1

รายงานการวจย

“การศกษาสภาพและปญหาในการด าเนนการประกนคณภาพ

และแนวทางการพฒนาบคลากรผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ”

ระดบคณะและหนวยงาน

มหาวทยาลยขอนแกน

ผวจย

ส านกงานประเมนและประกนคณภาพ

มหาวทยาลยขอนแกน

พ.ศ.2554

2

บทท 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 หมวด 6 มาตรฐานและ

การประกนคณภาพการศกษา

มาตรา ๔๗ ใหมระบบการประกนคณภาพการศกษาเพอพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษา

ทกระดบ ประกอบดวย ระบบการประกนคณภาพภายใน และระบบการประกนคณภาพภายนอก ระบบ

หลก เกณฑ และว ธ การประกนคณภาพการศ กษา ให เป น ไปตามท ก าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๔๘ ใหหนวยงานตนสงกดและสถานศกษาจดใหมระบบการประกนคณภาพภายใน

สถานศกษาและใหถอวาการประกนคณภาพภายในเปนสวนหนงของกระบวนการบรหารการศกษาทตอง

ด าเนนการอยางตอเนอง โดยมการจดท ารายงานประจ าปเสนอตอหนวยงานตนสงกด หนวยงานทเกยวของ

และเปดเผยตอสาธารณชน เพอน าไปสการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษา และเพอรองรบ

การประกนคณภาพภายนอก

เพอใหเปนไปตามเจตนารมณของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2)

พ.ศ.2545 หมวด 6 มาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษา มหาวทยาลยไดสรางระบบและกลไกการประกน

คณภาพ โดยเรมตนจากการแตงตงคณะกรรมการประกนคณภาพมหาวทยาลยขอนแกนเพอก าหนดแนวทาง กจกรรม

ขนตอนตางๆเพอให เกดระบบกลไกการประกนคณภาพท วท งองคกร จดท า คมอการประกนคณภาพ

มหาวทยาลยขอนแกน โดยก าหนดใหมการตรวจประเมนคณภาพภายในทก 2 ป โดยเรมตนการตรวจประเมนคณภาพ

ภายในมหาวทยาลยขอนแกนครงแรกในปการศกษา 2542 และ ปการศกษา 2544

ตงแตปการศกษา 2546 เปนตนมาจนถงปจจบน มหาวทยาลยไดพฒนาระบบและกลไกการประกน

คณภาพภายในอยางตอเนอง มการก าหนดตวชวดในการตรวจประเมนคณภาพภายในทคลอบคลมการประเมน

คณภาพภายนอกของ สมศ. กพร. และ สกอ. และในปการศกษา 2548 ไดปรบปรงคมอและจดท าแผนกลยทธดาน

การประกนคณภาพเพอรองรบการประเมนคณภาพภายนอกรอบการประเมนทสอง ของส านกงานรบรองมาตรฐาน

และประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) ในปการศกษา 2548 จนกระทงในปการศกษา 2549 มหาวทยาลยได

ยกระดบการประกนคณภาพโดยการประยกตใชเกณฑรางวลคณภาพแหงชาต (TQA) และเกณฑการพฒนาคณภาพ

การบรหารจดการภาครฐ (PMQA) ในการประกนคณภาพและบรหารจดการองคกร

จากการด าเนนงานดานการประกนคณภาพตงแตปการศกษา 2542 จนถงปจจบน (ปการศกษา 2553)

แมวามหาวทยาลยจะมการพฒนาระบบและกลไกการประกนคณภาพอยางตอเนอง แตกพบวามปญหาอปสรรคในการ

ด าเนนการดานการประกนคณภาพในหลายประเดน ดงนน ผวจยจงมความประสงคจะศกษาสภาพปญหาในการ

ประกนคณภาพในระดบคณะและหนวยงาน ตลอดจนการศกษาแนวทางการแกไขปญหาและการพฒนาบคลากร

ผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ

3

1.2 วตถประสงคของการศกษา

1) เพอศกษาสภาพปญหาในการด าเนนการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน

2) เพอศกษาแนวทางการแกปญหาในการด าเนนการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน

3) เพอศกษาแนวทางการพฒนาบคลากรผปฏบตงานดานการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน

1.3 ขอบเขตของการวจย

1) ศกษาสภาพปญหาการด าเนนงานดานการประกนคณภาพระดบคณะ 22 คณะ และระดบหนวยงาน

จ านวน 22 หนวยงาน

2) ศกษาปญหาในดานการบรหารจดการดานการประกนคณภาพ การมสวนรวมของคณาจารยและ

บคลากร การพฒนาบคลากรของคณะและหนวยงาน ความรความเขาใจดานการประกนคณภาพ ทศนคตทมตอการ

ประกนคณภาพ

1.4 นยามศพท

1) การประกนคณภาพการศกษา หมายถง การด าเนนการควบคมคณภาพการศกษาการตรวจสอบและ

ปรบปรงสถานศกษา การประเมนคณภาพการศกษาเพอสรางความมนใจตอผปกครอง สงคม ชมชนวาการ

ด าเนนงานของสถานศกษาตามพนธกจทไดรวมกนก าหนดไวนนจะท าใหผลผลตของการศกษาทมคณภาพพงประสงค

ตามความคาดหวงของผมสวนไดสวนเสย

2) การประเมนคณภาพการศกษา หมายถง กระบวนการหรอแนวปฏบตในการด าเนนงานเพอประเมนและ

รบรองคณภาพการศกษาของสถานศกษา

3) มาตรฐานการศกษา (Education standards) หมายถง ขอก าหนดเกยวกบคณลกษณะและคณภาพทพง

ประสงคและมาตรฐานทตองการใหเกดขนในสถานศกษาทกแหง เพอใชเปนหลกในการเทยบเคยงส าหรบการสงเสรม

ก ากบดแล การตรวจสอบ การประเมนผล และการประกนคณภาพ

4) คณภาพการศกษา หมายถง คณลกษณะทพงประสงคตามปณธานและภารกจของการจดการศกษา

ระดบอดมศกษาตามนโยบายการพฒนาการอดมศกษาของประเทศ ตลอดจนปณธานและภารกจเฉพาะในการจด

การศกษาของแตละสถาบน

5) ปญหา หมายถง สภาพเหตการณทเกดขนในปจจบนหรออนาคตทเปนอปสรรค หรอชองวาง มกจะไม

สอดคลองและตรงกบความตองการ เมอเกดขนแลวตองหาวธการแกไขหรอปองกนไมใหเกดขน

6) บคลากรผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ หมายถง คณาจารย บคลากร ทไดรบมอบหมายให

เปนผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ ไดแก การจดท ารายงานการประเมนตนเอง ผจดเกบขอมลผลการด าเนนงาน

ผรบผดชอบตวชวดและคาเปาหมาย และทผมสวนเกยวของในกจกรรมการประกนคณภาพของคณะและหนวยงาน

1.5 ประโยชนทไดรบ

1) คนพบสภาพปญหาในการด าเนนการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน

2) แนวทางการแกปญหาในการด าเนนการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน

3) แนวทางการพฒนาบคลากรผปฏบตงานดานการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน

4

บทท 2 วรรณกรรมและผลงานวจยทเกยวของ

2.1 แนวคดเกยวกบการประกนคณภาพการศกษา

2.2 ความสมพนธเชอมโยงระหวางมาตรฐานการศกษากบการประกนคณภาพ

2.3 การประกนคณภาพการศกษาทเปนผลมาจากพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542

แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545

2.4 หลกเกณฑการประกนคณภาพการศกษาภายใน

2.5 ความจ าเปนและวตถประสงคของการประกนคณภาพการศกษาภายใน

2.6 ประสทธผลของการประกนคณภาพการศกษาภายใน

2.7 งานวจยทเกยวของ

2.1 แนวคดเกยวกบการประกนคณภาพการศกษา

2.1.1 ความหมายของการประกนคณภาพ

แนวคดเกยวกบการประกนคณภาพเรมมขนในประเทศสหรฐอเมรกาตงแตหลงสงครามโลกครงทสอง และ

ตอมาไดแพรหลายเขามาสประเทศในแถบยโรป โดยในระยะแรกนนแตละประเทศไดตงระบบประกนคณภาพเปนของ

ตนเองโดยปราศจากมาตรฐานซงเปนทยอมรบในระดบนานาชาต จนกระท งในป ค.ศ. 1987 The International

Organization for Standardization (ISO) ซงตงอย ณ กรงเจนวา ประเทศสวตเซอรแลนด ไดก าหนดมาตรฐานของ

ระบบการประกนคณภาพ หรอทเรยกกนโดยทวไปวา ”ISO 9000” ขนเกอบทกประเทศในแถบยโรปทไดด าเนนการ

ประกนคณภาพการศกษาในขณะนนไดใหการยอมรบและหนมาใชระบบมาตรฐานเดยวกนน ”ISO 9000” ได

แพรหลายจากยโรปไปทวโลกในเวลาตอมา(Caldeira. 1999 : 20) ซงประเทศไทยไดน าระบบการประกน

คณภาพของ ISO 9000 มาประยกตใชเชนเดยวกน

ความหมายของการประกนคณภาพกมความหลากหลายเชนเดยวกนกบความหมายของค าวาคณภาพ

ตวอยางเชน The International Organization for Standardization ไดนยามการประกนคณภาพวาหมายถงปฏบตการ

ทงหมดทไดรบการวางแผนเตรยมการและจดท าอยางเปนระบบเพอเอออ านวยใหผผลตมความเชอมนวาผลผลตหรอ

การบรการของตนไดมาตรฐานตามขอก าหนดดานคณภาพทตงไว ในขณะท วรพงษ เฉลมจระรตน ระบวาการประกน

คณภาพการศกษาเปนกระบวนการหรอระบบปฏบตงานทถกออกแบบและจดตงขนเพอสรางความมนใจใหแกผบรหาร

วาผลตภณฑหรอบรการทองคกรนนๆ เปนผสรางขนมา มคณภาพตรงจามขอก าหนดทไดระบไว มระบบเอกสารอางอง

ทดในการปฏบตงาน การจดองคกร การบงคบบญชา การประสานงาน และการตรวจสอบภายในทครบวงจร และ

ครอบคลมสาระส าคญของทกๆกระบวนการทเกยวของ (จฑารตน วทยาขาว.2541 : 15 ; อางองจาก International

Organization for Standardization. 1986 . วระพงษ เฉลมจระรตน. 2539)

2.1.2 ความหมายของการประกนคณภาพการศกษา

องกฤษเปนประเทศแรกทรเรมแนวความคดเรองการประกนคณภาพการศกษา โดยไดน า

5

แนวความคดเกยวกบการประกนคณภาพไปใชในสถานศกษาในป ค.ศ. 1988 ตอมาแนวคดนจงไดแพรหลายไปยง

ประเทศตางๆทวโลก ในสวนของประเทศไทยแนวคดในเรองของการประกนคณภาพการศกษายงถอวาเปนเรองใหม

เพงเรมมการด าเนนงานอยางจรงจงในป พ.ศ. 2537 เมอทประชมอธการบดแหงประเทศไทย ไดเสนอหลกการ

แนวทางและวธการในการประกนคณภาพทางวชาการอยางเปนระบบในมหาวทยาลยเปนครงแรก ซงนกการศกษา

หลายๆ ทานไดใหค านยามของการประกนคณภาพการศกษาโดยการรวมแนวคดเกยวกบการประกนคณภาพและ

แนวคดเกยวกบการศกษาไวดวยกน ตวอยางเชน วนชย ศรชนะ(2537) เชอวาการประกนคณภาพการศกษาเปน

กระบวนการหรอกลไกใดๆ ทเมอไดด าเนนการไปแลวจะท าใหเกดการด ารงไวซงคณภาพการศกษาทไดมาตรฐาน

อยางตอเนอง สอดคลองกนกบ จฑารตน วทยาขาว(2541 : 20) ซงเหนวาเปนกระบวนการหรอกลไกใดๆ ท เมอได

ด าเนนการไปแลวจะท าใหเกดการด ารงไวซงคณภาพการศกษาใหไดมาตรฐานอยางตอเนอง อนเปนการปกปอง

ผลประโยชนของผเรยนเอง ผปกครอง และนายจาง ตลอดจนสงคมโดยสวนรวม

ในขณะเดยวกนอไรวรรณ เจนวาณชยานนท (2540) และลลตา จนทรแกง(2541) กมความเห นท านอง

เดยวกนวาการประกนคณภาพการศกษาเปนกระบวนการในการควบคมตรวจสอบ และประเมนผลการด าเนนงานของ

สถาบนการศกษาอยางมแบบแผนและเปนระบบเพอใหเกดความมนใจวาจะไดผลผลตทางการศกษาทไดมาตรฐาน

ส าหรบทบวงมหาวทยาลยการประกนคณภาพการศกษาหมายถงการมระบบและกลไกในการควบคม ตรวจสอบ และ

ประเมนการด าเนนงานในแตละองคประกอบคณภาพตามดชนบงชทก าหนด เพอเปนหลกประกนแกผมสวนเกยวของ

และสาธารณชนไดมนใจสถาบนนนๆ สามารถใหผลผลตทางการศกษาทมคณภาพ (ทบวงมหาวทยาลย. 2544ค : ก)

จากการรวบรวมค านยามทหลากหลายขางตน สามารถสรปไดวาการประกนคณภาพการศกษาเปนระบบและ

กลไกในการควบคม ตรวจสอบ และประเมนการด าเนนงานในแตละองคประกอบคณภาพตามดชนบงชทก าหนดเพอ

เปนหลกประกนใหกบผมสวนเกยวของและสาธารณชนไดมนใจวาสถาบนนนๆ สามารถใหผลผลตทางการศกษาทม

คณภาพอยางมประสทธผล ไดมาตรฐานตามทก าหนด และมการพฒนาอยางตอเนอง

2.1.3 เหตผลและความจ าเปนในการประกนคณภาพการศกษา

ทบวงมหาวทยาลยไดประกาศนโยบายและแนวปฏบตในการประกนคณภาพการศกษาขน โดยมความจ าเปน

เนองมาจากเจตนารมณแหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ทก าหนดใหสถานศกษาทกแหงจดใหม

ระบบการประกนคณภาพภายใน รวมถงใหมส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคกร

มหาชน)เพอท าหนาทพฒนาเกณฑวธการประเมนคณภาพภายนอก และท าการประเมนผลการจดการศกษา เพอให

มการตรวจสอบคณภาพของสถานศกษาและมกลไกทเหมาะสม นอกจากนยงมกลไกอกหลายประการทน ามาซง

ความจ าเปนของการประกนคณภาพการศกษา

นบจากการจดการอดมศกษาของไทยไดเรมกอตงในรชสมยของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว

ในสมนแรกเรมนนยงเปนการจดการศกษาในคนกลมนอย สถาบนการศกษากยงมจ านวนนอย ปญหาเรองคณภาพ

การศกษาอาจยงไมเปนขอส าคญเทาในปจจบนทการอดมศกษามการขยายตวขนมาก มสถาบนอดมศกษาในสงกด

และในก ากบทบวงมหาวทยาลยทงสนถง 75 แหง และ ณ พ.ศ. 2544 มนกศกษาเพงถงจ านวน 1,279,103 คน

(ทบวงมหาวทยาลย. 2544ก : 78, 81)

จากการขยายตวของการอดมศกษาทเกดขน ท าใหเกดปญหาความจ ากดของทรพยากรเกดการแขงขนในเชง

คณภาพของการจดการศกษาระหวางสถาบนอดมศกษา สงผลใหผลผลตจากสถาบนอดมศกษามคณภาพ

หลากหลายและไมเทาเทยมกน คณภาพของสถาบนอดมศกษาและบณฑตมแนวโนมทจะมความแตกตางกนมากขน

6

ซงจะกอใหเกดผลเสยแกประเทศในระยะยาว น ามาซงความกงวลถงคณภาพและมาตรฐานการศกษา กอปรกบม

ปจจยทงภายนอกและภายในหลายประการท ชบงถงความจ าเปนในการประกนคณภาพการศกษา อาท

สถาบนอดมศกษามความจ าเปนทจะตองพฒนาองคความรใหเปนสากล เพอใหไดรบการยอมรบจากนานาชาตมาก

ขน ทงยงตองสรางความมนใจใหแกสงคมวาสามารถผลตบณฑตทมคณภาพนอกจากนสถาบนอดมศกษาจะตองให

ขอมลสาธารณะทเปนประโยชนตอนกศกษา ผจางงาน ผปกครอง รฐบาล และประชาชนทวไป เพอใหเกด

ระบบอดมศกษาทมความโปรงใส มความรบผดชอบ สามารถตรวจสอบได

2.1.4 นโยบายการประกนคณภาพการศกษาของทบวงมหาวทยาลย

ทบวงมหาวทยาลยไดตระหนกถงความส าคญของการประกนคณภาพการศกษา และไดก าหนด

นโยบายในการประกนคณภาพระดบอดมศกษาเพอเปนแนวทางในการก ากบดแลคณภาพการศกษามาตงแต พ.ศ.

2539 ภายใตหลกการส าคญสามประการ คอ การใหเสรภาพทางวชาการ(Academic freedom) ความมอสระในการ

ด าเนนงานของสถาบน (Institutional autonomy) และความพรอมของสถาบนทจะรบการตรวจสอบคณภาพจาก

ภายนอกตามหลกการของความรบผดชอบทตรวจสอบได (Accountability) อนง นโยบายในการประกนคณภาพ

การศกษามรายละเอยดดงน (ทบวงมหาวทยาลย. 2544 ข : 9 - 11)

1) ทบวงมหาวทยาลยจะพฒนาใหมระบบและกลไกการประกนคณภาพการศกษาขนเพอเปนเครองมอในการ

รกษามาตรฐานการศกษาของสถาบนอดมศกษา โดยเนนหลกการของการใหสถาบนอดมศกษามระบบการควบคม

คณภาพทางวชาการและปรบปรงการปฏบตภารกจทกๆดาน อยางตอเนองบนพนฐานของการมเสรภาพทางวชาการ

และอสรภาพในการด าเนนงานทยงคงเออตอการตรวจสอบจากสงคมภายนอก อนจะน ามาซงความมมาตรฐาน

การศกษาในระดบทเปนทยอมรบในระดบสากล และสามารถแขงขนกบนานาชาตได ทงนโดยจะไดมการแตงตง

คณะกรรมการประกนคณภาพการศกษาระดบอดมศกษาขนเพอก ากบดแลและบรหารงานดานมาตรฐานการศกษา

ดวย

2) ทบวงมหาวทยาลยจะสงเสรมใหสถาบนอดมศกษามการพฒนาระบบการประกนคณภาพการศกษาขน

ภายในสถาบน เพอเปนเครองมอในการพฒนาคณภาพการจดการศกษาโยมงเนนใหมการสรา งกลไกการควบคม

คณภาพ (Quality Control) ขององคประกอบตางๆทมผลตอคณภาพการศกษาทเปนรปธรรมขน ทงนแตละสถาบน

อาจจดใหมระบบการตรวจสอบและประเมนผลการด าเนนการขนเปนการภายในไดตามความเหมาะสม

3.) ทบวงมหาวทยาลยไดก าหนดรปแบบและวธการในหารประกนคณภาพการศกษาขนเพอเปนแนวทางใน

การด าเนนการ โดยแตละสถาบนอาจน าไปปรบปรงหรอพฒนาเพงเตมใหเหมาะสมกบสภาพการของแตละสถาบนได

ตามความจ าเปน

4) เพอใหการด าเนนการประกนคณภาพการศกษาของแตละสถาบนไดรบการยอมรบจากภายนอกโดย

กวางขวางและเปนการแสดงถงความมคณภาพของการจดการศกษาทบวงมหาวทยาลยสงเสรมใหมกลไกของการ

ตรวจสอบและประเมนผลระบบประกนคณภาพการศกษา ทแตละสถาบนไดจดใหมขนทงในระดบสถาบนและคณะ

วชา

5) ทบวงมหาวทยาลยจะสนบสนนและสงเสรมความรวมมอและการมสวนรวมของหนวยงานและสถาบนตางๆ

ในสงคม ในกจกรรมการประกนคณภาพการศกษาของสถาบนอดมศกษาทงภาครฐและเอกชน สมาคมวชาการและ

วชาชพตลอดจนความรวมมอระหวางสถาบนอดมศกษาทมความสนใจรวมกนในกจกรรมการประกนคณภาพ

การศกษา

7

6) ทบวงมหาวทยาลยจะสงเสรมใหมการน าขอมลข าวสาร และผลจากกจกรรมการประกนคณภาพ

การศกษาของสถาบนตางๆมาเผยแพรตอสงคมภายนอกใหไดรบทราบถงมาตรฐานการศกษาระดบอดมศกษาของ

ประเทศ ตลอดจนเปนขอมลส าหรบนกศกษาและผปกครองในการเลอกสถานศกษา เปนขอมลส าหรบพจารณาให

การสนบสนนดานงบประมาณและทรพยากรตางๆ แกสถาบนอดมศกษา เพอกระตนใหสถาบนอดมศกษามความ

ตนตวและพฒนาคณภาพโดยสม าเสมอ

นโยบายขางตนผลกดนใหสถาบนอดมศกษาทกแหงจ าเปนตองพฒนาระบบการประกนคณภาพการศกษาขน

ภายในสถาบน เพอเปนเครองมอในการพฒนาคณภาพการจดการศกษาโดยมงเนนใหมการสรางระบบและกลไกใน

การควบคมคณภาพ(Quality Control) องคประกอบหลกในการด าเนนงานของสถาบนอดมศกษาทมผลตอคณภาพ

การศกษา ซงปจจบนทบวงมหาวทยาลยไดก าหนดไว 9 องคประกอบ จากนนจงจดใหมระบบการตรวจสอบ

(Quality Audit) และระบบการประเมน (Quality Assessment) การด าเนนงานของสถาบนเพอใหทราบถงจดออน จด

แขงทจะน าไปสการพฒนาปรบปรงคณภาพการจดการศกษาของสถาบนอยางตอเนอง

ความส าเรจของการประกนคณภาพการศกษาของสถาบนอดมศกษาตางๆ จะเกดขนไดหรอไมนนขนอยกบ

ปจจยหลกทส าคญ คอ การสนบสนนจากผบรหาร การสนบสนนและรวมมอของบคลากร การมองคประกอบ

คณภาพดชนและเกณฑคณภาพทสมพนธสอดคลองกบปรชญา ปณธานและเปาหมายของสถาบนและของชาต การ

วางแผน ด าเนนการในการควบคมคณภาพในแตละองคประกอบ มการปฏบตอยางจรงจง มการตรวจสอบ

ประเมนผลและปรบปรงแกไขอยางตอเนอง โดยอาศยระบบฐานขอมลทถกตองและเปนปจจบนเปนตวสนบสนน

2.2 ความสมพนธเชอมโยงระหวางมาตรฐานการศกษากบการประกนคณภาพ

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ในหมวด

5 ทวาดวยการบรหารและการจดการศกษา มาตรา 31 ไดก าหนดใหกระทรวงศกษาธการมอ านาจหนาท

เกยวกบการสงเสรมและก ากบดแลการศกษาทกระดบและทกประเภท ก าหนดนโยบาย แผนและมาตรฐาน

การศกษา โดยในมาตรา 34 ไดก าหนดใหคณะกรรมการการอดมศกษา มหนาทพจารณาเสนอมาตรฐานการ

อดมศกษาทสอดคลองกบความตองการตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และสอดคลองกบ

มาตรฐานการศกษาของชาต ดงนน เพอใหเปนไปตามทก าหนดไวในพระราชบญญตการศกษาแหงชาตฯ

คณะกรรมการการอดมศกษาจงไดจดท ามาตรฐานการอดมศกษาเพอใชเปนกลไกระดบกระทรวง ระดบ

คณะกรรมการการอดมศกษาและระดบหนวยงาน เพอน าไปสการก าหนดนโยบายของสถาบนอดมศกษาในการ

พฒนาการอดมศกษาตอไป มาตรฐานการอดมศกษาฉบบนไดใชมาตรฐานการศกษาของชาตทเปรยบเสมอนรม

ใหญเปนกรอบในการพฒนา โดยมสาระส าคญทครอบคลมเปาหมายและหลกของการจดการศกษา

ระดบอดมศกษาของไทยและเปนมาตรฐานทค านงถงความหลากหลายของกลมหรอประเภทของ

สถาบนอดมศกษา เพอใหทกสถาบนสามารถน าไปใชก าหนดพนธกจและมาตรฐานของการปฏบตงานได

มาตรฐานการอดมศกษาทปรากฏตามประกาศกระทรวงศกษาธการ ลงวนท 7 สงหาคม 2549

ประกอบดวยมาตรฐาน 3 ดาน ไดแก มาตรฐานดานคณภาพบณฑต มาตรฐานดานการบรหารจดการการ

อดมศกษา และมาตรฐานดานการสรางและพฒนาสงคมฐานความรและสงคมแหงการเรยนร มาตรฐานยอยทง

3 ดานน อยในมาตรฐานการศกษาของชาตทประกอบดวยมาตรฐานยอย 3 มาตรฐานเชนกน คอ มาตรฐานท 1

8

คณลกษณะของคนไทยทพงประสงค ทงในฐานะพลเมองและพลโลก มาตรฐานท 2 แนวการจดการศกษา

มาตรฐานท 3 แนวการสรางสงคมแหงการเรยนร/สงคมแหงความร แตละมาตรฐานยอยของมาตรฐานการ

อดมศกษาจะมความสอดคลองและสมพนธกบ มาตรฐานยอยของมาตรฐานการศกษาของชาต เพอใหการ

พฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาบรรลตามจดมงหมายและหลกการของการจดการศกษาของชาต

นอกจากมาตรฐานการอดมศกษาแลว คณะกรรมการการอดมศกษาไดจดท าเกณฑมาตรฐาน

อน ๆ ทสงเสรมความเปนอสระและความเปนเลศของสถาบนอดมศกษา อาท เกณฑมาตรฐานหลกสตร

ระดบอดมศกษา หลกเกณฑการขอเปดและด าเนนการหลกสตรระดบปรญญาในระบบการศกษาทางไกล เพอ

สงเสรมใหสถาบนอดมศกษาไดพฒนาดานวชาการและวชาชพ รวมทงการพฒนาคณภาพและยกระดบมาตรฐาน

ในการจดการศกษาระดบอดมศกษาใหมความทดเทยมกนและพฒนาสสากล ซงท าใหสถาบนอดมศกษา

สามารถจดการศกษาไดอยางยดหยน คลองตว และตอเนองในทกระดบการศกษา ตลอดจนสะทอนใหเหนถง

มาตรฐานคณภาพการจดการศกษาในระดบอดมศกษา

เพอใหการจดการศกษาทกระดบและทกประเภท มคณภาพและมาตรฐานตามทก าหนด

พระราชบญญตการศกษาแหงชาตฯ ในหมวด 6 จงไดก าหนดใหมระบบการประกนคณภาพการศกษา ซง

ประกอบดวยระบบการประกนคณภาพภายในและระบบการประกนคณภาพภายนอก เปนสวนหนงของ

กระบวนการบรหารจดการศกษา การพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในระดบอดมศกษาไดค านงถง

มาตรฐานการศกษาของชาตและมาตรฐานการอดมศกษาเปนแนวทางในการพฒนาตวบงชภายใตองคประกอบ

คณภาพ 9 ดานทก าหนดไวในกฎกระทรวงวาดวยระบบ หลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพการศกษาภายใน

สถาบนระดบอดมศกษา พ.ศ. 2546 ทงยงสมพนธกบมาตรฐานและหลกเกณฑทเกยวของกบการจดการศกษา

อน ๆ รวมถงกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษา โดยมงเปาหมายไปยงการพฒนาผลผลตทางการศกษาให

มคณภาพและมาตรฐานตามทคาดหวง ความเชอมโยงระหวางมาตรฐานการศกษา หลกเกณฑทเกยวของและ

การประกนคณภาพการศกษาสามารถ แสดงในแผนภาพ ในรปท 1

2.3 การประกนคณภาพการศกษาทเปนผลมาจากพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542

แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 ได

ก าหนดจดมงหมายและหลกการของการจดการศกษาทมงเนนคณภาพและมาตรฐาน โดยก าหนดรายละเอยดไวใน

หมวด 6 มาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษา ซงประกอบดวย “ระบบการประกนคณภาพภายใน”

และ “ระบบการประกนคณภาพภายนอก” เพอใชเปนกลไกในการผดงรกษาคณภาพและมาตรฐานของ

สถาบนอดมศกษา

การประกนคณภาพภายใน เปนการสรางระบบและกลไกในการควบคม ตรวจสอบและ

ประเมนการด าเนนงานของสถานศกษาใหเปนไปตามนโยบาย เปาหมายและระดบคณภาพตามมาตรฐานทก าหนด

โดยสถานศกษาและ/หรอหนวยงานตนสงกด โดยหนวยงานตนสงกดและสถานศกษาก าหนดใหมระบบการประกน

คณภาพภายในสถานศกษาและใหถอวาการประกนคณภาพภายในเปนสวนหนงของกระบวนการบรหาร

การศกษาทตองด าเนนการอยางตอเนอง มการจดท ารายงานการประกนคณภาพการศกษาระดบอดมศกษา

9

ประจ าปเสนอตอหนวยงานตนสงกด หนวยงานทเกยวของและเปดเผยตอสาธารณชนเพอน าไปสการพฒนา

คณภาพและมาตรฐานการศกษาและเพอรองรบการประกนคณภาพภายนอก

การประกนคณภาพภายนอก เปนการตดตาม ตรวจสอบ และประเมนคณภาพและมาตรฐาน

การศกษาของสถานศกษาโดย “ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา(องคการมหาชน)”

หรอเรยกชอยอวา “สมศ.” พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท2) พ.ศ.2545

ไดก าหนดใหสถานศกษาทกแหงตองไดรบการประเมนคณภาพภายนอกอยางนอย 1 ครง ในทกรอบ 5 ป

นบตงแตการประเมนครงสดทาย และเสนอผลการประเมนตอหนวยงานทเกยวของและสาธารณชน สมศ. ได

ด าเนนการประเมนคณภาพภายนอกรอบแรก (พ.ศ.2544-2548) เสรจสนไปแลว ปจจบนอยระหวางประเมน

คณภาพภายนอกรอบทสอง (พ.ศ.2549-2553) การประเมนคณภาพภายนอกรอบทสองมความแตกตางท

ส าคญจากการประเมนรอบแรก 3 ประการ ประการแรก เปนการประเมนทงระดบสถาบนและกลมสาขาวชา

ประการทสอง เปนการประเมนตามจดเนนของสถาบนวาสถาบนจะเลอกเนนดานการวจย หรอพฒนาสงคม

หรอพฒนาศลปะและวฒนธรรมหรอจะเลอกเนนเฉพาะการผลตบณฑต ทงน ไดมการก าหนดตวบงชเฉพาะ

จ านวนหนงทสถาบนจะตองถกประเมนตามจดเนนนอกเหนอจากตวบงชรวม ประการทสาม การประเมน

ภายนอกรอบทสองเปนการประเมนเพอรบรองมาตรฐานคณภาพทงระดบสถาบนและกลมสาขาวชา นน

หมายถงทกตวบงชจ าเปนตองมเกณฑก ากบเพอตดสนคณภาพวาผานการรบรองตามมาตรฐานคณภาพ หรอ

ผานการรบรองแบบมเงอนไข หรอไมผานการรบรอง

รปแบบและวธการด าเนนการประเมนคณภาพภายนอกจะเปนไปตามหลกเกณฑท

ก าหนดโดยส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) โดยมหลกการส าคญ

5 ประการ1 ดงตอไปน

1. เปนการประเมนเพอมงใหมการพฒนาคณภาพการศกษา ไมไดมงเนนเรองการ

ตดสน การจบผด หรอการใหคณ – ใหโทษ

2. ยดหลกความเทยงตรง เปนธรรม โปรงใส มหลกฐานขอมลตามสภาพความเปน

จรง (evidence – based) และมความรบผดชอบทตรวจสอบได (accountability)

3. มงเนนในเรองการสงเสรมและประสานงานในลกษณะกลยาณมตรมากกวาการ

ก ากบควบคม

4. สงเสรมการมสวนรวมในการประเมนคณภาพและการพฒนาการจดการศกษาจาก

ทกฝายทเกยวของ

5. มงสรางความสมดลระหวางเสรภาพทางการศกษากบจดมงหมายและหลกการ

ศกษาของชาตตามทก าหนดไวในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 ใหเอกภาพเชงนโยบาย แต

ยงคงมความหลายหลายในทางปฏบต โดยสถาบนสามารถก าหนดเปาหมายเฉพาะและพฒนาคณภาพ

การศกษาใหเตมตามศกยภาพของสถาบนและผเรยน

10

2.4 หลกเกณฑการประกนคณภาพการศกษาภายใน

หลกเกณฑการประกนคณภาพการศกษาภายใน ทระบในกฏกระทรวงใหพจารณาจากประเดนตอไปน

1) ระบบและกลไกการประกนคณภาพการศกษาของคณะวชา/สถานศกษาระดบอดมศกษา จะค านงถง

องคประกอบคณภาพการศกษาระดบอดมศกษาทใชเปนแนวทางในการควบคม การตรวจสอบ และประเมน

คณภาพการศกษาทง 9 ดาน คอ (1) ปรชญา ปณธาน วตถประสงคและแผนด าเนนการ (2) การเรยนการสอน

(3) กจกรรมการพฒนานสตนกศกษา (4) การวจย (5) การบรการทางวชาการแกสงคม (6) การท านบ ารง

ศลปวฒนธรรม (7) การบรหารและการจดการ (8) การเงนและงบประมาณ และ (9) ระบบและกลไกการ

ประกนคณภาพ ทงน ใหคณะวชาและสถานศกษาระดบอดมศกษา จดท ารายงานการศกษาตนเอง (Self -

Study Report) ทครอบคลมการด าเนนงานตามองคประกอบคณภาพการศกษาทคณะวชาและสถานศกษา

ระดบอดมศกษาก าหนดเพอรองรบการประกนคณภาพภายในและภายนอก

2) ผลการปฏบตงานของคณะวชาและสถานศกษาระดบอดมศกษาตามระบบและกลไกการประกน

คณภาพทก าหนดไว

3) ประสทธภาพและประสทธผลการด าเนนงานตามระบบและกลไกการประกนคณภาพ ทสงผลตอ

คณภาพการศกษาตามตวบงชคณภาพการศกษา

วธการประกนคณภาพการศกษาภายใน

1) ใหคณะวชา/สถานศกษาระดบอดมศกษาจดใหมหนวยงานหรอคณะกรรมการทรบผดชอบการ

ด าเนนการดานการประกนคณภาพขน โดยมหนาทพฒนา บรหารและตดตามการด าเนนการดานการประกน

คณภาพการศกษาภายในสถานศกษา ตลอดจนประสานกบหนวยงานภายนอก เพอใหเกดความมนใจวาการจด

การศกษาระดบตาง ๆ จะเปนไปอยางมประสทธภาพ

2) ใหคณะวชาและสถานศกษาระดบอดมศกษา พฒนาระบบและกลไกการประกนคณภาพการศกษาภายใน

ของสถานศกษา เพอใชก ากบ ตรวจสอบ และประเมนคณภาพการศกษาใหมประสทธภาพภายใตกรอบนโยบาย

และหลกการทส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาก าหนด

3) ใหคณะวชาและสถานศกษาระดบอดมศกษาจดใหมระบบและกลไกควบคมคณภาพของ

องคประกอบตางๆ ทใชในการผลตบณฑต ดงน (1) หลกสตรการศกษาในสาขาวชาตาง ๆ (2) คณาจารยและ

ระบบการพฒนาคณาจารย (3) สอการศกษาและเทคนคการสอน (4) หองสมดและแหลงการเรยนรอน (5)

อปกรณการศกษาตาง ๆ (6) สภาพแวดลอมในการเรยนรและบรการการศกษา(7) การวดผลการศกษาและ

สมฤทธผลทางการเรยนของนกศกษา (8) องคประกอบอนตามทแตละสถานศกษาระดบอดมศกษาเหนสมควร

ทงน แตละคณะวชาและสถานศกษาระดบอดมศกษาอาจจดใหมระบบการตรวจสอบและประเมนผล

การด าเนนการขนเปนการภายในไดตามทจะเหนสมควร โดยส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา สงเสรม

และสนบสนนใหมการพฒนาดานการประกนคณภาพการศกษาในระดบคณะวชาของสถานศ กษา

ระดบอดมศกษาอยางตอเนอง

11

2.5 ความจ าเปนและวตถประสงคของการประกนคณภาพการศกษาภายใน

ภารกจหลกทสถาบนอดมศกษาจะตองปฏบตม 4 ประการ คอ การจดการเรยนการสอน การวจย การ

ใหบรการทางวชาการแกสงคม และการท านบ ารงศลปวฒนธรรม การด าเนนการตาม ภารกจทง 4 ประการดงกลาว

มความส าคญอยางยงตอการพฒนาประเทศทงระยะสนและระยะยาว ประกอบกบมปจจยภายนอกและภายในหลาย

ประการทท าใหการประกนคณภาพการศกษาในระดบอดมศกษาเปนสงจ าเปนทจะตองเรงด าเนนการ ปจจยดงกลาว

ประกอบดวยรายละเอยดตอไปน

1) คณภาพของสถาบนอดมศกษาและบณฑต มแนวโนมทจะมความแตกตางกนมากขน ซงจะ

กอใหเกดผลเสยแกประเทศไทยโดยสวนรวมในระยะยาว

2) มการแขงขนกนในเชงคณภาพของการจดการศกษาและคณภาพของบณฑตในวงการอดมศกษาทง

ภายในประเทศและนอกประเทศมากขน

3) สถาบนอดมศกษามความจ าเปนทจะตองมการพฒนาองคความรใหเปนสากล เพอให

ไดรบการยอมรบจากนานาชาตมากขน

4) สถาบนอดมศกษามความจ าเปนทจะตองสรางความมนใจใหแกสงคมวาสามารถผลตบณฑตทม

คณภาพ

5) สถาบนอดมศกษาจะตองใหขอมลสาธารณะ (public information) ทเปนประโยชนตอนกศกษา ผจาง

งาน ผปกครอง รฐบาล และประชาชนทวไป

6) สงคมตองการระบบอดมศกษาทมความโปรงใส (transparency) และความรบผดชอบซงตรวจสอบได

(accountability)

7) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 ก าหนดให

สถานศกษาทกแหงจดใหมระบบการประกนคณภาพภายใน รวมถงใหมส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมน

คณภาพการศกษาท าหนาทประเมนคณภาพภายนอก โดยการประเมนผลการจดการศกษาของสถานศกษา

8) คณะรฐมนตรในการประชมเมอวนท 26 ตลาคม 2547 ไดใหความเหนชอบมาตรฐานการศกษาของ

ชาตทเสนอโดยสภาการศกษา และใหหนวยงานดานการศกษาทกระดบน าไปเปนแนวทางปฏบตในการจด

การศกษา

9) คณะกรรมการการอดมศกษาไดประกาศใชมาตรฐานการอดมศกษา เมอวนท 7 สงหาคม 2549

เพอเปนกลไกก ากบมาตรฐานระดบกระทรวง ระดบคณะกรรมการการอดมศกษา และระดบหนวยงาน โดยทก

หนวยงานระดบอดมศกษาจะไดใชเปนกรอบการด าเนนงานประกนคณภาพการศกษา

ดวยความจ าเปนดงกลาวสถาบนอดมศกษารวมกบตนสงกดจงจ าเปนตองพฒนาระบบและกลไกการ

ประกนคณภาพภายในโดยมวตถประสงคดงน

1) เพอตรวจสอบและประเมนการด าเนนงานของคณะวชา หนวยงานและสถาบนอดมศกษาในภาพรวม

ตามระบบคณภาพและกลไกทสถาบนนน ๆ ก าหนดขน โดยวเคราะห เปรยบเทยบผลการด าเนนงานตามตวบงช

ในทกองคประกอบคณภาพวาเปนไปตามเกณฑและไดมาตรฐาน

12

2) เพอใหคณะวชาหรอหนวยงานเทยบเทาในสถาบนอดมศกษาทราบสถานภาพของตนเองอนจะ

น าไปสการก าหนดแนวทางในการพฒนาคณภาพไปสเปาหมาย (targets) และเปาประสงค (goals) ทตงไวและ

เปนสากล

3) เพอใหคณะวชาหรอหนวยงานเทยบเทาในสถาบนอดมศกษาทราบจดแขง จดทควรปรบปรง

ตลอดจนไดรบขอเสนอแนะในการพฒนาการด าเนนงานเพอเสรมจดแขง และพฒนาจดทควรปรบปรงของ

สถาบนอยางตอเนอง

4) เพอใหขอมลสาธารณะทเปนประโยชนตอผมสวนไดสวนเสย ท าใหมนใจวาสถาบนอดมศกษา

สามารถสรางผลผลตทางการศกษาทมคณภาพ

5) เพอใหหนวยงานตนสงกดของสถาบนอดมศกษามขอมลพนฐานทจ าเปนส าหรบการ

สงเสรมสนบสนนการจดการอดมศกษาในแนวทางทเหมาะสม

2.6 ประสทธผลของการประกนคณภาพการศกษาภายใน

เพอใหการด าเนนการเรองการประกนคณภาพการศกษาภายในของสถาบนอดมศกษาบรรลผลส าเรจ

และเกดประสทธผล สถาบนอดมศกษาพงพจารณาปจจยทสงผลตอความส าเรจของการประกนคณภาพ

การศกษา และการก าหนดตวบงชประสทธผลของการประกนคณภาพการศกษา เพอใชเปนสารสนเทศในการ

ตดสนใจด าเนนการ ปรบปรง แกไข และพฒนาใหการด าเนนงานประกนคณภาพเกดประสทธผลสงสด

กตตยา สออน (2547) ท าการศกษาวจย เรอง โมเดลเชงสาเหตประสทธผลการประกน

คณภาพภายในส าหรบกลมสาขาวทยาศาสตรสขภาพ โดยสงเคราะหงานวจยทงในและตางประเทศ พบวา

ปจจยทสงผลตอประสทธผลของการประกนคณภาพการศกษา ไดแก คณลกษณะของบคลากรดานความ

ตระหนกถงความส าคญและการมทศนคตทดตอการประกนคณภาพภายใน การท างานเปนทม การฝกอบรม

พฒนาบคลากร ความพรอมดานทรพยากรทงดานจ านวนบคลากร งบประมาณ วสดอปกรณและระบบ

เทคโนโลยสารสนเทศ โครงสรางองคกรและการก าหนดใหมผรบผดชอบในการด าเนนงานประกนคณภาพ

วฒนธรรมคณภาพ ภาวะผน าของผบรหาร และขนาดขององคกร สวนประสทธผลการประกนคณภาพ

การศกษาม 2 สวน คอ ประสทธผลระหวางทาง (intermediate outcome) ไดแก การบรหารจดการแบบกระจาย

อ านาจ การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ การปฏบตงานแบบวงจรคณภาพ และความพงพอใจ

ในงานของบคลากร ส าหรบประสทธผลสดทาย (end outcome or ultimate outcome) ไดแก การบรรลพนธกจ

ของสถาบน

2.7 งานวจยทเกยวของ

กตยา สออน (2547) ไดท าการวจยเรองโมเดลเชงประสทธผล พบวา 1) คณะวชาของกลมวทยาศาสตร

สขภาพมประสทธผลการประกนคณภาพภายในทง 4 ดาน หลงจากด าเนนการประกนคณภาพภายในหลง

พระราชบญญตการศกษา พ.ศ.2542 แลวสงขน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ01 2) โมเดลเชงสาเหตประสทธผล

การประกนคณภาพภายในทผวจยพฒนาขน เปนโมเดลทสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยตวแปรอสระสามารถ

13

อธบายความแปรปรวนของประสทธผลการประกนคณภาพภายในระยะท 1 และระยะท 2 ไดตงแตรอยละ 80 ขนไป

ทงโมเดลแบบแยกและแบบรวม 3) โมเดลเชงสาเหตประสทธผลการประกนคณภาพภายในแบบทมการวเคราะห

ปฏสมพนธของตวแปรอสระรวมดวย สามารถอธบายความแปรปรวนคะแนนเศษเหลอไดมากกวาแบบทมการวเคราะห

ปฏสมพนธตวแปรอสระรอยละ 2

สลดดา ศรโท (2550) ไดท าการวจยเรองการพฒนาระบบการจดการฐานขอมลและสารสนเทศในการ

ประกนคณภาพภายในเพอพรอมรบการประเมนคณภาพภายนอกส าหรบสถานศกษาอาชวศกษา จงหวดขอนแกน

ผลการวจยพบวา 1) สภาพปจจบนและปญหาระบบการจดการฐานขอมลและสารสนเทศในการประกนคณภาพภายใน

เพอพรอมกบการประเมนคณภาพภายนอกส าหรบสถานอาชวศกษา จงหวดขอนแกน พบวาสถานศกษาม 1.1) การ

จดการฐานขอมลและสารสนเทศในการประกนคณภาพภายในยงมการวางแผนไมมากเทาทควร 1.2) เครองมอในการ

จดเกบขอมลและสารสนเทศในการประกนคณภาพภายในบางตวบงชไมสมบรณ 1.3) การแบงผรบผดชอบในการ

จดการฐานขอมลและสารสนเทศในการประกนคณภาพภายในแบงเปนมาตรฐาน ใหแตละแผนกและสาขา รบผดชอบ

ซงมคณวฒ ความช านาญ ความเชยวชาญและประสบการณยงไมสอดคลองกบเนอหาตามมาตรฐานการและม

ประสบการณคอนขางนอย 1.4) การจดเกบขอมลและสารสนเทศซ าซอนกนระหวางฝายและงาน 1.5) ปฏทนและ

ชวงเวลาในการจดเกบขอมลและสารสนเทศในการประกนคณภาพภายในยงไมชดเจนซงเมอจะท ารายงานการประเมน

ตนเองตองมการจดเกบรวบรวมขอมลเพมเตมในบางตวบงชเพอใหไดขอมลและสารสนเทศในการประกนคณภาพ

ภายในตามมาตรฐานการอาชวศกษา ท าใหขอมลบางมาตรฐานไมเปนปจจบน 1.6) การจดเกบขอมลและสารสนเทศยง

มความตอเนองไมเทาทควร 2) ระบบการจดการฐานขอมลและสารสนเทศในการประกนคณภาพภายในเพอพรอม

กบการประเมนคณภาพภายนอก ส าหรบสถานศกษาอาชวศกษา จงหวดขอนแกน ผวจยไดพฒนาขนประกอบดวย 2.1

ดานปจจย (Input) ขอมลทตองการเกบตามมาตรฐานอาชวศกษาไดแก แหลงขอมล วธการจดเกบขอมล แบบจดเกบ

ขอมลสารสนเทศ ผจดเกบขอมล ผก ากบตดตามและชวงเวลาในการจดเกบขอมล 2.2 ดานการวเคราะหขอมลเชง

ปรมาณ 2.3 ดานการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ 2.4 ดานผลผลต (Output) สารสนเทศในการายงานผลการตาม

มาตรฐานการอาชวศกษา จ านวน 6 มาตรฐาน 34 ตวบงช พรอมทงท าคมอการใชระบบการจดการฐานขอมล

สารสนเทศในการประกนคณภาพภายในเพอพรอมรบการประเมนคณภาพภายนอก ท าใหสถานศกษามระบบการ

จดการฐานขอมลทมประสทธภาพในดานอรรถประโยชน (Utility Standards) คอผลการประเมนทไดตรงตามความ

ตองการของผใชผลการประเมน เชน ผบรหารระดบสง ดานความเปนไปได (Feasibility Standards) คอวธการทใชใน

การประเมนจะตองมความเปนไดในการปฏบตจรง ประหยด คมคา ดานความเหมาะสม (Propriety Standards) คอ

วธการประเมนจะตองไมสงผลกระทบตอผมสวนเกยวของและไมกอใหเกดผลเสยหายตอผใหขอมล ดานความถกตอง

(Accuracy Standards) คอวธการประเมนตองสามารถวดไดตรงตามสงทตองการวดจรง มความครบถวนสมบรณ

แหลงผใหขอมลมความเชอถอได มการวเคราะหและประเมนผลอยางถกตองและผลการประเมนมความเปน

ปรนย

บญสง นลแกว และคณะ (2359) ไดด าเนนการวจยเรอง การประเมนระบบและกลไกการประกนคณภาพ

การศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม เปนการตรวจสอบการด าเนนงานเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาของ

มหาวทยาลย ตามแนวทางการจดกจกรรมทเปนขอเสนอแนะของบวงมหาวทยาลย จ านวน 13 กจกรรม การ

ประเมนไดใชวธการรวบรวมขอมลหลายวธคอ การสมภาษณ การใชบบสอบถาม การตรวจเอกสารและหลกฐาน

ตามความเหมาะสมกบแหลงขอมล

14

ผลการประเมนสรปไดวา

1.มหาวทยาลยเชยงใหมไดจดกจกรรมเผยแพรเรองเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาระดบอดมศกษา

ใหแกบคลากรของมหาวทยาลยดวยวธการหลายลกษณะไดแก การจดประชมชแจง และประชมปฏบตการ

ตงแตเดอนกมภาพนธ 2538 เปนตนมา จ านวน 5 ครง การสงหนงสอแจงเวยนไปยงคณะและหนวยงานตางๆ การ

พมพเอกสารเผยแพร

2.ตามความเปนจรงคณะและภาควชาไดด าเนนกจกรรมตางๆทเปนลกษณะของการประกนคณภาพการศกษา

อยเสมอแตไดด าเนนการอยางไมเปนระบบและไมมเอกสารบนทกผลของการด าเนนกจกรรมเพอเผยแพร โดยเฉพาะ

การประเมนการสอนของอาจารยนน มอาจารยจ านวนไมนอย (ไมต ากวารอยละ 70) ไดท าการประเมนการสอนของ

ตวเอง แตเปนการด าเนนการตามความอยากทราบผลการสอนเฉพาะตวของอาจารยเองมากกวาการด าเนนการใน

รปการกระท ารวมกนภายในภาควชาหรอสาขาวชา

3. คณบด ผอ านวยการ หวหนาภาควชา คณะ ประธานสาขาวชาและอาจารย เหนความส าคญของการ

ประกนคณภาพการศกษาเปนจ านวนมาก โดยคณบดและผอ านวยการ เหนดวยรอยละ 100 หวหนาภาควชาและ

ประธานสาขาวชา เหนดวยรอยละ 90.67 และอาจารยเหนดวยรอยละ 81.34

4.กจกรรมการประกนคณภาพการศกษาในมหาวทยาลยเชยงใหมทควรด าเนนการตอไปตามขอเสนอแนะของ

คณบด ผอ านวยการ หวหนาภาควชาและประธานสาขาวชาตามล าดบความส าคญ 3 อนดบแรกคอ

(1) การเผยแพรหลกการ วตถประสงค และความส าคญของการมระบบการประกนคณภาพการศกษาขน

ภายในสถาบนใหกบบคลากรภายในสถาบนไดรบทราบโดยชดเจน ซงรวมถงขอมลขาวสารตางๆ ทเกยวของดวย

(2) มการพฒนาคณาจารยและบคลากรในสถาบนอยางตอเนอง รวมทงการพฒนาเทคนคการสอนและ

สอการศกษา

(3) จดใหมระบบการพฒนา ตดตามและประเมนผลการด าเนนการหลกสตรโดยตอเนอง ชดเจนและรดก

เพอใหหลกสตรทใชในการเรยนการสอนมประสทธภาพ สามารถใชผลตบณฑตทมคณภาพได

วนชย ศรชนะ (2537) ไดด าเนนการวจยเพอพฒนารปแบบของการประกนคณภาพการศกษา

ระดบอดมศกษาส าหรบสถาบนการศกษาในสงกดทบวงมหาวทยาลย ซ งผวจยไดศกษาแนวความคดพนฐาน

หลกการ โครงสราง และหลกเกณฑในการประกนคณภาพการศกษาของประเทศไทย และประเทศอนๆ อก 5

ประเทศ ไดแก สหรฐอเมรกา องกฤษ ญปน ออสเตรเลย และสหพนธสาธารณรฐเยอรมน ซงผวจยพบวา

ระบบการประกนคณภาพการศกษาของทกประเทศใหความส าคญกบหลกการในเรองของความเปนอสระ (Autonomy)

ควบคไปกบความเชอถอไดในสายตาของบคคลภายนอก (Accountability) ของสถาบนอดศกษาโดยแตละประเทศได

พฒนากลไก และวธการด าเนนงานแตกตางกนออกไปตามประสบการณและจารตประเพณของตน ในสวนของ

วธการทใชในการประกนคณภาพการศกษาระดบอดมศกษาของไทยทพฒนาขนน ไดยดกระบวนการใหการรบรอง

วทยฐานะเปนกลไกทส าคญโดยจะมการพจารณาใหการรบรองวทยฐานะแกสถาบนทมคณสมบตเหมาะสมตาม

หลกเกณฑทก าหนด ซงสามารถแบงการด าเนนงานออกไดเปน 2 รปแบบ คอ

รปแบบท 1 การใหการรบรองวทยฐานะโดยการตรวจสอบระบบการควบคมคณภาพ

ภายในสถาบน (Academic Auditing System) เปนระบบทพฒนาขนเพอใชกบสถาบนหรอหลกสตรทไดเปด

ด าเนนการไปแลว โดยคณะกรรมการรบรองวทยฐานะจะพจารณาใหการรบรองแกสถาบนทมระบบการควบคม

คณภาพทางวชาการภายในสถาบนทมคณภาพและประสทธภาพ เปนทยอมรบวาเชอถอได

15

รปแบบท 2 การใหการรบรองวทยฐานะโดยการตรวจสอบผลการด าเนนการ เปนระบบทพฒนาขนส าหรบ

สถาบนการศกษาหรอหลกสตรทขอจดตงหรอเปดด าเนนการใหม มความแตกตางจากระบบแรก คอมหาวทยาลย

ตองมการศกษาตนเองในเบองตนตามรปแบบททบวงมหาวทยาลยก าหนด(Self-Study form) และเมอถงก าหนดท

จะตองขอรบการรบรองวทยฐานะกใหแจงความจ านงคพรอมสงรายงานการศกษาตนเองไปยงทบวงมหาวทยาลยเพอท

ทบวงมหาวทยาลยจะไดพจารณาแตงตงคณะกรรมการไปตรวจเยยมและพจารณาผลการด าเนนการตามทระบไวใน

รายงานการศกษาตนเอง เมอเหนวามาตรการและเกณฑการด าเนนงานเหมาะสมกใหรบรองวทยฐานะ อยางไรก

ตาม ผวจยไดระบวาระบบการรบรองวทยฐานะทพฒนาขนทง 2 ระบบน มจดมงหมายอยางเดยวกนคอการกระตน

ใหสถาบนอดมศกษามอสระในการก ากบดแลตนเองดวยการสรางระบบควบคมคณภาพการศกษา เพอตดตาม

ตรวจสอบการด าเนนงานของตนดวยตนเอง ภายหลงจากการประกาศนโยบายใหสถาบนอดมศกษาในสงกดมการจด

และด าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาของทบวงมหาวทยาลยในป พ.ศ. 2539 เปนตนมา วงการวจยทางการ

ศกษาไดใหความสนใจและตดตามศกษาความกาวหนาและปญหาอปสรรคของการด าเนนงานในเรองดงกลาวจาก

สถาบนอดมศกษาอยางตอเนอง ดงจะเหนไดจากรายงานผลการศกษาวจยทไดรวบรวมสรปไวน โดยในป พ.ศ.

2541 สองปภายหลงจากทสถาบนการศกษาในสงกดทบวงมหาวทยาลยไดน านโยบายการประกนคณภาพการศกษา

ในสถาบนอดมศกษาของรฐ พบวา สถาบนการศกษาสวนใหญมการด าเนนงานทสอดคลองกบนโยบายของ

ทบวงมหาวทยาลย โดยมรปแบบกระบวนการประกนคณภาพการศกษา 3 รปแบบ ไดแกรปแบบท 1

มการสรางระบบก ากบ ระบบสนบสนน และระบบตรวจสอบ

รปแบบท 2 มการสรางระบบตางๆ เชนเดยวกบรปแบบขางตน รวมถงการพฒนาบคลากรในสงกด

ใหมความพรอมทจะเขาสการประกนคณภาพ

รปแบบท 3 มการวางแผนการด าเนนงานออกเปน 5 ระยะอยางชดเจน ดงน

ระยะท 1 สรางความรความเขาใจ

ระยะท 2 จดใหมองคกรและคณะกรรมการเพอท าหนาทดแลงานประกนคณภาพโดยเฉพาะ

ระยะท 3 ตดตามความกาวหนาของคณะและหนวยงาน

ระยะท 4 ปรบปรงระบบ

ระยะท 5 ด าเนนตามระบบทไดรบการปรบปรงแลว

ปญหาและอปสรรคทคนพบไดแก 1) การขาดความรความเขาใจอยาแทจรงของบคลากรในเรองของการ

ประกนคณภาพการศกษา โดยบคลากรสวนหนงเขาใจวาเปนการตรวจสอบเพอจบผดมากกวาทจะเปนเรองของการ

พฒนา 2) ความไมตอเนองของการบรหารอนเนองจากการปรบเปลยนผบรหารบอยครง 3)ความไมชดเจนในแนวทาง

ปฏบตของทบวงมหาวทยาลย 4) การขาดตวอยางการด าเนนงานจากมหาวทยาลยทประสบผลส าเรจ 5)ขาดคมอใน

การพฒนากลไกและแนวปฏบต

จฑารตน วทยาขาว (2541) กไดศกษารปแบบและปญหาอปสรรคของกระบวนการประกนคณภาพ

การศกษา แตเปนการศกษารายกรณ ณ สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ ผลการวจยทพบมความ

สอดคลองกบสวมล ราชธนบรบาล โดยเฉพาะในเรองของปญหาและอปสรรค ซงผ วจยรายงานวากอนท

ทบวงมหาวทยาลยจะไดประกาศนโยบายการประกนคณภาพการศกษา สถาบนฯไดด าเนนการใหมการควบคม

คณภาพภายในมาบางแลว หากแตมไดมการด าเนนการอยางเปนระบบ การน านโยบายของ

ทบวงมหาวทยาลยมาปฏบตจงเปนการกระตนใหมการจดกระบวนการประกนคณภาพการศกษาอยางมระบบมากขน

16

เพอเตรยมความพรอมใหหนวยงานภายนอกเขามาตรวจสอบอยางไรกตามการด าเนนการประกนคณภาพการศกษา

ของสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอยงไมบรรลส าเรจอนเนองมาจากปญหาและอปสรรคตางๆ จ านวน

6 ประการ ดงตอไปน

1. ความเขาใจทไมตรงกนของผบรหารและคณาจารยเกยวกบวตถประสงคและเปาหมายของกระบวนการ

ประกนคณภาพการศกษา โดยพบวากลมผบรหารมความรความเขาใจเกยวกบเรองดงกลาวมากกวาคณาจารย

2. แมวากลมผบรหารโดยทวไปจะมความรความเขาใจทดแตเมอศกษาเปนรายกรณพบวาผบรหารให

ความส าคญกบกระบวนการนแตกตางกน ดงนนความกาวหนาของการประกนคณภาพการศกษาในระดบหนวยงาน

หรอคณะจงอยในระดบทแตกตางกนมาก นอกจากนความตอเนองของวาระผบรหารกสงผลกระทบตอความกาวหนา

ดวยเชนกน

3. ความแตกตางกนของทศนคต ทงนคณาจารยมความเหนวาการทใหคณาจารยถกประเมนผลการจดการ

เรยนการสอนแตเพยงฝายเดยวเปนการกระท าทไมเปนธรรม โดยเหนวาผบรหารกสมควรไดรบการตรวจสอบและ

ประเมนผลการบรหารงานดวยเชนกน

4. ความบกพรองของการสอสารและประชาสมพนธภายในสถาบนฯ โดยผวจยพบวาปญหาและอปสรรคท

ส าคญมากประการหนงคอการทบคลากรสวนใหญไมมความรความเขาใจอยางแทจรงเกยวกบเรองของการประกน

คณภาพการศกษา อนเนองมาจากการประชาสมพนธทไมด/เพยงพอ ทงในระดบคณะและระดบสถาบนฯ

5. ยงไมมการแตงตงบคลากร คณะกรรมการ และองคกรกลางทมความรความสามารถเขามารบผดชอบการ

จดด าเนนงานดานนโดยเฉพาะ

6. ลกษณะทแตกตางกนของหนวยงานหรอคณะ ไดสงผลกระทบใหความกาวหนาของกระบวนการประกน

คณภาพการศกษาแตกตางกนเชน คณะทกอตงมานานมความพรอมทางดานบคลากร และงบประมาณมแนวโนมท

ชดเจนทจะกาวหนามากกวาคณะเพงกอตงเปนตน

อทมพร จามรมาน และคณะ (2542) ไดศกษาสถานภาพการประกนคณภาพการศกษาอดมศกษา

จ านวน 5 สาขาวชา จากการด าเนนงานของ 2 คณะวชาในโครงการน ารอง ในสงกดทบวงมหาวทยาลย พบวาคณะ

วชาตางๆ ยงด าเนนงานไมแลวเสรจดวยสาเหตส าคญ 3 ประการ ซงมความสอดคลองบางประการกบปญหาและ

อปสรรคทคนพบโดยผวจยสองคนแรกทไดน าเสนอไปแลวขางตน ปจจยทเปนอปสรรคตอคามส าเรจของคณะวชา

ตางๆ ทคนพบในการศกษาครงนไดแก

1. ความไมชดเจน/ความบกพรองของการสรางความเขาใจในเรองของการประกนคณภาพใหกบทกคนท

เกยวของ ท าใหผปฏบตงานด าเนนงานโดยไรทศทาง ไมมศนยรวม

2. การมงเนนหารปแบบการประกนคณภาพมากกวาทจะเปนการด าเนนงานประกนคณภาพใหครบวงจร นน

คอคณะวชาสวนใหญมงเนนทการหาระบบ กลไก และรปแบบการด าเนนการ ดชน และเกณฑ เปนการ

ด าเนนการเพอใหตอบสนองนโยบายของทบวงมหาวทยาลยมากกวาทจะเปนการรวบรวมขอมลอยางจรงจง เพอ

วเคราะห สรปผล และใหขอมลยอนกลบแกหนายงานเพอใหเกดการปรบปรงแกไข

3. การมองไมทะลถงผลสดทายของการประกนคณภาพการศกษาวาผลสดทายคออะไร การทคณะวชา

ตางๆ ด าเนนการประกนคณภาพการศกษาของตนเพยงเพราะตองการสนองตอบนโยบายของทบวงมหาวทยาลย

มใชเพราะตองการประกนคณภาพผลผลตของตนเองจรงๆ ท าใหไมเขาใจวางานประกนคณภาพการศกษาเปนงานท

ไมตอเนอง ตองมการพฒนา ปรบปรงคณภาพของการศกษาทด าเนนการอยใหดยงๆขนไปอยางไมมสนสด

17

จากผลการศกษาในครงน คณะผวจยไดเสนอแนะใหทบวงมหาวทยาลยด าเนนการในหลายๆประการท เปน

ประโยชน อาท 1)ควรมการสรางความเขาใจใหกบกลมบคลากรทไมใชผบรหารมากขน 2)ควรมการจด

ประชมสมมนาเพอเปดโอกาสใหผทด าเนนงานในสาขาวชาเดยวกนจากสถาบนตางๆ ไดแลกเปลยนความคดเหน

และแลกเปลยนตวอยางการท างาน อนจะเปนแรงกระตนใหหนวยงานเกดความพยายามทจะท างานใหกาวหนา

ทดเทยมกน 3)ควรเรงสรางผเชยวชาญทางดานการประกนคณภาพการศกษาใหมากขน เพยงพอทจะใหค าปรกษา

แกทกสถาบนและคณะวชา 4)ควรเรงพฒนาเจาหนาทของทบวงมหาวทยาลยเอง ใหมความเขาใจทตรงกนเกยวกบ

การประกนคณภาพการศกษา เพอทจะสามารถตอบค าถามและขอสงสยของสถาบนการศกษา/คณะวชาตางๆ ได

อยางถกตอง สอดคลอง และเปนมาตรฐานเดยวกน

วฒนา ลวงลอ (2538) ไดท าวจยเรอง การวเคราะหตวบงชประสทธผลของสภามหาวทยาลยไทย การวจย

ครงนมวตถประสงคเพอศกษาตวบงชประสทธผลและมตประสทธผลของสภามหาวทยาลยไทย พฒนาแบบประเมน

ประสทธลผของสภามหาวทยาลยไทย และวเคราะหประสทธลผของสภามหาวทยาลย จ าแนกตามโครงสรางขนาด

ของสภามหาวทยาลยและประเภทของมหาวทยาลย วธด าเนนการวจยประกอบดวยตวบงชและมตประสทธผลของสภา

มหาวทยาลยโดยใชเทคนค BET (Behavioral Evant Technique) ของเซทและคณะ ซงไดน าวธการ 5 ขนตอนของเทคนค

CIT มาใชในการเกบขอมล การพฒนาแบบประเมนประสทธผลของสภามหาวทยาลย โดยเกบรวบรวมขอมลจาก

ประชากร คอ กรรมการสภามหาวทยาลยของรฐ สงกดทบวงมหาวทยาลย จ านวน 587 คน ไดขอมลกลบ จ านวน

394 ฉบบ คดเปนรอยละ 67.12 การวเคราะหขอมลใชวธประมาณคาสมประสทธอลฟาของครอนบาค คา

สหสมพนธ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาเอฟ การทดสอบคาท และคะแนนมาตรฐาน

ผลการวจยพบวา 1. ตวบงชประสทธผลของสภามาหวทยาลยไทยม 71 ประการ จ าแนกเปนมตประสทธผลของสภา

มหาวทยาลยได 8 มต คอ 1) มตเชงความเขาใจบรบทของสถาบนประกอบดวยตวบงช 9 ประการ 2) มตเชง

การศกษาขอมลประกอบดวยตวบงช 7 ประการ 3) มตเชงการท างานรวมกนเปนกลม ประกอบดวยตวบงช 8

ประการ 4) มตเชงการมสวนรวม ประกอบดวยตวบงช 10 ประการ 5) มตเชงการสนบสนนงานของมหาวทยาลย

ประกอบดวยตวบงช 8 ประการ 6) มตเชงการวเคราะหปญหาและการตดสนใจประกอบดวยตวบงช 12 ประการ 7)

มตเชงการตดตามและประเมนผล ประกอบดวยตวบงช 10 ประการ และ 8) มตเชงการก าหนดกศโลบาย

ประกอบดวยตวบงช 8 ประการ 2.แบบประเมนประสทธผลของสภามหาวทยาลย มคณภาพดานความเทยงชนด

ความคงทภายในสงเทากบ 0.972 และมความตรงตามเนอหา ขอกระทงในทกมตประสทธผลมสหสมพนธในทศทาง

เดยวกนระดบมากอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

สวมล ราชธนบรบาล (2541) ไดศกษากระบวนการประกนคณภาพทางการศกษาในสถาบนอดมศกษาของ

รฐ สงกดทบวงมหาวทยาลย การวจยครงนมวตถประสงคเพอส ารวจรปแบบกระบวนการการประกนคณภาพ

การศกษาในสถาบนอดมศกษาของรฐ สงกดทบวงมหาวทยาลย ศกษาความคดเหนของผบรหารและอาจารยตอ

กระบวนการการประกนคณภาพการศกษาในสถาบนอดมศกษา โดยรวบรวมขอมลจากเอกสารแบบส ารวจจาก 11

สถาบน แบบสมภาษณผบรหาร 16 สถาบน และแบบสอบถามผบรหารและอาจารย 6 สถาบน

ผลการวจยพบวา สถาบนอดมศกษาทกแหงไดมการเผยแพรหลกการและนโยบายเรองการประกนคณภาพการศกษา

ภายในสถาบน เพอสรางความรความเขาใจและเหนความส าคญของการประกนคณภาพการศกษา สวนใหญมการ

ด าเนนงานทสอดคลองกบนโยบายของทบวงมหาวทยาลย มรปแบบกระบวนการการประกนคณภาพการศกษา 3

รปแบบ คอ รปแบบท 1 ประกอบดวย ระบบก ากบ และระบบตรวจสอบ รปแบบท 2 มองคประกอบเชนเดยวกบ

18

รปแบบท 1 มการเนนทการพฒนาบคลากรภายในสถาบนเพอเตรยมความพรอมเขาสการประกนคณภาพเปนสงส าคญ

รปแบบท 3 มการก าหนดกรอบแนวคดเปนขนตอน แบงกระบวนการออกเปน 5 ระยะ คอ ระยะท 1 สรางความร

ความเขาใจใหแกบคลากรของสถาบน ระยะท 2 จดตงสภาวชาการขนเปนองคกรหลกทดแลเรองการประกนคณภาพ

การศกษา และมการตงคณะกรรมการอ านวยการการประกนคณภาพการศกษาเพอท าหนาทประสานงานนโยบาย

และจดท าขอเสนอเกยวกบหลกเกณฑหรอคมอส าหรบใหคณะวชาถอเปนแนวปฏบต ระยะท 3 การน านโยบายสแนว

ปฏบตและมการออกเยยมชมหนวยงานเพอดความคบหนาของแตละคณะและหนวยงาน ระยะท 4 การปรบปรงระบบ

ระยะท 5 การด าเนนการประกนคณภาพการศกษาทงระบบ นอกจากนพบวา สถาบนมวธด าเนนงานในการจด

ประชมชแจงนโยบายและแนวปฏบตในการประกนคณภาพการศกษาในสถาบน จดตงคณะกรรมการประกนคณภาพ

ของสถาบน จดตงหนวยงาน/คณะ/และผรบผดชอบ จดท าคมอการประกนคณภาพ ก าหนดนโยบายการประกน

คณภาพการศกษาและน านโยบายสการปฏบตในระดบภาควชา และก าหนดดชนบงชคณภาพของมหาวทยาลยสวน

ภมภาค ดานความคดเหนของผบรหารและอาจารยตอวธด าเนนการควบคมคณภาพในหนวยงาน พบวา ผบรหารให

ความส าคญตอวธด าเนนงานดานหลกสตรมากทสด สวนอก 4 ดาน ไดแก ดานอาจารย ดานหองสมดและแหลง

ทรพยากรการเรยนร ดานการวจย และดานบรการวชาการใหความส าคญอยในระดบมาก

อมรวชช นาครทรรพ (2543) ไดท าวจยเรอง บนทางสคณภาพ การตดตามผลการประกนคณภาพและ

รบรองมาตรฐานการอดมศกษา โดยงานวจยนไดรบทนสนบสนนจากส านกงานคณะกรรมการศกษาแหงชาต ม

วตถประสงคเพอตดตามความกาวหนาและศกษาปญหา อปสรรคของสถาบนอดมศกษา ในการเตรยมการรองรบ

การประกนคณภาพการศกษาตามนยของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต

ผลการศกษาพบวาในภาพรวมสถาบนอดมศกษามความตนตวและเรมด าเนนการพฒนาระบบและกลไก

ประกนคณภาพไปบางพอสมควรโดยมขอแตกตางระหวางสถาบนระดบปรญญาและความกาวหนาไปกวาสถาบน

ระดบต ากวาปรญญา สวนในแงการด าเนนมาตรการประกนคณภาพและการใชประโยชนขอมลบงชคณภาพ พบวา

สถาบนโดยรวมมการด าเนนมาตรการประกนคณภาพไปในระดบปานกลางถงมากเปนสวนใหญ โดยดานทยอหยอน

ไดแก ดานการวจย ดานกจกรรมและบรการนกศกษา ดานหองสมดและแหลงทรพยากรการเรยนรเปนตน สวนใน

ดานการใชประโยชนตวบงชคณภาพนน พบวามการใชประโยชนระดบปานกลางถงมากเชนกน โดยจดทยอหยอนคอ

ตวบงชเชงผลลพธ (Output และ Outcome) ตวบงชเกยวกบบณฑตศกษา ตวบงชเกยวกบความพอใจของนกศกษาใน

การรบบรการดานตางๆ ตวบงชเกยวกบผลผลตและความส าเรจดานการวจย ตวบงชเกยวกบการใหบรการวชาการ

ของอาจารย เปนตน ทงนนโดยสวนรวมอาจกลาวไดวา ขอยอยเมอเปรยบเทยบกนแลวพบวา สวนใหญเปนเรองของ

การใชประโยชนตวบงช มากกวาเรองการด าเนนมาตรการประกนคณภาพ เนองจากสถาบนสวนใหญมฐานะเปนสวน

ราชการจงมความถนดในการออกกฎระเบยบแนวปฏบตตางๆ ซงเปนมาตรการพนฐานของการประกนคณภาพ เมอด

ขอมลจากกรณศกษาพบวา ขอมลจากการส ารวจดจะเปนการประเมนตนเองทสงกวาความเปนจรง (Over estimation)

ของสถาบนอดมศกษา เนองจากกรณศกษาชชดวานอกจากโครงการน ารองของสถาบนอดมศกษาของรฐในสงกด

ทบวงมหาวทยาลย และโครงการน ารองเรองการใชระบบ ISO 9002 ของสถาบนอดมศกษาในสงกดอนๆ เพยงบาง

แหงแลว พบวาสวนใหญมแตนโยบายและมาตรการทยงขาดแรงกระตนและการผลกดนไปสการปฏบตอยางจรงจง

ท าใหกระแสการประกนคณภาพในระดบสถาบนยงไมเปนกลมเปนกอนโดยพรอมเพรยงกน อกทงยงสงผลตอแผนการ

ประเมนและรบรองมาตรฐานจากภายนอกทสถาบนทงหมดจะตองทยอยรบการประเมนจากภายนอกใหแลวเสรจ

ภายในป 2547 ดวย ตลอดจนการทสถาบนอดมศกษาสวนใหญมแนวทางการประกนคณภาพทคลายคลงกนอกทงยง

19

มสถาบนบางแหงทรเรมนวตกรรมในการประกนคณภาพดวยตนเอง จงนาจะเปนโอกาสและขอไดเปรยบทหนวยงานท

เกยวของจะใชเปนปจจยผลกดนการด าเนนงานในเรองนใหมเอกภาพ ประสทธภาพ และมผลทเปนรปธรรมตอไป

Stensaker B. (1998) ไดศกษาเชงเปรยบเทยบเรองการประเมนนกประเมน (Assessing the assessors)ใน

การประเมนคณภาพการศกษาสาขาวชาบรหารธรกจของประเทศนอรเวย การศกษาวจยในครงนมวตถประสงคเพอ

ศกษาการท างานของกลมนกประเมนภายนอกโดยมงตรวจสอบวานกประเมนมวธการในการพจารณาแหลงสารสนเทศ

และมกระบวนการในการประเมนอยางไร ตลอดจนการเขยนรายงานการประเมนการวจยครงนเกบรวบรวมขอมลจาก

นกประเมนจ านวน 25 คน ซ ง เปนนกประเมนท ไปประเมนภาควชาบรหารธรกจจ านวน 47 ภาควชาใน

สถาบนอดมศกษาตางๆ ทวประเทศ ผลการศกษาพบวา นกประเมนใหคาแหลงสารสนเทศและกระบวนการในการ

ประเมนตางกน โดยพบวาสารสนเทศทไดจากรายงานการประเมนตนเอง (Self-evaluation reports) , แบบตรวจสอบ

รายการการจดการเรยนการสอน , การประชม/สมมนาและการฝกอบรมถกจดใหอยในล าดบต าโดยนกประเมนใน

ขณะทสารสนเทศทไดจากปฏสมพนธระหวางกลมนกประเมนและภาควชาทถกประเมนและ/หรอสถาบนการศกษาถก

จดใหอยในล าดบทสงส าหรบในการเขยนรายงานการประเมนภายนอกโดยนกประเมนพบวาสารสนเทศทไดคอนขางให

คาทสง

Kanji G.K.,Abul Malek B.A. และ Wallace T. & W. (1999) ไดท าวจยเรองการศกษาเปรยบเทยบการ

ด าเนนงานดานคณภาพของสถาบนอดมศกษาในประเทศสหรฐอเมรกาและประเทศมาเลเซย โดยมวตถประสงคใน

การศกษาทส าคญ 2 ประการ คอ 1) เพอตรวจสอบการด าเนนงานดานคณภาพของประเทศสหรฐอเมรการและ

ประเทศมาเลเซย และ 2) เพอพฒนาโมเดล TQM (Total Quality Management) ซงสงผลตอความส าเรจในการ

ด าเนนงานดานคณภาพของสถาบนอดมศกษาตางๆ การวจยในครงน เปนการวจยเชงส ารวจ และเกบรวบรวมขอมล

โดยการสงแบบสอบถามทางไปรษณย ผลการวจยพบวา ประเทศสหรฐอเมรกาและประเทศมาเลเซย มการ

ด าเนนงานดานคณภาพทแตกตางกน ซงพอสรปไดดงน

1. สถาบนอดมศกษาในประเทศสหรฐอเมรกามสดสวนการด าเนนงานดานคณภาพ โดยใชระบบ TQM ทสง

กวา สถาบนอดมศกษาในประเทศมาเลเซย (รอยละ 70.9 ในประเทศสหรฐอเมรกา และรอยละ 50 ในประเทศ

มาเลเซย)

2. สถาบนอดมศกษาทงในประเทศสหรฐอเมรกาและประเทศมาเลเซย ใหความส าคญในความคาดหวงของ

ลกคาในระดบทใกลเคยงกน โดยมลกษณะคลายกบองคกรธรกจ (รอยละ 68.4 ในประเทศสหรฐอเมรกา และรอยละ

67.7 ในประเทศมาเลเซย)

3. สถาบนอดมศกษาขนาดเลกถงระดบปานกลางสวนใหญ สามารถด าเนนการโดยใชระบบ TQM ไดอยางม

ประสทธภาพ (รอยละ 73.1 ในประเทศสหรฐอเมรกา และรอยละ 69.2 ในประเทศมาเลเซย) เนองจากมความสะดวก

ในการบรหารจดการทงองคกร

4. ในประเทศประเทศสหรฐอเมรกามหนวยงานทท าหนาทในการประเมนคณภาพและมคณะกรรมการ

ด าเนนงานดานคณภาพในสถาบนการศกษาในสดสวนทสงกวาในประเทศมาเลเซย โดยพบวา ในประเทศ

สหรฐอเมรกา สถาบนอดมศกษาทมการประเมนจากหนวยงานภายนอกมอยประมาณรอยละ 41.5 เมอเปรยบเทยบ

กบประเทศมาเลเซย ซงมอยเพยงรอยละ 20.7

5. สถาบนอดมศกษาในประเทศสหรฐอเมรกา มการใชตวบงชสมรรถนะการด าเนนงาน (performance

indicators) มากกวาสถาบนอดมศกษาในประเทศมาเลเซย (รอยละ 69.6 ในประเทศสหรฐอเมรกาและรอยละ 46.4

20

ในประเทศมาเลเซย) อยางไรกตามการใชตวบงชสมรรถนะการด าเนนงานถกวจารณโดยนกวจยสวนใหญวาเปนเพยง

ระดบทชใหเหนคณภาพวาอยระดบใด แตอาจไมใชตวบงชทวดระดบคณภาพทแทจรง

6. ในการพฒนาโมเดล TQM พบวามองคประกอบทส าคญอย 48 องคประกอบ ทสงผลตอการด าเนนงาน

ดานคณภาพโดยใชระบบ TQM

Newton J. (1999) ไดศกษาวจยเรองการประเมนผลกระทบในการตรวจสอบคณภาพภายนอกของ

สถาบนอดมศกษาในสหราชอาณาจกร ตงแตป 1993 ถง 1998 โดยมวตถประสงคเพอประเมนผลกระทบจากการใช

รปแบบของการตรวจสอบภายนอกการประเมนคณภาพการจดการเรยนการสอนและการตรวจสอบคณภาพการ

ด าเนนงานของสถาบน ผลการวจยพบวา การใชขอมลเชงปรมาณ (quantitative) และเชงคณภาพ (Qualitaitive) ทได

จากการวดการปฏบตหรอการด าเนนงานโดยองคกรภายนอก เชน รายงานการตรวจสอบและการประเมนของ

Scottish Higher Education Funding Council (SHEFC) และ Higher Education Quality Council (HEQC) และการ

ตรวจสอบและประเมนภายในโดยคณะกรรมการตามการรบรและประสบการณท าใหทราบถงผลกระทบทเกดขน คอ

1. วตถประสงคของระบบคณภาพ และวธการทใชในการตรวจสอบและประเมน ชใหเหนวาระบบการประกน

คณภาพการศกษา จ าเปนตองมการตรวจสอบและประเมนทงโดยภายในและภายนอก การตรวจสอบและประเมน

สถาบนอดมศกษาตางๆ เปนเรองทสามารถท าได (Accountability)

2. การปรบรงคณภาพส าหรบบคลากร มขอบเขตทกวาง ดงนน จงไมสามารถแยกสวนของการปรบปรงให

เปนอสระ ออกจากระบบการประกนคณภาพได

3. การปรบปรงคณภาพส าหรบนกศกษา เปนเรองทมความส าคญยงกวาการปรบปรงและพฒนาบคลากร

เนองจากเปนผลผลตของสถาบน

4. ควรขยายการด าเนนงานดานการประกนคณภาพออกไปเพอตอบสนองตอความตองการ

21

บทท 3 วธการด าเนนงาน

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร ประชากรทใชในการศกษาทงนเปนบคลากรมหาวทยาลยขอนแกนทงหมด กลมตวอยาง เปนตวแทนของบคลากรมหาวทยาลยขอนแกนทมสวนเกยวของกบการประกนคณภาพ ประกอบดวยผบรหารมหาวทยาลยขอนแกน คณบด ผบรหารหนวยงานระดบผอ านวยการ ศนย สถาบน ส านกและส านกงานอธการบดทงหมด บคลากรสายสนบสนนระดบหวหนางานและผประสานงาน และผตรวจประเมนคณภาพภายใน จ านวน 220 คน 3.2 เครองมอทใชในการศกษา ในการศกษาครงนไดสรางแบบสอบถามแบงออกเปน 3 ตอน ตอนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 สภาพปญหาในดานการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน ตอนท 3 แสดงความคดเหน 3.1 ปญหาทพบบอยหรอเกดกบตวทานในการด าเนนกจกรรมประกนคณภาพในระดบคณะและหนวยงาน 3.2 แนวทางแกไข 3.3 แนวทางการพฒนาบคลากรผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ 3.3 การเกบรวบรวมขอมล เกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางทงหมด 290 กลมตวอยาง โดยการท าหนงสอราชการขอความอนเคราะหตอบแบบสอบถามถงกลมตวอยางเปนรายบคคล 3.4 การวเคราะหขอมล

วเคราะหขอมลโดยโปรแกรม SPSS for windows โดยหาคารอยละ (%) คาเฉลย ( x ) และ คาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D)

22

3.5 ระดบความคดเหน (บญชม ศรสะอาด,2543) ระดบคะแนน ความหมาย 4.51-5.00 ระดบความคดเหน “มากทสด” 3.51-4.50 ระดบความคดเหน “มาก” 2.51-3.50 ระดบความคดเหน “ปานกลาง” 1.51-2.50 ระดบความคดเหน “นอย” 1.00-1.50 ระดบความคดเหน “นอยทสด”

3.6 ขอจ ากดในการวจยครงน 1) หนาทความรบผดชอบในดานการประกนคณภาพของแตละบคคลมความแตกตางกน 2) ความตองการและความคาดหวงของแตละบคคลมความแตกตางกน 3) ความรความเขาใจเกยวกบระบบและกลไกการประกนคณภาพมหาวทยาลยขอนแกนของผตอบแบบสอบถามทมระดบการรบรทแตกตางกน 4) ประสบการณและการมสวนรวมในกจกรรมดานการประกนคณภาพของผตอบถามมระดบการการมสวนรวมทแตกตางกน 5) ทศนคตดานบวกและดานลบของผตอบแบบสอบถาม

23

บทท 4 ผลการศกษา

4.1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

4.2 ผลการศกษาสภาพปญหาในการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน

4.3 ผลการศกษาปญหาทพบบอยในการด าเนนการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน

4.4 ผลการศกษาแนวทางแกไขปญหา

4.5 ผลการศกษาการแนวทางการพฒนาบคลากรผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ

4.6 อภปรายผลการวจยตามวตถประสงคของการวจย

4.1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

ตารางท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

สถานภาพ จ านวน

( n =114) รอยละ(%)

เพศ

1) ชาย 29 25.40

2) หญง 85 74.60

ไมระบ - -

ลกษณะงาน

1) ผบรหาร 22 19.30

2) คณาจารย/สายผสอน 8 7.00

3) บคลากรสายสนบสนน/ปฏบตการ 75 65.80

4) อนๆ 9 7.90

ประสบการณ

ดานการประกนคณภาพ

1) 1-3 ป 64 56.10

2) 4-6 ป 34 29.80

3) 7-10 ป 3 2.60

4) 10 ปขนไป 13 11.40

ไมระบ - -

จากตารางท 1 พบวามผตอบแบบสอบถามกบมาจ านวน 114 คน จากกลมตวอยาง 220 คดเปนรอยละ

51.82 ผตอบแบบสอบถาม สวนใหญเปนเพศหญง (74.60%) ลกษณะงานของผตอบแบบสอบถามสวนใหญ

เปนบคลากรสายสนบสนนและสายปฏบตการ (65.80%) รองลงมาคอผบรหาร (19.30%) ประสบการณดาน

การประกนคณภาพ สวนใหญอยระหวาง 1-3 ป (56.10%) รองลงมาคอ 4-6 ป (29.80%)

24

4.2 ผลการศกษาสภาพและปญหาในการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน

ตารางท 2 ดานการบรหารจดการ

หวขอ ( x ) S.D (%) แปลผล

ดานการบรหารจดการ

1 มการก าหนดนโยบายหรอทศทางทชดเจนในดาน

การประกนคณภาพ

4.55 0.77 91.00 มาก

2 มการก ากบตดตามการด าเนนงานดานการประกน

คณภาพตามกระบวนการ PDCA

3.69 0.81 73.80 มาก

3 มการสนบสนนงบประมาณเพอด าเนนกจกรรม

การประกนคณภาพ

3.08 0.74 61.60 ปานกลาง

4 มการน าเอาผลการประเมนไปพฒนาและปรบปรง

ผลการด าเนนงานอยางเปนรปธรรมอยางตอเนอง

2.35 0.69 47.00 นอย

5 มการก าหนดผรบผดชอบดานการประกนคณภาพ

ทชดเจนของระดบคณะและหนวยงาน

3.99 0.71 79.80 มาก

จากตารางท 2 ดานการบรหารจดการ พบวามการก าหนดนโยบายหรอทศทางทชดเจนในดานการ

ประกนคณภาพมากทสด ( x = 4.55) รองลงมาคอมการก าหนดผรบผดชอบดานการประกนคณภาพทชดเจนของ

ระดบคณะและหนวยงาน ( x = 3.99)

สงทมการด าเนนการนอยทสดคอมการน าเอาผลการประเมนไปพฒนาและปรบปรงผลการด าเนนงาน

อยางเปนรปธรรมอยางตอเนอง ( x = 2.35) รองลงมาคอการสนบสนนงบประมาณเพอการด าเนนกจกรรมการ

ประกนคณภาพ ( x =3.08)

ตารางท 3 ดานการมสวนรวมของคณาจารยและบคลากร หวขอ ( x ) S.D (%) แปลผล

ดานการมสวนรวมของคณาจารยและบคลากร

1 มสวนรวมในการจดท ารายงานการประเมนตนเอง

(SAR) ระดบคณะและหนวยงาน

3.47 0.77 69.40 ปานกลาง

2 มการจดเกบและรวบรวมขอมลผลการด าเนนงาน

ในดานตางๆตามทไดรบมอบหมาย

3.52 0.80 70.40 มาก

3 มการแสดงความคดเหนหรอใหขอเสนอแนะ 2.11 0.78 42.20 นอย

4 มการรายงานขอมลผลการด าเนนงานดานการ

ประกนคณภาพทไดรบมอบหมายตรงตามเวลา

2.01 0.79 40.20 นอย

5 ไมใหความรวมมอในกจกรรมการพฒนาคณภาพ

หรอการประกนคณภาพ

2.65 0.84 53.00 ปานกลาง

25

จากตารางท 3 ดานการมสวนรวมของคณาจารยและบคลากร พบวามการด าเนนงานมากทสดคอ ม

การจดเกบและรวบรวมขอมลผลการด าเนนงานในดานตางๆตามทไดรบมอบหมาย ( x =3.52) รองลงมาคอ มสวน

รวมในการจดท ารายงานการประเมนตนเอง(SAR) ระดบคณะและหนวยงาน ( x =3.47)

สงทด าเนนการนอยทสดคอ มการรายงานขอมลผลการด าเนนงานดานการประกนคณภาพทไดรบมอบหมายตรง

ตามเวลา ( x =2.01) รองลงมาคอ มการแสดงความคดเหนหรอใหขอเสนอแนะ ( x =2.11)

ตารางท 4 ดานการพฒนาบคลากรของคณะและหนวยงาน หวขอ ( x ) S.D (%) แปลผล

ดานการพฒนาบคลากรของคณะและหนวยงาน

1 มการสนบสนนสงเสรมหรอผลกดน ใหบคลากรม

ความรความเขาใจดานการประกนคณภาพ

3.51 0.84 70.20 มาก

2 มการจดกจกรรมสงเสรมความรดานการประกน

คณภาพในรปแบบตางๆ เชน การประชมชแจง

การฝกอบรม การสมมนา การแลกเปลยนเรยนร

3.34 0.81 66.80 ปานกลาง

3 มการจดท าแผนเพอพฒนาบคลากรดานการ

ประกนคณภาพทชดเจน

2.12 0.88 42.40 นอย

4 มการสรางและพฒนาผตรวจประเมนคณภาพ

ภายในระดบคณะและหนวยงาน

2.01 0.81 40.20 นอย

5 ความเหมาะสมของจ านวนบคลากรทรบผดชอบ

งานดานการประกนคณภาพระดบคณะและ

หนวยงาน

2.22 0.83 44.40 นอย

จากตารางท 4 พบวาด าเนนการมากทสดคอมการสนบสนนสงเสรมหรอผลกดน ใหบคลากรมความรความเขาใจ

ดานการประกนคณภาพ ( x =3.51) รองลงมาคอมการจดกจกรรมสงเสรมความรดานการประกนคณภาพในรปแบบ

ตางๆ เชน การประชมชแจง การฝกอบรม การสมมนา การแลกเปลยนเรยนร ( x =3.34)

สงทด าเนนการนอยทสดคอมการสรางและพฒนาผตรวจประเมนคณภาพภายในระดบคณะและหนวยงาน ( x

=2.01) รองลงมาคอ มการจดท าแผนเพอพฒนาบคลากรดานการประกนคณภาพทชดเจน ( x =2.12)

26

ตารางท 5 ความรความเขาใจดานการประกนคณภาพ หวขอ ( x ) S.D (%) แปลผล

ความรความเขาใจดานการประกนคณภาพ

1 ขนตอนและวธการประกนคณภาพภายใน 3.54 0.77 70.80 มาก

2 เครองมอตาง (Tools) ทใชในการพฒนาคณภาพ

เชน BSC TQA ISO เปนตน

1.98 0.63 39.60 นอย

3 เกณฑรางวลคณภาพแหงชาต (TQA/PMQA) 2.85 0.66 57.00 ปานกลาง

4 ตวชวดการประเมนคณภาพ (KPIs) 3.32 0.72 66.40 ปานกลาง

5 การจดเกบขอมล เอกสาร หลกฐานประกอบการ

รายงานผลการด าเนนงานดานการประกน

คณภาพ

2.52 0.68 50.40 ปานกลาง

จากตารางท 5 พบวามการเขาใจมากทสดคอ ขนตอนและวธการประกนคณภาพภายใน ( x =3.54) รองลงมาคอ ตวชวดการ

ประเมนคณภาพ (KPIs) ( x =3.32)

สงทมความเขาใจนอยทสดคอ เครองมอตาง (Tools) ทใชในการพฒนาคณภาพ เชน BSC TQA ISO ( x =1.98)

รองลงมาคอการจดเกบขอมล เอกสาร หลกฐานประกอบการรายงานผลการด าเนนงานดานการประกนคณภาพ ( x

=2.52)

ตารางท 6 ทศนคตทมตอการประกนคณภาพ

หวขอ ( x ) S.D (%) แปลผล

ทศนคตทมตอการประกนคณภาพ

1 การประเมนคณภาพเนนการดเอกสารหลกฐาน

มากกวาการประเมนจากสภาพจรง

3.88 0.74 77.60 มาก

2 เพมภาระและมปรมาณงานมากขน 3.97 0.91 79.40 มาก

3 ผลการประเมนคณภาพเชอถอไมไดเพราะไม

สอดคลองกบสภาพจรง

2.09 0.67 41.80 นอย

4 รสกเบอหนาย ไมอยากด าเนนกจกรรมดานการ

ประกนคณภาพ

2.56 0.66 51.20 ปานกลาง

5 เปนกจกรรมทเปนประโยชนตอการพฒนา

คณภาพขององคกรในทกๆดานและควร

ด าเนนการอยางตอเนอง

4.00 0.98 80.00 มาก

จากตารางท 6 พบวาการประกนคณภาพเปนกจกรรมทเปนประโยชนตอการพฒนาคณภาพขององคกรในทกๆ

ดานและควรด าเนนการอยางตอเนอง ( x =4.00) รองลงมาคอการเพมภาระและมปรมาณงานมากขน ( x

=3.97)

27

นอยทสดคอผลการประเมนคณภาพเชอถอไมไดเพราะไมสอดคลองกบสภาพจรง ( x =2.09) รองลงมาคอรสก

เบอหนาย ไมอยากด าเนนกจกรรมดานการประกนคณภาพ ( x =2.56)

4.3 ผลการศกษาปญหาทพบบอยในการด าเนนการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน

ตารางท 7 ปญหาทพบบอยในการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน

ประเดน ปญหาทคนพบ

ผบรหาร ขาดการก ากบตดตามงานดานการประกนคณภาพอยางจรงจง

ขาดความรความเขาใจดานการประกนคณภาพ

ขาดความรความใจในเกณฑรางวลคณภาพแหงชาต (TQA) เกณฑ PMQA และ

EdPEx : ซงเปนเครองมอส าคญในการพฒนาคณภาพการศกษา

ขาดประสบการณในการพฒนาคณภาพองคกร

ไมไดน าเอาเครองมอ(Tools)ในการพฒนาองคกรมาใชในการพฒนาองคกร

ใหความสนใจระดบคะแนนมากกวาคณภาพและผลการด าเนนการ

ไมเหนความส าคญของงานดานการประกนคณภาพ

ขาดสนบสนนและสงเสรมกจกรรมดานการประกนคณภาพ

มสวนรวมในกจกรรมดานการประกนคณภาพในระดบนอย

ไมไดก าหนดกลยทธดานการประกนคณภาพทชดเจน

มการมอบหมายผรบผดชอบตวชวด แตขาดการก ากบตดตาม เพอน าเอาผล

การด าเนนงานมาวเคราะหและปรบปรงเพอใหมผลการด าเนนงานทดขน

แกปญหาเฉพาะหนา แตไมพฒนาในเชงระบบเพอใหเกดความยงยน

ต าหนและกลาวโทษ มากกวาใหก าลงใจ

ขาดวสยทศนในการพฒนาเชงระบบ

ตวชวด มจ านวนตวชวดมากเกนไป

ตวชวดและเกณฑการประเมนมความซ าซอน และไมเหมาะสม

ตวชวดบางตวไมควรน ามาวด เชน จ านวนเงนบรจาคจากศษยเกา

ตวชวดไมเหมาะสมและสอดคลองกบบรบทของหนวยงานสนบสนน

เกณฑการประเมนหลายตวชวดก าหนดไวสงเกนไป ขาดแรงรงใจในการพฒนา

มการปรบเปลยนตวชวดและเกณฑการประเมน

ตวชวดทก าหนดมาใหม ไมสามารถจดเกบขอมล

28

เกณฑการประเมนคณภาพมยงยาก ซบซอน

การตความหมายของตวชวดและเกณฑการประเมนแตกตางกน

จดเกบขอมล เอกสาร หลกฐานไมสอดคลองกบตวชวด

สวนกลางแจงตวชวดลาชา ท าใหขาดการเตรยมการจดเกบขอมล

ขาดการชแจงรายละเอยดชวดใหทราบโดยทวกน

แผนการด าเนนงานของคณะไมสอดคลองกบตวชวด โดยเฉพาะตวชวด

กระบวนการทออกมาทหลงแตคณะไดก าหนดแผนการด าเนนงานไปแลว

ขาดการจดเกบขอมลตวชวดทเปนระบบ

ตวชวดกระบวนการ มผรบผดชอบหลายคน แตขาดการบรณาการในการ

ด าเนนงานและจดเกบขอมล

มการกรอกขอมลและแบบฟอรมตางๆมากมาย

ผตรวจประเมน ไมไดด าเนนการตรวจประเมนคณภาพภายในระดบภาควชาและระดบคณะ

ระดบหนวยงาน ไมไดตรวจประเมนคณภาพภายใน

ขาดบคลากรทมเชยวชาญทจะท าหนาทเปนผตรวจประเมนคณภาพองคกร

ประสบการณและศกยภาพแตกตางกน

ความเขาใจและการตความหมายของเกณฑแตกตางกน

บางคนไมเปนกลยาณมตร

มความเกรงใจ ไมกลาประเมนแบบตรงไปตรงมา

ไมควรเปนผมสวนไดสวนเสยหรอเคยเปนผบรหารของคณะและหนวยงานทเขา

ตรวจประเมนมากอน

ไมเขาใจบรบทของคณะและหนวยงานทเขาตรวจประเมน

ไมไดศกษาขอมลของคณะและหนวยงานทเขาตรวจประเมน

วเคราะหขอมลไมครบถวนและขาดการตรวจสอบหรอยนยนขอมลกอนตดสน

ผลการประเมน

มทศนคตทไมดกบหนวยงานทเขาตรวจประเมน

มการจบผดมากกวาใหขอเสนอแนะ

ไมดเอกสารหลกฐานทจดเตรยมไวให

มการสอบถามหรอสมภาษณในเรองทไมเกยวของกบการประเมนคณภาพ

ใชเวลาในการตรวจประเมนสนหรอนอยเกนไป

การท างานยงไมเปนทม

29

ใหขอเสนอแนะหรอแนะน าใหท าในสงทยากเกนความสามารถของคณะ

สงผลการตรวจประเมนลาชา ท าใหเสยโอกาสในการปรบปรงคณะและ

หนวยงาน

บคลากร เขารวมกจกรรมประกนคณภาพในระดบนอย

มทศนคตดานลบตอการประกนคณภาพโดยคดวาเปนการเพมภาระงาน

งานประกนคณภาพคองานอนๆทนอกเหนอจากงานประจ า

ไมใหความรวมมอในการจดเกบและจดเตรยมขอมล

เกยงงานและปดความรบผดชอบ

ขาดความรความเขาใจและประสบการณ

ลาออกและเปลยนงาน

เกดความเบอหนายในการจดเกบและรายงานขอมล

ไมไดก าหนดหรอมอบหมายผรบผดชอบตวชวด

บคลากรทรบผดชอบตวชวด ไมศกษาและเรยนรรายละเอยดตวชวดหรอ

วธการด าเนนการตามขนตอนตางๆเพอใหบรรลเปาหมาย ท าใหเกดความ

ลมเหลวในการพฒนาคณภาพ

การท างานแยกสวน ขาดการก ากบตดตามหรอท างานประจ าใหเปนการประกน

คณภาพ

ไมรายงานผลการด าเนนงานตามทไดรบมอบหมาย

ผปฏบตงานดาน

การประกน

คณภาพ

ขาดขวญและก าลงใจ

มจ านวนบคลากรดานการประกนคณภาพจ านวน 1-2 คนไมเพยงพอนวนไม

เพยงพอ

หนวยงานสนบสนนไมมบคลากรรบผดชอบดานการประกนคณภาพโดยตรง

มภาระงานมากมายหลายดาน โดยเฉพาะเรองเอกสาร

ความรความเขาใจ ศกยภาพ ความเชยวชาญ และประสบการณดานการ

ประกนคณภาพแตกตางกน

ขาดความรความเขาใจเรองตวชวด การจดเกบเอกสาร หลกฐาน

ขาดทกษะในการประสานงาน และขอขอมล

ขาดความ มนคง ลาออกและเปลยนงานบอย

ขาดการสอสารทดระหวางคณะ ภาควชา มหาวทยาลย และส านกงานประเมน

30

และประกนคณภาพ

การจดเกบและ

รวบรวมขอมล ไมไดก าหนดผรบผดชอบในการจดเกบขอมล

ไมมแบบฟอรมหรอแนวทางในการจดเกบขอมล

ระยะเวลา ขนตอน รายละเอยดไมชดเจน ท าใหจดเกบขอมลไมได

ตวชวดออกชา ไมสามารถวางระบบการจดเกบขอมลไดทนเวลา

การจดเกบขอมลไมเปนระบบ

ขาดการน าเอาระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการจดเกบขอมล

มความซ าซอนในการจดเกบขอมลหลายตวชวดและด าเนนการหลายฝาย

จ านวนและผลทไดไมเทากน ท าใหเกดปญหาในการเลอกใชขอมล เชน จ านวน

อาจารยประจ า จ านวนนกศกษา จ านวนบคลากร จ านวนอาจารยทมต าแหนง

ทางวชาการและปรญญาเอก

มความยงยากซบซอนในการจดเกบขอมลแตละตวชวด เชน ระยะเวลาการ

จดเกบขอมล ประเภท การนบจ านวนทถกตอง ตวตง ตวหาร สงทนบไดและ

นบไมได

ไมทราบรายละเอยดทถกตองและแนนอนในการจดเกบขอมล ท าใหจดเกบ

ขอมลผดพลาด

ไมรแหลงหรอทมาของขอมลทตองการ

ผรบผดชอบขอมล เกยงงอน ไมรายงานขอมล ไมใหความรวมมอ

4.4 ผลการศกษาแนวทางแกไขปญหา

ตารางท 8 แนวทางการแกไขปญหา

ประเดน ปญหาทคนพบ

ผบรหาร ก าหนดกลยทธและแผนงานดานการประกนคณภาพ

สรางระบบการก ากบตดตามผลการด าเนนงานและก าหนดผรบผดชอบ

ก าหนดรอบระยะเวลาในการก ากบตดตามงาน เชน ทก 3 เดอน

สรางกลยทธการพฒนาผบรหาร คณาจารย บคลากรใหเกดการเรยนรและท า

ความใจในเกณฑรางวลคณภาพแหงชาต (TQA) เกณฑ PMQA และ EdPEx : ซง

เปนเครองมอส าคญในการพฒนาคณภาพการศกษา

ศกษาและน าเอาเครองมอตางๆ (Tools)ในการพฒนาองคกรมาใชในการพฒนา

องคกร

31

ปรบพฤตกรรมและทศนคตดานการประกนคณภาพ

สนบสนน สงเสรมและเขารวมกจกรรมดานการประกนคณภาพอยางตอเนอง

เชน การน าเสนอผลงานดานการประกนคณภาพ (Good practices) ผลงานการ

พฒนาคณภาพในดานตางๆ กจกรรมแลกเปลยนเรยนร (KM) กจกรรมการ

ตรวจประเมนคณภาพภายใน (Internal Audit) การจดท าแผนพฒนาคณภาพ

(Improvement plan)

ใหก าลงใจและสนบสนนผปฏบตงาน โดยการยกยอง ชมเชย ใหรางวลบคลากร

วเคราะหปญหา จดล าดบความส าคญและจดท าแผนปรบปรงองคการ

(Improvement plan)

พฒนาศกยภาพผบรหารใหเปนผตรวจประเมนคณภาพองคกร

ศกษาดงานองคกรทมระบบการบรหารจดการทเปนเลศ ทงในและตางประเทศ

ตวชวด วเคราะหตวชวดใหมความเหมาะสม สอดคลองกบระบบการประเมนคณภาพ

ภายในและภายนอก และบรบทของคณะและหนวยงานทตองท าการประเมน

ก าหนดเปนตวชวดมาตรฐานและใชตลอดไป หรอหากจ าเปน ควรจะมการ

ทบทวนหรอปรบเปลยนทก 2 ป

วเคราะหตวชวดทมความซ าซอน และก าหนดใหเปนตวใดตวหนง

ก าหนดเกณฑการประเมนใหมความเหมาะสมกบระดบคณะและหนวยงาน

ปรบลดเกณฑการประเมนใหมความเหมาะสม อาจจ าแนกเปนกลมสาขา

จ าแนกเปนกลมหนวยงานสนบสนน

ก าหนดแผนการพฒนาตวชวดและมก าหนดการออกตวชวดทแนนอนและ

รวดเรวตงแตตนปการศกษา หรอไมควรเกนเดอนตลาคมของทกป

มการจดอบรมชแจงรายละเอยดตวชวดใหบคลากรทกระดบไดรบทราบโดยทว

กน

จดท ามาตรฐานในการจดเกบขอมลรายตวชวด ก าหนดรายการเอกสาร

หลกฐานอางองทตองการใหชดเจนและครอบคลม

จดท าตวอยางการจดเกบและวเคราะหขอมล

ผตรวจประเมน ก าหนดนโยบายใหคณะและภาควชาด าเนนการตรวจประเมนคณภาพภายใน

สวนกลางจดหลกสตรอบรมและพฒนาผตรวจประเมนคณภาพใหกบคณะ

ภาควชาและหนวยงาน

ก าหนดมาตรฐานและขนตอนในการตรวจประเมนคณภาพภายในและสวนกลาง

32

ตองก ากบตดตามใหการด าเนนงานเปนไปตามมาตรฐานและขนตอนทก าหนดไว

ก าหนดกลยทธและแผนงานการพฒนาบคลากรใหมศกยภาพดานการประเมน

คณภาพ

อบรมเชงปฏบตการใหมความรเรองตวชวดและเกณฑการประเมนคณภาพ

อบรมใหความรเรองเกณฑรางวลคณภาพ เกณฑ PMQA เกณฑ EdPEx และ

เครองมอตางๆ (Tools)ทใชในการพฒนาคณภาพองคกร

ประเมนและทดสอบศกยภาพของผตรวจประเมนและพฒนาใหมศกยภาพเทา

เทยมกน

ปรบทศนคตของผตรวจประเมน เนนจรรยาบรรณและความเปนกลยณมตร

พฒนาทกษะในการวเคราะหจดแขง โอกาสในการพฒนาและการให

ขอเสนอแนะทเปนประโยชนและน าไปสการปฏบตได

สรางเครองมอในการตรวจประเมนคณภาพเพอใหสามารถสงผลรายงานผล

การตรวจประเมนคณภาพไดตรงตามเวลาทก าหนด

เพมจ านวน (ปรมาณ) และคณภาพ ของผตรวจประเมนคณภาพ

บคลากร สรางกลยทธในการปรบทศนคตทมตอการประกนคณภาพโดยพฒนางาน

ประจ าใหเปนการประกนคณภาพ

สรางกลยทธในการถายทอดตวชวดระดบองคกรไปสบคลากรรายบคคลโดย

จดท าค าสงมอบหมายตวชวดและเชอมโยงเขากบระบบการประเมนผลการ

ปฏบตงานและความดความชอบ

อบรมใหความรดานการประกนคณภาพ ตวชวด เครองมอในการพฒนา

คณภาพ การจดเกบขอมล การวเคราะหขอมล การจดเตรยมเอกสาร

หลกฐานประกอบการตรวจประเมน การเขยนรายงานการประเมนตนเอง

จดกจกรรมสรางความสมพนธระหวางผบรหาร คณาจารย บคลากร ซงจะ

สงผลตอความรวมมอในการปฏบตงานรวมกน

ใหความรพนฐานดานการประกนคณภาพหรอปพนฐานดานการประกนคณภาพ

ใหมความรเทาเทยมกน

มการจดประชมชแจงรายละเอยดตวชวดในระดบคณะ ภาควชา และหนวยงาน

ใหรบรโดยทวกนทกคน

บคลากรมสวนรวมในการประกนคณภาพทกขนตอน (ตงแตเรมตน-สนสด)

ผปฏบตงานดาน

การประกน จดท าแผนสรางความกาวหนาและความมนคงในสายงาน

สรางขวญ ก าลงใจ ยกยอง เชดชบคลากร

33

คณภาพ ก าหนดจ านวนหรอผรบผดชอบดานการประกนคณภาพในระดบปฏบตการ

อบรมใหความรดานการประกนคณภาพ ตวชวด เครองมอในการพฒนา

คณภาพ การจดเกบขอมล การวเคราะหขอมล การจดเตรยมเอกสาร

หลกฐานประกอบการตรวจประเมน การเขยนรายงานการประเมนตนเอง

พฒนาศกยภาพใหสามารถท าหนาทเปนผประเมนคณภาพองคกร

พฒนาทกษะในการสอสาร การสรางมนษยสมพนธทดระหวางคณะ ภาควชา

มหาวทยาลย เพอใหเกดความคลองตวในการขอขอมล

จดสมมนาทบทวนระบบการประกนคณภาพ เปนระยะ

ประเมนและทดสอบสมรรถนะหรอศกยภาพของผปฏบตงานดานการประกน

คณภาพ และน าเอาผลการประเมนมาจดท าแผนพฒนาบคลากร

อบรมหรอสรางคมอเทคนคการแกปญหาและเทคนคการจดเกบขอมล

ฝกอบรมเขมขน

ศกษาดงานดานการประกนคณภาพหนวยงานภายในและภายนอกมหาวทยาลย

การจดเกบและ

รวบรวมขอมล ก าหนดผรบผดชอบในการจดเกบขอมล

พฒนาและจดท าแบบฟอรมหรอแนวทางในการจดเกบขอมล

ก าหนดระยะเวลา ขนตอน รายละเอยดการจดเกบขอมลใหชดเจน

ตวชวดควรจะออกเรวหรอตงแตตนปการศกษา อยางนอยมระยะเวลาในการ

จดเกบขอมลอยางนอย 7 เดอนในแตละปการศกษา

น าเอาระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการจดเกบขอมล หรอสรางระบบการ

จดเกบขอมลเพอสามารถท างานเรวขนและมประสทธภาพ

พฒนาและจดท าฐานขอมลดานการประกนคณภาพและการจดเกบฐานขอมล

ลดความซ าซอนในการจดเกบขอมลหลายตวชวดและด าเนนการหลายฝาย

ก าหนดผรบผดชอบหลกหรอหนวยงานกลางในการรายงานตวชวด และสงผล

ใหคณะหนวยงานตรวจสอบขอมล หรอยนยนขอมลใหมความถกตอง

จ าแนกตวชวดเชงปรมาณ เชงคณภาพ

จดท ามาตรฐานในการจดเกบและวเคราะหขอมล

สรางระบบฐานขอมลทสามารถใชรวมกนไดทกคณะและหนวยงาน

อนๆ มการแลกเปลยนเรยนรกระบวนการตางๆ

จดกจกรรมสงเสรมสนบสนนดานการประกนคณภาพใหบอยขนเพอสราง

บรรยากาศดานการประกนคณภาพ

งานประกนคณภาพ กบงานสนบสนนอนๆ ควรจะมกจกรรมรวมกนเพอเปนการ

34

สรางความสมพนธและสรางทศนคตดานการประกนคณภาพ

แยกตวชวดใหชดเจนและแบงกลมออกเปน 1.ตวชวดคณะ 2.ตวชวดหนวยงาน

3.ตวชวดองคกรในก ากบ

ท าใหระบบประกนคณภาพเปนเรองงาย ไมเนนเอกสาร (document) มความ

เชอใจและเชอมนมากกวาเชอเอกสาร

ลงทนดานงบประมาณการประกนคณภาพใหมากขน

ใชกลยทธสรางแรงจงใจดานการประกนคณภาพดวยการใหรางวลและ

คาตอบแทน

บรณาการระบบการประเมนใหเปนระบบเดยว (การประเมนคณภาพ การ

จดท าครบรอง การประเมนผลการด าเนนงานตามแผน เปนตน)

การประชมชแจงตวชวด มหาวทยาลยควรจะแยกกลมชแจง เพอใหเกดความ

เขาใจมากยงขนและลดความสบสน

หนวยงานทเพงเขารบการประเมนคณภาพเปนครงแรก ขาดความรและ

ประสบการณ มหาวทยาลยควรเขาท าความเขาใจใหผบรหารและบคลากร

เขาใจแนวปฏบตและตวชวดการประเมนคณภาพ

จดท าคมอการประกนคณภาพเผยแพรใหผบรหารและบคลากรรบทราบโดยทว

กน

จดสมมนาและอบรมดานการประกนคณภาพนอกสถานท ลดความกดดนและ

ไดผอนคลาย

ก าหนดเปนวาระส าคญดานการประกนคณภาพของมหาวทยาลย

มการปฐมนเทศผบรหารและบคลากรวาดวยการประกนคณภาพ

น าชมแนวปฏบตทด ณ สถานทจรงของคณะและหนวยงานทไดรบรางวล

จดเวท KM QA เพอแลกเปลยนประสบการณดานการประกนคณภาพ การ

ประเมนคณภาพ การจดเกบขอมลตวชวด การจดเกบเอกสารหลกฐาน

เปนตน

จดท าคมอการปฏบตงานดานการประกนคณภาพ

ศกษาวจยหวขอดานการประกนคณภาพ

จดล าดบคะแนนหรอผลการประเมนแตละคณะและหนวยงานเพอใหเกดการ

เปรยบเทยบและสรางแรงจงใจ

35

4.5 ผลการศกษาการแนวทางการพฒนาบคลากรผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ

ตารางท 9 แนวทางการพฒนาบคลากรผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ

ท แนวทางในการพฒนา

1 จดท าแผนพฒนาบคลากรดานการประกนคณภาพอยางเปนรปธรรม

2 จดท าหลกสตรฝกอบรมผปฏบตงานดานการประกนคณภาพในดานตางๆ ไดแก

ระบบและกลไกการประกนคณภาพ

ตวชวดและเกณฑการประเมนคณภาพ

การวเคราะหขอมลดานการประกนคณภาพ

เทคนคการจดเกบขอมล

เทคนคการแกปญหา

การจดท ารายงานการประเมนตนเอง

การวเคราะหจดแขงและโอกาสในการพฒนา

การจดท าแผนพฒนาคณภาพหรอแผนพฒนาองคกร

การสรางและพฒนาตวชวด

3 ปฐมนเทศบคลากรใหมใหมความรพนฐานดานการประกนคณภาพ หรอก าหนดใหผบรหารหรอ

บคลากรทเขาใหมจะตองผานการอบรมหลกสตรดานการประกนคณภาพ

4 สงสมประสบการณและความเชยวชาญดานการประกนคณภาพใหแกผปฏบตงานดานการ

ประกนคณภาพ เชน การจดประชม อบรม สมมนา ศกษาดงาน แลกเปลยนเรยนร ฝก

ประสบการณในดานตางๆ การจดท าคมอการปฏบตงานดานการประกนคณภาพ การท าวจย

สถาบน

5 พฒนาใหเปนผตรวจประเมนคณภาพ

6 พฒนาใหเปนวทยากรหรอผถายทอดองคความรดานการประกนคณภาพ

7 ก าหนดคณสมบตเฉพาะและสมรรถนะหลกของผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ

8 โครงการทดสอบความรความเขาใจและความสามารถดานการประกนคณภาพรายบคคล เพอ

น าเอาผลการทดสอบมาจดท าแผนพฒนาบคลากรรายบคคล

9 ก าหนดต าแหนงและภาระงานใหชดเจนและมแผนสรางความกาวหนาในสายงานประกนคณภาพ

10 มคาตอบแทนพเศษส าหรบผปฏบตงานดานการประกนคณภาพเพอสรางแรงจงใจในการ

ปฏบตงานและแกปญหาการลาออกและเปลยนงานบอย

36

4.6 อภปรายผลการวจยตามวตถประสงคของการวจย

1) สภาพและปญหาในการด าเนนการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน

1.1 สภาพปจจบนในการด าเนนการประกนคณภาพ แบงออกเปน 6 ดาน ดงน

(1) ดานการบรหารจดการ

จากการศกษาพบวามการก าหนดนโยบายหรอทศทางทชดเจนในดานการประกนคณภาพมากทสด

( x = 4.55) รองลงมาคอมการก าหนดผรบผดชอบดานการประกนคณภาพทชดเจนของระดบคณะและหนวยงาน

( x = 3.99) สงทมการด าเนนการนอยทสดคอมการน าเอาผลการประเมนไปพฒนาและปรบปรงผลการด าเนนงาน

อยางเปนรปธรรมอยางตอเนอง ( x = 2.35) รองลงมาคอการสนบสนนงบประมาณเพอการด าเนนกจกรรมการ

ประกนคณภาพ ( x =3.08)

(2) ดานการมสวนรวมของคณาจารยและบคลากร

จากการศกษาพบวามคณาจารยและบคลากรมสวนรวมมากทสดคอ มการจดเกบและรวบรวม

ขอมลผลการด าเนนงานในดานตางๆตามทไดรบมอบหมาย ( x =3.52) รองลงมาคอ มสวนรวมในการจดท ารายงาน

การประเมนตนเอง(SAR) ระดบคณะและหนวยงาน ( x =3.47)

สงทคณาจารยและบคลากรมสวนรวมในระดบนอยทสดคอ การรายงานขอมลผลการด าเนนงานดานการ

ประกนคณภาพทไดรบมอบหมายตรงตามเวลา ( x =2.01) รองลงมาคอ การแสดงความคดเหนหรอใหขอเสนอแนะ

( x =2.11) (3) ดานการพฒนาบคลากรของคณะและหนวยงาน

จากการศกษาพบวาการพฒนาบคลากร สงทด าเนนการมากทสดคอการสนบสนนสงเสรมหรอผลกดน

ใหบคลากรมความรความเขาใจดานการประกนคณภาพ ( x =3.51) รองลงมาคอมการจดกจกรรมสงเสรมความรดาน

การประกนคณภาพในรปแบบตางๆ เชน การประชมชแจง การฝกอบรม การสมมนา การแลกเปลยนเรยนร ( x

=3.34) สงทด าเนนการนอยทสดคอมการสรางและพฒนาผตรวจประเมนคณภาพภายในระดบคณะและหนวยงาน

( x =2.01) รองลงมาคอ มการจดท าแผนเพอพฒนาบคลากรดานการประกนคณภาพทชดเจน ( x =2.12)

(4 ดานความรความเขาใจดานการประกนคณภาพ

จากการศกษาพบวาสวนใหญมความรความเขาใจเกยวกบขนตอนและวธการประกนคณภาพภายในมาก

ทสด ( x =3.54) รองลงมาคอ มความรความเขาใจเกยวกบตวชวดการประเมนคณภาพ (KPIs) ( x =3.32)

ความรความเขาใจทมนอยทสดคอ ความรความเขาใจดานเครองมอตาง (Tools) ทใชในการพฒนาคณภาพ เชน

BSC TQA ISO ( x =1.98) รองลงมาคอการจดเกบขอมล เอกสาร หลกฐานประกอบการรายงานผลการด าเนนงาน

ดานการประกนคณภาพ ( x =2.52)

(5) ดานทศนคตทมตอการประกนคณภาพ

จากการศกษาพบวา การประกนคณภาพเปนกจกรรมทเปนประโยชนตอการพฒนาคณภาพขององคกรใน

ทกๆดานและควรด าเนนการอยางตอเนอง ( x =4.00) รองลงมาคอเปนการเพมภาระและมปรมาณงานมาก

ขน ( x =3.97)

37

ทศนคตทมระดบความคดเหนนอยทสดคอ ผลการประเมนคณภาพเชอถอไมไดเพราะไมสอดคลอง

กบสภาพจรง ( x =2.09) รองลงมาคอรสกเบอหนาย ไมอยากด าเนนกจกรรมดานการประกนคณภาพ ( x

=2.56)

1.2 ปญหาในการด าเนนการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน จ าแนกปญหาไดดงน

ปญหาทเกดจากผบรหาร

พบวาผบรหารไมไดก าหนดกลยทธและแผนการด าเนนงานดานการประกนคณภาพ ขาดความรความ

เขาใจและการน าเอาเครองมอการพฒนาคณภาพมาใชในการพฒนาองคกร ขาดการก ากบตดตามงานดานการ

ประกนคณภาพ ขาดความมงมนในการน าเอาผลการประเมนคณภาพมาจดท าแผนปรบปรงองคกร รวมทงเปนการ

แบบอยางทดในการสรางวฒนธรรมดานการประกนคณภาพ ใหความส าคญกบผลคะแนนมากกวาผลการด าเนนงาน

มกต าหนและกลาวโทษผปฏบตงานมากกวาการใหขอเสนอแนะเพอการพฒนาและปรบปรง แกปญหาเฉพาะหนาขาด

การพฒนาเชงระบบ การสนบสนน สงเสรมและการเขารวมกจกรรมดานการประกนคณภาพนอย

ปญหาทเกดจากตวชวดการประเมนคณภาพ

พบวาตวชวดมจ านวนมาก ตวชวดและเกณฑการประเมนหลายตวชวดมซ าซอนในการด าเนนงานและ

จดเกบขอมล เกณฑการประเมนไมเหมาะสม มทงงายและยากเกนไป ตวชวดออกชาท าใหจดเกบขอมลไมทน

รายละเอยดการจดเกบขอมลไมละเอยดครบถวนและชดเจน ตความหมายของตวชวดแตกตางกน ท าใหจดเกบขอมล

ไมสมบรณ

ปญหาทเกดจากผตรวจประเมนคณภาพ

ประสบการณและทกษะของผตรวจประเมนมความแตกตางกน การประเมนคณภาพบางครงมความ

เกรงใจไมกลาสะทอนขอมลจรง บางคนมอคตกบหนวยงานทเขาตรวจประเมน ไมเปนกลยาณมตร เคยเปนผมสวน

ไดสวนเสยกบหนวยงานทเขาตรวจประเมน ศกษาขอมลของหนวยงานนอย ใชเวลาในการตรวจประเมนสน ขาดการ

วเคราะหขอมลและยนยนขอมลใหแนใจกอนจะสรปผลการประเมนคณภาพ ใหขอเสนอแนะหรอแนะน าในสงทท ายาก

เกนความสามารถในการพฒนาและปรบปรง สงรายงานผลการตรวจประเมนลาชาท าใหคณะและหนวยงานเสย

โอกาสในการพฒนาและปรบปรง

ปญหาทเกดจากบคลากร

เขารวมกจกรรมการประกนคณภาพนอย มทศนคตดานลบตอการประกนคณภาพ คดวาการประกน

คณภาพเปนภาระงานใหมทนอกเหนอจากงานประจ าและเพมภาระงาน ไมใหความรวมมอในการจดเกบและรายงาน

ขอมล ขาดความรความเขาใจดานการประกนคณภาพ ไมไดก าหนดตวผรบชอบในการรายงานผลการด าเนนงานตาม

ตวชวด

ปญหาทเกดจากผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ

ผปฏบตงานดานการประกนคณภาพขาดขวญและก าลงใจ จ านวนบคลากรดานการประกนคณภาพไม

เพยงพอ มความรความเขาใจ ศกยภาพ ความเชยวชาญ และประสบการณดานการประกนคณภาพแตกตาง

กน ขาดความรความเขาใจเรองตวชวด การจดเกบเอกสาร หลกฐาน ขาดทกษะในการสอสาร การ

ประสานงานและขอขอมล

38

การจดเกบและรวบรวมขอมล

ไมไดก าหนดผรบผดชอบในการจดเกบขอมล ไมมแบบฟอรมหรอแนวทางในการจดเกบขอมล

ระยะเวลา ขนตอน รายละเอยดไมชดเจน ท าใหจดเกบขอมลไมได ตวชวดออกชา ไมสามารถวางระบบการ

จดเกบขอมลไดทนเวลา การจดเกบขอมลไมเปนระบบ ขาดการน าเอาระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการ

จดเกบขอมล มความซ าซอนในการจดเกบขอมลหลายตวชวดและด าเนนการหลายฝาย จ านวนและผลทไดไม

เทากน ท าใหเกดปญหาในการเลอกใชขอมล เชน จ านวนอาจารยประจ า จ านวนนกศกษา จ านวนบคลากร

จ านวนอาจารยทมต าแหนงทางวชาการและปรญญาเอก มความยงยากซบซอนในการจดเกบขอมลแตละ

ตวชวด เชน ระยะเวลาการจดเกบขอมล ประเภท การนบจ านวนทถกตอง ตวตง ตวหาร สงทนบไดและนบ

ไมได ไมทราบรายละเอยดทถกตองและแนนอนในการจดเกบขอมล ท าใหจดเกบขอมลผดพลาด

2) แนวทางการแกปญหาในการด าเนนการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน

1. ผบรหาร

ก าหนดกลยทธและแผนงานดานการประกนคณภาพ

สรางระบบการก ากบตดตามผลการด าเนนงานและก าหนดผรบผดชอบ

ก าหนดรอบระยะเวลาในการก ากบตดตามงาน เชน ทก 3 เดอน

สรางกลยทธการพฒนาผบรหาร คณาจารย บคลากรใหเกดการเรยนรและท าความใจในเกณฑ

รางวลคณภาพแหงชาต (TQA) เกณฑ PMQA และ EdPEx : ซงเปนเครองมอส าคญในการพฒนา

คณภาพการศกษา

ศกษาและน าเอาเครองมอตางๆ (Tools)ในการพฒนาองคกรมาใชในการพฒนาองคกร

ปรบพฤตกรรมและทศนคตดานการประกนคณภาพ

สนบสนน สงเสรมและเขารวมกจกรรมดานการประกนคณภาพอยางตอเนอง เชน การน าเสนอ

ผลงานดานการประกนคณภาพ (Good practices) ผลงานการพฒนาคณภาพในดานตางๆ

กจกรรมแลกเปลยนเรยนร (KM) กจกรรมการตรวจประเมนคณภาพภายใน (Internal Audit)

การจดท าแผนพฒนาคณภาพ (Improvement plan)

ใหก าลงใจและสนบสนนผปฏบตงาน โดยการยกยอง ชมเชย ใหรางวลบคลากร

วเคราะหปญหา จดล าดบความส าคญและจดท าแผนปรบปรงองคการ (Improvement plan)

พฒนาศกยภาพผบรหารใหเปนผตรวจประเมนคณภาพองคกร

ศกษาดงานองคกรทมระบบการบรหารจดการทเปนเลศ ทงในและตางประเทศ

2. ตวชวด

วเคราะหตวชวดใหมความเหมาะสม สอดคลองกบระบบการประเมนคณภาพภายในและ

ภายนอก และบรบทของคณะและหนวยงานทตองท าการประเมน

39

ก าหนดเปนตวชวดมาตรฐานและใชตลอดไป หรอหากจ าเปน ควรจะมการทบทวนหรอ

ปรบเปลยนทก 2 ป

วเคราะหตวชวดทมความซ าซอน และก าหนดใหเปนตวใดตวหนง

ก าหนดเกณฑการประเมนใหมความเหมาะสมกบระดบคณะและหนวยงาน

ปรบลดเกณฑการประเมนใหมความเหมาะสม อาจจ าแนกเปนกลมสาขา จ าแนกเปนกลม

หนวยงานสนบสนน

ก าหนดแผนการพฒนาตวชวดและมก าหนดการออกตวชวดทแนนอนและรวดเรวตงแตตนป

การศกษา หรอไมควรเกนเดอนตลาคมของทกป

มการจดอบรมชแจงรายละเอยดตวชวดใหบคลากรทกระดบไดรบทราบโดยทวกน

จดท ามาตรฐานในการจดเกบขอมลรายตวชวด ก าหนดรายการเอกสารหลกฐานอางองท

ตองการใหชดเจนและครอบคลม

จดท าตวอยางการจดเกบและวเคราะหขอมล

3. ผตรวจประเมน

ก าหนดนโยบายใหคณะและภาควชาด าเนนการตรวจประเมนคณภาพภายใน

สวนกลางจดหลกสตรอบรมและพฒนาผตรวจประเมนคณภาพใหกบคณะ ภาควชาและ

หนวยงาน

ก าหนดมาตรฐานและขนตอนในการตรวจประเมนคณภาพภายในและสวนกลางตองก ากบ

ตดตามใหการด าเนนงานเปนไปตามมาตรฐานและขนตอนทก าหนดไว

ก าหนดกลยทธและแผนงานการพฒนาบคลากรใหมศกยภาพดานการประเมนคณภาพ

อบรมเชงปฏบตการใหมความรเรองตวชวดและเกณฑการประเมนคณภาพ

อบรมใหความรเรองเกณฑรางวลคณภาพ เกณฑ PMQA เกณฑ EdPEx และเครองมอตางๆ

(Tools)ทใชในการพฒนาคณภาพองคกร

ประเมนและทดสอบศกยภาพของผตรวจประเมนและพฒนาใหมศกยภาพเทาเทยมกน

ปรบทศนคตของผตรวจประเมน เนนจรรยาบรรณและความเปนกลยณมตร

พฒนาทกษะในการวเคราะหจดแขง โอกาสในการพฒนาและการใหขอเสนอแนะทเปนประโยชน

และน าไปสการปฏบตได

สรางเครองมอในการตรวจประเมนคณภาพเพอใหสามารถสงผลรายงานผลการตรวจประเมน

คณภาพไดตรงตามเวลาทก าหนด

เพมจ านวน (ปรมาณ) และคณภาพ ของผตรวจประเมนคณภาพ

4. บคลากร

40

สรางกลยทธในการปรบทศนคตทมตอการประกนคณภาพโดยพฒนางานประจ าใหเปนการ

ประกนคณภาพ

สรางกลยทธในการถายทอดตวชวดระดบองคกรไปสบคลากรรายบคคลโดยจดท าค าสง

มอบหมายตวชวดและเชอมโยงเขากบระบบการประเมนผลการปฏบตงานและความดความชอบ

อบรมใหความรดานการประกนคณภาพ ตวชวด เครองมอในการพฒนาคณภาพ การจดเกบ

ขอมล การวเคราะหขอมล การจดเตรยมเอกสารหลกฐานประกอบการตรวจประเมน การ

เขยนรายงานการประเมนตนเอง

จดกจกรรมสรางความสมพนธระหวางผบรหาร คณาจารย บคลากร ซงจะสงผลตอความ

รวมมอในการปฏบตงานรวมกน

ใหความรพนฐานดานการประกนคณภาพหรอปพนฐานดานการประกนคณภาพใหมความรเทา

เทยมกน

มการจดประชมชแจงรายละเอยดตวชวดในระดบคณะ ภาควชา และหนวยงานใหรบรโดยทวกน

ทกคน

บคลากรมสวนรวมในการประกนคณภาพทกขนตอน (ตงแตเรมตน-สนสด)

5. ผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ

จดท าแผนสรางความกาวหนาและความมนคงในสายงาน

สรางขวญ ก าลงใจ ยกยอง เชดชบคลากร

ก าหนดจ านวนหรอผรบผดชอบดานการประกนคณภาพในระดบปฏบตการ

อบรมใหความรดานการประกนคณภาพ ตวชวด เครองมอในการพฒนาคณภาพ การจดเกบ

ขอมล การวเคราะหขอมล การจดเตรยมเอกสารหลกฐานประกอบการตรวจประเมน การ

เขยนรายงานการประเมนตนเอง

พฒนาศกยภาพใหสามารถท าหนาทเปนผประเมนคณภาพองคกร

พฒนาทกษะในการสอสาร การสรางมนษยสมพนธทดระหวางคณะ ภาควชา มหาวทยาลย

เพอใหเกดความคลองตวในการขอขอมล

จดสมมนาทบทวนระบบการประกนคณภาพ เปนระยะ

ประเมนและทดสอบสมรรถนะหรอศกยภาพของผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ และน าเอา

ผลการประเมนมาจดท าแผนพฒนาบคลากร

อบรมหรอสรางคมอเทคนคการแกปญหาและเทคนคการจดเกบขอมล

ฝกอบรมเขมขน

ศกษาดงานดานการประกนคณภาพหนวยงานภายในและภายนอกมหาวทยาลย

6. การจดเกบและรวบรวมขอมล

41

ก าหนดผรบผดชอบในการจดเกบขอมล

พฒนาและจดท าแบบฟอรมหรอแนวทางในการจดเกบขอมล

ก าหนดระยะเวลา ขนตอน รายละเอยดการจดเกบขอมลใหชดเจน

ตวชวดควรจะออกเรวหรอตงแตตนปการศกษา อยางนอยมระยะเวลาในการจดเกบขอมลอยาง

นอย 7 เดอนในแตละปการศกษา

น าเอาระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการจดเกบขอมล หรอสรางระบบการจดเกบขอมล

เพอสามารถท างานเรวขนและมประสทธภาพ

พฒนาและจดท าฐานขอมลดานการประกนคณภาพและการจดเกบฐานขอมล

ลดความซ าซอนในการจดเกบขอมลหลายตวชวดและด าเนนการหลายฝาย

ก าหนดผรบผดชอบหลกหรอหนวยงานกลางในการรายงานตวชวด และสงผลใหคณะหนวยงาน

ตรวจสอบขอมล หรอยนยนขอมลใหมความถกตอง

จ าแนกตวชวดเชงปรมาณ เชงคณภาพ

จดท ามาตรฐานในการจดเกบและวเคราะหขอมล

สรางระบบฐานขอมลทสามารถใชรวมกนไดทกคณะและหนวยงาน

7. อนๆ

มการแลกเปลยนเรยนรกระบวนการตางๆ

จดกจกรรมสงเสรมสนบสนนดานการประกนคณภาพใหบอยขนเพอสรางบรรยากาศดานการ

ประกนคณภาพ

งานประกนคณภาพ กบงานสนบสนนอนๆ ควรจะมกจกรรมรวมกนเพอเปนการสราง

ความสมพนธและสรางทศนคตดานการประกนคณภาพ

แยกตวชวดใหชดเจนและแบงกลมออกเปน 1.ตวชวดคณะ 2.ตวชวดหนวยงาน 3.ตวชวด

องคกรในก ากบ

ท าใหระบบประกนคณภาพเปนเรองงาย ไมเนนเอกสาร (document) มความเชอใจและเชอมน

มากกวาเชอเอกสาร

ลงทนดานงบประมาณการประกนคณภาพใหมากขน

ใชกลยทธสรางแรงจงใจดานการประกนคณภาพดวยการใหรางวลและคาตอบแทน

บรณาการระบบการประเมนใหเปนระบบเดยว (การประเมนคณภาพ การจดท าครบรอง การ

ประเมนผลการด าเนนงานตามแผน เปนตน)

การประชมชแจงตวชวด มหาวทยาลยควรจะแยกกลมชแจง เพอใหเกดความเขาใจมากยงขน

และลดความสบสน

42

หนวยงานทเพงเขารบการประเมนคณภาพเปนครงแรก ขาดความรและประสบการณ

มหาวทยาลยควรเขาท าความเขาใจใหผบรหารและบคลากรเขาใจแนวปฏบตและตวชวดการ

ประเมนคณภาพ

จดท าคมอการประกนคณภาพเผยแพรใหผบรหารและบคลากรรบทราบโดยทวกน

จดสมมนาและอบรมดานการประกนคณภาพนอกสถานท ลดความกดดนและไดผอนคลาย

ก าหนดเปนวาระส าคญดานการประกนคณภาพของมหาวทยาลย

มการปฐมนเทศผบรหารและบคลากรวาดวยการประกนคณภาพ

น าชมแนวปฏบตทด ณ สถานทจรงของคณะและหนวยงานทไดรบรางวล

จดเวท KM QA เพอแลกเปลยนประสบการณดานการประกนคณภาพ การประเมนคณภาพ

การจดเกบขอมลตวชวด การจดเกบเอกสารหลกฐาน เปนตน

จดท าคมอการปฏบตงานดานการประกนคณภาพ

ศกษาวจยหวขอดานการประกนคณภาพ

จดล าดบคะแนนหรอผลการประเมนแตละคณะและหนวยงานเพอใหเกดการเปรยบเทยบและ

สรางแรงจงใจ

3) แนวทางการพฒนาบคลากรผปฏบตงานดานการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน

จากการศกษาและวจยพบวาในการพฒนาบคลากรผปฏบตงานดานการประกนคณภาพนนควรจะด าเนนการให

ครอบคลมดงน

1. การจดท าแผนพฒนาบคลากรดานการประกนคณภาพ

การพฒนาบคลากรของคณะและหนวยงานตางๆ รวมทงในระดบมหาวทยาลยนน พบวามแผนในการพฒนา

บคลากรในดานการจดการเรยนการสอน การวจย และสวนใหญเนนทแผนการพฒนาผบรหาร คณาจารยและนกวจย ส าหรบ

แผนในการพฒนาบคลากรทปฏบตงานดานการประกนคณภาพนน ไมไดก าหนดกลยทธและหวขอในการพฒนาบคลากรดาน

การประกนคณภาพทชดเจนและเปนรปธรรม ดงนนควรมการวเคราะห SWOT ของผปฏบตงานดานการประกนคณภาพเพอ

จดท าแผนพฒนาบคลากรผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ

2. จดท าหลกสตรการฝกอบรมดานการประกนคณภาพ

หลกสตรการฝกอบรมดานการประกนคณภาพ ควรจดท าเปนชดโครงการฝกอบรมครบวงจร ตงแตเรมตนจน

สนสดกระบวนการประกนคณภาพ อาจจะก าหนดเนอหาออกเปนความรพนฐานเกยวกบระบบและกลไกการประกน

คณภาพ (จ าแนกเปนการประเมนคณภาพภายในและการประเมนคณภาพภายนอก) ตวชวดและเกณฑการ

ประเมนคณภาพ (ตวชวดการประเมนคณภาพของหนวยงานตางๆ ทงของมหาวทยาลย สมศ. สกอ. ก.พ.ร.

และหนวยงานอนๆทเกยวของ) การวเคราะหขอมลดานการประกนคณภาพ เทคนคการจดเกบขอมล เทคนค

การแกปญหา การจดท ารายงานการประเมนตนเอง การวเคราะหจดแขงและโอกาสในการพฒนา การจดท า

แผนพฒนาคณภาพหรอแผนพฒนาองคกร การสรางและพฒนาตวชวด

3. การปฐมนเทศ

บคลากรใหม รวมทงผบรหาร คณาจารย นกวจย บคลากร ควรจะไดรบการปฐมนเทศใหมความรพนฐานดานการ

43

ประกนคณภาพรวมทงระบบและกลไกการประกนคณภาพของมหาวทยาลย บทบาทของบคลากรทมตอการประกนคณภาพ

เปนการสรางความตระหนกตงแตเรมตนการปฏบตงานและพฒนางานประจ าใหเปนงานประกนคณภาพ

4. การสงสมความเชยวชาญและประสบการณ

การพฒนาบคลากรใหมความยงยนนน ควรเรมจากการสงสมความเชยวชาญและประสบการณตางๆ

ในดานการประกนคณภาพ ตงแตเขารวมประชม อบรม สมมนา ศกษาดงาน แลกเปลยนเรยนร ฝก

ประสบการณในดานตางๆ การจดท าคมอการปฏบตงานดานการประกนคณภาพ การท าวจยสถาบนดานการ

ประกนคณภาพ การศกษาหาความรเพมเตมดานการพฒนาคณภาพและการประกนคณภาพ เพอใหเกดองค

ความรและผปฏบตงานดานการประกนคณภาพเกดความมนใจในการปฏบตงาน

5. การพฒนาใหเปนผตรวจประเมน

การท าหนาทเปนผตรวจประเมนคณภาพนน จะตองมความรความสามารถในดานตางๆ โดยมความรพนฐานดานการ

ประกนคณภาพ หากมการพฒนาบคลากรผปฏบตงานดานการประกนคณภาพใหมความร ทกษะในการเปนผตรวจประเมน

คณภาพ จะเปนการสงเสรมศกยภาพของผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ สงผลการตอการปฏบตงานขององคกร

เนองจากการด าเนนกจกรรมการประกนคณภาพตามกระบวนการ PDCA นน จะตองมการตรวจตดตามประเมน ดงนนหากก

ผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ มความรและทกษะการเปนผตรวจประเมนคณภาพดวยแลว จะท าใหมองเหนโอกาสใน

การพฒนาและปรบปรงองคกรอยางกาวกระโดด

6. การพฒนาใหเปนวทยากรถายทอดองคความร

การพฒนาบคลากรผปฏบตงานใหมความร ประสบการณ มทกษะและความช านาญจนสามารถพฒนาตนเองในการ

เปนวทยากรถายทอดองคความรในดานการประกนคณภาพ จะชวยพฒนาศกยภาพของผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ

เกดการถายทอดองคความรภายในและภายนอกองคกร ลดตนทนและคาใชจายในการใชวทยากรจากหนวยงานอนๆ

นอกจากการไดถายทอดองคความรแลว ยงมโอกาสไดรบประสบการณจรงการหนวยงานทเขาไปถายทอดองคความ ร มการ

แลกเปลยนเรยนรประสบการณในดานตางๆและน ากลบมาพฒนาหนวยงานได

7. ก าหนดคณสมบตเฉพาะและสมรรถนะหลก

ผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ เปนผทตองมความรความสามารถในดานตางๆ ดงนนควรจะมการก าหนด

คณสมบตเฉพาะและสรรถนะหลกทควรจะมของต าแหนงผปฏบตงานดานการประกนคณภาพใหชดเจน ปจจบน มหลายคณะ

และหนวยงานมความตองการบคลากรมาปฏบตงานในดานการประกนคณภาพ แตขาดการก าหนดคณสมบตเฉพาะและ

สมรรถนะหลกทจ าเปนในดานการประกนคณภาพ เชน มความรพนฐานในดานการประกนคณภาพ มความรความเขาใจใน

การวเคราะหผลการด าเนนงานตามตวชวด เครองมอการพฒนาคณภาพ มความสามารถในการพฒนาและจดท าฐานขอมล

ดานการประกนคณภาพ ทกษะในการตดตอสอสารและสรางมนษยสมพนธเปนตน

8. ทดสอบความรและสมรรถนะ

ผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ มความร ทกษะ ประสบการณในการท างานแตกตางกน แตมโอกาสทจะไดรบ

การอบรมและถายทอดองคความรดานการประกนคณภาพไมแตกตางกน หลงจากมการอบรมและพฒนาศกยภาพของ

ผปฏบตงานดานการประกนคณภาพในดานตางๆแลว ควรจะมการทดสอบความรความสามารถเปนระยะ มการทดสอบ

สมรรถนะ เพอใหมนใจวาผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ มความรและสมรรถนะในการปฏบตดานไดอยางม

ประสทธภาพ กรณผปฏบตงานดานการประกนคณภาพขาดคณสมบตประการใด กตองน าเอาจดนนไปพฒนาและปรบปรง

หรอกรณทมการเปลยนแปลงระบบการประกนคณภาพ หรอเปลยนแปลงตวชวดและเกณฑการประเมนคณภาพ ควรจะมการ

อบรมท าความเขาใจและทดสอบความรและสมรรถนะเพอใหมนใจวาสามารถปฏบตงานไดอยางถกตอง

9. สรางความกาวหนาในสายงาน

44

ผปฏบตงานดานการประกนคณภาพขาดความมนคงในหนาทการงาน มการเปลยนแปลงตวผปฏบตงานดานการ

ประกนคณภาพ มการลาออก โอนยายเพอความกาวหนาในสายวชาชพอนๆ ท าใหการประกนคณภาพขาดความตอเนองและ

ไมยงยน ดงนนควรมการสรางความกาวหนาในสายงานดานการประกนคณภาพ เพอเปนแรงจงใจในการปฏบตงานและลด

ปญหา การลาออก โอนยายและเปลยนงาน

10. ก าหนดคาตอบแทนพเศษ หรอสทธพเศษ

การปฏบตงานดานการประกนคณภาพ มภาระงานมาก โดยเฉพาะภาระงานดานการจดเอกสาร หลกฐานและขอมล

ตางๆ รวมทงการตดตอสอสารกบบคลากรตางๆทวทงองคกร การพบกบสภาพของปญหามากมายหลายประการเกยวกบการ

จดเกบและรวบรวมขอมล ความเสยงในดานการถกรองเรยน กลาวหา การปฏเสธความรวมมอตางๆ เปนตน หากบคลากร

ผปฏบตงานดานการประกนคณภาพขาดความมงมนและขาดแรงจงใจในการปฏบตงาน จะสงผลตอคณภาพของงานดานการ

ประกนคณภาพ ดงนนเพอเปนการสรางแรงจงใจใหผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ ควรจะมการก าหนดคาตอบแทนพเศษ

ส าหรบผปฏบตงานดานการประกนคณภาพโดยอาจจะเชอมโยงกบการด าเนนงานดานการประกนคณภาพในภาพรวม

45

บทท 5 สรปผลและขอเสนอแนะ

ในการศกษาวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษาสภาพปญหาในการด าเนนการประกนคณภาพระดบ

คณะและหนวยงาน 2) เพอศกษาแนวทางการแกปญหาในการด าเนนการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน

3) เพอศกษาแนวทางการพฒนาบคลากรผปฏบตงานดานการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน ซงผวจยของ

น าเสนอผลงานวจยโดยสรป ดงน

5.1 สรปผลการวจย

1) สภาพและปญหาในการด าเนนการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน

1.1 สภาพปจจบนในการด าเนนการประกนคณภาพ แบงออกเปน 6 ดาน ดงน

(1) ดานการบรหารจดการ

จากการศกษาพบวามการก าหนดนโยบายหรอทศทางทชดเจนในดานการประกนคณภาพมากทสด

( x = 4.55) รองลงมาคอมการก าหนดผรบผดชอบดานการประกนคณภาพทชดเจนของระดบคณะและหนวยงาน

( x = 3.99) สงทมการด าเนนการนอยทสดคอมการน าเอาผลการประเมนไปพฒนาและปรบปรงผลการด าเนนงาน

อยางเปนรปธรรมอยางตอเนอง ( x = 2.35) รองลงมาคอการสนบสนนงบประมาณเพอการด าเนนกจกรรมการ

ประกนคณภาพ ( x =3.08)

(2) ดานการมสวนรวมของคณาจารยและบคลากร

จากการศกษาพบวามคณาจารยและบคลากรมสวนรวมมากทสดคอ มการจดเกบและรวบรวม

ขอมลผลการด าเนนงานในดานตางๆตามทไดรบมอบหมาย ( x =3.52) รองลงมาคอ มสวนรวมในการจดท ารายงาน

การประเมนตนเอง(SAR) ระดบคณะและหนวยงาน ( x =3.47)

สงทคณาจารยและบคลากรมสวนรวมในระดบนอยทสดคอ การรายงานขอมลผลการด าเนนงานดานการ

ประกนคณภาพทไดรบมอบหมายตรงตามเวลา ( x =2.01) รองลงมาคอ การแสดงความคดเหนหรอใหขอเสนอแนะ

( x =2.11) (3) ดานการพฒนาบคลากรของคณะและหนวยงาน

จากการศกษาพบวาการพฒนาบคลากร สงทด าเนนการมากทสดคอการสนบสนนสงเสรมหรอผลกดน

ใหบคลากรมความรความเขาใจดานการประกนคณภาพ ( x =3.51) รองลงมาคอมการจดกจกรรมสงเสรมความรดาน

การประกนคณภาพในรปแบบตางๆ เชน การประชมชแจง การฝกอบรม การสมมนา การแลกเปลยนเรยนร ( x

=3.34) สงทด าเนนการนอยทสดคอมการสรางและพฒนาผตรวจประเมนคณภาพภายในระดบคณะและหนวยงาน

( x =2.01) รองลงมาคอ มการจดท าแผนเพอพฒนาบคลากรดานการประกนคณภาพทชดเจน ( x =2.12)

(4 ดานความรความเขาใจดานการประกนคณภาพ

จากการศกษาพบวาสวนใหญมความรความเขาใจเกยวกบขนตอนและวธการประกนคณภาพภายในมาก

ทสด ( x =3.54) รองลงมาคอ มความรความเขาใจเกยวกบตวชวดการประเมนคณภาพ (KPIs) ( x =3.32)

46

ความรความเขาใจทมนอยทสดคอ ความรความเขาใจดานเครองมอตาง (Tools) ทใชในการพฒนาคณภาพ เชน

BSC TQA ISO ( x =1.98) รองลงมาคอการจดเกบขอมล เอกสาร หลกฐานประกอบการรายงานผลการด าเนนงาน

ดานการประกนคณภาพ ( x =2.52)

(5) ดานทศนคตทมตอการประกนคณภาพ

จากการศกษาพบวา การประกนคณภาพเปนกจกรรมทเปนประโยชนตอการพฒนาคณภาพขององคกรใน

ทกๆดานและควรด าเนนการอยางตอเนอง ( x =4.00) รองลงมาคอเปนการเพมภาระและมปรมาณงานมาก

ขน ( x =3.97)

ทศนคตทมระดบความคดเหนนอยทสดคอ ผลการประเมนคณภาพเชอถอไมไดเพราะไมสอดคลอง

กบสภาพจรง ( x =2.09) รองลงมาคอรสกเบอหนาย ไมอยากด าเนนกจกรรมดานการประกนคณภาพ ( x

=2.56)

1.2 ปญหาในการด าเนนการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน จ าแนกไดดงน

ปญหาทเกดจากผบรหาร

พบวาผบรหารไมไดก าหนดกลยทธและแผนการด าเนนงานดานการประกนคณภาพ ขาดความรความ

เขาใจและการน าเอาเครองมอการพฒนาคณภาพมาใชในการพฒนาองคกร ขาดการก ากบตดตามงานดานการ

ประกนคณภาพ ขาดความมงมนในการน าเอาผลการประเมนคณภาพมาจดท าแผนปรบปรงองคกร รวมทงเปนการ

แบบอยางทดในการสรางวฒนธรรมดานการประกนคณภาพ ใหความส าคญกบผลคะแนนมากกวาผลการด าเนนงาน

มกต าหนและกลาวโทษผปฏบตงานมากกวาการใหขอเสนอแนะเพอการพฒนาและปรบปรง แกปญหาเฉพาะหนาขาด

การพฒนาเชงระบบ การสนบสนน สงเสรมและการเขารวมกจกรรมดานการประกนคณภาพนอย

ปญหาทเกดจากตวชวดการประเมนคณภาพ

พบวาตวชวดมจ านวนมาก ตวชวดและเกณฑการประเมนหลายตวชวดมซ าซอนในการด าเนนงานและ

จดเกบขอมล เกณฑการประเมนไมเหมาะสม มทงงายและยากเกนไป ตวชวดออกชาท าใหจดเกบขอมลไมทน

รายละเอยดการจดเกบขอมลไมละเอยดครบถวนและชดเจน ตความหมายของตวชวดแตกตางกน ท าใหจดเกบขอมล

ไมสมบรณ

ปญหาทเกดจากผตรวจประเมนคณภาพ

ประสบการณและทกษะของผตรวจประเมนมความแตกตางกน การประเมนคณภาพบางครงมความ

เกรงใจไมกลาสะทอนขอมลจรง บางคนมอคตกบหนวยงานทเขาตรวจประเมน ไมเปนกลยาณมตร เคยเปนผมสวน

ไดสวนเสยกบหนวยงานทเขาตรวจประเมน ศกษาขอมลของหนวยงานนอย ใชเวลาในการตรวจประเมนสน ขาดการ

วเคราะหขอมลและยนยนขอมลใหแนใจกอนจะสรปผลการประเมนคณภาพ ใหขอเสนอแนะหรอแนะน าในสงทท ายาก

เกนความสามารถในการพฒนาและปรบปรง สงรายงานผลการตรวจประเมนลาชาท าใหคณะและหนวยงานเสย

โอกาสในการพฒนาและปรบปรง

ปญหาทเกดจากบคลากร

เขารวมกจกรรมการประกนคณภาพนอย มทศนคตดานลบตอการประกนคณภาพ คดวาการประกน

47

คณภาพเปนภาระงานใหมทนอกเหนอจากงานประจ าและเพมภาระงาน ไมใหความรวมมอในการจดเกบและรายงาน

ขอมล ขาดความรความเขาใจดานการประกนคณภาพ ไมไดก าหนดตวผรบชอบในการรายงานผลการด าเนนงานตาม

ตวชวด

ปญหาทเกดจากผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ

ผปฏบตงานดานการประกนคณภาพขาดขวญและก าลงใจ จ านวนบคลากรดานการประกนคณภาพไม

เพยงพอ มความรความเขาใจ ศกยภาพ ความเชยวชาญ และประสบการณดานการประกนคณภาพแตกตาง

กน ขาดความรความเขาใจเรองตวชวด การจดเกบเอกสาร หลกฐาน ขาดทกษะในการสอสาร การ

ประสานงานและขอขอมล

การจดเกบและรวบรวมขอมล

ไมไดก าหนดผรบผดชอบในการจดเกบขอมล ไมมแบบฟอรมหรอแนวทางในการจดเกบขอมล

ระยะเวลา ขนตอน รายละเอยดไมชดเจน ท าใหจดเกบขอมลไมได ตวชวดออกชา ไมสามารถวางระบบการ

จดเกบขอมลไดทนเวลา การจดเกบขอมลไมเปนระบบ ขาดการน าเอาระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการ

จดเกบขอมล มความซ าซอนในการจดเกบขอมลหลายตวชวดและด าเนนการหลายฝาย จ านวนและผลทไดไม

เทากน ท าใหเกดปญหาในการเลอกใชขอมล เชน จ านวนอาจารยประจ า จ านวนนกศกษา จ านวนบคลากร

จ านวนอาจารยทมต าแหนงทางวชาการและปรญญาเอก มความยงยากซบซอนในการจดเกบขอมลแตละ

ตวชวด เชน ระยะเวลาการจดเกบขอมล ประเภท การนบจ านวนทถกตอง ตวตง ตวหาร สงทนบไดและนบ

ไมได ไมทราบรายละเอยดทถกตองและแนนอนในการจดเกบขอมล ท าใหจดเกบขอมลผดพลาด

2) แนวทางการแกปญหาในการด าเนนการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน

1. ก าหนดกลยทธและแผนงานดานการประกนคณภาพ

2. สรางระบบการก ากบตดตามผลการด าเนนงานและก าหนดผรบผดชอบตวชวด

3. สรางกลยทธการพฒนาผบรหาร คณาจารย บคลากรใหเกดการเรยนรและท าความใจในเกณฑ

รางวลคณภาพแหงชาต (TQA) เกณฑ PMQA และ EdPEx : ซงเปนเครองมอส าคญในการพฒนา

คณภาพการศกษา

4. สนบสนน สงเสรมและเขารวมกจกรรมดานการประกนคณภาพอยางตอเนอง เชน การน าเสนอ

ผลงานดานการประกนคณภาพ (Good practices) ผลงานการพฒนาคณภาพในดานตางๆ

กจกรรมแลกเปลยนเรยนร (KM) กจกรรมการตรวจประเมนคณภาพภายใน (Internal Audit) การ

จดท าแผนพฒนาคณภาพ (Improvement plan)

5. วเคราะหปญหา จดล าดบความส าคญและจดท าแผนปรบปรงองคการ (Improvement plan)

6. ศกษาดงานองคกรทมระบบการบรหารจดการทเปนเลศ ทงในและตางประเทศ

7. วเคราะหตวชวดใหมความเหมาะสม ลดความซ าซอน สอดคลองกบระบบการประเมนคณภาพ

ภายในและภายนอก และบรบทของคณะและหนวยงานทตองท าการประเมน

8. จดท ามาตรฐานในการจดเกบขอมลรายตวชวด ก าหนดรายการเอกสารหลกฐานอางองทตองการ

ใหชดเจนและครอบคลม

48

9. มการประเมนและทดสอบศกยภาพของผตรวจประเมนและพฒนาใหมศกยภาพเทาเทยมกน

10. พฒนาทกษะในการวเคราะหจดแขง โอกาสในการพฒนาและการใหขอเสนอแนะทเปนประโยชน

และน าไปสการปฏบตได

11. สรางกลยทธในการถายทอดตวชวดระดบองคกรไปสบคลากรรายบคคลโดยจดท าค าสงมอบหมาย

ตวชวดและเชอมโยงเขากบระบบการประเมนผลการปฏบตงานและความดความชอบ

12. จดกจกรรมสรางความสมพนธระหวางผบรหาร คณาจารย บคลากร ซงจะสงผลตอความรวมมอ

ในการปฏบตงานรวมกน

13. พฒนาทกษะผปฏบตงานดานการประกนคณภาพในการสอสาร การสรางมนษยสมพนธทด

ระหวางคณะ ภาควชา มหาวทยาลย เพอใหเกดความคลองตวในการขอขอมล

14. ประเมนและทดสอบสมรรถนะหรอศกยภาพของผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ และน าเอา

ผลการประเมนมาจดท าแผนพฒนาบคลากร

15. พฒนาและจดท าแบบฟอรมหรอแนวทางในการจดเกบขอมล

16. น าเอาระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการจดเกบขอมล หรอสรางระบบการจดเกบขอมลเพอ

สามารถท างานเรวขนและมประสทธภาพ

17. จดกจกรรมสงเสรมสนบสนนดานการประกนคณภาพใหบอยขนเพอสรางบรรยากาศดานการ

ประกนคณภาพ

18. งานประกนคณภาพ กบงานสนบสนนอนๆ ควรจะมกจกรรมรวมกนเพอเปนการสรางความสมพนธ

และสรางทศนคตดานการประกนคณภาพ

19. ท าใหระบบประกนคณภาพเปนเรองงาย ไมเนนเอกสาร (document) มความเชอใจและเชอมน

มากกวาเชอเอกสาร

20. บรณาการระบบการประเมนใหเปนระบบเดยว (การประเมนคณภาพ การจดท าครบรอง การ

ประเมนผลการด าเนนงานตามแผน เปนตน)

21. ก าหนดเปนวาระส าคญดานการประกนคณภาพของมหาวทยาลย

22. จดเวท KM QA เพอแลกเปลยนประสบการณดานการประกนคณภาพ การประเมนคณภาพ การ

จดเกบขอมลตวชวด การจดเกบเอกสารหลกฐาน เปนตน

23. จดล าดบคะแนนหรอผลการประเมนแตละคณะและหนวยงานเพอใหเกดการเปรยบเทยบและสราง

แรงจงใจ

3) แนวทางการพฒนาบคลากรผปฏบตงานดานการประกนคณภาพระดบคณะและหนวยงาน

1.การจดท าแผนพฒนาบคลากรดานการประกนคณภาพ

2.จดท าหลกสตรการฝกอบรมดานการประกนคณภาพ

3.การปฐมนเทศ

4.การสงสมความเชยวชาญและประสบการณ

49

5.การพฒนาใหเปนผตรวจประเมน

6.การพฒนาใหเปนวทยากรถายทอดองคความร

7.ก าหนดคณสมบตเฉพาะและสมรรถนะหลก

8.ทดสอบความรและสมรรถนะ

9.สรางความกาวหนาในสายงาน

10.ก าหนดคาตอบแทนพเศษ หรอสทธพเศษ

5.2 ขอเสนอแนะในการน าเอาผลการวจยไปใช

1) ขอเสนอแนะตอมหาวทยาลย

1. ควรสรางวฒนธรรมองคกรดานการประกนคณภาพใหเกดขนกบคณะและหนวยงานตลอดจนบคลากร

ทกระดบ

2. ควรก าหนดกลยทธในการก ากบตดตามการน าเอาผลการประเมนคณภาพทงภายในและภายนอกไป

พฒนาและปรบปรงผลการด าเนนงานใหเกดผลดอยางตอเนอง

3. พฒนาศกยภาพและสงเสรมสนบสนนใหผบรหารระดบสงน าเอาเครองมอ (Tools) ตางๆในการบรหาร

จดการองคกรมาใชพฒนาคณภาพ เชน เกณฑรางวลคณภาพแหงชาต (TQA) การพฒนาคณภาพ

การศกษาเพอการด าเนนการทเปนเลศ (EdPEx) เครองมอการบรหารจดการเชงกลยทธ BSC หรอ

KM เปนตน

4. บรณาการระบบการประเมนคณภาพตางๆใหเปนระบบเดยว

2) ขอเสนอแนะตอผรบผดชอบหลก (ส านกงานประเมนและประกนคณภาพ)

1. พฒนาตวชวดใหมความเหมาะสมในดานของจ านวน คณภาพของตวชวด เกณฑการประเมนคณภาพ

ทมความเหมาะสมและเปนธรรมกบทกคณะหนวยงาน แสดงรายละเอยดและก าหนดแนวทางในการ

จดเกบและรวบรวมขอมลใหชดเจน

2. ก าหนดกลยทธในการพฒนาศกยภาพผตรวจประเมนคณภาพภายใน ใหมความร ทกษะ ประสบการณ

ใกลเคยงกน มการวเคราะห SWOT ของผตรวจประเมนคณภาพภายในเพอหาโอกาสในการพฒนา

และปรบปรง มการทดสอบหรอประเมนศกยภาพของผตรวจประเมนคณภาพเพอน าเอาผลการ

ประเมนมาจดท าแผนพฒนาผตรวจประเมน

3. เพมจ านวนผตรวจประเมนคณภาพภายในและควบคมดานคณภาพของผตรวจประเมนคณภาพ

4. ก าหนดกลยทธในการพฒนาผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ ใหมความรความเขาใจดานการ

ประกนคณภาพและสามารถน าไปสการปฏบตไดอยางมประสทธภาพ

5. สรางเครอขายการประกนคณภาพ (QA network)

6. สรางระบบการจดเกบและรวบรวมขอมลโดยใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศ

50

7. จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรประสบการณดานการประกนคณภาพ (QA KM

3) ขอเสนอแนะตอผเกยวของ (ผบรหาร บคลากร ผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ)

1. ผบรหารระดบคณะและหนวยงานควรสนบสนนสงเสรมกจกรรมดานการประกนคณภาพ และเขารวม

กจกรรมดานการประกนคณภาพอยางตอเนอง

2. บคลากรควรจะมสวนรวมในการประกนคณภาพและเขารวมกจกรรมดานการประกนคณภาพทคณะ

และมหาวทยาลยจดขนอยางตอเนอง

3. พฒนาคณภาพงานประจ าใหเปนงานดานการประกนคณภาพ

4. ศกษารายละเอยดตวชวด เกณฑการประเมนคณภาพโดยละเอยด

5. ตดตามขอมลขาวสารดานการประเมนและประกนคณภาพอยางสม าเสมอ

5.3 ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป

ในการท าวจยครงตอไปควรท าวจยในหวขอทเกยวของดงตอไปน

1. การศกษาวจยเพอการพฒนาตวชวดการประเมนคณภาพภายในระดบคณะและหนวยงาน รวมทงการ

ก าหนดและสรางเกณฑการประเมนคณภาพทมความเหมาะสมและสอดคลองกบบรบทและผลการ

ด าเนนงานของคณะและหนวยงาน

2. การศกษาวจยแนวทางการพฒนาศกยภาพภาพของผตรวจประเมนคณภาพภายใน

51

ภาคผนวก

52

แบบสอบถามการวจยเรอง

“การศกษาสภาพและปญหาในการด าเนนการประกนคณภาพ

และแนวทางการพฒนาบคลากรผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ”

ระดบคณะและหนวยงาน

ตอนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

1. เพศ ( ) ชาย ( ) หญง

2. ลกษณะงาน ( ) ผบรหาร ( ) คณาจารย/สายผสอน ( ) บคลากรสนบสนน/ปฏบตการ ( ) อนๆ.............

3. ประสบการณดานการประกนคณภาพ/มสวนรวมดานการประกนคณภาพของคณะ/หนวยงาน.............ป

ตอนท 2 สภาพปญหาในดานการประกนคณภาพของคณะ/หนวยงาน

ประเดนการประเมน

ระดบความคดเหนของทาน นอย พอใช ปาน

กลาง มาก มาก

ทสด ประเมน

ไมได

(NA) 1 2 3 4 5

ดานการบรหารจดการ

1 มการก าหนดนโยบายหรอทศทางทชดเจนในดานการประกนคณภาพ

2 มการก ากบตดตามการด าเนนงานดานการประกนคณภาพตาม

กระบวนการ PDCA

3 มการสนบสนนงบประมาณเพอด าเนนกจกรรมการประกนคณภาพ

4 มการน าเอาผลการประเมนไปพฒนาและปรบปรงผลการด าเนนงาน

อยางเปนรปธรรมอยางตอเนอง

5 มการก าหนดผรบผดชอบดานการประกนคณภาพทชดเจนของระดบ

คณะและหนวยงาน

ดานการมสวนรวมของคณาจารยและบคลากร

1 มสวนรวมในการจดท ารายงานการประเมนตนเอง(SAR) ระดบคณะ

และหนวยงาน

2 มการจดเกบและรวบรวมขอมลผลการด าเนนงานในดานตางๆตามท

ไดรบมอบหมาย

3 มการแสดงความคดเหนหรอใหขอเสนอแนะ

4 มการรายงานขอมลผลการด าเนนงานดานการประกนคณภาพทไดรบ

มอบหมายตรงตามเวลา

5 ไมใหความรวมมอในกจกรรมการพฒนาคณภาพหรอการประกน

คณภาพ

ดานการพฒนาบคลากรของคณะและหนวยงาน

1 มการสนบสนนสงเสรมหรอผลกดน ใหบคลากรมความรความเขาใจ

ดานการประกนคณภาพ

53

ประเดนการประเมน

ระดบความคดเหนของทาน นอย พอใช ปาน

กลาง มาก มาก

ทสด ประเมน

ไมได

(NA) 1 2 3 4 5

2 มการจดกจกรรมสงเสรมความรดานการประกนคณภาพในรปแบบ

ตางๆ เชน การประชมชแจง การฝกอบรม การสมมนา การ

แลกเปลยนเรยนร

3 มการจดท าแผนเพอพฒนาบคลากรดานการประกนคณภาพทชดเจน

4 มการสรางและพฒนาผตรวจประเมนคณภาพภายในระดบคณะและ

หนวยงาน

5 ความเหมาะสมของจ านวนบคลากรทรบผดชอบงานดานการประกน

คณภาพระดบคณะและหนวยงาน

ความรความเขาใจของทานเกยวกบหวขอตอไปน

1 ขนตอนและวธการประกนคณภาพภายใน

2 เครองมอตาง (Tools) ทใชในการพฒนาคณภาพ เชน BSC TQA ISO

เปนตน

3 เกณฑรางวลคณภาพแหงชาต (TQA/PMQA)

4 ตวชวดการประเมนคณภาพ (KPIs)

5 การจดเกบขอมล เอกสาร หลกฐานประกอบการรายงานผลการ

ด าเนนงานดานการประกนคณภาพ

ทศนคตของทานทมตอการประกนคณภาพ

1 การประเมนคณภาพเนนการดเอกสารหลกฐานมากกวาการประเมน

จากสภาพจรง

2 เพมภาระและมปรมาณงานมากขน

3 ผลการประเมนคณภาพเชอถอไมไดเพราะไมสอดคลองกบสภาพจรง

4 รสกเบอหนาย ไมอยากด าเนนกจกรรมดานการประกนคณภาพ

5 เปนกจกรรมทเปนประโยชนตอการพฒนาคณภาพขององคกรในทกๆ

ดานและควรด าเนนการอยางตอเนอง

ตอนท 3 แสดงความคดเหน

1) ปญหาททานพบบอยหรอเกดกบตวทานในการด าเนนกจกรรมการประกนคณภาพภายในคณะและหนวยงาน

................................................................................................................................................................................................

2) แนวทางแกไข

................................................................................................................................................................................................

3) แนวทางการพฒนาบคลากรผปฏบตงานดานการประกนคณภาพ

................................................................................................................................................................................................

ขอบพระคณทกทานททานกรณาตอบแบบสอบถาม

54

ประวตผวจย

ชอหวหนาโครงการวจย ภาวนา กตตวมลชย เกดวนท 24 มกราคม 2514 อาย 36 ป ภมล าเนา จงหวดขอนแกน

ส าเรจการศกษาระดบปรญญาตร สาขาวชาเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ส าเรจการศกษาระดบ

ปรญญาโท สาขาสงคมศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ต าแหนงงานปจจบน เจาหนาทวเคราะห

นโยบายและแผน สงกดส านกงานประเมนและประกนคณภาพ มหาวทยาลยขอนแกน ต า