การพัฒนาหล ักสูตรสถานศ ึกษา กลุ...

การพฒนาหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร

ปรญญานพนธ ของ

สรยา กาธร

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการประถมศกษา

พฤษภาคม 2553


ปรญญานพนธ ของ



พฤษภาคม 2553 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ


บทคดยอ ของ



พฤษภาคม 2553

สรยา กาธร. (2553). การพฒนาหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยน วดนาคนมตร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การประถมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม: รองศาสตราจารย ดร.ประพนธศร สเสารจ; อาจารย ดร.รงทวา แยมรง. การวจยครงน มความมงหมายเพอพฒนาหลกสตรและหาคณภาพของหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท 4/1 โรงเรยนวดนาคนมตร สานกงานเขตจอมทอง สงกดสานกการศกษากรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 จานวน 30 คน ซงไดมาโดยการสมอยางงาย โดยมหองเรยนเปนหนวยในการสม เครองมอทใช ไดแก แบบสมภาษณชนดมโครงสราง แบบประเมนความเหมาะสมของหลกสตร แบบประเมนความสอดคลองของหลกสตร แผนการจดการเรยนร แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนและแบบวดคณลกษณะอนพงประสงค ผวจยไดดาเนนการทดลองหลกสตรและหาคณภาพใชเวลาการทดลอง 14 ชวโมง แบบแผนการวจยแบบกลมตวอยางกลมเดยว มการสอบกอนและหลงการทดลอง ผลการวจยพบวา หลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ทพฒนาขนมคณภาพเนองจาก 1. ประสทธภาพดานความคดเหนของผเชยวชาญ โดยประเมน 3 ดาน ไดแก ดานความเหมาะสมของรางหลกสตร ทงฉบบอยในระดบมความเหมาะสมมาก มคาเฉลยเทากบ 4.50 และสวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.76 ดานความสอดคลองของรางหลกสตร ทงฉบบมความสอดคลองเทากบ 0.90 และดานความสอดคลองของแผนการจดการเรยนร ทงฉบบมความสอดคลองเฉลยเทากบ 0.86 2. ประสทธภาพดานผลสมฤทธทางการเรยนของชนประถมศกษาปท 4/1 ทเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร นกเรยนมคะแนนหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 3. ประสทธภาพดานคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4/1 ทเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร โดยรวมอยในระดบด นกเรยนทไดคะแนนเฉลยตงแต 3.50 ขนไป จานวน 26 คน คดเปนรอยละ 86.66 ของจานวนนกเรยนทงหมด

THE DEVELOPMENT OF SCHOOL CURRICULUM IN SOCIAL, RELIGION AND CULTURE GROUP ON SUFFICIENT ECONOMY OF PRATHOMSUKSA 4

STUDENTS, WATNAGNIMIT SCHOOL

AN ABSTRACT BY

SURIYA KAMTHORN

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Master of Education degree in Elementary Education

at Srinakharinwirot University May 2010

Suriya Kamthorn. (2010). The Development of School Curriculum in Social, Religion and Culture Group on Sufficient Economy of Prathomsuksa 4 Students, Watnagnimit School. Master thesis, M.Ed. (Elementary Education). Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University. Advisor Committee. Assoc. Prof. Dr.Prapansiri SuSaoraj, Dr.Rungtiwa Yamrung. This research aimed to develop and investigate a school curriculum in the Social, Religion and Culture Subject Group on the Sufficient Economy of Prathomsuksa 4 students, Watnagnimit School. The samples for this research were 30 Prathomsuksa 4/1, Watnagnimit School, Jomthong Service Area Office under the Bangkok Educational Service Area Office, in the 2nd semester of the academic year B.E. 2552. They were acquired by simple random using classroom as the unit of sampling. The tools used included a structured interview form, an evaluation form on the appropriateness of the curriculum, an evaluation form on the curriculum concordance, a teaching and learning management plan, a learning achievement evaluation form and a student’s desirable characteristics evaluation form. The researcher implemented 14 hours on the curriculum experiment and its quality investigation. The research was one-group design with pretest-posttest. The results of the study indicated as follow. The school curriculum in the Social, Religion and Culture Subject Group on the Sufficient Economy of Prathomsuksa 4 students, Watnagnimit School under the development was qualified because of the followings. 1. The efficiency, evaluated by the experts, in 3 aspects: the appropriateness of the curriculum was at the high level, mean = 4.50, S.D. = 0.76; the concordance of the draft curriculum was 0.90; and the mean concordance of the teaching and learning management plan was 0.86. 2. The efficiency in terms of the learning achievement. The students who studied the School Curriculum in Social, Religion and Culture Subject Group on the Sufficient Economy, Watnagnimit School, had higher posttest scores than the pretest scores at .01 level of significance. 25 students gained 80 percent scores, which was 83.33 percents of the samples. The overall mean of the students was 4.18, at the good level. 3. The efficiency in terms of the students’ desirable characteristics. Prathomsuksa 4 students who studied the School Curriculum in Social, Religion and Culture Subject Group on the Sufficient Economy, Watnagnimit School had desirable characteristics at the

good level. 26 students gained mean scores higher than 3.50 which was 86.66 percents of the samples.

ปรญญานพนธฉบบนไดรบทนสนบสนน

จาก งบประมาณแผนดน ประจาปงบประมาณ 2552

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ปรญญานพนธ เรอง


ของ


ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการประถมศกษา

ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ .................................................................... คณบดบณฑตวทยาลย (รองศาสตราจารย ดร. สมชาย สนตวฒนกล) วนท …… เดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2553 คณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ ........................................................ ประธาน (รองศาสตราจารย ดร. ประพนธศร สเสารจ) ........................................................ กรรมการ (อาจารย ดร. รงทวา แยมรง)

คณะกรรมการสอบปากเปลา .......................................................... ประธาน (รองศาสตราจารย ดร.ชตมา วฒนะคร) ......................................................... กรรมการ (รองศาสตราจารย ดร. ประพนธศร สเสารจ) ......................................................... กรรมการ(อาจารย ดร. รงทวา แยมรง)

......................................................... กรรมการ(รองศาสตราจารย สนทร จนทรตร)

ประกาศคณปการ

ปรญญานพนธฉบบนสาเรจดวยดเพราะความเพยรพยาม มงมนและไดรบความกรณาอยางยงจาก รองศาสตราจารย ดร.ประพนธศร สเสารจ และอาจารย ดร.รงทวา แยมรง ทใหความชวยเหลอเอาใจใส ใหคาแนะนา ดแลตรวจสอบเนอหาสาระหรอขอผดพลาดในการทาปรญญานพนธในครงน ผวจยขอขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน ขอขอบพระคณรองศาสตราจารย ดร.ชตมา วฒนะคร และรองศาสตราจารย สนทร จนทรตร กรรมการทแตงตงเพมเตม ทกรณาใหคาแนะนาเพอใหปรญญานพนธฉบบนสมบรณยงขน ขอขอบพระคณ อาจารยชจตต วฒนารมย หวหนากลมงานสงเสรมการจดการศกษา สานกงานยทธศาสตร สานกการศกษากรงเทพมหานคร อาจารยพชน สทธพลากล หวหนากลมงานหลกสตรและวธสอน สานกงานยทธศาสตร สานกการศกษากรงเทพมหานคร อาจารยโสภณ คานงเนตร นกวชาการศกษา 7ว. กลมงานประเมนผลการจดการศกษา สานกงานยทธศาสตร สานกการศกษากรงเทพมหานคร อาจารยสายพณ ตนสร ศกษานเทศก ระดบชานาญการพเศษ หนวยศกษานเทศก กรงเทพมหานคร คณอรทพย อาชวบลโยบล นกวเคราะหนโยบายและแผน ระดบชานาญการพเศษ สานกยทธศาสตรดานนโยบายสาธารณะ สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ทกรณาสละเวลาอนมคาใหการสมภาษณ และการประเมนคณภาพสาระของหลกสตรสถานศกษากลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร การวจยครงนไดรบความอนเคราะหจากคณะผบรหารและคณะครโรงเรยนวดนาคนมตร เขตจอมทอง กรงเทพมหานคร ไดแก อาจารยเจรญรตน สมเกษม ผอานวยการโรงเรยน คณครกลยา อมรปาน คณครพมพมล มหตวชเยศ คณครกาญจนา ตอบสนเทยะ คณครพชรา ปนแกว คณครพรทพย นวลแกว คณครมนสนนท เหรอดศย ทใหความรวมมอและอานวยความสะดวกตลอดระยะเวลาเกบรวบรวมขอมลการวจย

ทายทสดดวยความสานกในพระคณ คณพอเหวยง คณแมชม กาธร พๆ นองๆ พระอาจารยไสว เพชรสเงน ปาสลดดา เจนวรนชยกลชย พไพวรนทร กกรตกล ทสนบสนนให กาลงใจตลอดระยะเวลาจนประสบความสาเรจในการศกษา


สารบญ บทท หนา 1 บทนา ........................................................................................................................ 1 ภมหลง………………………………………………………………………....………..... 1 ความมงหมายของการวจย........................................................................................ 4 ความสาคญของการวจย………………………………………………………………..... 4 ขอบเขตของการวจย................................................................................................. 4 นยามศพทเฉพาะ .................................................................................................... 5 กรอบแนวคดในการวจย............................................................................................ 10 สมมตฐานในการวจย................................................................................................. 11 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ ……………………………………………………… 12 เอกสารทเกยวกบหลกสตร........................................................................................ 13 ความหมายของหลกสตร....................................................................................... 13 องคประกอบของหลกสตร..................................................................................... 14 ระดบของหลกสตร............................................................................................... 15 ลกษณะทดของหลกสตร....................................................................................... 16 ความสาคญของหลกสตร..................................................................................... 18 เอกสารทเกยวกบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา........................................................ 20 ความหมายการพฒนาหลกสตรสถานศกษา........................................................... 20 แนวคดการพฒนาหลกสตรสถานศกษา................................................................. 21 รปแบบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา................................................................. 26 การประเมนหลกสตรสถานศกษา........................................................................... 34 เอกสารทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง............................................................................. 40 พระราชดารเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว............................. 41 ความหมายเศรษฐกจพอเพยง................................................................................ 45 หลกการตามแนวเศรษฐกจพอเพยง....................................................................... 47 วธการปฏบตตามแนวเศรษฐกจพอเพยง................................................................. 49 เศรษฐกจพอเพยงกบการศกษา............................................................................. 52 เอกสารทเกยวกบผลสมฤทธทางการเรยน.................................................................... 57 ความหมายของการวดผลและการประเมนผล......................................................... 57 การวดผลสมฤทธทางการเรยน............................................................................... 58 วธการประเมนผลทางการศกษา............................................................................. 62

สารบญ (ตอ) บทท หนา 2 (ตอ) เอกสารทเกยวกบคณลกษณะอนพงประสงค................................................................. 65 ความหมายของคณลกษณะอนพงประสงค.............................................................. 65 คณลกษณะอนพงประสงคทางการเรยน.................................................................. 66 วธการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค............................................................... 68 งานวจยทเกยวของ..................................................................................................... 72 3 วธดาเนนการวจย ……………………………………………………….………………. 77

การกาหนดประชากรและการสมกลมตวอยาง ........................................................... 77 ขนตอนการพฒนาหลกสตรสถานศกษา..................................................................... 77 เครองมอทใชในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา........................................................ 82 การสรางและหาคณภาพเครองมอ............................................................................. 86 การนาหลกสตรสถานศกษาไปทดลองใช................................................................... 90 แบบแผนการทดลอง................................................................................................ 91 การวเคราะหขอมล................................................................................................... 91 สถตทใชในการวเคราะหขอมล.................................................................................. 92

4 ผลการวเคราะหขอมล ………………………………………………………………… 93 5 สรปผล อภปรายผลและขอเสนอแนะ ……………………………………..………… 104 ความมงหมายของการวจย...................................................................................... 104 การกาหนดประชากรและการสมกลมตวอยาง.......................................................... 104 ระยะเวลาทใชในการวจย........................................................................................ 105 เครองมอทใชในการวจย ........................................................................................ 105 การวเคราะหขอมล ............................................................................................... 105 สรปผลการวจย .................................................................................................... 105 อภปรายผล .......................................................................................................... 108 ขอเสนอแนะ ......................................................................................................... 109

สารบญ (ตอ) บทท หนา

บรรณานกรม .................................................................................................................... 111 ภาคผนวก ………………………………………………………………………………….…… 117 ภาคผนวก ก ............................................................................................................ 118 ภาคผนวก ข ............................................................................................................ 121 ภาคผนวก ค ............................................................................................................ 152 ภาคผนวก ง ............................................................................................................ 174 ภาคผนวก จ ............................................................................................................ 181 ประวตผวจย ................................................................................................................... 192

บญชตาราง

ตาราง หนา 1 ขนตอนในการพฒนาหลกสตร………………………………………..………….………. 33 2 รปแบบการประเมนคาของสครฟเวน……………………………………………...…….. 39 3 มาตรฐานการเรยนรเศรษฐกจพอเพยง ชวงชนท 1 (ป.1 – 3)……………….……..….. 55 4 มาตรฐานการเรยนรเศรษฐกจพอเพยง ชวงชนท 2 (ป.4 – 6)……………….……..….. 56 5 ผลการประเมนความเหมาะสมของรางหลกสตรโดยผเชยวชาญ.................................. 95 6 ผลการประเมนความสอดคลองของรางหลกสตรสถานศกษาโดยเชยวชาญ.…….….… 97 7 ผลการประเมนความสอดคลองของแผนการจดการเรยนรโดยผเชยวชาญ...…….….… 98 8 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร กอนและหลง การจดการเรยนร………………………………………………………………….….... 100 9 ผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงครายดานของนกเรยนทไดรบการจด การเรยนรหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ………………………………………………………...…....…. 101 10 ผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนทไดรบการจด การเรยนรหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ………………………………………………………...…....…. 103 11 ผลการประเมนความสอดคลองของแผนการจดการเรยนรโดยผเชยวชาญ.……..…… 154 12 ผลการประเมนความสอดคลองของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน กบจดประสงคการเรยนรโดยผเชยวชาญ..………………………………..…..……... 157 13 แสดงความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก (r) และคาความเชอมน ของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน………………………………………...……….. 160 14 ผลการประเมนความสอดคลองของแบบวดคณลกษณะอนพงประสงคโดยผเชยวชาญ 162

15 แสดงคาสมประสทธแอลฟา (α- Coefficient) ของแบบวดคณลกษณะ อนพงประสงค…………………………………………………………………........... 165

บญชตาราง (ตอ)

ตาราง หนา 16 แสดงคะแนนจากแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยน หลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร... 176 17 แสดงผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนรายบคคลทไดรบ การจดการเรยนรหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร …………………………………………….………………..…. 179

บญชภาพประกอบ

ภาพประกอบ หนา 1 กรอบแนวคดในการวจย………………………………………………………..…….… 10 2 รปแบบการพฒนาหลกสตรตามแนวคดของเซเลอร อเลกซานเดอรและเลวส…...….. 27 3 รปแบบการพฒนาหลกสตรตามแนวคดของสมตร คณานกร……………………....… 28 4 รปแบบการพฒนาหลกสตรของ ใจทพย เชอรตนพงษ………………………..……… 32 5 ขนตอนการเรยนการสอนและการประเมนหลกสตรของไทเลอร……………...……... 38 6 สรปเศรษฐกจพอเพยง…………………..……………………………………………... 52

7 แผนภาพแสดงขนตอนการพฒนาหลกสตรสถานศกษา…………………………...…. 81

บทท 1 บทนา

ภมหลง ในวโรกาสปมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 80 พรรษา พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ภมพลอดลยเดช ผทรงเปนพระมหากษตรยปกครองแผนดนโดยธรรมมาตลอดรชสมยอนยาวนาน ทรงบาเพญพระราชกรณยกจมากมาย เพอประโยชนสขของพสกนกรชาวไทย ทรงพระราชทานแนวทางในการพฒนาดานเศรษฐกจ เพอไปสหนทางทถกตอง มนคงและยงยน ทรงมพระราชดารแนวคดเศรษฐกจพอเพยง (Sufficiency Economy) ทพระบาทสมเดจพระเจาอยฯ ทรงมพระราชดารสแนะแนวทางการดาเนนชวตแกพสกนกรชาวไทย มาโดยตลอดนานกวา 30 ป ตงแตกอนเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจและเมอภายหลงไดทรงเนนยาแนวทางการแกไขปญหา เพอใหพสกนกรของพระองคใหรอดพนจากภาวะวกฤตทางเศรษฐกจและสงคม และเพอชวยใหสามารถดารงอยไดอยางมนคงและยงยน ภายใตกระแสโลกาภวตนและการเปลยนแปลงตางๆ ของสงคม เมอป พ.ศ. 2540 ประเทศไทยไดประสบปญหาวกฤตทางเศรษฐกจอยางรนแรง จนเกด ผลกระทบทวประเทศและเพอเปนการแกปญหาดงกลาว จงพระราชทานพระบรมราโชวาทเมอวนท 4 ธนวาคม พ.ศ. 2540 เพอเปนแนวทางในการดาเนนชวตของประชาชน (คณะอนกรรมการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง. 2549: 92) ความวา

“...การจะเปนเสอนนไมสาคญ สาคญทเรามเศรษฐกจแบบพอมพอกน แบบพอมพอกนนนหมายความวา อมชตวเองได ใหพอเพยงกบตวเอง...” และทรงมพระราชดารสเนองในวโรกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา วนท 4 ธนวาคม พ.ศ. 2541 ความวา “...พอเพยงนกหมายความวา มกนมอยไมฟมเฟอย ไมหรหรากได แตวาพอ แมบางอยางอาจจะดฟมเฟอย แตถาทาใหมความสข ถาทาไดกสมควรทจะทาสมควรทจะปฏบต อนนกความหมายอกอยางของเศรษฐกจหรอระบบพอเพยง... …พอเพยงนอาจจะมมาก อาจจะมของหรหรากได แตวาตองไมไปเบยดเบยนคนอน ตองใหพอประมาณตามอตภาพ พดจากพอเพยง ทาอะไรกพอเพยง ปฏบตตนกพอเพยง... ...คนเราถาพอในความตองการ กมความโลภนอย เมอมความโลภนอยกเบยดเบยนคน อนนอย มความคดวาทาอะไรตองพอเพยง หมายความวา พอประมาณ ไมสดโตง ไมโลภอยางมาก คนเรากอย เปนสข...”

จากแนวคดดงกลาว สานกงานคณะกรรมการการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2545: 1) ไดอญเชญเศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญาชแนวทางการดารงอยและปฏบตในทกระดบ ตงแตระดบครอบครว ระดบชมชน จนถงระดบรฐและรฐตองสงเสรม สนบสนนใหการดาเนนการตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550, มาตรา 83: 57)

2

จะตองมความรความเขาใจเกยวกบ ความพอเพยง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจาเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควรตอการมผลกระทบใดๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายในและภายนอก ทงนจะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบ และระมดระวงอยางยง และในขณะเดยวกน จะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาตใหมสานกในคณธรรม ความซอสตยสจรตและใหมความรอบรทเหมาะสม ดาเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสตปญญาและความรอบคอบ เพอใหสมดลและพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรว และกวางขวาง ทงดานวตถ สงคม สงแวดลอมและวฒนธรรม จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (2550 – 2554: 40) ไดกาหนดยทธศาสตรการพฒนาคณภาพคนและสงคมไทย มงพฒนาสสงคมอยเยนเปนสขรวมกน (Green and Happiness Society) ดงนน แนวทางการจดการศกษาพฒนาคนตามหลกเศรษฐกจพอเพยง (ปรยานช พบลสราวธ. 2550: 2) เปนการฝกใหคด พด ทา อยางพอด พอเหมาะ พอควร บนหลกเหตผล ไมประมาทโดยใชสตปญญาในทางทถกตอง ปลกฝงใหเดกและเยาวชนรจกการใชชวตทพอเพยง ใหสามารถอมชตวเองและครอบครวได โดยไมเบยดเบยนตวเองและผอนและอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางสงบ สข รรกสามคค อยรวมกบธรรมชาตไดอยางสมดลและยงยนและมคานยมทดงาม รวมรกษาคณคาของความเปนไทย การจดการศกษาพฒนาคนตามหลกเศรษฐกจพอเพยงสอดคลองหลกสตรการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2544 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ไดกาหนดมาตรฐานการเรยนรเศรษฐกจพอเพยง สาระท 3 เศรษฐศาสตร โดยมมาตรฐาน ส 3.1 คอเขาใจ และสามารถบรหารจดการทรพยากร ในการผลตและการบรโภค การใชทรพยากรทมอยจากดไดอยางมประสทธภาพและคมคารวมทงเศรษฐกจพอเพยง เพอการดารงชวตอยางมดลยภาพ (กรมวชาการ. 2545: 19) โดยเนนใหเขาใจระบบและวธการของเศรษฐกจพอเพยงและสามารถนาไปประยกตใชกบชวตประจาวนได กระทรวงศกษาธการ (กระทรวงศกษาธการ. 2550: 21 – 23) มเปาหมาย สรางกระบวนการเรยนร เรองเศรษฐกจพอเพยงในผเรยนและบคลากรทางการศกษาในทกระดบ โดยนาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงประยกตใชในการจดการเรยนการสอน เพอการพฒนาและสรางคนทมความรและความเขาใจในหลกเศรษฐกจพอเพยง โดยใหสถานศกษาเปนผนาการพฒนาความรเกยวกบเศรษฐกจพอเพยงตามแนวพระราชดารใหสอดคลองกบวถชวตและภมปญญาทองถน เพอใหสามารถพงตนเองไดและเปนวถชวตทอยบนพนฐานของความพอเพยงอยางยงยนและไดกาหนดยทธศาสตรการจดการศกษาบนพนฐานปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โดยการพฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนร สาระการเรยนรเศรษฐกจพอเพยง สการเรยนการสอนใหมโอกาสไตรตรองและเรยนรจากการปฏบต เพอใหเกดความร ความเขาใจและตระหนกถงประโยชนทไดจากการนาหลกเศรษฐกจพอเพยงไปใช และสามารถนาหลกการนไปประยกตใชไดจรง ในชวตประจาวน(กระทรวงศกษาธการ. 2550: 26 – 27) ซงพบวา การพฒนาคณภาพของหลกสตรและมาตรฐานการจดการศกษา ในทกระดบทกรปแบบให

3

สอดคลองกบความเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม (รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา80 (3): 35 – 54) มความจาเปนอยางยง ทจะตองใชขอมลพนฐานทางเศรษฐกจ การเมอง การปกครอง สงคมและวฒนธรรม รวมทงความคาดหวงในอนาคตของสงคมไทย ตองการพฒนาผเรยนในปจจบนไปถงเปาประสงคจดหมายในอนาคต มาใชในการกาหนดจดหมายของหลกสตร ซงจะเปนขอกาหนดใหเกดโครงสรางของหลกสตรและแนวการจดกจกรรมการเรยนการสอน นอกจากนพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2549: 10, 20 – 21) ไดกาหนดจดมงหมายและหลกการของการจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณ ทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความรและคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการดารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข ตองเนนความรสาคญทงความร คณธรรม กระบวนการเรยนรและบรณาการตามความเหมาะสมของแตละระดบการศกษา จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระความรตาง ๆ อยางไดสดสวนสมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรม คานยมทดงามและคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกวชา (มาตรา 6, มาตรา 23, มาตรา 24) รายงานการศกษาคณภาพทเปนมาตรฐานของเดกไทยทสงคมตองการ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. 2547: 11) มาตรฐานดานผเรยน มาตรฐานท 1 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรมและคานยมทพงประสงค ตวบงช 1 มวนย มความรบผดชอบ ปฏบตตามระเบยบและหลกธรรมเบองตนของแตละศาสนา ตวบงช 2 ซอสตยสจรต (และมจรรยาบรรณในวชาชพสาหรบระดบอาชวศกษา) ตวบงช 3 มความเมตตากรณา เออเฟอเผอแผและเสยสละเพอสวนรวม ตวบงช 4 ประหยด(ใชสงของและทรพยสนทงของตนเองและสวนรวม ตลอดจนทรพยากรธรรมชาตอยางประหยดและคมคา) กระทรวงศกษาธการ (กระทรวงศกษาธการ. 2550: 22) ไดดาเนนผานกลยทธ 5 กลยทธ 6 มาตรการ ดานการปลกฝงใหเดก เยาวชนและประชาชน มความขยนหมนเพยร ประหยด ซอสตย อดทน มระเบยบวนย รจกใหแบงปน รบผดชอบ รรกสามคค มคารวธรรม มยทธศาสตรการเสรมสรางคณธรรมในระบบการศกษาไทย (ปงบประมาณ 2550 – 2551) กระทรวงศกษาธการไดขอสรปคณธรรมพนฐานทควรเรงรดรวม 8 คณธรรม ไดแก ขยน ประหยด ซอสตย มวนย สภาพ สะอาด สามคค มนาใจ เพอเปนแนวทางใหกบสถานศกษาไดนาไปประยกตใชตามเหตการณและปญหาในทองถนของตน (กระทรวงศกษาธการ. 2550: 60) จากหลกการและเหตผลดงกลาวมาแลว ผวจยมความสนใจในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร เพอใชในการจดการศกษาดานผลสมฤทธการเรยนร ความคดรวบยอดการเรยนรและดานคณลกษณะอนพงประสงคดานความขยนและความประหยด ซงเปนคณธรรมของหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เพอปลกฝงคณลกษณะอนพงประสงคแกเยาวชนของชาต

4

ความมงหมายของการวจย การวจยครงน มความมงหมายเพอพฒนาหลกสตรและหาคณภาพของหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร

ความสาคญของการวจย ผลการวจยครงนทาให 1. ไดหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร โดยเปนไปตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม 2. เปนแนวทางในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาของผบรหาร ครผสอน ตลอดจนผมสวนรวมเกยวของในการพฒนาหลกสตรใหมความเหมาะสม

ขอบเขตของการวจย ประชากรทใชในการวจย ประชากรทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 ของโรงเรยนวดนาคนมตร สานกงานเขตจอมทอง สงกดสานกการศกษากรงเทพมหานคร จานวน 5 หองเรยน มนกเรยนจานวน 150 คน ซงแตละหองจดแบบคละความสามารถ กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการหาประสทธภาพของหลกสตรสถานศกษาครงน ไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท 4/1 โรงเรยนวดนาคนมตร สานกงานเขตจอมทอง สงกดสานกการศกษากรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 จานวน 1 หองเรยน มนกเรยน จานวน 30 คน ซงไดมาโดยการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling) โดยมหองเรยนเปนหนวยในการสม ระยะเวลาทใชในการวจย ในการทดลองหาประสทธภาพของหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ทาการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 ใชเวลาในการทดลองสอน สปดาหละ 5 วน วนละ 1 ชวโมง รวม 14 ชวโมง โดยผวจยดาเนนการสอนดวยตนเอง

5

เนอหาทใชในการวจย เนอหาทใชในการวจยครงน เปนเนอหาทประกอบในหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ซงผวจยพฒนาขนมาจากหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สาระท 3 เศรษฐศาสตร มาตรฐาน ส 3.1 เขาใจและสามารถบรหารจดการทรพยากรในการผลต และการบรโภค การใชทรพยากรทมอยจากดไดอยางมประสทธภาพและคมคา รวมทงเศรษฐกจอยางพอเพยง เพอการดารงชวตอยางมดลยภาพ ตวแปรทศกษา 1. ตวแปรตน ไดแก หลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร 2. ตวแปรตาม ไดแก 2.1 ผลสมฤทธทางการเรยน 2.2 คณลกษณะอนพงประสงค: ความขยนหมนเพยรและความประหยด

นยามศพทเฉพาะ 1. การพฒนาหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร หมายถง กระบวนการพฒนาการวางแผน การดาเนนการหรอปรบปรงหนวยการเรยนร เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร โดยกาหนดโครงสรางของหนวยการเรยนร ผลการเรยนรทคาดหวงรายป สาระการเรยนร การจดการเรยนร สอและแหลงการเรยนร การวดและประเมนผลการเรยนร ใหมความสอดคลองกบสภาวการณตางๆ มขนตอน ดงน ขนตอนท 1 การศกษาวเคราะหขอมลพนฐาน เปนการศกษาขอมลพนฐานเกยวกบสภาพทวไป โดยแบบสมภาษณชนดมโครงสราง (Structured Interview) วเคราะหศกยภาพของโรงเรยน วเคราะหหลกสตรการศกษาการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2544 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สาระท 3 เศรษฐศาสตร ชวงชนท 2 มาตรฐาน ส 3.1 นาขอมลทไดใชกาหนดองคประกอบของหนวยการเรยนร เพอสงเสรมการเรยนรเศรษฐกจพอเพยง ใหมความเหมาะสมสอดคลองกบระดบการเรยนรของผเรยน ขนตอนท 2 การรางหลกสตร เปนการนาขอมลพนฐานมาจดทารางหลกสตร โดยมรายละเอยดประกอบดวย โครงสรางของหนวยการเรยนร สาระและมาตรฐานการเรยนร ผล

6

การเรยนรทคาดหวงรายป /ภาค สาระการเรยนรและเวลาเรยน การจดการเรยนร สอและแหลงการเรยนร การวดและประเมนผลการเรยนร ขนตอนท 3 การตรวจสอบรางหลกสตร นารางหลกสตรทไดมาประเมนดานความเหมาะสมและความสอดคลองของหลกสตร โดยผเชยวชาญดานตางๆ คอ ผเชยวชาญดานหลกสตรและการสอน ผเชยวชาญดานเศรษฐกจพอเพยง ศกษานเทศก ผบรหารสถานศกษาและครผสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ซงเปนผมความรความเขาใจเกยวกบการพฒนาหลกสตร การจดการศกษาระดบประถมศกษาอยางนอย 5 ป เพอนาขอมลทไดมาปรบปรงแกไขรางหลกสตรใหมความสมบรณยงขน ขนตอนท 4 การนาหลกสตรไปใช นาหลกสตรทไดจากขนตอนท 3 นาไปทดลองใชหลกสตรตามแผนการจดการเรยนร เกบรวบรวมขอมลของหลกสตร เพอนาขอมลไปศกษาวเคราะหตอไป ขนตอนท 5 การประเมนหลกสตร เปนขนตอนตรวจสอบคณภาพของหลกสตรโดยแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนและแบบวดคณลกษณะอนพงประสงค เพอใหหลกสตรมความสมบรณยงขน 2. หลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร หมายถง หนวยการเรยนรเศรษฐกจพอเพยงของกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ของนกเรยนชนประถมศกษา 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ประกอบดวย 2.1 เดนตามพออยางพอเพยง 2.2 ทรพยากรมคาใชรกษาแตพอด 2.3 ใชจายอยางรคาเพอนาพาชวตพอเพยง 2.4 ชมชนแหงความพอเพยง 3. คณภาพของหลกสตร หมายถง ผลการประเมนหลกสตร โดยพจารณาจากประสทธภาพ 3 ดาน ดงน 3.1 ประสทธภาพดานความคดเหนของผเชยวชาญ 3.2 ประสทธภาพดานผลสมฤทธทางการเรยน 3.3 ประสทธภาพดานคณลกษณะอนพงประสงค 3.1 ประสทธภาพดานความคดเหนของผเชยวชาญ หมายถง ผลการประเมนความคดเหนของผเชยวชาญทมตอรางหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร จานวน 5 ทาน ไดแก ผเชยวชาญดานหลกสตรและการสอน ศกษานเทศก ผเชยวชาญดาน

7

เศรษฐกจพอเพยง ผบรหารสถานศกษา และครผสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ซงเปนผมความรความเขาใจเกยวกบการพฒนาหลกสตรและมประสบการณการพฒนาหลกสตรและการจดการศกษาระดบประถมศกษาอยางนอย 5 ป โดยทาการประเมน 3 ดาน คอ 3.1.1 ดานความเหมาะสมของรางหลกสตร เปนการประเมนความเหมาะสมของรางหลกสตร 6 ดาน ไดแก 1) ดานโครงสรางหนวยการเรยนร 2) ดานสาระการเรยนร 3) ดานผลการเรยนรทคาดหวง 4) ดานการจดการเรยนร 5) ดานสอการเรยนรและแหลงการเรยนร 6) ดานการวดและประเมนผล โดยวดจากแบบประเมนความเหมาะสมของรางหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร เปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Numerical Rating Scale) โดยแบงเกณฑการใหคะแนนเปน 5 ระดบ ดงน 5 หมายถง หลกสตรมความเหมาะสมมากทสด 4 หมายถง หลกสตรมความเหมาะสมมาก 3 หมายถง หลกสตรมความเหมาะสมปานกลาง 2 หมายถง หลกสตรมความเหมาะสมนอย 1 หมายถง หลกสตรมความเหมาะสมนอยทสด เกณฑการตดสน ตองมคะแนนเฉลยจากการประเมนของผเชยวชาญตงแต 3.50 ขนไป 3.1.2 ดานความสอดคลองของรางหลกสตร เปนการประเมนความสอดคลองในประเดนตางๆ ของรางหลกสตร โดยวดจากแบบประเมนความสอดคลองของรางหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร โดยวดความสอดคลองของรางหลกสตร ดงน 1) หนวยการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร 2) สาระการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร

8

3) ผลการเรยนรทคาดหวงของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร 4) การจดการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร 5) สอและแหลงการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร 6) การวดและประเมนผลของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร การประเมนความสอดคลองของรางหลกสตร ใชการวดแบบมาตราสวนประมาณคา โดยแบงเกณฑการใหคะแนนเปน 3 ระดบ ดงน 1 หมายถง หลกสตรมความสอดคลอง 0 หมายถง ไมแนใจวาหลกสตรมความสอดคลอง -1 หมายถง หลกสตรไมมความสอดคลอง เกณฑการตดสน ตองมคะแนนเฉลยจากการประเมนของผเชยวชาญในแตละรายการตงแต 0.50 ขนไป 3.1.3 ดานความสอดคลองของแผนการจดการเรยนร เปนการประเมนความสอดคลองในประเดนตางๆ ของแผนการจดการเรยนร ซงวดจากแบบประเมนความสอดคลองของแผนการจดการเรยนร ดงน 1) ดานแผนการจดการเรยนรกบหลกสตร 2) ดานกจกรรมการเรยนร 3) ดานสอและแหลงการเรยนร 4) ดานการวดและประเมนผลการเรยนร 3.2 ประสทธภาพดานผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ผลการประเมนความสามารถในการเรยนรหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ซงวดจากแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน ดานสตปญญา ใน 4 ดาน คอ 3.2.1 ดานความร – ความจา (Knowledge) เปนขอคาถามทวดความสามารถทระลกออกมาไดหรอจาได 3.2.2 ดานความเขาใจ (Comprehension) เปนขอคาถามทวดความสามารถในการจบในความสาคญจากเรองราวหรอเหตการณตางๆ 3.2.3 ดานการนาไปใช (Application) เปนขอคาถามทวดความสามารถในการนาความรทเรยนมาไปใชแกปญหาในสถานการณใหม

9

3.2.4 ดานการวเคราะห (Analysis) เปนคาถามทวดความสามารถในการแยกแยะสวนยอยๆ ของเหตการณ เรองราว หรอเนอหาตางๆ วาประกอบดวยอะไร มจดมงหมายหรอความประสงคสงใด เกณฑตดสน ผลสมฤทธ ทางการเรยนของนกเรยนช นประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตหลงการเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง สงกวากอนการเรยนอยางมนยสาคญทางสถต 3.3 ประสทธภาพดานคณลกษณะอนพงประสงค หมายถง ผลการประเมนการรบรหรอเอาใจใส การตอบสนองตอคณธรรม จรยธรรมทสาคญ การดาเนนชวตตามหลกเศรษฐกจพอเพยงและสามารถนามาเปนแนวทางการปฏบตตน เพอดารงชวตดวยความสขในสงคมตอไป เปนการประเมนนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมต ภายหลงจากการเรยนรหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ซงวดจากแบบวดคณลกษณะอนพงประสงค ประเมนใน 2 ดาน คอ 3.3.1 ความขยนหมนเพยร หมายถง เปนขอคาถามทวดความตงใจเพยรทาหนาท การงานอยางตอเนอง สมาเสมอ ไมทอถอย เมอพบอปสรรค 3.3.2 ความประหยด หมายถง เปนขอคาถามทวดการรจกเกบออมใชทรพยสนสงของแตพอควร พอประมาณใหเกดประโยชนคมคา ตดทอนคาใชจายในทกดาน ลดละความฟมเฟอย มชวตทเรยบงาย เกณฑตดสน คณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ทเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง อยในเกณฑด โดยไดคะแนนเฉลยตงแต 3.50 ขนไป 4. แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง แบบทดสอบทใชวดผลสมฤทธทางการเรยนดานสตปญญาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ทเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ทผวจยไดสรางขนและผานการหาคณภาพแลว เปนแบบทดสอบแบบเลอกตอบ ม 4 ตวเลอก ซงประเมนตามกระบวนการการวดผลดานสตปญญาของบลม (Bloom) โดยนาไปใชวดผเรยนกอนและหลงการเรยนรตามหลกสตรสถานศกษาเพอหาประสทธภาพดานผลสมฤทธทางการเรยน 5. แบบวดคณลกษณะอนพงประสงค หมายถง แบบประเมนทใชวดคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ทเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ทผวจยไดสรางขนและ

10

ผานการหาคณภาพแลว โดยนาไปใชวดคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยนหลงการเรยนรตามหลกสตรสถานศกษา การประเมนคณลกษณะอนพงประสงคทกาหนด ใชแบบประเมนมาตราสวนประมาณคาแบบตวเลข โดยแบงเกณฑการใหคะแนน 5 ระดบ คอ 5 หมายถง คณลกษณะอนพงประสงคอยในระดบดมาก 4 หมายถง คณลกษณะอนพงประสงคอยในระดบด 3 หมายถง คณลกษณะอนพงประสงคอยในระดบปานกลาง 2 หมายถง คณลกษณะอนพงประสงคอยในระดบนอย 1 หมายถง คณลกษณะอนพงประสงคอยในระดบนอยทสด

กรอบแนวคดในการวจย

ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคดในการวจย

แนวคดในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา 1. พระราชดารสและพระบรมราโชวาทของ

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ เกยวกบเศรษฐกจพอเพยง

2. แนวคดดานหลกสตร 3. แนวคดดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษา 4. แนวคดดานผลสมฤทธทางการเรยน 5. แนวคดดานคณลกษณะอนพงประสงค

ขนตอนการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ขนตอนท 1 การศกษาและวเคราะหขอมลพนฐาน ขนตอนท 2 การรางหลกสตร ขนตอนท 3 การตรวจสอบรางหลกสตร ขนตอนท 4 การนาหลกสตรไปใช ขนตอนท 5 การประเมนผลหลกสตร

หลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

เรอง เศรษฐกจพอเพยง

1. ผลสมฤทธทางการเรยน เรอง เศรษฐกจพอเพยง

2. คณลกษณะอนพงประสงค 1. ความขยนหมนเพยร 2. ความประหยด

11

สมมตฐานในการวจย หลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ทพฒนาขนมประสทธภาพ โดยพจารณาจาก 1. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร หลงการเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง สงกวากอนการเรยน 2. คณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ทเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง อยในเกณฑด โดยไดคะแนนเฉลยตงแต 3.50 ขนไปและรอยละ 80 ของนกเรยนทงหมดมคณลกษณะอนพงประสงคอยในระดบด

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การพฒนาหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ผวจยศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของนาเสนอตามหวขอตอไปน 1. เอกสารทเกยวกบหลกสตร 1.1 ความหมายของหลกสตร 1.2 องคประกอบของหลกสตร 1.3 ระดบของหลกสตร 1.4 ลกษณะทดของหลกสตร 1.5 ความสาคญของหลกสตร 2. เอกสารทเกยวกบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา 2.1 ความหมายการพฒนาหลกสตรสถานศกษา 2.2 แนวคดการพฒนาหลกสตรสถานศกษา 2.3 รปแบบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา 2.4 การประเมนหลกสตรสถานศกษา 3. เอกสารทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง 3.1 พระราชดารสเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว 3.2 นยามความความหมายของเศรษฐกจพอเพยง 3.3 หลกการของเศรษฐกจพอเพยง 3.4 วธการปฏบตตามแนวเศรษฐกจพอเพยง 3.5 เศรษฐกจพอเพยงกบการศกษา 4. เอกสารเกยวกบผลสมฤทธทางการเรยน 4.1 ความหมายของการวดผลและการประเมนผล 4.2 การวดผลสมฤทธทางการเรยน 4.3 วธการประเมนผลสมฤทธทางการเรยน 5. เอกสารเกยวกบคณลกษณะอนพงประสงค 5.1 ความหมายของคณลกษณะอนพงประสงค 5.2 คณลกษณะอนพงประสงคทางการเรยน 5.3 วธการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค 6. งานวจยทเกยวของ

13

1. เอกสารทเกยวกบหลกสตร 1.1 ความหมายของหลกสตร คาวา หลกสตร (Curriculum) ไดมนกการศกษา นกวชาการและรวมทงผรดานในสาขาตางๆ ไดใหนยามความหมายไวดงน สมตร คณานกร (2518: 4-5) กลาววา หลกสตร หมายถง 1. เอกสาร ทกาหนดโครงการศกษาของผเรยน โดยบรรจความมงหมายของการใหปรกษาตลอดจนเนอหาสาระของความร ประสบการณและกจกรรมใหกบผเรยน 2. โครงการ ทประมวลความรและประสบการณใหผเรยน เพอพฒนาความรความสามารถดานตางๆ ของผเรยน 3. วชาความรสาขาหนง ทวาดวยหลกการและแนวปฏบตในการพฒนาหลกสตร วชย วงษใหญ (2521: 3) ไดใหความหมายของหลกสตรไววา ประสบการณทงหลายทโรงเรยนจดใหแกนกเรยน เพอใหนกเรยนไดเรยนรและการพฒนาตนเองไปในทศทางทโรงเรยนปรารถนา ธารง บวศร (2542: 6) หลกสตร คอ แผนซงประกอบดวยจดมงหมายของการศกษา การจดเนอหาสาระ กจกรรมและมวลประสบการณ ในแตละโปรแกรมการศกษา เพอใหผเรยนมพฒนาการในดานตางๆ ตามจดหมายทไดกาหนดไว วชย ดสสระ (2535: 12) หลกสตร คอ หลกสตรแมบทเอกสารและวสดอปกรณการเรยน กจกรรมการเรยนและการประเมนผล การเปลยนแปลงหรอการพฒนาหลกสตรโดยสมบรณแบบและจะตองเปนไปตามการกระบวนการทง 4 ตามลาดบ วชย ประสทธวฒเวชช (2542: 44) หลกสตร หมายถง มวลประสบการณทจดใหกบผเรยน โดยมการวางแผนไวลวงหนาอยางเปนขนตอน กาหนดไวในเอกสารเพอเปนแมบท ในการจดการเรยนการสอนตามระดบชน สนย เหมะประสทธ (2537: 2) ไดสรปความหมายของหลกสตร ไดดงน 1. หลกสตร ในฐานะทเปนวชา (Courses) หรอเนอหาวชา (Content) หรอกลมวชา (A Sequence of Courses) ทจดไวอยางมระบบ 2. หลกสตรในฐานะทเปนเอกสาร (Document) ซงในรปแบบของเอกสารหลกสตร (Curriculum Guide หรอ Syllabus) คอ ตวหลกสตรประกอบดวย หลกการ จดมงหมาย โครงสรางและเนอหา การเรยนการสอน เวลาเรยน การวดประเมนผล สวนเอกสารประกอบหลกสตรนน คอ เอกสารทใหรายละเอยดเกยวกบการนาหลกสตรไปปฏบต ไดแกคมอคร โครงการสอน แผนการสอนกลมวชาหรอรายวชาตางๆ คมอการประเมนผลการเรยน หนงสอแบบเรยน หนงสออานประกอบ ตลอดจนสออปกรณการเรยนการสอนตางๆ หลกสตรในความหมายน มงเนนหลกสตร ในฐานทเปนแผนซงเปนเอกสารเพอนาไปสการปฏบต (The Plan for Action)ใหบรรลตามเปาประสงคของหลกสตร

14

3. หลกสตรในฐานะทเปนกจกรรมและประสบการณ (Activites and Experiences) หมายถง กจกรรมการเรยนรและประสบการณตางๆ ทผเรยนไดรบ ภายใตการกากบของผสอน สถานศกษา และนกการศกษา โดยบรณาการ จดมงหมาย เนอหาสาระ เทคนคการสอนและประเมนผล ทงนมเปาหมายเพอพฒนาผเรยนใหมความงอกงามทงทางดานพทธพสย (Cognittive domain) เจตพสย (Affective domain) และทกษะพสย (Psychomotor domain) ดงนน หลกสตร หมายถง แผนจดกจกรรมหรอประสบการณ ซงเปนการวางแผนหรอประสบการณการเรยนการสอนแกผเรยน โดยระบขนตอน วธการและเครองมอทใช เพอบรรลผเรยนจดมงหมายหรอเปาประสงคทไดกาหนดไว 1.2 องคประกอบของหลกสตร ธารง บวศร (2532: 8) ไดกลาวถงองคประกอบทสาคญมดงน 1. จดหมายของหลกสตร (Curriculum Aims) หมายถง ผลสวนรวมทตองการ ใหเกดแกผเรยนหลงจากทเรยนจบหลกสตรไปแลว 2. จดประสงคของการเรยนการสอน (Instructional Objectives) หมายถง สงทตองการใหเกดแกผเรยนหลงจากทเรยนจบเนอหาสาระในวชาทกาหนดไว 3. เนอหาสาระและประสบการณ (Content and Experiences) หมายถง สงทตองการใหผเรยนไดเรยนร และประสบการณทตองการใหไดรบ 4. ยทธศาสตรการสอนการเรยน (Instructional Strategies) หมายถง กระบวนการและวธการในการจดการเรยนการสอน รวมทงกจกรรมการเรยนการสอน เพอใหผเรยนมพฒนาการทางความรและอนๆ 5. วสดอปกรณและสอการเรยนการสอน (Instructional Media and Materials) หมายถง เครองมอ เครองใช และวสดตางๆ รวมทงอปกรณโสตทศนศกษาและอนๆ ทชวยสงเสรมคณภาพและประสทธภาพการเรยนการสอน 6. ประเมนผล (Evaluation) หมายถง การประเมนผลหลกสตรและการประเมนผลการเรยนการสอน นกการศกษาทมความรเกยวกบหลกสตร ไดแก พศมย ถถะแกว (2532: 9-10); สนย เหมะประสทธ (2537: 21); วชย ประสทธวฒเวชช (2542: 50-52); บญชม ศรสะอาด (2546: 11) ไดกลาวถงองคประกอบของหลกสตรใกลเคยงและสอดคลอง ซงสรปพนฐานของหลกทสาคญอยางนอย 4 สวน คอ 1. จดมงหมาย (Objectives) เปนการกาหนดทศทางของการจดการศกษา การจดการเรยนการสอน เพอมงใหผเรยนไดพฒนาไปในลกษณะตางๆ ทพงประสงคอนจะกอใหเกดประโยชนในสงคมนนๆ 2. เนอหาวชา (Content) เปนสาระสาคญทกาหนดไวในหลกสตรมงใหผเรยนไดมประสบการณการเรยนร เพอพฒนาไปสจดมงหมายของหลกสตร

15

3. การนาหลกสตรไปใช (Curriculum Implementation) เปนกจกรรมทจะแปลงหลกสตรไปสการปฏบต เพอใหบรรลจดมงหมาย 4. การประเมนผล (Evaluation) การนาหลกสตรไปสการปฏบตนนบรรลจดมงหมายหรอไม ขอมลจากการประเมนผลนจะเปนแนวทางไปสการปรบปรงและพฒนาหลกสตรตอไป ดงนนองคประกอบของหลกสตรทสาคญ สรปไดดงน 1. จดหมายและจดประสงค คอ การกาหนดรปแบบ ทศทางการพฒนาคณภาพทางการศกษา เพอสนองความตองการของผเรยนสามารถนาความร ความสามารถทไดไปปรบใชในการปรบปรงและเปลยนแปลงชวตความเปนอยใหดขน 2. เนอหาสาระและประสบการณ คอ การเลอกเนอหาสาระ ความรและประสบการณการเรยนรตางๆ เพอชวยใหผเรยนพฒนาไปสจดมงหมายทกาหนดไว 3. การจดการเรยนการสอน คอ เปนกจกรรมทเปลยนหลกสตรไปสกระบวนการปฏบตใหเกดประสทธภาพสงสด 4. การวดและประเมนผล คอ การพจารณาคณคาของหลกสตรตามทกาหนดไว ในความมงหมายหรอไม มากนอยเพยงไรและอะไรเปนสาเหต เพอปรบปรงหลกสตรตอไป 1.3 ระดบของหลกสตร วชย วงษใหญ (2525: 3-4) ไดแบงหลกสตรเปน 3 ระดบ ดงน 1. หลกสตรระดบชาตหรอหลกสตรแมบท คอเปนหลกสตรแกนทเขยนไวกวางและบรรจสาระทจาเปนททกคนในประเทศจะตองเรยนรเหมอนกน เพอเสรมสรางความเปนเอกลกษณของชาตไว 2. หลกสตรระดบทองถน คอการนาเอาหลกสตรแมบทมาปรบใชใหเหมาะสมกบสภาพชวตความเปนอยของชมชนนน สาระการเรยนจะสอดคลองสมพนธกบทองถนมากขน ไมใชการเรยนแบบรไวใชวา แตเปนการเรยนรทนาไปใชไดจรงในชวต 3. หลกสตรระดบหองเรยน ซงเปนหลกสตรทสาคญทสด สงคมจะเปลยนแปลงไดหรอไมนน อยทหลกสตรระดบน และบคคลทสาคญทสด คอ คร การแบงระดบของหลกสตร มนกวชาการดานการศกษา บญชม ศรสะอาด (2546: 19); และใจทพย เชอรตนพงษ (2539: 15-16) ไดแบงระดบของหลกสตรทมความสอดคลองกน ดงน 1. หลกสตรระดบชาตหรอหลกสตรแมบท เปนหลกสตรทกาหนดจดหมาย เนอหาสาระ และกจกรรมอยางกวางๆ เพอใหทกคนไดเรยนรคลายคลงกนและเพอสรางเอกลกษณของชาต 2. หลกสตรระดบทองถน เปนหลกสตรทนาเอาหลกสตรแมบทมาปรบ เพม ขยาย หรอสรางหลกสตรยอในระดบทองถนขนมาเสรมหลกสตรแมบทเพอใหสอดคลองและเหมาะสมกบสภาพความจาเปน หรอความตองการของทองถนนนๆ ดงนนหลกสตรในระดบนจะมลกษณะเปนแนวปฏบตไดมากกวาหลกสตรแมบท

16

3. หลกสตรระดบโรงเรยนหรอหองเรยน ทสรางหรอปรบ เพม ขยายใหสอดคลองกบสภาพและความตองการของชมชนทโรงเรยนนนๆ ตงอยและนกเรยนนน ครผสอนจะเปนผทมบทบาทมากทสด และจะเปนหลกสตรทมความสาคญมาก เพราะจะทาใหผเรยนสามารถนาความรและประสบการณไปใชในชวตและในทองถนของตน แมวาจะมการปรบหลกสตรระดบชาตใหเหมาะสมกบสภาพและวถการดาเนนชวตของชมชนและทองถนแลว เพอใหการนาหลกสตรไปสการปฏบตอยางมประสทธภาพ (efficiency) อยางเสมอภาค(equality) และอยางมเสรภาพ (freedom) จาเปนอยางยงทสถานศกษาและผสอนจะตองคานงถงสงดงกลาว เพอสนองตอบความตองการจาเปนของชาตและผเรยน โดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคลของผเรยนดวย หลกสตรระดบหองเรยนเปนหลกสตรทสาคญทสด สงคมจะเปลยนแปลงไดหรอไมนนอยทหลกสตรระดบน ซงผสอนเปนบคคลทสาคญทสดทจะกอใหเกดการพฒนาการสอนใหบรรลตามจดมงหมายของหลกสตรไดพฒนาขน 1.4 ลกษณะทดของหลกสตร วชย วงษใหญ (2525: 2) กลาววาหลกสตรทดนน ควรจะตองเปนหลกสตรทตอบสนองความตองการความสนใจของผเรยนอนสอดคลองกบความตองการของชวตทเหมาะสมทสดไดแก 1. สภาพทางเศรษฐกจ 2. การเปลยนแปลงทางวฒนธรรมทางการศกษา 3. การเปลยนแปลงทางดานสงคม 4. สภาพแวดลอมทางจตวทยาทเอออานวยตอการเรยนร 5. สภาพทางการเมองการปกครอง 6. สภาพทางดานขนบธรรมเนยมประเพณ วฒนธรรมคานยมและคณธรรม สนย เหมะประสทธ (2537: 6-7) ไดสรปไวดงน 1. สอดคลองกบแผนของพฒนาของชาต ไดแก แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และแผนการศกษาของชาต ทงนเพราะหลกสตรเปรยบเหมอนแมบทของการจดการศกษา ซงถอเปนเครองมอสาคญยงของการพฒนาชาต 2. หลกสตรควรมลกษณะเปนหลกสตรเชงรก เพอเตรยมผเรยน ใหสามารถปรบตว รบการเปลยนแปลงของสงคมไดอยางมสต สามารถนาตนเองและพงตนเองอยางเตมภาคภม อกทงสามารถนาสงคมในชมชนของตนไปในทศทางของการพฒนาทเกอกลซงกนและกนอยางสมานฉนท 3. มลกษณะพลวต หรอยดหยน คลองตว เปนปจจบนอยเสมอ เพอเปดโอกาสใหเกดการปรบปรงเปลยนแปลงไปตามเงอนไข และสภาพของความตองการและความเปลยนแปลงของสงคม 4. เปนผลทเนองจากกระบวนการพฒนาหลกสตรทเปนไปตามหลกวชาเปนวทยาศาสตรสมเหตสมผล และเปนทยอมรบของสาธารณชน 5. หลกสตรแตละระดบหรอชนมความสอดคลอง สมพนธและตอเนองกน

17

6. มชองหรอเปดโอกาสใหมการปรบปรงแกไขเปนระยะ คอมการประเมนหลกสตรเปนระยะๆ 7. มกรอบกจกรรมการเรยนการสอนทสงเสรมพฒนาการของผเรยน ในดานทกษะกระบวนการ มากกวาเนอหาวชา เชน ทกษะหรอความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการถายโอนความร มพฒนาการทางความคดสรางสรรคและความมเหตผล 8. คานงถงความแตกตางระหวางบคคลและเปดโอกาส ใหผเรยนไดสารวจ และตรวจสอบความร ความสามารถ ความสนใจ ความตองการ และความถนด เพอวางแนวทางในการศกษาและประกอบอาชพของตน 9. ไมสรางความยงยากหรอความสบสนตอการนาหลกสตรสการปฏบตของผทเกยวของ เชน ผบรหาร ผสอน ศกษานเทศก 10. ใชทรพยากรอยางประหยด คมคา และเปนประโยชนมากทสด เซลเลอร และอเลกซานเดอร (วชย ดสสระ. 2533: 42-44; อางองจาก Saylor; & Alexander. 1974: 44-45) สรปไดดงน 1. เนอหาสาระสาคญของหลกสตรครอบคลมขอมลทไดมาจากนกเรยน สงคม กระบวนการเรยนและความรทควรจะไดรบในระหวางการศกษา 2. จดมงหมายของโรงเรยนวางไวอยางชดเจนและเปนทเขาในกบผเกยวของ 3. กระบวนการเรยนผเรยนมโอกาสกาวหนาและมอสระทจะพฒนาตามความสามารถ ความสนใจตามแนวทางของตนเอง 4. นกเรยนและครมความเขาใจตรงกนเกยวกบแผนการเรยนตางๆ ในหลกสตร 5. กลมจดมงหมายทสาคญๆ มความสอดคลองกบโอกาสทจะเรยนในแตละกลม เพอบรรลถงจดมงหมายนนๆ 6. ในแตละขอบเขตหรอแตละกลมของจดมงหมายและโอกาสในการเลอกทางเรยนทเกยวของมรปแบบหรอกระสวนทแสดงใหเหนความตงใจทจะใหเกดขน 7. แผนงานเหมาะสมกบศนยกลางการศกษาในโรงเรยนและมแผนการทสรางขนจากภายนอกโรงเรยนและไดรบการปรบปรงนามาใชโดยใหโอกาสทางการเรยนตางๆ ไดรบการวางแผนใหคณคาตอผเรยนและชมชน 8. ความตองการทเปนแรงผลกดนจากภายนอกไดรบการพจารณาผานกระบวนการทกาหนดไวอยางสมดล 9. แผนงานของหลกสตรโดยสวนรวมมความกวางขวางและสอดคลองกบการเรยน การสอน การวดผล ตลอดทงจดมงหมายและโอกาสทางการเรยนทกาหนดไว 10. กลมทรบผดชอบในการวางแผนการนนเปนตวแทนของบคคลทเกยวของ เชน นกเรยน ผปกครอง ประชาชนเปนตน 11. แผนการตางๆ เปดโอกาสใหมการแสดงปฏกรยายอนกลบจากนกเรยนหรอกลมชนทเกยวของ เพอเปนแนวทางทจะปรบปรงแผนนนๆ

18

12. แผนการและสวนประกอบตางๆ ของหลกสตรมโอกาสอธบายและชแจงจนเปนทเขาใจของนกเรยน ผปกครองและบคคลทเกยวของ 13. มคณะกรรมการหรอหนวยวดและประเมนผลหรอกลมคนหรอรายบคคลทจะรบผดชอบในการพจารณาปญหาหรอรวบรวมปญหาจากบคคลทเกยวของ โดยมขอบขายหรอสายงานทจะทาหนาทตดตอประสานงานกบบคคลทแกปญหานนๆ ได 14. แผนงานนนๆ มการใชวสดอปกรณในศนยกลางการศกษาของโรงเรยน ชมชนอยางกวางขวางทวถงและเปนประโยชน 15. แผนงานของหลกสตรมชองวางสาหรบการยดหยน เพอใหมการปรบปรงเปลยนแปลงตามโอกาสของการเรยน วธการเรยนการสอน ตลอดทงการรบฟงความคดเหนของครและนกเรยนเพอพฒนาใหดทสด ดงนนหลกสตรทดควรมคณลกษณะดงน 1. มความสอดคลองกบแผนพฒนาของประเทศ เชน แผนพฒนาศกษาและสงคมแหงชาต แผนการศกษาแหงชาต เปนตน 2. เปนลกษณะเชงรก เพอเตรยมความพรอมในการพฒนาทรพยากรมนษยรองรบการเปลยนแปลงเพอทจะพฒนาประเทศตอไป 3. มความยดหยน สามารถปรบเปลยน แกไขจดบกพรอง เพอความเหมาะสมกบสถานการณยคสมยทเปลยนแปลงไป 4. มการตรวจสอบคณภาพของหลกสตรอยางตอเนอง เพอพฒนา ปรบปรง ความเหมาะสมแกผเรยน ครหรอผสอน และผทเกยวของทางการศกษา 1.5 ความสาคญของหลกสตร หลกสตรเปนเครองมอทถายทอดเจตนารมณหรอเปาประสงคของการศกษาของชาต ลงสภาคปฏบตไปแปลงเปนการกระทาขนพนฐานในโรงเรยนหรอสถานศกษา ซงเปนแนวทางทกาหนดไววา ควรเรยนรวชาอะไร เนอหาสาระมากนอยแคไหน ควรไดรบการฝกฝนอบรมใหมทกษะดานใดและควรมพฒนาการในดานรางกาย จตใจ สงคมและสตปญญา (ธารง บวศร.2535: 9) ดวงเดอน เทศวานช (2530: 17) หลกสตรมความสาคญดงน 1. เปนหลกและเปนแนวทางในการปฏบตของครวาจะสอนอะไร สอนอยางไร ในเวลาเทาใด 2. เปนแผนการดาเนนงานของนกบรหารการศกษา ในการควบคมดแลและตดตามประเมนผลหลกสตร 3. เปนสงกาหนดวาผเรยนควรจะไดรบประสบการณและความรเกยวกบเนอหาวชาอะไรบางทเปนประโยชนแกผเรยน สงคมและประเทศชาต 4. เปนสงกาหนดแนวทางในการสงเสรมความเจรญงอกงามและพฒนาการ ของผเรยนตามจดมงหมายของการศกษา

19

5. เปนสงกาหนดวธการดาเนนชวตของผเรยนใหเปนไปดวยด มความสขและราบรน 6. เปนสงกาหนดแนวทางความร ความสามารถ ความประพฤต ทกษะและเจตคตในการทจะอยรวมกนในสงคมและบาเพญประโยชนตอชมชนและชาต 7. เปนเครองชลกษณะของสงคมและบาเพญประโยชนตอชมชนและชาต 8. เปนเกณฑมาตรฐานทางการศกษา เพอควบคมการเรยนการสอนในสถาบนการศกษาระดบตางๆ ทศนย ศภเมธ (2535: 7) ความสาคญของหลกสตร สามารถสรปไดดงน 1. หลกสตรเปนแนวทางใหบคคลผททาหนาทรบผดชอบ และเกยวของกบการศกษาไปปฏบต 2. หลกสตรเปนเกณฑมาตรฐานทางการศกษา ใชควบคมระบบการเรยนการสอนในสถาบนการศกษาระดบตางๆ 3. หลกสตร เปนแผนการดาเนนงานของผบรหารการศกษาทจะตองอานวยการใหการดาเนนงานทางดานการเรยนการสอน ตลอดจนการประเมนผลใหเปนไปตามนโยบายในการจดการศกษาของรฐ 4. หลกสตร เปนแนวทางไปสในการปฏบตของคร เพราะหลกสตรจะเสนอแนะจดมงหมาย การจดกจกรรมการเรยนการสอน และการประเมนผลการเรยนการสอนซงครควรปฏบตตามอยางจรงจง 5. หลกสตร เปนตวจกรสาคญ เพราะเปนเครองมอของรฐในอนทจะพฒนาคน 6. หลกสตรเปนเครองชบอกถงความเจรญของชาต เพราะการศกษาเปนเครองมอในการพฒนาคน 7. หลกสตรจะเปนตวกาหนดแนวทางการใหความร ทกษะ เจตคต ตลอดจนความสามารถของผเรยนทจะเปนประโยชนตอสงคม สนย เหมะประสทธ (2537: 7) ไดกลาวถงความสาคญของหลกสตรดงน 1. เปนเครองบงชถงสภาพของการพฒนาและความเจรญเตบโตของประเทศ ทงทางวตถและจตใจ 2. เปนหลกหรอแนวทางในการปฏบตงานการจดการศกษา สาหรบบคลากร ดานการศกษา อนไดแก นกการศกษา ผบรหารการศกษา ผสอน เปนตน 3. เปนบรรทดฐานหรอเกณฑมาตรฐานทางการศกษา ทชวยกากบและตรวจสอบคณภาพทางการจดการเรยนการสอนของสถานศกษา 4. เปนสงกาหนดแนวทางในการพฒนาผเรยน วาควรไดรบประสบการณการเรยน ทงทางดานความร ความสามารถ ทกษะ ทศนคต และความประพฤตอะไรบาง อนเปนประโยชน ตอเอง ทองถน และประเทศชาต

20

จะเหนไดวา หลกสตร เปนหวใจสาคญของการศกษา และเปนเครองชถงความเจรญของชาต ถาประเทศใดมหลกสตรทเหมาะสมทนสมย และมประสทธภาพ คนในประเทศนน กยอมมความรและศกยภาพในการพฒนาประเทศไดอยางเตมท

2. เอกสารทเกยวกบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา 2.1 ความหมายการพฒนาหลกสตรสถานศกษา การพฒนาหลกสตรมความจาเปนอยางยงทจะตองใชขอมลพนฐานทางเศรษฐกจ การเมองการปกครอง สงคมและวฒนธรรม โดยศกษาสงทเปนปญหาในปจจบนอนควรแกการปรบปรงเปลยนแปลง ศกษาพฒนาการและความเปลยนแปลงตางของสงคมโลก รวมทงความคาดหวงในอนาคตของสงคมไทย ทตองการจะพฒนาผเรยนในปจจบนไปถงเปาประสงคจดหมายในอนาคต มาใชในการกาหนดจดหมายของหลกสตร ซงจะเปนขอกาหนดใหเกดโครงสรางของหลกสตร และแนวการจดกจกรรมการเรยนการสอน วชย วงษใหญ (2525: 10) การพฒนาหลกสตรและการสอน คอ ระบบโครงสรางของการจดโปรแกรมการเรยนการสอน การกาหนดจดมงหมาย เนอหาสาระการปรบปรงตารา แบบเรยน คมอคร และสอการเรยนตางๆ ตลอดจนการวดและประเมนผลการใชหลกสตร การปรบปรงแกไข และการใหการอบรมครผใชหลกสตรใหเปนไปตามวตถประสงคของการพฒนาหลกสตรและการสอน รวมทงการบรหารและการบรการหลกสตร วชย ประสทธวฒเวชช (2542: 10) การพฒนาหลกสตร หมายถง การสรางหลกสตรขนมาใหมหรอการจดทาหลกสตร ทมอยแลวใหดขนดวยวธการปรบหรอขยาย สนย เหมะประสทธ (2537: 39) การพฒนาหลกสตร หมายถง กระบวนการเปลยนแปลง หรอปรบปรง หรอสรางหลกสตร ทงในแนวกวางและแนวลก เพอพฒนาคณภาพการจดการศกษา โดยครอบคลมถงการพฒนาการวางแผน ออกแบบและสรางหลกสตร การใชหลกสตร และการประเมนหลกสตร ใจทพย เชอรตนพงษ (ใจทพย เชอรตนพงษ. 2539: 14; อางองจาก Saylor; & Alexander) ใหคาจากดความของการพฒนาหลกสตรวาหมายถง การจดทาหลกสตรเดมทมอยแลวใหดขน หรอเปนการจดทาหลกสตรใหมโดยไมมหลกสตรเดมอยกอน อมาพร หลอสมฤด (2545: 20) การพฒนาหลกสตรโรงเรยน คอ การดาเนนการเพอใหไดมาซงแผนประสบการณหรอแผนการจดการเรยนการสอนทเกดจากการตดสนใจรวมกนระหวางบคลากรของของโรงเรยน เพอกาหนดการเรยนรของนกเรยนทประกอบดวย จดประสงค เนอหาสาระ การจดการเรยนการสอน กจกรรมและสอตางๆ รวมทงการวดและประเมนผล ดงนน การพฒนาหลกสตร คอ การวางแผน การดาเนนการหรอปรบปรงการจดการเรยนการสอน โดยกาหนด จดหมาย/จดประสงค เนอหาสาระ/ประสบการณ การจดการเรยนการสอน การวดและประเมนผล เพอการพฒนาหลกสตรใหมความสอดคลองกบสภาวการณตางๆ

21

2.2 แนวคดการพฒนาหลกสตรสถานศกษา วชย ประสทธวฒเวชช (2542: 119) หลกการพฒนาหลกสตร เปนแนวดาเนนการทใชในการประมวลขอมลแตละดาน จดหาขอมลเหลานนอาจเปนลาดบขนตอน มหลกการทสาคญ คอ 1. การวเคราะหขอมลพนฐาน สาหรบการพฒนาหลกสตร เชน สภาพเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม การเมอง การปกครอง ความกาวหนาทางเทคโนโลย เปนตน โดยใชวธการทางสถตหาขอสรป 2 . การกาหนดจดม งหมายของหลกสตร เปนการกาหนดคณลกษณะ ความร ความสามารถ เจตคต คานยมตางๆ ใหสอดคลองกบผลการวเคราะหขอมลพนฐาน เปาประสงคในแผนการศกษาแหงชาต แผนพฒนาตางๆ ทงนใหมครบทกพสยหรอขอบเขต 3. การกาหนดเนอหาสาระและประสบการณ เปนการคดเลอก การจดเนอหาสารและประสบการณ ทคาดวาจะชวยใหผเรยนไดรบการพฒนาไปสจดมงหมายของหลกสตร จงตองพจารณาตดสนความยาก งาย ความกวาง ลก ขอบขายใหเหมาะสมกบวฒภาวะของผเรยน 4. การนาหลกสตรไปใช เปนการนาโครงการประมวลความรหรอหลกสตรไปปฏบตใหเกดผล หวใจสาคญของการนาหลกสตรไปใชคอ การสอน บคคลทมความสาคญคอ ผสอนและผบรหารโรงเรยน 5. การประเมนหลกสตร เปนการพจารณาเกยวกบคณคาของหลกสตร โดยนาผลทไดจากการวดดวยวธการตางๆ มาพจารณารวมกนแลวสรปเปนคณคาของหลกสตรฉบบนน 6. การปรบปรง แกไข และเปลยนแปลงหลกสตร เปนการตดสนหลกสตรฉบบทกาลงใชหรอทดลองใชในกรณทเปนหลกสตรฉบบรางขนใหมโดยใชวธการหรอรปแบบอยางใดอยางหนง หรอผสมผสานกน สนย เหมะประสทธ (สนย เหมะประสทธ. 2537: 39-41; อางองจาก Oliva.1992: 30-45) ไดเสนอสจพจนซงเปนความจรงโดยมตองพสจนเกยวกบหลกสตร 10 ประการ 1. การเปลยนแปลงหลกสตรเปนสงจาเปนและหลกเลยงไมได (Necessity and Inevitability) 2. การเปลยนแปลงหลกสตรเปนผลผลตของกาลสมยหรอชวงเวลา (Product of Its Time) 3. การเปลยนแปลงหลกสตรเปนไปในลกษณะการเปลยนแปลงรวมสมย (Concurrent Changes) 4. การเปลยนแปลงหลกสตรเปนผลเนองมาจากการเปลยนแปลงตวบคคลทเกยวของ (Change in People) 5. การเปลยนแปลงหลกสตรตองอาศยความรวมมอจากกลมตางๆ (Cooperative Endeavor) 6. การพฒนาหลกสตรมกระบวนการตดสนใจเปนพนฐาน (A Decision Making) 7. การพฒนาหลกสตรเปนกระบวนการตอเนองไมมทสนสด (A Never-Ending Process) 8. การพฒนาหลกสตรเปนกระบวนการการหลอมรวม (Comprehensive Process)

22

9. การพฒนาหลกสตรเปนการพฒนาอยางมระบบ (Systematic Development) 10. นกพฒนาหลกสตรดาเนนงานจากหลกสตรทมอยเดม (Staring from the Existing Curriculum) บน และคณะ (Beane; et al. 1986: 356-357) ไดเสนอหลกเกณฑในการพฒนาหลกสตรดงน 1. แผนหลกสตรควรพฒนาใหสอดคลองกบเปาหมายและจดประสงคของหลกสตรทกาหนดไว 2. ควรคานงถงศกยภาพของสถาบนการศกษา ซงเปนผดาเนนการตามโปรแกรมการศกษาและกจกรรมการเรยนรทกาหนดไวในหลกสตร 3. ควรสอดคลองกบความสนใจ ความตองการจาเปนและปญหาของผเรยน 4. หลกสตรควรจะจดกจกรรมการเรยนรทหลากหลาย เพอใหผเรยนเกดการเรยนรภายใตความแตกตางระหวางบคคลและสภาพแวดลอมของสถานศกษา โดยตองตอบสนองจดประสงคของหลกสตร 5. หลกสตรตองกาหนดแนวทางการจดสภาพการณการเรยนการสอน อนไดแกจดประสงค เนอหาสาระ กจกรรมการเรยนร ทรพยากร และวธการวดผล รวมทงตารางเวลา สงอานวยความสะดวกและการจดสงสนบสนนตางๆ เปนตน เพอชวยผสอนและผเรยนเขาใจ และปฏบตตามหลกสตรไดดขน 6. หลกสตรควรพฒนาภายใตขอมลพนฐานทเกยวกบคณลกษณะของผเรยน อนไดแก ระดบพฒนาดานพทธพสย ความตองการจาเปนทจะพฒนา รปแบบการเรยนร ผลสมฤทธเดม มโนมตเกยวกบตนและอนๆ 7. เนอหาสาระทกาหนดไวในหลกสตร จะตองกอใหเกดประโยชนกบสถานศกษาตางๆ โดยตองกอใหเกดความสมดลระหวางจดประสงคของหลกสตร และความตองการจาเปน ของกลมผเรยนทมลกษณะหลากหลาย 8. หลกสตรตองมลกษณะยดหยน เพอเปดโอกาสใหผสอนและผเรยนรวมกนวางแผนจดกจกรรมการเรยนการสอน โดยสอดคลองกบเปาหมายของหลกสตร 9. หลกสตรตองมลกษณะยดหยน คอใหผสอนและผเรยนระดมความคดในการจดกจกรรมการเรยนร หรอใหผสอนและผเรยนมปฏสมพนธกนในสภาพการณการเรยนรนนๆ 10. หลกสตรตองครอบคลมและมลกษณะสมดลระหวาง พทธพสย เจตพสย และทกษะพสย บญชม ศรสะอาด (2546: 73) ไดสรปหลกการพฒนาหลกสตรไวดงน 1. ใชพนฐานจากประวตศาสตร ปรชญา สงคม จตวทยา และวชาความรตางๆ 2. พฒนาใหสอดคลองกบความตองการของสงคม โดยวเคราะหปญหาความตองการและความจาเปนตางๆ ของสงคม 3. พฒนาใหสอดคลองกบระดบพฒนาการ ความตองการและความสนใจของผเรยน

23

4. พฒนาใหสอดคลองกบหลกของการเรยนร 5. ในการเลอกและจดประสบการณการเรยน จะตองพจารณาความเหมาะสม ในดานความยากงาย ลาดบกอนหลง ความตอเนอง และบรณาการของประสบการณตางๆ 6. พฒนาในทกจดอยางประสานสมพนธกน ตามลาดบจากจดประสงค สาระความรและประสบการณ กระบวนการเรยนการสอน และการประเมนผล 7. พจารณาถงความเปนไปไดสงในทางปฏบต 8. พฒนาอยางเปนระบบ 9. พฒนาอยางตอเนองไมหยดยง 10. มการวจยตดตามผลอยตลอดเวลา 11. ดาเนนการในรปของคณะกรรมการ 12. อาศยความรวมมออยางจรงจงของผเชยวชาญและผเกยวของหลายฝาย ระดบการพฒนาหลกสตร ชศร สวรรณโชต (2542: 88-89) การพฒนาหลกสตรจะเกดขนเมอมเหตการณตางๆ ทสาคญดงน 1. เมอวทยาการตางๆ ของสงคมและของโลกมการเปลยนแปลงไป 2. เมอนโยบาย ปรชญา และแนวทางการพฒนาการศกษาเปลยนแปลงไป 3. เมอผใชหลกสตรอนไดแก ผบรหารการศกษา ครผสอน นกเรยนและผปกครองเรยกรอง 4. เมอขอมลพนฐานของสงคมและชมชนเปลยนแปลง จากหลกการสาคญขางตน เมอมาพจารณาโดยละเอยดแลวหลกการพฒนาหลกสตร จะประกอบดวยหลกการตางๆ ดงน คอ 1. หลกการพฒนาหลกสตรจะตองมการดาเนนงานเปนขนตอน มระเบยบแบบแผนและดาเนนงานตามลาดบขนตอนจนถงขนสดทายอยางรอบคอบ 2. หลกการพฒนาหลกสตรจะตองเปนสวนทสรางความรและประสบการณใหกบผเรยนทดขนกวาหลกสตรเดม 3. หลกการพฒนาหลกสตรจะตองคานงถงการอบรมครประจาการใหเกดความเขาใจหลกสตรทไดพฒนาขนมาใหม โดยทนทเมอหลกสตรใหมไดพฒนาขนมาและจะนาเอาไปใช 4. หลกการพฒนาหลกสตรจะตองคานงถงตวผเรยนทจะไดรบผลจากหลกสตรทสรางขนมาใหม ทงนเปนการไดผลทงในดานจตใจและดานทศนคต 5. หลกการพฒนาหลกสตรจะตองไดรบความรวมมอและมการประสานงานเปนอยางดจากผทเกยวของ รวมทงเอกสารขอมลตางๆ ทจะนามาดาเนนงานอยางพรอมเพรยง 6. หลกการพฒนาหลกสตรจะตองมผชานาญการในการพฒนาหลกสตรเปนผนา และมความสามารถเปนอยางด รจกเนอหาสาระนนอยางลกซงดพอทจะนามาใชในการพฒนาหลกสตรนน การปฏบตการเกยวกบหลกสตรของโรงเรยน เซลเลอร และอเลกซานเดอร (Saylor; & Alexander. 1974: 8-9) ชใหเหนวาการพฒนาหลกสตรนน มงานทตองทาสาคญๆ อย 3 ประการ คอ

24

1. การพจารณาและการกาหนดเปาหมายเบองตนทสาคญของหลกสตรทจดทานน มเปาหมายเพออะไร ทงโดยสวนรวมและสวนยอยของหลกสตรนนๆ อยางชดเจน 2. การเลอกกจกรรมการเรยนการสอนและวสดประกอบการเรยนการสอน การเลอกสรรเนอหาสาระ เพอการอาน การเขยน การทาแบบฝกหด หวขอสาหรบการอภปราย กจกรรมทงใน และนอกหองเรยน เปนตน 3. การกาหนดระบบการจดวสดอปกรณและการจดการเรยนการสอน ตลอดทงการทดลองทเปนประโยชนและเหมาะสมกบการเรยนการสอนแตละวชาและแตละชนเรยน สรยา เหมตะศลป (2537: 141-145) ไดกลาวถงเงอนไขททาใหมการพฒนาหลกสตรโรงเรยนจากโครงการของ OECD/CERI (Organization for Economic Co-operation and Development: Centre for Education Research and Innovation) ซง สกลเบก (Skilbeck) ไดมสวนรวมอยางใกลชดในโครงการ ไดสรปการพฒนาหลกสตรโรงเรยนวาเกดขนจากเงอนไข ดงน (Skilbeck. 13-15) 1. การเรยกรองของโรงเรยน เพอใหมอานาจมากขน ในการสรางหลกสตร เปนการเคลอนไหวในสงคมสมยใหม เพอมสวนรวมในการควบคมและจดการ ใหการตดสนใจในเรองทเกยวของโดยตรง ไดรบการคาดหวงใหจดเตรยมความเปนผนาใหอยางนอยทสดตอสมาชกของโรงเรยนเอง ซงประกอบดวย นกเรยน ผปกครองและชมชนทองถน 2. นโยบายหลกสตรทสรางมาจากสวนกลางโดยทองถนไมมสวนรวม หรอการออกกฎหมายหรอสงใหเปลยนแปลงในเนอหาของหลกสตรและการจดองคการไดทาใหเกดความ ไมพอใจหรอตอตานกน เนองจากการขาดทรพยากรหรอออกแบบไวไมครอบคลมนวตกรรมตางๆ 3. โรงเรยนเปนสถาบนทางสงคม ประกอบดวยบคคลทมความสมพนธกนเปนองคกรทมชวต จาเปนตองจดระบบการบรหารงานตามจดประสงคขององคกร เพอใหเดกมสมฤทธผลการศกษาทดทสด โรงเรยนมความสมพนธเชงซอนกบสงแวดลอม ไมใชลกษณะความสมพนธทางเดยว มการแลกเปลยนเรยนรในเรองความคด บคลากรและทรพยากร ตางไดรบอทธพลซงกนและกน การดาเนนกจกรรมของโรงเรยน รวมทงการตอบสนองตอสงแวดลอมตองมความเปนอสระ มโอกาส มศกยภาพและทรพยากร คงไมสามารถคาดหวงใหโรงเรยนเปนศนยกลางของการศกษาทมประสทธภาพ ถาโรงเรยนไมมบทบาทในการตดสนใจและกาหนดทศทางของตวเอง หลกสตรเปนสวนประกอบทสาคญของการจดการเรยนการสอน ความมชวตชวา ความแขงแกรง ทางการศกษาของโรงเรยน และความสาเรจในภารกจทางการศกษาของโรงเรยนขนอยกบการควบคมหลกสตรอยางสมเหตสมผลของโรงเรยนเอง 4. เนอหาของหลกสตร ประกอบดวย ประสบการณการเรยนรทไดมการวางแผน สนบสนนทางดานทรพยากร จดวางโครงสราง จดระเบยบและจดประสบการณ ตลอดจนมการวดและประเมนผลไว ประสบการณการเรยนรเหลานตองรางออกแบบเปนแผนภม โดยเรมจากทรพยากรพนฐาน เนอหาของประสบการณทเรยกวา วฒนธรรม โครงสรางของความรทเรยกวา วชาตางๆ และแนวของเรอง หวขอเรองในชวตประจาวน ในการรางทาแผนภมประสบการณเหลานตองให

25

สมพนธกบความตองการของผเรยนแตละคนและสงนจาเปนตองมความรอยางดและรจกผเรยน ทงเปนรายบคคลและเปนกลม การวางแผนและการออกแบบหลกสตรสาหรบกลมนกเรยน ในสถาบน ทเฉพาะหรอมความพเศษออกไป เปนสงทโรงเรยนเองสามารถทาได เพราะการสรางกาหนดการหรอรายวชาเฉพาะ และการสอนทงการเรยนรในกาหนดการหรอรายวชาเฉพาะนน เปนภารกจเกยวกบหลกสตรทสาคญของโรงเรยน 5. ความจาเปนทตองมการดดแปลง การแกไขและการปรบในเรองเกยวกบแผนกาหนดการ และแบบแผนสาหรบหลกสตร เพอใหเหมาะสมกบสภาพการณทไมไดคาดหมาย หรอเหตการณเฉพาะหนาของการสอนและการเรยนร อยางนอยทสดโรงเรยนควรอยในฐานะทจะดดแปลงหลกสตรใหเขากบสถานการณของทองถนได เพราะวาการเรยนรกจกรรมของกลม และกจกรรมบางรายบคคลมอยหลากหลาย การใชประโยชนทตางกนของทรพยากร เครองมอ และอนๆ ความยดหยนในการจดการกบหลกสตรเปนเรองสาคญสาหรบประสทธภาพในการจดองคการของโรงเรยน สงเหลานเปนบทบาทของโรงเรยนเกยวกบหลกสตร บทบาทดงกลาวสามารถจะดาเนนการไปไดอยางประสทธผล เมอโรงเรยนมอสระและมโอกาส ในรปแบบของความรบผดชอบทไดรบการมอบหมายหรอแตงตง เพอทจะออกแบบและสรางหลกสตรพอๆ กบทมโอกาสเปลยนแปลงและแกไขหลกสตร 6. บทบาทของครในฐานะบคคลทางวชาชพทมอสระและรบผดชอบไมสามารถทจะทาใหสาเรจได ถาไมมสวนรวมโดยตรงในสวนทสาคญของหลกสตร รวมทงการวางแผนหลกสตร การออกแบบหลกสตรและการประเมนผลหลกสตร การรจกตนเองของคร การจงใจ และการตองการสมฤทธผล รวมกบการตดสนใจเกยวกบหลกสตร เปนสาระสาคญของวถชวตทางวชาชพของคร 7. การมองยอนไปในอดต อาจเหนวาโรงเรยนในปจจบนนเปนสถานทมนคง และคงทสาหรบการพฒนาหลกสตรมากกวาหนวยงานทางการวจยและพฒนาในระดบภมภาค (เขต) ระดบรฐและระดบชาต โรงเรยนมทรพยากรทมประโยชนทสดสาหรบการพฒนาหลกสตร โดยเชงโครงสราง โรงเรยนมความมนคงมเสถยรภาพในฐานะชมชนโรงเรยนเกดขนดวย คณสมบตของความรความชานาญและความเปนวชาชพ และโรงเรยนสามารถระดมทรพยากรตางๆ มาใชได จะเหนไดวา การพฒนาหลกสตร เปนสงทนกการศกษา ครอาจารยจะตองดาเนนการอยเสมอ จนเปนกจนสย จะกระทาทกครงเมอสงคมมสงหนงสงใดเปลยนแปลงไป โดยเฉพาะสงทเปลยนแปลงไปนนจะทาใหผเรยนไดเพมพนประสบการณขนมาใหม และพรอมทจะนาประสบการณและความรทเกดขนนนไปพฒนาตนและสงคมใหเจรญงอกงามยงขน จากแนวคดดงกลาว การพฒนาหลกสตรสถานศกษา ไดเปลยนแปลงของสงคมและกระแสโลกาภวตน พรอมทงมการเปลยนแปลงโดยนอมนาหลกเศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญา และเปนวาระแหงชาต เพอเตรยมความพรอมในการพฒนาแบบองครวมซงมคนเปนศนยกลาง นาไปสการพฒนาอยางมดลยภาพ มหลกธรรมาภบาลและเปนการพฒนาอยางยงยนตอไป

26

2.3 รปแบบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา การพฒนาหลกสตรเปนกระบวนการททาใหครสามารถเปลยนแปลงพฤตกรรมใหกบผเรยนใหเปนของผเรยน ซงเปนจดหมายปลายทางทสาคญของการพฒนาหลกสตร กลาวไดวาผลตผลโดยตรงของกระบวนการพฒนาหลกสตร คอการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผเรยน และในกระบวนการพฒนาหลกสตรในปจจบนทาใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมของครอกดวย เพราะเชอวากระบวนการพฒนาหลกสตรจะทาใหครไดรบความรมากขน มทกษะมากขน และมประสบการณมากขน ไมหยดนงของกระบวนการเรยนรในสงคม ทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวเชนในปจจบน รปแบบในการพฒนาหลกสตรเปนสงสาคญ เนองจากหลกสตรเปนแนวทางในการจดการศกษา ซงมนกการศกษาและนกวชาการ ไดเสนอรปแบบการพฒนาหลกสตรทสาคญดงน รปแบบการพฒนาหลกสตรตามแนวคดของเซเลอร อเลกซานเดอร และเลวส (J.Galen Saylor and William M. Alexander and Arthur J. Lewis) แนวคดของเซเลอร อเลกซานเดอร และเลวส (ใจทพย เชอรตนพงษ. 2539: 20-22; อางองจาก Saylor; & Alexander. 1974; Saylor; Alexander; & Lewis. 1981) ประกอบดวย กระบวนการพฒนาหลกสตรทสาคญ 4 ขนตอน 1. เปาหมาย วตถประสงค และความครอบคลม เปาหมาย วตถประสงค และในแตละเปาหมายควรบงบอกถงความครอบคลมของหลกสตร ทสาคญไดแก พฒนาการสวนบคคล มนษยสมพนธ ทกษะการเรยนรทตอเนองและความชานาญเฉพาะดาน ซงกาหนดจากความเปนโลกาภวตน ความตองการของสงคมทอยอาศยกฎหมาย ขอบงคบ เปนตน 2. การออกแบบหลกสตร คอ การวางแผนเพอตดสนใจเกยวกบการเลอกและจดเนอหาสาระ การจดประสบการณการเรยนรทสอดคลองกบเปาหมาย วตถประสงค โดยคานงถงปรชญา ความตองการของสงคมและผเรยนมาพจารณาดวย 3. การนาหลกสตรไปใช ครตองเปนผวางแผนและวางแผนการจดการเรยนการสอนในรปแบบตางๆ รวมทงการจดทาสอการเรยนการสอน เชน ตารา แบบเรยน วสดอปกรณ ตางๆ เพอชวยใหผเรยนไดเรยนรในสงทครตงเปาหมายไว 4. การประเมนหลกสตร ครและผทมสวนเกยวของรวมกนตดสนใจ เพอเลอกวธการประเมนผลทสามารถประเมนผลทสามารถประเมนไดวา หลกสตรทพฒนาขนไดผลตาม ความ มงหมาย การประเมนผลหลกสตรจะเปนขอมลทสาคญทบอกผทมสวนเกยวของไดวาควรปรบปรงหลกสตรในจดใด เพอประกอบการตดสนใจในการวางแผนกาใชหลกสตรในอนาคต รปแบบของการพฒนาหลกสตรตามแนวคดของเซเลอร อเลกซานเดอร และ เลวส แสดงดงภาพประกอบ ดงน

27

(1) ใหขอมลยอนกลบและปรบปรง (2) (3) (4)

ภาพประกอบ 2 รปแบบการพฒนาหลกสตรตามแนวคดของเซเลอร อเลกซานเดอรและเลวส

ทมา: ใจทพย เชอรตนพงษ. (2539). การพฒนาหลกสตร: หลกการและแนวปฏบต. หนา 20-22. รปแบบการพฒนาหลกสตรของสมตร คณานกร สมตร คณานกร (2518: 5-8) ขบวนการพฒนาหลกสตรประกอบดวยกจกรรมหลก 5 ประการดงน คอ ขนตอนท 1 การกาหนดความมงหมายของหลกสตร ในแตละหลกสตรตองมความมงหมายทแสดงถงเอกลกษณและวตถประสงคทแตกตางกนออกไป ความมงหมายของหลกสตรแตละระดบความสอดคลองและเสรมความมงหมายทางการศกษาในระดบชาต เพอสนองความตองการของผเรยนทมสภาพทางจตใจ รางกาย มความสามารถในการเรยนรและมความตองการทางการศกษาแตกตางกนออกไป ขนตอนท 2 การเลอก การจดเนอหาวชาและประสบการณ การเลอกสรรวชาความรและประสบการณตางๆ ทคาดวาจะชวยใหผ เรยนพฒนาไปส จดมงหมายทกาหนดไว เมอเลอกเนอหาวชาและประสบการณมาแลว ผพฒนาหลกสตรตองพจารณาตอไปอกวา เนอหาสาระอะไรควรนาไปสอนกอนหรอสอนหลง เพอใหผเรยนสามารถเรยนรและพฒนาไปไดอยางมสมฤทธผลสงสด

เปาหมาย จดประสงค

และความครอบคลม

การออกแบบหลกสตร

การนาหลกสตรไปใช การประเมนผลหลกสตร

- ออกแบบโดยนกพฒนา หลกสตร - เลอกเนอหาสาระและ ประสบการณการเรยนร ทเหมาะสมกบผเรยน

- ครเปนผวางแผนจดทา แผนการสอน - จดทาสอการเรยนการ สอน

- ครและผมสวนเกยวของ เลอกวธประเมนทม ประสทธภาพ - นาขอมลทใชจากการ ประเมนมาปรบปรง แกไขหลกสตร

28

ขนตอนท 3 การนาเอาหลกสตรไปใช การทผบรหารโรงเรยนและคร นาเอาโครงการของหลกสตรทเปนรปเลมเหลานนไปปฏบตใหเกดผล ซงรวมถงการบรหารงานทางดานวชาการของโรงเรยน เพออานวยใหครและนกเรยนสามารถสอนและเรยนไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลสงสด ขนตอนท 4 การประเมนผลหลกสตร คอการหาคาตอบวา หลกสตรสมฤทธผลตามทกาหนดไวในความมงหมายหรอไม มากนอยเพยงไร และอะไรเปนสาเหต ผปฏบตไมสามารถจะดาเนนการใหบรรลตามนนไดทกประการหรออาจเปนเพราะเลอกเนอหาหรอประสบการณไมสมพนธกบความมงหมาย ครสอนไมเปน โรงเรยนขาดอปกรณ ไมมคมอหลกสตร ฯลฯ การประเมนผลหลกสตรครอบคลมไปถงพจารณาขนตอนของการพฒนาหลกสตรทงสามเพอหาขอบกพรอง ขนตอนท 5 การปรบปรงหลกสตร เรมตนดวยขบวนการและขนตอน คอ ปรบปรงความหมาย เมอความมงหมายซงเปนแมบทเปลยนไป ขบวนการทเหลอกตองถกเปลยนแปลงใหสอดคลองรบกนจนมาถงการประเมนผลหลกสตรและนาเอาขอมลทไดจากการประเมนผลไปปรบปรงหลกสตรอก เปนวฏจกรวนเวยนตอเนองกน

ภาพประกอบ 3 รปแบบการพฒนาหลกสตรตามแนวคดของสมตร คณานกร

ทมา: สมตร คณานกร. (2518). หลกสตรและการสอน. หนา 8. รปแบบการพฒนาหลกสตรของวชย วงษใหญ ว ชย วงษใหญ (2535: 5-25) ไดเสนอกระบวนการพฒนาหลกสตรแบบครบวงจร เพอใหการพฒนาหลกสตรเปนไปในทศทางเดยวกนม 4 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 การศกษาขอมลพนฐานหรอสงทกาหนดหลกสตรดานตางๆ ทจะนามาใชในการพฒนาหลกสตร ไดแก สงกาหนดหลกสตรทางดานวชาการและสงทกาหนดหลกสตรทางดาน

การปรบปรงหลกสตร

การประเมนผลหลกสตร

การกาหนดวตถประสงค

การเลอกและการจดเนอหาและกจกรรม

การนาหลกสตร ไปปฏบต

ปรชญาการศกษา ความมงหมายของโรงเรยน ความมงหมายของการศกษา โลก สงคม

ชมชน ครอบครว เดก

29

สงคม วฒนธรรม เศรษฐกจและการเมอง เพอใหหลกสตรทพฒนาขนมความสอดคลองกบผเรยนและสงคม เปนไปตามเปาหมายของการจดการศกษา ขนตอนท 2 รปแบบการพฒนา เปนการนาขอมลพนฐานจากสงกาหนดหลกสตรในดานตางๆ มาใชกาหนดรปแบบของหลกสตรวาควรมลกษณะใด โครงสรางและองคประกอบของหลกสตรเปนอยางไร ซงจะสะทอนใหเหนภาพรวมและมาตรฐานการศกษาของแตละหลกสตร ขนตอนท 3 การตรวจสอบหลกสตร เปนการตรวจสอบคณภาพของหลกสตรและศกษาความเปนไปไดของหลกสตรทรางขน เพอปรบปรงแกไขกอนนาไปใชจรง การตรวจสอบคณภาพหลกสตร อาจทาไดหลายวธ เชน การตรวจสอบโดยผเชยวชาญ หรอการทดลองใชหลกสตร ขนตอนท 4 การปรบแกหลกสตรกอนไปใช เปนการนาขอมลทไดจากขนตอนทผานมา มาสงเคราะหเพอแกไขหลกสตรอยางเปนระบบและมประสทธภาพ ทงนควรทบทวนใหรอบคอบวาขอมลสวนใดทจะใชเพอการปรบปรง และมผลกระทบตอโครงสรางอนๆ ของหลกสตรมากนอยเพยงใด รปแบบการพฒนาหลกสตรของสนย ภพนธ สนย ภพนธ (2546: 174) ไดเสนอขนตอนการพฒนาหลกสตร ดงน ขนตอนท 1 การกาหนดจดหมาย เปนการกาหนดเปาหมายของการพฒนาหลกสตร ทสอดคลองกบความตองการของผทเกยวของ ขนตอนท 2 การจดเนอหาของหลกสตร เปนการจดเนอหาทตอบสนองจดมงหมายของหลกสตร ขนตอนท 3 การนาหลกสตรไปใช เพอหาขอบกพรองแลวนามากแกไขใหไดหลกสตรทมองคประกอบครบถวนสมบรณ แลวจงนาหลกสตรไปใช ขนตอนท 4 การประเมนหลกสตร เพอเปนการตรวจสอบคณภาพของหลกสตร ขนตอนท 5 การปรบปรงหรอเปลยนแปลงหลกสตร เปนการนาผลทไดจากการประเมนหลกสตรมาปรบปรงและแกไขใหมความสมบรณยงขน รปแบบการพฒนาหลกสตรของใจทพย เชอรตนพงษ ใจทพย เชอรตนพงษ (2539: 124-135) ไดกลาวถงกระบวนการพฒนาหลกสตรระดบทองถน มขนตอนการดาเนนการดงน ขนตอนท 1 การจดตงคณะทางาน การจดตงคณะทางาน โดยคดเลอกจากบคคลทมความรความสามารถในดานเนอหาวชา ดานการสอน ดานสภาพของทองถนและดานการพฒนาหลกสตร ซงไดแก คร หรอผสอน ผบรหารโรงเรยน ศกษานเทศก วทยากรทองหรอประชาชนทมความรในดานเนอหาวชา ดานสภาพปญหาและความตองการของสงคมในทองถนนนๆ และนกวชาการ ซงไดแก อาจารย จากมหาวทยาลย เปนตน

30

ขนตอนท 2 การศกษาและวเคราะหขอมลพนฐาน 1. ศกษาขอมลเกยวกบสภาพและความตองการของชมชน โดยศกษาสภาพและความตองการของชมชน เชน ดานการศกษา เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรมประเพณ การประกอบอาชพทงในปจจบนและอนาคต ความคาดหวงของชมชน เปนตน 2. สารวจสภาพและความตองการของผเรยน เพอใหหลกสตรทพฒนาขนสอดคลองกบพฒนาการทางดานรางกาย สตปญญาและจตใจ รวมทงสอดคลองกบความสนใจและความตองการของผเรยนดวย 3. ศกษาทาความเขาใจหลกสตรแกนกลาง คณะทางานตองศกษาใหเขาใจเกยวกบปรชญา หลกการ จดหมาย สอการเรยนการสอน การวดผลและประเมนผลหลกสตรและอนๆ เพอพจารณาวามสวนใดทหลกสตรเปดโอกาสใหทองถนเขามามสวนรวม 4. วเคราะหศกยภาพของโรงเรยน เปนการศกษาสภาพทวไปของโรงเรยน ในดานตางๆ เชน ดานบคลากร การบรหาร วสดอปกรณ ความรวมมอระหวางบคลากรภายในโรงเรยน ความรวมมอระหวางโรงเรยนกบชมชนหรอทองถน ฯลฯ ผลจากการวเคราะหทาใหทราบวาโรงเรยนมจดเดนหรอความพรอมในเรองใดมากทสด และมจดดอยหรอความขาดแคลนในเรองใดบาง เพอใชเปนขอมลในการพจารณาตดสนใจในการพฒนาหลกสตรระดบทองถน ขนตอนท 3 กาหนดจดประสงคของหลกสตร การกาหนดจดประสงคของหลกสตรวชา ควรศกษาจากสภาพ ปญหา และความตองการของทองถนและผเรยน จดประสงคในระดบกลมวชาหรอกลมประสบการณของรายวชานนๆ เพอกาหนดสภาพทตองการใหเกดกบผเรยนเมอเรยนจบรายวชาแลว ขนตอนท 4 การกาหนดเนอหา การกาหนดเนอหาของรายวชาอยางกวางๆ ใหสอดคลองกบจดประสงครายวชาดงกลาว และครอบคลมสวนทเปนทงความรและทกษะดวย ซงในสวนนสามารถปรบเปลยนเนอหาใหเหมาะสมกบสภาพของทองถน ขนตอนท 5 การกาหนดกจกรรม ควรกาหนดกจกรรมใหผเรยนเกดประสบการณการเรยนร โดยพจารณาจากจดประสงคแตละขอ กจกรรมทกาหนดไมควรมากหรอนอยเกนไป เนนทกษะกระบวนการเปดโอกาสใหผเรยนไดกระทากจกรรม โดยคร ผสอน เปนผประสานกจกรรมและชแนะ ขนตอนท 6 การกาหนดคาบเวลาเรยน การกาหนดคาบเวลาเรยนของรายวชา มกถอเอาโครงสรางของหลกสตร และปรมาณของเนอหาทผเรยนตองเรยนเปนเครองกาหนด ในระดบประถมศกษา จานวนคาบเวลาเรยนทกาหนดนน ตองไมทาใหคาบเวลาเรยนสาหรบกลมประสบการณหรอหนวยยอยทมอยเปลยนแปลงไป ขนตอนท 7 การกาหนดเกณฑการวดและประเมนผล เกณฑการวดและประเมนผลในรายวชาทจดทาขนใหม สงทควรระบ คอ รายวชานมการวดและประเมนผลแบบใด เชน กอนเรยน ระหวางเรยนและเมอจบหลกสตร เปนตน

31

ขนตอนท 8 การจดทาเอกสารหลกสตร การจดทาเอกสารหลกสตร เชน แผนการสอน คมอคร หนงสออานเพมเตมและสอตางๆ เพอใหผใชหลกสตรหรอครผสอน สามารถนาหลกสตรไปใชอยางมประสทธภาพ ขนตอนท 9 การตรวจสอบคณภาพและการทดลองใชหลกสตร การตรวจสอบคณภาพของหลกสตรและวสดหลกสตรตางๆ เพอนาผลมาปรบปรงขอบกพรองกอนนาไปใชจรง ตองกาหนดเปนแผนอยางมขนตอนและระบบ มการประชมพจารณารวมมอกนหรอใหผเชยวชาญตรวจสอบวาองคประกอบตางๆ ของหลกสตร เพอใหเกดความสมบรณกอนนาไปใชจรง ขนตอนท 10 การเสนออนมตใชหลกสตร เสนอตอหนวยงานทเกยวของตามลาดบชน เพอขออนมตการใชหลกสตร ขนตอนท 11 การนาหลกสตรไปใช การวางแผนการใชหลกสตร โดยอบรมครเกยวกบวธการใชหลกสตร เพราะถงแมวามคมอครในการใชหลกสตร หรอเอกประกอบหลกสตรอนๆ แตอาจเขาใจไมตรงกน เพอใหการสอนเปนไปตามจดประสงคของหลกสตร ขนตอนท 12 การประเมนผลหลกสตร เมอครไดนาหลกสตรไปใชในโรงเรยนระยะหนงแลว โรงเรยนควรพจารณาใหคณคาของหลกสตรวาเปนอยางไร ใหผลตรงตามจดประสงคทกาหนดไวหรอไม มสวนใดทตองปรบปรงแกไข เพอใหหลกสตรมคณภาพดยงขน จาก 12 ขนตอน กลาวไดวาขนตอนท 1-2 เปนการวเคราะหขอมลพนฐาน ขนตอนท 3-7 เปนการวางแผนและยกรางหลกสตร ขนตอนท 8-11 เปนการนาหลกสตรไปใช และขนตอนท 12 เปนการประเมนหลกสตร สรปเปนแผนภาพประกอบดงน

32

ภาพประกอบ 4 รปแบบการพฒนาหลกสตรของ ใจทพย เชอรตนพงษ

ทมา: ใจทพย เชอรตนพงษ. (2539). การพฒนาหลกสตร: หลกการและแนวปฏบต. หนา 135.

การยกรางหลกสตร

คณะทางาน

หลกสตร แมบท

สภาพและความตองการ

ของทองถน

ศกยภาพ ของ

โรงเรยน

สภาพและความตองการ ของผเรยน

การศกษาและวเคราะหขอมลพนฐาน

กาหนดการจดและประเมนผล

กาหนด เนอหา

กาหนด จดประสงค

กาหนด คาบเวลา

กาหนด กจกรรม

การจดเอกสารหลกสตร

การขออนมต

การนาหลกสตรไปใช

การประเมนหลกสตร

การตรวจสอบคณภาพและการทดลองใชหลกสตร

33

จากแนวคดเกยวกบการพฒนาหลกสตรดงกลาว เพอใหเปนเหนภาพรวมของขนตอนในการพฒนาหลกสตรมความสอดคลองและความแตกตางกนในรายละเอยดของแตละขนตอน ผวจยไดสงเคราะหแนวคดในการกาหนดขนตอนการพฒนาหลกสตร เพอกาหนดเปนขนตอนในการพฒนาหลกสตรในการวจยครงน ดงแสดงในตาราง 1 ตาราง 1 ขนตอนในการพฒนาหลกสตร

ขนตอนการพฒนาหลกสตร เซเลอร และคณะ

สมตร คณานกร วชย วงษใหญ สนย ภพนธ ใจทพย เชอรตนพงษ

ขนตอนการ

พฒนาหลกสตร 1. กาหนดเปาหมาย วตถประสงคและความครอบคลม

1. กาหนดจดมงหมายของหลกสตร

1. ศกษาขอมลพนฐานหรอสงกาหนดหลกสตรดานตางๆ

1. กาหนดจดมงหมายหลกสตร

1-2 วเคราะหขอมลพนฐาน

1. การศกษาและวเคราะหขอมลพนฐาน

2. ออกแบบหลกสตร

2. เลอก การจดเนอหาวชาและประสบการณ

2. กาหนดรปแบบของการพฒนาหลกสตร

2. จดเนอหาหลกสตร

3-7 วางแผนและยกรางหลกสตร

2. การทาโครงรางหลกสตร

-

-

-

-

3. การตรวจสอบโครงรางหลกสตร

3. นาหลกสตรไปใช

3. นาหลกสตรไปใช

3. การตรวจสอบหลกสตร

3. การนาหลกสตรไปใช

8-11 การนาหลกสตรไปใช

4. การนาหลกสตรไปใช

4. ประเมนหลกสตร

4. ประเมนหลกสตร 5. ปรบปรงหลกสตร

4. ปรบแกหลกสตร

4. ประเมนผลหลกสตร 5. ปรบปรงหรอเปลยนแปลงหลกสตร

12 การประเมนหลกสตร

5. การประเมนหลกสตร

จากตาราง 1 แนวคดในการพฒนาหลกสตรในภาพรวมทนกการศกษาไดเสนอสอดคลองกนแบงออกเปน 5 ขนตอน ซงผวจยไดนามาเปนแนวคดในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคมตร ดงน ขนตอนท 1 การศกษาวเคราะหขอมลพนฐาน เปนการศกษาขอมลพนฐานเกยวสภาพทวไป โดยแบบสมภาษณชนดมโครงสราง (Structured Interview) วเคราะหศกยภาพของโรงเรยน

34

วเคราะหหลกสตรการศกษาการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2544 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สาระท 3 เศรษฐศาสตร ชวงชนท 2 มาตรฐาน ส 3.1 นาขอมลทไดใชกาหนดองคประกอบของหลกสตร เพอสงเสรมการเรยนรเศรษฐกจพอเพยง ใหมความเหมาะสมสอดคลองกบระดบการเรยนรของผเรยน ขนตอนท 2 การรางหลกสตร เปนการนาขอมลพนฐานมาจดทารางหลกสตร โดยมรายละเอยดประกอบดวย วสยทศน ภารกจและเปาหมาย คณลกษณะอนพงประสงค โครงสรางหลกสตร ผลการเรยนรทคาดหวงและสาระการเรยนร คาอธบายรายวชา หนวยการเรยนร แผนการจดการเรยนร สอการเรยนรและแหลงการเรยนรและการวดและประเมนผล ขนตอนท 3 การตรวจสอบรางหลกสตร นารางหลกสตรทไดมาประเมนดานความเหมาะสมและความสอดคลองของหลกสตร โดยผเชยวชาญดานตางๆ คอ ผเชยวชาญดานหลกสตรและการสอน ผเชยวชาญดานเศรษฐกจพอเพยง ศกษานเทศก ผบรหารสถานศกษาและครผสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ซงเปนผมความรความเขาใจเกยวกบการพฒนาหลกสตร การจดการศกษาระดบประถมศกษาอยางนอย 5 ป เพอนาขอมลทไดมาปรบปรงแกไขรางหลกสตรใหมความสมบรณยงขน ขนตอนท 4 การนาหลกสตรไปใช นาหลกสตรทไดจากขนตอนท 3 นาไปทดลองใชหลกสตรตามแผนการจดการเรยนร เกบรวบรวมขอมลของหลกสตร เพอนาขอมลไปศกษาวเคราะหตอไป ขนตอนท 5 การประเมนหลกสตร เปนขนตอนตรวจสอบคณภาพของหลกสตรโดยแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนและแบบวดคณลกษณะอนพงประสงค เพอใหหลกสตรมความสมบรณยงขน 2.4 การประเมนหลกสตรสถานศกษา ความหมายของการประเมนหลกสตร นกการศกษาหลายทานไดใหความหมายของการประเมนไวตางๆ ดงน คารเตอร กด (Carter Good. 1945: 209) ไดใหความหมายไววา การประเมนหลกสตร คอ การประเมนผลของกจกรรมการเรยนภายใจขอบขายของการสอนทเนนเฉพาะจดประสงคของการตดสนใจในความถกตองของจดมงหมาย ความสมพนธและความตอเนองของเนอหา และผลสมฤทธของวตถประสงคเฉพาะซงนาไปสการตดสนใจในการวางแผนการจดโครงการ การตอเนองและการหมนเวยนของกจกรรมโครงการตางๆ ทจะจดใหมขน วชย วงษใหญ (2523: 192) ใหความหมายของการประเมนหลกสตรไววา การประเมนหลกสตรเปนการพจารณาเกยวกบคณคาของหลกสตรโดยใชผลจากการวดในแงมม ตางๆ ของสงทประเมนเพอนามาพจารณารวมกน และสรปวาจะใหคณคาของหลกสตรทพฒนาขนมานนมาเปนอยางไร มคณภาพดหรอไมเพยงใด หรอไดผลตรงตามวตถประสงคทกาหนดหรอไม มสวนใดทจะตองปรบปรงแกไข ใจทพย เชอรตนพงษ (2539: 192) กลาววา การประเมนผลหลกสตร หมายถง การรวบรวมและวเคราะหขอมล แลวนาขอมลมาใชในการตดสนหาขอบกพรองหรอปญหา เพอหาทาง

35

ปรบปรงแกไขสวนประกอบทกสวนของหลกสตรใหมคณภาพดยงขนหรอตดสนหาคณภาพของหลกสตรนนๆ ดงนน การประเมนหลกสตร หมายถง การประเมนผลหลกสตร โดยนาผลทไดมาพจารณาตดสนวาหลกสตรทพฒนามานนมคณภาพหรอไมเพยงใด รวมทงสามารถบอกจดบกพรองหรอปญหาของหลกสตรนนๆ ได เพอการพฒนาหลกสตรในอนาคตตอไป จดมงหมายของการประเมนหลกสตร วชย วงษใหญ (2521: 151-152) การประเมนหลกสตรใดๆ กจะมจดมงหมายและขนตอนของการปฏบตสวนใหญ ดงน 1. เพอหาคณคาของหลกสตร โดยตรวจสอบดวาหลกสตรทพฒนาขนมานน สามารถบรรลตามวตถประสงคหรอไม ซงเปนระยะของการพฒนาหลกสตรและการประเมนผลตามลาดบดงนคอ 1.1 การประเมนผลจดมงหมายทวไปของหลกสตรและจดมงหมายเฉพาะทสาคญๆ ของหลกสตร 1.2 การประเมนผลแตระยะของการวางแผนงาน 1.3 การทดลองและการปรบปรงวสดประกอบหลกสตรและวธการสอนตางๆ 1.4 การประเมนระยะทดลองตางๆ 1.5 การประเมนผลการทดลองใชหลกสตรของกลมใหญ 1.6 การควบคมคณภาพของการใชหลกสตรทวไป 2. เพอวดผลดวา การวางเคาโครงและรปแบบของหลกสตร รวมทงวสดประกอบหลกสตรและการบรหารหลกสตรเปนไปในทางทถกตองหรอไม โดยแบงระยะของการประเมนผลดงน 2.1 ผเชยวชาญเฉพาะสาขาวชา ตรวจสอบเสนอแนะใหขอมลในการประเมนผล 2.2 กลวธการสงเกต การสอน เพอความเทยงตรงในการประเมนผล 2.3 ศกษาแหลงขอมลสาหรบการประเมนผล จากคร ผปกครองและชมชน 2.4 รวบรวมและวเคราะหขอมลเพอการประเมนผล 3. การประเมนผลจากตวผเรยนเอง เพอตรวจสอบดวามลกษณะอนพงประสงคเปนไปตามจดมงหมายของหลกสตรหรอไม เพยงไร ทศนา แขมมณ (รตนะ บวสนธ. 2535: 71; อางองจาก ทศนา แขมมณ. 2528: 113-114) กลาวถงจดมงหมาย 3 ประการ คอ 1. เพอหาคณคาของหลกสตรนน โดยดวาหลกสตรทจดขนสามารถสนองตามวตถประสงคทหลกสตรนนตองการหรอไม 2. เพอตดสนใจวา การวางเคาโครงและรปแบบของหลกสตร ตลอดจนการบรหารงาน และการสอนตามหลกสตร เปนไปในทางทถกตองแลวหรอไม 3. เพอวดผลดวา ผลผลตคอผเรยนนนเปนอยางไร

36

ใจทพย เชอรตนพงษ (2539: 192 –193) มจดมงหมาย ดงน 1. เพอหาทางปรบปรงแกไขสงบกพรองทพบในองคประกอบตางๆ ของหลกสตร การประเมนผลในลกษณะนมกจะดาเนนในชวงท การพฒนาหลกสตรยงคงดาเนนการอย เพอทจะพจารณาวาองคประกอบตางๆ ของหลกสตร เชน จดหมาย โครงสราง เนอหา การวดผล ฯลฯ มความสอดคลองและเหมาะสมหรอไม สามารถนามาปฏบตในชวงการนาหลกสตรไปทดลองใชหรอ ในขณะทการใชหลกสตรและกระบวนการเรยนการสอนกาลงดาเนนอยไดมากนอยเพยงใด ไดผลเพยงใด และมปญหาอปสรรคอะไร จะไดเปนประโยชนแกนกพฒนาหลกสตรและผทมสวนเกยวของในการปรบปรงเปลยนแปลงองคประกอบตางๆ ของหลกสตรใหมคณภาพดขนไดทนทวงท 2. เพอหาทางปรบปรงแกไขระบบการบรหารหลกสตร การนเทศกากบดแล และการจดกระบวนการเรยนการสอนใหมประสทธภาพยงขน การประเมนผลในลกษณะนจะดาเนนการในขณะทมการนาหลกสตรไปใช จะไดชวยปรบปรงหลกสตรใหบรรลตามเปาหมายทวางไว 3. เพอชวยในการตดสนใจของผบรหารวา ควรใชหลกสตรตอไปอก หรอควรยกเลกการใชหลกสตรเพยงบางสวน หรอยกเลกทงหมด การประเมนผลในลกษณะนจะดาเนนการหลงจากทใชหลกสตรไปแลวระยะหนงแลวจงประเมนเพอสรปผลตดสนวาหลกสตร มคณภาพดหรอไมด บรรลตามเปาหมายทหลกสตรกาหนดไวมากนอยเพยงใด สนองความตองการของสงคมเพยงใด และเหมาะสมกบการนาไปใชตอไปหรอไม 4. เพอตองการทราบคณภาพของผเรยน ซงเปนผลผลตของหลกสตรวามการเปลยนแปลงพฤตกรรมไปตามความมงหวงของหลกสตรหลงจากผานกระบวนการทางศกษามาแลวหรอไม อยางไร การประเมนผลในลกษณะนจะดาเนนการในขณะทมการนาหลกสตรไปใชหรอหลงจากทใชหลกสตรไปแลวระยะหนงกได จะไดเหนวา จดมงหมายของการประเมนหลกสตร เพอใหตองการทราบคณภาพขอบกพรอง เปนเครองมอของผบรหารสถานศกษาหรอผทเกยวของกบการพฒนาหลกสตรทพฒนาขนมา วาควรหรอไมควรใชหลกสตรตอไป หรอไม อยางไร ประเภทของการประเมนหลกสตร การประเมนผลหลกสตรแบงออกเปน 3 ประเภท ตามระยะเวลาจดมงหมายของการประเมนไดดงน 1. การประเมนกอนนาหลกสตรไปใชหรอการประเมนในระหวางการรางหลกสตร (Ex-ante Evaluation) เปนการประเมนเพอศกษาความเปนไปไดของการใชหลกสตร ตรวจสอบคณภาพของหลกสตร เพอหาขอมลทไมสมบรณอนจะนาไปสการปรบแกกอนนาหลกสตรไปใช 2. การประเมนในระหวางการใชหลกสตร (On-going or Formative Evaluation) ในชวงระยะการใชหลกสตร เพอเปนการใหแนใจวาหลกสตรจะมการดาเนนไปอยางถกตอง จงตองมการประเมนเปนระยะเพอดความกาวหนาการใชหลกสตรควบคมแกไขปญหาทอาจจะเกดขนในขณะใชหลกสตร

37

3. การประเมนหลงจากเสรจสนการใชหลกสตร (Summative Evaluation) เปนการประเมนเพอสรปผลการใชหลกสตรวาบรรลตามวตถประสงคทกาหนดไวหรอไม พรอมทงใหขอเสนอแนะสาหรบการหลกสตรตอไป โดยทวไปการประเมนหลกสตรนยมทากน คอ การประเมนกอนนาหลกสตรไปใช การประเมนหลกสตรระหวางการใชหลกสตร และการประเมนหลงจากใชหลกสตร งานวจยนกเชนเดยวกน ดาเนนการตามขนตอนดงกลาว รปแบบของการประเมนหลกสตร รตนะ บวสนธ (2535: 72-75) รปแบบการประเมนหลกสตร มหลายรปแบบแตกตางกนไปตามลกษณะการใช มดงน

รปแบบการประเมนของไทเลอร (Tyler’s Model of Evaluation) ไทเลอร เปนผทวางรากฐานการประเมนผลหลกสตรนบตงแตป ค.ศ. 1930 และไดใหคานยามของการศกษาวา การศกษา คอ การเปลยนพฤตกรรม ดงนนการประเมนผลหลกสตรจงเปนการเปรยบเทยบวา พฤตกรรมทเปลยนแปลงไปเปนไปตามจดมงหมาย ทไดตงไวหรอไม (Worthen; & Sanders. 1973: 211) นอกจากน ไทเลอร มความเหนวา กระบวนการจดการศกษานนประกอบไวดวยองคประกอบ 3 อยาง คอ จดมงหมายของการศกษา ประสบการณเรยนร และการพจารณาผลสมฤทธ ซงทงสามสวนนจะมความสมพนธกน (Tyler. 1949: 110-125) ตามแนวคดดงกลาวน พนฐานของการจดหลกสตร คอ ผจดทาหลกสตรจะตองสามารถวางจดมงหมายทชดเจนวาตองการใหผเรยนเปลยนหรอมพฤตกรรมเปนอยางไร บทบาทของการประเมนหลกสตรจงอยทการดผลผลตของหลกสตรวา ตรงตามจดมงหมายหรอไม แนวคคของไทเลอร ยดความสาเรจของจดมงหมายเปนหลก (Goal Attainment Model) จดมงหมายของการประเมนหลกสตรของไทเลอร ถอวาเปนการประเมนผลหลกสตรเปนสวนหนงของการเรยนการสอนและเปนสวนหนงของการพฒนาหลกสตร ซงไดเสนอขนการเรยนการสอนและการประเมนผลดงน 1. กาหนดจดมงหมายอยางกวางๆ โดยการวเคราะหทรพยากรของจดมงหมาย (Goal Sources) คอ นกเรยน สงคม และเนอหาสาระ และขอบเขตของจดมงหมาย (Goal-Seleans) คอจตวทยาการเรยนรและปรชญาการศกษา 2. กาหนดจดมงหมายเชงพฤตกรรมอยางชดเจน เฉพาะเจาะจง ซงจะเปนพฤตกรรมทตองการวดในภายหลง 3. กาหนดเนอหาหรอประสบการณทางการศกษา เพอใหบรรลจดมงหมายทตงไว 4. เลอกวธการเรยนการสอนทเหมาะสมทจะทาใหเนอหรอประสบการณ ทวางไวประสบความสาเรจ

38

5. ประเมนผลโดยการตดสนดวยการวดผลทางการศกษา หรอการทดสอบสมฤทธผลในการเรยน 6. ถาไมบรรลจดมงหมายทวางไวกจะตองมการตดสนใจทจะยกเลก หรอปรบปรงหลกสตรนน แตถาบรรลตามจดมงหมายกอาจจะใชผลสะทอนกลบ (Feedback) ของหลกสตรนนเปนขอมลในการปรบปรงการกาหนดจดมงหมาย หรอใชเปนขอมลในการพฒนาคณคาของหลกสตร การประเมนผลของไทเลอรไดจดลาดบขนตอนการเรยนการสอน และการประเมนผล ดงภาพประกอบน

ภาพประกอบ 5 ขนตอนการเรยนการสอนและการประเมนหลกสตรของไทเลอร

ทมา: ใจทพย เชอรตนพงษ. (2539). การพฒนาหลกสตร: หลกการและแนวปฏบต. หนา 225.

การประเมนตามขนตอนของไทเลอร จงเปนกระบวนการเวยนกลบ (Recurring Process) นอกจากนนการเปลยนแปลงขอแกไขหรอปรบปรงจดมงหมายของหลกสตรทประเมนนนกจะสงผลใหเกดการปรบปรงวธการในการประเมนดวย (Worthen; & Sanders. 1973: 156) การประเมนผลแบบนจงมลกษณะเปนการประเมนผลสรป (Summative Evaluation)

กาหนด จดมงหมาย

ถาผลการวด หลงเรยนดกวา

ถาผลการวด กอนเรยนดกวา

กาหนดเนอหาสาระและประสบการณการเรยนร

วดพฤตกรรม หลงเรยน

ประเมนผลการเรยนร

วดพฤตกรรม กอนเรยน

กาหนดจดประสงค เชงพฤตกรรม

เลอกวธการเรยน การสอน

ยก เลก หรอ ปรบ ปรงหลก สตร

ปรบ ปรง

39

รปแบบการประเมนของสครฟเวน (Scriven) สครฟเวน เสนอลกษณะของการประเมนผลหลกสตรไว 4 ลกษณะ คอ 1. การประเมนผลยอย (Formative Evaluation) เปนการประเมนผลสงตางๆ ทเกดจรงในขณะใชหลกสตรอย เพอเปนประโยชนในการจดการเรยนการสอน 2. การประเมนผลรวบยอด (Summative Evaluation) เปนการประเมนผลสงตางๆ ทเกดจรงเมอสนสดกระบวนการใชหลกสตรแลว เพอตดสนคณคาของหลกสตร 3. การประเมนผลภาพใน (Intrinsic Evaluation) เปนการประเมนคณคาของสงตางๆ ภายในตวของมนเอง เชน การประเมนเนอหา จดมงหมาย โครงสรางของหลกสตร ฯลฯ เปนตน 4. การประเมนผลสาเรจ (Pay-off Evaluation) เปนการประเมนผล ทเกดจากสงตางๆ ทใชในการดาเนนการหลกสตร เชน การประเมนผลทเกดจากการสอนของคร ทมตอนกเรยน การประเมนผลทง 4 ลกษณะ สวนท สครฟเวน เสนอมามความสมพนธกนดงน ตาราง 2 รปแบบการประเมนคาของสครฟเวน

ลกษณะการประเมน การประเมนภายใน การประเมนผลสาเรจ การประเมนยอย ตดสนความสมบรณของเนอหา

โครงสรางและลาดบของเนอหา ตดสนผลทเกดระหวางทดาเนนการ

การประเมนรวม ตดสนขนสดทายเกยวกบวสดตางๆ

ตดสนผลทเกดขนเปนครงสดทาย

ทมา: รตนะ บวสนธ. (2539). การพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนการสอนเพอถายทอดภมปญญาทองถน: กรณศกษาชมชนแหงหนงในเขตภาคกลางตอนลาง. หนา 75. ประโยชนของการประเมนหลกสตร สมตร คณานกร (2518: 201-202) ไดกลาวถงประโยชนของการประเมนผลหลกสตร ดงน 1. ชวยใหความมงหมายของหลกสตรและจดมงหมายในการสอนกระจางขน เพราะถาคลมเครอกวดไมได ตองมความหมายใหกระจางเสยกอนจงจะประเมนได 2. ชวยสงเสรมการสอนในโรงเรยนใหดขน ขอมลทไดจากการประเมนผลจะมลกษณะเปนผลสะทอน (Corrective feedback) ไปสการปรบปรงหลกสตรและการสอน 3. สงเสรมการเรยนของนกเรยน เมอความมงหมายกระจางแลว นกเรยนกสามารถเรยนรไดอยางชดเจนวาตนเองประสบความสาเรจมากนอยเพยงไร เปนการใหแรงจงใจแกนกเรยน 4. ชวยในการแนะแนวของคร ขอมลตางๆ ทครรวบรวมไดเกยวกบนกเรยนจะเปนประโยชนตอการแนะแนวไปในตวดวย

40

5. ชวยในดานการสอสารระหวางโรงเรยนและผปกครองเกยวกบการเรยนของนกเรยน เปนการสงเสรมความสมพนธของโรงเรยนและชมชนไปในตวดวย ประโยชนขอนจะเกดขนไดหรอไมขนอยกบเทคนคในการรายงานผลการเรยนของนกเรยนไปสผปกครอง ระบบทใชอยในปจจบนชวยใหเกดประโยชนขอนนอยมาก ใจทพย เชอรตนพงษ (2539: 197) กลาวถงประโยชนของการประเมนผลหลกสตร ดงน 1. ทาใหทราบวาหลกสตรทสรางหรอพฒนาขนนนมจดดหรอจดเสยตรงไหน ซงจะเปนประโยชนในการวางแผนปรบปรงไดถกจด สงผลใหหลกสตรมคณภาพดยงขน 2. ชวยสงเสรมและปรบปรงการสอนใหดขน เนองจากขอมลทไดจากการประเมนผล จะชใหเหนถงขอดขอเสยทเกดขน จงสามารถชวยในการวางแผนการเรยนการสอน 3. ชวยในการสงเสรมการเรยนของผเรยน เนองจากผเรยนสามารถทราบระดบการเรยนและการพฒนาของตน ซงเปนการสรางแรงจงใจแกผเรยนไดทางหนง 4. ชวยในการปรบปรงการบรหารในสถานศกษาและการปฏบตงานของบคลากร 5. ชวยในการแนะแนวทงดานการเรยนและอาชพแกผเรยน 6. ชวยชใหเหนถงคณคาของหลกสตรทพฒนา จะเหนไดวา ประโยชนของการประเมนหลกสตร สามารถเปนเครองชวดของหลกสตรทพฒนาขน มความถกตองเหมาะสม สอดคลอง เพอสงผลใหหลกสตรมคณภาพดยงขน ซงการประเมนหลกสตรเปนกระบวนการทซบซอน ตลอดทงรปแบบและวธการประเมนผลกแตกตางกนออกไปตามหลกการและเหตผลของแตละรปแบบนนๆ

3. เอกสารทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช . ) โดยคณะอนกรรมการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง (2549: 3-5) เศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงมพระราชดารสชแนะแนวทางการดาเนนชวตแกพสกนกรชาวไทยมาโดยตลอดนานกวา 30 ป ตงแตกอนเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจ และเมอภายหลงไดทางเนนยาแนวทางการแกไขเพอใหรอดพน และสามารถดารงอยไดอยางมนคงและยงยนภายใตกระแส โลกาภวตนและความเปลยนแปลงตางๆ เศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาชแนวทางการดารงอยและปฏบตตนของประชาชนในทกระดบ ตงแตระดบครอบครว ระดบชมชนจนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาเศรษฐกจ เพอใหกาวทนตอโลก ยคโลกาภวตน ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจาเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควรตอการมผลกระทบใดๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน ทงน จะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบ และความระมดระวงอยางยง ในการนาวชาการตางๆ มาใชในการวางแผน และการดาเนนการทกขนตอน และขณะเดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนใจชาต โดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎ และนกธรกจในทกระดบ ใหมสานกในคณธรรม ความซอสตยสจรตและใหมความรอบรทเหมาะสม ดาเนนชวตดวย

41

ความอดทน ความเพยร มสตปญญาและความรอบคอบ เพอใหสมดลและพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวางทงดานวตถ สงคม สงแวดลอมและวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด 3.1 พระราชดารสเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช . ) โดยคณะอนกรรมการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง (2549: 90-91) ไดประมวลคาในพระบรมราโชวาทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง ซงเปนแนวพระราชดารพระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทานพระราชดารสใหแกคนไทยนาไปปฏบตอนยาวนาน ตามลาดบดงน เมอวนท 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2517 พระบาทสมเดจพระเจาอยทรงพระบรมราโชวาท ในพธพระราชทานปรญญาบตรของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ความวา

“...การพฒนาประเทศจาเปนตองทาตามลาดบขน ตองสรางพนฐาน คอ ความมกนมใช ของประชาชนกอนดวยวธการทประหยด ระมดระวง แตถกตองตามหลกวชา เพอพนฐานเกดขนมนคงพอควรแลว การชวยเหลอสนบสนนประชาชนในการประกอบอาชพ และตงตวใหมความพอกนพอใชกอนอนเปนพนฐานนน เปนสงสาคญอยางยงยวด เพราะผทมอาชพและฐานะเพยงพอทจะพงตนเอง ยอมสามารถสรางความเจรญกาวหนาระดบทสงขนตอไปไดโดยแนนอน สวนการถอหลกทจะสงเสรมความเจรญ ใหคอยเปนคอยไปตามลาดบดวยความรอบคอบระมดระวงและประหยดนน กเพอปองกนความผดพลาดลมเหลว และพระราชดารสพระราชทานแกคณะผแทนสมาคมองคการเกยวกบศาสนา คร นกเรยน โรงเรยนตางๆ นกศกษามหาวทยาลย ในโอกาสเฝาทลละอองธลพระบาทถวายพระพรชยมงคลเนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา วนท 4 ธนวาคม พ.ศ. 2517 ดงความตอนหนงวา “...คนอนจะวาอยางไรกชางเขา จะวาเมองไทยลาสมย วาเมองไทยเชย วาเมองไทยไมมสงทสมยใหมแตเราอยพอม พอกน และขอใหทกคนมความปรารถนาทจะใหเมองไทยอยพออยพอกน มความสงบและทางานตงอธษฐาน ตงปณธาน ในทางน ทจะใหเมองไทยอยแบบพออยพอกนไมใชวาจะรงเรองอยางยอด แตวามความพออยพอกน มความสงบเปรยบเทยบกบประเทศอนๆ ถาเรารกษาความพออยพอกนนได เรากจะยอดยงยวดได ฉะนนทกทาน ซงถอวาเปนผทมความคดและมอทธพล มพลงทจะทาใหผอน ซงมความคดเหมอนกน ชวยกนรกษาสวนรวมใหอยดกนดพอสมควร ขอยาพอควร พออยพอกน มความสงบ ไมใหคนอนมาแยงคณสมบตนจากเราไปได กจะเปนของขวญวนเกดทถาวรทจะมคณคาอย ตลอดกาล...”

อภชย พนธเสน และคณะ (2549: 40-44) ตอมาเมอวนท 18 ตลาคม พ.ศ. 2518 พระบาทสมเดจพระเจาอยหว พระราชทานพระบรมราโชวาทแกผสาเรจการศกษาจากสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา ความวา

42

“...ภาวะเศรษฐกจและสงคมในหลายประเทศเปลยนแปลงไป กลาวคอ การทมเทสรางเครองจกรกลอนกาวหนาและมประสทธภาพสงขนใชในการผลต ทาใหผลผลตทางอตสาหกรรมเพมขนอยางรวดเรวและมากมายจนอาจถงขนฟมเฟอย พรอมกนนนกทาใหคนวางงานลง เพราะถกเครองจกรกลแยงไปทา เปนเหตใหเกดความยงยากตกตาขาดทน เพราะสนคาขายไมออก จงนาจะตองดดแปลง แนวคด แนวปฏบต การสงเสรมความเจรญดานอตสาหกรรมไปบางใหสมดลกบดานอนๆ เพอความอยรอด...”

ในโอกาสวนขนปใหมพทธศกราช 2523 ไดพระราชทานพระราชดารสแกประชาชน ชาวไทย ในเรองการเปนอยโดยประหยด เมอวนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2522 ความวา

“...วถทางดาเนนของบานเมองและของประชาชนทวไปมความเปลยนแปลงมาตลอด เนองจากความวปรตของวถแหงเศรษฐกจ สงคม การเมองและอนๆ ของโลก ยากยงทเราจะหลกเลยงใหพนได จงทาใหตองระมดระวงประคบประคอบตวเรามากเขาโดยเฉพาะ ในเรองการเปนอยโดยประหยด เพอทจะอยใหรอดและกาวหนาตอไปไดโดยสวสด...”

ตอมาเมอป พ.ศ. 2540 ประเทศไทยไดประสบปญหาวกฤตทางเศรษฐกจอยางรนแรง จนเกดผลกระทบทวทงประเทศ และเพอเปนการแกปญหาดงกลาว ประกอบกบการททรงมพระราชประสงคใหประชาชนคนไทยมความพออยพอกนตามอตภาพ จงพระราชทานพระบรมราโชวาท เมอวนท 4 ธนวาคม พ.ศ. 2540 เพอเปนแนวทางในการดาเนนชวตของประชาชน ในสภาวะทประเทศประสบปญหาวกฤตเศรษฐกจ ความวา

“...ถาสามารถทจะเปลยนไปในทางท จะทาใหกลบมาเปนเศรษฐกจแบบพอเพยงไมตองทงหมด แมจะครงหนงกไมตอง อาจจะเศษหนงสวนสกจะสามารถอยได การแกไขจะตองใชเวลา ไมใชงายๆ โดยมากคนกจะใจรอนเพราะเดอนรอน แตถาทาตงแตเดยวนกจะสามารถทจะแกไขได” “...ความจรงเคยพดเสมอในทประชมอยางนวา “การจะเปนเสอนนไมสาคญ สาคญอยทเรามเศรษฐกจแบบพอมพอกน แบบพอมพอกนนนหมายความวา อมชตวเองได” ใหมพอเพยงกบตวเอง อนนกเคยบอกวาความพอเพยงนไมได หมายความวา ทกครอบครวจะตองผลตอาหาร ของตว จะตองทอผาใสเอง อยางนนมนเกนไป แตวาในหมบานหรอในอาเภอจะตองมความพอเพยงพอสมควร บางสงบางอยางทผลตไดมากกวาความตองการ กขายไดแตขายในทไมหางไกลเทาไหรไมตองเสย คาขนสงมากนก อยางนทานกเศรษฐกจตางๆ กมาบอกวาลาสมย คนอนเขาตองม การเศรษฐกจทตองการแลกเปลยนเรยกวา เปนเศรษฐกจการคาไมใชเศรษฐกจความพอเพยง เลยรสกวาไมหรหรา แตเมองไทยเปนประเทศทมบญอยวา ผลตใหพอเพยงได...”

ตอมาเมอวนท 4 ธนวาคม พ.ศ. 2541 ทรงมพระราชดารสพระราชทานแกคณะ บคคลตางๆ ทเขาเผาฯ ถวายชยมงคล ในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา ณ ศาลาดสตดาลย สวนจตรลดา พระราชวงดสตฯ เกยวกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเพมเตมวา

“...คาวา เศรษฐกจพอเพยงนไมมในตาราไมเคยมระบบเศรษฐกจพอเพยง มอยางอนแต ไมใชคาน ปทแลวพดวา เศรษฐกจพอเพยงเพราะหาคาอนไมไดและไดพดอยางหนงวา เศรษฐกจพอเพยงนใหปฏบตเพยงครงเดยวคอ ไมตองทงหมด หรอแมจะเศษหนงสวนสกพอ

43

ในคราวนน เมอปทแลวนกวาเขาใจกน แตเมอไมนานเดอนทแลวมผทควรจะร เพราะวาได ปฏบตเกยวกบการพฒนามาชานานแลวมาบอกวา เศรษฐกจพอเพยงนดมากแลวกเขาใจวา ปฏบตเพยงเศษหนงสวนสกพอนน หมายความวา ถาทาไดเศษหนงสวนสของประเทศกจะ พอ ความหมายของเศรษฐกจพอเพยง และทาไดเพยงเศษหนงสวนสกพอนน ไมไดแปลวาเศษหนงสวนสของพนท แตเศษหนงสวนสของการกระทา ตองพดเขาในเรองเลย เพราะหนกใจวา แมแตคนทเปนดอกเตอรกไมเขาใจอาจจะพดไมชด แตเมอกลบไปดทเขยนจากทพด กชดแลววาควรจะปฏบตเศรษฐกจพอเพยงไมตองทงหมด เพยงครงหนงกใชได แมจะเปนเศษหนงสวนสกพอ หมายความวาวธปฏบตเศรษฐกจพอเพยงนน ไมตองทาทงหมด และขอเตมวาถาทาทงหมดกจะทาไมได ฉะนนจงพดวาเศรษฐกจพอเพยงปฏบตเพยงเศษหนงสวนสกควรจะพอแนะและทาได อนนเปนขอหนงทจะอธบายคาพด ทพดมาเมอปทแลว... ...คาวา พอเพยง มความหมายอกอยางหนง มความหมายกวางออกไปอก ไมไดหมายถงการพอสาหรบใชเองเทานน แตมความหมายวาพอมพอกน พอมพอกนน ถาใครไดอยท ณ ในศาลาน เมอเทาไหร 20, 24 ป เมอป 2517,2517 ถง 2541 นก 24 ป ใชไหม วนนนไดพดวาเราควรจะปฏบตใหพอมพอกน พอมพอกนนกแปลวาเศรษฐกจพอเพยงนนเอง ถาแตละคนพอมพอกน กใชได ยงถาทงประเทศพอมพอกนกยงดและประเทศไทยเวลานนกเรมจะไมพอมพอกนบางคนกมมาก บางคนกไมมเลย สมยกอนนพอมพอกน มาสมยนชกจะไมพอมพอกนจงตองมนโยบายทจะทาเศรษฐกจพอเพยง เพอทจะใหทกคนมพอเพยงได... ...ใหพอเพยงนกหมายความวา มกนมอยไมฟมเฟอย ไมหรหรากได แตวาพอ แมบางอยางอาจจะดฟมเฟอย แตถาทาใหมความสข ถาทาไดกสมควรทจะทาสมควรทจะปฏบต อนนกความหมายอกอยางของเศรษฐกจ หรอระบบพอเพยงเมอปทแลวตอนทพดพอเพยง แปลในใจ แลวกไดพดออกมาดวยวาจะแปลเปน Self-Sufficiency (พงตนเอง) ถงไดบอกวาพอเพยงแกตนเอง แตความจรงเศรษฐกจพอเพยงนกวางขวางกวา Self-Sufficiency คอ Self-Sufficiency นน หมายความวา ผลตอะไรมพอทจะใช ไมตองไปขอซอคนอนอยไดดวยตนเอง (พงตนเอง) ... เปนตามทเขาเรยกวายนบนขาของตวเอง (ซงแปลวาพงตนเอง) แตพอเพยงนมความหมายกวางขวางยงกวานอก คอ คาวาพอกเพยงพอ เพยงนกพอดงนนเอง คนเราถาพอในความตองการ กมความโลภนอย เมอมความโลภนอยกเบยดเบยนคนอนนอย ถาทกประเทศมความคด “อนนไมใชเศรษฐกจ” มความคดวาทาอะไรตองพอเพยง หมายความวา พอประมาณ ไมสดโตง ไมโลภอยางมาก คนเรากอยเปนสข พอเพยงนอาจจะมมาก อาจจะมของหรหรากไดแตวาตองไมไปเบยดเบยนคนอน ตองใหพอประมาณตามอตภาพ พดจากกพอเพยง ทาอะไรกพอเพยง ปฏบตตนกพอเพยง...”

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) โดยคณะอนกรรมการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง (2549: 39) วนท 23 ธนวาคม พ.ศ. 2542 ทรงม พระราชดารสพระราชทานเนองในวโวกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา ณ ศาลาดสดาลย สวนจตลดา พระราชวงดสตฯ เพมเตมวา

“...เศรษฐกจพอเพยง เขาตความวาเปนเศรษฐกจชมชน คอหมายความวา ใหพอเพยงในหมบานหรอในทองถนใหสามารถทจะพอมพอกน มนเรมดวย พอมพอกน พอมพอกนไดพดมาหลายป 10 กวาปมาแลว ใหพอมพอกน แตวาใหเปนพอมพอกนมนเรมตนของเศรษฐกจ เมอปท

44

แลวบอกวาถาพอมพอกน Self-Sufficiency คอ พอมพอกนของตวเองนน มนเปนเศรษฐกจสมย หนมนไมใชวาเศรษฐกจพอเพยงเปนเศรษฐกจสมยหน สมยหนเปนเศรษฐกจพอเพยงเหมอนกน แตวาคอยๆ พฒนาขนมา กตองมการแลกเปลยนกน มการชวยระหวางหมบานหรอระหวางอาเภอ จงหวด ประเทศ กตองมการแลกเปลยน มการไมพอเพยงกน ถงบอกวา ถามเศรษฐกจ เพยงเศษหนงสวนสกจะพอแลว...”

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) โดยคณะอนกรรมการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง (2549: 115) ตอมาในวนท 4 ธนวาคม พ.ศ. 2543 ทรงมพระราชดารสพระราชทานเนองในวโรกาส วนเฉลมพระชนมพรรษา ณ ศาลาดสดาลย สวนจตลดา พระราชวงดสตฯ เพมเตมในเรองคาแปลวา

“...เศรษฐกจพอเพยงทไดยาแลวยาอก แปลเปนภาษาองกฤษวา Sufficiency Economyใครตอใครกตอวาไมม Sufficiency Economy แตวาเปนคาใหมของเรากไดกหมายความวา ประหยด แตวาไมขเหนยว ทาอะไรดวยความอะลมอลวยกน ทาอะไรดวยเหตและผล จะเปนเศรษฐกจพอเพยง แลวทกคนจะมความสข แตวาพอเพยง เศรษฐกจพอเพยงน เปนสงทปฏบตยากทสด เพราะวาคนหนงอยทน อกคนอยากจะนงเกาอเดยวกน นงไดไหม ไอนกพดมามาหลายปแลวแตละคนกสนหววานงไมได เพราะวาเดอดรอนเบยดเบยน...”

อภชย พนธเสน และคณะ (2549: 45) ไดพระราชทานอธบายเพมเตมในวนท 17 มกราคม พ.ศ. 2544 ณ พระตาหนกเปยมสข ความวา

“...ฉนพดเศรษฐกจพอเพยง ความหมายคอ ทาอะไรใหเหมาะสมกบฐานะของตวเอง คอทาจากรายได 200-300 บาทขนไป เปน 2 หมน 3 หมนบาท คนชอบเอาคาพดของฉน เศรษฐกจพอเพยงไปพดกนเลอะเทอะ เศรษฐกจพอเพยง คอ ทาเปน Self-Sufficiency มนไมใชความหมายไมใชแบบทฉนคด ทฉนคด คอเปน Self-Sufficiency of Economy เชน ถาเขาตองการด TV กควรใหเขามด ไมใชไปจากดเขาไมใหซอ TV ด เขาตองการดเพอสนกสนาน ในหมบานไกลๆ ทฉนไป เขาม TV ดแตใชแบตเตอร เขาไมมไฟฟา แตถา Sufficiency นนม TV เขาฟมเฟอยเปรยบเทยบคนไมมสตางคไมตด Suit และยงใส Necktie Versace อนนกเกนไป...”

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) โดยคณะอนกรรมการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง (2549: 117) ไดพระราชดารสเนองในวโรกาส วนเฉลมพระชนมพรรษา วนท 4 ธนวาคม พ.ศ. 2546 ความวา

“...เศรษฐกจพอเพยง ทกาวหนาไมใชเพยงแตปลกพอกนอยางนน มนตองมพอทจะตงโรงเรยน แมแตศลปะเกดขน ประเทศชาตถอวาประเทศไทยเจรญในทกทางไมหว มกน คอไมจน มกนมอาหารใจ หรออะไรอนๆ ใหมากๆ ... ....ความสะดวกจะสามารถสรางอะไรไดมาก นคอ เศรษฐกจพอเพยง สาคญวาตองรจกขนตอน ถานกจะทาอะไรใหเรวเกนไปไมพอเพยง ถาไมเรว ชาไปกไมพอเพยง ตองใหรจกกาวหนา โดยไมทาใหคนเดอดรอน อนนเศรษฐกจพอเพยงคงไดศกษามาแลวเราพดมาแลว 10 ปตองปฏบตดวย...”

45

จะเหนไดวา พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงพระราชดารเกยวหลกเศรษฐกจพอเพยง รวมถงวธการปฏบตแกปวงชนชาวไทย ซงเปนแบบแผนการดาเนนชวตทมความสขอยางยงยน ซงงานวจยนไดนอมนาแนวคดของพระองคเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง เพอสรางองคความรความเขาใจ และการประยกตใชในการดาเนนชวตตอไป 3.2 นยามความหมายของเศรษฐกจพอเพยง สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) โดย คณะอนกรรมการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง (2549: 92) พระราชดารสเนองในวโรกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา วนท 4 ธนวาคม พ.ศ.2541 ความวา

“…พอเพยงนมหมายความกวางขวางคอ คาวา พอกเพยงพอ เพยงนกพอทาอะไรตองพอเพยง หมายความวา พอประมาณ ไมสดโตง ไมโลภอยางมาก คนเรากอยเปนสข พอเพยงนอาจจะมมาก อาจจะมของหรหรากได แตวาตองไมไปเบยดเบยนคนอน ตองใหพอประมาณตามอตภาพ พดจากพอเพยง ทาอะไรกพอเพยง ปฏบตตนกพอเพยง...ทางความคดกเหมอนกน ไมใชทางกายเทานน ความพอเพยงในความคดกคอ แสดงความคดของตว ความเหนแกตว และปลอยใหอกคนพดบาง และมาพจารณาวาทเขาพดกบทเราพดอนไหนพอเพยง อนไหนเขาเรอง ถาไมเขาเรอกแกไข เพราะวาถาพดกนโดยไมรเรองกนกจะกลายเปนการทะเลาะกน...ฉะนน ความพอเพยงนกแปลวา ความพอประมาณ และความมเหตผล”

สเมธ ตนตเวชกล (2543: 286 -287) กลาววา เศรษฐกจพอเพยง หมายถง เศรษฐกจทสามารถอมชตวเอง (Relative Self-Sufficiency) อยไดโดยไมตองเดอดรอน โดยตองสรางพนฐานทางเศรษฐกจของตนเองใหไดดเสยกอน คอ ตงตวใหมความพอกจพอใช ไมใชมงหวง แตจะทมเทสรางความเจรญ ยกเศรษฐกจใหรวดเรวแตเพยงอยางเดยว เพราะผทมอาชพและฐานะเพยงพอทจะพงตนเอง ยอมสามารถสรางความเจรญกาวหนาและฐานทางเศรษฐกจทสงขนไปตามลาดบตอไปได สานกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร (สานกงาน กปร.) (2550: 22) ไดใหความหมายของเศรษฐกจพอเพยง หมายถง เศรษฐกจทสามารถอมชตวเองได ใหมความพอเพยงกบตวเอง (Self Sufficiency) อยไดโดยไมตองเดอดรอน โดยตองสรางพนฐานทางเศรษฐกจของตนเองใหดเสยกอน คอ ตงตวใหมความพอกนพอใช ไมใชมงหวงแตจะทมเทสรางความเจรญยกเศรษฐกจใหรวดเรวแตเพยงอยางเดยว เพราะผทมอาชพและฐานะเพยงพอทจะพงตนเอง ยอมสรางความเจรญกาวหนา และฐานะทางเศรษฐกจชนทสงขนไปตามลาดบตอไปได ประเวศ วะส (ปยบตร หลอไกรเลศ. 2547: 30-32; ประเวศ วะส. ม.ป.ป.) ไดขยายความหมายเศรษฐกจพอเพยง คอ พอเพยงใน 7 ประการ ดงน

46

1. พอเพยงสาหรบทกคน 2. จตใจพอเพยง 3. สงแวดลอมพอเพยง 4. ชมชนเขมแขงพอเพยง 5. ปญญาพอเพยง 6. อยบนพนฐานวฒนธรรมพอเพยง 7. มความมนคงพอเพยง ไดกลาวสรป เศรษฐกจพอเพยง หมายถง พอเพยงสาหรบทกคน มธรรมชาตพอเพยง มความรกพอเพยง มปญญาพอเพยง เมอทกอยางพอเพยงกเกดความสมดล จะเรยกวาเศรษฐกจสมดลกได เมอสมดลกเปนปกต สบายไมเจบไข ไมวกฤต เศรษฐกจพนฐานกบเศรษฐกจชมชนลวนมงไปสเศรษฐกจพอเพยง พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต) (อดมพร อมรธรรม อางองจาก 2549: 28) ไดใหความหมายของเศรษฐกจพอเพยงไว เปน 2 ดาน คอ มองอยางวตถวสย และมองแบบจตวสย 1. มองอยางวตถวสย มองภายนอก คอตองมกนมใช มปจจยสเพยงพอ ทเราพดวาพอสมควรแกอตภาพ ซงใกลเคยงกบคาวา พงตนเองไดในทางเศรษฐกจ 2. ดานจตวสยหรอดานจตใจภายใน คอคนจะมความรสกเพยงพอไมเทากน บางคนม เปนลานกไมพอ บางคนมนดเดยวกพอเปนการเพยงพอทางจต ปนดดา พงษนภาพไล (2543: 68) เศรษฐกจพอเพยง หรอระบบเศรษฐกจทพงตนเองได จงหมายถง ความสามารถของชมชน เมอง รฐ ประเทศ หรอภมภาคหนงๆ ในการผลตสนคาและบรการทกชนดเพอเลยงสงคมนนๆ ได โดยพยายามหลกเลยงทจะพงพาปจจยตางๆ ทเราไมไดเปนเจาของ ซงเศรษฐกจพอเพยงในระดบบคคล คอ ความสามารถในการดารงชวตไดอยางไมเดอดรอน กาหนดความเปนอยอยางประมาณตน ตามฐานะ ตามอตภาพ และทสาคญไมหลงใหลไปตามกระแสของวตถนยมมอสรภาพ เสรภาพไมพนธนาการอยกบสงใด นนกคอ การหนกลบมายดเสนทางสายกลางในการดารงชพ ศศพร ปาณกบตร (2544: 17) เศรษฐกจพอเพยง หมายถง เศรษฐกจทสามารถอมชตวเอง (Relative Self-Sufficiency) อยไดโดยไมเดอดรอนโดยตองสรางพนฐานทางเศรษฐกจของตนเองใหดเสยกอน คอ ตงตวใหมความพอกน พอใช ไมใชมงหวงแตจะทมเทสรางความเจรญ ยกเศรษฐกจใหรวดเรวแตเพยงอยางเดยว เพราะผทมอาชพและฐานะเพยงพอทจะพงตนเอง ยอมสามารถสรางความเจรญกาวหนาและฐานะทางเศรษฐกจขนทสงขนไปตามลาดบได พฒนาภรณ ฉตรวโรจน (2545: 11) เศรษฐกจพอเพยง หมายถง วธการดาเนนชวตของคนโดยการพงตนเอง มความประหยด พฒนาตนเองใหมการเรยนรภมปญญา สอดคลองกบสภาพทองถน รจกใชทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางมคณคาอยางยงยน มจตสานกทดตอตนเองและสงคม ชวยเหลอเกอกลกน ถอเปนแนวทางทคนไทยจะตองรเพอนาไปปฏบต ในการดาเนนชวต

47

โดยเฉพาะอยางยงเยาวชนทจะเปนกาลงของประเทศในอนาคต ครจงควรนาความรเศรษฐกจพอเพยงไปสงเสรมในโรงเรยน ปยบตร หลอไกรเลศ (2547: 26) ไดสรปความหมาย เศรษฐกจพอเพยง หมายถง ความสามารถของชมชน เมอง รฐ ประเทศหรอภมภาคหนงๆ ในการผลตสนคาและบรการทกชนด เพอเลยงสงคมนนๆ ไดโดยไมตองพงพาปจจยตางๆ ทเราไมไดเปนเจาของ ดงนนเศรษฐกจพอเพยง หมายถง วธการดาเนนชวตทมความรเทาทนกบสงตางๆ รอบตวเอง เพอกาหนดวธการปฏบตตอสงนนๆ ดวยความรเขาใจอนด มจตสานกทดตอกน เพอการพฒนาตน สงคม ใหมความดลยภาพ เปนธรรมและยงยน 3.3 หลกการของเศรษฐกจพอเพยง เกษม วฒนชย (2549: 156) ไดกลาววา แนวทางการดารงอยและปฏบตตนของประชาชนทกระดบ ตงแตระดบครอบครว ระดบชมชนจนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและการบรหารประเทศใหดาเนนไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจ เพอใหกาวหนาทนตอโลกยคโลกา ภวตน สเมธ ตนตเวชกล (2548: 115-116) ไดกลาวถงหลกสาคญของเศรษฐกจพอเพยง ดงน 1. ตองสรางระบบภมคมกนในตว เพอสามารถเผชญและอยรอดจากผลกระทบ ทเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน 2. ตองมความรอบร ความรอบคอบและความระมดระวงอยางยงในการนาวชาการตางๆ มาใชในการวางแผนและดาเนนการทกๆ ขนตอน 3. ตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในประเทศใหสานกในคณธรรม จรยธรรมและศลธรรม 4. ตองดาเนนชวตดวยมความอดทน ความเพยร มสตปญญาและความรอบคอบ 5. สรางความสมดลและความพรอมตอการรอบรบการเปลยนแปลงในดานตางๆ คณะอนกรรมการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2549: 11-14) ไดเสนอหลกแนวคดของเศรษฐกจพอเพยงดงน การพฒนาตามหลกเศรษฐกจพอเพยง คอ การพฒนาทตงอยบนพนฐานของทางสายกลางและความไมประมาท โดยคานงถง ความพอประมาณ ความมเหตผล การสรางภมคมกนกนทดในตว ตลอดจนใชความรความรอบคอบ และคณธรรม ประกอบการวางแผน การตดสนใจและการกระทา ซงมหลกพจารณาอย 5 ประการ ดงน 1. กรอบแนวคด เปนปรชญาทชแนะแนวทางการดารงอยและปฏบตตนในทางทควรจะเปน โดยมพนฐานมาจากวถชวตดงเดมของสงคมไทย สามารถนามาประยกตใชไดตลอดเวลา และเปนการมองโลกเชงระบบทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา มงเนนการรอดพน จากภยและวกฤต เพอความมนคงและความยงยนของการพฒนา

48

2. คณลกษณะ เศรษฐกจพอเพยงสามารถนามาประยกตใชกบการปฏบตตนได ในทกระดบ โดยเนนการปฏบตบนทางสายกลาง และการพฒนาอยางเปนขนตอน 3. คานยาม ความพอเพยงจะตองประกอบดวย 3 คณลกษณะ พรอมๆ กนดงน 3.1 ความพอประมาณ หมายถง ความพอด ทไมนอยเกนไป และไมมากเกนไปโดยไมเบยดเบยนตนเองและผอน เชน การผลตและการบรโภคทอยในระดบพอประมาณ สเมธ ตนตเวชกล (2549: 92-95) ไดนาเสนอแนวทางการปฏบตอกแนวทางหนง คอ ความพอด มดงน 1) ความพอดดานจตใจ คอ เขมแขงมจตสานกทด เอออาทร ประนประนอม นกถงประโยชนสวนรวม 2) ความพอดดานสงคม คอ ชวยเหลอเกอกล รรกสามคค สรางความเขมแขงใหครอบครวและชมชน 3) ความพอดดานเศรษฐกจ คอ เพมรายได ลดรายจาย ดารงชวตอยางพอสมควร พออยพอกน สมควรตามอตภาพและฐานะของตน 4) ความพอดดานเทคโนโลย คอ รจกใชเทคโนโลยทเหมาะสมและสอดคลองตอความตองการเปนประโยชนตอสภาพแวดลอมและเกดประโยชนตอสวนรวมและพฒนาจากภมปญญาชาวบานกอน 5) ความพอดดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม คอ รจกใชและจดการอยางฉลาดและรอบคอบและเกดความยงยนสงสด 3.2 ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจเกยวกบระดบของความพอเพยงนน จะตองเปนไปอยางมเหตผลโดยพจารณาจากเหตปจจยทเกยวของตลอดจนคานงถงผลทคาดวา จะเกดขนจากการกระทานนๆ อยางรอบคอบ กระทรวงศกษาธการ (2550: 25) ไดกลาวถง หลกการของความมเหตผล ดงน 1) ยดความประหยด ตดทอนคาใชจายในทกดาน ลดความฟมเฟอยในการดารงชพ 2) ยดถอการประกอบอาชพดวยความถกตอง สจรต แมจะตกอยในภาวะขาดแคลนในการดารงชพ 3) ละเลกการแกงแยงผลประโยชนและแขงขนในทางการคาขายประกอบอาชพแบบตอสกนอยางรนแรง 4) ไมหยดนงทหาทางในชวตใหหลดพนจากความทกขยาก 5) ปฏบตตนในแนวทางทด ลด เลก สงยวกเลสใหหมดสนไป ไมกอความชวใหเปนเครองทาลายตวเอง ทาลายผอน พยายามเพมพนรกษาความดทมอยใหงอกงามสมบรณยงขน 3.3 การมภมคมกนทดในตว หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงดานตางๆ ทจะเกดขนโดยคานงถงความเปนไปไดของสถานการณตางๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคตทงใกลและไกล

49

4. เงอนไข การตดสนใจและการดาเนนกจกรรมตางๆ ใหอยในระดบพอเพยงนน ตองอาศยทงความรและคณธรรมเปนพนฐาน กลาวคอ 4.1 เงอนไขความร ประกอบดวย ความรอบรเกยวกบวชาการตางๆ ทเกยวของอยางรอบดาน ความรอบคอบทจะนาความรเหลานนมาพจารณาใหเชอมโยงกน เพอประกอบ การวางแผน และความระมดระวงในขนปฏบต 4.2 เงอนไขคณธรรม ทจะตองเสรมสรางประกอบดวยมความตระหนกในคณธรรม มความซอสตยสจรต มความอดทน มความเพยร ใชสตปญญาในการดาเนนชวตไมโลภ และไมตระหน 5. แนวทางปฏบตและผลทคาดวาจะไดรบจากการนาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกต คอ การพฒนาทสมดลและยงยน พรอมรบตอการเปลยนแปลงในทกดาน ทงดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม ความรและเทคโนโลย กลาวโดยสรป คอ การหนกลบมายดเสนทางสายกลาง (มชฌมาปฏปทา) ในการดารงชวต โดยใชหลกการพงตนเอง 5 ประการ (สเมธ ตนตเวชกล. 2543: 289-290) ดงน 1. พงตนเองทางจตใจ คนทสมบรณพรอมตองมจตใจทเขมแขง มจตสานกวาตนนนสามารถพงตนเองได ดงนนจงควรทจะสรางพลงผลกดนใหมภาวะจตใจฮกเหมตอสชวตดวยความสจรต แมอาจจะไมประสบผลสาเรจบางกตาม มพงความทอแท ใหพยายามตอไป 2. พงตนเองทางสงคม ควรเสรมสรางใหแตละชมชนในทองถนไดรวมมอกน ชวยเหลอเกอกลกน นาความรทไดรบมาถายทอดและเผยแพรใหไดรบประโยชนซงกนและกน 3. พงตนเองไดทางทรพยากรธรรมชาต คอการสงเสรมใหมการนาเอาศกยภาพของผในทองถนสามารถเสาะแสวงหาทรพยากรธรรมชาตหรอวสดในทองถนทมอยใหเกดประโยชนสงสด ซงสงผลใหเกดการพฒนาประเทศไดอยางดยง สงดกคอการประยกตใชภมปญญาทองถน (Local Wisdom) ซงมมากมายในประเทศ 4. พงตนเองไดทางเทคโนโลย ควรสงเสรมใหมการศกษา ทดลอง ทดสอบ เพอใหไดมาซงเทคโนโลยใหมๆ ทสอดคลองกบสภาพภมประเทศและสงคมไทย และสงสาคญสามารถนาไปใชปฏบตไดอยางเหมาะสม 5. พงตนเองไดในทางเศรษฐกจ หมายถงสามารถอยไดดวยตนเองในระดบเบองตน กลาวคอ แมไมมเงนกยงมขาวกน ปลา ผก ผลไม ในทองถนของตนเองเพอการยงชพ และสามารถนาไปสการพฒนาเศรษฐกจของประเทศในระดบมหภาคตอไปไดดวย 3.4 วธการปฏบตตามแนวเศรษฐกจพอเพยง สานกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร (สานกงาน กปร. 2550: 5-6) การดาเนนชวตตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ประกอบดวย

50

1. ความพอประมาณ การดาเนนชวตอยางพอด ไมมากเกนไป ไมนอยเกนไป โดยไมเบยดเบยนตนเอง ผอนและทรพยากรธรรมชาต มการบรโภคทมความพอประมาณและมรายรบสมดลกบรายจาย 2. ความมเหตผล การใชเหตผลประกอบการตดสนใจ มการวางแผนการดาเนนชวตอยาง มเหตผล และมการประเมนสถานการณและผลกระทบจากสงทเกดขนจากการกระทาอยางรอบคอบ 3. การมภมคมกน มการเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบการเปลยนแปลงดานตางๆ ทงในอนาคตใกลและไกล มการออม มความสข มสขภาพด มครอบครบอบอน มสงคมดและมเครอขายการรวมกลม เพอการพฒนาสงคม 4. ความรอบร ความรอบคอบ การเปนผใฝรและนาความรมาปฏบตจนเกดประโยชน และนาไปสความสข การใชความรอบคอบของความรมาเชอมโยงการวางแผน การใชความระมดระวงในการปฏบต 5. คณธรรมและจรยธรรม มความซอสตยสจรต ความขยนหมนเพยร การชวยเหลอเกอกลและแบงปน การเสยสละเพอสวนรวม การมสวนรวมกบสงคม ความรจกพอเพยงตามศกยภาพของตนเอง ไมเบยดเบยนผอน และไมยดตดกบสงทเปนอบายมข เกษม วฒนชย (2549: 160) ไดเสนอแนวทางการปฏบตมเงอนไขพนฐานดงน 1. จะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาต โดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎ และนกธรกจ ใหสานกในคณธรรม ความซอสตยสจรตและใหมความรอบรทเหมาะสม 2. ดาเนนชวตดวยความอดทน มความเพยร มสตและความรอบคอบ 3. จะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบ และความระมดระวงยงในการนาวชาการตางๆ มาใชในการวางแผนและการดาเนนการทกขนตอน สเมธ ตนตเวชกล (2543: 290 - 291) ไดเสนอแนวทางการปฏบตตนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง ดงน 1. ยดความประหยด ตดทอนคาใชจายในทกดาน ลดละความฟมเฟอย ในการดารงชพอยางจรงจง 2. ยดถอการประกอบอาชพดวยความถกตองสจรต แมจะตกอยภาวะขาดแคลนในการดารงชพกตาม 3. ละเลกการแกงแยงผลประโยชนและแขงขนกนในทางการคาขายประกอบอาชพแบบตอสอยางรนแรงดงอดต 4. ไมหยดนงทจะหาทางใหชวตหลดพนจากความทกขยากครงน โดยตองขวนขวายใฝหาความรใหเกดมรายไดเพมพนขนจนถงขนพอเพยงเปนเปาหมายสาคญ 5. ปฏบตตนในแนวทางทด ลดละสงชวในหมดสนไป ทงนดวยสงคมไทยทลมสลายใน ครงน เพราะยงมบคคลจานวนมใชนอยทดาเนนการโดยปราศจากความละอายตอแผนดน

51

กระทรวงศกษาธการ (2550: 24) ไดเสนอหลกปฏบตตามแนวเศรษฐกจพอเพยง ดงน 1. พงตนเอง 2. การพจารณาถงความพอด พอเหมาะ พอควร สมเหต สมผล 3. การสรางความสามคคใหเกดขนบนพนฐานของความสมดล 4. ความครอบคลมทงทางดานจตใจ สงคม เทคโนโลย ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอมและเศรษฐกจ สมพร เทพสทธา (2548: 25) ไดกลาววา การมวฒนธรรมหรอวถชวตเศรษฐกจพอเพยง มขอปฏบตทสาคญ ดงน 1. มชวตทเรยบงาย ประหยด ไมฟงฟมเฟอย 2. ใหยดถอทางสายกลาง รจกพอ พอด พอประมาณและพอใจ 3. มความเมตตาเอออาทรตอกน รวมมอและชวยเหลอกน ไมเบยดเบยนกน ไมเอารดเอาเปรยบกน ไมมงรายทาลายกน 4. ประกอบสมมาอาชพดวยความขยนหมนเพยร ซอสตยสจรต ใฝหาความร เพอนามาใชใหเปนประโยชน 5. ใหสามารถพงตนเองได ใหพนจากความยากจน ใหสามารถพออยพอกน ไมเดอดรอน ไมตกเปนทาสของอบายมข วตถนยมและบรโภคนยม สนย เศรษฐบญสราง (2549: 28-29) กระบวนการประพฤตปฏบต เพอนาไปไปสวถแหงเศรษฐกจพอเพยง 7 ขนตอน ดงน 1. จบประเดนปญหา 2. วเคราะหสาเหตของปญหา 3. กาหนดขอบเขตเปาหมายในการแกปญหา 4. กาหนดแผนการปฏบตหรอตงปณธาน 5. ดารงความมงหมาย 6. ใชความอดทนอดกลนและอดออม 7. สรปประเมนผล (ในการละวางความชวความทจรต) ดงนน เศรษฐกจพอเพยง สามารถสรปดงภาพประกอบตอไปน

52

ทางสายกลาง

พอประมาณ

มเหตผล มภมคมกนในตวทด เงอนไขความร เงอนไขคณธรรม (รอบร รอบคอบ ระมดระวง) (ซอสตยสจรต ขยน อดทน สตปญญา แบงปน)

นาส

ชวต/เศรษฐกจ/สงคม/สงแวดลอม สมดล/มนคง/ยงยน

ภาพประกอบ 6 สรปเศรษฐกจพอเพยง

ทมา: คณะอนกรรมการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง. (2549). เศรษฐกจพอเพยงคออะไร. หนา 15. 3.5 เศรษฐกจพอเพยงกบการศกษา กระทรวงศกษาธการ (2550: 21) ไดนอมนาปรชญาพระราชทาน “เศรษฐกจพอเพยง” สวนการเรยนการสอน โดยไดดาเนนการตอเนองและมเปาหมายในการดาเนนการดงน เปาหมาย 1. สรางกระบวนการเรยนร เรองเศรษฐกจพอเพยงในผเรยนและบคลากร ทางการศกษาในทกระดบ 2. สรางความร ความเขาใจและกระแสสนบสนนเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง 3. สรางผนา สถานศกษาตนแบบ เกดการพฒนาและสรางคนทมความรและ ความเขาใจในหลกเศรษฐกจพอเพยง 4. นาหลกเศรษฐกจพอเพยงประยกตใชในการจดการเรยนการสอน

53

5. การขยายสสถานศกษาระดบองคกรหลก 6. องคกรหลกนาแนวคดเศรษฐกจพอเพยงสการปฏบตในทกมตและขบเคลอนสหนวยงานและสถานศกษาในสงกดอยางจรงจงและตอเนอง 7. เชญชวนโรงเรยนเขารวมโครงการโดยความสมครใจ เพอเปนโรงเรยนตนแบบ 8. สงเสรมสนบสนนและพฒนาการดาเนนงานใหบรรลวตถประสงคและตามระดบความสาเรจทกาหนด ทงการมสวนรวมของภาคตางๆ ใหเกดการดาเนนงานทสอดคลองกบเศรษฐกจพอเพยงและสามารถนาไปประยกตใชในทกระดบอยางตอเนองและหลากหลายภายใตสถานการณทแตกตางกน 9. การตดตามประเมนผลและรายงานผล 10. นาทลเกลาเฉลมฉลองในพธมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 80 พรรษา 11. กาหนดนโยบายตอเนองสการปฏบตทยงยน 5 กลยทธ 6 มาตรการ ในการดาเนนการไปสเปาหมาย ในการดาเนนการไปสเปาหมายแหงความสาเรจนน กระทรวงศกษาธการไดดาเนนการผานกลยทธ 5 กลยทธ ดงน 1. ใชแนวพระราชดารของพระบาทสมเดจพระเจาอยเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง เพอเปนการเฉลมพระเกยรต เนองในโอกาสฉลองสรราชสมบต 60 ป และปมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 80 พรรษา ในวนท 5 ธนวาคม 2550 2. ใหสถานศกษาเปนผ นาการพฒนาความร เกยวกบเศรษฐกจพอเพยงตามแนวพระราชดารใหสอดคลองกบวถชวตและภมปญญาทองถน เพอใหสามารถพงตนเองได และเปนวถชวตทอยบนพนฐานของความพอเพยงอยางยงยน 3. ปลกฝงใหเดก เยาวชน และประชาชน มความขยนหมนเพยร ประหยด ซอสตย อดทน มระเบยบวนย รจกใหแบงปน รบผดชอบ รรกสามคค มคารวธรรม 4. ศกษาวจย พฒนา การนาหลกเศรษฐกจพอเพยงตามแนวพระราชดารไปประยกตใชในการจดการเรยนร 5. เผยแพรแนวทางการพฒนา การนาหลกของเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใชในการจดการเรยนการสอนในทกระดบการศกษา มาตรการ 6 ประการ ดงน 1. ใหมสถานศกษาตนแบบ เพอพฒนาการนาหลกเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใชการจดการเรยนการสอนในทกระดบการศกษา 2. พฒนาหลกสตร โดยบรณาการหลกเศรษฐกจพอเพยงสการเรยนการสอนใน 8 กลมสาระการเรยนรขนพนฐานทกกลมสาระรวมทงการศกษานอกโรงเรยน และอาชวศกษา

54

3. พฒนาการจดการเรยนร และผลตสอตางๆ เพอเผยแพรความร ความเขาใจใหนกเรยน นกศกษา คร บคลากรทางการศกษา ผบรหาร หนวย/สถานศกษา มความร ความเขาใจและสามารถนาไปประยกตใชในชวตประจาวนเพอพฒนาชวตขนพนฐาน 4. สถานศกษาเปนศนยการเรยนรและเผยแพรแนวทางดาเนนการประยกต ใชหลกเศรษฐกจพอเพยงสชมชน 5. สงเสรมการวจย และพฒนารปแบบการพฒนา การประยกตใชหลกเศรษฐกจพอเพยง 6. ประสานความรวมมอกบหนวยงานภาครฐ ภาคธรกจเอกชนและชมชนในลกษณะภาคการขบเคลอนหลกเศรษฐกจพอเพยง เพอนารปแบบการพฒนา การประยกตใชหลกเศรษฐกจพอเพยง ตามแนวพระราชดารไปใชใหบงเกดผลอยางจรงจง และเปนแนวทางในการปรบปรง การจดการเรยนร เศรษฐกจพอเพยงตามความเหมาะสม คณหญงกษมา วรวรรณ ณ อยธยา (2550: ม.ป.ป.) เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดพฒนาความพรอมทจะขบเคลอนสหวใจของการปฏรปการศกษาดวยการนอมนาหลกการเศรษฐกจพอเพยงมาสสถานศกษา และหนวยงานในสงกดทกแหงอยางเปนรปธรรม สงเสรมใหสถานศกษาจดกจกรรมการเรยนการสอน กจกรรมพฒนาผเรยน ตามนโยบายคณธรรมนาความร ปรยานช พบลสราวธ (2549: 3-11) ประธานคณะทางานบรณาการเศรษฐกจพอเพยงส การเรยนการสอน กระทรวงศกษาธการ ไดเสนอแนวทางการจดการศกษาตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง ดงน 1. เปาหมายของการจดการศกษาตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง การปลกฝงใหเดกและเยาวชนรจกการใชชวตทพอเพยง เหนคณคาของทรพยากร ตางๆ ฝกการอยรวมกบผอนอยางเออเฟอเผอแผและแบงปน มจตสานกรกษสงแวดลอม และเหนคณคาของวฒนธรรมคานยม เอกลกษณและความเปนไทย 2. การจดการศกษาตามหลกเศรษฐกจพอเพยง ดาเนนการไดใน 2 สวน ดงน 2.1 การบรหารสถานศกษาในดานตางๆ 2.2 การจดการเรยนรของผเรยน ซงประกอบดวย 2.2.1 การสอดแทรกสาระเศรษฐกจพอเพยงใหหลกสตรและสาระการเรยนรในหองเรยน 2.2.2 การประยกตหลกเศรษฐกจพอเพยงในการจดกจกรรมพฒนาผเรยนนอกหองเรยน 3. การเรยนรในหองเรยน มาตรฐานการเรยนรเศรษฐกจพอเพยง การเรยนการสอนเศรษฐกจพอเพยงบรรจในสาระเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาระท 3 เศรษฐศาสตร ในหลกสตรการศกษาขนพนฐาน โดยมมาตรฐานการเรยนร (ส 3.1) ทเนนใหเขาใจระบบและวธการของเศรษฐกจพอเพยงและสามารถนาไปประยกตใชกบชวตประจาวนได

55

4. มาตรฐานการเรยนรเศรษฐกจพอเพยง ชวงชนท 1 เนนใหเดกใชชวตพอเพยงระดบบคคลและครอบครว รจกชวยเหลอตนเอง และรจกชวยเหลองานในครอบครว แบงปนสงของใหเพอน ชวยเหลอผอน รจกวเคราะหรายรบ - รายจายของตนเอง สอนใหเดกเหนคณคาของสงของ ตระหนกถงคณคาของเงนทอง จะไดฝกนสยประหยด ฝกจตสานกและนสยพอเพยง ตาราง 3 มาตรฐานการเรยนรเศรษฐกจพอเพยง ชวงชนท 1 (ป.1-3)

ประถมศกษาปท 1 ประถมศกษาปท 2 ประถมศกษาปท 3 1. รจกชวยเหลอตนเอง 1. ปฏบตหนาทของตนเองและ

ครอบครวอยางมความรบผดชอบ

1. รจกชวยเหลอครอบครว และชมชน

2. ใชทรพยากรอยางประหยด 2. รจกใหทรพยากรอยางประหยดและคมคา

2. รจกเลอกใชทรพยากรอยางประหยดและคมคา

3. รจกการออม 3. มวนยในการใชจาย 3. วเคราะหรายรบ - รายจายของตนเอง

4. รจกการแบงปนสงของชวยเหลอผอน

4. รจกเสยสละแบงปนทรพยากรทม เพอประโยชนตอสวนรวม

4. รจกการแบงปนสงของทมใหกบผอน

5. ปฏบตตนตามหลกเศรษฐกจพอเพยงอยางมความสข

5. ชนชมและปฏบตตนตามหลกเศรษฐกจพอเพยงอยางมความสข

ทมา: ปรยานช พบลสราวธ. (2550). การขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง: ดานการศกษา. หนา 5. ชวงชนท 2 ฝกใหเดกรจกประยกตใชหลกความพอเพยงในโรงเรยนและมสวนรวมในการสรางความพอเพยงระดบโรงเรยนและชมชนใกลตว โดยเรมจากการสารวจทรพยากรตางๆ ในโรงเรยนและชมชนมสวนรวมในการดแลบารงรกษาทรพยากรตางๆ ทงดานวตถ เศรษฐกจ สงแวดลอม ภมปญญา วฒนธรรม และรวบรวมองคความรมาเปนขอมลในการเรยนรชวตของชมชน และเหนคณคาของการใชชวตอยางพอเพยง

56

ตาราง 4 มาตรฐานการเรยนรเศรษฐกจพอเพยง ชวงชนท 2 (ป.4-6)

ประถมศกษาปท 4 ประถมศกษาปท 5 ประถมศกษาปท 6 1. เขาใจหลกคดเศรษฐกจพอเพยง

และนาไปประยกตใชในชวตประจาวน

1. ปฏบตตนตามหลกแนวคดของเศรษฐกจพอเพยง

1. เขาใจหลกคดเศรษฐกจพอเพยงและนาไปประยกตใชชวต

2. สารวจ สภาพปญหาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในชมชนและเสนอแนวทางแกปญหา

2. วเคราะหการใชทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางสมดลในชมชน

2. อนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมตามหลกแนวคดของเศรษฐกจพอเพยง

3. เขาใจสภาพรายรบ-รายจายของตนเอง และวางแผนการใชจายตามหลกแนวคดของเศรษฐกจพอเพยง

3. เขาใจสภาพรายรบ - รายจายของครอบครวและนาหลกเศรษฐกจพอเพยงมาลดรายจาย และเพมรายไดใหครอบครว

3. วเคราะหวางแผนและจดทาบนทกรายรบ - รายจายของตนเองและครอบครวอยางมประสทธภาพ

4. สารวจและเหนคณคาของภมปญญาทองถน

4. มสวนรวมในการอนรกษและเผยแพรภมปญญาทองถนของชมชน

4. รวบรวมองคความรของภมปญญาทองถนมาประยกตใช

ทมา: ปรยานช พบลสราวธ. (2550). การขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง: ดานการศกษา. หนา 6. 5. กจกรรมพฒนาผเรยนทสอดคลองกบหลกเศรษฐกจพอเพยง มลกษณะดงน 5.1 กจกรรมสามารถมความหลากหลายของเนอหา แลวแตตามสภาวะภมสงคมของแตละสถานศกษา แตทสดตองปลกฝงใหเดกและเยาวชนมวธคด อปนสยและพฤตกรรมทสอดคลองกบหลกเศรษฐกจพอเพยง 5.2 เปนกจกรรมทดาเนนการหลกโดยนกเรยน นกศกษา และมครเปนผนา หรอผสนบสนน 5.3 เปนกจกรรมทมงเนนใหเกดความกาวหนาไปพรอมกบความสมดลทางเศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอมของสถานศกษา และสามารถขยายผลออกสชมชนได สาหรบงานวจยนไดวเคราะหตามมาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชวงชนท 2 ระดบชนประถมศกษาปท 4 และประยกตการจดการศกษาตามแนวเศรษฐกจพอเพยง กระทรวงศกษาธการ เปนแนวทางไปสการพฒนาหลกสตรสถานศกษา เรอง เศรษฐกจพอเพยง

57

4. เอกสารทเกยวกบการวดผลสมฤทธทางการเรยน การประเมนผลการเรยนรตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรา 26

“ใหสถานศกษาจดการประเมนผเรยนโดยพจารณาจากพฒนาการของผเรยน ความประพฤต การสงเกตพฤตกรรมการเรยน การรวมกจกรรมและการทดสอบควบคไปในกระบวนการเรยน การสอนตามความเหมาะสมของแตละระดบและรปแบบการศกษา ใหสถานศกษาใชวธการทหลากหลายในการจดสรรโอกาสการเขาศกษาตอ และใหนาผลการประเมนผเรยนตามวรรคหนงมาใชประกอบการพจารณาดวย”

จะเหนไดวาสถานศกษาจดการประเมนผเรยนโดยพจารณาจากพฒนาการความประพฤต การสงเกตพฤตกรรมการเรยน การรวมกจกรรมและการทดสอบควบคไปในกระบวนการเรยน การสอน เพอพฒนาและคนหาศกยภาพ จดเดน จดดอยของผเรยนและตรวจสอบวากระบวน การเรยนรไดพฒนาผเรยนตามจดประสงคการเรยนรทกาหนดไวหรอไม อกทงผลการเรยน ของผเรยนเปนตวบงชประสทธภาพการสอนของครดวย 4.1 ความหมายของการวดผลและการประเมนผล การวดผล (Measurement/Assessment) เปนกระบวนการสบคนหารายละเอยด หรอจานวน ปรมาณเกยวกบคณสมบต หรอคณลกษณะ ของสงใดสงหนง ซงอาจเปนวตถสงของ สภาพตางๆ หรอของบคคล โดยอาศยวธการหรอเครองมอเปนหลกในการวด ซงมนกการศกษา ใหคานยามความหมายไว ดงน รงทวา แยมรง (2549: ม.ป.ป.) กลาววา การวดผลเปนผลทเกดจากการนาเครองมอไปทดสอบกบผสอบ แลวกาหนดตวเลขหรอสญลกษณแทนคณลกษณะของสงทวด การวดผลการศกษาจงหมายถง การนาเครองมอวดทางการศกษาไปทดสอบกบผเรยนหรอผสอบแลว จะเกดผลทเปนปรมาณหรอสญลกษณแทนสงทวด เชน การใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทาง การเรยน เปนตน ส. วาสนา ประวาลพฤกษ (2544: 15) การวดผล หมายถง กระบวนการทจะกาหนดปรมาณของสงทตองการวด ออกเปนจานวนหรอตวเลข ซงใชแทนคาอธบายคณลกษณะทกาลงวด โดยจะอธบายลกษณะของบคคล ใหอยในรปของระดบของคณลกษณะนนแบบตอเนอง พชต ฤทธจรญ (2544: 3) การวดผล หมายถง กระบวนการกาหนดตวเลข หรอสญลกษณใหกบบคคล สงของ หรอเหตการณอยางกฎเกณฑ เพอใหไดขอมลทแทนปรมาณหรอคณภาพของคณลกษณะทจะวด ฮอปกนส และแอนทส (รงทวา แยมรง. 2549; อางองจาก Hopkins; & Antes. 1990: 7) การวดผล หมายถง กระบวนการทกาหนดตวเลข จากการสงเกตคณลกษณะบางอยางของสงของ บคคล หรอเหตการณ

58

สวมล วองวาณช และคนอนๆ (2546: 52) การวดผล หมายถง การกาหนดคาเชงปรมาณ ใหกบสงทตองการวด ดวยวธการทเปนระบบและเปนทยอมรบ เชน การวดความสามารถทางการคดของผเรยนออกมาในรปคะแนน เปนตน มณฑน กฏาคาร (2529: 3) การวดผลทวไป หมายถง กระบวนการบงช (Determined) ผลผลต (Outcome) หรอคณลกษณะ (Attribute) ทวดไดจากเครองวดผลประเภทใดประเภทหนงอยางมระบบ ดงนยามวา การวดผล คอ การกาหนดตวเลขใหกบสงใดสงหนงตามเกณฑทตงไว สวนการวดผลทางการศกษา (Educational Measurement) หมายถง กระบวนการทพยายามคนหาระดบ (Degree) ซงแสดงถงปรมาณของคณลกษณะในตวบคคล (Person) หรอสงของ (Object) หรอเหตการณ (Event) ออกมาใหเหนอยางชดเจน สวนการประเมนผล (Evaluation) เปนกระบวนการพจารณา ตดสน ลงสรป เกยวกบสมบต หรอคณลกษณะของสงตางๆ หรอของบคคลโดยใชผลทไดจากการวด และอาศยเกณฑ (Criteria) ในการตดสน ซงไดมนกการศกษาใหนยามความหมายไวดงน สวมล วองวาณช และคนอนๆ (2546: 52) การประเมนผล หมายถง การตคา หรอการใหความหมายของผลการวด เชน การตคาคะแนนทวดไดออกมาเปนระดบผลสมฤทธทางการเรยน หรอการตคานาหนกและสวนสงทวดไดออกมาเปนระดบความสมบรณของสขภาพ เปนตน มณฑน กฏาคาร (2529: 3) การประเมนผล หมายถง กระบวนการในการตดสน พจารณา วนจฉย ตราคาคณคาของสงทวดวามความเหมาะสมกบเกณฑทไวหรอไมเพยงใด ซงจะตองเปนกระบวนการทเปนไปอยางมระบบและมระเบยบแผน การวดและการประเมนผล เปนกระบวนการตอเนองกน โดยเรมดวยการวดแลวนาผลจากการวดไปทาการประเมนตดสนตามเกณฑและดลยพนจตอไป อาจเรยกทงสองกระบวนการรวมกนวา การวดผลและประเมนผลทางการศกษา 4.2 การวดผลสมฤทธทางการเรยน ผลสมฤทธทางการเรยน (Academic Achievement) หมายถง คณลกษณะและความ สามารถของบคคลทเกดจากการเรยนการสอน เปนการเปลยนแปลงพฤตกรรม และประสบการณการเรยนรทเกดจากการฝกฝน อบรม หรอจากกระบวนการเรยนการสอน การวดผลสมฤทธจงเปนการตรวจสอบระดบความสามารถของผเรยนวาเรยนรไปแลว เทาไหร มความสามารถอะไร เทาไหร ซงสามารถวดได 2 แบบ คอ 1. การวดภาคปฏบต เปนการตรวจสอบระดบความสามารถในการปฏบตหรอทกษะของผเรยน โดยมงเนนใหผเรยนไดแสดงความสามารถในรปของการกระทาจรงใหออกมาเปนผลงาน เชน ศลปศกษา พลศกษา คหกรรม การงานพนฐานอาชพ เปนตน การวดแบบนตองใชแบบทดสอบภาคปฏบต (Performance Test)

59

2. การวดดานเนอหา เปนการตรวจสอบระดบความสามารถในเนอหาวชา ซงเปนประสบการณการเรยนรของผเรยน รวมถงพฤตกรรมตางๆ และความสามารถในดานตางๆ สามารถวดไดโดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธ (Achievement Test) การวดภาคปฏบต การวดภาคปฏบตหรอความสามารถในการปฏบตของผเรยน เปนการวดทใหผเรยนแสดงพฤตกรรมออกมา ดวยการลงมอกระทา โดยการปฏบตเปนความสามารถในการผสมผสานหลกการ เทคนควธการตางๆ ทไดรบการฝกฝนมา ใหปรากฏออกเปนทกษะ (Skill Outcomes) ของผเรยน 1. วธการ เมอตองการทราบวา ผเรยนรหลกและวธการในการปฏบตงานสงใดแลว จะสามารถปฏบตจรงไดหรอไม โดยเฉพาะในรายวชาทมงเนนการลงมอปฏบต ควรใหผเรยนไดปฏบตสงนนจรงๆ ใหออกมาเปนผลงานหรอใหสงเกตเหนได หลกสาคญในการวดภาคปฏบตตองกาหนดชนงานขนมาใหผเรยนไดลงมอปฏบตจรง งานทกาหนดใหลงมอปฏบตอาจเปนงานจรงทสามารถนาไปใชใหเกดประโยชนไดโดยตรง หรออาจเปนงานจาลองเหมอนของจรง เชน การเขยนภาพ การตดเยบเสอผา การเพาะชาตนไม เปนตน หรออาจเปนงานสมมตหรอเลยนแบบของจรง (Simulated Work) เชน การจาลองแบบบาน การปนรปผลไม เปนตน ในการวดภาคปฏบต จงมความสาคญอยทการกาหนดงานใหผเรยนปฏบต ซงมหลกการดงน 1.1 ควรเปนงานทบอกระดบทกษะหรอความสามารถในการปฏบตไดอยางแทจรง งานนนสามารถจาแนกความสามารถของผเรยนได 1.2 ควรเปนงานทใหผเรยนปฏบต โดยอาศยทกษะตางๆ ประกอบกนหรอผสมผสานกน เปนงานทมความสาคญเพยงพอทจะทาหนาทเปนตวแทนในการปฏบตสงอนๆ ไดดวย 1.3 ควรพจารณาลกษณะทใหผเรยนปฏบตวาเปนงานทควรจะปฏบต เปนรายบคคลหรอเปนรายกลม หรอปฏบตพรอมกน 1.4 งานทกาหนดควรใหอยในวสยทผเรยนสามารถปฏบตได ไมยากหรองายจนเกนไป และผสอนกสามารถจดสถานการณเพอการปฏบตไดอยางแทจรง 1.5 ควรชแจงใหผเรยนเขาใจงานทจะปฏบตอยางชดเจนกอนทกครง 2. การตรวจภาคปฏบต ความยงยากประการหนงในการวดภาคปฏบต คอ การตรวจใหคะแนน ซงมกจะขาดความเชอมน โดยปกตผสอนนยมใหเปนคะแนนผลงานการปฏบต โดยใชการสงเกตและตดสนใจใหคะแนน ยอมเกดความผดพลาดไดงาย การตรวจภาคปฏบตทดมหลกเกณฑดงน 2.1 การตรวจผลงานภาคปฏบต ควรตรวจใหคะแนนทง 2 ดาน คอ 2.1.1 วธปฏบต (Procedure or Process) ไดแก วธดาเนนการทงหลายของการปฏบต 2.1.2 ผลปฏบต (Product or Output) ไดแก ผลผลตหรอสงทไดจากการปฏบต ควรพจารณาอยางรอบคอบทงดานปรมาณและคณภาพ

60

2.2 การตรวจผลงานภาคปฏบตในแตละวชา ควรเนนความสาคญของวธการปฏบตและผลลพธทไดจากการปฏบตแตกตางกน ผสอนควรพจารณากอนวา การปฏบตของรายวชานนๆ ควรเนนหนกทางดานใด เพอจะกาหนดอตราสวนของความสาคญในแตละดานไวใหแนนอนกอน 2.3 ควรตงเกณฑในการตรวจใหคะแนนอยางชดเจน 3. วธการตรวจใหคะแนนภาคปฏบต ไมควรตรวจใหคะแนนผลงาน โดยใชเพยงการสงเกตแลวใหคะแนนทน เพราะจะทาใหคะแนนทไดมความเชอมนตา และไมตรงกบ สภาพแทจรง วธตรวจใหคะแนนภาคปฏบตทนยมม 2 วธคอ 3.1 ใชแบบสารวจรายการ (Checklist) สาหรบตรวจใหคะแนนภาคปฏบตทงในดานวธปฏบตและผลปฏบต โดยใชการกาหนดหรอรายละเอยดตางๆ ทตองการประเมนโดยระบทงวธการทาและผลปฏบตขนมา 3.2 ใชการจดอนดบคณภาพ (Rating Scale) สาหรบตรวจใหคะแนนเกยวกบสงทเปนคณคาหรอคณภาพตางๆ จงเหมาะทจะนามาใชกบการใหคะแนนการปฏบต ในดานผลปฏบต มากกวาวธปฏบต หลกสาคญของการจดอนดบคณภาพ คอ พยายามประเมนผลงานของผเรยนดวยการเปรยบเทยบกนภายในกลม เพอจดลาดบ (Rank Order) ของผลงานเหลานนแลวจงแปลงอนดบทไดมาเปนคะแนน แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เปนเครองมอชนดหนงทนยมใชกน อยางแพรหลาย และเปนเครองมอหลกสาหรบการวดผลการเรยน การสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนใหมคณภาพนน นอกจากคานงถงความครอบคลมของเนอหาและใชคาถามทดแลว จาเปนตองคานงถงพฤตกรรมการเรยนรตางๆ ทเปนจดมงหมายทไดกาหนดไวในหลกสตร คอ ตองพยามเขยนขอคาถามทวดพฤตกรรมตางๆ ใหสอดคลองกบจดมงหมายทางการศกษาของ บลม (Bloom) ไดเขยนไวในหนงสอ Taxonomy of Educational Objectives (ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. 2538: 172-176) โดยสรปมดงน 1. ความร-ความจา (Knowledge) เปนขอคาถามทวดความสามารถทระลกออกมาไดหรอจาได เชน ถามคาศพท นยาม สถานท เวลา ขนาด ปรมาณ บคคล ระเบยบ ประเพณ ลาดบขนของการทางานอยางใดอยางหนง แนวโนม จดประเภท จดกลม เกณฑ วธการ หลกวชาโครงสราง ทฤษฎ และขยายความ ซงสงเหลานไดสอนกนมาแลวจงเอามาถาม และถอวาเปนการวดดานความจาเทานน 2. ความเขาใจ (Comprehension) เปนขอคาถามทวดความสามารถในการจบในความสาคญจากเรองราวหรอเหตการณตางๆ เชน ความสามารถในการจบใจความดานการแปลความหมาย การตความหมาย และการขยายความของขอความ คา เรองราว เหตการณ ภาพ เปนตน

61

3. การนาไปใช (Application) เปนขอคาถามทวดความสามารถในการนาความรทเรยนมาไปใชแกปญหาในสถานการณใหม เชน เรยนรมาวา ถาตองการใหคนสลบ เพอจะผาตดกตองใชยาสลบ เปนการวดความจา แตถาจะผาตดไมมยาสลบจะทาอยางไร ถาตอบไดกแสดงวามความสามารถดานนาไปใช เปนตน 4. การวเคราะห (Analysis) เปนคาถามทวดความสามารถในการแยกแยะสวนยอยๆ ของเหตการณ เรองราว หรอเนอหาตางๆ วาประกอบดวยอะไร มจดมงหมายหรอความประสงคสงใด นอกจากนนยงมองถงวา สวนยอยๆ ทสาคญนนแตละเหตการณเกยวพนกนอยางไรบาง และเกยวพนโดยอาศยหลกการใด จะเหนไดวาความสามารถดานการวเคราะหจะเตมไปดวยการหาเหตผลมาเกยวของกนอยเสมอและพยายามมองใหลกลงไปถงแกนแทของเนอหาและเหตการณนนๆ การวเคราะหจงตองอาศยพฤตกรรมดานความจา ความเขาใจและการนาไปใชมาประกอบการพจารณา 5. การสงเคราะห (Synthesis) เปนคาถามทวดความสามารถในการผสมสวนยอยๆ เขาเปนเรองราวเดยวกน เปนการวดวาจะสามารถนาความรแตละหนวยมารวมกนจดเปนหนวยใหมขน หรอโครงสรางใหมทตางจากของเดมไดหรอไม ลกษณะคาถามประเภทนจะถามเกยวกบการสงเคราะหขอความ การวางแผน และสงเคราะหความสมพนธเปนคาถามทจะลวงดงดวาใครมความคดรเรมสรางสรรคมากเพยงใด

6. การประเมนคา (Evaluation) เปนคาถามทวดความสามารถในการวนจฉยตราคาโดยสรปอยางมหลกเกณฑ สงทตราคาอาจเปนวตถ สงของ ผลงานตางๆ หรอเปนความคดเหนทได ซงในการประเมนคานนตองอาศยเกณฑและมาตรฐานไปประกอบการวนจฉยชขาดเสมอวาสงนนเรองนน ด-เลว อยางไร และเพราะเหตใดจงดหรอเลว เปนตน ขอคาถามอาจจะอยในรปการประเมนคาโดยอาศยหลกเกณฑภายใน หรอการประเมนคาทอาศยเกณฑภายนอกตดสนกได มณฑน กฏาคาร (2529: 45-46) แบบทดสอบวดผลสมฤทธ เปนแบบทดสอบ ทมงตรวจสอบ ความร ทกษะ และสมรรถภาพสมองดานตางๆ ของผเรยนวา หลงจากการเรยนรเรองนนๆ แลว ผเรยนจะมพฤตกรรมเปลยนแปลงไปจากเดมตามความมงหมายของหลกสตรในวชานนๆ เพยงใด มความรความสามารถในวชาทเรยนมากนอยเพยงใด ซงสามารถวดได 3 แบบ ตามจดมงหมายและลกษณะวชาทสอน คอ 1. การวดดานเนอหา (Content) เปนการทดสอบความสามารถดานเนอหาวชา 2. การวดดานปฏบต (Performance) เปนการทดสอบความสามารถดานการปฏบตหรอทกษะของผเรยน 3. การวดดานทกษะ (Skill) เปนการทดสอบความสามารถภายหลงการฝกฝนเลาเรยนแลว ซงแบบทดสอบทใชเปนแบบทดสอบวดผลสมฤทธ ม 2 แบบ คอแบบทดสอบทครสรางขนเอง (Teacher-Made Test) และแบบทดสอบมาตรฐาน (Standardized Test)

62

4.3 วธการประเมนทางการศกษา สวมล วองวาณช และคณะ (2546: 12 - 15) กระบวนการวดและประเมนผลควรสอดคลองกบธรรมชาตของการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ รปแบบการประเมนทสามารถนามาใชได เชน การประเมนตามสภาพจรง (Authentic Assessment) การประเมนภาคปฏบต (Performance Assessment) การใชแฟมสะสมงาน (Portfolio) การทดสอบ (Testing) การประเมนโดยใชศนยการประเมน (Assessment Centers) เปนตน วธการวดมหลากหลาย ผใชควรเลอกใชใหเหมาะสมกบธรรมชาตของการเรยนร วธการวดทนยมใช เชน การทดสอบ การสมภาษณ การสอบถาม การสงเกต การตรวจผลงานการใชแฟมสะสมงาน เปนตน แตละวธสามารถใชเครองมอวดไดแตกตางกนตามความเหมาะสม ดงน 1. การทดสอบ (Testing) เชน แบบสอบขอเขยน (Written Test) แบบสอบภาคปฏบต (Performance Test) แบบวด (Scale) 2. การสมภาษณ (Interview) เชน แบบสมภาษณ (Interview Guide) 3. การสอบถาม (Inquiry) เชน แบบสอบถาม (Questionnaire) 4. การสงเกต (Observation) เชน แบบตรวจสอบรายการ (Checklist) แบบมาตรประเมนคา (Rating Scale) แบบบนทก (Record) 5. การตรวจผลงาน เชน แบบประเมนผลงาน 6. การใชแฟมสะสมงาน (Portfolio) เชน แบบบนทก (Record) แบบประเมนผลงาน แบบประเมนตนเอง 7. การใชศนยการประเมน (Assessment Centers Method) เชน แบบตรวจสอบรายการ (Checklist) แบบบนทก (Record) แบบมาตรประเมนคา (Rating Scale) แบบประเมนพฤตกรรมแบบประเมนผลงาน การประเมนตามสภาพจรง ชวลต ชกาแพง (ชวลต ชกาแพง. 2550: 37; อางองจาก Mitchell. 1992; Baker O’Neil; & Linn. 1993) การประเมนตามสภาพจรง การประเมนโดยวธน ผตองแสดงใหคนอนเหนวาตนเองทาอะไรไดบาง เชนเดยวกบวธของคนทปฏบตในสงคม ซงสะทอนใหเหนพฤตกรรมและทกษะทจาเปนของนกเรยนในสถานการณทเปนจรงแหงโลกปจจบน การประเมนตามสภาพจรง (Authentic Assessment) เปนกระบวนการตดสนความรความสามารถและทกษะตางๆ ของผเรยนในสภาพทสอดคลองกบชวตจรง โดยใชเรองราวเหตการณ สภาพจรงหรอคลายจรงทประสบในชวตประจาวน เปนสงเราใหผเรยนตอบสนองโดยการแสดงออก ลงมอกระทาหรอผลต จากกระบวนการทางานตามทคาดหวงและผลผลตทมคณภาพ จะเปนการสะทอนภาพเพอลงขอสรปถงความร ความสามารถและทกษะตางๆ ของผเรยนวามมากนอยเพยงใด นาพอใจหรอไม อยในระดบความสาเรจ ซง สมศกด สนธระเวชญ (2545: 27) ไดกลาวถงหลกการ ดงน

63

1. เปนการประเมนทไมเนนทกษะ แตจะเนนการประเมนทกษะการคดระดบสง ในการทางาน ความรวมมอในการแกปญหา และการประเมนตนเอง ความพยายามในการรวมมอซงจะคลายคลงกบโลกของงานจรง 2. เปนการวดและสนบสนนผลสมฤทธทมความหมาย ซงจะเปนประโยชน การประเมนการทางานและการประเมนความกาวหนาการปฏบตงาน 3. เปนการสะทอนใหเหนการสงเกต สภาพการทางานของบคคล และสงทบคคลไดปฏบตจรง ชวลต ชกาแพง (ชวลต ชกาแพง. 2550: 40; อางองจาก Herman, Aschbacher; & Winters. 1993) ไดจาแนกคณลกษณะของการประเมนจากทางเลอกใหมไว 6 ประการ ดงน 1. การประเมนจากทางเลอกใหมน ผสอนตองจดโอกาสการเรยนรใหผเรยนไดแสดงออกในภาคปฏบต คดสรางสรรค ผลตผลงาน หรอกระทาบางสงบางอยางทสมพนธกบสงทเรยน 2. ตองดงหรอกระตนใหผเรยนไดใชระดบการคดขนสง และใชทกษะในการแกปญหา 3. งานหรอภารกจ หรอกจกรรม ทใหผเรยนทาตองเปนสงทมความหมายสาหรบผเรยน 4. สงทเรยนตองสามารถนาไปประยกตใชในโลกแหงความเปนจรงในชวตประจาวนได 5. ตองใชคนเปนผตดสนการประเมน ไมใชเครองจกรตดสน 6. ผสอนจะตองเปลยนบทบาทใหม ทงในดานการสอนและการประเมน เครองมอสาหรบวดผลทตรงตามสภาพจรงมหลายประเภท เชน การสงเกต การสมภาษณ การตรวจงาน การรายตนเอง การบนทกจากผเกยวของ การทดสอบทเนนภาคปฏบต การใชแฟมสะสมงาน เปนตน การประเมนตามสภาพจรง เปนกระบวนการทเนนการประเมนภาคปฏบต (Performance Assessment) โดยสามารถใชแฟมสะสมงาน (Portfolio) ชวยสงเสรมสนบสนนกจกรรมการเรยนการสอน และผลงานในแฟมสะสมงาน สามารถใชสะทอนความร ความสามารถและทกษะของผเรยน การประเมนภาคปฏบต (Performance Assessment) เปนการประเมนความสามารถในการปฏบตงานของผเรยนภายใตสถานการณและเงอนไขทสอดคลองกบสภาพจรง โดยพจารณาจากกระบวนการทาและคณภาพของงานเกณฑการประเมนอาจสรางขนจากมตความสาคญ (Rubric) ของคณลกษณะดานตางๆ ของผลงานนน แฟมสะสมงาน (Portfolio) เปนแหลงรวบรวมตวอยางผลงานทดเดนและพอใจ สวนการประเมนจากแฟมสะสมงาน (Portfolio Assessment) เปนการประเมนการเรยนรของผเรยนตามสภาพจรง โดยพจารณาผลงานจากแฟมสะสมงาน จากบนทกทเกยวของและผลงานสามารถใชสะทอนใหเหนกระบวนการเรยนรและผลการเรยนรทเกดขนตามสภาพจรง กรมวชาการ (2545ง: 20) กลาววา การประเมนตามสภาพจรง เปนการประเมนจากการปฏบตงานหรอกจกรรมอยางใดอยางหนง โดยงานหรอกจกรรมทมอบหมายใหผเรยนปฏบต จะเปนงานหรอสถานการณทเปนจรง (Real life) หรอใกลเคยงกบชวตจรง จงเปนงานทมสถานการณซบซอน (Complexity) และเปนองครวม (Holistic) มากกวางานปฏบตในกจกรรมการเรยนทวไป

64

สวนวธการประเมนตามสภาพจรงนน ไมแตกมความแตกตางจากการประเมนจากการปฏบต (Performance Assessment) เพยงแตอาจมความยงยากในการประเมนมากกวา เนองจากเปนสถานการณจรง หรอตองจดสถานการณใหใกลจรง แตจะเกดประโยชนกบผเรยน เพราะจะทาใหทราบความสามารถทแทจรงของผเรยน วามจดเดนและขอบกพรองในเรองใด อนจะนาไปสการแกไขทตรงประเดนทสด การประเมนโดยใชศนยการประเมน การประเมนโดยใชศนยการประเมน (Assessment Centers) เปนกระบวนการตดสนความรความสามารถและทกษะตางๆ ของผเรยนอยางรอบดาน โดยใชตวอยางงาน (Work Sample) หลายๆ ลกษณะทสอดคลองกบงานจรงสรางเปนสถานการณจาลอง หรอสงเราใหผเรยนตอบสนองโดยการแสดงออกพฤตกรรมทแสดงออกตามพฤตกรรมบงชสามารถประมวลสรปถงความรความสามารถและทกษะตางๆ ของผเรยนวามมากนอยเพยงใด และอยระดบใด กจกรรม สามารถเลอกใชไดหลายลกษณะ เชน Games, Inbasket Exercise, Leaderless Group Discussion, Individual/Group Presentation เปนตน เครองมอทสามารถนามาใชสาหรบวดในแตละสถานของศนยการประเมน ไดแก แบบตรวจสอบรายการ แบบมาตรประเมนคา แบบบนทกพฤตกรรม แบบประเมนพฤตกรรม แบบประเมนผลงาน แบบทดสอบ เปนตน ในการวจยครงน การวดและประเมนผลดานผลสมฤทธทางการเรยนไดสรางตามแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนดานสตปญญาของบลม (Bloom) ไดเขยนไวในหนงสอ Taxonomy of Educational Objectives มดงน 1. ดานความร-ความจา (Knowledge) เปนขอคาถามทวดความสามารถทระลกออกมาไดหรอจาได 2. ดานความเขาใจ (Comprehension) เปนขอคาถามทวดความสามารถในการจบในความสาคญจากเรองราวหรอเหตการณตางๆ 3. ดานการนาไปใช (Application) เปนขอคาถามทวดความสามารถในการนาความรทเรยนมาไปใชแกปญหาในสถานการณใหม 4. ดานการวเคราะห (Analysis) เปนคาถามทวดความสามารถในการแยกแยะสวนยอยๆ ของเหตการณ เรองราว หรอเนอหาตางๆ วาประกอบดวยอะไร มจดมงหมายหรอความประสงค สงใด ทงเพอตรวจสอบวาผเรยนมพฒนาการ มความสามารถและมผลสมฤทธทางการเรยนเปนอยางไร เพอสงเสรมใหเกดการพฒนาและเรยนรอยางเตมศกยภาพ การวดและประเมนผลใชประเมนผลตามสภาพจรง (Authentic Assessment) เปนการประเมนผลการเรยนรทเออตอการคนหาความสามารถทแทจรงของผเรยน รวมทงสามารถประเมนคณลกษณะอนพงประสงคทเกดขนแกผเรยน อนเปนแนวทางพฒนาผเรยนไดเตมศกยภาพ

65

5. เอกสารทเกยวกบคณลกษณะอนพงประสงค คณลกษณะอนพงประสงค เปนคณลกษณะแฝงภายในบคคลเกยวของกบอารมณ ความรสกและจตใจ ไดแก ความสนใจ เจตคต คานยม จรยธรรมและบคลกภาพ ซงเปนคณลกษณะทสงเกตไดยาก ดงนนการวดคณลกษณะอนพงประสงคหรอจตพสยใหใกลเคยงกบคณลกษณะภายในของบคคลมากทสด จงตองอาศยขอมลอางองหลายๆ ดานมาประกอบกน รวมกบเกณฑทชดเจนและเชอถอได (ชวลต ชกาแพง. 2550: 105) 5.1 ความหมายของคณลกษณะอนพงประสงค คณลกษณะอนพงประสงค เปนคาทมความหมายใกลเคยงกน ในปจจบนนยมใชคาวา คณลกษณะอนพงประสงค เปนการประเมนคณลกษณะเกยวกบคณธรรม จรยธรรม คานยมและคณลกษณะอนๆ ทสถานศกษากาหนดขน สาหรบพฒนาผเรยนเปนกรณพเศษ เพอแกปญหาหรอสรางเอกลกษณเกยวกบคณธรรม จรยธรรม คานยมและคณลกษณะอนๆ ใหแกผเรยน จากคากลาวดงกลาว ผวจยไดรวบรวมความหมายของคณธรรม จรยธรรม ดงน ความหมายของคณธรรม พระเทพเวท (ประยทธ ปยตโต) (2531: 34) ไดใหความหมายไววา คณธรรม หมายถง ธรรมทเปนคณ ความดงาม สภาพทเกอกล ไตตส (กนกวรรณ ววฒนธนศษฎ. 2545: 8; อางองจาก Titus. 1936: 200) กลาววา คณธรรมเปนลกษณะนสยทดของอปนสย เปนคณภาพหรอนสยของมนษยซงคนทวไปชมเชยและเหนคณคา เปนการจดระเบยบจนเปนนสยของแรงกระตนทางจตใจ เปนเจตคต หรอรปแบบแสดงออกซงคณคา ความดทางศลธรรม พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2542 ไดใหความหมายไววา คณธรรม หมายถง สภาพคณงามความด ดงนน คณธรรม หมายถง สภาวะทแสดงออกซงพฤตกรรมดานความดงาม ความหมายของจรยธรรม พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต) (2550: ออนไลน) จรยธรรม ธรรม คอ ความประพฤต ธรรม คอการดาเนนชวต หลกความประพฤต หลกการดาเนนชวต คา “จรยธรรม” น นกปราชญในประเทศไทยไดบญญตใหใชสาหรบคาภาษาองกฤษวา ethics หมายถง ธรรมทเปนขอประพฤตปฏบต ศลธรรม หรอกฎศลธรรม; จรยะ (หรอ จรยธรรม) อนประเสรฐ เรยกวา พรหมจรยะ (พรหมจรยธรรม หรอพรหมจรรย) แปลวา “ความประพฤตอนประเสรฐ” หรอทางดาเนนชวตอยางประเสรฐ หมายถง มรรคมองค ๘ หรอ ศล สมาธ ปญญา เทยบ ศลธรรม

66

พระเมธธรรมาภรณ (ประยร ธมมจตโต) ( 2541: 7) จรยธรรม เปนเรองของการฝกนสยโดยทาบอยๆ ซาๆ จนเปนนสยแลวกลายเปนคณธรรม เปนรเรมจากภายนอกเขาไปสภายในและเปนลกษณะนสย เปนคณสมบตทดในจตใจ ฉะนนการทาดตองทาบอยๆ จนเปนนสย โคลเบอรก (กนกวรรณ ววฒนธนศษฎ. 2545: 9; อางองจาก Kohlberg. 1976: 4-5) กลาววา จรยธรรมมพนฐานของความยตธรรม ถอเอาการกระจายสทธหนาทอยางเทาเทยมกน โดยมไดหมายถง กฎเกณฑทบงคบทวไป แตเปนกฎเกณฑทมความเปนสากลทคนสวนใหญรบไวในทกสถานการณไมมการขดแยงเปนอดมคต ดงนนพนธะทางจรยธรรมจงเปนการเคารพตอสทธ ขอเรยกรองของบคคลอยางเสมอภาคกน พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ไดใหความหมายไววา จรยธรรม หมายถง ธรรมทเปนขอประพฤต ปฏบต ศลธรรม กฎศลธรรม ดงนน จรยธรรม หมายถง คณลกษณะทดของการประพฤต การปฏบตในการดาเนนชวต 5.2 คณลกษณะอนพงประสงคทางการเรยน สานกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร (สานกงาน กปร. 2550: 6) ไดเสนอคณธรรมและจรยธรรมในการดาเนนชวตตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ดงน 1. ความซอสตยสจรต 2. ความขยนหมนเพยร 3. การชวยเหลอเกอกลและแบงปน 4. การเสยสละเพอสวนรวม 5. การมสวนรวมกบสงคม 6. ความรจกพอเพยงตามศกยภาพของตนเอง ไมเบยดเบยนผอน 7. ไมยดตดกบสงทเปนอบายมข เกษม วฒนชย (2549: 169-170) กลาววา คณธรรมพนฐานของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง คอ ตองมความซอสตยสจรต ตองอดทน ตองขยนหมนเพยรและอนสดทายตองมวชาการ วชาความรทงทางโลกและทางธรรม กระทรวงศกษาธการ (2550: 59-62) ไดอางถงนโยบายและยทธศาสตรการเสรมสรางคณธรรมในระบบการศกษาไทย โดย พลเอก สรยทธ จลานนท นายกรฐมนตรแถลงนโยบายตอสภานตบญญตแหงชาต เมอวนท 3 พฤศจกายน 2549 ในดานสงคมทเกยวกบการศกษา ขอ 3.3 ความวา เรงรดการปฏรปการศกษาโดยยดคณธรรมนาความร มงมนทจะขยายโอกาสทางการศกษาของประชาชนใหกวางขวางและทวถง โดยคานงถงการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาทกระดบเสรมสรางความตระหนกสานกในคณคาปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ความสมานฉนท สนตวธ วถประชาธปไตย พฒนาคนโดยใชคณธรรมเปนพนฐานของกระบวนการเรยนรทเชอมโยงความรวมมอของสถาบนครอบครว สถาบนศาสนาและสถาบนการศกษา จดการศกษาจะเนนการกระจาย

67

อานาจไปสเขตพนท สถานศกษาและทองถน รวมทงการมสวนรวมของประชาชนและภาคเอกชน เพอใหการศกษาสรางคนและสรางความรสสงคมคณธรรม คณภาพ สมรรถภาพและประสทธภาพ ดวยเหตนกระทรวงศกษาธการ ไดมนโยบายการคณธรรมนาความร ซงมแผนปฏบตราชการกระทรวงศกษาธการ เพอรองรบนโยบายรฐบาล ปงบประมาณ พ.ศ. 2550-2551 มทศทางและเปาหมายหลก คอ มงเสรมสรางคณธรรมในระบบการศกษาไทย โดยรวมคด รวมทาเชอมโยงและเสรมสรางความเขมแขงใน 3 สถาบนหลก คอ สถาบนครอบครว สถาบนศาสนา และสถาบน การศกษา เพอใหเกดพลงในการขบเคลอนการศกษาทใชคณธรรมนาความรทเปนรปธรรม ปรบการดาเนนงานปฏรปการศกษาใหเหมาะสมกบสถานการณและมจดเนนเพอพฒนาเยาวชนใหเปนคนด มความรและอยดมสข ยทธศาสตรการเสรมสรางคณธรรมในระบบการศกษาไทย (ปงบประมาณ 2550-2551) ในทนคณธรรม มความหมายครอบคลม การปลกจตสานก คานยม คณธรรม วฒนธรรมตามหลกเศรษฐกจพอเพยง วถประชาธปไตยและธรรมาภบาล ทาใหกระทรวงศกษาธการ ไดขอสรป คณธรรมพนฐาน 8 ประการ เพอเปนแนวทางใหกบสถานศกษาไดนาไปประยกตใชตามเหตการณและปญหาในทองถนของตน คอ 1. ขยน 2. ประหยด 3. ซอสตย 4. มวนย 5. สภาพ 6. สะอาด 7. สามคค 8. มนาใจ กรมวชาการ (2545ข: 10-11) กลาววา หลกสตรการศกษาขนพนฐาน มงพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณ เปนคนด มปญญา มความสข และมความเปนไทย มศกยภาพในการศกษาตอและประกอบอาชพ จงกาหนดจดหมายซงถอเปนมาตรฐานการเรยนรใหผเรยนเกดคณลกษณะอนพงประสงคดงตอไปน 1. เหนคณคาของตนเอง มวนยในตนเอง ปฏบตตนตามหลกธรรมของพระพทธศาสนา และศาสนาทตนนบถอ มคณธรรม จรยธรรมและคานยมอนพงประสงค 2. มความคดสรางสรรค ใฝร ใฝเรยน รกการอาน รกการเขยนและรกการคนควา 3. มความรอนเปนสากล รเทาทนการเปลยนแปลงและความเจรญกาวหนาทางวทยาการ มทกษะและศกยภาพในการจดการ การสอสารและการใชเทคโนโลย ปรบวธการคด วธการทางาน ไดเหมาะสมกบสถานการณ 4. มทกษะและกระบวนการ โดยเฉพาะทางคณตศาสตร วทยาศาสตร ทกษะการคด การสรางปญญาและทกษะในการดาเนนชวต

68

5. รกการออกกาลงกาย ดแลตนเองใหมสขภาพและบคลกภาพทด 6. มประสทธภาพในการผลตและการบรโภค มคานยมเปนผผลตมากวาเปนผบรโภค 7. เขาใจในประวตศาสตรของชาตไทย ภมใจในความเปนไทย เปนพลเมองทดยดมนในวถชวตและการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข 8. มจตสานกในการอนรกษภาษาไทย ศลปะ วฒนธรรม ประเพณ กฬา ภมปญญาไทย ทรพยากรธรรมชาตและพฒนาสงแวดลอม 9. รกประเทศชาตและทองถน มงทาประโยชนและสรางสงทดงามใหสงคม กรมวชาการ (2545ก: 11) กลาววากลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชวยพฒนาทกษะเกยวกบเจตคต จรยธรรมและคานยม โดยผานประสบการณการเรยนรและทกษะตางๆ อยางหลากหลาย ผ เ รยนจะได รบการพฒนาเกยวกบความเปนสมาชกท ดในสงคมประชาธปไตย เชน การรจกตนเอง พงตนเอง ซอสตยสจรต มวนย กตญ รกเกยรตภมของตน เคารพเหตผล มความยตธรรม หวงใยในสวสดภาพของผอน ยอมรบความแตกตาง ขจดขอขดแยงดวยสนตวธ ยดมนในความยตธรรม ความเสมอภาคและเสรภาพ มนสยในการเปนผผลตและผบรโภคทด เหนคณคาของการทางาน การทางานเปนกลม การเคารพสทธของผอน เสยสละ เหนแกประโยชนสวนรวม มความผกพนกบกลม รกทองถน รกประเทศชาต เทดทนสถาบนพระมหากษตรย ภมใจในความเปนไทย เหนคณคา อนรกษ พฒนาศลปวฒนธรรมและสงแวดลอม และศรทธาในหลกธรรมของศาสนา การกาหนดคณลกษณะอนพงประสงค สถานศกษาตองรวมกบชมชนกาหนดคณลกษณะอนพงประสงค เพอเปนเปาหมายในพฒนาผเรยนดานคณธรรม จรยธรรมและคานยมใหผเรยนเพมจากทกาหนดไวในกลมสาระการเรยนรตางๆ ในแตละภาคเรยนหรอปการศกษา ครผสอนตองจดใหมการวดและประเมนผลรวมดานคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน โดยเปนการประเมนเชงวนจฉย เพอปรบปรงพฒนาและการสงตอ ทงนควรประสานสมพนธกบผเรยน ผปกครองและผเกยวของรวมกนประเมนคณลกษณะอนพงประสงครายป/รายภาค ในงานวจยน ไดกาหนดคณลกษณะอนพงประสงคของหลกสตร คอ นกเรยนมความรความเขาใจและเหนความสาคญของการดาเนนชวตตามหลกเศรษฐกจพอเพยงและสามารถนามาเปนแนวทางการปฏบตตน เพอดารงชวตดวยความสขในสงคมตอไป ไดแกดานตางๆ ดงน 1. ขยนหมนเพยร หมายถง ความตงใจเพยงทาหนาท การงานอยางตอเนอง สมาเสมอ ไมทอถอย เมอพบอปสรรค 2. ประหยด หมายถง รจกเกบออม ใชทรพยสนสงของแตพอควร พอประมาณใหเกดประโยชนคมคา ตดทอนคาใชจายในทกดาน ลดละความฟมเฟอย มชวตทเรยบงาย 5.3 วธการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค สมบรณ ชตพงศ (กนกวรรณ ววฒนธนศษฎ. 2545: 42; อางองจาก สมบรณ ชตพงศ. 2544: 10) กลาววา การวดดานคณธรรมจรยธรรม ตองมระดบความเขมในการกระทาทแสดงออก

69

ของผเรยนวา มคณธรรม จรยธรรมระดบสงสดทตองการใหเกดกบผเรยนยงเปนจรยธรรมโดยเจตนาอนเกดจากปญญาไปกากบเจตนาในการทาด ละเวนชว เครองมอวดและประเมนตองสะทอนวาผเรยนเปนคนด มคณธรรม จรยธรรม อนเกดจากความมปญญาและปญญานนเอง ทาใหแสดงการกระทานนออกมา ดงนน การตอบแบบประเมนหรอแบบสอบถามของแสดงวาเดก มฐานมาจากการเกดปญญาวาจะทาหรอ ไมทา โดยเจตนาของตนเอง ดงนน การวดและประเมนผเรยนดานคณธรรม จรยธรรม ตองใชหลกจตวดจต ไมควรยด ตดกบรปแบบใดรปแบบหนง แตตองใชวธการทหลากหลาย สงทวดในดานคณธรรม ม 4 ประการ คอ 1. วดความร (Knowledge) เปนการวดความรเกยวกบคณธรรมจรยธรรม 2. วดทศนคตเชงจรยธรรม (Attitude) คอ ความโนมเอยงทางจตใจ อนเนองมาจากการมองเหนคณประโยชนและโทษของสงนน การกระทาหรอไมกระทา ในดานคณธรรมจรยธรรมขนอยกบการมองเหนคณประโยชนและโทษเหลานน ถาเหนประโยชนกทา ดงนน การวดทศนคตเชงจรยธรรม คอ การเหนคณคาและประโยชนของการกระทานน ซงดกวาการวดความร 3. วดเหตผลเชงจรยธรรม (Moral reasoning) คอ การวดเหตผลทมาสนบสนนใหผเรยนกระทาหรอไมกระทา ซงการวดเหตผลเชงจรยธรรม ตองมทฤษฎทางจรยธรรมมาประกอบการพจารณาการตอบของเดกดวย อยางไรกตาม การนาทฤษฎหนงมาใชตองดบรบทของสงคมไทยดวย 4. พฤตกรรมการแสดงออก (Action) เปนการแสดงออกของนกเรยนในการกระทาด ละเวนชว การวดและประเมนดานคณธรรมจรยธรรม ตองสามารถวดไดทการกระทาหรอการแสดงออกดานคณธรรมจรยธรรม

วธการวดและประเมนคณลกษณะอนพงประสงค ชวลต ชกาแพง (2550: 112-125) กลาววา การวดจตพสยสามารถกระทาไดหลายวธ มดงน 1. การสงเกต (Observation) สงเกตการพด การกระทา การเขยนของนกเรยนทมตอสงใดสงหนง ทครตองการวดในเรองคณธรรม จรยธรรม อาจสงเกตดความประพฤตของนกเรยนแลว แปลความวา นกเรยนคนนนเปนผปฏบตตนดมากนอยปานใด เชน การไมขาดเรยนกแสดงวา มความรบผดชอบ มความซอสตย มวนยในตนเอง การไมเลนการพนน การไมเทยวกลางคน ลวนแตเปนพฤตกรรมทแปลความหมายไดวา นกเรยนคนนนเปนคนด เปนตน 2. การสมภาษณ (Interview) การพดคยกบนกเรยนในประเดนทครอยากร ซงอาจเปนความรสก ทศนคตของนกเรยน เพอนาสงทนกเรยนพดออกมาแปลความหมายเกยวกบลกษณะจตพสยของนกเรยนได 3. การใชแบบวดมาตราสวนประเมนคา (Rating Scale)

70

นกวดผลไดสรางเครองมอวดทศนคต วดความสนใจ วดคณธรรมจรยธรรมไวมากพอสมควร ซงคนอนสามารถนาไปใชได ถาเปนแบบวดทศนคต หรอวดความสนใจจะมรปแบบการวด 3 รปแบบ คอ แบบลเครท แบบเธอรสโตน แบบออสกด ซงในงานวจยไดใชแบบวดมาตราสวนประเมนคาแบบลเครท มรายละเอยด ดงน

แบบลเครท (Likert’s Method) เครองมอวดเจตคตแบบลเครท เปนวธการสรางทงายกวาวธของเทอรสโตน มความเชอมนสงและพฒนาเพอวดดานความรสกไดหลายอยาง การสรางเครองมอวดเจตคตแบบนเปนวธประเมนนาหนกความรสกของขอความในตอนหลง คอ หลงจากเอาเครองมอไปสอบวดแลว การสรางขอความเปนทแสดงความรสกตอเปาเจตคตจะตองใหครอบคลมและสมพนธซงกนและกน ขอความอาจจะเปนทางบวกหมดหรอทางลบหมดหรอผสมกนกได ขนตอนการสรางเครองมอมดงน 1. เลอกชอเปาเจตคต กอน เปาของเจตคตอาจจะเปนคน วตถ สงของ องคกร สถาบน อาชพ วชาแลวแตจะเลอก ยงเฉพาะเจาะจงยงด ยงกาหนดชวงเวลาดวยแลว การแปลผลกจะทาใหมความหมายดขน 2. เขยนขอความแสดงความรสกตอเปาเจตคต โดยวเคราะหแยกแยะดใหครอบคลมลกษณะของขอความควรเปนดงน 2.1 เปนขอความทแสดงความเชอและรสกตอเปาทตองการ 2.2 ไมเปนการแสดงถงความเปนจรง 2.3 มความแจมชด สน ใหขอมลพอตดสนได 2.4 ไมครอบคลมทงทางดและไมดหรอทงบวกและลบ 2.5 ควรหลกเลยงคาปฏเสธซอน ขอความอางองในอดตทผานมา ขอความทมคาวา ทงหมด เสมอๆ ไมเคย ไมมเลย เพยงเทานน 2.6 ขอความเดยวควรมความเชอเดยว 3. การตรวจสอบขอความ เปนการตรวจสอบขนแรก เพอดใหแนชดวา ขอความนนเขยนไวเหมาะสมดหรอไม การตอบจะใหตอบวา ชอบ-ไมชอบ ด-ไมด หรอเหนดวย-ไมเหนดวย ควรใชมาตรา 3 มาตรา 4 มาตรา หรอ 5 มาตรา เปนตน การเขยนการแสดงออกในมาตราวดแบบลเครท เชน [ ] เหนดวยอยางยง [ ] เหนดวยมาก [ ] เหนดวย [ ] ไมเหนดวย [ ] ไมเหนดวยมาก [ ] ไมเหนดวยอยางยง

71

4. การใหนาหนกในชวงแรกๆ ของการพฒนาจะมวธการใหคะแนนแบบตางๆ ในระยะหลงลเครท จงแนะใหใชวธการกาหนดตวเลขโดยพลการไดเลย โดยใหตวเลขเรยงคาตามลาดบความสาคญของตวเราหรอตวเลอก จะใช 0, 1, 2, 3, 4 หรอ 1, 2, 3, 4, 5 หรอ -2, -1, 0, 1, 2 กไดทงนน 3 แบบนสมพนธเปน 1.00 คอ ตวเดยวกนนนเอง เพยงแตเอาตวคงทบวกหรอลบ ออกเทานน ตวเลขแบบนคะแนนเฉลยจะเปลยนแปลง แตความแปรปรวนคงท 5. การทดลองคณภาพเบองตน ในระยะนตองการศกษาวา ขอความแตละขอมอานาจจาแนกผทมเจตคตสงกบมเจตคตตาแตกตางกนหรอไม นนคอพยายามหาวาขอความขอนน ถาใครตอบมาตราสงแสดงวามเจตคตสง ถาใครตอบมาตราตาจะเปนคนมเจตคตตาจรงหรอไม การจะสามารถบอกไดดงกลาวมาแลว จะตองเอาขอความทงหลายไปทดสอบกบกลมตวอยางอยางนอย 100 คนขนไปจงจะด เมอสอบเสรจแลวนามาตรวจใหคะแนนแตละขอ แลวรวมคะแนนเปนของแตละคน กรณขอสอบม 100 ขอมคามาตรา 4 คา แปลวา คนไดเจตคตนอยทไดคะแนน 100 คนไดคะแนนสงสด 400 เอาคะแนนแตละคนเรยงกนตามลาดบ แลวตวกลมไดคะแนนสง 25% และกลมไดคะแนนตา 25% ตอจากนนเอาแตละขอมาแจกแจงความถวาแตละขอ แตละมาตราของตวเลอกมจานวนคนกลมสงตอบเทาไร คนกลมตาตอบเทาไร เมอไดแจกแจงแลว คานวณหาคะแนนเฉลยของกลมสงและกลมตา หาความแปรปรวนของกลมสงและกลมตา ใชสตรการหาอานาจจาแนกตามแนว Edwards โดยใช t-test และถอวา ถา t มคามากกวา 1.75 ขนไป เปนขอทมอานาจจาแนกใชได (ชวลต ชกาแพง. 2550: 121; อางองจาก Edwards. 1957) 6. การจดแบบทดสอบ เมอไดขอสอบทมอานาจจาแนกดแลว พจารณาวาจะกาหนดกขอ ตามหลกการถาขอความมคณภาพสงมากจะใช 10-15 ขอกได แตโดยทวไป จะมตงแต 20 ขอขนไป เพราะถาจานวนขอนอยความเชอมนมกจะมคานอยความเทยงตรงกไมด อาจจะเปนเพราะขอความแสดงความรสกหรอความเชอตอเปาอาจไมครอบคลมทกอยางในเปาหมาย แบบทดสอบวดเจตคตบางฉบบ ม 100 ขอ การใหจานวนขอคานงถงกลมตวอยางและระดบอาย ความสามารถในการอาน ทาใหเกดความเบอหนายในการตอบ ระดบเดกๆ จงไมควรมหลายขอจนเกนไป 7. การตรวจใหคะแนน การใหคะแนนใหตามมาตราทกาหนดแตละขอ ถาเปนขอความเปลยนเปนตวเลข แตถาเปนตวเลขแลว นาตวเลขมารวมเลย กรณขอความเปนความรสกทางลบ จะตองกลบตวเลขกนกบขอความทเปนทางบวก ถาตวเลอกเปนการอธบายหรอบรรยาย เชน [ ] เหนดวยอยางยง [ ] เหนดวย [ ] ไมเหนดวย [ ] ไมเหนดวยอยางยง ขดตอบตรงเหนดวยอยางยง เปน 4 คะแนน ดงนเปนตน ถาตวเลอกกาหนด ตวเลข เปน [ 1 ] [ 2 ] [ 3 ] [ 4 ] ขดตอบ 4 กได 4 คะแนน

72

การแปลคะแนนจะแปลจากผลรวมของทกขอกได เชน แบบทดสอบม 10 ขอ มมาตรา 4 มาตรา สอบเสรจแลวหาคะแนนเฉลยได 25.0 คะแนน ความเบยงเบนมาตรฐาน (S) ได 5.514 คะแนน จะตองเทยบคะแนนจากคนสอบไดตาสด 10 คะแนน สงสด 40 คะแนน แตถาอยากแปลผลใหเปนตวเลขมาตรา 4 กใหเอาจานวนขอไปหารจานวนคะแนนเฉลยและคะแนนความเบยงเบนมาตรฐาน ผลจะออกมาเหมอนกบคะแนนของคนสอบเพยงขอเดยวนน คอ กลมตวอยาง กลมนไดคะแนนเฉลย 2.50 คะแนน ความเบยงเบนมาตรฐาน 0.5514 คะแนน 8. การหาคณภาพอนๆ เชน ความเชอมนและความเทยงตรง ความเชอมนหาไดโดยวธสอบซา (Test-Retest) คขนาน (Paralell Test) แบงครงฉบบ (Split-Half) สมประสทธแอลฟา (Alpha-Coefficient) ซงเปนวธทนยมใชความเทยวตรงหาไดโดยใช Construct Validity, Concurrent Validity, และ Predictive Validity เปนตน 9. แบบวดเชงสถานการณ ถาเปนแบบวดจรยธรรม มกสรางเปนสถานการณ ดงตวอยาง เชน ดวงเดอน พนธ มนาวน และ เพญแข ประจนปจจนก สรางแบบวดระดบจรยธรรม ไวดงตอไปน (0) ถาหนวยแพทยและพยาบาลเคลอนทมาขอรบบรจาคโลหตทโรงเรยนของขาพเจา ขาพเจาจะไมรวมในการบรจาคโลหต เพราะ - เปนการเสยสละทไมไดผลคมคา - เปนหนาทของขาพเจาทจะตองรกษาสขภาพของตวเอง - ขาพเจากลววาจะรสกเจบ และเมอบรจาคโลหตแลว จะทาใหรางกายออนแอ ตดโรคงาย - บคคลไมจาเปนจะตองละอายใจตนเอง เมอไมไดบรจาคโลหต เพราะการทาความดนน ทาไดหลายทาง - ขาพเจาไมกลววาเพอนๆ จะหาวาขาพเจาเปนคนใจแคบ เพราะมเพอนขาพเจาหลายคนทไมยอมบรจาคโลหต - คนทไมบรจาคโลหต เพราะมเหตอนสมควร ยอมไมทาใหความภมใจของตนลดลง ตวอยางน ตวคาถามจะเปนสถานการณทสรางขนไมเกดขนจรง ซงผตอบจะเลอกตอบในตวเลอกทเปนเหตผลของตนเทานน

6. งานวจยทเกยวของ เพญจนทร เกรยงไกรสข (2545: บทคดยอ) ไดวจย การพฒนาหลกสตรสถานศกษาตามแนววถพทธ กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชนประถมศกษาปท 4 กรณศกษาโรงเรยนบานคลองบว ผลการวจยพบวา การพฒนาหลกสตร ตามแนววถพทธ กลมสาระการเรยนสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ไดหนวยการเรยนและแผนการจดการเรยนร

73

ทเชอมโยงหลกธรรมคาสอนของศาสนาในชวงชนท 2 สาหรบชนประถมศกษาปท 4 ไดหนวยการเรยนร 4 หนวย และแผนการจดการเรยนร 17 แผน ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนอยในระดบด คดเปนรอยละ 41.46 และระดบดมาก คดเปนรอยละ 26.82 พฤตกรรม ดานคณธรรมจรยธรรมของนกเรยนทประเมนโดยนกเรยน อยในระดบดมาก คดเปนรอยละ 80.61 ประเมนโดย คร อยในระดบด คดเปนรอยละ 71.46 ประเมนโดยเพอนและผปกครองอยในระดบพอใช คดเปนรอยละ 64.39 และ 67.68 ตามลาดบ สาหรบความคดเหนของผบรหาร คร นกเรยน และผปกครอง ทมตอการเรยนโดยใช แผนการจดการเรยนรตามวถพทธ กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สวนใหญมความคดเหนทดตอการพฒนาหลกสตรสถานศกษาตามแนววถพทธ สมพร พงษเสถยรศกด. (2546: ออนไลน). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและการประพฤตตนตามคณธรรมในปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของนกเรยนระดบประกาศนยบตรวชาชพชนปท 1 ทเรยนหลกธรรมในพระพทธศาสนา ดวยการสอนแบบโยนโสมนสการกบการสอนแบบไตรสกขา ผลการวเคราะหขอมล พบวา 1. นกเรยนทเรยนหลกธรรมในพทธศาสนาดวยการสอนแบบโยนโสมนสการ กบการสอนแบบไตรสกขามผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต 2. นกเรยนทเรยนหลกธรรมในพทธศาสนาดวยการสอนแบบโยนโสมนสการ กบการสอนแบบไตรสกขามการประพฤตตนตามคณธรรมในปรชญาเศรษฐกจพอเพยงแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต 3. นกเรยนทเรยนหลกธรรมในพทธศาสนาดวยการสอนแบบโยนโสมนสการ มการประพฤตตนตามคณธรรมในปรชญาเศรษฐกจพอเพยงหลงการทดลองสงกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 4. นกเรยนทเรยนหลกธรรมในพทธศาสนาดวยการสอนแบบไตรสกขามการประพฤตตนตามคณธรรมในปรชญาเศรษฐกจพอเพยงหลงการทดลองสงกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 กรตวฒน อคเส (2543: ออนไลน) การดาเนนงานตามโครงการเศรษฐกจพอเพยงในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดขอนแกน: กรณศกษาโรงเรยนบานหวยชน ผลการวจย 1. สภาพการดาเนนงานตามโครงการเศรษฐกจพอเพยงในโรงเรยนบานหวยชน โรงเรยนบาน หวยชนดาเนนโครงการเศรษฐกจพอเพยงประกอบดวยโครงการใหญๆ 3 โครงการ คอ 1.1 โครงการ กจกรรมสหกรณแบบครบวงจร โครงการนจะเปนแหลงเงนทนใหโครงการเกษตรพอเพยงกยม คอ ทาการเกษตรและนาผลผลตทางการเกษตรสนบสนนโครงการอาหารกลางวน และจาหนาย เปนรายได ผลการดาเนนการปทผานมาไดกาไร 1.2 โครงการเกษตรพอเพยง ประกอบดวย โครงการยอย 8 โครงการ คอ 1.2.1 โครงการเลยง ไกไข 1.2.2 โครงการเลยงไกพนธเนอ

74

1.2.3 โครงการเลยงปลาในกระชงและบอดน 1.2.4 โครงการ เลยงกบในกระชง 1.2.5 โครงการเลยงหอยขม 1.2.6 โครงการหนรกผกสเขยว 1.2.7 โครงการปลก ไมดอกไมประดบ 1.2.8 โครงการเพาะเหด ผลการดาเนนงานทผานมามโครงการทไดกาไร คอ โครงการเลยงไกพนธเนอ โครงการเพาะเหด โครงการทคาดวาจะไดกาไรคอ โครงการเลยง ไกไข โครงการเลยงปลาในกระชงและบอดน โครงการทขาดทนคอ โครงการเลยงกบในกระชง 2. โครงการอาหารกลางวนเตมรป โรงเรยนบานหวยชนสามารถจดอาหารกลางวน ใหนกเรยนทกคนไดรบประทานอาหารกลางวนครบตลอดป 3. ปจจยทเออตอความสาเรจของโครงการเศรษฐกจพอเพยง ในโรงเรยนบานหวยชน ประกอบดวยปจจยตางๆ คอสภาพทางภมศาสตรของโรงเรยนอยในสภาพทเหมาะสมกบ การทาการเกษตรและมนาใชเพอการเกษตรไดตลอดป ผบรหารโรงเรยนเปนผทมงมนใน การทางาน ขยนขนแขงเอาใจใสในหนาทและเปนผทมมนษยสมพนธด ครทกคนในโรงเรยน เอาใจใสในหนาทและงานทไดรบมอบหมายและสาเรจตามวตถประสงคทกประการ นกเรยนมความรบผดชอบงานในหนาทของตนเอง กรรมการโรงเรยนใหความรวมมอกบทางโรงเรยน ในการพฒนาโรงเรยนและในการจดกจกรรมตางๆ ในโรงเรยนและประการสาคญโรงเรยนบานหวยชนไดรบความรวมมอและชวยเหลอจากหนวยงานตางๆ ทงหนวยงานทางราชการและหนวยงานภาคเอกชน ทงทางดานวชาการและเงนทน พชน พงษสภา (2544: ออนไลน) การพฒนาหลกสตรทองถน เรองงานใบตอง สาหรบนกเรยน ชนประถมศกษาปท 5 ผลการวจยสรปไดดงน 1. ผลการพฒนาหลกสตร ไดหลกสตรทองถนทมคณภาพสงหรอดมาก หลกสตรมความสอดคลองกบสภาพทองถนเหมาะสมกบผเรยน สามารถนาไปใชในชวตประจาวนไดองคประกอบของหลกสตรมความเหมาะสมสอดคลองกนด 2. ผลการทดลองใชหลกสตรพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทระดบ .01 ศยามา ศรมยรา (2545) การประเมนการใชหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ของ โรงเรยนนารองและโรงเรยนเครอขายการใชหลกสตร สงกดสานกงานคณะกรรมการ การศกษาเอกชน เขตภตภาคตะวนตก ผลการวจยพบวา 1. ดานบรบท ปจจยภายในและภายนอกของการศกษา จดมงหมายของหลกสตรโครงสรางของหลกสตรและสาระการเรยนรของหลกสตร โดยภาพรวมของสถานศกษาเขตภมภาคตะวนตกมการปฏบตอยในเกณฑปานกลาง

75

2. ดานปจจยเบองตน คณลกษณะของคร คณลกษณะของนกเรยน และสอการเรยนร โดยภาพรวมของสถานศกษาเขตภมภาคตะวนตก มการปฏบตอยในเกณฑปานกลาง 3. ดานกระบวนการ การจดทาหลกสตรสถานศกษา การบรหารหลกสตรการจดการเรยนรและการวดและประเมนผล โดยภาพรวมของสถานศกษาเขตภมภาคตะวนตก มการปฏบต อยในเกณฑปานกลาง 4. ดานผลการปฏบตตามกระบวนการการจดทาหลกสตรสถานศกษา การบรหารหลกสตร การจดการเรยนร และการวดประเมนผล โดยภาพรวมของสถานศกษาเขตภม ภาคตะวนตกมผลการปฏบตอยในเกณฑปานกลาง อบลรตน กจไมตร (2544: ออนไลน) การพฒนาหลกสตรเพอถายทอดเพลงอแซว ภมปญญาทองถนสพรรณบร สาหรบนกเรยนประถมศกษา ผลการทดลอง ใชหลกสตรพบวา นาหลกสตรไปทดลองใชกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนวดพงมวง จงหวดสพรรณบร สอนโดยปราชญชาวบานรวมกบผสอนและผวจยเปน เวลา 60 คาบ และผลการประเมนผลและปรบปรงหลกสตรพบวา นกเรยนมความรเกยวกบเรองเพลงอแซว สามารถแสดงเพลงอแซวไดและ มเจตคตทดตอหลก สตรและปรบปรงหลกสตรในเรองระยะเวลาใหมความยดหยนในงานใหมความนาสนใจและคาอธบายรายวชาใหเหมาะสมกบสภาพของนกเรยน ยพน บญญานาม (2544: ออนไลน) การพฒนาหลกสตรทองถน เรอง จงหวดระยอง กลมสรางเสรมประสบการณชวต สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ผลการวจยพบวา 1. ไดหลกสตรทองถน เรอง จงหวดระยอง กลมสรางเสรมประสบการณชวต สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทมความเหมาะสมทจะนาไปใชในการพฒนาการเรยนการสอนได 2. ผลสมฤทธทางการเรยนหลงการทดลองใชหลกสตรทองถน เรอง จงหวดระยอง สงกวากอนการทดลองใชหลกสตรทองถน อยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ .01 และนกเรยนสวนใหญมความพงพอใจตอการจดกจกรรมการเรยนการสอนและมความรก ความภาคภมใจตอทองถนของตนเอง สทธเดช สาลแกว (2545: ออนไลน) การพฒนาหลกสตรทองถน เรอง การอนรกษปาชายเลน สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ผลการวจยปรากฏดงน 1. ผลการศกษาขอมลพนฐาน พบวานโยบายทางการศกษาของประเทศตองการใหสถาบน การศกษา องคกรตางๆ และชมชนมสวนรวมในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตโดยให จดกระบวนการเรยนรในชมชน นกเรยนและบคคลทเกยวของม ความตองการในการพฒนาหลกสตรทองถนเรองการอนรกษปาชายเลน และควรนาวทยากรภายนอกในทองถนมารวมสอน โดยมการศกษาแหลงทรพยากรธรรมชาตในทองถน 2. ผลการพฒนาหลกสตรพบวา องคประกอบของหลกสตรประกอบดวย หลกการ จดมงหมาย โครงสราง คาอธบายรายวชา ขอบขายเนอหา เวลาเรยน แนวการจดกจกรรมการเรยนการสอน สอการเรยนการสอน การวดและการประเมนผล และแผนการสอน 9 แผนการสอน ขอบขายเนอหา ประกอบไปดวย ความหมายของปาชายเลน ระบบนเวศปาชายเลน พชในปาชาย

76

เลน สตวในปาชายเลน ความสาคญและประโยชนท ไดรบจากปาชายเลน สาเหตการลดลงของปาชายเลน และผลกระทบทเกดขนจากการ ทาลายปาชายเลน การสารวจปาชายเลน แนวทางการอนรกษปาชายเลน การปฏบตกจกรรมการอนรกษปาชายเลน และการจดทาผลงานเกยวกบการอนรกษปาชายเลน ผเชยวชาญประเมนองคประกอบของหลกสตร พบวามความสอดคลองและ เหมาะสม 3. การทดลองใชหลกสตร โดยการนาหลกสตรไปทดลองใชกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ดาเนนกาสอนรวมกนระหวาง ผวจย ครผสอน หวหนาสวน พพธภณฑสตวนา อทยานวทยาศาสตรพระจอมเกลา ณ หวากอ และผรในทองถน มการศกษาทงในหองเรยนและ นอกสถานท ทปาชายเลนคลองวาฬ 4. ผลการประเมนผลและปรบปรงหลกสตร พบวา นกเรยนมความรเกยวกบเรอง การอนรกษ ปาชายเลนกอนและหลงใชหลกสตรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 นกเรยนสามารถจดทาผลงานไดอยในระดบด คอ ปายนเทศ ภาพวาด เรยงความ และหนงสอนทานเกยวกบการอนรกษปาชายเลนมความถกตองตาม เนอหา สวยงาม และ สรางสรรค และนกเรยนปฏบตกจกรรมการอนรกษปาชายเลนได นกเรยนมความคดเหนทดตอหลกสตร เพราะทาใหไดฝกปฏบตจรงโดยใชกจกรรมกลมบรเวณปาชายเลนในทองถน นอกจากนครผสอนและนกเรยนมความคดเหนวาควรเพมจานวนครงในการออกไปศกษาทปาชายเลน และมการปรบปรงหลกสตรในเรองระยะเวลาในการสอนใหมความยดหยนและเหมาะสมกบเนอหา และปรบเนอหาใหเหมาะสมกบระดบความรพนฐานของนกเรยน กนกวรรณ ววฒนธนศษฎ (2545: บทคดยอ) การศกษาองคประกอบคณธรรมจรยธรรมและคานยมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดกรงเทพมหานคร ซงผลการดงน 1. วเคราะหองคประกอบคณธรรมจรยธรรมและคานยมของนกเรยน โดยรวมและจาแนกตามเพศ พบวา นกเรยนมคณธรรมจรยธรรมและคานยม 1 องคประกอบ คอ จรยธรรม 2. เปรยบเทยบคณธรรมจรยธรรมและคานยมแตละดานของนกเรยนชายและนกเรยนหญง พบวา ดานความเมตตากรณาเออเฟอเผอแผ แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ดานวนยและความรบผดชอบ ดานความซอสตย ดานประหยดและดานความกตญ แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากการศกษางานวจยทเกยวของเหนไดวา การวจยนนๆ ชวยสงเสรมใหเปนแนวคดและวธการปฏบตในการวจยในครงนใหมความสอดคลองเหมาะสมกบสภาวการณของสงคม และมความสมบรณ เพอสงเสรมงานวจยครงตอไปอกดวย

บทท 3 วธดาเนนการวจย

การพฒนาหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ผวจยไดดาเนนการ ดงน 1. การกาหนดประชากรและการสมกลมตวอยาง 2. ขนตอนการพฒนาหลกสตรศกษา 3. เครองมอทใชในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา 4. การสรางและหาคณภาพเครองมอ 5. การนาหลกสตรสถานศกษาไปใช 6. การประเมนผลหลกสตรสถานศกษา 7. การวเคราะหขอมล 8. สถตทใชในการวเคราะหขอมล

การกาหนดประชากรและการสมกลมตวอยาง ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 ของโรงเรยนวดนาคนมตร สานกงานเขตจอมทอง สงกดสานกการศกษากรงเทพมหานคร มหองเรยน 5 หองเรยน จานวนนกเรยน 150 คน ซงแตละหองจดแบบคละความสามารถ การสมกลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการตรวจสอบคณภาพของหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4/1 โรงเรยนวดนาคนมตร สานกงานเขตจอมทอง สงกดสานกการศกษากรงเทพมหานคร ภาคเรยน ท 2 ปการศกษา 2552 จานวน 1 หองเรยน มนกเรยนรวม 30 คน ซงไดมาโดยการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling) โดยมหองเรยนเปนหนวยในการสม

ขนตอนการพฒนาหลกสตรสถานศกษา การพฒนาหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร การวจยครงน ผวจยไดดาเนนขนตอนกระบวนการการพฒนาหลกสตรสถานศกษา มขนตอนดงน

78

ขนตอนท 1 การศกษาวเคราะหขอมลพนฐาน ขนตอนท 2 การรางหลกสตร ขนตอนท 3 การตรวจสอบรางหลกสตร ขนตอนท 4 การนาหลกสตรไปทดลองใช ขนตอนท 5 การประเมนหลกสตร มรายละเอยดแตละขนตอนดงน ขนตอนท 1 การศกษาและวเคราะหขอมลพนฐาน 1. ศกษาจากการสมภาษณแบบมโครงสรางซงจดเปนขอมลปฐมภม (Primary data) โดยมประเดนทสาคญ คอ ขอมลทวไป เชน สถานภาพ ระดบการศกษา อาย อาชพ ประสบการณทางาน รายได ขอมลเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง รวมทงปญหาและขอเสนอแนะอนๆ 2. ศกษาสภาพทวไปของโรงเรยนวดนาคนมตร ในดานตางๆ เชน บคลากร งบประมาณ อปกรณและสอตางๆ อาคารสถานท หองเรยน ขอมลตางๆ เหลาน ศกษาไดจากเอกสาร รายงานตางๆ เชน สถตของโรงเรยน รายงานการประเมนคณภาพของโรงเรยน เปนตน ซงไดรถงความศกยภาพและพฒนาการของผเรยน เพอเปนขอมลในการรางหลกสตรทมความเหมาะสม รวมถงความพรอม ความเอาใจใสของผบรหาร คร ซงเปนเครองกระตนเปดโอกาสการพฒนาหลกสตรใหเปนไปเหมาะสมมประสทธภาพมากยงขน 3. วเคราะหหลกสตรการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2544 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สาระท 3 เศรษฐศาสตร ชวงชนท 2 มาตรฐาน ส 3.1 เขาใจและสามารถบรหารจดการทรพยากรในการผลตและการบรโภค การใชทรพยากรทมอยจากดไดอยางมประสทธภาพและคมคา รวมทงเศรษฐกจอยางพอเพยง เพอการดารงชวตอยางมดลยภาพ 4. เกบรวบรวมขอมล ผวจยดาเนนการเกบรวบรวมขอมลพนฐานและขอมลทเกยวของดวยตนเองจากการสมภาษณ โดยไดรบความรวมมอในการเกบขอมลจาก ผอานวยการสานกการศกษากรงเทพมหานคร (หวหนากลมงานสงเสรมการจดการศกษาและความรวมมอในประเทศและตางประเทศ สานกงานยทธศาสตรการศกษา ปฏบตหนาทแทน) ศกษานเทศก กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ผบรหารสถานศกษา ครผสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชวงชนท 2 ขนตอนท 2 การรางหลกสตร 1. นาขอมลทไดจากการดาเนนการในขนตอนท 1 คอ การสมภาษณ การศกษาสภาพทวไปของโรงเรยนวดนาคนมตร การวเคราะหหลกสตรการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2544 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สาระท 3 เศรษฐศาสตร ชวงชนท 2 มาตรฐาน ส 3.1และวเคราะหมาตรฐานการเรยนรเศรษฐกจพอเพยง ชวงชนท 2 เปนแนวทางในการรางหลกสตรสถานศกษา ซงประกอบ 6 สวน

79

1.1 โครงสรางของหนวยการเรยนร 1.2 สาระการเรยนร 1.3 ผลการเรยนรทคาดหวง 1.4 การจดการเรยนร 1.5 สอและแหลงการเรยนร 1.6 การวดและประเมนผลการเรยนร 2. ผวจยจดทารางหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร เสนอคณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ เพอพจารณาตรวจสอบและเสนอแนะ ในการปรบปรงแกไขตอไป ขนตอนท 3 การตรวจสอบคณภาพของรางหลกสตร 1. นาเสนอรางหลกสตรตอผเชยวชาญ เพอตรวจสอบคณภาพของรางหลกสตร ทงฉบบกอนนาไปทดลองใชซงผเชยวชาญ จานวน 2 กลม ดงน 1.1 ผเชยวชาญกลมท 1 จานวน 5 ทาน (รายละเอยด ภาคผนวก ก) เพอตรวจสอบคณภาพรางหลกสตร ในดานความเหมาะสม ความสอดคลองและแผนการจดการเรยนร มเกณฑในการคดเลอกผเชยวชาญ ดงน 1.1.1 มประสบการณดานหลกสตรและการสอนและเกยวของกบการจดการเรยนการสอน จานวน 1 ทาน 1.1.2 มประสบการณดานเศรษฐกจพอเพยง จานวน 1 ทาน 1.1.3 มประสบการณดานการนเทศการศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษาศาสนาและวฒนธรรม จานวน 1 ทาน 1.1.4 มประสบการณดานบรหารสถานศกษาหรอเปนผบรหารสถานศกษา จานวน 1 ทาน 1.1.5 มประสบการณดานการจดการเรยนการสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมอยางนอย 5 ป จานวน 1 ทาน 1.2 ผเชยวชาญกลมท 2 จานวน 3 ทาน (รายละเอยด ภาคผนวก ก) เพอตรวจสอบคณภาพของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนและแบบวดคณลกษณะอนพงประสงค มเกณฑในการคดเลอกผเชยวชาญ ดงน 1.2.1 นกวชาการดานการวดและประเมนผลการเรยนร จานวน 1 ทาน 1.2.2 ครฝายวดและประเมนผลการเรยนร จานวน 1 ทาน 1.2.3 ครมประสบการณดานภาษาไทยในสถานศกษาอยางนอย 5 ป จานวน 1 ทาน

80

2. สงทตองตรวจสอบ 2.1 ความเหมาะสมของสวนประกอบของหลกสตร และความสอดคลองของรางหลกสตร เปนการพจารณาวา ดานวสยทศน ภารกจและเปาหมาย ดานคณลกษณะอนพงประสงค ดานโครงสรางหลกสตร ดานผลการเรยนรทคาดหวงและสาระการเรยนร ดานคาอธบายราย วชา ดานหนวยการเรยนร ดานแผนการจดการเรยนร ดานสอการเรยนรและแหลงการเรยนร และดานการวดและประเมนผล มความเหมาะสมและความสอดคลองของรางหลกสตรหรอไม เพยงใด 2.2 ความสอดคลองของแผนการจดการเรยนร กบหลกสตร การจดกจกรรมการเรยนร สอและแหลงเรยนร การวดและประเมนผลการเรยนร มความสอดคลองกบการพฒนาหลกสตรสถานศกษาหรอไมเพยงใด 2.3 ความสอดคลองของแบบวดผลสมฤทธทางเรยนและแบบวดคณลกษณะอนพงประสงค มความสอดคลองกบหลกสตรหรอไมเพยงใด 3. การเกบรวบรวมขอมล นารางหลกสตรทผเชยวชาญ แตละทานพจารณาแลวตรวจสอบคณภาพของรางหลกสตรและเกบรวบรวมจากผเชยวชาญ เพอเตรยมวเคราะหขอมล 4. การวเคราะหขอมล ซงวเคราะหดานองคประกอบของรางหลกสตร โดยใชการวเคราะหเนอหา 5. การปรบปรงรางหลกสตร นาผลการประเมนรางหลกสตรเสนอตอคณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ เพอพจารณาใหความเหนชอบ ใหขอแนะนา ความคดเหน เพอปรบปรงแกไขใหเหมาะสมทสด จดทาหลกสตรฉบบสมบรณกอนนาไปทดลองใช ขนตอนท 4 การนาหลกสตรไปทดลองใช ผวจยเปนผนาหลกสตรไปทดลองใชกบกลมตวอยาง คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 4/1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 ของโรงเรยนวดนาคนมตร สานกงานเขตจอมทอง สงกดสานกการศกษากรงเทพมหานคร จานวน 30 คน โดยดาเนนการตามแผนการจดการเรยนร รวมทงสน 14 ชวโมง ขนตอนท 5 การประเมนผลหลกสตร การประเมนผลหลกสตร สามารถวดไดจาก 1. แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน ประเมนผลกอนและหลงการทดลองใชหลกสตร 2. แบบวดคณลกษณะอนพงประสงค ประเมนหลงการทดลองใชหลกสตร จากขนตอน สามารถเขยนเปนภาพประกอบกระบวนการพฒนาหลกสตรสถานศกษาได ดงภาพประกอบท 7

81

เครองมอศกษาขอมลพนฐาน

สวนประกอบรางหลกสตร

เครองมอหาคณภาพของหลกสตร

ขนตอนการพฒนาหลกสตรสถานศกษา

เครองมอตรวจสอบรางหลกสตร

เครองมอตรวจสอบการจดการเรยนร

ภาพประกอบ 7 แผนภาพแสดงขนตอนการพฒนาหลกสตรสถานศกษา

ขนท 4 การนาหลกสตรไป

ทดลองใช

ขนท 5 การประเมนหลกสตร

ขนตอนท1 การศกษาและวเคราะหขอมล

พนฐาน

ขนตอนท 2 การรางหลกสตร

ขนตอนท 3 การตรวจสอบคณภาพของราง

หลกสตร

ขอมลพนฐานในการจดทารางหลกสตรสถานศกษาฯ เรอง เศรษฐกจพอเพยง

รางหลกสตรสถานศกษาฯ เรอง เศรษฐกจพอเพยง

เครองมอตรวจสอบรางหลกสตร

- นาหลกสตรสถานศกษาฯ เรอง เศรษฐกจพอเพยง ไปใชตามแผนการจดการเรยนร - เกบรวบรวมขอมล

แบบวดคณลกษณะอนพงประสงค

แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน

1. แบบประเมนดานความเหมาะสมของหลกสตร 2. แบบประเมนดานความสอดคลองของหลกสตร

หลกสตรทมคณภาพ

แบบสมภาษณชนดมโครงสราง

(Structured interview)

1.โครงสรางของหนวยการเรยนร 2. สาระการเรยนร 3. ผลการเรยนรทคาดหวง 4. การจดการเรยนร 5. สอและแหลงการเรยนร 6. การวดและประเมนผลการเรยนร

แบบประเมนแผนการจดการเรยนร

82

เครองมอทใชในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา เครองมอทใชในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาครงน เปนเครองมอทผวจยสรางขนเอง มดงน เครองมอทใชในการสารวจขอมลพนฐาน ไดแก แบบสมภาษณชนดมโครงสราง (Structured interview) แบบสมภาษณชนดมโครงสราง (Structured interview) (รายละเอยดภาคผนวก ข) แบงออกเปน 3 ตอน ดงน ตอนท 1 แบบสมภาษณเกยวกบสถานภาพและขอมลทวไปของผตอบเรองสถานภาพ อาย การศกษา อาชพ ประสบการณการทางาน รายได ตอนท 2 แบบสมภาษณเกยวกบความหมาย วธการปฏบตตนความสาคญในการปฏบตตนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ตอนท 3 แบบสมภาษณความตองการเกยวการพฒนาหลกสตรสถานศกษา นาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาจดการเรยนร โดยไดรบความรวมมอในการเกบขอมลจากผทรงคณวฒ ไดแก ผอานวยการสานกการศกษากรงเทพมหานคร (หวหนากลมงานสงเสรมการจดการศกษาและความรวมมอในประเทศและตางประเทศ สานกงานยทธศาสตรการศกษา ปฏบตหนาทแทน) ศกษานเทศก กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ผบรหารสถานศกษา ครผสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชวงชนท 2 เพอศกษาและรวบรวมขอมลประเดนการพฒนาหลกสตรสถานศกษา เรอง เศรษฐกจพอเพยง เครองมอทใชในการหาประสทธภาพของรางหลกสตร ไดแก 1. แบบประเมนความเหมาะสมของหลกสตร (รายละเอยดภาคผนวก ข) ซงเปนแบบประเมนรางหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร โดยวดความเหมาะสมดานตางๆ ไดแก 1.1 ดานโครงสรางของหนวยการเรยนร 1.2 ดานสาระการเรยนร 1.3 ดานผลการเรยนรทคาดหวง 1.4 ดานการจดการเรยนร 1.5 ดานสอและแหลงการเรยนร 1.6 ดานการวดและประเมนผลการเรยนร การประเมนความเหมาะสมของรางหลกสตรสถานศกษาฯ โดยการวดแบบมาตราสวนประมาณคา (Numerical Rating Scale) โดยผเชยวชาญ (รายละเอยดภาคผนวก ก) แบงเกณฑการใหคะแนน 5 ระดบ ดงน

83

5 เมอ ทานมความคดเหนวาหลกสตรมความเหมาะสมมากทสด 4 เมอ ทานมความคดเหนวาหลกสตรมความเหมาะสมมาก 3 เมอ ทานมความคดเหนวาหลกสตรมความเหมาะสมปานกลาง 2 เมอ ทานมความคดเหนวาหลกสตรมความเหมาะสมนอย 1 เมอ ทานมความคดเหนวาหลกสตรมความเหมาะสมนอยทสด โดยมเกณฑในการแปลความเฉลยความเหมาะสมของนาหนกคะแนนแบงออกเปน 5 ระดบ (บญชม ศรสะอาด. 2540: 100) ดงน การแปลความหมาย ดงน ชวงคะแนนเฉลย 4.51 - 5.00 หมายถง มความเหมาะสมมากทสด ชวงคะแนนเฉลย 3.51 - 4.50 หมายถง มความเหมาะสมมาก ชวงคะแนนเฉลย 2.51 - 3.50 หมายถง มความเหมาะสมปานกลาง ชวงคะแนนเฉลย 1.51 - 2.50 หมายถง มความเหมาะสมนอย ชวงคะแนนเฉลย 1.00 - 1.50 หมายถง มความเหมาะสมนอยทสด เกณฑการตดสน โดยมคะแนนเฉลยตงแต 3.50 ขนไป 2. แบบประเมนความสอดคลองของหลกสตร (รายละเอยดภาคผนวก ข) เปนแบบประเมนรางหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร โดยวดความสอดคลองของรางหลกสตร ดงน 2.1 หนวยการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร 2.2 สาระการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร 2.3 ผลการเรยนรทคาดหวงของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร 2.4 การจดการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร 2.5 สอและแหลงการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร 2.6 การวดและประเมนผลของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร การประเมนความสอดคลองของรางหลกสตรสถานศกษาฯ โดยผ เชยวชาญ(รายละเอยดภาคผนวก ก) แบงเกณฑการใหคะแนน 3 ระดบ ดงนโดยแบงเกณฑการใหคะแนน 3 ระดบ ดงน

84

เหนดวย เมอ ทานแนใจวาสงทตองการประเมนมความสอดคลองกน ไมเหนดวย เมอ ทานแนใจวาสงทตองการประเมนไมมความสอดคลองกน ไมแนใจ เมอ ทานไมแนใจวาสงทตองการประเมนมความสอดคลองกนหรอไม การวเคราะหผลการพจารณาความสอดคลองดวยการวเคราะหคาดชน (Index of Consistency: IOC) ซงมความหมายในการแปลผลคะแนน ดงน เหนดวย หมายถง 1 ไมเหนดวย หมายถง 0 ไมแนใจ หมายถง -1 โดยพจารณาคะแนนเฉลยตงแต 0.5 ขนไป แสดงวารางหลกสตรมความสอดคลอง เครองมอทใชในการนาหลกสตรไปทดลองใช ไดแก แผนการจดการเรยนร

1. แผนการจดการเรยนร (ตวอยางภาคผนวก ข) ของรางหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ม 11 แผนการจดการเรยนร ไดแก 1.1 เศรษฐกจพอเพยงคออะไร 1.2 พอสอนใหพอเพยง 1.3 ปฏบตตนเปนคนพอเพยง 1.4 ทรพยากรธรรมชาตกบชวต 1.5 ทรพยากรธรรมชาตในชมชน (โรงเรยน) 1.6 รใชทรพยากรอยางพอเพยง 1.7 สนคาและบรการ 1.8 ชวตกบการบรโภค 1.9 กนอยอยางพอเพยง 1.10 รเรองสหกรณกนเถอะ 1.11 สหกรณโรงเรยน แตละแผนการจดการเรยนรใชเวลา 1 ชวโมง โดยมองคประกอบดงน 1) มาตรฐานการเรยนร 2) ผลการเรยนรทคาดหวง 3) สาระการเรยนร 4) สาระสาคญ 5) จดประสงคการเรยนร 6) กระบวนการจดการเรยนร 7) สอและแหลงการเรยนร

85

8) การวดและประเมนผล 9) บนทกหลงการเรยน การประเมนความสอดคลองของแผนการจดการเรยนรในดานตางๆ ดงน 1) ความสอดคลองของแผนการจดการเรยนรกบหลกสตร 2) ความสอดคลองของแผนการจดการเรยนรกบกจกรรรมการเรยนร 3) ความสอดคลองของแผนการจดการเรยนรกบสอและแหลงการเรยนร 4) ความสอดคลองของแผนการจดการเรยนรกบการวดและประเมนผลการเรยนร การประเมนแผนการจดการเรยนรของรางหลกสตรสถานศกษาฯ โดยผเชยวชาญ (รายละเอยดภาคผนวก ก) แบงเกณฑการใหคะแนน 3 ระดบ ดงน เหนดวย เมอ ทานแนใจวาสงทตองการประเมนมความสอดคลองกน ไมเหนดวย เมอ ทานแนใจวาสงทตองการประเมนไมมความสอดคลองกน ไมแนใจ เมอ ทานไมแนใจวาสงทตองการประเมนมความสอดคลองกนหรอไม การวเคราะหผลการพจารณาความสอดคลองดวยการวเคราะหคาดชน (Index of Consistency: IOC) ซงมความหมายในการแปลผลคะแนน ดงน เหนดวย หมายถง 1 ไมเหนดวย หมายถง 0 ไมแนใจ หมายถง -1 โดยพจารณาคะแนนเฉลยตงแต 0.5 ขนไป แสดงวาแผนการจดการเรยนรมความสอดคลอง เครองมอทใชในการหาประสทธภาพของหลกสตร ไดแก 1. แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เปนแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนดานสตปญญาของหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ทผว จยไดสรางขนเปนแบบทดสอบปรนย (Objective test) ชนดใหเลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงคาตอบเดยวม 4 ตวเลอก จานวน 1 ฉบบ มจานวน 50 ขอ นาไปใชจรงจานวน 30 ขอ เพอใชประเมนความสามารถในการเรยนรของนกเรยน โดยประเมนผลกอนและหลงจากการจดการเรยนรตามหลกสตร 2. แบบวดคณลกษณะอนพงประสงค เปนการวดคณลกษณะอนพงประสงคดานคณธรรม จรยธรรมและคานยมทสาคญในการดาเนนชวตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ของหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ซงไดกาหนดคณลกษณะอนพงประสงค ไดแก ความขยนหมนเพยรและความประหยด เพอเปนแนวทางการปฏบตตน การดารงชวตดวยสขในสงคมตอไป จานวน 1 ฉบบ มจานวน 50 ขอ นาไปใชจรงจานวน 20 ขอ เปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Numerical Rating Scale) แบงเกณฑการใหคะแนน 5 ระดบ ดงน

86

5 หมายถง มคณลกษณะอนพงประสงคอยในระดบดมาก 4 หมายถง มคณลกษณะอนพงประสงคอยในระดบด 3 หมายถง มคณลกษณะอนพงประสงคอยในระดบปานกลาง 2 หมายถง มคณลกษณะอนพงประสงคอยในระดบนอย 1 หมายถง มคณลกษณะอนพงประสงคอยในระดบนอยทสด โดยมเกณฑในการแปลความเฉลยความเหมาะสมของนาหนกคะแนนแบงออกเปน 5 ระดบ (บญชม ศรสะอาด. 2540: 100) ดงน การแปลความหมาย ดงน ชวงคะแนนเฉลย 4.51 – 5.00 หมายถง ดมาก ชวงคะแนนเฉลย 3.51 – 4.50 หมายถง ด ชวงคะแนนเฉลย 2.51 – 3.50 หมายถง ปานกลาง ชวงคะแนนเฉลย 1.51 – 2.50 หมายถง นอย ชวงคะแนนเฉลย 1.00 – 1.50 หมายถง นอยทสด เกณฑการตดสน โดยมคะแนนเฉลยตงแต 3.50 ขนไป

การสรางและหาคณภาพของเครองมอ การวจยครงน ผวจยไดดาเนนการสรางและคณภาพของเครองมอ มดงน 1. แบบสมภาษณความคดเหนเกยวกบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ผวจยไดดาเนนการสรางมขนตอน ดงน 1.1 ศกษาวธการสรางแบบสมภาษณชนดมโครงสราง (Structured interview) และสรางแบบสมภาษณ 1 ฉบบ (รายละเอยดภาคผนวก ข) 1.2 นาแบบสมภาษณเสนอตอคณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ เพอตรวจสอบความถกตองดานภาษาและความเหมาะสมของขอความทใชในการสมภาษณ แลวนามาปรบปรงแกไขใหเหมาะสมกอนนาไปใชจรงตอไป 1.3 นาแบบสมภาษณทแกไขแลว ไปสมภาษณผทรงคณวฒ (รายละเอยด ภาคผนวก ก) ไดแก ผอานวยการสานกการศกษากรงเทพมหานคร (หวหนากลมงานสงเสรมการจดการศกษาและความรวมมอในประเทศและตางประเทศ สานกงานยทธศาสตรการศกษา ปฏบตหนาทแทน) ศกษานเทศก กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ผบรหารสถานศกษา ครผสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชวงชนท 2 เพอศกษาและรวบรวมประเดนแนวทางในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร

87

1.4 วเคราะหเนอหาขอมลทไดจากการสมภาษณ เพอนาไปเปนแนวทางการพฒนาหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร 2. แบบประเมนดานความเหมาะสมของรางหลกสตรสถานศกษา 2.1 สรางแบบประเมนดานความเหมาะสม (รายละเอยดภาคผนวก ข) ของรางหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร โดยการวดแบบมาตราสวนประมาณคา (Numerical Rating Scale) โดยแบงเกณฑการใหคะแนน 5 ระดบ 2.2 นาแบบประเมนดานความเหมาะสมของรางหลกสตรสถานศกษาทสรางขนเสนอคณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ เพอตรวจสอบความเหมาะสมของภาษา ความกระชบชดเจนและปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะ 2.3 นาแบบประเมนดานความเหมาะสมของรางหลกสตรสถานศกษาทสรางขนแลว เสนอตอผเชยวชาญพจารณาความคดเหนความเหมาะสมของรางหลกสตรสถานศกษา 2.4 นาผลการประเมนดานความเหมาะสมของรางหลกสตรสถานศกษาทไดเสนอตอคณะกรรมการควบคมปรญญานพนธพจารณาตรวจสอบ เพอปรบปรงแกไขใหมความสมบรณมากยงขน 3. แบบประเมนดานความสอดคลองของรางหลกสตรสถานศกษา 3.1 สรางแบบประเมนดานความสอดคลอง (รายละเอยดภาคผนวก ข) ของรางหลกสตรสถานศกษากลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร 3.2 นาแบบประเมนดานความสอดคลองของรางหลกสตรสถานศกษาทสรางขนเสนอคณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ เพอตรวจสอบความเหมาะสมของภาษา ความกระชบชดเจนและปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะ 3.3 นาแบบประเมนดานความสอดคลองของรางหลกสตรสถานศกษาเสนอผเชยวชาญ (รายละเอยดภาคผนวก ก) พจารณาความสอดคลองดานความครอบคลม ดานความเทยงตรงของรางหลกสตรสถานศกษาและวเคราะหผลการพจารณาความสอดคลองดวยการวเคราะหคาดชน (Index of Consistency: IOC) 3.4 นาผลการประเมนดานความสอดคลองของรางหลกสตรสถานศกษาทไดเสนอตอคณะกรรมการควบคมปรญญานพนธพจารณาตรวจสอบ เพอปรบปรงแกไขใหมความสมบรณมากยงขน 4. แผนการจดการเรยนร ผวจยไดสรางและหาคณภาพของแผนการจดการเรยนร (รายละเอยดภาคผนวก ข) ตามขนตอน ดงน

88

4.1 ศกษาเนอหาจากหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมทผวจยสรางขน 4.2 ศกษาขนตอนการเขยนแผนการจดการเรยนร 4.3 วเคราะห จดประสงคและเวลาเรยน โดยการนาหนวยการเรยนรมาวเคราะหหนวยเนอหายอย ผลการเรยนรทคาดหวงและเวลาเรยนใหเหมาะสมกบการจดการเรยนรในแตครง 4.4 นาแผนการจดการเรยนรฉบบรางเสนอตอคณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ ตรวจสอบความเหมาะสมของลกษณะกจกรรม เนอหาแลวปรบปรงแกไข ตามคาแนะนาใหเหมาะสม 4.5 นาแผนการจดการเรยนรทผานในขอ 4.4 นาเสนอผเชยวชาญ (รายละเอยด ภาคผนวก ก) พจารณาความสอดคลองของแผนการจดการเรยนร 4.6 นาผลการพจารณาความสอดคลองของผเชยวชาญ และวเคราะหผลกาพจารณาความสอดคลองของแผนการจดการเรยนรดวยการวเคราะหคาดชน (Index of Consistency: IOC) 4.7 นาผลการประเมนความสอดคลองของแผนการจดการเรยนรทไดเสนอตอคณะกรรมการควบคมปรญญานพนธพจารณาตรวจสอบ เพอปรบปรงแกไขใหมความสมบรณมากยงขน 5. แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน ผวจยดาเนนการสรางและหาคณภาพตามขนตอน ดงน 5.1 ศกษาตาราเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการสรางและหาประสทธภาพของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน (รายละเอยดภาคผนวก ข) 5.2 วเคราะหวตถประสงค เนอหาพฤตกรรมทตองการวด เพอสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน โดยคานงถงความเหมาะสมกบวย ความสนใจและความสามารถทางสตปญญาของเดกและผลการเรยนรทตองการวด เพอสรางแบบทดสอบใหสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรทตงไว 5.3 สรางแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง เปนขอคาถามแบบปรนยเลอกตอบ 4 ตวเลอก จานวน 50 ขอ มความตองการจรง 30 ขอ 5.4 นาแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนเสนอตอคณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ เพอตรวจสอบความเทยงตรงของเนอหา สานวนภาษา ดานความเหมาะสม ความกระชบความชดเจนแลว ปรบปรงแกไขขอบกพรองตามขอเสนอแนะ 5.5 นาแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนและในเกณฑการประเมนแบบทดสอบ ทสรางขนเสนอตอผเชยวชาญ จานวน 3 ทาน (รายละเอยด ภาคผนวก ก) เพอพจารณาความเทยงตรงเชงเนอหา สานวนภาษา ความกระชบความชดเจน 5.6 วเคราะหดชนความสอดคลองระหวางแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนกบผลการเรยนรทคาดหวง (Index of Consistency: IOC) เลอกขอทดสอบทมคา IOC ตงแตมากกวาหรอเทากบ 0.50 ขนไป ถอวาเปนขอสอบ ทอยในเกณฑความเทยงตรงเชงเนอหาทใชได (บญชม ศร

89

สะอาด. 2535: 62) ผลการพจารณาความคดเหนของผเชยวชาญ เทากบ 1.00 จานวน 32 ขอและ 0.66 จานวน 10 ขอ (รายละเอยด ภาคผนวก ค) หลงจากนนผวจยไดปรบปรงแกไขแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนตามคาแนะนาของผเชยวชาญใหมความเหมาะสม 5.7 นาแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนทคดเลอกจากขอ 5.6 แลว จานวน 42 ขอไปทดลอง (Try Out) กบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ปการศกษา 2552 จานวน 30 คน ทเปนกลมประชากรแตไมใชกลมตวอยาง เพอหาคณภาพของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน 5.8 นาแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนมาตรวจใหคะแนน ขอทตอบถกให 1 คะแนน ขอทตอบผด ขอทไมตอบหรอขอทตอบมากกวา 1 ตวเลอก ให 0 คะแนนแลววเคราะหหาคาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) เปนรายขอโดยเลอกขอสอบทมคาความยากงาย (p) ตงแต 0.20 – 0.80 และคาอานาจจาแนก (r) ตงแต 0.20 ขนไปและหาคาความเชอมนของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน (rtt) ทงฉบบ โดยใชสตร KR – 20 ของ คเดอร รชารดสน (Kuder Richardson. 20) (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. 2531: 168 -170) ซงแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนทผวจยสรางขนมคาความยากงายตงแต 0.30 – 0.80 และคาอานาจจาแนกตงแต 0.27 – 0.53 และคาความเชอมนของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนทงฉบบเทากบ 0.82 (รายละเอยด ภาคผนวก ค) 5.9 ปรบปรงแกไขแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนทมคาความยากงาย คาอานาจจาแนก ไมอยในเกณฑทกาหนดไวและปรบแกภาษา เพอความเขาใจในภาษาและจดทาแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนฉบบจรง เพอนาไปใชตรวจสอบคณภาพของหลกสตรสถานศกษาฯ ตอไป 6. แบบวดคณลกษณะอนพงประสงค ผวจยไดดาเนนการสรางและคณภาพมขนตอน ดงน 6.1 กาหนดจดมงหมายในการสรางแบบวดคณลกษณะอนพงประสงค (รายละเอยดภาคผนวก ข) ของหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร 6.2 ศกษาตาราเอกสารและงานวจย ทเกยวของกบการสรางแบบวดคณลกษณะอนพงประสงค ดานคณธรรม จรยธรรม 6.3 กาหนดคณลกษณะอนพงประสงคดานคณธรรมจรยธรรม ทตองการวด คอ ดานความขยนหมนเพยรและดานความประหยด 6.4 สรางแบบวดคณลกษณะอนพงประสงคดานคณธรรมจรยธรรม จานวน 1 ฉบบ รวมทงหมดจานวน 50 ขอ ตองการนาไปใชจรง จานวน 20 ขอ โดยสรางขอคาถามใหครอบคลมตามกรอบแนวคดคณลกษณะอนพงประสงคทกาหนดใชแบบประเมนชนดมาตราสวนประมาณคาแบบตวเลข (Numerical Rating Scale) โดยแบงเกณฑการใหคะแนน 5 ระดบ 6.5 นาแบบวดคณลกษณะอนพงประสงคเสนอตอคณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ เพอประเมนตรวจสอบภาษา ในดานความเหมาะสม ความกระชบ ความชดเจน และปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะ

90

6.6 นาแบบวดคณลกษณะอนพงประสงคเสนอตอผเชยวชาญ จานวน 3 ทาน (รายละเอยดภาคผนวก ก) เพอตรวจสอบพจารณาความเทยงตรงเชงเนอหาของขอความ 6.7 วเคราะหดชนความสอดคลอง (Index of Consistency: IOC) เลอกขอแบบวดคณลกษณะอนพงประสงคทมคา IOC ตงแต 0.50 ขนไป ถอวาเปนขอสอบ ทอยในเกณฑความเทยงตรงเชงเนอหาทใชได (บญชม ศรสะอาด. 2535: 62) ผลการพจารณาความคดเหนของผเชยวชาญ เทากบ 1.00 จานวน 32 ขอและ 0.66 จานวน 12 ขอ (รายละเอยด ภาคผนวก ค) เสนอตอคณะกรรมการควบคมปรญญานพนธพจารณาตรวจสอบ เพอปรบปรงแกไขใหมความสมบรณมากยงขน 6.8 นาแบบวดคณลกษณะอนพงประสงคทคดเลอกจากขอ 6.7 นาไปทดสอบกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ปการศกษา 2552 จานวน 30 คน ทเปนกลมประชากรแตไมใชกลมตวอยาง 6.9 นาผลทไดจากขอ 6.8 มาวเคราะหแบบวดคณลกษณะอนพงประสงคเปนราย ขอโดยใชเทคนค 25% คดเลอกทมคาอานาจจาแนกตงแต 0.22 – 0.70 และคาสมประสทธแอลฟา (α - Coefficient) ของ ครอนบาค เทากบ 0.83 (รายละเอยด ภาคผนวก ค) 6.10 ปรบปรงแกไขแบบวดคณลกษณะอนพงประสงค เพอความเขาใจในภาษาและจดทาแบบวดคณลกษณะอนพงประสงคฉบบจรง เพอนาไปใชตรวจสอบคณภาพของหลกสตรสถานศกษาฯ ตอไป

การนาหลกสตรสถานศกษาไปใช 1. ขนเตรยมการ ขอหนงสอแนะนาตวจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒสงถงผบรหาร โรงเรยนวดนาคนมตร สานกงานเขตจอมทอง สงกดสานกการศกษากรงเทพมหานครเพอขออนญาตในการเกบรวบรวมขอมลและดาเนนการทดลอง 2. ขนดาเนนการ ผวจยไดดาเนนการทดลองหลกสตรศกษา มขนตอน ดงน 2.1 ปฐมนเทศนกเรยนชนประถมศกษาปท 4/1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 ของโรงเรยนวดนาคนมตร สานกงานเขตจอมทอง สงกดสานกการศกษากรงเทพมหานคร จานวน 30 คน ซงเปนกลมตวอยางการวจย จานวน 1 ชวโมง เพอเตรยมความพรอมและทาความเขาใจรวมกน 2.2 ใหนกเรยนกลมตวอยางทดสอบกอนเรยนโดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน จานวน 30 ขอ ใชเวลา 1 ชวโมง 2.3 นาแผนการจดการเรยนรจากหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร จานวน 11 แผน ไปจดการเรยนการสอนวนละ 1 ชวโมง จนจบหลกสตร

91

2.4 เมอจดการเรยนการสอนจบหลกสตรแลว ผวจยนาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน จานวน 30 ขอ และแบบวดคณลกษณะอนพงประสงค จานวน 20 ขอ

การประเมนผลหลกสตรสถานศกษา ผวจยเกบรวบรวมขอมลทไดจากการทดลอง ไปวเคราะหขอมลดวยวธการทางสถต เพอประเมนประสทธภาพของหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร เพอทดสอบสมมตฐานการวจยทตงไวดงน 1. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร หลงการเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง สงกวากอนการเรยน 2. คณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตรทเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง อยในเกณฑด โดยไดคะแนนเฉลยตงแต 3.5 ขนไป

แบบแผนการทดลอง ในการวจยครงน เปนแบบวจยเชงทดลอง (Experimental Research) โดยดาเนนการวจยแบบกลมตวอยางกลมเดยว มการสอบกอนและหลงการทดลอง (One-Group Pretest - Posttest Design) ซงมแบบแผนการทดลองดงน (ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. 2536: 216)

สอบกอน ทดลอง สอบหลง T1 X T2

สญลกษณทใชในการทดลอง T1 แทน การสอบกอนการจดการเรยนรโดยใชหลกสตรสถานศกษา T2 แทน การสอบหลงการจดการเรยนรโดยใชหลกสตรสถานศกษา X แทน การจดการเรยนรโดยใชหลกสตรสถานศกษา

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมล ผวจยไดดาเนนการวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรม SPSS for Window (Statistic Package for Social Science – PC) ตามลาดบดงน 1. วเคราะหขอมลจากการสมภาษณเกยวกบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา วเคราะหขอมลโดยการวเคราะหเนอหา (Content Analysis)

92

2. วเคราะหผลการประเมนรางหลกสตรสถานศกษา โดยผเชยวชาญ วเคราะหขอมลโดยการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) 3. วเคราะหผลการเรยนรของผเรยนทเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร 3.1 วเคราะหเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนกอนและหลงไดรบการเรยนการสอนตามหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง โดยใชสถตทดสอบ t - test (Dependent Samples) 3.2 วเคราะหคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทไดรบการเรยนการสอนหลกสตรสถานศกษา วเคราะหหารอยละ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานเทยบกบเกณฑทกาหนด โดยใชสถตทดสอบ One - Sample t – test

สถตทใชในการวเคราะหขอมล 1. สถตพนฐาน ไดแก 1.1 คารอยละ 1.2 คาเฉลย ( x ) 1.3 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) 2. สถตวเคราะหคณภาพของเครองมอ 2.1 คาดชนความสอดคลอง (Index Of Consistency: IOC) 2.2 คาสมประสทธแอลฟา (α - Coefficient) ของ ครอนบาค 2.3 คาความเชอมน ของ คเดอร รชารดสน (KR-20) 2.4 คาความยากงาย (r) 2.5 คาอานาจจาแนก (p) 3. สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน 3.1 คารอยละ 3.2 คาเฉลย ( x ) 3.3 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) 3.4 ใชสถตทดสอบ t - test (Dependent Samples)

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล ในการวเคราะหขอมลจากผลการทดลองและการแปลผลการวเคราะหขอมล เพอใหเกดความเขาใจตรงกนผวจยไดใชสญลกษณในการวเคราะหขอมลดงน

n แทน จานวนกลมตวอยาง

x แทน คาเฉลย (Mean)

S.D. แทน คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

D แทน คาเฉลยความแตกตางระหวางคะแนนกอนและหลงการจดการเรยนร

DS.D. แทน คาความเบยงเบนมาตรฐานของคาเฉลยความแตกตางระหวางคะแนนกอนและหลงการจดการเรยนร t แทน คาทใชในการพจารณา t-test (Dependent Samples) Sig. แทน ระดบความนาจะเปนของคาสถต

การวเคราะหขอมล การพฒนาหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร มจดมงหมาย เพอพฒนาและหาคณภาพของหลกสตร ผลสมฤทธทางการเรยนและคณลกษณะอนพงประสงค ผวจยนาเสนอผลการวเคราะหขอมลตามลาดบ ดงน ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณความคดเหนของผทรงคณวฒเกยวกบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา เรอง เศรษฐกจพอเพยง ตอนท 2 ผลการวเคราะหประสทธภาพดานความคดเหนของผเชยวชาญ ตอนท 3 ผลการวเคราะหประสทธภาพดานผลสมฤทธทางการเรยน ตอนท 4 ผลการวเคราะหประสทธภาพดานคณลกษณะอนพงประสงค ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณความคดเหนของผทรงคณวฒเกยวกบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา เรอง เศรษฐกจพอเพยง มดงน ผลการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณความคดเหนเกยวกบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร วเคราะหขอมลพบวา

94

1. ดานความหมาย วธ การปฏบตตน ความสาคญในการผ ปฏบตตนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มดงน ดานความหมายของหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง หมายถง การดาเนนชวตอยางเรยบงาย มความเหมาะสมสอดคลองกบสงแวดลอม สภาพความเปนอยของตนและมความร คณธรรม วธการปฏบตตนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง สรปไดวา การปฏบตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ควรเรมจากตนเอง ครอบครว หนาทการงาน สงคมและสงแวดลอม โดยเรมตนจากการประหยดคาใชจายของตนเอง ใชจายอยางพอเหมาะพอควรกบรายไดหรอความจาเปนตอการดารงชวต สาหรบการปฏบตหนาทการงานอยางมเหตผล มความพอดและรถงศกยภาพหรอความพรอมของตน โดยอาศยความองคความรและคณธรรมในทกเรอง ความสาคญในการปฏบตตนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง สรปไดวา เมอบคคลในสงคมมการประยกตหรอปรบการดาเนนชวตของตนเอง โดยนอมนาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง รการใชจายในสงทเหมาะทควร รจกประเมนศกยภาพของตนเองในดานตางๆ เพอเตรยมความพรอมกบปญหาทเกดขนได เมอเปนเชนนสงคมและประเทศชาตสามารถอยรอดไดจากวกฤตปญหาตางๆ ในปจจบน 2. ดานความตองการเกยวกบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา โดยนาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาจดการเรยนร มดงน การพฒนาหลกสตรสถานศกษา เรอง เศรษฐกจพอเพยง มความเหมาะสมอยางยง เพราะสงคมไทยปลอยใหมความคดบรโภคนยม จนกลายเปนความหลงใหลในวตถ เหนความสข ความพอใจของตนเองเปนใหญและเปนปญหาอยในปจจบน สาหรบการนาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงสการพฒนาหลกสตรสถานศกษานน ตองสรางความตระหนกความเขาใจใหผบรหารสถานศกษานนๆ จดกจกรรมสงเสรมการเรยนรหรอกระบวนการเรยนการสอนในหองเรยน โดยการพฒนาหลกสตรสถานศกษาไปสผเรยน โดยจดกจกรรม สอการเรยนรในแตละแผนการจดการเรยนร ซงควรมเนอหาสาระ แนวคด วธการปฏบตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงแทรกอยในหนวยการเรยนร แผนการจดการเรยนรอยางกลมกลนเหมาะสม และสาระการเรยนรเศรษฐกจพอเพยงควรบรณาการไดทกกลมสาระการเรยนร ตอนท 2 ผลการวเคราะหประสทธภาพดานความคดเหนของผเชยวชาญ มดงน

1. ความเหมาะสมของรางหลกสตร ดงแสดงในตาราง 5

95

ตาราง 5 ผลการประเมนความเหมาะสมของรางหลกสตรโดยผเชยวชาญ

ระดบความคดเหน รายการประเมน

x S.D. ความหมาย ดานโครงสรางของหนวยการเรยนร 1. มความเหมาะสมกบวยและระดบชนเรยน 4.60 0.49 เหมาะสมมากทสด 2. จดสดสวนโครงสรางของหนวยการเรยนรสอดคลอง กบสถานการณปจจบน

4.60 0.49 เหมาะสมมากทสด

3. หนวยการเรยนรมความสอดคลองกบเวลาเรยน 4.40 0.80 เหมาะสมมาก รวม 4.53 0.62 เหมาะสมมากทสด

ดานผลการเรยนรทคาดหวง 4. มความสอดคลองกบความตองการของสงคม 4.60 0.49 เหมาะสมมากทสด 5. มความสอดคลองกบเปาหมาย 4.80 0.40 เหมาะสมมากทสด 6. สามารถนาไปวางแผนปฏบตตอไปได 4.40 0.80 เหมาะสมมาก

รวม 4.60 0.61 เหมาะสมมากทสด

ดานสาระการเรยนร 7. มความเหมาะสมกบวยและระดบชนเรยน 4.60 0.49 เหมาะสมมากทสด 8. มความสอดคลองกบสภาพของชมชนและสงคมปจจบน 4.60 0.49 เหมาะสมมากทสด 9. สามารถทาใหบรรลจดมงหมายของหลกสตรสถานศกษา ได


10. สามารถนาไปปฏบตไดจรง 4.40 0.80 เหมาะสมมาก 11. กาหนดสาระการเรยนรชดเจน 4.40 0.80 เหมาะสมมาก 12. เนอหาของหลกสตรมความเหมาะสมแตละหนวย การเรยน


13. เนอหาของหลกสตรเปนไปตามลาดบของการเรยนร 4.40 0.80 เหมาะสมมาก 14. เนอหาของหลกสตรมความสอดคลองกบสภาพสงคม ปจจบน


รวม 4.53 0.67 เหมาะสมมากสด

ดานการจดการเรยนร 15. การจดการเรยนรมความเหมาะสมในการดาเนน ชวตประจาวน


16. การจดการเรยนรโดยเนนผเรยนเปนสาคญ 4.60 0.80 เหมาะสมมากทสด 17. การจดการเรยนรโดยใชวธการสอนทหลากหลาย 4.40 0.80 เหมาะสมมาก

96

ตาราง 5 (ตอ)


x S.D. ความหมาย 18. การจดการเรยนรโดยใหผเรยนรจกวธการแสวงหา ความรจากแหลงเรยนรตางๆ

4.20 1.17 เหมาะสมมาก

รวม 4.50 0.87 เหมาะสมมาก

ดานสอการเรยนรและแหลงการเรยนร 19. สอ วสด อปกรณมความเหมาะสมกบกจกรรมเรยนรของ ผเรยน


20. สอ วสด อปกรณมความสอดคลองกบกจกรรมเรยนรของ ผเรยน


21. แหลงการเรยนรทหลากหลาย 4.20 1.17 เหมาะสมมาก รวม 4.40 0.95 เหมาะสมมาก

ดานการวดและประเมนผลการเรยนร 22. การวดและประเมนผลการเรยนรมความสอดคลอง กบจดประสงคการเรยนร


23. การวดและประเมนผลการเรยนรเหมาะสมกบเนอหา 4.40 0.80 เหมาะสมมาก 24. การวดและประเมนผลมความสอดคลองกบการจดการ เรยนร


25. การวดและประเมนผลคลอบคลมทกษะกระบวนการ เรยนร


26. เครองมอวดและประเมนผลการเรยนรมความเหมาะสม กบสาระการเรยนร


รวม 4.44 0.80 เหมาะสมมาก

รวมทงหมด 4.50 0.76 เหมาะสมมาก

จากตาราง 5 ผลการประเมนความเหมาะสมของรางหลกสตรโดยผเชยวชาญทง 5 ทาน พบวา ความเหมาะสมของรางหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ทงฉบบอยในระดบหลกสตรมความเหมาะสมมาก ( x = 4.50, S.D. = 0.76) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา รางหลกสตรอยในระดบมความเหมาะสมมากทสด จานวน 3 ดาน ไดแกดานโครงสรางของหนวยการเรยนร ( x = 4.53, S.D. = 0.62) ดานผลการเรยนรทคาดหวง ( x = 4.60, S.D. = 0.61)

97

ดานสาระการเรยนร ( x = 4.53, S.D. = 0.67) และรางหลกสตรอยในระดบมความเหมาะสมมาก จานวน 3 ดาน ไดแก ดานการจดการเรยนร ( x = 4.50, S.D. = 0.87) ดานสอการเรยนรและแหลงการเรยนร ( X = 4.40, S.D. = 0.95) ดานการวดและประเมนผลการเรยนร ( x = 4.44, S.D. = 0.80) 2. ความสอดคลองของรางหลกสตร ดงแสดงในตาราง 6 ตาราง 6 ผลการประเมนความสอดคลองของรางหลกสตรสถานศกษาโดยผเชยวชาญ

ระดบความคดเหน

รายการประเมน

เหนด

วย

ไมเหนด

วย

ไมแน

ใจ

ความ

สอดค

ลอง

1. หนวยการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร

5 - - 1.00

2. สาระการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร

5 - - 1.00

3. ผลการเรยนรทคาดหวงของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร

5 - - 1.00

4. การจดการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร

4 - 1 0.80

5. สอและแหลงการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร

4 - 1 0.80

6. การวดและประเมนผลของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร

4 - 1 0.80

รวมทงหมด 27 - 3 0.90

จากตาราง 6 ผลการประเมนความเหมาะสมของรางหลกสตรโดยผเชยวชาญทง 5 ทาน พบวา ความสอดคลองของรางหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ทงฉบบมความสอดคลองเฉลยเทากบ 0.90 ซงมากกวา 0.50 แสดงวารางหลกสตรมความสอดคลอง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานทมความสอดคลองเทากบ 1 จานวน 3 ดาน ไดแก ดานหนวยการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร ดานสาระการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและดานผลการเรยนรทคาดหวง

98

ของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร ดานทมความสอดคลองเทากบ 0.80 จานวน 3 ดานไดแก ดานการจดการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร ดานสอและแหลงการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและดานการวดและประเมนผลของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร 3. ความสอดคลองของแผนการจดการเรยนร ดงแสดงในตาราง 7 ตาราง 7 ผลการประเมนความสอดคลองของแผนการจดการเรยนรโดยผเชยวชาญ



เหนด

วย

ไมเหนด

วย

ไมแน

ใจ

ความ

สอดค

ลอง

ดานแผนการจดการเรยนรกบหลกสตร 1. ผลการเรยนรทคาดหวงสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรชวงชน ของหลกสตรการศกษาขนพนฐาน 4 - 1 0.80 2. ผลการเรยนรทคาดหวงสอดคลองกบเปาหมายของหลกสตร 5 - - 1.00 3. สาระการเรยนรสอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวง 4 - 1 0.80 4. ผลการเรยนทคาดหวงครอบคลมดานความร 4 - 1 0.80 5. ผลการเรยนทคาดหวงครอบคลมดานคณลกษณะอนพงประสงค 4 - 1 0.80 6. ผลการเรยนรทคาดหวงครอบคลมหลกเศรษฐกจพอเพยง 4 - 1 0.80 7. จดประสงคการเรยนรสอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวง 5 - - 1.00 8. จดประสงคการเรยนรสอดคลองกบเปาหมายของหลกสตร 5 - - 1.00 9. จดประสงคการเรยนรครอบคลมดานความร 5 - - 1.00 10. จดประสงคการเรยนรครอบคลมดานคณลกษณะอนพงประสงค 4 - 1 0.80 11. จดประสงคการเรยนรครอบคลมดานหลกเศรษฐกจพอเพยง 5 - - 1.00

รวม 49 - 6 0.89

ดานกจกรรมการเรยนร 12. กจกรรมการเรยนรตอบสนองจดประสงคการเรยนร 4 - 1 0.80 13. กจกรรมเรยนรครอบคลมสาระการเรยนร 4 - 1 0.80 14. ระยะเวลาการจดการเรยนรมความเหมาะสม 4 - 1 0.80 15. ขนตอนการจดกจกรรมเรยนรมความเหมาะสม 4 - 1 0.80

รวม 16 - 4 0.80

99




เหนด

วย

ไมเหนด

วย

ไมแน

ใจ

ความ

สอดค

ลอง

ดานสอและแหลงการเรยนร 16. สอและแหลงการเรยนรสอดคลองกบประสงคการเรยนรและ เนอหา 4 - 1 0.80 17. สอและแหลงการเรยนรเหมาะสมกบสาระการเรยนรทมคณคา ทางวชาการ 4 - 1 0.80 18. สอและแหลงการเรยนรชวยใหผเรยนเขาใจไดงาย 4 1 - 0.80 19. สอและแหลงการเรยนรชวยใหผเรยนสบคนความรดวยตนเอง 4 - 1 0.80 20. สอและแหลงการเรยนรเกอหนนใหผเรยนมความสนใจและ

สามารถเรยนรไดอยางเทาเทยมกน 4 - 1 0.80

รวม 20 1 4 0.80

ดานการวดและประเมนผลการเรยนร 21. การวดและประเมนผลการเรยนรครอบคลมจดประสงคการเรยนร 5 - - 1.00 22. การวดและประเมนผลการเรยนรครอบคลมความรตามหลก

เศรษฐกจพอเพยง 5 - - 1.00

23. การวดและประเมนผลคณลกษณะอนพงประสงคตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

4 - 1 0.80

24. แผนการจดการเรยนรมความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 5 - - 1.00 25. แผนการจดการเรยนรมความสอดคลองกบสาระการเรยนร 5 - - 1.00 26. แผนการจดการเรยนรมความสอดคลองกบกจกรรมการเรยนร 4 - 1 0.80 27. แผนการจดการเรยนรมความสอดคลองกบสอและแหลงการ

เรยนร 4 - 1 0.80

28. แผนการจดการเรยนรมความสอดคลองกบการวดและประเมนผล

4 - 1 0.80

รวม 36 - 4 0.90

รวมทงหมด 121 1 18 0.86

100

จากตาราง 7 ผลการประเมนความเหมาะสมของรางหลกสตรโดยผเชยวชาญทง 5 ทาน พบวา ความสอดคลองของแผนการจดการเรยนรของรางหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เร อง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนช นประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ทงฉบบมความสอดคลองเฉลยเทากบ 0.86 และเมอพจารณารายดานพบวา ดานแผนการจดการเรยนรกบหลกสตรมความสอดคลองเทากบ 0.89 ดานกจกรรมการเรยนรมความสอดคลองเทากบ 0.80 ดานสอและแหลงการเรยนรมความสอดคลองเทากบ 0.80 ดานการวดและประเมนผลการเรยนรมความสอดคลองเทากบ 0.90 ซงมความสอดคลองทงหมดมากกวา 0.50 แสดงวาแผนการจดการเรยนรมความสอดคลองสามารถนาไปใชได ตอนท 3 ผลการวเคราะหประสทธภาพดานผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร มดงน การเปรยบเทยบคาเฉลยของผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร จากแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนทงกอนเรยนและหลงเรยน ผลการวเคราะหแสดงในตาราง 8 ตาราง 8 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระ การเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชน ประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร กอนและหลงการจดการเรยนร

n x S.D. D DS.D. t Sig.

กอนเรยน 30 11.70 2.87 หลงเรยน 30 24.46 2.67

12.76 2.93 23.84 .00*

** มนยสาคญทางสถตทระดบ .01 จากตาราง 8 พบวา ผลการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาเฉลยของผลการสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร นกเรยนมคะแนนเฉลยกอนเรยนเทากบ 11.70 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 2.87 และคะแนนเฉลยหลงเรยนเทากบ 24.46 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 2.67 นนคอ คะแนนเฉลยของผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐานขอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4

101

โรงเรยนวดนาคนมตร หลงการเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง สงกวากอนการเรยน ตอนท 4 ผลการวเคราะหประสทธภาพดานคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนทเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร มดงน ตาราง 9 ผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงครายดานของนกเรยนทไดรบการจดการ เรยนรหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร

ผลการวเคราะห คณลกษณะอนพงประสงค


x S.D. ระดบ

คณลกษณะ ดานความขยนหมนเพยร 1. นกเรยนตงใจทางานทครมอบหมายดวยความเตมใจ 3.83 0.69 ด 2. นกเรยนทาการบานสงครตามกาหนดเวลา 3.76 0.79 ด 3. นกเรยนมความตงใจพยายามพฒนาตนเองเสมอ 4.07 0.75 ด 4. นกเรยนเขาหองสมดคนควาหาความรอยางสมาเสมอ 3.07 0.80 ปานกลาง 5. เมอนกเรยนกลบถงบานไดชวยเหลอพอแมหรอผปกครอง

ทางานบาน 3.90 0.67 ด

6. ชวงปดภาคเรยนนกเรยนไดชวยพอแมหรอผปกครองทางานหารายไดชวยเหลอครอบครว

3.86 0.83 ด

7. นกเรยนจดตารางเรยนเมอทาการบานเสรจ 4.03 0.98 ด 8. นกเรยนชอบอานหนงสอกอนเขานอน 3.34 1.01 ปานกลาง 9. เมอมเวลาวางนกเรยนไดทบทวนบทเรยนเพอความเขาใจใน

บทเรยนมากยงขน 3.41 0.91 ปานกลาง

10. นกเรยนรจกแบงเวลาชวยพอแมทางาน 4.03 0.78 ด รวม 3.73 0.82 ด

ดานความประหยด 11. นกเรยนมเงนเหลอจะสะสมใสกระปกออมสน 4.48 0.74 ด 12. นกเรยนมการวางแผนการใชจายเงนทไดรบจากพอแมหรอ

ผปกครอง 3.97 0.91 ด

102


ผลการวเคราะห คณลกษณะอนพงประสงค


x S.D. ระดบ

คณลกษณะ 13. นกเรยนเลอกซอของใชททนทานใชไดอยางคมคามากทสด 4.24 0.83 ด 14. เมอนกเรยนพบเหนนาในอางลางหนาเตมจนลนไหลทง จะ

ปดทนท 4.66 0.72 ดมากทสด

15. นกเรยนรบประทานอาหารกลางวนหมดจานทกครง 4.17 0.85 ด 16. นกเรยนซออปกรณการเรยน เครองเขยนทจาเปนและ

เพยงพอตอการใช 4.41 0.95 ด

17. นกเรยนนาเศษวสดเหลอใช มาปรบปรงหรอเปลยนแปลงกลบมาใชใหม

3.62 1.05 ด

18. นกเรยนใชจายเงนทพอแมหรอผปกครองใหอยางรคาของเงนทได

4.07 1.16 ด

19. นกเรยนไมเปดโทรทศนทงไวในขณะนอนหลบ 4.14 1.03 ด 20. นกเรยนเปดนาแตพอดมไมเหลอเททง 4.48 0.78 ด

รวม 4.22 0.90 ด

รวมทงหมด 4.18 0.89 ด

จากตาราง 9 พบวา คณลกษณะอนพงประสงคของนกเร ยนท ได ร บการจดการเรยนรหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนช นประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร พบวา คณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนโดยรวมอยในระดบด ( x = 4.18, S.D.= 0.89) เมอพจารณาเปนรายดานอยในระดบดทง 2 ดาน นนคอดานความขยนหมนเพยร มคะแนนเฉลยเทากบ 3.73 และสวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.82 สวนดานความประหยด มคะแนนเฉลยเทากบ 4.22 และสวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.90

103

ตาราง 10 ผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร หลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรองเศรษฐกจ พอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร

กลมตวอยาง จานวนนกเรยน

จานวนนกเรยนทไดคะแนนเฉลยตงแต 3.50 ขนไป

คารอยละของจานวนนกเรยนทไดคะแนนเฉลยตงแต 3.50 ขนไป

สถตทดสอบ t

Sig.

นกเรยนชนประถมศกษา

ปท 4/1

30

26

86.66

4.817

.00*

** มนยสาคญทางสถตทระดบ .01 จากตาราง 10 พบวา นกเรยนกลมตวอยาง จานวน 30 คน ทไดรบการจดการเรยนรตามหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรองเศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร รอยละ 86.66 ของจานวนนกเรยนทงหมด มคณลกษณะอนพงประสงคเฉลยเปนตามเกณฑทกาหนดทระดบนยสาคญ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐานขอคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ทเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง อยในเกณฑด โดยไดคะแนนเฉลยตงแต 3.50 ขนไปและรอยละ 80 ของนกเรยนทงหมดมคณลกษณะอนพงประสงคอยในระดบด

บทท 5 สรปผล อภปรายผลและขอเสนอแนะ

การวจยครงนเปนการพฒนาหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ผวจยไดกาหนดขนตอนการวจยและสรปผล ดงน 1. ความมงหมายของการวจย 2. การกาหนดประชากรและการสมกลมตวอยาง 3. ระยะเวลาทใชในการวจย 4. เครองมอทใชในการวจย 5. การวเคราะหขอมล 6. สรปผลการวจย 7. อภปรายผล 8. ขอเสนอแนะ

ความมงหมายของการวจย การวจยครงน มความมงหมายเพอพฒนาหลกสตรและหาคณภาพของหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร

การกาหนดประชากรและการสมกลมตวอยาง ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 ของโรงเรยนวดนาคนมตร สานกงานเขตจอมทอง สงกดสานกการศกษากรงเทพมหานคร มหองเรยน 5 หองเรยน จานวนนกเรยน 150 คน ซงแตละหองจดแบบคละความสามารถ การสมกลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการตรวจสอบคณภาพของหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4/1 โรงเรยนวดนาคนมตร สานกงานเขตจอมทอง สงกดสานกการศกษากรงเทพมหานครภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 จานวน 1 หองเรยน มนกเรยนรวม 30 คน ซงไดมาโดยการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling) โดยมหองเรยนเปนหนวยในการสม

105

ระยะเวลาทใชในการวจย ผวจยเปนผนาหลกสตรไปทดลองใชกบกลมตวอยาง คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 4/1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 โรงเรยนวดนาคนมตร สานกงานเขตจอมทอง สงกดสานกการศกษากรงเทพมหานคร จานวน 30 คน ระยะเวลาทใชในการวจย จานวน 14 ชวโมง ไดแก ปฐมนเทศ 1 ชวโมง ทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน 2 ชวโมง ดาเนนการจดการเรยนร รวม 11 ชวโมง การดาเนนการวจยครงนใชเวลานอกเวลาเรยน

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาครงน เปนเครองมอทผวจยสรางขนเอง มดงน 1. เครองมอทใชในการสารวจขอมลพนฐาน ไดแก แบบสมภาษณชนดมโครงสราง (Structured interview) 2. เครองมอทใชในการหาประสทธภาพของรางหลกสตร ไดแก แบบประเมนความเหมาะสมของหลกสตรและแบบประเมนความสอดคลองของหลกสตร 3. เครองมอทใชในการนาหลกสตรไปทดลองใช ไดแก แผนการจดการเรยนร 4. เครองมอทใชในการหาประสทธภาพของหลกสตร ไดแก แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนและแบบวดคณลกษณะอนพงประสงค

การวเคราะหขอมล 1. การวเคราะหขอมลจากการสมภาษณความคดเหนของผทรงคณวฒเกยวกบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา เรอง เศรษฐกจพอเพยง 2. การวเคราะหประสทธภาพดานความคดเหนของผเชยวชาญ 2.1 ความเหมาะสมของรางหลกสตร 2.2 ความสอดคลองของรางหลกสตร 2.3 ความสอดคลองของแผนการจดการเรยนร 3. การวเคราะหประสทธภาพดานผลสมฤทธทางการเรยน 4. การวเคราะหประสทธภาพดานคณลกษณะอนพงประสงค

สรปผลการวจย จากการวเคราะหขอมล ผวจยสรปผลการพฒนาหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ไดดงน

106

1. ผลการสมภาษณความคดเหนของผทรงคณวฒ เกยวกบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา เรอง เศรษฐกจพอเพยง เพอนาขอมลไปจดทารางหลกสตร สรปไดวา ความหมายของหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง หมายถง การดาเนนชวตอยางเรยบงาย มความเหมาะสมสอดคลองกบสงแวดลอม สภาพความเปนอยของตนและมความร คณธรรม วธการปฏบตตนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง สรปไดวา การปฏบตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ควรเรมจากตนเอง ครอบครว หนาทการงาน สงคมและสงแวดลอม โดยเรมตนจากการประหยดคาใชจายของตนเอง ใชจายอยางพอเหมาะพอควรกบรายไดหรอความจาเปนตอการดารงชวต สาหรบการปฏบตหนาทการงานอยางมเหตผล มความพอดและรถงศกยภาพหรอความพรอมของตน โดยอาศยความองคความรและคณธรรมในทกเรอง ความสาคญในการปฏบตตนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง สรปไดวา เมอบคคลในสงคมมการประยกตหรอปรบการดาเนนชวตของตนเอง โดยนอมนาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง รการใชจายในสงทเหมาะทควร รจกประเมนศกยภาพของตนเองในดานตางๆ เพอเตรยมความพรอมกบปญหาทเกดขนได เมอเปนเชนนสงคมและประเทศชาตสามารถอยรอดไดจากวกฤตปญหาตางๆ ในปจจบน การพฒนาหลกสตรสถานศกษา เรอง เศรษฐกจพอเพยง มความเหมาะสมอยางยง เพราะสงคมไทยปลอยใหมความคดบรโภคนยม จนกลายเปนความหลงใหลในวตถ เหนความสข ความพอใจของตนเองเปนใหญและเปนปญหาอยในปจจบน สาหรบการนาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงสการพฒนาหลกสตรสถานศกษานน ตองสรางความตระหนกความเขาใจใหผบรหารสถานศกษานนๆ จดกจกรรมสงเสรมการเรยนรหรอกระบวนการเรยนการสอนในหองเรยน โดยการพฒนาหลกสตรสถานศกษาไปสผเรยน โดยจดกจกรรม สอการเรยนรในแตละแผนการจดการเรยนร ซงควรมเนอหาสาระ แนวคด วธการปฏบตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงแทรกอยในหนวยการเรยนร แผนการจดการเรยนรอยางกลมกลนเหมาะสม และสาระการเรยนรเศรษฐกจพอเพยงควรบรณาการไดทกกลมสาระการเรยนร 2. ประสทธภาพดานความคดเหนของผเชยวชาญ ม 3 ดาน ดงน 2.1 ความเหมาะสมของรางหลกสตร พบวา ความเหมาะสมของรางหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ทงฉบบอยในระดบหลกสตรมความเหมาะสม

มาก ( x = 4.50, S.D. = 0.76) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา รางหลกสตรอยในระดบมความ

เหมาะสมมากทสด จานวน 3 ดาน ไดแกดานโครงสรางของหนวยการเรยนร ( x = 4.53, S.D. =

0.62) ดานผลการเรยนรทคาดหวง ( x = 4.60, S.D. = 0.61) ดานสาระการเรยนร ( x = 4.53, S.D. = 0.67) และรางหลกสตรอยในระดบมความเหมาะสมมาก จานวน 3 ดาน ไดแก ดานการจดการเรยนร

( x = 4.50, S.D. = 0.87) ดานสอการเรยนรและแหลงการเรยนร ( x = 4.40, S.D. = 0.95) ดานการ

วดและประเมนผลการเรยนร ( x = 4.44, S.D. = 0.80)

107

2.2 ความสอดคลองของรางหลกสตร พบวา ความสอดคลองของรางหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ทงฉบบมความสอดคลองเฉลยเทากบ 0.90 ซงมากกวา 0.50 แสดงวารางหลกสตรมความสอดคลอง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานทมความสอดคลองเทากบ 1 จานวน 3 ดาน ไดแก ดานหนวยการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร ดานสาระการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและดานผลการเรยนรทคาดหวงของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร ดานทมความสอดคลองเทากบ 0.80 จานวน 3 ดานไดแก ดานการจดการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร ดานสอและแหลงการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและดานการวดและประเมนผลของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร 2.3 ความสอดคลองของแผนการจดการเรยนร พบวา ความสอดคลองของแผนการจดการเรยนรของรางหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ทงฉบบมความสอดคลองเฉลยเทากบ 0.86 และเมอพจารณารายดานพบวา ดานแผนการจดการเรยนรกบหลกสตรมความสอดคลองเทากบ 0.89 ดานกจกรรมการเรยนรมความสอดคลองเทากบ 0.80 ดานสอและแหลงการเรยนรมความสอดคลองเทากบ 0.80 ดานการวดและประเมนผลการเรยนรมความสอดคลองเทากบ 0.90 ซงมความสอดคลองทงหมดมากกวา 0.50 แสดงวาแผนการจดการเรยนรมความสอดคลองสามารถนาไปใชได 3. ประสทธภาพดานผลสมฤทธทางการเรยน พบวา ผลการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาเฉล ยของผลการสอบวดผลสมฤทธ ทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร นกเรยนมคะแนนเฉลยกอนเรยนเทากบ 11.70 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 2.87 และคะแนนเฉล ยหลงเร ยนเทากบ 24.46 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 2.67 นนคอ คะแนนเฉลยของผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐานขอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร หลงการเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง สงกวากอนการเรยน 4. ประสทธภาพดานคณลกษณะอนพงประสงค พบวา คณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร

พบวา คณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนโดยรวมอยในระดบด ( x = 4.18, S.D.= 0.89) เมอพจารณาเปนรายดานอยในระดบดทง 2 ดาน นนคอดานความขยนหมนเพยร มคะแนนเฉลยเทากบ 3.73 และสวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.82 สวนดานความประหยด มคะแนนเฉลย

108

เทากบ 4.22 และสวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.90 นกเรยนกลมตวอยาง จานวน 30 คน ทไดรบการจดการเรยนรตามหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรองเศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร รอยละ 86.66 ของจานวนนกเรยนทงหมด มคณลกษณะอนพงประสงคเฉลยเปนตามเกณฑ ท กาหนดท ระดบนยสาคญ .01 ซ ง เปนไปตามสมมตฐานขอคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ทเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง อยในเกณฑด โดยไดคะแนนเฉลยตงแต 3.50 ขนไปและรอยละ 80 ของนกเรยนทงหมดมคณลกษณะอนพงประสงคอยในระดบด

อภปรายผล จากการสรางและหาประสทธภาพของหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร สามารถอภปรายผลไดดงน 1. ประสทธภาพดานความคดเหนของผเชยวชาญทมตอรางหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร พบวา หลกสตรสถานศกษาฯ มประสทธภาพ ทงนเนองจาก หลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ทผวจยสรางขน เปนหลกสตรระดบรายวชาทมเปาหมายเฉพาะโดยยดเนอหาเปนหลกและพฒนาคณลกษณะอนพงประสงคทเกยวของ ในการวจยครงนไดนอมนาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนเนอหาหลก ซงมความสอดคลองกบหลกการพฒนาหลกสตรของบญชม ศรสะอาด (2546: 73) ทวา พฒนาใหสอดคลองกบความตองการของสงคม โดยวเคราะหปญหาความตองการและความจาเปนตางๆ ของสงคมและอาศยความรวมมอของผเชยวชาญและผทเกยวของหลายระดบการพฒนาหลกสตร ซงไดผานกระบวนการสรางอยางเปนระบบ มการศกษาหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 คมอคร ศกษาหลกการ แนวคด ทฤษฎแนวการสรางหลกสตรสถานศกษา เอกสารงานวจยทเกยวของ ผานการตรวจสอบของคณะกรรมการควบคมปรญญานพนธและ ผานการประเมนของผเชยวชาญกอนนาหลกสตรไปทดลองใชซงมความสอดคลองกบรปแบบการพฒนาหลกสตรของวชย วงษใหญ (2535: 5 - 25) ทวา การตรวจสอบหลกสตร เปนการตรวจสอบคณภาพของหลกสตรและศกษาความเปนไปไดของหลกสตรทรางขน เพอปรบปรงแกไขกอนนาไปใชจรง ซงสอดคลองกบผลงานวจยของ สนนทา นาเจรญ (2547: บทคดยอ) ปานเพชร รมไทร (2546 : บทคดยอ)และสพตรา พลศร (2546 : บทคดยอ) ไดพฒนาหลกสตรสถานศกษา ซงมขนตอนการประเมนหลกสตรกอนนาไปใช 2. ประสทธภาพดานผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนหลงเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร พบวา นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวา

109

กอนเรยน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทงนเนองจากหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เร อง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร มการจดการเรยนรทหลากหลายและมกจกรรมทแตกตางกน เชน กจกรรมกระบวนการกลม การดวดทศน การสารวจ การรบฟงบรรยายจากบคคลทเกยวของ ซงสอดคลองกบแนวคดของวชย วงษใหญ (2525: 179) ทไดใหขอเสนอแนะในการจดกจกรรมการเรยนการสอนวา ในการจดกจกรรมการเรยนการสอนทจะกอใหผเรยนเกดการเรยนไดดนน ครจะตองใชวธสอนทหลากหลายและการทจดกจกรรมโดยใหนกเรยนไดปฏบตกนเปนกลม ทาใหเดกทเรยนออนรไดและทางานไดสาเรจ เกดความภาคภมใจในตนเอง สวนเดกทเรยนเกงเกดความภมใจในตนเอง ทไดชวยเหลอเพอนประสบความสาเรจในการเรยน และทาใหผลงานของกลมมความสาเรจ 3. ประสทธภาพดานคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนทเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร พบวา เปนไปตามสมมตฐานในการวจยทวา คณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนช นประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ทเรยนหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง อยในเกณฑด โดยไดคะแนนเฉลยตงแต 3.50 ขนไปและรอยละ 80 ของนกเรยนทงหมดมคณลกษณะอนพงประสงคอยในระดบด ซงนกเรยนกลมตวอยาง จานวน 30 คน ทไดรบการจดการเรยนรหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรองเศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร จานวนนกเรยนทไดคะแนนเฉลยตงแต 3.50 ขนไป คดเปนรอยละ 86.66 ของจานวนนกเรยนทงหมด นกเรยนมคณลกษณะอนพงประสงคเฉลยเปนตามเกณฑทกาหนดทระดบนยสาคญ.01และคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนโดยรวมอยในระดบด เมอพจารณาเปนรายดานอยในระดบดท ง 2 ดาน ไดแก ดานความขยนหมนเพยรและดานความประหยด

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะในการนาไปใช 1.1 ครผสอนสามารถประยกตใชกจกรรมการเรยนรทเปนประสบการณจรง เชน การปลกผก กจกรรมสหกรณ เปนตน ทเหมาะสมและสอดคลองกบสาระการเรยนรและกจกรรมการเรยนรในหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร 1.2 ครผสอนสามารถนาขนตอนการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ไปประยกตใชในการพฒนาหลกสตรกลมสาระการเรยนรอนๆ เพอพฒนาหลกสตรสถานศกษาใหคณภาพทเหมาะสมและสอดคลองกบการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม

110

2. ขอเสนอแนะในการศกษาคนควาครงตอไป 2.1 ควรศกษารปแบบการพฒนาหลกสตร เพอสนบสนนการพฒนาหลกสตรสถานศกษาในกลมสาระการเรยนรอนๆ หรอนารปแบบการพฒนาหลกสตรไปประยกตใชพฒนาหลกสตรทองถนได 2.2 ควรมการวจยท เก ยวของกบการพฒนาหลกสตรสถานศกษาในเน อหาทเกยวของกบสถานศกษาหรอชมชนทสถานศกษาตงอย เพราะจะไดหลกสตรทมความเหมาะสมและสอดคลองกบสภาพทแทจรงของสถานทนนๆ

บรรณานกรม

บรรณานกรม กนกวรรณ ววฒนธนศษฎ. (2545). การศกษาองคประกอบคณธรรมจรยธรรมและคานยมของ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดกรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การวดผลการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. กรมวชาการ. (2545ก). คมอการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและ วฒนธรรม. กรงเทพฯ: โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ. -----------. (2545ข). หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ: โรงพมพ องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ. -----------. (2545ค). แนวทางการจดทาหลกสตรสถานศกษา. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา ลาดพราว. -----------. (2545ง). แนวทางการวดและประเมนผลการเรยน ตามหลกสตรการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว กรมวชาการ. (2543). แนวทางการพฒนาหลกสตรของสถานศกษาตามพระราชบญญต การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ: โรงพมพการศาสนา กรมการศาสนา. กรมวชาการ. (2541). คาบรรยายเกยวกบแนวคดและทฤษฎในการพฒนาคณธรรมจรยธรรม ทเนนความมวนยและความเปนประชาธปไตย. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: โรงพมพ ครสภาลาดพราว. กระทรวงศกษาธการ. (2545) แนวทางการวดและประเมนผลในชนเรยน กลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ: โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ. -----------. (2550). รมเกลาการศกษาไทย: เฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอย เนองในมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 80 พรรษา. กรงเทพฯ: ม.ป.ป. เกษม วฒนชย. (2549). การเรยนรทแทและพอเพยง. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: มตชน. คณะศกษาศาสตร. (2545) การวดและประเมนผลการศกษา. โครงการสารานกรมศกษาศาสตร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรครนทรวโรฒ. กรงเทพฯ: กอปป แอนด พรนท. คณะอนกรรมการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง. (2549ก). ประมวลคาในพระบรมราโชวาท พระบาทสมเดจพระเจาอยภมพลอดลยเดช ตงแตพทธศกราช 2493 – 2546 ท เกยวกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง. พมพครงท 3 กรงเทพฯ. -----------. (2549ข). เศรษฐกจพอเพยงคออะไร. พมพครงท 3 กรงเทพฯ. ใจทพย เชอรตนพงษ. (2539). การพฒนาหลกสตร: หลกการและแนวปฏบต. กรงเทพฯ: ภาควชาบรหารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

113

ฉรต ไทยอทศ. (2547). การพฒนาหลกสตรฝกอบรมการประเมนหลกสตรสถานศกษา สาหรบผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน โดยหลกการ “Balanced Scorecard”. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ชวลต ชกาแพง. (2550). การประเมนการเรยนร. มหาสารคาม: โรงพมพเดอนตลา. ชศร สวรรณโชต. (2542). หลกสตรและการพฒนาหลกสตร. กรงเทพฯ: โรงพมพอกษรไทย. ดนชา ปนคา. (2547). การสรางรปแบบการจดทาสาระของหลกสตรสถานศกษา กลมสาระ การเรยนรภาษาไทย ชวงชนท 1 – 2: กรณศกษา โรงเรยนอดมวทยา อ.บานปง จ.ราชบร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การประถมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายสาเนา. ดวงเดอน เทศวานช. (2530). หลกสตรและการจดการประถมศกษา. กรงเทพ: ภาควชา หลกสตรและการสอน คณะวชาครศาสตร วทยาลยครพระนคร. ทศนย ศภเมธ. (2535). หลกสตรและการจดการประถมศกษา. เอกสารประกอบการเรยนการ สอนวชา ศกษา 2143207. กรงเทพฯ: คณะครศาสตร วทยาลยครธนบร. ธารง บวศร. (2542). ทฤษฎหลกสตร. พมพครงท 2 . กรงเทพฯ: ธนธชการพมพ . ธวชชย ชยจรฉายากล; และคณะ. (2545). หลกสตรสถานศกษา. กรงเทพฯ: ภาพพมพ. บญชม ศรสะอาด. (2546). การพฒนาหลกสตรและการวจยเกยวกบหลกสตร. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. ปานเพชร รมไทร. (2546). การพฒนาหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เรอง จงหวดปราจนบร สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4. สบคนเมอ วนท 1 มนาคม 2553 จาก http://tdc.thailis.or.th/tdc/search_result.php ปรยานช พบลสราวธ. (2550). การขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง: ดานการศกษา. กรงเทพฯ: ศนยประสานงานกลางการดาเนนโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร สานกงาน ปลดกระทรวงศกษาธการ. ปยบตร หลอไกรเลศ. (2547). เศรษฐกจพอเพยง. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: เอเชยแปซฟคส พรนตง. พนม พงษไพบลย; และคณะ. (2546). รวมกฎหมายการศกษา เขาสโครงสรางใหมกระทรวง ศกษาธการ. กรงเทพฯ: วฒนาพานช. พระเทพเวท.(2531). พจนานกรมพทธศาสน ฉบบประมวลศพท. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: ดานสทธาการพมพ. พระพรหมคณาภรณ (2550). จรยธรรม. สบคนเมอ 29 ธนวาคม 2550, จาก http://www.84000.org/tipitaka/dic/v_seek.php?text=จรยธรรม&detail=on. พสมย ถถะแกว. (2536). หลกสตรประถมศกษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: สถาบนราชภฏ สวนดสต.

114

มณฑน กฏาคาร. (2529). การวดผลการศกษา. เอกสารคาสอนในรายวชา วผ 401. กรงเทพฯ: ภาควชาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ราชบณฑตสภา. (2542). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พทธศกราช 2542. กรงเทพฯ: ราชบณฑตสถาน. รงทวา แยมรง. (2549). การวดและประเมนผลในระดบประถมศกษา. ในรายวชา ปถ 531. เอกสารประกอบการศกษา. กรงเทพฯ: สาขาการประถมศกษา ภาควชาหลกสตรและ การสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. (เอกสารไมตพมพเผยแพร). รตนะ บวสนธ. (2535). การพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนการสอนเพอถายทอดภมปญญา ทองถน: กรณศกษาชมชนแหงหนงในเขตภาคกลางตอนลาง. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การวจยและพฒนาหลกสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ.(2538). เทคนคการวจยทางการศกษา. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. วชย ดสสระ. (2533). การพฒนาหลกสตรและการสอน. กรงเทพฯ: เอกซเพรส มเดย. วชย ประสทธวฒเวชช. (2542). การพฒนาหลกสตรสานตอททองถน. กรงเทพฯ: เซนเตอร ดสคฟเวอร. วชย วงษใหญ. (2525). พฒนาหลกสตรและการสอน – มตใหม. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. วฒนาพร ระงบทกข. (2544). การจดทาหลกสตรสถานศกษา ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค. วนเพญ วรรณโกมล (2544). การพฒนาการสอนสงคมศกษา. กรงเทพฯ: สถาบนราชภฎธนบร. ส. วาสนา ประวาลพฤกษ. (2544). คมอการอบรมเชงปฏบตการเพอพฒนาบคลากรทางการศกษา เรอง หลกการและเทคนคการประเมนทางการศกษา. กรงเทพฯ: เดอะมาสเตอรกรป แมเนจเมนท. สมพร เทพสทธา. (2548). การเดนตามรอยพระยคลบาท เศรษฐกจพอเพยง ชวยแกปญหา ความยากจนและการทจรต. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ธรรมสาร. สมศกด สนธระเวชญ. (2545). สรางความเขาใจ สการปฏบตจรง: การวดและประเมนผลการ เรยนร. กรงเทพฯ: วฒนาพานช. สทธเดช สาลแกว. (2545). การพฒนาหลกสตรทองถน เรอง การอนรกษปาชายเลน สาหรบ นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 . สบคนเมอวนท 15 มกราคม 2551 จาก http://server2.tiac.or.th/thesis/result2t_with_AB.asp.

115

สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. (2545). แนวทางการวดและประเมนผลใน ชนเรยน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ตามหลกสตรการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2544. เอกสารสานกนเทศและพฒนามาตรฐานการศกษา ลาดบท 45/2545. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2547). รายงานการศกษาคณภาพทเปน มาตรฐานของเดกไทยทสงคมตองการ. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว. สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2545). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ: สกายบกส. สานกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร (สานกงาน กปร.). (2550). การประกวดผลงานตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ: สานกงาน คณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร. สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2550). พ.ศ. พอเพยง. กรงเทพฯ: เจ เอส แอล. สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2549). แผนพฒนาเศรษฐกจและ สงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550 – 2554). กรงเทพฯ: สกายบกส. สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2546). การพฒนาเศรษฐกจและ สงคมของประเทศ: 2 ปแหงการเปลยนแปลง. เอกสารประกอบการประชมประจาป 2546 การพฒนาทยงยน ณ ศนยการประชมและแสดงสนคา อมแพค เมองทองธาน จงหวดนนทบร, 30 มถนายน 2546. (เอกสารไมตพมพเผยแพร). สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2545). แผนพฒนาเศรษฐกจและ สงคมแหงชาต ฉบบท 9 (พ.ศ. 2545 – 2549). กรงเทพฯ: สกายบกส. สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร.(2550). รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550. กรงเทพฯ: สานกการพมพ สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. สนนทา นาเจรญ. (2547). การพฒนาหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เรองจงหวดเพชรบรณ สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4. สบคนเมอ วนท 1 มนาคม 2553 จาก http://tdc.thailis.or.th/tdc/search_result.php สนย เหมะประสทธ. (2537). การพฒนาหลกสตรและการสอนในระดบประถมศกษา. ใน รายวชา ปถ.511. กรงเทพฯ: ภาควชาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. สนย เศรษฐบญสราง. (2549). แนวทางปฏบต 7 ขนสวถเศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ: ออกแบบสบายใจ. สพตรา พลศร. (2546). การพฒนาหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เรอง จงหวดสกลนคร สาหรบชนประถมศกษาปท 4. สบคนเมอ วนท 1 มนาคม 2553 จาก http://tdc.thailis.or.th/tdc/search_result.php

116

สมตร คณานกร. (2518). หลกสตรและการสอน. กรงเทพฯ: กรงสยามการพมพ. สเมธ ตนตเวชกล. (2543). ใตเบองพระยคลบาท. กรงเทพฯ: พฆเณศ พรนตง เซนเตอร. ----------. (2548). หลกธรรม หลกทา ตามรอยพระยคลบาท. พมพครงท 15. กรงเทพฯ: โรงพมพดานสทธาการพมพ. องคการศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต (UNESCO) (2534). คมอการสอน สงคมศกษาภาค 1. แปลโดย อปสร มสงห. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว. อภชย พนธเสน. (2549). สงเคราะหความรเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ: สานกงาน กองทนสนบสนนการวจย. อดมพร อมรธรรม. (2549). ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงพระเจาอยหว. กรงเทพฯ: แสงดาว. อบลรตน กจไมตร. (2544). การพฒนาหลกสตรเพอถายทอดเพลงอแซว ภมปญญาทองถน สพรรณบร สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การประถมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. อมาพร หลอสมฤด. (2545). รปแบบการพฒนาหลกสตรโรงเรยน. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การวจยและพฒนาหลกสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศร นครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. เอกรนทร สมหาศาล. (2545). กระบวนการจดทาหลกสตรสถานศกษา: แนวคดสปฏบต. กรงเทพฯ: บค พอยท. Beane A. James; Toepfer, Conrad F.; & Alessi J. Samuel. (1986). Curriculum Planning and Development. Boston: Allyn and Bacon. Good C.V. (1973). Dictionary of Education. 3 rd ed. New York: McGraw-Hill Book. Saylor J. Galen; & William M. Alexander. (1974). Planning Curriculum for Schools. New York: Holt, Pine hart and Winstion.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก

รายชอผเชยวชาญ

รายชอผเชยวชาญ

ผเชยวชาญพจารณาความเหมาะสม ความสอดคลองของรางหลกสตรและความสอดคลองของแผนการจดการเรยนร 1. นางสาวพชน สทธพลากล นกวชาการศกษา 8ว สานกงานยทธศาสตรการศกษา สานกการศกษากรงเทพมหานคร 2. นางสายพณ ตนสร ศกษานเทศกชานาญการพเศษ สานกการศกษากรงเทพมหานคร 3. นางอรทพย อาชวบลโยบล นกวเคราะหนโยบายและแผนชานาญการพเศษ สานกยทธศาสตรดานนโยบายสาธารณะ สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต 4. นางสาวเจรญรตน สมเกษม ผอานวยการโรงเรยนวดนาคนมตร (คศ.3) สานกงานเขตจอมทอง สานกการศกษากรงเทพมหานคร 5. นางสาวกลยา อมรปาน ครชานาญการ (คศ.2) โรงเรยนวดนาคนมตร สานกงานเขตจอมทอง สานกการศกษากรงเทพมหานคร ผเช ยวชาญพจารณาความเทยงตรงแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนและแบบวดคณลกษณะอนพงประสงค 1. นายโสภณ คานงเนตร นกวชาการศกษา 7ว สานกงานยทธศาสตรการศกษา สานกการศกษากรงเทพมหานคร 2. นางมนสนนท เหรอดศย ครคศ.3 โรงเรยนวดนาคนมตร สานกงานเขตจอมทอง สานกการศกษากรงเทพมหานคร 3. นางสาวกาญจนา ตอบสนเทยะ ครคศ.1 โรงเรยนวดนาคนมตร สานกงานเขตจอมทอง สานกการศกษากรงเทพมหานคร

ผทรงคณวฒใหการสมภาษณเกยวกบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา เรอง เศรษฐกจพอเพยง 1. นางสาวชจตต วฒนารมย หวหนากลมงานสงเสรมการจดการศกษาและ ความรวมมอในประเทศและตางประเทศ สานกงานยทธศาสตร สานกการศกษากรงเทพมหานคร 2. นางสายพณ ตนสร ศกษานเทศก ระดบชานาญการพเศษ หนวยศกษานเทศก กรงเทพมหานคร 3. นางสาวเจรญรตน สมเกษม ผอานวยการโรงเรยนวดนาคนมตร (คศ.3) สานกงานเขตจอมทอง สานกการศกษากรงเทพมหานคร 4. นางสาวพรทพย นวลแกว ครคศ.1 โรงเรยนวดนาคนมตร สานกงานเขตจอมทอง สานกการศกษากรงเทพมหานคร

ภาคผนวก ข

เครองมอทใชในการวจย - แบบสมภาษณชนดมโครงสราง (Structured interview) - แบบประเมนความเหมาะสมของรางหลกสตร - แบบประเมนความสอดคลองของรา’หลกสตร - แผนการจดการเรยนร - แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน - แบบวดคณลกษณะอนพงประสงค

แบบสมภาษณชนดมโครงสราง (Structured interview)

แบบสมภาษณ

เรอง การพฒนาหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร คาชแจง แบบสมภาษณฉบบน เพอศกษาและรวบรวมขอมลในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ดงนนผวจยจงขอสมภาษณทานผอานวยการสานกการศกษา ศกษานเทศก ผบรหารสถานศกษา ครผสอนกลมสาระสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชวงชนท 2 และกรรมการสถานศกษา โดยแบงการสมภาษณออกเปน 3 ตอน จานวน 15 ขอ ตอนท 1 แบบสมภาษณเกยวกบสถานภาพและขอมลทวไป จานวน 8 ขอ ตอนท 2 แบบสมภาษณเกยวกบความหมาย วธการปฏบตตน ความสาคญในการ ปฏบตตนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง จานวน 3 ขอ ตอนท 3 แบบสมภาษณความตองการเกยวการพฒนาหลกสตรสถานศกษา นาหลก ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาจดการเรยนร จานวน 4 ขอ

ตอนท 1 แบบสมภาษณเกยวกบสถานภาพและขอมลทวไป จานวน 8 ขอ 1. ชอผใหสมภาษณ ………………………………………………………………………….. 2. ตาแหนง/อาชพ ……………………………………………………………………………. 3. ทอยบานเลขท ........ หมท ........ แขวง/ตาบล ......................................................... เขต/อาเภอ .................................. จงหวด ................................................................. รหสไปรษณย ................................โทรศพท ………………………….………………… 4. อาย ......... ป 5. สถานภาพ ................................................................................................................. 6. วฒการศกษา ……………………………………………………………………………… 7. ประสบการณทางาน ......... ป 8. รายได .................................................................... บาท ตอนท 2 แบบสมภาษณเกยวกบความหมาย วธการปฏบตตน ความสาคญในการปฏบตตนตาม หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง จานวน 3 ขอ 1. หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในอดมคตของทาน มความหมายวาอยางไร ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… 2. ทานมวธการปฏบตตนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาประยกตใชในการดาเนน ชวตอยางไร ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………

3. ทานคดวาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มความสาคญตอผปฏบต สงคมและ ประเทศชาตอยางไร ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ตอนท 3 แบบสมภาษณความตองการเกยวการพฒนาหลกสตรสถานศกษา นาหลกปรชญา เศรษฐกจพอเพยงมาจดการเรยนร จานวน 4 ขอ 1. การพฒนาหลกสตรสถานศกษา เรอง เศรษฐกจพอเพยง ทานคดวาควรมสาคญหรอไม อยางไร ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… 2. การพฒนาหลกสตรสถานศกษา เรอง เศรษฐกจพอเพยง ทานคดวาควรมลกษณะ อยางไร ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………

3. ทานคดวาการสงเสรมสนบสนนสถานศกษาพฒนาหลกสตรสถานศกษา เรอง เศรษฐกจพอเพยง ไดอยางไร ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… 4. ทานมความคดเหนและมขอเสนอแนะ อยางไร ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………

แบบประเมนความเหมาะสมของรางหลกสตร

แบบประเมนความเหมาะสมของรางหลกสตร คาชแจง แบบประเมนความเหมาะสมของรางหลกสตรสถานศกษาฉบบน มจดประสงคเพอให ผทรงคณวฒพจารณาความเหมาะสมและใหขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบรางหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาชนปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร โดยใหผทรงคณวฒทาเครองหมาย ในชองทตรงกบความคดเหนของทาน ดงน 5 เมอ ทานมความคดเหนวาหลกสตรมความเหมาะสมมากทสด 4 เมอ ทานมความคดเหนวาหลกสตรมความเหมาะสมมาก 3 เมอ ทานมความคดเหนวาหลกสตรมความเหมาะสมปานกลาง 2 เมอ ทานมความคดเหนวาหลกสตรมความเหมาะสมนอย 1 เมอ ทานมความคดเหนวาหลกสตรมความเหมาะสมนอยทสด


5 4 3 2 1

ดานโครงสรางหนวยการเรยนร 1. มความเหมาะสมกบวยและระดบชนเรยน.............................. 2. จดสดสวนโครงสรางของหนวยการเรยนรมสอดคลองกบ สถานการณปจจบน.............................................................. 3. หนวยการเรยนรมความสอดคลองกบเวลาเรยน.................... ดานผลการเรยนรทคาดหวง 4. มความสอดคลองกบความตองการของสงคม....................... 5. มความสอดคลองกบเปาหมาย............................................ 6. สามารถนาไปวางแผนปฏบตตอไปได................................. ดานสาระการเรยนร 7. มความเหมาะสมกบวยและระดบชนเรยน 8. มความสอดคลองกบสภาพของชมชนและสงคมปจจบน 9. สามารถทาใหบรรลจดมงหมายของหลกสตรสถานศกษาได 10. สามารถนาไปปฏบตไดจรง 11. กาหนดสาระการเรยนรชดเจน 12. เนอหาของหลกสตรมความเหมาะสมแตละหนวยการเรยน 13. เนอหาของหลกสตรเปนไปตามลาดบของการเรยนร 14. เนอหาของหลกสตรมความสอดคลองกบสภาพสงคมปจจบน

........... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ..........

........... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ..........

.......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ......... .......... .......... .......... ..........

.......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ......... .......... ..........

.......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ..........


5 4 3 2 1

ดานการจดการเรยนร 15. การจดการเรยนรมความเหมาะสมในการดาเนน ชวตประจาวน................................................................... 16. การจดการเรยนรโดยเนนผเรยนเปนสาคญ........................ 17. การจดการเรยนรโดยใชวธการสอนทหลากหลาย............... 18. การจดการเรยนรโดยใหผเรยนรจกวธการแสวงหาความร จากแหลงเรยนรตางๆ ..................................................... ดานสอการเรยนรและแหลงการเรยนร 19. สอ วสด อปกรณทกาหนดมความเหมาะสมกบเนอหาการ จดการเรยนร.................................................................... 20. สอ วสด อปกรณมความสอดคลองกบกจกรรมเรยนรของ ผเรยน.............................................................................. 21. แหลงการเรยนรทหลากหลาย............................................ ดานการวดและประเมนผล 22. การวดและประเมนผลการเรยนรมความสอดคลองกบ จดประสงคการเรยนร........................................................ 23. การวดและประเมนผลการเรยนรเหมาะสมกบเนอหา........ 24. การวดและประเมนผลมความสอดคลองกบการจดการเรยนร 25. การวดและประเมนผลครอบคลมทกษะกระบวนการเรยนร 26. เครองมอวดและประเมนผลการเรยนรมความเหมาะสมกบ สาระการเรยนร.................................................................

........... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ..........

........... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .

.......... .......... .......... ......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ......... ..........

.......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ..........

.......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ..........

ขอเสนอแนะเพมเตม .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

แบบประเมนความสอดคลองของรางหลกสตร

แบบประเมนความสอดคลองของรางหลกสตร คาชแจง แบบประเมนความสอดคลองของรางหลกสตรสถานศกษาฉบบน มจดประสงคเพอให ผทรงคณวฒพจารณาความสอดคลองและใหขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบรางหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาชนปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร โดยใหผทรงคณวฒทาเครองหมาย ในชองทตรงกบความคดเหนของทาน ดงน

เหนดวย เมอ ทานแนใจวาสงทตองการประเมนมความสอดคลองกน ไมเหนดวย เมอ ทานแนใจวาสงทตองการประเมนไมมความสอดคลองกน ไมแนใจ เมอ ทานไมแนใจวาสงทตองการประเมนมความสอดคลองกนหรอไม


เหนด

วย

ไมเหนด

วย

ไมแน

ใจ

1. หนวยการเรยนรของหลกสตรสถานศกษา ฯ มความสอดคลองกบมาตรฐาน การเรยนร

.........

.........

.........

2. สาระการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐาน การเรยนร

.........

.........

.........

3. ผลการเรยนรทคาดหวงของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบ มาตรฐานการเรยนร

.........

.........

.........

4. การจดการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบ มาตรฐานการเรยนร

.........

.........

.........

5. สอและแหลงการเรยนรของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบ มาตรฐานการเรยนร

.........

.........

.........

6. การวดและประเมนผลของหลกสตรสถานศกษาฯ มความสอดคลองกบ มาตรฐานการเรยนร

.........

.........

.........

ขอเสนอแนะเพมเตม ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

แผนการจดการเรยนร


กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม โรงเรยนวดนาคนมตร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ชนประถมศกษาปท 4 หนวยการเรยนรท 1 เรอง เดนตามพออยางพอเพยง แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง เศรษฐกจพอเพยงคออะไร เวลา 1 ชวโมง 1. มาตรฐานการเรยนร ส 3.1 (4) เขาใจระบบและวธการของเศรษฐกจพอเพยงและสามารถนาไปประยกตใชกบชวตประจาวน 2. ผลการเรยนรทคาดหวง รและเขาใจหลกเศรษฐกจพอเพยง 3. สาระการเรยนร หลกเศรษฐกจพอเพยง 4. สาระสาคญ เศรษฐกจพอเพยง เปนแนวการดารงชวตและการปฏบตตนของประชาชนทกระดบ ทอยบนพนฐานของความพอด ความมเหตผล การมภมคมกนตนเองตลอดจนการใชความรและคณธรรมในการปฏบตตน อนจะซงการดารงชวตอยางมความสขของมนษยอยางแทจรง 5. จดประสงคการเรยนร 1. บอกความหมายของเศรษฐกจพอเพยง 2. อธบายแนวคดของเศรษฐกจพอเพยง 3. บอกจดเดนของเศรษฐกจพอเพยง โดยคานงถงสภาพทางสงคมและวฒนธรรมของไทย 6. กระบวนการจดการเรยนร 1. ขนเสนอปญหา ครใหนกเรยนดสอมลตมเดย รายการแผนดนไท ตอน เคลอนพลคนพอเพยง ทศนะของบคคลสาคญเกยวเศรษฐกจพอเพยง ครและนกเรยนรวมกนซกถามประเดน เศรษฐกจพอเพยงคออะไร หลกการและจดเดนของเศรษฐกจพอเพยง

2. ขนแบงกลมผเรยน ครใหนกเรยนแบงกลมๆ ละ 6 คน โดยระบตาแหนงหนาทของแตละคนและไดแสดงความคดเหนรวมกนในกลม ครแจกใบความรท 1 เรอง เศรษฐกจพอเพยง ประกอบการเรยนร 3. ขนอภปรายกลมยอย นกเรยนสมาชกในแตละกลมรวมกนสรปความคดเหน เรอง “เศรษฐกจพอเพยงคออะไร” ในประเดน ความหมาย แนวคดและจดเดนของเศรษฐกจพอเพยง แลวบนทกลงในใบงานท 1 โดยใชผงกราฟฟค (Graphic Organizers) แบบผงความคด (Concept Maping) 4. ขนนาเสนอผลการอภปรายกลมยอย นกเรยนแตละกลมนาเสนอผลงานทไดจากขอ 3 หนาชนเรยน เพอใหนกเรยนไดแลกเปลยนเรยนรรวมกน 5. ขนสรปเหตผลของผเรยน ครและนกเรยนไดรวมกนสรปความรทไดจากเรอง “เศรษฐกจพอเพยงคออะไร” ในประเดน ความหมาย แนวคดและจดเดนของเศรษฐกจพอเพยง นกเรยนบนทกผลการเรยนรลงในแบบบนทกผลการเรยนร 7. สอและแหลงการเรยนร 7.1 ใบความรท 1 เรอง เศรษฐกจพอเพยง 7.2 แบบบนทกผลการเรยนร 7.3 ใบงาน 7.4 หองสมด 7.5 สออเลกทรอนกส (Internet) 7.6 สอมลตมเดย 8. การวดและประเมนผล 8.1 ตรวจใบงาน - ใบงานท 1 เรอง เศรษฐกจพอเพยงคออะไร โดยใชผงกราฟฟค (Graphic Organizers) แบบผงความคด (Concept Maping) - ใบงานท 2 - แบบบนทกผลการเรยนร 8.2 สงเกตพฤตกรรมคณลกษณะอนพงประสงคของผนกเรยน

9. บนทกหลงการเรยน …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ใบความรท 1

เศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาชถงแนวการดารงอยและปฏบตตนของประชาชนในทกระดบตงแตระดบครอบครว ระดบชมชนจนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและบรหารประเทศใหดาเนนไปในทางสายกลางโดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจ เพอใหกาวทนตอโลกยคโลกาภวฒน ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจาเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควร ตอการมผลกระทบใดๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน ทงนจะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบและความระมดระวงอยางยง ในการนาวชาการตางๆ มาใชในการวางแผนและการดาเนนการทกขนตอน ขณะเดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาตโดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎและนกธรกจในทกระดบใหมสานกในคณธรรม ความซอสตยสจรตและใหมความรอบรทเหมาะสม ดาเนนชวต ดวยความอดทน ความเพยร มสต ปญญาและความรอบคอบ เพอใหสมดลและพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวางทงดานวตถ สงแวดลอมและวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด หลกแนวคดของเศรษฐกจพอเพยง การพฒนาตามหลกเศรษฐกจพอเพยง คอ การพฒนาทตงอยบนพนฐานของทางสายกลาง และความไมประมาท โดยคานงถง ความพอประมาณ ความมเหตผล การสรางภมคมกนทดในตว ตลอดจนใชความรความรอบคอบและคณธรรม ประกอบการวางแผน การตดสนใจและการกระทา ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง มหลกพจารณาอย 5 สวน ดงน

กรอบแนวคด เปนปรชญาทชแนะแนวทางการดารงอย และปฏบตตนในทางทควรจะเปน โดยมพนฐานมาจากวถชวตดงเดมของสงคมไทย สามารถนามาประยกตใชไดตลอดเวลาและเปนการมองโลกเชงระบบทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา มงเนนการรอดพนจากภยและวกฤต เพอความมนคงและความยงยนของการพฒนา

คณลกษณะ เศรษฐกจพอเพยงสามารถนามาประยกตใชกบการปฏบตตนไดในทกระดบ โดยเนนการปฏบตบนทางสายกลาง และการพฒนาอยางเปนขนตอนคานยาม ความพอเพยงจะตองประกอบดวย 3 คณลกษณะ พรอมๆ กนดงน

1. ความพอประมาณ หมายถง ความพอดทไมนอยเกนไป และไมมากเกนไปโดยไมเบยดเบยนตนเอง และผอน เชนการผลต และการบรโภคทอยในระดบพอประมาณ 2. ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจเกยวกบระดบของความพอเพยงนน จะตองเปนไปอยางมเหตผล โดยพจารณาจากเหตปจจยทเกยวของตลอดจนคานงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระทานนๆ อยางรอบคอบ 3. การมภมคมกนทดในตว หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบ และการเปลยนแปลงดานตางๆ ทจะเกดขนโดยคานงถงความเปนไปไดของสถานการณ ตางๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคตทงใกลและไกล เงอนไข การตดสนใจและการดาเนนกจกรรมตางๆ ใหอยในระดบพอเพยงนน ตองอาศยทงความรและคณธรรมเปนพนฐาน กลาวคอ 3.1 เงอนไขความร ประกอบดวย ความรอบรเกยวกบวชาการตางๆ ทเกยวของอยางรอบดาน ความรอบคอบทจะนาความรเหลานนมาพจารณาใหเชอมโยงกน เพอประกอบการวางแผนและความระมดระวงในขนปฏบต 3.2 เงอนไขคณธรรม ทจะตองเสรมสรางประกอบดวย มความตระหนกในคณธรรม มความซอสตยสจรต มความอดทน มความเพยร ใชสตปญญาในการดาเนนชวต

แนวทางปฏบตและผลทคาดวาจะไดรบ จากการนาหลกเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช คอ การพฒนาทสมดล และยงยน พรอมรบตอการเปลยนแปลงในทกดาน ทงดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม ความร และเทคโนโลย สรปหลกเศรษฐกจพอเพยง

ทมา: คณะอนกรรมการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2549). เศรษฐกจพอเพยงคออะไร. 15

เอกสารอางอง เกษม วฒนชย (2549). การเรยนรทแทและพอเพยง.สานกพมพมตชน: กรงเทพฯ. คณะอนกรรมการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง (2549). เศรษฐกจพอเพยงคออะไร. พมพครงท 3, สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต: กรงเทพฯ. สานกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร (2550). การประกวดผลงานตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง.สานกงานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดาร: กรงเทพฯ.

ใบงานท 1 คาชแจง ใหนกเรยนสรปความคดเหนเรอง “ความพอเพยงคออะไร” ในประเดน ความหมาย แนวคดและจดเดนของเศรษฐกจพอเพยง โดยใชผงกราฟฟค (Graphic Organizers) แบบผงความคด (Concept Maping) ชอ / สกล ............................................................... เลขท ........ ชน......../.........

ใบงานท 2

ชอ / สกล ............................................................. เลขท ........ ชน......../.........

1. ใหนกเรยนอานขอความตอไปน ทาเครองหมาย หนาขอทถกและทาเครองหมาย X หนาขอทผด ........... 1. หลกเศรษฐกจพอเพยง เปนแนวคดของนายกรฐมนตร ........... 2. หลกเศรษฐกจพอเพยง ประกอบดวย 3 หวง 2 เงอนไข ........... 3. หลกเศรษฐกจพอเพยง ไดรเรมตงแตปพ.ศ. 2527 ........... 4. หลกเศรษฐกจพอเพยงเปนพระราชดารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ........... 5. การพฒนาตามหลกเศรษฐกจพอเพยงมจดมงหมายเพอใหพงพาตนเองได ........... 6. การเกษตรกรรมแบบทฤษฎใหม คอการประยกตใชหลกเศรษฐกจพอเพยง ........... 7. เกษตรกรใชหลกเศรษฐกจพอเพยงไดดทสด ........... 8. ทฤษฎใหมเปนวธการแกปญหาเศรษฐกจตกตาในประเทศ ........... 9. การดาเนนชวตตามหลกเศรษฐกจพอเพยงเหมาะสมกบประชาชนทกคน ........... 10. ความขยนและความประหยดเปนเงอนไขดานคณธรรมทสาคญ 2. ใหนกเรยนเตมคาในชองวางใหสมบรณ เศรษฐกจพอเพยง หมายถง ............................................................................................ .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3. ใหนกเรยนสรปคณลกษณะทสาคญของเศรษฐกจพอเพยง

แบบบนทกผลการเรยนร

เรอง................................................................................ ชอ/สกล..........................................................................ชน......./....... เลขท..........

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… .................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................

แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ชนประถมศกษาปท 4 จานวน 30 ขอ คะแนนเตม 30 คะแนน เวลา 1 ชวโมง คาชแจง ใหนกเรยนเลอกคาตอบทถกทสดเพยงคาตอบเดยว แลวกากบาท (×) ลงในกระดาษคาตอบ 1. คาวา “พอ” ในหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง คอขอใด ก. ทางานทกอยางดวยความสขของตน ข. ทางานทกอยางดวยความสามารถของตน ค. ทางานทกอยางตองคานงถงประโยชนทตนไดรบ ง. ทางานทกอยางตามสมควรในการดาเนนชวตของตน 2. ขอใดกลาวถงหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไดถกตองทสด ก. เปนหลกปฏบตสาหรบเกษตรกร ข. เปนแนวทางในการศกษาหาความร ค. เปนแนวทางในการดาเนนชวตและวถปฏบต ง. เปนความรรอบตวทควรศกษาเพอใหรและเขาใจ 3. ขอใดคอเปาหมายของการดาเนนชวตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ก. เพอการพฒนาทสมดลและยงยน ข. เพอสงเสรมการออมและรจกประหยด ค. เพอใหเปนผนาทางการคาและการลงทน ง. เพอเพมผลผลตทางการเกษตรใหมคณภาพสงขน 4. “...ความเปนอยทตองไมฟงเฟอ ตองประหยดไปในทางทถกตอง...” มความหมายตรงกบ ขอใด ก. พอด ข. พอประมาณ ค. พอสมควรแกฐานะ ง. พออย พอกน พอใช 5. ขอใดคอเงอนไขทสาคญของหลกเศรษฐกจพอเพยง ก. มเหตผล มความร ข. มความร มคณธรรม ค. มความร มความรอบคอบ ง. มภมคมกนทดในตว มคณธรรม

6. การปฏบตตนตามแนวคดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ควรเรมจากใคร ก. ครอบครว ข. พอแม ค. พนอง ง. ตนเอง 7. ใครปฏบตตนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ก. สเทพซอของเลนตามทตนอยากได ข. สมชายซอของเลนตามสมควรแกฐานะของตน ค. สดสวยแตงตวตามแฟชน โดยไมรบกวนพอแม ง. สดใสแตงตวตามแฟชน เพอใหเปนทยอมรบของเพอนๆ 8. ใคร ไม ปฏบตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ก. หมทางานอยางมหลกการ ข. ฟาใชจายอยางประหยดมากๆ ค. แมวมเหตผลในการเลอกสนคาและบรการ ง. ดาวใชจายบางเหลอเกบบางตามสมควร 9. ขอใด ไมใช วธการของหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ก. รวมกลมจดตงสหกรณรานคาของชมชน ข. รวมกลมจดตงศนยการเรยนรเกษตรอนทรย ค. รวมกลมทาการเกษตรกรรมแบบเชงเดยว ง. รวมกลมทาการเกษตรกรรมแบบทฤษฎใหม 10. ขอใดคอความหมายของทรพยากร ก. สงทเกดขนเองตามธรรมชาต ข. สงทอยรอบตวเองและหายาก ค. สงทมนษยนามาใชในการดารงชวต ง. สงทนามาใชในการผลตสนคาและบรการ 11. ขอใดจดเปนทรพยากรธรรมชาตทใชแลวหมดไป ก. ดน อากาศ ข. แรธาต นามนดบ ค. อากาศ แรธาต ง. นา นามนดบ 12. บคคลขอใดใชทรพยากรอยางมประสทธภาพสงสด ก. นาเลอกสนคาทใชวสดรไซเคล ข. กงใชหลอดประหยดไฟเบอร 5 ค. กองใชนามนไบโอดเซลทชมชนผลต ง. กรณใชกาซชวภาพหงตมอาหาร

13. ขอใดเปนการเปลยนแปลงสงแวดลอมตามธรรมชาต ก. นาทวม คลนสนาม ข. เผาปา แผนดนไหว ค. ลาสตว คลนสนาม ง. เผาปา ลาสตว 14. ขอใด ไมใช การพงตนเองทางดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ก. การสรางเขอนพลงนาเพอระบบชลประทาน ข. การใชพลงงานแสงอาทตยผลตกระแสไฟฟา ค. การใชกาชชวภาพเปนเชอเพลงในฟารมหรอโรงงาน ง. การใชนามนดบในการกลนเปนนามนประเภทตางๆ 15. ขอใด ไมใช แนวทางการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ก. เลอกใชวสดทดแทนไม ข. การนาวสดกลบมาใชใหม ค. การใชใหหมดทละประเภท ง. การใชพลงงานทางเลอกใหม 16. ขอใดเปนสนคาสนเปลอง ก. ดนสอ ยางลบ ข. ดนสอ ไมบรรทด ค. รองเทา ชดนกเรยน ง. ชดลกเสอ ชดพละ 17. ขอใด ไมใช ปจจยทใชในการผลต ก. ทดน ทรพยากรธรรมชาต ข. เครองจกร ผประกอบการ ค. โรงงาน แรงงาน ง. คาจาง กาไร 18. การเลอกบรโภคสนคาและบรการขนอยกบปจจยในขอใดมากทสด ก. ความสวยงาม ข. ความคงทนถาวร ค. ความสะดวกสบาย ง. รายไดและสภาพแวดลอม 19. ขอใด ไมใช หลกเกณฑในการบรโภคสนคาและบรการตางๆ ก. ความจาเปน ข. การลดราคาสนคา ค. คณภาพของสนคา ง. การเปรยบเทยบราคาสนคา 20. นกเรยนควรเลอกซอสนคาและบรการ เพราะเหตใดมากทสด ก. คณภาพของสนคา ข. ประโยชนของสนคา ค. ราคาของสนคา ง. ความจาเปน 21. เราควรเลอกซอสนคาอยางไร จงจะไดชอวาประหยดและคมคา ก. ตามสมยนยม ข. ตามความจาเปน ค. ตามความสนใจ ง. ตามความตองการ 22. เรานาเงนไปใชในดานใดมากทสด ก. การออมของประชาชน ข. การลงทนของนกธรกจ ค. การรกษามลคาของสนคา ง. เปนสอกลางในการแลกเปลยน

23. การตดสนใจเลอกซอสนคาและบรการ ควรคานงถงสงใดมากทสด ก. คณภาพของสนคา ข. ประโยชนของสนคา ค. ราคาของสนคา ง. รายไดของตนเอง 24. ใครใชเงนอยางประหยดและรคณคาของเงน ก. กอยซอเสอผาทนสมยตอนลดราคา ข. เกงซอเครองเขยนตามความจาเปน ค. แมวซออาหารเพราะมคณคาทางโภชนาการ ง. ปลาอดขาวเพอนาเงนไปซอของตามความตองการ 25. ขอใดเปนรปแบบของการรวมกลมเพอไมตองผานพอคาคนกลาง ก. มลนธ ข. บรษท ค. สหกรณ ง. สมาคม 26. ขอใดกลาวถงหลกการสหกรณไดถกตอง ก. เปนการหารายไดใหสมาชกทกคน ข. เปนการรวมมอกนตอรองราคาพอคา ค. เปนสมาชกโดยสมครใจตามหลกประชาธปไตย ง. เปนสถานทจาหนายสนคาราคาถกใหแกสมาชก 27. ใครคอ พระบดาแหงการสหกรณไทย ก. กรมพระยาดารงราชานภาพ ข. กรมหมนพทยาลงกรณ ค. กรมหลวงราชบรดเรกฤทธ ง. กรมหลวงชมพรเขตอดมศกด 28. สหกรณแหงแรกในประเทศไทย คอสหกรณในขอใด ก. สหกรณวดจนทร ข. สหกรณการเกษตร ค. สหกรณหบกะพง ง. สหกรณออมทรพย 29. สหกรณแหงแรกในประเทศไทย เกดขนทจงหวดใด ก. กรงเทพมหานคร ข. พษณโลก ค. เพชรบรณ ง. เพชรบร 30. การจดการเรยนรเรองสหกรณในโรงเรยน เปนแนวพระราชดารของใคร ก. พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ข. สมเดจพระบรมราชนนาถ ค. สมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ ง. สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ

1.ง 2.ค 3.ก 4.ง 5.ข 6.ง 7.ข 8.ข 9.ค 10.ก 11.ข 12.ง 13.ก 14.ง 15.ค 16.ก 17.ง 18.ง 19.ข 20.ง21.ข 22.ง 23.ง 24.ข 25.ค 26.ค 27.ข 28.ก 29.ข 30.ง

แบบวดคณลกษณะอนพงประสงค

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

ชอ - สกล...............................................................ชนประถมศกษาปท......./.......เลขท.........

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค หลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยน วดนาคนมตร สาหรบใชประเมนพฤตกรรมรายบคคล รายหองเรยนในชนเรยน ประกอบดวยพฤตกรรม 2 ดาน คอ ความขยนหมนเพยรและความประหยด จานวน 20 ขอ คาชแจง ใหนกเรยนทาเครองหมาย ลงในชองวางทตรงกบระดบความคดเหนของมากทสด โดยพจารณาจากหลกเกณฑระดบคณภาพทกาหนดไว 5 ระดบ ดงน 5 เมอ นกเรยนแสดงพฤตกรรมอยในระดบมากทสด 4 เมอ นกเรยนแสดงพฤตกรรมอยในระดบมาก 3 เมอ นกเรยนแสดงพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง 2 เมอ นกเรยนแสดงพฤตกรรมอยในระดบนอย 1 เมอ นกเรยนแสดงพฤตกรรมอยในระดบนอยทสด

ระดบความคดเหน ขอคาถาม ทามาก

ทสด (5)

ทามาก

(4)

ทาปานกลาง (3)

ทานอย

(2)

ทานอยทสด (1)

ดานความขยนหมนเพยร 1. นกเรยนตงใจทางานทครมอบหมายดวย ความเตมใจ........................................................... 2. นกเรยนทาการบานสงครตามกาหนดเวลา............. 3. นกเรยนมความตงใจพยายามพฒนาตนเองเสมอ.... 4. นกเรยนเขาหองสมดคนควาหาความรอยาง สมาเสมอ.............................................................. 5. เมอนกเรยนกลบถงบานไดชวยเหลอพอแม หรอผปกครองทางานบาน..................................... 6. ชวงปดภาคเรยนนกเรยนไดชวยพอแมหรอ ผปกครองทางานหารายไดชวยเหลอครอบครว....... 7. นกเรยนจดตารางเรยนเมอทาการบานเสรจ............ 8. นกเรยนชอบอานหนงสอกอนเขานอน.................... 9. เมอมเวลาวางนกเรยนไดทบทวนบทเรยน เพอความเขาใจในบทเรยนมากยงขน..................... 10. นกเรยนรจกแบงเวลาชวยพอแมทางาน............... ดานความประหยด 11. นกเรยนมเงนเหลอจะสะสมใสกระปกออมสน........ 12. นกเรยนมการวางแผนการใชจายเงนทไดรบจาก พอแมหรอผปกครอง........................................... 13. นกเรยนเลอกซอของใชททนทานใชไดอยางคมคา มากทสด............................................................. 14. เมอนกเรยนพบเหนนาในอางลางหนาเตมจนลน ไหลทง จะปดทนท.............................................. 15. นกเรยนรบประทานอาหารกลางวนหมดจาน ทกครง................................................................

.......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ..........

.......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ..........

.......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ..........

.......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ..........

.......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ..........

ระดบความคดเหน ขอคาถาม ทามาก

ทสด (5)

ทามาก

(4)

ทาปานกลาง (3)

ทานอย

(2)

ทานอยทสด (1)

16. นกเรยนซออปกรณการเรยน เครองเขยนทจาเปน และเพยงพอตอการใช......................................... 17. นกเรยนนาเศษวสดเหลอใช มาปรบปรงหรอ เปลยนแปลงกลบมาใชใหม.................................. 18. นกเรยนใชจายเงนทพอแมหรอผปกครองใหอยาง รคาของเงนทได.................................................. 19. นกเรยนไมเปดโทรทศนทงไวในขณะนอนหลบ..... 20. นกเรยนเปดนาแตพอดมไมเหลอเททง.................

.......... .......... .......... ....................

.......... .......... .......... ....................

.......... .......... .......... ....................

.......... .......... .......... ....................

.......... .......... .......... ....................

ภาคผนวก ค

คณภาพของเครองมอทใชในการวจย - คาความสอดคลองของแผนการจดการเรยนร - คาความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก (r) และคาความเชอมนของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน - คาความสอดคลองของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน - คาความสอดคลองของแบบวดคณลกษณะอนพงประสงค

- คาสมประสทธแอลฟา (α- Coefficient) ของแบบวดคณลกษณะอนพงประสงค

คาความสอดคลองของแผนการจดการเรยนร

ตาราง 11 ผลการประเมนความสอดคลองของแผนการจดการเรยนรโดยผเชยวชาญ


รายการประเมน เห

นดวย

ไมเหนด

วย

ไมแน

ใจ

ความ

สอดค

ลอง

ดานแผนการจดการเรยนรกบหลกสตร 1. ผลการเรยนรทคาดหวงสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรชวงชน ของหลกสตรการศกษาขนพนฐาน 4 - 1 0.80

2. ผลการเรยนรทคาดหวงสอดคลองกบเปาหมายของหลกสตร 5 - - 1.00

3. สาระการเรยนรสอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวง 4 - 1 0.80

4. ผลการเรยนทคาดหวงครอบคลมดานความร 4 - 1 0.80

5. ผลการเรยนทคาดหวงครอบคลมดานคณลกษณะอนพงประสงค 4 - 1 0.80

6. ผลการเรยนรทคาดหวงครอบคลมหลกเศรษฐกจพอเพยง 4 - 1 0.80

7. จดประสงคการเรยนรสอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวง 5 - - 1.00

8. จดประสงคการเรยนรสอดคลองกบเปาหมายของหลกสตร 5 - - 1.00

9. จดประสงคการเรยนรครอบคลมดานความร 5 - - 1.00

10. จดประสงคการเรยนรครอบคลมดานคณลกษณะอนพงประสงค 4 - 1 0.80

11. จดประสงคการเรยนรครอบคลมดานหลกเศรษฐกจพอเพยง 5 - - 1.00

รวม 49 - 6 0.89

ดานกจกรรมการเรยนร

12. กจกรรมการเรยนรตอบสนองจดประสงคการเรยนร 4 - 1 0.80

13. กจกรรมเรยนรครอบคลมสาระการเรยนร 4 - 1 0.80

14. ระยะเวลาการจดการเรยนรมความเหมาะสม 4 - 1 0.80

15. ขนตอนการจดกจกรรมเรยนรมความเหมาะสม 4 - 1 0.80

รวม 16 - 4 0.80

ดานสอและแหลงการเรยนร

16. สอและแหลงการเรยนรสอดคลองกบประสงคการเรยนรและเนอหา 4 - 1 0.80

17. สอและแหลงการเรยนรเหมาะสมกบสาระการเรยนรทมคณคาทางวชาการ 4 - 1 0.80

18. สอและแหลงการเรยนรชวยใหผเรยนเขาใจไดงาย 4 1 - 0.80

19. สอและแหลงการเรยนรชวยใหผเรยนสบคนความรดวยตนเอง 4 - 1 0.80




เหนด

วย

ไมเหนด

วย

ไมแน

ใจ

ความ

สอดค

ลอง

20. สอและแหลงการเรยนรเกอหนนใหผเรยนมความสนใจและสามารถ เรยนรไดอยางเทาเทยมกน 4 - 1 0.80

รวม 20 1 4 0.80

ดานการวดและประเมนผลการเรยนร

21. การวดและประเมนผลการเรยนรครอบคลมจดประสงคการเรยนร 5 - - 1.00 22. การวดและประเมนผลการเรยนรครอบคลมความรตามหลกเศรษฐกจ

พอเพยง 5 - - 1.00 23. การวดและประเมนผลคณลกษณะอนพงประสงคตามหลกเศรษฐกจ

พอเพยง 4 - 1 0.80

24. แผนการจดการเรยนรมความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 5 - - 1.00

25. แผนการจดการเรยนรมความสอดคลองกบสาระการเรยนร 5 - - 1.00

26. แผนการจดการเรยนรมความสอดคลองกบกจกรรมการเรยนร 4 - 1 0.80

27. แผนการจดการเรยนรมความสอดคลองกบสอและแหลงการเรยนร 4 - 1 0.80

28. แผนการจดการเรยนรมความสอดคลองกบการวดและประเมนผล 4 - 1 0.80

รวม 36 - 4 0.90

รวมทงหมด 121 1 18 0.86

คาความสอดคลองของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน

ตาราง 12 ผลการประเมนความสอดคลองของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนกบจดประสงคการ เรยนรโดยผเชยวชาญ


ขอคาถาม

เหนด

วย

ไมเหนด

วย

ไมแน

ใจ

ความ

สอดค

ลอง

1. คาวา “พอ” ในหลกเศรษฐกจพอเพยง คอขอใด 2 - 1 0.66

2. หลกเศรษฐกจพอเพยง หมายถงขอใด 3 - - 1.00

3. ขอใดกลาวถงหลกเศรษฐกจพอเพยงไดถกตองทสด 3 - - 1.00

4. ขอใดเปนหลกการสาคญของนยามความพอเพยง 3 - - 1.00

5. ขอใดกลาวถงเปาหมายตามหลกเศรษฐกจพอเพยง 3 - - 1.00

6. เงอนไขทสาคญของหลกเศรษฐกจพอเพยง 3 - - 1.00 7. “...ความเปนอยทตองไมฟงเฟอ ตองประหยดไปในทางทถกตอง...” ตรงกบ ขอใด 3 - - 1.00

8. ขอใดสอดคลองกบหลกเศรษฐกจพอเพยง 1 2 - 0.33

9. การปฏบตตนตามหลกเศรษฐกจพอเพยง ควรเรมจากใคร 3 - - 1.00

10. ใครปฏบตตามหลกเศรษฐกจพอเพยง 3 - - 1.00

11. ใคร ไม ปฏบตตามหลกเศรษฐกจพอเพยง 3 - - 1.00

12. ขอใด ไมใช วธการของหลกเศรษฐกจพอเพยง 2 - 1 0.66

13. ขอใดคอความหมายของทรพยากร 3 - - 1.00

14. ขอใดเปนทรพยากรทมนษยสรางขน 3 - - 1.00

15. สงแวดในขอใด เปนทรพยากรธรรมชาต 3 - - 1.00

16. ขอใดเปนไดทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมตามธรรมชาต 3 - - 1.00

17. ขอใดจดเปนทรพยากรธรรมชาตทใชแลวหมดไป 3 - - 1.00

18. ขอใดคอสาเหตของการตดสนใจใชทรพยากรธรรมชาต 3 - - 1.00

19. การกระทาใด สงผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 1 1 1 0.33

20. ขอใด เปนการเปลยนแปลงสงแวดลอมทางธรรมชาต ทเกดจากธรรมชาต 3 - - 1.00

21. ขอใด ไมใช สาเหตของการเปลยนแปลงสงแวดลอมทเกดจากธรรมชาต 2 1 - 0.66

22. ขอใด ไมใช การพงตนเองทางดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 3 - - 1.00



ขอคาถาม

เหนด

วย

ไมเหนด

วย

ไมแน

ใจ

ความ

สอดค

ลอง

23. บคคลขอใด ใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ 3 - - 1.00 24. ขอใด ไมใช แนวทางการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 3 - - 1.00 25. การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในขอใด ทเรยกวา รไซเคล 3 - - 1.00 26. ขอใด เปนสนคาสนเปลอง 2 - 1 0.66 27. ขอใด ไมใช ปจจยทใชในการผลต 2 - 1 0.66 28. ขอใด คอ ทน 2 - 1 0.66 29. การเลอกบรโภคสนคาและบรการขนอยกบปจจยในขอใดมากทสด 3 - - 1.00 30. ขอใด ไมใช หลกเกณฑในการบรโภคสนคาและบรการตางๆ 2 - 1 0.66 31. นกเรยนควรเลอกซอสนคาและบรการ เพราะเหตใดมากทสด 2 - 1 0.66 32. เงนเหรยญชนดใด ไมม ใชในปจจบน 1 - 2 0.33 33. หนวยงานใดทรบผดชอบผลตธนบตรทใชในประเทศไทย 1 - 2 0.33 34. ขอใด ไมใช หนาทของเงน 1 - 2 0.33 35. เรานาเงนไปใชในดานใดมากทสด 1 - 2 0.33 36. ขอใดกลาวถกตองทสด เกยวกบการใชเงน 1 1 1 0.33 37. เราควรเลอกซอสนคาอยางไร จงจะไดชอวาประหยดและคมคา 3 - - 1.00 38. การตดสนใจเลอกซอสนคาและบรการ ควรคานงถงสงใดมากทสด 3 - - 1.00 39. ใครใชเงนอยางประหยดและรคณคาของเงน 3 - - 1.00 40. ขอใดเปนรปแบบของการรวมกลมเพอไมตองผานพอคาคนกลาง 3 - - 1.00 41. การจดตงสหกรณทสมบรณ ตองประกอบดวยบคคลจานวนเทาใด 2 - 1 0.66 42. การจายเงนปนผลของสหกรณ ควรยดหลกเกณฑใด 3 - - 1.00 43. ขอใดกลาวถงวตถประสงคของสหกรณไดถกตอง 3 - - 1.00 44. ขอใดกลาวถงวธการดาเนนการสหกรณไดถกตอง 3 - - 1.00 45. ขอใด ไม จดอยในประเภทของสหกรณ 3 - - 1.00 46. ใครคอพระบดาแหงการสหกรณไทย 3 - - 1.00 47. สหกรณแหงแรกในประเทศไทย คอ สหกรณได 3 - - 1.00 48. สหกรณแหงแรกในประเทศไทย เกดขนทจงหวดใด 3 - - 1.00 49. การจดตงสหกรณโรงเรยน ใครควรเปนประธานคณะกรรมการทปรกษา 1 1 1 0.33 50. นกเรยนสามารถเรยนรกจกรรมสหกรณไดอยางไร 2 - 1 0.66

คาความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก (r) และคาความเชอมนของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน

ตาราง 13 แสดงความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก (r) และคาความเชอมนของแบบวดผลสมฤทธ ทางการเรยน

ขอ คาความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก (r)

1 0.73 0.40 2 0.30 0.33 3 0.67 0.27 4 0.73 0.27 5 0.80 0.40 6 0.77 0.33 7 0.53 0.53 8 0.67 0.40 9 0.67 0.27 10 0.67 0.40 11 0.63 0.33 12 0.70 0.33 13 0.43 0.47 14 0.67 0.40 15 0.63 0.33 16 0.67 0.40 17 0.57 0.33 18 0.80 0.40 19 0.73 0.27 20 0.37 0.33 21 0.80 0.27 22 0.73 0.27 23 0.80 0.27 24 0.63 0.33 25 0.47 0.27 26 0.57 0.33 27 0.70 0.47 28 0.67 0.27 29 0.73 0.40 30 0.50 0.33

คาความเชอมนของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน โดยใชสตร KR – 20 เทากบ 0.82

คาความสอดคลองของแบบวดคณลกษณะอนพงประสงค

ตาราง 14 ผลการประเมนความสอดคลองของแบบวดคณลกษณะอนพงประสงคโดยผเชยวชาญ

ระดบความคดเหน ขอคาถาม

เหนด

วย

ไมเหนด

วย

ไมแน

ใจ

ความ

สอดค

ลอง

1. นกเรยนมาโรงเรยนแตเชาทกวน 3 - - 1.00 2. ในขณะทครสอนนกเรยนฟงคาอธบายอยางตงใจ 2 1 - 0.66 3. นกเรยนตงใจทางานทครมอบหมายดวยความเตมใจ 3 - - 1.00 4. นกเรยนทาการบานสงครตามกาหนดเวลา 2 - 1 0.66 5. นกเรยนมความตงใจพยายามพฒนาตนเองเสมอ 3 - - 1.00 6. นกเรยนมความมงมนฝกซอมดนตรไทยอยเสมอ 3 - - 1.00 7. นกเรยนพยายามทาหนาทเปนนกกฬาสของโรงเรยนอยางดทสด 3 - - 1.00 8. เมอมเวลาวางนกเรยนทบทวนบทเรยน 3 - - 1.00 9. นกเรยนทาหนาทอยางสมาเสมอ เมอถงเวรทาความสะอาดหองเรยน 2 1 - 0.66 10. นกเรยนเขาหองสมดคนควาหาความรอยางสมาเสมอ 3 - - 1.00 11. เมอนกเรยนกลบถงบานไดชวยเหลอพอแมหรอผปกครองทางานบาน 2 1 - 0.66 12. เมอนกเรยนปลกผกสวนครวหรอดอกไม เฝาดแลเอาใจใสอยเสมอ 3 - - 1.00 13. นกเรยนซกเสอผาของตนเอง 2 1 - 0.66 14. นกเรยนตนนอนโดยทพอแมหรอผปกครองตองเรยกหรอปลก 2 1 - 0.66 15. ชวงปดภาคเรยนนกเรยนไดชวยพอแมหรอผปกครอง ทางานหารายไดชวยเหลอครอบครว 3 - - 1.00 16. เมอนกเรยนกลบถงบานชวยกรอกนาไวดมในครอบครวเสมอ 3 - - 1.00 17. นกเรยนจดตารางเรยนเมอทาการบานเสรจ 1 1 1 0.33 18. นกเรยนไมอยากทาการบาน แตพยายามทาจนเสรจ 2 1 - 0.66 19. นกเรยนอานหนงสอกอนเขานอน 3 - - 1.00 20. เมอมเวลาวางนกเรยนไดทบทวนบทเรยน เพอความเขาใจในบทเรยนมาก ยงขน 3 - - 1.00 21. นกเรยนรจกแบงเวลา ชวยพอแมทางาน 2 1 - 0.66 22. นกเรยนมาโรงเรยนทกวนไมเคยขาดเรยน 2 1 - 0.66 23. นกเรยนทากจวตรประจาวนของตนเองกอนมาโรงเรยนเสมอ 1 2 - 0.33 24. นกเรยนเขารวมกจกรรมของโรงเรยนเสมอ 2 1 - 0.66 25. นกเรยนพยายามทาชวตของตนเองใหเปนชวตพอเพยง - 1 2 0.00 26. นกเรยนมเงนเหลอจะสะสมใสกระปกออมสน 2 1 - 0.66 27. นกเรยนมการวางแผนการใชจายเงนทไดรบจากพอแมหรอผปกครอง 3 - - 1.00 28. นกเรยนเลอกซอของใชททนทานใชไดอยางคมคามากทสด 3 - - 1.00 29. นกเรยนเกบเงนสะสมไวซอของทอยากได 1 2 - 0.33 30. นกเรยนซอของเลนใหมๆ ทนทไมใหนอยหนาเพอนคนอน 3 - - 1.00


ระดบความคดเหน ขอคาถาม

เหนด

วย

ไมเหนด

วย

ไมแน

ใจ

ความ

สอดค

ลอง

31. นกเรยนนาของเหลอใชมาปรบปรงโดยไมตองซอใหม 3 - - 1.00 32. นกเรยนนาเงนทพอแมหรอผปกครองใหใชแตละวน ถามเหลอจะนาไป เลนเกมส 2 1 - 0.66

33. เสอผาของนกเรยนชารด รจกซอมแซมแลวนามาใชใหม 3 - - 1.00

34. นกเรยนรกษาและหวงแหนสมบตของโรงเรยนเหมอนสมบตของตนเอง 1 1 1 0.33

35. เมอนกเรยนพบเหนนาในหองนาเปดทงไว นกเรยนเดนผานไปโดยไมปด 3 - - 1.00

36. เมอนกเรยนพบเหนไฟฟาในหองเรยนเปดทงไว นกเรยนจะปดทกครง 3 - - 1.00

37. เมอนกเรยนพบเหนทอนารว นกเรยนจะรบแจงใหคณครทราบ 3 - - 1.00

38. เมอนกเรยนพบเหนนาในอางลางหนาเตมจนลนไหลทง จะปดทนท 3 - - 1.00

39. นกเรยนพยายามใชจายเงนทพอแมหรอปกครองใหเหลอทกวน 3 - - 1.00

40. นกเรยนใชของทเหลอใช นามาใชโดยไมตองซอของใหม 3 - - 1.00

41. นกเรยนรบประทานอาหารกลางวน หมดจานทกครง 3 - - 1.00

42. นกเรยนซออปกรณการเรยน เครองเขยนทจาเปนและเพยงพอตอการใช 3 - - 1.00

43. นกเรยนนาเศษวสดเหลอใชมาปรบปรงหรอเปลยนแปลงกลบมาใชใหม 3 - - 1.00

45. นกเรยนไมเปดโทรทศนทงไว ในขณะนอนหลบ 3 - - 1.00

46. นกเรยนนาสมดทไมใชแลวมาใชคดเลขหรอใชประโยชนอยางอน 3 - - 1.00

47. ในขณะทนกเรยนอาบนามกปดฝกบว ขณะฟอกสบทกครง 3 - - 1.00

48. นกเรยนเปดนาแตพอดมไมเหลอเททง 3 - - 1.00

49. นกเรยนไมใชเครองเขยน ขดเขยนเลนโดยไมจาเปน 3 - - 1.00

50 นกเรยนพดในสงทควรพดและกอใหเกดประโยชนทงตนเองและผอน 1 - 2 0.33

คาสมประสทธแอลฟา (α- Coefficient) ของแบบวดคณลกษณะอนพงประสงค

ตาราง 15 แสดงคาสมประสทธแอลฟา (α- Coefficient) ของแบบวดคณลกษณะอนพงประสงค

Levene's Test for Equality of Variances t-test for Equality of Means

F Sig. t df Sig. (2-tailed) Mean

Difference Std. Error Difference

95% Confidence Interval of the Difference

Lower Upper X1 Equal variances

assumed 3.444 .083 .470 15 .645 .1667 .35486 -.58970 .92303

Equal variances not assumed .454 10.484 .659 .1667 .36732 -.64667 .98001

X2 Equal variances assumed

.001 .973 1.775 15 .096 .5556 .31296 -.11150 1.22261

Equal variances not assumed 1.737 12.340 .107 .5556 .31983 -.13917 1.25029


7.017 .018 3.084 15 .008 1.0278 .33326 .31746 1.73810

Equal variances not assumed 2.969 9.995 .014 1.0278 .34615 .25646 1.79910


1.487 .241 2.900 15 .011 1.0139 .34958 .26877 1.75901



.095 .762 2.147 15 .049 .8889 .41400 .00646 1.77132

Equal variances not assumed 2.174 14.908 .046 .8889 .40879 .01711 1.76067


1.493 .241 .438 15 .668 .2778 .63424 -1.07408 1.62963

Equal variances not assumed .429 12.629 .675 .2778 .64686 -1.12387 1.67942

165







assumed .631 .439 .983 15 .341 .6944 .70663 -.81171 2.20060

Equal variances not assumed .988 14.973 .339 .6944 .70296 -.80412 2.19301


.998 .334 .557 15 .585 .2083 .37376 -.58832 1.00499



3.730 .073 1.446 15 .169 .6250 .43234 -.29652 1.54652



.780 .391 2.267 15 .039 1.0278 .45333 .06154 1.99402



.029 .867 3.325 15 .005 1.3472 .40520 .48357 2.21088



5.693 .031 2.858 15 .012 1.5833 .55403 .40246 2.76421


166







assumed 3.433 .084 .395 15 .699 .2500 .63355 -1.10039 1.60039

Equal variances not assumed .381 10.238 .711 .2500 .65692 -1.20911 1.70911


.077 .785 -1.117 15 .281 -.6250 .55933 -1.81718 .56718

Equal variances not assumed -1.099 13.108 .291 -.6250 .56848 -1.85209 .60209


.683 .422 3.629 15 .002 1.8056 .49747 .74522 2.86589



46.747 .000 1.155 15 .266 .7083 .61303 -.59832 2.01498



5.323 .036 2.868 15 .012 1.4167 .49394 .36385 2.46949



.391 .541 .802 15 .435 .3750 .46734 -.62110 1.37110


167







assumed 3.342 .087 2.680 15 .017 1.3611 .50791 .27853 2.44370



.826 .378 2.645 15 .018 .8194 .30980 .15913 1.47976



1.326 .268 2.921 15 .011 1.2083 .41374 .32647 2.09020



.029 .867 .857 15 .405 .3472 .40520 -.51643 1.21088



1.460 .246 -.528 15 .605 -.1389 .26284 -.69912 .42134

Equal variances not assumed -.508 9.707 .623 -.1389 .27358 -.75096 .47319


.785 .390 .750 15 .465 .3750 .49988 -.69048 1.44048


168







assumed .303 .590 3.134 15 .007 1.1389 .36338 .36436 1.91342



10.822 .005 5.680 15 .000 2.4167 .42546 1.50981 3.32352

Equal variances not assumed 5.937 10.919 .000 2.4167 .40703 1.51999 3.31335


1.018 .329 6.440 15 .000 1.9583 .30410 1.31016 2.60651



.046 .832 2.818 15 .013 1.0000 .35486 .24363 1.75637



.757 .398 1.170 15 .260 .8611 .73574 -.70707 2.42929



.831 .376 -1.181 15 .256 -.4861 .41162 -1.36346 .39124

Equal variances not assumed -1.169 13.899 .262 -.4861 .41571 -1.37832 .40610

169







assumed .077 .785 1.265 15 .225 .5278 .41716 -.36138 1.41693



1.112 .308 -.711 15 .488 -.3056 .42955 -1.22113 .61002

Equal variances not assumed -.727 14.269 .479 -.3056 .42035 -1.20554 .59442


.898 .358 1.813 15 .090 1.0694 .58977 -.18762 2.32651

Equal variances not assumed 1.861 13.772 .084 1.0694 .57465 -.16497 2.30386


.350 .563 .939 15 .362 .5000 .53229 -.63455 1.63455



.478 .500 -.383 15 .707 -.1806 .47106 -1.18460 .82349

Equal variances not assumed -.379 13.715 .711 -.1806 .47649 -1.20453 .84341


.259 .618 .608 15 .552 .3611 .59365 -.90422 1.62644


170







assumed .164 .691 .764 15 .457 .4583 .60006 -.82066 1.73733



1.845 .195 2.934 15 .010 1.0556 .35976 .28876 1.82236



2.837 .113 5.017 15 .000 1.8750 .37376 1.07834 2.67166



.297 .594 1.446 15 .169 .6250 .43234 -.29652 1.54652



8.438 .011 2.115 15 .052 .8750 .41374 -.00687 1.75687



9.251 .008 5.976 15 .000 1.3194 .22080 .84882 1.79007


171







assumed 2.914 .108 2.549 15 .022 .7500 .29423 .12285 1.37715



1.478 .243 3.276 15 .005 1.2917 .39426 .45132 2.13201



.339 .569 4.018 15 .001 1.8472 .45979 .86720 2.82724



3.187 .094 3.796 15 .002 1.7500 .46098 .76745 2.73255



3.187 .094 2.350 15 .033 1.0833 .46098 .10078 2.06588



.841 .374 4.525 15 .000 1.7500 .38670 .92577 2.57423


172







assumed 1.695 .213 .850 15 .409 .5000 .58847 -.75429 1.75429



3.897 .067 .138 15 .892 .0556 .40113 -.79943 .91054


****** Method 1 (space saver) will be used for this analysis ****** R E L I A B I L I T Y A N A L Y S I S - S C A L E (A L P H A) Reliability Coefficients N of Cases = 31.0 N of Items = 50 Alpha = .8356

173

ภาคผนวก ง

ผลการประเมนหลกสตรสถานศกษาฯ เรอง เศรษฐกจพอเพยง

- แสดงคะแนนแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง เศรษฐกจพอเพยง กอนและหลงเรยน - แสดงคะแนนแบบวดคณลกษณะอนพงประสงค

แสดงคะแนนแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง เศรษฐกจพอเพยง กอนและหลงเรยน

ตาราง 16 แสดงคะแนนจากแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยนหลกสตร สถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร

ลาดบท กอนเรยน หลงเรยน ผลตางของคะแนนกอนและหลงเรยน

1 9 22 13 2 7 25 18 3 12 26 14 4 8 22 14 5 18 25 7 6 9 26 17 7 9 26 17 8 14 24 10 9 8 24 16 10 11 24 13 11 8 24 16 12 11 25 14 13 14 24 10 14 10 24 14 15 10 26 16 16 9 14 5 17 11 21 10 18 13 24 11 19 16 27 11 20 13 25 12 21 13 24 11 22 16 26 10 23 13 27 14 24 16 29 13 25 15 27 12 26 13 26 13


ลาดบท กอนเรยน หลงเรยน ผลตางของคะแนนกอนและหลงเรยน

27 9 21 12 28 12 24 12 29 14 26 12 30 10 26 16 รวม 351 734 383

คาเฉลย ( X ) 11.70 24.47 12.77

แสดงคะแนนแบบวดคณลกษณะอนพงประสงค

ตาราง 17 แสดงผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนรายบคคลทไดรบการจดการ เรยนรหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร

ลาดบท ผลการวเคราะหคณลกษณะอนพงประสงค X S.D. ระดบคณลกษณะ 1 3.65 0.67 ด 2 4.85 0.37 ดมากทสด 3 4.05 1.54 ด 4 4.20 0.95 ด 5 2.85 1.27 ปานกลาง 6 4.30 0.80 ด 7 3.50 0.69 ปานกลาง 8 3.50 1.05 ปานกลาง 9 3.60 0.88 ด 10 3.80 0.89 ด 11 2.90 1.21 ปานกลาง 12 4.30 0.73 ด 13 4.40 0.68 ด 14 3.95 0.60 ด 15 3.50 0.61 ปานกลาง 16 3.80 1.15 ด 17 4.20 0.77 ด 18 4.25 0.72 ด 19 4.35 0.81 ด 20 3.50 0.89 ปานกลาง 21 4.20 0.70 ด 22 3.75 1.02 ด 23 3.90 0.79 ด 24 4.70 0.47 ดมากทสด 25 4.55 0.51 ดมากทสด 26 4.40 0.60 ด 27 3.25 0.97 ปานกลาง


ลาดบท ผลการวเคราะหคณลกษณะอนพงประสงค

X S.D. ระดบคณลกษณะ 28 3.40 0.82 ปานกลาง 29 4.30 0.57 ด 30 4.40 0.82 ด รวม 4.18 0.89 ด

ภาคผนวก จ

หลกสตรสถานศกษากลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4

โรงเรยนวดนาคนมตร

หลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร

เรยบเรยงโดย


คานา หลกเศรษฐกจพอเพยง เปนแนวทางในการดาเนนชวต แนวทางสาหรบการตดสนใจ ตงแตเรองเลกๆ ในชวตประจาวนของแตละคน การทจะทาใหหลกเศรษฐกจพอเพยงกลายเปน วฒนธรรมหลกในการใชชวตของคนในสงคม จาเปนตองสรางความเชอมนและสามารถนาไปประยกตใช จากหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มงพฒนาผเรยนให เปนคนด มปญญา มความสขและอยอยางพอเพยง ซงไดกาหนดเปนจดหมายและคณลกษณะ อนพงประสงค เพอใหสามารถอยรวมกนกบผอนไดอยางมความสข การพฒนาหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร ไดประยกต หลกเศรษฐกจพอเพยงมาพฒนาหลกสตรสถานศกษาเพอพฒนาผเรยนเกดความรความเขาใจหลกเศรษฐกจพอเพยงและสามารถนาไปประยกตใชพฒนาคณภาพชวต คณธรรม นาความรรอบอยาง เทาทน พงตนเองได ภายใตความเปลยนแปลงทหลากหลาย นาไปส “สงคมอยเยนเปนสขรวมกน” (Green and Happiness Society) ตามแนวทางหลกเศรษฐกจพอเพยง สรยา กาธร

สารบญ

คานา................................................................................................................. ก โครงสรางหลกสตร............................................................................................. 1 วสยทศน........................................................................................................... 2 ภารกจ.............................................................................................................. 2 เปาหมาย.......................................................................................................... 2 คณลกษณะอนพงประสงค.................................................................................. 3 สาระและมาตรฐานการเรยนร............................................................................. 4 ผลการเรยนรทคาดหวงรายป/ภาค..................................................................... 6 ผลการเรยนรทคาดหวงรายป/ภาคและเวลาเรยน................................................ 8 คาอธบายรายวชา.............................................................................................. 10 หนวยการเรยนร................................................................................................ 11 แผนการจดการเรยนร........................................................................................ 12 สอและแหลงการเรยนร...................................................................................... 93 การวดและประเมนผล........................................................................................ 93 ภาคผนวก - แบบประเมนผลสมฤทธทางการเรยน......................................................... 95 - แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค..................................................... 101

โครงสรางหลกสตร หลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร มโครงสรางหลกสตรดงน

วสยทศน มงพฒนาผเรยนใหมคณภาพชวตเตมตามศกยภาพของตน ทาชวตใหมความพอเพยงอยางมเหตผล มความรอบรเคยงคคณธรรม สรางความพรอมเปนภมคมกน นาไปสการพฒนาอยางยงยน

หลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4

โรงเรยนวดนาคนมตร

วสยทศน ภารกจ เปาหมาย คณลกษณะอนพงประสงค

คาอธบายรายวชา

หนวยการเรยนร


การวดและประเมนผล

สอและแหลงการเรยนร

ขอมลสารสนเทศ

สาระและมาตรฐานการเรยนร ผลการเรยนรทคาดหวง

ภารกจ 1. นอมนาพระราชดารสหลกเศรษฐกจพอเพยงมาพฒนาหลกสตรสถานศกษา สามารถนาไปประยกตใชในการดารงชวต 2. จดการเรยนรทคานงถงศกยภาพของผเรยน สภาพภมสงคมทแวดลอม สงเสรมใหผเรยนมขอมลเกยวกบความสามารถของตนเองอยางเพยงพอ 3. จดการเรยนรตามหลกวชาการ หลกกฎหมาย จารตประเพณ วฒนธรรมในสงคม เพอใหผเรยนสามารถประยกตใชในการดารงชวต 4. จดการเรยนรทคานงถงการเปลยนแปลงตลอดเวลาตามสภาพภมสงคม 5. จดการเรยนรทสงเสรมใหผเรยนสามารถแสวงหาความรไดดวยตนเองและใชความรอยางสรางสรรค 6. จดการเรยนรทสงเสรมใหผเรยนมคณธรรม จรยธรรม การดาเนนชวตและการอยรวมกบผอนในสงคมอยางสนตสข

เปาหมาย 1. นกเรยนเกดการเรยนรหลกเศรษฐกจพอเพยงและสารมารถนาไปประยกตใชเปนแนวทางประพฤตปฏบตตนในชวตประจาวน 2. นกเรยนเกดการเรยนรเกยวกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ปญหา แนวทางการแกไข การเลอกใชและการมสวนรวมในการอนรกษ เพอใหเกดประโยชนสงสด 3. นกเรยนเกดการเรยนรเกยวกบสนคาและบรการตางๆ ปญหาการเลอกซอสนคาและบรการ เขาใจถงสภาพรายรบ – รายจาย การจดการและการวางแผนการเลอกซอสนคาและบรการตางๆ เพอตดทอนการใชจาย รจกประหยดและอดออมตอไป 4. นกเรยนเกดการเรยนรเกยวกบสหกรณ ขนตอนการดาเนนงานและการมสวนรวม เพอการอยรวมกนอยางปกตสข 5. นกเรยนเปนผมคณธรรมตอตนเอง มความขยนหมนเพยรและความประหยดอดออมเปนพนฐาน เพอการดาเนนชวตพงพาตนเอง

คณลกษณะอนพงประสงค 1. เปนผมความขยนหมนเพยร ตงใจ พยายามทาหนาทการงานทไดรบมอบหมายอยางตอเนอง สมาเสมอ ไมทอถอยเมอพบปญหาหรออปสรรค 2. เปนผมความประหยด รจกเกบออม ใชจายทรพยหรอสงของอยางพอควร พอประมาณ ตดทอนรายจาย ลดความฟมเฟอย มชวตเรยบงาย

สาระและมาตรฐานการเรยนร

มาตรฐานการเรยนรชวงชน

สาระการเรยนรชวงชน

สาระท 3 เศรษฐศาสตร 1. อธบายหลกเศรษฐกจพอเพยงและนาไป

ประยกตใชในชวตประจาวน 2. บอกสทธพนฐานและรกษาผลประโยชน

ของตนเองในฐานะผบรโภคและการตดสนใจใชทรพยากรไดอยางมประสทธภาพ

3. สามารถระบปจจยทมผลตอการเลอกซอ

สนคาและบรการ รวมทงการวางแผนการใชจายของตน เพอประโยชนสงสด

1. ศกษาประวต ความหมาย หลกการ แนวคด วธการ

ปฏบตตามหลกเศรษฐกจพอเพยง 2. ศกษาประยกตใชหลกเศรษฐกจพอเพยงใน

ชวตประจาวน 3. เทดพระเกยรตพระราชดารสหลกเศรษฐกจพอเพยง

ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว 1. ศกษาความหมาย ประเภทและการตดสนใจใช

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 2 สารวมสภาพปญหาและแนวทางแกไขปญหา

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในชมชน (โรงเรยน)

3. ตระหนกถงความสาคญของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

4. นาเสนอการใชทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางมประสทธภาพตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

1. ศกษา ความหมาย ประเภท วธการ การตดสนใจและเทคนคการตดสนใจเลอกซอสนคาและบรการ

2. สารวจรายรบ – รายจาย ในชวตประจาวนของตนเอง

3. เลอกซอสนคาและบรการตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยง

4. อธบายความสมพนธทางเศรษฐกจของตนในชมชน

1. ศกษาความหมาย หลกการ ประเภทและประวตสหกรณในประเทศไทย

2. ศกษาการดาเนน การมสวนรวมของสหกรณโรงเรยน

ผลการเรยนรทคาดหวงรายป/ภาค

ผลการเรยนรทคาดหวงรายป/ภาค มาตรฐานการเรยนรชวงชน

ชนประถมศกษาปท 4

สาระท 3 เศรษฐศาสตร 1. เขาใจหลกเศรษฐกจพอเพยงและ

นาไปประยกตใชในชวตประจาวน 2. เขาใจสทธพนฐานและรกษา

ผลประโยชนของตนเองในฐานะผบรโภคและการตดสนใจใชทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดอยางมประสทธภาพ

3. เขาใจปจจยทมผลตอการเลอกซอ

สนคาและบรการ การวางแผนการใชจายของตน คมคาและกอใหเกดประโยชนสงสด

1. เขาใจความหมาย หลกการ แนวคด วธการปฏบตตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

2. เหนความสาคญในการประยกตใชหลกเศรษฐกจพอเพยงในชวตประจาวน

3. เหนความสาคญแนวพระราชดารสหลกเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

1. อธบาย ความหมาย ประเภทของทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอม สาเหตการตดสนใชทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

2. เหนความสาคญของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชน (โรงเรยน)

3. สารวจสภาพปญหาและแนวทางแกไขการใชทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของชมชน (โรงเรยน)

4. อธบายขนตอนการใชและการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

1. อธบาย ความหมาย ประเภทของสนคาและบรการ 2. บอกปญหา วธการเลอกซอและการตดสนใจซอสนคา

และบรการ 3. สารวจรายรบ – รายจาย ในชวตประจาวนของตน

4. เขาใจความสมพนธของระบบเศรษฐกจในชมชน(โรงเรยน)ของตน

1. อธบายขนตอนการเลอกซอสนคาและบรการตามแนวคดหลกเศรษฐกจพอเพยง

2. อธบายความหมาย หลกการ ประเภทและประวตสหกรณในประเทศไทย

3. อธบายการดาเนนงานสหกรณโรงเรยนและการมสวนรวมของตนตอกจกรรมสหกรณโรงเรยน

สาระการเรยนรรายป/ภาค และเวลาเรยน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชนประถมศกษาปท 4 สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง จานวน 12 ชวโมง

ผลการเรยนรทคาดหวงรายป/ภาค สาระการเรยนรรายป/ภาค

(พนฐาน) เวลาเรยน (ชวโมง)

1. รและเขาใจหลกเศรษฐกจพอเพยง 2. ปฏบตตนตามหลกเศรษฐกจพอเพยงใน

ชวตประจาวนอยางเหมาะสม 3. ตระหนกถงความสาคญพระราชดารส

ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเกยวกบหลกเศรษฐกจพอเพยง

1. รและเขาใจเกยวกบทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอม 2. บอกปญหาและวธการแกไขเกยวกบ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมได 3. เลอกใชทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอมอยางมประสทธภาพเกดประโยชนสงสด

1. หลกเศรษฐกจพอเพยง 2. การปฏบตตนตามหลกเศรษฐกจ

พอเพยง 3. พระราชดารสของพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหวเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง

1. ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 2. ปญหาและวธแกไขเกยวกบ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในโรงเรยน

3. การเลอกใชทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในชวตประจาวนตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

3

3

1. รและเขาใจเกยวกบสนคาและบรการ 2. บอกปญหาและวธการเลอกซอและการ

ตดสนใจซอสนคาและบรการได 3. บอกหลกการเลอกซอสนคาและบรการ

ตามหลกเศรษฐกจพอเพยง 1. รและเขาใจเกยวกบสหกรณ 2. บอกขนตอนการดาเนนงานและการม

สวนรวมตอสหกรณโรงเรยน

1. สนคาและบรการ 2. ปญหาและวธการเลอกซอสนคาและ

บรการ 3. การบนทกรายรบ – รายจาย 4. การจดการ การวางแผนการเลอกซอ

สนคาและบรการ 1. สหกรณในประเทศไทย 2. สหกรณโรงเรยน

3

2

คาอธบายรายวชา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชนประถมศกษาปท 4 สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง จานวน 13 ชวโมง

ศกษาพระราชดารสหลกเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ความรเบองตนเกยวกบหลกเศรษฐกจพอเพยง และแนวทางประพฤตปฏบตตนในชวตประจาวนตามหลกเศรษฐกจพอเพยง โดยเนนความรเกยวกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การสารวจสภาพปญหาและแนวทางการแกไขปญหาทเกดขน การเลอกใชและการมสวนรวมในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมรอบตวเราอยางตอเนอง เพอใหเกดประโยชนสงสด ศกษาความรเกยวกบสนคาและบรการ ปญหาการเลอกซอสนคาและบรการ โดยเขาใจถงสภาพรายรบ – รายจาย การจดการ การวางแผนการเลอกซอสนคาและบรการตางๆ เพอตดทอนการใชจาย รจกเกบออม รวมทงมความรเกยวกบสหกรณ ขนตอนการดาเนนงานและการมสวนรวมของตนทมตอสหกรณโรงเรยน เพอการอยรวมกนอยางมเหตผล มความรอบร สรางความพรอมเปนภมคมกนในการดารงชวตอยางมดลยภาพและยงยน

หนวยการเรยนร หลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง เศรษฐกจพอเพยง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนาคนมตร แสดงเปนตารางได ดงน

ชอหนวยการเรยนร เรอง จานวนชวโมง เดนตามพออยางพอเพยง - เศรษฐกจพอเพยงคออะไร - พอสอนใหพอเพยง - ปฏบตตนเปนคนพอเพยง

3

ทรพยากรมคาใช - รกษาแตพอด - ทรพยากรธรรมชาตกบชวต - ทรพยากรธรรมชาตในชมชน(โรงเรยน) - รใชทรพยากรอยางพอเพยง

3

ใชจายอยางรคาเพอนาพาชวตพอเพยง - สนคาและบรการ - ชวตกบการบรโภค - กนอยอยางพอเพยง

3

เศรษฐกจพอเพยง

ชมชนแหงความพอเพยง - รเรองสหกรณกนเถอะ - สหกรณโรงเรยน

2

ประเมนผลการเรยนรกอนและหลงการจดการเรยนร 2

รวม 13

ประวตยอผวจย

193

ประวตยอผวจย ชอ ชอสกล นายสรยา กาธร วนเดอนปเกด 16 กนยายน พ.ศ. 2516 สถานทเกด อาเภอหวยยอด จงหวดตรง สถานทอยปจจบน 112 หมท 5 ตาบลเขาขาว อาเภอหวยยอด จงหวดตรง 92130 ประวตการศกษา พ.ศ. 2537 มธยมศกษาตอนปลาย จาก โรงเรยนสทธธรรม อาเภอเมอง จงหวดตรง พ.ศ. 2542 พทธศาสตรบณฑต (พธ.บ) สาขาจตวทยา (เกยรตนยมอนดบ 2) จาก มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย กรงเทพมหานคร พ.ศ. 2553 การศกษามหาบณฑต (กศ.ม) สาขาการประถมศกษา จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรงเทพมหานคร

การพัฒนาหล ักสูตรสถานศ ึกษา กลุ...

Documents