ฉบับที่ 19 วันที่ 25 พฤศจิกายน 2556 · 2018-02-02 ·...
TRANSCRIPT
สรุปข่าวผลงานข่าวในรอบสัปดาห์ของโรงเรียนนักข่าวชายแดนใต้ (DSJ)
http://www.deepsouthwatch.org/dsj
p1
ฉบับที่ 19 วันที่ 25 พฤศจิกายน 2556
นศ.สตรีมุสลิมไทยคว้าเกียรตินิยมชะรีอะห์อัล-อัซฮัร
นางสาวดีนา เจะปอ นักศึกษาไทยในอียิปต์สร้างชื่อให้กับประเทศ ติด
อันดับ 1 ใน 10 ของมหาวิทยาลัย จากนักเรียนแสนกว่าคนและอีก 2
คว้าเกียตรินิยมอันดับ1 และ 2 คณะอักษรศาสตร์และชะรีอะห์อิสลาม
มียะห์ มหาวิทยาลัยอัล –อัซฮัซ นอกกจากนี้ ยังมีนักเรียนไทยที่ได้
รับรางวัลเกียตรินิยมอีก 2 คน คือ นางสาวยูไร หะยีมะหลี นักศึกษา
ปริญญาโท เกียตรินิยมอันดับ 1 คณะอักษรศาสตร์ ซึ่งมีพื้นเพเดิมเป็น
ชาวจังหวัดปัตตานี และนางสาวมนัญญา มีสัญฐาน นักศึกษาปริญญา
ตรี เกียตรินิยมอันดับ 2 คณะชะรีอะห์ อิสลามียะห์พื้นเพเดิมเป็นชาว
กรุงเทพมหานคร ด้าน ศอ.บต.จัดส่งนักศึกษาไทยไปอียิปต์แล้ว 956 คน
http://www.deepsouthwatch.org/dsj/4983
คืนความทรงจำา“เมืองญาบะ” บ้านที่เคยอบอุ่น ของพุทธ มุสลิม จีน
ท่ามกลางเสียงลือ เสียงเล่าอ้างว่า “รือเสาะ” คือแหล่งผู้มีอุดมการณ์
เข้มข้น เป็นพื้นที่สีแดงที่มีข่าวรายงานเหตุการณ์ความรุนแรงไม่ขาด
สาย แต่ยังมีมุมที่คนในจะเล่าให้คนนอกฟัง เป็นมุมต่างที่อาจจะไม่
เป็นที่กล่าวขาน ค้านเสียงปืน เสียงระเบิดจากพื้นที่ นั่นคือเรื่องราวว่า
ด้วยความรุ่งเรือง จนถึงยุคล่มสลายของสายสัมพันธ์ พุทธ มุสลิม จีน
ของ “เมืองญาบะ” อำาเภอรือเสาะ จังหวัดนราธิวาส ทั้งนี้เมื่อวันที่ 17
พฤศจิกายนที่ผ่านมา มีความพยายามของคนกลุ่มหนึ่ง ที่อยากจะกู้
ความสัมพันธ์ของพี่น้องสามชาติพันธุ์นี้ ให้กลับมาเหมือนวันวาน โดย
การจัดกิจกรรม “คืนความทรงจำา เมืองญาบะ” ณ ศาลาประชาคม
อำาเภอรือเสาะ จังหวัดนราธิวาส โดยภายในงาน มีกิจกรรมดึงดูดผู้เข้า
ร่วมทั้งมาจากพื้นที่รือเสาะ คนนอกที่มาจากพื้นที่อื่น ร่วมถึงมีชาวต่าง
ประเทศที่สนใจงานนี้ด้วย
http://www.deepsouthwatch.org/dsj/4985
เสียงสันติภาพ (7) วิทยุชุมชนคริสต์เตียนยะลา
สถานีวิทยุชุมชนคริสต์เตียนยะลา 88.0 MHz นับเป็นสถานีวิทยุ 24
ชั่วโมง อีกแห่งหนึ่งในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ที่ก่อตั้งโดยสมาชิกค
ริสตจักรยะลา ขับเคลื่อนด้วยศรัทธาและจิตอาสาเพื่อที่จะเผยแพร่หลัก
คำาสอนคริสต์ศาสนาในชีวิตประจำาวัน การก่อตั้งสถานีวิทยุเกิดขึ้นหลัง
จากการเกิดเหตุความไม่สงบในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ตั้งแต่ปี
47 เป็นต้นมา เมื่อมีเหตุการณ์รุนแรงทำาให้ไม่มีอาจารย์ที่จะมาเทศนา
แก่สมาชิกคริสตจักรจังหวัดยะลา แม้ว่าสามารถรับฟังการเทศนาจาก
อินเตอร์เน็ตได้ แต่สมาชิกคริสตจักรยะลาส่วนใหญ่ โดยเฉพาะผู้สูง
อายุ ไม่สะดวกรับฟังการเทศจากในอินเตอร์เน็ต ดังนั้นเราคิดว่าวิทยุคือ
คำาตอบสำาหรับปัญหาแก้แก้ปัญหาดังกล่าว เพราะวิทยุสามารถรับฟัง
พร้อมๆ กับทำางาน และที่สำาคัญวิทยุราคาถูกมากในปัจจุบันนี้
http://www.deepsouthwatch.org/dsj/4982
เครือข่ายผู้หญิงใต้รวมพลังจัดงานวันขจัดความรุนแรงต่อสตรีสากล
25 พฤศจิกาฯ
กองทุนพัฒนาสตรีปัตตานี ร่วมกับเครือข่ายผู้หญิงยุติความรุนแรงแสวง
สันติภาพ จัดกิจกรรม “รวมพลังผู้หญิงชายแดนใต้ ยุติความรุนแรงทุก
รูปแบบ” เนื่องในวันขจัดความรุนแรงต่อสตรีสากล 25 พฤศจิกายน
นี้ กำาหนดการ จะมีการปล่อยขบวนเดินรณรงค์ยุติความรุนแรงที่ลาน
วัฒนธรรม หน้าศาลากลางจังหวัดปัตตานีในเวลา 08.00 น.เคลื่อนไป
ตามถนนหนองจิก ผ่านโรงพยาบาลปัตตานี โรงเรียนเดชะปัตตนยานุกูล
วิทยาลัยอาชีวศึกษาปัตตานีวิทยาลัยเทคนิคปัตตานี จนถึงโรงแรมซีเอส.
ปัตตานี
http://www.deepsouthwatch.org/dsj/4980
p2
http://www.isranews.org/south-news.html
สรุปข่าวประจำาสัปดาห์ ศูนย์ข่าวภาคใต้ สำานักข่าวอิศรา
อาบูฮาฟิซ อัลฮากีม: จดหมายเปิดผนึกถึงสื่อมวลชนไทย
จดหมายเปิดผนึกฉบับนี้เผยแพร่ครั้งแรกในบล็อก Abu Hafez เมื่อต้นเดือนพฤศจิกายน โดยมีต้นฉบับเดิมเป็นภาษามลายู คือ “Surat terbu-ka kepada Media Thai” (เผยแพร่ครั้งแรกเมื่อวันที่ 3 พ.ย. 2556) ต่อมา บล็อกดังกล่าวได้เผยแพร่เวอร์ชั่นภาษาอังกฤษในวันถัดมา คือ “An open letter to Thai Media” เผยแพร่ครั้งแรกเมื่อวันที่ 4 พ.ย. 2556) หลังจากนั้น ผู้เขียนได้มีโอกาสพบปะพูดคุยกับสื่อมวลชนไทยบางสำานักและบันทึกความเคลื่อนไหวลงในอีกบทความหนึ่ง คือ “Thai media has spoken” (เผยแพร่ครั้งแรก 20 พ.ย. 2556) http://www.deepsouthwatch.org/dsj/4979
สรุปเหตุครึ่งเดือนพฤศจิกายน 2556 เกิดเหตุ 37 เสียชีวิต 29 บาดเจ็บ 46
สรุปเหตุการณ์ความไม่สงบตั้งแต่วันที่ 3 - 18 พฤศจิกายน 2556 เหตุการณ์ทั้งหมดจำานวน 37 เหตุ บาดเจ็บ 46 ราย เสียชีวิต 29 ราย รวม 72 ราย โดยวันที่ 4 วันเดียว มีถึง 9 เหตุการณ์ เจ็บ 12 เสียชีวิต 2 ราย คนเจ็บและเสียชีวิตส่วนใหญ่เป็นประชาชน http://www.deepsouthwatch.org/dsj/4969
นราธิวาส ปัตตานี มีโอกาสดีเปรสชั่นถล่มซ้ำารอยปี 53
ประธานโครงการเครือข่ายเฝ้าระวังภัยพิบัติ ลุ่มน้ำาปัตตานี (pbwatch) เผย ตั้งแต่วันที่ 19 - 22 พฤศจิกายน 2556 ปัตตานี ยะลา นราธิวาส และสตูล มีการโอกาสโดนพายุดีเปรสชั่นถล่ม เนื่องจากบรรยากาศคล้ายปี 53 ส่วนจังหวัดพัทลุง ตรัง นครศรีธรรมราช ฝนตกหนักถึงหนักมากและมีลมแรง ทั้งนี้ประชาชนไม่ควรตระหนกเกินควรแต่ให้ตระหนักถึงภัยพิบัติที่อาจเกิดข้ึนได้และให้ติดตามข้อมูลอย่างจากกรมอุตุนิยมวิทยาและ pbwatch อย่างใกล้ชิด http://www.deepsouthwatch.org/dsj/4964
ชี้ปลายปีแนวโน้มดี ดัชนีเเศรษฐกิจชายแดนภาคใต้ไตรมาส3พุ่ง
กระทรวงพาณิชย์ร่วมกับ ศอ.บต.เผยผลสำารวจความเชื่อมั่นด้านการค้าการลงทุนในชายแดนใต้ช่วงไตรมาส 3 ชี้การฟื้นฟูเศรษฐกิจสร้างความเชื่อมั่นให้นักท่องเที่ยวเพิ่ม การพูดคุยสันติภาพสร้างความหวังว่าจะนำาสันติสุขกลับมา เชื่อว่าส่งผลให้แนวโน้มปลายปีดีขึ้น การสำารวจและจัดทำาดัชนีความเชื่อมั่นด้านการค้าและการลงทุน ครั้งนี้เป็นการสำารวจจากผู้ประกอบการทั้งหมด 428 ราย จากองค์ประกอบ 5 ด้าน ได้แก่ ภาวะเศรษฐกิจในพื้นที่ ผลประกอบการ การขยายกิจการ การจ้างงาน และสถานการณ์ในพื้นที่ พบว่า ผู้ประกอบการมีความเชื่อมั่นด้านการค้าและการลงทุนเพิ่มขึ้น ทำาให้การกระตุ้นเศรษฐกิจในพื้นที่ช่วงไตรมาสสุดท้ายของปีนี้มีแนวโน้มดีขึ้นจากเดือนสิงหาคมซึ่งอยู่ที่ 37.8 เท่ากับ 34.4 http://www.deepsouthwatch.org/dsj/4965
6 ปี‘ชุมชนศรัทธา’สิ่งละอันลดความขัดแย้ง จับต้องได้ที่หมู่บ้าน
หลายคนคงเคยได้ยินคำาว่า “ชุมชนศรัทธา” กันมาบ้างแล้ว แต่อาจจะยังไม่เข้าใจลึกซึ้งว่าคืออะไร แล้วลดความขัดแย้งได้อย่างไร “ชุมชนศรัทธา” หรือ “กำาปงตักวา”ในภาษามลายูนั้นมีชื่อเต็มว่า โครงการเสริมสร้างความเข้มแข็งเครือข่ายชุมชนศรัทธา “กำาปงตักวา” แนวคิดหลักคือ มุ่งเน้นการพัฒนาคุณภาพชีวิตของชุมชนตามวิถี อัตลักษณ์ที่เป็นทุนเดิมของชุมชน เครือข่ายชุมชนศรัทธา เน้นกระบวนการและรูปแบบการพัฒนาแบบมีส่วนร่วม ภายใต้โครงสร้างอำานาจของชุมชน ทั้งที่เป็นทางการและไม่เป็นทางการ เป็นกระบวนการที่ใช้ภูมิปัญญา วิถีท้องถิ่น หลักศาสนา เป็นเครื่องมือในการพัฒนาศักยภาพชุมชน ทำาให้คนในชุมชนมีศักยภาพในการร่วมเสริมสร้างสันติสุข การพึ่งตนเอง การสร้างความเข้มแข็งของชุมชนอย่างมั่นคงถาวร โครงการนี้ดำาเนินการมาตั้งแต่ปี 2551 ในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ มีชุมชนหรือหมู่บ้านเป้าหมาย 120 หมู่บ้าน http://www.deepsouthwatch.org/dsj/4957
เปิดเอกสาร สมช.ตอบ BRN ใช้ภาษาการทูต ยื่นกลับ 2 ข้อเบาหวิวไร้กดดัน
เปิดเอกสาร สมช.ตอบ 5 ข้อเรียกร้องบีอาร์เอ็น ใช้ถ้อยคำาภาษาการทูต “เราได้ยอมรับเพื่อพูดคุยกันต่อไป” ขณะที่ 2 ข้อเรียกร้องที่ยื่นกลับ
“เบาหวิว” เป็นแค่ยาหอมขอให้ทำางานร่วมกัน สอดรับข่าวจากทางฝั่งขบวนการอ้างไทยรับ 5 ข้อแล้ว ซ้ำายังแถมให้อีก 2 ข้อ ด้านสถานการณ์
ในพื้นที่ยังระอุ กำาลังผสมบุกจู่โจมค้นบ้านเป้าหมายที่รือเสาะ-ระแงะ นราธิวาส รวบ 9 ผู้ต้องสงสัยพร้อมยุทโธปกรณ์อื้อ
กอ.รมน.กางแผนสร้างรั้วชายแดน! ใต้ฝนหนัก – พบรถเหยื่อ3ศพยัดถังเจอเผาซ้ำา
กอ.รมน.เอาจริง! กางแผนสร้างรั้วชายแดนไทย-มาเลเซีย ทั้งรั้วคอนกรีต ตาข่าย ลวดหนาม และรั้วต้นไม้ เตรียมนำาเข้าถกในเจบีซีเร็วๆ นี้
สถานการณ์ใต้ยังป่วนหนักทั้งๆ ที่ฝนถล่ม น้ำาจ่อท่วม แต่ยังมีบึ้ม-ยิงรายวัน ในโรงเรียนก็ไม่เว้น พบรถกระบะเหยื่อฆ่ายัดถัง 3 ศพถูกเผาซ้ำา
เปิดใจ “จูแว” พลัดถิ่น (2) ขอทวงสิทธิดินแดน - ชนชาติ - การเมือง
“ถ้าทุกอย่างสามารถจบลงและนำาความสันติสุขสู่พื้นที่นี้ได้ในแนวทางการพัฒนาสิทธิขั้นพื้นฐาน สิทธิความเป็นเจ้าของดั้งเดิม สิทธิการเมืองที่ดี
เศรษฐกิจที่ดี และสังคมที่ดีงาม การต่อสู้ด้วยความรุนแรงทั้งหลายก็จะไม่เกิดขึ้น” เป็นคำายืนยันจากปากแกนนำากลุ่มเคลื่อนไหวที่ต่อสู้เพื่อปลด
ปล่อยดินแดนปัตตานี หรือที่ในภาษามลายูเรียกว่า “จูแว” ซึ่งพำานักอยู่ในต่างประเทศ ระหว่างการให้สัมภาษณ์คณะสื่อมวลชนไทยกระแส
หลักเป็นครั้งแรกนับตั้งแต่มีกระบวนการพูดคุยสันติภาพระหว่างรัฐบาลไทยกับขบวนการบีอาร์เอ็น เมื่อ 28 ก.พ.2556 เป็นต้นมา
p3
http://www.deepsouthwatch.org/blog
บล็อกรีวิว (แนะนำาข้อเขียนของเครือข่าย)
http://www.prachatai.com
สรุปข่าวประจำาสัปดาห์ สำานักข่าวประชาไท
รายงานเสวนา ‘จากสื่อ...สู่โศกนาฏกรรม’
มีเดีย อินไซต์ เอาท์ จัด Media Cafe สื่อสนทนาครั้งที่ 10 เมื่อวันที่ 23 พ.ย.2556 ที่ผ่านมา ซึ่งชนัญสรา อรนพ ณ อยุธยา กล่าวถึงการวิจัย
“การกำากับดูแลสื่อที่เผยแพร่สื่อแห่งความเกลียดชัง โดยโฟกัสไปที่สื่อวิทยุโทรทัศน์” เป็นการศึกษารูแบบเนื้อหาดีเบตที่เกินขึ้นคือ ระหว่าง hate
speech กับ free speech ว่าขอบเขตมันอยู่ตรงไหน ความต่างนี้แล้วแต่จุดยืนของแต่ละประเทศ เช่น อเมริกาจะยึดการคุ้มครองเสรีภาพในการ
แสดงความเห็น เขาจะมองว่า hate speech อยู่ใน free speech คือมีเสรีภาพที่จะพูดจนกว่ามันจะไปสู่ความรุนแรงก็จะถูกระงับ อย่างสิงคโปร์
ที่เป็นอนุรักษ์นิยมก็มองที่การดำารงซึ่งความสุขสงบเป็นเรื่องสำาคัญ หรือเยอรมันที่มีประสบการณ์ฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ก็ออกกฏเกณฑ์ที่ชัดเจนว่าอะไรเป็น
hate speech อะไรไม่ใช่ http://www.prachatai.com/journal/2013/11/49944
เสวนา: การปฏิรูปการเมืองและประชาธิปไตยในอนาคต ก้าวหน้าหรือถอยหลัง?
เสวนาครบรอบ 40 ปี สมาคมสิทธิเสรีภาพของประชาชน กุลลดา เกดบุญชู มี้ด มองย้อนเหตุการณ์ 14 ตุลา ที่ชนชั้นนำายังมีอำานาจมากในโครงสร้าง
สังคม ในขณะที่ประจักษ์ ก้องกีรติเสนอปฏิรูปการเมืองครั้งที่สอง เพื่อสร้างกติกาอยู่ร่วมกันและหลีกเลี่ยงความรุนแรง
http://www.prachatai.com/journal/2013/11/49938
นิติราษฎร์ชี้คำาวินิจฉัยศาลรธน.ไม่มีผลทางกฎหมาย ร่างแก้ไข รธน.ยังสมบูรณ์
การแถลงข่าวครั้งนี้ได้รับความสนใจจากสื่อมวลขนและประชาชนเป็นจำานวนมาก วรเจตน์ ภาคีรัตน์ ระบุว่า นิติราษฎร์เห็นว่าคำาวินิจฉัยของศาล
รัฐธรรมนูญมีความผิดพลาดร้ายแรงในแง่ของเขตอำานาจของศาลตลอดจนความบกพร่องในการวินิจฉัย ซึ่งศาลชี้ว่าร่างแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญมี
ความบกพร่องทั้งในแง่เทคนิค คือ เนื่องจากมีการเสียบบัตรลงคะแนนแทนกัน รวมถึงกรณีความบกพร่องทางเนื้อหา
http://www.prachatai.com/journal/2013/11/49936
ขบวนการฯพบสื่อไทย ส่งสัญญาณเดินหน้ากับสันติภาพ
โดย FT MEDIA
http://deepsouthwatch.org/node/4974
FT MEDIA บันทึกบทสนทนาระหว่างตัวแทนขบวนการปลดปล่อยปาตานีกับสื่อมวลชนจากประเทศไทย เมื่อต้นเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา ซึ่ง
รวมไปถึงนักข่าวจาก FT Media ด้วย เนื้อหาของการพูดคุยชี้ให้เห็นว่า เหตุผลที่ตัวแทนฝ่ายขบวนการตัดสินใจเปิดตัวพบสื่อไทยน่าจะมาจาก
ความต้องการสร้างความเข้าใจกับสังคมไทยถึงรากเหง้าของความขัดแย้ง และส่งสัญญาณว่าทางกลุ่มมุ่งหวังในการสร้างสันติภาพอย่างจริงจัง
และคาดหวังว่าเรื่องนี้จะเป็นวาระแห่งชาติ เนื้อหาของบทสนทนาก็มีหลายประเด็นที่น่าสนใจ เช่น การตั้งข้อสังเกตว่าสื่อมวลชนไทยดูจะตั้ง
แง่สงสัยกับการเดินหน้ากระบวนการสันติภาพ อีกทั้งยังมีทัศนคติเชิงลบต่อนักต่อสู้ ในขณะที่ฝ่ายขบวนการเองก็ยืนยันว่าเข้าร่วมกระบวนการ
ด้วยความเต็มใจ หลังจากที่รัฐบาลชุดปัจจุบันเปลี่ยนท่าทีเปิดกว้างากขึ้น แต่ภายในขบวนการเองก็ยังคงมีท่าทีสนับสนุนกระบวนการแตกต่าง
กันอยู่ นอกจากนี้ ยังได้ขยายความเกี่ยวกับสิทธิในการกำาหนดใจตนเองหรือ Self Determination อีกด้วย
Thai media has spoken
โดย Abu Hafez Al-Hakim
http://deepsouthwatch.org/node/4973
บทความที่เขียนเป็นภาษาอังกฤษชิ้นนี้ อาบูฮาฟิสกล่าวถึงการพบปะกันระหว่างตัวแทนขบวนการปลดปล่อยปาตานี (BRN, PULO และ BIPP)
กับผู้สื่อข่าวจากประเทศไทยในสถานที่ซึ่งไม่ได้ถูกระบุ โดยถือว่าเป็นเหตุการณ์สำาคัญอย่างยิ่งที่ผู้สื่อข่าวได้นั่งลงถกเถียงกับกลุ่มเคลื่อนไหว
เหล่านี้ นอกจากความเป็นมิตรต่อกันแล้ว คำาถามและคำาตอบนั้นสร้างความกระจ่างให้ระหว่างกันอย่างมาก อาบูฮาฟิซระบุว่าในอนาคตจะมี
การแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างกันเพื่อสนับสนุนกระบวนการสันติภาพที่ดำาเนินอยู่ที่กรุงกัวลาลัมเปอร์ ในบทความเดียวกันเขายังได้หยิบยกชิ้น
ข่าวที่กล่าวถึงงานเสวนาที่สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทยเมื่อเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา ซึ่งมีตัวแทนสื่อมวลชนได้สะท้อนถึงได้
ถึงข้อบกพร่องของสื่อในการเสนอข่าวชายแดนใต้อีกด้วย
p4
กำาหนดการ กิจกรรมความเคลื่อนไหวในรอบสัปดาห์
ท่านสามารถติดตามข่าวสารที่เกี่ยวกับกระบวนการสันติภาพได้ทาง Facebook ที่Patani Peace Process Monitoring news https://www.facebook.com/PatTaniPeaceProcessMonitoring
South reports https://www.facebook.com/southreport?fref=ts
http://pattanihumanities1.blogspot.
com/2013/11/blog-post_1495.html
สัมมนานโยบายสาธารณะ เรื่อง
“ทรัพยากรธรรมชาติกับสันติสุขในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้”
ในระหว่างวันที่ 2 -3 ธันวาคม 2556
ณ ห้องประชุม มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา อ.เมือง จ.ยะลา
โดยโครงการวิจัยการพัฒนาการมีส่วนร่วมของประชาชน
ในการจัดการลุ่มน้ำาสายุบรี ระยะที่ 2 ร่วมกับสมาคมลุ่มน้ำาสายบุรี
http://www.deepsouthwatch.org/node/4960
http://www.deepsouthwatch.org/node/4981http://www.deepsouthwatch.org/node/4962
หนังสือ รือเสาะ พหุวัฒนธรรม:
ความหลากหลายและมิตรภาพ
จากความทรงจำาของ “คนใน” บนพื้นที่สีแดง
รายงานผลการสำารวจความคิดเห็นของประชาชน เรื่อง
สันติภาพที่ประชาชนในจังหวัดชายแดนภาคใต้ต้องการในอนาคต
โดย อับดุลการีม อัสมะแอ สถาบันอัสสลาม มหาวิทยาลัยอิสลามยะลา
ดำาเนินโครงการโดยคณะกรรมการสถานีวิทยุและโทรทัศน์ภาษามลายู
ศูนย์อำานวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้
ฐานข้อมูลน่าสนใจ
http://www.deepsouthwatch.org/node/4951
http://www.deepsouthwatch.org/node/4989