บทที่ 9 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับ...

บทท 9 ความรทวไปเกยวกบภาษอากร

ชยรตน เอยมกลวฒน 2558, บทท 9

ชยรตน เอยมกลวฒน เศรษฐศาสตรสาธารณะ Econ 2943307

9.1 ความหมายของภาษอากร

9.2 วตถประสงคของภาษอากร

9.3 ฐานภาษและประเภทภาษอากร

9.4การเปลยนแปลงโครงสรางรายไดรฐบาลกลาง พ.ศ. 2531-2556

9.5 เกณฑภาษ

โครงรางการน าเสนอ

11/2/2017 2ชยรตน เอยมกลวฒน เศรษฐศาสตรสาธารณะ Econ 2943307

ประโยชนกลบสประชาชนทงทางตรง

และทางออม



• ภาษอากร คอ ทรพยากรทโอนจากภาคเอกชนแบบบงคบไปสภาครฐ เพอใชจายในกจกรรมตามวตถประสงคของภาครฐ เนนประโยชนสวนรวมของประชาชน โดยผเสยภาษไมจ าเปนตองไดประโยชนตามจ านวนเงนทจาย ประเภทของภาษอากรแบงเปนภาษทางตรงและภาษทางออม ซงกฎหมายทรฐบาลใชในการเรยกเกบภาษ คอ ประมวลรษฎากร

• จากความหมายขางตนจ าแนกสาระส าคญได 4 ประการ ไดแก



• ประการท 1

ภาษอากรคอทรพยากรทโอนจากภาคเอกชนไปสภาครฐ ซงทรพยากรนแบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1) ทรพยากรในรปตวเงน- ภาษทางตรง (Direct Tax) คอ ภาษทภาระตกกบ

บคคลทกฎหมายประสงคใหรบภาระ เชน ภาษเงนไดบคคลธรรมดา ภาษเงนไดนตบคคล

- ภาษทางออม (Indirect Tax) คอ ภาษอากรทเรยกเกบจากผบรโภคหรอเปนภาษทเปนการผลกภาระใหกบผซอหรอผบรโภคใหรบภาระภาษแทนผขาย ไดแก ภาษมลคาเพม ภาษธรกจเฉพาะ และอากรแสตมป (Stamp Duty)

2) ทรพยากรทไมอยในรปตวเงนเชน การถกบงคบใหเกณฑทหารของชายไทยเมออายครบ 20 ปบรบรณ เพอปองกนประเทศ โดยรฐจายเงนเดอนคอนขางต า ซงเปนอตราทไมค านงถงผลตภาพของผถกเกณฑ



• ประการท 2ภาษอากรเปนการบงคบจดเกบโดยภาครฐ

รฐออกกฎหมายบงคบผเขาขายเสยภาษตามกฎหมาย มหนาทเสยภาษใหภาครฐ และมบทลงโทษก าหนดไวส าหรบผไมปฏบตตามหรอหนภาษ



• ประการท 3ผเสยภาษไมจ าเปนตองไดรบประโยชนตามจ านวนเงนทจาย

การไดรบประโยชนของผเสยภาษนนเปนการมองในระดบจลภาค แตในภาพรวมหรอระดบมหภาค ผทเสยภาษลวนไดรบประโยชนอยางถวนหนาไมทางตรงกทางออม เชน การปองกนประเทศ ดานสาธารณสข การคมนาคมขนสง เปนตน



• ประการท 4ภาษอากรเปนการระดมรายไดจากภาคเอกชนไปสภาครฐ เพอใชจายตามวตถประสงคของภาครฐ

รฐบาลมบทบาทส าคญในการสรางความเจรญเตบโตใหกบเศรษฐกจโดยผานเครองมอทางดานนโยบายการคลง โดยการใชจายดานตางๆ และเพอพฒนาและยกระดบคณภาพชวตของประชาชนโดยทวไป เชน ดานการขนสงและการคมนาคม ทอยอาศย การเกษตร การใชจายเพอการบรโภค การปองกนประเทศ การศกษา วจย และดานการบรหารทวๆไป ซงการใชจายเหลานตองสอดคลองกบนโยบายรฐบาลและแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต



• ภาษอากร หมายถง ทรพยากรทโอนจากภาคเอกชนไปสภาครฐเพอใชในการบรหารประเทศ ซงวตถประสงคของภาษอากรมความสอดคลองกบหนาทของภาครฐ

• วตถประสงคของภาษอากรนตรงกบหนาทของภาครฐ การจดเกบภาษอากรมวตถประสงคอย 4 ประการ ไดแก

– การเสรมสรางประสทธภาพในการจดสรรทรพยากรภายในประเทศ

– การกระจายรายไดทเปนธรรมหรอการลดความเหลอมล าในสงคม

– การธ ารงไวซงเสถยรภาพทางเศรษฐกจ

– การพฒนาประเทศใหมอตราการขยายตวทเหมาะสม



1. การจดสรรทรพยากรอยางมประสทธภาพ (efficient allocation of resource)

เชน - เกบภาษสงแวดลอม เพอใหราคาสะทอนตนทนการผลตทแทจรง

- ปรบปรงมาตรการภาษเพอลดการผกขาด

การจดเกบภาษอากรใหมประสทธภาพ


2. การกระจายรายไดทเปนธรรม (fair distribution of income)

ภาษอากรถกน าไปใชในการด าเนนตามยทธศาสตรของรฐบาลทวางไวเพอแกปญหาความยากจนและยกระดบคณภาพชวตใหดขน

เชน – เบยยงชพผสงอาย

- ประกนสขภาพถวนหนา

- เรยนฟร 12 ป

- ตรงราคาแกส, น ามน

- คาน า-คาไฟ ฟร ส าหรบผใชนอย

รฐตองใชเงนจ านวนมากในการด าเนนนโยบายเหลาน ตองเพมการขาดดลงบประมาณ และระดมรายไดจากภาษอากรมาช าระหนสาธารณะทกอขน


3. การธ ารงไวซงเสถยรภาพทางเศรษฐกจ (stabilization of economy)

ภาษอากรเปนเครองมออยางหนงในการรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ นอกจากกลไกตลาด

- เศรษฐกจซบเซา ลดภาษเพอกระตนเศรษฐกจ

- เศรษฐกจเฟองฟ ขนภาษเพอลดความรอนแรงของระบบเศรษฐกจ

ทงนเปนการใชภาษเปนเครองมอในการรกษาเสถยรภาพของเศรษฐกจใหอยในกรอบทเหมาะสม


4. การสงเสรมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางตอเนอง (economic growth) สามารถใชมาตรการดานภาษกระตนเศรษฐกจได

- BOI ยกเวนภาษเงนไดของนตบคคลและยกเวนหรอลดภาษศลกากรส าหรบกจการทไดรบการสงเสรมการลงทน

- สงเสรมการออมโดยจดเกบภาษจากดอกเบย 15 % แทนการจดเกบจากคาจางในอตรากาวหนา

ลดภาษมลคาเพม กระตนการบรโภคภายใน

เศรษฐกจขยายตว


• วตถประสงคทง 4 ขอ อาจไมไดบรรลไปพรอมกนทงหมด การด าเนนการเพอใหไดผลลพธตามวตถประสงคขอหนงอาจตองขดกบวตถประสงคอกขอหนงกเปนได เชน

การแลกไดแลกเสย (trade off) ของการกระจายรายไดอยางเปนธรรม กบ เพอการขยายตวทางเศรษฐกจ ซงการกระจายรายไดอยางเปนธรรม ในขณะด าเนนนโยบายสมดล ตองลดคาใชจายเศรษฐกจอนๆ หรอขยายฐานภาษ ซงสงผลให ก าไรลดลง ราคาสนคาปรบสงขน กระทบระดบการผลตและการจางงาน สงผลใหการออมและการลงทนลดลง เศรษฐกจไมสามารถเจรญเตบโตไปได ดงนนจงตองจดล าดบความส าคญของวตถประสงคใหด ทงนขนอยกบนโยบายของรฐบาล


• ฐานภาษ คอสงทใชเปนฐานในการประเมนภาษอากร เมอคณฐานภาษดวยอตราภาษแลว ผลลพธคอจ านวนภาษทตองเสยใหภาครฐ

• ฐานภาษสามารถแบงเปน– ฐานรายได

– ฐานการบรโภค

– ฐานทรพยสน

– ฐานอนๆ

• การเลอกฐานภาษควรขนอยกบผลทตองการใหเกดขนตอการตดสนใจของหนวยเศรษฐกจ



• รปท 9.1 ฐานภาษและประเภทภาษอากร9.3 ฐานภาษและประเภทภาษอากร


- ภาษมลคาเพม - ภาษเงนไดบคคลธรรมดา - ภาษโรงงเรอนและทดน - ภาษธรกจเฉพาะ - ภาษเงนไดนตบคคล - ภาษบ ารงทองท - ภาษสรรพสามต - ภาษเงนไดป โตรเลยม - ภาษปาย - ภาษน ามน - ภาษการโอนทดน - ภาษเหลา - ภาษทดนและสงปลก

สราง - ภาษบหร - ภาษมรดก - ภาษรถยนต

- ภาษสงแวดลอม

- ภาษศลกากร - อากรขาออก - อากรขาเขา

ภาษอากร

ภาษทางตรง ภาษทางออม

ฐานรายได ฐานทรพยสน ฐานบรโภค

• ตารางท 9.1 มลคาและสดสวนของรายไดรฐบาลกลาง ป 2556

ทมา: กระทรวงการคลง



ประเภทรายได รายได สดสวนตอรายไดรวม (รอยละ)


1. รายไดจากภาษอากร 1,897,443 87.8 -ภาษรถยนต 153,874 7.1

1.1 ภาษทางตรง 950,293 44.0 -ภาษเครองดม 17,838 0.8

- ภาษเงนไดบคคลธรรมดา 244,503 11.3 -ภาษเครองไฟฟา 1,002 0.0

- ภาษเงนไดนตบคคล 592,499 27.4 -ภาษรถจกรยานยนต 2,909 0.1

- ภาษเงนไดป โตรเลยม 113,291 5.2 -ภาษแบตเตอร 2,294 0.1

1.2 ภาษทางออม 947,149 43.8 -ภาษการโทรคมนาคม 0 0.0

1.2.1 ภาษการขายทวไป 420,919 19.5 -ภาษอนๆ 1,207 0.1

-ภาษการคา 0 0.0 1.2.3 อากรน าเขา-สงออก 93,926 4.3

-ภาษมลคาเพม 359,414 16.6 -อากรขาเขา 93,672 4.3

-ภาษธรกจเฉพาะ 48,771 2.3 -อากรขาออก 254 0.0

-อากรแสตมป 12,735 0.6 2. รายไดทไมใชภาษ 263,828 12.2

1.2.2 ภาษสรรพสามต 432,304 20.0 -สวนราชการอน 152,568 7.1

-ภาษน ามน 63,532 2.9 -กรมธนารกษ 6,448 0.3

-ภาษยาสบ 67,891 3.1 -รฐวสาหกจ 101,448 4.7

-ภาษสรา 52,671 2.4 -รายไดอนๆ 3,363 0.2

-ภาษเบยร 69,086 3.2 3. รวมทงสน 2,161,271 100.0

• ภาษเงนไดบคคลธรรมดา ภาษเงนไดบคคลธรรมดาเกบจากเงนไดของบคคลธรรมดาในชวงหนงปปฏทน

• ภาษเงนไดนตบคคล ภาษเงนไดนตบคคลเกบจากก าไรสทธของธรกจ

• ภาษเงนไดป โตรเลยม ภาษเงนไดป โตรเลยมเกบจากก าไรสทธของกจการป โตรเลยม



ฐานรายไดและภาษทางตรง

ประเภทรายได รายไดสดสวนตอรายไดรวม (รอยละ)

1.1 ภาษทางตรง 950,293 44.0 - ภาษเงนไดบคคลธรรมดา 244,503 11.3 - ภาษเงนไดนตบคคล 592,499 27.4- ภาษเงนไดปโตรเลยม 113,291 5.2

• ภาษทเกบจากฐานเหลาน เรยกวา ภาษทางตรง

• 1.1 ภาษเงนไดบคคลธรรมดา– เกบจากเงนไดบคคลธรรมดาในชวงหนงปปฏทน

– ฐานภาษ คอ เงนไดสทธ

– เงนสทธ หมายถง เงนไดหลงหกคาใชจายและคาลดหยอนตางๆ

– ยงสามารถจดเกบภาษรายไดในรปของผลไดจากทน เชน ก าไรจากการขายอสงหารมทรพย

– แตผลไดจากทนบางประเภท เชน ดอกเบย อาจเสยภาษอตราพเศษ โดยไมตองน าไปรวมกบภาษเงนไดตามปกต




1.1 ภาษทางตรง 950,293 44.0 - ภาษเงนไดบคคลธรรมดา 244,503 11.3 - ภาษเงนไดนตบคคล 592,499 27.4- ภาษเงนไดปโตรเลยม 113,291 5.2




- ภาษเงนไดบคคลธรรมดา 244,503 11.3 - ภาษเงนไดนตบคคล 592,499 27.4- ภาษเงนไดปโตรเลยม 113,291 5.2

• 1.2 ภาษเงนไดนตบคคล– เกบจากก าไรสทธของธรกจ

– ก าไรสทธ เทากบ รายรบหกรายจายของธรกจ

• 1.3 ภาษเงนไดปโตรเลยม– เกบจากก าไรสทธของกจการป โตรเลยม

– ฐานภาษ คลายภาษเงนไดนตบคคล




- ภาษเงนไดบคคลธรรมดา 244,503 11.3 - ภาษเงนไดนตบคคล 592,499 27.4- ภาษเงนไดปโตรเลยม 113,291 5.2

• การบรโภคในระยะเวลาหนงป หมายถง รายไดในปหนงหกดวยการออมในชวงปนน

• ขอด– Thomas Hobbes กลาววา ไมควรเกบภาษจากทรพยากรทน าเขาสงคม แตควร

เกบภาษจากทรพยากรของสงคมทถกใชสนเปลองไปโดยการบรโภค– ภาษทเกบจากฐานการบรโภคจะแกปญหาการเกบภาษซ าซอน เนองจากเงนทใช

ไปกบการบรโภคจะถกจดเกบภาษเทานน– อยางไรกตาม เมอใชฐานบรโภคเปนฐานภาษ จะสรางความไมเปนธรรมในสงคม

เชน ภาษมลคาเพมและภาษสรรพสามต ทผมรายไดนอยเสยภาษในสดสวนทสงกวาผมรายไดสง



• ฐานบรโภค (consumption base) มขอดอยอยางนอยสองประการ

– ประการแรก ภาษควรเกบจากการบรโภคทใชทรพยากรของสงคมสนเปลองไป

– ประการทสอง ภาษทเกบจากฐานบรโภคจะแกปญหาการเกบภาษซ าซอน เพราะวาเงนทใชไปกบการบรโภคถกจดเกบภาษเทานน



• การเกบภาษจากการบรโภคม 2 วธ

• 1. ภาษการใชจาย (expenditure tax)

• C=Y-S ; C คอ การบรโภค S คอ การออม Y คอ รายไดในปหนง

• เกบในอตรากาวหนา

• เปนภาษทางตรง

• จดเกบตามความสามารถในการเสยภาษ คอ บรโภคมากเสยมาก บรโภคนอยเสยนอย

• ไดรบการวจารณ : ไมเกบภาษจากเงนไดจากการออม ซงเปนรายไดหลกของคนรวย



• 2.การเกบภาษเมอมการผลตหรอการบรโภคสนคาและบรการ

– เปนภาษทางออม คอ ภาระภาษถกผลกใหผบรโภคเปนสวนใหญ

• เปนวธทแพรหลายทสดโดยเฉพาะในประเทศก าลงพฒนา

• ประกอบดวยวธหลายชนด ดงน

2.1) ภาษการขาย(sale tax)

เกบจากการขายสนคา

สามารถเกบจากตนทางหรอปลายทาง




1.2.1 ภาษการขายทวไป 420,919 19.5 -ภาษการคา 0 0-ภาษมลคาเพม 359,414 16.6 -ภาษธรกจเฉพาะ 48,771 2.3 -อากรแสตมป 12,735 0.6

2.2) ภาษมลคาเพม (value-added tax)• เกบโดยอาศยมลคาทเพมขนของแตละขนตอนการผลตและจ าหนายเปนฐาน

• ถกน ามาใชแทนภาษการคาในประเทศไทย เพอขจดความซ าซอนของภาษการคาซงเปนเปนภาษขายทเกบทกขนตอน

2.3) ภาษธรกจเฉพาะ( specific business tax)• เกบจากผประกอบการขายสนคาเฉพาะและบรการเฉพาะ

• เชน ธรกจอสงหารมทรพย ถกเกบภาษเฉพาะจากรายรบจากการขายอสงหารมทรพย




1.2.1 ภาษการขายทวไป 420,919 19.5 -ภาษการคา 0 0-ภาษมลคาเพม 359,414 16.6 -ภาษธรกจเฉพาะ 48,771 2.3 -อากรแสตมป 12,735 0.6

2.4) ภาษสรรพสามต (excise tax)• เปนภาษการขายทเกบจากสนคาบางชนด

• เรยกวา ภาษการขายเฉพาะ

• ประเทศไทยมการจดเกบภาษสรรพสามตกบสนคาฟมเฟอยและสนคาทกอใหเกดโทษในการบรโภค

• เชน สรา รถยนต น ามน




1.2.2 ภาษสรรพสามต 432,304 20 -ภาษน ามนฯ 63,532 2.9 -ภาษยาสบ 67,891 3.1-ภาษสราฯ 52,671 2.4 -ภาษเบยร 69,086 3.2 -ภาษรถยนต 153,874 7.1 -ภาษเครองดม 17,838 0.8 -ภาษเครองไฟฟา 1,002 0 -ภาษรถจกรยานยนต 2,909 0.1 -ภาษแบตเตอร 2,294 0.1 -ภาษการโทรคมนาคม 0 0 -ภาษอนๆ 1,207 0.1

2.5) ภาษสนคาน าเขา (import duty)• เกบจากราคาสนคาน าเขาเปนฐาน

• ใชเปนเครองมอในการจ ากดการน าเขาและคมครองอตสาหกรรมภายใน

2.6) ภาษสนคาสงออก ( export duty)– เกบจากสนคาทสงออก

– เปนรายไดหลกของประเทศก าลงพฒนาและประเทศไทยในอดต

– ปจจบนมความส าคญนอยมากเนองจากประเทศสวนใหญมงแขงขนขายสนคาในตลาดโลก




1.2.3 อากรน าเขา-สงออก 93,926 4.3 -อากรขาเขา 93,672 4.3 -อากรขาออก 254 0

• ทรพยสนหรอความมงคง คอมลคาการสะสมการออมการลงทน ณ จดหนงของเวลา ดงนนฐานทรพยสนเปน ตวแปรคงคาง (stock) – ในแตละป ผออมจะไดผลตอบแทนจากทรพยสน เชน ดอกเบย ซงเปนตวแปร

กระแสและเปนสวนหนงของรายได

• เกบตามความสามารถในการเสยภาษ เนองจากคนร ารวยมทรพยสนมากกวาคนจน



ฐานทรพยสน

3.1) ภาษบ ารงทองท– คอ ภาษทรพยสนทเกบจากราคาประเมนทนทรพยทดน

– สวนใหญเกบจากบาน ทอยอาศยและทดนทปลอยใหวาง

3.2) ภาษโรงเรอนและทดน– เกบจากผประกอบการธรกจ

– ฐานภาษ คอ ประโยชนจากโรงเรอนและทดนทเจาของไดรบหรอเรยกวา คารายป



3.3) ภาษจดทะเบยนรถยนตและลอเลอน

– จดเกบจากรถยนตและลอเลอน

3.4) ภาษจดทะเบยนสทธและนตกรรมอสงหารมทรพย

– ผซอมหนาทเสยคาธรรมเนยมในการจดทะเบยนสทธและนตกรรมรอยละ 2 ของ

ราคาประเมนทนทรพย เมอมการซอขายทไมใชมรดก



ทมา:

https://thaipublica.org/2016/06/athiphat-3/

ทมา:

http://taxclinic.mof.go.th/%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A8-26-%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8D%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B5%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9E.%E0%B8%A8...-1.html

• นอกเหนอจากฐานภาษหลก 3 ฐานทอธบายขางตน ยงมฐานภาษอนๆ ไดแก

– ภาษเหมาจายตอหว และภาษหนาตาง

– ประเทศไทยเคยน าภาษเหมาจายตอหวมาใช เรยกวาภาษรชชปการ โดยเกบจากราษฎรทมไดรบราชการทหารเปนรายบคคล และไดยกเลก

– อกตวอยางหนงคอภาษชายโสดทเกบในประเทศไทยในป 2585 สมยจอมพล ป. พบลสงคราม และไดยกเลกไปในภายหลง



ฐานภาษอนๆ

ทมา:

http://wcclawoffice.wixsite.com/official/single-post/2013/05/01/This-is-the-title-of-your-first-image-post

• รายไดจากภาษอากร แบงออกเปน 2 ประเภทใหญๆ ไดแก

– ภาษทางตรง หมายถงภาษทจดเกบจากฐานรายไดหรอทรพยสนจากผมรายไดหรอเจาของทรพยสนนนโดยตรง ซงมแนวคดวาเปนภาษทผลกไดยาก

– ภาษทางออม หมายถงภาษทเกบจากสนคาหรอบรการในขนตอนการผลต การจ าหนาย หรอการน าเขา ซงมแนวคดวาเปนภาษทผลกไดงาย หนวยธรกจซงเปนผเสยภาษ แตสามารถทจะผลกภาระภาษไดงายในรปการเพมขนราคาสนคา

9.4 การเปลยนแปลงโครงสรางรายไดรฐบาลกลาง พ.ศ. 2531-2556


รปท 9.3 สดสวนรายไดรฐบาลกลางจ าแนกตามการผลกภาระภาษ ป 2504-2554

ทมา: กระทรวงการคลง



• เกณฑภาษ(Tax criteria) คอ ลกษณะหรอคณสมบตทจดเปนสวนประกอบในตวระบบภาษหรอในภาษแตละชนด กลาวคอ คณสมบตทตองการเหนในระบบภาษหรอรายภาษยอย



• อดม สมท (Adam Smith 1776) นกเศรษฐศาสตรชาวสกอตแลนด

1. ความเปนธรรม หมายถง สภาพทผเสยภาษมความเปนธรรมในการเสยภาษ ผมรายไดสงควร รบภาระภาษมากและผมรายไดต าควรรบภาระภาษนอย

2. ความแนนอน หมายถงความชดเจนในตวบทกฎหมาย

3. ความสะดวก หมายถง สถานทและเวลาเพอช าระภาษอากรควรอ านวยความสะดวกใหผเสยภาษ

4. ประสทธภาพ 4.1 ประสทธภาพทางเศรษฐกจ(Economic efficiency) หมายถง ภาษทดไมควรมผลตอการ

ตดสนใจในการจดสรรทรพยากรในระบบเศรษฐกจหรอมผลตอการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผเสยภาษ

4.2 ประสทธภาพในการจดเกบภาษ(Administrative efficiency) เนนการบรหารจดเกบภาษโดยภาครฐ ทมคาใชจายในการจดเกบต าสด



• กลมนกวชาการภาษอากร (2545) ผรวบรวมและเรยบเรยง ภาษอากรตามประมวลรษฎากร 2545

จ าแนกลกษณะทดของภาษอากรเปน 6 ประการ ดงน1. หลกความเปนธรรม (Equity)2. หลกความแนนอน (Certainty3. หลกความเปนกลาง (Neutrality or economic efficiency)4. หลกประสทธภาพในการบรหารจดเกบ(Administrative efficiency)5. หลกอ านวยรายได(Productivity)6. หลกความยดหยน (Flexibility)



1. นกวชาการภาษอากรไดแยกหลกประสทธภาพออกอยางชดเจนเปนหลกประสทธภาพในการบรหารจดเกบและหลกความเปนกลาง

2. นกวชาการภาษอากรเพมหลกอ านวยรายไดและหลกความยดหยน โดยภาษควรเปนตวแปรรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจแบบอตโนมต(Automatic stabilizer)

เปรยบเทยบเกณฑภาษของอดม สมธ และกลมนกวชาการภาษอากร



Tax Economists

เกณฑภาษ 3 ประการ ดงน

1. ความเขาใจงายของภาษอากร

2. ประสทธภาพของภาษอากร

3.ความเปนธรรมของภาษอากร



• ไกรยทธ ธรตยาคนนท (2520,2533) กระทรวงการคลงของสหรฐอเมรกา (US Department of the treasury 1984) และ Zodrow and McLure (1991)

ลกษณะทดของภาษประกอบดวย

1. ความเขาใจงายของภาษอากร-หมายถง สภาพทภาษมโครงสรางและรายละเอยดเปนทเขาใจงาย ท าใหเออตอความรวมมอ

ในการเสยภาษ (Tax compliance) และการบรหารจดเกบภาษ (Tax administration)

-โครงสรางและรายละเอยดของภาษอากรทมลกษณะดควรมสาระทไมมความซบซอนทงในทศนะของผจดเกบภาษและทศนะของผเสยภาษ ทงนเพอใหเกดตนทนต าในการบรหารจดเกบรายไดภาครฐ (Tax administration cost) และตนทนต าในการใหความรวมมอส าหรบผเสยภาษ(Compliance cost)



• ความเขาใจงายในทศนะของผจดเกบภาษ

หมายความวา เจาหนาทภาษอากรเขาใจสาระภาษทกแงมม และสามารถท าความเขาใจในเรองภาษกบผเสยภาษไดอยางถกตอง

• ความเขาใจงายในทศนะผเสยภาษอากร

ภาษควรมความชดเจนในสาระภาษอากร โดยผเสยภาษไมตองใชทรพยากรหรอเวลาสนเปลองโดยเปลาประโยชนเพอวางแผนภาษ(Tax planning) ใหเสยภาษต าสด



2. ประสทธภาพของภาษอากร

- ภาษอากรควรมประสทธภาพ(Economic efficiency) หรอมความเปนกลางทางเศรษฐกจ(Economic neutrality)

- ภาษทมประสทธภาพ หมายถง มาตรการภาษไมควรบดเบอนพฤตกรรมของหนวยเศรษฐกจ ไมวาจะเปนผบรโภค ผผลต ผออม หรอนกลงทนและไมกระทบตอการตดสนใจตอการจดสรรทรพยากรทงดานอปสงคและอปทานของหนวยเศรษฐกจ



3.ความเปนธรรมของภาษอากร

หมายถง สภาพทผเสยภาษมความเปนธรรมในการเสยภาษ โดยแยกความเปนธรรมไดดงน

1. ความเปนธรรมตามแนวตง (Vertical equity) เชน เมอเปรยบเทยบคนร ารวยและคนยากจน คนร ารวยควรเสยภาษมากกวาคนยากจน

2. ความเปนธรรมตามแนวนอน (Horizontal equity) เชน สองคนเปนนายแพทยและมศกยภาพในการหารายไดเหมอนกน ทงสองคนอยในสภาพเดยวกน จงควรเสยภาษเหมอนกน



พฤตกรรมบาปและภาระภาษของนายจนบาป• นายจนบาป มรายไดเทากบแรงงานขนตา 300 บาท มพฤตกรรมสบ

บหรวนละ 1 ซอง และกนเหลาขาววนละ 1/2 ขวด ภาระภาษรวมเฉลยเทากบเทาไร

มลคา ภาษสรรพสามต (อานบทท 13)

รายได 300 0

บหร 80 63

เหลา/เบยร 50 30

รายไดหลงสนคาบาป 170 93

• ภาระภาษรวม = 31% (=93/300)


11/2/2017 ชยรตน เอยมกลวฒน เศรษฐศาสตรสาธารณะ Econ 2943307

50ชยรตน เอยมกลวฒน เศรษฐศาสตรสาธารณะ Econ 2943307

First Decile = 21.6Top Decile = 26.55

แหลงทมา: ชยรตน เอยมกลวฒน. “ภาระภาษและความเหลอมลาของระบบภาษภาครฐบาลไทย.” วารสารเศรษฐศาสตรประยกต 23, 2 (ธนวาคม 2558): 25-53.

2,305

4,4016,520

9,828

รายไดเฉลยตอคนตอเดอนตามระดบรายไดทวประเทศ (Quintile by Income) ป 2558 http://www.nesdb.go.th/ewt_w3c/ewt_dl_link.php?nid=6363

23,763


http://www.journal.eco.ku.ac.th/upload/document/thai/20160216030016.pdf

พกดอตราอากรขาเขา นาฬกาขอมอ และกระเปาถอพกดอตราอากรขาเขา

ประเภท รายการอตราอากรตามราคารอยละ

42.02 กระเปาถอ กระเปาจายตลาด กระเปาพก กระเปาสตางค 40-100%

91.01นาฬกาขอมอทเดนดวยไฟฟา จะมระบบจบเวลาประกอบ รวมอยดวยหรอไมกตาม

40%

9101.11.00 มหนาปดแบบกลไกเทานน 40%

9101.19.00 อน ๆ 40%

http://igtf.customs.go.th/igtf/findTaffDuty.do?param=main&contCode=a42&contGrupCode=MM55

http://igtf.customs.go.th/igtf/th/main_frame.jsp

ทมา: กรมศลกากร

มลคาน าเขา อากรขาเขา อตราภาษ

1. สตวมชวต ผลตภณฑมชวต (รหส 1-5) 78.71 1.364 1.73

2. ผลตภณฑจากพช (รหส 5-14) 70.78 2.313 3.27

3. ไขมนและน ามนทไดจากสตวหรอพช และผลตภณฑทแยกไดน ามน (รหส 15)

4.98 0.277 5.56

4. อาหารปรงแตง เครองดม สรา และน าสมสายช ยาสบ และผลตภณฑทใชแทนยาสบ (รหส 16-24)

97.09 5.034 5.19

5. ผลตภณฑแร (รหส 25-27) 873 0.611 0.07

6. ผลตภณฑของอตสาหกรรมทางเคมหรออตสาหกรรมทเกยวเนองกน (รหส 28-38)

385.5 9.415 2.44

7. พลาสตกและของททาดวยพลาสตก ยางและของททาดวยยาง (รหส 39-40)

206.34 5.238 2.54

8. หนงดบ หนงฟอก หนงเฟอร และของททาดวยหนง (รหส41-43)

18.19 0.965 5.31

9. ไมของททาดวยไม (รหส 41-43) 17.28 0.411 2.38

10. เยอไมหรอเยอทไดจากวตถจาพวกใยเซลลโลสอนๆกระดาษ (รหส 47-49)

59.05 0.971 1.64

11. สงทอและของททาดวยสงทอ (รหส 50-63) 99.28 3.15 3.17

12. รองเทา เครองสวมศรษะ รม ไมเทา (รหส 64-67) 7.17 0.841 11.73

13. ของททาดวยหน ปลาสเตอร ซเมนต แอสเบสทอส (รหส68-70)

33.41 1.363 4.08

2552

14. ไขมกธรรมชาตหรอไขมกเล ยง รตนชาต (รหส 71) 206.03 0.117 0.06

15. โลหะสามญcและของททาดวยโลหะสามญ (รหส 72-83) 555.95 8.694 1.56

16. เครองจกรและเครองใชกล เครองอปกรณไฟฟา และสวนประกอบ (รหส 84-85)

1,518 15.566 1.03

17. ยานบก อากาศยาน ยานน า และเครองอปกรณทเกยวของ (รหส 86-89)

217.87 17.357 7.97

18. อปกรณและเครองอปกรณทใชในทางทศนศกษา การถายรป การถายภาพยนตร (รหส 90-92)

120.43 1.638 1.36

19. อาวธและกระสน และอปกรณ (รหส 93) 7.61 0.467 6.13

20. ผลตภณฑเบดเตลด (รหส 94-96) 23 2.019 8.78

21. ศลปกรรม ของสะสม และโบราณวตถ (รหส 97-98) 0.48 0.008 1.63

รวม 4,601 77.82 1.69

ของฟ มเฟอย 20.522

ธนาคารแหงประเ ทศไทย

FI_CB_019 : เ งนรบฝากแยกตามขนาดและอายของเ งนฝากของธนาคารพาณชยจดทะเ บยนในประเ ทศ 1/

(หนวย : ลานบาท )

ปรบปรงลาสด : 10 ต.ค. 2560 09:00

วนทเ รยกขอมล : 31 ต.ค. 2560 07:53

ออมทรพย - จ า นวนบญช รวมเ งนรบฝาก - จ า นวนเ งน

1 ไมเกน 50,000 บาท 72,810,601 379,423

2 เกนกวา 50,000 บาท แตไมเกน 100,000 บาท 3,143,130 266,134



5 เกนกวา 500,000 บาท แตไมเกน 1,000,000 บาท 881,528 896,854

6 เกนกวา 1,000,000 บาท แตไมเกน 10,000,000 บาท 815,638 3,261,765

7 เกนกวา 10,000,000 บาท แตไมเกน 25,000,000 บาท 37,688 1,134,105

8 เกนกวา 25,000,000 บาท แตไมเกน 50,000,000 บาท 9,744 747,077




12 ต งแต 500,000,000 บาทขนไป 586 1,866,929

13 รวม 82,207,355 11,875,956

ทมา:

ธนาคารแหงประเทศไทย

หมายเหต:

1/ รวมกจการวเทศธนกจ OUT-IN และ OUT-OUT แตไมรวม Stand-Alone IBFs

ท งน ต งแตเดอนตลาคม 2549 เ ปนตนไป ไมมขอมลของกจการวเทศธนกจ

ทมา: http://www2.bot.or.th/statistics/ReportPage.aspx?reportID=188&language=th

ดบ. = 1.5%

ปรบปรงลาสด : 10 ต.ค. 2560 09:00 จ า นวนเ งน ดบ. = 1.5% อตราภาษ ภาระภาษ

เงนฝากเกนกวา 10,000,000 บาท ขนไป 5,797,516 86,963 0.35 30,437


17,393

ดบ. = 2.0%

ปรบปรงลาสด : 10 ต.ค. 2560 09:00 จ า นวนเ งน ดบ. = 2.0% อตราภาษ ภาระภาษ



23,190

ผลตาง

ผลตาง

- ความเปนธรรมระหวางบคคลไมสามารถเปรยบเทยบโดยใชอรรถประโยชนระหวางบคคล (Interpersonal comparisons of utilities) ได เพราะอรรถประโยชนไมสามารถนบได ดงนนจงตองใช รายได รายจาย หรอความมงคงเปนดชนวด



4. ความขดแยงของเกณฑภาษ- รฐบาลและผก าหนดรายละเอยดของภาษตางๆยงใหความส าคญ

กบเกณฑความเขาใจงายคอนขางนอย

ยกตวอยาง ในป 2544 กระทรวงการคลงไดเพมคาลดหยอนของดอกเบยเงนกเพอทอยอาศย คาลดหยอนประกนชวต และคาลดหยอนส าหรบเงนลงทนในกองทนเพอเกษยณอาย(Retirement mutual fund) แตมผเสยภาษนอยรายทเขาใจ เพราะกฎหมาย ประกาศ หรอระเบยบค าสงมความซบซอนอยมาก



• ไกรยทธ ธรตยาคนนท(2533) ชใหเหนวาหลกความเปนธรรมกบหลกประสทธภาพอาจหกลางกนได เชน ภาษเงนไดอาจไมมความเปนกลางทางเศรษฐกจ โดยบดเบอนการตดสนใจระหวางการท างานกบการพกผอน แตอาจสรางความเปนธรรม โดยเกบภาษคนร ารวยในอตราสงกวาคนยากจน

- หลกความเขาใจงาย ถามความซบซอนของภาษแลว ไมสามารถหกลางกบความเปนธรรมหรอประสทธภาพได



สรปสาระควรรในบทน


• ความหมายของภาษอากร

• วตถประสงคของภาษอากร

• ฐานภาษและประเภทภาษอากร

• การเปลยนแปลงโครงสรางรายไดรฐบาลกลาง พ.ศ. 2531-2556

• เกณฑภาษ

บทที่ 9 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับ...

Documents