เมื่อ ปงบประมาณ ๒๕๔๘ กระผมไดเดินทางไปปฏิบัติภารกิจ ณ กอ.สสส.จชต. ในตําแหนง หัวหนาแผนกวิเคราะหและประเมินสถานการณ กอ.สสส.จชต. ซึ่งมีคํายอวา ผวส.กอ.สสส.จชต. จากการไดรับมอบภารกิจซึ่งเริ่มต้ังแต ๑ พ.ย.๒๕๔๗ เปนตนมาจนจบภารกิจตามแผนงาน เมื่อ ๓๐ ก.ย. ๒๕๔๘ ผวส.กอ.สสส.จชต. มีภารกิจอยางหนึ่งคือการเสนอแนวความคิด การดําเนินงานโครงการและพัฒนาระบบภูมิสารสนเทศเพื่อสนับสนุนการตัดสินใจในการแกไขปญหาการกอความไมสงบในพื้นที่ จชต. เพื่อเปนจุดเริ่มตนในการพัฒนา “ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ” สําหรับผูบังคับบัญชา บนพื้นฐานของความเขาใจใน ความจําเปน , ความตองการของระบบ ทั้งในแง HARDWARE , SOFTWARE , PEOPLEWARE , DATABASE รวมถึง ผลผลิต , ผลลัพธ ที่ตองการ ตลอดจนความคุมคาในการลงทุนอยางเปนรูปธรรมและหวงัในผลสัมฤทธิ์ ถึงแมวาภารกิจดังกลาวจะเปนเหมือนกรณีศึกษาและเปนแคเพียงบางสวนของขอมูลท่ีไดจากการปฏิบัติจริง และอาจตองใชระยะเวลาในการแกไข ขอบกพรองและถูกวิพากษวิจารณจากผูรูอื่นๆ อันจะตองนําไปสูการพัฒนาแนวทางเพิ่มเติมตอไปอีก แตก็นับเปนความภูมิใจและเปนเกียรติอยางยิ่งที่ กระผม และนองๆ เจาหนาที่ ผวส.กอ.สสส.จชต. ทุกนาย ซึ่งเปนขาราชการของ ทบ. โดยเปนทีมงานที่มาจากหลากหลายหนวยงาน ไมวาจะมาจากกําลังพล ของ ทภ.๓ , ทภ.๔ และ นสศ. ประการสําคัญสามารถกลาวไดวากําลังพลทุกนายไมมีความรูโดยตรงในศาสตรดานนี้มากอน แตลวนมาศึกษาเพิ่มเติมเองโดยใจรัก โดยใชวิธี Learning by Doing ตลอดจนมีความสนใจที่จะรวมดวย ชวยกัน บนความอยากรู อยากได อยากมี และมีใจจริงอยากทํา จนสามารถทําใหระบบ RUN ไดในขั้น PRACTICAL ในระดับหนึ่ง นับเปนสิ่งที่กําลังพล ของ ผวส.กอ.สสส.จชต. ทกุนายจะตองระลึกและจดจําตลอดไป ในการมีสวนรวมการจุดประกายความคิด, ขายความคิด เพื่อใหบังเกิดแนวรวม และแนวความคิดเพิ่มเติม จากหนวยปฏิบัติงานดานยุทธศาสตรจนถึงหนวยปฏิบัติงานระดับรากหญาของ กอ.สสส.จชต.” ปจจุบัน ผวส.กอ.สสส.จชต. ไดจบภารกิจไปแลว แตในขณะเดียวกันนั้น พล.ท.องคกร ทองประสม มทภ.๔/ผอ.สสส.จชต. ไดกรุณาเมตตาเห็นคุณคาในการใชงาน กําลังพลของ ทภ.๔ ที่เคยปฏิบัติงานอยู ณ ผวส.กอ.สสส.จชต. โดยกรุณาใหดําเนินงาน

ตอไปในแนวทางเดิม กําลงัพลดังกลาวถูกพิจารณาจดัตั้งใหเปนสวนหนึ่งของ สง.ผอ.สสส.จชต. (ระบบภมูิสารสนเทศ) ซึง่ กระผมเองขอกราบขอบพระคุณ ทาน มทภ.๔/ผอ.สสส.จชต. มา ณ โอกาสนีด้วยครับ และหวังวา นอง ๆ ที่ไดรับความเมตตาจาก ทาน มทภ.๔/ผอ.สสส.จชต. จะมีจิตสํานึกและมี spirit ในการทํางานใหสมกบัการที่ไดรับความไววางใจ ดวยความเคารพ พ.อ.บัญชา ดุริยพันธ รอง ผบ.ร.๔ ๒๒ เม.ย.๔๙

“ เปนที่ทราบกันดีอยูแลววาขอมูลสารสนเทศและองคความรู เปนสิ่งสําคัญอยางยิ่ง ในการวิเคราะหและสนับสนุนการตัดสินใจของผูบังคับบัญชาหรือฝายเสนาธิการที่เก่ียวของ ดังนั้น ผูตัดสินใจที่มีความสามารถในการคัดเลือกและจัดการขอมูลไดอยางมีประสิทธิภาพก็จะสามารถนําขอมูลตาง ๆ ที่มีอยูมาใชประโยชนในการแสวงขอตกลงใจไดอยางมีประสิทธิภาพเชนกัน ”

ลําดับ จังหวัด แดง เหลือง เขียว 1 นราธิวาส 127 190 240 2 ปตตานี 75 195 368 3 ยะลา 55 134 254 4 สงขลา(4 อ.) - 53 305 รวม 257 572 1,167

- ๒ -

กรณีปญหาพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใตเชนกัน มีองคประกอบของขอมูลประเภทตาง ๆ ที่มีความหลากหลายซับซอน แตทั้งหมดเมื่อนํามาประมวลรวมกันก็จะเปนเสนทางนําไปสูเงื่อนไขปญหาตางๆ ในพื้นที่ ที่ไมสมควรละเลยในการจัดทําเปนขอมูลสารสนเทศและองคความรู เพื่อใชในการแยกแยะ ความสําคัญในแตละประเภทของปญหาและนําไปสูการสรางระบบฐานขอมูลที่เปนมาตรฐานและเปนสถิติ เพื่อใชในการวิเคราะหสถานการณไดอยางตอเนื่อง อีกทั้งยังสามารถเปนบันทึกประวัติศาสตรเพื่อใชเปนองคความรูตอไปในอนาคต

ตามที่กลาวมาขางตน เพื่อมุงสูเปาหมาย ผอ.สสส.จชต. ไดมอบหมายภารกิจให แผนกวิเคราะหและประเมินสถานการณ กอ.สสส.จชต. (ผวส.กอ.สสส.จชต.) รับผิดชอบดําเนินงานโครงการและพัฒนาระบบภูมิสารสนเทศเพื่อสนับสนุนการตัดสินใจในการแกไขปญหาการกอความไมสงบในพื้นที่ จชต. โดยมีวัตถุประสงค ใหหนวยตาง ๆ ของ กอ.สสส.จชต. มีความเขาใจในเทคโนโลยีระบบภูมิสารสนเทศ และสามารถนําฐานขอมูลระบบภูมิสารสนเทศ ไปใชในการ

- ๓ -

สนับสนุนการตัดสินใจและเพิ่มประสิทธิภาพในการปฏิบัติงานของหนวย รวมถึงสงขอมูลเพิ่มเติมท่ีเกี่ยวของกลับเขาสูระบบฯ ในลักษณะการบูรณาการซึ่งจะทําใหระบบมีความสมบูรณของฐานขอมูลยิ่งขึ้น อันจะนําไปสูจุดมุงหมายคือการรวบรวมชั้นขอมูลสารสนเทศประเภทตาง ๆ ใหสมบูรณมีมาตรฐาน จากนั้นใช เทคโนโลยีระบบภูมิสารสนเทศ (GIS) และประสบการณของผูบังคับบัญชานํามาพิจารณารวมกัน เสนอเปนการวิเคราะหความสัมพันธแบบ MATRIX เพื่อกําหนดระดับพื้นที่เฝาระวังระดับตําบลทุกตําบลของจังหวัดเปาหมาย ในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต เพื่อพิจารณาใชเปนแนวทางในการวางแผนการปฏิบัติงานในสวนที่เกี่ยวของของทุกสวนราชการไดอยางเปนระบบและนําไปสูการใชทรัพยากรประเภทตาง ๆ ท่ีมีเหตุผลถูกตองตามหลักตรรกวิทยา ตลอดจนมีความพรอมในการนําไปชี้แจงใหผูบังคับบัญชาระดับสูงสามารถทราบในรายละเอียดไดอีกดวย จากการไดรับมอบภารกิจซึ่งเริ่มต้ังแต ๑ พ.ย.๒๕๔๗ เปนตนมาจนจะจบภารกิจตามแผนงาน ใน ๓๐ ก.ย. ๒๕๔๘ ท่ีจะถึง ผวส.กอ.สสส.จชต. หวังผลใหการดําเนินงานโครงการและพัฒนาระบบภูมิสารสนเทศเพื่อสนับสนุนการตัดสินใจในการแกไขปญหาการกอความไมสงบในพื้นที่ จชต. จะเปนจุดเริ่มตนในการพัฒนา “ ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ ” สําหรับ

- ๔ -

ผูบังคับบัญชา บนพื้นฐานของความเขาใจในความจําเปน , ความตองการของระบบ ท้ังในแง HARDWARE , SOFTWARE , PEOPLEWARE , DATABASE รวมถึง ผลผลิต , ผลลัพธ ท่ีตองการ ตลอดจนความคุมคาในการลงทุนอยางเปนรูปธรรมและหวังผลสัมฤทธิ์ ถึงแมจะเปนแคบางสวนของขอมูลท่ีไดจากการปฏิบัติจริงและอาจตองใชระยะเวลาในการแกไข ขอบกพรองและคงตองถูกวิพากษวิจารณจากผูรูอื่นๆอันจะตองนําไปสูการพัฒนาแนวทางเพิ่มเติมตอไปอีก แตก็นับเปนความภูมิใจและเปนเกียรติอยางยิ่งที่เจาหนาที่ ผวส.กอ.สสส.จชต.ทุกนายซึ่งเปนขาราชการของ ทบ. เปนทีมงานที่มาจากหลากหลายหนวยงาน ไมวาจะมาจาก กพ. ของ ทภ.๓,ทภ.๔ และ นสศ. ประการสําคัญสามารถกลาวไดวา กพ. ทุกนายไมมีความรูโดยตรงในศาสตรดานนี้มากอน แตลวนมาศึกษาเพิ่มเติมเองโดยใจรักโดยใชวิธี Learning by Doing ตลอดจนมีความสนใจที่จะรวมดวย ชวยกัน บนความอยากรู อยากได อยากมี และมีใจจริงอยากทํา จนสามารถทําใหระบบ RUN ไดในขั้น PRACTICAL ในระดับหนึ่ง นับเปนสิ่งที่ กพ. ของ ผวส.กอ.สสส.จชต. ทุกนายจะตองระลึกและจดจําตลอดไป ในการมีสวนรวมการจุดประกายความคิด, ขายความคิด เพื่อใหบังเกิดแนวรวม และแนวความคิดเพิ่มเติม จากหนวยปฏิบัติงานดานยุทธศาสตรจนถึงหนวยปฏิบัติงานระดับรากหญาของ กอ.สสส.จชต.

- ๕ -

๑. การประยุกตใชเปนเครื่องมือชวยในการบริหารจัดการขอมูล

เปนที่ทราบกันดีอยูแลววา เทคโนโลยีระบบภูมิสารสนเทศ ( Geoinformatic Technology) นั้น เปนเทคโนโลยีเกี่ยวกับการบริหารขอมูลขาวสาร ซึ่งนับวาเปนนวัตกรรมที่ปฏิวัติรูปแบบและแนวคิดในการทํางานกับขอมูลไปอยางสิ้นเชิง ชวยใหเกิดความสะดวก รวดเร็วในการบริหาร จัดการขอมูลจํานวนมาก การประยุกตใชเทคโนโลยีระบบภูมิสารสนเทศ ในการบริหารจัดการขอมูลโดยเฉพาะขอมูลเชิงพื้นที่ซึ่งจําเปนตอการปฏิบัติงาน การตัดสินใจ และการวางแผน ของ กอ.สสส.จชต. โดย เปนระบบสารสนเทศชนิดหนึ่ง ที่นําการใชเทคโนโลยีทางดานคอมพิวเตอรและโปรแกรมภูมิสารสนเทศ GIS มาชวยในการนําเขา จัดเก็บ และประมวลผลขอมูลอยางเปนระบบในรูปแบบดิจิตอล ซึ่งจะชวยให กอ.สสส.จชต.สามารถดําเนินการบริหารจัดการขอมูลจํานวนมหาศาลที่มีอยูไดดวยความสะดวก รวดเร็ว มีประสิทธิภาพ สามารถคนหาขอมูลและทําการประมวลผลไดในเวลาอันรวดเร็ว รวมท้ังการนําเสนอขอมูลในรูปแบบของแผนที่ ซึ่งงายตอการรับรูและการนําไปใชงาน ชวยใหสามารถประหยัดเวลา ลดตนทุนในการบริหารขอมูลและเปนการเพิ่มศักยภาพในการทํางานใหกับบุคลากรของ กอ.สสส.จชต. ๒. การประยุกตใชเปนเครื่องมือชวยในการปฏิบัติงาน การประยุกตใชความสามารถของเทคโนโลยีระบบภูมิสารสนเทศ (Geoinformatic Technology) อันเปนความกาวหนาทางดานเทคโนโลยีสารสนเทศและสามารถสนธิรวมเขากับขอมูลแผนที่ DIGITAL, ภาพถายดาวเทียมรายละเอียดสูงหรือภาพถายทางอากาศได ซึ่งในปจจุบันถูกนํามาใชสนับสนุนการวิเคราะหพ้ืนที่ปฏิบัติการทางทหารหรือภารกิจทางดานความมั่นคงของอารยะประเทศในภูมิภาคตางๆ ของโลก เปนปจจัยสําคัญที่มีสวนผลักดันแนวความคิดในการจัดตั้ง แผนกวิเคราะหและประเมินสถานการณ กอ.สสส.จชต. ข้ึนเพื่อนําไปสูการเปนเครื่องมือชวยในการพัฒนายุทธศาสตรการดําเนินงานของ กอ.สสส.จชต .ในการนวัตกรรมการทํางานเขาสูระบบชวยตัดสินใจ ตลอดจนนําไปสูการกําหนดหลักนิยมเพื่อรองรับพัฒนาการ

- ๖ - ของเทคโนโลยีประเภทนี้ อีกท้ังยังมีความสอดคลองกับนโยบาย e – governmet ของรัฐบาลอีกประการหนึ่งดวย ซึ่งจะเปนประโยชนตอความสัมฤทธิ์ผลในภารกิจของ กอ.สสส.จชต. เปนอยางยิ่ง ในการประยุกตใชเปนเครื่องมือชวยในการปฏิบัติงาน โดยเฉพาะการใชเทคโนโลยีขอมูลภาพถายดาวเทียมรายละเอียดสูงในพื้นที่นอกเขตแดนประเทศหรือพ้ืนที่สนใจซึ่งไมสามารถสนับสนุนการบินถายภาพทางอากาศได

๓. การประยุกตใชเปนเครื่องมือชวยในการแสวงขอตกลงใจของผูบังคับบัญชา ประสิทธิภาพในการวางแผน การกําหนดนโยบาย และการตัดสินใจของผูบังคับบัญชา

นั้น สวนหนึ่งยอมขึ้นกับความรวดเร็วคุณภาพและปริมาณของขอมูลของเรื่องที่เกี่ยวของที่ไดรับ ณ เวลานั้นเปนสําคัญ ความสามารถของ เทคโนโลยีระบบภูมิสารสนเทศ (Geoinformatic Technology) ในการวิเคราะหและนําเสนอขอมูลเชิงพื้นที่แบบบูรณาการ ทั้งขอมูลเชิงกายภาพ ขอมูลเชิงรายละเอียด ขอมูลเศรษฐกิจสังคม ประชากรและสภาพปญหาตางๆ ในแตละพื้นที่สนใจ คือ ความสามารถ อันสําคัญที่จะชวยใหรัฐบาลตลอดจนผูบังคับบัญชา, ฝายเสนาธิการ ของ กอ.สสส.จชต. สามารถทําการวางแผน ตัดสินใจ และกําหนดนโยบายไดแบบองครวม คือสามารถมองเห็นปญหาและแนวทางในการแกไขไดอยางรอบดานครอบคลุมปจจัยตางๆ ที่อาจมีผลตอกระบวนการในการพัฒนาและการแกไขปญหานั้นๆ เชน การกําหนดยุทธศาสตรความมั่นคงชายแดน การกําหนดยุทธศาสตรความมั่นคงระดับหมูบาน, ตําบล, อําเภอไปจนถึงระดับจังหวัด, การวางกําลังของกองกําลังปองกันชายแดน, การพัฒนาแผนปองกันประเทศ แนวทางในการกําหนดนโยบายและการวางแผนในดานตางๆ ที่ยกตัวอยางมาขางตน จะสามารถกระทําไดอยางมีประสิทธิผล ถาระบบขอมูลในเชิงพื้นที่และขอมูลเชิงอรรถาธิบายในเรื่องตาง ๆ ท่ีเกี่ยวของนั้นถูกจัดเก็บอยางเปนระบบ มีขอมูลท่ีถึงพรอมดวยคุณภาพและปริมาณ มีกระบวนการในการวิเคราะหขอมูลท่ีเปนระบบ มีการนําเสนออยางเห็นภาพ (Visualization) ซึ่งจะชวยในการตอบสนองความตองการของ รัฐบาลตลอดจนผูบังคับบัญชา, ฝายเสนาธิการ ของ กอ.สสส.จชต. ในการตกลงใจเพื่อดําเนินการพัฒนาและแกไขปญหาซึ่งจะสงผลใหการกําหนดนโยบายและแผนงานตางๆ ใหสามารถดําเนินตอไปอยางมีประสิทธิผล สอดคลองกับความตองการและเหมาะสมกับงบประมาณที่รองรับอยู เพื่อใหเกิดการพัฒนาที่มั่นคงและยั่งยืน ไมหวั่นไหวตอผลกระทบและตอความเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็ว และรุนแรงทั้งจากปจจัยภายในและภายนอก

- ๗ - ๔. ใชเปนเครื่องมือชวยในการติดตามตรวจสอบผลการนํานโยบายและแผนงานไปปฏิบัติ

ลักษณะอยางหนึ่งที่ถือเปนขอดอยและเปนจุดที่ตองปรับปรุงการกําหนดนโยบาย และการวางแผนของการบริหารราชการก็คือ นิยมการเขียนนโยบายและแผนงานโดยไมกําหนดผลลัพธ (Ouputs) และผลผลิต (Outcomes) ที่คาดหวัง เทคโนโลยีระบบภูมิสารสนเทศสามารถแสดงผล ขอมูลตางๆ ที่เกิดจากการปฏิบัติงานขององคกรลงบนแผนที่ในรูปแบบดิจิตอล ทําใหผูบริหารสามารถติดตามผลการดําเนินงานไดในระยะเวลาอันรวดเร็ว เชน การแสดงผลการกระจายงบงบประมาณประจําปของสวนราชการตางๆ วามีความสอดคลองกับการแกไขปญหา, ความตองการ, ความเหมาะสมและความจําเปนของพื้นที่ระดับหมูบาน, ตําบล, อําเภอไปจนถึงระดับจังหวัดหรือไม เพราะสภาพปญหาและความตองการของพื้นที่ระดับหมูบาน , ตําบล , อําเภอไปจนถึงระดับจังหวัด ในแตละระดับพื้นที่มีความแตกตางกัน ยอมตองการทรัพยากรในการแกไขที่แตกตางกันดวย เปนตน

- ๘ -

การเก็บขอมูลของหนวยท่ีเกี่ยวของในการแกไขปญหาในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต โดยละเอียดเขาสูระบบภูมิสารสนเทศ จะเปนพื้นฐานนําไปสูการวิเคราะหและประเมินผลการใชทรัพยากรของรัฐบาลและหนวยงานที่เกี่ยวของ ท่ีเปนมาตรฐานใชวัดประสิทธิผลและเปนตัวชี้วัดในการทํางานและการดําเนินนโยบายไดอยางชัดเจน สามารถทําใหการจัดสรรทรัพยากรไป ใชบังเกิดประโยชนอยางคุมคาอยางแทจริง

- ๙ -

การลงทุนทางดานเทคโนโลยีเพื่อนํามาเพิ่มประสิทธิภาพในการปฏิบัติงานของหนวยงาน

ตางๆ นั้น ตองอาศัยงบประมาณคาใชจายคอนขางสูงมาก อีกทั้งในโลกยุคปจจุบันเทคโนโลยี มีการพัฒนาอยางรวดเร็วอยูตลอดเวลา ดังนั้น การพิจารณาเลือกสรรเทคโนโลยีประเภทใดก็ตาม ควรจะตองคํานึงถึงความรูจริง บนภารกิจและบนตัวตนของผูตองการใชนั้นๆ พรอมกับการจัดเตรียมความพรอมใหแกบุคลากรของหนวยควบคูกันไปดวย ท้ังนี้ตองมุงใหบุคลากรไดรับการพัฒนาใหมีความเขาใจและมีขีดความสามารถในการรองรับเทคโนโลยีเหลานั้นเสียกอน กอนที่เทคโนโลยีซึ่งไดรับการจัดหามาจะเริ่มลาสมัย แตบุคคลากรยังใชงานอยางไมคุมคา หลังจากนั้นจะตองทําการพัฒนาบุคลากรที่มีอยูอยางตอเนื่อง เพื่อใหเปนตัวแทนในการพัฒนาบุคลากรรุนตอไปไดโดยไมขาดตอน และตองทําใหเขาเหลานั้นมีแนวทางรับราชการที่มั่นคง ในความเห็นสวนตัวของผูเขียนในฐานะ หน.ผวส.กอ.สสส.จชต. นั้น การลงทุนดานเทคโนโลยีเพื่อนํามาเพิ่มประสิทธิภาพในการปฏิบัติงานของหนวยงานตาง ๆ นั้น ไมคอยคุมคา เนื่องจากเราไมไดสรางบุคลากรเพื่อมาใชงานและรวมทํางานกับเทคโนโลยีอยางแทจริง กลาวคือใครได ใครมี แตไมใครลงมือปฏิบัติ ชอบที่จะพูดวาเขาใจในเทคโนโลยีและประโยชนท่ีจะไดรับแตท่ีจริงแลวไมรูจริงในการใชงานอยางคุมคา ดังนั้นจะไดประโยชนอยางเต็มระบบสมกับที่จัดหามาไดอยางไร และที่สําคัญบุคลากรระดบับริหารที่ไมสันทัดในเทคโนโลยีแตกลับตองเขาควบคุมเทคโนโลยีและแผนงานโครงการฯ แตในทางกลับกันบุคลากร ท่ีรูจริง ทําได แตเปนเด็กๆ ท่ีเปนคนรุนใหม ไมสามารถแสดงความคิดเห็น ไมมีเสรีในการปฏิบัติ ทําอะไรก็เปนการออฟไซด ไปเสียหมด จากความใฝรู อยากทํา ก็กลายเปนหมดไฟ คืนสูสามัญเปนคนธรรมดาตามใจเจานายแลวไมถูกตําหนิดีกวา สรุปก็คือ การบริหารจัดการกําลังพลตอง “บรรจุคนใหตรงกบังาน” อีกท้ัง “ตองใหเสรีในความคิด , เสรีในการปฏิบัติและไววางใจเขาดวย”

- ๑๐ -

การปฏิบัติงาน ณ กอ.สสส.จชต. หากมีสิ่งใดที่มีคุณคาและบังเกิดประโยชน กระผม ขอมอบเกียรตินั้นใหกับ ทบ. และ กพ. ทุกนาย ของ ผวส.กอ.สสส.จชต. และหากการกระทําใดที่กอใหบังเกิดความขัดแยงทางความคิดหรือไมตรงใจผูใดก็แลวแต ดวยการตั้งใจหรือมิไดต้ังใจก็ตาม กระผม พ.อ.บัญชา ดุริยพันธ หน.ผวส.กอ.สสส.จชต. ขอนอมรับในฐานะ หัวหนาหนวยงาน และกราบขออภัยมา ณ ท่ีนี้ดวยครับ พ.อ. บัญชา ดุริยพันธ ( บัญชา ดุริยพันธ )

ผวส.กอ.สสส.จชต.