ทมา http://board.postjung.com/m/536390.html

เจาของเครดต http://servnet.pnru.ac.th/offi/culture/thaihouse/page8.html

เอกลกษณ " เรอนไทย " ผลกแหงลมนาภาคกลาง

๑. ปลกเรอนใกลแหลงนา

- เพอความสะดวกสบายในการใชนาอปโภค - บรโภค คมนาคม เกดเปนรปแบบของหมบานแบบแนวยาวไปตามแมนา

เรอนไทยปลกเรอนใกลแหลงนา

๒. ไมปลกเรอนขวางตะวน

- เพอหลกเลยงความรอนจากดวงอาทตย และรบลมมรสมตะวนตกเฉยงใต

หนา1

๓. มกเปนเรอนขยาย เรยก เรอนหม – ใชชานเปนตวเชอม

๔. ใตถนสง - ปองกนนาทวมหนานาหลาก - ทาหตถกรรม จกสาน ทอผา - ปองกนสตวราย สตวเลอยคลาน โจรขโมย - พนทตาขาว เกบขาว

- ใชเปนพนทนงเลน พกผอน - พนทเลยงสตว - ใชเกบขาวของเครองใช ไมสอยตางๆ

หนา2

ใตถนสง

๕. ทรงสอบเขาเพอความมนคงแขงแรงของโครงสราง

- รปทรงสามเหลยมมนคง ( Stable ) ทสด

- พนดนภาคกลางคอนขางออน การสอบเขาของโครงสรางจงทาใหมการคายน – ตานเเรงซงกนเเละกนของอกดานหนงได

หนา3

ทรงสอบเขาเพอความมนคงแขงแรงของโครงสราง

๖. หลงคาทรงสง ( ทรงกรวด )

- เนองจากวสดมงหลงคาอาจเปน แฝก คา หรอกระเบองดนเผา ซงมโอกาสรวซมไดงาย การทาหลงคาทรงสงจงทาใหนาฝนไหล ระบายไดเรว

ปองกนการรวซมของนาฝน และชวงปลายหลงคา ( ชายคา ) ชางจะบดใหแอนโคงเพอชวยสงนาฝนออกจากตวเรอนอกดวย

- ชวยลดการแผรงสความรอนจากหลงคาเนองจากมชองวางอากาศ ทมปรมาณมากพอสมควร และยงมชองวางเลกๆ ระหวางกระเบอง หรอ

แฝก คา ททาใหอากาศรอนลอยตวออกมาทางชองวางเลกๆ เหลานนได

หลงคาทรงสง

๗. มกนสาดโดยรอบ

- เนองจากประเทศไทยอยในประเทศเขตรอน มมรสมพดผานทาใหฝนตกชกตลอดป มแดดรอน จงมการยนกนสาดโดยรอบ เพอปองกนแดด ฝน

หนา4

๘. มปานลมหรอปนลม - เพอปองกนลมแรงพดกระเบองดานจวหลดปลว อาจเลอนมาจากคาวา " ตานลม "

ปนลมแบบตวเหงา ปนลมเเบบหางปลา

๙. นยมจว ๓ รปแบบ

- จวลกฟกหนาพรหม หรอจวพรหมพกตร สอดคลองกบโครงสรางของจวหลงคาแบบ ขอเอก ขอโท และเปนรปแบบทมความกลมกลนกนกบฝา

ปะกน

- จวพระอาทตยนยมใชกบเรอนครว เพราะสวนของรศมพระอาทตยจะตใมเวนชองวาง เพอระบายอากาศและควนจากเตาไฟทปรงอาหาร

- นยมทาเพราะถอคตพระอาทตยขนอนจะมแตความเจรญรงเรอง

- จวใบปรอ เดมจะเอาไมตกระหนาบทบใบปรอในแนวนอน แตภายหลงจวทตไมซอนเกลดแนวนอนกเรยก จวใบปรอดวยเชนกน

จวพระอาทตย จวลกพกหนาพรหม จวใบปรอ

๑๐. หลงคาชะโงกเลกนอย - เพอใหเกดความสวยงาม เพราะหากไมชะโงกออกมาเมอเงยหนามองยอดจวจะเกดภาพแบบ ทศนยภาพ (

Perspective ) ซงจะมจด รวมสายตา ทาใหเกด ภาพจวลมหงายไปดานหลง ภาษาชางเรยก อากาศกน

- ชวยปองกนฝนสาดเขาจวดานบนทม เชน จวพระอาทตย

- ชวยระบายอากาศไดบาง เชน จวพระอาทตย

หนา5

๑๑. ไมนยมทาฝาเพดาน

- ทาใหอากาศจากใตถนตวเรอนพดผานเขามาภายในตวเรอนได ในลกษณะของความตางของอณหภมอากาศ ( Stack ventilation ) คอ

อากาศรอนใต

หลงคาจะไหลผานตามชองวางเลกๆ ระหวางกระเบองหลงคา อากาศทเยนกวาใตถนและตวเรอนจะไหลเขามาแทนท ทาใหเกดการระบายอากาศ

ภายในเรอนรสกเยนสบาย

การระบายอากาศ

๑๒. เปนเรอนระบบสาเรจรป

- เรอนระบบสาเรจรป ( Prefabrication ) จงมการใชคาวา " ปรงเรอน " แทนคาวา " ปลกเรอน " โดยจะปรงเรอนเสรจภายในวนเดยว โดยการ

เตรยม ชนสวนโครงสราง และองคประกอบของเรอนไวพรอม แลวออกปากขอแรงลงแขกจากเพอนบานใกลเรอนเคยงชวยปรงเรอน โดยเจาของ

เรอนจะตอง จดขาวปลาอาหารเลยงดเปนการตอบแทน

หนา6

๑๓. ฐานราก - ขดลงจากชนดนเดม ≈ ๘๐ - ๑๐๐ ซม

- ระแนะหรอแระ ( ฐานราก ) = เปนแผนไมกระดาน สเหลยม ขนาด ≈ ๐.๔๐ x ๐.๔๐ หนา ๕ - ๗ ซม.

= เปนแผนไมกลมแบน Ø ๓๐ - ๕๐ ซม. หนา ๕ - ๗ ซม. วางไวกนหลมรบนาหนกเสาเรอนกนเรอนทรด

- งว = ทอนไมกลม Ø ๑๕ ซม. ยาว ๕๐ - ๗๐ ซม. ทาหนาทรองรบกงพด

- กงพด = ไมเหลยม ๕ x ๑๕ ซม. ยาว ๕๐ - ๗๐ ซม. บากเจาะรทโคนเสาสาหรบสอดกงพด หรอ ใชกงพดคประกบขนาบกบโคนเสา

โดยบากโคนเสาทงสองตนเปนบารบกงพดคไว ปลายกงพดลงบนงวอกท เพอถายนาหนกลงสพนดน

๑๔. โครงสรางแบบดงเดมไมมคาน - ตง

- โครงสรางเดมมแต รอด - รา รบพน เนองจากพนกระดานมความหนาและกวาง สวนพนปลายกระดานทจดบรเวณรอบหวเสารบดวยฝกมะขาม

ยดกบเสาดวยลกสลก เพอไมใหพนกระดานไมยวบลง

หนา7 โครงสรางแบบดงเดมไมมคาน - ตง

โครงสรางแบบคาน - ตง

๑๕. การลดระดบเรอน - การลดระดบ ๒ ระดบ คอ นอน - ระเบยง - ชาน ลดระดบ ประมาณ ๐.๓๐ - ๐.๔๐ ซม.

- เพอใหเกดการแยกพนทใชสอยไดอยางชดเจน

- คนไทยถอเรองอาวโส หากนงคยกนเดกนงระดบตากวาผใหญ

- นงหอยเทาไดพอเหมาะพอด

- เพอการระบายอากาศทด

- โครงสรางไมเสยกาลงการรบนาหนก เพราะการเจาะรรอดของเสาทมพนเปลยนระดบมระยะหางกน

การลดระดบเรอน

หนา9

๑๖. เรอนนอน เเละเรอนทวไป มกม ๓ หองเสา เรอนครวมกม ๒ หองเสา

- ชวงเสาเรอน ( Span ) มกไมมากกวา ๓.๕๐ เมตร เนองจากขอจากดของโครงสรางไม ทอาจจะแอนตกทองชางตรงชวงกลางได หากตกทอง

ชาง อาจจะใชเสาตอมอมาชวยรบนาหนก เรยกเสาตอมอทมารบนวา " เสาหมอ "

- หองเสา = ทวางทโอบลอมดวยเสา ๔ ตน โดยจะมฝาหองหรอไมมกเรยก ๑ หองเสา หรอ ระหวางเสาคหนงไปยงเสาอกคหนง กเรยก หอง

เสาเชนกน

เรอนนอน เรอนครว

๑ หองเสา มฝากนหรอไมม

กเรยก ๑ หองเสา

๑๗. เรอนเครองสบ ใชฝาสาเรจรป

- ฝาเรอนไทยทวไปทาเปน ๒ ชนด

๑. ฝากร นยมทาฝาเรอนครว ระบายอากาศและควนไดด = กระเเชงออน เสอลาแผน ฟาก ขดเเตะ จากสาค ใบตาล ทางมะพราว ใบเตย

๒. ฝากระดาน = โบราณหามมใหเขาฟากระดานตามขวาง ( แนวนอน ) ถอวาเอาอยางตามฝาโลงผเปนอปมงคล

- ฝาสาเรจรป = ฝาทประกอบเขาเสรจพรอมทจะนาไปปรงเรอนหนงฝาของฝาสาเรจนเรยกหนวยเปน " กระแบะ "

- ฝาปะกน = สนนษฐานวาชางปรงเรอนนาเอาเศษไมทเหลอจากไมโครงสราง และทาเครองเรอนมาใชประโยชน โดยเขารองประกล

ลกฟก เกดรปแบบ ( Pattern ) ทนยมขน ฝาปะกน โบราณเขยน " ปกล " นาจะกรอนมาจากคาวา " ปากกล "

- ฝาสายบว = ฝากระดานวางแนวตงตอชนกน แลวตทบแนวไมปดรองทตอชนกน เหนเปนเสนในแนวตงไมมลกนอน ( ลกเซน ) เหมอนฝาปะ

กน - ฝาสาหรวด = ฝาทมลกตงเปนหลกหางประมาณ ๑ คบ มลกนอน ( ลกเซน ) ขดขวางระหวางลกตงในเเนวเดยวกน ลาดบจากตนฝา

จนถงปลายฝา ดานในกรดวยใบจาก ใบเตย กระแชงออน หรอ ไผขดเเตะ นยมใชกบเรอนครว เพอการระบายอากาศและควน

หนา10

ฝาปะกน ฝาสายบว ฝาสารวจ

- ฝาประจาหอง = ฝานเขากบโครงเรอนดานยาว ดานรหรอดานแป กเรยก ฝานนงบนพรง มขนาดความยาวฝา = ๑ หอง เสา ๑ กระแบะ

จงเรยกฝาประจนหอง

- ฝาประจนหอง = ฝาทคนสาหรบเเบงเรอน เปนหองเลกตามความยาวเรอนเปนฝากลางระหวางหองทแบงออกจงเรยก ฝาประจนหอง

- ฝาเสยว = ฝาตรงสวนระเบยง ( พาไล ) ดานบนฝาตดเสยวตามความสาดหลงคาระเบยง คอ การเขาปากไมเเบบรางลน ( เขาลน )

- ฝาหมกลอง = ฝาเรอนดานขอ ดานสกด หรอดานขวาง เรยก " ฝาหมกลอง " เพราะฝานจะหมฝาดานยาวเหมอนกบหนงหมกลอง

หากดานยาวหมดานสกด ถอวาไมเปนมงคลเพราะจะเหมอนกบการเขาฝาของโลงศพ ฝาหมกลองนยงเปน ๒ กระแบะ

หากทากระแบะเดยว ถอวา เปนฝาโลงใสผอกเชนกน

๑๘. หนาตางเรอนแตละหลงหามทามากกวา ๙ แหง

- หนาตางดานสกดหวเรอน ๒ ชอง ทายเรอน ๒ ชอง

- หนาดานยาว ๓ ชอง รวมเปน ๗ ชอง

- หากมภยจากตว จะไมสามารถปดไดทนการ หากมหนาตางมากกวา ๙ บาน กเกนความจาเปน

หยองหนาตาง

- มใหหนาตางตาเกนไปเพอปองกนฝนสาด

- เพอปองกนเดกเลกตกลงไป

- ปองกนขโมยปนขนไดงาย

- บงสายตา เพอความเปนสวนตว หนา11

- หยองหนาตาง บางครงเปนชองโปรงสามารถมองเหนคนทอยดานลางเรอนได ฅ

หนาตางดานนอก หนาตางดานใน

๑๙. ประตเรอนแตละหลงหามทามากกวา ๔ แหง

-อกเรา = ไมทอนยาวเรยวเปนเสนตรงกลางหวไมกลาง ไมและปลายไมแกะเปนรป พนม (ภเขา) สาหรบปดบงชองระหวางบานประต

-ประตมากไมปลอดภย หากเกดเหตภยจวนตวจะปดใหหมด ๔ แหง กคงไมทนการ

-ฝาเรอนกะแบะหนงควรเจาะชองประต ๑ ชอง

-หามทาประตชานเรอนตรงกบประตนอน เพอความปลอดภย เพราะหากมผปองรายกจะเหนผ ทอยในเรอนไดทะลปรโปรง

ประตภายนอก ประตภายใน

หนา12