1

สภาพปญหา พนทบรเวณศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนฯ จงหวด

ฉะเชงเทรา เดมมสภาพเสอมโทรมแหงแลง ดนขาดความอดมสมบรณเนอดนเปนทราย มการชะลางพงทลายของดนสง ดนรองรบนำาไดเพยง 30 มลลเมตร มการปลกพชชนดเดยว (มนสำาปะหลง) ตดตอกนเปนเวลานาน โดยไมมการปรบปรงบำารงดน ผลผลตพชทไดรบตำา มการใชทรพยากรอยางประมาท คอการตดปา แลวปลกพชไร เชน ขาวโพดและมนสำาปะหลง ซงทำาใหดนจดและกลายเปนดนทราย มแรธาตนอย ในฤดแลงจะมการชะลางเนองจากลมพด (wind erosion) ในฤดฝนจะมการชะลางเนองจากนำาเซาะ (water erosion มแตหน ปยไมม นำาไมม

ตามทไดกลาว สภาพปญหาทเกดในพนทจงไดเปนจดกำาเนดทไดมพระราชดำารจดตงศนยการพฒนาเขาหนซอน และเปนแนวทางในการแกไขปญหาทเกดขนในแตละพนท ซงศนยศกษาการพฒนาฯ แตละแหง ลวนมลกษณะ "ปญหาทเฉพาะและแตกตางกนในแตละภมภาค" ซงพระบาทสมเดจพระเจาอยหว มพระราชวนจฉย เกยวกบสภาพปญหาของแตละแหงไว อยางชดเจน สรปไดดงน

1. ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนฯ จงหวดฉะเชงเทรา ปญหาเกดจากการตดปาและปลกพชไร เชน ขาวโพดและมนสำาปะหลง ซงทำาใหดนจด และกลายเปนทราย ในฤดแลงจะมการชะลางเนองจากลมพด ในฤดฝนจะมการชะลางเนองจากนำาเซาะ

2. ศนยศกษาการพฒนาพกลทองฯ จงหวดนราธวาส เนองจากเปนสภาพพรเกา ดนประกอบดวยพชททบถมลงมาเปนเวลานานและผสมกบนำาทะเลมผลใหเปนดนทมแรกำามะถน เมอสมผสกบอากาศกกลายเปนออกไซดและเมอผสมกบนำากกลายเปนกรดกำามะถน (Sulfuric Acid)

2

3. ศนยศกษาการพฒนาอาวคงกระเบนฯ จงหวดจนทบร เกดปญหาดนเคมเพราะนำาทะเลขนถง

4. ศนยศกษาการพฒนาภพานฯ จงหวดสกลนคร ตนเหตจากการตดไมทำาลายปา ทำาใหขาดนำาในหนาแลง สวนฤดฝนนำาไหลแรงจงชะลางหนาดน ดนผวบางลงและเกดเกลอในดน

5. ศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครฯ จงหวดเชยงใหม ปญหาจากการทำาลายปา ในฤดฝนจะมการชะลางเนองจากนำาเซาะจนเหลอแต หน กรวด

6. ศนยศกษาการพฒนาหวยทรายฯ จงหวดเพชรบร สาเหตเกดจากการตดไมและการปลกพชไร จนดนจดกลายเปนทราย เมอถกลมและนำาชะลางไปหมด จงเหลอแตดนดานแขงไรประโยชน

แนวพระราชดำารในการจดตงศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนฯ จงหวดฉะเชงเทรา

เมอวนท ๘ สงหาคม พ.ศ. ๒๕๒๒ พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ไดทรงเสดจพระราชดำาเนน ไปทรงเปดศาลบวรราชานสาวรยพระบาทสมเดจพระป นเกลาเจาอยหว ณ ตำาบลเขาหนซอน อำาเภอพนมสารคาม จงหวดฉะเชงเทรา ราษฎรไดนอมเกลาฯ ถวายทดนหมท ๒ ตำาบลเขาหนซอน อำาเภอพนมสารคาม จงหวดฉะเชงเทรา จำานวน ๒๖๔ ไร พระองคไดเสดจฯ ทอดพระเนตรทดนดงกลาว และทรงมพระราชดำารกบอำาเภอ จงหวด และหนวยราชการตาง ๆ ไดแก กรมชลประทาน กรมพฒนาทดน กรมปาไม กรมปศสตว ใหรวมกนพฒนาพนทแหงนจดทำาเปนศนยศกษาตวอยาง สาธตการพฒนาดานการเกษตรกรรมและงานศลปาชพ เพอเปนแหลงให

3

เกษตรกรตลอดจนผสนใจไดเขาชมศกษา คนควา หาความรเพมเตมได          จากพระราชดำารในขางตน หนวยงานทเกยวของรวมทงภาคเอกชนไดรวมประชมปรกษาหารอกนมอบหมายให กรมพฒนาทดนเปนเจาของเรอง กระทรวงเกษตรและสหกรณไดแตงตงคณะกรรมการบรหารงานขนคณะหนง เรยกวา "คณะกรรมการบรหารและกรรมการทปรกษาศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน อำาเภอพนมสารคาม จงหวดฉะเชงเทรา" คณะกรรมการบรหารฯ ไดทำาหนงสอในนามของ กรมพฒนาทดน กส. ๐๘๐๑/๑๐๙๔ ลงวนท ๑๙ กมภาพนธ ๒๕๒๓ ถงสำานกราชเลขาธการ เพอนำาความกราบบงคมทลพระกรณาขอรบพระราชทานชอของศนยเพอเปนสรมงคลแกการดำาเนนโครงการสนองพระราชดำารสบไป และทางสำานกราชเลขาธการไดแจงใหทราบตามหนงสอ ท รล.๐๐๐๒/๓๐๔๑ ลงวนท ๒๙ มนาคม ๒๕๒๓ ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหชอวา "ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน อำาเภอพนมสารคาม จงหวดฉะเชงเทรา"          เมอวนท ๓๐ เมษายน ๒๕๒๔ คณะรฐมนตรไดอนมตใหแตงตงเปลยนแปลงและปรบปรงคณะกรรมการบรหารของโครงการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนใหมเรยกวา "คณะกรรมการบรหารโครงการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน" ประกอบดวยหมอมเจาจกรพนธเพญศร จกรพนธ องคมนตรเปนองคประธาน และหนวยงานตาง ๆ หลายกระทรวง ทบวง กรม รวมทงภาคเอกชนเปนกรรมการและเลขานการ และทำาหนาทเปนแกนกลางประสานงานระหวางหนวยงานตาง ๆ จงหวดฉะเชงเทรารบผดชอบตอพนทศนยศกษาฯ ดแลใหความปลอดภยแกบคคลและสนบสนนการดำาเนนงานทรวมดำาเนนการอย โดยคณะกรรมการบรหารฯ ไดพจารณาจำาแนกพนทภายในศนยศกษาฯ ตามความเหมาะสม พรอมทงมอบหมายให

4

หนวยงานทเกยวของดำาเนนการตามหนาทรบผดชอบและเหมาะสมกบสภาพทองถน     นอกจากน ผวาราชการจงหวดปราจนบร มหนงสอกราบบงคมทลพระกรณาพระราชทานพระบรมราชวนจฉยเกยวกบทดนทราษฎรอำาเภอบานสราง จงหวดปราจนบร นอมเกลาฯ ถวายใหเปนทดนสวนพระองค เนอท ๘๖ ไร และกรมพฒนาทดนไดรบแจงจากสำานกราชเลขาธการ ตามหนงสอ ท รล.๐๐๐๗/๙๙๓๗ ลงวนท ๑๑ กนยายน ๒๕๒๔ วา พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหใชสถานทดงกลาวจดตงเปนสาขาของศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน และโปรดเกลาฯ ใหกรมพฒนาทดน กรมสงเสรมการเกษตร กรมชลประทาน กรมประมงฯ รวมกนพจารณาดำาเนนการ         ดงนน นบแตเรมตงศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน ไดมราษฎรทมจตศรทธานอมเกลาฯ ถวายทดนเพมเตมอก ๔๙๗ ไร ผนวกกบทดนบรเวณสวนรกขชาตและสวนพฤกษศาสตร รวมเปนเนอททงหมดของศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน ๑,๒๒๗ ไรเศษ นอกจากนราษฎรตำาบลบางแตน อำาเภอบานสราง จงหวดปราจนบร ไดนอมเกลาฯ ถวายทดนรวม ๓ แปลง จำานวน ๑๔๕ ไร ดำาเนนการจดทำาในลกษณะ "ศนยบรการพฒนาฯ" คอ ทำาทงการสาธตเพอเปนตวอยาง และใหบรการพฒนาแกราษฎรดวย โดยใชชอวา "ศนยบรการพฒนาบานสราง จงหวดปราจนบร" ซงอยในขายความรบผดชอบของศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน อกประการหนงนบวาเปนพระมหากรณาธคณอยางใหญหลวง คอ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทานพนทสวนทตดกบศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนประมาณ ๖๔๒ ไร ใหเปนพนททำาการศกษาวจยและทดสอบการพฒนาทางดานเกษตรกรรมเพอใหไดขอมลทถกตองแนนอนขน เปนการสนบสนนศนยศกษาฯ อกดานหนงดวย

5

         คณะกรรมการบรหารโครงการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน ไดกำาหนดนโยบายเพอใหสอดคลองกบพระราชดำารทไดรบพระราชทานแนวทางการพฒนาไว และไดแบงพนทหลกเปนจำานวน ๔ พนท กลาวคอ          (๑) พนทแหงแรก คอพนทภายในศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน อำาเภอพนมสารคาม จงหวดฉะเชงเทรา ประมาณ ๑,๒๒๗ ไรเศษ ผนวกกบพนททพระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทานซงเปนพนทตดกบศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน ประมาณ ๖๔๒ ไร ใหเปนพนทททำาการศกษาวจย และทดสอบการพฒนาดานการเกษตรกรรม รวมเปนพนททงหมดประมาณ ๑,๘๖๙ ไร           (๒) พนทแหงทสอง คอ ทตำาบลบานซองและตำาบลเขาหนซอน อำาเภอพนมสารคาม จงหวดฉะเชงเทรา เนอทประมาณ ๘๔ ไร           (๓) พนทแหงทสาม คอ พนทราษฎรรอบนอกศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน ซงเปนพนทลมนำาโจนเปนพนทตอเนองกบศนยโครงการฯ จำานวน ๑๔ หมบาน ในเขตตำาบลเขาหนซอนและตำาบลเกาะขนน อำาเภอพนมสารคาม จงหวดฉะเชงเทรา พนทประมาณ ๕๖,๐๐๐ ไร ซงเปนหมบานบรวาร          (๔) พนทแหงทส คอ ทอำาเภอบานสราง จงหวดปราจนบร เนอทประมาณ ๑๔๕ ไร ทำาหนาทเปนศนยบรการพฒนาในเขตจงหวดปราจนบร เปนศนยบรวารของศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน

        นอกจากน พนทหลกดงกลาวแลว ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนยงทำาหนาทในการถายทอดวชาการแผนใหมทงดานการเพาะปลกพช การปศสตว การประมง การพฒนาทดน รวม

6

ทงดานศลปาชพ ใหแกเกษตรกร หรอประชาชนทสนใจ ทงในจงหวดปราจนบร รวมทงจงหวดตาง ๆ ในภาคตะวนออกและภาคกลางดวย

วตถประสงค

         (๑) เพอยกระดบรายไดของเกษตรกรในบรเวณลมนำาหวยเจกและหวยนำาโจน ซงอยในเขตตำาบลเขาหนซอนและตำาบลเกาะขนน มพนทปรมาณ ๕๖,๐๐๐ ไร มรายไดพอเพยงตอการยงชพ คอ ประมาณ ๒๐,๐๐๐ บาทตอครอบครวตอป และจะใชพนทเปนพนทพฒนาตวอยาง เพอใหศกษาแนวทางการพฒนาทองทอน ๆ ตอไป         (๒) เพอเปนแหลงศกษาทางวชาการ ในการหาลทางพฒนาการเกษตร และอาชพของเกษตรกรในภาคตะวนออก โดยเฉพาะในจงหวดฉะเชงเทรา และจงหวดปราจนบร            (๓) เพอเปนแหลงฝกอบรม ใหความรทางวชาการเกษตรและศลปาชพพเศษแกเกษตรกร

7

ยทธศาสตรการบรหารจดการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนฯ จงหวดฉะเชงเทรา

จากสภาพปญหาและแนวพระราชดำารในการจดตงศนย จากบรบททไดกลาวไวเบองตน ไดเหนถงการวางแผนการปฏบตงาน โดยมวตถประสงคของการจดตงศนยศกษาการพฒนา กคอ การพฒนาททำากนของราษฎรใหมความอดมสมบรณยงขน พอสรปตามหลกการและทฤษฎตางๆทใชดำาเนนการ ไดดงน

แผนยทธศาสตรการบรหารจดการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนฯ จ.ฉะเชงเทราวสยทศนหรอเปาหมาย

“ การพฒนาททำากนของราษฎรใหมความอดมสมบรณยงขน”

พนธกจ

1. พฒนาพนทใหมความสมบรณมความพรอมในการประกอบอาชพ 2. เสรมสรางกระบวนการพฒนาชมชน

ประเดนยทธศาสตร 1. การพฒนาทดนใหเกดความอดมสมบรณ 2. การพฒนาแหลงนำาใหสมดลยตามธรรมชาต 3. การฟนฟปาไม 4. การพฒนาแนวการดำารงอยและปฏบตตนของประชาชน

8

โดยมกลยทธหรอโครงการทใชเปนแนวทางในการสนบสนน ประเดนยทธศาสตรตางๆ ดงน

1.ประเดนยทธศาสตรการพฒนาทดนใหเกดความอดมสมบรณสาธตและสงเสรมใหชาวบานหนมาใชปยพชสด ปยหมก และปย

อนทรยนำาปรบปรงบำารงดนใหททำากน เพอลดรายจายในการใชสารเคม เผยแพรสนบสนนใหปลกหญาแฝกตามรมขอบสระนำาและบรเวณทมความลาดเทเพอชวยลดการพงทลายของหนาดน โดยแนะนำาใหดำาเนนการรวมกบเทคนควธการงายๆ อาท ปลกพชคลมดน ปลกพชแซม ปลกพชหมนเวยน และการใชสมนไพร เชน สะเดา กำาจดศตรพชในปพทธศกราช ๒๕๓๐ ไดมการดำาเนนการสำารวจวางแผนในการแกไขปญหาของสภาพดนทมความเสอมโทรม ขาดความอดมสมบรณ ทำาใหเกดปญหาการชะลางพงทลายของดน รวมถงการปลกพชททำาใหดนแปรสภาพเปนดนทราย โดยจดใหมการใชประโยชนของดนมากขน วางระบบในการอนรกษดนและนำา โดยมกจกรรมตางๆ ไดแก การจดทำาทอสงนำา ๒๐ แหง การสรางทางลำาเลยงนำาสไรนา การจดทำาทอลอดระบายนำา ๙๑ แหง ปรบรปแบบแปลงนา ๒,๓๑๕ ไรจดสรางอาคาร แบงนำา ๑๓ แหง จดทำาฝายกกเกบนำา ๖ แหง จดทำาคนกนดนโดยใชแนวหญาแฝก ๑๐๘,๔๔๒ กโลเมตร พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงสนบสนนใหมการทดลองใชหญาแฝกในการอนรกษ โดยทางศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนฯ ไดดำาเนนการผลตหญาแฝกเพอแจกจายใหแกเกษตรกรปลกหญาแฝกเปนแนวรอบพนทเกบกกนำา เพอปองกนดนพงทลายลงในอางเกบนำาทำาใหอางนำาไมตนเขน และชวยรกษาหนาดนเหนออาง มการศกษาการปรบปรงดนดวยการใชประโยชนจากธรรมชาต โดยสงเสรมและสาธตการทำาปยหมก ปยคอก และปยพช

9

สด จดใหมการศกษาเปรยบเทยบการใชปยหมกกบปยหมกธรรมชาต ในพชผกทโครงการนำารองการพฒนาการเกษตรยงยน เพอศกษาการเปลยนแปลงทางกายภาพและทางเคม พรอมมการจดอบรมใหแกเกษตรกร

2.ประเดนยทธศาสตรการพฒนาแหลงนำาใหสมดลตามธรรมชาตบรหารจดการระบบสงนำาจากอางเกบนำา ๙ แหง ใหไดใชอยาง

ทวถงทงในกจกรรมของศนยและชาวบานหมบานรอบศนยควบคกบพฒนาแหลงนำาธรรมชาต สระนำาในไรนา เพอใหการสงนำาเปนไปอยางมประสทธภาพ

พฒนาแหลงนำาโดยสรางอางเกบนำาตามพระราชดำารไปแลวทงสน 9 แหง ดงน

1.อางเกบนำาหวยเจก   ขนาดความจ 120,000 ลกบาศกเมตร

2.อางเกบนำาหวยแยก   ขนาดความจ 9,000 ลกบาศกเมตร3.อางเกบนำาหวยสำาโรงใต   ขนาดความจ 625,000 ลกบาศก

เมตร4.อางเกบนำาหวยมนปลา   ขนาดความจ 250,000 ลกบาศก

เมตร5.อางเกบนำาหวยแยกฝงซายหวยนำาโจนตอนลาง ขนาดความ

จ 1,970,000 ลกบาศกเมตร6.อางเกบนำาหวยสำาโรงเหนอตอนบน  ขนาดความจ 608,00

0 ลกบาศกเมตร7.อางเกบนำาหวยสำาโรงเหนอตอนลางเปนงานกอสรางทำานบ

ดน8.อางเกบนำาหวยนำาโจนตอนบน  ขนาดความจ 1,800,000 

ลกบาศกเมตร

10

9.อางเกบนำาหวยแยก 2   ขนาดความจ 110,000 ลกบาศกเมตรนอกจากน มกจกรรมอนๆ ไดแก การขดลอกคลองสงนำา ซอมแซมระบบสงนำา ปรบปรงคลองสงนำา สงนำาชวยเหลอพนทเพาะปลกภายในศนยฯ จำานวน 1,720 ไร และพนทเพาะปลกหมบานรอบศนย จำานวน 5,080 ไร จดสรางแหลงนำาประจำาไรนา ขนาดความจ 1,260 ลกบาศกเมตรใหแกเกษตรกร ซงดำาเนนการตงแตป 2530 จนถงปจจบน รวมทงสน 326 บอ ขดบอในพนท 1,500 ไร 125 บอ โดยสงเสรมการปลกหญาแผกขอบบอนำา เพอปองกนการพงทลายของดน

๒.ดานการพฒนาทรพยากรแหลงนำาการดำาเนนงานการพฒนาทรพยากรแหลงนำา ดงแนวพระ

ราชดำารพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เพอใหมแหลงนำาในการเพาะปลกและการอปโภคบรโภค เปนการเกบกกนำาและผนนำามาไวใชใหเกดประโยชน ไดแก การขดลอกคลองสงนำา ซอมแซมระบบสงนำา ปรบปรงคลองสงนำา โดยหนวยงานทรบผดชอบมการจดสรางอางเกบนำาตามพระราชดำารแลวรวมทงสน ๙ แหงดงน - อางเกบนำาหวยเจก ขนาดความจ ๑๒๐,๐๐๐ ลกบาศกเมตร - อางเกบนำาหวยแยก (๑) ขนาดความจ ๙,๐๐๐ ลกบาศกเมตร - อางเกบนำาหวยแยก (๒) ขนาดความจ ๙๒,๐๐๐ ลกบาศกเมตร - อางเกบนำาสำาโรงใต ขนาดความจ ๖๒๕,๐๐๐ ลกบาศกเมตร - อางเกบนำาหวยสำาโรงเหนอตอนบน ขนาดความจ ๖๐๘,๐๐๐ ลกบาศกเมตร - อางเกบนำาหวยสำาโรงเหนอตอนลางเปนงานกอสรางทำานบ

11

ดน - อางเกบนำาหวยนำาโจนตอนบน ขนาดความจ ๑,๘๐๐ ลกบาศกเมตร - อางเกบนำาหวยแยกฝงซายหวยนำาโจนตอนลาง ๑,๙๗๐,๐๐๐ ลกบาศกเมตร - อางเกบนำาหวยมนปลา ขนาดความจ ๒๕๐,๐๐๐ ลกบาศกเมตร

ทงน ไดมการจดสงนำาเพอชวยเหลอพนทการเพาะปลกภายในศนยฯ จำานวน ๑,๗๒๐ ไร และพนทเพาะปลกของราษฎรโดยรอบศนยฯ จำานวน ๕,๐๘๐ ไร ตงแตปพทธศกราช ๒๕๓๐ จนถงปจจบน ไดมการจดสรางแหลงนำาประจำาไรนา ขนาดบรรจ ๑,๒๖๐ ลกบาศกเมตร ใหแกเกษตรกร รวมทงสน ๓๒๖ บอ และขดบอในพนท ๑,๕๐๐ ไร ๑๒๕ บอ โดยมการสงเสรมใหปลกหญาแฝกขอบบอนำา เพอปองกนการพงทลายของดน

3.ประเดนยทธศาสตรการฟนฟปาไม - พฒนาปา ๔ ระบบ : ดวย

๑) ระบบธรรมชาต๒) ระบบฝายชะลอความชมชน๓) ระบบชลประทาน๔) ระบบฝายชะลอความชมชนควบคกบอางเกบนำา

- ฝายชะลอความชมชน (Check Dam) : ชวยชะลอการไหลของนำาและเกบกกนำา รวมถงตะกอนดน เพอรกษาความชมชนของพนทลมนำาไว โดยเฉพาะในฤดแลง วสดทใชในการกอสรางเปนฝายกนตามลำาหวยตางๆ เปนวสดทหาไดในทองถน คอ ไมไผและกอนหน

12

- แนวปองกนไฟปาเปยก (Wet Fire Break) : เปนมรรคผลจากการทำางานของระบบกางปลา ทกระจายความชนเขาสผนปา จนสามารถทำาหนาทเปนแนวปองกนไฟปาไดอยางมประสทธภาพ

ปลกปาเสรมเพมในพนทศนยพรอมกบปลกจตสำานกในใจชาวบานและเยาวชนในหมบานรอบศนย จำานวน ๑๕ หมบาน โดยจดกจกรรมใหชาวบาน เยาวชน รบรตระหนกถงความสำาคญของปาไม และรวมกนปลกปาอยางตอเนองการดำาเนนงานดานทรพยากรปาไมของศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนฯ ใหความรดานการพฒนา อนรกษปาไม และบรการกลาไมใหแกราษฎร ไดแบงเปน ๓ สวนใหญๆ คอ

- สวนรกขชาตสมเดจพระป นเกลา สวนรกขชาตสมเดจพระป นเกลา มพนทจำานวน ๒๐๐ ไร เพอบำารงรกษาพนธไมทมอยเดมและปลกไมมคาหายาก และไมทมคาทางเศรษฐกจ รวมทงการจดสวนและตกแตงสถานทใหสวยงามสำาหรบเปนทพกผอนหยอนใจ

- งานสวนพฤกษศาสตร สวนพฤกษศาสตร มพนทจำานวน ๔๐๐ ไร เพอดำาเนนการบำารงรกษาไมเดมและปลกเพมเตม รวบรวมพนธไมทหายาก โดยปลกไมวงศตางๆ รวม ๑๒ วงศ คอ วงศสตบรรณ วงศสก วงศขงขา วงศสม วงศไทร วงศปาลม วงศยางนา วงศไมแค วงศสเสยด วงศมะเกลอ วงศสะเดา และวงศกลวยไม ในปพทธศกราช ๒๕๒๗ ไดมการทำาสวนสมนไพรขนรวบรวมพชสมนไพรไวมากกวา ๔๖๐ ชนด และในปพทธศกราช ๒๕๔๐ เปดบรการอบสมนไพรใหแกบคคลทวไป

13

- งานเพาะชำากลาไม งานเพาะชำากลาไม มพนทจำานวน ๕๐ ไร เพอดำาเนนการเพาะกลาไมและปลกปาสาธตโดยมไม ๕ ชนด คอ กระถนณรงค กระถนยกษ สนทะเล สนประดพทธ และยคาลปตส มการปลกปาเพมเตมในพนทศนยฯ และพนทสวนพระองค อกทงดำาเนนการผลตไมเพอจายแจกแกราษฎรในปหนงกวา ๕๐๐,๐๐๐ ตนกลา ตงแตปพทธศกราช ๒๕๔๐ จนถงปจจบน งานเพาะชำากลาไมไดผลตกลาไมเพอสงเสรมโครงการปลกปาถาวรเฉลมพระเกยรตฯ อกหนงโครงการ

4.ประเดนยทธศาสตรการพฒนาแนวการดำารงอยและปฏบตตนของประชาชน

๓. พฒนาคณภาพชวตเพอสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตและสภาพแวดลอมให

กบราษฎรในพนทเปาหมายใหมคณภาพชวตและสภาพแวดลอมทดขน โดยจะดำาเนนการตามแนวพระราชดำาร เพอสงเสรมและพฒนาความเปนอยและอาชพของราษฎรใหสามารถพงตนเองไดขยายผลและถายทอดเทคโนโลย โดยนำาผลการศกษาทดลองทประสบผลสำาเรจถายทอดออกไปสราษฎรหมบานรอบศนย จำานวน ๒๒ หมบาน และประชาชนทวไป เพอใหมรปแบบการดำาเนนชวตในลกษณะทสามารถพงพาตนเองได ไดแก การสงเสรมการปลกพชทเหมาะสมกบพนทสงเสรมการเลยงปลาชนดตางๆ สงเสรมการเลยงกบ การจดตงศนยฝกอบรมเยาวชน สงเสรมการเลยงปศสตว เชน โคนม ซงสามารถมการรวมกลมเปนสหกรณเลยงโคนมทเขมแขงมตลาดทแนนอน นอกจากนยงได

14

สงเสรมการเลยงโคเนอ แพะ แกะ สกร ไกพนบาน ไกเนอ ไกไข เปด และกระตาย ฝกอบรมใหความรดานการปรบปรงบำารงดนดวยอนทรยวตถ การทำานำาหมกชวภาพ ปยหมก สารไลแมลง ฮอรโมนพช ดานการเกษตรผสมผสาน แปรรปผลผลตทาการเกษตร การขยายพนธและใชประโยชนจากหญาแฝกสงเสรมพนธไมผลพนธดแกเกษตรกร และสงเสรมอาชพเจยระไนพลอย

๔. สรางอาชพ เสรมทางเลอก : ศกษา ทดลอง พฒนาหาพนธพชและพนธสตวท

เหมาะสมกบทองถน แลวเผยแพรแนะนำาใหเกษตรกรไปปลกและเลยงไว เพอทงกน แปรรป และขายอนเปนการลดรายจายเพมรายไดจนเจอครอบครวเปนการสรางทางเลอกทหลากหลายใหเกษตรกร ทนยมปลกแตมนสำาปะหลง ยคาลปตส เพยงชนดเดยวมาตงแตป ๒๕๒๐

๔. การพฒนาการเกษตรกรรม การเกษตรกรรม ไดมการพฒนาจดทำาโครงการตางๆ ขน เพอใหเกดประโยชนในการสงเสรมใหเกษตรกรไดมความรในการทำาเกษตรกรรมเพอใหไดผลผลตเพมมากขนและยงรจกการใชพนทการเกษตรใหเกดประโยชนไดอยางถกตอง โครงการทจดทำาขนมดงน

โครงการสรางพนธลกผสมสองชนอนเนองมาจากพระราชดำาร

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวโปรดเกลาฯ พระราชทานดำารกบหมอมเจาจกรพนธเพญศร จกรพนธ องคประธานคณะกรรมการ

15

บรหารศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจาพระราชดำาร ในการจดทำาโครงการฯ โดยใชศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนฯ เปนสถานททำาการศกษา เพอใหไดพนธพชชนดใหมๆ ทมคณภาพดเหมาะสมกบสภาพแวดลอม และเผยแพรสเกษตรกรทวไป โดยใหมหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดดำาเนนการวจยศกษา การปรบปรงพนธพชหลายชนด ซงในปจจบน มจำานวน ๗ พนธ ไดแก - ขาวโพดหวานลกผสมเดยวชวท ๑ พนธ ?จกรา ๑ F ๑? - ขาวโพดหวานลกผสมเดยวชวท ๑ พนธ ?เขาหนซอน F ๑? กบขาวโพดหวานทมรสชาตหวานกรอบ มความหวานสงถง ๑๘.๖ บรก - ขาวโพดหวานลกผสมสามทางพนธ ?ฉตรทอง ๑-๔ F ๑? - ขาวโพดหวานลกผสมสามทางพนธ ?ฉตรทอง ๒๙ F ๑? - ขาวโพดขาวเหนยวหวานลกผสมเดยวชวท ๑ พนธ ?ฉตรเงน? - ถวฝกยาวพนธ ?พนมสารคาม? - ถวฝกยาวพนธ ?เขาหนซอน?

โครงการศกษาความเหมาะสมการใชประโยชนทดนในการปลกไมดอกไมประดบ

เปนโครงการทศกษาพนธไมดอกไมประดบทเหมาะสม และเปนตวอยางใหแกเกษตรกรทสนใจ เพอเปนอาชพหลกหรออาชพเสรม โดยมพนทในการศกษาจำานวน ๑๐ ไร ทงยงเปนแหลงรวบรวมไมดอกไมประดบ เพอเปนแมพนธใหแกเกษตรกรอกดวย

โครงการการบรหารจดการทดนเพอการเกษตร ทฤษฏใหม

เปนโครงการทจดดำาเนนการสาธตเกยวกบทฤษฎใหม โดยใช

16

พนทบานเกษตรกรตวอยาง พนทจำานวน ๑๐ ไร พนทนอมเกลาฯ ถวายบานธารพด ตำาบลบานซอง อำาเภอพนมสารคาม พนทจำานวน ๓๓ ไร และพนทบานเกษตรกรบรเวณรอบศนยฯ อกจำานวน ๕ ราย มการดำาเนนการพฒนาแหลงนำา จดสรางแบบอยางตามแนวทางทฤษฎใหมในการจดสรรทดนใหเหมาะสมกบการทำาการเกษตรผสมผสาน ทำาใหเกษตรกรมรายไดตลอดป ทงน การเกษตรกรรมไดมการศกษาในดานวชาการเกษตรหลายดาน เพอในการดำาเนนการสงเสรมการปลกพชพนธทดใหแกเกษตรกร มการจดใหเกษตรกรไดปลกไมผลตางๆ สลบกบพชผกชนดตางๆ โดยใชเทคโนโลยกรมวชาการเกษตร รายละ ๒ ไร จดใหเกษตรกรทสนใจเขารวมเปนสมาชก ในปจจบนมเกษตรกรทสนใจเปนสมาชกถง ๒๐ ราย งานศกษาดานวชาการเกษตร มดงน - การศกษาทดลองระบบปลกพช

- การศกษาทดลองระบบการทำาฟารมแบบผสมผสาน- การศกษาทดลองทำาพชไร พชสวน- การศกษาทดลองการทำายางพารา- การศกษาทดลองปอสาแบบครบวงจร- การศกษาทดลองหมอนไหม- การศกษาและอนรกษพชสวนสมนไพร- การศกษาทดลองผกอนามย- การศกษาทดลองการเพาะเหด- การศกษาทดลองทำาเกษตรแบบยงยน- การถายทอดเทคโนโลยดานการเกษตร- การจดทำาแปลงทดสอบและพฒนาเทคโนโลย

๕. การพฒนาการเลยงสตว

17

การสงเสรมการเลยงสตวในการประกอบอาชพนน แบงออกเปน ๒ ประเภท คอ

งานประมง- การผลตพนธสตวนำาจด ปลอยพนธสตวนำาลงสแหลงนำาตางๆ- การแจกจายพนธสตวนำาแกเกษตรกร- สาธตการเพาะเลยงสตวนำา- สงเสรมและบรการเพาะสตวนำา- จดฝกอบรมเกษตรกรดานการเพาะเลยงสตวนำา ใหความรในการเพมผลผลตสตวนำา

งานปศสตว - สงเสรมการเลยงสตว ไดแก โคเนอ ไก เปด และสกร

- สงเสรมการปลกพชอาหารสตว การผลตฟางปรงแตง- บรการตรวจสขภาพสตวใหแกเกษตรกรในหมบานรอบศนยฯ

๖. ดานการสงเสรมอาชพเพอพฒนาคณภาพชวต

การจดงานสงเสรมอาชพเปนการเสรมสรางคณภาพชวตทดขนใหแกเกษตรกร โดยแบงออกเปน ๒ กจกรรม คอ

งานสงเสรมสหกรณ - จดใหบรการสขาว และรบฝากขาวเปลอกเพอเกบรกษาในยงฉาง - จดเงนกใหแกสมาชกสหกรณ - จดหาสนคามาจำาหนายใหแกสมาชก

18

- จดฝกอบรมการแปรรปผลผลตเพอจำาหนายแกสมาชก - จดการสงเสรมพฒนาอาชพดานการปลกพช เลยงสตว

พนทดำาเนนการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนฯ ตงอย ณ หมท ๒ ตำาบลเขา

หนซอน อำาเภอพนมสารคาม จงหวดฉะเชงเทรา หางจากกรงเทพฯ ๑๓๒ กโลเมตรมาทาง ทศตะวนออก บนฝงขวาของถนนสายฉะเชงเทรา-กบนทรบร (ทางหลวงแผนดนสาย ๓๐๔ บรเวณ กม.ท ๕๑-๕๒) หางจากอำาเภอพนมสารคาม ๑๗ กโลเมตร มพนทรบผดชอบ ดงน

19

๑. ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนฯ เนอท ๑,๒๔๐ ไร และพนทโครงการพฒนาสวนพระองคเขาหนซอน เนอท ๖๕๕ ไร รวมพนททงหมดของศนยศกษาฯ ๑,๘๙๕ ไร

๒. หมบานรอบศนยฯ บรเวณลมนำาโจน ตำาบลเขาหนซอน และตำาบลเกาะขนน อำาเภอพนมสารคาม จงหวดฉะเชงเทรา ซงเปนหมบานเปาหมายในการปฏบตงานขยายผล จำานวน ๑๕ หมบาน เนอท ๑๑๓,๒๑๔ ไร

๓. พนทราษฎรนอมเกลาฯ ถวาย เกษตรทฤษฎใหมตำาบลเสมดเหนอ อำาเภอบางคลา จงหวดฉะเชงเทรา เนอท ๑๑๔ ไร

๔. พนทราษฎรนอมเกลาฯ ถวาย เกษตรทฤษฎใหมบานธารพด ตำาบลเขาหนซอน อำาเภอพนมสารคาม จงหวดฉะเชงเทรา เนอท ๓๒ ไร

๕. มศนยสาขา คอ ศนยบรการพฒนาบานสราง จงหวดปราจนบร และโครงการพฒนาพนทบรเวณเขาชะโงก จงหวดนครนายก

หนวยงานทรบผดชอบ ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนฯ เกดขนจากความรวมมอของหลายหนวยงานในการใหการดแลการดำาเนนงานในสวนตางๆ ของศนยฯ เพอใหเกดผลสำาเรจ ซงประกอบดวยหนวยงานและความรบผดชอบดงน ๑. กรมพฒนาทดน ๒. กรมวชาการเกษตร ๓. กรมสงเสรมการเกษตร ๔. กรมสงเสรมสหกรณ ๕. กรมปศสตว ๖. กรมประมง

20

๗. กรมชลประทาน ๘. กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ๙. กรมปาไม ๑๐. กรมพฒนาชมชน ๑๑. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยฉะเชงเทรา

การดำาเนนงาน แนวทางการดำาเนนงานพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงพระราชทานแนวทางในพฒนาศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนฯ ดงน ๑. พฒนาใหเปนศนยกลางการเรยนรอยางมประสทธภาพดานเกษตรกรรมทสมบรณแบบ ในการพฒนาแหลงนำา ฟ นฟสภาพปา การพฒนาปรบปรงดน การวางแผนปลกพชและเลยงสตวทเกษตรกรสนใจสามารถเขามาชมศกษาคนควาหาความรเพมเตม และนำาไปปฏบตตามได เพอพฒนาอาชพและพนททำากนของตนใหเพมผลผลตมฐานะความเปนอยทดขนพรอมทงสงเสรมงานศลปหตถกรรมพนบานเปนอาชพเสรม เพมฐานะความเปนอยทดขน เพมรายไดจากอาชพหลกอกทางหนง

๒. ศกษา ทดลอง วจย เพอนำาผลไปสเกษตรกรในพฒนาพนทรอบศนยฯ ใหมความเจรญขนเปนตวอยางแกการพฒนาพนทอนๆ ตอไป ๓. ใหนำาวธการแกปญหาดนเปรยวจดทไดผลแลวมาใชกบพนทดนเปรยวทโครงการพฒนา สวนพระองคบางคลา และสาธตตามแนวทฤษฎใหม ๔. ใหศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนฯ เปนสถานททำาการศกษาการผสมพนธพชอกกจกรรมหนง เพอสรางพนธพชชนดใหมๆ

21

ทมคณภาพด ใหเปนทแพรหลายสบไป

กจกรรมในการดำาเนนงาน.

๑. ฟ นฟปาไม ปลกปาฟ นฟระบบนเวศในพนทศนยฯ และพนทขางเคยง ใหราษฎรและเยาวชนไดเหนความสำาคญของปาไม พรอมทงรณรงคการปลกปาอยางตอเนอง รวมทงปลกหญาแฝกเพอคนนำาสรางดน

๒. พฒนาแหลงนำา บรหารจดการระบบสงนำาจากอางเกบนำา ๙ แหง ใหมประสทธภาพและทวถงทงในกจกรรมของศนยฯ และชาวบานในหมบานรอบศนยฯ ควบคกบการพฒนาแหลงนำาตามธรรมชาต

๓. บำารงดน สาธตและสงเสรมใหเกษตรกรใชปยอนทรย ปยหมก ปยคอก ในการปรบปรงบำารงดนในททำากน ลดการใชสารเคม เผยแพรสนบสนนการปลกหญาแฝกตามรมขอบสระนำาและบรเวณพนทลาดชด เพอลดการพงทลายของหนาดน รวมทงปลกพชหมนเวยนและพชคลมดน

๔. สรางอาชพ เสรมทางเลอก ศกษา ทดลอง พฒนาหาพนธพชและพนธสตวทเหมาะสมกบพนทในทองถน แลวเผยแพรองคความรสราษฎรเพอทำากนแปรรปและขาย เปนการลดรายจายและเพมรายไดใหกบครอบครว

สถานทตงและพนทรบผดชอบ

22

ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนอง มาจากพระราชดำาร ตงอยหมท 2 ตำาบล เขาหนซอน อำาเภอพนมสารคาม จงหวด ฉะเชงเทรา หางจากกรงเทพฯ 132 กโลเมตรมา ทางทศตะวนออก บนฝงขวาของถนนสายฉะเชงเทรา-กบนทรบร (ทางหลวงแผนดนสาย 304 บรเวณ กม.ท 51-52) หางจากอำาเภอพนมสารคาม 17 กโลเมตร มพนทรบผดชอบ ดงน

1.ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอน เนองมาจากพระราชดำาร เนอท 1,240 ไร และพนท โครงการพฒนาสวนพระองคเขาหนซอน เนอท 655 ไร รวมพนททงหมดของศนยฯ 1,895 ไร

2.หมบานรอบศนยฯ บรเวณลมนำาโจน ใน ตำาบลเขาหนซอน และตำาบลเกาะขนน อำาเภอ พนมสารคาม จงหวดฉะเชงเทรา ซงเปนหมบาน เปาหมายในการปฏบตงานขยายผล จำานวน 15 หมบาน เนอท 113,214 ไร

3.พนทราษฎรนอมเกลาฯ ถวาย เกษตร ทฤษฎใหม ตำาบลเสมดเหนอ อำาเภอบางคลา จงหวด ฉะเชงเทรา เนอท 114 ไร

4.พนทราษฎรนอมเกลาฯ ถวาย เกษตร ทฤษฎใหม บานธารพด ตำาบลเขาหนซอน อำาเภอ พนมสารคาม จงหวดฉะเชงเทรา เนอท 32 ไร

23

การดำาเนนงานของศนยดานการพฒนาชมชน

บทบาทหนาทศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจาก พระราชดำาร

มบทบาทหนาทในการเปนศนย เรยนร สถาน “ศกษา” และใหการ “พฒนา” ไปพรอมกน กลาวคอ มหนาทศกษา คนควา ทดลอง วจย และแสวงหาแนวทางหรอวธการพฒนาถายทอด ความรดานการเกษตรสาขาตางๆ ทเหมาะสมสอด คลองกบสภาพแวดลอมเพอการประกอบอาชพของ ราษฎรทอาศยอยในพนทนนๆ ใหราษฎรไดร ไดเหน ไดสมผส และสามารถนำาไปปฏบตไดอยางจรงจง เมอศกษาทดลองไดผลแลวกจะนำาไปขยายผลใน ลกษณะ “การพฒนา” สราษฎรทอาศยอยบรเวณ หมบานรอบศนยฯ และขยายผลเปนวงกวางออกไป

ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจาก พระราชดำาร ถอเปนภารกจสำาคญในการทำาหนาทเผยแพร ประชาสมพนธพระอจฉรยภาพของพระบาทสมเดจพระเจา อยหวใหประชาคมโลกทกชาตทกชนชนไดรบรถงโครงการ อนเนองมาจากพระราชดำารตามแนวปรชญาเศรษฐกจ พอเพยง ซงเปนกรอบแนวคดของหลกการและแนวทาง การปฏบตทมงสรางชมชนใหเขมแขง พฒนาคนใหสามารถ ดำารงชวตไดอยางพออยพอกนใหสามารถพงพาตนเองได การเปนศนยเรยนรเพอสงเสรมและใหบรการประชาชนนน ตงอยบนพนฐานของหลกการ 4 ประการ คอ 1.เกษตรทฤษฎใหมตามปรชญาเศรษฐกจ พอเพยง

24

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมพระราชดำารส ชแนะแนวทางการดำาเนนชวตแกพสกนกรชาวไทยมาโดย ตลอดนานกวา 25 ป ตงแตกอนเกดวกฤตการณทาง เศรษฐกจ และเมอภายหลงไดทรงเนนยำาแนวทางการแกไข เพอใหรอดพน และสามารถดำารงอยไดอยางมนคง และ ยงยนภายใตกระแสโลกาภวตนและความเปลยนแปลง ตางๆ ทรงชถงแนวทางการดำารงอยและปฏบตตนของ ประชาชนในทกระดบ รวมถงการพฒนาและบรหาร ประเทศใหดำาเนนไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒนา เศรษฐกจเพอใหกาวทนตอโลกยคโลกาภวตน ความ พอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจำาเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอ สมควรตอการมผลกระทบใดๆ อนเกดจากการเปลยนแปลง ทงภายนอกและภายใน ดำาเนนชวตดวยความอดทน ความ เพยร มสต ปญญา และความรอบคอบ เพอใหสมดลและ พรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวาง ขวางทงดานวตถ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรมจาก โลกภายนอกไดเปนอยางด ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดำาร ไดปลกฝงให เกษตรกร หมบานรอบศนยฯ ตระหนกถงพระราชดำารทวา “การพฒนาคนใหสามารถดำารงชวตไดแบบพออยพอกน สามารถพงพาตนเองได” จงไดแนะนำาสงเสรมใหทำาการ เกษตรทฤษฎใหมตามแนวพระราชดำาร ซงเปนการเกษตร ผสมผสาน เหมาะสำาหรบเกษตรรายยอยทมพนททำากน ขนาดเลก 10-15 ไร โดยมการจดแบงทดนออกเปนสดสวนคอ แหลงนำา นาขาว พชผสมผสาน และโครงสราง พนฐาน ในอตราสวน 30:30:30:10 หรอตามสภาพภม- ประเทศอนเปนแนวทางพฒนาใหเกดการใชทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมอยางมประสทธภาพ ชวยเสรม สรางระบบนเวศ ลดความเสยงดานการเกษตรเมอเปรยบ เทยบกบการปลกพชเชงเดยว ลดรายจาย เพมรายได และม รายไดใชจายตลอดป หากเปนการเกษตร

25

อนทรยดวยแลว การใชปยเคมและสารเคม ปองกนกำาจดวชพชและโรค แมลงศตรพชกจะหมดไป ชวยสรางสมดลของระบบการ ผลตใหเกดความพอเพยง พนทเพาะปลกมความหลาก หลายทางชวภาพมากขน เกดความยงยนของทรพยากร ธรรมชาตทใชในการผลตทงทรพยากรดน นำา พรรณพช และปาไม ชวยเสรมสรางความคด และจตสำานกของการ พงพาตนเองได ภายใตพนฐานของความพอเพยง เมอเกด ความพอเพยงและสามารถพงพาตนเองได ความยงยนกจะ บงเกดขนในทสด2.ศนยขยายพนธหญาแฝกเพอการอนรกษดน และนำา และการปรบปรงบำารงดน

พระบาทสมเดจ พระเจาอยหวทรงมพระราชดำารวา “…การปรบปรงทดน นนตองอนรกษผวดนซงมความอดมสมบรณไว ไมใหไถ หรอลอกหนาดนทงไป สงวนไมยนตนทยงเหลออยเพอ ทจะรกษาความชมชนของผวดน…” เมอวนท 22 มถนายน พ.ศ.2534 ไดทรงพระราชทานพระราชดำารเกยวกบ หญาแฝกเปนครงแรกกบ ดร.สเมธ ตนตเวชกล เลขาธการ กปร. วาใหทำาการศกษาทดลองปลกหญาแฝกเพอปองกน การชะลางพงทลายของดน และอนรกษความชมชนไวในดน ขนตอนการดำาเนนงานเปนวธการแบบงายๆ ประหยด ไมตองใหการดแลภายหลงการปลกมากนก เกษตรกร สามารถดำาเนนการเองได ดงพระราชดำารวา “...หญาแฝก เปนพชเอนกประสงคทสามารถนำาไปใชประโยชนไดอยาง แพรหลาย นอกจากคณประโยชนหลกของหญาแฝกทใช ปลกเพอปองกนการชะลางพงทลายของดน และชวยฟ นฟ ความอดมสมบรณของดนแลว รากหญาแฝกทแผหยงลก ลงไปในดนยงชวยดดซบสารพษทปนเป อนมากบนำาทไหล ผาน อกทงคณสมบตพเศษของกอและใบหญาแฝกทปลก ลอมรอบพนทเกษตร ยงมสวนชวยในการปองกนปลวก และหนไมใหเขามาทำาความเสยหายใหกบพชและผลตผล ในพน

26

ทนนๆ รวมทงใชปองกนงไดอกดวย...” และทรง ยำาอยเสมอวากระบวนการพฒนาทดนทงหมดน จะตอง ชแจงใหราษฎรซงเปนผไดรบประโยชนมสวนรวมและ ลงแรงดวย

ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจาก พระราชดำารตระหนกถงภารกจน จงไดทำาการขยายพนธ กลาหญาแฝกสำาหรบแจกจายใหเกษตรกรและผสนใจ ได นำาเอาไปปลกในพนทของตนเอง พรอมทงจดทำาเอกสาร คำาแนะนำาการปลกขยายพนธหญาแฝก การปลกหญาแฝก เพอดงนำาสรางดนในพนทแหงแลงดนเลว สงเสรมการ พฒนาและรณรงคการปลกหญาแฝกเพอการอนรกษดนและนำา จดทำาแปลงเรยนรสาธตและสงเสรมการปลกหญาแฝกเพอ ปองกนการชะลางพงทลายของดนในพนททมนำาไหลบา กดเซาะหนาดนและในพนทลาดเท การปลกหญาแฝก บรเวณขอบบอปองกนดนพง และการปลกหญาแฝกเพอ สงวนความชนในดนในแปลงเพาะปลกพชไรและไมผล เปนตน3.สงเสรมการใชประโยชนพชสมนไพร

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงโปรดเกลาฯ พระราชทานพระบรมราชานญาตใหจดตงสวนปาสมนไพร เขาหนซอนขนในป พ.ศ. 2523 เพอใหเปนแหลงปลกรวบรวม พชสมนไพรชนดตางๆ สำาหรบการศกษาวจยทางวชาการ เผยแพรการใชประโยชน และเปนแหลงศกษาหาความร ของนกเรยน นกศกษา และผสนใจทวไป ปจจบนมพช สมนไพรปลกรวบรวมไวประมาณ 909 ชนด

ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจาก พระราชดำาร สนบสนนและสงเสรมใหมการศกษา วจยการ ใชประโยชนจากพชสมนไพรสำาหรบการปองกน รกษา บรรเทา หรอกำาจดอาการของโรคบางชนดทเกดขนทงใน คน สตว และพช ทงน เพอลดโทษและพษภยของสารเคม ทตกคางในรางกาย เพอสรางความเปนมตรกบสงแวดลอม (Environment friendly) และเพอคนสธรรมชาต

27

(Back to the nature) อนเปนการรกษาสมดลของระบบนเวศ รวมทงสงเสรมใหเกษตรกรปลกพชสมนไพรและผลต ผลตภณฑจากสมนไพรเพอสรางรายไดเสรม และเพอเพม มลคาสนคาเกษตร 4.เปนศนยฝกวชาชพ

ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจาก พระราชดำาร ไดใหบรการฝกอบรมวชาชพดานเกษตรกรรม สมบรณแบบและศลปหตถกรรมพนบาน รวมทงการซอม เครองยนต และความรดานคอมพวเตอรใหแกเกษตรกร นกเรยน นกศกษา และผสนใจทวไป เพอสนองพระราชดำาร ในการใหศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร เปนศนยเรยนร อนเปนการเสรมสรางความรความสามารถ ในการประกอบอาชพ ฝกหดใหเกดความชำานาญ และเปน แนวทางในการประกอบอาชพเพอสรางเสรมรายได เกษตรกรและผสนใจทวไปสามารถตดตอขอเขารบการฝก อบรมไดตลอดเวลาโดยไมตองเสยคาใชจายใดๆ

นอกจากน ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน อนเนองมาจากพระราชดำาร ยงถอเปนภารกจในการเปน แหลงเรยนรและใหการฝกงานแกนกเรยน และนกศกษา จากสถาบนการศกษาทวไปอกดวย

ระบบการบรหารงานระบบการบรหารงาน องคกรบรหารโครงการศนยศกษาการ

พฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร เพอใหการดำาเนนงานของโครงการศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร ดำาเนนไปอยางมประสทธภาพ ในการน นายกรฐมนตร ในฐานะเปนประธานคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดำาร จงไดมคำาสงคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดำาร ท 05/2546 ลงวนท 17 มนาคม 2546 เปนคำาสงท 2/2551 ลงวนท 14 กรกฎาคม 2551 เรอง

28

แตงตงคณะกรรมการบรหารโครงการศนยศกษาการพฒนา อนเนองมาจากพระราชดำาร โดยมองคประกอบและอำานาจหนาทดงน

1. คณะกรรมการบรหารโครงการศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร ประกอบดวย องคมนตร เปนประธาน และรองเลขาธการ กปร. เปนกรรมการและเลขานการ มอำานาจหนาท

1) กำาหนดวตถประสงค นโยบาย และเปาหมายในการดำาเนนงานรวมทงแนวทางการบรหารโครงการ

2) อำานวยการ ควบคม กำากบ ดแลใหการดำาเนนงานเปนไปตามแนวนโยบายทไดกำาหนดไว

3) ตดตามผลและใหคำาแนะนำาในการปฏบตงาน รวมทงการแกไขปญหาและอปสรรคในการบรหารงานใหบรรลผล

4) กรณมความจำาเปนเรงดวนใหประธานกรรมการบรหารโครงการศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำารใชอำานาจหนาทแทนคณะกรรมการน และรายงานใหคณะกรรมการบรหารโครงการศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำารทราบในโอกาสแรก

5) แตงตงคณะอนกรรมการหรอคณะทำางานหรอบคคลเพอสนบสนนการปฏบตงานไดตามความจำาเปนและเหมาะสม

6) ปฏบตงานอนใดทคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดำารมอบหมาย มองคประกอบดงน

นายอำาพล เสนาณรงค องคมนตร ประธานกรรมการ

นายพลากร สวรรณรฐ องคมนตรรองประธานกรรมการ

นายสวสด วฒนายากร องคมนตรรองประธานกรรมการ

29

เลขาธการ กปร. กรรมการเลขาธการคณะกรรมการวจยแหงชาต กรรมการผบญชาการตำารวจแหงชาต กรรมการอธบดกรมการขาว กรรมการอธบดกรมชลประทาน กรรมการอธบดกรมประมง กรรมการอธบดกรมปศสตว กรรมการอธบดกรมปาไม กรรมการอธบดกรมพฒนาทดน กรรมการอธบดกรมวชาการเกษตร กรรมการอธบดกรมสงเสรมการเกษตร กรรมการอธบดกรมสงเสรมสหกรณ กรรมการอธบดกรมอทยานแหงชาต สตวปาและพนธพช

กรรมการ

อธบดกรมการพฒนาชมชน กรรมการอธบดกรมทดน กรรมการอธบดกรมสงเสรมการปกครองทองถน กรรมการอธบดกรมสงเสรมอตสาหกรรม กรรมการผวาราชการจงหวดจนทบร กรรมการผวาราชการจงหวดฉะเชงเทรา กรรมการผวาราชการจงหวดเชยงใหม กรรมการผวาราชการจงหวดนราธวาส กรรมการผวาราชการจงหวดเพชรบร กรรมการผวาราชการจงหวดสกลนคร กรรมการผวาการสถาบนวจยวทยาศาสตรและ กรรมการ

30

เทคโนโลยแหงประเทศไทยผแทนสำานกงบประมาณ กรรมการผจดการธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร

กรรมการ

รองเลขาธการ กปร. กรรมการทปรกษาดานการประสานงานโครงการ กรรมการอนเนองมาจากพระราชดำาร สำานก กปร.ผแทนสำานกบประมาณ สำานก กปร. กรรมการ

2. คณะอนกรรมการโครงการศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร

เพอใหการดำาเนนงานของโครงการศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร ดำาเนนไปอยางมประสทธภาพ อาศยอำานาจตามคำาสงคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดำาร ท 2/2551 ลงวนท 14 กรกฎาคม 2551 เรองแตงตงคณะกรรมการบรหารโครงการศนยศกษาการพฒนา อนเนองมาจากพระราชดำาร ขอท 5 จงขอแตงตงคณะอนกรรรมการโครงการศนยศกษาการพฒนา อนเนองมาจากพระราชดำาร ตามคำาสงประธานกรรมการบรหารโครงการศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร ท 3/2551 ลงวนท 14 พฤศจกายน 2551 โดยมองคประกอบดงน

2.1 คณะอนกรรมการวชาการโครงการศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร ประกอบดวย องคมนตร เปนประธานอนกรรมการ และ ผอำานวยการสำานกศกษาการพฒนาตามแนวพระราชดำารและกจกรรมพเศษ สำานกงาน กปร. เปนอนกรรมการและเลขานการ มอำานาจหนาท

31

1) กำาหนดกรอบนโยบายในการดำาเนนการศกษา คนควา ทดลองและวจยของศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร ใหเปนไปตามพระราชดำาร

2) พจารณาใหความเหนชอบและสนบสนนแผนการดำาเนนงานศกษา คนควา ทดลอง และวจยของศนยศกษาการพฒนาตามแนวพระราชดำาร เปนประจำาปหรอตามความจำาเปนแลวแตกรณ

3) ควบคม กำากบดแล และประสานการดำาเนนงานศกษา คนควา ทดลองและวจยของศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร ใหเปนไปตามกรอบนโยบายทกำาหนดไว

4) ใหคำาปรกษาดานวชาการ ตดตามประเมนผลความกาวหนา ปญหาอปสรรคในการดำาเนนงานดานการศกษา คนควา ทดลองและวจยของศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร

5) แตงตงคณะทำางานหรอบคคลเพอชวยเหลอการปฏบตงานดานวชาการของศนยศกษาการพฒนา อนเนองมาจากพระราชดำาร ตามความจำาเปน

6) ปฏบตหนาทอนใดอนเกยวเนองกบศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร ดานวชาการ ตามทไดรบมอบหมายจากคณะกรรมการบรหารโครงการศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร มองคประกอบดงน

นายสวสด วฒนายากร องคมนตร ประธานอนกรรมการ

นายเกษม จนทรแกวรองประธานอนกรรมการ

รองเลขาธการ กปร. รองประธานอนกรรมการ

นางสาวศรนตย บญทอง อนกรรมการ

32

นายพสทธ วจารสรณ อนกรรมการ นายชยวฒน ปรชาวทย อนกรรมการ นายบญงศ ไทยอตสาห อนกรรมการ นายวระชย ณ นคร อนกรรมการ นายสร ทกขวนาศ อนกรรมการ นายยคล ลมแหลมทอง อนกรรมการ คณหญงประไพศร พทกษไพรวน อนกรรมการ นางฉนทนา สวรรณธาดา อนกรรมการ ผอำานวยการสำานกศกษาการพฒนาตามแนว

อนกรรมการและเลขานการ

พระราชดำารและกกรรมพเศษ สำานกงาน กปร. ผอำานวยการกลมการศกษาและขยายผลการพฒนา

อนกรรมการและผชวยเลขานการ

อนเนองมาจากพระราชดำาร สำานกงาน กปร.

2.2 คณะอนกรรมการจดทำาแนวทางดานการบรหารจดการโครงการศนยศกษาการพฒนา อนเนองมาจากพระราชดำาร ประกอบดวยองคมนตร เปนประธานอนกรรมการ และทปรกษาดานการประสานงานโครงการ สำานกงาน กปร. เปนอนกรรมการและเลขานการ มอำานาจหนาท

1) จดทำาแนวทางดานโครงสรางและอตรากำาลงของศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร

2) พจารณาเสนอแนะแนวทางดานบรหารจดการงบประมาณ

33

3) แตงตงคณะทำางานหรอบคคลเพอชวยปฏบตงานไดตามความจำาเปน

4) ปฏบตหนาทอนใดอนเกยวเนองกบศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร ตามทไดรบมอบหมายจากคณะกรรมการบรหารโครงการศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร มองคประกอบดงน นายพลากร สวรรณรฐ องคมนตร ประธานอนกรรมการ นายมนชญ วฒนโกเมร รองประธานอนกรรมการ รองเลขาธการ กปร. อนกรรมการ นายปกรณ สตยวณช อนกรรมการ รองอธบดกรมชลประทาน อนกรรมการรองอธบดกรมประมง อนกรรมการ รองอธบดกรมพฒนาทดน อนกรรมการ รองผบญชาการตำารวจตระเวนชายแดน อนกรรมการ ผแทนสำานกงบประมาณ อนกรรมการ ผแทนสำานกงาน ก.พ. อนกรรมการ ผแทนสำานกงาน ก.พ.ร. อนกรรมการ ผแทนกรมปศสตว อนกรรมการ ผแทนกรมปาไม อนกรรมการ ผแทนกรมวชาการเกษตร อนกรรมการ ผแทนกรมสงเสรมสหกรณ อนกรรมการ ผแทนกรมการพฒนาชมชน อนกรรมการ ผแทนกรมการขาว อนกรรมการ ผแทนกรมอทยานแหงชาต สตวปาและพนธพช

อนกรรมการ

ทปรษาดานการประสานงานโครงการ อนกรรมการและ

34

สำานก กปร. เลขานการผอำานวยการสำานกศกษาขยายผลการพฒนา

อนกรรมการและผชวยเลขนการ

ตามแนวพระราชดำารและกจกรรมพเศษ สำานกงาน กปร.ผอำานวยการกลมศกษาและขยายผลการพฒนา

อนกรรมการและผชวยเลขนการ

ตามแนวพระราชดำาร สำานกงาน กปร.หวหนากลมพฒนาระบบบรหาร สำานกงาน กปร.

อนกรรมการและผชวยเลขานการ

2.3 คณะอนกรรมการวางแผนและตดตามประเมนผลโครงการศนยศกษาการพฒนา อนเนองมาจากพระราชดำาร ประกอบดวย เลขาธการ กปร. เปนประธานอนกรรมการ และทปรกษาดานการประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดำาร สำานกงาน กปร. เปนอนกรรมการและเลขานการ อำานาจหนาท

1) ดำาเนนการศกษาและรวบรวมขอมล เพอจดทำาแผนของโครงการศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร ใหสอดคลองกบแนวนโยบายของคณะกรรมการบรหารโครงการศนยศกษาอนเนองมาจากพระราชดำาร

2) ดำาเนนการตดตามผลการดำาเนนงาน และพจารณากลนกรองรายละเอยดโครงการและงบประมาณประจำาป ตามทศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำารเสนอขอรบการสนบสนน

3) ในกรณทเปนความจำาเปนเรงดวน ใหประธาน อนกรรรมการวางแผนและตดตามประเมนผลใชอำานาจหนาทแทนคณะกรรมการฯ และรายงานใหคณะกรรมการฯ ทราบในโอกาสแรก

35

4) แตงตงคณะทำางานเพอชวยปฏบตงานไดตามความจำาเปน

5)ปฏบตงานอนทคณะกรรมการบรหารโครงการศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำารมอบหมายมองคประกอบดงน

เลขาธการ กปร. ประธานอนกรรมการ รองเลขาธการ กปร. รองประธานอนกรรมการ นายปกรณ สตยวณช รองประธานอนกรรมการรองอธบดกรมชลประทาน อนกรรมการ รองอธบดกรมประมง อนกรรมการ รองอธบดกรมพฒนาทดน อนกรรมการ รองผบญชาการตำารวจตระเวนชายแดน อนกรรมการ ผแทนสำานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต อนกรรมการ ผแทนกระทรวงสาธารณสข อนกรรมการ ผแทนกรมปศสตว อนกรรมการ ผแทนกรมปาไม อนกรรมการ ผแทนกรมวชาการเกษตร อนกรรมการ ผแทนกรมสงเสรมการเกษตร อนกรรมการ ผแทนกรมสงเสรมสหกรณ อนกรรมการ ผแทนกรมการขาว อนกรรมการ ผแทนกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธไม

อนกรรมการ

ผแทนกรมการพฒนาชมชน อนกรรมการ ผแทนกรมทดน อนกรรมการ ผแทนธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณ อนกรรมการ

36

การเกษตรผแทนกรมสงเสรมการปกครองทองถน อนกรรมการ ผแทนสถาบนวจยวยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย

อนกรรมการ

ผแทนกรมสงเสรมอตสาหกรรม อนกรรมการผอำานวยการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนฯ

อนกรรมการ

ผอำานวยการศนยศกษาการพฒนาพกลทองฯ

อนกรรมการ

ผอำานวยการศนยศกษาการพฒนาอาวคงกระเบนฯ

อนกรรมการ

ผอำานวยการศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครฯ

อนกรรมการ

ผอำานวยการศนยศกษาการพฒนาภพานฯ อนกรรมการผอำานวยการศนยศกษาการพฒนาหวยทรายฯ

อนกรรมการ

ทปรษาดานการประสานงานโครงการอนกรรมการและเลขานการ

อนเนองมาจากพระราชดำาร สำานกงาน กปร.ผอำานวยการสำานกงานศกษาการพฒนาตามแนวพระราชดำาร

อนกรรมการและผชวยเลขานการ

ผอำานวยการสำานกแผนงาน และตดตาประเมนผลสำานก กปร.

อนกรรมการและผชวยเลขานการ

องคกรดำาเนนงานโครงการศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำารในระดบพนท เพอใหการดำาเนนงานโครงการ

37

ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดำาร ดำาเนนไปอยางมประสทธภาพ อาศยอำานาจตามคำาสงคณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดำาร ท 2/2551 ลงวนท 14 กรกฎาคม 2551 เรองแตงตงคณะกรรมการบรหารโครงการศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร ขอท 5 จงขอแตงตงคณะอนกรรมการดำาเนนงานโครงการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดำาร ตามคำาสงประธานกรรมการบรหารโครงการศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร ท 8/2551 ลงวนท 14 พฤศจกายน 2551 โดยมองคประกอบและอำานาจหนาทดงตอไปน

คณะอนกรรมการดำาเนนงานโครงการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดำาร ประกอบดวย ผวาราชการจงหวดฉะเชงเทรา เปนประธานอนกรรมการ และผอำานวยการศนยศกษาการพฒนา เขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดำาร เปนอนกรรมการและเลขานการ อำานาจหนาท

1) ควบคม กำากบ ดแล และประสานการดำาเนนงานใหบรรลวตถประสงคทไดกำาหนดไวในแผนแมบทศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน อนเนองมาจากพระราชดำาร

2) จดทำาแผนปฏบตงานประจำาปใหเปนไปตามกรอบนโยบายของแผนแมบทศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดำารและจดทำางบประมาณเสนอขออนมตประจำาปงบประมาณ

3) ใหคำาปรกษาแนะนำาแกหนวยงานตางๆ ทปฏบตงานในโครงการ

4) แตงตงคณะทำางานคณะปฏบตงานในพนท ตลอดจนบคคลหรอเจาหนาทเพอชวยเหลอการปฏบตงานไดตามความจำาเปน

5) ปฏบตหนาทอนใดอนเกยวเนองกบโครงการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดำาร ตามทไดรบมอบหมาย

38

จากคณะกรรมการบรหารโครงการศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร และคณะอนกรรมการโครงการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดำาร มองคประกอบดงน

ผวาราชการจงหวดฉะเชงเทรา ประธานอนกรรมการ รองผวาราชการจงหวดฉะเชงเทรา รองประธานอนกรรมการ รองอธบดกรมพฒนาทดน รองประธานอนกรรมการ ผอำานวยการสำานกประสานงานโครงการพนท 1 สำานกงาน กปร. อนกรรมการ

ผอำานวยการศนยวจยขาวฉะเชงเทรา อนกรรมการทองถนจงหวดฉะเชงเทรา อนกรรมการผอำานวยการสำานกงานธนาคารเพอการเกษตร อนกรรมการและสหกรณการเกษตร จงหวดฉะเชงเทรานายแพทยสาธารณสขจงหวดฉะเชงเทรา อนกรรมการทางหลวงชนบทจงหวดฉะเชงเทรา อนกรรมการผอำานวยการสำานกงานการทองเทยวแหงประเทศไทยภาคกลาง เขต 8

อนกรรมการ

ผอำานวยการสำานกวจยและพฒนาการเกษตรเขตท 6 จงหวดจนทบร

อนกรรมการ

ผอำานวยการศนยวจยยางฉะเชงเทรา อนกรรมการเกษตรจงหวดฉะเชงเทรา อนกรรมการสหกรณจงหวดฉะเชงเทรา อนกรรมการผอำานวยการสำานกสขศาสตรสตวและสขอนามยท 2 อนกรรมการ

ปศสตวจงหวดฉะเชงเทรา อนกรรมการประมงจงหวดฉะเชงเทรา อนกรรมการผอำานวยการศนยวจยและพฒนาประมงนำาจด อนกรรมการ

39

ชลบรผอำานวยการโครงการชลประทานฉะเชงเทรา อนกรรมการผอำานวยการสำานกบรหารจดการในพนทปาอนรกษ 3 อนกรรมการ

ผแทนกรมปาไม อนกรรมการผแทนกรมอทยานแหงชาต สตวปาและพนธพช

อนกรรมการ

พฒนาการจงหวดฉะเชงเทรา อนกรรมการประชาสมพนธจงหวดฉะเชงเทรา อนกรรมการผอำานวยการสำานกสงเสรมและพฒนาการเกษตร เขตท3 จงหวดระยอง

อนกรรมการ

นายอำาเภอพนมสารคาม อนกรรมการผอำานวยการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนฯ

อนกรรมการและเลขานการ

หวหนาสำานกงานจงหวดฉะเชงเทราอนกรรมการและผชวยเลขานการ

ผแทนศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนกรรมการผชวยเลขานการ

คณะทำางานโครงการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดำาร เพอใหการดำาเนนงานโครงการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดำาร ดำาเนนไปอยางมประสทธภาพ อาศยอำานาจตามคำาสงคณะกรรมการบรหารโครงการศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร ท 1/2548 ลงวนท 20 มถนายน 2548 เรองแตงตงดำาเนนงานโครงการศนยศกษาการพฒนา เขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดำารในระดบพนท ขอ

40

1.2 (4) แตงตงคณะทำางานโครงการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดำาร

ประธานคณะอนกรรมการดำาเนนงานโครงการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดำาร จงไดมคำาสงท 1323/2551 ลงวนท 1 กรกฎาคม 2551 เรองแตงตงคณะทำางานโครงการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดำาร ประกอบดวย ผอำานวยการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน อนเนองมาจากพระราชดำาร เปนประธานคณะทำางาน และผแทนงานพฒนาทดน เปนคณะทำางานและเลขานการ มอำานาจหนาท 1) ควบคม กำากบ ดแล และประสานการดำาเนนงานของศนยศกษาการพฒนา เขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดำาร ใหบรรลวตถประสงคทกำาหนดไว 2) จดทำาแผนปฏบตงานประจำาปเสนอคณะอนกรรมการดำาเนนงานโครงการฯ 3) ประสานงานระหวางหนวยงานตางๆ ในระดบพนทใหเกดเอกภาพในการปฏบตงาน รวมทงการดำาเนนการแกไขปญหาอปสรรคในระดบพนท หรอใหขอเสนอแนะแกคณะอนกรรมการดำาเนนงานโครงการฯ เพอเพมประสทธภาพในการปฏบตงานใหบรรลตามวตถประสงคทกำาหนดไว 4) ใหความสนบสนนการปฏบตงานภายในศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดำารในดานวชาการและอนๆ 5) แตงตงบคคลหรอเจาหนาทประจำากองอำานวยการโครงการตามความจำาเปนแลวรายงานใหคณะอนกรรมการ ดำาเนนงานฯ ทราบ 6) ปฏบตหนาทอนอนเกยวเนองกบโครงการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดำาร ตามทไดรบมอบหมายจากคณะกรรมการบรหารโครงการฯ หรอคณะอนกรรมการดำาเนนงานโครงการฯ มองคประกอบดงน

41

ผอำานวยการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนฯ

ประธานคณะทำางาน

ผอำานวยการวทยาลยเกษตรและเทคโนโลยฉะเชงเทรา

รองประธานคณะทำางาน

ผแทนสำานกงาน กปร. คณะทำางานผอำานวยการสำานกงานพฒนาภาค 1 หนวยบญชาการทหารพฒนา

คณะทำางาน

ผกำากบการสถานตำารวจภธรพนมสารคาม คณะทำางานผบงคบกองพนทหารชางท 2 รอ. คณะทำางานนายอำาเภอพนมสารคาม คณะทำางานสาธารณสขอำาเภอพนมสารคาม คณะทำางานผอำานวยการโรงพยาบาลพนมสารคาม คณะทำางานผจดการการไฟฟาสวนภมภาคอำาเภอพนมสารคาม

คณะทำางาน

ผจดการธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตรสาขาพนมสารคาม

คณะทำางาน

ผอำานวยการศนยบรการการศกษานอกโรงเรยนอำาเภอพนมสารคาม

คณะทำางาน

ผอำานวยการสำานกงานเขตพนทการศกษาฉะเชงเทราเขต 2

คณะทำางาน

เกษตรอำาเภอพนมสารคาม คณะทำางานปศสตวอำาเภอพนมสารคาม คณะทำางานพฒนาการอำาเภอพนมสารคาม คณะทำางานสารวตรใหญสถานตำารวจภธรเขาหนซอน คณะทำางานนายกองคการบรหารสวนตำาบลเขาหนซอน คณะทำางานนายกองคการบรหารสวนตำาบลเกาะขนน คณะทำางาน

42

นายกเทศมนตรตำาบลเขาหนซอน คณะทำางานหวหนาสถานวจยเขาหนซอน คณะทำางานหวหนางานวชาเกษตร คณะทำางานหวหนางานสงเสรมและพฒนาอาชพเกษตร

คณะทำางาน

หวหนางานสงเสรมสหกรณ คณะทำางานหวหนางานปศสตว คณะทำางานหวหนางานประมง คณะทำางานหวหนางานชลประทาน คณะทำางานหวหนางานสวนพฤกษศาสตร คณะทำางานหวหนางานเพาะชำากลาไม คณะทำางานหวหนาสวนรกขชาต คณะทำางานหวหนางานพฒนาชมชน คณะทำางาน

ผแทนงานพฒนาทดนคณะทำางานและเลขานการ

ผแทนงานพฒนาทดนคณะทำางานผชวยเลขานการ

43

โครงสรางองคกรบรหารงานโครงการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดำาร

ภาพแสดงโครงสรางองคกรบรหารงานโครงการศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดำาร

44

แนวทางดำาเนนงานทรงพระราชทานแนวทางการดำาเนนงานใหแก ศนยศกษาการ

พฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร ดงน1.ทำาการศกษา คนควา ทดลอง วจย เพอแสวง หาแนวทาง

และวธการพฒนาทางดานตางๆ ใหเหมาะสม สอดคลองกบสภาพแวดลอมทแตกตางกน ศนยศกษาการ พฒนาอนเนองมาจากพระราชดำารจงเปรยบเสมอน “ตนแบบ” ของความสำาเรจทจะเปนแนวทางและตวอยาง ใหแกพนทอนๆ ไดทำาการศกษา

2.มการแลกเปลยนสอสารระหวางนกวชาการ นกพฒนาสงเสรมและเกษตรกร การศกษา คนควา ทดลอง วจยตางๆทไดผลแลว ใหสามารถนำาไปใชประโยชน ไดจรงในพนทศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจาก พระราชดำารจงเปนแหลงผสมผสานวชาการและปฏบต การเปนแหลงศกษาทดลองของนกวชาการ เปนแหลงแลก เปลยนถายทอดประสบการณความรของนกพฒนาสงเสรม และเปนแหลงเรยนรเพอปฏบตเปนอาชพของเกษตรกร

3.มการบรหารจดการทเปนระบบ เนนการพฒนา แบบผสมผสาน อยบนหลกการและพนฐานของการพงพา ตนเองตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ศนยศกษาการ พฒนาอนเนองมาจากพระราชดำารเปนตวอยางทดของ แนวความคดแบบสหวทยาการ ซงกอใหเกดประโยชน สงสดในพนท จดเปนแบบจำาลองของพนทและรปแบบการ พฒนาทควรจะเปนใหเปนตวอยางวาในพนทลกษณะหนงๆ นน จะสามารถใชประโยชนอยางเตมทไดโดยวธใดบาง มใช การพฒนาเฉพาะทางใดทางหนง ใหพยายามใชความรมาก สาขาและแตละสาขาใหประโยชนเกอหนนกบการพฒนา สาขาอน

45

4.การประสานงานระหวางสวนราชการแบบ บรณาการ จดเปนแนวทางและวตถประสงคสำาคญยง ประการหนง แนวทางการดำาเนนงานของศนยศกษาการ พฒนาอนเนองมาจากพระราชดำารเนนการประสานงาน การประสานแผน และการบรหารจดการระหวางกรม กอง และสวนราชการตางๆ ใหเกดเปนจรงขน

5.เปนศนยบรการแบบเบดเสรจ มการศกษา ทดลองและสาธตใหเหนถงความสำาเรจของการดำาเนนงาน พรอมกนในทกดาน ทงดานการฟ นฟสภาพปา การพฒนา ทดน การเพาะปลกพช การปศสตว ประมง ตลอดจนการ พฒนาทางดานสงคมและงานศลปหตถกรรมพนบาน ดงพระราชดำารสใหศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจาก พระราชดำารทำาหนาทเสมอน “พพธภณฑธรรมชาตทม ชวต” (Living Natural Museum) เปนการใหบรการ ณ จดเดยว หรอศนยรวมการพฒนาแบบเบดเสรจ (One stop service) โดยการเปนศนยฝกอบรมหรอศนยเรยนร ดานเกษตรกรรมครบวงจร ซงเกษตรกรและผเยยมชมสามารถนำาความรทไดรบไปใชในการประกอบอาชพการ เกษตร และดานศลปหตถกรรมพนบานเพอพฒนาชวต และความเปนอยใหดขน

ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจาก พระราชดำาร ยงเปนแหลงทองเทยวเชงพฒนา (Development Tourism) ใหนกทองเทยวและประชาชน ทอาศยอยในบรเวณใกลเคยงไดเขามาทองเทยวพกผอนหยอน ใจ ซงนอกจากจะไดรบความเพลดเพลนแลวยงไดเรยนร เรองการเกษตรและศลปหตถกรรมพนบาน ชวยกระตน จตสำานกของคนในชาตใหตระหนกถงการเปนสถานศกษา

ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจาก พระราชดำารตระหนกถงภารกจน จงไดทำาการขยายพนธ กลาหญาแฝกสำาหรบแจกจายใหเกษตรกรและผสนใจ ได นำาเอาไปปลกในพนทของตนเอง พรอมทงจดทำาเอกสาร คำาแนะนำาการปลกขยายพนธหญาแฝก การ

46

ปลกหญาแฝก เพอดงนำาสรางดนในพนทแหงแลงดนเลว สงเสรมการ พฒนาและรณรงคการปลกหญาแฝกเพอการอนรกษดนและนำา จดทำาแปลงเรยนรสาธตและสงเสรมการปลกหญาแฝกเพอ ปองกนการชะลางพงทลายของดนในพนททมนำาไหลบา กดเซาะหนาดนและในพนทลาดเท การปลกหญาแฝก บรเวณขอบบอปองกนดนพง และการปลกหญาแฝกเพอ สงวนความชนในดนในแปลงเพาะปลกพชไรและไมผล เปนตน

6.สงเสรมการใชประโยชนพชสมนไพร พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงโปรดเกลาฯ พระราชทาน

พระบรมราชานญาตใหจดตงสวนปาสมนไพร เขาหนซอนขนในป พ.ศ. 2523 เพอใหเปนแหลงปลกรวบรวม พชสมนไพรชนดตางๆ สำาหรบการศกษาวจยทางวชาการ เผยแพรการใชประโยชน และเปนแหลงศกษาหาความร ของนกเรยน นกศกษา และผสนใจทวไป ปจจบนมพช สมนไพรปลกรวบรวมไวประมาณ 909 ชนด

ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจาก พระราชดำาร สนบสนนและสงเสรมใหมการศกษา วจยการ ใชประโยชนจากพชสมนไพรสำาหรบการปองกน รกษา บรรเทา หรอกำาจดอาการของโรคบางชนดทเกดขนทงใน คน สตว และพช ทงน เพอลดโทษและพษภยของสารเคม ทตกคางในรางกาย เพอสรางความเปนมตรกบสงแวดลอม (Environment friendly) และเพอคนสธรรมชาต (Back to the nature) อนเปนการรกษาสมดลของระบบนเวศ รวมทงสงเสรมใหเกษตรกรปลกพชสมนไพรและผลต ผลตภณฑจากสมนไพรเพอสรางรายไดเสรม และเพอเพม มลคาสนคาเกษตร

7.เปนศนยฝกวชาชพ ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจาก พระราชดำาร

ไดใหบรการฝกอบรมวชาชพดานเกษตรกรรม สมบรณแบบและศลปหตถกรรมพนบาน รวมทงการซอม เครองยนต และความรดาน

47

คอมพวเตอรใหแกเกษตรกร นกเรยน นกศกษา และผสนใจทวไป เพอสนองพระราชดำาร ในการใหศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร เปนศนยเรยนร อนเปนการเสรมสรางความรความสามารถ ในการประกอบอาชพ ฝกหดใหเกดความชำานาญ และเปน แนวทางในการประกอบอาชพเพอสรางเสรมรายได เกษตรกรและผสนใจทวไปสามารถตดตอขอเขารบการฝก อบรมไดตลอดเวลาโดยไมตองเสยคาใชจายใดๆนอกจากน ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอน อนเนองมาจากพระราชดำาร ยงถอเปนภารกจในการเปน แหลงเรยนรและใหการฝกงานแกนกเรยน และนกศกษา จากสถาบนการศกษาทวไปอกดวย

หนวยงานบรณาการ

ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดำาร บรหารจดการองคกรโดยมการประสานงานระหวางสวน ราชการแบบบรณาการ ซงเปนวตถประสงคสำาคญยง ประการหนงของแนวทางการดำาเนนงานของศนยฯ ทเนน การประสานงาน การประสานแผน และการบรหารจดการ ระหวางกรม กองและสวนราชการตางๆ ใหเกดเปนจรงขน โดย กรมพฒนาทดนทำาหนาทเปนหนวยงานหลกใน

48

การประสานการ ดำาเนนงานภายใตการกำากบดแลของสำานกงานคณะกรรมการ พเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดำาร (สำานกงาน กปร.) ทงน เพอใหเจาหนาทของรฐไดฝกหดการ ทำางานรวมกนไดความรในการพฒนา ดงพระราชดำารสทวา “…กรมกองตางๆ ทเกยวของกบชวตประชาชนทกดานได สามารถแลกเปลยนความคดเหน ปรองดองกน ประสาน กน ตามธรรมดาแตละฝายตองมศนยของตน แตวาอาจจะ มงานถอวาเปนศนยของตวเอง คนอนไมเกยวของ และ ศนยศกษาการพฒนาเปนศนยทรวบรวมกำาลงทงหมดของเจาหนาท ทกกรม กอง ทงดานเกษตรหรอดานสงคม ทงดานหางาน การสงเสรมการศกษามาอยดวยกนกหมายความวา ประชาชน ซงจะตองใชวธการทงหลายกสามารถทจะมาด สวนเจาหนาทจะใหความอนเคราะหแกประชาชน กมาอย พรอมกนในทเดยวกนเหมอนกน ซงเปนสองดาน กหมายถง วาทสำาคญปลายทางคอประชาชนจะไดรบประโยชน และ ตนทางของผเปนเจาหนาทจะใหประโยชน…”

สวนราชการทรวมดำาเนนการประกอบดวย หนวยงาน จาก 4 กระทรวงหลก ดงน

49

กระทรวงเกษตรและสหกรณ 1.งานพฒนาทดน (กรมพฒนาทดน)

-เปนหนวยงานหลกในการประสานงานกบหนวยงานบรณาการทรวมกนปฏบตงาน เพอใหการดำาเนนงานบรรลวตถประสงค

-สาธตและสงเสรมการเกษตรทฤษฎใหม และการเกษตรผสมผสานแทนการปลกพชเชงเดยว เพอใหเกษตรกรเกดความพออยพอกนและพงพาตนเองไดตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และเพอความยงยนทางการเกษตร

-สาธต สงเสรม และขยายพนธหญาแฝกสำาหรบแจกจายแกเกษตรกรและผสนใจ จดทำาเอกสารคำาแนะนำาการปลกขยายพนธหญาแฝก การปลกหญาแฝกเพอดงนำาสรางดนในพนทแหงแลงดนเลว สงเสรมและรณรงคการปลกหญาแฝกเพอการ--อนรกษดนและนำา จดทำาแปลงเรยนร สาธตและสงเสรมการปลกหญาแฝกเพอปองกนการชะลางพงทลายของดนในพนททมนำาไหลบากดเซาะหนาดนและในพนทลาดเท การปลกหญาแฝกบรเวณขอบบอปองกนดนพง และการปลกหญาแฝกเพอสงวนความชนในดนในแปลงเพาะปลกพชไรและไมผล เปนตน

50

-ศกษา ทดลอง วจยดานการพฒนาทดน การอนรกษดนและนำา การปรบปรงบำารงดน และการเพมผลผลตพชและศกยภาพในการผลตพชของดนในดนทมปญหา

-การสรางพนธลกผสมสองชนในพชผกรบประทานผล ศนยศกษาการพฒนาเขาหนซอนอนเนองมาจากพระราชดำารรวมกบมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ดำาเนนการวจยศกษาปรบปรงพนธพช เพอสรางพนธพชทมคณภาพดเหมาะสมกบสภาพแวดลอมสำาหรบเผยแพรสเกษตรกร ไดแก ขาวโพดหวานพนธฉตรทอง ขาวโพดขาวเหนยวพนธฉตรเงน ถวฝกยาวพนธพนมสารคาม และถวฝกยาวพมพนธเขาหนซอน

-สาธตและกอสรางระบบอนรกษดนและนำา ทางลำาเลยงในไรนา ทางระบายนำา และบอดกตะกอนดน

-สาธตและแนะนำาเกษตรกรในการวางแผนการใชทดนดานการเกษตรตามแผนการใชทดนระดบตำาบล

-สาธตและสงเสรมการใชอนทรยวตถปรบปรงบำารงดนและเพมผลผตพช ไดแก ปยหมก ปยคอก ปยพชสด และปยอนทรยนำาชวภาพ

-ถายทอดเทคโนโลยดานการบรหารจดการทรพยากรดน การอนรกษดนและนำา การปรบปรงบำารงดน โดยการฝกอบรม สาธตและบรการใหความชวยเหลอดานการพฒนาทดนแกเกษตรกรหมบานรอบศนยฯ และผสนใจทวไป

-งานขยายผลสเกษตรกรหมบานรอบศนยฯ และเกษตรกรผสนใจ ถายทอดเทคโนโลยการเกษตร โดยฝกอบรม สาธตและบรการใหความชวยเหลอดานการเกษตร ซอมแซมบอนำาประจำาไรนา พฒนาแหลงนำาธรรมชาตเพมศกยภาพการผลตชมชน พฒนาบอนำาตนเพออปโภคและบรโภค ฟ นฟระบบนเวศในพนทบอทรายราง ปรบรปแปลงนาเพอพฒนาพนทนาราง ฝกอบรมการทำาบญชฟารม

51

การเกษตรผสมผสาน การเกษตรทฤษฎใหม การทำาขนมจากแปงฟลาวมนสำาปะหลงเพอเพมมลคาสนคาเกษตร และจดตงกองทนพฒนาผลตภณฑเกษตรเพอเสรมสรางความเขมแขงแกกลมเกษตรกร

2.งานวชาการเกษตร (กรมวชาการเกษตร)

-ศกษาทดสอบพนธพช พนธขาว การปลกผกอนามย การเพาะเหด เทคโนโลยการเพาะปลกพชตางๆ ทเหมาะสมกบสภาพพนท วทยาการหลงการเกบเกยว

-ศกษาทดสอบไมผลในพนทดนทรายระบบเกษตรอนทรย ระบบการเกษตรแบบผสมผสาน ระบบปลกพช การปลกไมผลแบบเสรมรากและคำายนลำาตน

-ศกษาทดสอบการปลกยางพารา -สาธตการแปรรปชาหมอนในครวเรอนเพอเพมมลคาสนคา

เกษตร

52

-ผลตและขยายพนธพชทมคณภาพด เพอสนบสนนเกษตรกรและหนวยงานอน

-แนะนำาถายทอดเทคโนโลยวชาการเกษตรแผนใหมแกเกษตรกรและผสนใจ ไดแก วธการปลก การใชเครองมอปลก การใชสารเคมปองกนและกำาจดแมลง การใชปย และวธการเกบเกยว3.งานสงเสรมและพฒนาอาชพการเกษตร (กรมสงเสรมการเกษตร)

-รวบรวมพนธไมผล ผลตตนพนธไมผลไมยนตน ผลตกลาไมสำารอง ผลตพนธผกและสมนไพร ดแลรกษาแปลงแมพนธ ดแลแปลงเรยนร เพอเปนแหลงผลตไมผลพนธด เพอแจกจายหรอเปลยนพนธใหแกเกษตรกรใหนำาไปปลกในพนท-ฝกอบรมวชาชพทางการเกษตรถายทอดความรวชาการและเทคนคแผนใหมเกยวกบไมผลทงภาคทฤษฎและภาคปฏบตแกเกษตรกร ไดแก การปลก การดแลรกษา การขยายพนธไมผล เปนตน

-สงเสรมการผลตและการจดการผลผลตไมดอกไมประดบ-สาธตการรวบรวมพนธมะมวงตางๆ ทมอยในประเทศไทย

เพอเปนแหลงศกษาสายพนธมะมวง สาธตแปลงขยายพนธมะมวง การสรางสวนมะมวง

-ทดสอบสาธตการปลกพชแบบไรดน (ไฮโดรโพนคส)

53

4.งานสงเสรมสหกรณ (กรมสงเสรมสหกรณ)

-รบผดชอบในการสรางความเขมแขงใหชมชน ประสานงานเพอพฒนาอาชพแกสมาชกสหกรณ ไดแก กลมสหกรณการเกษตร กลมเกษตรกร และกลมสตร สหกรณใหการฝกอบรม สงเสรม แนะนำาและชวยเหลอ ดานการสหกรณ รวมทงเผยแพรประชาสมพนธอดม- การณหลกการสหกรณแกเกษตรกรและบคคลทวไป

-รวมกบเกษตรกรจดตงสหกรณการเกษตร พฒนาเขาหนซอนจำากด เพอทจะใชระบบสหกรณชวยแก ปญหาในการประกอบอาชพ ความเปนอย และใหสนเชอ เพอการเกษตร

-บรหารงานโรงสขาวพระราชทาน ใหบรการ สขาวแกเกษตรกรทวไปโดยคดคาบรการในราคาถก โรงสขาวพระราชทานเปนโรงสขาวสมยใหมใชมอเตอรไฟฟา เปนตนกำาลง รวมทงสน 18 ตว มขนาดตงแต 0.4-15 กโลวตต รวมเปน 43.53 กโลวตต มตควบคมการทำางาน ของมอเตอรโดยเฉพาะ สามารถหยดหรอเดนเครองไดเปน ชวงๆ หากสวนใดเกดขดของ5.งานปศสตว (กรมปศสตว)

54

-สาธตและสงเสรมการเลยงสตว ไดแก สกร เปด ไก โค กระบอ โดยจดสงนกวชาการเยยมเยยนเกษตรกร ใหคำาแนะนำาดานการเลยง การสขาภบาล การปองกนโรค การผลตอาหารสตว เปนตน

-ฝกอบรมเกษตรกรเพอเผยแพรแนะนำาการ เพมผลผลตปศสตว

-ใหบรการพฒนาสขภาพสตวเลยง การทำาวคซนปองกนโรคและถายพยาธ และใหบรการผสมเทยม

-สาธต สงเสรม การผลตอาหารสตว แปลงหญา เลยงสตว-จดหาและขยายพนธสตวเพอการสาธต สงเสรม และใหบรการ

เกษตรกร-จดทำาธนาคารโค กระบอ เพอใหเกษตรกรยม พอพนธหรอแม

พนธไปเลยงเมอไดลกจงใหคนพอพนธหรอ แมพนธแกธนาคาร6.งานประมง (กรมประมง)

-ผลตพนธสตวนำาจดชนดตางๆ เพอแจกจายหรอ จำาหนายแกเกษตรกร รวมทงปลอยพนธสตวนำาใน แหลงนำาสาธารณะ เพอเพม

55

ปรมาณอาหารโปรตนและ สรางรายไดแกเกษตรกรหมบานรอบศนยฯ

-สาธตการเพาะเลยงสตวนำา ตลอดจนสงเสรม และบรการเพาะเลยงสตวนำาแกเกษตรกร

-ฝกอบรมถายทอดความรแกเกษตรกร นกเรยน นกศกษา และผสนใจดานการเพาะเลยงสตวนำา ให สามารถนำาไปปฏบตไดอยางถกตองในพนทตนเอง ชวยลด ความเสยงดานการลงทนดำาเนนการ- ศกษาวจยดานการเพาะสตวนำา และบรหาร

-จดการทรพยากรแหลงนำา เพอนำาไปสการทำาประมงอยาง ยงยน

-สงเสรมการเลยงปลาแกเกษตรกรเพอจะไดนำาไปปฏบตเปนอาชพตอเนอง

-ใหคำาแนะนำาการเลยงสตวนำาตางๆ ทถกตอง ตามหลกการและวธการเลยงซงจะชวยลดความเสยงตอ การลงทนดำาเนนกจการเพาะพนธเพอปลอยตามแหลงนำา ตางๆ ฝกอบรมนสต นกศกษาและเกษตรกรผสนใจดาน การเพาะเลยงสตวนำา7.งานชลประทาน (กรมชลประทาน)

56

-วางแผนการใชนำา จดหาแหลงนำา และการ พฒนาแหลงนำาใหเกดประโยชนเพอใชในการอปโภคบรโภค และเพอการเกษตรของ

ราษฎรในบรเวณพนทลมนำาโจน

-การกอสรางอางเกบนำา การกอสรางฝายทดนำา-การกอสรางสระเกบนำา การขดลอกลำาหวยธรรมชาต สราง

ถนนคนคลองสงนำาขนานกบตวทอสงนำาเพอใหราษฎร สญจรไปมาอยางสะดวกและรวดเรวขน และซอมแซมและ ขดลอกแหลงนำา

-วางระบบชลประทานสงนำาใหกบพนทเพาะปลก และดแลบำารงรกษาอาคารชลประทานทกอสราง แลวใหใชประโยชนไดอยางมประสทธภาพ

-แกไขปญหานำาทวมในบรเวณลมนำาโจนและ บรเวณพนทเพาะปลกของโครงการทาลาด

ตงแตป 2533 จนถงปจจบน ไดกอสรางอาง เกบนำาทงหมด 9 อาง ความจทงสน 5.75 ลานลกบาศกเมตร คลองสงนำายาวทงสน 26.50 กโลเมตร กอสรางฝายทดนำา 6 แหง และขดสระเกบนำา ความจ 26,000 ลกบาศกเมตร 1 แหง พรอมทงไดวางแผนการ

57

พฒนาแหลงนำาขนโดยการ กอสรางฝายทดนำา และขดสระเกบนำาอกหลายแหง สามารถชวยเหลอพนทเพาะปลกในชวงฤดแลงถงฤดฝนใน พนทบรเวณลมนำาโจน เนอท 9,530 ไร

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

8.สวนพฤกษศาสตร (กรมอทยานแหงชาต สตวปาและพนธพช) -วางแผนการใชนำา จดหาแหลงนำา และการ พฒนาแหลงนำาให

เกดประโยชนเพอใชในการอปโภคบรโภค และเพอการเกษตรของราษฎรในบรเวณพนทลมนำาโจน

-จดสราง ดแล สวนพฤกษศาสตร และสวนสมน ไพร พนท 400 ไร

-ผลตกลาไมปา กลาไมโตเรว กลาพชสมนไพร สำาหรบแจกจายเกษตรกร หนวยงานและผสนใจทวไป

-วจยพรรณไม พรรณไมปา และพชสมนไพร -วจยดานไมปาหายาก และพชสมนไพรภาคตะวนออก

-จดพมพหนงสอพชสมนไพรในสวนปาสมนไพร เขาหนซอน-แปรรปผลตภณฑจากสมนไพร (แชมพดอก อญชน แชมพ

วานหางจระเข ครมนวดผมดอกอญชน ครมนวดผมมะกรด สบเหลวขมนชน สบวานสาวหลง สบเปราะหอม ยาหมองเสลดพงพอน ยาหมองนำา นำามน ไพล ยากนยงตะไครหอม)

58

-บรการอบสมนไพรและนวดแผนไทย9.สวนรกขชาต (กรมอทยานแหงชาต สตวปาและพนธพช)

-ดแลรกษา ปรบปรงสวนรกขชาต พนท 200 ไร สภาพปาไมในโครงการเปนปาดบแลง มสภาพเสอมโทรมอยางมาก ในป 2525

ไดทำาการบำารงรกษาพนธไมเดม ปลก ไมโตเรว ไมมคาหายาก และไมมคาทางเศรษฐกจ ไดแก พยง ประด ชงชน ยางนา และสก

-รวบรวมพรรณไมปา พรรณไมทนาสนใจ อาท มะคาโมง พะยง ประด ขอยหนาม โมกมน ขนทองพยาบาท อนรกษพรรณไมทองถนและพนทใกลเคยงแลวนำามาปลก รวบรวมไว เพอเปนแหลงเกบเมลดไม ใหแกผสนใจ นกเรยน นกศกษาไดศกษาเรยนร

-ใชเปนทสถานทพกผอนหยอนใจของประชาชน ผสนใจทวไป

59

10.งานเพาะชำากลาไม (กรมปาไม)-ดแลศนยเพาะชำากลาไม พนท 495 ไร-ผลตกลาไมปา กลาไมมคาหายาก สำาหรบ แจกจายเกษตรกร

หนวยงานตางๆ และผสนใจทวไป มากกวา 500,000 กลาตอป-ปลกปาเพมเตมในพนทศนยฯ และในพนท โครงการพฒนา

สวนพระองคฯ -สงเสรมใหมการปลกตนไมเพอเพมพนทปา -สงเสรมการใชผลตภณฑจากตนไมใหเกด ประโยชนสงสด

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 11.งานพฒนาชมชน (กรมพฒนาชมชน)

-เตรยมความพรอมของชมชนเพอรองรบการ พฒนาของหนวยงานตางๆ เชน สำารวจขอมลการฝกอบรม องคกรของประชาชน

-สงเสรมอาชพหลก อาชพรองใหราษฎรสามารถพงพาตนเองได

-ใหราษฎรรจกการปฏบตงานในระบบกลม โดยม การปฏบตงานในรปของกรรมการกลมตางๆ เชน กลม ออมทรพยเพอการผลต ฯลฯ

60

-ฝกอบรมแนะนำาใหราษฎรและองคกรรจกคด มการวางแผนปฏบตงานและแกไขปญหาดวยตนเอง

-ฝกอบรมอาชพหลก อาชพรองเพอใหราษฎร ไดรบการพฒนาดานเทคโนโลยและพฒนารปแบบของงาน ผลตภณฑ

-พฒนาศนยพฒนาเดกเลกสรนธร เพอเตรยม ความพรอมใหแกเดกกอนวยเรยน

กระทรวงศกษาธการ12.วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยฉะเชงเทรา (สำานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา)

-จดการศกษาหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ และหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง

-จดการศกษานอกระบบเปนการฝกอบรมหลกสตรระยะสน และหลกสตรเคลอนท

-การวจยและพฒนาเพอสรางนวตกรรม -สงเสรมบำารงศลปวฒนธรรมทองถนและสงแวดลอม

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง หลกการทสำาคญ

ในขณะททศทางของการพฒนาประเทศเปนไปในแนวทางเปลยนโครงสรางพนฐานเศรษฐกจของประเทศจากเกษตรกรรมเปนอตสาหกรรม เพอจะพงตนเองในการผลตสนคาอปโภคบรโภค ยกระดบรายไดใหประเทศกาวหนาและทนสมยนน พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ไดพระราชทานพระราชดำารชแนะแนวทางการพฒนา

61

ประเทศโดยตองตงอยบนพนฐานของความพอเหมาะพอด ดงพระราชดำารสเมอวนท 18 กรกฎาคม 2517 ความตอนหนงวา

“... การพฒนาประเทศจำาเปนตองทำาตามลำาดบขนตอน ตองสรางพนฐานคอ ความพอมพอกนพอใชของประชาชนสวนใหญเปนเบองตนกอน โดยใชวธการและอปกรณทประหยด แตถกตองตามหลกวชาการ เมอไดพนฐานมนคงพรอมพอควรและปฏบตไดแลว จงคอยเสรมความเจรญและฐานะทางเศรษฐกจนนสงขนโดยลำาดบตอไป หากมงแตจะสรางความเจรญยกเศรษฐกจขน ใหรวดเรวแตประการเดยว โดยไมใหแผนปฏบตการสมพนธกบสภาวะของประเทศและประชาชนโดยสอดคลองดวย กจะเกดความไมสมดลในเรองตาง ๆ ขน ซงอาจกลายเปนความยงยากลมเหลวในทสด...”

เมอประเทศไทยเผชญกบวกฤตการณเศรษฐกจครงสำาคญเมอชวงป 2539 - 2541 พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ไดพระราชทานกำาลงใจและพระราชดำารเกยวกบ “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” ในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษาเมอป 2540 โดยทรงขยายความคำาวา “ความพอเพยง” ดงพระราชดำารสตอนหนงความวา

“… ความพอเพยงนไมไดหมายความวา ทกครอบครวจะตองผลตอาหารของตว จะตองทอผาใสเอง อยางนนมนเกนไป แตวาในหมบานหรอในอำาเภอจะตองมความพอเพยงพอสมควร บางสงบางอยางทผลตไดมากกวาความตองการกขายได แตขายในทไมหางไกลเทาไร ไมตองเสยคาขนสงมากนก อยางนทานนกเศรษฐกจตาง ๆ กมาบอกวาลาสมยจรง อาจจะลาสมย คนอนเขาตองมการเศรษฐกจ ทตองมการแลกเปลยนเรยกวาเศรษฐกจการคาไมใชเศรษฐกจความพอเพยง เลยรสกวาไมหรหรา แตเมองไทยเปนประเทศทมบญอยวา ผลตใหพอเพยงได…”

62

ตอมาสำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตไดเชญผทรงคณวฒมารวมกนประมวลและกลนกรองพระราชดำารสเรอง เศรษฐกจพอเพยง ทพระราชทานในวโรกาสตางๆรวมทงพระราชดำารสอน ๆ ทเกยวของ และไดกราบบงคมทลขอพระราชทานพระบรมราชวนจฉย ซงไดพระราชทานพระบรมราชานญาตใหนำาไปเผยแพรเมอวนท 21 พฤศจกายน 2542 เพอเปนแนวทางปฏบตของทกฝายทเกยวของ ตลอดจนประชาชนโดยทวไป ดงน

“เศรษฐกจพอเพยง” เปนปรชญาถงแนวการดำารงอยและปฏบตตนของประชาชนในทกระดบ ตงแตระดบครอบครว ระดบชมชน จนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและบรหารประเทศใหดำาเนนไปใน “ทางสายกลาง” โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจเพอใหกาวทนตอโลกยคโลกาภวตน ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจำาเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควร ตอการมผลกระทบใด ๆ อนเกดจากการเปลยนแปลง ทงภายนอกและภายใน ทงน จะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบ และความระมดระวงอยางยงในการนำาเอาวชาการตาง ๆ มาใชในการวางแผนและการดำาเนนการทกขนตอน และขณะเดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาต โดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎ และนกธรกจในทกระดบ ใหมสำานกในคณธรรม ความซอสตยสจรต และใหมความรอบรทเหมาะสม ดำาเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสตปญญา และความรอบคอบ เพอใหสมดลและพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวาง ทงดานวตถ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด

จากขางตน จะเหนไดวาเศรษฐกจพอเพยง เปนการดำาเนนไปในทางสายกลาง โดยมหลกการสำาคญอย 3 ประการคอ

63

1)ความพอประมาณ2)ความมเหตผล3)การมระบบภมคมกนทด

หากนำาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาพจารณาเพอวเคราะหถงสภาพสาเหตของปญหาทกอใหเกดวกฤตการณเศรษฐกจในชวงทผานมาจะพบวา กระบวนการพฒนาดงกลาวไดละเลยหลกการสำาคญขนพนฐานตามหลกเศรษฐกจพอเพยง ซงไมไดมความหมายเพยงแค “ความสามารถในการพงพาตนเอง” เทานน แตยงหมายความรวมไปถง “ความพอเพยง พอประมาณ และมเหตผล” ไมโลภ ไมฟงเฟอ ยดหลก “ทางสายกลาง” เพราะการลงทนทเกนความพอด ในขณะทคนในสงคมจำานวนมากยงไมสามารถยนอยบนขาของตวเองไดอยางมนคงนน ไดสงผลใหชมชน สงคม และประเทศชาตขาด “ภมคมกน” ในการปองกนตนเอง ดงนนเมอมวกฤตจากภายนอกเขามากระทบ กจะสงผลกระทบอยางรนแรงตอสภาพชวตความเปนอยของคนในทกระดบชน ดงพระราชดำารสตอนหนงความวา

“… การจะเปนเสอนนไมสำาคญ สำาคญอยทเรามเศรษฐกจแบบพอมพอกน แบบพอมพอกนนนหมายความวา อมชตวเองได ใหมพอเพยงกบตนเอง…”

การพฒนาตามหลกเศรษฐกจพอเพยง จงเปนการพฒนาตนเองใหอยในระดบทสามารถพงพาตนเองได และพฒนาความสามารถนไปสระดบครวเรอน ไปจนถงชมชน สงคม และประเทศชาตตอไป ในการพฒนาประเทศตามแนวพระราชดำาร พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงเนนการพฒนาอยางคอยเปนคอยไปตามลำาดบขนตอน ซงจะตองสรางพนฐานทดใหกบประชาชนใหมความพออยพอกน และพงพาตนเองไดกอน

64

เพอเปนการสนองพระราชดำารในการพฒนาประเทศ สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต จงไดนอมนำาหลก “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” มาเปนหลกในการพฒนาและบรหารประเทศ โดยกำาหนดไวในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 (พ.ศ. 2545 - 2549) โดยใหความสำาคญกบการพฒนาทสมดลทงดานคน สงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอม พรอมทงยดหลกทางสายกลางเพอใหประเทศรอดพนจากวกฤต สามารถดำารงอยไดอยางมนคงและนำาไปสการพฒนาทสมดลมคณภาพและยงยน

65

ลกษณะสำาคญของศนยศกษาการพฒนาฯ1. “ตวอยางความสำาเรจ”“ศนยศกษาการพฒนาฯ นมหลกอยวา ทำาไปแลวถาไดผลด

กจดเอาไวกลายเปนตำารา ซงเปนหลกของตำาราทงหลายทตองมาจากประสบการณ อนนเปนประโยชนของศนยศกษาการพฒนาฯ อยางหนงทวา ไมใชสถานทดลอง แตวาเปนการทดลองทเรยกกนเอง หรอแบบไมเปนทางการ”

ในการจดตงศนยศกษาการพฒนาฯ จงเปนการดำาเนนงานทมงศกษาฯ ทดลองหาแนวทางในการพฒนาการเกษตรทเหมาะสมกบสภาพพนท ดวยวธการทเรยบงาย และแสวงหาเทคโนโลยทเหมาะสมและประหยด สำาหรบผลการทดลองทประสบความสำาเรจ จะกลายเปน

ตวอยางความสำาเรจ“ ” ทเกษตรกรและประชาชนสามารถนำาไปใชในการปฏบตใหเกดประโยชน สวนผลการทดลองทไมประสบความสำาเรจกจะเปนประโยชนในแงทเปนขอพงระวงสำาหรบการนำาไปใชในการปฏบตหรอปรบเปลยนไปสแนวทางอนทเหมาะสมตอไป ตามทไดมพระราชดำารสตอนหนงความวา

“... ศนยศกษาการพฒนาฯ น ถาทำาอะไรลมเหลวไมถอวาเปนสงตองลงโทษ แตวาเปนสงทแสดงใหเหนวา ทำาอยางนนไมเกดผลหรอจะเปนผลเสยหายกเปนได เมอเหนอยางนนแลวอาจจะทำาตอกได เปนการแสดงวาทำาอยางไมถก กเปนตำาราเหมอนกน ทำาอะไรไมถกใหรวาไมถก...”

2. “พพธภณฑธรรมชาตทมชวต”การดำาเนนงานของศนยศกษาการพฒนาฯ เปนการรวบรวม

จำาลองเอาสภาพทางกายภาพ อนไดแก ภมศาสตร สภาพเศรษฐกจ รวมไปถงสงคมวฒนธรรมของพนทนน ๆ ทงน เพอศกษาทำาความเขาใจจากสภาพความเปนจรง เพอใหเกดการพฒนายกระดบทงในดานคณภาพชวตและสงคมของภมภาคนน ตลอดจนภมปญญาพนบาน

66

ตาง ๆ ซงการดำาเนนงานของศนยฯ มความเคลอนไหวอยางตอเนอง จงเปรยบเสมอนพพธภณฑธรรมชาตทมชวต

3. “ระบบบรการเบดเสรจทจดเดยว”เพอเปนการลดความซำาซอนและความยงยากในการตดตอกบ

หนวยงานราชการ โดยใหประชาชนสามารถรบบรการตาง ๆ ทางการเกษตรของศนยศกษาการพฒนาฯ ไดในทเดยว หรอทเรยกวา “One Stop Services” เนองจากภายในศนยฯ ประกอบไปดวยเจาหนาทททำางานการพฒนาดานตาง ๆ เชน เจาหนาทจากกรมชลประทาน กรมพฒนาทดน กรมประมง กรมปศสตว กรมสงเสรมการเกษตร เปนตน ซงพระบาทสมเดจพระเจาอยหว มพระราชดำารสในเรองน ตอนหนงความวา

“... ศนยศกษาการพฒนาฯ เปนศนยศกษาทรวบรวมกำาลงทงหมดของเจาหนาททกกรม กอง ทงในดานเกษตรหรอในดานสงคม ทงในดานการสงเสรมการศกษามาอยดวยกน กหมายความวา ประชาชนซงจะตองการสงทงหลาย กสามารถจะมาด สวนเจาหนาททจะใหความอนเคราะหแกประชาชนกมาอยพรอมในทเดยวกน ซงเปนสองดาน กหมายความถงวา สำาคญปลายทาง คอ ประชาชนจะไดรบประโยชน...”

4. “การบรหารจดการแบบบรณาการ”เนองจากโครงการพฒนาพนทดานการเกษตรมความเกยว

เนองเชอมโยงกนในหลายดาน เชน นำา ทดนทำากน พนธพช ปศสตว การประมง ตลอดจนกระทงการตลาด ดงนน การดำาเนนงานจงตองมลกษณะเปน องครวม“ ” ซงการประสานในระบบราชการแบบเดมไมสามารถเออใหเกดการทำางานเชงบรณาการได ดงนน การดำาเนนงานของศนยฯ จงเปนการรวมเอาเจาหนาทจากหนวยงานตาง ๆ ของภาครฐ

67

รวมทงภาคเอกชน และองคกรทไมใชรฐบาลมาทำางานรวมกน โดยมสำานกงาน กปร. และสำานกงานเลขาธการมลนธชยพฒนาเปนผประสานงาน ซงถอไดวาเปนรปแบบของการทำางานตามแนวราบ ทมการบรณาการทงแผนงาน งบประมาณ และบคลากรทำางานรวมกนในพนทเปาหมายเดยวกน โดยยดประสทธภาพของการทำางานเปนทตงอยางแทจรงกอนใคร ๆ กวา 20 ป มาแลว

การพฒนาตามโครงการอนเนองมาจากพระราชดำารและปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

โดย นายเฉลมเกยรต แสนวเศษรองเลขาธการ กปร.

-----------------------------------------------

1. หลกการทรงงานหลกการทรงงาน

68

เปนทประจกษกนโดยทวกนแลววา พระบาทสมเดจพระเจาอยหว มสายพระเนตรและพระอจฉรยภาพในดานตาง ๆ ปรากฏแกสายตาประชาชนทงชาวไทยและชาวตางประเทศ ภาพพระราชกรณยกจททรงปฏบต นบตงแตทรงครองสรราชสมบตเมอป 2489 แสดงใหเหนถงพระเมตตาและพระมหากรณาธคณ ในการบำาบดทกขบำารงสขใหพสกนกรทงแผนดนไดมชวตความเปนอยทดขน

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงทมเทพระวรกายตรากตรำาและมงมนเพอแกไขปญหาความเดอดรอนใหแกพสกนกรไมวาจะเชอชาตใด ศาสนาใด หรออยหางไกลสกเพยงใด กมทรงยอทอ พระราชทานความชวยเหลอราษฎรทงดานสาธารณสข การศกษา สาธารณปโภคขนพนฐาน การเกษตร การฟ นฟทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมทง ดน นำา ปาไม และการพฒนาพลงงานทดแทน การแกไขปญหาจราจร หรอแมกระทงทรงชแนะแนวทางดำาเนนชวตดวยปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

การทรงงานในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงยดหลกการดำาเนนงานในลกษณะทางสายกลางทสอดคลองกบสงทอยรอบตว และสามารถปฏบตไดจรง มความละเอยดรอบคอบ และทรงคดคนหาแนวทางพฒนาเพอมงสประโยชนตอประชาชนสงสดมคณคา และควรยดถอเปนแบบอยางในการดำาเนนตามรอยพระยคลบาทนำามาปฏบตเพอใหบงเกดผลตอตนเอง สงคม และประเทศชาตตลอดไปโดยมแนวทางในการทรงงาน ดงตอไปน

ศกษาขอมลอยางเปนระบบการทจะพระราชทานโครงการใดโครงการหนง จะทรงศกษา

ขอมลรายละเอยดอยางเปนระบบทงจากขอมลเบองตน จากเอกสารแผนท สอบถามจากเจาหนาท นกวชาการ และราษฎรในพนท เพอใหได

69

รายละเอยดทถกตองเพอทจะพระราชทานความชวยเหลอไดอยางถกตองรวดเรวตรงตามทประชาชนตองการ

ระเบดจากขางในทรงมงเนนเรองการพฒนาคน มพระราชดำารสวา ตองระเบดจาก“

ขางใน” หมายความวา ตองสรางความเขมแขงใหคนในชมชนทเราเขาไปพฒนาใหมสภาพพรอมทจะรบการพฒนาเสยกอน แลวจงคอยออกมาสสงคมภายนอกมใชการนำาเอาความเจรญหรอบคคลจากสงคมภายนอกเขาไปหาชมชนหมบานทยงไมทนไดมโอกาสเตรยมตวหรอตงตว

ทำาตามลำาดบขนในการทรงงานจะทรงเรมตนจากสงทจำาเปนของประชาชนทสด

กอน ไดแก สาธารณสข เมอมรางกายสมบรณแขงแรงแลวกจะสามารถทำาประโยชนดานอน ๆ ตอไปได จากนนจะเปนเรองสาธารณโภคขนพนฐานและสงจำาเปนในการประกอบอาชพ อาท ถนน แหลงนำา เพอการเกษตร การอปโภคบรโภคทเออประโยชนตอประชาชนโดยไมทำาลายทรพยากรธรรมชาต รวมถงการใหความรทางวชาการและเทคโนโลยทเรยบงาย เนนการปรบใชภมปญญาทองถนทราษฎรสามารถนำาไปปฏบตไดและเกดประโยชนสงสด ดงพระบรมราโชวาทเมอวนท 18 กรกฎาคม 2517 ตอนหนงความวา

“... การพฒนาประเทศจำาเปนตองทำาตามลำาดบขน ตองสรางพนฐาน คอความพอมพอกน พอใชของประชาชนสวนใหญเปนเบองตนกอน ใชวธการและอปกรณทประหยด แตถกตองตามหลกวชาการ เมอไดพนฐานทมนคงพรอมพอสมควร และปฏบตไดแลว จงคอยสรางคอยเสรมความเจรญ และฐานะเศรษฐกจขนทสงขนโดยลำาดบตอไป หากมงแตจะทมเทสรางความเจรญยก

70

เศรษฐกจใหรวดเรวแตประการเดยวโดยไมใหแผนปฏบตการสมพนธกบสภาวะของประเทศและของประชาชนโดยสอดคลองดวย กจะเกดความไมสมดลในเรองตาง ๆ ขน ซงอาจกลายเปนความยงยากลมเหลวไดในทสด ดงเหนไดทอารยะประเทศกำาลงประสบปญหาทางเศรษฐกจอยางรนแรงในเวลาน...”

ภมสงคมการพฒนาใด ๆ ตองคำานงถงสภาพภมประเทศของบรเวณนนวา

เปนอยางไร และสงคมวทยาเกยวกบลกษณะนสยใจคอของคนตลอดจนวฒนธรรมประเพณในแตละทองถนทมความแตกตางกน ดงพระราชดำารสตอนหนงความวา

“... การพฒนาจะตองเปนไปตามภมประเทศ ทางภมศาสตร และภมประเทศทางสงคมศาสตรในสงคมวทยา คอ นสยใจคอของคนเราจะไปบงคบใหคนอนคดอยางอนไมได เราตองแนะนำา เราเขาไปชวยโดยทจะคดใหเขาเขากบเราไมได แตถาเราเขาไปแลว เราเขาไปดวาเขาตองการอะไรจรง ๆ แลวกอธบายใหเขาเขาใจหลกการของการพฒนานกจะเกดประโยชนอยางยง...”

ประหยด เรยบงาย ไดประโยชนสงสดในเรองของความประหยดน ชาวไทยทราบกนดวาในเรองสวน

พระองคกทรงประหยดมาก ดงทเราเคยเหนวา หลอดยาสพระทนตนนทรงใชอยางคมคาอยางไร หรอฉลองพระองคแตละองคทรงใชอยเปนเวลานาน ดงท ดร. สเมธ ตนตเวชกล เคยเลาวา

“... กองงานในพระองคโดยทานผหญงบตร วระไวทยะ บอกวา ปหนงพระองคเบกดนสอ 12 แทง เดอนละแทงใชจนกระทงกดใครอยาไปทงของทานนะ จะกรวเลย ประหยดทกอยางเปนตนแบบทกอยาง

71

ทกอยางนมคาสำาหรบพระองคหมด ทกบาททกสตางคจะใชอยางระมดระวง จะสงใหเราปฏบตงานดวยความรอบคอบ...”

ขณะเดยวกนการพฒนาและชวยเหลอราษฎรทรงใชหลกในการแกไขปญหาดวยความเรยบงายและประหยด ราษฎรสามารถทำาไดเอง หาไดในทองถนและประยกตใช สงทมอยในภมภาคนน ๆ มาแกไขปญหา โดยไมตองลงทนสง หรอใชเทคโนโลยทยงยากนก ดงพระราชดำารสทวา

“... ใหปลกปา โดยไมตองปลก โดยปลอยใหขนเองตามธรรมชาต จะไดประหยดงบประมาณ...”

ใชธรรมชาตชวยธรรมชาตทรงเขาพระราชหฤทยถงธรรมชาตอยางละเอยดลกซง หากตองการ

แกไขธรรมชาต จะตองใชธรรมชาตเขาชวยเหลอ อาท การแกไขปญหาปาเสอมโทรม ไดพระราชทานพระราชดำาร การปลกปาโดยไมตองปลก ปลอยใหธรรมชาตชวยในการฟนฟธรรมชาต หรอแมกระทง การปลกปา 3 อยาง ประโยชน 4 อยาง ไดแก ปลกไมเศรษฐกจ ไมผล และไมฟน นอกจากไดประโยชนตามชอของไมแลวยงชวยรกษาความชมชนใหแกพนดนดวย จะเหนไดวาทรงเขาพระราชหฤทยถงธรรมชาตและมนษยวาสามารถอยรวมกนไดอยางเกอกลกน

แกปญหาทจดเลกพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงเปยมไปดวยพระอจฉรยภาพใน

การแกปญหา ทรงมองปญหาในภาพรวม (Macro) กอนเสมอ แตการแกปญหาจะเรมจากจดเลก ๆ (Micro) คอ การแกไขปญหาเฉพาะหนา ทคนทวไปมกจะมองขาม ดงพระราชดำารสทวา

72

“... ถาปวดหวกคดอะไรไมออก...เปนอยางนนตองแกไขการปวดหวนกอน ... มนไมไดเปนการแกอาการจรง แตตองแกปวดหวกอน เพอทจะใหอยในสภาพทคดได ...แบบ (Macro) น เขาจะทำาแบบรอทงหมด ฉนไมเหนดวย ...อยางบานคนอย เราบอกบานนมนผตรงนน ผตรงน ไมคมทจะไปซอม ...เอาตกลงรอบานนระเบดเลย เราจะไปอยทไหน ไมมทอย ...วธทำาตองคอย ๆ ทำา จะไประเบดหมดไมได...”

ทำาใหงาย - Simplicityดวยพระอจฉรยภาพ และพระปรชาสามารถในพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหว ทำาใหการคดคน ดดแปลง ปรบปรง และการพฒนาประเทศตามแนวพระราชดำารดำาเนนไปไดโดยงาย ไมยงยากซบซอน และทสำาคญอยางยง คอ สอดคลองกบสภาพความเปนอยและระบบนเวศนโดยสวนรวมตลอดจนสภาพทางสงคมของชมชนนนๆ ทรงโปรดทจะทำาสงทยากใหกลายเปนงาย ทำาสงทสลบซบซอนใหเขาใจงาย อนเปนการแกปญหาดวยการใชกฎแหงธรรมชาตเปนแนวทางนนเอง แตการทำาสงยาก ใหกลายเปนงายนนเปนของยาก ฉะนนคำาวา

ทำาใหงาย“ ” หรอ “Simplicity” จงเปนหลกคดสำาคญอยางยงของการพฒนาตามโครงการอนเนองมาจากพระราชดำาร

ไมตดตำาราการพฒนาตามโครงการอนเนองมาจากพระราชดำาร มลกษณะ

ของการพฒนาทอนโลมและรอมชอมกบสภาพธรรมชาต สงแวดลอม และสภาพของสงคมจตวทยาของชมชน คอ ไมตดตำารา“ ” ไมผกมดตดกบวชาการและเทคโนโลยทไมเหมาะสมกบสภาพชวตความเปนอยทแทจรงของคนไทย

ใชอธรรมปราบอธรรม

73

ทรงนำาความจรงในเรองความเปนไปแหงธรรมชาตและกฎเกณฑของธรรมชาตมาเปนหลกการ แนวปฏบตทสำาคญในการแกปญหาและปรบปรงเปลยนแปลงสภาวะทไมปกต ใหเขาสระบบทเปนปกต เชน การนำานำาดขบไลนำาเสย หรอเจอจางนำาเสยใหกลบเปนนำาด ตามจงหวะการขนลงตามธรรมชาตของนำา การบำาบดนำาเนาเสยโดยใหผกตบชวาซงมตามธรรมชาต ใหดดซมสงสกปรกปนเป อนในนำา ซ งวธการเชนนม พระราชดำารสวา ใชอธรรมปราบอธรรม“ ”

ปลกปาในใจคนดวยความตองการอยรอดของมนษย ท ำาใหตองการ

บรโภคและใชทรพยากรธรรมชาตอยางสนเปลอง เพอประโยชนของตนเอง โดยสรางความเสยหายใหแกสงแวดลอมอยางไมรจกพอ ปญหาความไมสมดลจงบงเกดขน ดงนนในการทจะฟ นฟทรพยากรธรรมชาตใหกลบคนมาจะตองปลกจตสำานกในการรกปาในใจคนเสยกอน ดงพระราชดำารสตอนหนงความวา

“... เจาหนาทปาไมควรจะปลกตนไม ลงในใจคนเสยกอน แลวคนเหลานนกจะพากนปลกตนไมลงบนแผนดน และรกษาตนไมดวยตนเอง…”

มงประโยชนคนสวนใหญเปนหลกขาราชการซ งมหนาทเพอสวนรวม ตองปฏบตหนาทอยาง

บรสทธ บรบรณ เพอประโยชนของคนสวนใหญ ดงพระราชดำารสตอนหนงความวา

“... การปฏบตงานทกอยางของขาราชการมผลเกยวเนองถงประโยชนสวนรวมของบานเมองและประชาชนทกคน เพราะฉะนน จงจำาเปนทขาราชการทกคนจะตองทำาหนาททกๆ ประการ

74

ใหบรสทธบรบรณ โดยเตมกำาลงสตปญญา ความร ความสามารถ เพอผลการปฏบตราชการทกอยางจกไดบรรลความสำาเรจอยางสง และบงเกดประโยชนอยางดทสดแกตนแกหนาทและแกแผนดน...”

การมสวนรวมพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงเปนนกประชาธปไตย

ดงจะเหนไดจากทรงนำาหลกการ ประชาพจารณ“ ” มาใชในการบรหารงาน เพอเปดโอกาสใหสาธารณชน ประชาชนหรอเจาหนาททกระดบ ไดมสวนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบโครงการพฒนาทจะตองคำานงถงความคดเหนของประชาชน หรอความตองการของสาธารณชนดวย ดงพระราชดำารสตอนหนงความวา

“... สำาคญทสดจะตองหดทำาใจใหกวางขวางหนกแนน รจกรบฟงความคดเหนแมกระทงการวพากษวจารณจากผอนอยางฉลาด เพราะการรจกรบฟงอยางฉลาดนนแทจรง คอ การระดมสตปญญาและประสบการณอนหลากหลายมาอำานวยการปฏบตบรหารงานใหประสบความสำาเรจทสมบรณนนเอง...”

ขาดทนคอกำาไร“... ขาดทน คอ กำาไร (Our loss is our gain ...)

การเสยคอการได ประเทศชาตกจะกาวหนา และการทคนอยดมสขนน เปนการนบทเปนมลคาเงนไมได...”

จากพระราชดำารสดงกลาว คอ หลกการ การให“ ” และ การ“เสยสละ” เปนการกระทำาอนมผลเปนกำาไร คอความอยดมสขของราษฎร ซงสามารถสะทอนใหเหนเปนรปธรรมชดเจนได ดงพระราชดำารสเนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา เมอวนท 4 ธนวาคม 2534 ณ ศาลาดสดาลย ความวา

75

“... ประเทศตาง ๆ ในโลกในระยะ 3 ป มาน คนทกอตงประเทศทมหลกทฤษฎในอดมคตทใชในการปกครองประเทศลวนแตลมสลายลงไปแลวเมองไทยของเราจะสลายลงไปหรอ เมองไทยนบวาอยไดมาอยางด เมอประมาณ 10 วนกอน มชาวตางประเทศมาขอพบเพอขอโอวาทเกยวกบการปกครองประเทศวาจะทำาอยางไร จงไดแนะนำาวาใหปกครองแบบคนจน แบบทไมตดตำารามากเกนไปทำาอยางมสามคค มเมตตากน กจะอยไดตลอด ไมเหมอนกบคนททำาตามวชาการ ทเวลาปดตำาราแลวไมรจะทำาอยางไร ลงทายกตองเปดหนาแรกเรมใหม ถอยหลงเขาคลอง ถาเราใชตำาราแบบอะลมอะลวยกนในทสดไดกเปนการด ใหโอวาทเขาไปวาขาดทนเปนการไดกำาไรของเรานกเศรษฐศาสตรคงคานวาไมใช แตเราอธบายไดวา ถาเราทำาอะไรทเราเสย แตในทสดเราเสยนน เปนการไดทางออม ตรงกบงานของรฐบาลโดยตรง เงนของรฐบาลหรออกนยหนงคอเงนของประชาชน ถาอยากใหประชาชนอยด กนด กตองลงทนตองสรางโครงการซงตองใชเงนเปนรอย พน หมนลาน ถาทำาไปเปนการจายเงนของรฐบาล แตในไมชาประชาชนจะไดรบผล ราษฎรอยด กนด ราษฎรไดกำาไรไป ถาราษฎรมรายได รฐบาลกเกบภาษไดสะดวก เพอใหรฐบาลไดทำาโครงการตอไป เพอความกาวหนาของประเทศชาต ถาร รก สามคค รเสยสละคอการไดประเทศชาตกจะกาวหนา และการทคนอยดมสขนน เปนการนบทเปนมลคาเงนไมได...”

บรการรวมทจดเดยว (One – Stop Services)ทรงเนนในเรองการสรางความร รก สามคค และการรวมมอ

รวมแรงรวมใจกน ดวยการปรบลดชองวางระหวางหนวยงานทเกยวของ ทมกจะตางคนตางทำาและยดตดกบการเปนเจาของเปนสำาคญ ใหแปรเปลยนเปนการรวมมอกนโดยไมมเจาของ และสามารถ

76

อำานวยประโยชนสงสดใหกบประชาชนดงเหนไดจากแนวพระราชดำารในการดำาเนนงานบรหารจดการของศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร ทมอยทงหมด 6 ศนย ทวทกภมภาคของประเทศ นบเปนรปแบบใหมของการบรหารทเปนการ บรการรวมทจดเดยว“ ” และ การบรการ“แบบเบดเสรจ” หรอ “One – stop Services” ทเกดขนเปนครงแรกในประวตศาสตรระบบบรหารราชการแผนดนของประเทศไทยเมอกวา 20 ปมาแลว

การพงตนเองการพฒนาตามโครงการอนเนองมาจากพระราชดำาร เพอการแกไข

ปญหาในเบองตนดวยการแกไขปญหาเฉพาะหนา เพอใหมความแขงแรงในการดำารงชวต แลวขนตอไปกคอการพฒนาใหประชาชนอยในสงคมไดตามสภาพแวดลอมและสามารถ พงตนเองได“ ” ในทสด ดงพระราชดำารสตอนหนงความวา

“... การชวยเหลอสนบสนนประชาชนในการประกอบอาชพและใหมความพอกนพอใช กอนอนเปนสงสำาคญยงยวดเพราะผมอาชพ และฐานะเพยงพอทจะพงพาตนเองได ยอมสามารถสรางความเจรญในระดบสงขนตอไป...”

พออยพอกนการพฒนาเพอใหพสกนกรประสบความสขสมบรณในชวต

เร มจากการเสดจฯ ไปทรงเยยมประชาชนทกหมเหลาในทกภมภาคของประเทศไทย ไดทอดพระเนตรความเปนอยของราษฎรดวยพระองคเอง จงทรงสามารถเขาพระราชหฤทยในสภาพปญหาไดอยางลกซงวามเหตผลมากมายททำาใหราษฎรตกอยในวงจรแหงทกขเขญ จากนนไดพระราชทานความชวยเหลอใหพสกนกร มความกนดอยด มชวตอยใน

77

ขน พออยพอกน“ ” กอนแลวจงขยบขยายใหมขดสมรรถนะทกาวหนาตอไป

ในการพฒนานน หากมองในภาพรวมของประเทศ มใชงานเลกนอยแตตองใชความคดและกำาลงของคนทงชาตจงจะบรรลผลสำาเรจ ดวยพระปรชาญาณ จงทำาใหคนทงหลายไดประจกษวาแนวพระราชดำารในเรองตาง ๆ นน ลวนแลวแต เรยบงาย ปฏบตไดผล“ ” เปนทยอมรบโดยทวกน ดงพระราชดำารสตอนหนงความวา

“... ถาโครงการด ในไมชา ประชาชนกไดกำาไรจะไดผล ราษฎรจะอยดกนดขน จะไดประโยชนตอไป...”

องครวมวธคดอยางองครวม (Holistic) หรอมองอยางครบวงจร

เหนไดจากการพระราชทานพระราชดำารเกยวกบโครงการหนงนน ทรงมองเหตการณทจะเกดขน และแนวทางแกไขอยางเชอมโยงดงเชนกรณของ ทฤษฎใหม“ ” ทพระราชทานใหแกปวงชน ชาวไทย เปนแนวทางในการประกอบอาชพนบเปนแนวทางหนงททรงมองอยางองครวม ตงแตการถอครองทดนโดยเฉลยของคนไทย ทมประมาณ 10-15 ไร การบรหารจดการทดน และแหลงนำาอนเปนปจจยพนฐานทสำาคญในการประกอบอาชพ เมอมนำาในการทำาเกษตรแลวจะสงผลใหผลผลตดขน และหากมผลผลตเพมมากขนเกษตรกรจะตองรจกวธการจดการและการตลาด รวมถงการรวมกลมรวมพลงชมชนใหมความเขมแขง เพอพรอมทจะรบกบการเปลยนแปลงของสงคมภายนอกไดอยางเขมแขง นนคอทฤษฎใหมขนท 1, 2 และ 3

การ ให หยด ทฤษฎโดมโน“ ”คำาวา ให“ ” พระบาทสมเดจพระเจาอยหว มพระราชดำารสวา

การพฒนาททำาอยนนทรงใชหลกสงฆทาน ความหมายนลกซงมาก

78

คอใหเพอให ไมเคยนกวาเมอใหแลวจะตองอยางนนอยางน หลกสงฆทาน คอการใหโดยไมเลอกแมกระทงเขมรอพยพ ในฐานะเพอนมนษยผประสบความทกขยากกมโครงการเขาไปชวยเหลอ ใหเพอใหจรง ๆ ไมไดใหเพอคดหวงอะไรตอบแทน

ดร.สเมธ ตนตเวชกล เคยเลาวา คำาวาใหน “... วนหนงทจงหวดนราธวาส มพระราชดำารสวารไหมวาทำาไมโดมโนจงมาหยดทเมองไทย ทำาไมจงไมเปนไปตามทฤษฎทอเมรกนทำานายไว หลงจากเวยดนาม หลงจากเขมร ลาว ไทยแตกแน ผมจำาไดวายคหลงอนโดจนแตกนน คนไทยกลมหนงอยางนอยทสดคนทมทางไปตนเตนมาก ไปขอพาสปอรตเตรยมการอพยพไปตางประเทศ กลวบานเมองจะแตกหลงจากนนพระองคกทรงถามมาวารไหมวาทำาไมมนถงหยดทน เพราะ สงคมเรานนยงเปนสงคมทใหกนอย คอคำาเดยวลกซงมากเพราะฉะนนคนทใหกนอย ทำาใหบานเมองยงอยได...”

ทำางานอยางมความสขพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงพระเกษมสำาราญ ในการทรง

งานเพอประโยชนสขของประชาชน ดงพระราชดำารสตอนหนงความวา

“... ทำางานกบฉน ฉนไมมอะไรจะให นอกจากการมความสขรวมกนในการทำาประโยชนใหกบผอน...”

ความเพยร : ตวอยางจากพระราชนพนธ เรอง พระมหาชนกจากพระราชนพนธเร องพระมหาชนกเปนพระราชนพนธท

ทรงใชเวลาคอนขางนาน ในการคดประดษฐถอยคำา ใหเขาใจงายและปรบเปลยนใหเขากบสภาพสงคมปจจบน อกทงภาพประกอบ และ

79

คตธรรมตาง ๆ ไดสงเสรมใหหนงสอเลมน มความศกดสทธทหากคนไทยนอมรบมาศกษาวเคราะห และปฏบตตามรอยพระมหาชนก กษตรยผเพยรพยายามแมจะไมเหนฝง กยงวายนำาตอไป เพราะถาไมเพยรวายนำากจะตกเปนอาหาร ป ปลา และไมไดพบกบเทวดาทมาชวยเหลอมใหจมนำาในเวลาตอมา

เชนเดยวกบพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ททรงรเร มโครงการตาง ๆ ในระยะแรก ทไมมความพรอมในการทำางานมากนก และทรงใชพระราชทรพยสวนพระองคทงสน แตกมไดทรงทอพระราชหฤทย มงมนพฒนาบานเมองใหบงเกดความรมเยนเปนสข

ร รก สามคคพระบาทสมเดจพระเจาอยหว มพระราชดำารสในเรอง ร รก “

สามคค” มาอยางตอเนองซงเปนคำาสามคำาทมคาและมความหมายลกซง พรอมทงสามารถปรบใชได กบทกเรองทกยคสมย โดยมความหมายของแตละคำา ดงน

ร : คอ การทเราจะลงมอทำาสงใดนน จะตองรเสยกอน รถงปจจยทงหมด รถงปญหาและรถงวธการแกปญหา

รก : คอ ความรก เมอเรารครบถวนกระบวนความแลว จะตองมความรก ทจะเขาไปลงมอปฏบตแกไขปญหานน ๆ

สามคค : คอ การทจะลงมอปฏบตนน ควรคำานงเสมอวาเราจะทำางานคนเดยวไมได ตองทำางานรวมมอรวมใจเปนองคกรเปนหมคณะ จงจะมพลงเขาไปแกปญหาใหลลวงไปไดดวยด

80

แนวคดและการนำาไปใชประยกตใช ดานการพฒนาชมชน

การประยกตใชเนองจาก เศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาทพระบาทสมเดจ“ ”

พระเจาอยหว ไดพระราชทานพระราชดำารชแนะแนวทางการดำาเนนชวตแกพสกนกรในทกระดบ ตงแตระดบครอบครว ชมชน จนกระทงการพฒนาประเทศ ครอบคลมทกภาคสวน ดงนน ไมวาผใดกสามารถนำาไปประยกตใชได โดยยดหลกการ ดงน

ในระดบปจเจกบคคล แตละบคคลจะตองมสตในการดำารงชวต ตระหนกถงความสขและความพอใจในการใชชวตอยางพอด คอ ดำาเนนชวตอยางสมถะ ประกอบสมมาอาชพหาเลยงตนเอง และครอบครว อยางพอมพอกน โดยไมเบยดเบยนเอาเปรยบผอน และแบงปนสวนทเหลอไปยงสมาชกอน ๆ ในชมชน

ในระดบชมชน จะตองมการพงพาอาศยกนในการดำาเนนกจกรรมตาง ๆ รวมไปถงการสรางกระบวนการมสวนรวมในการตดสนใจในระดบชมชน พฒนากระบวนการเรยนรรวมกน สามารถนำาเทคโนโลยมาพฒนาชมชนไดอยางเหมาะสม โดยยดหลกความประหยดและเรยบงาย สามารถทำาไดเอง หาไดในทองถน รจก

81

ประยกตใชในสงทมอยในภมภาคนน ๆ มาแกไขปญหา โดยไมตองลงทนหรอใชเทคโนโลยทยงยากซบซอนนก

ในระดบประเทศ จะตองสรางกระบวนการพฒนาทเปนองครวม เพอความสมดลโดยจะตองพจารณาในสวนของทนทางสงคม ทนทางเศรษฐกจ และทนทางทรพยากร ในการสงเสรมการคาการผลตจะตองมการพจารณาศกยภาพในประเทศวา ควรจะตองสงเสรมการผลตสนคาชนดใด โดยจะตองผลตใหไดพอเพยงกบความตองการภายในประเทศเสยกอน แลวคอยสงไปขายตางประเทศ ในการบรหารจดการควรใหเกดความเสยงตำา คอไมลงทนจนเกนตว เพราะจะสงผลใหเกดการกอหนจนเกนขดความสามารถในการจดการ จะตองมการวางแผนอยางรอบคอบ มงพฒนาทนทางสงคม เชน ระบบการศกษา ภมปญญาทองถน เพอยกระดบขดความสามารถในการสรางนวตกรรม และเทคโนโลยทเหมาะสมกบประเทศ โดยคำานงถงความประหยดและเรยบงาย ทงนเพอลดการพงพาทางเศรษฐกจและนำาเขาเทคโนโลยจากตางประเทศ ดงพระบรมราโชวาทตอนหนงความวา

“… ในการสรางสรรคตาง ๆ เพอพฒนาสภาพบานเมองและฐานะความเปนอยของประชาชนตอไป ควรหดเปนคนชางสงเกตในการปฏบตงานของตนเอง นอกจากเทคโนโลยทใหญโตระดบสงสำาหรบใชในงานใหญ ๆ ทตองการผลมาก แตละคนควรจะคำานงและคดคนเทคโนโลยอยางงาย ๆ ควบคกนไป เพอชวยใหกจการทใชทนรอนนอยมโอกาสนำาไปใชไดสะดวกและไดผลดวย…”