ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2-...

68
ชุดกิจกรรม ชุดกิจกรรม เรื่อง เรื่อง เรียนรูการเคลื่อนที่ในชีวิตดวยสื่อของเลนพื้นบาน ฉบับทดลองใช โครงการเครือขายครูวิทยาศาสตร คณิตศาสตรและเทคโนโลยี สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี(สสวท.) .. 2552 คูมือครู

Upload: others

Post on 03-Nov-2019

15 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

ชดกจกรรมชดกจกรรม

เรองเรอง เรยนรการเคลอนทในชวตดวยสอของเลนพนบาน

ฉบบทดลองใช

โครงการเครอขายครวทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลย สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย(สสวท.)

พ.ศ. 2552

คมอคร

Page 2: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-1-

หลกการและเหตผล

วทยาศาสตรเปนกลมสาระการเรยนรหลกในโครงสรางหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ซงหลกสตรและการจดการเรยนการสอน ตลอดจนการวดและประเมนผล มความสาคญอยางยงในการวางรากฐานการเรยนรวทยาศาสตรของผเรยน การจดทาหลกสตร แกนกลางทมความเชอมโยงความรกบกระบวนการ ดงนน สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตร และเทคโนโลย ( 2546 : 1 – 3) ไดเสนอแนวทางการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญใหกบผเรยนวา การเรยนรวทยาศาสตร เปนการพฒนาผเรยนใหไดทงความร ใหความสาคญของบรณาการความร ทกษะกระบวนการและเจตคต มคณธรรม จรยธรรม คานยมทเหมาะสมตอวทยาศาสตรและคณลกษณะทพงประสงค ผเรยนทกคนควรไดรบการกระตน สงเสรมใหสนใจและกระตอรอรนทจะเรยนรวทยาศาสตร มความสงสย เกดคาถามในสงตาง ๆ มความมงมนละมความสขทจะศกษาคนควา สบเสาะหาความร เพอตรวจสอบขอมล วเคราะหผลนาไปสคาตอบของคาถาม การเรยนรโดยใช แหลงเรยนรในทองถนและกจกรรมภาคสนาม จากรายงานผลการวจยของกรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ ทตดตามการใชหลกสตรฉบบปรบปรง พ.ศ.2533 ซงใชมานานกวา 10 ป วา การกาหนดหลกสตรจากสวนกลางไมสะทอนภาพความตองการทแทจรงของสถานศกษาและทองถน การจดทาหลกสตรและการเรยนรคณตศาสตรวทยาศาสตรและเทคโนโลยยงไมสามารถผลกดนใหประเทศไทยเปนผนาดานวทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลยในภมภาค การนาหลกสตรไปใชในการเรยนการสอนไมเนนกระบวนการ เพอใหผเรยนมกระบวนการคดและปฏบต รจกคดเปน ทาเปน แกปญหาไดและทางานอยางเปนระบบ ผเรยนไมสามารถพฒนาคณภาพชวตใหพรอมทจะทาประโยชนตอสงคมตามบทบาทหนาทของตน ไมสามารถสรางวธการเรยนรใหมทกษะในการดาเนนชวตและเผชญปญหาสงคมและเศรษฐกจทเปลยนแปลงอยางรวดเรวไดอยางมประสทธภาพ อกทงไมปลกฝงใหผเรยนเกดคณลกษณะในดานตาง ๆ ได จงจาเปนตองปรบปรงกระบวนการเรยนการสอนใหคนไทยมทกษะกระบวนการจดประสบการณใหม ๆ ใหแกผเรยนทงทางตรงและทางออม สงเสรมใหผเรยนเรยนรอยางเตมความสามารถ ไดมโอกาสหาความรและทกษะจากแหลงวทยาการ สถานประกอบการ และสถานประกอบอาชพอสระ ใชวธผสมผสานการใหความรกบการปฏบตจรง โดยเนนกระบวนการเรยนร กระบวนการคดอยางมเหตผลและกระบวนการกลม ( กระทรวง-ศกษาธการ, 2544 : 1 - 3 ) ศภจฉรย จนทนา ( 2545 : 82 ) กลาววา ของเลนพนบานเปนภมปญญาพนบานอยางหนง ทมการสรางขนใหเดกไดเลนอยางสนกสนาน นอกจากจะเปนสงทแสดงใหเหนถงวถชวตและ ความเปนมาของชมชนนน ๆ แลว ยงสามารถเปนสอในการจดการเรยนรสาหรบนกเรยน เปนการชวยใน

Page 3: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-2-

การอนรกษฟนฟของเลนพนบานและยงทาใหเดกมองเหนคณคาของภมปญญาทองถนและของเลนพนบานชนเดยวสามารถนาไปบรณาการการสอนนกเรยนไดทกวชา เชน ภาษาไทย เรยนรเกยวกบความสามารถในการฟง การพด การอาน การเขยน โดยนาเรองราวในการฝกมาเปนหวขอ วชาคณตศาสตร เรยนเนอหาเกยวกบรปทรง เศษสวน นามาทาสงประดษฐ เปนวงเวยน วชาวทยาศาสตร เปนการผกโยงการเลนใหสมพนธการเนอหาทเปนความรทางวทยาศาสตร เปนตน ไพฑรย อนศลา (2548 : 33 ) กลาววา ผลงานวจยวทยาศาสตรทองถนทไดรบการสนบสนน จากสานกงาน กองทนสนบสนนการวจย(สกว.) ทศกษาการนาของเลนพนบานไปเชอมโยงกบ หลกการทางวทยาศาสตรไดอยางมากมาย เชน ลกขาง ลกฝด กาหมน หรอกงหนหมน มหลกการ ทางวทยาศาสตรเรองทอรกการอนรกษโมนตมเชงมม กระบอกฉดหรอจบโผง มหลกวทยาศาสตร เรองกฎปาสคาลความดนอากาศ ในขณะทตะแลบแกบ ปองแปง จกจน กะลาเคาะจงหวะมหลกการ ทางวทยาศาสตรเรองเสยง การสนพอง เปนตน วธเลนของเลนพนบานทกชนดลวนเปนหลกการ ทางวทยาศาสตรแทบทงสนและถอวาเปนสอการสอนทใกลตว ทางาย ราคาถก และสอดคลองกบวถชวตจรงในแตละทองถน เพราะความเปนจรงหลกการของของเลนพนบานมความเชอมโยง กบชวตประจาวนอยแลว ทสาคญยงชวยพฒนาดานรางกาย บคลกภาพ สตปญญา ซงจะสงผล โดยตรงตอพฤตกรรมของเยาวชนใหอยในกรอบทเหมาะสม จากความสาคญและปญหาดงทกลาวมาแลวนน ทาใหไดแนวคดทจะสรางชดกจกรรมวทยาศาสตรกบของเลนพนบาน เพอพฒนาทกษะการคดตาง ๆ ใหกบผเรยนโดยเชอมโยงความรในศาสตรตาง ๆ กบของเลนพนบานตามมาตรฐานการเรยนรทกาหนดไวในหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน จดประสงค

1. อธบายเกยวกบปรมาณทางฟสกสอนไดแก ปรมาณสเกลารและปรมาณเวกแตอรได 2. ทดลอง อธบายและวเคราะหปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอรจากสถานการณทกาหนดได 3. ยกตวอยางปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอรในชวตได 4. อธบายการรวมปรมาณเวกเตอรและสามารถรวมปรมาณเวกเตอรจากสถานการณทกาหนดได 5. บอกความหมายของการเคลอนทได 6. อธบายและยกตวอยางการเคลอนทแบบตาง ๆ ในชวตได 7. ทดลองและอธบายความหมายและความแตกตางระหวางระยะทางกบการกระจดได

Page 4: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-3-

8. ทดลองและอธบายเกยวกบอตราเรวและความเรวของวตถได 9. สรางของเลนพนบานอยางงายเพอเปนสอการเรยนรเกยวกบการเคลอนทในชวตไดโดยใชวสด

ในทองถน

กลมเปาหมาย นกเรยนทเรยนสาระการเรยนรวทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาปท 1

Page 5: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-4-

ผงมโนทศน “เรยนรการเคลอนทในชวตดวยของเลนพนบาน” กบการบรณาการ 8 กลมสาระการเรยนรการศกษาขนพนฐาน

การเคลอนทการเคลอนทในชวตดวยในชวตดวยของเลนของเลนพนบานพนบาน

วทยาศาสตร - การออกแบบการทดลอง (ว 8.1) - การสบเสาะหาความร (ว 8.1.) - ปรมาณทางฟสกส - หลกการทางวทยาศาสตรทเกยวของกบ การเลนของเลนพนบาน (ว 1.1 – ว 8.1) - วธการทางวทยาศาสตร ( ว 8.1) - การเคลอนทแบบตาง ๆ (ว 4.1 , 4.2 และ ว 5.1) - อตราเรวและความเรว

สงคม - อตชวประวต (ส 4.2 ,4.3 ) - สงแวดลอม (ส 5.2) - ภมปญญาไทย (ส 5.2) - เศรษฐกจพอเพยง (ส 5.2)

คณตศาสตร - การประมาณคา( ค 1.3๗ - การวดและคาดคะเน ( ค 2.2) - การแปลความหมาย ( ค 4.2) - การแกปญหา/การใชเหตผล ( ค 6.1 และ 6.2) - การเชอมโยงองคความร คณตศาสตรกบศาสตรอน ๆ (ค 6.4) - ความคดสรางสรรค ( ค 6.5 )

การงานอาชพและเทคโนโลย - งานเกษตร/งานบาน/งาน ประดษฐ ( ง 1.1) - ทกษะ กระบวนการทางาน การจดการ การแสวงหาความร การแกปญหาในการทางาน รก การทางาน ( ง 1.2) - การออกแบบ/ความคด สรางสรรค ( ง 5.1) - การสบคนขอมล/การสอสาร(ง 5.2)

ภาษาตางประเทศ - การสอสารขอมล - การอาน/การเขยน/ การแสดง ความคดเหน(ต 3.3) - การใชภาษา ตางประเทศใน การเชอมโยงความร กบศาสตรอน ๆ ( 3.1)

ศลปศกษา - ความคดสรางสรรค (ศ 1.1) - ทศนศลป( ศ 1.2) - คณคาของภมปญญาทองถน ( ศ 1.2) ภาษาไทย

-การใชภาษาในการแสวงหาความร (ท 4.2) - การอาน/การเขยนเรองราว รปแบบตางๆ (ท 1.1, 2.1)

สขศกษาและพลศกษา - ทกษะในการเคลอนไหว (พ 3.1) - กฎ กตกา ( พ 3.2) - ความปลอดภย ( พ 5.1)

Page 6: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-5-

ความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร

หนวยท 1 มารจก...ของเลนพนบานกนเถอะ

กจกรรม

ภาษาไท

สงคม

วทยาศ

าสตร

คณตศ

าสตร

ภาษา

ตางป

ระเทศ

การงา

นอาชพแ

ละ

เทค

โนโยล

สขศก

ษาแล

ะพลศ

กษา

ศลปศ

กษา

1.1 ของเลนพนบานของเรา

ท 1.1 ท 1.2 ท 4.2

ส 3.1 ส 4.3 ส 5.2

ว 8.1 ค 6.1 ค 6.2 ค 6.4 ค 6.5

ต 4.2 ง 4.1 ง 5.1

พ 3.2 ศ 1.1 ศ 1.2

1.2 เลาขาน...ความเปนมา

ท 1.1 ท 1.2 ท 4.2

ส 3.1 ส 4.3 ส 5.2

ว 8.1 ค 6.2 ค 6.3 ค 6.4 ค 6.5

ต 4.2 ง 4.1 ง 5.1

พ 3.2 ศ 1.1 ศ 1.2

1.3 จาแนก แยกแยะ ของเลนพนบาน

ท 1.1 ท 1.2 ท 4.2

ส 3.1 ส 4.3 ส 5.2

ว 8.1 ว 3.1

ค 6.1 ค 6.2 ค 6.3 ค 6.4 ค 6.5

ต 4.2 ง 4.1 ง 5.1

ศ 1.1 ศ 1.2

1.4 ตามหาของเลนพนบาน...ทฉนอยากรจก

ท 1.1 ท 1.2 ท 4.2

ส 3.1 ส 4.3 ส 5.2

ว 8.1 ว 3.1

ค 6.3 ค 6.4

ต 4.2 ง 4.1 ง 5.1

พ 3.2 ศ 1.1 ศ 1.2

Page 7: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-6-

หนวยท 2 มารจกปรมาณทางฟสกสกนกอน

กจกรรม

ภาษาไท

สงคม

วทยาศ

าสตร

คณตศ

าสตร

ภาษา

ตางป

ระเทศ

การงา

นอาชพแ

ละ

เทค

โนโยล

สขศก

ษาแล

ะพลศ

กษา

ศลปศ

กษา

2.1 ปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอร

ท 1.1 ท 1.2 ท 4.2

ส 4.3 ว 4.1 ว 4.2 ว 8.1

ค 6.1 ค 6.2 ค 6.4 ค 6.5

ต 4.2 ง 4.1 ง 5.1

พ 3.1 พ 3.2

ศ 1.1 ศ 1.2

2.2 วเคราะหปรมาณเวกเตอรและปรมาณ สเกลารดวยสอของเลนพนบาน

ท 1.1 ท 1.2 ท 4.2

ส 3.1 ส 4.3

ว 4.1 ว 4.2 ว 8.1

ค 6.1 ค 6.2 ค 6.3 ค 6.4 ค 6.5

ต 4.2 ง 4.1 ง 5.1

พ 3.1 พ 3.2

ศ 1.1 ศ 1.2

2.3 จะรวมปรมาณเวกเตอรไดอยางไร

ท 1.1 ท 1.2 ท 4.2

ส 5.2 ว 4.1 ว 4.2 ว 8.1

ค 6.1 ค 6.2 ค 6.3 ค 6.4 ค 6.5

ต 4.2 ง 4.1 ง 5.1

พ 3.1 พ 3.2

ศ 1.1 ศ 1.2

Page 8: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-7- หนวยท 3 เรยนร...การเคลอนทในชวตดวยสอของเลนพนบาน

กจกรรม

ภาษาไท

สงคม

วทยาศ

าสตร

คณตศ

าสตร

ภาษา

ตางป

ระเทศ

การงา

นอาชพแ

ละ

เทค

โนโยล

สขศก

ษาแล

ะพลศ

กษา

ศลปศ

กษา

3.1 ความหมายของ การเคลอนท

ท 1.1 ท 1.2 ท 4.2

ส 5.2 ว 4.1 ว 4.2 ว 8.1

ค 6.1 ค 6.2 ค 6.3

ต 4.2 ง 4.1 ง 5.1

พ 3.1 พ 3.2

ศ 1.1 ศ 1.2

3.2 วเคราะห การเคลอนทของวตถ

ท 1.1 ท 1.2 ท 4.2

ส 5.2 ว 4.1 ว 4.2 ว 5.1 ว 8.1

ค 6.1 ค 6.2 ค 6.3 ค 6.4 ค 6.5

ต 4.2 ง 4.1 ง 5.1

พ 3.1 พ 3.2

ศ 1.1 ศ 1.2

3.3 มารจกการกระจดและระยะทาง

ท 1.1 ท 1.2 ท 4.2

ส 5.2 ว 4.1 ว 4.2 ว 5.5 ว 8.1

ค 6.1 ค 6.2 ค 6.3 ค 6.4 ค 6.5

ต 4.2 ง 4.1 ง 5.1

พ 3.1 พ 3.2

ศ 1.1 ศ 1.2

3.4 อตราเรวและความเรวของวตถ

ท 1.1 ท 1.2 ท 4.2

ส 3.1 ส 4.3 ส 5.2

ว 4.1 ว 4.2 ว 5.1 ว 8.1

ค 6.1 ค 6.2 ค 6.3 ค 6.4 ค 6.5

ต 4.2 ง 4.1 ง 5.1

พ 3.1 พ 3.2

ศ 1.1 ศ 1.2

Page 9: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-8- สาระสาคญของชดกจกรรม เมอนกเรยนไดเรยนรตามชดกจกรรมนแลว นกเรยนจะมความรความเขาใจเกยวกบการเคลอนทในชวตจากสอของเลนพนบานทหาไดงาย มขนตอนในการทางายและสามารถใชงานไดจรง ตนทนการทาตา นกเรยนสามารถทาขนมาใชในการเรยนรไดดวยตนเอง ซงถอเปนการอนรกษของเลนพนบานทผเฒาผแกคดสรางสรรคขนมา และถายทอดตอ ๆ กนมา เปนภมปญญาชาวบานไมไดเลอนหายไปจากสงคมไทย และนกเรยนยงสามารถเชอมโยงองครวมรจากสาระการเรยนรตาง ๆ โดยใชกระบวนการคดขนสง ออกแบบการทดลองเพอศกษาหลกการทางวทยาศาสตรโดยใชสอของเลนพนบาน ไดฝกและใชทกษะการคดขนพนฐาน ซงประกอบดวย การฟง การอาน การรบร การจดจา การจา การคงสงทเรยนไปแลว การบอกความรออกมาดวยตนเอง การใชขอมล การบรรยาย การอธบาย การทาใหกระจาง การพด การเขยน การแสดงออกถงความสามารถของตนเอง เปนตน ฝกการใชทกษะการคดทเปนแกนหรอทกษะการคดทวไป ซงประกอบดวย การสงเกต การสารวจ การตงคาถาม การเกบรวบรวมขอมล การระบ การจาแนกแยกแยะ การจดลาดบ การเปรยบเทยบ การจดหมวดหม การสรปอางอง การแปล การตความ การเชอมโยง การขยายความ การใหเหตผล การสรปยอ ฝกการใชทกษะ การคดทซบซอน ซงประกอบดวย การสรปความ การใหคาจากดความ การวเคราะห การผสมผสานขอมล การจดระบบความคด การสรางองคความรใหม การกาหนดโครงสราง การแกไขปรบปรงโครงสรางความรเสยใหม การคนหาแบบแผน การหาความเชอพนฐาน การคาดคะเน/การพยากรณ การตงสมมตฐาน การทดสอบสมมตฐาน การตงเกณฑ การพสจนความจรง การประยกตใชความร ในการเรยนรเกยวกบการเคลอนทในชวต ฝกใหนกเรยนมกระบวนการสรางองคความรดวยตนเอง ทกษะในการประดษฐชนงานทเปนของเลนพนบาน ทกษะในการเขยนรายงานผลการศกษา ทกษะการเรยนรและทางานรวมกนเปนกลม และทกษะในการสอสารสงทเรยนร เปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหนทมตอการจดกระบวนการเรยนร ฝกใหมความซอสตย มความเพยรพยายามในการปฏบตงาน ในการคนหาคาตอบ ใจกวางเมอมการวพากษวจารณผลงาน มเหตผลในการตอบคาถามในการแกปญหาสถานการณตาง ๆ ชางสงเกตสนใจใฝร ทางานรวมกนผอนได กลาแสดงออก ชอบตงคาถามและรวธการเรยนร มคณธรรม ทางานโดยยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ในการจดกระบวนการเรยนร เนนการจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ ซงนกเรยนจะตองมการสบคนความรจากแหลงเรยนรตาง ๆ ทงในและนอกหองเรยน ไมวาจะเปนหองสมด อนเทอรเนต ภมปญญาทองถน เปนตน เนนทกษะการคดโดยการตงคาถาม และเนนการ

Page 10: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-9-

ปฏบตจรง เนนการทดลองซงนกเรยนตองเปนผคดออกแบบการทดลองจากสถานการณทกาหนดเพอสารวจตรวจสอบ สบคนหาคาตอบ นาเสนอผลการเรยนร มการผลตชนงานหรอสอการเรยนร โดยมการทางานเปนระบบกลม ใชกระบวนการเรยนรแบบสบเสาะหาความร การเรยนรโดยการคนพบ การเรยนรแบบรวมมอรวมใจ การเรยนรแบบบรณาการ รวมถงมการประเมนผลตามสภาพจรงควบคไปกบการเรยนการสอนทงการประเมนรายบคคลและรายกลม

Page 11: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-10-

ชดกจกรรม “เรยนรการเคลอนทในชวตดวยสอของเลนพนบาน”

หนวยการเรยนร

ท ชอหนวย จานวน

ชวโมง 1 มารจก...ของเลนพนบานกนเถอะ

- ของเลนพนบานของเรา - เลาขาน...ความเปนมา - จาแนก แยกแยะ ของเลนพนบาน - ตามหาของเลนพนบาน ...ทฉนอยากรจก

3

2

มารจกปรมาณทางฟสกสกนกอน - ปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอร - วเคราะหปรมาณเวกเตอรและปรมาณสเกลาร ดวยสอของเลนพนบาน - จะรวมปรมาณเวกเตอรไดอยางไร

4

3 เรยนรการเคลอนทในชวตดวยสอของเลนพนบาน - ความหมายของการเคลอนท - วเคราะหการเคลอนทของวตถ - มารจกการกระจดและระยะทาง - อตราเรวและความเรวของวตถ

5

Page 12: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-11- แนวการจดกจกรรม

ครควรศกษาชดกจกรรม เรอง เรยนรการเคลอนทในชวตดวยสอของเลนพนบาน ซงกาหนดเวลาในการเรยนการสอนไว 12 ชวโมง และเนอหาสาระจะสอนใหละเอยด เพอใหการจดกจกรรมการเรยนรสอดคลองกนและเปนไปตามจดประสงคการเรยนร ศกษาวธการจดการเรยนรทเนนทกษะการคด การตงคาถามเพอใหนกเรยนเกดทกษะการคด จดเตรยมสออปกรณโดยเฉพาะอยางยงสอของเลนพนบานและแหลงสบคนขอมลใหสะดวกและเพยงพอ ศกษาแนวทางการวดและประเมนผลการเรยนรของนกเรยนใหสอดคลองกบชดกจกรรม เตรยมจดกลมนกเรยนกลมละประมาณ 4 – 5 คน โดยใหนกเรยนเปนผจดกลมเองเพอใหนกเรยนไดเรยนรและรวมกนวางแผนการปฏบตงานรวมกนอยางมความสข ครควรมแนะนาการใชชดกจกรรมใหนกเรยนทราบ ซงจะใชการเรยนแบบสบเสาะหาความร เนนการใชคาถามใหนกเรยนไดฝกทกษะการคด ฝกใหนกเรยนเชอมโยงองคความร เพอใหนกเรยนไดเขาใจเกยวกบการบรณาการองคความรในรายวชาตางๆ แบบคอยเปนคอยไป เมอเรยนจบ ครควรใหนกเรยนบนทกผลการเรยนร สอบถามความคดเหนของนกเรยนตอการเรยนร และตอกจกรรมการเรยนรทนามาใช เพอใชเปนแนวทางในการแกไขปรบปรงกระบวนการจดการเรยนรของครและปรบปรงชดกจกรรมใหเหมาะสมยงขน โดยเฉพาะอยางยงกจกรรม “คดถงสงทเรยนร” สงทครควรชแจงใหนกเรยนไดทราบเกยวกบบทบาทของนกเรยน มดงตอไปน กจกรรมการเรยนรของชดกจกรรมนเนนใหนกเรยนมกระบวนการทางานกลม มงพฒนาใหนกเรยนมความร มกระบวนการคด ไดลงมอปฏบตเพอสบเสาะหาความรดวยกระบวนการทางวทยาศาสตร กระบวนการแกปญหา การสอสารและความสามารถในการตดสนใจ การนาความรไปใชในชวตประจาวนและการสถานการณใหม มทกษะในการใชเทคโนโลย มจตวทยาศาสตร และคณลกษณะทพงประสงค ดงนนนกเรยนควรปฏบตกจกรรมดวยความตงใจ ชวยเหลอเกอกลซงกนและกน แลกเปลยนเปลยนรซงกนและกน มความรบผดชอบตอหนาททไดรบมอบหมาย มนาใจ รรกสามคค ตงใจเรยนและตงใจทางานใหมคณภาพ และใชวธการประเมนผลตามสภาพจรงจากงานทนกเรยนปฏบต จากกระบวนการทางานและความตงใจในการปฏบตกจกรรม และกจกรรมทนกเรยนตองปฏบต เชน การตอบคาถาม การสบคนขอมล การอาน การเขยน การสรปความ การรายงานผลการสบคนขอมล การวเคราะหสงเคราะหขอมล การใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการเรยนร ทกษะการปฏบตการงาน การสอสารความรในรปแบบตาง ๆ การทดลอง การทารายงาน เปนตน นกเรยนตองพยายามทากจกรรมตาง ๆ ทไดรบมอบหมายใหเสรจภายในเวลาทกาหนด และอยางเตมความสามารถ เอาใจใส และสงงานตามกาหนดเวลา

Page 13: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-12- กจกรรมท 1.1 ของเลนพนบานของเรา

จดประสงค 1. อธบายเกยวกบความหมายและความสาคญของของเลนพนบาน 2. การเชอมโยงองคความรทเกยวของกบเรองทศกษาโดยใชทกษะการคดขนตาง ๆ ได

สาระ สาคญ ของเลนพนบานคอ สงของวสดทนามาเลน เพอใหเดกไดพฒนาทกษะ และความคดสรางสรรค โดยทามาจากวสดทหาไดงายในทองถน เปนผลผลตจากธรรมชาต หรออาจเหลอใชจากธรรมชาตกได ซงสะทอนใหเหนถง ภมปญญาทองถนและวฒนธรรมความเปนอยของสงคมหนง ๆ และชวยเสรมสขภาวะทง 4 ดาน คอ กาย ใจ สงคม และจตวญญาณ

วสดอปกรณ 1. ชดกจกรรม 2. ตวอยางของเลนพนบาน เชน สตวกะลา กาหมน จานบน อมรเทพ กบไม เปนตน 3. หนงสอสาหรบสบคน 4. อนเตอรเนท/หรอเอกสารเกยวกบของเลนพนบานจากอนเตอรเนท

คาแนะนาการจดกจกรรมการเรยนร ครควรนาเขาสบทเรยน โดยการนาของเลนพนบานมาใหนกเรยนไดเหน สมผส จบตอง เพอเราใหนกเรยนเกดความสนใจ ตงคาถามใหนกเรยนคดเกยวกบของเลนทเหนวา นกเรยนเคยเหน เคยรจกมากอนหรอไม ของเลนเหลานมความเปนมาอยางไร นกเรยนรจกวธการเลนของเลนเหลานหรอไม เปนตน จากนนจงใหนกเรยนศกษาเรยนรจากชดกจกรรม แนะนาเกยวกบการใชแหลงสบคนขอมล เปดโอกาสใหนกเรยนไดทางานอยางอสระตามเวลาทเหมาะสม และควรใหนกเรยนบนทกขอมลใหครบถวนสมบรณ เปดโอกาสใหนกเรยนนาเสนอผลการเรยนร ครอาจใชวธการจบฉลากเพอประหยดเวลา ครควรมการวดและประเมนผลการเรยนรของนกเรยนโดยสงเกตจากกระบวนการทางาน ความตงใจ สนใจใฝร การตอบคาถาม กลาแสดงออก ความถกตองขององคความรทนกเรยนนาเสนอ กระบวนการสบคนขอมล -เปดโอกาสและเนนยาใหนกเรยนสบคนขอมลตามรายละเอยดในชดกจกรรม โดยอาจใหนกเรยนสบคนมาลวงหนากได

Page 14: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-13- สงสาคญ

-ครผสอนตองกระตนและแนะนานกเรยนในการบนทกขอมลตาง ๆ ตามรายละเอยดในชดกจกรรมใหครบถวน เพอนาผลการทางานของนกเรยนดงกลาวมาใชในการวดผลประเมนผลการเรยนรของนกเรยนตอไป ซงอาจจะใชแบบประเมนตามตวอยางทายคมอเลมน แนวการประเมนผลกจกรรมท 1.1 - ประเมนจากการตอบคาถามของนกเรยน - ความตงใจในการปฏบตกจกรรมของนกเรยน - กระบวนการทางาน/กระบวนการกลม - การวาดภาพจนตนาการ/การเขยนสรป/การเขยนบรรยาย/การเขยนอธบาย - การนาเสนอผลงาน - การตงคาถาม - การยอความ

แนวการตอบคาถาม ของเลนพนบานคออะไร “ของเลนพนบานเปนของเลนทเกดมาจากภมปญญาไทย ทาจากวสดธรรมชาต เชน ไมไผ ตอก จงไมทาลายสงแวดลอมและจากการผสมผสานกบการสงเกต จนตนาการและประสบการณของคนเฒาคนแกทถายทอดกนมาแตชานานจงทาใหของเลนพนบาน ตาง ๆ อาท ถมทม กบไม ปองแปง จกจน ลกขางโว นกหวดชก ทผลตโดยบรรพบรษเหลาน เมอผเลน ไดเลนแลวจงกอใหเกดความสนกสนาน มเสยงหวเราะ อกทงยงสามารถฝกทกษะและเสรมสรางระบบความคดรวมกนไดเปนอยางด” ของเลนพนบาน ทามาจากวสดอะไรไดบาง วสดดงกลาวมผลดผลเสยอยางไร เมอเปรยบเทยบกบของเลนทนกเรยนรจกและพบเหนอยในหางสรรพสนคาในโลกยคปจจบน “ของเลนพนบานทาจากวสดธรรมชาต เชน ไมไผ กงไม ทอนไมเลกๆ กะลามะพราว เปนตน ซงวสดทใชทาของเลนพนบานมความปลอดภยตอสขภาพและไมทาลายสงแวดลอม เนองจากสามารถทจะยอยสลายไดตามธรรมชาต ราคาถก วสดทใชทาหาไดงายและมอยโดยทวไป สวนของเลนทพบเหนในหางสรรพสนคาจะมราคาแพง มกระบวนการผลตทซบซอน ตนทนการผลตสง สวนใหญทาจากพลาสตกซงไมปลอดภยตอสงแวดลอม ยอยสลายยาก มความปลอดภยนอยกวา แตมจดเดนทมรปแบบสวยงาม ประณตเนองจากผลตโดยใชเครองจกรเครองกล”

Page 15: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-14- แนวการตอบ

นกเรยนสามารถแสดงความคดเหนไดอยางอสระ ครผสอนควรพจารณาคาตอบของนกเรยนอยางละเอยดแลวพจารณาประเมนผลตามสภาพจรง ระดบคะแนนใหมากนอยเปนไปตามระดบความคดเหนของนกเรยนและเหตผลทนกเรยนใชในการอางอง ซงอาจใชเกณฑการประเมนดงน การประเมนผลงาน เชน การสรปองคความร การเขยนตอบ การบนทกผลการเรยนร เปนตน ระดบคณภาพของผลงานดมาก ไดคะแนน 5 คะแนน ระดบคณภาพของผลงานด ไดคะแนน 4 คะแนน ระดบคณภาพของผลงานปานกลาง ไดคะแนน 3 คะแนน ระดบคณภาพของผลงานพอใช ไดคะแนน 2 คะแนน ระดบคณภาพของผลงานปรบปรง ไดคะแนน 1 คะแนน การประเมนการนาเสนอผลงาน ระดบคณภาพของการนาเสนอผลงาน ดมาก ไดคะแนน 5 คะแนน ระดบคณภาพของการนาเสนอผลงาน ด ไดคะแนน 4 คะแนน ระดบคณภาพของการนาเสนอผลงาน พอใช ไดคะแนน 3 คะแนน ระดบคณภาพของการนาเสนอผลงาน นอย ไดคะแนน 2 คะแนน ระดบคณภาพของการนาเสนอผลงาน ควรปรบปรง ไดคะแนน 1 คะแนน การประเมนผลการสงเกตกระบวนการทางาน เชน การทางานกลม พฤตกรรมการทางานในกลม เปนตน ระดบคณภาพของการปฏบต ดมาก ไดคะแนน 5 คะแนน ระดบคณภาพของการปฏบต ด ไดคะแนน 4 คะแนน ระดบคณภาพของการปฏบต ปานกลาง ไดคะแนน 3 คะแนน ระดบคณภาพของการปฏบต พอใช ไดคะแนน 2 คะแนน ระดบคณภาพของการปฏบต ปรบปรง ไดคะแนน 1 คะแนน การประเมนการรบฟงการนาเสนอกจกรรมการเรยนร ระดบคณภาพของการรบฟงนาเสนอผลงาน ดมาก ไดคะแนน 5 คะแนน ระดบคณภาพของการรบฟงนาเสนอผลงาน ด ไดคะแนน 4 คะแนน ระดบคณภาพของการรบฟงนาเสนอผลงาน พอใช ไดคะแนน 3 คะแนน ระดบคณภาพของการรบฟงนาเสนอผลงาน นอย ไดคะแนน 2 คะแนน ระดบคณภาพของการรบฟงนาเสนอผลงาน ปรบปรง ไดคะแนน 1 คะแนน

Page 16: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-15- การประเมนคณลกษณะทพงประสงค ระดบการปฏบต มากทสด ไดคะแนน 5 คะแนน ระดบการปฏบต มาก ไดคะแนน 4 คะแนน ระดบการปฏบต ปานกลาง ไดคะแนน 3 คะแนน ระดบการปฏบต นอย ไดคะแนน 2 คะแนน ระดบการปฏบต นอยทสด ไดคะแนน 1 คะแนน กจกรรมท 1.2 เลาขาน...ความเปนมา

จดประสงค 1. เพอศกษาเกยวกบประวตความเปนมาของของเลนพนบาน 2. อธบายและเปรยบเทยบเกยวกบภมปญญาได 3. สามารถการเชอมโยงองคความรทเกยวของกบเรองทศกษาได

สาระ สาคญ "ของเลน" ทถอไดวาเปนของทคกบเดกทกคน ของเลนพนบานเกดจากภมปญญาไทย ภมปญญาบรรพบรษของเราโดยแท ซงมการประดษฐคดคนและเลนกนมาตงแตสมยโบราณ แตในทกวนนหาดไดยากเตมท ในสมยกอน หากเดกคนไหนอยากมของเลน ผใหญจะเปนผประดษฐหรอสอนใหเดกๆ ทาเองจากวสดทหาไดงายตามพนบาน ซงวธนนอกจากเดก ๆ จะไดสนกสนานเพลดเพลนกบของเลนทไดแลว ยงชวยใหเกดพฒนาการทางดานสตปญญา อารมณ สงคม และจตใจ โดยเดกจะไดออกกาลงกาย ไดแขงขนประดษฐ ไดฝกความคดสรางสรรค รวมทงจนตนาการ

วสดอปกรณ 1. ชดกจกรรม 2. ตวอยางของเลนพนบานหลาย ๆ ชนด 3. หนงสอสาหรบสบคน 4. อนเตอรเนท/หรอเอกสารเกยวกบของเลนพนบานจากอนเตอรเนท

คาแนะนาการจดกจกรรมการเรยนร ครควรนาเขาสบทเรยน ทบทวนถงความหมายของของเลน ใหนกเรยนสงเกตของเลน เชน กลองกง สตวกะลา กาหมน ลกขาง เดนกะลา เปนตน ของเลนเหลานเกดขนไดอยางไร มถนกาเนดอย

Page 17: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-16- ทไหน มความเปนมาอยางไร จดเปนภมปญญาหรอไม อยางไร จากนนจงใหนกเรยนศกษาเรยนรจากชดกจกรรม แนะนาเกยวกบการใชแหลงสบคนขอมล เปดโอกาสใหนกเรยนไดทางานอยางอสระตามเวลาทเหมาะสม และควรใหนกเรยนบนทกขอมลใหครบถวนสมบรณ เปดโอกาสใหนกเรยนนาเสนอผลการเรยนร ครอาจใชวธการจบฉลากเพอประหยดเวลา หรอใชวธการใหนกเรยนนาผลงานของแตละกลมไปตดทผนงหอง แลวแลกเปลยนเรยนรผลงานของกนและกน ผลดเปลยนกนประเมนผลงาน พรอมชจดเดนจดดอยของผลงานซงกนและกนเปนตน ครควรม การวดและประเมนผลการเรยนรของนกเรยนโดยสงเกตจากกระบวนการทางาน ความตงใจ สนใจใฝร การตอบคาถาม กลาแสดงออก ความถกตองขององคความรทนกเรยนนาเสนอ กระบวนการสบคนขอมล - เปดโอกาสและเนนยาใหนกเรยนสบคนขอมลตามรายละเอยดในชดกจกรรม โดยอาจใหนกเรยนสบคนมาลวงหนากได

สงสาคญ - ครผสอนตองกระตนและแนะนานกเรยนในการบนทกขอมลตาง ๆ ตามรายละเอยดในชดกจกรรมใหครบถวน เพอนาผลการทางานของนกเรยนดงกลาวมาใชในการวดผลประเมนผลการเรยนรของนกเรยนตอไป แนวการประเมนผลกจกรรมท 1.2 - ประเมนจากการตอบคาถามของนกเรยน - ความตงใจในการปฏบตกจกรรมของนกเรยน - กระบวนการทางาน/กระบวนการกลม - การวาดภาพจนตนาการ/การเขยนสรป/การเขยนบรรยาย/การเขยนอธบาย - การนาเสนอผลงาน - ผลการสบคนขอมลในรปของแผนผงความคด - การคดเชงเปรยบเทยบในรปของแผนผงเวน - การตงคาถาม - การยอความ

Page 18: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-17- - การสงเคราะหขอมล การสรปองคความรดวยภาษาของตนเอง - ความนาเชอถอของขอมลทนาเสนอ/แหลงอางอง/แหลงสบคนขอมล

แนวการตอบคาถาม

บนทก ใหนกเรยนนาขอมลทสบคนได มาบนทกลงในแบบบนทกน

ภมปญญาไทย หมายถง ความร ความสามารถ ความชาญฉลาด ทกษะและเทคนค อนเกดจากพนความรทผานกระบวนการ สบทอด เลอกสรร ปรบปรงพฒนา การสรางงาน ดวยประสบการณทสะสมมาเปนเวลานานอยางเหมาะสมสอดคลองกบยคสมย

ภมปญญาทองถน หรอภมปญญาชาวบานหมายถง ทกสงทกอยางทชาวบานคดขนไดเองและนามาใชในการแกปญหาเปนเทคนควธ เปนองคความรของชาวบานทงทางกวางและทางลกทชาวบานคดเอง ทาเอง โดยอาศยศกยภาพทมอยแกปญหาการดาเนนชวตในทองถนไดอยางเหมาะสมกบยคสมย

ภมปญญา ตรงกบศพทภาษาองกฤษวา Wisdom หมายถง ความร ความสามารถ ทกษะความเชอ และศกยภาพในการแกปญหาของมนษยทสบทอดกนมาจากอดตถงปจจบนอยางไมขาดสายและเชอมโยงกนทงระบบทกสาขา

ผทรงภมปญญาไทย หมายถง บคคลผเปนเจาของภมปญญา หรอเปนผนาภมปญญาตางๆมาใชประโยชนจนประสบความสาเรจ มผลงานดเดนเปนทยอมรบและไดรบการยกยองในฐานะเปนผเชยวชาญ สามารถเผยแพรและถายทอดเชอมโยงคณคาของภมปญญาในแตละสาขานนๆ ใหแพรหลายไปอยางกวางขวาง

ปราชญชาวบาน หมายถง บคคลผเปนเจาของภมปญญาชาวบาน และนาภมปญญามาใชประโยชนในการดารงชวตจนประสบผลสาเรจสามารถถายทอดเชอมโยงคณคาของอดตกบปจจบนไดอยางเหมาะสม

Page 19: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-18- คดเชงเปรยบเทยบ ภมปญญาไทย ภมปญญาทองถน ผคดเปนใครกได เปนองคความร ชาวบานเปนผคด อาศยกระบวนการ เทคนคทนามาใชในการ เพอใชในการแกปญหา เทคนควธ ความร แกปญหาและการตดสนใจ เปนองคความรทชาวบาน อยางเปนระบบ ซงไดสบทอดและเชอมโยง คดคนขนมาเกดตามศกยภาพ การปรบปรงพฒนาดวย มาอยางตอเนองตงแตอดต ประสบการณทสะสม ถงปจจบน มความทน เปนเวลานาน สมยทนยค แผนผงเวนเปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตางระหวางภมปญญาไทยกบภมปญญาทองถน ผทรงภมปญญาไทย ปราชญชาวบาน ความสามารถหรอภารกจ บทบาทและ ความสามารถหรอภารกจ ในการนาภมปญญาระดบชาต ภารกจในการนา ในการนาภมปญญาชาวบาน ไปแกปญหาหรอถายทอด ภมปญญาไปใชแกปญหา หรอภมปญญาทองถน หรอผลตผลงานใหมๆ ทม และการถายทอดเพอใหเกด ไปแกปญหาหรอ คณคาตอประเทศชาต ความเชอมโยงจากอดต ถายทอดในทองถน โดยสวนรวม ถงปจจบน แผนผงเวนเปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตางระหวางผทรงภมปญญาไทยกบปราชญชาวบาน

Page 20: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-19- คดเชงวเคราะห

จากการศกษาเกยวกบกาเนดของของเลนและสบคนเกยวกบภมปญญา นกเรยนคดวาของเลนพนบาน จดอยในภมปญญาประเภทไหน เพราะเหตใด แนวตอบ จากการศกษาเกยวกบประเภทของภมปญญาไทย ซงมการจดประเภทของภมปญญาไทยออกเปนสาขาตาง ๆ ตามเกณฑการจาแนกทแตกตางกนไป แตกสามารถวเคราะหไดวา ของเลนพนบานจดอยในภมปญญาทองถนสาขาทเกยวกบการละเลนพนบาน ภมปญญาทองถนของไทยสวนใหญจะใชอปกรณในการละเลนทประดษฐมาจากธรรมชาต ซงแสดงใหเหนถงวถชวตทผกพนกบธรรมชาต และรจกปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมอยางกลมกลน

แนวการประเมนผลโดยภาพรวม ครผสอนควรใหนกเรยนแสดงความคดเหนไดอยางอสระ และควรพจารณาคาตอบของนกเรยนอยางละเอยดแลวประเมนผลตามสภาพจรง ระดบคะแนนใหมากนอยเปนไปตามระดบความคดเหนของนกเรยนและเหตผลทนกเรยนใชในการอางอง การสงเคราะหความร ความถกตองของขอมล แหลงอางองหรอทมาของขอมล การเขยนบรรยายการสรปองคความรดวยภาษาของตนเอง เปนตน กจกรรมท 1.3 จาแนก...แยกแยะ...ของเลนพนบาน

จดประสงค 1. สามารถจดประเภทของเลนพนบานโดยใชเกณฑการจาแนกทเหมาะสมได 2. เพอฝกทกษะการคดและการเชอมโยงองคความรทเกยวของได

สาระ สาคญ การแบงประเภท หรอการจดกลมของเลนพนบาน สามารถทาไดหลายเกณฑ เชน แบงตามวสดทใชทา แบงตามประโยชนทไดรบ แบงตามทกษะการพฒนาแตละดานของเดก แบงตามลกษณะการเลน แบงตามตวชบงลกษณะ และแบงตามหลกการทางวทยาศาสตรทเกยวของ เปนตน มรายละเอยดดงผลการสบคนดงตอไปน จากขอมลของคณะกรรมการการจดนทรรศการ "เดกฉลาดดวยของเลน" ของภาควชาประถมศกษาคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย (2527) ไดแบงของเลนทมคณคาเปน 9 ประเภท คอ

Page 21: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-20- 1. ของเลนสงเสรมทกษะทางภาษา เปนของเลนทเกยวกบการฟง อาน พด เขยน 2. ของเลนสงเสรมทกษะทางคณตศาสตร เปนของเลนทฝกการคดคานวณ การเปรยบเทยบ จาแนก การจดลาดบ การรวม การแยก 3. ของเลนใหรจกสงตาง ๆ และฝกการสงเกตเปรยบเทยบ เปนของเลนทเกยวกบการรจก รปราง ส ชอสงของและประโยชน 4. ของเลนฝกการใชประสาทสมผส เปนของเลนทเดกไดตอก ตอ หยอด กด รอย ปก เยบ ผก เกยว รด ซงฝกประสาทตากบมอใหสมพนธกน 5. ของเลนพฒนากลามเนอเลก ใหญ เปนของเลนทเดกไดกา บบ เขยา เคาะ ต ดง ลาก จง ไถ ผลก เลอน ซงเดกไดออกกาลงนว มอ แขน ลาตวและขา 6. ของเลนเลยนแบบและสมมตตามจนตนาการ เปนของเลนทพฒนาตามการรบร ความคดฝน และเลยนแบบของจรง 7. ของเลนใหสรางและสงเสรมความคดสรางสรรค เปนของเลนทฝกใหเดกสรางตามโครงรางทกาหนดใหและสามารถใชความคดสรางสรรคสงทตนสนใจ 8. ของเลนสงเสรมประสบการณเกยวกบโครงสรางกลไกของของเลน เปนของเลนทสงเสรมความรและทกษะทางวทยาศาสตร 9. ของเลนทฝกการแกปญหาและกลาแสดงออก (วราภรณ, 2540) นอกจากนมลนธเพอเดกพการ (2547) ไดจดทารายงานผลการศกษา "การรวบรวมของเลนพนบานไทยกบเดกพการ" เปนของเลนพนบานทไดจากภมภาคตาง ๆ ในประเทศไทย จานวน 67 รายการ จาก 91 ชน เนองจากพบวาของเลนบางชนมในทกภาค แตอาจมชอเรยก แตกตางกน โดยไดศกษาของเลนทเหมาะสมสาหรบเดกวยแรกเกดถง 6 ป และวเคราะหจดหมวดหมของเลนพนบาน ตามทกษะการพฒนาแตละดานของเดก ตามแบบวเคราะหการเลนของ ผศ. นรมล ชยตสาหกจ ทไดนามาปรบใหสอดคลองกบวตถประสงค ดงน 1. ของเลนในหมวดพฒนาการทกษะกลามเนอใหญ ไดแก ครกกระเดอง รองเทาจบ เดน ชกรอก ไมนวด บงโพละ ระนาด ฝกสะบา หนงสตก กรรไกรไม แซคแหวง รถมเล ทฝกการทรงตว ไมเกาหลง รถกระปอง รถเขน กระแตเวยน รถฝกเดน กระดานหก รถยนเทา มาโยก รองเทาเกยะ กะลาเดน หมากกงลอ ลกแซก สะน พดกาบหมาก ลกขนไก หมาจาก หนาไม 2. ของเลนในหมวดพฒนาการทกษะกลามเนอยอย ไดแก กาหมน กงหน ไกจก คนเลอยไม คนตาขาวครกมอง งไมระกา งเกยว จกจน พด จานบน เครองบนกระดาษ นกหวด โหวดนก นกหวดแมว ขลยชก ปนอดลม ปองแปง หนวง / กระตายวง / เตาวง ลกขางสะบา หน แคนแฝด อมรเทพ ววชน ตตาไมเชอกชก ปอกแปก กบแกบ ลกหวอ กบไม

Page 22: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-21- 3. ของเลนในหมวดพฒนาการเรยนร จนตนาการและภาษา ไดแก ชดหมอแกง / ขนมครก หวมา / ชฎา หนมอ ขวานไมดาบ / ดาบไม ความการตน ปลา ตะเพยน กบสาน ยกยอ ของ กระดาน ชนวน บญทอม (2544) ไดแบงประเภทของเลนพนบานทกลมคนเฒาคนแกในชมชนบานปาแดดเปน 3 ประเภท คอ 1. ของเลนทบงบอกลกษณะของการดาเนนชวตในอดต เชน คนตาขาว คนเลอยไม อปกรณ การจบสตวนา เชน ยอ สวง ของ ฯลฯ 2. ของเลนทมกลไก เพอใหเดกไดใชความคดในการเรยนร การแกปญหา เชน พญาลมงาย พญาลมแลง เปนการเลนทแสดงถงเชาวนปญญา 3. ของเลนสวยงาม มรปแบบการเลนงาย ๆ เชน โคมหมน คอปเตอรไมไผ นกหวด อมรเทพ นอกจากน บวรและคณะ (2544) ไดแบง "ประเภทของเลนพนบาน" ตามลกษณะการเลนดงน 1. ของเลนเชงประดษฐ ไดแก ปลาตะเพยน กระจบพวง งไมระกา ควายดน / ววดน ควายใบ มะมวง บานกานธป เครองจกรสาน ตะกรอ 2. ของเลนบทบาทสมมต ไดแก ตกตาผา ตกตาลกตาล หนมอ ชฎา หนากาก หมอขาวหมอแกง มากานกลวย ปนกานกลวย 3. ของเลนททาใหเกดเสยง ไดแก ลกหง ปใบลาน ตะแลปแกป นกหวด จงหนอง ลนมงกร ปองแปง จกจน เครองดนตรไทย กลองหนากบ 4. ของเลนเกยวกบรถ ไดแก เกวยนไมตอก รถกะลา รถหลอดดาย รถไม ลกลอ ลากกาบ มะพราว หมกระดาษ 5. ของเลนเชงกล ไดแก ลกขาง กงหนกระบอก กงหนลม ลกยาง เหวยงไกล วาว 6. ของเลนเกยวกบการตอส ไดแก หนงสตก ดาบ อโปะ ไมดด หวหญาแพรก 7. ของเลนเกยวกบการเคลอนไหว ไดแก ลงไตเชอก บารกระโดด นกบน 8. ของเลนเพอการประลองฝมอหรอความคด ไดแก อตก หมากเกบไม หมากเกบหน ไมหม หลมเมอง ยางวง ลกหน 9. ของเลนเกยวกบเรอ ไดแก เรอกาบมะพราว เรอปอกแปก 10. ของเลนเกยวกบการเดน ไดแก กระแตเวยน เดนกะลา ไมตอขา 11. ของเลนประเภทอน ๆ กระดานชนวน ฟองสบ ขอมลจาก http://www.childthai.org ( สบคนเมอ 1 มนาคม 2552)

Page 23: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-22- วสดอปกรณ 1. ชดกจกรรม 2. ตวอยางของเลนพนบานหลาย ๆ ชนด 3. หนงสอสาหรบสบคน 4. อนเตอรเนท/หรอเอกสารเกยวกบของเลนพนบานจากอนเตอรเนท

คาแนะนาการจดกจกรรมการเรยนร ครควรนาเขาสบทเรยน โดยทบทวนถงความหมายของของเลนและประวตความเปนมาของของเลนพนบาน ครควรจดนทรรศการเกยวกบของเลนพนบานชนดตาง ๆ เชน กลองกง สตวกะลา กาหมน ลกขาง เดนกะลา เปนตน ไวทมมหองเพอกระตมความสนใจนกเรยน และนาเขาสบทเรยนโดยการตงคาถามวา จากการสงเกตการสาธตการเลน การสบคนขอมลเกยวกบของเลนพนบาน หรอจากการสงเกตของเลนพนบานจากกรณตวอยางทครนามาใหนกเรยนศกษา ของเลนเหลานมความแตกตางกนอยางไร นกเรยนจะจดประเภทของเลนเหลานไดหรอไม อยางไร จะใชเกณฑอะไรไดบาง ครลองใหนกเรยนจดประเภทของของเลนจากกรณตวอยาง จากนนตงคาถามตอไปวายงมเกณฑการแบงประเภทของของเลนอน ๆ อกหรอไม นกเรยนจะหาความรเหลานนไดจากไหน จากนนจงใหนกเรยนศกษาเรยนรจากชดกจกรรม แนะนาเกยวกบการใชแหลงสบคนขอมล ครควรเปดโอกาสใหนกเรยนไดทางานอยางอสระตามเวลาทเหมาะสม และควรใหนกเรยนบนทกขอมลใหครบถวนสมบรณ เปดโอกาสใหนกเรยนนาเสนอผลการเรยนร ครอาจใชวธการจบฉลากหรอใหนกเรยนจดทาในกระดาษแผนใหญแลวนาไปตดทผนงหอง แลวใหนกเรยนแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน รวมกนวพากษผลงานของกนและกนดวยเหตดวยผล ผลดเปลยนกนประเมนผลงานดวยความเปนธรรมเพอฝกใหนกเรยนยอมรบความคดเหนของผอนและรจกประเมนและแกไขผลงานของตนเอง มความยตธรรม ครควรมการวดและประเมนผลการเรยนรของนกเรยนโดยสงเกตจากกระบวนการทางาน ความตงใจ สนใจใฝร การตอบคาถาม กลาแสดงออก ความถกตองขององคความรทนกเรยนนาเสนอ

สงสาคญ -ครผสอนตองกระตนและแนะนานกเรยนในการบนทกขอมลตาง ๆ ตามรายละเอยดในชดกจกรรมใหครบถวน เพอนาผลการทางานของนกเรยนดงกลาวมาใชในการวดผลประเมนผลการเรยนรของนกเรยนตอไป

Page 24: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-23- แนวการประเมนผลกจกรรมท 1.3 - ประเมนจากการตอบคาถามของนกเรยน - ความตงใจในการปฏบตกจกรรมของนกเรยน - กระบวนการทางาน/กระบวนการกลม - การเขยนสรป/การเขยนบรรยาย/การเขยนอธบาย - การนาเสนอผลงาน - ผลการสบคนขอมลในรปของแผนผงความคด - การคดเชงเปรยบเทยบในรปของแผนผงเวน - การสงเคราะหขอมล การสรปองคความรดวยภาษาของตนเอง - ความนาเชอถอของขอมลทนาเสนอ/แหลงอางอง/แหลงสบคนขอมล

แนวการประเมนผลโดยภาพรวม ครผสอนควรใหนกเรยนนาเสนอผลงานไดอยางอสระ ออกแบบการนาเสนอขอมลอยางอสระ อาจเสนอแนะรปแบบของผงกราฟกใหนกเรยนไดเลอกใช เชน ผงมโนทศน mime map ผงใยแมงมม เปนตน ควรระบเกณฑการประเมนใหเหมาะสม เชน ดานความสวยงาม ความถกตองของขอมล ความคดสรางสรรคในการออกแบบการนาเสนอขอมล เปนตน และควรพจารณาคาตอบของนกเรยนอยางละเอยดแลวประเมนผลตามสภาพจรง ระดบคะแนนใหมากนอยเปนไปตามระดบความคดเหนของนกเรยนและเหตผลทนกเรยนใชในการอางอง การสงเคราะหความร ความถกตองของขอมล แหลงอางองหรอทมาของขอมล การเขยนสรปองคความรดวยภาษาของตนเอง เปนตน โดยอาจใชแบบประเมนดงตวอยางทายคมอน กจกรรมท 1. 4 ตามหา...ของเลนพนบานทฉนอยากรจก

จดประสงค 1. เพอสบคนขอมลเกยวกบของเลนพนบานทตนเองสนใจ สรปและนาเสนอผลการสบคน ในรปแบบของรายงานได 2. เพอฝกทกษะการคดและการเชอมโยงองคความรสาระการเรยนรตาง ๆ ทเกยวของได

Page 25: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-24- สาระสาคญ เสนหของของเลนพนบานอยทการไดลงมอทาเองทดเหมอนจะยากแตกไมยาก เมอทาเสรจ

แลวกเกดความภาคภมใจ ถาชารดกซอมเองได ไมเหมอนของเลนยคใหมทพงแลวตองทงและมราคาทแพงมากดวย วสดทใชทายงมผลตอสงแวดลอมดวย ภมปญญาทองถนเกยวกบของเลนพนบานยงคงมอยในกลมคนเฒาคนแก เชน กลมคนเฒาคนแกทบานปาแดด ต.ปาแดด อ.แมสรวย จ.เชยงราย ไดทาของเลน

ใหลกหลานเลนเพอเปนตวกลางเชอมความสมพนธของครอบครว และยงชวยในการอนรกษศลปวฒนธรรมพนบานใหคงอยตอไป ของเลนพนบานทกอยางใหประโยชนทงคนทาและคนเลน คนทาไดฝกความอดทน สมาธ ใจเยน ละเอยด รอบคอบ เพราะทกขนตอนตองใชความตงใจบวกกบฝมอและความชานาญ สวนคนเลนไดฝกวธคด ออกกาลง และเรยนรการเลนรวมกบคนอน

วสดอปกรณ 1. ชดกจกรรม 2. หนงสอสบคนเพมเตม 3. อนเตอรเนท คาแนะนาการจดกจกรรมการเรยนร ครควรนาเขาสบทเรยนโดยทบทวนเกยวกบบทเรยนทเรยนผานมา ซกถามนกเรยนเกยวกบของเลนทนกเรยนชอบ พรอมใหนกเรยนใหเหตผลประกอบ และตงคาถามวา ของเลนทนกเรยนชอบนกเรยนจะทาหรอสรางมนขนมาดวยตวนกเรยนเองไดหรอไม เพราะเหตใด ของเลนพนบานทนกเรยนเหนจากตวอยางทครนาเสนอมขนตอนในการทาและวสดทใชทาเปนอยางไร นกเรยนสนใจอยากทาของเลนพนบานขนมาเองหรอไม และถานกเรยนจะทานกเรยนอยากทาของเลนอะไร มของเลนพนบานอะไรอกหรอไม ทนกเรยนอยากรจกและอยากศกษาวธการเลน วธการทา นกเรยนจะสามารถคนหาความรเหลานไดอยางไร จากไหนไดบาง แนวการประเมนผลกจกรรมท 1.4 - การเขยนสรป/การเขยนบรรยาย/การเขยนอธบาย - การนาเสนอผลงาน

Page 26: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-25- - การสงเคราะหขอมล การสรปองคความรดวยภาษาของตนเอง - ความนาเชอถอของขอมลทนาเสนอ/แหลงอางอง/แหลงสบคนขอมล - การเขยนรายงานและรปแบบการเขยนรายงาน

แนวการประเมนผลโดยภาพรวม ครผสอนควรระบเกณฑการประเมนใหเหมาะสม เชน ดานความเรยบรอย ความถกตองของขอมล ความถกตองของรปแบบของการจดทารายงาน เปนตน แลวประเมนผลตามสภาพจรง ระดบคะแนนใหมากนอยเปนไปตามระดบความสามารถในการสงเคราะหความร การรวบรวมขอมล ความถกตองของขอมล แหลงอางองหรอทมาของขอมล การเขยนสรปองคความรดวยภาษาของตนเอง เปนตน โดยอาจใชแบบประเมนดงตวอยางทายคมอครเลมน กจกรรมคดถงสงทเรยนร ครผสอนควรเนนยาใหผเรยนเขยนบรรยายความรสก ความรทคงทน ความเขาใจในเนอหาสาระทยงตกตะกอนอยในสมองของนกเรยน โดยการเขยนบรรยายออกมาดวยภาษาของตนเอง ซงสงเหลานสามารถสะทอนถงเครองมอ สอการเรยนร และวธการเรยนรทเราจดใหกบผเรยนวาม ความเหมาะสมกบผเรยนมากนอยแคไหน ผเรยนเกดการเรยนรมากนอยเพยงใด เพอใชเปนแนวทางในการปรบปรงและพฒนาชดกจกรรม วธการจดการเรยนรใหเหมาะสมมากยงขน

กจกรรมท 2.1 ปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอร

จดประสงค 1. เพออธบายเกยวกบปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอรได 2. เปรยบเทยบความแตกตางระหวางปรมาณเวกเตอรและปรมาณสกลารได 3. ยกตวอยางปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอรทพบเหนในชวตได 4. เพอฝกทกษะการสอสาร ทกษะการคดทวไปและทกษะการคดขนสง

Page 27: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-26- สาระสาคญ ปรมาณทางฟสกส แบงออกเปน 2 ลกษณะคอ ปรมาณสเกลาร คอ ปรมาณทกาหนดแตเพยงขนาดกมความหมายชดเจน ตวอยางของปรมาณสเกลาร ไดแก จานวนนบของสงของโดยทวไป ระยะทาง เวลา พนท งาน พลงงาน กระแสไฟฟา เปนตน การคานวณปรมาณสเกลลาร สามารถดาเนนการ บวก ลบ คณ หาร เหมอนกบการคานวณในระบบจานวนทว ๆ ไป จานวน 0 ของปรมาณสเกลลาร เปน 0 อางอง ไมไดหมายความวามคาเปนศนยจรง เชน อณหภม 0 เซลเซยส ไมไดหมายความวาวดอณหภมไมได แตกาหนดใหอณหภมขณะนนเปนศนย และอณหภม -1 เซลเซยสเปนอณหภมทตากวาศนยเซลเซยสอย 1 เซลเซยส เปนตน ปรมาณสเกลลารทเปนลบจงเปนปรมาณทมคานอยกวาศนย ปรมาณเวกเตอร คอ ปรมาณทตองกาหนดทงขนาดและทศทางจงจะมความหมายทชดเจน ตวอยางของปรมาณเวกเตอร ไดแก แรง การกระจด ความเรว ความเรง เปนตน เนองจากปรมาณเวกเตอรมทงขนาดและทศทาง การคานวณจงตองมวธการทแตกตางออกไปจากการคานวณในระบบจานวนไมสามารถดาเนนการบวก ลบ คณ หารแบบธรรมดาได จงตองใชวธ การคานวณเวกเตอรโดยเฉพาะ จานวน 0 ในปรมาณเวกเตอร เปนปรมาณทไมมคาจรงๆ ปรมาณเวกเตอรจงไมมคาเปนลบ เครองหมายในปรมาณเวกเตอรใชบอกทศทางของเวกเตอร เวกเตอรทมเครองหมายเหมอนกนจะมทศทางไปทางเดยวกน เวกเตอรทมเครองตรงกนขามจะมทศทางตรงขามกน การเขยนสญลกษณแทนปรมาณเวกเตอร ใชความยาวของสวนเสนตรงแทนขนาดของเวกเตอร และหวลกศรแสดงทศทางของเวกเตอร สญลกษณใชอกษรตวใหญ และมขดลกศรเลกดานบน เชน เปนสญลกษณแทนเวกเตอร A จากภาพ จะเหนวา และ มขนาดและทศทางเทากนเรยก เวกเตอร Av มขนาดและทศทางเทากบ Bv สวน มขนาดเทากบ และ แตมทศทางตรงขามกน ดงนนสรปไดวา C�‚B=A

vvv

วสดอปกรณ 1. ชดกจกรรม 2. หนงสออางอง

Page 28: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-27- คาแนะนาการจดกจกรรมการเรยนร ครควรนาเขาสบทเรยนโดยการสนทนาพดคยกบนกเรยนเกยวกบปรมาณตาง ๆ ในชวตประจาวน เชน ความสงของตนไม เวลา ระยะทางระหวางบานถงโรงเรยน อณหภมของอากาศ ปรมาณนาในแกว เปนตน ปรมาณเหลานเกดขนไดอยางไร มความเหมอนหรอแตกตางกนหรอไม อยางไร จากนนครแนะนาใหนกเรยนทากจกรรมตามรายละเอยดในชดกจกรรม โดยใหนกเรยนคดหรอจนตนาการเกยวกบปรมาณทางฟสกสและสงทนกเรยนอยากเรยนรเกยวกบปรมาณทางฟสกสตามแนวคดของนกเรยน โดยไมเนนความถกตองเพอวดความรพนฐานของนกเรยนเกยวกบเรองทจะเรยนและสงทนกเรยนอยากเรยนร ครสมตวแทนนกเรยนประมาณ 2 -3 คน เลาถงประสบการณหรอจนตนาการเกยวกบปรมาณทางฟสกสตามแนวคดของตนเอง และนาเสนอเกยวกบสงทนกเรยนอยากเรยนรเกยวกบปรมาณทางฟสกส ซงนกเรยนอาจจะยงไมรจกหรอคยเคยกบคานมากกอนเลยกได แตควรเนนตรงสงทนกเรยนอยากเรยนร ซงนกเรยนอาจจะอยากรวา ปรมาณทางฟสกสคออะไร ปรมาณทางฟสกสมอะไรบาง ปรมาณทางฟสกสมความสาคญอยางไร มลกษณะอยางไร เปนตน ครควรใหความสาคญกบสงทนกเรยนอยากร จากนนครโนมนาวความอยากรของนกเรยนใหมาเขากรอบตามหวขอทจะใหนกเรยนสบคนขอมล แลวครเปดโอกาสใหนกเรยนไดศกษาคนควาหาคาตอบดวยตนเองโดยใชทกษะการอาน จบใจความขอมลตามรายละเอยดในชดกจกรรมหรอแหลงเรยนรเพมเตม จากนนใหนกเรยนฝกยอความเกยวกบสงทตนเองศกษาดวยภาษาของตนเอง

สงสาคญ -ครผสอนตองกระตนและแนะนานกเรยนในการบนทกขอมลตาง ๆ ตามรายละเอยดในชดกจกรรมใหครบถวน เพอนาผลการทางานของนกเรยนดงกลาวมาใชในการวดผลประเมนผลการเรยนรของนกเรยนตอไป แนวการประเมนผลกจกรรมท 2.1 - ประเมนจากการตอบคาถามของนกเรยน - ความตงใจในการปฏบตกจกรรมของนกเรยน - การวาดภาพจนตนาการ/การเขยนสรป/การเขยนบรรยาย/การเขยนอธบาย - การตงคาถาม - การยอความ - การสงเคราะหขอมล การสรปองคความรดวยภาษาของตนเอง

Page 29: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-28- แนวการตอบคาถาม

ปรมาณทางฟสกส คอ เปนปรมาณทสามารถวดไดดวยเครองมอโดยตรงหรอโดยออม เปนปรมาณทมความหมายเฉพาะเจาะจงอยางใดอางหนง เชน มวล ปรมาตร นาหนก ระยะทาง ความเรว อตราเรว กระแสไฟฟา เปนตน ปรมาณสเกลาร หมายถง ปรมาณทบอกแตขนาดเพยงอยางเดยวแลวมความหมายสมบรณสอสารไดเปนทเขาใจตรงกน ปรมาณเวกเตอร หมายถง ปรมาณทตองระบทงขนาดและทศทางจงจะมความหมายสมบรณสอสารไดเขาใจตรงกน ปรมาณสเกลารในชวตไดแก การกระจด ความเรว ความเรง นาหนก โมเมนตม เปนตน ปรมาณเวกเตอรในชวตไดแก ระยะทาง อตราเรว อตราเรง เวลา เปนตน คดเชงเปรยบเทยบ

ปรมาณสเกลาร ปรมาณเวกเตอร

ทศทาง บวก ลบ ไดจากเครองมอวด ไมสามารถบวก ลบ คณ หาร เหมอนการ มขนาดเหมอนกน คณ หาร ตามระบบ คานวณระบบจานวน จานวนได ตองใช ทวๆไป วธการคานวณเวกเตอร โดยเฉพาะ

แผนผงเวนเปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตางระหวาง ปรมาณสเกลารและปรมาณ เวกเตอร

แนวการประเมนผลโดยภาพรวม

ครผสอนควรกระตนใหนกเรยนแสดงจนตนาการเกยวกบสงทจะเรยนรตามความเปนจรงโดยไมมถกผดแตตองการทจะทราบจนตนาการของนกเรยนเกยวกบเรองทจะเรยนรวานกเรยนมความเขาใจเดมเปนอยางไร มฐานความรเกยวกบเรองทจะศกษาหรอไม มากนอยเพยงใด และการกระตนใหนกเรยน

Page 30: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-29-

ตงคาถามเกยวกบสงทนกเรยนอยากเรยนรในเรองทจะสอนถอเปนสงทสาคญ เราสามารถทจะวดทกษะ การคดของนกเรยนไดจากการตงคาถาม ซงจะรความสามารถความถนดของนกเรยนไดในระดบหนง และเปนการฝกความเปนนกวทยาศาสตรใหกบนกเรยน เนนการประเมนผลตามสภาพจรงระดบคะแนนใหมากนอยเปนไปตามระดบความสามารถในการสงเคราะหความร การรวบรวมขอมล ความถกตองของขอมล แหลงอางองหรอทมาของขอมล การเขยนสรปองคความรดวยภาษาของตนเอง เปนตน โดยอาจใชแบบประเมนดงตวอยางทายคมอเลมน กจกรรมท 2.2 วเคราะหปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอร จดประสงค เพออธบายและวเคราะหเกยวกบปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอรได

สาระสาคญ ปรมาณเวกเตอรเปนปรมาณทตองแสดงทงขนาดและทศทางจงจะสอความหมายไดสมบรณเปนทเขาใจตรงกน สวนปรมาณสเกลารระบเฉพาะขนาดอยางเดยวกมความหมายสมบรณสามารถสอความหมายไดเขาใจตรงกน ในการเคลอนทของวตถใด ซงหมายถงการทวตถยายตาแหนงไปจากเดมจะทาใหเกดทงปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอร ปรมาณทเราระบเฉพาะขนาดจะหมายถงปรมาณ สเกลารสวนปรมาณทเราระบทงขนาดและทศทางจะจดเปนปรมาณเวกเตอร วสดอปกรณ 1. ชดกจกรรม 2. หนงสออางอง 3. รถลาก 4. ไมบรรทดหรอสายวด 5. นาฬกาจบเวลา 6. กระดาษหนงสอพมพจานวน 2 ค 7. เทปใส

Page 31: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-30- คาแนะนาการจดกจกรรมการเรยนร ครนาเขาสบทเรยนโดยการสนทนาทบทวนเกยวกบปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอรทเรยนผานมาแลว พรอมตงคาถามใหนกเรยนยกตวอยางเกยวกบปรมาณเวกเตอรและปรมาณสเกลารทนกเรยนรจก ความเหมอนและความแตกตางระหวางปรมาณเวกเตอรกบปรมาณสเกลาร ซงนกเรยนควรระบไดวา ปรมาณทงสองมสงทเหมอนกนคอขนาด สงทแตกตางกนคอทศทาง จากนนใหนกเรยนทากจกรรมวเคราะหปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอร ตามรายละเอยดในชดกจกรรม โดยเนนยาวานกเรยนจะตองรวมกนวเคราะหวาปรมาณทนกเรยนศกษานนประกอบไปดวยขนาดเพยงอยางเดยว หรอประกอบดวยขนาดและทศทางดวย ครแนะนาใหนกเรยนทากจกรรมดวยความตงใจ หากมขอสงสยใหนกเรยนสอบถามคร ใหรวมกนทางานดวยความสามคค มความรบผดชอบตอหนาททไดรบมอบหมายจากกลม และทางานใหเสรจภายในเวลาทกาหนด รวมกนคดออกแบบการบนทกผล การทดลองใหมความสมบรณสอความหมายไดชดเจนเปนทเขาใจตรงกน แลวรวมกนหาขอสรปตามแนวคาถามในชดกจกรรม ตวอยางผลการทดลอง

ปรมาณทวด การทดลอง ขนาด ทศทาง

วดความกวางของกระดาษหนงสอพมพ

54 เซนตเมตร จากปลายดานหนงตรงไปยงปลายอกดานหนง

วดความยาวของกระดาษหนงสอพมพ

72 เซนตเมตร จากปลายดานหนงตรงไปยงปลายอกดานหนง

หาพนทของกระดาษหนงสอพมพทงหมด

3,888 ตารางเซนตเมตร -

วดเวลาทรถลากใชใน การเคลอนท

3.5 วนาท -

*วดความยาวของเสนทางทรถลากเคลอนท

75 เซนตเมตร -

*วดขนาดของการเปลยนตาแหนงของรถลากในทศทางจากจดเรมตนทรถลากเคลอนทไปยงตาแหนงสดทายทรถลากหยดเคลอนท

70 เซนตเมตร พงจากจดเรมตนของการยาย ตาแหนงไปยงจดสดทายของ การยายตาแหนง

Page 32: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-31- หมายเหต * อาจจะมขนาดไมเทากบความยาวของกระดาษหนงสอพมพถานกเรยนไมได ลากรถในแนวเสนตรง จากกจกรรมใหนกเรยนรวมวเคราะหและลงขอสรปวาปรมาณทเปนปรมาณเวกเตอรจะมทงขนาดและทศทางสวนปรมาณทไมสามารถระบทศทางไดจดเปนปรมาณสเกลาร ดงนนในการยายตาแหนงของวตถจะทาใหเกดทงปรมาณเวกเตอรและปรมาณสเกลาร

แนวการประเมนผลโดยภาพรวม เนนการประเมนผลตามสภาพจรงระดบคะแนนใหมากนอยเปนไปตามระดบความสามารถในการสงเคราะหความร การรวบรวมขอมล ความถกตองของขอมล การออกแบบการบนทกผลการทดลอง การลงขอสรปทอยบนหลกฐานหรอขอคนพบทเปนเหตเปนผลกน การเขยนสรปองคความรดวยภาษาของตนเอง เปนตน โดยอาจใชแบบประเมนดงตวอยางทายคมอเลมน

แนวการตอบกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ ใหนกเรยนรวมกนวเคราะหแลวระบวาปรมาณทเกยวของ เปนปรมาณสเกลารหรอปรมาณเวกเตอร 1. ชนจงใชเวลาในการเดนเลน 1 ชวโมง 30 นาท (ปรมาณสเกลาร) 2. โดเรมอนออกบนไปทางทศตะวนออก 2 กโลเมตร จากนนกบนไปทางทศใต 5 กโลเมตร (ปรมาณเวกเตอร) 3. มาลยกกระเปาหนงสอ หนก 20 นวตนขนไปวางไวบนโตะทสง 2 เมตรจากพน (ปรมาณเวกเตอร) 4. ขวดนาของมานะ มนาอย 2 ลตร (ปรมาณสเกลาร) 5. ทอณหภม 25 องศาเซลเซยล นามวล 1 กรม จะมปรมาตร 10 ลกบาศกเซนตเมตร (ปรมาณสเกลาร)

กจกรรมท 2.3 จะรวมปรมาณเวกเตอรไดอยางไร จดประสงค 1. เขยนสญลกษณแสดงปรมาณเวกเตอรได 2. อธบายเกยวกบขนาดและทศทางของปรมาณเวกเตอรได 2. อธบายวธการรวมปรมาณเวกเตอรหลาย ๆ ปรมาณได 3. ระบและแสดงวธการหาเวกเตอรทเปนเวกเตอรลพธได

Page 33: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-32- สาระสาคญ

ปรมาณเวกเตอร ( Vector quantity ) คอ ปรมาณทตองบอกทงขนาดและทศทางจงจะไดความหมายสมบรณ เชน การกระจด ความเรว ความเรง แรง โมเมนตม ฯลฯ การหาผลลพธของปรมาณเวกเตอร ตองอาศยวธการทางเวกเตอรโดยตองหาผลลพธทงขนาดและทศทาง สญลกษณของปรมาณเวกเตอรจะใชความยาวของลกศรแทนขนาด หวลกศรแทนทศทาง และเขยนตวอกษรทมลกศรครงอยบนตวอกษร ดงตวอยางตอไปน

รปแสดงเวกเตอร CและB,A vvv โดย เวกเตอร Av มขนาด 2 หนวย ไปทางทศตะวนออก เวกเตอร Bv มขนาด 3 หนวย ไปทางทศเหนอ เวกเตอร Cv มขนาด 3 หนวย ทามม 30 องศากบแนวระดบ เวกเตอร 2 เวกเตอร เทากน เมอมขนาดเทากนและมทศไปทางเดยวกน ดงรป หนวย3A =v หนวย3B =v หนวย3C =v หนวย3D =v จากรป BA vv = และ DC vv = เวกเตอร 2 เวกเตอร ตรงขามกน เมอมขนาดเทากน แตมทศทางตรงขามกน ดงรป หนวย3A =v หนวย3B =v หนวย3C =v หนวย3D =v หนวย3D =− v หนวย3B =− v จากรป B�‚A

vv และ D�‚Cvv แต B=A

vv และ DC vv =

Av

2 หนวย Bv 3 หนวย

3 หนวย

30ο

Cv

Page 34: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-33- การรวมปรมาณเวกเตอร สามารถทาไดการเขยนรป โดยวธหางตอหว เวกเตอรลพธทไดจะมขนาดและทศจากหางเวกเตอรตวแรกถงหวลกศรเวกเตอรตวสดทาย ดงตวอยางตอไปน ตวอยาง กาหนดให จงหาเวกเตอรลพธ จาก Av + Bv + Cv + Dv จงหาเวกเตอรลพธ จาก Av - Bv + Cv - Dv

วสดอปกรณ

1. ชดกจกรรม 2. หนงสออางอง

คาแนะนาการจดกจกรรมการเรยนร ครนาเขาสบทเรยนโดยการสนทนาทบทวนเกยวกบปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอรทเรยนผานมาแลว พรอมตงคาถามใหนกเรยนระบความเหมอนและความแตกตางระหวางปรมาณเวกเตอรกบปรมาณสเกลาร จากนนใหนกเรยนศกษาเกยวกบการรวมปรมาณเวกเตอรตามรายละเอยดใน

Av Cv Bv Dv

Av Bv Cv

Dv

Rv = Av + Bv + Cv + Dv

Av

- Bv

- Dv

Rv = Av - Bv + Cv - Dv Cv

Rv คอ เวกเตอรลพธ มทศไป ทางตะวนออกเฉยงเหนอและมขนาดเทากบขนาดความยาวของเสนตรง R

Rv คอ เวกเตอรลพธ มทศไป ทางตะวนออกเฉยงเหนอและมขนาดเทากบขนาดความยาวของเสนตรง R

Page 35: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-34- ชดกจกรรม โดยเนนยาวานกเรยนจะตองจบใจความสาคญของเรองทนกเรยนศกษา แลวสรปยอดวยภาษาของตนเองตามทนกเรยนเขาใจ ครแนะนาใหนกเรยนทากจกรรมดวยความตงใจ หากมขอสงสยใหนกเรยนสอบถามคร ในการยอความครยาใหนกเรยนยอความจากความเขาใจในการศกษาเนอหาสาระดวยภาษาของตนเอง และนกเรยนควรตอบกรอบใจความสาคญและรายละเอยดทปรากฏในชดกจกรรมดวยเพอเปนการทดสอบวานกเรยนศกษาเนอสาระแลวมความเขาใจในเรองทศกษาหรอไม เพยงใด

แนวการประเมนผลโดยภาพรวม เนนการประเมนผลตามสภาพจรงระดบคะแนนใหมากนอยเปนไปตามระดบความสามารถในการสงเคราะหความร ความถกตองของขอมล การเขยนสรปองคความรดวยภาษาของตนเอง ความถกตองของการตอบคาถาม เปนตน

แนวการตอบกรอบใจความสาคญและรายละเอยด เวกเตอรลพธจะมขนาดและทศทางเปลยนไป ถาขนาดและทศทางของเวกเตอรยอยมการเปลยนแปลง เวกเตอรลพธจะมคาเปน 0 ถานกเรยนเคลอนทเปนวงกลมโดยมตาแหนงเรมตนของการเคลอนทกบตาแหนงสดทายของการเคลอนทอยทตาแหนงเดยวกน และจะมคาไมเปน 0 ถาตาแหนงเรมตนของการเคลอนทและตาแหนงสดทายของการเคลอนทไมอยทตาแหนงเดยวกน

แนวการตอบกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ 1. จากภาพจงหาขนาดและทศทางของเวกเตอรลพธ 321 F+F+F (กาหนดใหแรงเปนปรมาณ เวกเตอร แรง 1 นวตนแทนดวยความยาวของเสนตรง 1 เซนตเมตร) นวตน4F1 =

v นวตน3F2 =v

นวตน6F3 = คาตอบ ขนาดของเวกเตอรลพธเทากบ 1 หนวย ทศทางไปทางทศตะวนออกหรอทางขวามอ

Page 36: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

หนวย3F1=v หนวย2F2 =

v หนวย3F3 =

1Fv

3Fv

2Fv

1Fv

3Fv

-35- 2. จากรปทกาหนดใหตอไปน ( 1 หนวย เทากบ 1 เซนตเมตร)

จงหา

.FFF321

++ vvv , 321

FFF vvv , 321

+ FFF vvv และ 321

+ FFF vvv เวกเตอรลพธของ .321 F+F+F

vvv สามารถหาไดดงน

.FFFR321

++= vvvv มขนาดเทากบ 5 หนวย มทศไปทางเหนอ เวกเตอรลพธของ

.FFF321

vvv สามารถหาไดดงน

2Fv

.321 FFFR vvvv −−= มขนาดเทากบ 2 หนวย มทศไปทางเหนอ

Page 37: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

AvBv

Dv

Ev

Av

Bv

DvEv

Fv

1Fv

3Fv

-36- เวกเตอรลพธของ 321 FFF vvv + สามารถหาไดดงน

2Fv .321 FFFR vvvv ++= มขนาดเทากบ 8 หนวย มทศไปทางเหนอ

3. จงหาเวกเตอรลพธ คาตอบคอ Ev คาตอบคอ 0

Cv

Cv

Page 38: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-37- กจกรรมคดถงสงทเรยนร

ครผสอนควรเนนยาใหผเรยนเขยนบรรยายความรสก ความรทคงทน ความเขาใจในเนอหาสาระทยงตกตะกอนอยในสมองของนกเรยน โดยการเขยนบรรยายออกมาดวยภาษาของตนเอง ซงสงเหลานสามารถสะทอนถงเครองมอ สอการเรยนร และวธการเรยนรทเราจดใหกบผเรยนวาม ความเหมาะสมกบผเรยนมากนอยแคไหน ผเรยนเกดการเรยนรมากนอยเพยงใด เพอใชเปนแนวทางในการปรบปรงและพฒนาชดกจกรรม วธการจดการเรยนรใหเหมาะสมมากยงขน

กจกรรมท 3.1 ความหมายของการเคลอนท

จดประสงค 1. บอกความหมายของการเคลอนทได 2. อธบายไดวาแรงเปนปจจยสาคญททาใหวตถเกดการเคลอนท

สาระสาคญ แรง หมายถง สงทสามารถทาใหวตถทอยนงเคลอนทหรอทาใหวตถทกาลงเคลอนทมความเรวเพมขนหรอชาลง หรอเปลยนทศทางการเคลอนทของวตถหรอทาใหวตถทกาลงเคลอนทหยด นงได วตถตาง ๆ เมอถกแรงมากระทาจะมการเปลยนแปลงสภาพเดมของวตถ ไดแก มการเปลยนแปลงตาแหนง เปลยนแปลงลกษณะการเคลอนท การเปลยนแปลงรปรางและขนาด เมอแรงทกระทากบวตถมขนาดและทศทางแตกตางกนยอมทาใหผลการเปลยนแปลงทเกดขนกบวตถแตกตางกนไปดวย หากแรงทกระทามคามาก การเปลยนแปลงซงเปนผลของแรงนนยอมมการเปลยนแปลงมากดวย รปแบบการเคลอนททเราพบเหนในชวตประจาวน จงขนอยกบทศและขนาดของแรงทมากระทากบความเรวของวตถทมอยเดม แรง มทงแรงผลกและแรงดง ซงถาเราเพมแรงมากขน การเคลอนทกจะเรวขนดวย โดยเราเรยกสงนวา ความเรง ถาเราหยดการผลกหรอดงวตถกยงสามารถรกษาสภาพการเคลอนทอยได กอนทจะม

แรงมากระทาใหความเรวลดลงจนหยดนงซงแรงทกระทากบวตถในชวงนกคอ แรงเสยดทานนนเอง จากภาพ วตถใด ๆ ไมเคลอนทไมไดหมายความวา ไมมแรงมากระทากบวตถนน ๆ แตสาเหตทวตถไมเคลอนท เปนเพราะแรงทมากระทากบวตถนนมขนาดทเทากน แตมทศทางตรงขามกน แรงเปนปรมาณเวกเตอรทมทงขนาดและทศทาง จงสามารถรวมกนไดตาม

Page 39: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-38- หลกของเวกเตอร ผลกคอแรงลพธมคาเปน 0 วตถจงไมเกดการเคลอนท ดงนนแรง คอ สงทสามารถ ทาใหวตถเปลยนสภาพการเคลอนท แรงเปนปรมาณเวกเตอร มหนวยเปนนวตน (N) เมอวตถเกดการเคลอนทตาแหนงของวตถจะเปลยนไปจากเดม การเปลยนตาแหนงของวตถจะมากหรอนอยจะขนอยกบขนาดของแรงลพธทกระทาตอวตถ สวนทศทางการเคลอนทหรอทศทางการเปลยนตาแหนงของวตถขนอยกบทศทางของแรงลพธทกระทาตอวตถนน

วสดอปกรณ 1. ชดกจกรรม 2. หนงสออางอง คาแนะนาการจดกจกรรมการเรยนร ครควรนาเขาสบทเรยนโดยการสนทนาพดคยกบนกเรยนเกยวกบการเคลอนทของสงตาง ๆ ทพบเหนในชวต ตงคาถามเพอกระตนใหนกเรยนเกดความสงสยวา วตถตาง ๆ ทเราพบเหนในชวตเกดการเคลอนทไดอยางไร เมอวตถเกดการเคลอนทตาแหนงของวตถเกดการเปลยนแปลงหรอไม อยางไร จากนนครแนะนาใหนกเรยนทากจกรรมตามรายละเอยดในชดกจกรรม โดยใหนกเรยนคดหรอจนตนาการเกยวกบการเคลอนทและสงทนกเรยนอยากเรยนรเกยวกบการเคลอนทตามแนวคดของนกเรยน โดยไมเนนความถกตองเพอวดความรพนฐานของนกเรยนเกยวกบเรองทจะเรยนและสงทนกเรยนอยากเรยนร ครสมตวแทนนกเรยนประมาณ 2 -3 คน เลาถงประสบการณหรอจนตนาการเกยวกบ การเคลอนทตามแนวคดของตนเอง และนาเสนอเกยวกบสงทนกเรยนอยากเรยนรเกยวกบการเคลอนท ซงนกเรยนอาจจะยงไมรจกหรอคยเคยกบสงเหลานมากอนเลยกได แตควรเนนตรงสงทนกเรยนอยากเรยนร ซงนกเรยนอาจจะอยากรวา การเคลอนทคออะไร การเคลอนทเกดขนไดอยางไร เหตใดการเคลอนทของสงตาง ๆ จงมความแตกตางกน ปรมาณทางฟสกสทเกยวของกบการเคลอนทมหรอไม อยางไร เปนตน ครควรใหความสาคญกบสงทนกเรยนอยากร จากนนครโนมนาวความอยากรของนกเรยนใหมาเขากรอบตามหวขอทจะใหนกเรยนสบคนขอมล แลวครเปดโอกาสใหนกเรยนไดศกษาคนควาหาคาตอบดวยตนเองโดยใชทกษะการอานจบใจความขอมลตามรายละเอยดในชดกจกรรมหรอแหลงเรยนรเพมเตม จากนนใหนกเรยนฝกยอความเกยวกบสงทตนเองศกษาดวยภาษาของตนเอง

Page 40: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-39- สงสาคญ

-ครผสอนตองกระตนและแนะนานกเรยนในการบนทกขอมลตาง ๆ ตามรายละเอยดใน ชดกจกรรมใหครบถวน เพอนาผลการทางานของนกเรยนดงกลาวมาใชในการวดผลประเมนผล การเรยนรของนกเรยนตอไป แนวการประเมนผลกจกรรมท 3.1 - ประเมนจากการตอบคาถามของนกเรยน - ความตงใจในการปฏบตกจกรรมของนกเรยน - การวาดภาพจนตนาการ/การเขยนสรป/การเขยนบรรยาย/การเขยนอธบาย - การตงคาถาม - การยอความ - การสงเคราะหขอมล การสรปองคความรดวยภาษาของตนเอง

กจกรรมท 3.2 วเคราะหการเคลอนทของวตถ จดประสงค 1. เพออธบายเกยวกบการเคลอนททพบเหนในชวตได

สาระสาคญ ในชวตประจาวนของเรา พบเหนการเคลอนทของวตถในหลายรปแบบ เชน การตกของมะมวงจากตน การปากอนหน การกลงของลกฟตบอล การเคลอนทของรถ การเคลอนทของลกเทนนส เปนตน สงททาใหวตถเกดการเคลอนทกคอแรงลพธทกระทาตอวตถ โดยแรงลพธนนตองมคาไมเปน 0 และถาแรงลพธทมากระทากบวตถมลกษณะแตกตางกน จะทาใหวตถเกดการเคลอนทในรปแบบทแตกตางกน วสดอปกรณ 1. ลกขางโวหรอลกขางสะบา 2. กาหมน 3. สตวกะลา 4. อดด

Page 41: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-40- 5. รถหลอดดาย 6. จานบน 7. จกจน 8. ชดกจกรรม คาแนะนาการจดกจกรรมการเรยนร ครนาเขาสบทเรยนโดยการสนทนาทบทวนเกยวกบผลของแรงทมตอวตถตามทไดเรยนผานมาแลว ใหนกเรยนยกตวอยางเกยวกบการเคลอนทของสงตาง ๆ ทนกเรยนพบเหนในชวต จากนนตงคาถามวาเหตใดรปแบบการเคลอนทของสงตาง ๆ ทนกเรยนยกตวอยางจงมความแตกตาง จากนนใหนกเรยนทากจกรรมวเคราะหการเคลอนทของของเลนตามรายละเอยดในชดกจกรรม ครแนะนาใหนกเรยนทากจกรรมดวยความตงใจ หากมขอสงสยใหนกเรยนสอบถามคร ใหรวมกนทางานดวยความสามคค มความรบผดชอบตอหนาททไดรบมอบหมายจากกลม และทางานใหเสรจภายในเวลาทกาหนด รวมกนคดออกแบบการบนทกผลการทดลองใหมความสมบรณสอความหมายไดชดเจนเปนทเขาใจตรงกน แลวรวมกนหาขอสรปตามแนวคาถามในชดกจกรรม ตวอยางผลการทดลอง

ชนดของของเลนพนบาน ลกษณะของการออกแรง ลกษณะการเคลอนททสงเกตเหน

ลกขางโว

หมน

กาหมน

หมน

สตวกะลา

เปนแนวตรงกลบไปกลบมา

อดด

เปนแนวโคง

Page 42: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-41-

ชนดของของเลนพนบาน ลกษณะของการออกแรง ลกษณะการเคลอนททสงเกตเหน

รถหลอดดาย

เปนแนวตรง

จานบน

หมนและลอยอยกลางอากาศ

จกจน

เปนวงกลม

จากกจกรรมใหนกเรยนรวมวเคราะหและลงขอสรปวาลกษณะการเคลอนทของของเลนพนบานทนกเรยนสงเกตเหนจากการทดลองเปนผลมาจากแรงทเรากระทา รปแบบการเคลอนททเหนการจากทดลองไดแก การเคลอนทแบบหมน การเคลอนทในแนวโคง การเคลอนทแบบวงกลม การเคลอนทในแนวตรง และการเคลอนทแบบหมนและลอยในอากาศ การเคลอนทของของเลนมรปแบบการเคลอนทแตกตางกนเพราะทศทางของการออกแรงกระทาตอของเลนมลกษณะทแตกตางกน ถาแรงทกระทาตอของเลนผานจดศนยกลางมวลของของเลน ของเลนนนจะเคลอนทในแนวตรง เชน สตวกะลา รถหลอดดาย ถาแรงทกระทาตอของเลนไมผานจดศนยกลางมวลของของเลน ของเลนนนจะเคลอนทแบบหมนและถามแรงดนอากาศเขามาเกยวของดวยของเลนจะลอยได เชน กาหมน ลกขางโว จานบน และถาแรงทกระทาตอของเลนไมผานจดศนยกลางมวลของของเลนและทามมกบแนวระดบดวยจะทาใหเกดการเคลอนทในแนวโคงเชน ลกกระสนทถกดดจากของเลนอดด และถาแรงทกระทาตอของเลนมทศพงเขาสศนยกลางของการเคลอนทจะทาใหของเลนนนเคลอนทในแนววงกลม เชน จกจน

แนวการประเมนผลโดยภาพรวม เนนการประเมนผลตามสภาพจรงระดบคะแนนใหมากนอยเปนไปตามระดบความสามารถในการสงเคราะหความร การรวบรวมขอมล ความถกตองของขอมล การออกแบบการบนทกผลการทดลอง การลงขอสรปทอยบนหลกฐานหรอขอคนพบทเปนเหตเปนผลกน การเขยนสรปองคความรดวยภาษาของตนเอง เปนตน โดยอาจใชแบบประเมนดงตวอยางทายคมอเลมน

Page 43: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-42-

แนวการตอบกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ ใหนกเรยนรวมกนสงเกตและวเคราะหแลวระบวาเปนการเคลอนทในรปแบบใด แลวตอบคาถามใหถกตอง รปท 1 รปท 2 รปท 3 รปท 4 (แบบวงกลม) (แบบวงกลม) (แนวตรง) (แนวโคงโพรเจกไทล) รปท 5 รปท 6 รปท 7 รปท 8 (แบบหมน) (แนวโคงโพรเจกไทล) (แนวตรง) (แบบกลบไปกลบมา) คาถามสาคญ

1. รปใดบางทมรปแบบการเคลอนทแบบเดยวกน และเปนการเคลอนทลกษณะใด (รปท 1 ,2 เคลอนทแบบวงกลม) (รปท 3,7 เคลอนทในแนวตรง) ( รปท 4,6 เคลอนทแนวโคงโพรเจกไทล) (รปท 5, 8 เคลอนทแบบหมน)

2. รปใดบางทมรปแบบการเคลอนททไมเหมอนกนรปใดเลย และเปนการเคลอนทลกษณะใด (รปท 5 เปนการเคลอนทแบบหมน และรปท 8 เปนการเคลอนทแบบกลบไปกลบมา) แนวการตอบ...คดเชอมโยง สตวกะลา กาหมน รถหลอดดาย

Page 44: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-43- เชอกหรอยางรดของทเปนสวนประกอบสาคญของของเลนพนบานเหลาน มไวเพออะไร มความสาคญอยางไรกบการเคลอนทของของเลนเหลาน (เปนทสะสมพลงงานโดยแรงทเรากระทาจะไปทาใหเชอกหรอยางรดของเกดการหดสนหรอพนเปนเกลยวเกดพลงงานศกยยดหยนสะสม เมอเราปลอยพลงงานศกยยดหยนจะเปลยนรปไปเปนพลงงานจลนทาใหของเลนเกดการเคลอนทได ซงถาไมมเชอกหรอยางรดทของเลนจะไมสามารถเคลอนทได) ถานกเรยนจะทาใหของเลนเหลานเคลอนทไดดมากขน นกเรยนจะมวธการทาอยางไร ไดบาง (เพมจานวนรอบของการพนเกลยวของยางรด หรอจานวนรอบของการพนเชอก / เพมความหนาของยางรดของ เปนตน) นกเรยนจะนาความรเกยวกบพลงงาน มาอธบายเชอมโยงกบการเคลอนทของของเลนเหลานอยางไร (ของเลนทมสวนประกอบของยางรดหรอเชอกทพนรอบแกนเมอเราออกแรงกระทาจะเกดแรงดงกลบทาใหสวนประกอบเหลานเกดการเปลยนแปลงความยาวไปจากเดมโดยการยดออกและหดสนทาใหเกดการสะสมของพลงงานทเรยกวาพลงงานศกยยดหยน และพลงงานสามารถเปลยนรปไปมาได พลงงานศกยยดหยนนจะเปลยนรปไปเปนพลงงานจลนทาใหของเลนเกดการเคลอนทได เมอของเลนเคลอนทไปแลวถาไมมการหดกลบของสวนประกอบนพลงงานจะหมดไปของเลนกจะหยดเคลอนท เชนรถหลอดดาย ถายางรดคลายเกลยวหมดแสดงวาพลงงานศกยยดหยนเปลยนรปไปเปนพลงงานจลนหมดรถหลอดดายจะหยดเคลอนท สวนกาหมนถาเราออกแรงดงเชอกตลอดเวลา ความยาวของเชอกจะมการเปลยนแปลงตลอดเวลาจากการพนรอบแกนหมนทาใหเกดการเปลยนแปลงของพลงงานอยางตอเนอง กาหมนกจะหมนไปจนกวาเชอกจะไมมการเปลยนแปลงความยาวจากการพนรอบแกน)

กจกรรมท 3.3 มารจกการกระจดและระยะทาง

จดประสงค 1 อธบายและวเคราะหความแตกตางระหวางระยะทางกบการกระจดได

สาระสาคญ ระยะทาง (s) คอ ความยาวตามเสนทางทวตถเคลอนทจรง เปนปรมาณสเกลาร จงมแตขนาด ไมมทศทาง สวนการกระจด ( Sv ) คอ เสนตรงทเชอมระหวางจด ตงแตจดตงตนและจดสดทายของ

Page 45: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-44- การเปลยนตาแหนงของวตถเปนปรมาณเวกเตอรจะมทงขนาดและทศทางโดยทศทางจะพงจากจดเรมตนของการเปลยนตาแหนงไปยงจดสดทายของการเปลยนตาแหนงของวตถ สรปไดวา ระยะทางขนอยกบเสนทางการเคลอนทของวตถ สวนการกระจดไมขนอยกบเสนทางการเคลอนทของวตถแตจะขนอยกบตาแหนงเรมตนและตาแหนงสดทายของการเคลอนทนน ขอสงเกตการเคลอนทโดยทวๆ ไประยะทางจะมากกวาการกระจดเสมอ ยกเวนเมอวตถเคลอนทเปนเสนตรงทไมมการเปลยนทศทาง การกระจดจะมขนาดเทากบระยะทาง

วสดอปกรณ 1. ของเลนพนบานอโบะ 2. กระดาษหนงสอพมพ 3. ชดกจกรรม 4. นาและขนนา 5. เชอกฟาง 6. เชอกขาวยาวประมาณ 2 เมตร 7. กะลามะพราว 1 อน 8. ไมมะขามขนาดเสนผาศนยกลางประมาณ 1 นว ยาวประมาณ 2 นว 1 ทอน 9. ไมเสยบลกชน 1 อน 10. มดคตเตอร 11. กระดาษทราย 12. อปกรณสาหรบตกแตงเลกนอย 13. กาวลาเทกซ 14. ยางรด 15. ชดกจกรรม

คาแนะนาการจดกจกรรมการเรยนร ครควรนาเขาสบทเรยนโดยการสนทนาพดคยกบนกเรยนเกยวกบการเคลอนทแบบตาง ๆ ปรมาณสเกลาร ปรมาณเวกเตอร ความหมายของการเคลอนท เปนตน ตงคาถามเพอกระตนใหนกเรยนเกดความสงสยวา เมอวตถเกดการเคลอนทตาแหนงของวตถเกดการเปลยนแปลงหรอไม อยางไร ปรมาณทเกดขนจากการเปลยนตาแหนงของวตถมปรมาณอะไรบาง มลกษณะอยางไร จดเปนปรมาณ สเกลารหรอปรมาณเวกเตอร จากนนครแนะนาใหนกเรยนทากจกรรมตามรายละเอยดในชดกจกรรม โดยใหนกเรยนคดหรอจนตนาการเกยวกบระยะทางและการกระจดและสงทนกเรยนอยากเรยนรเกยวกบ

Page 46: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-45- ระยะทางและการกระจดตามแนวคดของนกเรยน โดยไมเนนความถกตองเพอวดความรพนฐานของนกเรยนเกยวกบเรองทจะเรยนและสงทนกเรยนอยากเรยนร ครสมตวแทนนกเรยนประมาณ 2 -3 คน เลาถงประสบการณหรอจนตนาการเกยวกบระยะทางและการกระจดตามแนวคดของตนเอง และนาเสนอเกยวกบสงทนกเรยนอยากเรยนรเกยวกบระยะทางและการกระจด ซงนกเรยนอาจจะยงไมรจกหรอคยเคยกบสงเหลานมากอนเลยกได แตควรเนนตรงสงทนกเรยนอยากเรยนร ซงนกเรยนอาจจะอยากรวา ระยะทางคออะไร การกระจดคออะไร ระยะทางและการกระจดแตกตางกนอยางไร เปนตน ครควรใหความสาคญกบสงทนกเรยนอยากร จากนนคร โนมนาวความอยากรของนกเรยนใหมาเขากรอบตามหวขอทจะใหนกเรยนทาการสารวจตรวจสอบ แลวครเปดโอกาสใหนกเรยนไดศกษาคนควาหาคาตอบดวยตนเองโดยใชทกษะกระบวน การทางวทยาศาสตร ครแนะนาใหนกเรยนทากจกรรมดวยความตงใจ หากมขอสงสยใหนกเรยนสอบถามคร ใหรวมกนทางานดวยความสามคค มความรบผดชอบตอหนาททไดรบมอบหมายจากกลม และทางานใหเสรจภายในเวลาทกาหนด รวมกนคดออกแบบการบนทกผลการทดลองใหมความสมบรณ สอความหมายไดชดเจนเปนทเขาใจตรงกน แลวรวมกนหาขอสรปตามแนวคาถามในชดกจกรรม

ตวอยางผลการทดลอง การทดลอง ผลการสงเกต

เมอใชไมยงกระแทกลกกระสนกระดาษทอดไวในกระบอกยง

ลกกระสนกระดาษจะเคลอนทออกจากกระบอกยงในแนวตรงจากนนจะคอยๆ โคงแลวตกลงสพนดนดงรป ขนาดของเสนตรงทวดจากตาแหนงเรมตนทลกกระสนกระดาษเคลอนทไปยงตาแหนงสดทายทลกกระสนเคลอนทมคาเทากบ 2 เมตร

แนวทางการสรปผลการทดลอง จากกจกรรมสามารถสรปไดวา ขนาดของเสนทางการเคลอนทจรงของลกกระสนกระดาษกบขนาดของการเปลยนตาแหนงทมทศจากจดเรมตนของการเปลยนตาแหนงไปยงจดสดทายของการเปลยนตาแหนงของลกกระสนจากการสงเกตจะมขนาดไมเทากน โดยเสนทางการเคลอนทจรงของลกกระสนจะมขนาดมากกวาขนาดของเสนตรงทวดจากจดเรมตนไปยงจดสดทายของการเคลอนท ทงนเพราะเสนทางการเคลอนทจรงของลกกระสนมลกษณะเปนแนวโคง ทงสองปรมาณทมความแตกตางกนคอ เสนทางการเคลอนทจรงไมตองระบทศทาง แตเสนทางท

Page 47: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-มขนาด -เกดจากการยายตาแหนงของวตถ -เกดจากผลของแรง

-46- แสดงการเปลยนตาแหนงในทศจากจดเรมตนไปยงจดสดทายตองระบทศทางจงจะเขาใจตรงกน ดงนนจงสรปไดวา เสนทางการเคลอนทจรง ๆ ของลกกระสนคอปรมาณสเกลาร สวนเสนทวดจากจดเรมตนไปยงจดสดทายของการเคลอนทของลกกระสนกระดาษคอปรมาณเวกเตอรเนองจากมทศทางกากบ

แนวการประเมนผลโดยภาพรวม เนนการประเมนผลตามสภาพจรงระดบคะแนนใหมากนอยเปนไปตามระดบความสามารถในการสงเคราะหความร การคดจตนาการ ทกษะการตงคาถาม การรวบรวมขอมล ความถกตองของขอมล การออกแบบการบนทกผลการทดลอง การลงขอสรปทอยบนหลกฐานหรอขอคนพบทเปนเหตเปนผลกน การเขยนสรปองคความรดวยภาษาของตนเอง เปนตน โดยอาจใชแบบประเมนดงตวอยางทายคมอเลมน แนวการสรป ใจความสาคญของเรองทนกเรยนอาน ระยะทางและการกระจดของวตถจะมขนาดเทากนถาวตถนนเคลอนทในแนวตรงโดยทไมมการเปลยนทศทางการเคลอนท ระยะทางและการกระจดของวตถจะมขนาดแตกตางกนถาวตถนนเคลอนทไมเปนเสนตรงหรอมการเปลยนทศทางการเคลอนท

เชอมโยงทกษะการคดเปรยบเทยบ ระยะทาง การกระจด แผนผงเวนเปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตางระหวางระยะทางกบการกระจด

-ไมมทศทางกากบ -เปนเสนทางการเคลอนท จรงของวตถ -อาจตรง/โคง/ กลบไปมากได

- มทศทางกากบ - เปนเสนทางการเคลอนท จรงหรอไมจรงของวตถกได - เปนเสนตรงจากจดเรมตนของการเปลยนตาแหนงไปยงจดสดทายของการเปลยนตาแหนง

Page 48: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-47- แนวการตอบกจกรรมตรวจสอบความเขาใจ ใหนกเรยนรวมกนคดหาคาตอบ

จากภาพ เสนทางการเคลอนทของคนกบไกมความแตกตางกนอยางไร (เสนทางการเคลอนทของไกเปนเสนโคง เสนทางการเคลอนทของคนเปนแนวตรง)

จดเรมตนและจดปลาย(จดสดทาย)ของการเคลอนทของคนกบไกอยตาแหนงเดยวกนหรอไม อยางไร (อยทตาแหนงเดยวกน แตมการเคลอนทคนละเสนทาง)

ขนาดความยาวของเสนทางการเคลอนทของคนกบไกแตกตางกนหรอไมอยางไร

(แตกตางกน กลาวคอขนาดเสนทางการเคลอนทของคนจะสนกวา ขนาดเสนทางการเคลอนทของไก)

ระหวางคนกบไกอะไรเคลอนทไดระยะทางมากกวากน เพราะเหตใด ( ไกมขนาดของระยะทางในการเคลอนทมากกวา เพราะเสนทางการเคลอนทไมเปน เสนตรง)

จากภาพการเคลอนทของคนกบไก เสนไหนแสดงระยะทาง เสนไหนแสดงการกระจดเพราะเหตใด (เสนทางการเคลอนทของไกแสดงระยะทางเพราะไมสามารถระบทศทางได สวนเสนทางการเคลอนทของคนเปนการกระจดสามารถระบทศทางได โดยมทศทางพงจากจดเรมตนของการเคลอนทไปยงจดสดทายของการเคลอนท)

Page 49: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-48- แนวการจดกจกรรมลองทาด...เรยนรเกยวกบระยะทางและการกระจดจากสอของเลนพนบาน ครควรใหนกเรยนทากจกรรมลองทาด เปนการฝกทกษะการทางานใหกบนกเรยน ทกษะการเชอมโยงความรกบศาสตรอน ๆ เชน ศลปศกษา ฝกการคดสรางสรรคและใหนกเรยนเหนคณคาของ ของเลนพนบานทสามารถทาไดดวยตนเอง ดวยวสดทหางายเปนมตรกบสงแวดลอม ตนทนในการทา ตามาก เลนแลวใหทงสาระความรและความสนกสนาน เปนการสบสานภมปญญาไทยไมใหเลอนหายไปจากสงคมไทย

แนวการทากจกรรม เมอวางสตวกะลาไวบนพน ทาเครองหมายตรงจดทวางสตวกะลา ดงเชอกโดยจบทไมเสยบลกชนแลวปลอยสตวกะลา สตวกะลาจะเกดการเคลอนทในแนวตรงจนกระทงเชอกหดตวกลบหมดสตวกะลาจะหยดเคลอนท เมอวเคราะหปรมาณทเกดขนจากการเคลอนทของสตวกะลา ในแงของระยะทางและการกระจดจะมขนาดเทากนเนองจากสตวกะลาเคลอนทในแนวตรงโดยทไมมการเปลยนทศทาง ถาดงเชอกโดยจบทไมเสยบลกชนแลวผอนมอตามโดยไมปลอยเชอกเมอสตวกะลาเคลอนทไปขางหนาเชอกจะหดสนลงเนองจากเชอกจะพนกลบทแกนหมนเมอเราดงเชอกอกครงหนงสตวกะลาจะเคลอนทยอนกลบในแนวเดม เมอวเคราะหปรมาณทเกดขนจากการเคลอนทของสตวกะลา ในแงของระยะทางและการกระจดจะมไมขนาดเทากน ระยะทางจะมากเปนสองเทาสวนการกระจดจะมขนาดเปน 0 เนองจากจดเรมตนของการเคลอนทกบจดสดทายของการเคลอนทอยทตาแหนงเดยวกน จากนนใหนกเรยนวาดแสดงการเคลอนทของสตวกะลาและระยะทางกบการกระจดทเกดขน ครควรวดผลประเมนผลจากความสมบรณของเขยนบรรยาย ความสวยงามสมบรณของผลงานทงชนงานและการวาดภาพ ผลการทดสอบและการลงขอสรปของนกเรยน อาจสมตวแทนนกเรยนนาเสนอผลงานประมาณ 1 - 2 คน แลวรวมวพากษ เสนอแนะเพอความเขาใจทตรงกน

กจกรรมท 3.4 อตราเรวและความเรวของวตถ

จดประสงค 1. อธบายและวเคราะหความแตกตางระหวางอตราเรวและความเรวของวตถได 2. คานวณหาอตราเรวและความเรวของวตถได 3. ทาการทดลองเพอหาอตราเรวเฉลย ความเรวเฉลยของการเคลอนทในแนวตรงได 4. นาความรเกยวกบอตราเรวและความเรวไปใชในชวตประจาวนหรอสถานการณท เกยวของได

Page 50: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-49- ในขณะทวตถมการเคลอนทจะเกดปรมาณทางฟสกสทงระยะทางและการกระจดในเวลาเดยวกนและตองใชเวลาในการเคลอนท จงทาใหเกดปรมาณสมพนธขนปรมาณดงกลาวคอ อตราเรวเปนความสมพนธระหวางระยะทางทวตถเคลอนทไดในหนงหนวยเวลา จดเปนเปรมาณสเกลาร มหนวยเปน เมตร/วนาท สวนความเรวเปนความสมพนธระหวางขนาดของการกระจดทวตถเคลอนทไดในหนงหนวยเวลา จดเปนปรมาณเวกเตอร ใชหนวยเดยวกบอตราเรว สมการแสดงความสมพนธของอตราเรว ระยะทาง และเวลาเปนดงน ให vv คอ ความเรว (เมตรตอวนาท) v คอ อตราเรว (เมตรตอวนาท) S คอ ระยะทาง (เมตร) Sv คอ การกระจด (เมตร) t คอ เวลาทใชในการเคลอนท

สมการการหาอตราเรว คอ tSv = (สมการท 1)

และสมการการหาความเรว คอ tSvv

v = (สมการท 2)

อตราเรว และความเรว เปนปรมาณทแสดงใหทราบลกษณะการเคลอนทของวตถถาใน ทก ๆ หนวยเวลาของการเคลอนท วตถเคลอนทดวยขนาดของอตราเรวหรอความเรวเทากนตลอด การเคลอนท เรยกวาวตถเคลอนทดวยอตราเรวสมาเสมอหรออตราเรวคงท ถาพจารณาแลวพบวาใน แตละหนวยเวลาของการเคลอนทวตถเคลอนทดวยอตราเรวหรอความเรวทแตกตางกน กลาวไดวา วตถเคลอนทดวยอตราเรงหรอความเรง อตราเรวหรอความเรวทเราพดถงกนทวไปมกจะหมายถงอตราเรวเฉลยหรอความเรวเฉลย เปนการหาคาอตราเรวหรอความเรวหลงจากมการเคลอนทโดยคานวณหาจากการเฉลยระยะทางทงหมดของการเคลอนทในหนงหนวยเวลาของการเคลอนทหรอ การเฉลยการกระจดของการเคลอนทในหนงหนวยเวลา คาแนะนาการจดกจกรรมการเรยนร ครควรนาเขาสบทเรยนโดยการสนทนาเกยวกบปรมาณทเกดขนจากการเคลอนทของวตถ ตงคาถามเพอกระตนใหนกเรยนเกดความสงสยวา เมอวตถเกดการเคลอนทตาแหนงของวตถเกดการเปลยนแปลงทาใหเกดระยะทางและการกระจดขน เมอเรานาปรมาณทเกดขนนไปเทยบกบเวลาปรมาณทไดใหมจะชบงเกยวกบอะไรของการเคลอนทนน ปรมาณทเกดขนมาใหมนจะมความแตกตางกนหรอไม อยางไร จากนนครแนะนาใหนกเรยนทากจกรรมตามรายละเอยดในชดกจกรรม โดยใหนกเรยนคดหรอจนตนาการเกยวกบอตราเรวและความเรวและสงทนกเรยนอยากเรยนรเกยวกบ

Page 51: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-50- อตราเรวและความเรวตามแนวคดของนกเรยน โดยไมเนนความถกตองเพอวดความรพนฐานของนกเรยนเกยวกบเรองทจะเรยนและสงทนกเรยนอยากเรยนร ครสมตวแทนนกเรยนประมาณ 2 -3 คน เลาถงประสบการณหรอจนตนาการเกยวกบอตราเรวและความเรวตามแนวคดของตนเอง และนาเสนอเกยวกบสงทนกเรยนอยากเรยนรเกยวกบอตราเรวและความเรวซงนกเรยนอาจจะยงไมรจกหรอคยเคยกบสงเหลานมากอนเลยกได แตควรเนนตรงสงทนกเรยนอยากเรยนร ซงนกเรยนอาจจะอยากรวา อตราเรวคออะไร ความเรวคออะไร อตราเรวและความเรวแตกตางกนอยางไร เปนตน ครควรใหความสาคญกบสงทนกเรยนอยากร จากนนครโนมนาวความอยากรของนกเรยนใหมาเขากรอบตามหวขอทจะใหนกเรยนทาการสารวจตรวจสอบ แลวครเปดโอกาสใหนกเรยนไดศกษาคนควาหาคาตอบดวยตนเองโดยใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ครแนะนาใหนกเรยนทากจกรรมดวยความตงใจ หากมขอสงสยใหนกเรยนสอบถามคร ใหรวมกนทางานดวยความสามคค มความรบผดชอบตอหนาททไดรบมอบหมายจากกลม และทางานใหเสรจภายในเวลาทกาหนด รวมกนคดออกแบบการบนทกผลการทดลองใหมความสมบรณสอความหมายไดชดเจนเปนทเขาใจตรงกน แลวรวมกนหาขอสรปตามแนวคาถามในชดกจกรรม

วสดอปกรณ 1. ชดกจกรรม 2. หลอดดาย 3. ยางวง 4. ไมเสยบลกชน 5. เทยนไข 6. ไฟแชก 7. ฝาเครองดม 8. นาฬกาจบเวลา 9. สายวด

แนวการตอบคาถาม

นกเรยนจะมการกาหนดเกณฑอยางไร เพอหาผชนะเลศในการแขงขนการวงใน ระยะทาง 500 เมตร (กาหนดใหผเขาแขงขนทกคนวงในระยะทางทเทากน ผเขาแขงขนคนไหนใชเวลาในการวงนอยทสด ถอเปนผชนะเลศ)

Page 52: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-51- ในการแขงขนการวง นกเรยนจะบอกไดหรอไมวา ใครวงไดเรวทสด นกเรยนพจารณา จากอะไร ( คนทวงเรวทสดคอคนทวงไปถงจดหมายในเวลาทนอยทสด ดงนนเราพจารณาจากเวลาทผวงใชในการเปลยนตาแหนงหรอเคลอนทในระยะทางทเทากน)

แนวคาตอบ ชวยกนคด...ตอบคาถาม วตถทเคลอนทดวยความเรวสมาเสมอ คาความเรวขณะใดขณะหนงกบคาความเรวเฉลย มคาเทากนหรอไม เพราะเหตใด (มคาเทากน เพราะขนาดของระยะทางและการกระจดทเกดจากการเคลอนทนนเทากนและเวลาทใชในการเปลยนตาแหนงหรอเคลอนทนนกเทากนดวย) วตถเปลยนทศทางการเคลอนทตลอดเวลาแตขนาดของความเรวมคาสมาเสมอ วตถม คาความเรวเฉลยเทากบความเรวขณะใดขณะหนงหรอไม (มคาไมเทากน เพราะขนาดของระยะทางและการกระจดทเกดจากการเคลอนทนนไมเทากน) ตวอยางผลการทดลอง ตอนท 1

การทดลอง ผลการทดลอง เมอหมนไมหมนจานวน 100 รอบ ในลกษณะออกนอกตว แลวปลอยรถหลอดดายบนพน

รถหลอดดายจะเคลอนทไปขางหนาในขณะท ยางรดจะคลายตวเมอยางรดคลายตวหมด รถหลอดดายจะหยดเคลอนท

เมอหมนไมหมนจานวน 100 รอบ ในลกษณะเขาหาตว แลวปลอยรถหลอดดายบนพน

รถหลอดดายจะเคลอนทถอยหลงในขณะทยางรดจะคลายตวเมอยางรดคลายตวหมด รถหลอดดายจะหยดเคลอนท

Page 53: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-52- ตวอยางตารางบนทกผลการทดลอง ตอนท 2

ปรมาณทางฟสกสทวด การทดลอง เวลาทรถหลอดดายใชในการเคลอนท(วนาท)

ระยะทางทรถทดหลอดดายเคลอนทได(เซนตเมตร)

การกระจดของรถ(เซนตเมตร)

อตราเรวของรถหลอดดาย(เซนตเมตร/วนาท)

อตราเรวของรถหลอดดาย(เซนตเมตร/วนาท)

เมอหมนไมหมนจานวน 100 รอบ ในลกษณะออกนอกตว แลวปลอยรถหลอดดายบนพน

5 50 50 10 10

เมอหมนไมหมนจานวน 150 รอบ ในลกษณะออกนอกตว แลวปลอยรถหลอดดายบนพน

4 60 60 15 15

จากผลการทดลอง นกเรยนควรลงขอสรปไดวา ทศทางการเคลอนทของรถหลอดดายจะขนอยกบลกษณะของการหมนไมหมน กลาวคอถาหมนเขาหาตวรถหลอดดายจะเคลอนทถอยหลงและถาหมนออกจากตวเองรถหลอดดายจะเคลอนทไปขางหนา และในขณะทรถหลอดดายเคลอนทยางรดทบดเกลยวอยจากการทเราหมนไมหมนจะคอย ๆ คลายตวออก เมอยางรดคลายตวหมดรถหลอดดายจะหยดเคลอนท ปรมาณทางฟสกสทวดจากการเคลอนทของรถหลอดดายไดแก เวลาในการเคลอนท ระยะทางและการกระจด เมอนาระยะทางทรถหลอดดายเคลอนทกบเวลาทรถหลอดดายใชในการเคลอนทไปคานวณหาอตราเรวจะไดอตราเรวในการเคลอนทเทากบ 10 เซนตเมตร/วนาทและ 15 เซนตเมตร/วนาทตามลาดบ โดยอตราเรวของรถหลอดดายขนอยกบจานวนรอบในการหมนไมหมนหรอจานวนเกลยวของยางรดทเราหมนไมหมนนนเอง และเมอนาการกระจดทรถหลอดดายเคลอนทกบเวลาทรถหลอดดายใชในการเคลอนทไปคานวณหาความเรวจะไดความเรวในการเคลอนทเทากบ 10 เซนตเมตร/วนาทและ 15 เซนตเมตร/วนาทตามลาดบ โดยความเรวของรถหลอดดายขนอยกบจานวนรอบในการหมนไม อตราเรว

Page 54: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-53- และความเรวของรถหลอดดายทคานวณไดมขนาดเทากนเพราะขนาดของระยะทางและการกระจดทวดไดมคาเทากน เนองจากรถหลอดดายเคลอนทในแนวตรงโดยไมมการเปลยนทศทาง โดยมทศทางพงไปขางหนาหรอพงจากจดเรมตนของการเคลอนทไปยงจดสดทายของการเคลอนทของรถหลอดดาย

แนวการตอบมาชวยกนคด...ชวยกนตอบ

1. จากการทดลองน นกเรยนคดวานาจะตงสมมตฐานของการทดลองวาอยางไร “ลกษณะการเคลอนทของรถหลอดดายนาจะขนอยกบลกษณะการหมนไมหมนและจานวนรอบของการหมนไมหมน”

2. จากการทดลอง ตวแปรตน คอ ลกษณะการหมนไมหมน และจานวนรอบของหมนไมหมน ตวแปรตาม คอ ลกษณะการเคลอนทของรถหลอดดาย และปรมาณทางฟสกส ทเกยวของ ( เวลา ระยะทาง การกระจด อตราเรว ความเรว) ตวแปรควบคม คอ รถหลอดดาย พนทดลอง 3. ถานกเรยนอยากทราบวา การเคลอนทของรถหลอดดายขนอยกบปจจยอะไรบาง นกเรยนจะ ออกการทดลองอยางไรไดบาง ครควรเปดโอกาสใหนกเรยนคดออกแบบการทดลองไดอยางอสระ และใหโอกาส นกเรยนนาเสนอความคด ซงถอเปนการฝกทกษะการคดเชงวทยาศาสตรของนกเรยน จากนน รวมกนอภปรายซกถามความคดเหนของนกเรยนทแตกตางออกไป เพอใหความสาคญกบ ความคดของนกเรยนทกคนอยางทวถงและเปนการฝกใหนกเรยนกลาแสดงออก ซงนกเรยน อาจออกแบบโดยคดถงปจจย เชน ลกษณะของพนทใชทดลอง จานวนยางรดของ วสดทใช ทาหลอดหลอดดาย เปนตน

แนวคาตอบหาขอสรปรวมกน 1. เมอนกเรยนหมนไมหมน จานวน 100 รอบ ยางรดจะมลกษณะอยางไร และเมอวางรถหลอดดาย บนพน รถหลอดดายจะเคลอนทหรอไมอยางไร (ยางรดจะบดเปนเกลยว เมอวางรถหลอดดายทพนรถหลอดดายจะเกดการเคลอนท)

Page 55: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-54- 2. ถาหมนไมหมนจานวน 100 รอบ แลวนาแผนเทยนไขออก เมอวางรถหลอดดายบนพน รถหลอดดายจะเคลอนทหรอไม เพราะเหตใด (ยางรดจะบดเปนเกลยว เมอวางรถหลอดดายทพนรถหลอดดายจะไมเคลอนทหรอเคลอนท นอยมาก เนองจากยางรดจะไมหมนคลายตวกลบหรอหมนคลายตวไดชามาก) 3. เมอนาแผนเทยนไขประกอบเขารถหลอดดายดงเดม แลวหมนแทงไมใหยางหมนจานวน 100 รอบ และ 150 รอบ ทาเครองหมายบนพนทจะวางรถหลอดดาย ปลอยรถหลอดดายเคลอนทพรอมจบเวลา สงเกตการเคลอนทของรถหลอดดายวดขนาดของระยะทางและการกระจดทรถหลอดดายเคลอนทได นกเรยนมวธการคานวณหาอตราเรวเฉลยและความเรวเฉลยของการเคลอนทของรถหลอดดายได อยางไร ผลทไดแตกตางกนหรอไมอยางไร เพราะเหตใด (การหาอตราเรวทาไดโดยการนาระยะทางกบเวลาทรถทดลองเคลอนมาหารกน สวนการ หาความเรวทาไดโดยการนาการกระจดกบเวลาทรถทดลองเคลอนมาหารกน จากการทดลองอตราเรว และความเรวทหาไดมขนาดเทากนเนองจากรถหลอดดายเคลอนทในแนวตรงโดยไมมการเปลยน ทศทาง) 4. รวมกนคดวาถาไมใชหลอดดายเปนตวรถ จะใชอะไรแทน ใหออกแบบและวาดภาพแสดง แนวความคด แลวสรางสงประดษฐตามแบบ ครควรเปดโอกาสใหนกเรยนแสดงจนตนาการไดอยางอสระ พรอมใหนกเรยนนาเสนอ แนวคดของตนเอง เหตผลทนกเรยนคดออกแบบ โดยอาจใชวธการใหนกเรยนนารปแบบทนกเรยน ออกแบบไปตดทผนงหอง แลวใหนกเรยนแลกเปลยนเรยนรกนอยางอสระ ใหขอคดเหน ขอเสนอแนะกบผลงานของกนและกนอยางเปดเผย และประเมนผลผลงานตามสภาพจรง

แนวคาตอบ... คาถามสาคญ

นกเรยนคดวาอะไร ทาใหรถหลอดดายเกดการเคลอนท (พลงงานศกยยดหยนทสะสมอยในยางรดทถกหมนเปนเกลยว) ถาไมมยางรดของ และนกเรยนไมหมนไมหมนใหยางรดพนเปนเกลยวรถหลอดดาย จะเคลอนทไดหรอไม เพราะเหตใด สงเหลานมความสาคญอยางไร (รถหลอดดายจะไมเกดการเคลอนท เพราะไมมแรงไปกระทาใหเกดการสะสมพลงงาน)

Page 56: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-55- ถานกเรยนจะใชรถหลอดดายของนกเรยนศกษาเกยวกบแรงเสยดทาน นกเรยนจะออกแบบ วธการทดลองอยางไร (เปดโอกาสใหนกเรยนคดออกแบบและนาเสนอความคด โดยมแนววานกเรยนอาจใช รถหลอดดายจานวน 1 คน วางบนพนทเรยบแตกตางกน โดยหมนยางรดดวยจานวนรอบท เทากน หรออาจทารถหลอดดายจานวน 2 คน แลวทาใหผวของลอมความเรยบแตกตางกน หมนยางรดดวยจานวนรอบทเทากนและวางบนพนทมลกษณะแบบเดยวกน แลวสงเกต การเคลอนทของรถหลอดดาย เปนตน) แนวการตอบคาถาม จากรป สมมตวามนษยวงระยะสนดวยอตราเรวคงท มนษยจะวงไดระยะทางเทาใด ภายในเวลา 3 ชวโมง และระยะทางทมนษยวงไดแตกตางจากระยะทางททากและ เสอซตาหเคลอนทไดอยางไรในเวลาเทากน (อตราเรวเฉลยของคน เทากบ 36.81 กโลเมตรตอชวโมง มความหมายวา เวลา 1 ชวโมง คนจะเคลอนทไดระยะทาง 36.81 กโลเมตร ดงนน เวลา 3 ชวโมง คนจะเคลอนทไดระยะทาง 3 x 36.81 = 110.43 กโลเมตร ระยะทางทคนเคลอนทไดในเวลา 3 ชวโมงเทากบ 110.43 กโลเมตร อตราเรวเฉลยของทาก เทากบ 0.048 กโลเมตรตอชวโมง มความหมายวา เวลา 1 ชวโมง ทากจะเคลอนทไดระยะทาง 0.048 กโลเมตร ดงนน เวลา 3 ชวโมง ทากจะเคลอนทไดระยะทาง 3 x 0.048 = 0.144 กโลเมตร

Page 57: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-56- ระยะทางททากเคลอนทไดในเวลา 3 ชวโมงเทากบ 0.144 กโลเมตร อตราเรวเฉลยของเสอซตาร เทากบ 112.65 กโลเมตรตอชวโมง มความหมายวา เวลา 1 ชวโมง เสอซตารจะเคลอนทไดระยะทาง 112.65 กโลเมตร ดงนน เวลา 3 ชวโมง เสอซตารจะเคลอนทไดระยะทาง 3 x 112.65 = 337.95 กโลเมตร ระยะทางเสอซตารทเคลอนทไดในเวลา 3 ชวโมงเทากบ 337.95 กโลเมตร สรปไดวาในเวลา 3 ชวโมง ระยะทางทเสอซตารเคลอนทไดจะมากกวาคนเทากบ 337.95-110.43 = 227.52 กโลเมตร และระยะทางทคนเคลอนทไดจะมากกวาระยะทางททาก เคลอนทเทากบ 110.43-0.144 = 109.856 กโลเมตร) แนวการประเมนการคดเชอมโยง ครผสอนควรประเมนจากผลงานของนกเรยน โดยกาหนดเกณฑการประเมนใหเหมาะสม ประเมนผลการประยกตใชความรของนกเรยน การสบคนขอมล การรวบรวมขอมล การสงเคราะหและแปลความหมาย จดกระทากบขอมลทคนควาไดอยางเหมาะสมมากนอยเพยงดวย การอธบายสรปดวยภาษาของตนเอง การอางองแหลงทมาของขอมล ความสวยงาม ความเรยบรอยของผลงาน โดยอาจประยกตใชแบบประเมนและเกณฑการประเมนตามทไดเสนอในคมอเลมน โดยครผสอนสามารถยดหยนไดตามความเหมาะสม

กจกรรมคดถงสงทเรยนร ครผสอนควรเนนยาใหผเรยนเขยนบรรยายความรสก ความรทคงทน ความเขาใจในเนอหาสาระทยงตกตะกอนอยในสมองของนกเรยน โดยการเขยนบรรยายออกมาดวยภาษาของตนเอง ซงสงเหลานสามารถสะทอนถงเครองมอ สอการเรยนร และวธการเรยนรทเราจดใหกบผเรยนวาม ความเหมาะสมกบผเรยนมากนอยแคไหน ผเรยนเกดการเรยนรมากนอยเพยงใด เพอใชเปนแนวทางในการปรบปรงและพฒนาชดกจกรรม วธการจดการเรยนรใหเหมาะสมมากยงขน

Page 58: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-57- แบบประเมนทกษะปฏบตการทดลอง

(สาหรบอาจารยผสอน) ชอกลม.....................................กลมท.....................หอง...................

คาชแจง สงเกตและพจารณาความสอดคลองระหวางพฤตกรรมทสงเกตไดกบรายการพฤตกรรม การเรยนของนกเรยน โดยพจารณานาหนกคะแนน ดงตอไปน 1 หมายถง แนใจวาพฤตกรรมทสงเกตสอดคลองกบรายการพฤตกรรม 0 หมายถง ไมแนใจวาพฤตกรรมทสงเกตสอดคลองกบรายการพฤตกรรม -1 หมายถง แนใจวาพฤตกรรมทสงเกตไมสอดคลองกน

รายการพฤตกรรมนกเรยน คะแนนทได ขอ

1 0 -1 1. กระบวนการกลม 1.1 การวางแผนออกการทดลอง/การวางแผนรวบรวบขอมล 1.2 หวหนากลมมภาวะผนา 1.3 สมาชกกลมรวมมอในการทางาน 2. การดาเนนการทดลอง/รวบรวมขอมล 2.1 ทาการทดลองตามขนตอนทกาหนดหรอแผนทวางไว 2.2 ปรบปรงแกไขเปนระยะๆ 2.3 มการบนทกผลเปนระยะ ๆ 2.4 สอความหมายขอมลเขาใจและชดเจน 3. การใชเทคนคในการทดลอง 3.1 ตดตงอปกรณ เครองมอไดถกตอง 3.2 ใชวสด อปกรณ เครองมอตาง ๆ ไดอยางถกวธ 3.3 ใชอปกรณ เครองมอตาง ๆ อยางชานาญและคลองแคลว 3.4 ใชวสดอปกรณและเครองมออยางระมดระวงไมกอนใหเกดอนตราย 3.5 มการปรบแกไขอปกรณทชารดหรอเลอกใชอปกรณทดแทนอปกรณ ชารด

3.6 ทาความสะอาดเกบอปกรณและเครองมออยางถกวธหลงทาการทดลอง 4. การสรปผลกจกรรม/การสรปผลการทดลอง 4.1 สามารถแปลความหมาย วเคราะหขอมลทไดจากการทดลองได 4.2 สามารถอภปรายและสรปผลการทดลองไดถกตองตามขอมล

รวมคะแนน เกณฑการประเมน 13 – 15 คะแนน ดมาก 10 - 12 คะแนน ด 7 - 9 คะแนน พอใช ตากวา 6 คะแนน ปรบปรง

Page 59: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-58-

แบบประเมนผงมโนทศนหรอแผนผงความคด เรอง....................................................................................

ชอ..............................................................ชน.................เลขท...........

ประเมนโดย.................................................................................................................................................. เกณฑการประเมน 1 ปรบปรง 2 พอใช 3 ปานกลาง 4 ด 5 ดมาก เกณฑการพจารณาคะแนน คะแนนรวม 36 – 40 ได 5 คะแนน 31 -35 ได 4 คะแนน 26 -30 ได 3 คะแนน ตากวา 25 ได 2 คะแนน คาชแจง พจารณาความสอดคลองของผลงานและรายการประเมนตอไปน แลวพจารณานาหนก คะแนนทเหมาะสม

รายการประเมน ดมาก (5)

ด (4)

ปานกลาง (3)

พอใช (2)

ปรบปรง (1)

1. มชอผงมโนทศนพรอมรายละเอยดเหมาะสม 2. สาระและขอมลถกตองตามหวขอ 3. นาเสนอสาระและขอมลดวยภาษาทถกตองชดเจน 4. ความรทนาเสนอมความสมพนธกนชดเจน 5. มความประณตในการพฒนาผงมโนทศน 6. เสนอผงดวยความสวยงามชวนตดตาม 7. เลอกใชแบบผงมโนทศนเหมาะสมกบขอมลและวตถประสงคทจะนาเสนอ

8. ผลงานผงมโนทศนแสดงศกยภาพของผเรยน คะแนนรวมแตละเกณฑการประเมน คะแนนรวมทงหมด ผลการประเมน คะแนน ความคดเหนเพมเตม .........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 60: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-59- แบบประเมนดานคณลกษณะอนพงประสงค

ดานหลกคณธรรมนาความรและคณธรรมในหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง รายวชา..............................................ภาคเรยนท...........................ปการศกษา.......................

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท..................... ผประเมน ตนเอง เพอน ครผสอน ผปกครอง คาชแจง พจารณาความสอดคลองของพฤตกรรมทแสดงออกกบรายการประเมนตอไปน แลวพจารณานาหนกคะแนนทเหมาะสม เกณฑการใชคะแนน ระดบการปฏบตมากทสด ให 5 คะแนน ระดบการปฏบต มาก ให 4 คะแนน ระดบการปฏบตปานกลาง ให 3 คะแนน ระดบการปฏบต นอย ให 2 คะแนน ระดบการปฏบต นอยทสด ให 1 คะแนน ชอกลม..................................................กลมท.......................หอง.......................

รายการประเมน

ชอ สกล

เลขท

สนใจใ

ฝร มค

วามรอบร

มนสย

ใฝด

ทางาน

รวมก

บผอน

ไดอยางม

ความสข

/ยดหล

กคว

ามซอ

สตยส

จรตแ

ละมค

วามอด

ทนมงมน

มค

วามขยนข

นแขง

ใชสต

ปญญา

ในการแกป

ญหา

รจกแ

บงปน

แลกเป

ลยน

เอออาทร

รรกส

ามคค

ใจก

วางยอมร

บฟงความ

คดเหน

ของผอน

มค

วามรบ

ผดชอ

บ /มเหต

ผล/รบ

ทบาทตน

เอง

รกษาทร

พยสม

บตสว

นรวม

หรอม

จตสาธาร

ณะ

รวมคะ

แนน

คะแน

นทได

เกณฑการใหคะแนน คะแนนรวม 41 - 45 ได 5 คะแนน คะแนนรวม 36 - 40 ได 4 คะแนน คะแนนรวม 31- 35 ได 3 คะแนน คะแนนรวม 26 30 ได 2 คะแนน ตากวา 25 ได 1 คะแนน

Page 61: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-60- แบบประเมนดานคณลกษณะอนพงประสงค

ดานจตวทยาศาสตร รายวชา..............................................ภาคเรยนท...........................ปการศกษา.......................

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท..................... ผประเมน ตนเอง เพอน ครผสอน ผปกครอง คาชแจง พจารณาความสอดคลองของพฤตกรรมทแสดงออกกบรายการประเมนตอไปน แลวพจารณานาหนกคะแนนทเหมาะสม เกณฑการใชคะแนน ระดบการปฏบตมากทสด ให 5 คะแนน ระดบการปฏบต มาก ให 4 คะแนน ระดบการปฏบตปานกลาง ให 3 คะแนน ระดบการปฏบต นอย ให 2 คะแนน ระดบการปฏบต นอยทสด ให 1 คะแนน ชอกลม..................................................กลมท.......................หอง.......................

รายการประเมน

ชอ สกล

เลขท

เปนบค

คลแห

งการเ

รยนร

และใฝ

ร ใฝเร

ยน

รกใน

การแสว

งหาความ

รอยาง

ตอเนอ

ง สบ

เสาะจากแห

ลงเรย

นรอยางห

ลากห

ลาย

อดทน

มงมน ร

อบคอ

บ คด

รเรมส

รางสร

รค

ชางส

งเกต /

กระต

อรอรนท

จะหา

คาตอ

บ ชอ

บแสด

งกจก

รรมว

ทยาศา

สตร/ช

อบเหน

คณคา

/ความสาคญ

ของวท

ยาศาสตร

ใชทร

พยากรอยาง

ประห

ยดแล

ะคมค

า มก

ารแกป

ญหาแล

ะตดส

นใจอ

ยางเหม

าะสม

รวมคะ

แนน

คะแน

นทได

เกณฑการใหคะแนน คะแนนรวม 41 - 45 ได 5 คะแนน คะแนนรวม 36 - 40 ได 4 คะแนน คะแนนรวม 31- 35 ได 3 คะแนน คะแนนรวม 26 30 ได 2 คะแนน ตากวา 25 ได 1 คะแนน

Page 62: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-61- แบบประเมนผลงาน

เรอง........................................................................ รายวชา..............................................ภาคเรยนท...........................ปการศกษา.......................

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท..................... ผประเมน ตนเอง เพอน ครผสอน ผปกครอง คาชแจง พจารณาความสอดคลองของคณภาพผลงานกบรายการประเมนตอไปน แลวพจารณานาหนกคะแนนทเหมาะสม เกณฑการใชคะแนน ระดบคณภาพมากทสด ให 5 คะแนน ระดบคณภาพ มาก ให 4 คะแนน ระดบคณภาพปานกลาง ให 3 คะแนน ระดบคณภาพ นอย ให 2 คะแนน ระดบคณภาพ นอยทสด ให 1 คะแนน ชอกลม..................................................กลมท .......................หอง.......................

รายการประเมน

ชอ สกล

เลขท

ความถก

ตองของเนอ

หา/สา

ระครบส

อสาร

ความคด

สรางส

รรค/ก

ารออก

แบบ

ความสว

ยงาม ส

ะอาดแล

ะประณต

การเล

อกใชวส

ดอปก

รณ

หวขอ

รายละเอ

ยดครบถ

วยเหม

าะสม

การออก

แบบก

ารนาเส

นอผล

งานนา

สนใจ

การส

ะกดค

า /การ/

ใชเคร

องหม

าย/การใช

ปร

ะหยด

/คมคา

/ยดหล

กปรช

ญาเศร

ษฐกจ

เสรจต

ามเวล

า รวม

คะแน

คะแน

นทได

เกณฑการใหคะแนน คะแนนรวม 41 - 45 ได 5 คะแนน คะแนนรวม 36 - 40 ได 4 คะแนน คะแนนรวม 31- 35 ได 3 คะแนน คะแนนรวม 26 30 ได 2 คะแนน ตากวา 25 ได 1 คะแนน

Page 63: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-62- แบบประเมนการนาเสนอผลงาน

เรอง........................................................................ รายวชา..............................................ภาคเรยนท...........................ปการศกษา.......................

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท..................... ผประเมน ตนเอง เพอน ครผสอน ผปกครอง คาชแจง พจารณาความสอดคลองของคณภาพการแสดงออกกบรายการประเมนตอไปน แลวพจารณานาหนกคะแนนทเหมาะสม เกณฑการใชคะแนน ระดบคณภาพมากทสด ให 5 คะแนน ระดบคณภาพ มาก ให 4 คะแนน ระดบคณภาพปานกลาง ให 3 คะแนน ระดบคณภาพ นอย ให 2 คะแนน ระดบคณภาพ นอยทสด ให 1 คะแนน ชอกลม..................................................กลมท .......................หอง.......................

รายการประเมน

ชอ สกล

เลขท

ความคด

สรางส

รรค

มลาดบข

นขนก

ารนาเส

นอเหม

าะสม

เนอหา

ตรงกบห

วขอท

นาเสน

อ คว

ามรวมม

อของสม

าชกในก

ลม

ทกษะ

การน

าเสนอ

ชวนต

ดตามแล

ะทาทางมคว

ามมน

ใจ /สอ

ถงการเต

รยม

เตรยม

พรอม

ในการน

าเสนอ

รกษาเวล

าในการน

าเสนอ

คว

ามเหม

าสมข

องการใช

สอ/อป

กรณ

รวมคะ

แนน

คะแน

นทได

เกณฑการใหคะแนน คะแนนรวม 41 - 45 ได 5 คะแนน คะแนนรวม 36 - 40 ได 4 คะแนน คะแนนรวม 31- 35 ได 3 คะแนน คะแนนรวม 26 30 ได 2 คะแนน ตากวา 25 ได 1 คะแนน

Page 64: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-63- แบบประเมนรปเลมรายงาน

เรอง........................................................................ รายวชา..............................................ภาคเรยนท...........................ปการศกษา.......................

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท..................... ผประเมน ตนเอง เพอน ครผสอน ผปกครอง คาชแจง พจารณาความสอดคลองของคณภาพผลงานกบรายการประเมนตอไปน แลวพจารณานาหนกคะแนนทเหมาะสม เกณฑการใชคะแนน ระดบคณภาพมากทสด ให 5 คะแนน ระดบคณภาพ มาก ให 4 คะแนน ระดบคณภาพปานกลาง ให 3 คะแนน ระดบคณภาพ นอย ให 2 คะแนน ระดบคณภาพ นอยทสด ให 1 คะแนน ชอกลม..................................................กลมท .......................หอง.......................

รายการประเมน

ชอ สกล

เลขท

ปก

คานา

สารบ

เนอหา

ภาพป

ระกอ

ความปร

ะณต /ส

วยงาม

แหลงอางอง

รวมค

ะแนน

35 คะ

แนน

คะแน

นทได

เกณฑการใหคะแนน คะแนนรวม 31 - 35 ได 10 คะแนน คะแนนรวม 26 - 30 ได 9 คะแนน คะแนนรวม 21 - 25 ได 8 คะแนน คะแนนรวม 16 - 20 ได 7 คะแนน ตากวา 25 ได 6 คะแนน

Page 65: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-64- แบบประเมนทกษะการแสวงหาขอมลขาวสาร

เรอง........................................................................ รายวชา..............................................ภาคเรยนท...........................ปการศกษา.......................

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท..................... ผประเมน ตนเอง เพอน ครผสอน ผปกครอง คาชแจง พจารณาความสอดคลองของพฤตกรรมกบรายการประเมนตอไปน แลวพจารณานาหนกคะแนนทเหมาะสม เกณฑการใชคะแนน ระดบการปฏบตมากทสด ให 5 คะแนน ระดบการปฏบต มาก ให 4 คะแนน ระดบการปฏบตปานกลาง ให 3 คะแนน ระดบการปฏบต นอย ให 2 คะแนน ระดบการปฏบตนอยทสด ให 1 คะแนน ชอกลม..................................................กลมท .......................หอง.......................

รายการประเมน

มากทสด (5)

มาก (4)

ปานกลาง (3)

นอย (2)

นอยทสด (1)

มการคนควาแหลงเรยนรจากเอกสารแนะนา /แหลงแนะนาอเลกทรอนกส มการคนควาขอมลจากแหลงขอมลมากกกวา 1 แหลง มการตดสนใจในการเลอกขอมลขาวสารทเกยวของ มการประเมนคณภาพและความเกยวของของขอมลขาวสารทจะรวบรวม มการเพมวธการรวบรวมขอมลขาวสารในระหวางทกาลงคนหา มการใชบรรณานกรมหรอแหลงขอมลแหลงใดแหลงหนงเพอสงคนแหลงขอมลอน ๆ

มการแยกแยะขอมลขาวสารทเปนขอเทจจรงและความคดเหน มการจดระบบขอมลขาวสารทไดอยางมประสทธภาพ ขอมลขาวสารทไดมาสอดคลองกบงานทกาหนดให ผลการรวบรวมขอมลขาวสารไดแสดงศกยภาพและทกษะของผเรยน คะแนนรวมแตละเกณฑการประเมน คะแนนรวมทงหมด ผลการประเมน คะแนน เกณฑการตดสนคะแนน คะแนนรวม 46 - 50 ได 5 คะแนน คะแนนรวม 41 - 45 ได 4 คะแนน คะแนนรวม 36 - 40 ได 3 คะแนน คะแนนรวม 31 - 35 ได 2 คะแนน ตากวา 30 ได 1 คะแนน

Page 66: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

-65- แบบประเมนการทางานเปนทม

เรอง........................................................................ รายวชา..............................................ภาคเรยนท...........................ปการศกษา.......................

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท..................... ผประเมน ตนเอง เพอน ครผสอน ผปกครอง คาชแจง พจารณาความสอดคลองของการปฏบตกบรายการประเมนตอไปน แลวพจารณานาหนกคะแนนทเหมาะสม เกณฑการใชคะแนน ระดบการปฏบตมากทสด ให 5 คะแนน ระดบการปฏบต มาก ให 4 คะแนน ระดบการปฏบตปานกลาง ให 3 คะแนน ระดบการปฏบต นอย ให 2 คะแนน ระดบการปฏบตนอยทสด ให 1 คะแนน ชอกลม..................................................กลมท .......................หอง.......................

รายการประเมน

มากทสด (5)

มาก (4)

ปานกลาง (3)

นอย (2)

นอยทสด (1)

หวหนากลมทาหนาทอยางเหมาะสม ความชดเจนในการแบงหนาทในการทางานกลม การวางแผนการทางานกอนทากจกรรม การทาตามขนตอนทกาหนดในการทากจกรรม ความถกตองในการจดอปกรณ การปรบปรงแกไขเปนระยะ ๆ การบนทกผลขณะทากจกรรมเปนระยะๆ ความเปนระเบยบเรยบรอยของการเกบอปกรณ การอภปรายผลภายในกลม ความถกตองในการสรปผลงาน คะแนนรวมแตละเกณฑการประเมน คะแนนรวมทงหมด ผลการประเมน คะแนน เกณฑการตดสนคะแนน คะแนนรวม 46 - 50 ได 5 คะแนน คะแนนรวม 41 - 45 ได 4 คะแนน คะแนนรวม 36 - 40 ได 3 คะแนน คะแนนรวม 31 - 35 ได 2 คะแนน ตากวา 30 ได 1 คะแนน

Page 67: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

สารบญ

เรอง หนา หลกการและเหตผล 1 จดประสงค 2 กลมเปาหมาย 3 แผนผงมโนทศนสาระการเรยนรการเคลอนทในชวต 4 ความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร 5 สาระสาคญของชดกจกรรม 8 ตารางหนวยการเรยนร 9 แนวการจดกจกรรม 11 กจกรรมท 1.1 ของเลนพนบานของเรา 12 กจกรรมท 1.2 เลาขาน...ความเปนมา 15 กจกรรมท 1.3 จาแนก..แยกแยะ...ของเลนพนบาน 19 กจกรรมท 1.4 ตามหา...ของเลนพนบานทฉนอยากรจก 23 กจกรรมท 2.1 ปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอร 25 กจกรรมท 2.2 วเคราะหปรมาณเวกเตอรและปรมาณสเกลาร ดวยสอของเลนพนบาน 29 กจกรรมท 2.3 จะรวมปรมาณเวกเตอรไดอยางไร 31 กจกรรมท 3.1 ความหมายของการเคลอนท 37 กจกรรมท 3.2 วเคราะหการเคลอนทของวตถ 39 กจกรรมท 3.3 มารจกการกระจดและระยะทาง 43 กจกรรมท 3.4 อตราเรวและความเรวของวตถ 48 ตวอยางแบบประเมน 57

Page 68: ชุุดกิิจกรรม เรืื่องsci/techer/ac1.pdf · -2- การอนุรักษ ฟ นฟูของเล นพื้นบ านและย

ชดกจกรรมการเรยนการสอน (สาหรบคร)

เรอง เรยนรการเคลอนทในชวตดวยสอของเลนพนบาน

ทปรกษาจากสถานบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย นางนนทยา บญเคลอบ ผเชยวชาญพเศษ

นางดวงสมร คลองสาระ ผชวยผอานวยการ ผพฒนา ณฐภสสร เหลาเนตร ครชานาญการพเศษ โรงเรยนจฬาภรณราชวทยาลย พษณโลก