สารวิจัยเพื่อชุมชนjournal.msu.ac.th/upload/journal_file/jfile_no69_80789.pdf ·...

มหาวทยาลยมหาสารคาม \ 1

สารวจยเพอชมชน

ปท 5 ฉบบท 2 พฤษภาคม - สงหาคม 2559

ม ห า ว ท ย า ล ย ม ห า ส า ร ค า ม

M S U R e s e a r c h D i g e s t

สารวจยเพอชมชน (MSU Research Digest)เจาของ มหาวทยาลยมหาสารคาม

วตถประสงคเพอสงเคราะหและถอดองคความรจากงานวจยและงานสรางสรรคเผยแพรสชมชน

ทปรกษาอธการบดมหาวทยาลยมหาสารคามศาสตราจารย นพ.ดร.เรอน สมณะ ราชบณฑตศาสตราจารย ดร.สรพล วรณรกษ ราชบณฑตศาสตราจารย ดร.ประดษฐ เทอดทลรองศาสตราจารย ดร.ปพฤกษบารม อตสาหะวาณชกจ

บรรณาธการศาสตราจารย ดร.ปรชา ประเทพา

ผชวยบรรณาธการรองศาสตราจารย ดร.ประยกต ศรวไลรองศาสตราจารย ดร.สมบต ทายเรอคำา

กองบรรณาธการศาสตราจารย เภสชกรหญง ดร.มาลน จลศรศาสตราจารย นพ.ดร.เรอน สมณะ ราชบณฑตศาสตราจารย ดร.ยนตวมล เลณบรศาสตราจารย ดร.ละอองศร เสนาะเมองศาสตราจารย ดร.สำาเนา ขจรศลปรองศาสตราจารย ดร.กาญจนา แกวเทพรองศาสตราจารย ดร.เฉลมศร ภมมางกรรองศาสตราจารย ดร.ณฐจาพร พชยณรงครองศาสตราจารย ดร.นวฒ เสนาะเมองรองศาสตราจารย ดร.บญชม ศรสะอาดรองศาสตราจารย ดร.บรรจง ขาวสทธวงษรองศาสตราจารย ดร.พรเทพ ถนนแกวรองศาสตราจารย ดร.ไพฑรย คงสมบรณ

รองศาสตราจารย ดร.ไพโรจน ประมวลรองศาสตราจารย ดร.วทยา สจรตธนารกษรองศาสตราจารย ดร.ศภชย สงหยะบศยรองศาสตราจารย ดร.สนนท สายกระสนรองศาสตราจารย ดร.สพรรณ ศรอำาพรรองศาสตราจารย ดร.อนงคฤทธ แขงแรงรองศาสตราจารย ดร.พทกษ นอยวงคลงรองศาสตราจารยยน ภวรวรรณผชวยศาสตราจารย ดร.กาญจน เรองมนตรผชวยศาสตราจารย ดร.บววรณ ศรชยกลผชวยศาสตราจารย ดร.พชรวทย จนทรศรสรผชวยศาสตราจารย ดร.ภเบศร สมทรจกรผชวยศาสตราจารย ดร.สมชย ภทรธนานนทอาจารย ดร.พมพยพา ประพนธอาจารยธวชวงศ ลาวลยMr.Paul Alexander Dulfer

เลขานการนางพกตรวไล รงวสย

ผชวยเลขานการนางพชยา โชตวรรณกลนางจรารตน ภสฤทธ

สำานกงานกองบรรณาธการ กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการมหาวทยาลยมหาสารคาม ตำาบลขามเรยง อำาเภอกนทรวชยจงหวดมหาสารคาม 44150โทร.043-754416

เรยนผอานสารวจยเพอชมชน มหาวทยาลยมหาสารคาม

ตามทมหาวทยาลยมหาสารคามมปรชญาและ

นโยบายในการเปนมหาวทยาลยเพอชมชนและทองถน มหาวทยาลย

มหาสารคามจงไดจดโครงการใหบรการแกชมชนและอนรกษศลปะ

และวฒนธรรม โดยผานรปแบบโครงการหนงหลกสตรหนงชมชน

หนงคณะหนงศลปวฒนธรรม นอกจากน ยงมหลายโครงการทลงไป

ใหความรและเรยนรรวมกบชมชน โดยการสนบสนนทนจากหลาย

องคกรในระดบชาต ยงกวานน ทางมหาวทยาลยมหาสารคามยง

ไดจดสรรทนใหอาจารยและนกวจยของมหาวทยาลยมหาสารคาม

เปนจำานวนมากในแตละป เพอใหอาจารยและนกวจยไดทำาวจย

เพอนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในการพฒนาประเทศตลอดจน

ชมชนและทองถนไดใชประโยชนอยางแทจรง จากผลงานวจยทเกด

ขน และกองสงเสรมการวจยและบรการวชาการไดจดทำาสารวจยเพอ

ชมชน โดยจดทำาปละ 3 ฉบบ โดยฉบบท 1 เดอนมกราคม - เดอน

เมษายน ฉบบท 2 เดอนพฤษภาคม - เดอนสงหาคม ฉบบท 3

เดอนกนยายน - เดอนธนวาคม สดทายน กองบรรณาธการตอง

ขอบพระคณเปนอยางสงตอผทรงคณวฒประจำาวารสารวจย

เพอชมชน มหาวทยาลยมหาสารคาม ทไดกรณาอานและแกไข

เพมเตมเนอหาใหสมบรณมากขน

ดวยความเคารพ

กองบรรณาธการ

บทบรรณาธการ

6 / สารวจยเพอชมชน : ปท 5 ฉบบท 2 พฤษภาคม - สงหาคม 2559

รปแบบนำาฝนของประเทศไทย • เอรกา พฤฒกตต 1

การจำาลองพลวตเชงโมเลกลของสารประกอบอนคลชนฟลาโวนอยดและไซโคลเดกซทรน • ณฏฐาเนตร นนทบตร 3

สถานภาพองปากขวดในประเทศไทย • คมศร เลาหประเสรฐ 4

เครองหมายโมเลกลชนดใหมในการศกษาพนธศาสตรประชากรของพยาธใบไมปอด • วระชย สายจนทา 6

สมบตเชงความรอนของโปรตนเคราตนจากเศษเสนผม • ประสงค สหานาม 7

พลงงานทดแทน การทำาถานอดแทงจากวสดเหลอใชทางการเกษตร • จกร กลาขยน 1

การใชรงสอนฟราเรดเพอทำาลายไขดวงงวงขาวในขาวสาร • อดศกด ผมไผ 15

ความไมสมบรณของรอยตอระหวางวสด ปจจยทสงผลตอการทำางานของหวอานฮารดดสกไดรฟ • ชนตา บตรรตนะ และพรรณวด จรมาศ 18

ความหลากหลายทางพนธกรรมของตกแกบาน • สทธรา ขมกระโทก และวระชย สายจนทา 23

สารบญ

เรอง หนา

รปแบบนำาฝนของประเทศไทย • เอรกา พฤฒกตต 1

การจำาลองพลวตเชงโมเลกลของสารประกอบอนคลชนฟลาโวนอยดและไซโคลเดกซทรน • ณฏฐาเนตร นนทบตร 5

สถานภาพองปากขวดในประเทศไทย • คมศร เลาหประเสรฐ 8

เครองหมายโมเลกลชนดใหมในการศกษาพนธศาสตรประชากรของพยาธใบไมปอด • วระชย สายจนทา 12

สมบตเชงความรอนของโปรตนเคราตนจากเศษเสนผม • ประสงค สหานาม 15

พลงงานทดแทน การทำาถานอดแทงจากวสดเหลอใชทางการเกษตร • จกร กลาขยน 20

การใชรงสอนฟราเรดเพอทำาลายไขดวงงวงขาวในขาวสาร • อดศกด ผมไผ 28

ความไมสมบรณของรอยตอระหวางวสด ปจจยทสงผลตอการทำางานของหวอานฮารดดสกไดรฟ • ชนตา บตรรตนะ และพรรณวด จรมาศ 33

ความหลากหลายทางพนธกรรมของตกแกบาน • สทธรา ขมกระโทก และวระชย สายจนทา 42

การเตรยมและศกษาลกษณะเฉพาะของเอปไซลอน-แคโพรแลกโทนโอลโกเมอรทมศกยภาพใชเปนพลาสตไซเซอรสำาหรบฟลมพลาสตกชวภาพพอลแลกตกแอซด • ยอดธง ใบมาก และธนนชาต อมสมบต 45

รปแบบนำาฝนของประเทศไทย

เอรกา พฤฒกตต

คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

สงเคราะหและถอดบทเรยนจากงานวจยเรอง รปแบบ

นำาฝนของประเทศไทย

ชอทนอดหนน ทนสำานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

ประจำาปงบประมาณ 2558

ปรมาณนำาฝนมผลตอทรพยากรนำาจดซงเปนสงจำาเปน

ยงยวดตอการดำารงอยของสงมชวตบนพนดน ปรมาณนำาฝนราย

ฤดกาลทมากหรอนอยกวาปกตสงผลตอความสามารถในการผลต

อาหารเลยงประชากรและยงสงผลใหเกดภยพบตทางธรรมชาต

ทำาลายชวตและทรพยสน ดวยเหตน การเขาใจรปแบบนำาฝน

แนวโนม และปจจยทสงผลตอการเปลยนแปลงปรมาณนำาฝน

ในประเทศไทยเปนสงจำาเปน เพอเพมศกยภาพของประเทศใน

การปรบตวกบการเปลยนแปลงภมอากาศ การวเคราะหสถตนำา

ฝนระยะยาว (พ.ศ. 2494 – พ.ศ. 2557 รวม 64 ป) ณ สถาน


120 แหงทวประเทศไทย แสดงใหเหนรปแบบการกระจายตว

ของฝนในแนวตะวนออก-ตะวนตกในชวงกอน (ม.ค.-พ.ค.) และ

ระหวางฤดมรสมเอเชยตะวนออกเฉยงใต (ม.ย.-ก.ย.) ซงไดรบ

อทธพลจากลมมรสมตะวนตกเฉยงใต มรสมตะวนตกเฉยงใต

นสงผลใหเกดฤดฝนทวประเทศไทยตอนบน ในขณะเดยวกน

การกระจายตวนำาฝนในแนวเหนอ-ใต ไดรบอทธพลจากลมมรสม

ตะวนออกเฉยงเหนอ ในชวงเดอน ต.ค.-ก.พ. ซงเปนฤดฝนตอน

ลางของประเทศ ดงแสดงในรปท 1

รปท 1 การกระจายตวของปรมาณนำาฝน (หนวย มลลเมตร) ในชวงมรสมตะวน

ออกเฉยงเหนอระหวางเดอน ธ.ค. ถง ก.พ. (DJF), ม.ค. ถง พ.ค. (MAM), ชวงมรสม

ตะวนตะวนตกเฉยงใตระหวางเดอน ม.ย. ถง ก.ย. (JJAS) และ ต.ค. ถง พ.ย. (ON)

การวเคราะหเชงเสนตรงไมแสดงแนวโนมของการเกดภย

แลงและนำาทวมอยางมนยสำาคญ อยางไรกด ปรมาณนำาฝนลด

ลงสมพนธกบสญญาณเอลนโญอยางมนยสำาคญในชวงกอนและ

หลงฤดมรสม สญญาณการเกดปรากฎการณลานญาสอดคลอง

กบการเกดเหตการณนำาทวมป พ.ศ. 2549 ถง 2556 แตระดบ


สญญาณดงกลาวไมสมพนธกบระดบความรนแรงของเหตการณ

นำาทวม การวเคราะหความสมพนธเชงเสนตรงแสดงใหเหนวา

ความแปรปรวนของนำาฝนไมสอดคลองกบสญญาณมหาสมทร

อนเดยสองขว แตแสดงใหเหนวาสญญาณมหาสมทรอนเดยสอง

ขว เชอมโยงกบสญญาณเอลนโญอยางมนยสำาคญ ผลจากการ

ศกษาแสดงแนวโนมการเพมขนของนำาฝนกอนฤดมรสมตะวนตก

เฉยงใตแตนำาฝนในฤดมรสมมแนวโนมลดลง ดงแสดงในรปท 2

นอกจากน ผลจากการวเคราะห principle component analysis

แสดงใหเหนบทบาททสำาคญของปรากฎการณเอลนโญ-ลานญา

และปรากฎการณมหาสมทรอนเดยสองขว ตอปรมาณนำาฝนใน

ชวงกอนฤดมรสมดงกลาว

รปท 2 แนวโนมการเปลยนแปลงของปรมาณนำาฝน (หนวย มลลเมตร ตอ ป)

เสนสฟาแสดงการเพมขน และ เสนสแดงแสดงการลดลง


จากผลการศกษาขางตน แสดงใหเหนวาการเปลยนแปลง

ปรมาณนำาฝนทวประเทศไทยเกดขนอยางตอเนอง ดงนนจงเปน

สงทหลกเลยงไมไดทคนในประเทศตองตระหนกในความสำาคญ

ตอปญหาและรวมกนวเคราะห วางแผนเพอรบมอกบปญหาทจะ

เกดขนรนแรงมากขนเรอยๆ

การจำาลองพลวตเชงโมเลกลของสารประกอบ

อนคลชนฟลาโวนอยดและไซโคลเดกซทรน

ณฏฐาเนตร นนทบตร

ภาควชาเคม คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

สงเคราะหและถอดบทเรยนจากงานวจยเรอง การ

จำาลองพลวตเชงโมเลกลของสารประกอบอนคลชนฟลาโว-นอยด

และไซโคลเดกซทรน

ชอทนอดหนน ทนอดหนนการวจยจากงบประมาณ

แผนดนประจำาปงบประมาณ พ.ศ. 2558

สารฟลาโวนอยดพบไดในผกและผลไมชนดตางๆ จด

เปนสารประกอบทตยภม โดยสารฟลาโวนอยดมฤทธในการตาน

อนมลอสระ ตานการอกเสบ และคณสมบตอนๆ อกมากมาย

ดวยความเปนพษตอรางกายทตำามาก ทำาใหสารประกอบนกลาย

เปนทางเลอกใหมในการใชเปนยารกษาโรค อยางไรกตามการ

นำาฟลาโวนอยดไปประยกตใชในทางการแพทย การผลตยาและ


เภสชภณฑ ยงมขอจำากดทวาสารประกอบเหลานมการละลายนำา

ทตำามาก จงสงผลตอการดดซมในรางกายทนอยตามไปดวย ดง

นนการประยกตใชงานโดยนำาสารกลมฟลาโวนอยดสรางเปนสาร

ประกอบอนคลชนกบไซโคลเดกซทรนจงเปนแนวทางหนงในการ

เพมประสทธภาพการละลายไดของฟลาโวนอยด

โดยงานวจยนไดประยกตใชระเบยบวธทางเคมคำานวณ

มาศกษาลกษณะการยดจบระหวางไซโคลเดกซทรนและสารประ

กอบสารฟลาโวนอยด 4 ชนด คอ โวโกนน ไบคาลน ไดโอเมสต

น และ อรโอดกไทออล พบวาในสารประกอบอนคลชนสารฟลา

โวนอยดสามารถยดจบบรเวณโพรงไซโคลเดกซทรนได 2 แบบ

คอ แบบทหนวง เอ และ วง บ เขาดานในโพรง นอกจากนยง

ไดศกษาสมบตพลวตเชงโมเลกลดวยระเบยบวธ โมเลควลาร

ไดนามกสซมเลชน ซงจากการวเคราะหระยะหางระหวาง วงเอ

และวงบกบโพรงของไซโคลเดกซทรน พบวาโครงสรางของสารฟ

ลาโวนอยดสวนใหญมการเลอนเขา-ออกภายในโพรงของไซโคล

เดกซทรนตลอดการจำาลองซมเลชน การคำานวณดวยระเบยบ

วธ MM–PBSA พบวาพลงงานอสระของยดจบของสารประกอ

บอนคลชนทหนวงบเขาดานในโพรงมคาเสถยรกวาโครงสราง

แบบทหนวงเอเขาดานในโพรง โดยมคาเทากบ 18.05±2.33

(-15 .18 ± 1.85) -17.20 ± 2.66 (11.41 ± 5.79) -15.67

± 3.42 (-13.04 ± 5.27) และ -14.84 ± 2.69 (-13.80 ±

4.47) หนวยกโลแคลอรตอโมล สำาหรบไดโอเมสตน ไบคาลน

โวโกนน และอรโอดคไทออล ตามลำาดบ แสดงใหเหนวาไซโคล


เดกซทรนยดจบกบสารฟลาโวนอยดโดยการหนวงบเขาดานใน

โพรงไดเสถยรกวาการหนดานวงเอเขาดานในโพรง งานวจยน

เปนขอมลพนฐานในการศกษาเกยวกบสมบตการละลายไดของ

สารประกอบอนคลชนไซโคลเดกซทรน-ฟลาโวนอยด โดยอาจ

เปลยนชนดของไซโคลเดกซทรน แลวดวามผลตอประสทธภาพ

การละลายนำาไดเพมขนหรอไม

สถานภาพองปากขวดในประเทศไทย

คมศร เลาหประเสรฐ

ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

สงเคราะหและถอดบทเรยนจากงานวจยเรอง สถานภาพ

องปากขวดในประเทศไทย

ชอทนอดหนน ทนอดหนนการวจยจากงบประมาณ

แผนดนประจำาปงบประมาณ พ.ศ. 2558

องปากขวด องทมขนาดใหญกวาองชนดอน ๆ มลกษณะ

หวคอนขางสน ปากรปรางมนโคงเวา ปลายหวตดตรง ลำาตวสน

ขาหนาสนขาหลงยาวพบแนบลำาตว นวตนหนาไมมพงผด นวตน

หลงมแผนพงผดและมแผนสนแขงใตหลงตน (shovel-shaped)

เพอใชในการขดดน ตามขนาดเลก เปลอกตาหนาทบยนโปนออก

มา ปากอยมมดานลางขนาดแคบมากและปากสนคลายปากขวด

สของลำาตวออกนำาตาลอมเทาหรอสดำา ทองมสขาวหรอครม


ตามลำาตวมจดสนำาตาล ขาวกระจายอย พบไดมากในภาคตะวน

ออกเฉยงเหนอ ภาคกลาง และภาคเหนอ อาศยขดโพรงฝงอยใต

พนดน และจะขนบนพนดนเพอผสมพนธตามแหลงนำาปละหนง

ครง ในชวงฝนตกหนกครงแรกของฤดฝน ซงในชวงนชาวบานใน

หลายๆ พนท จะพากนออกจบองปากขวดเพอนำาไปบรโภคและ

ขายในทองตลาด การจบในแตละครงจะไดปรมาณองเฉลยถง

ประมาณ 15- 20 กโลกรมตอคน ดวยเวลาในการจบเพยงชว

ขามคน เพราะหลงจากฝนหยดเพยงไมกชวโมงองปากขวดกจะ

หายกลบลงไปใตดน เพอรอฝนตกหนกอกครงในปถดไป

• องปากขวดจาก จ.กาฬสนธ • องปากขวดจาก จ.พะเยา

องปากขวด เปนสตวสะเทนนำาสะเทนบก มชอทาง

วทยาศาสตรวา Glyphoglossus molossus และชอสามญวา

Truncate-snouted Burrowing Frog หรอ Balloon Frog สวน

ชอภาษาไทยมความแตกตางกนตามการเรยกของคนในพนทภาค

ตาง ๆ ของประเทศไทย เชน ในภาคกลางเรยก “องปากกระโถน

หรอ องปากขวด” ซงไดมาจากลกษณะปากทและเวาเขาคลาย


ปากขวด สวนภาคเหนอเรยก “องเคา” และภาคอสานเรยก “อง

เผา” ในบางพนทเรยก “องโกรก” ซงไดมาจากลกษณะเสยงรอง

ขององนนเอง แหลงทอยอาศยสวนใหญจะองปากขวดในปาเตง

รง ดนทรายไมอมนำา มซากใบไมรวงหลนทบซอนกน องจะขด

โพรงโดยใชแผนหลงตนขนาดใหญชวยในการขด โดยจะถอยหลง

ลงไปในดนทงตวในบรเวณทดนรวนซยหรอใตตนไม หรอบรเวณ

ทมเศษใบไมหรอรากไมปลกคลมเปนจำานวนมาก ความลกของรท

ขดอยทประมาณ 5-120 เซนตเมตร แลวแตสภาพพนท อณหภม

ความชนและลกษณะของดน และความลกจะเพมขนตามสภาพ

อากาศในเดอนทแหงแลง ชวงชวตขององปากขวดสวนใหญจะอย

ในดนอาศยกนมดและปลวก จะออกมาบนผวดนในชวงเวลาสน

ในฤดผสมพนธหลงฝนตกเทานน เพอผสมพนธและวางไข ซงจะ

เรมในชวงฝนตกครงแรกของแตละพนท ประมาณปลายเดอน

มนาคมถงกลางเดอนสงหาคม

แมจะมการจบขายและบรโภคจำานวนมากในแตละป

ทวาสถานภาพปจจบนขององปากขวด กลบไมไดถกจดเปนสตว

ปาคมครองตามพระราชบญญตสงวนและสตวปาคมครอง พ.ศ.

2535 แตกลบมสถานภาพเปนสตวปาใกลถกคกคามและถกใช

เปนสตวเศรษฐกจมากขน โดยองคกร The International Union

for Conservation of Nature (IUCN) จดใหองปากขวดอยใน

กลมเสยงทมผลกระทบจากการโดนคกคาม (Red list threats)

ซงเปนผลกระทบทเกดจากการจบและลาอยางเกนขอบเขตของ

มนษยนนเอง


เอกสารอางอง

พนมเทยน นาควจตร. 2553. การเพาะเลยงองเพา Breed-

ing of the Blunt - headed BurrowingFrog

(Glyphoglossus molossu Gunther, 1869).

ศนยวจยและพฒนาประมงนำาจด สำานกวจยและ

พฒนาประมงนำาจด กรมประมง.

สรฉตร สนทรวภาต และพงษพนธ สนทรวภาต. 2554. การเพาะ

และอนบาลองปากขวด Breeding and Nurs-

ing of Truncate-Snouted Spadefoot Frog,

Glyphoglossus molossus (Gunther, 1869).

ศนยวจยและพฒนาประมงนำาจดพะเยา สำานกวจย

และพฒนาประมงนำาจด กรมประมง.

IUCN 2015. The IUCN Red List of Threatened Species.

Version 2015-3. <http://www.iucnredlist.org>.

Downloaded on 9 September 2015.

เครองหมายโมเลกลชนดใหมในการศกษาพนธ

ศาสตรประชากรของพยาธใบไมปอด

วระชย สายจนทา

ความหลากหลายทางชวภาพ สถาบนวจยวลยรกขเวช

มหาวทยาลยมหาสารคาม

สงเคราะหและถอดบทเรยนจากงานวจยเรอง อนทรอน

ของยนฟอสฟาเจนไคเนสสำาหรบการวเคราะหความแปรผนทาง

พนธกรรมของพยาธใบไมปอด (Paragonimus spp.)

ชอทนอดหนน โครงการวจยประเภทสงเสรมศกยภาพ

อาจารยนกวจย งบประมาณ แผนดน

ปงบประมาณ 2558

พยาธใบไมปอดในสกล Paragonimus เปนเชอทกอโรค

ทงในมนษยและสตว มความสำาคญทางการแพทยทวโลก และ

ประเทศญปนถอเปนแหลงระบาดทสำาคญ โดยพบวาพยาธใน

สกลนระบาดอยหลายชนด ซงพบวายงมปญหาในการจดจำาแนก

และการศกษาเรองความแปรผนทางพนธกรรมกยงมขอจำากด

อย โดยเฉพาะอยางยง เครองหมายโมเลกลทใชในการศกษานน


จำาเปนอยางยงทตองพฒนาใหมประสทธภาพในการจำาแนกความ

แตกตางของพยาธเหลานได ยงไปกวานน เครองหมายโมเลกล

ทสามารถวเคราะหไดถงลกษณะของรปแบบการเกดจากการ

ผสมระหวางพนธกรรมทแตกตางกนได จะยงทำาใหมโอกาสใน

ไดขอมลในเชงลกถงแหลงกำาเนดของพยาธชนดนได ดงนเรา

จงไดพฒนาเครองหมายทเปนสวนของอนทรอน ซงเปนสวนท

มความแปรผนคอนขางสงอยแลวในสงมชวตทกชนด มาใชใน

การวเคราะหหาความแปรผนและความแตกตางของพยาธกลม

นทระบาดอยในประเทศญปน ซงผลการศกษาทได ใหผลเปน

ทนาพงพอใจ คอเราสามารถใชเครองหมายชนดนในการจำาแนก

ชนดของพยาธทไมเคยมเครองหมายอนๆ กอนหนานใชในการ

จำาแนกได และสามารถพบความแปรผนคอนขางสงในพยาธ

บางชนด ยงไปกวานนยงพบการเกดรปแบบของการผสมขาม

ระหวางลกษณะพนธกรรมทแตกตางกนไดอยางชดเจน ดงนน

เครองหมายโมเลกลชนดน จงนาเปนอกหนงทางเลอกทด ท

จะใชศกษาลกษณะทางพนธกรรมของพยาธใบไมปอดในสกล

Paragonimus ทระบาดและกอปญหาทางดานสาธารณสขอย

ทวโลก ไดอยางมประสทธภาพตอไปในอนาคต



Weerachai Saijuntha, Chairat Tantrawatpan, Blanca R.

Jarilla, Takeshi Agatsuma, Ross H. Andrews

and Trevor N. Petney. (2016) Intron sequence

of the taurocyamine kinase gene as a marker

to investigate genetic variation of Paragonimus

species in Japan and the origins of triploidy in

P. westermani. Trans R Soc Trop Med Hyg;

110: 67–73.

สมบตเชงความรอนของโปรตนเคราตนจาก

เศษเสนผม

ประสงค สหานาม

ภาควชาเคม คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

สงเคราะหและถอดบทเรยนจากงานวจยเรอง การศกษา

ผลของสารเชอมขวางและโมเลกลทมขวตอสมบตฟลมเคราตน

ชอทนอดหนน งบประมาณแผนดน ประจำาปงบประมาณ

2558

วสดในกลมทสามารถสลายตวดวยกระบวนการชวภาพ

พบวาไดรบความสนใจเปนพเศษ ในความเปนจรงแลว วสดหรอ

พอลเมอรชนดเดยวอาจไมมคณสมบตทเหมาะสมนก ดงนน

จงพบวาการเตรยมวสดผสมจงไดรบความนยมอยางรวดเรว

โครงการวจยนสนใจศกษาและประยกตใชประโยชนจากเคราตน

(keratin) โดยเคราตนเปนกลมของโปรตนททำาหนาทเปนโครงสราง

ของรางกาย องคประกอบของเคราตนประกอบดวยกรดอะม


โนซสเตอน (cysteine) อยประมาณรอยละ 7-20 และ เซอรน

(serine) ประมาณรอยละ 15 ขนอยกบแหลงทสกด โดยทวไป

เคราตนสามารถพบไดในเยอบเซลลผวของสตวมกระดกสนหลง

และเซลลทแขงหรอลกษณะของเสนใย เชน ขน เลบ เขา กบ และ

อน ๆ ปจจบนไดนำาเคราตนมาใชประโยชนมากขนโดยเฉพาะดาน

อตสาหกรรมโดยมการพฒนาเพอเพมมลคาโดยทำาเปนเสนใย

ผสม สำาหรบผลตกระดาษ และฉนวนกนความรอน สงทนาสนใจ

อยางหนงคอการพฒนาบรรจภณฑจากวสดธรรมชาตทสามารถ

แตกสลายไดเพอเปนการรกษาสงแวดลอมอยางยงยน จากการ

รายงาน พบวา เคราตนสามารถเตรยมใหมรปแบบไดหลากหลาย

เชน ฟลม ไมโครแคปซล ฟองนำา และเสนใย เพอใหสามารถนำา

ไปใชงานไดอยางจำาเพาะตามลกษณะของงาน เนองจากองค

ประกอบของเคราตนมกรดอะมโนซสเตอนเปนหลก ดงนนพนธะ

ทจบกนของโมเลกลกรดอะมโน คอ พนธะไดซลไฟด (disulfide

bond) ซงเปนพนธะโควาเลนททมความแขงแรงสง จงเปนผลให

เนอเยอทมเคราตน ไมละลายในตวทำาละลายทมขว เชน นำา กรด

ออน และเบสออน แตสามารถละลายไดในตวทำาละลายทไมม

ขว เนองจากกรดอะมโนซสเตอนสามารถถกออกซไดซถกรดวซ

และไฮโดรไลซสได จงเปนเหตผลใหวสดทเตรยมจากเคราตนม

ลกษณะเปราะและมความยดหยนนอย ซงถอเปนปญหาสำาคญ

ในการนำาไปใชงาน ทำาใหนกวจยพยายามหาวธทจะปรบปรง

โครงสรางของเคราตนใหมความยดหยนเพมขนเพอใหสามารถ

นำาไปใชงานไดหลากหลาย โดยวธการปรบปรงสมบตของเครา


ตนสามารถทำาไดหลายวธ แตวธทงายและนยม คอ การผสมกบ

พอลเมอรธรรมชาต พอลเมอรสงเคราะห สารเชอมขวาง และ

โมเลกลทมขวสง กอนนำาไปขนรปเปนฟลม

สมบตเชงความรอน เปนสมบตของวสดทมความสำาคญ

ตอการนำาไปใชงาน ในงานวจยน ทำาการศกษาสมบตเชงความ

รอนของฟลมเคราตนทผสมกบสารเชอมขวางและโมเลกลทม

ขว กอนนำามาเปรยบเทยบกบฟลมเคราตน ผลการทดลอง พบ

วา การผสมไคโตซานและกรดฟอรมก ทำาใหฟลมมความเสถยร

เชงความรอนลดลง แตการผสมกรดอะซตกทำาใหฟลมมความ

เสถยรเชงความรอน แตกตางจากเมอผสมเคราตนกบเจลาตน

ซงทำาใหฟลมมความเสถยรเชงความรอนดขน ผลทไดเชนเดยว

กบเมอผสมเคราตนกบ PEGDE กลตารลดไฮด และจนพน

Figure 1. DTG curve of native keratin (a), keratin blended 1.2 mL (b), 2.4

mL (c) of 0.1 % acetic acid and keratin blended 1.2 mL (d), 2.4 mL (e)

of 0.1 % formic acid.


Figure 2. DTG curve of native keratin (a), keratin blended cross-linked

agents: PEGDE 0.01 g (b), 0.02 g (c), keratin blended glutaraldehyde

0.01 g (d), 0.02 g (e), keratin blended genipin 0.01 g (f) and 0.02 g (g).

Figure 3. DTG curve of native keratin (a), chitosan blended keratin in the

ratios of 3:0 (b), 2:1 (c), 1:1 (d) and 1:2 (f).


Figure 4 DTG curve of native keratin (a), gelatin blended keratin in the

ratios of 3:0 (b), 2:1 (c), 1:1 (d) and 1:2 (f).


Rouse, J.G. and Van-Dyke, M.E., 2010, “A review of keratin-based biomaterials for biomedical applications,” Materials, 3, pp. 999-1010.

Sierpinski, P., Garrett, J., Ma, J., Apel, P., Klorig, D. et al., 2008, “The use of keratin biomaterials derived from human hair for the promotion of rapid regeneration of peripheral nerves,” Biomaterials, 29, pp. 118-128.

Yamauchi, K., Yamauchi, A., Kusunoki, T., Kohda, A. and Konishi, Y., 1996, “Preparation of stable aque-ous solution of keratins and physiochemical and biodegradational properties of films,” J. Biomed. Mater. Res., 31, pp. 439-444.

พลงงานทดแทน การทำาถานอดแทงจากวสด

เหลอใชทางการเกษตร

จกร กลาขยน

ภาควชาสงแวดลอมศกษา คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร


สงเคราะหและถอดบทเรยนจากงานวจยเรอง การ

พฒนาหลกสตรพลงงานทดแทน : การทำาถานอดแทงจากวสด

เหลอใชทางการเกษตร เพอสงเสรมการรสงแวดลอมของนกเรยน

ชนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนเทศบาลสามคควทยา

ชอทนอดหนน ทนอดหนนการวจยเพอพฒนานสตระดบ

บณฑตศกษา (ปรญญาโท) งบประมาณ รายได


พลงงานทดแทน เปนพลงงานธรรมชาตประเภทใชไม

หมดสามารถหมนเวยนมาใหใชเปนประจำาวน เชน พลงงานลม

พลงงานแสงอาทตย พลงงานกาซชวภาพ หรอพลงงานคลน


และอนๆ (กระทรวงพลงงาน พลงงานทดแทน, 2558: เวบไซต)

ตอมาไดมการนำาชวมวลมาใชเปนพลงงานทดแทนในรปแบบ

ตางๆ ทงกระบวนการทใชความรอน และกระบวนการชวภาพ

แตปญหาทเกดขนในปจจบนคอ การขาดทรพยากรปาไม ถาน

และฟน หาไดยาก และมราคาแพงขน ดงนน เราจงจำาเปนตอง

พฒนาการใชพลงงานจากชวมวลใหมประสทธภาพสงสด และให

มการสญเสยพลงงานโดยเปลาประโยชนใหนอยทสด (พลงงาน

ชวมวล, 2558: เวบไซต) โดยนำาวสดเหลอใช และของเสยจาก

โรงงานอตสาหกรรมและการเกษตร เชน แกลบ ขเลอย ฟางขาว

กะลามะพราว ไมและเศษไม เปนตน วสดเหลอใชเหลานไดถก

นำามาเปนเชอเพลงในรปของพลงงานความรอน ซงมกระบวนการ

แปรรปออกมาในรปแบบของถานอดแทง ซงถานอดแทงจะให

ความรอนสงสมำาเสมอ ตดไฟทนนานกวาถานธรรมดาทวไป

เนองจากถานอดแทงไดผานกระบวนการอดความรอนสง และ

ผานการอบเปนระยะเวลานาน ซงจะชวยใหถานอดแทงมความ

แนน แขง และทนทานกวาถานธรรมดา นอกจากนถานอดแทง

สามารถจดตดไฟไดงาย และไมมประกายไฟปะท ทสำาคญเถา

ถาน และควนทเกดจากถานอดแทงจะมนอยมาก ซงชวยใหเกด

ความปลอดภยตอสขภาพ และภาชนะทใชในการหงตมจะไมดำา

(ถานอดแทง, 2558 : เวบไซต)

ในการวจยนจงไดทำาการพฒนาหลกสตรพลงงานทดแทน

การทำาถานอดแทงจากวสดเหลอใชทางการเกษตร เพอการร

สงแวดลอมลอมของนกเรยน โดยใชกระบวนการเรยนการสอน


ทงในหองเรยนและนอกหองเรยน ซงแบงออกเปนภาคทฤษฎ

และภาคปฏบต โดยมเนอหาสาระเกยวกบ พลงงาน พลงงาน

ทดแทน และการทำาถานอดแทง ซงการพฒนาหลกสตรใชรปแบบ

การพฒนาหลกสตรตามแนวคดของทาบา ประกอบดวย 7 ขน

ตอน คอ ขนตอนท 1 วนจฉยความตองการของผเรยนและสงคม

ขนตอนท 2 กำาหนดจดมงหมาย ขนตอนท 3 การเลอกเนอหา

สาระ ขนตอนท 4 การจดเนอหาสาระ ขนตอนท 5 – 6 คดเลอก

และจดประสบการณการเรยนร และขนตอนท 7 ประเมนผล

ภาพท 1 หลกสตรพลงงานทดแทน

ในการวจยครงนไดการศกษาและเปรยบเทยบผลสมฤทธ

ทางการเรยนในการจดกจกรรมการเรยนการสอน เรอง พลงงาน

ทดแทน การทำาถานอดแทงจากวสดเหลอใชทางการเกษตร ของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ซงในกระบวนการจดกจกรรมมการ


จดกจกรรมการเรยนการสอนตามกระบวนการทางสงแวดลอม

ศกษา มการนำาสอ เครองมอในการวจย เชน หลกสตรพลงงาน

ทดแทน แบบทดสอบ ซงเปนเครองมอทชวยใหนกเรยนมความร

หลงการเรยนเพมขนอยางเหนไดชด โดยในการเรยนการสอนได

แบงขนตอนในการเสรมสรางทกษะคอ ทกษะดานความร ทกษะ

การคดวเคราะห และทกษะการปฏบต มการออกแบบกจกรรม

โดยใหนกเรยนแบงกลมทำาถานอดแทงเพอใหเกดการมสวนรวม

ระหวางบคคล และกลมไดแลกเปลยนความคด ซงการมสวนรวม

นกเรยนไดรบทงดานการวางแผน ดานการปฏบต และดานการนำา

ไปใชประโยชน จงถอวากระบวนการทางสงแวดลอมศกษาเปน

ปจจยทสำาคญในการจดกจกรรมการเรยนการสอนของนกเรยน

ภาพท 2 กจกรรมการเรยนการสอน

และไดมอดแทงถานโดยใชวธการกระบอกอดแบบ

งาย ชวยในการผลต เปนการใชกระบอกอดททำาจากทอเหลก


ทอพลาสตกแขง หรอแมแตกระบอกไมไผ การอดจะใชกาน

กระทงซงทำาไดดวยไมหรอโลหะตามแตจะหาได กระทงหลายๆ

ครงจนไดถานอดทแนนตามตองการแลวปลดออกมาตดเปนแทง

ตามขนาดทตองการ การอดโดยวธนยอมตองสนเปลองแรงงาน

และเวลามากกวาการใชเครองอด และขนตอนการทำาถานอดแทง

กระบวนการทำาถานอดแทงเรมตงแตการผลตถาน การบดยอย

การผสม การอดเปนแทง และการทำาใหแหง กระบอกอดแบบงาย

ภาพท 3 กระบวนการอดแทงอยางงาย

ถานอดแทงจากวสดเหลอใชทางการเกษตรมความยาว

10 เซนตเมตร นำาหนกถาน 100 กรม อณหภมของนำาเฉลย

96.33 องศาเซลเซยส มปรมาณความรอน 9,633 แคลอร

ซงถานอดแทงเปนวธการนำาเอาเศษวสดเหลอทางการเกษตรท

ผานกระบวนการเผาไหมแลว นำามาอดใหเปนแทงโดยใชวธอด

แบบอดเยน ซงใชสวนผสมในอตราสวน ถาน 8 สวน แปงมน

2 สวน นำา 60-80 % ของอตราสวนทงหมด จงจะทำาใหถานอด

เปนแทงได ซงถานอดแทงจะเปนพลงงานทดแทนชนดหนงซงใช

แทนถานจากไมโดยตรง และจะมประสทธภาพใกลเคยงกนและ

อาจมประสทธภาพมากกวาถานจากไม


ภาพท 4 ถานอดแทง


กระทรวงศกษาธการ. (2544). หลกสตรการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา

ลาดพราว.

กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษา

ขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรง

พมพครสภาลาดพราว.

กระทรวงพลงงาน. พลงงานทดแทน. [ออนไลน]. ไดจาก: http://

energy.go.th/ [สบคนเมอวนท 6 กมพาพนธ 2558].

ถานอดแทง. [ออนไลน]. ไดจาก: http://www.tanncharcoal.

com [สบคนเมอวนท 28 มกราคม

2558].


พลงงานชวมวล. สำานกบรการคอมพวเตอร มหาวทยาลย

เกษตรศาสตร. [ออนไลน]. ไดจาก : http://www.

ku.ac.th/e-magazine/jun51/know/know4.htm

[สบคนเมอวนท 23 มกราคม 2558].

พลงงานชวมวล. [ออนไลน]. ไดจาก: http://www.eppo.go.th

[สบคนเมอวนท 30 มกราคม 2558].

พฒนนท พงวงศญาต. (2548). กระบวนการเผาถาน ถาน

อดแทงและคณสมบตของถานอดแทง. หนงสอ

กระบวนการผลตถาน. สำาเนาเอกสาร.

รจร ภสาระ. (2545). การพฒนาหลกสตร: ตามแนวปฏรปการ

ศกษา. กรงเทพฯ: โรงพมพบค พอยท.

อดศกด สงหสโว. (2554). พนฐานสงแวดลอมศกษา. มหาสารคาม:


อดศกด สงหสโว. (2558). การพฒนาหลกสตรสงแวดลอม

ศกษา. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

Joseph O Akowuah, Francis Kemausuor and Stephen

J Mitchual. (2012). Physico-chemical char-

acteristics and market potential of sawdust

charcoal briquette. International Journal of

Energy and Environmental Engineering.

Roth, C.E. (1992). Environmental Literacy : Its Roots,

Evolution and Directions in the 1990s. Co-

lumbus: The Ohio State University.


Taba, H. (1962). Curriculum Development : Theory and

Practice. New York : Harcourt Brace & World.

The United Nations Education Scientific, and Cultural

Organization-United Nations Environmental

Program (UNESCO-UNEP). (1989). Environ-

mental literacy for all. Connect, XIV (2).

การใชรงสอนฟราเรดเพอทำาลายไขดวง

งวงขาวในขาวสาร

อดศกด ผมไผ

ภาควชาเทคโนโลยการอาหารและโภชนศาสตร คณะเทคโนโลย


สงเคราะหและถอดบทเรยนจากงานวจยเรอง การใช

รงสอนฟราเรดเพอทำาลายวงจรชวตของมอดขาว (Sitophilus

oryzae L.) ในขาวสาร

ชอทนอดหนน ทนอดหนนการวจยเพอพฒนานสตระดบ

บณฑตศกษา (ปรญญาโท) งบประมาณรายไดปงบประมาณ

2559

ขาวสาร (Oryzae sativa L.) เปนหนงในธญพชหลกท

มความสำาคญในโลก มประชากรมากกวาครงโลกบรโภคขาวเปน

อาหารหลก ทสำาคญเปนแหลงของอาหารทใหพลงงาน ประกอบ

ดวยคารโบไฮเดรต โปรตน ไขมน เสนใย วตามน และแรธาต


นอกจากนยงเปนสนคาสงออกทสำาคญมากทสดในประเทศไทย

ซงในระหวางการเกบรกษามกพบการเขาทำาลายของดวงงวงขาว

(Sitophilus oryzae L.) โดยอาจตดเขาไปในระยะไขและฟกเปน

ตวเตมวย ดงภาพประกอบท 1 และ 2 ซงตวเตมวยนสามารถกด

กนทงภายในและภายนอกเมลดขาวได สงผลเสยในดานคณภาพ

และปรมาณ (Zho et al., 2015) ทสำาคญทำาใหเกดปญหาเรอง

ความปลอดภย และการปนเปอนในอาหาร

ภาพประกอบท 1 ลกษณะการทำาลายเมลดขาวและการวางไขของดวงงวงขาว


ภาพประกอบท 2 ลกษณะการวางไขของดวงงวงขาวในเมลดขาว

การควบคมแมลงโดยทวไปใชสารรมควน ไดแก เมทล

โบรไมด (methyl bromiade) และ ฟอสไฟน (phosphine)

แตเนองจากเปนอนตรายตอผบรโภค จงไดมการประยกตใช

รงสอนฟราเรดกำาจดดวงงวงขาวตวเตมวยในการเกบรกษาขาว

เปลอก (Ramatchima et al., 2012) ซงเทคนควธการใชรงส

อนฟราเรดมศกยภาพในการกำาจดแมลงในขาว และยงไมกอให

เกดมลพษตอสงแวดลอม ถอเปนเทคโนโลยทางเลอกใหมทนา

จะเหมาะสมในการกำาจดแมลงศตรพช เนองจากรงสอนฟราเรด

มคณสมบตเปนรงสความรอน สามารถถายโอนความรอนให

กบผววสดโดยตรง สามารถทะลผานเขาไปในเนอวสดไดระดบ

หนง ใหความรอนกบวตถไดรวดเรว มกระจายความรอนอยาง

สมำาเสมอ และประกอบตดตงงาย มศกยภาพในการนำามาใช


ควบคมและกำาจดแมลงศตรพชในขาวไดโดยไมกอใหเกดมลพษ

ตอสงแวดลอม และเพมความปลอดภยใหกบผบรโภค ดงนน

การใชความรอนดวยรงสอนฟราเรดจงมความนาสนใจทจะใช

เพอกำาจดไขดวงงวงขาวในขาวสารรวมถงคณภาพของขาวทผาน

การใหความรอนดวยรงสอนฟราเรดกอนและหลงการเกบรกษา

โดยใชเครองใหความรอนดวยรงสอนฟราเรดทมแหลงกำาเนดรงส

ความรอนแบบใชไฟฟา ดงภาพประกอบท 3

ภาพประกอบท 3 เครองใหความรอนดวยรงสอนฟราเรดระดบหองปฏบตการ

พบวาการใหความรอนดวยรงสอนฟราเรดทอณหภม

50 55 และ 60 องศาเซลเซยส ใชระยะเวลาการใหความรอน

อยางตำา 2 นาท สามารถฆาไขดวงงวงขาวไดรอยละ 100 และ


มคณภาพขาวสารหลงการเกบรกษา 4 เดอน คอคณภาพดาน

เคมกายภาพ ไดแก ความชน นำาหนกเมลด คาความขาว และ

ปรมาณสารหอม 2AP มแนวโนมลดลง ในขณะทรอยละการ

แตกราวเพมขน และคณภาพการหงตม ไดแก ระยะเวลาการ

หงตมและคาความแขงมแนวโนมเพมขน สวนปรมาณของแขงท

ละลายไดในนำาขาวสกและคาความเหนยวมแนวโนมลดลง และ

จากการวเคราะหพนผวตอบสนองของอณหภมและเวลาการได

รบความรอนจากรงสอนฟราเรด ควรใชทอณหภม 53.6 องศา

เซลเซยส และระยะเวลา 1.2 นาท เพอรกษาคณภาพขาวหลง

ผานการใหความรอนดวยรงสอนฟราเรด


Ramatchima, P., S. Sudajan, C. Junsiri and T. Thivavar-

nvongs (2012) A Study of Paddy Heating

for Insect Elimination and Improving Milled

Rice Quality. Journal of Advanced Materials

Research, 472-475 (2012), 1707-1713.

Zhou, L., Ling, B., Zheng, A., Zhang, B., Wang, S., (2015)

Developing radio frequency technology for

postharvest insect control in milled rice. Journal

of Stored Products Research, 62, 22-31.

ความไมสมบรณของรอยตอระหวางวสด ปจจย

ทสงผลตอการทำางานของหวอานฮารดดสก

ไดรฟ

ชนตา บตรรตนะ และพรรณวด จรมาศ

ภาควชาฟสกส คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

สงเคราะหและถอดบทเรยนจากงานวจยเรอง แบบ

จำาลองการสงผานสปนในโครงสรางวสดสองชนทพจารณาผล

ของการแพรบรเวณรอยตอ

ชอทนอดหนน ทนอดหนนการวจยเพอพฒนานสต

ระดบบณฑตศกษา (ปรญญาโท) งบประมาณเงนรายได ประจำา


ประเทศไทยเปนฐานการผลตอปกรณการบนทก

ขอมลรายใหญของโลกจงทำาใหอตสาหกรรมการบนทก

ขอมลมความสำาคญตอเศรษฐกจของประเทศเปนอยางมาก

การศกษาคณสมบตเกยวกบสปนของอเลกตรอนจงมความ

จำาเปนเนองจากสามารถนำาคณสมบตของสปนมาประยกตใชใน


การพฒนาเทคโนโลยการบนทกขอมลเชนฮารดดสกไดรฟ (Hard

disk drive, HDD) และหนวยความจำาเขาถงแบบสม (Magnetic

random access memory, MRAM) ฮารดดสกไดรฟประกอบ

ดวยสามสวนหลกคอ หวอานขอมล หวเขยนขอมล และแผน

บนทกขอมลดงภาพท 1 (ก) สำาหรบงานวจยนสนใจทจะศกษา

ปจจยทสงผลตอการทำางานของหวอานขอมลเพอพฒนาหวอาน

ขอมลและเปนการเพมประสทธภาพของฮารดดสกไดรฟ ในหว

อานขอมลมสวนประกอบสำาคญคอสปนวาลว (Spin vales) ซง

เปนโครงสรางวสดแมเหลกทประกอบดวยวสดเฟอโรแมกนตก

(Ferromagnetic material, FM) สองชนทถกคนดวยวสดทไมม

ความเปนแมเหลก(Nonmagnetic, NM) ดงภาพท 1 (ข) แมกน

ไทเซชนในชนวสดเฟอโรแมกนตกชนแรกถกลอคทศทางซงเรยก

ชนวสดเฟอโรแมกนตกนวาชนพน (pinned layer) ในขณะท

แมกนไทเซชนในชนวสดเฟอโรแมกนตกชนทสองสามารถเปลยน

ทศทางไดอยางอสระซงเรยกชนนวาชนอสระ (free layer) หลก

การทำางานของหวอานขอมลอาศยการวดคาความตานทานแม

เหลกปรมาณมาก (Giant magnetoresistance, GMR) ซงเกด

จากการสงผานสปน (spin transport) ทกระเจงในบรเวณรอย

ตอของโครงสรางวสดแมเหลก การอานขอมลเกดขนไดในสอง

กรณโดยกรณแรกคอแมกนไทเซชนในแผนบนทกขอมลเหนยว

นำาใหแมกนไทเซชนในชนอสระมทศทางเดยวกนกบแมกนไทเซ

ชนในชนพนความตานทานทวดไดจะมคานอยกวาในกรณทแมก

นไทเซชนในชนอสระมทศทางตรงกนขามกบชนพน


(ก) (ข)

ภาพท 1 (ก) ฮารดดสกไดรฟซงประกอบดวยหวอานขอมล หวเขยนขอมล และ

แผนบนทกขอมล (ข) โครงสรางของสปนวาลวประกอบดวยชนวสดทไมมคณสมบต

แมเหลก (NM) อยระหวางชนเฟอโรแมกนตก (FM) สองชนโดยลกศรสดำาแสดงถง

แมกนไทเซชนในชนวสด

การศกษาปจจยทสงผลตอการสงผานของสปนภาย

ในโครงสรางวสดแมเหลกจงมความจำาเปนอยางยงสำาหรบการ

พฒนาประสทธภาพของหวอานในฮารดดสกไดรฟ แบบจำาลอง

โครงสรางวสดแมเหลกในงานวจยทางทฤษฎทผานมาสวนใหญ

จะถกกำาหนดใหมรอยตอระหวางชนวสดแบบอดมคต (ideal

interface) ซงไมมพจารณาการแพรกระจายของไอออนระหวางชน

วสดทตดกนทำาใหรอยตอมลกษณะเรยบซงเปนแบบจำาลองอยาง

งายและไมใกลเคยงกบโครงสรางวสดแมเหลกจรง ในความเปน

จรงกระบวนการปลกฟลมจะมผลทำาใหรอยตอระหวางชนวสดจะ


มความขรขระ (diffuse interface) เนองจากมการแพรกระจาย

ระหวางไอออนของธาตตางชนดกน (interdiffusion) ซงทำาให

เกดความกวางของบรเวณรอยตอ (tIF) ดงภาพท 2 (ขวา) รอย

ตอลกษณะนสงผลใหความเขมขนของอะตอม (concentration)

ทบรเวณรอยตอใหมคาตอเนองซงสงผลตอพฤตกรรมการสงผาน

สปน ดงนนลกษณะของบรเวณรอยตอระหวางชนวสดภายใน

โครงสรางแมเหลกจงเปนปจจยหลกทสงผลตอพฤตกรรมการ

สงผานของสปนและคาความตานทานของแมเหลกปรมาณมาก

ภาพท 2 (ซาย) รอยตอแบบอดมคตซงไมพจารณาการแพรของอะตอมระหวาง

โคบอลต (Co) และทองแดง (Cu) ทบรเวณรอยตอทำาใหความเขมขนของอะตอม

มคาไมตอเนอง (ขวา) รอยตอทเกดการแพรกระจายของอะตอมระหวางโคบอลต

และทองแดงทำาใหความเขมขนของอะตอมเกดความตอเนองซงแสดงถงการผสมกน

ระหวางอะตอมภายในโครงสรางวสด

งานวจยนจะพจารณาผลของรอยตอโดยศกษาผลของ

การแพรของอะตอมในบรเวณรอยตอภายในโครงสรางวสดแม

เหลกโดยกำาหนดใหความกวางของบรเวณรอยตอมคาเปน 0.5


1 1.5 และ 2 นาโนเมตร เมอความกวางของบรเวณรอยตอม

คามากทศทางของแมกนไทเซชนมลกษณะคลายกบแมกนไทเซ

ชนในกำาแพงโดเมน ในขณะทโครงสรางวสดแมเหลกทมรอยตอ

แบบอดมคตแมกนเทเซชนจะมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวท

บรเวณรอยตอ ดวยเหตนจงทำาใหคาความตานทานแมเหลกท

คำานวณจากอตราการเปลยนแปลงของการสะสมสปนมคาสง

ซงแสดงใหเหนวาสปนเกดการกระเจงอยางมากทบรเวณรอยตอ

โดยสามารถแสดงไดดงภาพท 3 เมอความกวางของบรเวณรอย

ตอมคามากขนการกระเจงของสปนจะมคานอยทำาใหคาความ

ตานทานแมเหลกรวมมคานอยกวากรณรอยตอแบบอดมคต ผล

การศกษาทไดนมความสอดคลองกบงานวจย และผลการทดลอง

ทผานมาซงสามารถอธบายไดวาความกวางของบรเวณรอยตอ

ซงถกควบคมโดยความรอนและระยะเวลาทใชในกระบวนการ

ปลกฟลมสงผลอยางมากตอคาความตานทานแมเหลกภายใน

โครงสรางสปนวาลว นอกจากนนชนดของวสดยงสงผลตอความ

ตานทานแมเหลกเนองจากมคณสมบตการสงผานสปนทแตกตาง

กนโดยในโครงสรางทประกอบดวยวสดโคบอลตกบวสดทองแดง

กลาวคอ Co(4nm)/Cu(4nm) มความตานทานแมเหลกนอย

กวาโครงสรางทประกอบดวยวสดโคบอลตกบวสดนกเกลไอรอน

กลาวคอ Co(4nm)/NiFe(4nm) เนองจากคณสมบตการสงผาน

สปนของวสดโคบอลตแตกตางจากวสดนกเกลไอรอนมากกวา

วสดทองแดง


ภาพท 3 ความตานทานแมเหลกในกรณทแมกนไทเซชนมทศทางเดยวกนเมอพจารณา

ความกวางของบรเวณรอยตอทเกดจากการแพร

จากการศกษาพบวาความไมสมบรณของรอยตอทเกด

จากกระบวนการปลกฟลมไมวาจะเปนความรอนหรอระยะ

เวลาทใชในการปลกฟลมสงผลโดยตรงกบการสงผานสปนภาย

ในโครงสรางวสดแมเหลก การแพรกระจายของไอออนระหวาง

วสดตางชนดกนทำาใหเกดความกวางของรอยตอแมเพยงในระดบ

อะตอมกเปนปจจยทสงผลตอความตานทานแมเหลกได ดงนน

ในกระบวนการสรางโครงสรางวสดแมเหลกจงมความจำาเปนท

จะตองใชเทคนคทปองกนการแพรกระจายของไอออนทบรเวณ

รอยตอเพอลดปญหาสญญาณรบกวนเมอวดคาความตานทาน

แมเหลกปรมาณมากในโครงสรางสปนวาลว



Cardoso S, Freitas PP, de Jesus C, Wei P and Soares

JC. “Spin-tunnel-junction thermal stability

and interface interdiffusion above 300 oC”.

Applied Physics Letters 2000; 76:610-612.

Wolf SA, Awschalom DD, Buhrman RA, Daughton JM,

von Molnar S, Roukes ML, et al. “Spintronics:

A spin-based electronics vision for the fu-

ture”. Science 2001; 294(5546):1488-1495.

Zutic I, Fabian J and Das Sarma S. “Spintronics: Funda-

mentals and applications”. Reviews of Modern

Physics 2004; 76(2):323-410.

Baibich MN, Broto JM, Fert A, Van Dau FN, Petroff F,

Etienne P, et al. “Giant magnetoresistance

of (001)Fe/(001)Cr magnetic superlattices”.

Physical Review B 1988; 61(21):2472-2475.

Binasch G, Grunberg P, Saurenbach F and Zinn F.

“Enhanced magneto-resistance in layered

magnetic structures with antiferromagnetic

interlayer exchange”. Physical Review B 1989;

39(7):4828-4830.


Daughton JM. “GMR applications”. Journal of Magnetism

and Magnetic Materials 1999; 192(2):334-

342.

Dieny B, Speriosu VS, Parkin SSP, Gurney BA, R. WD

and Mauri D. “Giant magnetoresistive in soft

ferromagnetic multilayers”. Physical Review

B 1991; 43(1).

Thompson DA and Best JS. “The future of magnetic data

storage technology”. IBM Journal of Research

and Development 2000; 44(3):311-322.

Schwickert M, Coehoorn R, Tomaz M, Mayo E, Leder-

man D, O’Brien W, et al. “Magnetic moments,

coupling, and interface interdiffusion in Fe/V

(001) superlattices”. Physical Review B 1998;

57(21):13681.

Julliere. M. “Tunneling between ferromagnetic films”.

Physics Letters A 1975; 54(3).

Petter Morten J, Brataas A and Belzig W. “Spin transport

and magnetoresistance in F/S/F spin valves”.

arXiv preprint cond-mat/0501566 2005.

Eid K, Fonck R, Darwish MA, Pratt Jr W and Bass J.

“Current-perpendicular-to-plane-magnetoresistance

properties of Ru and Co/Ru interfaces”. Journal

of applied physics 2002; 91(10):8102-8104.


Chureemart P, Cuadrado R, D’Amico I and Chantrell

RW. “Modeling spin injection across diffuse

interfaces”. Physical Review B 2013; 87(19).

Read J, Nakatani T, Smith N, Choi Y-S, York B, Brinkman

E, et al. “Current-perpendicular-to-the-plane giant

magnetoresistance in spin-valves with AgSn

alloy spacers”. Journal of Applied Physics

2015; 118(4):043907.

ความหลากหลายทางพนธกรรมของตกแกบาน

สทธรา ขมกระโทก และวระชย สายจนทา

หลกสตรความหลากหลายทางชวภาพ สถาบนวจยวลยรกขเวช


สงเคราะหและถอดบทเรยนจากงานวจยเรอง ความ

หลากหลายทางพนธกรรมของตกแกบาน (Gekko gecko) ใน

เอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยใชไมโทคอนเดรยลดเอนเอเปน

เครองหมายบงช

ชอทนอดหนน ทนอดหนนการวจยเพอสงเสรมศกยภาพ

อาจารยและนกวจย (เพมเตม) งบประมาณ แผนดน ปงบประมาณ

2558

ตกแกบานเปนสตวทพบไดทวไปในแถบประเทศอนเดย

ตอนเหนอ จนตอนใต มาเลเซย อนโดนเซย พมา ไทย ลาว กมพชา

และเวยตนาม ตกแกบานเปนสตวหากนกลางคน ในเวลากลาง

วนจะหลบตามซอก หลบของอาคารบานเรอน ตกแกบานถอเปน


สตวเศรษฐกจทสำาคญชนดหนงของประเทศไทย โดยมการสง

ออกตกแกบานทงทมชวตและตากแหงไปยงหลายประเทศ เชน

จน ฮองกง ไตหวน มาเลเซย และสหรฐอเมรกา มานานกวา 30

ป และมการสงออกจำานวนประมาณ 2-5 ลานตวตอป จากผล

การศกษาครงน ทำาใหทราบวา ตกแกบานนน ยงมความหลาก

หลายทางพนธกรรมคอนขางสง และมความแตกตางกนไปใน

แตละพนท โดยสามารถแบงกลมพนธกรรมออกเปน 6 กลมหลก

ดงแสดงในภาพขางลางน



Kongbuntad W., Tantrawatpan C., Pilap W., Jongsomchai

K., Chanaboon T., Laotongsan P., Petney

T.N., Saijuntha W. 2016. Genetic diversity of

the red-spotted tokay gecko (Gekko gecko

Linnaeus, 1758) (Squamata: Gekkonidae)

in Southeast Asia determined with multilocus

enzyme electrophoresis. Journal of Asia-Pacific

Biodiversity 9:63-68.

การเตรยมและศกษาลกษณะเฉพาะของ

เอปไซลอน-แคโพรแลกโทนโอลโกเมอรทม

ศกยภาพใชเปนพลาสตไซเซอรสำาหรบฟลม

พลาสตกชวภาพพอลแลกตกแอซด

ยอดธง ใบมาก และธนนชาต อมสมบต

หนวยวจยพอลเมอรแตกสลายทางชวภาพได ภาควชาเคม คณะ

วทยาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

สงเคราะหและถอดบทเรยนจากงานวจยเรอง การเตรยม

และศกษาลกษณะเฉพาะของเอปไซลอน-แคโพรแลกโทน-

โอลโกเมอรทมศกยภาพใชเปนพลาสตไซเซอรสำาหรบฟลมพลาสตก

ชวภาพพอลแลกตกแอซด

ชอทนอดหนน ทนอดหนนการวจยเพอพฒนานสต

ระดบบณฑตศกษา (ปรญญาเอก) งบประมาณเงนรายได ประจำา



เนองจากปญหามลภาวะตางๆทเกดขนจากขยะพลาสตก

ทผลตจากวตถดบทางปโตรเลยมและกาซธรรมชาตจงทำาใหม

ความสนใจในการศกษาวจยและพฒนาพลาสตกทางชวภาพท

แตกสลายทางชวภาพได (biodegradable bioplastics) ทผลต

ไดจากวตถดบหมนเวยน คอ พชและสตว ปจจบนพอลแลกตก

แอซด (polylactic acid; PLA) เปนพลาสตกชวภาพทไดรบ

ความสนใจในการใชงานมากทสดเนองจากมตนทนการผลตตำา

และมสมบตหลายอยางใกลเคยงกบพลาสตกทใชงานทวไป ใน

ชวง 30 ปทผานมา เนองจากพอลแลกตกแอซดยงมราคาคอน

ขางสง สวนใหญจงไดมการวจยพฒนาในการประยกตใชงาน

พอลแลกตกแอซด เปนอปกรณโครงยดชวคราว (temporary

scaffolds) ทางการแพทย ไดแก ไหมเยบแผลชนดละลายได หรอ

ไหมละลาย (bioabsorbable sutures) และ อปกรณยดกระดก

(bone fixation devices) เปนตน และทางเภสชกรรม ไดแก

ระบบนำาสงยาแบบควบคมการปลดปลอย (controlled-release

drug delivery systems) และ ระบบนำาสงยาสเปาหมาย (drug

targeted delivery systems) เปนตน ปจจบนราคาพอลแลก

ตกแอซดไดลดลงอยางมากจงมการประยกตใชงานทวไป เชน

ฟลม และขวด เพอลดมลภาวะจากขยะพลาสตกทไมสลายตว

ทตองมการกำาจดดวยการเผา หรอ ฝงกลบ ทำาใหเกดมลภาวะ

ตางๆ ตอสงแวดลอมได

อยางไรกตาม พอลแลกตกแอซดเปนพลาสตกชวภาพท

มความเปราะมาก ซงเปนขอจำากดทสำาคญในการประยกตใชงาน


จงไดมการทำาการวจยอยางกวางขวางเพอลดความเปราะของ

พอลแลกตกแอซด ซงวธสวนใหญทนยมใชไดแก การผสมพอล

เมอร (polymer blending) ดวยการใชพอลเมอรอนๆ ทมความ

ยดหยนมากกวาพอลแลกตกแอซด โดยตองคำานงถงความเขากน

ไดกบพอลแลกตกแอซดดวย เพราะถาเกดการแยกเฟสของพอล

เมอรผสมจะทำาใหสมบตตางๆเกดความไมสมำาเสมอและสมบต

เชงกลลดลงอยางมาก

วธการลดความเปราะหรอเพมความยดหยนใหกบ

พลาสตกเรยกวาการเสรมสภาพพลาสตก (plasticization)

โดยการผสมสารเสรมสภาพพลาสตก (plasticizers) สำาหรบ

สารเสรมสภาพพลาสตกของพอลแลกตกแอซดทมการรายงาน

ไดแก พอลเอทลนไกลคอล (polyethylene glycol) พอลโพรพ

ลนไกลคอล (polypropylene glycol), triethyl citrate (TEC),

tributhyl citrate (TBC) และ acetyl tributyl citrate (ATBC)

เปนตน โดยสารเสรมสภาพพลาสตกเหลานทำาใหพอลแลกตก

แอซดมความยดหยนมากขน อยางไรกตามสารเหลานมปญหา

สำาคญในการใชงานคอเกดการเคลอนยาย (migration) ของสาร

เสรมสภาพพลาสตกทผสมอยภายในเนอไปยงผวพลาสตกขณะ

ทำาการเกบรกษา ทำาใหประสทธภาพการเสรมสภาพพลาสตกลดลง

ดงนน ในการวจยนจงมความสนใจในการสงเคราะห

โอลโกเมอรรปรางโมเลกลคลายดาวทมสวนประกอบของเอปไซ

ลอน-แคโพรแลกโทน (e-caprolactone ; CL) เพอใหเขากนได

กบเฟสพอลแลกตกแอซดมากขน ในการสงเคราะหใช Boltorn


H2004 เปนตวเรมปฏกรยาซงมหมไฮดรอกซล 6 หมทปลาย

ทง 6 แขน โดยทำาการเชอมตอหนวยแคโพรแลกโทนแขนละ

2 หนวย (เรยกวา Boltorn-2CL) และ 4 หนวย (เรยกวา Boltorn-

4CL) กอนทำาการเตรยมฟลมพอลแลกตกแอซดผสมโอลโกเมอร

เหลานดวยอตราสวนผสมตางๆโดยการละลายผสมกอนทำาการ

ระเหยตวทำาละลาย ซงทำาการเตรยมฟลมพอลแลกตกแอซดผสม

Boltorn ดวยเพอเปรยบเทยบ

ฟลมพอลแลกตกแอซดผสมทเตรยมไดพบวามรพรน

ภายในเนอฟลม ซงบงบอกถงการแยกเฟสกนระหวางเฟสพอ

ลแลกตกแอซดและสารทใชผสม ดงตวอยางในรปท 1 อยางไร

กตามพบวาการผสม Boltorn-2CL และ Boltorn-4CL มขนาด

รพรนเหลานเลกกวาการผสม Boltorn เมออตราสวนผสมเทา

กน แสดงวาพอลแลกตกแอซดมความเขากนไดกบ Boltorn-2CL

และ Boltorn-4CL ไดดกวา Boltorn สวนความยดหยนของฟลม

พอลแลกตกแอซดสามารถวเคราะหไดจากเสนโคงความเคน-

ความเครยดของฟลมดงตวอยางในรปท 2 จะเหนวาฟลมพอล

แลกตกแอซดมการยดตวมากขน (โดยมคาความเครยด (strain)

มากขน) เมออตราสวนผสมกบ Boltorn-2CL เพมขน สำาหรบ

การผสม Boltorn-4CL นนทำาใหฟลมพอลแลกตกแอซดมการ

ยดตวเพมขนเชนกน ขณะทการผสม Boltorn พบวาฟลมพอล

แลกตกแอซดไมมการยดตวเพมขน สรปไดวาการเชอมตอหนวย

แคโพรแลกโทนกบ Boltorn ทำาใหมความเขากนไดกบพอลแลก

ตกแอซดมากขน และสงผลใหฟลมพอลแลกตกแอซดมความ

ยดหยนมากขน


รปท 1 ภาพถายกลองจลทรรศนอเลคตรอนแบบสองกราดของรอยตดขวางของฟลม

ผสม PLA/Boltorn-2CL ทมอตราสวนผสม (a) 100/0, (b) 95/5, (c) 90/10 และ

(d) 80/20 โดยนำาหนก (สเกลบาร = 5 ไมครอน)

รปท 2 เสนโคงความเคน-ความเครยดของฟลมผสม PLA/Boltorn-2CL ทมอตรา

สวนผสม (a) 100/0, (b) 95/5, (c) 90/10 และ (d) 80/20 โดยนำาหนก



Theryo G, Jing F, Pitet LM, Hillmyer MA. Macromolecules,

2010, 43, 7394-7397.

Hu Y, Hu V, Topolkaraev V, Hiltner A, Baer E. Polymer,

2003, 44, 5711-5720.

Kulinski, Z., Piorkowska, E., Gadsinowska, K., Stasiak M.

Biomacromolecules, 2006, 7, 2128-2135.

Liu, H., Zhang, J. Journal of Polymer Science Part B

: Polymer Physics, 2011, 49, 1051-1083.

E. Piorkowska, Z. Kulinski, A. Galeski, R. Masirek. Polymer,

2006, 47, 7178-7188.

สารวิจัยเพื่อชุมชนjournal.msu.ac.th/upload/journal_file/jfile_no69_80789.pdf ·...

Documents