การสงเสรมพฤตกรรมทพงประสงคในชมชน

เพญศร กองสมฤทธ, Pensri Gongsumrit, วท.ด. (วจยพฤตกรรมศาสตรประยกต) Ph.D.(Applied Behavioral Sc. Research)ศนยอนามยท 6 ชลบร Health Promotion Center 6

การทำาใหประชาชนวยทำางานอาย 30-44 ป มคาดชนมวลกายเพมขนผานกระบวนการปรบเปลยนพฤตกรรมระดบชมชน โดยเนนใหประชาชนกลมใหญมความรและความเขาใจแลวนำาไปเปลยนแปลงตนเอง เปนพฤตกรรมด 4 เรอง ไดแก กนถก-กนเปน ขยนขยบ การดแลชองปากและฟนดวย 2 2 2 และการนอนหลบอยางมคณภาพ ภายใตโครงการ การสงเสรมพฤตกรรมทพงประสงคในชมชน โดยมรายละเอยดแตละ“ ”

ขนตอน ดงน

ขนตอนท 1 จดประชมชแจงแนวทางการดำาเนนงานสงเสรมพฤตกรรมทพงประสงคในชมชน

จดประชมชแจงแนวทางการดำาเนนงานสงเสรมพฤตกรรมทพงประสงคในชมชน ไดดำาเนนการแลวใน 5 จงหวด ไดแก 1) ตราด (11 มกราคม 2560) 2) ฉะเชงเทรา (20 มกราคม 2560) 3) สมทรปราการ (25 มกราคม 2560) 4) ปราจนบร (7 กมภาพนธ 2560) และ สระแกว (9 กมภาพนธ 2560) ดำาเนนงานจงหวดละ 1 วน ประกอบดวย นโยบาย กรอบแนวคด กลยทธ และแนวทางการดำาเนนงานใหบรรลตวชวด และ แนวทางการดำาเนนงานองคกร/ชมชนตนแบบไรพง คลนกไรพง และแผนการเยยมพฒนาการดำาเนนงาน

ขนตอนท 2 จดทำาแผนการดำาเนนงาน การสรางแกนนำาสขภาพและการทำาแผนชมชนโดยแกนนำา2.1 แผนการดำาเนนงาน การสรางแกนนำาสขภาพและการทำาแผนชมชนโดยแกนนำา

จงหวด ครงท 1 (วนท-เดอน-ป)

ครงท 2 (วนท-เดอน-ป)

บนทกเลขทหนงสอออก ณ วนท 13 ธ.ค.2559

ตราด11-12

มกราคม 6019-18-20 เม.ย. 60

ท สธ. 0916.04/4378 จงหวดตราด

ฉะเชงเทรา

18-20 มกราคม 60

26-28 เม.ย.60

ท สธ. 0916.04/4372 จงหวดฉะเชงเทรา

สมทรปราการ

25-26 มกราคม 60

2-4 พ.ค.60 ท สธ. 0916.04/4377 จงหวดสมทรปราการ

ปราจนบร

7,21 กมภาพนธ 60

17-19 พ.ค.60

ท สธ. 0916.04/4375 จงหวดปราจนบร

สระแกว8-10

กมภาพนธ 6022-26 พ.ค.60

ท สธ. 0916.04/4376 จงหวดสระแกว

ชลบร14,20

กมภาพนธ 607-9 ม.ย.60 ท สธ. 0916.04/4373

จงหวดชลบร

จนทบร27-28

กมภาพนธ6014-16 ม.ย.60

ท สธ. 0916.04/4379 จงหวดจนทบร

ระยอง20-21

มนาคม 6021-23 ม.ย.60

ท สธ. 0916.04/4374 จงหวดระยอง

หมายเหต การเยยมเสรมพลง พฒนา นเทศ และตดตามการดำาเนนงาน การสงเสรมสขภาพวยทำางานทพงประสงคในชมชน และการตรวจเตานมดวยตนเอง อาจมการเปลยนแปลงขนอยกบตารางการตรวจและนเทศงานรอบท 2

2.2 กำาหนดการประชมชแจงแนวทางการดำาเนนงานสงเสรมพฤตกรรมสขภาพทพงประสงคในชมชนและการพฒนาแกนนำาดานสขภาพวนแรก ๑. ประชมชแจงแนวทางการดำาเนนงานสงเสรมพฤตกรรมสขภาพทพงประสงคในชมชน

๒. กลมเปาหมาย ๓๐ คน ประกอบดวย ผรบผดชอบจาก สสจ. สสอ.ทกแหง และ รพ.สต. ทจะนำารองในการพฒนาแกนนำาดานสขภาพ โดยศนยอนามยท ๖ สนบสนนคาอาหารกลางวน อาหารวางและเครองดม

๓. สถานท สสจ หรอแลวแตท สสจ. จะกำาหนดเรมจาก๐๘.๐๐-๐๘.๓๐ น. ลงทะเบยน๐๘.๓๐-๐๙.๐๐ น. พธเปดการประชม

โดย นายแพทยสาธารณสขจงหวดกลาวรายงาน

โดย หวหนากลมสงเสรมสขภาพของจงหวด๐๙.๐๐-๑๒.๐๐ น. นโยบาย กรอบแนวคด กลยทธ และแนวทางการดำาเนนงานใหบรรลตวชวด

โดย ดร.เพญศร กองสมฤทธ ศนยอนามยท 6๑๓.๐๐-๑๖.๐๐ น. แนวทางการดำาเนนงานองคกร/ชมชนตนแบบ

ไ ร พ ง ค ล น ก ไ ร พ ง แ ล ะ แ ผ น ก า ร เ ย ย มพฒนาการดำาเนนงาน

โดย ดร.เพญศร กองสมฤทธ ศนยอนามยท 6๑๖.๐๐-๑๖.๓๐ น. ซกถาม สรปและอภปรายผล

โดย ดร .เพญศ ร กอ ง สมฤ ทธ ศ นย อนามยท 6

ผรบผดชอบงานวยทำางานของ สสจ.

วนทสอง ๑. อบรม การสรางและพฒนาแกนนำาดานสขภาพ (Health Leader : HL)

๒. กลมเปาหมาย ๑๒ คน ประกอบดวย ผรบผดชอบจากสสจ. สสอ. รพ.สต. แกนนำาในชมชน ทจะนำารองในการพฒนาแกนนำาดานสขภาพ โดยศนยอนามยท ๖ สนบสนนคาอาหารกลางวน อาหารวางและเครองดม

๓. สถานท รพ.สต หรอ อปท นำารองเรมจาก๐๘.๓๐-๐๙.๐๐ น. ลงทะเบยน ประเมนภาวะสขภาพและพฤตกรรมสขภาพทพงประสงคของ

แกนนำาดานสขภาพ๐๙.๐๐-๑๒.๐๐ น. บรรยาย พฤตกรรมสขภาพทพงประสงคในวยทำางาน

โดย ดร.เพญศร กองสมฤทธ ศนยอนามยท 6๑๓.๐๐-๑๖.๐๐ น. การจดทำาแผนงาน การสงเสรมพฤตกรรมด 4

เรองโดย ดร.เพญศร กองสมฤทธ ศนยอนามย

ท 6๑๖.๐๐-๑๖.๓๐ น. ซกถาม สรปและอภปรายผล

โดย ดร .เพญศ ร กอ ง สมฤ ทธ ศ นย อนามยท 6

ผรบผดชอบงานวยทำางานของ สสจ

หมายเหตเวลา ๑๐.๓๐-๑๐.๔๕ น. พกรบประทานอาหารวางและเครองดมเวลา ๑๒.๐๐-๑๓.๐๐ น. พกรบประทานอาหารกลางวนเวลา ๑๔.๓๐-๑๔.๔๕ น. พกรบประทานอาหารวางและเครองดม

แกนนำาดานสขภาพ (Health Leader) หมายถง ผทมความร ความสามารถในการเปลยนแปลงตนเองไปสการมสขภาพทด สามารถถายทอดความร กระตนบคคลอนๆ และชกชวนใหบคคลในชมชนเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมไปสการมสขภาพทดหรอมพฤตกรรมสขภาพทพงประสงคได

เกณฑในการเลอกแกนนำาดานสขภาพ1. เปนผทมความรความสามารถในการเปลยนแปลงตนเองไปสการม

สขภาพทด สามรถกระตนใหผอนในชมชนเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมสขภาพไปสการมสขภาพทดหรอพฤตกรรมทพงประสงคได

2. เปนผทมบทบาทในการกำาหนดทศทางหรอผนำาชมชนทประชาชนยอมรบ เชน อปท. กำานน

ผใหญบาน แกนนำาตางๆ ผนำาศาสนา และ อสม. เปนตน

บทบาทของแกนนำาดานสขภาพในชมชน1. การสอสารและถายทอดความรเกยวกบพฤตกรรมทพงประสงค

เชน การบรโภคอาหารทเหมาะสมทงปรมาณและคณภาพ การเพมการออกกำาลงกายหรอการใชแรงกายในชวตประจำาวน การแปรงพนอยางถกวธ การนอนหลบทถกตองและเพยงพอตอสขภาพ รวมทงการกระตนใหประชาชนเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมไปสการมสขภาพทดตามบรบทของแตละชมชน

2. นำาการเปลยนแปลงสขภาพในชมชน จากการวเคราะหและแปรผลพฤตกรรมเสยงของประชาชนในชมชน นำามาออกแบบใหเหมาะสมกบปญหาของชมชน นำาไปดำาเนนการในชมชน โดยใชการมสวนรวมของหนวยงานและภาคตางๆในชมชน

3. การประสาน สนบสนน ตดตามการดำาเนนงาน สรปปญหา อปสรรค และแนวทางแกไขปญหาของชมชน

ขนตอนท 3 จดอบรม สรางแกนนำาดานสขภาพ (Health Leader)

จดอบรมสรางแกนนำาดานสขภาพ (Health Leader) ไดดำาเนนการแลวใน 5 จงหวด ไดแก 1) ตราด (12 มกราคม 2560) 2) ฉะเชงเทรา (18 มกราคม 2560) 3) สมทรปราการ (26 มกราคม 2560) 4) สระแกว (10 กมภาพนธ 2560) และ ชลบร (14 กมภาพนธ 2560) ดำาเนนงานจงหวดละ 1 วน ประกอบดวย การประเมนภาวะสขภาพดวยการชงนำาหนก วดสวนสง วดรอบเอว วดความดนโลหต ตามดวยตอบแบบประเมนพฤตกรรม 4 เรอง ตามดวยการเพมความรในพฤตกรรมด 4 เรอง ไดแก กนถก-กนเปน ขยนขยบ ปากและฟนอวยวะสำาคญไมควรมองขาม และการนอนหลบอยางมคณภาพ หลงจากนนจะเปนการระดมความคดเหน ในการทำาใหเกดพฤตกรรมด 4 เรอง ในชมชน

3.1 กนถก - กนเปน- ทำาอยางไรทจะทำาใหประชาชนมความรและกนเปน ในเรอง ปรมาณท

พอเหมาะ ลดหวานมนเคมใหได 6 6 1 กนถกสวน 2 1 1 กนผกและผลไมใหมากกวา 4 ขด/วน/คน กนเคมใหนอยทสด

3.2 ทำาอยางไรทจะทำาใหประชาชนในพนทหนมาออกกำาลงกายมากขน มการรวมกลม/ชมรมออกกำาลงกาย หรอทำาเองทบานมากขน

3.3 ทำาอยางไร ทจะทำาใหประชาชนในพนทมความรและแปรงฟนอยางถกวธ 2 2 2

3.4 ทำาอยางไร ทจะทำาใหประชาชนในพนทมความรและใหความสำาคญกบการนอนหลบอยางมคณภาพ 7-9 ชม. และนำาเสนอกลมละ 5-10 นาท

ภาพประกอบท 1 จดอบรม สรางแกนนำาดานสขภาพ (Health Leader) จงหวดสมทรปราการและจงหวด

ฉะเชงเทราตาราง จำานวนแกนนำาสขภาพทผานการอบรมลำาดบ จงหวด แกนนำาสขภาพ (Health Leader :

HL)แกนนำา (คน)

เจาหนาทสาธารณสข(คน)

รวม (คน)

1 ตราด 11 6 172 ฉะเชงเทรา 40 20 603 สมทรปราการ 36 56 924 สระแกว 9 6 155 ชลบร 10 3 136 ปราจนบร 11 6 17

รวม 117 97 214

ขนตอนท 4 ชมชนมแผนการดำาเนนงาน การสงเสรมพฤตกรรมทพงประสงคในชมชน โดยแกนนำาดานสขภาพ

แผนการสงเสรมพฤตกรรมทพงประสงคในชมชน โดยแกนนำาดานสขภาพ จะทำาตอจากการเพมความรในพฤตกรรมด 4 เรอง ไดแก กนถก-กนเปน ขยนขยบ ปากและฟนอวยวะสำาคญไมควรมองขาม และการ

นอนหลบอยางมคณภาพ โดยแตละตำาบลจะมแผนเพมพฤตกรรมด 4 เรอง 1 แผน เชน จ.ตราด ม 1 แผน จ.ฉะเชงเทราม 2 แผน จ.สมทรปราการม 7 แผน เปนตน จำานวนแผนชมชนขนอยกบจงหวดทมการเพมพนท/ตำาบลในการอบรมและทำาแผนชมชน เปนตน ดงตวอยางของแผนการสงเสรมสขภาพฯ จ.ตราด

แผนการสงเสรมสขภาพด 4 เรองพนทของ รพ.สต.บานทายวง ต.วงกระแจะ อ.เมอง จ.ตราด ณ วนท 12 มกราคม 2560

ลำาดบท ชอ-สกล ตำาแหนง1 นางสาวธนนณฎฐ ฐตปรมภาว พยาบาลวชาชพชำานาญการ2 นางสาวเนตรทราย โตวนส พยาบาลวชาชพปฏบตการ3 นางสาวนภาพร แนวพะนา พยาบาลวชาชพชำานาญการ4 นายยรนนท นสขขาการ เจาหนาทสาธารณสข5 นางอำาไพ กระแจะจนทร แกนนำา ม.66 นางสดารตน ปลดทกขภย อสม.7 นายสรศกด ศลาอาสน อสม.8 นางอปสรสอางค แกวบญมา อสม.9 นายสมบรณ บวเมอง ผชวยผใหญบาน

10 นางวงจนทร วสยงาน อสม.11 นางสาวสพตตา ฉายแสง พยาบาลวชาชพชำานาญการ12 นางสาววลร กจกล รองนาย อบต.วงกระแจะ13 นางปราณ หกกะยานนท อสม.14 นางสาววรรณา จลสนธ อสม.

15 นายวชย วรสงห อบต.16 นางรชยา บญลอย พยาบาลวชาชพชำานาญการ17 นางสาวพสมย ฟองมาศ อสม.

1. กนถก กนเปน (การสงเสรมพฤตกรรมบรโภคทเหมาะสม)โครงการ/กจกรรม

ขนตอนการดำาเนนงาน กลมเปาหมาย

ผลงาน ระยะเวลาดำาเนนการ

งบประมา

ณ

ผรบผดชอบ

“กนจด ยดชวต”(ชมกอนปรง)

ชกชวนประชาสมพนธ-ปายตงโตะ ปายไวนล-ชแจงในทประชมหมบาน( รพ.สต.)-เสยงตามสาย (ม.2)-รณรงคในงานบญ

-ประชาชนทวไป-รร. 3 แหง-วด 3 แหง

-ปายตงโตะ 20 ปาย-ปายไวนล…….แผน-ประชาสมพนธ........ครง

1 ก.พ.2560

- คณสรศกด ศลาอาศน โทร.084-3868303

“กนจด ยดชวต”

(ชมกอนปรง)

1. จดตงทมงาน แกนนำาดานสขภาพ 1 คน หาทมเพม 5 คน

1. ประชาชนทวไปในตำาบลวง

1.แกนนำาดานสขภาพ 1 ทม2.แนวทางการ

ม.ค.60

ก.พ.60

2.กำาหนดแนวทางการดำาเนนงาน กนเพอ“สขภาพ เชน กนลด”หวาน มนเคม สำาหรบคนปกต 661, กนถกสวน 211, กนผกและผลไมมากกวา 4 ขด/คน/วน, ลดการกนเคมใหมากทสด3. สอสารประชาสมพนธผานชองทางตางๆใหเขาถงทกครวเรอน เชน เสยงตามสาย แผนพบ ประชมรายเดอน อสม.บอกตอ เปนตน4. การตดตามและประเมนผล

กระแจะ2. รร. 3 แหง3. วด 3 แหง

ดำาเนนงานทชดเจน 1 แนวทาง

3.แผนการประชาสมพนธ 1 แผน

4. สรปผลการดำาเนนงาน ปญหา และอปสรรค

ก.พ.-ก.ค.60

ก.ค.60

2. ขยนขยบ (การมกจกรรมทางกายทเพยงพอตอสขภาพ)โครงการ/กจกรรม

ขนตอนการดำาเนนงาน

กลมเปาหมาย

ผลงาน ระยะเวลาดำาเนนการ

งบประมาณ

ผรบผดชอบ

1.พฒนาการออกกำาลงกายดวยการเตนรำา

2.วายนำา

1.จดหาครฝกสอน2.ชกชวน, ประชาสมพนธ3.กำาหนดวน,เวลา,สถานท4.ประชมผานระบบ line5.ซอมวทยากร6.กำาหนดคาใชจาย-คาวทยากร(6,000)-คาไฟ ,คานำา (4,000)

อสม. ,ผสงอาย ,ประชาชน ,เยาวชน

ประชาชนทวไปในต.วงกระแจะ

เพมจำานวนสมาชกจาก 15 คนเปน 20 คน

เพมจำานวนจาก 20 คน เปน 30 คน

เรม 22 ม.ค.2560 เวลา 18.00-20.00 น.

1 ก.พ. 2560 เปดบรการทกวน

15,000 บาท

10,000 บาท

ทม Dance (คณอปสรสอางค แกวบญมา)โทร.081-1755275

คณอำาไพ กระแจะ-จนทร โทร.

-คาซอมบำารงเครองเสยง(2,000)-คาสอ ,วสด (3,000)

1.ชกชวน , ประชาสมพนธ2.กำาหนดวน เวลา สถานท3.คาใชจาย -เสอชชพ (ผใหญ 20 บาท เดก 10 บาท)-พลาสตก ตาขาย 3 มวน-ปายคำาเตอน/แนะนำาเรองการใชสระ

เวลา 16.00-18.00 น.

0848685547

3. ปากและฟนอวยวะสำาคญไมควรมองขาม (แปรงฟนอยางถวธ 2 2 2)โครงการ/กจกรรม

ขนตอนการดำาเนนงาน

กลมเปาหมาย

ผลงาน ระยะเวลาดำาเนนการ

งบประมาณ

ผรบผดชอบ

“ฟนดไมมผดวย 222”

ชกชวนประชาสมพนธ-ปายตงโตะ ปายไวนล-ชแจงในทประชมหมบาน( รพ.สต.)

-ประชาชนทวไป-รร. 3 แหง

-ประชาสมพนธ........ครง-ปายไวนล…….แผน-ประชมชแจง....ครง/เดอน

1 ก.พ.2560

คณวลร กจกลโทร.092-4898679

“ฟนดไมมผดวย 222”

1.จดตงทมงาน (แกนนำาสขภาพ 1 คน หาทมเพม 5 คน) และมการประชมทมงาน

1. ศนยเดกเลก2. รร.ทกแหงในตำาบลวงกระแจะ

1. มคณะกรรมการ 1 ชด

2.มแผนการประชาสมพนธ 1 แผน

ม.ค.60

ก.พ.60

2. กำาหนดแนวทางการดำาเนนงาน เชน เนอหาตางๆ สถานทตางๆในการดำาเนนการ สอตางๆทตองใช 3. รณรงคประชาสมพนธ เพอใหประชาชนมความรและมการแปรงฟนอยางถกวธ 222 4. สอสารประชาสมพนธผานสอตางๆ5. ตดตาม ประเมนผล และสรปผลการดำาเนนงาน

3. ประชาชนทวไป 3. รายละเอยด

ของการดำาเนนงาน 1 แผนงาน

4. แผนการประชาสมพนธ 1 แผน

5.สรปผลการดำาเนนงาน

ก.พ.-ก.ค.60

ก.พ.-ก.ค.60

ก.ค.60

4. นอนหลบเพยงพอ (นอนหลบอยางมคณภาพ)โครงการ/กจกรรม

ขนตอนการดำาเนนงาน

กลมเปาหมาย

ผลงาน ระยะเวลาดำาเนนการ

งบประมาณ

ผรบผดชอบ

“นอนถกวธ ชวมสข”

ชกชวนประชาสมพนธ-ปายไวนล-ชแจงในทประชมหมบาน

-ประชาชนทงตำาบล

-ประชาสมพนธ........ครง-ปายไวนล…….แผน-ประชมชแจง....ครง/เดอน

1 ก

.พ.2560คณวลร กจกล

โทร.092-4898679

“นอนถกวธ ชวมสข”

1.จดตงทมงาน (แกนนำาสขภาพ 1 คน หาทมเพม 5 คน) และมการประชมทมงาน2. กำาหนดแนวทางการดำาเนนงาน เชน เนอหาตางๆ สถานท

ประชาชนทวไปในตำาบลวงกระแจะ

1. มคณะกรรมการ 1 ชด

2 รายละเอยดของการดำาเนนงาน 1 แผนงาน

ม.ค.60

ก.พ.60

ก.พ.-

คณวลร กจกลโทร.092-4898679

ตางๆในการดำาเนนการ สอตางๆทตองใช 3. สอสารประชาสมพนธผานสอตางๆ4. ตดตาม ประเมนผล และสรปผลการดำาเนนงาน

3. แผนการประชาสมพนธ 1 แผน4.สรปผลการดำาเนนงาน

ก.ค.60

ก.ค.60

หมายเหต1. สดำา คอ สงทแกนนำาดานสขภาพระดมความคดเหนและนำาเสนอ สแดง คอ สงทไดเสนอแนะหลงการนำา

เสนอแตละกจกรรม2. ทมงาน หรอ คณะทำางานในพฤตกรรมทด 4 เรอง เปนทมเดยวกนได และการรณรงค ประชาสมพนธ

หรอใหความร สามารถดำาเนนการพรอมๆกนไดเลยขนตอนท 5 ประชากรวยทำางานอาย 30-44 ป มดชนมวลกายปกต ³ รอยละ 59

ประชากรวยทำางานอาย 30-44 ป มดชนมวลกายปกต รอยละ 55.88 (Health Data Center วนท 15 กมภาพนธ 256