคนวตกรรมในบรบททเปลยนแปลงไปไดเสมอข อ ง Next normal ใ น ค ว า ม เ ห ม อ น จ ะ ม ค ว า ม แ ต ก ต า ง โดยลกษณะเฉพาะของผเรยนทมความคดยดหยน ไดแก

3

1. มความ มนใจในตนเองตามความเปนจรง ไมเสแสรง หลอกตนเอง เพอแสดงออกหรอรสกวาตนเองมด จงจะมความมนใจ ในตนเอง 2. ถอมตน มลกษณะเปนมตร 3. มสตควบคมอารมณไดดในสถานการณวกฤต 4. มไหวพรบ ชางสงเกต ชอบการปรบเปลยนใหดขน 5. มสามญส านก (Common sense) รวาสงใดควรพด สงใดไมควรพด สงใดควรท าในสถานท เวลา บคคลทแตกตางกนดวยการแสดงออกทเหมาะสม 6. มบคลกภาพทด มเสนห ปรบตวไดด

4. การจดการเรยนรเพอเสรมสรางการคดยดหยน การคดยดหยนเปนองคประกอบหนงของการคดสรางสรรค การสงเสรมใหผเรยนเขาถงดจทลเปนสงส าคญ ผสอนควรประยกตหลกการและความร เก ยวกบดจทลมาใช ให เกดผลกบผ เ ร ยน การออกแบบหลกสตรและการจดการเรยนรควรพฒนาขนโดยทมของผสอนและผเรยน รวมคด รวมออกแบบ และรวมเรยนรไปกบผเรยน ในลกษณะ Teacher as a Learner ผสอนคอผเรยนร จะชวยท าใหผเรยนกลาคดอยางหลากหลาย กลาท ามากขน

4

การสรางบรรยากาศการเรยนรในลกษณะ High Expectation or High Challenge และ High Support และการวางแผนระบบการจดการเรยนรทจะไมมผ เรยนคนใดถกทงไวขางหลง ม เกณฑความส าเรจในหลายรปแบบ เชน เกณฑตามแบบพหปญญา ทตอบสนองความเกงทหลากหลายของผเรยน เชน เกงภาษา ศลปะ คณตศาสตร กฬา ดนตร ธรรมชาต สงแวดลอม เปนตน เกณฑความส าเรจในการเรยนรของ Next normal จะตงอยบนพนฐานของความไววางใจและความรบผดชอบ (Trust – based Accountability) ผเรยนมความซอสตยและรบผดชอบตอการเรยนรข อ งตน เ อง ผ เ ร ยนและผ ส อน ใช Information Technology สนบสนนการเรยนร เพอพฒนาทกษะทางฝมอ ฝกทกษะทางจตใจ และดวยหวใจดวยการเรยนร Hands-on, Minds-on & Heart-on บทบาทของผสอนเปนโคช คอยสงเกต ใชพลงค าถาม (Power questions) รวมทงสรปขอเสนอแนะ ผเรยนแตละคน แตละกลมไดรบการกระตนการคดระดบสงผานกจกรรมการเรยนรทหลากหลาย น าไปสกระบวนการคดแบบยดหยน ความคดสรางสรรค เพอใหเกดการสรางสรรคนวตกรรมตอไป

5

กจกรรมการเร ยนร ทช วยกระต นการคดแบบยดหยน ประกอบดวย 1. มความคดรเรมและรบผดชอบตอความคดนนใหสามารถแสดงออกเปนรปธรรมได กลาคด กลาลงมอกระท า ไมไดมแตเพยง Passion ของการคดเพยงอยางเดยว 2. มจดเรมตนทดและมความเปนไปไดเสมอ เมอมความคดรเรมทดแลว ขนตอมาคอมแผนทจะไปสเปาหมาย 3. รจกล าดบความส าคญ รวาสงใดตองท ากอนดวยความใสใจ และสงทควรท าในล าดบตอไป 4. มงมนในความส าเรจในภาพรวม 5. พยายามเรยนรจากบคคลอนเสมอ โดยเฉพาะคนรอบขางเพอพฒนากระบวนการคด 6. สามารถรวมมอกบผอนไดอยางสรางสรรค 7. หมนเรยนรอยเสมอใน Re-Skills, Up-Skills

6

5. บทสรป การคดแบบยดหยนเปนทงพนฐานของการคดสรางสรรคและเปนกลไกการแสดงออกของลกษณะนสยทดของพลโลก ผเรยนในโลก Next normal ท ม ก า ร เปล ย นแปลงอย า ง รวด เ ร ว และม คว ามหลากหลาย ไมมสงใดทมเพยงค าตอบเดยว การคดยดหยนจะเปนเครองมอทชวยท าใหผ เรยนสามารถปรบเปลยนวธการเรยนร และพฒนาตนเองไดตลอดเวลา เปนบคคลแหงการเรยนรอยางแทจรง

7

บรรณานกรม C8 Sciences. (2021). Cognitive Flexibility. Retrieved from

https://www.c8sciences.com/about/8ccc/cognitive-flexibility/

Kamath, Sucheta. (2020). The agile mind of a flexible learner. Retrieved from https://www.k12dive.com/spons/the-agile-mind-of-a-flexible-learner/584033/

Sysoeva, Ekaterina. (2021). Top 10 Future Skills: Cognitive Flexibility. Retrieved from https://youth-time.eu/top-10-future-skills-cognitive-flexibility/

การคดแบบยดหยน...ปรบเปลยนความคดไปสความส าเรจ และสรางสรรคนวตกรรม