รายงานการวจย เรอง

ปจจยเชงเหตทเกยวของกบการคงอยในองคการ

ของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ

ผวจย อ.ดร. ศรณย พมพทอง

รายงานการวจยไดรบทนอดหนนการวจยจากเงนงบประมาณรายได มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประจ าป 2555

เมษายน 2557

บทคดยอ

ชอเรอง ปจจยเชงเหตทเกยวของกบการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ

ผวจย อ.ดร.ศรณย พมพทอง การวจยครงนมจดมงหมายเพอวเคราะหปจจยเชงเหตทมอทธพลตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการในประเทศไทย ซงมกรอบแนวคดพนฐานในการวจยมาจากทฤษฎแนวคด The Meso Paradigm ดวยการบรณาการปจจยในระดบจลภาค (Micro) และมหภาค (Macro) เพออธบายพฤตกรรมองคการในงานวจย ตลอดจนทฤษฎและหลกการทส าคญทางจตวทยาทงในประเทศและตางประเทศ โดยกลมตวอยางทศกษา ไดแก พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการในมหาวทยาลยของรฐ จ านวน 596 คน จากการสมตวอยางแบบแบงขนตามประเภทของมหาวทยาลย เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบวดชนดมาตรประเมนคาในการวดเพอทดสอบสมมตฐานของโมเดลโครงสรางความสมพนธเชงเหต

ตวแปรในงานวจยนประกอบดวย 1) การคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ 2) กลมปจจยดานบคคล 2 ตวแปร ไดแก ความผกพนตอองคการ และความพงพอใจในงาน 3) กลมปจจยดานองคการ 2 ตวแปร ไดแก การรบรการสนบสนนจากองคการ และนโยบายดานทรพยากรมนษย และ 4) กลมตวแปรชวสงคมภมหลงของนกศกษา โดยผลการวจยทส าคญ ไดแก

แบบจ าลองโครงสรางความสมพนธเชงสาเหตของการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ทผวจยไดพฒนาขนมาจากแนวคดและทฤษฎทเกยวของ ภายหลงการปรบแกแบบจ าลอง พบวามความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยมคาดชนวดความสอดคลอง ดงน คาไค-สแควร (2) มคาเทากบ 32.34, df=37 (p = .69), SRMR = .01, RMSEA = .00, GFI = .99 ดชน CFI = 1.00, AGFI = .98 และ 2 / df = 0.874 โดยพบวา ตวแปรความพงพอใจในงาน มอทธพลทางตรงตอความผกพนตอองคการ และทงตวแปรความพงพอใจในงานและความผกพนตอองคการ มอทธพลทางตรงตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ นอกจากน โมเดลโครงสรางความสมพนธยงแสดงใหเหนดวยวา

(3)

พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมการรบรถงการสนบสนนจากองคการและแนวทางปฏบตในดานทรพยากรมนษยจากมหาวทยาลยอยางเหมาะสมมาก จะมความพงพอใจในงานและมความผกพนตอองคการมากดวย ซงสงผลใหมแนวโนมทจะคงอยตอในองคการในทสดโดยตวแปรเชงเหตในโมเดล สามารถรวมกนอธบายความแปรปรวนของการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการได 39% พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทเปนกลมเสยงเรงดวนทควรพฒนา คอ พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมการคงอยในองคการในระดบต า ไดแก กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการเพศหญง กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมรายไดนอย กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไมมต าแหนงดานบรหาร กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไมมภาระในการใชทน และกลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทสงกดในมหาวทยาลยราชภฏหรอมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล โดยมปจจยปกปองทส าคญตามล าดบจากมากไปนอย ไดแก ความผกพนตอองคการ และความพงพอใจในงาน

ABSTRACT

Title Antecedent Factors Correlated with the Organizational Retention of the University Academic Staffs

Author Saran Pimthong, Ph.D. The study intends to analyze the causal factors that influence organizational retention in the Thai university academic staffs. This research was based on the Meso Paradigm as a conceptual research framework for the integration of micro and macro organizational behavior framework as along with several noted theories and concepts in the field of psychology from Thailand and abroad. 596 university academic staffs from the Thai state institutions of higher education were recruited as samples for study. Stratified random sampling method was employed to obtain the participants. Structured questionnaires with summated rating scale were used to measure the aforementioned constructs of the hypothesized structural equation modeling. The variables in this study comprised of 1) organizational retention of the university academic staffs 2) personal factors, consisting of 2 variables: organizational commitment, and job satisfaction. 3) organizational factors, consisting of 2 variables: perceived organizational support, and human resource practices and 4) biosocial background of academic staffs. There were 2 important findings in this study. First, the hypothesized structural equation model of influence organizational retention of the university academic staffs was adjusted, resulting the level of overall model fit with 2 = 32.34, df=37 (p = .69), SRMR = .01, RMSEA = .00, GFI = .99, CFI = 1.00, AGFI = .98 and 2 / df = 0.874. It was found that job satisfaction had a significant positive effect on organizational commitment and both of them had direct effect on the retention of university academic staff. Moreover, the structural equation model presented that staff with a high level perception of organizational support and human

(5)

resource practices had more positive job satisfaction, organizational commitment, and were more likely to increase retention in their university. All causal variables altogether accounted for 39% of variance of organizational retention of the university academic staffs. Secondly, the at-risk groups of university academic staffs needed immediate attention due to reported less of organizational retention was group of female staffs, low-income staffs, non-provost staffs, staffs with unencumbered of grant and faculty staffs in Rajabhat university and Rajamangala university of technology, it can be suggested that at least organizational commitment, and job satisfaction should be developed.

กตตกรรมประกาศ รายงานการวจยเรอง “ปจจยเชงเหตทเกยวของกบการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ” ส าเรจเรยบรอยไดตามแผนทวางไว อนเนองมาจากการทผเขยนไดรบการสนบสนนในการใหค าปรกษา และก าลงใจจากหลายฝาย โดยเฉพาะสถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ หนวยงานตนสงกดของผวจ ย ผเขยนขอขอบพระคณผบรหารสถาบนฯ ทไดใหการสนบสนนทงในเรองของเวลาในการด าเนนการวจย การใหค าแนะน า และขอขอบพระคณมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ส าหรบทนสนบสนนการท าวจย ซงเปนการเปดโอกาสใหบคลากรสายวชาการของมหาวทยาลย ไดท าวจยเพอพฒนาทกษะและความสามารถในการวจยใหมศกยภาพสงขน ผเขยนขอขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร. ดจเดอน พนธมนาวน, รองศาสตราจารย ดร. บงอร โสฬส และ ดร. วรางคณา โพธสนสมวงศ ทไดกรณาสละเวลารบเปนผเชยวชาญตรวจเครองมอทใชในการวจยในงานวจยน เพอการพจารณาและตรวจสอบงานวจยใหถกตองสมบรณยงขน ขอขอบคณเพอนอาจารย เจาหนาทฝายสนบสนน และนสตของสถาบนวจยพฤตกรรมศาสตรทกทาน ทไดใหความชวยเหลอในเรองตางๆ ทเกยวของ จนทกอยางส าเรจลลวงไดดวยด และขอขอบพระคณพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการจากทกมหาวทยาลย ทกรณาสละเวลาใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม จนท าใหการศกษาครงนมความสมบรณ และประสบผลส าเรจไดตามทต งใจ

aaaaศรณย พมพทอง aa aเมษายน 2557

สารบญ

หนา

บทคดยอ (2) กตตกรรมประกาศ (6) สารบญ (7) สารบญตาราง (9) สารบญภาพ (10)

บทท 1 บทน า 1

1.1 ความส าคญและทมาของปญหาในการวจย 1 1.2 วตถประสงคของการวจย 3 1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3 1.4 การประมวลเอกสารทเกยวของกบงานวจย 4

1.4.1 การคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ: 4 ตวแปร

1.4.2 สาเหตของพฤตกรรมองคการ 7 1.4.3 ปจจยระดบบคคลกบการคงอยในองคการของบคลากร 18

1.4.3.1 ความผกพนตอองคการกบการคงอยในองคการ 19 1.4.3.2 ความพงพอใจในงานกบการคงอยในองคการ 12

1.4.4 ปจจยระดบองคการการคงอยในองคการของบคลากร 15 1.4.4.1 การรบรการสนบสนนจากองคการกบการคงอยในองคการaaaaaa15

1.4.4.2 นโยบายดานทรพยากรมนษยกบการคงอยในองคการaaaaaaaaa19

1.5 ตวแปรทใชในการวจย 23 1.6 นยามปฏบตการของตวแปร 23 1.7 สมมตฐานในการวจย 26

บทท 2 วธการวจย 29 2.1 ประชากรและกลมตวอยาง 29 2.2 เครองมอวดตวแปร 30

(8)

2.3 การหาคณภาพเครองมอวด 36 2.4 การเกบรวบรวมขอมล 38 2.5 สถตทใชในการวเคราะหขอมล 38

บทท 3 ผลการวเคราะหขอมล 42 3.1 ลกษณะทวไปของกลมตวอยาง 42 3.2 การเตรยมขอมลและผลการวเคราะหขอมลเบองตน 46 3.2.1 ผลการตรวจสอบลกษณะการแจกแจงของขอมล 46 3.2.2 ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตได 48 3.3 ผลการวเคราะหแบบจ าลองโครงสรางความสมพนธเชงสาเหตของ 51 การคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ 3.4 การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยวของการคงอยในองคการของ 56

พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ตามลกษณะชวสงคมและภมหลง ทแตกตางกน

3.5 ผลการท านายการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ 59 โดยใชปจจยระดบบคคลและปจจยระดบองคการทง 4 ตวแปร เปนตวท านาย

บทท 4 การสรปและอภปราย 62 4.1 การสรปและอภปรายผลตามสมมตฐาน 62 4.2 กลมเสยงและปจจยปกปอง 68 4.3 ขอเสนอแนะในการปฏบต d 69 4.4 ขอเสนอแนะในการท าวจยตอไป 170

บรรณานกรม 71 ภาคผนวก แบบวดในงานวจย 79

สารบญตาราง

ตารางท หนา

2.1 คณภาพของเครองมอวดตวแปรในงานวจย 41 3.1 แสดงลกษณะขอมลทวไปของกลมตวอยางพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการa 43 3.2 คาสถตทใชตรวจสอบการแจกแจงแบบโคงปกต (Normal Curve) 47

ของตวแปรสงเกตทท าการศกษาในแบบจ าลองโครงสรางความสมพนธ ในกลมรวม (n = 596)aaaa

3.3 คาสถตทใชตรวจสอบการแจกแจงแบบโคงปกต (Normal Curve) 48 ของตวแปรสงเกตทท าการศกษาในแบบจ าลองโครงสรางความสมพนธ ในกลมรวมหลงการแปลงขอมล (n = 596)

3.4 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรสงเกตทใชในการศกษาในกลมรวม 50 3.5 คะแนนมาตรฐานของผลการวเคราะหอทธพลทางตรง อทธพลทางออม 53

และอทธพลรวมในกลมรวม (596 คน)) 3.6 ผลการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยวของการคงอยในองคการของ 58

พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมลกษณะชวสงคมและภมหลงท แตกตางกน (ตอน 1) และคาเฉลยของตวแปรตาม ตามระดบของ ตวแปรอสระทพบในอทธพลเดยว (ตอน 2)

3.7 ผลการท านายการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ 60 โดยใชปจจยระดบบคคล และปจจยระดบองคการทง 4 ตวแปร

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1.1 กรอบแนวคดและความสมพนธของตวแปรในการวจย 25 1.2 รปแบบความสมพนธเชงสาเหตของของการคงอยในองคการ 27 ของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ 3.1 ผลการวเคราะหแบบจ าลองความสมพนธเชงสาเหตของการคงอย 54 ในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการในกลมรวม (596 คน)

บทท 1

บทน ำ

1.1 ควำมส ำคญและทมำของปญหำในกำรวจย

การบรหารทรพยากรมนษยได เ ขามามบทบาทในการจดการบ คลากรในสถาบนอดมศกษามากขน เพอผลกดนองคกรใหไปสเปาหมายทไดวางไว โดยใชทรพยากรทมอยเพอใหเกดประสทธภาพ (Efficiency) และประสทธผล (Effectiveness) สงสด การใหความส าคญกบทรพยากรบคคลจงถอวามความส าคญ เพราะเปนทรพยากรทสามารถเรยนรและพฒนาเพอเพมขดความรความสามารถ และศกยภาพไดอยางไมสนสด เพอประโยชนตองานการศกษา การปรบปรงกระบวนการเรยนการสอนอยางตอเนอง หรอเพอการวจยองคความรใหมทเปนประโยชนตอการพฒนา ซงมมมองตอการพฒนาและการเพมคณคาใหกบทนมนษยหรอคนท างานทใชความร (Knowledge worker) ในเชงเศรษฐศาสตรถอเปนการลงทนทคมคา เพราะชวยใหเกดประสทธภาพและการพฒนาการศกษาทย งยนในอนาคต อยางไรกตาม การลงทนเพอบรหารและพฒนาทรพยากรบคคลของแตละสถาบนอดมศกษาจะคมคาเพยงใด กขนอยกบวาแตละสถาบนจะสามารถธ ารงรกษาบคลากรทมความรความสามารถเหลานไวกบองคกรไดนานเพยงใดดวย ซงปญหาการไมสามารถธ ารงรกษาคนเกงไวในองคกรและการแยงชงตวคนเกงระหวางองคกรเปนปญหาททาทายความสามารถของฝายบรหารทรพยากรบคคลทงในภาครฐและภาคเอกชน รวมถงสถาบนอดมศกษาดวยเชนกน

ในสวนของสถาบนอดมศกษาของรฐนน นบตงแตป 2542 ทมหาวทยาลยของรฐเรมทยอยเปลยนสถานภาพเปน "มหาวทยาลยในก ากบของรฐ" เพอความเปนอสระและมเสรภาพในทางวชาการในการด าเนนงานทางการศกษา รวมถงการจดการบรหารงานบคคล ซงแตละมหาวทยาลยสามารถก าหนดและด าเนนการสรรหา บรรจแตงตง รวมทงการก าหนดอตราเงนเดอนและคาตอบแทน ฯลฯ ซงท าใหเกดความคลองตวและสามารถเลอกสรรผทมความรความสามารถเขามาปฏบตงานใหเกดประสทธภาพและประสทธผลสงสดได และในปพ.ศ. 2551ไดมการตราพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษา (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 (2551) จงไดมการก าหนดต าแหนงส าหรบพนกงานมหาวทยาลยขนอยางเปนทางการ โดยใชค าเรยกวา “พนกงานในสถาบนอดมศกษา” หมายถง บคคลซงไดรบการจางตามสญญาจางใหท างานในสถาบนอดมศกษา โดยไดรบคาจางหรอคาตอบแทนจากเงนงบประมาณแผนดน

2

หรอเงนรายไดของสถาบนอดมศกษา และไดแบงพนกงานออกเปนต าแหนงวชาการ ต าแหนงผบรหาร และต าแหนงประเภททวไป วชาชพเฉพาะหรอเชยวชาญเฉพาะ ซงพนกงานของมหาวทยาลยแตละต าแหนงจะอยภายใตระเบยบวาดวยการบรหารงานของมหาวทยาลย พนกงานจะไดรบเงนเดอนและผลประโยชนตอบแทนตามหลกเกณฑการประเมนและตามบญชเงนเดอนทสภามหาวทยาลยก าหนดซงสภามหาวทยาลยจะเปนผออกระเบยบขอบงคบวาดวยการบรหารงานบคคลทใหความเปนธรรมแกบคลากรของแตละมหาวทยาลย โดยแตละมหาวทยาลยจะมวธการแตกตางกนไป มหาวทยาลยหลายแหง ไดมการปรบโครงสรางเพอเตรยมการน ามหาวทยาลยออกนอกระบบ จงไดเปดรบบรรจพนกงานมหาวทยาลยทงสายวชาการและต าแหนงประเภททวไป แตเนองจากอยในชวงของการเปลยนแปลงโครงสราง หลายอยางขาดความชดเจนในการบรหารและจดการพนกงานมหาวทยาลย ประกอบกบภาครฐไมไดก าหนดใหมหาวทยาลยรฐตองด าเนนการออกนอกระบบอยางทนททนใด แตเปนการใหโอกาสแตละมหาวทยาลยเตรยมความพรอมกอนทจะออกนอกระบบ ดงนน มหาวทยาลยจงมการบรหารจดการอยทง 2 ระบบควบคกนไป คอขาราชการและพนกงานมหาวทยาลยซงรบบรรจเขามาใหม (อทมพร จามรมาน และคณะ, 2542)

ผลจากการด าเนนการดงกลาว ท าใหมหาวทยาลยหลายแหงประสบปญหาความยงยากในการบรหารงานบคคล เพราะองคกรเดยวกน แตมระเบยบและกฎบงคบใชทแตกตางกน และอาจสงผลใหพนกงานมหาวทยาลยบางสวนเกดความกงวลใจในสถานภาพความมนคงของพนกงานมหาวทยาลยเอง ไมวาจะเปนการตอสญญาจาง สวสดการ คาตอบแทน ความกาวหนาในต าแหนงหนาท ตลอดจนมการเปรยบเทยบกบขาราชการถงการยดถอแนวทางปฏบตทตางกนในองคกรเดยวกน (ส านกเลขาธการสภาการศกษา, 2546) สงเหลานอาจเปนเหตใหเกดลงเลความสงสย ความไมสบายใจในการปฏบตงาน และไมรสกมนคงในงานทท า สงผลตอความผกพนในงานและตอมหาวทยาลย และอาจน าไปสปญหาการสญเสยบคลากรไปสภาคธรกจเอกชน รวมทงไมสามารถดงดดคนรนใหมทมความรความสามารถสงเขามาท างานภาครฐหรอเปนอาจารยในมหาวทยาลยได นบวาเปนการบนทอนประสทธภาพขององคการในภาคการศกษาเปนอยางยง (สธรรม อารกล, 2542; สชาต ประสทธรฐสนธ, 2545) และจะสงผลเสยตอตวมหาวทยาลยเองในการพฒนางานในดานการศกษา จากการทไมสามารถรกษาบคลากรทมความรความสามารถเหลานใหอยท างานตามเปาหมายทองคกรไดตงไว

ผลกระทบหรอปญหาจากการทสถาบนการศกษาไมสามารถดงดดและรกษาบคลากรทม ความรความสามารถใหคงอยในองคการ ไดสงผลตอความไมเพยงพอของบคลากรสายวชาการ และอตราสวนอาจารยตอนกศกษาทไมเปนไปตามเกณฑของส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา ตวอยางเชนในกรณของสถาบนอดมศกษากลมใหมจ านวน 47 แหง ตามรายงานการวจยของถนอม อนทรก าเนด และคณะ (2553) ระบวา มความขาดแคลนจ านวนอาจารยสายวชาการ โดยมหาวทยาลยบางแหงอธบายวาอตราสวนภาระงานของอาจารยทตองสอนและ

3

ใหบรการกบนกศกษา ไมเปนไปตามเกณฑของส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา และปญหาความขาดแคลนของบคลากรดงกลาว ไดสงผลกระทบตอประสทธภาพในการด าเนนงานของมหาวทยาลย

จากความส าคญขางตน จงเปนทมาของแนวคดทจะศกษาเพอพฒนารปแบบความสมพนธเชงสาเหต และคนหาปจจยทเกยวของกบการคงอยในองคการ โดยเฉพาะกลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ซงถอไดวาเปนผทมความรความสามารถสงของมหาวทยาลย ผลการศกษาจะเปนขอมลทส าคญในการจดท าขอเสนอแนะเชงนโยบายเพอการพฒนาบคลากรของสถาบนอดมศกษาของรฐในประเทศไทย เพอเพมคณภาพ ประสทธภาพ และผลสมฤทธในการท างานของบคลากร และสรางความสามารถในการแขงขนแกสถาบนอดมศกษาทงในประเทศและระดบภมภาค

1.2 วตถประสงคของกำรวจย

1.2.1 เพอพฒนาแบบจ าลองความสมพนธของปจจยเชงสาเหตทเกยวของกบการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ

1.2.2 เพอศกษาอทธพลของปจจยเชงสาเหตดานบคคล และปจจยดานองคการ วาสงผลตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ หรอไม อยางไร

1.2.3 เพอบงชประเภทของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมความคงอยในองคการในปรมาณนอย รวมทงแสวงหาปจจยปกปองทส าคญตอการคงอยในองคการของพนกงานกลมดงกลาว 1.3 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ การศกษานคาดวาจะเกดประโยชนทงในดานการพฒนาองคความรและดานปฏบต ดงน 1.3.1 รายงานผลการศกษาท าใหทราบถงอทธพลของปจจยเชงเหตในระดบบคคลและระดบองคการ ทมผลตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ซงสามารถพฒนาเปนตวแบบทแสดงการเชอมโยงระหวางปจจยดงกลาว โดยผานตวกลางไดอยางเหมาะสม

4

1.3.2 ไดขอเสนอแนะแนวทางการบรหารทรพยากรมนษยในสถาบนอดมศกษา ซงจะเปนประโยชนตอทงสถาบนของรฐและเอกชน ในการบรหารจดการในมตของวฒนธรรมองคการ โครงสรางองคการและนโยบายการบรหารงาน ทสามารถน าไปประยกตใชไดภายใตบรบทของการบรหารจดการสถาบนอดมศกษา 1.3.3 ผลการวจยจะไดใหขอมลทส าคญเกยวกลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทควรพฒนาอยางเรงดวน นนคอ พนกงานทมความคงอยในองคการนอย พรอมทงจะไดใหขอเสนอแนะในการพฒนากลมพนกงานดงกลาวแตละกลม รวมทงน าเสนอถงปจจยปกปองทส าคญเพอเปนเครองมอทจ าเปนตอการพฒนา ในการปรบเปลยนนโยบายและแนวทางการบรหารทรพยากรมนษยของสถาบนเพอสงเสรมใหพนกงานมพฤตกรรมในการท างานทเหมาะสมทงในดานความร ทศนคต และการปฏบตงาน 1.4 กำรประมวลเอกสำรทเกยวของกบงำนวจย

ในสวนนจะเปนการประมวลเอกสาร เพอเปนพนฐานในการก าหนดตวแปรและสมมตฐานในการวจย โดยมงศกษาปจจยทางจตสงคมดานตาง ๆ เพอก าหนดรปแบบความสมพนธเชงเหตของปจจยทเกยวของกบการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ในสถาบนอดมศกษาของรฐในประเทศไทย ซงไดท าการศกษาเอกสาร จดท าและพฒนารางรปแบบความสมพนธจากการสงเคราะหแนวคดทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ ไดแก ทฤษฎความพงพอใจในงาน ทฤษฎความผกพนตอองคการ แนวคดการรบรการสนบสนนจากองคการ และแนวทางปฏบตและนโยบายดานทรพยากรมนษยในสถาบนอดมศกษา รวมถงตวบงชในการรกษาบคลากรใหคงอยในองคการของมหาวทยาลยรฐของไทย ตามรายละเอยดดงตอไปน

1.4.1 กำรคงอยในองคกำรของพนกงำนมหำวทยำลยสำยวชำกำร: ตวแปร ควำมหมำย และวธวด

คนเกง (Talent) คอ ผทมผลสมฤทธสง หรอทรพยากรมนษยทมความสามารถสงของ

องคการ หมายถง บคลากรทมความสามารถสง (Talent) เปนผทมสมรรถนะ (Competency) ความร และทกษะ ตลอดจนมผลการปฏบตงาน (Performance) และมศกยภาพในการปฏบตงาน (Potential) อยในระดบทสงหรอโดดเดนกวาบคคลอน มความคดสรางสรรค มความสามารถในการแกไขปญหาดวยตนเอง และมความตองการทจะประสบความส าเรจตาม

5

เ ป าหมายทอ งคก า รก าหนดไว รวมถงการมจ รยธ รรมในการท าง านส ง (Ethical Professionalism) ดวย (Seldeneck, 2004; สมบรณ กลวเศษชนะ, 2549; พชต เทพวรรณ, 2554)

การรกษาคนเกงใหคงอยในองคการ (Talent Retention) จงเปนการจดท าแผนในการธ ารงรกษาบคลากร ซงเปนกระบวนการทส าคญในการบรหารงานบคคล และการธ ารงรกษาบคลากรทดใหคงอยกบองคการนน ไมใชการพจารณาจางงานบคลากรทดทสด แตเปนการพยายามรกษาบคลากรเหลานใหคงอยในขณะจางงาน (Michelman, 2006) ซงการธ ารงรกษาบคลากรใหคงอยน ถอไดวาเปนองคประกอบสดทายของกระบวนการการบรหารงานบคคล นนคอตองพยายามรกษาทงจ านวนและชนดของบคลากรทเพยงพอ และเหมาะสมกบการท างานเพอประสทธผลขององคการ

การรกษาใหคนเกงใหมความจงรกภกดและยดมนตอองคการจงนบไดวาเปนงานทมความทาทายและยากกวาการรกษาพนกงานทวไปไวกบองคการ เนองจากเปนบคคลทมความสามารถ และมศกยภาพทโดดเดน เหมาะสมกบลกษณะและความตองการขององคการ ทงยงเปนผทจะชวยใหองคการเจรญเตบโตกาวหนาบรรลเปาหมายทไดตงไว ผมศกยภาพสงจงมทางเลอกและโอกาสในการเตบโดกาวหนาในหนาทการงานมากกวาพนกงานทวไป คนเกงเหลานจงมแนวโนมทจะเปลยนงานและยายทท างานบอย เพราะมโอกาสในการเลอกทท างานและงานทเหมาะสมตอความตองการของตนเอง การรกษาคนเกงใหคงอยในองคการจงนบวาเปนงานททาทายและมความส าคญตอองคการ (วาสตา ฤทธบ ารง, 2548)

การลาออกจากงานของพนกงานจงนบเปนการสญเสยแกองคการ เพราะท าใหองคการสญเสยทรพยากรบคคลทมคา โดยเฉพาะเมอบคคลผนนเปนผทมความรความสามารถ มความช านาญงาน เมอบคคลนนออกไปกจะมต าแหนงวางในองคการ ซงองคการตองมการสรรหา คดเลอก และฝกอบรมพนกงานใหมแทนต าแหนงทวาง เทากบวาองคการยงตองสญเสยคาใชจายในกระบวนการดงกลาวนน อกทงยงสญเสยคณคาในความรความสามารถของบคคลดงกลาว นบเปนการสญเสยทงทางตรงและทางออมขององคการ (สรอยตระกล (ตวยานนท) อรรถมานะ, 2550)

ส าหรบหนวยงานดานการศกษาเชนมหาวทยาลยน น เราอาจจะเรยกพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการซงเปนบคลากรทมความรความสามารถสงวาเปน “คนเกง” ทไดกลายเปนกลไกส าคญในการขบเคลอนการด าเนนงานของแตละสถาบนใหมงไปสทศทางทมการก าหนดไว บคลากรเหลานลวนตองส าเรจการศกษามาในระดบสง และยงตองผานการฝกทกษะและพฒนาตนเองใหดานตางๆ เพอประโยชนในการถายทอดและสรางสรรคความรใหแกผเรยน ความเปลยนแปลงทเกดขนในแวดวงการศกษาของไทยอาจสงผลใหสถาบนหลายแหงไมสามารถรกษาบคลากรทเปนคนเกงเหลานใหคงอยตอได ผลจากนโยบายในการลดจ านวนขาราชการโดยเพมจ านวนการจางพนกงานมหาวทยาลย ท าใหในอนาคตจ านวนขาราชการของ

6

แตละสถาบนจะลดนอยลงและอาจหมดไปในทสด (ถนอม อนทรก าเนดและคณะ, 2553) คงเหลอไวแตจ านวนพนกงานมหาวทยาลยทงในสายวชาการและสายปฏบตการ พนกงานเหลานจะกลายเปนบคคลกลมใหญของสถาบน แตอยางไรกตามหากบคคลกลมนยงรสกวาพวกเขาไดรบคาตอบแทนตลอดจนสทธประโยชนตางๆ ไมเหมาะสมกบสภาวะการณในปจจบน กอาจจะเปนปจจยท าใหบคลากรเหลานขาดแรงจงใจในการปฏบตงานเพราะไมร สกมนคงในอาชพ แมโดยหลกการ ภาครฐจะก าหนดใหพนกงานมหาวทยาลยไดรบคาตอบแทนทสงขนตลอดจนไดรบสทธประโยชนทไมยงหยอนไปจากกลมขาราชการ (ส านกงานเลขาธการทประชมอธการบดแหงประเทศไทย, 2555) แตหากสภาพความเปนจรงของสงทไดรบในปจจบนไมไดท าใหพนกงานเกดความพงพอใจในการประกอบวชาชพได ความรสกไมมนคงทจะอยตอไปในองคการกจะนอยลง รวมถงพยายามหาโอกาสเพอเปลยนไปสงานใหมทดกวา ผลกระทบกจะเกดขนกบภารกจดานตางๆ ของมหาวทยาลยทหลกเลยงไดยาก อาจถงขนสงผลตอระบบการศกษาของประเทศ ในการผลตก าลงคน ไปจนถงการพฒนาและสรางสรรคองคความรเพอพฒนาสงคมและประเทศ เพราะบคคลซงเปนก าลงส าคญหรอพนกงานมหาวทยาลยไมสามารถสรางงานทมคณภาพสนองตอบตอความตองการของชาตได

จากการประมวลเอกสารท าใหพบวาหลายมหาวทยาลยก าลงประสบปญหาในการรกษาบคลากรใหคงอยในองคการ เชน ในปงบประมาณ 2554 มหาวทยาลยมหดลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการลาออกจ านวนทงสน 35 คน หรอคดเปนรอยละ 38 ของพนกงานทลดลงทงหมด (กองแผนงาน, 2555) กรณของมหาวทยาลยบรพาทไดออกนอกระบบเปนมหาวทยาลยในก ากบของรฐในชวง 5 ปแรกพบวา มการลาออกของพนกงาน 29 คน คดเปนรอยละ 15 ของอตราการรบพนกงานมหาวทยาลยทงหมด (อลษา สขปต, 2547 อางถงใน วฒนะ พรหมเพชร และจระวฒน ตนสกล, 2554) ในขณะทมหาวทยาลยเชยงใหม มพนกงานลาออกมากถง 163 คนในชวง 5 ปแรกเชนกน (ส านกงานอธการบด มหาวทยาลยเชยงใหม, 2547 อางถงใน อญชล ปรญญาขจร, 2549) ซงกอใหเกดผลเสยตอมหาวทยาลยหลายประการ ไดแก ท าใหงานขาดความตอเนอง เสยเวลากบการฝกหดงานใหกบบคลากรใหม เสยเวลาและงบประมาณไปกบการสอบบรรจใหม

รายงานการวจยเรอง การจดระบบเงนเดอนและสวสดการเพอการพฒนาองคกรสมหาวทยาลยในก ากบของรฐ (สมตร สวรรณ และคณะ, 2552) ซงไดท าการศกษาเฉพาะกลมตวอยางพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการในมหาวทยาลยตาง ๆ จ านวน 8 แหง และพบวา ผตอบแบบสอบถามมความคดทจะลาออกหรอเปลยนงานมากถงรอยละ 37.4

การศกษาของสธดา โตพนธานนท (2549) เรองปจจยทมอทธพลตอการคงอยในองคการของพยาบาลวชาชพกลมพนกงานมหาวทยาลย โรงพยาบาลมหาวทยาลยของรฐจ านวน 7 แหง พบวา รอยละ 21.63 ของกลมตวอยาง ไมมความมนใจในการคงอยกบองคการ

7

โดยพบวาปจจยดานวฒนธรรมและคานยมองคการ เปนตวแปรทมอทธพลตอการคงอยในองคการของกลมตวอยาง

รายงานการวจยของส านกเลขาธการสภาการศกษา (2546) ระบวา ปญหาดานการบรหารงานบคคลในสถาบนอดมศกษาของรฐ เปนผลมาจากการมกฎระเบยบเกยวกบพนกงานมหาวทยาลยทไมชดเจน รวมถงอตราคาตอบแทน เงนเดอน คาจาง หรอสวนทมใชเงนเดอน อาจไมสะทอนคาครองชพ หรอสรางแรงจงใจทพอเพยงตอการรกษาคนเกง หรอดงดดคนเหลานนใหมาท างานในมหาวทยาลย

ปญหาจากการทสถาบนการศกษาไมสามารถดงดดและรกษาบคลากรใหคงอยในองคการ สงผลกระทบตอความไมเพยงพอของบคลากรสายวชาการ และอตราสวนอาจารยตอนกศกษาทไมเปนไปตามเกณฑของส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา ตวอยางเชนในกรณของสถาบนอดมศกษากลมใหมจ านวน 47 แหง ตามรายงานการวจยของถนอม อนทรก าเนด และคณะ (2553) ระบวา มความขาดแคลนจ านวนอาจารยสายวชาการ โดยมหาวทยาลยบางแหงอธบายวาอตราสวนภาระงานของอาจารยทตองสอนและใหบรการกบนกศกษา ไมเปนไปตามเกณฑของส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา และปญหาความขาดแคลนของบคลากรดงกลาว ไดสงผลกระทบตอประสทธภาพในการด าเนนงานของมหาวทยาลย

ส าหรบงานวจยน ผวจ ยจะไดท าการวดระดบการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ดวยการถามความเหนของพนกงานทยงปฏบตงานอยเกยวกบความตงใจทจะออกจากงานหรอเปลยนงาน (Turnover intend) (Mak & Sockel, 2001; Kyndt et al., 2009) ซงหมายถง ความคดและความตงใจของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทจะท างานหรอวางแผนทจะยงคงอยท างานกบสถาบนอดมศกษาตนสงกดไปจนกระทงเกษยณอาย และไมลาออกหรอเปลยนงานเมอพบวาตนเองมทางเลอกอนทดกวา ซงจะเปนตวชวยในการชวดระดบการคงอยในองคการของพนกงานในงานวจยน

1.4.2 สำเหตของพฤตกรรมองคกำร

ในการศกษาปจจยเชงสาเหตทเกยวของกบการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการครงน ผวจยเนนอธบายสาเหตของความตงใจของกลมตวอยางตามกรอบแนวคด The Meso Paradigm ซงเปนการบรณาการปจจยในระดบจลภาค (Micro) และมหภาค (Macro) (House, Rousseau and Thomas-Hunt, 1995) เพออธบายพฤตกรรมองคการในงานวจย ซงแนวคดนอธบายวาปจจยเชงเหตของการเกดพฤตกรรมในองคการ จะมาจากปจจยเชงเหตสองกลมใหญ ๆ ดวยกน กลมแรกคอ ปจจยในระดบจลภาค หมายถง ปจจยระดบบคคล (Individual) ซงจะเปนระดบยอยสดในองคการ เชน การรบรของพนกงาน แรงจงใจ

8

ในการท างาน กระบวนการรคด เปนตน การศกษาพฤตกรรมองคการในระดบนจะด าเนนการโดยอาศยหลกทางจตวทยาและพฤตกรรมศาสตรมาประยกตใช เพอพฒนาความสามารถในการปฏบตงาน ทศนคตทด และสรางความรสกรวมในวตถประสงคขององคการขนในหมพนกงาน

สวนปจจยในระดบมหภาค หมายถง ปจจยระดบองคการ (Organizational) การศกษาองคการในระดบนจะมวตถประสงคหลกทจะมงสรางความเขาใจความเปนระบบขององคการ ทเกดจากการอยรวมกน มการประสานงาน และชวยเหลอซงกนและกนในระบบยอย โดยการเปลยนแปลงทเกดขนกบสวนหนงจะมผลกระทบตอเนองกบสวนอนภายในองคการ ยกตวอยางเชน โครงสรางขององคการ สายการบงคบบญชา การกระจายอ านาจ การสนบสนนทางสงคม เปนตน

จากแนวคดการศกษาพฤตกรรมองคการขางตนซงผวจยไดน ามาใชเปนพนฐานในการประยกต เพอน าไปสการอธบายการรกษาคนเกงใหอยในองคการ ซงไดก าหนดใหมตวแปรอสระตามประเภทของแตละปจจยและสมมตฐานในการวจย ดงตอไปน 1.4.3 ปจจยระดบบคคลกบกำรคงอยในองคกำรของบคลำกร

ปกตการจางบคคลแตละคนเขามาท างานในองคการนน องคการตาง ๆ รวมถงสถาบนอดมศกษา ยอมไมไดจางแตความรความสามารถตามวฒการศกษา และประสบการณทบคคลมอยเทานน แตจะตองพจารณาถงพนฐานนสยใจคอและทศนคตเฉพาะทแตกตางกนในแตละคนดวยเชนกน ขณะเดยวกนบคคลทยนดเขามารวมงานในฐานะพนกงานมหาวทยาลย กอาจจะไมไดมเปาหมายในชวตวาจะท างานใหกบสถาบนแตเพยงดานเดยวเทานน เขาอาจจะตองท างานเพอหารายไดมาใชในการด ารงชวตและจนเจอครอบครว หรอเพอเปนคาใชจายในการเขาสงคม ซงสงเหลานตางมอทธพลตอการท างานของแตละบคคล และจากแนวความคดในเรองของทศนคต ซงเปนปจจยหนงทส าคญตอการแสดงพฤตกรรมในบคคล ถาพจารณาถงการท างานในสายวชาชพ (Career) โดยเฉพาะอยางยงในสายวชาการ วาจะมความกาวหนา หยดอยกบท หรอถดถอยลง ซงทศนคตทบคคลมตองานหรอตอองคการจะสงผลอยางลกซงไมเพยงแตวธท างานเทานน แตยงกระทบตอคณภาพชวต (Quality of Life) ตลอดชวงเวลาของการท างานของบคคลนนอกดวย เนองจากปจจยเหลานจะสงผลถงความพอใจในงานหรอไมพอใจในงาน โดยทความพอใจในงานถอเปนทศนคตพนฐานของคนทมตองานทตนท า โดยความพอใจในงานจะบงบอกถงผลโดยรวมของทศนคตของบคคลทเกยวกบงานทตนท านนเอง โดยอาจแสดงออกดวยอารมณ ความรสก ความนกคด และพฤตกรรม นอกจากนความพอใจในงานทเกดขนจะสรางความผกพนตอองคการ ซงเปนเรองทเกยวกบความรสกของคนทมตอองคการทตนปฏบตงาน อกทงเปนสาเหตใหคนผกพนตอองคการและคงอยในองคการในลกษณะทตางกน (ณฏฐพนธ เขจรนนทน, 2551)

9

ดงนน เมอสถาบนอดมศกษาตองการใหพนกงานมความผกพนกบองคการ และใหพนกงานทมความรความสามารถคงอยในองคการโดยปฏบตงานทมคณภาพและทมเทใหกบสถาบนอยางเตมทในระยะยาว ผบรหารของแตละสถาบนหรอมหาวทยาลยยอมจะตองหาวธการทจะท าใหบคลากรแสดงศกยภาพอยางแทจรง ปจจยหนงคอการสรางสมดลระหวางงานและชวตของพนกงาน เพอใหพนกงานมคณภาพชวตการท างานทด เพราะคณภาพชวตการท างานจะใหความส าคญกบผลของงานทมตอบคคล และประสทธภาพขององคการ ดงจะไดใหค าอธบายแนวคดและงานวจยทเกยวของกบความผกพนตอองคการ (Organizational Commitment) และความพงพอใจในงาน (Job satisfaction) ดงตอไปน

1.4.3.1 ความผกพนตอองคการกบการคงอยในองคการ ความผกพนตอองคการ (Organizational commitment) หมายถงทศนคตท

สะทอนความเกยวของระหวางบคคลกบองคการ ซงตวพนกงานมความยนดและเตมใจทจะมสวนรวมเปนสมาชก รวมถงการยอมรบเปาหมายและคณคาขององคการ และยนดทจะปฏบตงานในองคการใหบรรลเปาหมายนน ตลอดจนปฏบตงานของตนอยางเตมความรความสามารถ โดยค านงถงผลประโยชนขององคการเปนส าคญ และไมเตมใจทจะจากองคการไป ความผกพนของบคลากรจงถอเปนปจจยหนงทไดมการน ามาเชอมโยงกบการประเมนพฤตกรรมของบคลากร โดยเฉพาะอยางยงอตราการเปลยนและออกจากงาน (Employee turnover) เพราะบคลากรทมความผกพนสงมแนวโนมทจะปฏบตงานอยในองคการนานกวา และท างานอยางเตมความรความสามารถมากกวา ดงนน ความผกพนจงเปรยบเสมอนกญแจส าคญอยางหนงในการรกษาคนเกงใหคงอยในองคการ (Bhatnagar, 2007)

แนวคดในการศกษาเรองของความผกพนตอองคการ สามารถแบงไดเปนสองแนวคดหลก (Mathieu & Zajac, 1990 อางถงใน Delobbe & Vandenberghe, 2000) ดงน

1) แนวคดความผกพนทางดานทศนคต (Attitudinal commitment) แนวความคดทางดานทศนคตเปนแนวคดทไดรบความสนใจในการศกษาเรองน

มากกวาแบบอนๆ กลมนกวชาการทสนบสนนแนวความคดนมองวาความผกพนตอองคการ เปนความรสกของบคคลทรสกวาตนเองเปนสวนหนงขององคการ ซง Mowday, Porter & Steers (1982) ไดใหความหมายของความผกพนตอองคกรในดานนออกเปน 3 องคประกอบดวยกน ไดแก (1) มความเชอมนและยอมรบเปาหมาย คานยมขององคการ (2) ความเตมอกเตมใจทจะใชความพยายามอยางเตมท ทจะท างานเพอองคการ และ (3) ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะรกษาสมาชกภาพขององคการไว โดยแนวคดทางดานทศนคตยงสามารถแบงเปนแนวคดยอยไดอก 2 แนวคด คอ การซมซบคานยมในองคการ (Internalization) คอ การทบคลากรรบเอาคานยมขององคการมาเปนคานยมของตนเอง และความผกพนดานจตใจ (Affective commitment) (Meyer, Allen & Smith, 1993 อางถงใน Robbins & Judge, 2010)

10

คออารมณความรสกผกพนของพนกงานทมตอองคการ ในแงทพนกงานรสกเปนอนหนงอนเดยวกบองคการ และการไดมสวนรวมในองคการของพนกงาน

2) แนวคดความผกพนทมาจากการคาดคะเนผลไดผลเสย (Calculative commitment)

เแนวความคดนมองวา เมอบคลากรมความผกพนตอองคการ กจะมการแสดงออกในรปของความคงเสนคงวาในการท างาน ความตอเนองในการท างาน โดยไมโยกยายเปลยนแปลงทท างาน การทคนผกพนตอองคการและพยายามทจะรกษาสมาชกภาพไว โดยไมโยกยายไปไหนกเนองจากไดเปรยบเทยบผลไดและผลเสยทจะเกดขนอยางถถวนในลกษณะของตนทนทจะเกดขน หรอผลประโยชนทจะสญเสยไป เมอตนละทงสมาชกภาพหรอลาออกจากองคการไป แนวความคดนยงมองความผกพนตอองคการวาเปนความจงรกภกด และเตมใจทจะอทศตนใหกบองคการ ซงเปนผลมาจากบรรทดฐานขององคการและสงคม ซง Becker (1960) ระบวาการพจารณาความผกพนตอองคการวาเปนผลมาจากการทคนเปรยบเทยบชงน าหนกนน คอการทพนกงานจะมองวา ถาหากเขาลาออกจากองคการไป เขาจะสญเสยอะไรบาง การทคน ๆ หนงเขาไปเปนสมาชกขององคการ หรอหนวยงานใดในชวงระยะหนง เขากไดลงทนเวลา ก าลงกาย ก าลงปญญา ก าลงใจลงไปในชวงเวลานนใหกบองคการ และยอมเสยโอกาสบางอยางไป เชน โอกาสจะไปท างานหรอเปนสมาชกขององคการอน บคคลผนนยอมหวงประโยชนทจะไดรบตอบแทนจากองคการ แตถาเขาลาออกไปกอนทจะครบก าหนดทจะไดรบการพจารณาบ าเหนจ บ านาญ หรอผลตอบแทนอนซงตองมก าหนดเวลา กเทากบเขาลงทนแรงกาย สตปญญาลงไป โดยไดผลประโยชนไมคมคา

โดยแนวคดความผกพนทมาจากการคาดคะเนผลไดผลเสย สามารถแบงเปนแนวคดยอยได 2 แนวคด (Delobbe & Vandenberghe, 2000) คอ การปฏบตตามดวยความจ าเปน (Compliance) เปนความผกพนตามความจ าเปนของสภาวะแวดลอมหรอเปนการท าตามในสงทองคการตองการ จากการทพนกงานเลงเหนถงผลตอบแทนจากการปฏบตตามในสงทองคการคาดหวง และความผกพนดานการคงอยกบองคการ (Continuance commitment) คอการรบรของพนกงานตอมลคาของสงทไดรบตอบแทนจากการท างานใหกบองคการ ซงเปนความผกพนตอองคการของพนกงานทเกดจากการจายคาตอบแทนแลกเปลยนกบการคงอยในองคการของพนกงาน แนวคดนจะมองวาการทคน ๆ หนงเขามาท างาน หรอเปนสมาชกขององคกรยงนานเทาไร กเหมอนกบเขาลงทนอยในกจการหรอองคการนนมากขนเทานน ความผกพนกจะเพมขนตามระยะเวลา และยากตอการทจะละทงจากองคการไป เพราะหมายถงประโยชนทจะเสยไปมากขนนนเอง

ดงนนการสงเสรมใหพนกงานมหาวทยาลยมความผกพนกบองคการจงมความส าคญกบการด าเนนงานของสถาบนอดมศกษา เนองจากพนกงานมหาวทยาลยทผกพนและทมเทใหกบหนวยงานจะชวยใหแตละสถาบนด าเนนงานไดอยางมประสทธภาพและ

11

ประสทธผล เพราะเมอพนกงานมความผกพนตอองคการต า อาจจะท าใหเกดผลกระทบทส าคญหลายประการตอพฤตกรรมการท างาน เชน การไมเตมใจทจะเสยสละหรอมสวนรวมรบผดชอบใด ๆ ตอสวนรวม การพยายามหลบเลยงงาน และการมแนวโนมทจะขาดงานหรอสมครใจลาออกจากงานสง เปนตน

โดยพบงานวจยทแสดงใหเหนวา ความผกพนตอองคการมความสมพนธกบความตงใจทจะเปลยนงานซงมผลตอการคงอยในองคการของพนกงานในองคกรเอกชน เชน Addae, Parboteeah, & Davis (2006) เรองความผกพนตอองคการตอความตงใจทจะเปลยนงานในกลมตวอยางพนกงานทท างานดานสอสารมวลชนในประเทศตรนแดดและโตเบโก ซงการรบรการสนบสนนจากองคการ แสดงความสมพนธทางบวกอยางชดเจนตอความผกพนตอองคการของกลมตวอยาง และความผกพนตอองคการสงผลในทางลบตอความตงใจทจะเปลยนงานอยางมนยส าคญทางสถต สอดคลองกบการศกษาเชงคณภาพของ สภาพร , สภทรา และปณฐพนธ (2551) เรอง Talent Retention ซงไดท าการเกบขอมลดวยการสมภาษณเชงลกกบกลมพนกงานระดบผบรหาร (Talent) ของบรษท ทร วชนส จ ากด (มหาชน) พบวา ความผกพนตอองคการของพนกงานเปนปจจยหนงทสงผลส าคญตอการรกษาคนเกงใหคงอยในองคการ

งานวจยทศกษาในกลมตวอยางครหรออาจารย เชน งานวจยของ Chughtai & Zafar (2006) ซงศกษาปจจยเชงเหตและผลของความผกพนตอองคการในกลมอาจารยมหาวทยาลยจาก 33 มหาวทยาลยในปากสถาน พบวาความผกพนตอองคการมความสมพนธในทางลบอยางมนยส าคญทางสถต (-.40) ตอความตงใจทจะเปลยนงานของกลมตวอยาง นอกจากนความผกพนตอองคการยงแสดงความสมพนธในทางบวกตอประสทธภาพในการสอนดวย และเกรยงศกด ศรสมบต (2551) ศกษาพบวาปจจยทสงผลตอความผกพนในวชาชพของครในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ไดแก ความพงพอใจในงานสอน และการรบรการสนบสนนจากโรงเรยน โดยไดท าการศกษาในกลมขาราชการครทปฏบตการสอน ในสถานศกษาขนพนฐานของรฐ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จ านวน 600 คน

คาคะแนนความผกพนตอองคการยงมระดบแตกตางกนตามประเภทของพนกงานในองคการ ซงพบผลจากการศกษาของอมรรตน พลเกต (2551) เรองความผกพนตอองคการของพยาบาลวชาชพ ซงเปนการศกษาเปรยบเทยบความผกพนตอองคการระหวางขาราชการกบพนกงานเงนอดหนนของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลศรราช ผลการศกษาพบวา ขาราชการสวนใหญมคะแนนความผกพนตอองคการโดยรวมอยในระดบสงกวาคาเฉลย ในขณะทพนกงานมหาวทยาลยเงนอดหนนมคะแนนคาความผกพนตอองคการโดยรวมอยในระดบต ากวาคาเฉลย

งานวจยในกลมขาราชการผมผลสมฤทธสง ซงจดไดวาเปนคนเกง (Talent) ของหนวยงานภาครฐ จากงานวจยของ Sadangharn (2010) ซงไดวจยปจจยทเปนตว

12

ก าหนดการคงอยในองคการของคนเกง (Talent Retention) ในกลมตวอยางขาราชการจากภาครฐ 52 องคกร ทเขารวมในโครงการขาราชการผมผลสมฤทธสงของก.พ. (HiPPS) พบผลทส าคญคอ ความผกพนตอองคการและงานมความสมพนธในทางบวกตอการคงอยในองคการอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 นนคอยงมความผกพนมาก กยงมการคงอยในองคการมากตามไปดวย

ส าหรบงานวจยนจะไดจ าแนกระดบความผกพนตอองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ เฉพาะความผกพนทางดานทศนคต ไดแก การซมซบคานยมในองคการ (Internalization) และความผกพนดานจตใจ (Affective commitment) เนองจากการท างานของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ จะเกยวของกบงานทางดานการเรยนการสอนเปนสวนใหญ ความผกพนของพนกงานตอองคการจงเปนผลมาจากขอผกพนในทางวชาชพของการเปนครหรออาจารยมากกวาความผกพนตามสงทสถาบนตนสงกดก าหนดเปนภาระงานหรอผลตอบแทนทจะไดรบจากการท างาน ผวจยจงคาดวาความผกพนตอองคการทางดานทศนคต เปนตวแปรทสงผลตอพฤตกรรมของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทแสดงถงขอผกพนของวชาชพคร โดยมความตงใจในการท างานถายทอดความรและการวจยอยางไมทอถอย สามารถจะทมเทเวลาใหกบการท างาน รวมถงพฒนาความกาวหนาในวชาชพดวยการพฒนาทกษะและความสามารถอยเสมอ และสงผลใหพนกงานยงคงอยในงานในวชาชพและในสถาบนตอไป

1.4.3.2 ความพงพอใจในงานกบการคงอยในองคการ ความพงพอใจในงาน (Job Satisfaction) ถอเปนปจจยทส าคญทสงผลท าให

บคคลมความรสกทดตองานทท า รวมถงเปนแรงกระตนทชวยใหบคคลมความตงใจในการปฏบตงานอยางเตมความสามารถ ความพงพอใจในงานยงเกยวของกบทศนคตเกยวกบงานของพนกงาน นนคอบคคลทมความพงพอใจในงานในระดบสง ยอมจะตองมทศนคตทดเกยวกบงานของเขา ในขณะทบคคลซงมความพงพอใจในงานต าหรอไมมมความพงพอใจในงานเลย กจะมทศนคตทตรงขามกน (Robbins and Judge, 2010) ซงจะเกยวของกบปจจยแวดลอมในงาน เชน คาตอบแทน โอกาสในการเลอนต าแหนง ความกาวหนา หวหนางาน ตลอดจนเพอนรวมงาน ซงมอทธพลตอการรบรในงานของบคคล ความพงพอใจในงานยงเกดขนจากปจจยแวดลอมของงาน ไดแก รปแบบการบรหาร นโยบายและขนตอนการท างาน กลมงานทเกยวของ สภาพแวดลอมการท างาน ตลอดจนประโยชนและผลตอบแทน และความพงพอใจในงานนกจะเปนหนงในแรงผลกดนใหบคคลท างานดวยความกระตอรอรน มขวญและก าลงใจ และท างานบรรลวตถประสงคไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล

ในสวนของการใชวธจงใจใหผปฏบตงานเกดความพงพอใจในงานนน Herzberg (1987) ไดแบงเปนสองปจจย คอ ปจจยจงใจ (Motivator Factors) และปจจยปกปอง (Hygiene Factors) ซงปจจยจงใจเปนปจจยทน าไปสทศนคตในทางบวก เพราะท าใหเกดความพงพอใจใน

13

งานและมลกษณะสมพนธกบเรองของงานโดยตรง ในขณะทปจจยปกปองเปนปจจยทปองกนไมใหเกดความไมพงพอใจในการปฏบตงานซงมลกษณะเปนภาวะแวดลอม หรอเปนสวนประกอบของงาน ซงอาจน าไปสความไมพงพอใจในการปฏบตงานได สวน Maslow (1943) ไดศกษาวาพฤตกรรมของคนจะถกก าหนดและควบคมโดยแรงจงใจตางๆ แรงจงใจเหลาน มลกษณะแตกตางกนไปส าหรบแตละคน ดงนน จงเปนสงส าคญทผบรหารควรไดรบทราบวา แรงจงใจหรอความตองการ (Motive or Wants) ของพนกงานในองคการนนมรปแบบอยางไร

จากแนวคดและทฤษฎความพงพอใจในงานขางตน จะเหนไดวาความพงพอใจในงานของบคคลในองคการ ถอเปนประเดนหลกทจะชวยสรางความส าเรจและกอใหเกดการปฏบตงานทมประสทธภาพและประสทธผลใหกบองคการ โดยเฉพาะอยางยง ในสถาบนอดมศกษา การสรางความพงพอใจในงานใหกบบคลากรนน แตละสถาบนจะตองสามารถตอบสนองความตองการของแตละบคคล ไมวาจะเปนในเรองของความส าเรจในการท างาน การไดรบการยอมรบนบถอ ลกษณะของงานทปฏบต ความรบผดชอบ ความกาวหนาในต าแหนงงาน นโยบาย/แผนและการบรหารงาน เงนเดอนและผลประโยชนเกอกล ความสมพนธกบเพอนรวมงานและผบงคบบญชา สภาพการท างาน และความมนคงในงาน ซงในการศกษาวจยถงปจจยตาง ๆ เหลาน สามารถศกษาทงในลกษณะของความพงพอใจในงานโดยรวม และความพงพอใจในงานเฉพาะดาน (Spector, 1997) การศกษาความพงพอใจในงานเฉพาะดาน จะชวยใหผบรหารทราบวาพนกงานไมพอใจตอเรองใด สงผลใหองคการสามารถน าไปปรบปรงแกไขและวเคราะหความพงพอใจในงานของพนกงานใหสมบรณ เชน พนกงานอาจรสกพอใจตอเพอนรวมงาน แตไมพอใจตอผลตอบแทน เปนตน การศกษาความพงพอใจในงานเฉพาะดาน โดยทวไปมกจะศกษาในดานตาง ๆ เชน การตดตอสอสาร เพอนรวมงาน สวสดการ บรรยากาศในการท างาน ลกษณะงานองคการ และการบงคบบญชา

ส าหรบงานวจยนจะไดจ าแนกระดบความรสกพอใจของพนกงานทมตองานและปจจยทเกยวของกบงานออกเปน 3 ดาน ตามแบบวดความพงพอใจในงานของมหาวทยาลยมนเนโซตา (Weiss et al., 1967) ไดแก 1) ความพงพอใจในการท างาน (Intrinsic job satisfaction) เปนระดบความรสกพอใจของพนกงานทมตอการท างาน ไดแก การไดใชความรความสามารถ ความส าเรจในงาน โอกาสท างานเพอบคคลอน ความอสระในการท างาน ความคดสรางสรรค มโนธรรม และความมนคง 2) ความพงพอใจในปจจยทเกยวของกบงาน (Extrinsic job satisfaction) เปนระดบความรสกพอใจของพนกงานทมตอปจจยทเกยวของกบการท างาน ไดแก นโยบายขององคการ หวหนางาน ความกาวหนา และผลตอบแทน 3) ความพงพอใจในงานทวไป (General job satisfaction) เปนระดบความรสกพอใจของพนกงานทมตอการท างานทว ๆ ไป ไดแก เงอนไขการท างาน และเพอนรวมงาน

จากการศกษาแนวคดทฤษฎทเกยวของกบความพงพอใจในงานและความผกพนตอองคการทกลาวมาแลวนน สรปไดวาความผกพนตอองคการเปนแนวคดทมลกษณะ

14

ครอบคลมมากกวาความพงพอใจในการท างาน สามารถสะทอนถงผลโดยทวไปทบคคลจะสนองตอบตอองคการโดยรวม ขณะทความพงพอใจในงานจะสะทอนถงการตอบสนองความตองการของบคคลในแงใดแงหนงของงาน ดวยเหตนความผกพนตอองคการจงเนนทขอผกพนของพนกงานทมตอสถาบน ผานเปาหมายและคานยมรวมขององคการ ขณะทความพงพอใจในงานจะเนนทสภาพแวดลอมของงานอนใดอนหนง โดยเฉพาะทเกยวของกบงานในหนาทของพนกงาน ซงจากการประมวลเอกสารพบงานวจยทเสนอวาความพงพอใจในงานเปนตวก าหนดความผกพนของพนกงานตอองคการ เชน การศกษาของธณฐชา รตนพนธ (2550) พบวาความผกพนตอองคการของพนกงานมหาวทยาลยฝายสนบสนนวชาการในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑลจ านวน 482 คน ไดรบอทธพลโดยรวมจากตวแปรความพงพอใจในการปฏบตงานมากทสด สอดคลองกบผลการศกษาของ Muadtong (2010) เรองการวเคราะหเชงประจกษของภาวะผน า ความพงพอใจในงาน และความผกพนตอองคการของโรงพยาบาลชมชนในภาคกลาง จากการเกบขอมลใน 137 โรงพยาบาล พบวาความพงพอใจในงานมความสมพนธในทางบวกตอความผกพนตอองคการอยางมนยส าคญทางสถต

ส าหรบงานวจยทศกษาความสมพนธระหวางความพงพอใจในงานและอตราการเขาออกจากงาน พบวามความสมพนธในทางลบ ทงในสวนของกลมตวอยางพนกงานในภาคเอกชน เชน พบความสมพนธดงกลาวตามผลการศกษาของ Kittiruengcharn (1997) ผานกลมตวอยางวศวกรหลายสาขาในประเทศไทย และงานวจยของ Lacity, Lyer & Rudramuniyaiah (2008) พบวาทงความพงพอใจในงาน และความพงพอใจตอองคการ เปนตวท านายทส าคญของความตงใจทจะเปลยนงานของพนกงานดานไอทในอนเดย สอดคลองกบผลการศกษาของ Ozer & Gunluk (2010) ซงพบวาความพงพอใจในงานของเจาหนาทบญชมความสมพนธในทางลบกบความตงใจทจะเปลยนงานอยางมนยส าคญทางสถต

ส าหรบการศกษาในกลมตวอยางพนกงานมหาวทยาลย พบผลการวจยของ Baotham, Hongkhuntod & Rattanajun (2010) ซงไดท าการศกษาผลของความพงพอใจในงานและความผกพนตอองคการทมตอความตงใจทจะเปลยนงานในกลมตวอยางพนกงานมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน พบวาทงความพงพอใจในงานและความผกพนตอองคการ มอทธพลในทางลบตอความตงใจทจะเปลยนงานของพนกงานมหาวทยาลย นอกจากนยงพบดวยวา ความพงพอใจในงานมความสมพนธในทางบวกกบความผกพนตอองคการดวยเชนกน

การศกษาของพงษจนทร ภษาพานชย (2553) เกยวกบความสมพนธระหวางคณลกษณะของบคคล การรบรการสนบสนนจากองคการ กบความตงใจลาออกจากงานของพนกงานมหาวทยาลยเชยงใหม ผานกลมตวอยางพนกงานมหาวทยาลยเชยงใหมสายงานวชาการจ านวน 176 คน และสายงานปฏบตการจ านวน 319 คน พบผลทส าคญคอ ความพงพอใจดานโอกาสกาวหนาในงาน ความพงพอใจดานลกษณะงาน การรบรการสนบสนนจาก

15

องคการ และความพงพอใจดานคาจางสามารถรวมกนพยากรณความตงใจลาออกจากงานอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 โดยตวแปรทง 4 ตวแปรสามารถรวมกนอธบายความแปรปรวนของความตงใจในการลาออกจากงานของพนกงานมหาวทยาลยไดรอยละ 41.20

ผลการวจยทผานมาไดแสดงใหเหนวา เมอพนกงานมความพงพอใจมากเทาใด อตราการออกจากงานกยงนอยลง นนคอมความคงอยในองคการสงนนเอง งานวจยศกษาปจจยทเกยวของกบการรกษาพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการใหคงอยในองคการในครงน จงคาดวา ความพงพอใจในงานจะมอทธพลโดยตรงตอการคงอยในองคการของพนกงาน และผานความผกพนตอองคการ เนองจากการทพนกงานมความกาวหนาในการปฏบตงาน การมความสมพนธอนดกบบคคลอน ๆ ภายในสถาบน และการไดรบการตอบสนองจากปจจยตาง ๆ ทเหมาะสมและเพยงพอตอความตองการ กจะท าใหพนกงานมหาวทยาลยมทศนคตทดตอการท างานในสถาบนอดมศกษา นนคอการมความพงพอใจตองานทปฏบตและท าใหเกดความผกพนตอองคการตามมา ซงจะเปนตวชวดทดในดานการโยกยายงาน ความตงใจทจะเปลยนงานของแตละบคคล และสงผลตอการคงอยในองคการในทสด

1.4.4 ปจจยระดบองคกำรกบกำรคงอยในองคกำรของบคลำกร การบรหารจดการทรพยากรบคคลของสถาบนอดมศกษาในยคปจจบน แตละสถาบน

ตางดงดดคน สรรหา และคดเลอกบคคลทมความรความสามารถ มทกษะสงในทางวชาการ รวมทงตองมความมงมนตงใจทจะปฏบตงานการเรยนการสอนเพอถายทอดความรแกนสตนกศกษา มงมนพฒนาตวเอง รวมถงมสวนรวมในหนาทงานตาง ๆ ทสถาบนมอบหมายเพอใหเขามาเปนสวนหนงของสถาบนนน ๆ ซงเมอแตละสถาบนไดมาซงทรพยากรบคคลทมคณภาพดงทกลาวมาแลว กจ าเปนตองหาวธการ หรอกลยทธทจะสามารถรกษาบคลากรทมคณภาพเหลานใหคงอยกบองคการอยางยาวนานทสดเทาทจะเปนไปได ดงนน การจดการกบกลมคนทมความรความสามารถเหลานจงเปนหนาททส าคญส าหรบผบรหารสถาบน ดวย

ซง “การรบรการสนบสนนจากองคการ” และ “นโยบายดานทรพยากรมนษย” ถอไดวาเปนปจจยทส าคญดานองคการทสามารถสรางความพงพอใจในงานแกพนกงานมหาวทยาลย ตลอดจนสงผลใหบคลากรสามารถสรางสรรคผลผลตทางการศกษาทมประสทธภาพใหกบแตละสถาบนอยางเตมความสามารถไดในระยะยาว ดงจะไดใหค าอธบายแนวคดและงานวจยทเกยวของ ดงตอไปน

1.4.4.1 การรบรการสนบสนนจากองคการกบการคงอยในองคการ

ทฤษฎการแลกเปลยนทางสงคมทน ามาศกษาวจยในบรบทขององคการจะมอยสองกลมใหญๆ กลมแรก คอ การแลกเปลยนระหวางผน ากบผตาม และกลมทศ กษา

16

เกยวกบการรบร การสนบสนนขององคการ (Perceived Organizational Support) (Eisenberger, Fasolo, & Davis-LaMastro, 1990) ซงทงสองกลมจะมมมมองทแตกตางกน โดยการแลกเปลยนระหวางผน ากบผตาม จะเนนทคณภาพของการแลกเปลยนระหวางกน ซงเปนพนฐานของการสนบสนนทางอารมณ และการแลกเปลยนทรพยากรทมคณคา (Valued Resources) ตรงขามกบการรบรการสนบสนนขององคการทเนนการแลกเปลยนระหวางพนกงานกบองคการ ซงจะเปนการรบรวาองคการไดดแลความเปนอยทดใหกบพวกเขามากนอยเพยงใด

Levinson (1965, อางถงใน Rhoades & Eisenberger, 2002) ระบวา พนกงานในองคการมแนวโนมทจะรบรการกระท าของตวแทนขององคการ (ซงในทนอาจระบไดวาเปนผบรหารองคการ) วาเปนการกระท าขององคการ หมายถงพนกงานรบรตวองคการนนเสมอนหนงวาเปนบคคล อนเนองมาจากเงอนไขตาง ๆ ไมวาจะเปน ความรบผดชอบทางดานกฎหมาย จรรยาบรรณในอาชพ และสถานะทางการเงนขององคการโดยผานตวแทน (Agents) ทไดรบมอบหมายนน นอกจากน ธรรมเนยมปฏบต นโยบายและบรรทดฐานขององคการยงเปนตวชวยก าหนดความตอเนองของพฤตกรรมบคคลในองคการ รวมถงการใชอ านาจสงการตาง ๆ ของตวแทนกบพนกงานดวย

เนองจากการรบรการสนบสนนขององคการกบการแลกเปลยนระหวางผน ากบผตามมรากฐานมาจากทฤษฎการแลกเปลยนทางสงคมเชนเดยวกน และมปจจยส าคญรวมกนคอบรรทดฐานแหงการตอบแทนซงกนและกน (Norm of Reciprocity) (Rhoades & Eisenberger, 2002) นนคอเมอบคคลรบรวาไดรบการดแลเอาใจใสจากบคคลอนกจะเกดภาระผกพน (Obligation) ในการทจะพยายามตอบแทนบคคลเหลานนดวยสงทด ดงนนเมอผ ตามหรอพนกงานในองค การรบร ว าองค การสนบสนนตนเอง หรอมค ณภาพการแลกเปลยนสงกบผน า (High-Quality Exchange) กจะรสกเปนหนบญคณและพยายามตอบแทนดวยพฤตกรรมและทศนคตทเปนประโยชนกบทงองคการและผน า และดวยคทตองตอบแทนตางกนจงท าใหพฤตกรรมและทศนคตแตกตางกนไปดวย

แนวคดในเรองของการสนบสนนจากองคการ จงหมายถงการทพนกงานจะพจารณาวาองคการพรอมทจะใหคณคาตอการทมเทท างานและหวงใยในสวสดภาพของพนกงานเพยงใด เปนความเชอหรอความรสกของพนกงานทมตอองคการซงเปนผลมาจากประสบการณทไดรบจากองคการในแงมมตาง ๆ การรบรการสนบสนนจากองคการยงถกมองว าเปนส งร บรองว าองค การพร อมท จะชวยเหลอ ให พน กงานได ท างานอยางมประสทธภาพ และพรอมทจะชวยแกปญหา รวมถงชวยแกไขสถานการณทไมพงประสงคในการท างานของพนกงาน (Rhoades, Eisenberger, and Armeli, 2001)

Eisenberger, Hungtington, Hutchison, & Sowa (1986) ยงไดแบงการรบรการสนบสนนจากองคการออกเปน 4 ดาน ไดแก

17

1) การรบรการสนบสนนทางการปฏบตงาน หมายถง การทพนกงานไดรบการใหก าลงใจในการท างาน เชน องคการยอมรบความผดพลาดทอาจเกดขนในการท างาน องคการเปดโอกาสใหพนกงานแสดงความคดเหน พนกงานไดรบโอกาสแกไขในงานทไมสามารถท าไดส าเรจ สงผลใหพนกงานไดรบความพงพอใจในงานและองคการ

2) การรบร การสนบสนนในด านโอกาสท ได ร บการพฒนาในองค การ หมายถง การทพนกงานรบร วาตนไดรบโอกาสในการศกษาอบรมเพมเต ม หรอไดรบมอบหมายงานทส าคญและมความทาทาย รวมทงเหมาะสมกบความสามารถของตน

3) การใสใจขององคการเกยวกบความเปนอยทดของพนกงาน หมายถงการทพนกงานรบรวาองคการใหความสนใจตอความเปนอย และชวยแกไขปญหาทเปนอปสรรคตอการปฏบตงาน

4) การเหนคณคาการปฏบตงานของพนกงาน หมายถง องคการใหการยกยอง ชมเชยกบความส าเรจ เห นถงความส าคญและความพยายามของพนกงานในการท างาน รวมถงการเหนคณคาของพนกงานในการสนบสนนและสรางสรรคใหองคการมความเจรญรงเรอง

การสนบสนนจากองคการจงเปนกระบวนการของการมปฏสมพนธซงกนและกนระหวางบคคลในองคการ โดยการใหการสนบสนน ใหค าแนะน า ใหความชวยเหลอแกปญหาเกยวกบงานในองคการ มความเขาใจปญหาและความตองการของบคคลทท างานรวมกน และการเปดโอกาสใหพนกงานไดรวมสรางผลงานหรอมสวนรวมในการตดสนใจ ซงสงเหลานจะท าใหพนกงานรบรถงการสนบสนนจากองคการ และมผลดตอตวพนกงานเอง เชน ความพงพอใจในงานเพมขน มความรสกดานอารมณทางบวกมากขน ผลดตอองคกร เชน ความผกพนดานอารมณเพมขน ผลการปฏบตงานดขน และลดการลาออกจากงานได ประโยชนของการสนบสนนจากองคการคอ ท าใหเกดความชดเจนในการพยากรณและสามารถตรวจสอบได ทงในสวนของปจจยทมอ ทธพลและผลทตามมาของการรบร การสนบสนนจากองคการ รวมทงกระบวนการทเกยวของ

จากการประมวลเอกสาร พบงานวจยทแสดงใหเหนวาการรบรการสนบสนนจากองคการมสวนในการเพมความพงพอใจในงานของบคคล และสงผลใหบคคลนนคงอยตอในองคกรในทสด จากงานวจยของ Jawahar & Hemmasi (2006) ทไดศกษาถงการรบรการสนบสนนจากองคการตอโอกาสความกาวหนาของพนกงานหญงและความตงใจลาออกจากงาน ในการศกษาครงท 1 กลมตวอยางคอ ผบรหารระดบสงเพศหญง จ านวน 332 คน และการศกษาครงท 2 กลมตวอยางคอ ผจดการและผช านาญการเพศหญง จ านวน 186 คน ผลการศกษาพบวา การศกษาทงสองครงมความคลายคลงกน กลาวคอ การรบรการสนบสนนจากองคการมความสมพนธกบความตงใจลาออกจากงาน และความพงพอใจตอนายจางมอทธพลตอความตงใจลาออกจากงานมากกวาความพงพอใจในงาน และยงเปน

18

สอกลางความสมพนธระหวางการรบรการสนบสนนจากองคการและความตงใจจะลาออกจากงานของพนกงาน

ผลเชนนยงพบจากการศกษาของ Allen, Shore, & Griffeth (2003) ซงศกษาบทบาทของการรบรการสนบสนนจากองคการและแนวปฏบตดานทรพยากรมนษยตอการลาออกของพนกงานขายจ านวนทงสน 412 คน ผลจากการวเคราะหสมการโครงสรางพบวา การรบร การสนบสนนจากองคการมอ ทธพลทางบวกตอความพงพอใจในงานของกล มตวอยางอยางมนยส าคญ นอกจากนยงมอทธพลโดยออมตอความตงใจทจะ เปลยนงานผานตวแปรความพงพอใจในงานอกดวย และการศกษาของ Gilleta, Gagnéb, Sauvagèrea, & Fouquereaua (2013) ซงศกษาบทบาทของการสนบสนนจากผบงคบบญชาและการสนบสนนจากองคการ เพอท านายความพงพอใจและความตงใจทจะเปลยนงาน ของพนกงานบรษทเอกชน จ านวน 735 คน โดยพบผลทส าคญ คอ การรบรการสนบสนนจากองคการมความสมพนธทางบวกตอความพงพอใจในงานของกลมตวอยางอยางมนยส าคญทางสถต และการรบรการสนบสนนจากองคการยงมความสมพนธทางลบตอความตงใจทจะเปลยนงานของกลมตวอยางดวยเชนกน

Tumwesigye (2010) ท าการศกษาความสมพนธระหวางการรบร การสนบสนนจากองคการและความตงใจจะทคงอยในองคการในประเทศก าลงพฒนาผานกลมตวอยางพนกงานทงในภาครฐ ภาคเอกชน และองคกรพฒนาเอกชนในแอฟรกาจ านวน 297 ตวอยาง พบวา การรบรการสนบสนนจากองคการมความสมพนธในทางบวกกบความตงใจทจะคงอยในองคการของพนกงานอยางมนยส าคญทางสถต

การพบวาเพอนพนกงานดวยกนลาออกจากงาน อาจเปนปจจยทสงผลตอความรสกอยากเปลยนงานในบคคลได แตหากพนกงานมการรบรการสนบสนนจากองคการในระดบทเหมาะสม กจะมสวนชวยลดความตงใจจะลาออกจากงานนนได ซงเปนขอคนพบจากผลงานวจยในตางประเทศของ Eder & Eisenberger (2008) ในเรองของความสมพนธของการรบรการสนบสนนจากองคการทมตอการลดผลกระทบทางลบตอการออกจากงานของพนกงาน โดยท าการวจยผานกลมตวอยางพนกงานขายในรานขายสนคาขนาดใหญ (Superstore) จ านวน 702 คนในสหรฐอเมรกา และพบวาการทพนกงานมระดบของการรบรการสนบสนนจากองคการทเพมขน จะมสวนในการลดการออกจากงานของพนกงานได ทงในระดบกลมและในรายบคคล

ในสวนของงานวจยในประเทศไทยทท าการศกษากบกลมตวอยางพนกงานมหาวทยาลย พบผลทส าคญจากการศกษาของพงษจนทร ภษาพานชย (2553) เกยวกบความสมพนธระหวางคณลกษณะของบคคล การรบรการสนบสนนจากองคการ กบความตงใจลาออกจากงานของพนกงานมหาวทยาลยเชยงใหม ผานกล มตวอยางพนกงานมหาวทยาลยเชยงใหมสายงานวชาการจ านวน 176 คน และสายงานปฏบตการจ านวน 319

19

คน โดยพบผลทส าคญคอ การรบร การสนบสนนจากองคการมความสมพนธทางลบกบความตงใจลาออกจากงานของพนกงานมหาวทยาลย อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (r = -.50) หมายความวา พนกงานมหาวทยาลยทมการรบรการสนบสนนจากองคการมาก มความตงใจลาออกจากงานนอย

งานวจยศกษาปจจยทเกยวของกบการรกษาพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการใหคงอยในองคการในครงน จงคาดวา ก ารรบร การสนบสนนจากองคการจะมอทธพลตอการคงอยในองคการของพนกงาน ผานความพงพอใจในงาน เนองจากการรบรการสนบสนนจากสถาบนอดมศกษาตนสงกด อาจสงผลตอทศนคตโดยรวมทพนกงานมตองานทางการศกษา นนคอการกอใหเกดความพงพอใจในงานไดโดยการตอบสนองตอความตองการดานอารมณและสงคมของพนกงาน และมความสมพนธกบความตองการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการในทายสด

1.4.4.2 นโยบายดานทรพยากรมนษยกบการคงอยในองคการ

แนวปฏบตของการบรหารทรพยากรมนษย สามารถจ าแนกไดเปนสองแนวทางใหญ ๆ ดวยกน (Arthur, 1994) คอ แนวทางแบบควบคม (Control) และแนวทางการสรางความผกพน (Commitment) โดยแนวทางแบบควบคมมงหวงทจะเพมประสทธภาพการท างานพรอมกบการลดตนทนคาตอบแทนแรงงาน ตามระเบยบวธและกฎการปฎบตงานทเครงครดเขมงวด รวมถงการใหรางวลหรอผลตอบแทนตามจ านวนผลผลต (Outputs) อาจเรยกไดวาเปนระบบทใชกฎเกณฑ การใหรางวล การตรวจสอบการปฏบตตามกฎเพอแทรกแซงพฤตกรรมของพนกงาน ในขณะท แนวทางการสรางความผกพน จะมงหวงใหเกดการเพมประสทธภาพและผลตภาพจากการท างานของพนกงานดวยปจจยเงอนไขทตองการกระตนและสนบสนนใหพนกงานรบรถงเปาหมายขององคการ พรอมทงรบเอาเปาหมายนนมาเปนเปาหมายของตวเอง และพยายามท างานอยางเตมความสามารถเพอพาองคการและตวเองใหบรรลสเปาหมายดงกลาว กลยทธการบรหารจดการทรพยากรมนษยทมงเนนใหเกดความผกพนสงนน จะประกอบไปดวยรปแบบของวธปฏบตและนโยบายการบรหารองคการทครอบคลมและสงผลตอแรงจงใจและความผกพนของพนกงาน (Whitener, 2001)

รปแบบหนงของการบรหารทรพยากรมนษยทไดรบความสนใจจากนกวชาการและและนกปฏบตดานทรพยากรมนษย คอ การบรหารทรพยากรมนษยทมงเนนความผกพนสง (High commitment human resource management) เนองจากเปนรปแบบของการบรหารทรพยากรมนษยทกอใหเกดความผกพนในงานและตอองคการในระดบสง ซงองคประกอบของการบรหารทรพยากรมนษยแบบมงเนนความผกพนสงน สามารถแบงไดเปน 7 องคประกอบ (Pfeffer, 1998 อางถงใน Marchington & Wilkinson, 2005) ไดแก 1) ความมนคงในการจางงาน 2) การจางงานและการคดสรรบคลากร 3) การใหการฝกอบรมเพอการเรยนรและพฒนา 4)

20

การมสวนรวมของพนกงานโดยการแบงปนขอมลและรบฟงความคดเหนของพนกงาน 5) การท างานเปนทม 6) การปรบคาตอบแทนตามผลการปฏบตงาน และ 7) การลดความแตกตางดานสถานะของแตละบคคลในองคการ

จากการศกษาของ Delery (1998) พบวามการศกษามากมายทพยายามจะท าการวจยสรปแนวทางการบรหารทรพยากรมนษยทดทสด เพอใหเกดการน ามาใชไดจรงในทางปฏบตอยางเปนสากล อยางไรกตามผลจากการวจยในหลาย ๆ ชนไดแสดงใหเหนวาการบรหารทรพยากรมนษยแบบมงเนนใหเกดความผกพนสามารถสงผลตอประสทธภาพการท างานของพนกงานและผลประกอบการทงในดานการผลตและการเงนขององคการไดอยางชดเจน เมอเปรยบเทยบกบองคการทเลอกใชวธการบรหารตามแนวทางการควบคม จากการศกษาในกลมตวอยางทหลากหลาย ทงในองคกรภาคเอกชนไปจนถงองคกรทไมมงหวงผลก าไร (Whitener, 2001)

ส าหรบสถาบนอดมศกษาในประเทศไทยนน แมวาสถาบนแตละแหงจะถกก ากบภายใตแผนและนโยบายจากคณะกรรมการการอดมศกษาเหมอนกน แตจากการวจยรปแบบการบรหารจดการสถาบนอดมศกษาแนวใหมของส านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2546) ไดชใหเหนวาในทางปฏบต รปแบบการบรหารจดการและวธปฏบตดานทรพยากรมนษยยงมความแตกตางกนตามแนวทางทผบรหารของแตละสถาบนจะเปนผก าหนด และในทางปฏบตพบวามปญหาทเกดขนในการบรหารทรพยากรมนษยของสถาบนอดมศกษา โดยสามารถจ าแนกลกษณะปญหาออกไดเปน 3 ลกษณะดวยกน (วชรพงษ อนทรวงศ, 2552) คอ ปญหาความหลากหลายของวธปฏบตดานทรพยากรมนษยของมหาวทยาลยในการด าเนนการจรง ปญหาการขาดผลงานวจยทแสดงการเชอมโยงระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยกบผลการด าเนนงานของสถาบนอดมศกษา และปญหาความหลากหลายของหนวยงานและวธการวดผลการด าเนนงานของมหาวทยาลย

ดงนนการบรหารงานทรพยากรมนษย สถาบนอดมศกษาแตละแหงจงตองใหความส าคญกบทรพยากรมนษยทกระดบและทกหนาทในมหาวทยาลย เพราะการทสถาบนจะกาวหนาในทางวชาการหรอแขงขนกบสถาบนอนไดมากนอยเพยงใดกขนอยกบคณภาพของบคลากร ดงนนการคดเลอกบคลากร การพฒนาบคลากรใหมคณภาพและประสทธภาพ และการรกษาบคลากรใหคงอยในองคการ จงเปนปจจยแหงความส าเรจตอการด าเนนงานของสถาบนอดมศกษา และจากการเปลยนแปลงรปแบบการบรหารมหาวทยาลย ซงไดมการจดจางพนกงานมหาวทยาลยทดแทนอตราขาราชการพลเรอนในมหาวทยาลยมาตงแตป 2542 นน สงผลใหหนวยงานมหาวทยาลยมบคลากร 2 ประเภท คอขาราชการและพนกงานมหาวทยาลย ซงแมจะมความแตกตางจากระบบการจดจางทเปลยนแปลงไป แตบคลากรทง 2 ประเภทกจะตองไดรบการพฒนาอยางตอเนองภายใตนโยบายดานทรพยากรมนษยทมงสงเสรมใหเกด

21

การปฏบตงานทงในดานของงานการเรยนการสอน และการท าวจยไดอยางเหมาะสมและมประสทธภาพสงสดภายใตขอจ ากดของงบประมาณ

จากการประมวลเอกสารพบวาแนวปฏบตของการบรหารทรพยากรมนษยตามแนวทางการสรางความผกพนสงผลดตอองคการมากกวาแนวทางแบบควบคม โดยพบในงานวจยของ Arthur (1994) ซงศกษาผลกระทบของรปแบบการบรหารทรพยากรมนษยทมตอผลการปฏบตงานและการออกจากงานของกลมตวอยางพนกงานภาคอตสาหกรรมการผลตในประเทศสหรฐอเมรกา พบวา องคกรทใชแนวปฏบตของการบรหารทรพยากรมนษยตามแนวทางการสรางความผกพน (Commitment) จะมผลตภาพ (Productivity) สงกวา อตราของเสยจากการผลต (Scrap rates) ต ากวา และอตราการเปลยนงานของพนกงาน (Employee turnover) ต ากวาองคกรทใชแนวทางแบบควบคม (Control) ผลการศกษายงแสดงใหเหนความสมพนธระหวางระบบการบรหารทรพยากรมนษยกบผลการด าเนนงานและอตราการเปลยนงานของพนกงาน

นโยบายดานทรพยากรมนษยยงสงผลโดยตรงตอความพงพอใจในงานของบคลากร ซงจะสงผลตอการคงอยในองคการในทสด โดยพบผลการศกษาทสนบสนนสมมตฐานขอนจากงานของ Luna-Arocas & Camps (2008) ซงศกษาโมเดลความสมพนธระหวางนโยบายดานทรพยากรมนษยและความตงใจทจะเปลยนงานของกลมตวอยางพนกงานบรษทเอกชนจ านวน 198 คน พบผลวา นโยบายดานทรพยากรมนษยทเกยวกบเงนเดอนและการเพมคณคาในงาน มอทธพลทางบวกตอความพงพอใจในงานของกลมตวอยางอยางมนยส าคญทางสถต และความพงพอใจในงานยงมอทธพลทางลบตอความตงใจทจะเปลยนงานดวยเชนกน และงานวจยของ Kim, Wehbi, DelliFraine, & Brannon (2013) ศกษาความสมพนธระหวางการออกแบบงานและนโยบายดานทรพยากรมนษย ซงสงผลตอความพงพอใจในงานและความตงใจทจะเปลยนงานของกลมตวอยางพนกงานบรการจาก 5 รฐ ในประเทศสหรฐอเมรกา พบวา นโยบายดานทรพยากรมนษย สามารถท านายความพงพอใจในงานและความตงใจทจะเปลยนงานของกลมตวอยางไดอยางมนยส าคญทางสถต ขอเสนอแนะทส าคญของงานวจยนคอ การก าหนดนโยบายทเนนการกระจายอ านาจการตดสนใจมากกวาการรวมศนย (Decentralized structures)

นโยบายดานทรพยากรมนษยยงสงผลโดยตรงตอการคงอยในองคการของพนกงาน ซงพบผลจากการศกษาของ Chew, Girardi & Entrekin (2005) ซงเปนการศกษาเชงประจกษเรองผลของนโยบายดานทรพยากรมนษยทมตอความคงอยในองคการของลกจางในประเทศออสเตรเลย พบวาแนวทางปฏบตขององคการในการบรหารทรพยากรมนษยมอทธพลตอการตดสนใจทจะคงอยในองคการตอไปของพนกงานอยางมนยส าคญ และ Martin (2011) ซงศกษาผลจากแนวปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษยตอความตงใจทจะลาออกจากงานของพนกงานทท างานในสหกรณภาคการเกษตรของสหรฐอเมรกาทมอายงานไมเกน 6 ป พบวา

22

การรบรของพนกงานตอแนวปฏบตดานการจดการทรพยากรมนษยของนายจาง มความสมพนธกบความตงใจทจะลาออกจากงานของพนกงานอยางมนยส าคญ ผานตวแปรความผกพนตอองคการและความพงพอใจในการปฏบตงาน

Kwon, Bae & Lawler (2010) ศกษาผลของแนวปฏบตในการบรหารทรพยากรมนษยทมตอพนกงานทมผลสมฤทธสง (Top performers) จากกลมตวอยางผบรหารระดบกลางของบรษทขามชาตในเอเชยตะวนออก พบวา แนวปฏบตในการบรหารทรพยากรมนษยมผลตอการคงอยในองคการของพนกงานทมผลสมฤทธสงอยางมนยส าคญ

งานวจยของ Juhdi, Pa'wan, Hansaram, & Othman (2011) เรองความสมพนธระหวางแนวทางปฏบตขององคกรในการบรหารทรพยากรมนษย ความผกพนตอองคการ และความตงใจทจะเปลยนงานของพนกงานในหนวยงานภาคอตสาหกรรมในประเทศมาเลเซย พบวานโยบายดานทรพยากรมนษยของนายจาง มความสมพนธในทางลบตอความตงใจทจะเปลยนงานของพนกงานอยางมนยส าคญทางสถต หมายความวา การทพนกงานรบรไดถงแนวทางการปฏบตในดานทรพยากรมนษยทด ของนายจางทมาจากการก าหนดนโยบายทเหมาะสม กจะสงผลใหพนกงานคงอยในองคการตอไปในทสด

ส าหรบงานวจยทเกยวของในประเทศ พบผลทส าคญจากการศกษาของ ปฐมพงษ โตพานชสรย (2553) เรองการรกษาผมผลสมฤทธสงในองคการ (Talent Retention) กรณศกษาขาราชการพลเรอนสามญทเขารวมโครงการผมผลสมฤทธสง (HiPPS) พบวา นโยบายของหนวยงานในดานการฝกอบรมและพฒนาบคลากร และการใหรางวลและผลตอบแทน เปนปจจยทสงผลในทางบวกตอการคงอยของผมผลสมฤทธสงในองคการ

ผลการวจยทผานมาไดแสดงใหเหนวา นโยบายดานทรพยากรมนษยสงผลตอความพงพอใจในงานของพนกงาน และเปนปจจยน าใหพนกงานมความคงอยในองคการเพมขน ส าหรบงานวจยครงน ผวจยจะไดน าแนวคดการบรหารทรพยากรมนษยมาปรบใชในการวดตวแปรการรบรดานนโยบายทรพยากรมนษยของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ เพราะตราบใดทมหาวทยาลยยงตองมหนาทเปนสถาบนหลกในการสรางคนเพอเปนสวนหนงของการพฒนาสงคมและพฒนาประเทศ การบรหารจดการทรพยากรมนษยทมงเนนใหเกดความพงพอใจทง ตองานการเรยนการสอนและตอปจจยอนทเกยวของจงเปนสงทส าคญ และจะมอทธพลโดยตรงตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ

23

1.5 ตวแปรทใชในกำรวจย ตวแปรอสระ (Independent Variables) ตวแปรอสระทใชในการศกษาครงนม 4 ตวแปร ดงน 1) กลมปจจยระดบบคคล ม 2 ตวแปร คอ ความผกพนตอองคการ และความพงพอใจในงาน 2) กลมปจจยระดบองคการ ม 2 ตวแปร คอ การรบรการสนบสนนจากองคการ และนโยบายดานทรพยากรมนษย ตวแปรตำม (Dependent Variables) การคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ 1.6 นยำมปฏบตกำรของตวแปร 1.6.1 กำรคงอยในองคกำรของพนกงำนมหำวทยำลยสำยวชำกำร หมายถง ความคดและความตงใจของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทจะท างานหรอวางแผนทจะยงคงอยท างานกบสถาบนอดมศกษาตนสงกดไปจนกระทงเกษยณอาย และไมลาออกหรอเปลยนงานเมอพบวาตนเองมทางเลอกอนทดกวา วดดวยแบบวดซงมพนฐานมาจากแบบวดในงานวจยของ Mak & Sockel (2001) และ Kyndt et al. (2009) จ านวน 9 ขอ โดยจะท าการวดจาก 1 องคประกอบ คอ ความตงใจทจะคงอยในองคการ แตละขอมมาตรประเมน 6 หนวย ตงแต “จรงทสด” “จรง” “คอนขางจรง” “คอนขางไมจรง” “ไมจรง” และ “ไมจรงเลย” พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไดคะแนนมากในแบบวดน แสดงวาเปนผทมการคงอยในองคการสง

1.6.2 กลมปจจยระดบบคคล ทงหมด 2 ตวแปร ไดแก ควำมผกพนตอองคกำร หมายถง ความรสกของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการท

มตอเปาหมายและคานยมของสถาบนอดมศกษา การมความเตมอกเตมใจทจะใชความพยายามอยางเตมททจะท างานเพอองคการ ซงกอใหเกดความผกพนระหวางบคคลกบองคการและความปรารถนาทจะรกษาสมาชกภาพของตนภายในองคการ วดดวยแบบวดซงมพนฐานมาจากแบบวดในงานวจยของ O'Reilly and Chatman (1986) และ Muadtong (2010) จ านวน 13 ขอ โดยจะท าการวดจาก 2 องคประกอบ คอ การซมซบคานยมในองคการ (Internalization) และความผกพนดานจตใจ (Affective commitment) แตละขอมมาตรประเมน 6 หนวย ตงแต “จรงทสด”

24

“จรง” “คอนขางจรง” “คอนขางไมจรง” “ไมจรง” และ “ไมจรงเลย” พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไดคะแนนมากในแบบวดน แสดงวาเปนผทมความผกพนตอองคการสง

ควำมพงพอใจในงำน หมายถง ความรสกพอใจและประทบใจของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ทมตองานและปจจยทเกยวของกบการท างาน ซงไดรบการตอบสนองความตองการของตนเองจากการปฏบตหนาทอยางเตมความสามารถ จ าแนกเปนความพงพอใจในงาน 3 ดาน คอ 1) ความพงพอใจในการท างาน (intrinsic job satisfaction) เปนระดบความรสกพอใจของพนกงานทมตอการท างาน ไดแก การใชความสามารถ ความส าเรจในงาน โอกาสท างานเพอบคคลอน ความอสระในการท างาน ความคดสรางสรรค มโนธรรม และความมนคง 2) ความพงพอใจในปจจยทเกยวของกบงาน (extrinsic job satisfaction) เปนระดบความรสกพอใจของพนกงานทมตอปจจยทเกยวของกบการท างาน ไดแก นโยบายขององคการ หวหนางาน ความกาวหนาและรายได 3) ความพงพอใจในงานทวไป (general job satisfaction) เปนระดบความรสกพอใจของพนกงานทมตอการท างาน ทว ๆ ไป ไดแก เงอนไขการท างาน และเพอนรวมงาน

วดดวยแบบวดซงมพนฐานมาจากแบบวดความพงพอใจของมหาวทยาลยมนเนโซตา (Weiss et al., 1967) จ านวน 10 ขอ และแบบวดทผวจยสรางขนเพมเตมอก 4 ขอ รวมจ านวน 14 ขอ โดยจะท าการวดจาก 3 องคประกอบ คอ ความพงพอใจในการท างาน ความพงพอใจในปจจยทเกยวของกบงาน และความพงพอใจในงานทวไป แตละขอมมาตรประเมน 6 หนวย ตงแต “พอใจมากทสด” “พอใจมาก” “พอใจคอนขางมาก” “พอใจคอนขางนอย” “พอใจนอย” และ “พอใจนอยทสด” พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไดคะแนนมากในแบบวดน แสดงวาเปนผทมความพงพอใจในงานสง

1.6.3 กลมปจจยระดบองคกำร ทงหมด 2 ตวแปร ไดแก กำรรบรกำรสนบสนนจำกองคกำร หมายถง ระดบของความเชอหรอความรสกท

พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการมตอองคการ วาองคการไดใหคณคาและความส าคญตอสงทพนกงานไดท าใหกบองคการ และองคการสามารถตอบสนองความตองการของพนกงาน ตลอดจนใหความชวยเหลอและใสใจการปฏบตงานของพนกงาน วดดวยแบบวดซงมพนฐานมาจากแบบวดในงานวจยของ Eisenberger et al. (1986) และ Rhoades et al. (2001) จ านวน 15 ขอ โดยจะท าการวดจาก 3 องคประกอบ คอ การรบรการสนบสนนทางการปฏบตงาน การรบรการสนบสนนในดานโอกาสทไดรบการพฒนาในองคการ และการเหนคณคาการปฏบตงานของพนกงาน แตละขอมมาตรประเมน 6 หนวย ตงแต “จรงทสด” “จรง” “คอนขางจรง” “คอนขางไมจรง” “ไมจรง” และ “ไมจรงเลย” พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไดคะแนนมากในแบบวดน แสดงวาเปนผทมการรบรการสนบสนนจากองคการสง

25

นโยบำยดำนทรพยำกรมนษย หมายถง แนวทางและแผนการด าเนนงานในการบรหารและจดการบคลากรของสถาบนอดมศกษา ซงมความสมพนธอยางตอเนองกบเปาหมายและนโยบายการด าเนนงานของสถาบน และมความเปนรปธรรมเชงนโยบายเพ อสนบสนนบคลากรใหสามารถปฏบตงานในดานการศกษาไดอยางมประสทธภาพ วดดวยแบบวดซงมพนฐานมาจากแบบวดในงานวจยของ Jawahar and Hemmasi (2006) และณฐวฒ โรจนนรตตกล (2552) จ านวน 16 ขอ โดยจะท าการวดจาก 4 องคประกอบ คอ การมสวนรวมของพนกงานโดยการแบงปนขอมลและรบฟงความคดเหนของพนกงาน ความมนคงในการจางงาน การจายคาตอบแทน และการลดความแตกตางดานสถานะของแตละบคคลในองคการ แตละขอมมาตรประเมน 6 หนวย ตงแต “จรงทสด” “จรง” “คอนขางจรง” “คอนขางไมจรง” “ไมจรง” และ “ไมจรงเลย” พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไดคะแนนมากในแบบวดน แสดงวาเปนผทมการรบรความเหมาะสมของนโยบายดานทรพยากรมนษยมาก

จากแนวคด The Meso Paradigm ซงเปนการบรณาการปจจยในระดบจลภาค (Micro) และมหภาค (Macro) เพออธบายพฤตกรรมองคการในงานวจย และขอมลจากการประมวลเอกสารงานวจยทเกยวของ ผวจยไดน ามาก าหนดกลมตวแปร และสามารถสรปความสมพนธระหวางตวแปรตาง ๆ ทใชในการศกษาปจจยเชงเหตทสงผลตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ไดดงภาพท 1.1

ภำพท 1.1 กรอบแนวคดและความสมพนธของตวแปรในการวจย

การรบรการสนบสนนจากองคการ

ความพงพอใจ

ในงาน

การคงอยในองคการ

นโยบายดานทรพยากรมนษย

ความผกพนตอองคการ

ปจจยระดบองคกำร ปจจยระดบบคคล

26

1.7 สมมตฐำนในกำรวจย

จากภาพท 1.1 ซงแสดงกรอบแนวคดพนฐานในการวจย ผวจยไดน าตวแปรตาง ๆ มาสรางเปนแบบจ าลองสมมตฐาน (Hypothesized model) ซงเปนแบบจ าลองโครงสรางความสมพนธเชงสาเหตของการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ดงภาพท 1.2

ภำพท 1.2 รปแบบความสมพนธเชงสาเหตของการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ

27

สญลกษณและค ายอทใชในแบบจ าลองสมมตฐานการวจย

แทน ตวแปรแฝง แทน ตวแปรสงเกต แทน ความสมพนธเชงสาเหตระหวางตวแปรอสระกบตวแปรตาม โดย

หวลกศรจะแสดงทศทางของอทธพล จากภาพท 1.2 เปนการแสดงแบบจ าลองสมมตฐานโครงสรางความสมพนธเชง

สาเหตของการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ โดยสมมตฐานนเกดขนจากกรอบแนวคดทผวจยพฒนาขน โดยก าหนดกรอบแนวคดตามแนวคดการบรณาการปจจยในระดบจลภาค (Micro) และมหภาค (Macro) เพออธบายพฤตกรรมองคการในงานวจย และศกษาตวแปรส าคญทพบวามผลตอการคงอยในองคการของบคคลในหลายประเภท จากทฤษฎและแนวคดทส าคญตาง ๆ ดงทไดกลาวมาแลวขางตน ส าหรบในสวนนผวจยจงก าหนดสมมตฐานการวจย ดงน

แบบจ าลองสมมตฐานทผวจยพฒนาขนมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยมสมมตฐานยอยตามเสนทางอทธพลของ ตวแปรตางๆ ดงน

1) ความผกพนตอองคการมอทธพลทางตรงตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ

2) ความพงพอใจในงานมอทธพลทางตรงและมอทธพลทางออมตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการผานความผกพนตอองคการ

3) การรบรการสนบสนนจากองคการมอทธพลทางตรงและมอทธพลทางออมตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการผานความพงพอใจในงาน

4) นโยบายดานทรพยากรมนษยมอทธพลทางตรงและมอทธพลทางออมตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการผานความพงพอใจในงาน

บทท 2

วธการวจย

การวจยเรอง “ปจจยเชงเหตทเกยวของกบการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ” มการสรางและใชการปรบปรงแบบวด ตลอดจนน าแบบวดทไดผานการตรวจสอบคณภาพมาใชในการเกบขอมล โดยใหกลมตวอยางพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการตอบแบบวดตาง ๆ แลวจงน าขอมลทไดมาวเคราะหดวยเครองมอทางสถต ในสวนนจะไดน าเสนอเกยวกบประชากรและกลมตวอยาง เครองมอทใชในการวจย วธการหาคณภาพของเครองแบบวด การเกบรวบรวมขอมล และสถตทใชในการวเคราะหขอมล โดยมรายละเอยดดงตอไปน 2.1 ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร ประชากรของการวจยในครงนไดแก พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการในสถาบนอดมศกษาของรฐในประเทศไทย โดยตองเปนพนกงานทท างานในสถาบนตนสงกดนนมาแลวไมนอยกวา 1 ป

กลมตวอยาง กลมตวอยางทเนนศกษาในการศกษาครงน คอ พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการในสถาบนอดมศกษาของรฐในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล โดยใชวธการคดเลอกกลมตวอยางตามมหาวทยาลยทท าการศกษา ทงนผวจยไดพจารณาถงประโยชนสงสดทจะไดรบและการน าผลไปประยกตใชไดทนท รวมทงการพจารณาใหมการสมตวอยางอยางเครงครด ซงจะสงผลใหการวเคราะหขอมลมความนาเชอถอในทายสด งานวจยนจงไดใชการสมแบบเปนระบบ ดวยวธ Stratified Random Sampling เขามารวมดวย โดยมตวแปรในการสมตวอยางดงน

1) ประเภทของสถาบนอดมศกษา โดยแบงเปน 3 ประเภท คอ มหาวทยาลยของรฐ มหาวทยาลยในก ากบของรฐ และมหาวทยาลยราชภฏและมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล

2) แขนงวชาความเชยวชาญของกลมตวอยาง โดยแบงไดเปนสองประเภท ไดแก สายวทยาศาสตร และสายสงคมศาสตร

30

การก าหนดขนาดกลมตวอยาง ก าหนดขนาดกลมตวอยางตามเกณฑของ Hair, Black, Babin, Anderson, and Tatham (2006) ทเสนอวาเกณฑขนต าส าหรบการก าหนดขนาดตวอยางเพอใชในการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง ขนาดตวอยางควรมประมาณ 15 ตวอยางตอการประมาณคา 1 พารามเตอร โดยโมเดลในการวจยครงนมจ านวนพารามเตอรทตองการประมาณคาทงหมด 36 พารามเตอร ดงนนขนาดกลมตวอยางทเหมาะสมจงควรเทากบ 36 x 15 = 540 ตวอยาง ซงจะครอบคลมขนาดของกลมตวอยางและพอเพยงตอการวเคราะหขอมล (n > 200) เพอการสรางตวแบบสมการโครงสราง (Madden & Dillion, 1982) ส าหรบการเกบตวอยางในครงน หลงจากทผวจยไดด าเนนการเกบขอมลจากกลมตวอยางตามประเภทของการสมตวอยางขางตน เมอน ามาตรวจสอบความสมบรณถกตองแลว มจ านวนขอมลทใชไดจรงในการวจยซงมการกระจายตวตามประเภทของสถาบนอดมศกษาและแขนงวชาทไดก าหนดไว เปนจ านวนทงสน 596 ตวอยาง (ดรายละเอยดของกลมตวอยางในบทท 3) 2.2 เครองมอวดตวแปร การศกษาครงนใชแบบวดตวแปรตาง ๆ 5 ฉบบ กบแบบสอบถามลกษณะทางชวสงคมและภมหลงอก 1 ฉบบ รวมเปน 6 ฉบบ แบบวดสวนใหญเรยบเรยงและปรบปรงจากแบบวดมาตรฐานทมคาความเชอมนสงในการน ามาใชแลวในอดต โดยปรบใหเหมาะสมกบการน ามาใชสอบถามกลมตวอยางทเปนพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ในการน าแบบวดไปใชในการศกษาครงน ไดเลอกเฉพาะขอค าถามทมคาอ านาจจ าแนกสง และพบวาคาความเชอมนรวมของแบบวดทงฉบบทน ามาใชมคาถงระดบทเชอถอไดทางสถตดวย รายละเอยดของแบบสอบถามทง 6 ฉบบ มดงตอไปน 2.2.1 แบบวดการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ (แบบวดชดท 1 ทานกบมหาวทยาลย) มเนอหาเกยวกบความคดและความตงใจของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทจะท างานหรอวางแผนทจะยงคงอยท างานกบสถาบนอดมศกษาตนสงกดไปจนกระทงเกษยณอาย และไมลาออกหรอเปลยนงานเมอพบวาตนเองมทางเลอกอนทดกวา วดดวยแบบวดซงมพนฐานมาจากแบบวดในงานวจยของ Mak & Sockel (2001) และ Kyndt et al. (2009) จ านวน 20 ขอ โดยมขอความทางบวก 3 ขอ และขอความทางลบ 17 ขอ เมอน ามาหาคณภาพของแบบวดแลวคดเลอกขอทผานเกณฑรวม 9 ขอ มขอความทางบวก 3 ขอ และขอความทางลบ 6 ขอ แตละขอมมาตรประเมน 6 หนวย ตงแต “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” โดยจะท าการวดจาก 1 องคประกอบ คอ ความตงใจทจะคงอยในองคการ

31

พสยคาอ านาจจ าแนกรายขอ (คา t) ของแบบวดน อยระหวาง 2.25 ถง 13.16 พสยคาสมประสทธสหสมพนธรายขอกบคะแนนรวมของแบบวดทไมมขอ (คา r) เทากบ 0.56 ถง 0.77 เมอท าการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis) ปรากฏวาโมเดลการวดกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยมคา Chi-square เทากบ 31.24 df เทากบ 39 p-value เทากบ .81 NFI เทากบ .98 GFI เทากบ .96 AGFI เทากบ .92 SRMR เทากบ .036 CFI เทากบ 1.00 และ RMSEA เทากบ 0.0 ส าหรบคาความเชอมน ชนดสมประสทธอลฟาของแบบวดนเทากบ 0.89 (ตาราง 2.1)

เกณฑการใหคะแนน ขอความในแบบวด มดวยกน 2 ลกษณะ คอ ขอความทแสดงความตงใจทางบวก และขอความทแสดงความตงใจทางลบ ดงนนการใหคะแนนจงม 2 กรณ คอ กรณขอความทางบวก ประกอบดวย ขอ 4, 6, 8 กรณขอความทางลบ ประกอบดวย ขอ 1, 2, 3, 5, 7, 9 การคดคะแนน คดโดยรวมคะแนนทกขอในแบบวดการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ โดยขอความทางบวกใหคะแนนจาก 6, 5, 4, 3, 2 และ 1 ตามล าดบ คอ “จรงทสด” “จรง” “คอนขางจรง” “คอนขางไมจรง” “ไมจรง” และ “ไมจรงเลย” ส าหรบขอความทางลบจะใหคะแนนในทศทางกลบกน ดงนนแบบวดนจงมพสยของคะแนนอยระหวาง 9-54 คะแนน พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไดคะแนนมากในแบบวดน แสดงวาเปนพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมการคงอยในองคการสง ตวอยาง แบบวดการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ (แบบวดชดท 1 ทานกบมหาวทยาลย)

(0) หากทานไดรบขอเสนอดานต าแหนงหนาทจากมหาวทยาลยอนทดกวาปจจบน ทานจะไมลงเลทรบขอเสนอนนไวพจารณา

................. ................. ................. ................. ................. .................

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย 2.2.2 แบบวดความผกพนตอองคการ (แบบวดชดท 2 ความรสกตอมหาวทยาลย) มเนอหาเกยวกบความรสกของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมตอเปาหมายและคานยมของสถาบนอดมศกษา การมความเตมอกเตมใจทจะใชความพยายามอยางเตมททจะท างานเพอองคการ ซงกอใหเกดความผกพนระหวางบคคลกบองคการและความปรารถนาทจะรกษาสมาชกภาพของตนภายในองคการ วดดวยแบบวดซงมพนฐานมาจากแบบวดในงานวจยของ O'Reilly and Chatman (1186) และ Muadtong (2010) จ านวน 24 ขอ โดยมขอความทางบวก

32

17 ขอ และขอความทางลบ 7 ขอ เมอน ามาหาคณภาพของแบบวดแลวคดเลอกขอทผานเกณฑรวม 13 ขอ มขอความทางบวก 10 ขอ และขอความทางลบ 3 ขอ แตละขอมมาตรประเมน 6 หนวย ตงแต “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” โดยพจารณาในองคประกอบ 2 ดาน ดงน 1) การซมซบคานยมในองคการ (Internalization) และ 2) ความผกพนดานจตใจ (Affective commitment) พสยคาอ านาจจ าแนกรายขอ (คา t) ของแบบวดน อยระหวาง 3.27 ถง 10.76 พสยคาสมประสทธสหสมพนธรายขอกบคะแนนรวมของแบบวดทไมมขอ (คา r) เทากบ 0.29 ถง 0.78 เมอท าการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis) ปรากฏวาโมเดลการวดกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยมคา Chi-square เทากบ 37.92 df เทากบ 44 p-value เทากบ .73 NFI เทากบ .98 GFI เทากบ .95 AGFI เทากบ .90 SRMR เทากบ .034 CFI เทากบ 1.00 และ RMSEA เทากบ 0.0 ส าหรบคาความเชอมน ชนดสมประสทธอลฟาของแบบวดนเทากบ 0.89 (ตาราง 2.1) เกณฑการใหคะแนน ขอความในแบบวด มดวยกน 2 ลกษณะ คอ ขอความทแสดงเจตคตทางบวก และขอความทแสดงเจตคตทางลบ ดงนนการใหคะแนนจงม 2 กรณ คอ กรณขอความทางบวก ประกอบดวย ขอ 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 13 กรณขอความทางลบ ประกอบดวย ขอ 5, 6, 12

การคดคะแนน คดโดยรวมคะแนนทกขอในแบบวดความผกพนตอองคการ โดยขอความทางบวกใหคะแนนจาก 6, 5, 4, 3, 2 และ 1 ตามล าดบ คอ “จรงทสด” “จรง” “คอนขางจรง” “คอนขางไมจรง” “ไมจรง” และ “ไมจรงเลย” ส าหรบขอความทางลบจะใหคะแนนในทศทางกลบกน ดงนนแบบวดนจงมพสยของคะแนนอยระหวาง 13-78 คะแนน พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไดคะแนนมากในแบบวดน แสดงวาเปนผทมความผกพนตอองคการสง ตวอยาง แบบวดความผกพนตอองคการ (แบบวดชดท 2 ความรสกตอมหาวทยาลย)

(0) ทานเตมใจนอมรบธรรมเนยม ประเพณ และสงทยดถอปฏบตในมหาวทยาลย

................. ................. ................. ................. ................. .................

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย 2.2.3 แบบวดความพงพอใจในงาน (แบบวดชดท 3 ความพงพอใจ) มเนอหาเกยวกบ

ความรสกพอใจและประทบใจของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ทมตองานและปจจยทเกยวของกบการท างาน ซงไดรบการตอบสนองความตองการของตนเองจากการปฏบตหนาทอยางเตมความสามารถ จ าแนกเปนความพงพอใจในงาน 3 ดาน คอ 1) ความพงพอใจในการท างาน (intrinsic job satisfaction) เปนระดบความรสกพอใจของพนกงานทมตอการท างาน

33

ไดแก การใชความสามารถ ความส าเรจในงาน โอกาสท างานเพอบคคลอน ความอสระในการท างาน ความคดสรางสรรค มโนธรรม และความมนคง 2) ความพงพอใจในปจจยทเกยวของกบงาน (extrinsic job satisfaction) เปนระดบความรสกพอใจของพนกงานทมตอปจจยทเกยวของกบการท างาน ไดแก นโยบายขององคการ หวหนางาน ความกาวหนาและรายได 3) ความพงพอใจในงานทวไป (general job satisfaction) เปนระดบความรสกพอใจของพนกงานทมตอการท างาน ทว ๆ ไป ไดแก เงอนไขการท างาน และเพอนรวมงาน

วดดวยแบบวดซงมพนฐานมาจากแบบวดความพงพอใจของมหาวทยาลยมนเนโซตา (Weiss et al., 1967) จ านวน 28 ขอ โดยเปนขอความทางบวกทงหมด เมอน ามาหาคณภาพของแบบวดแลวคดเลอกขอทผานเกณฑรวม 14 ขอ เปนขอความทางบวกทงหมด แตละขอมมาตรประเมน 6 หนวย ตงแต “พอใจมากทสด” ถง “พอใจนอยทสด” โดยพจารณาองคประกอบจาก 3 องคประกอบหลก ดงน 1) ความพงพอใจในการท างาน 2) ความพงพอใจในปจจยทเกยวของกบงาน และ 3) ความพงพอใจในงานทวไป

พสยคาอ านาจจ าแนกรายขอ (คา t) ของแบบวดน อยระหวาง 5.48 ถง 11.51 พสยคาสมประสทธสหสมพนธรายขอกบคะแนนรวมของแบบวดทไมมขอ (คา r) เทากบ 0.53 ถง 0.76 เมอท าการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis) ปรากฏวาโมเดลการวดกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยมคา Chi-square เทากบ 35.30 df เทากบ 46 p-value เทากบ .87 NFI เทากบ .99 GFI เทากบ .96 AGFI เทากบ .91 SRMR เทากบ .032 CFI เทากบ 1.00 และ RMSEA เทากบ 0.0 ส าหรบคาความเชอมน ชนดสมประสทธอลฟาของแบบวดนเทากบ 0.93 (ตาราง 2.1)

เกณฑการใหคะแนน ขอความในแบบวดความพงพอใจในงาน มลกษณะเดยว คอ ขอความทางบวก ดงนนการใหคะแนนจงมเพยงกรณเดยวส าหรบทกขอค าถาม การคดคะแนน คดโดยรวมคะแนนทกขอในแบบวดความพงพอใจในงาน โดยขอความทางบวกใหคะแนนจาก 6, 5, 4, 3, 2 และ 1 ตามล าดบ คอ “พอใจมากทสด” “พอใจมาก” “พอใจคอนขางมาก” “พอใจคอนขางนอย” “พอใจนอย” และ “พอใจนอยทสด” ดงนนแบบวดนจงมพสยของคะแนนอยระหวาง 14-84 คะแนน พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไดคะแนนมากในแบบวดน แสดงวาเปนผทมความพงพอใจในงานสง ตวอยาง แบบวดความพงพอใจในงาน (แบบวดชดท 3 ความพงพอใจ)

(0) วธการทผบรหารมหาวทยาลยใชแกปญหาของพนกงาน

................. ................. ................. ................. ................. .................

พอใจมากทสด พอใจมาก พอใจคอนขางมาก พอใจคอนขางนอย พอใจนอย พอใจนอยทสด

34

2.2.4 แบบวดการรบรการสนบสนนจากองคการ (แบบวดชดท 4 การสนบสนนจากมหาวทยาลย) มเนอหาเกยวกบระดบของความเชอหรอความรสกทพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการมตอองคการ วาองคการไดใหคณคาและความส าคญตอสงทพนกงานไดท าใหกบองคการ และองคการสามารถตอบสนองความตองการของพนกงาน ตลอดจนใหความชวยเหลอและใสใจการปฏบตงานของพนกงาน วดดวยแบบวดซงมพนฐานมาจากแบบวดในงานวจยของ Eisenberger et al. (1986) และ Rhoades et al. (2001) รวมจ านวน 24 ขอ มขอความทางบวก 18 ขอ และขอความทางลบ 6 ขอ โดยปรบปรงขอค าถามและองคประกอบในการชวดใหมความเหมาะสมกบงานวจย เมอน ามาหาคณภาพของแบบวดแลวคดเลอกขอทผานเกณฑรวม 15 ขอ มขอความทางบวก 10 ขอ และขอความทางลบ 5 ขอ แตละขอมมาตรประเมน 6 หนวย ตงแต “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” โดยจะท าการวดจาก 3 องคประกอบ คอ 1) การรบรการสนบสนนทางการปฏบตงาน 2) การรบรการสนบสนนในดานโอกาสทไดรบการพฒนาในองคการ และ 3) การเหนคณคาการปฏบตงานของพนกงาน

พสยคาอ านาจจ าแนกรายขอ (คา t) ของแบบวดน อยระหวาง 5.11 ถง 11.91 พสยคาสมประสทธสหสมพนธรายขอกบคะแนนรวมของแบบวดทไมมขอ (คา r) เทากบ 0.43 ถง 0.81 เมอท าการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis) ปรากฏวาโมเดลการวดกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยมคา Chi-square เทากบ 48.08 df เทากบ 64 p-value เทากบ .93 NFI เทากบ .98 GFI เทากบ .95 AGFI เทากบ .90 SRMR เทากบ .030 CFI เทากบ 1.00 และ RMSEA เทากบ 0.0 ส าหรบคาความเชอมน ชนดสมประสทธอลฟาของแบบวดนเทากบ 0.94 (ตาราง 2.1) เกณฑการใหคะแนน ขอความในแบบวดการรบรการสนบสนนจากองคการ มดวยกน 2 ลกษณะ คอ ขอความทางบวก และขอความทางลบ ดงนนการใหคะแนนจงม 2 กรณ คอ กรณขอความทางบวก ประกอบดวย ขอ 2, 3, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 13, 14 กรณขอความทางลบ ประกอบดวย ขอ 1, 4, 8, 12, 15 การคดคะแนน คดโดยรวมคะแนนทกขอในแบบวดการรบรการสนบสนนจากองคการ โดยขอความทางบวกใหคะแนนจาก 6, 5, 4, 3, 2 และ 1 ตามล าดบ คอ “จรงทสด” “จรง” “คอนขางจรง” “คอนขางไมจรง” “ไมจรง” และ “ไมจรงเลย” ส าหรบขอความทางลบจะใหคะแนนในทศทางกลบกน ดงนนแบบวดนจงพสยของคะแนนอยระหวาง 15-90 คะแนน พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไดคะแนนมากในแบบวดน แสดงวาเปนผทมการรบรการสนบสนนจากองคการสง

35

ตวอยาง แบบวดการรบรการสนบสนนจากองคการ (แบบวดชดท 4 การสนบสนนจากมหาวทยาลย)

(0) แมวาทานจะสามารถปฏบตงานไดเปนอยางดและเหนเดนชดเปนทปรากฏ แตมหาวทยาลยกไมไดสนใจหรอใสใจในผลงานนน

................. ................. ................. ................. ................. .................

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย 2.2.5 แบบวดนโยบายดานทรพยากรมนษย (แบบวดชดท 5 วธปฏบตตาง ๆ) เปนขอค าถามเกยวกบแนวทางและแผนการด าเนนงานในการบรหารและจดการบคลากรของสถาบนอดมศกษา ซงมความสมพนธอยางตอเนองกบเปาหมายและนโยบายการด าเนนงานของสถาบน และมความเปนรปธรรมเชงนโยบายเพอสนบสนนบคลากรใหสามารถปฏบตงานในดานการศกษาไดอยางมประสทธภาพ วดดวยแบบวดซงมพนฐานมาจากแบบวดในงานวจยของ Jawahar and Hemmasi (2006) และณฐวฒ โรจนนรตตกล (2552) รวมจ านวน 28 ขอ มขอความทางบวก 25 ขอ และขอความทางลบ 3 ขอ โดยปรบปรงขอค าถามและองคประกอบในการชวดใหมความเหมาะสมกบงานวจย เมอน ามาหาคณภาพของแบบวดแลวคดเลอกขอทผานเกณฑรวม 16 ขอ มขอความทางบวก 14 ขอ และขอความทางลบ 2 ขอ แตละขอมมาตรประเมน 6 หนวย ตงแต “จรงทสด” ถง “ไมจรงเลย” โดยจะท าการวดจาก 4 องคประกอบ คอ 1) การมสวนรวมของพนกงานโดยการแบงปนขอมลและรบฟงความคดเหนของพนกงาน 2) ความมนคงในการจางงาน 3) การจายคาตอบแทน และ 4) การลดความแตกตางดานสถานะของแตละบคคลในองคการ

พสยคาอ านาจจ าแนกรายขอ (คา t) ของแบบวดน อยระหวาง 2.66 ถง 10.72 พสยคาสมประสทธสหสมพนธรายขอกบคะแนนรวมของแบบวดทไมมขอ (คา r) เทากบ 0.25 ถง 0.78 เมอท าการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis) ปรากฏวาโมเดลการวดกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยมคา Chi-square เทากบ 45.42 df เทากบ 64 p-value เทากบ .96 NFI เทากบ .98 GFI เทากบ .95 AGFI เทากบ .90 SRMR เทากบ .038 CFI เทากบ 1.00 และ RMSEA เทากบ 0.0 ส าหรบคาความเชอมน ชนดสมประสทธอลฟาของแบบวดนเทากบ 0.92 (ตาราง 2.1) เกณฑการใหคะแนน ขอความในแบบวดนโยบายดานทรพยากรมนษย มดวยกน 2 ลกษณะ คอ ขอความทางบวก และขอความทางลบ ดงนนการใหคะแนนจงม 2 กรณ คอ กรณขอความทางบวก ประกอบดวย ขอ 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 16 กรณขอความทางลบ ประกอบดวย ขอ 3, 15

36

การคดคะแนน คดโดยรวมคะแนนทกขอในแบบวดนโยบายดานทรพยากรมนษย โดยขอความทางบวกใหคะแนนจาก 6, 5, 4, 3, 2 และ 1 ตามล าดบ คอ “จรงทสด” “จรง” “คอนขางจรง” “คอนขางไมจรง” “ไมจรง” และ “ไมจรงเลย” ดงนนแบบวดนจงพสยของคะแนนอยระหวาง 16-96 คะแนน พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไดคะแนนมากในแบบวดน แสดงวาเปนผทมการรบรความเหมาะสมของนโยบายดานทรพยากรมนษยมาก ตวอยาง แบบวดนโยบายดานทรพยากรมนษย (แบบวดชดท 5 วธปฏบตตาง ๆ)

(0) ความคดเหนของพนกงานถกน ามาใชเปนสวนหนงในการก าหนดทศทางการบรหารงานในมหาวทยาลยของทาน

................. ................. ................. ................. ................. .................

จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย 2.2.9 แบบสอบถามลกษณะทางชวสงคมและภมหลง (แบบวดชดท 6 ขอมลทวไป) เปนแบบสอบถามทสรางขน ซงประกอบไปดวยค าถามเกยวกบลกษณะของกลมตวอยางพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษาสงสด สถานภาพในปจจบน ระยะเวลาในการรวมงานกบสถาบนอดมศกษาตนสงกดในปจจบน รายรบโดยเฉลยตอเดอน ต าแหนงทางวชาการ การมต าแหนงหนาทดานบรหาร ภาระในการใชทน ประเภทการจางงาน ประเภทของสถาบนอดมศกษา และสาขาความเชยวชาญ โดยมทงใหเลอกค าตอบทใหไวในแบบวด และเตมค าลงในชองวางทก าหนดให 2.3 การหาคณภาพเครองมอวด ในการวจยครงน แบบวดทกชดทใชในการเกบขอมล เปนแบบวดทมมาตรฐานสงจากงานวจยอนทผวจยไดน ามาปรบปรงใหมความเหมาะสมกบกลมตวอยาง โดยแบบวดทกชดไดถกท าการวเคราะหเพอหาคณภาพรายขอ และหาคณภาพทงแบบวดของแบบวดแตละชด ซงมรายละเอยดดงน ขนแรก 1) หาความเทยงตรง (Validity) ในการหาความเทยงตรงของแบบวดทใชในการวจยนเปนการหาความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) โดยผวจยท าการตรวจสอบวาเครองมอวดมการก าหนดหวขอตามนยามปฏบตการของแตละตวแปรไดครอบคลมถงสงท

37

ตองการศกษา จากนนจงน าแบบวดทสรางขนใหผทรงคณวฒ (รศ.ดร.ดจเดอน พนธมนาวน, รศ.ดร.บงอร โสฬส และดร.วรางคณา โพธสนสมวงศ) พจารณาวามเนอหาทครอบคลมตามนยามปฏบตการของตวแปรหรอไม (Face Validity) และมความเหมาะสมกบกลมประชากรทใชเปนกลมตวอยางเพยงใด รวมถงการตรวจสอบการใชภาษา แลวจงน ามาปรบปรงแกไขเพอใหไดแบบวดทสมบรณ กอนจะน าไปทดลองใช 2) น าแบบวดดงกลาวทกชดออกไปทดสอบกบกลมเปาหมายทมลกษณะเหมอนกบกลมตวอยางในทนคอ พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการในสถาบนอดมศกษาของรฐ ในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล โดยตองเปนพนกงานทท างานในสถาบนตนสงกดนนมาแลวไมนอยกวา 1 ป ซงผวจยด าเนนการทดสอบแบบวด กบกลมตวอยางจ านวน 120 คน ขนทสอง 3) เมอลงรหสในแบบวดทกชดแลว จงน าขอมลมาวเคราะหหาคณภาพรายขอ โดยการวเคราะหดวยสถต 2 ประเภท ประกอบดวย 1) การวเคราะหหาคาอ านาจจ าแนกรายขอ (Item Discrimination) หรอการหาคา t - ratio โดยมเกณฑวา คา t ควรมากกวาหรอเทากบ 2.00 ขนไป และ/หรอ 2) การวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคะแนนรายขอกบคะแนนรวมของแบบวดทไมมขอนนรวมอย ในการหาอ านาจการจ าแนกรายขอทใชในการวจยน ผวจยไดหาคาจ าแนกรายขอของแบบวดทกแบบวดทกแบบ โดยใชสถต t – ratio โดยใชเทคนค 30% และคา t ตองมคามากกวา 0.20 ขนไป การวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคะแนนรายขอกบคะแนนรวมของแบบวดทไมมขอนนรวมอย (Item-Total Correlation) หรอคา r โดยมเกณฑวา คา r ควรมคามากกวา 0.20 ขนไป ซงจะคดเลอกขอทผานเกณฑ โดยใชเกณฑคา t เปนหลก และขอความเหลานจะตองครอบคลมเนอหาของตวแปรตามแผนผงของนยามปฏบตการของตวแปรนน ๆ ขนทสาม 4) น าขอทผานขนทสองแลว มาท าการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis) เพอหา Construct Validity ส าหรบเกณฑในการตดสนความกลมกลนของโมเดลนน ใชดชนตรวจสอบความกลมกลนของโมเดลกบขอมลเชงประจกษ (Fit Measures) (น าชย ศภฤกษชยสกล, 2554) จ านวน 7 เกณฑ ขนทส 5) เมอผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน ปรากฏวาโมเดลกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ จงน าแบบวดทผานการพสจนแลวมาหาคาความเชอมน (Reliability) ดวยวธสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient)

38

2.4 การเกบรวบรวมขอมล 1) เตรยมเครองมอแบบสอบถามใหเพยงพอ และขอความอนเคราะหไปยงคณะหรอ

ภาควชาในมหาวทยาลยกลมเปาหมาย เพอเกบรวบรวมขอมลรวมทงสน 1,000 คน ซงคาดวาจะใชเวลาเกบขอมลประมาณ 4 เดอน

2) เกบรวบรวมแบบสอบถามและคดเลอกเฉพาะแบบสอบถามทมความสมบรณ มาตรวจสอบความถกตองของขอมล กอนก าหนดรหสขอมล ลงรหสและตรวจสอบขอมลใหตรงตามขอตกลงของการวเคราะหดวยโปรแกรมลสเรล เพอเตรยมการวเคราะหขอมลตอไป

3) ท าการวเคราะหขอมล และปรบแกไขรปแบบความสมพนธเชงสาเหตของการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ

2.5 สถตทใชในการวเคราะหขอมล วเคราะหขอมลทไดดวยโปรแกรมสถตส าเรจรป โดยมสถตทใชดงน

1) สถตอนมาน (Inferential Statistics) เพ อท าการทดสอบสมมตฐาน โดยม 2 ลกษณะคอ (1) การวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปร โดยการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson’s product-moment correlation coefficient) เพอใชเปนขอมลพนฐานในการวเคราะหแบบจ าลองความสมพนธเชงสาเหตของการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ (2) ท าการทดสอบสมมตฐานการวเคราะหดวยแบบจ าลองความสมพนธโครงสรางเชงเสน (Linear Structural RELationship model หรอ LISREL model) เปนการวเคราะหทชวยแสดงใหเหนวาตวแปรอสระทใชในการวจยตวใด จะสงอทธพลในทางตรงและหรอทางออมไปยงตวแปรตาม โดยจะท าการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis) เพอหา Construct Validity ส าหรบเกณฑในการตดสนความกลมกลนของแบบจ าลองนน ใชดชนตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองกบขอมลเชงประจกษ (Fit Measures) (Diamantopoulos & Siguaw, 2000; Hair et al., 2006; น าชย ศภฤกษชยสกล, 2554) จ านวน 7 เกณฑ เพอทดสอบสมมตฐานท 2 ซงมรายละเอยดดงน (3.1) คาสถตไค-แสควร (Chi-Square Statistics) ควรมคานอย และควรเขาใกลศนยใหมากทสด ดวยเหตน Joreskog จงแนะน าใหพจารณาคาไค-แสควรเปนเหมอนดชนทบงบอกถงความแยของแบบจ าลอง (Badness of Measure) มากกวาจะพจารณาในฐานะทเปนคาสถตทใชทดสอบนยส าคญ ดงนน ถาคาไค-แสควรมคาสง กแสดงวาแบบจ าลองนนมความ

39

กลมกลนต า และคา p value ควรเปนคาทไมมนยส าคญ ซงจะแสดงวาแบบจ าลองสอดคลองกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยทวไปแลวหลกงาย ๆ ของการทดสอบความกลมกลนโดยวธน คอ พจารณาผลหารระหวางคา Chi-Square กบคา degree of freedom (df) ของแบบจ าลอง เพอปรบแกปญหาในกรณทแบบจ าลองมคาพารามเตอรจ านวนมาก อยางไรกด เกณฑทใชตดสนวาแบบจ าลองมความกลมกลนหรอไมนน มผแนะน าแตกตางกนไป เชน Carmine and Mclver (1981, อางถงใน น าชย ศภฤกษชยสกล, 2554) แนะน าไววาแบบจ าลองทมความกลมกลนควรมอตราสวนอยระหวาง 2 – 3 ในขณะท Wheaton (1987, อางถงใน น าชย ศภฤกษชยสกล, 2554) ใหค าแนะน าไววาควรมอตราสวนไมเกน 5 (3.2) ดชนวดระดบความกลมกลน (Goodness of fit index: GFI) ซงเปนคาดชนท Joreskog พฒนาขน โดยมคาระหวาง 0 และ 1 ยงคา GFI เขาใกล 1.00 ยงแสดงวาแบบจ าลองสอดคลองกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ ในงานวจยนจงใชเกณฑตดสนวา คา GFI ตองมคาตงแต 0.90 ขนไป (3.3) ดชนวดระดบความกลมกลนทปรบคาแลว (Adjusted goodness of fit index: AGFI) เปนดชนทท าการปรบคา GFI ดวย df. เนองจากแบบจ าลองทย งมการเพมเสนอทธพลหรอคาพารามเตอร กจะมแนวโนมทจะมความกลมกลนกบขอมลอยแลว เพราะจะท าใหแบบจ าลองนนเขาใกลกบแบบจ าลองแบบ Just-Identified ดงนนคา AGFI จงเปนคาทพจารณาถงจ านวนเสนอทธพลทอยในแบบจ าลองดวย โดยมคาอยระหวาง 0 - 1 โดยยงมคามากกแสดงวาแบบจ าลองมความกลมกลนกบขอมลมาก เกณฑทใชตดสนคอ ไมต ากวา 0.90 (3.4) คาเฉลยก าลงสอง ของความคลาดเคลอนโดยประมาณ (Root Mean Square Error of Approximation) เปนคาทแสดงความแตกตางตอ degree of freedom (df) ซงการตดสนวาแบบจ าลองมความกลมกลนหรอไม พจารณาจากคา RMSEA โดยถามคาต ากวา 0.05 แสดงวาแบบจ าลองมความกลมกลนสงมาก ถาคาอยระหวาง 0.05 – 0.08 แสดงวา แบบจ าลองนนมความกลมกลนด ถาคาอยระหวาง 0.08 – 0.10 แสดงวาแบบจ าลองมความกลมกลน แตไมคอยดมากนก แตถาคามากกวา 0.10 แสดงวาแบบจ าลองมความกลมกลนต า โดยงานวจยนไดใชเกณฑตดสนคอ ตองมคาต ากวา 0.08 (3.5) ดชนความสอดคลองเปรยบเทยบ (Comparative fit index: CFI) ซงมคาระหวาง 0 และ 1 ดชนนเปนดชนทมาจากฐานของคาไค-สแควรแบบ Noncentrality ดวย และเปนดชนหนงทไดรบความนยมสง เนองจากเปนดชนทไมไดรบผลกระทบจากขนาดของกลมตวอยาง โดยพจารณาวา ยงคา CFI เขาใกล 1.00 ยงแสดงวาแบบจ าลองสอดคลองกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ ในงานวจยนจงใชเกณฑตดสนวา คา CFI ตองมคาตงแต 0.90 ขนไป (3.6) ดชน Standardized Root Mean Squared Residual (SRMR) คา SRMR นน มพนฐานมาจากคา RMR ซงถายงมคามากกแสดงวาแบบจ าลองมความกลมกลนนอย อยางไรกด ถาการวเคราะหนนมหนวยในการวดทตางกน และใช Covariance Matrix ใน

40

การวเคราะห กควรใชดชน SRMR ในการพจารณา เพราะจะน าเอาคาความคลาดเคลอนแปลงเปนคะแนนมาตรฐานกอน โดยงานวจยนไดใชเกณฑตดสนคอ ตองมคาไมเกน 0.05 (3) การวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว (One-way Analysis of Variance) เพอบงชประเภทของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมความคงอยในองคการในปรมาณนอย และการวเคราะหแบบถดถอยพหคณ (Multiple Regression Analysis: MRA) ดวยวธ Enter และ Stepwise โดยใชตวท านายหลายตวในการท านายตวถกท านายทละ 1 ตว เพอวเคราะหหาคาพยากรณ หรออ านาจในการท านายของตวแปรอสระตาง ๆ ในการพยากรณหรอรวมกนพยากรณตวแปรตาม เพอแสวงหาปจจยปกปองทส าคญตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ 2) สถตพรรณนา (Descriptive Statistics) โดยค านวณหาคาความถ รอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน เพอใชในการวเคราะหลกษณะเบองตนของกลมตวอยาง และใชประกอบในการพจารณาแยกกลมยอย

ตารางท 2.1 คณภาพของเครองมอวดตวแปรในงานวจย

ชอแบบวด จ านวนขอ พสยคา t พสยคา r การวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis)

คาความเชอมน NFI GFI AGFI chi square df / p value SRMR CFI RMSEA

1. การคงอยในองคการของพนกงานม. 9 2.25 - 13.16 0.56 - 0.77 0.98 0.96 0.92 31.24 39 / 0.81 0.036 1.00 0.0 0.89

2. ความผกพนตอองคการ 13 3.27 - 10.76 0.29 - 0.79 0.98 0.95 0.90 37.92 44 / 0.73 0.034 1.00 0.0 0.89

3. ความพงพอใจในงาน 14 5.48 - 11.51 0.53 - 0.76 0.99 0.96 0.91 35.30 46 / 0.87 0.032 1.00 0.0 0.93

4. การรบรการสนบสนนจากองคการ 15 5.11 - 11.91 0.43 - 0.81 0.98 0.95 0.90 48.08 64 / 0.93 0.030 1.00 0.0 0.94

5. นโยบายดานทรพยากรมนษย 16 2.66 - 10.72 0.25 - 0.78 0.98 0.95 0.90 45.42 64 / 0.96 0.038 1.00 0.0 0.92

41

บทท 3

ผลการวเคราะหขอมล

การวจยเรอง “ปจจยเชงเหตทเกยวของกบการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ” เปนการวจยศกษาความสมพนธเพอพฒนาแบบจ าลองความสมพนธของปจจยเชงสาเหตทเกยวของกบการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ โดยมจดมงหมายเพอศกษาอทธพลของปจจยเชงเหตทงทเปนปจจยระดบบคคล และปจจยระดบองคการ ทมอทธพลกบการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ โดยจะไดน าเสนอการวเคราะหขอมลออกเปน 2 สวน ไดแก สวนท 1) ลกษณะทวไปของกลมตวอยาง สวนท 2) ผลการวเคราะหขอมลเพอทดสอบสมมตฐาน และสวนท 3) การวเคราะหขอมลเพอหากลมตวอยางพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทเปนกลมเสยง ทมการคงอยในองคการในปรมาณนอย ในสวนตอไปนจะน าเสนอผลการวเคราะหขอมล โดยเรมน าเสนอลกษณะเบองตนของกลมตวอยาง แลวน าเสนอผลการวเคราะหขอมลตามสมมตฐาน ซงมรายละเอยดดงตอไปน 3.1 ลกษณะทวไปของกลมตวอยาง กล มตวอย างในงานวจยคร งน คอ พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการในสถาบนอดมศกษาของรฐในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทท างานในสถาบนตนสงกดนนมาแลวไมนอยกวา 1 ป จ านวน 596 คน (ตารางท 3.1) ลกษณะทวไปของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทเปนกลมตวอยาง แบงออกเปน 1) เพศของกลมตวอยาง โดยพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการเพศชาย มจ านวน 310 คน (รอยละ 52.0) และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการเพศหญง มจ านวน 286 คน (รอยละ 48.0) 2) อายของกลมตวอยาง พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการมอายระหวาง 24.58 – 48.25 ป มคามธยฐานเทากบ 33.92 ป คาเฉลยเทากบ 33.81 ป และสวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 6.04 ป โดยใชคามธยฐานเปนเกณฑในการแบงอายของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการออกเปน 2 กลม คอ พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมอายนอยกวาหรอเทากบ 33 ป 11 เดอน คอ พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมอายนอย มจ านวน 302 คน (รอยละ 50.7) และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมอายมากกวา 33 ป 11 เดอน คอพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ

43 ตารางท 3.1 แสดงลกษณะขอมลทวไปของกลมตวอยางพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ

ลกษณะทวไป

จ านวน

(596 ตวอยาง) รอยละ*

เพศ ชาย 310 52.0

หญง 286 48.0

อาย นอยกวาหรอเทากบ 33 ป 11 เดอน 302 50.7

มากกวา 33 ป 11 เดอน 294 49.3

ระดบการศกษาสงสด เทยบเทาปรญญาเอกขนไป 206 34.6

เทยบเทาปรญญาโทหรอตร 390 65.4

สถานภาพ โสด 418 70.2

สมรส 178 29.8

ระยะเวลาในการรวมงานกบ นอยกวาหรอเทากบ 4 ป 5 เดอน 300 50.3

สถาบนตนสงกดในปจจบน มากกวา 4 ป 5 เดอน 296 49.7

รายไดรบโดยเฉลยตอเดอน นอยกวาหรอเทากบ 22,375 บาท 298 50.0

มากกวา 22,375 บาท 298 50.0

ต าแหนงทางวชาการ อาจารย 552 92.6 ผชวยศาสตราจารย 40 6.7

รองศาสตราจารย 4 0.7

การมต าแหนงดานบรหาร ม 124 20.8

ไมม 472 79.2

ภาระในการใชทน ม 254 42.6

ไมม 342 57.4

ประเภทการจางงาน เงนงบประมาณแผนดน 446 74.8

เงนงบประมาณรายไดหรออน ๆ 150 25.2

44 ตารางท 3.1 (ตอ)

ลกษณะทวไป

จ านวน

(596 ตวอยาง) รอยละ*

ประเภทของสถาบนอดมศกษา มหาวทยาลยของรฐ 200 33.56

มหาวทยาลยในก ากบของรฐ 198 33.22

ม.ราชภฏ, ม.เทคโนโลยราชมงคล 198 33.22

สาขาความเชยวชาญ วทยาศาสตร 328 55.0

มนษยศาสตร, สงคมศาสตร 268 45.0

หมายเหต : * ไมรวม Missing Values ทมอายมากมจ านวน 294 คน (รอยละ 49.3) 3) ระดบการศกษาสงสดของกลมตวอยาง โดยพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมระดบการศกษาเทยบเทาปรญญาเอกขนไป มจ านวน 206 คน (รอยละ 34.6) และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมระดบการศกษาเทยบเทาปรญญาโทหรอปรญญาตร มจ านวน 390 คน (รอยละ 65.4) 4) สถานภาพของกลมตวอยาง โดยพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมสถานภาพโสด มจ านวน 418 คน (รอยละ 70.2) และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมสถานภาพสมรส มจ านวน 178 คน (รอยละ 29.8) 5) ระยะเวลาในการรวมงานกบสถาบนตนสงกดในปจจบน พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการมระยะเวลาในการรวมงานกบสถาบนตนสงกดในปจจบนระหวาง 1 – 19 ป มคามธยฐานเทากบ 4.42 ป คาเฉลยเทากบ 5.41 ป และสวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 3.99 ป โดยใชคามธยฐานเปนเกณฑในการแบงอายงานของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการออกเปน 2 กลม คอ พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมอายงานนอยกวาหรอเทากบ 4 ป 5 เดอน คอ พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมอายงานนอย มจ านวน 300 คน (รอยละ 50.3) และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมอายงานมากกวา 4 ป 5 เดอน คอพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมอายงานมาก มจ านวน 296 คน (รอยละ 49.7) 6) รายไดรบโดยเฉลยตอเดอน พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการมรายไดรบโดยเฉลยตอเดอน ระหวาง 12,110 – 100,000 บาท มคามธยฐานเทากบ 22,375 บาท คาเฉลยเทากบ 24,670.83 บาท และสวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 10,300.39 บาท โดยใชคามธยฐานเปนเกณฑในการแบงรายไดรบของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการออกเปน 2 กลม คอ พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมรายไดนอยกวาหรอเทากบ 22,375 บาท คอ พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมรายไดนอย มจ านวน 298 คน (รอยละ 50.0) และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมรายไดมากกวา

45 22,375 บาท คอพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมรายไดมาก มจ านวน 298 คน (รอยละ 50.0) 7) ต าแหนงทางวชาการของกลมตวอยาง โดยพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมต าแหนงทางวชาการเปนอาจารย มจ านวน 552 คน (รอยละ 92.6) พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมต าแหนงทางวชาการเปนผชวยศาสตราจารย มจ านวน 40 คน (รอยละ 6.7) และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมต าแหนงทางวชาการเปนรองศาสตราจารย มจ านวน 4 คน (รอยละ 0.7) 8) การมต าแหนงดานบรหารของกลมตวอยาง โดยพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมต าแหนงดานบรหาร มจ านวน 124 คน (รอยละ 20.8) และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไมมต าแหนงดานบรหาร มจ านวน 472 คน (รอยละ 79.2) 9) ภาระในการใชทนของกลมตวอยาง โดยพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมภาระในการใชทน มจ านวน 254 คน (รอยละ 42.6) และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไมมภาระในการใชทน มจ านวน 342 คน (รอยละ 57.4) 10) ประเภทของการจางงานของกลมตวอยาง โดยพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมประเภทของการจางงานดวยเงนงบประมาณแผนดน มจ านวน 446 คน (รอยละ 74.8) และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมประเภทของการจางงานดวยเงนงบประมาณรายไดหรออนๆ มจ านวน 150 คน (รอยละ 25.2) 11) ประเภทของสถาบนอดมศกษาทเปนสถาบนตนสงกดของกลมตวอยาง โดยพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทสงกดมหาวทยาลยของรฐ มจ านวน 200 คน (รอยละ 33.56) พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทส งกดมหาวทยาลยในก ากบของรฐ มจ านวน 198 คน (รอยละ 33.22) และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทสงกดมหาวทยาลยราชภฏหรอมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล มจ านวน 198 คน (รอยละ 33.22) และ 12) สาขาความเชยวชาญของกลมตวอยาง โดยพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมความเชยวชาญในสายวทยาศาสตร มจ านวน 328 คน (รอยละ 55.00) และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมความเชยวชาญในสายมนษยศาสตร-สงคมศาสตร มจ านวน 268 คน (รอยละ 45.00) โดยสรปคอ พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการสวนใหญเปนเพศชายซงพนกงานทอายนอยและอายมากมสดสวนไมตางกนมาก โดยมระดบการศกษาสงสดเทยบเทาปรญญาโท พนกงานสวนใหญมสถานภาพโสด และมระยะเวลาในการรวมงานกบสถาบนตนสงกดในปจจบนประมาณ 4-5 ป รายรบโดยเฉลยตอเดอนอยท 22,375 บาท ต าแหนงทางวชาการสวนใหญเปนอาจารย ทงนกลมตวอยางพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการสวนใหญไมมต าแหนงหนาทดานบรหารและไมมภาระในการใชทนดวย ประเภทการจางงานของพนกงานสวนใหญอยภายใตระบบการจางจากเงนงบประมาณแผนดน นอกจากนจ านวนของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการตามประเภทของสถาบนอดมศกษาทเปนสถาบนตนสงกดและสาขาความเชยวชาญของกลมตวอยางมสดสวนทไมตางกน

46 ส าหรบรายละเอยดของตวแปรอสระ และตวแปรตามจะไดน าเสนอตอไปในสวนของการวเคราะหขอมลเพอทดสอบสมมตฐาน 3.2 การเตรยมขอมลและผลการวเคราะหขอมลเบองตน การวเคราะหขอมลเบองตน เพอตรวจสอบลกษณะการแจกแจงของขอมล ความสมพนธระหวางตวแปร และตรวจสอบขอตกลงเบองตนของสถตวเคราะหกอนน าขอมลทไดไปวเคราะหจรง เพอใหทราบลกษณะธรรมชาตของขอมลเบองตน ซงจะน าขอมลทไดไปประกอบการตดสนใจส าหรบการวเคราะหขอมลขนตอไป และจดเตรยมขอมลใหเหมาะสมส าหรบการวเคราะห โดยจะกอใหเกดความถกตองเหมาะสมของผลการวเคราะห ดงจะน าเสนอผลการวเคราะหขอมลเบองตน และการจดเตรยมขอมลดงตอไปน 3.2.1 ผลการตรวจสอบลกษณะการแจกแจงของขอมล การศกษาคาสถตพนฐานของตวแปรสงเกตทท าการศกษาในแบบจ าลองโครงสรางความสมพนธในกลมตวอยาง โดยผวจยไดท าการศกษาโดยการค านวณคาความเบ (Sk) คาความโดง (Ku) และคา P-value ของสถตทดสอบไค-สแควร (2) โดยผวจยไดแปลงคาตวแปรใหกลายเปนคาคะแนนแบบปกต (Normal Score) แลวทดสอบวาตวแปรทท าการศกษาในแบบจ าลองโครงสรางความสมพนธมการแจกแจงเปนแบบโคงปกตหรอไม โดยพจารณาจากผลการทดสอบนยส าคญทางสถตของทงคาความเบและความโดง ถาไมมนยส าคญทางสถต แสดงวาตวแปรมการแจกแจงเปนโคงปกต และจะไดท าการค านวณคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรสงเกตทใชในการศกษาทงในกลมตวอยางรวมดวยเชนกน จากการตรวจสอบการแจกแจงของตวแปรสงเกตในกลมรวม ผวจยไดแปลงคาตวแปรใหกลายเปนคาคะแนนแบบปกต (Normal Score) แลวจงน าไปทดสอบวาตวแปรเปลานนในกลมตวอยางรวม มการแจกแจงเปนแบบโคงปกตหรอไม โดยการศกษาจากคาความเบ (Sk) คาความโดง (Ku) และพจารณาจากผลการทดสอบนยส าคญทางสถตของทงคาความเบและความโดง หากไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 แสดงวาตวแปรสงเกตมการแจกแจงเปนโคงปกต ผลการทดสอบ (ตารางท 3.2) ปรากฏวา ตวแปรสงเกตทท าการศกษา สวนใหญมนยส าคญทางสถต (P-value ของ Skewness & Kurtosis นอยกวา .05) ซงแสดงวา ตวแปรสงเกตทท าการศกษาสวนใหญไมมการแจกแจงเปนโคงปกต แตยงพบวาตวแปรสงเกต ไดแก ความพงพอใจในงานทวไป ความพงพอใจในปจจยทเกยวของกบงาน การรบรการสนบสนนทางการปฏบตงาน การมสวนรวมของพนกงานโดยการแบงปนขอมลและรบฟงความคดเหนของ

47 พนกงาน และการลดความแตกตางดานสถานะของแตละบคคลในองคการ เปนตวแปรทมการแจกแจงเปนโคงปกต (P-value ของ Skewness & Kurtosis มากกวา .05) ตารางท 3.2 คาสถตทใชตรวจสอบการแจกแจงแบบโคงปกต (Normal Curve) ของตว

แปรสงเกตทท าการศกษาในแบบจ าลองโครงสรางความสมพนธในกลมรวม (n = 596)

ตวแปร การทดสอบความเปนโคงปกต (Normality)

Sk Ku Sk and Ku Z-Score p Z-Score p 2 p

1. ความตงใจทจะคงอยในองคการ

-1.315 .189 -3.756 .000 15.839 .000*

2. คานยมองคการ -.895 .371 2.338 .019 6.268 .044* 3. ความผกพนดานจตใจ -6.223 .000 3.677 .000 52.242 .000* 4. พงพอใจทวไป -2.193 .028 -.434 .664 5.000 .082 5. ปจจยเกยวของกบงาน .983 .326 -1.609 .108 3.555 .169 6. พงพอใจในงาน -5.333 .000 1.986 .047 32.381 .000* 7. การปฏบตงาน -1.906 .057 -.888 .374 4.424 .109 8. โอกาสในการพฒนา -4.964 .000 1.755 0.079 27.725 .000* 9. เหนคณคา 3.099 .002 .958 .338 10.523 .005* 10. ความมนคง .296 .767 -3.068 .002 9.499 .009* 11. การมสวนรวม .410 .682 -1.631 .103 2.829 .243 12. ผลตอบแทนตามผลปฏบตงาน

-.561 .575 -3.809 .000 14.825 .001*

13. ความแตกตางดานสถานะ

1.405 .160 -1.310 .190 3.690 .158

* มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ดงนน ผวจยจงท าการแปลงขอมลแตละตวแปรใหมการกระจายเปนโคงปกตกอน ผลการทดสอบ (ตารางท 3.3) ปรากฏวา ตวแปรสงเกตทท าการศกษา ทกตวไมมนยส าคญทางสถต (P-value ของ Skewness & Kurtosis มากกวา .05) ซงแสดงวา ตวแปรสงเกตทท าการศกษาครงนมการแจกแจงเปนโคงปกต

48 ตารางท 3.3 คาสถตทใชตรวจสอบการแจกแจงแบบโคงปกต (Normal Curve) ของตว

แปรสงเกตทท าการศกษาในแบบจ าลองโครงสรางความสมพนธในกลมรวมหลงการแปลงขอมล (n = 596)

ตวแปร การทดสอบความเปนโคงปกต (Normality)

Sk Ku Sk and Ku Z-Score p Z-Score p 2 p

1. ความตงใจทจะคงอยในองคการ

-.019 .985 -.068 .946 .005 .998

2. คานยมองคการ -.008 .994 .006 .995 .000 1.000 3. ความผกพนดานจตใจ -.095 .924 -.177 .860 .040 .980 4. พงพอใจทวไป .003 .998 -.086 .932 .007 .996 5. ปจจยเกยวของกบงาน .378 .705 -.782 .434 .755 .686 6. พงพอใจในงาน -.061 .951 -.296 .767 .091 .955 7. การปฏบตงาน .212 .832 -.527 .599 .322 .851 8. โอกาสในการพฒนา -.020 .984 -.081 .935 .007 .997 9. เหนคณคา .071 .943 -.271 .786 .079 .961 10. ความมนคง .199 .842 -.624 .533 .429 .807 11. การมสวนรวม .386 .700 -.959 .338 1.068 .586 12. ผลตอบแทนตามผลปฏบตงาน

.500 .617 -1.132 .258 1.532 .465

13. ความแตกตางดานสถานะ

.215 .830 -.496 .620 .292 .864

3.2.2 ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตได หลงจากไดด าเนนการตรวจสอบการแจกแจงเปนแบบโคงปกตของตวแปรสงเกตทท าการศกษาในแบบจ าลองโครงสรางความสมพนธในกลมตวอยางรวมแลว ผวจยจงไดท าการตรวจสอบความสมพนธระหวางตวแปรสงเกต โดยใชการตรวจสอบความสมพนธระหวางตวแปรสองตว (Bivariate Relationship) ดวยการค านวณคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน (Pearson Product Moment Correlation Coefficient) ในกลมตวอยางรวม ผลการตรวจสอบความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตทท าการศกษา มรายละเอยดดงตอไปน

49 ผลการตรวจสอบความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตทท าการศกษาในกลมรวม (ตารางท 3.4) พบวา คาความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตเปนเชงบวกหมดทกคา โดยมคาสหสมพนธระหวาง .459 ถง .809 โดยทตวแปรทมความสมพนธทางบวกมากทสด ไดแก การเหนคณคาการปฏบตงานของพนกงาน กบการรบรการสนบสนนทางการปฏบตงาน (r. = .809, p < .01) ส าหรบตวแปรทมความสมพนธทางบวกนอยทสด ไดแก การมสวนรวมของพนกงานโดยการแบงปนขอมลและรบฟงความคดเหนของพนกงาน กบความตงใจทจะคงอยในองคการ (r. = .459, p < .01) ซงแสดงใหเหนวา ตวแปรทท าการศกษานนไมมตวแปรคใดทมความสมพนธกนมากจนเกนไป ทงนเปนไปตามท Kline (2005: 56 อางถงใน วไลลกษ ลงกา, 2554: 146) ไดกลาววา คาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรสงเกตทมคาสงกวา .85 จะเกดปญหาภาวะรวมเสนตรงเชงพห (Multicollinearity) แตตวแปรสงเกตทใชในการศกษาครงนมคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรสงเกตไมเกน .85 จงกลาวไดวาไมมปญหาภาวะรวมเสนตรงเชงพห

ตวแปรสงเกต 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

1. ความตงใจทจะคงอยในองคการ

1

2. คานยมองคการ .492** 1

3. ความผกพนดานจตใจ .624** .647** 1

4. พงพอใจทวไป .476** .511** .512** 1

5. ปจจยเกยวของกบงาน .566** .593** .552** .642** 1

6. พงพอใจในงาน .578** .564** .621** .720** .691** 1

7. การปฏบตงาน .544** .523** .509** .578** .707** .570** 1

8. โอกาสในการพฒนา .479** .524** .515** .601** .621** .585** .710** 1

9. เหนคณคา .528** .546** .500** .591** .716** .578** .809** .712** 1

10. ความมนคง .494** .487** .479** .574** .706** .626** .605** .588** .623** 1

11. การมสวนรวม .459** .513** .473** .545** .740** .550** .791** .652** .778** .599** 1

12. ผลตอบแทน .514** .478** .487** .563** .656** .549** .651** .618** .634** .712** .611** 1

13. ความแตกตางดานสถานะ .487** .503** .469** .559** .642** .528** .691** .591** .700** .642** .708** .666** 1

* มนยส าคญทางสถตทระดบ .05, ** มนยส าคญทางสถตทระดบ .01

ตารางท 3.4 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรสงเกตทใชในการศกษาในกลมรวม

50

51 3.3 ผลการวเคราะหแบบจ าลองโครงสรางความสมพนธเชงสาเหตของการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ผลการวเคราะหแบบจ าลองความสมพนธโครงสรางเชงเสนหรอการวเคราะหโมเดลลสเรล (Linear Structural Relationship Model: LISREL) เปนการตรวจสอบแบบจ าลองความสมพนธโครงสรางเชงเสนทไดพฒนาขนจากรากฐานทางทฤษฏ วามความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษหรอไม จากนนจงท าการพจารณาถงขนาดอทธพลทปรากฏในความสมพนธโครงสรางเชงเสน ส าหรบการวจยครงน ซงเกยวกบการวเคราะหแบบจ าลองสมมตฐาน ถาพบวาแบบจ าลองไมมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ ผวจยจะด าเนนการปรบแกแบบจ าลองใหมความกลมกลนมากยงขน โดยพจารณาจากการรายงานคาดชนการปรบแก (Modification Index) และค านงถงความเหมาะสมและความเปนไปไดในเชงแนวคดและทฤษฏ ตลอดจนผลงานวจยทเกยวของและความเปนไปไดในการอภปรายผลการวจยจากการปรบแกแบบจ าลองดวย ผลการวเคราะหมรายละเอยดดงน ผลการตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองตามสมมตฐานกบขอมลเชงประจกษพบวา คาดชนวดความสอดคลองกลม Absolute fit indices พบวา คาไค-สแควร (2) มคาเทากบ 849.75, df=58 (p < .00), SRMR = .367, RMSEA = .151, GFI = .82 ดชน CFI = .93, AGFI = .72 และ 2 / df = 14.65 เมอพจารณาถงคาดชนวดความกลมกลนเหลานกบเกณฑทบงบอกวาแบบจ าลองมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ ยงพบวา แบบจ าลองตามสมมตฐานยงไมมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ เพราะวา ดชนวดความสอดคลองกลม Absolute fit indices คาไค-สแควร (2) ยงคงมนยส าคญทางสถต คา SRMR ยงมากกวา .05 คา RMSEA ยงมากกวา .08 คา GFI ยงนอยกวา .90 ดชน AGFI มคานอยกวา .90 และ 2 / df มคามากกวา 5 ผวจยจงด าเนนการปรบแกแบบจ าลองโดยการพจารณาถงความเปนไปไดในทางทฤษฏและการอภปรายผล ประกอบกบการรายงานคาดชนการปรบแก (Modification Index) โดยไดท าการปรบแกเสนอทธพลในแบบจ าลองโดยการลดเสนทางอทธพลลง รวมจ านวน 2 เสนทางความสมพนธ ไดแก 1) ความสมพนธระหวางตวแปรการรบรการสนบสนนจากองคการ ทสงผลทางตรงตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ 2) ความสมพนธระหวางตวแปรนโยบายดานทรพยากรมนษย ทสงผลทางตรงตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ผลการตรวจสอบความกลมกลนของแบบจ าลองภายหลงการปรบแกแบบจ าลองกบขอมลเชงประจกษพบวาคาดชนวดความสอดคลองกลม Absolute fit indices พบวาคาไค-

52 สแควร (2) มคาเทากบ 32.34, df=37 (p = .69), SRMR = .01, RMSEA = .00, GFI = .99 ดชน CFI = 1.00, AGFI = .98 และ 2 / df = 0.874 เมอพจารณาคาดชนเหลานกบเกณฑความกลมกลนของแบบจ าลองกบขอมลเชงประจกษ พบวา ดชนวดความสอดคลองกลม Absolute fit indices พบวา คาไค-สแควร (2) ไมมนยส าคญทางสถต (p > .05), คา df/2 มคานอยกวา 5 ถอวาอยในระดบทยอมรบได, คา SRMR มคาใกลเคยง .05 ถอวาอยในระดบทยอมรบได, คา RMSEA มคานอยกวา .08 ถอวาอยในระดบทยอมรบได และคา GFI มคามากกวา .90 ถอวาอยในระดบทยอมรบได ในขณะทคา CFI มคามากกวา .90 ถอวาอยในระดบทยอมรบได และคา AGFI มคามากกวา .90 ถอวาอยในระดบทยอมรบได จากคาดชนดงกลาว จงสรปไดวา แบบจ าลองโครงสรางความสมพนธเชงสาเหตของการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการหลงปรบแก มความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ และการประมาณคาขนาดอทธพลในแบบจ าลองดงกลาวเปนทยอมรบไดตามคาดชนตาง ๆ กบเกณฑความกลมกลน ผลการวเคราะหแบบจ าลองโครงสรางความสมพนธเชงสาเหตของการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ (ตารางท 3.5 และภาพท 3.1) โดยมรายละเอยดความสมพนธระหวางตวแปรแฝงและตวแปรสงเกต ดงน

ส าหรบตวแปรแฝงภายนอกทมตวบงชมากกวา 1 ตว ไดแก 1) ตวแปรการรบรการสนบสนนจากองคการ มน าหนกองคประกอบของการเหนคณคาการปฏบตงานของพนกงาน มากทสด (.86) รองลงมา คอ การรบรการสนบสนนทางการปฏบตงาน (.85) และการรบรการสนบสนนในดานโอกาสทไดรบการพฒนาในองคการ (.85) 2) ตวแปรนโยบายดานทรพยากรมนษย มน าหนกองคประกอบของการจายคาตอบแทนมากทสด (.85) รองลงมา คอ ความมนคงในการจางงาน (.83) การลดความแตกตางดานสถานะของแตละบคคลในองคการ (.79) และการมสวนรวมของพนกงานโดยการแบงปนขอมลและรบฟงความคดเหนของพนกงาน (.74)

ส าหรบตวแปรแฝงภายในทมตวบงชมากกวา 1 ตว ไดแก 1) ตวแปรความพงพอใจในงาน มน าหนกองคประกอบของความพงพอใจในปจจยทเกยวของกบงานมากทสด (.87) รองลงมาคอ ความพงพอใจในงานทวไป (.74) และความพงพอใจในการท างาน (.72) 2) ตวแปรความผกพนตอองคการ มน าหนกองคประกอบของการซมซบคานยมในองคการมากทสด (.82) รองลงมาคอ ความผกพนดานจตใจ (.79)

ตารางท 3.5 คะแนนมาตรฐานของผลการวเคราะหอทธพลทางตรง อทธพลทางออม และอทธพลรวมในกลมรวม (596 คน)

ตวแปรตาม R2

ตามสมการโครงสราง

ความ สมพนธ

ตวแปรอสระ การรบรการ

สนบสนนจากองคการ

นโยบายดานทรพยากร

มนษย

ความผกพนตอองคการ

ความพงพอใจใน

งาน

การคงอยในองคการของ

พนกงานฯ .39 DE .23** .47** IE .40** .25** .18** TE .40** .25** .23** .65**

ความผกพนตอองคการ .62 DE .82** IE .50** .31** TE .50** .31** .82**

ความพงพอใจ ในงาน .92

DE .61** .38** IE TE .61** .38**

2 = 32.34, df=37 (p= .69), SRMR = .01, RMSEA = .00, GFI = .99,

CFI = 1.00, AGFI = .98, 2 / df = .874

หมายเหต ** มนยส าคญทางสถตทระดบ .01, DE = อทธพลทางตรง, IE = อทธพลทางออม, TE = อทธพลรวม

53

54

.47** .23**

.82**

.38**

.61**

.74**

.87*

.72**

1.0*

0

.79*

.82** .79**

.85**

.74**

.83**

.85**

.86**

.85**

การรบรการสนบสนนจากองคการ

นโยบายดานทรพยากรมนษย

ความพงพอใจ ในงาน

ความผกพนตอองคการ

การคงอยในองคการ

การปฏบตงาน

โอกาสในการพฒนา

เหนคณคาความส าคญ

พงพอใจในงาน

ปจจยเกยวของกบงาน

พงพอใจทวไป ความมนคง

การมสวนรวม

ผลตอบแทนตามผลการปฏบตงาน

ลดความแตกตาง ดานสถานะ

ความตงใจทจะคงอยในองคการ

ดานจตใจ

คานยมองคการ

ภาพท 3.1 ผลการวเคราะหแบบจ าลองความสมพนธเชงสาเหตของการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการในกลมรวม (596 คน)

* มนยส าคญทางสถตทระดบ .05, ** มนยส าคญทางสถตทระดบ .01

55

อทธพลของตวแปรเชงสาเหตทสงผลตอตวแปรผล มรายละเอยดดงน ตวแปรความพงพอใจในงานไดรบอทธพลทางตรงจากตวแปรเชงเหต เรยงล าดบจาก

มากไปนอย ดงน 1) การรบรการสนบสนนจากองคการ (คาสมประสทธอทธพล เทากบ .61) และ 2) นโยบายดานทรพยากรมนษย (คาสมประสทธอทธพล เทากบ .38) โดยอาจกลาวไดวา พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทยงมการรบรการสนบสนนจากองคการสง และยงเปนผทมการรบรความเหมาะสมของนโยบายดานทรพยากรมนษยมาก พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการเหลานกย งมความความพงพอใจในงานทสงดวย โดยตวแปรเชงเหตในโมเดล สามารถรวมกนอธบายความแปรปรวนของความความพงพอใจในงานได 92% ตวแปรความผกพนตอองคการ ไดรบอทธพลทางตรงจากตวแปรเชงเหต ไดแก ความพงพอใจในงาน (คาสมประสทธอทธพล เทากบ .82) ส าหรบตวแปรทมอทธพลทางออมตอความผกพนตอองคการ เรยงล าดบจากมากไปนอย ดงน 1) การรบรการสนบสนนจากองคการ (คาสมประสทธอทธพล เทากบ .50) และ 2) นโยบายดานทรพยากรมนษย (คาสมประสทธอทธพล เทากบ .31) ส าหรบตวแปรทมอทธพลรวมตอความผกพนตอองคการ เรยงล าดบจากมากไปนอย ดงน 1) ความพงพอใจในงาน (คาสมประสทธอทธพล เทากบ .82) 2) การรบรการสนบสนนจากองคการ (คาสมประสทธอทธพล เทากบ .50) และ 3) นโยบายดานทรพยากรมนษย (คาสมประสทธอทธพล เทากบ .31) โดยสามารถสรปไดวา ความผกพนตอองคการไดรบอทธพลทางบวกโดยตรงจากตวแปรความพงพอใจในงาน นอกจากนยงไดรบอทธพลทางบวกโดยออมจากตวแปรการรบรการสนบสนนจากองคการ และนโยบายดานทรพยากรมนษย ผานตวแปรความพงพอใจในงาน โดยตวแปรเชงเหตในโมเดล สามารถรวมกนอธบายความแปรปรวนของความผกพนตอองคการได 62% ตวแปรการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ไดรบอทธพลทางตรงจากตวแปรเชงเหต เรยงล าดบจากมากไปนอย ดงน 1) ความพงพอใจในงาน (คาสมประสทธอทธพล เทากบ .47) และ 2) ความผกพนตอองคการ (คาสมประสทธอทธพล เทากบ .23) ตวแปรทมอทธพลทางออมตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ เรยงล าดบจากมากไปนอย ดงน 1) การรบรการสนบสนนจากองคการ (คาสมประสทธ อทธพล เทากบ .40) 2) นโยบายดานทรพยากรมนษย (คาสมประสทธอทธพล เทากบ .25) และ 3) ความพงพอใจในงาน (คาสมประสทธอทธพล เทากบ .18) ส าหรบตวแปรทมอทธพลรวมตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ เรยงล าดบจากมากไปนอย ดงน 1) ความพงพอใจในงาน (คาสมประสทธอทธพล

56 เทากบ .65) 2) การรบรการสนบสนนจากองคการ (คาสมประสทธอทธพล เทากบ .40) 3) นโยบายดานทรพยากรมนษย (คาสมประสทธอทธพล เทากบ .25) และ 4) ความผกพนตอองคการ (คาสมประสทธอทธพล เทากบ .23) โดยสามารถสรปไดวา การคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ไดรบอทธพลทางบวกโดยตรงจากตวแปรความพงพอใจในงาน และความผกพนตอองคการ นอกจากนยงไดรบอทธพลทางบวกโดยออมจากตวแปรการรบรการสนบสนนจากองคการ และนโยบายดานทรพยากรมนษย ผานตวแปรความพงพอใจในงาน และขณะเดยวกนยงไดรบอทธพลทางบวกโดยออมจากตวแปรความพงพอใจในงาน ผานตวแปรความผกพนตอองคการดวย โดยตวแปรเชงเหตในโมเดล สามารถรวมกนอธบายความแปรปรวนของการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการได 39% 3.4 การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยวของการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ตามลกษณะชวสงคมและภมหลง ทแตกตางกน ในสวนนจะไดท าการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว ตวแปรการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการในกลมรวม โดยมตวแปรชวสงคมและภมหลงเปนตวแปรอสระ ดงน เพศของกลมตวอยาง แบงเปนพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทเปนเพศชาย และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทเปนเพศหญง อายของกลมตวอยาง แบงเปนพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมอายนอย และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมอายมาก ระดบการศกษาสงสดของกลมตวอยาง แบงเปนพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมระดบการศกษาเทยบเทาปรญญาเอกขนไป และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมระดบการศกษาเทยบเทาปรญญาโทหรอปรญญาตร สถานภาพของกลมตวอยาง แบงเปนพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมสถานภาพโสด และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมสถานภาพสมรส ระยะเวลาในการรวมงานกบสถาบนตนสงกดในปจจบนของกลมตวอยาง แบงเปนพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมอายงานนอย และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมอายงานมาก รายไดรบโดยเฉลยตอเดอนของกลมตวอยาง แบงเปนพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมรายไดนอย และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมรายไดมาก

57 การมต าแหนงดานบรหารของกลมตวอยาง แบงเปนพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมต าแหนงดานบรหาร และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไมมต าแหนงดานบรหาร ภาระในการใชทนของกลมตวอยาง แบงเปนพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมภาระในการใชทน และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไมมภาระในการใชทน ประเภทของการจางงานของกลมตวอยาง แบงเปนพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมประเภทของการจางงานดวยเงนงบประมาณแผนดน และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมประเภทของการจางงานดวยเงนงบประมาณรายไดหรออนๆ ประเภทของสถาบนอดมศกษาทเปนสถาบนตนสงกดของกลมตวอยาง แบงเปนพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทสงกดมหาวทยาลยของรฐ พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทสงกดมหาวทยาลยในก ากบของรฐ และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทสงกดมหาวทยาลยราชภฏหรอมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล สาขาความเชยวชาญของกลมตวอยาง แบงเปนพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมความเชยวชาญในสายวทยาศาสตร และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมความเชยวชาญในสายมนษยศาสตร-สงคมศาสตร ความแปรปรวนของการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการในกลมรวม จากการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว ผลปรากฏวาการคงอยในองคการ แปรปรวนไปตามระดบของตวแปรอสระทละตว 5 ตวแปร (ตารางท 3.6) ไดแก เพศ รายไดรบโดยเฉลยตอเดอน การมต าแหนงดานบรหาร ภาระในการใชทน และประเภทของสถาบนอดมศกษาทเปนสถาบนตนสงกด เมอพจารณาคาเฉลยของกลมทแบงตามระดบตวแปรอสระน พบวา 1) พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทเปนเพศชาย เปนผทมการคงอยในองคการ มากกวาพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทเปนเพศหญง 2) พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมรายไดมาก เปนผทมการคงอยในองคการ มากกวาพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมรายไดนอย 3) พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมต าแหนงดานบรหาร เปนผทมการคงอยในองคการ มากกวาพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไมมต าแหนงดานบรหาร 4) พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมภาระในการใชทน เปนผทมการคงอยในองคการ มากกวาพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไมมภาระในการใชทน และ 5) พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทส งกดในมหาวทยาลยในก ากบของรฐ เปนผทมการคงอยในองคการมากทสด รองลงมาคอ พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทสงกดในมหาวทยาลยของรฐ และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทสงกดในมหาวทยาลยราชภฏหรอมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล เปนผทมการคงอยในองคการนอยทสด

58 ตารางท 3.6 ผลการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยวของการคงอยในองคการของ

พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมลกษณะชวสงคมและภมหลงทแตกตางกน (ตอน 1) และคาเฉลยของตวแปรตาม ตามระดบของตวแปรอสระทพบในอทธพลเดยว (ตอน 2)

(ตอน 1)

ลกษณะชวสงคม และภมหลง

คาเอฟ

เพศ 10.11** อาย 2.22 ระดบการศกษาสงสด < 1 สถานภาพ 1.34 ระยะเวลาในการรวมงาน < 1 รายรบโดยเฉลย 20.74*** ต าแหนงดานบรหาร 12.61*** ภาระในการใชทน 4.24* ประเภทการจางงาน 2.65 ประเภทของสถาบนอดมศกษา 4.93** สาขาความเชยวชาญ < 1

หมายเหต * p < 0.05 , ** p < 0.01 และ *** p < .001

(ตอน 2)

ตวแปรอสระ

การเปรยบเทยบคาเฉลยของตวแปรตาม

กลมทมคาเฉลยสง กลมทมคาเฉลยปานกลาง กลมทมคาเฉลยต า

เพศ ชาย = 34.79

- หญง = 32.43 รายรบเฉลย มาก = 35.34

- นอย = 31.99

ต าแหนงบรหาร ม = 36.23

- ไมม = 32.99 ภาระการใชทน ม = 34.55

- ไมม = 33.00

ประเภทของสถาบน ม. ในก ากบรฐ = 35.18

ม. ของรฐ = 34.11 ราชภฏ, ราชมงคล = 32.11

59 3.5 ผลการท านายการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ โดยใชปจจยระดบบคคลและปจจยระดบองคการทง 4 ตวแปร เปนตวท านาย ในสวนนจะไดท าการวเคราะหขอมลเพอแสวงหาเปอรเซนตการท านาย ตวท านายทส าคญ และล าดบการท านายในตวแปรตามของงานวจย ไดแก การคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ เพอเปรยบเทยบอ านาจในการพยากรณของตวแปรอสระทท าการศกษาในครงน สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ การวเคราะหแบบถดถอยพหคณแบบรวม และแบบเปนขน (Enter และ Stepwise) โดยมชดตวท านายทประกอบดวยตวท านาย 4 ตวแปร ไดแก ความผกพนตอองคการ ความพงพอใจในงาน การรบรการสนบสนนจากองคการ และนโยบายดานทรพยากรมนษย โดยมจดมงหมายเพอเปรยบเทยบปรมาณการท านาย วามตวแปรหรอปจจยเชงเหตใด ทสามารถใชท านายการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการไดด คลายคลง หรอแตกตางกนอยางไร การวเคราะหขอมลจะไดกระท าทงในกลมรวม และในกลมยอยตามลกษณะทางชวสงคมภมหลง เฉพาะทปรากฏวามนยส าคญจากการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยวในขอ 3.4 ซงไดแก 1) เพศของกลมตวอยาง แบงเปนพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทเปนเพศชาย และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทเปนเพศหญง 2) รายไดรบโดยเฉลยตอเดอนของกลมตวอยาง แบงเปนพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมรายไดนอย และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมรายไดมาก 3) การมต าแหนงดานบรหารของกลมตวอยาง แบงเปนพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมต าแหนงดานบรหาร และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไมมต าแหนงดานบรหาร 4) ภาระในการใชทนของกลมตวอยาง แบงเปนพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมภาระในการใชทน และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไมมภาระในการใชทน และ 5) ประเภทของสถาบนอดมศกษาทเปนสถาบนตนสงกดของกลมตวอยาง แบงเปนพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทสงกดมหาวทยาลยของรฐ พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทสงกดมหาวทยาลยในก ากบของรฐ และพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทสงกดมหาวทยาลยราชภฏหรอมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล ผลการท านายพบวา เมอน าคะแนนการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ มาท าการวเคราะหถดถอยแบบพหคณแบบรวม และแบบเปนขน โดยมตวท านาย 4 ตวแปร ไดแก ความผกพนตอองคการ ความพงพอใจในงาน การรบรการสนบสนนจากองคการ และนโยบายดานทรพยากรมนษย ผลการวเคราะหในกลมรวม (ตารางท 3.7) พบวาตวท านายทง 4 ตวแปร สามารถท านายการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการในกลมรวมได 46.1%

60 ตารางท 3.7 ผลการท านายการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ โดยใชปจจยระดบบคคล และปจจยระดบองคการทง 4 ตวแปร

กลม

จ านวนคน ปจจยระดบบคคล และปจจยระดบองคการ

% ท านาย ตวท านาย คาเบตา

รวม

596 46.1 1, 2, 3 .36, .23, .17 เพศชาย 310 43.1 4, 1 .41, .32 เพศหญง 286 52.0 1, 2, 3 .41, .20, .19 รายไดนอย 298 38.1 1, 2, 3 .27, .25, .19 รายไดมาก 298 51.2 1, 4 .48, .30 มต าแหนงบรหาร 124 59.5 1, 3 .56, .28 ไมมต าแหนงบรหาร 472 42.8 1, 2, 3 .32, .28, .14 มภาระการใชทน 254 40.4 1, 2, 3 .37, .19, .17 ไมมภาระการใชทน 342 51.7 1, 4, 2 .36, .24, .20 ม.ของรฐ 200 48.5 3, 1, 2 .33, .30, .16 ม.ในก ากบรฐ 198 60.6 1, 4 .53, .31 ม.ราชภฏ, ราชมงคล 198 34.7 1, 2 .37, .27

หมายเหต : คาเบตาทกตวมนยส าคญท .05

ตวท านายท 1 คอ ความผกพนตอองคการ ตวท านายท 2 คอ ความพงพอใจในงาน ตวท านายท 3 คอ การรบรการสนบสนนจากองคการ ตวท านายท 4 คอ นโยบายดานทรพยากรมนษย โดยมล าดบตวท านายทส าคญเรยงจากมากไปนอย คอ ความผกพนตอองคการ ความพงพอใจในงาน และการรบรการสนบสนนจากองคการ ซงมคาเบตาตามล าดบ คอ .36, .23, และ .17 ซงหมายความวา พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทย งมความผกพนตอองคการมาก ยงเปนผทมความพงพอใจในงานมาก และยงมการรบรการสนบสนนจากองคการทเหมาะสมมาก พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการนนยงมการคงอยในองคการมากดวย ผลการวเคราะหขอมลกลมรวมในกลมยอยอก 11 กลม (ตารางท 3.7) พบวา ตวท านายทง 4 ตวแปร สามารถท านายไดมากทสดคอ กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทสงกดมหาวทยาลยในก ากบของรฐ ท านายได 60.6% โดยมล าดบตวท านายทส าคญเรยงจากมากไปนอย ไดแก ความผกพนตอองคการ และนโยบายดานทรพยากรมนษย ซงมคาเบตาตามล าดบ คอ .53, และ .31 กลมทมเปอรเซนตการท านายสงรองลงมา คอ กลมพนกงานมหาวทยาลย

61 สายวชาการทมต าแหนงดานบรหาร โดยท านายได 59.5% โดยมล าดบตวท านายทส าคญเรยงจากมากไปนอย ไดแก ความผกพนตอองคการ และการรบรการสนบสนนจากองคการซงมคาเบตาตามล าดบ คอ .56, และ .28 และกลมทมเปอรเซนตการท านายไดนอยทสด คอ กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทสงกดมหาวทยาลยราชภฏหรอมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล โดยท านายได 34.7% โดยมล าดบตวท านายทส าคญเรยงจากมากไปนอย ไดแก ความผกพนตอองคการ และความพงพอใจในงาน ซงมคาเบตาตามล าดบ คอ .37, และ .27 ซงการแปลผลตวท านายของกลมนเปนในท านองเดยวกบกลมรวม พสยเปอรเซนตการท านายในกลมยอยทเหลอมคาระหวาง 38.1% ถง 52.0% ส าหรบการเปรยบเทยบการท านายในกลมยอยดวยกน พบวาคทมความแตกตางกนเกน 5% ม 7 ค คอ 1) กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการเพศชาย กบ กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการเพศหญง (43.1% และ 52.0% ตามล าดบ) 2) กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมรายไดนอย กบ กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมรายไดมาก (38.1% และ 51.2% ตามล าดบ) 3) กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมต าแหนงดานบรหาร กบ กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไมมต าแหนงดานบรหาร (59.5% และ 42.8% ตามล าดบ) 4) กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมภาระในการใชทน กบ กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไมมภาระในการใชทน (40.4% และ 51.7% ตามล าดบ) 5) กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทส งกดมหาวทยาลยของรฐ กบ กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทสงกดมหาวทยาลยในก ากบของรฐ (48.5% และ 60.6% ตามล าดบ) 6) กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทสงกดมหาวทยาลยของรฐ กบ กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทสงกดมหาวทยาลยราชภฏหรอมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล (48.5% และ 34.7% ตามล าดบ) และ 7) กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทสงกดมหาวทยาลยในก ากบของรฐ กบ กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทสงกดมหาวทยาลยราชภฏหรอมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล (60.6% และ 34.7% ตามล าดบ)

บทท 4

การสรปและอภปรายผล การวจยเรอง “ปจจยเชงเหตทเกยวของกบการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ” เปนการวจยศกษาความสมพนธเพอพฒนาแบบจ าลองความสมพนธของปจจยเชงสาเหตทเกยวของกบการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ โดยมจดมงหมายเพอศกษาอทธพลของปจจยเชงเหตทงทเปนปจจยระดบบคคล ไดแก ความผกพนตอองคการ และความพงพอใจในงาน และปจจยระดบองคการ ไดแก การรบรการสนบสนนจากองคการ และนโยบายดานทรพยากรมนษย ทมอทธพลกบการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ซงจะไดท าการตรวจสอบและวเคราะหดวยวาตวแปรเชงเหตตาง ๆ นน มอทธพลในฐานะเปนตวแปรเชงเหตทอาจสงผลโดยตรงตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ หรอสงผลโดยออมในรปของปจจยทสงเสรมหรอขดขวางใหการคงอยในองคการแปรเปลยนไปจากสมมตฐานการวจย หรอไม อยางไร โดยกลมตวอยางทศกษาเปนพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการในสถาบนอดมศกษาของรฐในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล ทท างานในสถาบนตนสงกดนนมาแลวไมนอยกวา 1 ป จ านวน 596 คน เมอน าขอมลทเกบรวบรวมไดมาท าการวเคราะห จงสามารถสรปผลการวเคราะหขอมลไดดงตอไปน 4.1 การสรปและอภปรายผลตามสมมตฐาน จากการประมวลเอกสารทางดานทฤษฎและผลการวจยทเกยวของ ท าใหผวจยสามารถคาดถงผลการวจยหลายดานทอาจพบในกลมตวอยางพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ซงในสวนนจะไดท าการสรปและอภปรายผลการวเคราะหขอมลตามสมมตฐาน รายละเอยดดงน สมมตฐานในการวจย กลาววา แบบจ าลองสมมตฐานทผวจยพฒนาขนมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ สมมตฐานนถกทดสอบดวยการวเคราะหอทธพลเชงเสน โดยก าหนดโมเดลตงตนบนพนฐานจากรปแบบกรอบแนวคดการบรณาการปจจยในระดบจลภาค (Micro) และมหภาค (Macro) เพออธบายพฤตกรรมองคการ (ภาพท 1.2 ในบทท 1) ซง

63

สมมตฐานนไมมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ จงไดท าการปรบโมเดลจนไดโมเดลทมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ (ตารางท 3.5 และภาพท 3.1 ในบทท 3)

ผลการวเคราะหพบวาแบบจ าลองโครงสรางความสมพนธเชงสาเหตของการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ทผวจยไดพฒนาขนมาจากแนวคดและทฤษฎทเกยวของ ภายหลงการปรบแกแบบจ าลอง โดยการลดเสนทางอทธพลลงจากแบบจ าลองตามสมมตฐาน รวมจ านวน 2 เสนทางความสมพนธ พบวา แบบจ าลองภายหลงการปรบแกมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยมคาดชนวดความสอดคลอง ดงน คาไค-สแควร (2) มคาเทากบ 32.34, df=37 (p = .69), SRMR = .01, RMSEA = .00, GFI = .99 ดชน CFI = 1.00, AGFI = .98 และ 2 / df = 0.874

อยางไรกตามโมเดลทปรบแลวยงคงเปนไปตามรปแบบของแนวคด The Meso Paradigm ซงเปนการบรณาการปจจยในระดบจลภาค (Micro) และมหภาค (Macro) (House, Rousseau and Thomas-Hunt, 1995) เพออธบายพฤตกรรมองคการในงานวจย กลาวคอ ปจจยเชงเหตของการเกดพฤตกรรมในองคการ จะมาจากปจจยเชงเหตสองกลมใหญ ๆ ดวยกน กลมแรกคอ ปจจยในระดบจลภาค หมายถง ปจจยระดบบคคล (Individual) และกลมทสองคอ ปจจยในระดบมหภาค หมายถง ปจจยระดบองคการ (Organizational) นนคอการแสดงพฤตกรรมองคการเปนผลของปฏสมพนธระหวางตวบคคลผนนและการรบรตอภาวะแวดลอมในระดบองคการ โดยทงสองปจจยมอทธพลตอกนและกน ท าใหบคคลมพฤตกรรมเปลยนหรอแตกตางกน โดยในโมเดลไดแสดงใหเหนวา ปจจยระดบบคคลมอทธพลทางตรงไปยงพฤตกรรมองคการ และมอทธพลทางออมระหวางกนตอพฤตกรรมองคการดวย ในขณะทปจจยระดบองคการมอทธพลทางออมตอพฤตกรรมองคการผานตวแปรปจจยระดบบคคล ซงในงานวจยนคอ ความพงพอใจในงาน

ขอคนพบจากงานวจยครงนกอใหเกดความเขาใจทชดเจนยงขนในการอธบายการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการในมหาวทยาลยรฐของประเทศไทย โดยจะไดอภปรายผลการวจย ตามสมมตฐานยอยของเสนทางอทธพลของตวแปรตาง ๆ ดงน

1) ความผกพนตอองคการมอทธพลทางตรงตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ

ผลการวจยพบวา ความผกพนตอองคการมอทธพลทางตรงตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ซงสนบสนนสมมตฐานการวจยในขอนอยางชดเจน ผลการวจยในสวนนจงแสดงใหเหนวา ยงพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการมความผกพนตอองคการมากเทาใด ยงสงผลใหพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการเปนผทมการคงอยในองคการมากดวย ทงนความผกพนตอองคการเปนเหมอนทศนคตทสะทอนความเกยวของระหวางบคคลกบองคการ ซงตวพนกงานมความยนดและเตมใจทจะมสวนรวมเปนสมาชก

64

รวมถงการยอมรบเปาหมายและคณคาขององคการ และยนดทจะปฏบตงานในองคการใหบรรลเปาหมายน น ตลอดจนปฏบตงานของตนอยางเตมความรความสามารถ โดยค านงถงผลประโยชนขององคการเปนส าคญ และไมเตมใจทจะจากองคการไป พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมความผกพนสงจงมแนวโนมทจะปฏบตงานอยในสถาบนการศกษาของตนนานกวา และท างานอยางเตมความรความสามารถมากกวา ผลการวจยนจงแสดงใหเหนวาความผกพนตอองคการเปรยบเสมอนกญแจส าคญอยางหนงในการรกษาบคลากรใหคงอยในองคการ

ส าหรบงานวจยนจะไดมงใหความสนใจระดบความผกพนตอองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ เฉพาะความผกพนทางดานทศนคต ไดแก การซมซบคานยมในองคการ (Internalization) คอ การทบคลากรรบเอาคานยมขององคการมาเปนคานยมของตนเอง และความผกพนดานจตใจ (Affective commitment) คออารมณความรสกผกพนของพนกงานทมตอองคการ ในแงทพนกงานรสกเปนอนหนงอนเดยวกบองคการ และการไดมสวนรวมในองคการของพนกงาน เนองจากการท างานของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ จะเกยวของกบงานทางดานการเรยนการสอนและการวจยเปนสวนใหญ ความผกพนของพนกงานตอองคการจงเปนผลมาจากขอผกพนในทางวชาชพของการเปนครหรออาจารยมากกวาความผกพนตามสงทสถาบนตนสงกดก าหนดเปนภาระงานหรอผลตอบแทนทจะไดรบจากการท างาน

ส าหรบผลทแสดงวาความผกพนตอองคการมอทธพลทางตรงตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ พบวา มความสอดคลองกบผลการวจยทงในกลมตวอยางพนกงานของหนวยงานภาคเอกชน (Addae, Parboteeah, & Davis, 2006; สภาพร, สภทรา และปณฐพนธ, 2551) กลมตวอยางครหรออาจารย (Chughtai & Zafar, 2006 และกลมขาราชการผมผลสมฤทธสง ซงจดไดวาเปนคนเกง (Talent) ของหนวยงานภาครฐ (Sadangharn, 2010) ผลการศกษาขางตน จงสรปไดวาความผกพนตอองคการสงผลตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการอยางชดเจน

2) ความพงพอใจในงานมอทธพลทางตรงและมอทธพลทางออมตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการผานความผกพนตอองคการ

ผลการวจยพบวา ความพงพอใจในงานมอทธพลทางตรงตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ และความพงพอใจในงานมอทธพลทางออมตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการผานตวแปรความผกพนตอองคการ จงสนบสนนสมมตฐานการวจยในขอนอยางชดเจน ผลการวจยในสวนนจงแสดงใหเหนวา ยงพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการมความพงพอใจในงานสงเทาใด ยงสงผลใหพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการเปนผทมการคงอยในองคการสง และยงแสดงใหเหนดวยวา ยงพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการมความพงพอใจในงานสงเทาใด ยงสงผลใหพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการเปนผทมความผกพนตอองคการสง และยงสงผลใหพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการเปนผทมการคงอยในองคการสงในทายสด ทงน เปนไปตามท

65

Robbins และ Judge (2010) ระบวาบคคลทมความพงพอใจในงานในระดบสง ยอมจะตองมทศนคตทดเกยวกบงานของเขา ในขณะทบคคลซงมความพงพอใจในงานต าหรอไมมมความพงพอใจในงานเลย กจะมทศนคตทตรงขามกน ซงความพงพอใจในงานนมเกยวของทงกบปจจยแวดลอมในงาน เชน คาตอบแทน โอกาสในการเลอนต าแหนง ความกาวหนา หวหนางาน ตลอดจนเพอนรวมงาน และมอทธพลตอการรบรในงานของบคคล ความพงพอใจในงานยงเกดขนจากปจจยแวดลอมของงาน ไดแก รปแบบการบรหาร นโยบายและขนตอนการท างาน กลมงานทเกยวของ สภาพแวดลอมการท างาน ตลอดจนประโยชนและผลตอบแทน และความพงพอใจในงานนกจะเปนหนงในแรงผลกดนใหบคคลท างานดวยความกระตอรอรน มขวญและก าลงใจ และท างานบรรลวตถประสงคไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล

ส าหรบสถาบนอดมศกษา การสรางความพงพอใจในงานใหกบบคลากรนน แมจะเปนเรองยากทสถาบนจะตองตอบสนองความตองการของแตละบคคล ไมวาจะเปนในเรองของความส าเรจในการท างาน การไดรบการยอมรบนบถอ ลกษณะของงานทปฏบต ความรบผดชอบ ความกาวหนาในต าแหนงงาน นโยบาย/แผนและการบรหารงาน เงนเดอนและผลประโยชนเกอกล ความสมพนธกบเพอนรวมงานและผบงคบบญชา สภาพการท างาน และความมนคงในงาน แตหากฝายบรหารเหนความส าคญในการแสวงหาขอมลและหลกฐานวาพนกงานสวนใหญไมพอใจตอเรองใด กจะสงผลเปนขอเสนอแนะทมประสทธภาพใหสถาบนสามารถน าไปปรบปรงแกไขเพอเพมระดบความพงพอใจในงานของพนกงานได เชน พนกงานอาจรสกพอใจตอเพอนรวมงาน แตไมพอใจตอผลตอบแทน เปนตน การศกษาความพงพอใจในงานเฉพาะดานจงนาจะไดมการศกษาและวเคราะหภายในองคกร ซงโดยทวไปมกจะศกษาในดานตาง ๆ เชน การตดตอสอสาร เพอนรวมงาน สวสดการ บรรยากาศในการท างาน ลกษณะงานองคการ และการบงคบบญชา

ผลการศกษาในสวนนไดแสดงใหเหนถงอทธพลของความพงพอใจในงานทสงผลตอความผกพนตอองคการ สอดคลองกบงานวจยทผานมา (ธณฐชา รตนพนธ, 2550; Muadtong, 2010) และอทธพลของความพงพอใจในงานตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ซงพบผลเชนนกบการศกษาในกลมพนกงานหนวยงานภาคเอกชน (Kittiruengcharn, 1997; Lacity, Lyer & Rudramuniyaiah, 2008; Ozer & Gunluk, 2010) และพนกงานมหาวทยาลย (Baotham, Hongkhuntod & Rattanajun, 2010; พงษจนทร ภษาพานชย, 2553) นอกจากนผลการศกษายงแสดงใหเหนดวยวา ความผกพนตอองคการเปนตวแปรคนกลางระหวางความพงพอใจในงานและการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ดงนน การตอบสนองความตองการของบคคลากรในแงใดแงหนงของงานนอกจากจะชวยสรางความพงพอใจในงานใหเกดขนกบพนกงานแลว ยงชวยเพมระดบความผกพนตอองคการซงเปนตวแปรดานทศนคตทสามารถสะทอนถงผลโดยทวไปทบคคลจะสนองตอบตอ

66

องคการโดยรวม และสงผลใหบคลากรมความตงใจทจะท างานตอบสนองเปาหมายขององคกรนน ๆ ไดอยางตอเนอง

3) การรบรการสนบสนนจากองคการมอทธพลทางตรงและมอทธพลทางออมตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการผานความพงพอใจในงาน

ผลการวจยพบวา การรบรการสนบสนนจากองคการไมมอทธพลทางตรงตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ แตการรบรการสนบสนนจากองคการมอทธพลทางออมตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการผานตวแปรความพงพอใจในงาน จงสนบสนนสมมตฐานการวจยในขอน เพยงบางสวนเทานน ผลการวจยในสวนนจงแสดงใหเหนวา ยงพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการเปนผทมการรบรการสนบสนนจากองคการอยางเหมาะสมมากเทาใด ยงสงผลใหพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการเปนผทมความพงพอใจในงานสง และยงสงผลใหพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการเปนผทมการคงอยในองคการสงในทายสด ทงนเปนไปตามแนวคดการแลกเปลยนทางสงคม ซงมหลกส าคญคอบรรทดฐานแหงการตอบแทนซงกนและกน (Norm of Reciprocity) (Rhoades & Eisenberger, 2002) นนคอเมอพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการรบรวาตนไดรบการดแลเอาใจใสจากบคคลอนอยางเหมาะสม กจะเกดภาระผกพน (Obligation) ในการทจะพยายามตอบแทนบคคลเหลานนดวยพฤตกรรมและทศนคตทเปนประโยชนตอองคการ

การสนบสนนจากองคการจงเปนกระบวนการของการมปฏสมพนธซงกนและกนระหวางบคคลในองคการ ผานตวแทน (Agents) ทไดรบมอบหมายขององคการนน ดงนนจะเหนไดวา ในสถาบนการศกษา การทผบรหารแสดงออกถงการใหการสนบสนน ใหค าแนะน า ใหความชวยเหลอแกปญหาเกยวกบงานของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ รวมถงการเหนคณคาความส าคญและเปดโอกาสใหพนกงานไดพฒนาตนเอง สงเหลานจะท าใหพนกงานรบร ถ งการสนบสนนจากองคก าร และมผลดตอความร สกด านอารมณทางบวกของพนกงาน คอ มความพงพอใจในงานเพมขน และลดการลาออกจากงานได ซงผลในสวนนสอดคลองกบการศกษาทผานมาทพบเชนกนวา ความพงพอใจในงานเปนตวแปรคนกลางระหวาง การรบรการสนบสนนจากองคการ และความตงใจทจะเปลยนงานของกลมตวอยาง (Allen, Shore, & Griffeth, 2003; Gilleta, Gagnéb, Sauvagèrea, & Fouquereaua, 2013)

67

4) นโยบายดานทรพยากรมนษยมอทธพลทางตรงและมอทธพลทางออมตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการผานความพงพอใจในงาน

ผลการวจยพบวา นโยบายดานทรพยากรมนษยไมมอทธพลทางตรงตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ แตนโยบายดานทรพยากรมนษยมอทธพลทางออมตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการผานตวแปรความพงพอใจในงาน จงสนบสนนสมมตฐานการวจยในขอนเพยงบางสวนเทานน ผลการวจยในสวนนจงแสดงใหเหนวา ยงพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการเปนผทมการรบรความเหมาะสมของนโยบายดานทรพยากรมนษยมากเทาใด ยงสงผลใหพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการเปนผทมความพงพอใจในงานสง และยงสงผลใหพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการเปนผทมการคงอยในองคการสงในทายสด

สถาบนอดมศกษาของรฐ เปนหนวยงานทมความเปนทางการของโครงสรางองคการ จงมการก าหนดนโยบาย กฎระเบยบ กระบวนการขนตอนการท างานขอบเขตอ านาจหนาทความรบผดชอบของต าแหนงงานและตวบคคลไวอยางชดเจน รวมถงวธปฏบตดานทรพยากรมนษยหรอนโยบายดานทรพยากรมนษยของสถาบน ทงน การจดจางพนกงานมหาวทยาลยทดแทนอตราขาราชการพลเรอนในมหาวทยาลยมาตงแตป 2542 นน สงผลใหหนวยงานมหาวทยาลยตาง ๆ มรปแบบการบรหารจดการและวธปฏบตดานทรพยากรมนษยซงมความแตกตางกนตามแนวทางทผบรหารของแตละสถาบนจะเปนผก าหนด ความแตกตางดงกลาวกอใหเกดปญหาในทางปฏบต คอ ปญหาความหลากหลายของวธปฏบตดานทรพยากรมนษยของมหาวทยาลยในการด าเนนการจรง ปญหาการขาดผลงานวจยทแสดงการเชอมโยงระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยกบผลการด าเนนงานของสถาบนอดมศกษา และปญหาความหลากหลายของหนวยงานและวธการวดผลการด าเนนงานของมหาวทยาลย (วชรพงษ อนทรวงศ, 2552)

ส าหรบในงานวจยน ไดด าเนนการวดองคประกอบของนโยบายดานทรพยากรมนษย จาก 4 องคประกอบ คอ 1) การมสวนรวมของพนกงานโดยการแบงปนขอมลและรบฟงความคดเหนของพนกงาน 2) ความมนคงในการจางงาน 3) การจายคาตอบแทน และ 4) การลดความแตกตางดานสถานะของแตละบคคลในองคการ ซงลวนแตเปนแนวทางการบรหารงาน ทเนนการใหความส าคญกบบคลากรทกระดบและทกหนาทในมหาวทยาลย การรบรถงวธปฏบตทเหมาะสมดงทกลาวไป จงมสวนสงเสรมใหบคลากรเกดความพงพอใจในงาน และน าไปสการคงอยในองคการไดในทสด ซงผลการศกษาในสวนน มความสอดคลองกบการศกษาทผานมาทแสดงใหเหนวา วธปฏบตดานทรพยากรมนษยของหนวยงาน มอทธพลทางออมตอการคงอยในองคการของกลมตวอยาง ผานตวแปรความพงพอใจในงาน ของ Luna-Arocas & Camps, 2008; Kim, Wehbi, DelliFraine, & Brannon, 2013)

68

ดงนนการน าวธปฏบตดานทรพยากรมนษยไปใชในการบรหารบคลากรในมหาวทยาลย ผบรหารจ าเปนอยางยงทจะตองประยกตใชแนวคดและวธปฏบตตาง ๆ ใหเหมาะสมและสอดคลองกบสภาพปญหาและบรบทของหนวยงานตนตามระบบและตามสถานการณขององคการ โดยมงเนนใหเกดความพงพอใจทงตองานการเรยนการสอน และตอปจจยอนทเกยวของ ซงจะมอทธพลโดยตรงตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ

ผลการศกษายงสนบสนนแนวคด The Meso Paradigm ซงเชอวาพฤตกรรมองคการเกดจากปจจยในระดบจลภาค (Micro) และมหภาค (Macro) (House, Rousseau and Thomas-Hunt, 1995) ไดแก ปจจยระดบบคคล (Individual) และปจจยระดบองคการ (Organizational) ตามล าดบ ผลการศกษาไดแสดงใหเหนแลววา ปจจยระดบองคการ เปนตวแปรเชงเหตทส าคญของลกษณะทางจตและเจตคตทส าคญทสงผลตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ดงนน ผบรหารสถาบนอดมศกษาจงควรตระหนกและใหความส าคญตอการก าหนดแนวทางปฏบตและนโยบายทใชในหนวยงาน ดวยรปแบบการปฏบตทเนนใหเกดการรบรการสนบสนนจากสถาบนอดมศกษาอยางเหมาะสม ซงจะสงผลตอทศนคตโดยรวมทพนกงานมตองานทางการศกษา นนคอการกอใหเกดความพงพอใจในงานไดโดยการตอบสนองตอความตองการดานอารมณและสงคมของพนกงาน รวมถงการก าหนดวธปฏบตในการบรหารงานบคคลใหมความครอบคลมและสงผลตอแรงจงใจและความผกพนของพนกงาน ไมวาจะเปนความมนคงในการจางงาน การสรางใหเกดการมสวนรวมของพนกงานโดยการแบงปนขอมลและรบฟงความคดเหนของพนกงาน ความเปนธรรมของการปรบคาตอบแทนตามผลการปฏบตงาน รวมถงการลดความรสกแตกตางดานสถานะของแตละบคคลในหนวยงาน ซงจะมความสมพนธกบความตองการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการในทายสด 4.2 กลมเสยงและปจจยปกปอง ในสวนนจะไดสรปผลจากการวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยวโดยใชลกษณะทางชวสงคมและภมหลงเปนตวแปรอสระ ซงพบผลทส าคญบงชวากลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการตามลกษณะทางชวสงคมและภมหลงทมลกษณะทนาปรารถนาในงานวจยนในปรมาณต า หรอทเรยกวาพนกงานทเปนกลมเสยง ซงควรไดรบการพฒนาโดยเรงดวน รวมทงไดเสนอแนะปจจยปกปองทไดจากการวเคราะหแบบถดถอยพหคณ (ตารางท 3.7 บทท 3) ดงน

69

พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการในกลมรวมทมการคงอยในองคการในระดบต า ไดแก กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการเพศหญง กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมรายไดนอย กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไมมต าแหนงดานบรหาร กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไมมภาระในการใชทน และกลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทสงกดในมหาวทยาลยราชภฏหรอมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล โดยมปจจยปกปองทส าคญตามล าดบจากมากไปนอย ไดแก ความผกพนตอองคการ และความพงพอใจในงาน 4.3 ขอเสนอแนะในการปฏบต จากผลการวจยในหวขอนสามารถใหขอเสนอแนะในการปฏบต เพอสงเสรมใหเกดการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ไดดงน ประการแรก ผลการวจยแสดงใหเหนวา ความตงใจทจะคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ไดรบอทธพลจากปจจยทางจตวทยา ทเปนปจจยภายในในระดบบคคล มากกวาปจจยภายนอกทเปนปจจยในระดบองคการ ทงนปจจยทางจตวทยาทงหมดในงานวจยมลกษณะของความเปนจตลกษณะตามสถานการณ (psychological state) ซงมภาวะไมคงทและสามารถพฒนาหรอสรางความเปลยนแปลงได ดงนน ผลการศกษาจงไดใหแนวทางในการพฒนาตวแปรทางจตวทยา 2 ดานทส าคญ คอ 1) การปรบปรงวธปฏบตและรปแบบการท างานใหเกดความพงพอใจในงาน และ 2) พฒนาความผกพนตอองคการเพอสงเสรมใหบคลากรรสกเชอมนและยอมรบเปาหมายการท างานของหนวยงาน โดยอาจท าในรปแบบของการวจยเชงทดลองหรอกงทดลอง ในลกษณะของการประเมนประสทธผลของกจกรรมการสอดแทรกเพอการพฒนาองคการ (Intervention) ผานกระบวนการเสรมสรางและพฒนาตวแปรดงกลาว ประการทสอง สามารถน าผลการวจยเพอใชเปนพนฐานในการเสนอแนะแนวทางการบรหารทรพยากรมนษยในสถาบนอดมศกษา ซงจะเปนประโยชนตอทงสถาบนการศกษาของรฐและเอกชน เพอการบรหารจดการในมตของวฒนธรรมองคการทสามารถน าไปประยกตใชไดภายใตบรบทของการบรหารจดการสถาบนอดมศกษา ผานการสนบสนนทางการปฏบตงานเหมาะสม ประการทสาม สถาบนอดมศกษาตองมการก าหนดนโยบายดานทรพยากรมนษย ซงเปนแนวทางและแผนการด าเนนงานในการบรหารและจดการบคลากรของตนอยางมความชดเจน โดยเฉพาะการสงเสรมการมสวนรวมของพนกงานและรบฟงความคดเหนของพนกงาน นโยบายการท างานและสวสดการทแสดงถงการมความมนคงในการปฏบตงาน การจายคาตอบแทนอยางเปนธรรมตามผลการปฏบตงาน รวมถงการแสดงใหพนกงานไดเหนวาไมม

70

ความแตกตางดานสถานะของบคคลากรในสถาบนการศกษา โดยเฉพาะอยางยงการเปรยบเทยบกบบคลากรทเปนขาราชการพลเรอน ทงนเมอพนกงานรบรไดถงการมนโยบายดานทรพยากรมนษยทเหมาะสมแลว จงนาจะเชอไดวาพนกงานจะมความพงพอใจเพมขน และสงผลตอความผกพน และการคงอยในองคการในล าดบตอมา ประการทส ส าหรบกลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทควรพฒนาอยางเรงดวนทสดซงมการคงอยในองคการในระดบต า นนคอ พนกงานมหาวทยาลยสายวชาการเพศหญง กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทมรายไดนอย กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไมมต าแหนงดานบรหาร กลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทไมมภาระในการใชทน และกลมพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการทส งกดในมหาวทยาลยราชภฏหรอมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล โดยมปจจยปกปองทส าคญตามล าดบจากมากไปนอย ไดแก ความผกพนตอองคการ และความพงพอใจในงาน 4.4 ขอเสนอแนะในการท าวจยตอไป ผลการวจยเรองน ท าใหไดขอเสนอแนะเพอตอยอดการวจยไดดงน

ประการแรก สามารถน าผลการวจยเพอใชเปนพนฐานในการสรางชดฝกอบรมในลกษณะของกจกรรมการสอดแทรกเพอการพฒนาองคการ (Intervention) โดยเนนการสงเสรมใหเกดการคงอยในองคการของบคลากรในมหาวทยาลย จากนนจงด าเนนการท าการวจยเชงทดลองประเมนผลชดฝกอบรมเหลานตอไป

ประการทสอง ควรเพมเตมตวแปรอน ในงานวจยชนตอ ๆ ไป เชน การรบรเกยวกบบทบาทจากภาระงาน ความเปนภาวะผน าในทางวชาการ รวมถงตวแปรทอาจจะเปนปจจยเชงผลของการคงอยในองคการ

ประการทสาม เสรมผลการศกษาทไดจากการวจยดวยการวจยเชงคณภาพในกลมตวอยางทส าคญ เชน กลมตวอยางทคนพบวามระดบของความตงใจคงอยในองคการในระดบต าตามวธการทเหมาะสม ไดแก การสมภาษณแบบเจาะลก หรอการสนทนาแบบกลม เพอใหสามารถตอบค าถามการวจย ใหมความครอบคลมและละเอยดมากยงขน ซงจะชวยเพมจดแขงในสวนของการยนยนและสรปผล

บรรณานกรม

เกรยงศกด ศรสมบต. (2551). รปแบบความสมพนธโครงสรางเชงเสนของปจจยทสงผลตอความผกพนตอโรงเรยนและความผกพนตอวชาชพของครในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ. (วทยานพนธศกษาศาสตรดษฎบณฑต). มหาวทยาลยขอนแกน, บณฑตวทยาลย.

กองแผนงาน. (2555). สารสนเทศ 2555 มหาวทยาลยมหดล. สบคนเมอ 15 ตลาคม 2555, จาก http://www.mahidol.ac.th/muthai/statistic/2555/statistic2555.pdf

ณฏฐพนธ เขจรนนทน. (2551). พฤตกรรมองคการ. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน. ณฐวฒ โรจนนรตตกล. (2552). สขภาพองคการและการบรหารทรพยากรมนษย กรณศกษา

มหาวทยาลยของรฐ. (วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต). สถาบนบณฑตพฒน บรหารศาสตร, คณะรฐประศาสนศาสตร.

ถนอม อนทรก าเนด และคณะ. (2553). รายงานการวจยแนวทางพฒนาและแกไขปญหาสถาบนอดมศกษากลมใหม. กรงเทพมหานคร: ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา.

ธณฐชา รตนพนธ. (2550). การพฒนาโมเดลเชงสาเหตของความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนวชาการในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล. (วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, บณฑตวทยาลย.

น าชย ศภฤกษชยสกล. (2554). เอกสารประกอบการอบรม: โมเดลสมการโครงสรางเชงเสนโดยใชโปรแกรม LISREL ส าหรบขอมลภาคตดขวาง. กรงเทพมหานคร: สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร.

ปฐมพงษ โตพานชสรย. (2553). การรกษาผมผลสมฤทธสงในองคการ: กรณศกษาขาราชการพลเรอนสามญ. บรหารธรกจ, 33(127), 35-49.

พชต เทพวรรณ. (2554). การจดการทรพยากรมนษยเชงกลยทธ: แนวคดและกลยทธเพอความไดเปรยบทางการแขงขน. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน.

พงษจนทร ภษาพานชย. (2553). รายงานการวจยคณลกษณะของบคคล การรบรการสนบสนนจากองคการ การรบรความสามารถของตนดานอาชพ ความพงพอใจในงาน กบความตงใจลาออกจากงานของพนกงานมหาวทยาลยเชยงใหม. เชยงใหม: มหาวทยาลยเชยงใหม.

พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอนในสถาบนอดมศกษา ฉบบท 2 พ.ศ. 2551. (2551). ราชกจจานเบกษา. เลม 125 ตอนท 28 ก: 36-43.

72

วาสตา ฤทธบ ารง. (2548). การบรหารจดการคนเกงเพอสรางความไดเปรยบทางการแขงขนขององคการ. (ภาคนพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต). สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, โครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย.

วไลลกษณ ลงกา. (2554). การศกษาอทธพลทางสงคมและปจจยภายในตอการเรยนรอยางสรางสรรคทางวทยาศาสตรของนกเรยนทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรในระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย. (ปรญญานพนธวทยาศาสตรดษฎบณฑต

สาขาวชาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, บณฑตวทยาลย. วชรพงษ อนทรวงศ. (2552). อทธพลของวธปฏบตดานทรพยากรมนษยตอผลการปฏบตงาน

บคลากรสายผสอนในสถาบนอดมศกษา. (วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต). สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, คณะรฐประศาสนศาสตร.

วฒนะ พรหมเพชร และจระวฒน ตนสกล. (2554). ปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยต าแหนงวชาการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร. ศกษาศาสตร, 22(3), 344-361.

ส านกงานเลขาธการทประชมอธการบดแหงประเทศไทย. (2555). ขอรบการจดสรรงบประมาณเพมเตมใหกบพนกงานมหาวทยาลยในสงกดมหาวทยาลย/สถาบนอดมศกษาของรฐ. ทปอ.55/ว 0283. กรงเทพฯ: ส านกงานเลขาธการทประชมอธการบดแหงประเทศไทย.

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2546). รายงานการวจยเรองรปแบบการบรหารจดการสถาบนอดมศกษาแนวใหม. กรงเทพฯ: ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา.

สชาต ประสทธรฐสนธ. (2545). สมองไหลจากระบบราชการไทย. ใน วกฤตอดมศกษาของไทยและทางออกของปญหา. บรรณาธการโดย กมลพรรณ แสงมหาชย. กรงเทพฯ: ส านกงานปลดทบวงมหาวทยาลย.

สธรรม อารกล. (2542). วกฤตอดมศกษาไทยและทางออก: เอกภาพในเชงนโยบายและการกระจายโอกาส. อนสารอดมศกษา, 25(251), 13-16.

สธดา โตพนธานนท. (2549). ปจจยทมอทธพลตอการคงอยในองคการของพยาบาลวชาชพกลมพนกงานมหาวทยาลย โรงพยาบาลมหาวทยาลยของรฐ. (วทยานพนธพยาบาล ศาสตรมหาบณฑต). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, บณฑตวทยาลย.

สภาพร ทรงสจรตกล, สภทรา ชยกจ และปณฐพนธ สนตรตตกล. (2551). Talent Retention กรณศกษากลมผบรหารบรษท ทร วชนส จ ากด (มหาชน). (การศกษาอสระบรหารธรกจมหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, บณฑตวทยาลย.

73

สมตร สวรรณ และคณะ. (2552). รายงานการวจยการจดระบบเงนเดอนและสวสดการเพอการพฒนาองคกรสมหาวทยาลยในก ากบของรฐ: บทสะทอนจากพนกงานมหาวทยาลย. นครปฐม: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ก าแพงแสน.

สรอยตระกล (ตวยานนท) อรรถมานะ. (2550). พฤตกรรมองคการ: ทฤษฎและการประยกต. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สมบรณ กลวเศษชนะ. (2549). Retaining Talented People: (ไม) ยากอยางทคด. บรหารธรกจ, 29(109), 10-12.

อญชล ปรญญาขจร. (2549). ปจจยทเปนสาเหตของการลาออกของพนกงานมหาวทยาลยเชยงใหม. (การคนควาแบบอสระรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต). มหาวทยาลยเชยงใหม, บณฑตวทยาลย.

อทมพร จามรมาน และคณะ. (2542). รายงานวจยฉบบสมบรณเรองการเตรยมพรอมของมหาวทยาลยของรฐเพอเปนมหาวทยาลยในก ากบรฐ. กรงเทพฯ: ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย.

อมรรตน พลเกต. (2551). ความผกพนตอองคการของพยาบาลวชาชพ. (วทยานพนธศลป ศาสตรมหาบณฑต). มหาวทยาลยมหดล, บณฑตวทยาลย.

Addae, H. M., Parboteeah, K. P. & Davis, E. E. (2006). Organizational commitment and

intentions to quit: An examination of the moderating effects of psychological contract breach in Trinidad and Tobago. International Journal of Organizational Analysis, 14(3), 225–238. DOI:10.1108/19348830610823419

Allen, D. G., Shore, L. M. & Griffeth, R. W. (2003). The role of perceived organizational support and supportive human resource practices in the turnover process. Journal of Management, 29(1), 99–118.

Arthur, J. B. (1994). Effects of Human Resource Systems on Manufacturing Performance and Turnover. The Academy of Management Journal, 37(3), 670-687.

Baotham, S., Hongkhuntod, W. & Rattanajun, S. (2010). The effects of job satisfaction and organizational commitment on voluntary turnover intentions of Thai employees in the new university. Review of Business Research, 10(1), 73-82.

Becker, H. S. (1960). Notes on the Concept of Commitment. Retrieved October 3, 2012 from: http://www.scribd.com/doc/41692820/Becker-1960

74

Bhatnagar, J. (2007). Talent Management Strategy of Employee Engagement in Indian ITES Employees: Key to Retention. Retrieved October 3, 2012 from: http://dx.doi.org/10.1108/01425450710826122

Chew, J., Girardi, A. & Entrekin, L. (2005). Retaining core staff: The impact of human resource practices on organisational commitment. Journal of Comparative International Management, 8(2), 23-42.

Chughtai, A. A. & Zafar, S. (2006). Antecedents and Consequences of Organizational Commitment among Pakistani University Teachers. Applied H.R.M. Research, 11(1), 39-64.

Delery, J. E. (1998). Issues of fit in strategic human resource management: Implications for research. Human Resource Management Review, 8(3), 289-309.

Delobbe, N. & Vandenberghe, C. (2000). A Four-Dimensional Model of Organizational Commitment among Belgian Employees. European Journal of Psychological Assessment, 16(2), 125-138.

Diamantopoulos, A. & Siguaw, J. A. (2000). Introducing LISREL. London: Sage Publications.

Eder, P. & Eisenberger, R. (2008). Perceived organizational support: Reducing the negative influence of coworker withdrawal behavior. Journal of Management, 34(1), 55-68.

Eisenberger, R., Fasolo, P. & Davis-LaMastro, V. (1990). Perceived Organizational Support and Employee Diligence, Commitment, and Innovation. Journal of Applied Psychology, 75(1), 51-59. Retrieved October 3, 2012 from: http://www.psychology.uh.edu/faculty/Eisenberger/files/20_Perceived_Organizational_Support_and_Employee_Diligence.pdf

Eisenberger, R., Hungtington, R., Hutchison, S. & Sowa, D. (1986). Perceived Organizational Support. Journal of Applied Psychology, 71(3), 500-507. Retrieved October 12, 2012 from: http://eisenberger.psych.udel.edu/files/22_Perceived_Organizational_Support.pdf

75

Gilleta, N., Gagnéb, M., Sauvagèrea, S. & Fouquereaua, E. (2013). The role of supervisor autonomy support, organizational support, and autonomous and controlled motivation in predicting employees' satisfaction and turnover intentions. European Journal of Work and Organizational Psychology, 22(4), 450-460.

Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E. & Tatham, R. L. (2006). Multivariate Data Analysis (6th ed.). NJ: Pearson Education.

Herzberg, F. (1987). One More Time: How do You Motivate Employees?. Harvard Business Review. Retrieved October 3, 2012 from: http://numerons.files.wordpress.com/2012/04/how-do-you-motivate-employees-frederick-herzberg.pdf

House, R., Rousseau, D. M., & Thomas–Hunt, M. (1995). The Meso Paradigm: A Framework for the Integration of Micro and Macro Organizational Behavior. In Research in Organizational Behavior. Edited by L.L. Cummings & B.M. Staw. pp. 71–114. Greenwich, CT: JAI Press.

Jawahar, I. M. & Hemmasi, P. (2006). Perceived organizational support for women's advancement and turnover intentions: The mediating role of job and employer satisfaction. Women In Management Review, 21(8), 643–666. DOI:10.1108/09649420610712036

Juhdi, N., Pa'wan, F., Hansaram, R. M. & Othman, N. A. (2011). HR Practices, Organizational Commitment and Turnover Intention: A Study on Employees in Klang Valley, Malaysia. Recent Researches in Applied Economics. Retrieved September 29, 2012 from: http://www.wseas.us/e-library/conferences/2011/Iasi/AEBD/AEBD-04.pdf

Kyndt, E., Dochy, F., Michielsen, M. & Moeyaert, B. (2009). Employee Retention: Organisational and Personal Perspectives. Vocations and Learning, 2(3), 195-215.

Kim, J., Wehbi, N., DelliFraine, J. L. & Brannon, D. (2013). The joint relationship between organizational design factors and HR practice factors on direct care workers' job satisfaction and turnover intent. Health Care Management Review. Abstract retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23558755

76

Kittiruengcharn, N. (1997). Impacts of Job and Organizational Satisfaction, and Organizational Commitment on Turnover Intention in Thai Public Sector Engineers. (Thesis Master of Science). Concordia University, The Faculty of Commerce and Administration.

Kwon, K., Bae, J. & Lawler, J. J. (2010). High commitment HR practices and top performers impacts on organizational commitment. Management International Review, 50, 57-80.

Lacity, M. C., Lyer, V. V. & Rudramuniyaiah, P. S. (2008). Turnover intentions of Indian IS professionals. Information Systems Frontiers, 10(2), 225-241.

Luna-Arocas, R. & Camps, J. (2008). A model of high performance work practices and turnover intentions. Personnel Review, 37(1), 26 – 46.

Madden, T. J. & Dillon, W. R. (1982). Causal analysis and latent class models: an application to a communication hierarchy of effects model. Journal of Marketing Research, 19(November), 472.

Mak, B. L. & Sockel, H. (2001). A confirmatory factor analysis of IS employee motivation and retention. Information & Management, 38, 265-276.

Marchington, M. & Wilkinson, A. (2005). Human Resource Management at Work: People Management and Development. 3rd ed. London: Chartered Institute of Personnel and Development.

Martin, M. J. (2011). Influence of human resource practices on employee intention to quit. (Doctoral’s thesis). Virginia Polytechnic Institute and State University, Faculty of Agricultural and Extension Education.

Maslow, A. H. (1943). A theory of Human Motivation. Psychological Review, 50, 370-396.

Michelman, P. (2006). Why Retention Should Become a Core Strategy Now. In Retaining Your Best People. pp. 21-32. Boston: Harvard Business School Press.

Mowday, R. T., Porter, L. W. & Steers, R. M. (1982). Employee-Organization linkages: The Psychology of Commitment, Absenteeism, and Turnover. New York: Academic Press.

77

Muadtong, S. (2010). An empirical analysis of leadership, job Satisfaction and organizational commitment: A study of community hospitals in central Thailand. (Doctoral Dissertation Doctor of Philosophy). National Institute of Development Administration, School of Public Administration.

O'Reilly, C. & Chatman, J. (1986). Organizational Commitment and Psychological Attachment: The Effects of Compliance, Identification, and Internalization on Prosocial Behavior. Journal of Applied Psychology, 71(3), 492-499.

Ozer, G. & Gunluk, M. (2010). The effects of discrimination perception and job satisfaction on Turkish public accountants’ turnover intention. African Journal of Business Management, 4(8), 1500-1509.

Rhoades, L. & Eisenberger, R. (2002). Perceived organizational support: A review of the literature. Journal of Applied Psychology, 87(4), 698-714.

Rhoades, L., Eisenberger, R. & Armeli, S. (2001). Affective commitment to the organization: The contribution of perceived organizational support. Journal of Applied Psychology, 86(5), 825-836.

Robbins, S. P. & Judge, T. (2010). Essentials of Organizational Behavior. 10th ed. N.J.: Pearson/Prentice Hall.

Sadangharn, P. (2010). The Determinants of Talent Retention in the Thai Public Sector. (Doctoral Dissertation Doctor of Philosophy). National Institute of Development Administration, School of Public Administration.

Seldeneck, J. M. V. (2004). Finding and Hiring Fast-Track Talent. In The Talent Management Handbook: Creating Organizational Excellence by Identifying, Developing, & Promoting Your Best People. Edited by Lance A. Berger and Dorothy R Berger. New York: McGraw-Hill.

Spector, P. E. (1997). Job Satisfaction: Application, Assessment, Causes and Consequence. California: Sage Publications.

Tumwesigye, G. (2010). The Relationship between Perceived Organisational Support and Turnover Intentions in a Developing Country: The Mediating Role of Organisational Commitment. African Journal of Business Management, 4(6), 942-952.

Weiss, D. J., Dawis, R. V., England, G. W. & Lofquist, L. H. (1967). Manual for The Minnesota Satisfaction Questionnaire. The University Computer Center, University of Minnesota.

78

Whitener, E. M. (2001). Do “High Commitment” human resource practices affect employee commitment? A cross-level analysis using hierarchical linear modeling. Journal of Management, 27(5), 515-535.

ภาคผนวก

แบบวดในงานวจย

80

ชอแบบวดและชอตวแปรในงานวจย

ชดท ชอแบบวด ชอตวแปร

1 ทานกบมหาวทยาลย การคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลย สายวชาการ

2 ความรสกตอมหาวทยาลย ความผกพนตอองคการ

3 ความพงพอใจ ความพงพอใจในงาน

4 การสนบสนนจากมหาวทยาลย การรบรการสนบสนนจากองคการ

5 วธปฏบตตาง ๆ นโยบายดานทรพยากรมนษย

6 ขอมลทวไป ลกษณะทางชวสงคมและภมหลง

81

เอกสารชแจงค าอธบายแกผเขารวมโครงการวจย

เนองดวย อ.ดร. ศรณย พมพทอง อาจารยประจ า สถาบนวจ ยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ก าลงท าการเกบขอมลเพอประโยชนในการด าเนนงานวจยเรอง “ปจจยเชงเหตทเกยวของกบการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ ” โดยการวจยไดรบทนสนบสนนการวจย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

จดมงหมายของการวจยคอ เพอศกษาถงอทธพลของปจจยเชงเหตในระดบบคคลและระดบองคการ ทมผลตอการคงอยในองคการของพนกงานมหาวทยาลยสายวชาการ เพอใหไดขอเสนอแนะแนวทางการบรหารทรพยากรมนษยในสถาบนอดมศกษา และจะเปนประโยชนตอทงสถาบนของรฐและเอกชน ในการบรหารจดการในมตของวฒนธรรมองคการ ทสามารถน าไปประยกตใชไดภายใตบรบทของการบรหารจดการสถาบนอดมศกษา

และเนองจากทานเปนผหนงทจะชวยใหขอมลทเปนประโยชนตอการวจยในครงน ทางผวจยจงขอความรวมมอในการตอบแบบสอบถามซงอาจจะตองใชเวลาประมาณ 15-20 นาท ทงนขอใหทานไดตอบตรงกบความเปนจรงมากทสด ขอมลหรอค าตอบทไดจากทานจะถอเปนความลบและไมมการเปดเผยชอของทานใหผอนทราบ เพราะขอมลทงหมดทไดจะถกน ามาแปลผลโดยรวมในรปของสรปผลการวจย และจะไมมการเปดเผยขอมลรายบคคลไมวาจะเปนในกรณใดกตาม ผานการน าเสนอผลการวจยในภาพรวม

นอกจากนการเขารวมการวจยในครงน จะเปนไปตามความสมครใจของทาน ไมวาทานตดสนใจทจะเขารวมการวจยหรอไมกตาม กจะไมมผลกระทบใด ๆ ตอทาน ซงทานมสทธทจะถอนตวไดโดยไมมขอแมใด ๆ ในระหวางการตอบแบบสอบถาม ถาทานมขอสงสยใด ๆ ทางผวจยยนดตอบขอสงสยจากทานตลอดเวลา ทาง Email Address saran_pimthong@hotmail.com หรอสามารถตดตอโดยตรงกบผวจยไดทางโทรศพทหมายเลข 086-541-0706 และตองขอขอบคณในความอนเคราะหของทานมา ณ ทน อ.ดร.ศรณย พมพทอง ผวจย

82

ขอแนะน าวธการตอบแบบสอบถาม ค าชแจง : เพอเปนการชวยลดเวลาในการตอบแบบสอบถามชดน ผวจยขอเสนอแนะวธการดงตอไปน

1. อานขอความใหเขาใจ 2. ขอใหทานคดวา ขอความนเปน “จรง” หรอ “ไมจรง” ส าหรบตวทานเอง 3. ถา “จรง” ใหคดวา จรงมากเพยงใด จาก

1) จรงเลกนอย ใสเครองหมาย ท “คอนขางจรง” 2) จรงปานกลาง ใสเครองหมาย ท “จรง” 3) จรงมาก ใสเครองหมาย ท “จรงทสด”

ถา “ไมจรง” ใหคดวา ไมจรงมากเพยงใด จาก 1) ไมจรงเลกนอย ใสเครองหมาย ท “คอนขางไมจรง” 2) ไมจรงปานกลาง ใสเครองหมาย ท “ไมจรง” 3) ไมจรงมาก ใสเครองหมาย ท “ไมจรงเลย”

4. ใสเครองหมายเลอกค าตอบเพยงขอเดยวเทานน

ตวอยางเชน 1. ทานชอบท าวจย

................. ................. ............. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

83

ชดท 1 ทานกบมหาวทยาลย 1. ทานก าลงมองหางานใหมในมหาวทยาลยอนหรอหนวยงานอนทไมไดอยในสถาบนตนสงกด

เดม ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

2. หากทานไดรบขอเสนอดานต าแหนงหนาทจากมหาวทยาลยอนทดกวาปจจบน ทานจะไม

ลงเลทรบขอเสนอนนไวพจารณา ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

3. ทานมแผนจะเปลยนงานใหมภายใน 3 ปขางหนาน ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

4. ทานมองเหนความกาวหนาตอไปไดเรอย ๆ ในการท างานกบมหาวทยาลยแหงน ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

5. หากทานยอนเวลากลบไปได ทานคงเลอกไปท างานทอน

................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

84

6. ถาไมมอะไรเปลยนแปลง ทานตงใจจะท างานในมหาวทยาลยนไปจนกระทงเกษยณอาย ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

7. การท างานในมหาวทยาลยท าใหทานรสกเหนอยใจ

................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

8. ทานสนกกบการท างานในมหาวทยาลย ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

9. ทานรสกเบอหนาย เหนอยลากบการท างานวชาการ ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

แบบวดทานกบมหาวทยาลย (Alpha Coefficient = .89)

องคประกอบ ขอความทางบวก ขอความทางลบ รวมจ านวนขอ

ความตงใจทจะคงอยในองคการ

4, 6, 8 1, 2, 3, 5, 7, 9 5

85

ชดท 2 ความรสกตอมหาวทยาลย 1. สงทยดเหนยวทานในการท างานกบมหาวทยาลยคอคานยมในการท างานดานการศกษาของ

ทานมความสอดคลองกบคานยมทมหาวทยาลยก าหนด ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

2. นบตงแตท างานกบมหาวทยาลยแหงน ทานพบวาคานยมททานยดถอในการท างานเรมม

ความใกลเคยงกบของมหาวทยาลยขนเรอย ๆ ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย 3. ทานเตมใจนอมรบธรรมเนยม ประเพณ และสงทยดถอปฏบตในมหาวทยาลย ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

4. จดยนของมหาวทยาลยในงานดานการศกษามความส าคญตอการตดสนใจคงอยท างานของ

ทาน ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย 5. ทานคดวาเปาประสงคของการท างานดานวชาการของทานไมมความสอดคลองกบของ

มหาวทยาลย ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

86

6. ทานคดวาธรรมเนยมปฏบตบางเรองของมหาวทยาลยเปนเรองลาสมยและนาเบอ ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

7. ทานมกจะชนชมมหาวทยาลยแกคนรอบขาง ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

8. ทานมความภาคภมใจในชอเสยงของมหาวทยาลย ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

9. การไดท างานทมหาวทยาลยแหงน ถอวาเปนสงทมความหมายตอตวทาน

................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

10. เพอนรวมงานในมหาวทยาลยเปรยบเหมอนสมาชกในครอบครวของทาน ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

11. ทานรสกอยางจรงจงวาปญหาของมหาวทยาลยนนกเปนเหมอนปญหาของทานดวยเชนกน ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

87

12. ทานคงไมมความสขถาตองใชชวตการท างานทเหลอทงหมดของทานกบมหาวทยาลยแหงน ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

13. ทานเตมใจทมเทการท างานมากกวาความคาดหวงตามปกต เพอความส าเรจของมหาวทยาลยโดยรวม

................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

แบบวดความรสกตอมหาวทยาลย (Alpha Coefficient = .89)

องคประกอบ ขอความทางบวก ขอความทางลบ รวมจ านวนขอ

1) การซมซบคานยมองคการ

1, 2, 3, 4 5, 6 6

2) ความผกพนดานจตใจ

7, 8, 9, 10, 11, 13 12 7

รวมจ านวนขอ 10 3 13

ชดท 3 ความพงพอใจ 1. วธการทผบรหารมหาวทยาลยใชแกปญหาของพนกงาน ................. ................. ................. ................. ................. ...............พอใจมากทสด พอใจมาก พอใจคอนขางมาก พอใจคอนขางนอย พอใจนอย พอใจนอยทสด

2. การมโอกาสท าประโยชนเพอคนอน ๆ และสวนรวม ................. ................. ................. ................. ................. ...............พอใจมากทสด พอใจมาก พอใจคอนขางมาก พอใจคอนขางนอย พอใจนอย พอใจนอยทสด

88

3. ความเปนอสระในการตดสนใจในการท างาน

................. ................. ................. ................. ................. ...............พอใจมากทสด พอใจมาก พอใจคอนขางมาก พอใจคอนขางนอย พอใจนอย พอใจนอยทสด 4. การไดรบความรวมมอในการท างานจากเพอนรวมงาน ................. ................. ................. ................. ................. ...............พอใจมากทสด พอใจมาก พอใจคอนขางมาก พอใจคอนขางนอย พอใจนอย พอใจนอยทสด

5. ความสามารถในการตดสนใจของผบรหารมหาวทยาลย ................. ................. ................. ................. ................. ...............พอใจมากทสด พอใจมาก พอใจคอนขางมาก พอใจคอนขางนอย พอใจนอย พอใจนอยทสด 6. คาตอบแทนของทานเมอเปรยบเทยบกบปรมาณงาน ................. ................. ................. ................. ................. ...............พอใจมากทสด พอใจมาก พอใจคอนขางมาก พอใจคอนขางนอย พอใจนอย พอใจนอยทสด 7. ไดรบค าชมเชยหากงานส าเรจผลไดเปนอยางด ................. ................. ................. ................. ................. ...............พอใจมากทสด พอใจมาก พอใจคอนขางมาก พอใจคอนขางนอย พอใจนอย พอใจนอยทสด 8. การมโอกาสไดใชความรความสามารถของทานในการท างานกบมหาวทยาลย ................. ................. ................. ................. ................. ...............พอใจมากทสด พอใจมาก พอใจคอนขางมาก พอใจคอนขางนอย พอใจนอย พอใจนอยทสด 9. การมโอกาสทจะไดรบการยอมรบจากสงคม

................. ................. ................. ................. ................. ...............พอใจมากทสด พอใจมาก พอใจคอนขางมาก พอใจคอนขางนอย พอใจนอย พอใจนอยทสด

89

10. ความมนคงในการท างาน

................. ................. ................. ................. ................. ...............พอใจมากทสด พอใจมาก พอใจคอนขางมาก พอใจคอนขางนอย พอใจนอย พอใจนอยทสด 11. การไดรบค าแนะน าปรกษาทมประโยชนจากเพอนรวมงาน ................. ................. ................. ................. ................. ...............พอใจมากทสด พอใจมาก พอใจคอนขางมาก พอใจคอนขางนอย พอใจนอย พอใจนอยทสด

12. อปกรณ เครองมอ ทตองใชในการปฏบตงานมความเพยงพอ

................. ................. ................. ................. ................. ...............พอใจมากทสด พอใจมาก พอใจคอนขางมาก พอใจคอนขางนอย พอใจนอย พอใจนอยทสด 13. มหาวทยาลยมจ านวนผปฏบตงานเหมาะสมกบปรมาณงาน

................. ................. ................. ................. ................. ...............พอใจมากทสด พอใจมาก พอใจคอนขางมาก พอใจคอนขางนอย พอใจนอย พอใจนอยทสด 14. สถานทท างานมความเปนสดสวนเหมาะกบการท างานดานวชาการทตองใชความคดและ

ความเขาใจ

................. ................. ................. ................. ................. ...............พอใจมากทสด พอใจมาก พอใจคอนขางมาก พอใจคอนขางนอย พอใจนอย พอใจนอยทสด

90

แบบวดความพงพอใจ (Alpha Coefficient = .93)

องคประกอบ ขอความทางบวก

1) ความพงพอใจในการท างาน 2, 3, 8, 9, 10

2) ความพงพอใจในปจจยทเกยวของกบงาน 1, 5, 6, 7

3) ความพงพอใจในงานทวไป 4, 11, 12, 13, 14

รวมจ านวนขอ 14

ชดท 4 การสนบสนนจากมหาวทยาลย 1. แมวาทานจะสามารถปฏบตงานไดเปนอยางดและเหนเดนชดเปนทปรากฏ แตมหาวทยาลยก

ไมไดสนใจหรอใสใจในผลงานนน ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

2. ทานไดรบความชวยเหลอจากมหาวทยาลยเปนอยางดเมอทานประสบปญหาจากการปฏบตงาน

................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

3. มหาวทยาลยมการจดประชมเพอพดคยถงปญหาทเกดขนในการท างานระหวางบคลากรเปนประจ า

................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

91

4. มหาวทยาลยไมไดใสใจตอการท างานหนกทนอกเหนอไปจากภาระงานประจ าของทาน

................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

5. มหาวทยาลยเตมใจทจะยดหยนขอก าหนดบางอยางถาหากวาจะเปนการสนบสนนใหทานไดใชความสามารถไดอยางเตมทเพอประโยชนของงาน

................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

6. มหาวทยาลยตงใจทจะมอบหมายงานทเหมาะสมทสดกบความสามารถและความเชยวชาญของทาน

................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

7. มหาวทยาลยมแผนการฝกอบรมและพฒนาส าหรบบคลากรอยางชดเจน ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

8. การจดการฝกอบรมและพฒนาในมหาวทยาลยมกไมเปนไปตามแผนทไดก าหนดไว ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

9. มหาวทยาลยมทนสนบสนนการวจยเพอเปดโอกาสใหบคลากรท าวจยเพอพฒนาทกษะและความสามารถในการวจยใหมศกยภาพสงขน

................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

92

10. ทานมโอกาสไดศกษาดงานตามหนวยงานตาง ๆ เพอน ามาประยกตใชกบงานในมหาวทยาลย

................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

11. มหาวทยาลยเหนคณคาและใหความส าคญตอเปาหมายหรอความส าเรจกาวหนาในหนาทการงานของทานอยางชดเจน

................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

12. มหาวทยาลยแสดงความใสใจตอพนกงานเชนทานนอยเกนไป ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

13. มหาวทยาลยใหคณคาความส าคญกบการท างานอยางทมเทของทาน ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

14. ถาทานตดสนใจทจะลาออก เชอไดวามหาวทยาลยจะท าทกวถทางใหทานยงคงท างานตอไป

................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

93

15. ทานคดวามหาวทยาลยมความใสใจในชอเสยงขององคกรมากกวาทจะสนใจพนกงานเชนทาน

................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

แบบวดการสนบสนนจากมหาวทยาลย (Alpha Coefficient = .94)

องคประกอบ ขอความทางบวก ขอความทางลบ รวมจ านวนขอ

1) การรบรการสนบสนนทางการปฏบตงาน

2, 3, 5 1, 4 5

2) การรบรการสนบสนนในดานโอกาสทไดรบการพฒนาในองคการ

6, 7, 9, 10 8 5

3) การเหนคณคาการปฏบตงานของพนกงาน

11, 13, 14 12, 15 5

รวมจ านวนขอ 10 5 15

ชดท 5 วธปฏบตตางๆ 1. มหาวทยาลยเปดโอกาสใหทานสามารถสอบถามประเดนขอสงสยเกยวกบการประเมนผล

การปฏบตงานของบคลากรได ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

94

2. ความคดเหนของพนกงานถกน ามาใชเปนสวนหนงในการก าหนดทศทางการบรหารงานในมหาวทยาลยของทาน

................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

3. ความคดเหนของพนกงานตอการด าเนนงานของมหาวทยาลยมกไดรบการเพกเฉย

................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย 4. มหาวทยาลยของทานมการส ารวจความคดเหนของบคลากรเกยวกบนโยบายการบรหารและ

สภาพการท างานอยเสมอ ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

5. มหาวทยาลยไมมนโยบายในการบอกเลกจางบคลากรโดยไมมเหตอนควร ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

6. ทานมความมนคงทางการเงนจากผลตอบแทนทไดรบระหวางการปฏบตงานในมหาวทยาลย ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

7. ทานคดวาเงอนไขในการตอสญญาจางงานระหวางพนกงานกบมหาวทยาลยมความเหมาะสมและเปนสงทยอมรบได

................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

95

8. ผลตอบแทนและสวสดการททานไดรบจากมหาวทยาลย ท าใหทานเชอไดวาตวทานเองจะมสวสดภาพทเหมาะสมเมอทานเกษยณอายจากมหาวทยาลย

................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

9. มหาวทยาลยของทานมระบบการประเมนผลการปฏบตงานทเชอมโยงกบการใหรางวลและ

การจายคาตอบแทน ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย 10. ทานคดวาคาตอบแทนของทานเหมาะสมกบความรบผดชอบททานไดรบ ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

11. มหาวทยาลยมเกณฑในการใหรางวลและจายคาตอบแทนทชดเจน ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

12. ทานมโอกาสทจะไดรบผลตอบแทนสงขนเรอย ๆ จากการท างานกบมหาวทยาลย ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

13. ในมหาวทยาลยของทานพนกงานมหาวทยาลยมโอกาสไดท างานในระดบผบรหาร ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

96

14. บคลากรทกคนในมหาวทยาลยไดรบการปฏบตอยางเทาเทยมและเสมอภาคกน ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

15. โครงสรางองคกร รวมถงวธปฏบตตาง ๆ ในมหาวทยาลย แสดงใหทานเหนวามหาวทยาลย

ของทานเออประโยชนตอบคลากรกลมใดกลมหนงมากกวาอยางชดเจน ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

16. ผบรหารมหาวทยาลย มแนวคดหรอนโยบายทชดเจนทจะขจดความไมเทาเทยมตาง ๆ ท

เกดขนในองคกร ................. ................. ................. ................. ................. ................. จรงทสด จรง คอนขางจรง คอนขางไมจรง ไมจรง ไมจรงเลย

แบบวดวธปฏบตตางๆ (Alpha Coefficient = .92)

องคประกอบ ขอความทางบวก ขอความทางลบ รวมจ านวนขอ

1) การมสวนรวมของพนกงาน 1, 2, 4 3 4

2) ความมนคงในการจางงาน 5, 6, 7, 8 - 4

3) การจายคาตอบแทน 9, 10, 11, 12 - 4

4) การลดความแตกตางดานสถานะ

13, 14, 16 15 4

รวมจ านวนขอ 14 2 16

97

ชดท 6 ขอมลทวไป ค าชแจง : โปรดระบขอมลทวไปเกยวกบตวทาน โดยใสเครองหมาย ในกลอง ทให

ไวในแตละขอ และเตมค าลงในชองวาง ใหตรงกบความเปนจรงของทาน

1. เพศ

ชาย หญง

2. ปจจบนอาย…………….ป…………….เดอน

3. ระดบการศกษาสงสด…………………………………………………………

4. สถานภาพ................…………………………………………………………

5. สถานภาพในปจจบน ระยะเวลาในการรวมงานกบสถาบนอดมศกษาตนสงกดในปจจบน

…………….ป…………….เดอน

6. รายรบโดยเฉลยตอเดอน...………………………................บาท

7. ต าแหนงทางวชาการของทาน...………………………..........

8. ทานมต าแหนงหนาทดานบรหารหรอไม

ม ไมม

9. ทานมภาระในการใชทนหรอไม

ม ไมม

10. ประเภทการจางงานของทาน

เงนงบประมาณแผนดน เงนงบประมาณรายได

อนๆ โปรดระบ..........................................

98

11. ประเภทของสถาบนอดมศกษาททานสงกด

มหาวทยาลยของรฐ

มหาวทยาลยในก ากบของรฐ

มหาวทยาลยราชภฏ

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล

12. สาขาความเชยวชาญของทาน

วทยาศาสตรธรรมชาต

วทยาศาสตรประยกต-เทคโนโลย

สงคมศาสตร

มนษยศาสตร

อน ๆ โปรดระบ..............................................................