บทที่ 1 ความหมายและแนวคิด...

1

บทท 1 ความหมายและแนวคดพนฐานเกยวกบการแปล

“Translation is not a matter of words only: it is a matter of making intelligible a whole culture.”

— Anthony Burgess

กจกรรมกอนเขาสบทเรยน

จงตอบค าถามตอไปน

1. การแปลคออะไร

2. ในทศนะของนกศกษา งานแปลทดควรมลกษณะอยางไรบาง จงอภปราย

3. ในทศนะของนกศกษา นกแปลทดควรมลกษณะอยางไร จงอภปราย

4. จงบอกชอนกแปลทนกศกษาชนชอบมากทสด พรอมใหเหตผลประกอบ ผลงานสรางชอของนกแปลทานนนม

อะไรบาง

ความเปนมาและความส าคญของการแปล

ขอความตอนหนงในคมภรไบเบลของครสตศาสนาระบไววาเดมทมนษยโลกเคยเปนอนหนงอนเดยวกน ใชภาษาเดยวกน

ทงหมด แตภายหลงจากทพระผ เปนเจาทอดพระเนตรเหนวามนษยก าลงพยายามสรางหอคอยทสงขนถงฟาเพอสรางชอแก

ตนเอง และเพอจะไดไมตองกระจายไปทวทงโลก

6 องคพระผ เปนเจาตรสวา “คนเหลานเปนชนชาตเดยวกน พดภาษาเดยวกน ยงรเรมท างานไดถงเพยงน

ตอไป ถาเขาวางแผนจะท าอะไรกจะท าไดทกอยาง 7 มาเถด ใหเราลงไปท าใหเขามภาษาสบสนแตกตางกน

ออกไป เพอเขาจะไดไมเขาใจกน”

(พระคมภรภาษาไทยฉบบ TNCV ปฐมกาล 11)

หากจะทกทกเอาวาขอความขางตนเปนประวตศาสตรโดยยอของก าเนดวงการแปลกคงจะฟงดพอเขาใจไดอยบาง ดวย

เหตทวาขอความขางตนชใหเหนวาอาชพนกแปลมมานานมากแลว ดวยเหตทมนษยบนโลกใชภาษาและมวฒนธรรมทแตกตาง

กนไป ทวา ยงคงตองมวธทชวยใหสามารถตดตอสอสารระหวางกน

2

อยางไรกตาม หลกฐานทางประวตศาสตรชใหเหนวาภายหลงจากทอารยธรรมของมนษยถอก าเนดขนไมนานนก มนษยก

เรมรจกการแปล โดยมการคนพบหลกฐานงานแปลชนแรกของโลกเมอประมาณ 3,000 ปกอนครสตกาล (Newmark 1984)

กลาวกนวาวรรณกรรมแปลทเกาแกทสดทพบในปจจบนคอเอกสารทขดพบบรเวณเมองเอบลา (Ebla) ซงตงอยทางทศเหนอ

ของประเทศซเรยในปจจบน และเมอประมาณ 300 ปกอนครสตกาล ไดมการคนพบหลกฐานการแปลซงแสดงใหเหนถง

จดเรมตนของบทบาทของการแปลในซกโลกตะวนตก เชอกนวานกแปลชาวยโรปในยคเรมแรกเปนชาวกรก ซงแปล “มหากาพย

โอดสซ ของ โฮเมอร ” จากภาษากรกเปนภาษาละตน จงอาจกลาวไดวานเปนจดเรมตนของการแปลในสมยกรกโบราณ

ในยคแรกๆ ของการแปล ยงไมปรากฏทฤษฏดานการแปลหรอแนวคดเชงวชาการตางๆ เชนในสมยน การแปลจงเปนเรอง

ของนกปราชญ กว หรอชนชนสงทรหลายภาษาในระดบดพอทจะถายทอดเนอหาจากภาษาหนงเปนอกภาษาหนงได การแปล

ในยคแรกๆ เปนการแปลในลกษณะค าตอค าหรอประโยคตอประโยคโดยมงเนนทจะรกษาโครงสรางและรปแบบเดมของ

ภาษาตนฉบบไวใหไดมากทสด ทงนเพราะตนฉบบสวนใหญมกเกยวของกบเรองศาสนาหรอวรรณคด จงถอเปนผลงานทม

ความศกดสทธ มคณคาและควรคาตอการไดรบการเผยแพรและถายทอดเปนอกภาษาหนงซงใชโดยผคนในอกสงคมทมความ

เจรญนอยกวา ผแปลจงควรรกษารปแบบเดมไวอยางซอตรงโดยเครงครดภายใตกรอบความคดทวาผ เขยนตนฉบบผซงเปน

เจาของผลงานมความส าคญมากกวาผอานฉบบแปล

ตอมาเมอมผแปลงานอยางกวางขวางมากขน ขอบเขตของการแปลกคอยๆ ขยายออกไป การแปลมไดจ ากดเฉพาะ

ส าหรบปราชญอกตอไป แตกลายเปนเครองมอสงเสรมการแลกเปลยนขอมลความรในแขนงตางๆ ระหวางผคนทใชภาษา

ตางกน มวฒนธรรมและวถชวตทแตกตางกน ยงวทยาการกาวล าและความรรดหนาไปมากเทาใด การแปลกยงมบทบาท

ส าคญในฐานะทเปนสอกลางในการกระจายขอมลมากเทานน และเนองดวยความจ าเปนในการผลตผลงานแปลทมงเนนให

ผอานฉบบแปลมความเขาใจในขอมลและเนอหาในฉบบแปลโดยไมคลาดเคลอนไปจากเนอหาในตนฉบบและสามารถสมผส

ถงอรรถรสของฉบบแปลไดเทยบเคยงกบอรรถรสของตนฉบบ รปแบบทปรากฏในตนฉบบจงอาจตองปรบเปลยนไปเพอรกษา

ความหมายในตนฉบบไว

มนษยใชภาษาเปนเครองมอในการตดตอสอสารฉนใด การแปลกท าหนาทเปนสอกลางในการเชอมโยงระหวางกนฉนนน

การแปลเปนเสมอนสะพานทชวยใหการสอสารขามวฒนธรรมสามารถกระท าไดงายขน ชวยใหขอจ ากดในดานตางๆ ของ

มนษยนนแคบลง และทส าคญ การแปลเปนสงทมบทบาทส าคญในชวตมนษยเปนอยางมาก ดงทนกวชาการผ เชยวชาญดาน

การแปลไดกลาวไวดงน

“Why should you care? Because translation affects every aspect of your life—and we’re not just

talking about the obvious things, like world politics and global business. Translation affects you

personally, too. The books you read. The movies you watch. The food you eat. Your favorite sports

team……..

3

Translation affects everything from holy books to hurricane warnings, poetry and Pap smears. It’s

needed by both the masses and the millionaires. Translation converts the words of dictators and

diplomats, princes and pop stars, bus drivers and baseball players. Translation fuels the global

economy, prevents wars and stops the outbreak of disease……”

(Nataly Kelly and JostZetzsche 2012)

นอกจากน หากจะพจารณาในแงมมของสงคมและความเปนอย ยงอาจกลาวไดวาการแปลมความส าคญเปนอยาง

มากตอชวตและความมนคงของมนษย ดงจะเหนไดจากตวอยางกรณเหตการณวนาศกรรมในวนท 11 กนยายน พ.ศ.

2544 ในประเทศสหรฐอเมรกา มหลกฐานทแสดงใหเหนวากลมอลกออดะหซงเปนกลมกอการรายอสลามสากลไดสอสาร

กนดวยขอความสนๆ ทางโทรศพทระหวางกนภายในกลมเปนภาษาอาหรบกอนเกดเรมปฏบตการเพยงหนงวนวา

“Tomorrow is zero hour.”

“The match is about to begin.”

มการบนทกการดกฟงขอความดงกลาวในวนท 10 กนยายน พ.ศ.2544 ทวา ไมมใครใหความส าคญกบการแปล

ความหมายของขอความทางโทรศพทนจนกระทงภายหลงจากเกดเหตการณกอการรายไปแลว ซงกวาจะรความหมายของ

ขอความทมลกษณะเชงขมขน สหรฐอเมรกากไดสญเสยชวตพลเมองนบพนและทรพยสนทประเมนมลคาไมไดไปเสยแลว

ค าจ ากดความของ “การแปล”

การแปลหมายถง การถายทอดความหมายของสารในตนฉบบภาษาหนงเปนอกภาษาหนง ค าวา translate ซงหมายถง

การแปลมรากศพทมาจากค าวา translatum ซงเปนรปหนงของค าวา transferre ซงหมายถง ‘ถายทอด’ หรอ ‘สงผาน’ดวย

เหตน นกแปลจงท าหนาทเสมอนตวกลางในการสอสารผถายทอดความหมาย โดยการน าเอาความหมายทงหมดจากตนฉบบ

มาถายทอดใหเปนบทแปลในอกภาษาหนง ซงนอกจากจะตองรกษาความหมายเดมไวแลว ยงจ าเปนตองค านงถงการใชภาษา

อยางเปนธรรมชาตและสอดคลองกบจารตของภาษานนอยางแทจรง (ศาสตราจารย ดร.ปญญา บรสทธ 2533)

นกวชาการดานการแปลไดใหค าจ ากดความของ “การแปล” ไวมากมาย อาท

Peter Newmark (1988:5)

“…it is rendering the meaning of a text into another language in the way that the author intended

the text.”

4

Roger T. Bell (1991)

“Translation is the replacement of a representation of a text in one language by a representation of

an equivalent text in a second language.”

ศาสตราจารย ดร.สทธา พนจภวดล (2542)

“การแปล คอ การถายทอดขอความจากภาษาหนงไปยงอกภาษาหนง โดยรกษารปแบบ คณคา และความหมายใน

ขอความเดมไวอยางครบถวน รวมทงความหมายแฝง ซงไดแก ความหมายทางวฒนธรรม ปรชญา ความคด ความรสก

ฯลฯ”

ศาสตราจารย ดร.ปญญา บรสทธ (2533)

“การแปล คอ การถายทอดความหมาย โดยการน าเอาความหมายทงหมดจากตนฉบบมาถายทอดใหเปนบทแปลในอก

ภาษาหนง ซงนอกจากจะตองรกษาความหมายเดมไวแลว ยงจ าเปนตองค านงถงการใชภาษาอยางเปนธรรมชาตและ

สอดคลองกบจารตของภาษานนอยางแทจรง”

จากขอความทยกมาขางตน จะเหนไดวาการแปลมไดเปนเพยงการน าเสนอหรอถายทอดความหมายของค าทผกกนเปน

ประโยคเทานน หากแตหมายรวมถงความเขาใจในโครงสราง ไวยากรณ ตลอดจนบรบทในการสอสารและวฒนธรรมนนๆ เพอ

จะสามารถน าองคประกอบเหลานมาถายทอดจากภาษาหนง ซงตอไปนจะเรยกวา “ภาษาตนทาง” (Source language) เปน

อกภาษาหนงซงตอไปนจะเรยกวา “ภาษาปลายทาง” (Target language) ไดอยางถกตองและเปนธรรมชาต โดยพยายามคง

ความหมายและรปแบบของภาษาตนทางใหไดมากเทาทจะท าได เพอใหผอานงานแปลเกดความรสกทไมแตกตางจากผอาน

ตนฉบบ

ตวอยางเชน

Agriculture is the bread and butter of Thai people.

การท าเกษตรกรรมเปนขนมปงและเนยของคนไทย

หากจะแปลโดยถายทอดตามความหมายของค า จะไดผลลพธดงประโยคภาษาไทยขางตน ซงถอเปนประโยคแปลท

ถกตองตามความหมายของภาษาตนทาง แตหากพจารณาขอเทจจรงทางวฒนธรรม จะพบวาประโยคแปลดงกลาวไมสามารถ

5

สอสารขอมลทเหมาะสมเพอใหเขาใจไดงายในบรบทของคนไทยและภาษาไทยไดเทาทควร เนองจากในความเปนจรง สงหนงท

มบทบาทส าคญในวฒนธรรมไทยและภาษาไทยอยมากคอขาว มใชขนมปงและเนย อกทงยงแสดงใหเหนวาผแปลขาดความร

ดานส านวนในภาษาตนทาง ดงนน ผแปลจงควรค านงถงความหมายทผสงสารในตนฉบบตองการสอ กอนทจะถายทอดเปน

ภาษาฉบบแปลทเหมาะสมตามบรบททผใชภาษาไทยสามารถเขาถงและเขาใจได ประโยคดงกลาวจงควรแปลวา

การท าเกษตรกรรมเปนแหลงรายไดหลกของคนไทย

จากประโยคขางตน จะเหนไดชดเจนวาการแปลทดมใชแคเพยงจะตองแปลใหถกตองเทานน แตจะตองสามารถสอ

ความหมาย โดยอาจจะตองปรบเปลยนรปแบบการเสนอความหมายตามความเหมาะสม เพอถายทอดสารจากภาษาตนทาง

ไดอยางถกตอง ครบถวน และเปนธรรมชาตในภาษาปลายทาง แมวาในบางครงบทแปลอาจไมคอยซอตรงกบตนฉบบนกกตาม

“Translation, then, consists of studying the lexicon, grammatical structure, communication,

situation, and cultural context of the source language text, analyzing it in order to determine its

meaning, and then reconstructing the same meaning using the lexicon and grammatical structure

which are appropriate in the RECEPTOR LANGUAGE and its cultural context.”

(Mildred L. Larson 1984: 3)

ภาพท 1: แผนภมกระบวนการแปล

Figure 1: Diagram of Translation Process

ลกษณะของงานแปลทด

งานแปลทดควรมลกษณะดงตอไปน

1. มความถกตอง ชดเจน สามารถสอความหมายไดครบถวน ไมผดไปจากตนฉบบ

6

2. มความเหมาะสมทงในดานรปแบบ ระดบของภาษาและลลาการเขยน

3. ใหความรสก อารมณ และอรรถรสในการอานไดเทาเทยมกบตนฉบบ

งานแปลทมคณภาพจะตองสอความหมายไดอยางถกตอง โดยมการน าเสนอเนอหา ความคด ความรสก และอารมณของ

ผ เขยนตนฉบบ ตลอดจนความหมายโดยนยทแฝงอยและรสชาต (flavour and feel) ของตนฉบบไดครบถวน นอกจากน

ภาษาทใชควรจะรนหและมความเปนธรรมชาต และทส าคญ ควรจะสามารถท าใหผอานฉบบแปลเกดผลตอบสนองได

เทยบเคยงกบทตนฉบบกอใหเกดผลตอบสนองตอผอานตนฉบบ คณสมบตประการหลงนนบวาส าคญทสดในการพจารณา

คณภาพของงานแปล งานแปลทขาดคณสมบตขอน นบวาเปนงานแปลทมคณภาพต า (สญฉว สายบว: หนา 14)

หากจะกลาววาการแปลเปนศลปะแขนงหนง คงจะมใชค ากลาวทคลาดเคลอนจากความเปนจรงนก สมมตวาผอาน

ตองการวาดรปบคคลคนหนง ผอานอาจเพยงลองวาดภาพรางของบคคลขนมาหนงภาพ ในขณะเดยวกน อาจปฏเสธไมไดวา

ภาพวาดบคคลนน หากวาดโดยศลปนทผานการฝกฝนทกษะการวาดภาพมายาวนานหรอมพรสวรรคดานศลปะเปนทนเดม จะ

มแนวโนมทจะเปนภาพวาดบคคลทมรายละเอยดและดเปนธรรมชาตเสมอนจรงมากกวา การแปลกเชนเดยวกน หากผ แปล

มงหวงเพยงถายทอดความหมายของค าหรอประโยค โดยปราศจากการค านงถงองคประกอบอนๆ อาท ความเหมาะสมของ

การเลอกใชค า ระดบของภาษา น าเสยงของผ เขยนตนฉบบ บรบททางวฒนธรรม ฯลฯ งานแปลชนนนกมแนวโนมทจะ

‘ลมเหลว’ หรอ ‘บกพรอง’ ในการถายทอดความหมายและอารมณความรสกทแฝงอยในตนฉบบ

การผลตงานแปลทด จงถอเปนงานทตองอาศยทงศาสตรและศลป หากผแปลเรยนรและเขาใจเพยงทฤษฎการแปลเพยง

อยางเดยวโดยปราศจากการฝกฝน งานแปลชนนนกมแนวโนมทจะเปนงานแปลทขาดคณภาพ ดงนน ประสบการณในการแปล

การทดลองลงมอแปลเพอใหเหนขอถกผด และตระหนกถงความบกพรองในการแปลของตนจะเปนสงทชวยบมเพาะ

ความสามารถในการแปลใหมพฒนาการทดตอไป

คณสมบตของนกแปลทด

คนจ านวนไมนอยมความเชอวาผใดกตามทสามารถพดหรอเขยนไดสองภาษา (bilingual) จะสามารถผลตงานแปลไดไม

ยาก ทวาในความเปนจรง หากงานแปลทมความซบซอนทางภาษาและเนอหาและตองอาศยความเขาใจและความประณตใน

การถายทอดเนอหาตกไปอยในมอของผแปลทขาดการฝกฝนและประสบการณในการแปลแลว งานแปลชนนนกมแนวโนมทจะ

เปนงานทขาดคณภาพ ก ากวม หรอชวนใหเขาใจคลาดเคลอนได อกทงยงขาดอรรถรสส าหรบผอาน ดงทไดกลาวมาแลว การ

แปลงานทมคณภาพมใชเพยงการถายทอดขอความจากภาษาหนงเปนอกภาษาหนงใหถกตองเทานน แตการแปลทดยงจะตอง

ค านงถงความเหมาะสมในการเลอกใชค า ความหมายโดยนย ท านองการเขยน (style) ระดบหรอประเภทของภาษาทใชใน

บรบททตางกน (register) ฯลฯ เพอใหไดอรรถรสในการอานเชนเดยวกบเมออานตนฉบบ นกแปลทดจงควรมคณสมบต

ดงตอไปน

7

1. มความสามารถทางภาษา ทงในภาษาตนทางและภาษาปลายทาง

การจะเปนนกแปลทดได จะตองมความสามารถทางภาษาในระดบดทงในภาษาตนทางและภาษา

ปลายทาง เพอจะสามารถแปลไดอยางถกตอง ทงน การจะแปลไดอยางถกตองนน ผแปลไมเพยงแตจะตองรและ

เขาใจความหมายของค า และรวธการใชแหลงขอมล อาท พจนานกรม อนเทอรเนต ฯลฯ ในการหาความหมายของ

ค าเทานน แตผแปลยงจะตองสามารถจบความหมายทแฝงอยในเนอหานนๆ อกทงสามารถเขาใจความเชอมโยง

ระหวางเนอหาในประโยคและระหวางประโยคอกดวย นอกเหนอจากน นกแปลทดยงจะตองมความรเกยวกบภาษา

ปลายทางดพอทจะสามารถเลอกใชทวงท านองการเขยน (style) น าเสยง (tone) และระดบของภาษาทใชในบรบท

ทางสงคมและอนๆ ทตางกน (register) ไดอยางเหมาะสม และการทผแปลจะสามารถท าเชนนไดจะตองอาศย

ความรซง เขาถง และเขาใจ ทงในดานภาษาและวฒนธรรมของสงคมทใชภาษานนๆ จงจะท าใหผแปลสามารถสอ

ความหมายในภาษาตนทางและในภาษาปลายทางไดอยางถกตองและเหมาะสม

“ถารแตภาษาตางประเทศ ไมรเขยนอานแปลลงเปนภาษาไทยได กไมเปนประโยชนอนใด ถาอยางนนหาจางแต

ฝรงมาใชเทาไรเทาไรกได ทตองการนนตองใหกลบแปลภาษาตางประเทศลงเปนภาษาไทยได แปลภาษาไทย

ออกเปนภาษาตางประเทศได จงจะนบวาเปนประโยชน อยาตนตวเองวาไดไปร าเรยนภาษาฝรงแลวลมภาษาไทย

กลบเหนเปนการเกการกอยางเชนนกเรยนบางคนมกจะเหนผดไปดงนน แตทจรงเปนการเสยทควรจะตเตยนแท

ทเดยว”

พระบรมราโชวาท

พระราชทานพระราชโอรสในพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว

ทรงพระราชนพนธเมอ พ.ศ.2428

(อางถงใน ผองศร ลอพรอมชย 2559)

2. มความรเกยวกบตนฉบบ

หากผแปลมความสามารถทางภาษาทดเยยมเพยงอยางเดยว แตขาดความรความเขาใจเกยวกบเรองทจะ

แปลในตนฉบบ กไมอาจผลตผลงานแปลทดมคณภาพได โดยเฉพาะอยางยงในกรณทเปนการแปลงานเขยนเฉพาะ

ดานหรองานเขยนเชงวชาการ หากแปลโดยผแปลทมความสามารถทางภาษาด แตขาดความเขาใจเนอหาในตนฉบบ

เนองจากไมมความรเฉพาะดานหรอไมมภมหลงในเรองทแปล กจะมโอกาสท าใหงานแปลบกพรองไดมาก ดวยเหตน

ความรเฉพาะดานหรอภมหลงในเรองทจะแปลจงเปนปจจยส าคญอนจะน าไปสการผลตงานแปลทมคณภาพ อยางไร

8

กตาม นมไดหมายความวาผแปลทขาดความรเฉพาะดานหรอภมหลงในเรองทแปลจะไมสามารถแปลงานนนๆ ได

เนองจากความรหรอภมหลงเกยวกบเรองทจะแปลเปนสงทสามารถคนควาหาขอมลเพมเตมได โดยเฉพาะอยางยงใน

สมยปจจบนทการศกษาและคนควาหาขอมลสามารถท าไดสะดวก งายดาย และรวดเรวกวาในอดตมากเนองดวย

เทคโนโลยสารสนเทศทกาวล า นอกจากน ผแปลยงสามารถหาขอมลจากสอสงพมพทงในภาษาตนทางและภาษา

ปลายทาง หรอแมแตจากผ รผ เชยวชาญโดยตรง สงส าคญคอผแปลจะตองเผอเวลากอนลงมอแปล เพอศกษาหา

ขอมลเพมเตมจนมพนความรและความเขาใจในเรองทจะแปลมากพอ

3. มความสามารถในการถายทอด

นอกเหนอจากความสามารถทางภาษาและพนความรเกยวกบเรองทแปลแลว นกแปลทดยงจะตองม

ความสามารถในการถายทอด ซงจะเกดขนไดเมอผแปลสามารถจบใจความของเนอหาในตนฉบบ และใช

ความสามารถในการถายทอดผานการเลอกใชค าและโครงสรางประโยคทเหมาะสม รวมทงเรยบเรยงประโยคใน

ภาษาปลายทางไดอยางเปนธรรมชาตและรนหส าหรบผอาน และสอดคลองกบความมงหมายของผ เขยนตนฉบบ

ศ.ดร.สทธา พนจภวดล ไดเรยงล าดบคณสมบตสวนตว ความสามารถ ประสบการณ และความรของนก

แปล ในหนงสอ “คมอนกแปลอาชพ” (2542) โดยเรยงล าดบความส าคญจากมากทสดไปถงนอยทสด ดงน

คณสมบตสวนตว

- มใจรกในงานแปล

- รกการอาน

- มสมาธในการอาน

- มความรอบคอบ ละเอยดระมดระวงใจการใชถอยค า และภาษา

- มความมนใจในตนเองอยางสง

- มจรรยาบรรณของนกแปล เชน อางองถงแหลงขอมล

- มปฏภาณด

- มความใจกวาง ยอมรบฟงความคดเหนของผอน

ความสามารถ

- สามารถตความภาษาทตนจะถายทอดไดเปนอยางด

- มจนตนาการ สรางสรรคค าใหมทเหมาะสม เพอมใหผอานเกดความเบอหนาย

- มความสามารถในการถายทอดความร

9

- มความสามารถในการจดขนตอนในการแปลใหถกตองเพอใหผลงานมคณภาพ

ประสบการณ

- ฝกฝนการแปลอยเสมอ

- มความเชยวชาญในงานหลายสาขา

- มความเขาใจในระบบงานของหนวยงานทตนปฏบตงานแปลอย

- เคยไดรบการอบรมทางดานการแปล

- เคยอานงานแปลของผอนมามากพอควร (เพอทราบวางานแปลเหลานนมจดดจดบกพรองทใดบาง)

ความร

- มความรรอบตวอยางกวางขวาง

- ท าการคนควาสงแปลกใหมทนาสนใจ เพอเสรมความคดของตนตลอดเวลา

- สะสมค าแปลกใหม ทจะน ามาปรบใชในงานแปลไดอยางถกตอง

- มความรดานภาษาทง 2 ภาษาทใชในการแปลเปนอยางด

- มความรเฉพาะดานทเกยวของกบงานแปล

- มภมหลงเกยวกบวฒนธรรม ประเพณ ของชาตทเปนเจาของภาษาทจะแปลดวย

ขอสงเกต - ยงมผทคดวา ในการแปลงานเฉพาะสาขา ผแปลควรมอาชพอยในสาขานน เชน แพทยควรเปนผแปลต าราแพทย

ผ เชยวชาญทางอญมณควรเปนผแปลต าราทางอญมณศาสตร

- บางหนวยงานมนกแปลเฉพาะสาขาไมครบทกสาขา ดงนนจงจ าตองใชนกแปลผนน แปลงานสาขาอนทตนไมถนด

ดวย

- การแปลงานเฉพาะสาขาควรท างานแปลเปนทมอยางนอย 3 คน ประกอบดวยผ เชยวชาญดานภาษาตนฉบบ 1 คน

ดานภาษาไทย 1 คน (อาจเปนคนเดยวกนได) และดานวชาการเฉพาะสาขา 1 คน

10

กจกรรมทายบท

1. บอยครงท ผแปลพบวาค าหนงค ามกมหลากหลายความหมาย แตกตางกนไปในแตละบรบท ผแปลจะตองทราบวาค านนๆ อยในบรบทใดจงจะสามารถเลอกใชความหมายทถกตองและเหมาะสมตามบรบทได

จงวเคราะหประโยคตอไปน แลวแปลค าวา credit ใหถกตองและเหมาะสมกบบรบทของประโยค

1) This shop offers a 30-day credit on all orders.

2) Students must earn a minimum of 34 credits.

3) Credit cards are not accepted.

4) They give no credit to [his] scurrilous assertions. (John Edgar Wideman)

5) Your credit is good but I need cash.

6) His son is a credit to his school.

7) On the credit side, he is a generous person.

8) A credit of 100,000 baht will be paid into your account.

2. จงศกษาและเปรยบเทยบตนฉบบและบทแปลตอไปน แลววเคราะหวาผแปลมความบกพรองในประเดนใด เพราะเหตใด และควรจะแกไขหรอปรบปรงอยางไร

1) It is a high-performance car.

มนเปนรถทมสมรรถภาพสง

2) The coffee is grown in Vietnam.

กาแฟนถกปลกในประเทศเวยดนาม

3) It is possible that the world will end soon.

มนเปนไปไดวาโลกใบนจะสนสดในไมชา

4) The boy was taken care of by his nanny.

เดกชายคนนถกดแลโดยพเลยงของเขา

5) These skyscrapers are protected against earthquakes.

11

ตกระฟาเหลานถกปกปองจากแผนดนไหว

6) A computer is found in most homes today.

ทกวนน คอมพวเตอรถกพบในบานสวนใหญ

7) The houses along the northern bank suffered most from the floods.

บานเรอนทอยตามแนวชายฝงทางดานเหนอตองทนทกขทรมานกบน าทวมมากทสด

8) Joe is no longer one of my trusted friends.

โจไมไดเปนหนงในเพอนทไดรบการไวใจจากฉนอกตอไป

3. จงแปลประโยคตอไปนเปนภาษาไทยทถกตองและเหมาะสม

1) The lives of his passengers could be put in danger.

2) This coffee sells well.

3) It’s raining cats and dogs.

4) I apologize for cancelling our meeting at such a short notice.

5) The Royal Crematorium was visited by thousands of tourists each day.

6) In the hot desert, the travelers found one water hole after another dry.

7) Hopefully, my close friend will recover from the flu in time for her wedding.

8) It is generally accepted that one who works hard will succeed.

9) I would, if there is time, like to call my brother.

10) The girl in the red t-shirt is my niece.

11) My answer to the sixth question proved a lucky guess.

12) The elephant seemed totally unaware of our presence.

12

บทท 2 โครงสรางพนฐานของประโยค ความหมาย และเครองหมายวรรคตอน

“Translation is that which transforms everything so that nothing changes”

— Günter Grass



1. โครงสรางพนฐานของประโยคในภาษาไทยและภาษาองกฤษประกอบดวยอะไรบาง จงอธบายพรอมยกตวอยาง

ประกอบ

2. จงเปรยบเทยบประโยคตอไปน แลววเคราะหวาทงสองประโยคมโครงสรางประโยคแตกตางกนหรอไม และม

ความหมายแตกตางกนหรอไม

1) พชายดแลนองสาว

2) นองสาวไดรบการดแลโดยพชาย

3. ความหมายของค าอาจจ าแนกไดหลากหลากประเภท อาท ความหมายอางอง ความหมายแฝง ฯลฯ จงอธบาย

ความหมายอางองและความหมายแฝงของค าตอไปน

1) สวม

2) ง

3) สนข

4) ต ารวจ

5) ลมพาย

13

4. จงวเคราะหคประโยคตอไปน แลวแปลเปนภาษาไทย

1) Woman without her man has no reason for living.

2) Woman: without her, man has no reason for living.

โครงสรางพนฐานของประโยค

ในการแปลงานจากภาษาหนงเปนอกภาษาหนง สงส าคญประการแรกคอผแปลจ าเปนจะตองเขาใจสงทผ เขยน

ตนฉบบตองการน าเสนอ ดงนน หากจะแปลตนฉบบภาษาองกฤษเปนฉบบแปลภาษาไทย ผแปลจะตองมความรความเขาใจ

เกยวกบโครงสรางประโยคในภาษาองกฤษอยางถองแท จงจะสามารถตความและแปลเปนภาษาปลายทางไดอยางถกตอง

โครงสรางประโยคพนฐานในภาษาองกฤษ

ต าราไวยากรณสวนใหญมกจะกลาววาประโยคประกอบดวยภาคประธาน (subject) และภาคแสดง (predicate)

โดยภาคประธานประกอบดวยค าหรอกลมค า ภาคแสดงประกอบดวยค ากรยา ซงอาจเปนกรยาทตองการกรรมหรอไมตองการ

กรรมตามหลงโดยอาจมสวนขยายดวย สวนองคประกอบอนๆ นนอาจจะมหรอไมกได ขนอยกบประเภทของค ากรยา

ประโยคพนฐานในภาษาองกฤษมกจะมโครงสรางดงตอไปน:


Juliet died. จเลยตตาย

ประธาน + กรยา

ประธาน: Juliet

กรยา: died

Subject + Predicate

ภาคประธาน + ภาคแสดง

Subject + Verb + (Object) + (Modifier)

ประธาน + กรยา + (กรรม) + (สวนขยาย)

14

Romeo loved Juliet very much. โรมโอรกจเลยตมาก

ประธาน + กรยา + กรรม + สวนขยาย

ประธาน: Romeo

กรยา: loved

กรรม: Juliet

สวนขยาย: very much ท าหนาทขยายค ากรยา ‘loved’ วารกอยางไร

นอกจากน ค าทท าหนาทเปนประธานในประโยคอาจปรากฏในรปของค านามเพยงค าเดยว ค านามวล ค า

สรรพนาม หรอประโยคยอย ตวอยางเชน

ค านาม: Dogs are the most loyal animals.

สนขเปนสตวเลยงทซอสตยทสด

ค าสรรพนาม: They are the most loyal animals.

พวกมนเปนสตวเลยงทซอสตยทสด

วล: Guard dogs can protect your home better than a security system.

สนขอารกขาชวยปกปองดแลบานไดดกวาระบบความปลอดภยเสยอก

วล: Two dogs in a house are better than one.

การเลยงสนขไวในบานสองตวดกวาเลยงไวเพยงตวเดยว

ประโยคยอย: What a dog does when left by his owner shows how much it loves him.

สงทสนขท าเมอถกเจาของทอดทงแสดงใหเหนวามนรกเจาของของมนแคไหน

ประโยคความซอนและประโยคความรวม

15

ประโยคทยาวและซบซอนมกจะเกดจากการน าเอาประโยคพนฐานมาซอนกน กลาวคอ น าเอาประโยคพนฐาน 2

ประโยคมาซอนกน (embedding) โดยมประโยคหนงเปนประโยคหลกและอกประโยคเปนประโยคยอย โดยองคประกอบของ

ประโยคเหลานยงคงเปนภาคประธานและภาคแสดง และสามารถท าเชนนไปไดเรอยๆ โดยไมมทสนสด


The cat chased the mouse that ate the cheese that came from the cow that grazed in the field.

นอกจากน ประโยคทยาวอาจเปนประโยคทประกอบดวย noun clause ทสามารถขยายตอไปไดไมสนสด


He said that the police reported that the witness claimed that John killed his friend.

ในบางกรณ ประโยคทยาวอาจเกดจากการรวมประโยค (conjoining) สองประโยคขนไปเขาดวยกน โดยประโยค

เหลานมองคประกอบหลกคอภาคประธานและภาคแสดงและมการใชค าสนธาน (conjunction) เปนค าเชอมเพอแสดง

รปแบบความสมพนธของประโยคเหลาน ตวอยางเชน

He has just lost his job, but he’s spending a lot of money on luxury watches.

ในบางครง อาจพบประโยคความรวมโดยไมมการใชค าเชอม แตจะมการใชเครองหมาย semicolon (;) เชอม

ประโยคแทน ตวอยางเชน

Money is not everything; there’s MasterCard and Visa.

ประโยคกรรมวาจก (Passive structure)

เมอเปรยบเทยบโครงสรางประโยคในภาษาองกฤษและภาษาไทย จะพบวาขอแตกตางทชดเจนประการหนงคอการ

ใชประโยคกรรมวาจก กอนทจะกลาวถงขอแตกตางดงกลาวในรายละเอยด เราจ าเปนจะตองท าความเขาใจเกยวกบ

ความหมายของประโยคกรรมวาจกอยางถกตองเสยกอน นกภาษาศาสตรไดใหค าจ ากดความของประโยคกรรมวาจกไวดงน

“Passive voice is a term used in the grammatical analysis of voice, referring to a sentence, clause

or verb form where the grammatical subject is typically the recipient or ‘goal’ of the action

denoted by the verb . . .”

(David Crystal, 1980: 259)

16

จากค าจ ากดความขางตน สรปไดวาประโยคกรรมวาจกคอประโยคทประธานของประโยคเปนผ รบผลทเกดจากการ

กระท าของผอน สอดคลองกบค ากลาวของ พระยาอปกตศลปสาร (2499: 29) ซงกลาววา ประโยคกรรมเปนประโยคทมกรรม

วาจก (ผถกกระท า) อยตนประโยค ตวอยางเชน

เขาโดนพอต

เขาถกครบาอาจารยบงคบใหนงอานหนงสอ

วดนกอสรางตงแตสมยอยธยา

ขนมนกนอรอยด

อยางไรกตาม ในภาษาองกฤษ จะพบวามการใชโครงสรางประโยคสองรปแบบในการบอกเลาความหมาย

ความหมายเดยว อนไดแก

1. ใชโครงสรางประโยคกรรตวาจก (Active structure)

Subject (doer of the action= ผกระท ากรยา) + Verb + Object

The press fiercely criticized President Trump.

สอวพากษวจารณประธานาธบดทรมปอยางรนแรง

2. ใชโครงสรางประโยคกรรมวาจก (Passive structure)

Subject (receiver of the action=ผถกกระท า) + be/get/become + Verb 3 (+by + doer)

President Trump was fiercely criticized (by the press).

ประธานาธบดทรมปถกสอวพากษวจารณอยางรนแรง

จะเหนไดวาประโยคตวอยางขางตน แมจะมโครงสรางตางกน แตกสอความหมายเดยวกน ตางกนตรงทวาผพด

ตองการเนนความสนใจทผกระท าหรอผถกกระท า หากตองการเนนความสนใจทผกระท ากใชโครงสรางประโยคแบบกรรต

วาจก หากตองการเนนผถกกระท ากจะใชโครงสรางกรรมวาจก ดงตวอยางเพมเตมตอไปน

The Nepal quake killed thousands of people.

เหตแผนดนไหวในประเทศเนปาลไดคราชวตผคนนบพน

17

(ประเดนความสนใจอยทสงทคราชวตผคนนบพน)

Thousands of people were killed by the Nepal quake.

ผคนนบพนถกคราชวตโดยเหตแผนดนไหวในประเทศเนปาล

(ประเดนความสนใจอยทผคนนบพนทถกคราชวต)

จากทงสองตวอยางขางตนอาจสรปไดวาแมจะสามารถใชโครงสรางประโยคทแตกตางเพอสอความหมายเดยวกนได

แตโครงสรางประโยคทแตกตางกสงผลใหการเนนความส าคญของเนอความในแตละสวนของประโยคไมเทากน นอกจากน

โครงสรางกรรมวาจกยงพบมากในประโยคทตองการเนนสงทเกดขน โดยมไดเนนผกระท าใหสงนนๆ เกดขน ตวอยางเชน

Toyota was established in 1937.

บรษทโตโยตากอตงขนในป 1937 (เนนทบรษทโตโยตาและชวงเวลาทบรษทกอตงขน ไมเนนทผกอตง

บรษท)

President Kennedy was assassinated in 1963.

ประธานาธบดเคนเนดถกลอบสงหารในป 1963 (เนนทประธานาธบดผถกลอบสงหารและปทถกสงหาร ไม

เนนผลอบสงหาร)

นอกเหนอจากความแตกตางในการเนนความส าคญของเนอหาในประโยค โครงสรางกรรมวาจกยงใชเมอผพดไม

ทราบหรอไมสามารถระบไดวาใครเปนผกระท ากรยานนๆ เชน

It is expected that the strike will end soon.

คาดวาการประทวงจะสนสดลงในไมชา

Language can be learnt without a teacher.

ภาษาสามารถเรยนรไดโดยไมจ าเปนตองมครสอน

18

อยางไรกด เมอพจารณาขอแตกตางระหวางภาษาองกฤษและภาษาไทยในแงของโครงสรางประโยค จะพบวาใน

ภาษาองกฤษมการใชโครงสรางกรรมวาจกอยมากในขณะทในภาษาไทยโครงสรางประโยคเชนนไมเปนทนยมเทาใดนก การ

แปลประโยคกรรมวาจกในภาษาองกฤษเปนภาษาไทยจงมกกอใหเกดปญหาในการแปลอยบอยครง

สพรรณ ปนมณ (2559: 23-34) ไดอธบายวธการแปลประโยคทมโครงสรางกรรมวาจกจากภาษาองกฤษเปน

ภาษาไทย ซงมอย 4 วธ ดงน

1. ในกรณทประธานผกระท ากรยาปรากฏอยในประโยคกรรมวาจก ผแปลอาจจะยายผกระท ามาอยในต าแหนง

ประธานของประโยค


The tire was changed by my neighbor.

ยางรถยนตถกเปลยนโดยเพอนบานของฉน

=> เพอนบานของฉนเปลยนยางรถยนตให

อยางไรกตาม การยายผกระท ากรยามาไวในต าแหนงประธานของประโยคจะสงผลใหการเนนความส าคญของ

ประโยคเปลยนไปดงทไดกลาวมาแลวขางตน

2. ค าในภาษาไทยทแสดงถงความหมายกรรมวาจก ไดแกค าวา “ถก” “โดน” และ “ไดรบ” ใหความรสกทแตกตาง

กน ดงน

ค าทสอความหมายเชงลบ: “ถก” และ “โดน”


This boy is always punished by the teacher.

เดกชายคนนถกครท าโทษเปนประจ า หรอ

เดกชายคนนโดนครท าโทษเปนประจ า (ค าวา “โดน” มกจะใชในภาษาพดมากกวา)

These villages were almost entirely destroyed by fire.

หมบานเหลานถกเปลวเพลงแผดเผาเกอบจะทงหมด

Last week his uncle was bitten by a snake.

สปดาหกอน ลงของเขาถกงกด

19

ค าทสอความหมายเชงบวก: “ไดรบ”


He was awarded the Nobel Prize in Chemistry in 2004.

เขาไดรบรางวลโนเบลสาขาเคมประจ าป 2004

ค าทสอความหมายเปนกลาง: อาจเลอกใชไดทงค าวา “ถก” “โดน” หรอ “ไดรบ”


This poem was translated into Spanish.

กลอนบทนไดรบการแปลเปนภาษาสเปน

Hybrid cars are designed to minimize fuel consumption.

รถยนตไฮบรดถกออกแบบมาใหชวยลดการใชน ามนเชอเพลง

รถยนตไฮบรดไดรบการออกแบบมาใหชวยลดการใชน ามนเชอเพลง

3.ในกรณทไมระบประธานผกระท ากรยาในประโยคกอาจเตมประธานวาง(Empty subject) เชน ค าวา “เขา”

หรอ “มการ” เพอใหฟงดเปนภาษาไทยทสละสลวย เนองจากภาษาไทยไมนยมใชประโยคทมโครงสรางกรรม

วาจก


A large budget is spent on space exploration every year.

งบประมาณจ านวนมหาศาลถกใชไปกบการส ารวจอวกาศในทกๆ ป

=> ในทกๆ ป มการใชงบประมาณจ านวนมหาศาลในการส ารวจอวกาศ

Previously the road had been called “Dummy Road” and later on it has been changed

into “Sixty-Six Road.”

กอนหนาน ถนนสายนถกเรยกชอวาถนนดมม แตตอมาเปลยนชอเปนถนนหกสบหก

20

=>กอนหนาน เขาเรยกถนนสายนวาถนนดมม แตตอมาเปลยนชอเปนถนนหกสบหก

4.ใชค ากรยาแบบเดยวกบค ากรยาในโครงสรางกรรตวาจก แตมความหมายเปนกรรมวาจก


This watch is made in China.

นาฬกาเรอนนผลตทประเทศจน

Over 95% of electric cars are sold in only 10 countries.

กวา 95% ของรถยนตไฟฟาทงหมดจ าหนายใน 10 ประเทศเทานน

ประเภทของความหมาย

หากพจารณาถงองคประกอบตางๆ ทมผลตอการผลตงานแปลใหมคณภาพ คงจะปฏเสธไมไดวาหวใจส าคญกคอ

ความเขาใจในความหมายทผ เขยนงานตนฉบบตองการสออยางถองแทกอนทจะถายทอดเปนภาษาฉบบแปล จรงอยวาปญหา

ทเกดจากความไมรความหมายในระดบค าสามารถแกไขไดดวยการคนหาค าตอบในพจนานกรม แตเนองจากในความเปนจรง

บอยครงทค าหนงค าจะมความหมายไดมากกวาหนงความหมาย และค าหนงค ากท าหนาทตางกนเมออยในต าแหนงของ

ประโยคและในบรบททแตกตางกน สงผลใหมความหมายแตกตางกนไปดวย ดงตวอยางประโยคตอไปน

ตวอยางท 1

ประโยค ก Some people expect the government to look after them from the cradle to the grave.

ประโยค ข He’s making a grave decision in a time of crisis.

จากตวอยางประโยคทงสองประโยคขางตน จะเหนไดชดเจนวา “บรบท” หรอขอความทปรากฏรวมกบค าเปน

องคประกอบส าคญทจะชวยใหผแปลสามารถเลอกความหมายทถกตองของค าศพท ในประโยค ก ค าวา grave เปนค านามซง

ปรากฏอยหลงค าบพบท to อกทงยงตามหลงค าวา cradle ซงเปนค านามทมความหมายวา เปลเดก จงควรแปลความหมาย

ของค าวา grave ในฐานะทเปนค านาม ยงไปกวานน หากผแปลเขาใจวา from the cradle to the grave เปนส านวน กจะ

แปลส านวนดงกลาววา ตงแตเกดจนตาย จงควรแปลประโยค ก วา ‘คนบางคนมกคาดหวงใหรฐบาลดแลพวกเขาตงแตเกดจน

ตาย’

21

ในประโยค ข ค าวา grave ปรากฏอยหนาค านาม decision จงควรแปลค าดงกลาวในฐานะทเปนค าคณศพทวา

ส าคญ ดงนนจงควรแปลประโยคดงกลาววา ‘เขาก าลงตดสนใจครงส าคญในชวงเวลาวกฤต’


ประโยค ก Jane can’t bear children when they are noisy.

ประโยค ข Jane can’t bear children due to some reproductive disorders.

ค าวา bear ทปรากฏในประโยคทงสองประโยคขางตนในตวอยางท 2 เปนค ากรยาทงค อยางไรกตาม ในประโยค ก

bear ตามดวยค าวา children ซงเปนกรรม และแมค าวา bear จะเปนค ากรยาทมหลายความหมาย แตจากขอความ ‘when

they are noisy’ ทตอทายประโยคชวยใหผแปลสามารถเลอกใชความหมายของค ากรยาดงกลาวไดอยางเหมาะสมตาม

บรบท จงควรแปลค ากรยาดงกลาววา ‘อดทน’ ดงนน ประโยค ก จงควรแปลวา ‘เจนไมสามารถทนอยกบเดกๆ ทเสยงดงได’

ในประโยค ข bear ยงคงเปนค ากรยา แตเนองจากในบรบทปรากฏขอความทแสดงถงเหตวา ‘due to some

fertility problems’ จงควรแปลค ากรยา bear วา ‘ใหก าเนด’ หรอ ‘คลอดลก’ ดงนน ประโยค ข จงควรแปลวา ‘เจนไม

สามารถมลกไดเพราะเธอมความผดปกตเกยวกบระบบสบพนธ’


In space, there’s not much space.

ประโยคในตวอยางท 3 เปนสวนหนงของบทบรรยายในสารคดเรองหนงซงกลาวถงชวตของนกบนอวกาศซงตองอย

ในยานอวกาศตลอดระยะเวลาทอยในอวกาศ ท าใหสามารถเคลอนไหวไดเฉพาะในบรเวณทจ ากดภายในยานอวกาศเทานน

เมอแปลค าวา space ทปรากฏอย 2 ต าแหนงในประโยคขางตนกจะตองอาศยบรบทของค าและสถานการณทประโยคน

เชอมโยงถงในการชวยวเคราะหความหมายของค าดงกลาวในแตละต าแหนง

โดยทวไป ค าวา space ซงเปนค านามมความหมายหลากหลายความหมาย ไดแก อวกาศ ระยะหาง พนทวาง หาก

จะวเคราะหจากค าทปรากฏรวมกบค าๆ น ค าวา space แรกน าหนาดวยบพบท in โดยปราศจาก article จงมความหมายวา

อวกาศ สวนค าวา space ทายประโยค หากวเคราะหความหมายจากสถานการณทเชอมโยงกบประโยค จะมความหมายวา

พนทวาง ดงนน จงแปลประโยคสนๆ นไดวา “ในอวกาศ มพนทวางไมมากนกส าหรบนกบนอวกาศ”

22

จากตวอยางทกลาวมาทงหมดขางตน อาจสรปไดวาค าหนงค าอาจแปลไดแตกตางกนไปเมอค าๆ นนปรากฏอย

เดยวๆ แตเมออยในประโยคและแวดลอมไปดวยขอความแลว ค าๆ นนจะมความหมายเดยวทสอดคลองกบบรบทตลอดจน

สถานการณทแวดลอมการใชค านนๆ ดวยเหตน การรจกวเคราะหความหมายของค า กลมค า รวมทงส านวนตางๆ จงเปนสงทผ

แปลจะตองฝกฝนใหเกดความช านาญ

ค าหนงค าอาจสอความหมายไดในรปแบบทแตกตางกนไป โดยอาจแบงประเภทของความหมายแบบกวางๆ ไดดงน

ก. ความหมายอางอง (Referential meaning)

ความหมายอางอง หมายถง ความหมายทอางองโดยตรงถงสงใดสงหนง ทงทเปนรปธรรมและนามธรรม

หรออาจเปนความคดหรอมโนภาพ สอดคลองกบทไนดา (1974) (อางถงในสญฉว สายบว 2550) กลาวไววา

มนษยใชค าเพออางองถง “สง” ตางๆ 4 ประเภท คอ

(1) สงตางๆ ทเปนรปธรรม เชน ทองฟา, โตะ, เมฆ, star, father

(2) กรยาอาการตางๆ เชน รองไห, ยม, sing, sleep

(3) ความรสกตางๆ ทเปนนามธรรม เชน ความปรารถนา, ความทกข, wisdom, joy

(4) ความสมพนธระหวางประสบการณตางๆ เชน แต, ใน, นอกเหนอ, when, if เปนตน

ข. ความหมายแฝง (Connotative meaning)

ความหมายแฝง หมายถง ความหมายทผแปลจะตองวเคราะหจากองคประกอบอนๆ นอกเหนอจากตว

ภาษาทมองเหน องคประกอบดงกลาวทส าคญ ไดแก วฒนธรรมของผทใชภาษานนๆ ตวอยางเชน ค าวา ‘สวม’

มกกอใหเกดความรสกเชงลบตอผ รบสาร เนองจากเปนค าทกอใหเกดมโนภาพวาเปนสถานททไมสะอาด เปน

สถานททมนษยใชขบถาย น าพาใหนกถงกลนอนไมพงประสงคตามไปดวย จงเปนค าทควรเลยง โดยแทนทดวย

ค าวา ‘หองน า’ หรอ ‘สขา’ ซงไมกอใหเกดความรสกในเชงลบตอผ รบสาร ในทางกลบกน ค าวา ‘restroom’

หรอแมแต ‘toilet’ ในภาษาองกฤษไมสอความรสกในเชงลบดงเชนค าวา ‘สวม’ ในภาษาไทย อกตวอยางหนงท

เหนไดชดเจนคอค าวา ‘owl’ หรอ ‘นกฮก’ ในภาษาไทย ในความรสกของคนไทยโดยทวไปถอเปนสตวทนากลว

เนองจากเปนสตวกลางคน มเสยงรองทชวนขนหวลก อกทงยงถอเปนลางบอกเหตตามความเชอโบราณ แตใน

วฒนธรรมญป น กลบถอวานกฮกเปนตวแทนแหงความโชคดและชวยปกปองมนษยจากสงชวราย ใน

ขณะเดยวกนในอกซกโลกหนง นกฮกกเปนสญลกษณแหงปญญาและความร กระทงมสถาบนการศกษาบาง

แหงในโลกตะวนตกใชนกฮกเปนสวนหนงของสญลกษณของสถาบน ดวยเหตน ความหมายแฝงจงกอใหเกด

ปฏกรยาตอบสนองทางอารมณตอผ รบสารทแตกตางกนนอกเหนอจากการรบรในระดบของความหมายอางอง

โดยการตความและวเคราะหความหมายแฝงจะขนอยกบวฒนธรรมและประสบการณของผ รบสาร

23

นอกจากน สถานการณในการสอสารยงเปนองคประกอบส าคญอกประการหนงทกอใหเกดการรบร

ความหมายแฝงของค าทแตกตางกนได ตวอยางเชน

ประโยค ก ต ารวจมาแลว ไมตองหวงนะ เดยวทกอยางจะกลบเปนปกต

ประโยค ข ต ารวจมาแลว ฉนบอกแลวไง เปนเรองอกจนได

ประโยค ค เดกเปรยบเสมอนผาขาวทใสซอบรสทธ

ประโยค ง นายวระกเปนแบบนแหละ ชอบท าตวเปนเดก นาร าคาญ

ตามความหมายอางองจากพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน ค าวา ต ารวจ หมายถง เจาหนาทของรฐ ม

หนาทตรวจตรารกษาความสงบ จบกม และปราบปรามผกระท าผดกฎหมาย แตเมอบรบทและสถานการณใน

การใชค าวา ‘ต ารวจ’ นนแตกตาง กอาจกอใหเกดปฏกรยาตอบสนองจากผ รบสารทแตกตางกนไป ในประโยค ก

ขางตน เหนไดชดวาผพดมความรสกเชงบวกกบต ารวจ และมองวาต ารวจจะชวยคลคลายสถานการณได ในทาง

กลบกน ผพดในประโยค ข มความรสกเชงลบกบต ารวจเนองจากต ารวจอาจน าความเดอดรอนมาให สวนใน

ประโยค ค ผพดสอความหมายของค าวา ‘เดก’ วาเปนวยทบรสทธ ไรเดยงสา สดใส ไรเลหเหลยม แตผพด

ประโยค ง ใชค าวา ‘เดก’ เพอสอความหมายในเชงลบอยางชดเจนเมอใชบรรยายลกษณะหรอพฤตกรรมของ

ผใหญ จงอาจสรปไดวาการวเคราะหความหมายจะตองอาศยบรบทในการสอสารเพอชวยใหผแปลสามารถ

วเคราะหความหมายไดอยางถกตองและเหมาะสมตามสถานการณ

ค. ความหมายเชงอปมา (Figurative meaning)

ความหมายเชงอปมาเปนความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ ในการแปลส านวนหรอขอความทมความหมาย

เชงอปมา มกจะมเรองของวฒนธรรมและความเชอเขามาเกยวของอยดวย ผแปลจงจ าเปนตองมความรความ

เขาใจเกยวกบภมหลง วฒนธรรมและแนวคดของชนชาตทใชภาษาฉบบแปล รวมทงบรบทแวดลอมการใชความ

เปรยบนนๆ จงจะสามารถวเคราะหและตความกอนจะลงมอแปลได เวนแตในกรณทมการใชความเปรยบทม

ความหมายใกลเคยงกนทงในภาษาตนฉบบและภาษาฉบบแปล ตวอยางเชน

ประโยค ก She is all skin and bone.

เธอผอมจนเหนแตหนงหมกระดก

ประโยค ข The shirt he is wearing is as black as coal.

เสอเชตทเขาใสด าอยางกบถาน

24

ประโยค ค Some countries have laws that punish crimes with an eye for an eye

and a tooth for a tooth.

ประเทศบางประเทศใชกฏหมายทมบทลงโทษแบบตาตอตาฟนตอฟน

จากการใชความเปรยบในประโยค ก จะเหนไดวาส านวน ‘to be all skin and bones’ ตรงกบ

ส านวนไทยทวา ‘ผอมจนเหนแตหนงหมกระดก’ สวนคณศพทวลในประโยค ข ‘black as coal’ ตรงกบ

ส านวนทใชในภาษาไทยวา ‘ด าเหมอนถาน’ และส านวนทปรากฏในประโยค ค ‘an eye for an eye and

a tooth for a tooth’ ตรงกบความเปรยบในภาษาไทยวา ‘ตาตอตา ฟนตอฟน’ ตวอยางความเปรยบใน

ประโยคทงสามประโยคขางตนจงถอเปนการใชถอยค าส านวนทเทยบเคยงกนไดทงในภาษาองกฤษและ

ภาษาไทย ท าใหการแปลท าไดอยางไมเปนปญหานก

อยางไรกตาม จะพบวาบอยครงการใชความเปรยบหรอค าอปมาอปไมยในภาษาองกฤษแตกตาง

จากในภาษาไทยโดยสนเชง ท าใหตองอาศยความรความเขาใจในวฒนธรรมทแตกตางกนเพอชวยในการ

ตความ แลวจงน าไปถายทอดดวยส านวนทสอความหมายไดตรงกน ตวอยางเชน

The right front tire is as flat as a pancake.

คณศพทวลทปรากฏในตวอยางประโยคขางตนใชเพอเปรยบเทยบความแบนของยางวาม

ลกษณะเหมอนแพนเคกซงเปนอาหารวางของชนชาตตะวนตก แตเนองจากแพนเคกมไดอยในวฒนธรรม

ไทย คนไทยรจกแพนเคกเพยงในฐานะทเปนอาหารทไดรบอทธพลมาจากชาตตะวนตก เราจงไม

เปรยบเทยบความแบนของสงของวาเหมอนแพนเคก ประโยคตวอยางขางตนจงควรแปลวา ‘ยางดานหนา

ขวาแบนราวกบกลวยทบ’ ซงเปนความเปรยบทใชกนโดยทวไปในวฒนธรรมไทยและสอความหมาย

เดยวกน

จากประเภทของความหมายทผ เขยนอธบายไวอยางกวางๆ ขางตน อาจสรปไดวาความหมายเปนองคประกอบทาง

ภาษาทมความส าคญเปนอยางยง ในการแปล ยงผแปลตระหนกไดวาผเขยนตนฉบบตองการสอความหมายในลกษณะใด

และสามารถจบความหมายทผ เขยนตองการสอไดอยางถกตองมากเทาใด กจะยงชวยใหผแปลสามารถถายทอดความหมาย

นนๆ ออกมาเปนภาษาฉบบแปลไดอยางครบถวนสมบรณ และเปนธรรมชาตไดมากเทานน

นอกเหนอจากประเดนของความหมายประเภทตางๆ ทจะตองวเคราะหและพจารณาแลว ผแปลยงจะตองตระหนกวา

การใชภาษาของคนในแตละชนชาตก าหนดโดยวธการมองโลกและการรบรในรปแบบเฉพาะของคนในชนชาตนนๆ กลาวคอ

ค าๆ หนงในภาษาหนง อาจมความหมายกวางหรอแคบกวาค าๆ เดยวกนในอกภาษาหนงไดเสมอ โดยขนอยกบระบบความคด

ของคนทใชภาษานนๆ ตวอยางเชน ค าวา snow ในภาษาองกฤษ หรอ หมะ ในภาษาไทยซงตามพจนานกรมหมายถง ละออง

น าในอากาศทแปรสภาพเปนของแขงเพราะอณหภมต า ลกษณะฟเปนปย ลอยลงมาจากทองฟา ในความเปนจรง หมะ ม

25

หลากหลายประเภท แตไมวาจะเปนประเภทใด ในบางภาษาเชนภาษาองกฤษและไทย ยงคงใชค ากลางๆ คอค าวา snow และ

หมะ ตามล าดบ เพออางองถงปรากฏการณทางธรรมชาตดงกลาว อยางไรกตาม ในภาษาเอสกโมมค าทใชเรยกหมะแตละ

ประเภทโดยเฉพาะ เนองจากในการรบรและระบบความคดของชาวเอสกโม หมะถอเปนสวนหนงทส าคญและมบทบาทตอชวต

ความเปนอยของพวกเขา การอางองถงหมะโดยใชค าทหลากหลายตามประเภทของหมะจงเปนเรองจ าเปน นอกจากน

ตวอยางทเหนไดชดเจนอกตวอยางหนงคอ การใชค าล าดบญาตในภาษาองกฤษและภาษาไทย ในภาษาไทยมค าล าดบญาต

โดยละเอยด เชน ป ยา ตา ยาย ลง ปา นาสาว นาชาย อาเลก อาใหญ พสาว นองสาว หลานสาว หลานชาย ฯลฯ โดยแตละค า

บงบอกชดเจนวาเปนค าทอางองถงญาตพนองฝายบดาหรอมารดา อกทงยงบงบอกเพศและวยอกดวย ในทางกลบกน ใน

ภาษาองกฤษจะก าหนดค าล าดบญาตไวกวางๆ ไมสอความหมายโดยละเอยดเทาในภาษาไทย ดงนน ผแปลจงควรค านงถง

ความแตกตางในแงของระบบค าอยเสมอ และแมวาในบางครงจะมระบบค าทตรงกนในภาษาตนทางและภาษาปลายทาง แต

ในบรบทหรอสถานการณทแตกตาง กไมสามารถแปลโดยใชค าๆ เดยวกนนนไดเสมอไป ดงตวอยางตอไปน

ประโยค ก When they heard the police siren, they ran.

ประโยค ข The hybrid engine is running.

ประโยค ค Sorry, I have to run.

ประโยค ง Pollen makes my nose run.

จากประโยค ก-ง ขางตน จะเหนไดวาค าวา run แมจะมความหมายตรงกบภาษาไทยวา วง แตกไมสามารถแปลค าๆ

เดยวกนนในแตละบรบทหรอสถานการณทแตกตางไดวา วง เสมอไป ในประโยค ก บรบทของประโยคท าใหประโยคนม

ความหมายวา ‘เมอไดยนเสยงไซเรนจากรถต ารวจ พวกเขากวงทนท’ สวนประโยค ข แปลไดวา ‘เครองยนตไฮบรดก าลง

ท างาน’ ประโยค ค แปลวาไดวา ‘ขอโทษดวยครบ(//คะ) ผม(//ดฉน)ตองไปแลว’ และประโยค ง แปลไดวา ‘ฉนจะน ามก

ไหลเมออยใกลละอองเกสรดอกไม’ จากตวอยางขางตน อาจสรปไดวาค าหนงค ามหลายความหมายเมออยโดดๆ แตหากค าๆ

เดยวกนนนปรากฏอยในบรบททแตกตาง ความหมายของค ากจะเปลยนไปดวย

การใชเครองหมายวรรคตอน

ในภาษาองกฤษ มการใชเครองหมายวรรคตอนในภาษาเขยนมาก โดยเฉพาะอยางยงเมอเปรยบเทยบกบภาษาไทย

ซงมการใชเครองหมายวรรคตอนเพยงจ ากด ตวอยางเชน การใชเครองหมายอญญประกาศ (“ - ”) ในภาษาไทยซงใชเมอ

ตองการสอวาขอความในเครองหมายดงกลาวเปนค าพดของบคคล และเครองหมายอศเจรย (!) ซงใชตอทายค าอทาน เปนตน

เครองหมายวรรคตอนเหลานไมมความส าคญในแงของความหมายของประโยคเทาใดนก ตรงกนขามกบในภาษาองกฤษ

เครองหมายวรรคตอนถอเปนสงทมบทบาทในการสอความหมายในภาษาเขยนเปนอยางมาก เพราะนอกจากจะใชแบงความ

26

และก าหนดวรรคตอนแลว ยงสอความหมายโดยแสดงความเชอมโยงของเนอความและสามารถเปลยนความหมายในประโยค

เมอมการเปลยนแปลงเครองหมายวรรคตอนหรอเมอเปลยนต าแหนงของเครองหมายวรรคตอนอกดวย ดงตวอยางตอไปน


ประโยค ก Henry Jones and I first met in Tokyo.

ประโยค ข Henry, Jones and I first met in Tokyo.

จากตวอยางประโยคขางตน จะเหนไดวาประโยค ก ไมปรากฏการใชเครองหมาย comma ( , ) คนกลางระหวางชอ

Henry และ Jones ท าใหตความไดวาประธานของประโยคมเพยงสองคนคอ ‘Henry Jones’ และ ‘I’ เมอแปลประโยคนเปน

ภาษาไทยจงไดประโยควา ‘ฉนและเฮนร โจนสพบกนครงแรกทกรงโตเกยว’ สวนในประโยค ข มเครองหมาย comma ( , )

คนกลางระหวางชอ Henry และ Jones ตความไดวาประธานของประโยคมทงหมด 3 คน คอ ‘Henry’ ‘Jones’ และ ‘I’

ประโยคนจงแปลเปนภาษาไทยไดวา ‘ฉน เฮนร และโจนส พบกนครงแรกทกรงโตเกยว’


ประโยค ก

Mary has worked so hard that she has aged, like her mother; she certainly works too hard.

ประโยค ข

Mary has worked so hard that she has aged; like her mother, she certainly works too hard.

จะสงเกตไดวาประโยคตวอยางทงสองประโยคขางตน มรปประโยค การเรยงค าและการใชค าทเหมอนกนทกประการ

ตางกนทการใชเครองหมายวรรคตอน เมอใชเครองหมายวรรคตอนเดยวกนในต าแหนงของประโยคทตางกน การสอ

ความหมายของประโยคกแตกตางกนไปดวย ประโยค ก แปลวา ‘แมรท างานหนกเสยจนดแกลงเหมอนแมของหลอน หลอน

ท างานหนกมากไปจรงๆ’ สวนประโยค ข แปลวา ‘แมรท างานหนกเสยจนดแกลง หลอนท างานหนกเกนไปเชนเดยวกบแมของ

หลอน’ จากประโยคทงสองขางตน มการใชเครองหมายวรรคตอนคอ semicolon ( ; ) และ comma ( , ) สลบต าแหนงกน ท า

ใหความหมายของประโยคเปลยนไปเนองจากบพบทวล ‘like her mother’ ท าหนาทขยายประโยคทตางกนเมอมการแบง

ประโยคดวยเครองหมายวรรคตอนตางกน จงอาจสรปไดวาผแปลจ าเปนจะตองพจารณาอยางระมดระวงเพอใหเขาใจนยใน

การใชเครองหมายวรรคตอนตางๆ วาเครองหมายวรรคตอนนนๆ แสดงความหมายหรอความเชอมโยงระหวางเนอความ

อยางไร จงจะสามารถตความและถายทอดความหมายไดอยางถกตองและเหมาะสม

27


1. จงแปลประโยคตอไปนเปนภาษาไทย

1) Only a handful of people responded to the questionnaire.

2) My dad met an old friend.

3) My dad met some old friends.

4) Let me get this one; you paid for the last round.

5) a. She is a pretty, generous woman.

b. She is a pretty generous woman.

6) Look out! The cat is on the TV.

7)The soil is so rich that it produces several crops a year.

8)A frog can make a sound without opening its mouth.

9) A proper diet and regular exercise are important factors in maintaining good health.

10) The boy in the black shirt is my nephew.

11) I was just going to cross the road when someone shouted “Stop!”

12) By the time the football match ends, many of the spectators will have left.

13) There are two windmills, the larger of which stands a hundred feet high.

14) Srisuda hurt her finger when she was fixing her dinner last night.

15) No one could talk him into joining the club unless its membership fee was free.

16) I have lately received a number of emails about your late husband.

17) I have a number of Chinese relatives, most of whom live in Shanghai.

18) My dad has completely forgotten the appointment.

19) She had hardly finished her speech when the light went out.

20) Directly in front of me stood an old castle.

21) Unlike most other public parks, this particular public park is located right in the heart of the

city.

22) He ducked his head as the ball came toward him.

23) In the hot desert, the travelers found one water hole after another dry.

24) Before he became famous, he lived in mean house near the center of the town.

28

25) Four students were suspected of cheating in the translation test.

2.

1) Change is like death; you don’t know what it’s like until you’re standing in the gate.

จงแปลประโยคขางตน โดยใชค าและบรบททแวดลอมเพอชวยในการตความค าวา ‘gate’ ใหสอดคลองกบ

ความหมายของผพด

2) The world is still picking up the pieces after the war.

จงแปลประโยคขางตน โดยใชค าและบรบททแวดลอมเพอชวยในการตความส านวน ‘to pick up the pieces’ ให

สอดคลองกบความหมายของผพด

.

29

บทท 3 หลกการและกลวธเบองตนในการแปล

“There can never be an absolutely final translation.”

— Robert M. Grant



1.นกแปลทดควรท าอะไรบางกอนลงมอแปลงานหนงชน จงอภปรายขนตอนการแปลตงแตตนจนท างานแปลเสรจสน

2.ภายหลงเสรจสนการแปลในรอบแรก นกแปลทดควรท าอะไร เพราะเหตใด จงอภปราย

3.ในกรณทนกแปลพบปญหาในขณะแปล โดยไมสามารถแปลประโยคหนงประโยคใดได ควรแกปญหาอยางไร

ในบทนจะขอน าเสนอแนวคดและกระบวนการแปล 2 รปแบบของนกวชาการดานการแปล ไดแก Daniel

Gile และ Peter Newmark

แนวคดและกระบวนการแปล Sequential Model of Translation ของ Daniel Gile

Daniel Gile น าเสนอแนวคดและกระบวนการแปลทมชอเรยกวา Sequential Model of Translation ซงมงเนนท

จะชวยใหผเรยนการแปลสามารถน ามาปรบใชในการเปลยนภาษาตนทางใหเปนภาษาปลายทาง โดยประกอบดวยขนตอนท

ส าคญ 2 ขนตอน ไดแก

1) ความเขาใจ (Comprehension)

2) การสรางใหม (Reformulation)

ขนตอนท 1: ความเขาใจ (Comprehension)

ในขนตอนแรกน นกแปลจะตองท าความเขาใจกบตนฉบบ ความเขาใจนจะเกดขนไดจากการอานตนฉบบทละหนวย

(Translation unit) โดยนกแปลจะสรางสมมตฐานเกยวกบความหมายของสงทอาน (Meaning hypothesis) โดยอาศย

ความรเกยวกบภาษาตนทางและความรทวไปทมอยแลวเกยวกบหวขอนนๆ ตลอดจนสงทอนมานหรอสรปไดจากการอานมา

ชวยในการตความและก าหนดความหมาย ความรทงหมดทกลาวมานอยใน Knowledge base ทางดานซายของแผนภม

30

(ตามทแสดงในภาพท 2 ดานลาง) และในกรณทความรใน Knowledge base มไมเพยงพอทจะชวยใหนกแปลก าหนด

ความหมาย นกแปลจะตองหาขอมลความรเพมจากแหลงขอมลอนๆ ซง Daniel Gile เรยกความรในสวนนวา Knowledge

acquisition ในขนตอนน นกแปลมหนาทตรวจสอบสมมตฐานเกยวกบความหมายของ Translation unit ในตนฉบบวาม

ความเปนไปไดหรอสมเหตสมผลเพยงพอหรอไม (plausibility) ทงน นกแปลอาจตความคลาดเคลอนหากใชเวลาอานตนฉบบ

และตงสมมตฐานเกยวกบความหมายนอยเกนไปหรอมความรเกยวกบหวขอนนๆ ไมเพยงพอ นอกจากน ในกรณทนกแปลม

ความเขาใจในตนฉบบเพยงในระดบค าหรอโครงสรางทางภาษา กอาจเปนเหตทท าใหนกแปลไมสามารถผลตงานแปลทม

คณภาพได ดงนน ปจจยส าคญอนจะน าไปสความเขาใจในตนฉบบกคอการวเคราะหตนฉบบอยางรอบคอบ

โดยสรป การทนกแปลจะสามารถวเคราะหตนฉบบไดอยางถกตองเพยงพอทจะน าไปสความเขาใจในตนฉบบอยาง

ชดเจน (comprehension) ไดนน จะตองมองคประกอบในสมการตอไปน

1) C = KL + ELK (Gile, 1995: 78)

C = “Comprehension” หรอ ความเขาใจ

KL = “Knowledge of the Language” หรอ ความรทางภาษาตนทาง

ELK = “Extra Linguistic Knowledge” หรอ ความรอนๆ โดยทวไป

สมการขางตนแสดงใหเหนวาความเขาใจในตนฉบบเกดขนไดเมอนกแปลมความรทางภาษาตนทางหรอภาษาใน

ตนฉบบประกอบกนกบความรทวไป หากนกแปลมความรทงสองประเภทนมากเทาใด กจะยงชวยใหระดบความเขาใจมมาก

ขนเทานน

อยางไรกตาม หากผแปลมความรทงสองประเภทดงทกลาวมาไมมากพอ กจ าเปนจะตองมปจจยเพมเตม คอ การ

วเคราะห (deliberate analysis = A) ดงจะเหนไดจากสมการตอไปน

2) C = KL + ELK + A (Gile, 1995: 80)

ขนตอนท 2: การสรางใหม (Reformulation)

ในขนตอนการสรางใหม นกแปลจะถายทอดความหมายใน Translation unit เปนภาษาปลายทางตามความเขาใจ

ทเกดขนในขนตอนแรก สงส าคญในขนตอนนคอเมอแปล Translation unit เปนภาษาปลายทางแลว นกแปลจะตอง

ตรวจสอบวาบทแปลนนๆ มความถกตอง สอดคลองกบขอมลในตนฉบบอยางครบถวนหรอไม มการเพมเตมสงทไมปรากฏใน

ตนฉบบหรอไม หากค าตอบทไดยงไมนาพอใจ นกแปลจะตองแปล Translation unit นนใหมจนกวาจะไดผลเปนทนาพอใจ

31

นอกจากน นกแปลยงจะตองตรวจสอบการเลอกใชศพทเฉพาะและรปแบบของภาษาวาเปนทยอมรบหรอไม (acceptability)

ตลอดจนตรวจสอบดานความถกตอง (plausibility) โดยเปรยบเทยบกบตนฉบบกอนทจะเรมกระบวนการแปล Translation

unit ใหมตามขนตอนท 1) และ 2) ตอไปจนจบ

ภาพท 2: แผนภมแสดงโมเดลการแปล Sequential Model of Translation ของแดเนยล กล

Figure 2: Daniel Gile’s Sequential Model of Translation

แนวคดและกระบวนการแปลของ Peter Newmark

นอกเหนอจากแนวคดและกระบวนการแปลของ Daniel Gile ตามทไดกลาวมาขางตนแลว ยงมแนวคดและกระบวนการ

แปลจากนกวชาการดานการแปลอนๆ อกมากมาย ในทน จะขอกลาวถงแนวคดและกระบวนการแปลของ Peter Newmark

ซงสอดคลองกบแนวคดของ Gile

Newmark (1988) กลาววาการผลตงานแปลทมคณภาพมขนตอนหลายประการ ในทนจะขอกลาวถงขนตอนหลกๆ

กอนทจะลงมอแปลดงตอไปน

1) อานตนฉบบ

ไมวาจะเปนงานเขยนประเภทใด กระบวนการแปลลวนเรมตนดวยการอานตนฉบบดวยวตถประสงคสองประการ

ประการแรกคอ อานเพอใหเขาใจวาตนฉบบเกยวของกบเรองอะไร ประการทสองคออานเพอวเคราะหตนฉบบจาก

32

มมมองของผแปลเอง เพอใหผแปลสามารถวเคราะหถงวตถประสงคและเจตนาของผ เขยนตนฉบบเพอจะไดตดสนใจ

เลอกวธการแปล ภาษา ลลา ถอยค าและโครงสรางทางภาษาทเหมาะสมตอไป

2) วเคราะหวตถประสงคในการเขยนของตนฉบบ

การวเคราะหวตถประสงคในการเขยนตนฉบบจะชวยใหผแปลเขาใจวาผ เขยนงานเขยนนนๆ มความรสกนกคดหรอ

ทศนคตตอหวขอหรอสงทเขยนถงในตนฉบบนนอยางไร โดยพจารณาจากโครงสรางทางไวยากรณและวเคราะหผาน

มมมองของผ เขยน เพอผแปลจะไดสามารถถายทอดและสงผานปฏกรยาตอบสนองทเกดกบผอานฉบบแปลไดในแบบ

เดยวกบทเกดกบผอานตนฉบบ

3) วเคราะหวตถประสงคของผแปล

โดยปกตแลววตถประสงคของผแปลมกจะสอดคลองกบวตถประสงคของผเขยนตนฉบบ อยางไรกตาม อาจมบาง

กรณทผแปลไดรบการวาจางใหผลตงานแปลในรปแบบทแตกตางจากรปแบบเดมของตนฉบบ ประเดนนจงเปน

ประเดนหนงทผแปลจ าเปนตองค านงถงดวยเชนกน

4) วเคราะหประเภทของตนฉบบ

Newmark แบงงานเขยนออกเปน 4 ประเภท ไดแก (1) งานเขยนเชงบรรยาย (Narrative) ( 2) งานเขยนเชง

พรรณนา (Description) ( 3) งานเขยนเชงอภปราย (Discussion) และ (4) บทสนทนา (Dialogue)

ผแปลจ าเปนตองทราบวาตนก าลงจะแปลงานเขยนประเภทใด จงจะสามารถเลอกใชภาษาในฉบบแปลไดอยาง

เหมาะสม หากเปนงานเขยนเชงพรรณาความ จะพบการใชค ากรยา ค าคณศพท และค านามทมการขยายดวย

ค าคณศพทหรอดวยค านามเองมากกวาในงานเขยนประเภทอนๆ และหากเปนงานเขยนทเปนบทสนทนา จะพบการ

ใชค าหรอวลทใชในการพดทไมเปนทางการ เปนตน

5) วเคราะหผอาน

ผแปลจะตองวเคราะหและประเมนทงกลมผอานงานเขยนตนฉบบและฉบบแปล รวมทงพจารณาถงระดบการศกษา

ชวงอาย เพศ และสถานะทางสงคมของผอานดวย และในกรณทจ าเปน ผแปลอาจท าวจยเพอส ารวจกลมผอาน

เปาหมายเพอใหไดขอมลรายละเอยดเกยวกบกลมผอานเปาหมายทชดเจน

6) อานตนฉบบรอบสดทายกอนแปล

การอานตนฉบบรอบสดทายกอนลงมอแปลเปนสงทผแปลควรกระท าเพอจะไดทราบถงประเดนทางวฒนธรรมท

เกยวของตามทปรากฏในงานเขยนตนฉบบ ในขนตอนน ผแปลควรขดเสนใตหรอท าเครองหมายค า วล หรอขอความท

33

แสดงถงการใชโวหาร อปมาอปไมย ค าทสะทอนถงวฒนธรรมเฉพาะในภาษาตนทาง ชอเฉพาะ หรอศพทเฉพาะตางๆ

การท าเชนนจะชวยใหผแปลไมลมทจะวเคราะหและเลอกใชกลวธในการแปลค าหรอขอความเหลานไดอยางเหมาะสม

เมอไดปฏบตตามขนตอนขางตนอยางครบถวนแลว ถอไดวาผแปลได ‘ถอดรหส’ หรอ ‘ตความ’ ผาน

กระบวนการอนจะน าไปส ‘Comprehension’ หรอความเขาใจในตนฉบบ จากนน ขนตอนตอไปคอ

‘Formulation’ หรอผลตงานแปลโดยตระหนกถงประเดนตางๆ ทเกดจากการไดกระท าขนตอนแรก โดยอาศยกลวธ

การแปลในแบบตางๆ ซงจะกลาวถงในบทตอไป

Newmark’s Translation Process Diagram

Comprehension ⇒ Formulation (Recreation)

⇑ ⇓

SL Text ⇐ TL Text

ภาพท 3: แผนภมแสดงขนตอนการแปลของนวมารก

Figure 3: Newmark’s Translation Process Diagram

ในทน สรปไดวาเราอาจแบงกระบวนการแปลออกเปนขนตอนตางๆ ไดดงตอน

1. ศกษาตนฉบบ

2. ถายทอดความหมายเปนภาษาฉบบแปล

3. ตรวจสอบงานแปล

ขนตอนท 1 ศกษาตนฉบบ

กอนจะลงมอท างานแปลทกชน ผแปลจะตองเรมจากการอานตนฉบบ เพอศกษาและท าความเขาใจ

ความหมายของสงทก าลงจะแปลอยางถองแท ผแปลจะตองสามารถวเคราะหไดวาความหมายทผ เขยนตนฉบบ

ตองการสอเปนความหมายในรปแบบใด (ความหมายอางอง ความหมายแฝง หรอความหมายเชงอปมา) โดยอาศย

บรบททแวดลอมการใชภาษานนๆ เพอชวยในการตความ อยางไรกตาม ความสามารถในการวเคราะหความหมาย

ของค าเพยงอยางเดยวนนไมเพยงพอจะท าใหผแปลเขาใจตนฉบบไดอยางถกตองและแมนย า เพราะบอยครงทผแปล

34

เขาใจความหมายของค าศพททกค าในประโยค แตกยงไมสามารถตความไดหรอแปลออกมาคลาดเคลอนจาก

ความหมายทผ เขยนตนฉบบตองการสอ เหตเพราะผแปลไมสามารถวเคราะหโครงสรางประโยคไดหรอขาดความ

เขาใจในไวยากรณของประโยคนนเอง ดงตวอยางในประโยคตอไปน

The complex houses married and single soldiers and their families.

ประโยคขางตน หากจะแปลโดยตความอยางไมระมดระวง จะไดประโยคแปลตามรปศพทและโครงสรางประโยค

อยางตรงไปตรงมาวา ‘กลมบานเหลานแตงงานและทหารโสดและครอบครวของพวกเขา’ เพราะเมอผแปลเหนรปประโยคก

มกจะมองวา ‘The complex houses’ เปนภาคประธานของประโยค (subject) และสวนทเหลอในประโยค ‘married and

single soldiers and their families.’ เปนภาคแสดง (predicate) ซงเปนการวเคราะหโครงสรางประโยคทผด อกทงยงไม

สอความอกดวย โดยสวนหนงอาจเปนเพราะค าวา ‘complex’ มกถกมองวาเปนค าคณศพทซงท าหนาทขยายค าวา ‘houses’

ซงมกสอความหมายในฐานะทเปนค านามวา ‘บาน’ และมองค าวา ‘married’ เปนค ากรยา

อยางไรกตาม หากจะแปลประโยคขางตนใหถกตองและครบถวน ผแปลอาจอาศยวธการวเคราะหโครงสรางประโยค

แบบ immediate constituent (IC Analysis) โดยตระหนกเสมอวาบอยครงทค าหนงค าสามารถท าหนาทไดหลากหลายเมอ

ปรากฏอยในบรบททแตกตาง ซงจะท าใหไดผลลพธดงน

[The complex] [houses married and single soldiers and their families.]

Subject Predicate

S

^

NP VP

^ ^

Art N V NP

The complex houses married and single soldiers and their families

35

เมอสามารถวเคราะหโครงสรางของประโยคไดอยางละเอยดวา The complex เปนนามวล โดยมค ากรยาวา

houses และสวนทเหลอของประโยค married and single soliders and their familires ท าหนาทเปนกรรมตรง (Direct

object – DO) จะชวยใหผแปลสามารถตความประโยคไดอยางถกตอง และแปลไดวา ‘ศนยแหงนเปนทพกอาศยของเหลา

ทหารโสดและทหารทสมรสแลวรวมทงครอบครวของพวกเขา’

จากตวอยางขางตน อาจสรปไดวาการจะวเคราะหความหมายของตนฉบบใหไดอยางถกตองนน จ าเปนจะตองอาศย

ความรความเขาใจเกยวกบความหมายและประเภทของค าอยางเพยงพอ กลาวคอ ผแปลจะตองตระหนกเสมอวาค าค า

เดยวกนอาจมหลายความหมายและท าหนาทไดแตกตางกนเมออยในบรบทของประโยคทตางกน นอกจากน เมออยใน

สถานการณหรอวตถประสงคในการสอสารทแตกตางกน กอาจท าใหความหมายเปลยนไปไดดวย พรอมกนนน ผแปลจะตองม

ความรดานไวยากรณและโครงสรางประโยคในภาษาตนฉบบเปนอยางด เพอจะสามารถวเคราะหหนาทและความสมพนธ

เชอมโยงของค าในประโยค รวมทงการใชเครองหมายวรรคตอนตางๆ ไดอยางถกตอง เพราะจะชวยใหผแปลสามารถตความได

อยางไมคลาดเคลอน

ขนตอนท 2 ถายทอดความหมายเปนภาษาฉบบแปล

หลงจากศกษาตนฉบบอยางถถวนแลว ผแปลจะน าความหมายทไดมาถายทอดเปนภาษาปลายทางอยางครบถวน

โดยรกษารปแบบหรอโครงสรางประโยคและการเรยงล าดบค าไวใหใกลเคยงกบภาษาตนทางมากเทาทจะท าได อยางไรกตาม

ในกรณทพบวาเมอรกษารปแบบทปรากฏในภาษาตนทางไวแลว ภาษาปลายทางทไดนนฟงดขดห ไมเปนธรรมชาต ผแปลควร

ปรบบทแปลเพอใหภาษาฉบบแปลมความสละสลวย ไมขดตอลกษณะทางภาษาของภาษาปลายทาง ลองพจารณาตวอยาง

ตอไปน

ตวอยางท 1 (แปลจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทย)

ตนฉบบ:

Selecting a roommate is not as critical as finding your life’s companion, / but it shouldn’t be like

a blind date either./ No roommate will be perfect, but a bad one will grow more annoying and

frustrating over time and can cause long-lasting problems. / Whether a prospective roommate is

your best friend or someone who answers a classified ad, you should interview the person

carefully and make sure you know the answers to some specific questions.

(Source: http://www.ocl.pitt.edu/tips-selecting-roommate)

ฉบบแปล:

http://www.ocl.pitt.edu/tips-selecting-roommate

36

แมวาการเลอกเพอนรวมหองจะไมใชเรองสลกส าคญมากเทาการหาคชวตสกคน / แตกไมใชเรองเลนๆ ดงเชนการ

นดบอด ไมมเพอนรวมหองคนไหนจะสมบรณแบบไปเสยหมด / แตหากไดเพอนรวมหองทไมดกจะเปนเรองทสราง

ความอดอดร าคาญใจใหอยเรอยไปและอาจกอใหเกดปญหาเรอรงได / ไมวาคนทจะมาเปนเพอนรวมหองของคณจะ

เปนเพอนทดทสดของคณหรอเปนคนทตอบรบโฆษณายอย คณกควรจะสมภาษณพดคยกบคนๆ นนอยางถถวนและ

ตรวจสอบใหแนใจกอนวาคณมค าตอบส าหรบค าถามบางค าถามแลว

ตวอยางท 2 (แปลจากภาษาไทยเปนภาษาองกฤษ)

ตนฉบบ:

พพเปนหมเกาะทประกอบไปดวยเกาะ 6 เกาะดวยกน/ เกาะหลกๆ ม 2 เกาะไดแก เกาะพพดอนและเกาะพพเล/ เกาะ

พพดอนซงมขนาดใหญกวาและมคนอาศยอยดงดดนกทองเทยวหลายรอยคนมาอยบนชายฝงอนสวยงามในขณะท

เกาะพพเลซงมขนาดเลกกวาและไมมผคนอาศยอยมอาวและชายหาดทงดงามอยางนาทง/ ซงรวมถงอาวมาหยาซงม

ชอเสยงโดงดงในระดบโลก/ และยงเปนสถานททภาพยนตรเรองเดอะบช (ซงแสดงโดยลโอนารโด ดคาปรโอ) มาถาย

ท า

ฉบบแปล:

Phi Phi is a group of six islands./ The two main islands are Phi Phi Don and Phi Phi Leh./ The

larger and inhabited Phi Phi Don attracts hundreds of visitors to stay on its lovely shores while

the smaller uninhabited Phi Phi Leh hosts stunningly beautiful bays and beaches,/ including the

world-famous Maya Bay,/ which was the set where The Beach (with Leonardo Di Caprio) was

filmed.

(Source: http://www.phiphi.phuket.com/#)

ตวอยางทงสองตวอยางขางตนแสดงใหเหนลกษณะของการแปลทคอนขางตรงตว โดยผแปลพยายามรกษารปแบบ

ของตนฉบบไว การเลอกใชค า การเรยงประโยคและการเรยงล าดบความในตนฉบบเทยบเคยงไดกบในฉบบแปล บท

แปลภาษาไทยในตวอยางท 1 และบทแปลภาษาองกฤษในตวอยางท 2 อานแลวไมขดกบธรรมชาตของภาษาปลายทาง ทงน

เพราะโครงสรางประโยคและรปแบบการเรยงประโยคทงในตนฉบบและฉบบแปลของตวอยางทงสองมความใกลเคยงกน การ

รกษารปแบบทางภาษาทปรากฏในตนฉบบไวในภาษาฉบบแปลจงท าไดไมยากนก ตวอยางเชน

(จากตวอยางท 1)

http://www.phiphi.phuket.com/

37

ตนฉบบ: No roommate will be perfect…

(ประธาน + กรยา + สวนเตมเตม)

ฉบบแปล: ไมมเพอนรวมหองคนไหนจะสมบรณแบบไปเสยหมด

(ประธาน + กรยา + สวนเตมเตม)

(จากตวอยางท 2)

ตนฉบบ: เกาะพพดอนซงมขนาดใหญกวาและมคนอาศยอยดงดดนกทองเทยวหลายรอยคนมาอยบน

ชายฝงอนสวยงามในขณะทเกาะพพเลซงมขนาดเลกกวาและไมมผคนอาศยอยมอาวและชายหาดทงดงามอยางนาทง

( [ประธาน + กรยา + กรรม] + ค าเชอม + [ประธาน + กรยา + กรรม])

ฉบบแปล: The larger and inhabited Phi Phi Don attracts hundreds of visitors to stay on its

lovely shores while the smaller uninhabited Phi Phi Leh hosts stunningly beautiful bays and beaches,…

( [ประธาน + กรยา + กรรม] + ค าเชอม + [ประธาน + กรยา + กรรม])

อยางไรกตาม บอยครงผแปลจะพบวาภาษาตนทางและภาษาปลายทางมไดมโครงสรางประโยคทสามารถเทยบเคยง

กนไดเชนน หากจะยงคงรกษารปแบบทางภาษาของตนฉบบไว จะท าใหภาษาฉบบแปลฟงดไมเปนธรรมชาต ขดกบลกษณะท

เจาของภาษาใชอยจรง ในกรณเชนน ผแปลจะยงคงยดตดกบรปแบบของภาษาตนฉบบไมได จงจ าเปนตองมการปรบบทแปล

ใหสละสลวยตามแบบภาษาฉบบแปลทเปนธรรมชาต ดงจะเหนไดจากตวอยางตอไปน

ตวอยางการแปลจากองกฤษเปนไทย

ตนฉบบ:

Not until I filled my glass did I notice that it was broken.

บทแปลท 1: ไมจนกระทงฉนเตมแกวเมอฉนสงเกตวาแกวนนแตก

บทแปลท 2: ไมจนกระทงฉนเตมน าลงในแกวทฉนสงเกตวาแกวนนแตก

บทแปลท 3: ฉนไมสงเกตเหนวาแกวน าแตกจนกระทงฉนเตมน าลงไป

38

จากตวอยางของบทแปลทง 3 แบบขางตน จะพบวาใชวธการแปลแตกตางกนไป บทแปลท 1 ผแปลแปลอยางตรงตว

แทบจะในทกหนวยค า แตอานแลวไมสอความเพราะขดกบลกษณะโครงสรางประโยคภาษาไทย ฉบบแปลท 2 มการ

ปรบเปลยนและเพมเตมค าในบางจด แตกยงคงไมสอความเพราะยงถอวาแปลอยางตรงตวโดยคงรปแบบในภาษาตนทางไวใน

ภาษาปลายทาง สวนในฉบบแปลท 3 มการปรบโครงสรางประโยคใหฟงดเปนภาษาไทยทเขาใจไดมากขน พรอมกบเพมเตม

ค า (เชน ค าวา “แกวน า” แทนทจะแปลวา “แกว” เทานน) ใหสอดคลองกบลกษณะการใชภาษาทเปนธรรมชาตของภาษาไทย

และยงคงสอความไดตรงตามตนฉบบ

ตวอยางการแปลจากไทยเปนองกฤษ

ตนฉบบ:

เขาโออวดวาตวเองฉลาดมากจนเวอร

บทแปลท 1: He boasted that he was very intelligent until it’s over.

บทแปลท 2: He exaggerated his own intelligence.

เมอเปรยบเทยบฉบบแปลทงสองรปแบบขางตน จะพบวาบทแปลท 1 แปลแบบตรงตวโดยใชรปประโยคทเทยบเคยง

กบตนฉบบทกประการ แมจะพอสอความหมายได แตกไมถอเปนการถายทอดความหมายดวยรปแบบทางภาษาทถกตองและ

เปนธรรมชาตของภาษาปลายทาง สวนบทแปลท 2 แปลโดยไมรกษารปแบบของตนฉบบไว มการเปลยนโครงสรางประโยค

จากประโยคความซอนเปนประโยคความเดยว แตมความเปนธรรมชาตตามรปแบบการใชของเจาของภาษา ในขณะทยงคงสอ

ความตามตนฉบบไดอยางสมบรณ

ขนตอนท 3 ตรวจสอบงานแปล

ภายหลงจากทแปลเสรจเรยบรอย สงทผแปลควรกระท าอยางยงคอการทบทวนและตรวจทานงานแปลอยางถถวน

โดยมประเดนในการตรวจสอบดงตอไปน

1. ตรวจสอบวางานแปลทท าครบถวนหรอไม

ในระหวางแปล อาจมบอยครงทผแปลตดปญหาหรอสะดดกบค าหรอประโยคใดประโยคหนง อาจจะเนอง

เพราะมปญหาจากการตความ คดค าแปลทเหมาะสมไมออก ไมแนใจในความหมายหรอโครงสรางของประโยค

ฯลฯ ซงทงหมดนอาจเปนเหตใหผแปลละเวนค าหรอประโยคนนๆ ไวเพอกลบมาท าอกครงในภายหลง การ

39

ตรวจทานจะชวยใหผแปลสามารถกลบมาทบทวนอกครงและแปลใหครบถวนในจดทยงขาด บกพรอง หรอยงไม

แนใจ

2. ตรวจสอบวางานแปลสอความหมายไดถกตองและเหมาะสมหรอไม

นอกเหนอจากความครบถวนของขอความทแปลแลว ผแปลยงควรตรวจสอบวามจดใดทแปลความหมาย

ขาดหรอเกนไปบางหรอไม มจดใดทแปลผดความหมายไปหรอไม เพราะค าจ านวนไมนอยในภาษาองกฤษม

ความหมายทแตกตางและหลากหลาย การแปลผดความหมายจงเกดขนไดงาย ตวอยางเชน ค าวา plain ใน

ประโยคตอไปน

ประโยค ก The markings along the route are quite plain.

ประโยค ข Let me be plain with you.

ประโยค ค I prefer to write on plain paper.

จากตวอยางประโยคทงสามประโยคขางตน ค าวา plain ในแตละประโยค แมจะเปนค าคณศพท

เชนเดยวกนในทกบรบท แตกมความหมายทแตกตางกนโดยสนเชง ค าวา plain ในประโยค ก หมายถงเหนได

ชดเจน ในประโยค ข หมายถงตรงไปตรงมา และในประโยค ค หมายถง ทไมมเสนหรอไมมลวดลาย ดงนน การ

จะแปลดวยความหมายทถกตองไดนนจงตองอาศยบรบททแวดลอมค าและตรวจสอบความหมายทเหมาะสม

จากพจนานกรม

นอกจากน ค าบางค ายงมรปค าทคลายคลงกน แตความหมายตางกน จงมโอกาสทผแปลจะแปลผดพลาด

ได ตวอยางเชน ค าวา hard ซงท าหนาทเปนไดทงค าคณศพท (adj.) และค าวเศษณ (adv.) มความหมายวา

แขง แขงกระดาง หรอยาก สวนค าวา hardly เปนค าวเศษณ มความหมายโดยทวไปวาแทบจะไม และค าวา

just ซงเปนไดทงค าคณศพท (adj.) และค าวเศษณ (adv.) ดงเชนในตวอยางประโยคตอไปน

ประโยค ก At weekends, my niece studies hard.

ประโยค ข At weekends, my niece hardly studies.

ประโยค ค He is a just leader.

ประโยค ง He is just a leader.

ในกรณดงเชนประโยคตวอยางขางตน หากผแปลแปลอยางไมรอบคอบ จะท าใหมโอกาสแปลผดพลาดได

มาก ในประโยค ก และ ข ค าวา hard และ hardly มรปค าทเกอบจะคลายกนแตมความหมายแตกตางกน

ประโยค ก จงแปลวา “หลานสาวของฉนเรยนหนกในวนหยดสดสปดาห” และประโยค ข แปลวา “ในวนหยดสด

40

สปดาห หลานสาวของฉนแทบจะไมไดเรยนอะไรเลย” สวนในประโยค ค และ ง ค าวา just เปนไดทง

ค าคณศพทและค าวเศษณ เมอปรากฏอยในต าแหนงทตางกนในประโยคจงท าหนาทแตกตางกน ประโยค ค จง

แปลวา “เขาเปนผน าทมความยตธรรม” สวนประโยค ง แปลวา “เขากเปนแคผน าคนหนง” ประโยค ค ม

น าเสยงชมเชยในขณะทประโยค ง แสดงถงการไมเหนความส าคญของผทถกกลาวถงในประโยค ดงนน จะเหน

ไดชดเจนวาเมอค าหนงค าทมรปเดยวกนปรากฏอยในต าแหนงตางกน ความหมายของประโยคกแตกตางกนไป

โดยสนเชง

ในทางกลบกน ค าบางค ามรปค าทแตกตางกน แลดเหมอนมความหมายตรงกนขามกน แตกลบม

ความหมายคลายคลงกน ตวอยางเชน ค าวา valuable (adj.) และ invaluable (adj.) หากดผวเผนหรอไม

ระมดระวง ผแปลอาจแปลค าสองค านดวยความหมายทตรงขามกนเพราะมการเตม ‘in-‘ ซงเปน prefix ทท าให

ค าคณศพทบางค ามความหมายในเชงปฏเสธ แตในความเปนจรง ค าคณศพททงสองค ามความหมายท

ใกลเคยงกน โดย valuable แปลวา มคณคา มราคา สวน invaluable แปลวา มคณคาเหลอลน ล าคา ประเมน

คาไมได

การแปลผดพลาดยงอาจเกดจากการขาดความรในเรองทแปลหรอขาดความรรอบตวทเกยวของกบประเดน

ทแปล ตวอยางเชน ต าแหนง Speaker of Parliament ผแปลทไมมความรเกยวกบบรบททางการเมองมก

แปลวา โฆษกสภาผแทนราษฎร แตในความเปนจรงจะตองแปลวา ประธานสภาฯ สวน Secretary of

Defense จะตองแปลวารฐมนตรกระทรวงกลาโหมของสหรฐอเมรกา ไมใชเลขาธการกระทรวงกลาโหมตามรป

ค า เปนตน ในกรณเชนน ผแปลจ าเปนตองสบคนหรอสอบถามขอมลเพมเตมเพอตรวจสอบใหแนใจวาตนแปล

ถกตองหรอไมเสมอ

3. ตรวจสอบรปแบบของส านวนภาษาทใชวาเหมาะสมกบประเภทของงานแปลทท าหรอไม และฟงดเปนธรรมชาต

ตามรปแบบการใชภาษาปลายทางแลวหรอไม

นอกเหนอจากความถกตอง เหมาะสมและครบถวนแลว ผแปลจะตองตรวจสอบวามประโยคใด

ฟงดแปลก แปรง หรอไมสละสลวยหรอไม มระดบภาษาและลลาการเขยนทเหมาะสมกบรปแบบภาษาท

ปรากฏในตนฉบบและประเภทของงานเขยนหรอไม (จะกลาวถงรายละเอยดเกยวกบรปแบบภาษาท

เหมาะสมส าหรบงานเขยนแตละประเภทตอไปในบทท 6-9) การเรยงล าดบค าและการวางต าแหนงของ

สวนขยายอยในต าแหนงทเหมาะสมหรอไม เนองจากภาษาองกฤษมกมการขยายค าหรอประโยคอย

บอยครงดวยวธการเขยนทหลากหลายซงรวมไปถงการใชเครองหมายวรรคตอน แตเมอถายทอดเนอความ

เปนภาษาไทย ผแปลจะตองระมดระวงการวางต าแหนงของสวนขยายเหลานนมากเปนพเศษ เพราะหาก

วางต าแหนงผดหรอไกลเกนไป อาจท าใหสอความหมายผดหรอก ากวมได

41

สงทส าคญอกประการหนงทผแปลจะตองค านงถงกคอการสอความหมายตามทเจาของภาษาตน

ทางตองการจะสอดวยรปแบบภาษาทเปนธรรมชาตตามทเจาของภาษาปลายทางใช ดงเชนในประโยคตวอยาง

ตอไปน

ขอความตนฉบบ I don’t think we have a choice.

บทแปล 1 ฉนไมคดวาเรามทางเลอก

บทแปล 2 ฉนคดวาเราไมมทางเลอก

จากบทแปลทงสองรปแบบในตวอยางขางตน จะเหนไดวาไมมบทแปลใดทแสดงถงการแปลผดความหมาย

ทวา ในขณะเดยวกนไมอาจปฏเสธไดวาบทแปลท 2 มความเปนธรรมชาตตามรปแบบการใชภาษาปลายทาง

มากกวา เนองจากคนไทยไมนยมขนตนประโยคความซอนดวยโครงสรางปฏเสธดงเชนในภาษาองกฤษ

นอกจากน การใชส านวนโวหารกเปนองคประกอบอกประการหนงทผแปลควรตรวจสอบใหแนใจวาได

เลอกใชส านวนทสอความตามทเจาของภาษาปลายทางเขาใจแลวหรอไม ในกรณทภาษาตนทางสอความหมาย

ของส านวนหรอความเปรยบในลกษณะใกลเคยงกนกบภาษาปลายทาง การแปลมกจะไมเปนปญหานก

ตวอยางเชน to have a tiger by the tail ในภาษาองกฤษตรงกบส านวนไทยวา ขหลงเสอ ซงหมายถงการอย

ในสถานการณหรอตองกระท าสงทยากล าบากหรอเปนอนตราย แตกจ าเปนตองกาวผานไป ไมสามารถถอนตว

ออกจากสถานการณนนๆ ได เมอแปลเปนไทยจงสามารถใชความเปรยบตามทปรากฏใชในภาษาไทยได

อยางไรกตาม บอยครงทชนชาตทใชภาษาหนงจะสอความหมายเดยวกนดวยวธทแตกตางกบอกชนชาตทใชอก

ภาษาหนง ในกรณเชนน ผแปลจะตองเลอกใชความเปรยบหรอส านวนภาษาทสอความไดตามแบบทเจาของ

ภาษาปลายทางเขาใจ ยกตวอยางเชน ส านวน ‘to beat the dog before the lion’ ไมอาจแปลตรงตววา ‘ต

สนขตอหนาสงโต’ ได เพราะหากแปลเชนน ผอานภาษาไทยซงมวฒนธรรมความคดทแตกตางกนคงจะไมเขาใจ

ความหมายทตองการสอ ผแปลจงตองแปลความเปรยบทเทยบเคยงกนตามความเหมาะสมและเขากบ

วฒนธรรมไทยวา ‘ตววกระทบคราด’ สวนส านวนไทย ‘ทบหมอขาวตวเอง’ กไมอาจแปลตามตวอกษรเปน

ภาษาองกฤษวา ‘to smash one’s own rice pot’ เพราะผใชภาษาองกฤษกไมอาจเขาใจความหมายไดจาก

วฒนธรรม ความคด และวถชวตทแตกตางกน ผแปลจงตองเทยบเคยงกบส านวนหรอความเปรยบใน

ภาษาองกฤษทสอความหมายเดยวกนและสอดคลองกบวฒนธรรมความคดของเจาของภาษา และส านวนหรอ

ความเปรยบในภาษาองกฤษทสามารถใชเทยบเคยงกบส านวนในภาษาไทยวา ‘ทบหมอขาวตวเอง’ กคอ ‘to

take the bread out of one’s mouth’ เปนตน

42


1.จงอานขอความตนฉบบตอไปน แลวเปรยบเทยบบทแปลทงสองบทเพอสรปวาบทแปลใดถกตองและเหมาะสมมากกวา พรอมระบเหตผลประกอบ

ตนฉบบ

Male and female penguins do not differ much when it comes to appearance. It may not be possible to

tell the two apart without any indications from their behavior. A penguin’s appearance acts as

camouflage. Their coloring and feathers make them harder to see by both predators and prey when they

are swimming.

บทแปล 1:

เพนกวนเพศผและเพศเมยไมตางกนมากเมอมาถงเรองการปรากฏตว อาจจะเปนไปไมไดทจะบอกทงคแยกจากกนโดยไมมขอ

บงชจากพฤตกรรมของพวกมน การปรากฏตวของเพนกวนวางตวเหมอนการอ าพรางตว สและขนของพวกมนท าใหยากขนทจะ

เหนโดยทงผลาและเหยอเมอพวกมนก าลงวายน า

บทแปล 2:

นกเพนกวนตวผและตวเมยมรปลกษณไมตางกนมากนก การจะแยกความแตกตางระหวางเพนกวนเพศผและเพนกวนเพศเมย

อาจไมสามารถท าไดหากปราศจากพฤตกรรมของพวกมนซงจะเปนตวบงช ลกษณะภายนอกของนกเพนกวนเปนสงส าคญท

ชวยใหพวกมนพรางตวในธรรมชาต ทงสและขนของนกเพนกวนจะท าใหทงสตวทเปนผลาและเหยอสงเกตเหนพวกมนไดยาก

ขนในขณะทพวกมนวาย

(Source: http://animals.mom.me/the-difference-between-a-male-penguin-a-female-penguin-

5019023.html)

2. จงแปลสภาษตค าพงเพยตอไปนเปนภาษาไทยตามรปแบบทเหมาะสมของภาษาปลายทาง

สภาษต ค าแปล

ตวอยาง To cast pearls before swine

1. To call a spade a spade

ตาบอดไดแวน// หวลานไดหว// ยนแกวใหวานร

43

2. When you are in Rome, do as the Romans

do.

3. To hide one’s light under a bushel

4. To look for a needle in a haystack

5. To be as quiet as a grave (mouse)

6. Rome was not built in a day.

7. What is done by night appears by day.

8. To reap what others have sown.

9. Every cloud has a silver lining.

10. A kiss after a kick

11. Make hay while the sun shines.

12. Out of the frying pan into the fire

44

บทท 4 วธการแปลประเภทตางๆ

“Fidelity to meaning alone in translation is a kind of betrayal.”

— Paul Valéry



1. การแปลสามารถท าไดในรปแบบใดบาง จงอภปราย

2. ผแปลควรใชวธแปลแบบตรงตวเมอแปลงานเขยนชนดใด

3. ผแปลควรใชวธทบศพทในการแปลค าประเภทใด

ในการแปลนน กอนทจะลงมอแปล ผแปลควรตระหนกวาก าลงแปลงานเขยนประเภทใด เพอชวยใหสามารถ

วเคราะหไดวาควรใชวธการแปลในรปแบบใดบาง อยางไรกตาม การแปลนนไมมสตรใหยดถอเปนกฏเกณฑตายตวดงเชนใน

วชาคณตศาสตร การศกษากลวธการแปลทหลากหลายจงถอเปนสงทเปนประโยชนในการฝกแปล ผ เขยนไดรวบรวมกลวธการ

แปลประเภทตางๆ ซงผ เรยนอาจน ามาใชฝกฝนดงตอไปน

การแปลแบบตรงตว (Literal translation)

การแปลแบบตรงตว (Literal translation) หมายถงการใชค า การเรยงค า รปประโยคและเครองหมายวรรคตอน

ตางๆ ในภาษาปลายทางทตรงกบค าในภาษาตนทาง โดยพยายามรกษารปแบบการถายทอดความหมายในตนฉบบใหปรากฏ

ในฉบบแปลใหมากทสด การแปลในลกษณะนมกใชกบตนฉบบทเปนเอกสารทเกยวของกบกฎหมายหรอสญญาทตองการ

ความถกตองและแมนย าสง รวมทงค าสอนทางศาสนาหรองานวรรณกรรมทมขอก าหนดวาจะตองแปลโดยปราศจากการแกไข

หรอดดแปลงตนฉบบใดๆ


ตนฉบบ

(Luke 7:35) Clearly, wisdom is not a person that has literal children!

45

บทแปล

(ลกา 7:35) ชดแจงทเดยว สตปญญาไมใชบคคลซงมบตรตามตวอกษร!

ตนฉบบ

Samsung was planning to launch in the second half of this year a new flagship smartphone.

บทแปล

ซมซงก าลงวางแผนทจะเปดตวสมารทโฟนเรอธงรนใหมลาสดในชวงครงหลงของปน

การแปลแบบสรปความ (Non-literal translation)

การแปลแบบสรปความคอการแปลโดยเนนการถายทอดใจความและความหมายในตนฉบบโดยผละออกจาก

โครงสรางและรปแบบทางภาษา ผแปลจะแปลโดยวเคราะหความหมายและจบใจความส าคญในตนฉบบ แลวจงถายทอด

สาระส าคญเปนภาษาปลายทางในรปแบบทไมยดตดกบภาษาตนทาง ดงนน จะเหนไดวาการแปลในลกษณะนมกมการ

ปรบเปลยน เพมเตม ตดทอน ยายต าแหนงเนอความ หรอขยายความเพอใหผอานฉบบแปลสามารถเขาใจเนอความไดมากขน

หากตนฉบบมความยาวหรอมการใชค าฟ มเฟอย ผแปลอาจตดทอนใหสนลงเพอใหฉบบแปลมความกระชบ อานแลวเขาใจได

งายขนโดยเนอหาสาระส าคญยงคงเดม การแปลในลกษณะนมกใชกบตนฉบบเชงใหขอมลความร บทความวชาการ บท

โฆษณาสนคา เปนตน

ตวอยางการแปลแบบตรงตวเปรยบเทยบกบการแปลแบบสรปความตามทปรากฏในงานของสญฉว สายบว (2550:

43)

ตนฉบบ

(คดจาก Jonathan Livingston Seagull: A Story ของ Richard Bach)

“It was morning / and the new sun sparkled gold across the ripples of a gentle sea.

(1) (2)

/ A mile from shore, / a fishing boat chummed the water, / and the word for Breakfast

(3) (4) (5)

46

flock flashed through the air, / till a crowd of a thousand seagulls came to dodge and

(6)

fight for bits of food. / It was another busy day beginning.”

(7) (8)

ฉบบแปลแบบตรงตว (คดจาก โจนาธาน ลวงสตน นางนวล ม.ร.ว.คกฤทธ ปราโมช เปนผแปล)

“มนเปนตอนเชา / และดวงอาทตยดวงใหมฉายแสงสทองขามคลนทะเลอนออนโยน

(1) (2)

/หนงไมลจากฝง / เรอหาปลาล าหนงลองไปกบน า / และค ารองเรยกหาอาหารเชารวมตว

(3) (4) (5)

กนเปนฝงวอนไปทวทงอากาศ/ จนกระทงฝงนกนางนวลพนตวเขามาโฉบเฉยวและตอส

(6)

กนเพอเศษอาหาร / มนเปนวนวนวายอกวนหนงทเรมตนขน”

(7) (8)

ฉบบแปลแบบสรปความ

“เชาแลว / ดวงอาทตยทเพงขนสาดแสงทองไปทวผวน ายาวทะเลสงบ /

(1) (2)

วนใหมทแสนวนวายอกวนหนงเรมแลว / เรอหาปลาล าหนงแหวกน า/ อยหางฝงไป 1 ไมล

(8) (4) (3)

เสยงรองบอกเวลาอาหารเชากองไปทวทองฟา / ฝงนางนวลนบพน/ บนถลาขนลงและตอสแยงชงเศษอาหารกน”

(5) (6) (7)

การเปรยบเทยบบทแปลขางตนแสดงใหเหนลกษณะการแปลแบบตรงตว หนวยการแปลเลกมากในระดบค าตอต า

และประโยคตอประโยค การจดล าดบของวลและประโยคของตนฉบบ และฉบบแปลกเหมอนกนราวกบถอดมาจากแมพมพ

เดยวกน กลาวคอ ขอความท 1 ในตนฉบบมาเปนขอความท 1 ในฉบบแปล และขอความท 2 ในตนฉบบมาเปนขอความท 2

47

ในฉบบแปล และเปนไปเชนนตลอดทงบทดงทแสดงไวโดยตวเลขในวงเลบใตวลหรอประโยคนน การเรยงล าดบของค าในแตละ

ประโยคของตนฉบบกใกลเคยงกบการเรยงล าดบค าในประโยคของฉบบแปล

หากเปรยบเทยบบทแปลแบบตรงตวกบบทแปลแบบสรปความขางตนแลว จะเหนวาในบทแปลแบบสรปความ

ประกอบดวยหนวยการแปลในลกษณะทมใชค าตอค าหรอประโยคตอประโยคอยางชดเจน มการเปลยนแปลงการเรยงล าดบ

ค าและประโยคตามความเหมาะสม ตวอยางเชน “A mile from shore, a fishing boat chummed the water…”

(ขอความท 3 และ 4 ในตนฉบบ) ในบทแปลแบบตรงตวแปลเปน “หนงไมลจากฝง เรอหาปลาล าหนงลองไปกบน า” ในขณะท

ในบทแปลแบบสรปความแปลวา “เรอหาปลาล าหนงแหวกน า อยหางฝงไป 1 ไมล” สวนขอความสดทายในตนฉบบ “มนเปน

วนวนวายอกวนหนงทเรมตนขน” (ขอความท 8) เมออยในฉบบแปลแบบสรปความ ถกยายมาไวทายขอความท 2 เพอเปนการ

บอกสรปใหผอานฉบบแปลทราบกอนจะบอกรายละเอยดของสงทเกดขนในวนนน เปนตน

นอกจากน เมอเปรยบเทยบบทแปลแบบตรงตวกบบทแปลแบบสรปความแลว ยงเหนไดชดเจนถงความแตกตางใน

การเลอกใชค าแปล เชน “the ripples of a gentle sea” ในขอความท 2 เมอแปลแบบตรงตวไดค าแปลวา “คลนทะเลอน

ออนโยน” ในขณะทเมอแปลแบบสรปความไดค าแปลวา “ผวน ายาวทะเลสงบ” ซงจะเหนไดวาเมอแปลแบบตรงตว ผแปล

แปลอยางซอตรงตอตนฉบบโดยเครงครด ในขณะทผแปลทเลอกใชวธสรปความจะสรรหาค าทผานการตความมาแลววา

“ทะเลอนออนโยน” เปนเชนไรในความเปนจรงและจะถายทอดออกมาอยางไรใหเปนธรรมชาตในภาษาฉบบแปลมากยงขน

ในทางกลบกน หากผแปลเลอกใชวธแปลแบบสรปความมากจนดดแปลงหรอแกไขตนฉบบเสยหมด อาจสงผลใหฉบบแปลม

ความคลาดเคลอนจากตนฉบบจากการเพมเตมหรอตดทอนเนอความ หรอแมแตดดแปลงรายละเอยดขอเทจจรงใหเขากบ

วฒนธรรมหรอภาษาของผอานฉบบแปล สงผลใหฉบบแปลมเนอความทไมซอตรงตอตนฉบบ ดงนน ในขนตน ผ เรมหดแปลจง

ควรแปลโดยค านงถงความถกตองและครบถวนตามเนอหาในตนฉบบเปนหลก รวมทงถายทอดความหมายโดยรกษารปแบบ

ของภาษาตนฉบบไวเทาทจะท าได เพอใหผ ฝกหดแปลมความละเอยดถถวนและระมดระวงในการแปล เนองจากการแปลแบบ

สรปความอาจท าใหผแปลแปลผดหรอแปลไมครบถวนไดงาย อยางไรกตาม จะตองค านงถงความเปนธรรมชาตของภาษาใน

ฉบบแปลวาภาษาทแปลออกมาฟงดขดหหรอไม เขาใจยากหรอไม หากยงคงฟงดตดขด ผหดแปลควรปรบรปแบบของค าหรอ

ประโยคใหฟงดเปนธรรมชาต สอดคลองกบแบบฉบบทเจาของภาษาใชจรง เมอฝกฝนจนเกดทกษะและความช านาญแลว

ผ เรยนจงอาจเลอกใชกลวธการแปลในแบบทแตกตางออกไปตามความเหมาะสมกบประเภทของตนฉบบ ดงทจะกลาวตอไปใน

บทท 6-9

ทงน ในความเปนจรง ในการแปลงานแตละชน เรามกจะพบการผสมผสานระหวางการแปลทงสองรปแบบเขาดวยกน

การแบงแยกรปแบบการแปลแบบตรงตวและแบบสรปความจงมไดหมายความวาผแปลจะตองแปลงานชนหนงดวยวธใดวธ

หนงเทานน หากแตหมายถงการแปลทมลกษณะทคอนไปในทางใดทางหนงมากกวา งานแปลบางชนอาจมลกษณะการแปลท

คอนขางตรงตว ในขณะทงานแปลบางชนอาจโนมเอยงไปในรปแบบการแปลแบบสรปความ ดงนน เมอลงมอแปล ผแปลจง

ควรพจารณาวาบทแปลของตนคอนไปในการแปลรปแบบใดจงจะเหมาะสมกบวตถประสงคของตนฉบบนนๆ เพราะหากผ

48

แปลพยายามยดถอและรกษารปแบบทางภาษาของตนฉบบไวในฉบบแปล งานแปลทไดกอาจจะสอความหมายตามทปรากฏ

ในตนฉบบไดไมดนกดวยรปแบบของการน าเสนอความหมายทไมเปนไปตามแบบฉบบของภาษาปลายทาง ในขณะเดยวกน

หากผแปลพยายามจะถายทอดความหมายใหไดตรงกบตนฉบบมากทสดโดยไมค านงถงรปแบบทางภาษาของตนฉบบ งาน

แปลทไดกอาจจะไมหลงเหลอธรรมชาตของตนฉบบไวเลย ดงเชนทกวชาวรสเซยเคยไดกลาวไวดงตอไปน

“Translation is like a woman. If it is beautiful, it is not faithful.

If it is faithful, it is most certainly not beautiful.”

(Yevgeny Yevtushenko, 1961)

มลเดรด ลารสน ไดอธบายการผสมผสานวธการแปลทมการปรบเปลยนหรอดดแปลงในฉบบแปลทงในดาน

โครงสรางทางไวยากรณและการเลอกใชค าเพอใหภาษาฉบบแปลฟงดเปนธรรมชาต ผสมผสานกบการแปลแบบส านวน

(Idiomatic Translation) ซงเปนการใชภาษาทเปนธรรมชาตในภาษาฉบบแปล โดยอาจจะผดไปจากตนฉบบบาง ดง

แผนภาพตอไปน

ภาพท 4: แผนภมแสดงประเภทของการแปลตามความเหนของมลเดรด ลารสน

Figure 4: Diagram of Mildred L. Larson’s Translation Approaches

การอธบายความเพมเตม (Explanation)

การแปลถอเปนการสอสารขามวฒนธรรม ดวยเหตทวาผแปลท าหนาทถายทอดเนอหาและเรองราวของวฒนธรรม

หนงใหชนชาตทใชอกภาษาหนง บอยครงทผแปลประสบปญหาวาไมปรากฏค าหรอส านวนในภาษาตนฉบบทมความหมาย

ตรงกบค าในภาษาฉบบแปล การใชค าหรอวลสนๆ ในการถายทอดความหมายจงไมเพยงพอ ท าใหตองอาศยการอธบายขยาย

ความเพมเตม ตามรปแบบดงตอไปน (สญฉว สายบว 2550: 64)

1. การเตมค าอธบาย

49

การเตมค าอธบายท าไดโดยเพมเตมลงไปในเนอหาหรอใสค าอธบายแบบเชงอรรถ (footnote) หรอหมาย

เหต และน ามาไวตรงทายหนากระดาษ โดยใสตวเลขเพอบอกวาเปนค าอธบายค านนๆ (การท าเชงอรรถพบมาก

ในงานวชาการ) อยางไรกตาม การใสค าอธบายแบบเชงอรรถเปนวธทอาจท าใหเกดความสะดด ขดจงหวะใน

การด าเนนเรอง ท าใหความคดความรสกของผอานขาดความตอเนอง และอาจสงผลใหงานแปลเสยรสชาตและ

บรรยากาศไปได การเตมค าอธบายลงในตวบทจงเปนทางเลอกทดกวาการท าเชงอรรถ ทงน ผแปลจะตองเตม

ค าอธบายทมความสนและกระชบ ไมยาวจนท าใหเกดความสะดดในการอาน

การเตมค าอธบายท าไดตามวธดงตอไปน

1.1 ในกรณทแปลค าทไมมค าทสามารถเทยบเคยงกนไดในภาษาฉบบแปล สามารถเตมลกษณะนาม

ขางหนาแลวตามดวยค าทบศพท ลกษณะนามทเตมเขาไปจะชวยใหผอานเขาใจความหมายของค าท

แปลไดสะดวกยงขน


carnation ดอกคารเนชน

paracetamol ยาพาราเซตามอล

jaguar เสอจากวร

hockey กฬาฮอกก

global warming ภาวะโลกรอน

ceramics งานเซรามก

1.2 เตมขอความเพออธบายค า เพมความกระจางใหกบความในตนฉบบ ขอควรระวงคอขอความทเตม

จะตองมความสนและกระชบ มฉะนน ค าอธบายทเตมลงไปจะสงผลใหเกดความสะดดและท าใหเสย

บรรยากาศในเนอความฉบบแปลไดงายๆ ทส าคญ กอนทจะเตมขอความใดๆ เพออธบายค าหรอ

ส านวน ผแปลจะตองแนใจวาค าอธบายจ าเปนส าหรบผอานจรงๆ เทานน

ตวอยาง

ตนฉบบ His brother has taken care of him since the death of their mother

ฉบบแปล พชายของเขาดแลเขาเปนอยางดตงแตแมของพวกเขาเสยชวต

ตนฉบบ: บาตร

50

ฉบบแปล: (monks’) begging bowl หรอ monks’ alms bowl

ตนฉบบ: “ทกคนมปนโตคนละใบ”

ฉบบแปล: “Each carried a pinto, a multiple-decked food container with a handle.”

(คดจาก ไผแดง และ Red Bamboo ของ ม.ร.ว. คกฤทธ ปราโมช อางถงใน สญฉว

สายบว: 2550)

2. การใชค าอธบายในรปของวลหรอประโยคแทนค าในตนฉบบ

ในบางกรณทพบปญหาการไมมค าทจะใชเทยบเคยงค าในตนฉบบได โดยสวนใหญเนองมาจากความแตกตาง

ทางวฒนธรรมหรอวถชวตความเปนอยของผคนทใชภาษาตนทางและภาษาปลายทาง ผแปลอาจใชวลหรอ

ประโยคเพออธบายความหมายของค าศพทในตนฉบบ ตวอยางเชน

ตนฉบบ: Last year, we calculated Santa’s sleigh to weigh 1,232,300 metric

tonnes.

(Source: www.telegraph.co.uk/topics/christmas/8188997/The-science-

of-Christmas-Santa-Claus-his-sleigh-and-presents.html)

ฉบบแปล: ปทแลว เราคาดวารถลากเลอนบนหมะของซานตามน าหนกถง 1,232,300 เมตรกตน

ตนฉบบ: พระราชพธจรดพระนงคลแรกนาขวญน จะมขนในเดอนพฤษภาคมของทกๆ ปททอง

สนามหลวงใกลพระบรมมหาราชวงในกรงเทพมหานคร

ฉบบแปล: The Royal Ploughing Ceremony usually takes place every year in early

May at Sanam Luang near the Grand Palace in Bangkok.

(Source: www.thailanguagehut.com/learn-thai-royal-ploughing-

ceremony-day/)

ตนฉบบ: เดกๆ เอาปนโตไปวางเรยงในโรงอาหาร (งามพรรณ เวชชาชวะ, 2549, น.16)

ฉบบแปล: The children put their lunch containers in the dining hall. (Borthwick,

2006, p.9)

51

3. การใชค าทมความหมายกวางกวาค าในภาษาตนทาง

ในกรณทค าในภาษาตนฉบบอางถงสงทไมปรากฏในภาษาปลายทางหรอเปนสงทไมคนเคยในหมคนทใช

ภาษาปลายทาง ผแปลอาจเลอกใชค าทมความหมายกวางกวาเพอแทนทค าทเปนปญหา ดงตวอยาง

ตอไปน

ตนฉบบ ฉบบแปล

สแดงเลอดนก red

ผขโมด ghost

แกงเทโพ curry

ผาไหมยกดอก silk

Grizzly bear หมขนาดใหญ

Scarlet oak ตนโอค

ตนฉบบ All my popsicle recipes are 100 calories or less and made with only natural

sweeteners.

บทแปล สตรท าไอศกรมของฉนทกสตรลวนแตมปรมาณแคลอรไมเกนรอย และใชสารใหความหวานจาก

ธรรมชาตเทานน

4. การเตมค าเชอมเพอแสดงความสมพนธของเนอความในประโยคหรอระหวางประโยค

ในภาษาองกฤษ โครงสรางประโยคและเครองหมายวรรคตอนสามารถใชเพอแสดงความสมพนธของ

เนอความในประโยคได แตในภาษาไทยจะใชค าหรอกลมค าเพอแสดงความเชอมโยงของเนอความแทน


ตนฉบบ Having no money after buying a house, he decided to sell his car.

บทแปล พอไมมเงนเพราะเพงซอบานไปหนงหลง เขากตดสนใจขายรถ

จากประโยคตวอยางขางตน วล participial phrase ‘Having no money after buying a house’ เปน

สวนขยายของประโยคหลกทตามมา ‘he decided to sell his car.’ การใชวลในรปแบบนไมปรากฏในภาษาไทย จงตองใช

ค าเชอมวา ‘พอ’ เพอแสดงความเชอมโยงของเนอความในประโยคแทน

52

ตนฉบบ Donald John Trump, the 45th and current President of the United States,

has been in office since January 20, 2017.

บทแปล โดนลด จอหน ทรมป ผซงเปนประธานาธบดคนท 45 และเปนประธานาธบดคนปจจบน

ของสหรฐฯ เขารบต าแหนงตงแตวนท 20 มกราคม 2560

จากประโยคตนฉบบในตวอยางขางตน มการใชเครองหมาย comma ( , ) เพอขยายชอเฉพาะ Donald John

Trump ซงท าหนาทเปนประธานของประโยค โดยสอใหผอานรวาประธานของประโยคนเปนใครหรอด ารงต าแหนงใด ตางกบ

ในภาษาไทยซงไมปรากฏการใชเครองหมายวรรคตอนเพอสอความหมายในลกษณะน ผแปลจงจ าเปนตองเตมค าเชอมเพอสอ

ความเชอมโยงของเนอความแทน

ตนฉบบ I didn’t see the step; I’ve now got a bandage on my head.

บทแปล เพราะวาฉนไมเหนวามขนบนไดอย ฉนกเลยไดแผลมาหนงแผลทศรษะ

จากประโยคตนฉบบในตวอยางขางตน มการใชเครองหมาย semicolon ( ; ) เพอแสดงความเชอมโยงของ

เนอความในสองประโยค โดยเมอวเคราะหความหมายของประโยคทงสองแลวจะพบวามความเปนเหตเปนผลกน จงควรเตม

ค าเชอมเพอแสดงความสมพนธของเนอความในประโยคทงสองดงทไดกลาวไป

การทบศพท

นบตงแตอดตจนถงปจจบน ความกาวล าทางเทคโนโลยในดานตางๆ เกดขนพรอมกบความจ าเปนในการถายทอด

เทคโนโลยเหลาน เพอใหผคนทวทกมมโลกสามารถกาวทนเทคโนโลยซงมความหลากหลายและเปลยนแปลงอยางรวดเรว ดวย

เหตน การแปลจงเขามามบทบาทส าคญ อยางไรกตาม บอยครงทเราพบวามความจ าเปนตองเลอกใชวธทบศพทค ายมจาก

ภาษาตางประเทศเพอความสะดวกในการสอความหมาย อกทงในบางครง ศพทบญญตทปรากฏกไมเปนทนยมในหมผ ใช

ภาษาปลายทาง ดงตวอยางในตารางตอไปน

ค าภาษาองกฤษ ศพทบญญต ค าทบศพท

ศพทเกยวกบเทคโนโลย

สารสนเทศ/ เทคโนโลยทวไป

hardware

software

joystick

สวนเครอง/ สวนอปกรณ

สวนชดค าสง

กานควบคม

ฮารดแวร

ซอฟตแวร

จอยสตก

53

ศพททวไป

application

social media

drone

lottery

slum

corruption

grade

credit

โปรแกรมประยกต

สอสงคมออนไลน

อากาศยานไรคนขบ

สลากกนแบงรฐบาล

ชมชนแออด

การทจรต ฉอราษฏรบงหลวง

ระดบ, ชน, คะแนน

สนเชอ, ความนาเชอถอ

แอปพลเคชน

โซเชยลมเดย

โดรน

ลอตเตอร

สลม

คอรรปชน

เกรด

เครดต

หากวเคราะหจากตวอยางในตารางขางตน จะเหนไดวาแมจะมศพทบญญตส าหรบใชอางองถงค าในภาษาองกฤษ

แตบอยครงทการใชศพทบญญตเหลานไมแพรหลายเทาการใชค าทบศพทเทาใดนกหรออาจจะไมสอความหมายไดในทนท

ดงเชนการใชค าทบศพท

การทบศพท หมายถง การถอดเสยงของค าจากภาษาหนงไปเปนอกภาษาหนง โดยใชตวอกษรของภาษานนๆ เพอให

ผใชภาษาปลายทางสามารถอานออกเสยงค าในภาษาตนทางไดอยางใกลเคยงทสดเทาทจะท าได การทบศพทใชกบชอเฉพาะ

เชน ชอบคคล สถานท ค านามซงเปนทรจกอยางแพรหลาย เชน ปเตอร ชอกโกแลต ลอนดอน อนเตอรเนต มอเตอร แบตเตอร

เซลล เปนตน

ในการทบศพทค าภาษาตางประเทศเปนภาษาไทย ผแปลจะตองยดกฏเกณฑจาก หลกเกณฑการทบศพทฉบบ

ราชบณฑตยสถาน โดยมหลกเกณฑทวไปดงน

1. การทบศพทใหถอดอกษรในภาษาเดมพอควรแกการแสดงทมาของรปศพท และใหเขยนในรปทอานไดสะดวก

ในภาษาไทย

2. การวางหลกเกณฑไดแยกก าหนดหลกเกณฑการทบศพทภาษาตาง ๆ แตละภาษาไป

3. ค าทบศพททใชกนมานานจนถอเปนภาษาไทย และปรากฏในพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถานแลว ใหใช

54

ตอไปตามเดม เชน ชอกโกแลต เชต กาซ แกส ไวโอลน เปนตน

4. ค าวสามานยนามทใชกนมานานแลว อาจใชตอไปตามเดม เชน

Victoria = วกตอเรย

Louis = หลยส

Cologne = โคโลญ

5. ศพทวชาการซงใชเฉพาะกลม ไมใชศพททวไป อาจเพมเตมหลกเกณฑขนตามความจ าเปน

หลกเกณฑการทบศพทภาษาองกฤษ

หลกเกณฑการทบศพทภาษาองกฤษมดงน

1.. สระ ใหถอดตามการออกเสยงในพจนานกรมภาษาองกฤษ โดยเทยบเสยงสระภาษาไทยตามตารางเทยบเสยง

สระภาษาองกฤษ

2. พยญชนะ ใหถอดเปนพยญชนะภาษาไทยตามหลกเกณฑในตารางเทยบพยญชนะภาษาองกฤษ

3. การใชเครองหมายทณฑฆาต

3.1 พยญชนะตวทไมออกเสยงในภาษาไทย ใหใสเครองหมายทณฑฆาตก ากบไว เชน

horn = ฮอรน

Windsor = วนดเซอร

3.2 ค าหรอพยางคทตวสะกดมพยญชนะตามมาหลายตว ใหใสเครองหมายทณฑฆาต ไวบนพยญชนะทไม

ออกเสยงตวสดทาย แตเพยงแหงเดยว เชน

Okhotsk = โอคอตสก

Barents = แบเรนตส

3.3 ค าหรอพยางคทมพยญชนะไมออกเสยงอยหนาตวสะกด ทยงมพยญชนะตามหลงมาอก ใหตดพยญชนะ

ทอยหนาตวสะกดออก และใสเครองหมายทณฑฆาตไวบนพยญชนะตวสดทาย เชน

55

world = เวลด

quartz = ควอตซ

Johns = จอนส

first = เฟสต

4. การใชไมไตค ควรใชในกรณตอไปน

4.1 เพอใหเหนแตกตางจากค าไทย เชน

log = ลอก

4.2 เพอชวยใหผอานแยกพยางคไดถกตอง เชน

Okhotsk = โอคอตสก

5. การใชเครองหมายวรรณยกต การเขยนค าทบศพท ไมตองใสเครองหมายวรรณยกต ยกเวนในกรณทค านนม

เสยงซ ากบค าไทย จนท าใหเกดความสบสน อาจใสเครองหมายวรรณยกตได เชน

coke = โคก

coma = โคมา

6. พยญชนะซอน (double letter) ค าทมพยญชนะซอนเปนตวสะกด ถาเปนศพททวไป ใหตดออกตวหนง เชน

football = ฟตบอล

แตถาเปนศพททางวชาการหรอวสามานยนามใหเกบไวทง ๒ ตว โดยใสเครองหมายทณฑฆาตไวทตวทาย เชน

cell = เซลล

James Watt = เจมส วตต

ถาพยญชนะซอนอยกลางศพทใหถอวา พยญชนะซอนตวแรกเปนตวสะกดของพยางคหนา และพยญชนะซอน

ตวหลง เปนพยญชนะตนของพยางคตอไป ฉะนน การใชพยญชนะตวสะกดและพยญชนะตน จะตางกนตาม

หลกเกณฑการเทยบพยญชนะ ในตารางขางทาย เชน

pattern = แพตเทรน

56

Missouri = มสซร

broccoli = บรอกโคล

7. ค าทตวสะกดของพยางคหนาออกเสยงเปนพยญชนะตนของพยางคตวตอไปดวย ใหถอหลกเกณฑดงน

7.1 ถาสระของพยางคหนาเปนเสยงสระอะ ซงเมอทบศพทตองใชรปไมหนอากาศ ใหซอนพยญชนะตวสะกด

ของพยางคหนา เขาอกตวหนงเพอเปนพยญชนะตนของพยางคตอไป เชน

couple = คปเปล

double = ดบเบล

7.2 ถาสระของพยางคหนาเปนสระอนทไมใชสระอะ ใหทบศพทตามรปพยญชนะภาษาองกฤษโดย

ไมตองซอนพยญชนะ เชน

California = แคลฟอรเนย

general = เจเนอรล

7.3 ถาเปนค าทเกดจากการเตมปจจย เชน -er, -ing, -ic, -y และการทบศพทตามรปพยญชนะภาษาองกฤษ

ดงขอ 7.2 อาจท าใหออกเสยงผดไปจากภาษาเดมมาก ใหซอนพยญชนะตวสะกดของพยางคตนอกหนง

เพอใหเหนเคาค าเดม เชน

sweater = สเวตเตอร

booking = บกกง

Snoopy = สนปป

8. ค าประสมทมเครองหมายยตภงค (hyphen) ใหทบศพทโดยเขยนตดตอกนไป เชน

cross-stitch = ครอสสตตช

ยกเวนในกรณทเปนศพททางวชาการหรอวสามานยนาม เชน

cobalt-60 = โคบอลต-60

McGraw-Hill = แมกกรอว-ฮลล

57

9. ค าประสมซงในภาษาองกฤษเขยนแยกกน เมอทบศพทใหเขยนตดกนไป ไมตองแยกค าตามภาษาเดม เชน

calcium carbonate = แคลเซยมคารบอเนต

night club = ไนตคลบ

New Guinea = นวกน

10. ค าคณศพททมาจากค านาม ซงมปญหาวาจะทบศพทในรปค านามหรอค าคณศพทนน ใหถอหลกเกณฑดงน

10.1 ถาค าคณศพทนนมความหมายเหมอนค านาม หรอหมายความวา "เปนของ" หรอ "เปนเรองของ" ค านาม

นน ใหทบศพทในรปค านาม เชน

hyperbolic curve = สวนโคงไฮเพอรโบลา

electronic charge = ประจอเลกตรอน

focal length = ความยาวโฟกส

10.2 ถาค าคณศพทนนมความหมายวา "เกยวของกบ" หรอ "เกยวเนองจาก" ค านามนน ใหทบศพทในรป

ค านามโดยใชค าประกอบ เชง แบบ อยาง ทาง ชนด ระบบ ฯลฯ แลวแตความหมาย เชน

atomic absorption = การดดกลนโดยอะตอม

electronic power conversion = การแปลงผนก าลงเชงอเลกทรอนกส

10.3 ในกรณทการทบศพทในรปค านามตามขอ 10.1 และขอ 10.2 ท าใหเกดความหมายก ากวมหรอคลาด

เคลอน ใหทบศพทในรปค าคณศพท เชน

sulpuric acid = กรดซลฟวรก

feudal system = ระบบฟวดล

metric system = ระบบเมตรก

hyperbolic function = ฟงกชนไฮเพอรโบลก

11. ค าคณศพททมาจากชอบคคล ใหทบศพทตามชอของบคคลนน ๆ โดยใชค าประกอบ ของ แบบ ระบบ ฯลฯ

แลวแตความหมาย เชน

58

Euclidean geometry = เรขาคณตระบบยคลด

Eulerian function = ฟงกชนแบบออยเลอร

Napierian logarithm = ลอการทมแบบเนเปยร

*** ยกเวนในกรณทค าคณศพททมาจากชอบคคล เปนชอเฉพาะทเปนทรจกกนทวไปในแตละวงการ ซงอาจ

สงเกตไดจากการทในภาษาองกฤษไมไดใชอกษรตวใหญขนตน ใหทบศพทในรปค าคณศพท เชน

abelian group = กลมอาบเลยน

12. ค าคณศพทเกยวกบชนชาตตาง ๆ ใหทบศพทในรปค านามทเปนชอประเทศ เชน

Swedish people = คนสวเดน

Hungarian dance = ระบ าฮงการ

*** ยกเวนชอทเคยใชมานานแลว ไดแก

ประเทศเยอรมน ใชวา …เยอรมน เชน ภาษาเยอรมน

ประเทศกรซ ใชวา …กรก เชน เรอกรก

ประเทศไอรแลนด ใชวา …ไอรช เชน ชาวไอรช

ประเทศเนเธอรแลนด ใชวา …ฮอลนดา เชน ชาวฮอลนดา หรอ …ดตช เชน ภาษาดตช

ประเทศสวตเซอรแลนด ใชวา …สวส เชน ผาสวส

สหราชอาณาจกรบรเตนใหญและไอรแลนดเหนอ ใชวา …องกฤษ เชน คนองกฤษ

สหรฐอเมรกา ใชวา …อเมรกน เชน รถอเมรกน

ส าหรบสหภาพโซเวยต ซงในภาษาองกฤษใชค าคณศพท 2 ค า คอ Soviet…และ Russian…ใชวา …โซเวยต และ

…รสเซย เชน

Soviet Style (of architecture) = (สถาปตยกรรม) แบบโซเวยต

Russian food = อาหารรสเซย

13. การวางต าแหนงค าคณศพทในค าทบศพท ใหถอหลกเกณฑดงน

59

13.1 ค าคณศพททประกอบค านามทเปนภาษาไทย หรอเปนค าทบศพท แตไดใชในภาษาไทยมาจนถอเปน

ค าไทยแลว ใหวางค าคณศพทไวหลงค านาม เชน

cosmic ray = รงสคอสมก

gross ton = ตนกรอส

13.2 ถาทงค าคณศพทและค านามเปนค าทบศพททยงไมถอเปนค าไทย ใหทบศพทตรงตามศพทเดม เชน

Arctic Circle = อารกตกเซอรเคล

adrenal cortex = อะดรนลคอรเทกซ

13.3 ถาตองการเนนวาค านามนนเปนสงทมหลายชนดและค าคณศพททประกอบเปนชนดหนงของค านามนน

อาจทบศพทโดยใชค าประกอบ แบบ ชนด ระบบ ฯลฯ มาแทรกไวระหวางค านามกบค าคณศพท เชน

normal matrix = เมทรกซแบบนอรแมล

thermosetting plastic = พลาสตกชนดเทอรโมเซตตง

14. ค ายอ ใหเขยนชอตวอกษรนน ๆ ลงเปนภาษาไทย ดงน

A = เอ B = บ C = ซ D = ด E = อ F = เอฟ G = จ H = เอช I = ไอ J = เจ K = เค L = แอล

M = เอม N = เอน O = โอ P = พ Q = คว R = อาร S = เอส T = ท U = ย

V = ว W = ดบเบลย X = เอกซ Y = วาย Z = แซด

และใหเขยนโดยไมตองใสจดและไมเวนชองไฟ เชน

BBC = บบซ

F.B.I = เอฟบไอ

DDT = ดดท

15. ค าทบศพททผกขนจากตวยอ ซงอานออกเสยงไดเสมอนค าค าหนง มไดออกเสยงเรยงตวอกษร ใหเขยนตาม

เสยงทออกและไมตองใสจด เชน

USIS = ยซส

60

UNESCO = ยเนสโก

ASEAN = อาเซยน

16. ตวยอชอบคคล ใหเขยนโดยใสจด และเวนชองไฟระหวางชอกบนามสกล เชน

D.N. Smith = ด.เอน. สมท

G.H.D. Cold = จ.เอช.ด. โคลด

นอกเหนอจากหลกเกณฑขางตนแลว ผแปลยงควรค านงถงความสอดคลองกนของตวสะกดค าททบศพทในทก

ต าแหนงทค าๆ นนปรากฏอย ไมควรเปลยนแปลงไปมา และหากค าททบศพทนนยงไมเปนทแพรหลายในภาษาฉบบแปล ผ

แปลควรระบค าจากตนฉบบไวในวงเลบดวย


จงวเคราะหขอความตอไปน แลวแปลเปนภาษาไทยทเหมาะสม โดยบอกวธการแปลค าทขดเสนใตพรอมระบเหตผลทเลอกใชวธการแปลนนๆ

ตวอยาง She made pasta for the first time last night.

บทแปล: หลอนท าพาสตาเองเปนครงแรกเมอคนน

วธการแปลค าหรอวลทขดเสนใต: ทบศพท

เหตผล: พาสตาเปนอาหารซงมตนก าเนดจากประเทศอตาลทเปนทรจกในหมคนไทยโดยทวไปอยแลว จงสามารถทบ

ศพทไดโดยไมจ าเปนตองอธบายความเพมเตม

1. The Internet of things is the network of physical devices, vehicles, home appliances and other

items embedded with electronics, software, sensors, actuators, and connectivity which enables

these objects to connect and exchange data.

2. This car is equipped with excellent passive safety features.

3. The jury was unable to break the deadlock.

4. I prefer to book a bulkhead seat on this red-eye flight.

5. AIRBNB has become a global holiday phenomenon, as people can travel to new places and save

some money as they stay in ready to go homes at a reasonable price.

6. More companies will use Artificial Intelligence (AI) to scan resumes, schedule interviews, and

send routine emails, which improves efficiency for companies and candidates.

61

บทท 5 การใชคค าในการแปล

“Words travel worlds. Translators do the driving.”

— Anna Rusconi


จงพจารณาขอความตอไปน แลววเคราะหวาขอความในชองซายหรอขอความในชองขวาแสดงถงการใชภาษาทเปนธรรมชาตตามแบบฉบบของเจาของภาษา

เขตธรกจ

ยานเศรษฐกจ

เปยโนอนนเสยงดมาก

เขาโทรไปเรยกพระสงฆ 3 องคมางานประจ าป

อากาศรอนแรง

น าตาตกหลน

ปรบมอเรวๆ

salt and sugar

to make homework

to answer a phonecall

to give and receive

hole of a needle

hot and bright weather

Bangkok is one hour slower than Hong Kong.

เขตเศรษฐกจ

ยานธรกจ

เปยโนหลงนเสยงดมาก

เขาโทรไปเรยกพระสงฆ 3 รปมางานท าบญประจ าป

อากาศรอนระอ

น าตารวงหลน

ปรบมอรวๆ/ ปรบมอดงๆ

salt and pepper

to do homework

to obtain a phonecall

to give and take

eye of a needle

hot and sunny weather

Bangkok is one hour behind Hong Kong.

62

หากพจารณาขอความดานซายของตารางขางตนโดยเปรยบเทยบกบขอความในตารางดานขวา จะเหนไดชดวา

ขอความในดานซายของตารางแสดงถงขอผดพลาดในการใชภาษาในลกษณะทขดกบธรรมชาตของการใชจรง อนเกดจากการ

ทผ เขยนน าค าทไมใชคค ากนหรอไมกลมกลนกนมาใชรวมกน และเมอค าเหลานปรากฏรวมกน กสงผลใหเกดสงทเรยกวา

collocational clash ซงหมายถงความผดพลาดในการใชภาษาจากการใชค าทไมควรปรากฏรวมกน

คค า (Collocations)

Oxford Learner’s Dictionaries ไดใหความหมายของค าวา collocation ไวดงน

1. [countable] a combination of words in a language, that happens very often and more frequently

than would happen by chance: ‘Resounding success’ and ‘crying shame’ are English collocations.

2. [uncountable] the fact that two or more words often being used together, in a way that happens

more frequently than would happen by chance: Advanced students need to be aware of the

importance of collocation.

จากค านยามขางตน อาจสรปไดวา collocation คอการทค าบางค ามแนวโนมทจะปรากฏรวมกนบอยครง

กลาวคอ เปนการจดวางค าหรอกลมค าทมกใชควบคกนในรปแบบทเจาของภาษานยมใช ตวอยางทเหนไดชดเจนก

เชนวล eye of a needle แปลเปนภาษาไทยวา ‘รเขม’ ไมใช ‘ตาของเขม’ และในขณะเดยวกน หากจะแปลค าวา ‘ร

เขม’ ในภาษาไทยวา ‘hole of a needle’ ค าวา hole กจะไมถอเปนคค าทปรากฏรวมกบค าวา needle ไดเทาค า

วา eye

ในกรณของการใชคค าทไมกลมกลนโดยเจตนา สามารถเกดขนไดเพราะตองการใหเกดความสะดดหสะดด

ตา หรอใหความรสกแปลกใหมนาสนใจและดงดดผอานหรอผ ฟงในทสด ดงทพบไดบอยครงในบทโฆษณาหรอ

สโลแกนสนคาตางๆ เพอวตถประสงคเชงพาณชย ตวอยางเชน

แมคโดนลด ความสขลนเมน

Swensen’s ความสขไมมวนละลาย

Skittles! Taste the Rainbow!

จะเหนไดวาการจบคค าในตวอยางขางตนแสดงถงการใชภาษาทไมเปนไปตามรปแบบทใชโดยทวไป แต

ความไมกลมกลนของคค าทปรากฏเชนนยอมกอใหเกดความนาสนใจ สะดดหสะดดตา สรางความจดจ าไดงายกวา

การใชคค าทวไปทสอดคลองกนเปนปกต ดงนน จงถอวาเปนการจงใจจบคค าทไมสอดคลองกนเพอกอใหเกด

ผลสมฤทธตามเจตนาของผสรางสรรคภาษามากกวาจะถอเปนความผดพลาดในการใชภาษา

63

เชนเดยวกน ในกรณทเปนงานเขยนประเภทวรรณกรรม นวนยาย เรองสน บทกว ฯลฯ ผสรางสรรคผลงานก

อาจเลอกทจะใชคค าในลกษณะทไมกลมกลนกนโดยเจตนาได ทงน เพอกอใหเกดผลลพธทางอารมณตอผอาน

ยกตวอยางเชน

Never knew that eyes

could speak volumes

better than mouth

till I saw yours

fixed on me…

(Speaking Eyes by Chris Jibero)

สวนทคดลอกมาจากบทกวขางตนเปนตวอยางหนงทแสดงใหเหนถงการน าคค าทไมเขากนมาใช ในทนคอ

ขอความวา ‘…eyes could speak volumes better than mouth…’ ซงโดยปกต ค าวา eyes จะใชคกบค ากรยา

ไดหลากหลาย เชน open, widen, close, shut, glitter, twinkle เปนตน อยางไรกตาม ในบทกวน ค าวา eyes

ปรากฏรวมกบค าวา speak ซงโดยปกตแลวถอวาไมเขาคกน แตเมอปรากฏในบทกวทวาดวยความรกเชนนกยอม

กอใหเกดผลลพธทางอารมณความรสกไดมากกวาการใชคค าทสอดคลองกนตามปกต เชนเดยวกบค ากลาวทวา

“Actions speak louder than words.” ซงใชกนโดยทวไป

- ความส าคญของคค าในการแปล

ส าหรบการแปลโดยทวไป ไมวาจะจากภาษาใดเปนภาษาใด ผแปลจ าเปนจะตองรจกการใชคค าท

สอดคลองกนเพอจะสามารถแปลไดอยางถกตองและเปนธรรมชาต ลองอานขอความตอไปนแลวพจารณาวาบทแปล

ท 1 หรอบทแปลท 2 มความเหมาะสมและฟงดเปนธรรมชาตตามรปแบบการใชของภาษาปลายทาง

ตนฉบบ

What did Jesus mean when He said it is easier for a camel to go through the eye of a

needle than a rich man to get into heaven?

บทแปล 1

พระเยซทรงหมายความวาอยางไรเมอพระองคพดวาการทอฐจะผานเขาไปในตาของเขมยงงายเสยกวาการ

ทคนรวยจะเขาไปอยในสวรรคได

บทแปล 2

64

พระเยซทรงหมายความวาอยางไรเมอพระองคตรสวาการทอฐจะลอดเขาไปในรเขมนนยงงายเสยกวาการท

คนรวยจะขนสวรรค

จากบทแปลทงสองบทขางตน จะพบความแตกตางในประเดนการใชคค ารวมทงสน 3 จด

กลาวคอ 1)พระองคพดวา—พระองคตรสวา 2) ผานเขาไปในตาของเขม—ลอดเขาไปในรเขม 3) เขาไปอย

ในสวรรค—ขนสวรรค แมวาบทแปลท 1 จะสอความหมายไดพอๆ กบบทแปลท 2 และถงแมวาผอานบท

แปลท 1 จะสามารถคาดเดาความหมายทผแปลตองการจะสอไดไมยาก (เชนในกรณของขอความวา ‘ผาน

เขาไปในตาของเขม’) แตกปฏเสธไมไดวาบทแปลท 2 สะทอนวาผแปลรจกการใชค าในระดบทเหมาะสม

และสามารถเลอกใชคค าทสอดคลองกนอยางเปนธรรมชาตตามแบบฉบบของภาษาไทยซงเปนภาษา

ปลายทางไดเปนอยางด ตางกบบทแปลท 1 ซงบกพรองในการใชค าทเหมาะสม ขาดความสละสลวยและ

ขาดความเปนธรรมชาต สงผลใหคณภาพของบทแปลท 1 พรองไปในทนท

จะเหนไดวาการใชคค าทเหมาะสมนนเปนปจจยทส าคญปจจยหนงทบงชคณภาพของงานแปล

หากแมวาผแปลมคลงค าศพทมาก รค าศพทอยางกวางขวาง แตหากไมค านงถงความส าคญของการใชค

ค าทสอดคลองกนหรอไมรวาค าใดควรปรากฏรวมกบค าใดกจะสงผลใหงานแปลขาดความสละสลวย ไมนา

อาน ในกรณทภาษาปลายทางเปนภาษาไทยโดยผแปลซงเปนคนไทย ผแปลจะสามารถใชคค าทเปน

ธรรมชาตไดโดยอตโนมตดวยความเคยชนจากประสบการณการใชภาษาแมของตน แตในกรณทภาษา

ปลายทางเปนภาษาองกฤษ โดยผแปลซงมไดใชภาษาองกฤษเปนภาษาแม ผแปลอาจตองพงพา

พจนานกรมวาดวยเรองของการใชคค าหรอ collocations โดยเฉพาะ ตวอยางเชน Oxford Collocations

Dictionary ซงเปนพจนานกรมทมประโยชนอยางมากเพราะจะอธบายวาค าคณศพทหรอค ากรยาใดใชค

กบค านามตวหนงๆ ไดบางพรอมใหตวอยางประกอบ ยกตวอยางเชน ค าวา technology (851) ซงมการ

ระบวาค าคณศพทค าใด ค ากรยาค าใด และค าบพบทค าใดมกปรากฏรวมกบค าๆ น โดยแยกกลมตาม

ความหมายไวอยางชดเจน ดงน

technology (noun)

adjective + technology

current, existing I emerging, the latest, modern, new

Example: small businesses that are involved with emerging technology

basic, low I core I advanced, complex, cutting edge, high, leading-edge,

sophisticated, state-of-the-art, up-to-date I alternative, innovative

Example: a car based on alternative technology

65

efficient I computer, digital, electronic, energy, information, management,

manufacturing, nuclear, production, satellite, software I communication,

communications, telecommunications I BluetoothTM, broadband, DSL,

interactive, internet, wireless I educational, environmental, medical, military

verb + technology

have I adopt, apply, embrace, employ, exploit, implement, introduce, take

advantage of, use, utilize

Example: We need to exploit existing technologies more fully.

Create, develop, improve I be based on, incorporate

Example: technology developed for planes

invest in

Example: The company is investing heavily in new technologies.

technology + verb

Advance, develop, evolve

Example: Telecommunicaitons technology is developing fast.

Exist

Example: The technology already exists to do this.

Allow sth, enable sth

Example: This technology enables computers to read handwriting.

technology + PREP.

Example: The technology for the extraction of iron ore

Phrases

Advances in technology

Example: recent advances in medical technology

The impact of (a) technology I science and technology

จะเหนไดวาพจนานกรมประเภทนบอกรปแบบทางไวยากรณของค าๆ หนงวาปรากฏรวมกบค าแบบใดได

บางตามทมการใชโดยทวไป พรอมแสดงตวอยางการใช อยางไรกตาม ผแปลจ าเปนตองรความหมายของค าอยกอน

แลว พรอมทงเขาใจรปแบบทางไวยากรณตามบรบทการใชของตน อยางไรกตาม ผแปลควรตระหนกอยเสมอวาใน

บรรดาค าทปรากฏรวมกบค าๆ หนงนน แมจะมความหมายไปทางเดยวกน แตยอมมนยทางความหมายทแตกตางกน

66

รวมทงระดบและลลาทางภาษากอาจแตกตางกนดวย ตวอยางเชน แม basic technology และ low technology

จะมความหมายทสอดคลองกน กลาวคอ หมายถงเทคโนโลยพนฐานธรรมดาทไมซบซอน แตเมอเลอกใชค าวา low

นยทางความหมายจะสอไปในเชงลบซงตางกบค าวา basic ซงมความหมายกลางๆ

กลาวโดยสรป ไมวาจะเปนการแปลจากภาษาใดเปนภาษาใด การใชคค าทเหมาะสมและเปนธรรมชาตตาม

รปแบบทเจาของภาษาใชถอเปนปจจยทส าคญปจจยหนงอนจะน าไปสงานแปลทมคณภาพ ไดมาตรฐาน และแสดง

ความเปนมออาชพของผแปล ดงนน ผแปลจงจ าเปนตองใหความส าคญกบการเลอกใชคค าและตรวจสอบวาค าๆ

หนงสามารถใชรวมกบค าอนๆ ในประโยคไดอยางเหมาะสมหรอไมอยเสมอ


จงเปรยบเทยบตนฉบบและบทแปลตอไปน แลวพจารณาแกไขขอความทขดเสนใตในบทแปลนนซงแสดงถงการแปลทไมเหมาะสมลงไปในชองวางทใหมา

1.


There are (1) two main schools of thought

about why it is rude to put your elbows on the

dining table. The first goes back to (2)

medieval times. People eating in big groups

would be required to keep both hands on the

table so that it was clear that they weren’t

about to (3)pull a dagger on (4) their

companions somewhere underneath.

โดยทวไปม (1) โรงเรยนของความคดสองโรงเรยน

ดวยกนทพยายามอธบายวาเหตใดการวางขอศอกบน

โตะอาหารจงเปนสงทไมสภาพ โรงเรยนแรกยอนไปถง

สมยกลาง ผ รบประทานอาหารรวมกนตองวางมอทงสอง

ขางลงบนโตะเพอแสดงใหเหนชดเจนวาตนไมมเจตนาจะ

(3) ดงอาวธออกมาให (4) เพอนทรบประทานอาหาร

ดวยจากทใดทหนงใตโตะ

(1) โรงเรยนของความคดสองโรงเรยนดวยกน แกเปน______________________________

(2) สมยกลาง แกเปน__________________________________

(3) ดงอาวธออกมาให แกเปน_______________________________________________

(4) เพอนทรบประทานอาหารดวย แกเปน________________________________________

67

2.


J.K.Rowling could hardly have (1) caused a

bigger sensation if she (2) had arrived on a

broomstick. Children (3) from seven to 70 (4)

swarmed the fusty National Press Club on

Wednesday, where Washington power brokers

(5) made way for a two-hour discussion of

wizardry and its (6) most famous current

proponent—Ms Rowling’s literary creation

Harrty Potter.

เจ เค โรวลง คงจะไมสามารถ (1) สรางความรสกท

ยงใหญมากกวาไดมากนก ถาเธอ (2) มาถงพรอมไม

กวาดของเธอ เมอวนพธ เดกๆ (3)ตงแตวยเจดขวบไป

จนถงวยเจดสบขวบมา (4) รวมฝงกนอยางเปยมลนท

ชมรมหนงสอพมพแหงชาตทเกาแก เหลานายหนาก าลง

งานในวงการแหงวอชงตนก าลง (5) ท าทางไปสการ

เจรจา ซงใชเวลาถงสองชวโมง เรองเวทมนตรของพอมด

กบ (6) บคคลทขนชอทสดในปจจบน ซงกคอ เจ เค โรว

ลง ผประพนธทสรางสรรคตวละครทชอวา แฮร พอต

เตอร นนเอง

(1) สรางความรสกทยงใหญมากกวา แกเปน_________________________

(2) มาถงพรอมไมกวาด แกเปน_______________________________

(3) ตงแตวยเจดขวบไปจนถงวยเจดสบขวบ แกเปน__________________

(4) รวมฝงกนอยางเปยมลน แกเปน_____________________________

(5) ท าทางไปสการเจรจา แกเปน_________________________________

(6) บคคลทขนชอทสดในปจจบน แกเปน____________________________________

3.


A hobby is an activity done on a regular basis

outside of one’s job (1) strictly for pleasure and

relaxation, says Dr. Bernstein, a past president of

the American Psychiatric Association. “That can

mean (2) stamp collecting, wood carving or

golfing,” she says. “It doesn’t matter if you’re bad

at it. As long as you enjoy it.” Participating in

งานอดเรกคอกจกรรมทท าสม าเสมอนอกเหนอจากงาน

ประจ าทเราท า (1) เพอความเพลดเพลนและการผอนคลายท

อาจจะดคร าเครงไปบาง ดร.แครอล เบรนสไตน อดตประธาน

สมาคมจตเวชอเมรกนกลาว “นนอาจจะหมายถง (2) การ

รวบรวมแสตมป แกะสลกไม หรอเลนกอลฟ” เธอกลาว “มน

68

activities that are meaningful to you will help you

feel more energized and (3) connected to the

world at large, and less likely (4) to burn out in

your other responsibilities. “Hobbies may help (5) act as recovery time” from stress, she says.

ไมส าคญวาคณอาจจะท าสงเหลานนไมเกงเอาเสยเลย ตราบ

ใดทคณยงรสกสนกทจะท า” การเขารวมกจกรรมทม

ความหมายส าหรบคณจะชวยใหคณรสกมพลงมากขนและ

(3) รสกเชอมโยงกบโลกทคณยงตามหาไมพบ และยงลด

โอกาสทคณจะ (4) ตองเรงรบในการท าหนาทความ

รบผดชอบอนๆ “งานอดเรกอาจชวย (5) แสดงใหผอนทราบ

วาคณฟนตวแลว” จากความเครยด เธอกลาว

(1) เพอความเพลดเพลนและการผอนคลายทอาจจะดคร าเครงไปบาง แกเปน________________________________________

(2) การรวบรวมแสตมป แกเปน______________________________________

(3) รสกเชอมโยงกบโลกทคณยงตามหาไมพบ แกเปน____________________________________________________

(4) ตองเรงรบในการท าหนาทความรบผดชอบอนๆ แกเปน____________________________________

(5) แสดงใหผอนทราบวาคณฟนตวแลว” แกเปน____________________________________

4.


Scientists have tried to research happiness. One

study in South Korea showed that (1) engaging in

physical leisure activities at a sports club made

participants happier. Another study found that (2)

pleasurable leisure activities done regularly were

related to higher levels of happiness and lower

levels of depression. The trouble with those

studies, says Dr. Bernstein, is that participants

were self-reporting their activity engagement and

their happiness levels, so (3) the resulting data

aren’t necessarily scientific.

นกวทยาศาสตรไดพยายามท าการศกษาวจยเรองความสข

งานวจยชนหนงในเกาหลใตแสดงใหเหนวา (1) การเกยวของ

กบกจกรรมยามวางทเกยวกบรางกายทสมาคมกฬา ท าให

ผ เขารวมงานวจยมความสขมากขน งานวจยอกชนหนงพบวา

(2) กจกรรมยามวางอนเพลดเพลนทท ากนโดยปกต ม

ความสมพนธกบระดบของความสขทเพมสงขน และระดบ

ความซมเศราทลดลง แตดร.เบรนสไตนกลาววา ปญหา

เกยวกบงานวจยเหลานกคอผ เขารวมงานวจยเปนผรายงาน

69

“(4) It does make sense that finding something that

you enjoy to do that isn’t dependent on the

external world might make people feel better,”

she says. But it’s very hard to tell if people with

hobbies are any happier than people without

them.

การเขารวมกจกรรมและระดบความสขของพวกเขาดวยตวเอง

ดงนน (3) ผลวจยทเปนผลอาจไมจ าเปนตองเปนวทยาศาสตร

“(4) มนกเมคเซนซแลวส าหรบการหาอะไรทเราชอบท าโดยท

ไมตองพงพาโลกภายนอกนน อาจะจะท าใหคนเรารสกดขน

เธอกลาว แตเปนเรองยากมากทจะบอกไดวา คนทมงาน

อดเรกจะมความสขมากกวาคนทไมมงานอดเรก

(1) การเกยวของกบกจกรรมยามวางทเกยวกบรางกายทสมาคมกฬา แกเปน_______________________

(2) กจกรรมยามวางอนเพลดเพลนทท ากนโดยปกต แกเปน_________________________

(3) ผลวจยทเปนผลอาจไมจ าเปนตองเปนวทยาศาสตร แกเปน________________________________

(4) มนกเมคเซนซแลว แกเปน___________________________

70

บทท 6 ประเภทของงานเขยน

“The translation called good has original value as a work of art.”

— Benedetto Croce


1. โดยทวไป งานเขยนแบงเปนกประเภท อะไรบาง

2. งานเขยนแตละประเภท ควรใชวธแปลเหมอนหรอตางกนอยางไร จงอภปราย

การท างานแปลถอเปนการผลตงานเขยนรปแบบหนง ตางกนตรงทผแปลไมถอเปนเจาของขอมลหรอ

ความคดทน าเสนอผานตนฉบบและผานบทแปลนนๆ หากแตเปนผถายทอดสารในตนฉบบสผอานฉบบแปล ดงนน

หนาทส าคญของผแปลกคอการรกษาอารมณความรสกตามทปรากฏในตนฉบบไว พรอมทงคงไวซงรสชาตและ

บรรยากาศเพอใหผอานฉบบแปลไดสมผสเชนเดยวกบผอานตนฉบบ โดยเฉพาะอยางยง ในกรณทงานเขยนนนอย

ในประเภทแสดงอารมณ (Expressive texts) ดงจะไดกลาวในรายละเอยดตอไปในบทท 8

ดวยเหตน จงจ าเปนอยางยงทผแปลจะตองทราบวาตนฉบบทตนจะแปลนนเปนงานเขยนประเภทใด และ

เขยนขนเพอวตถประสงคใด ในการแบงแยกประเภทของงานเขยน (genre) นนผแปลอาจพจารณาไดจาก

องคประกอบตางๆ อาท เนอหา ลลาภาษาทใช การเลอกใชค าและรปประโยค ความมงหมายของผ เขยน ลกษณะ

การเรยบเรยงเนอความ ความยาว เปนตน ในกรณของการแปลเรองทใหความร เชน สารคดตางๆ ผแปลจะตองม

ความรความเขาใจเกยวกบหวขอหรอสาขาวชาทจะแปล รวมทงมความรพนฐานและค าศพทเฉพาะทเกยวของกบ

สาขาวชานนๆ อยางไรกตาม หากเปนการแปลงานประพนธหรอวรรณกรรมตางๆ ผแปลไมจ าเปนตองมความรความ

เชยวชาญเฉพาะทาง หากแตตองมความสามารถในดานภาษา เขาใจความรสกนกคดของผประพนธรวมทงสามารถ

ถายทอดความรสกนกคดเหลานนออกมาเปนภาษาทมความงดงาม สละสลวยตามรปแบบของภาษาตนทาง

นอกเหนอจากน ผแปลยงควรจะตองพจารณาดวยวาผ เขยนเขยนตนฉบบขนเพอผอานกลมใด ในกรณท

เปนบทความหรอหนงสอทเขยนขนส าหรบเดก การใชภาษา รปค า รปประโยคและความซบซอนของรปประโยคกจะ

แตกตางกนจากบทความหรอหนงสอในหวขอเดยวกนทเขยนขนส าหรบผใหญ และหากเปนบทความหรอหนงสอท

เขยนขนส าหรบคนทวไปกจะพบวามศพทเฉพาะนอยกวาและประกอบไปดวยค าอธบายในรายละเอยดมากกวา

บทความหรอหนงสอทเขยนขนส าหรบผ รผ เชยวชาญในสาขาวชานนๆ เปนตน

71

ความมงหมายของงานเขยน

โดยทวไป เราอาจแบงความมงหมายของงานเขยนได 5 ขอดงตอไปน

1) เพอน าเสนอขอเทจจรง

2) เพอใหความร

3) เพอใหความบนเทง

4) เพอแสดงความคดเหน อารมณ ความรสก

5) เพอชกจงหรอโนมนาวใหผอานคลอยตาม

ประเภทของงานเขยน

จากความมงหมายของงานเขยนขางตน เราอาจแบงประเภทของงานเขยนทจะตองแปลไดกวางๆ เปน 3 ประเภท

(Newmark 1995:40) ดงน

1) งานเขยนประเภทใหขอมล (Informative texts)

งานเขยนประเภทใหขอมลมวตถประสงคเพอใหขอมล ความร น าเสนอขอเทจจรง ตวอยางของงาน

เขยนประเภทนไดแก รายงาน ต ารา บทความวชาการ ขาวสาร สารคด เรองทใหความร เปนตน

ตวอยางงานเขยนประเภทใหขอมล (ภาษาองกฤษ)

Like us, chimps are highly social animals, care for their offspring for years and

can live to be over 50. In fact, chimpanzees are our closest cousins; we share about

98 percent of our genes.

In their habitat in the forests of central Africa, chimpanzees spend most of their

days in the tree tops. When they do come down to earth, chimps usually travel on

all fours, though they can walk on their legs like humans for as far as a mile. They

use sticks to fish termites out of mounds and bunches of leaves to sop up drinking

water.

(Source: https://www.worldwildlife.org)

72

ตวอยางงานเขยนประเภทใหขอมล (ภาษาไทย)

แผนดนไหว เปนปรากฏการณสนสะเทอนหรอเขยาของพนผวโลก เพอปรบตวใหอยในสภาวะ

สมดล ซงแผนดนไหวสามารถกอใหเกดความเสยหายและภยพบตตอบานเมอง สงมชวต สวนสาเหต

ของการเกดแผนดนไหวนนสวนใหญเกดจากธรรมชาต โดยแผนดนไหวบางลกษณะสามารถเกดจาก

การกระท าของมนษยได แตมความรนแรงนอยกวาทเกดขนเองจากธรรมชาต นกธรณวทยาประมาณ

กนวาในวนหนง ๆ จะเกดแผนดนไหวประมาณ 1,000 ครง ซงสวนใหญจะเปนแผนดนไหวทมการ

สนสะเทอนเพยงเบา ๆ เทานน คนทวไปจะไมรสกถงแรงสนสะเทอน

2) งานเขยนประเภทแสดงอารมณ (Expressive texts)

งานเขยนประเภทแสดงอารมณมวตถประสงคเพอแสดงความรสกนกคดของผ เขยน ตวอยางเชน บท

กว บนทกสวนตว อตชวประวต งานวรรณกรรม เปนตน

ตวอยางงานเขยนประเภทแสดงอารมณ (ภาษาองกฤษ)

It was all right, I suppose. I would have felt a bit mean if I hadn't turned up, but

Mark Darcy. . .

Yuk. Every time my mother's rung up for weeks it's been, 'Of course you remember

the Darcys, darling. They came over when we were living in Buckingham and you

and Mark played in the paddling pool!' or, 'Oh! Did I mention Malcolm and Elaine

are bringing Mark with them to Una's New Year's Day Turkey Curry Buffet? He's just

back from America, apparently. Divorced. He's looking for a house in Holland Park.

Apparently he had the most terrible time with his wife. Japanese. Very cruel race.'

(Source: Bridget Jone’s Diary by Helen Fielding)

ตวอยางงานเขยนประเภทแสดงอารมณ (ภาษาไทย)

ใดใดในโลกลวน อนจจง

คงแตบาปบญยง เทยงแท

คอเงาตดตวตรง ตรงแนน อยนา

ตามแตบาปบญแล กอเกอรกษา

73

(ทมา: ลลตพระลอ หนา 57)

3) งานเขยนประเภทจงใจ (Persuasive texts)

งานเขยนประเภทจงใจมวตถประสงคเพอชกจงหรอโนมนาวใหผอานคลอยตาม ตวอยางของงานเขยน

ประเภทนไดแก ขอความโฆษณา บทความแสดงความคดเหนเพอจงใจ สนทรพจน เปนตน

ตวอยางงานเขยนประเภทจงใจ (ภาษาองกฤษ)

One knows that ‘The Taj’ is one amongst the World’s Wonders!

One knows that it is one amongst the UNESCO World Heritage Sites!!

One knows The Taj as a legend of eternal love of an Emperor for his favourite

Queen!!!

Well, ‘The Taj’ has distinctions much beyond just these!

Therefore, ‘The Taj’, surely, deserves your visit once and more!!!

(Source: http://www.tajmahal.gov.in/)

ตวอยางงานเขยนประเภทจงใจ (ภาษาไทย)

ยาสฟนสมนไพรดอกบวคคดส กลนสม สตรออนโยนและปลอดภย เปยมดวยประสทธภาพในการ

ท าความสะอาดเหงอกและฟน ดวยเอนไซมจากผลไม ชวยสลายคราบโปรตนจากอาหารและ

น านม ทตกคางจากการแปรงฟนไมทวถง ผสานคณคาจากชะเอมเทศ สมนไพรทชวยลดการ

สะสมของแบคทเรย พรอมใหรสหวานชมคอโดยไมท าใหฟนผ ออนโยนตอสขภาพในชองปากของ

เดกๆ

(Source: https://www.twinlotus.com/dokbuaku-oralcare)

สญฉว สายบว (2550: 50) ไดสรปรายละเอยดและแนวทางในการแปลส าหรบงานเขยนแตละ

ประเภทซงผ เขยนไดสรปเฉพาะบางประเดนหลกๆ มาดงน

งานเขยนประเภทใหขอมล

งานเขยนประเภทแสดงอารมณ

งานเขยนประเภทจงใจ

http://www.tajmahal.gov.in/

74

(Informative texts) (Expressive texts) (Persuasive texts)

1.ลกษณะการแปล รกษาความหมาย แปล

แบบเอาความ

รกษารปแบบ แปลตรง

ตว

รกษาความหมาย แปล

แบบเอาความ

2.ลกษณะภาษาใน

ฉบบแปล

ธรรมดา เปนภาษา

มาตรฐานและเปน

วชาการ ใหความหมาย

อางองมาก

ประณต ไพเราะ และให

ความหมายแฝงมาก

มพลงในการชกจงใจ

มการสรางศพทใหมๆ

แปลกๆ

3.ความคลาดเคลอน

ของความหมายของ

ตนฉบบ

มนอย มมาก อาจมบาง ขนอยกบ

ความแตกตางของ

วฒนธรรม

4.ค าทไมมในภาษา

ฉบบแปลและสรางค า

ใหม

ไมควรม นอกจากจ าเปน

และควรใหค าอธบาย

ใหมไดในบทแปลถาม

อยในตนฉบบและหาค า

เทยบเคยงไมได

มมาก

5.การแปลโวหาร

อปมาอปไมย

ใหอธบายอปมา ถาไม

แนใจวาผอานจะเขาใจ

อปมาของตนฉบบนน

หรอไม

แปลจากตนฉบบอยาง

ตรงตว

สรางโวหาร

อปมาอปไมยในภาษา

ฉบบแปลทเทยบเคยง

ขนใหม

6.ความยาวเมอ

เปรยบเทยบกบตนฉบบ

อาจยาวกวาบาง ใกลเคยงกน อาจสนหรอยาวกวากได


จงพจารณาวาขอความตอไปนจดอยในงานเขยนประเภทใด

1. The Sphinx Cat

The Sphinx cat may look hideous but these guys are known to have great personalities and are

extremely affectionate with their human owners.

75

2. 24 hours a day, 365 days a year. Merries wants babies to be happy, comfortable, and smiling. We

believe that the happy times which happy babies and happy parents spend together are vital to the

baby's growth and development.

Merries continually delivers products that contribute to the baby's healthy physical and emotional

development, with the aim to be the most "gentle to the skin" baby diaper in the world. We will

constantly innovate to help parents enjoy their child-raising years and ensure that their babies live as

happily and comfortably as possible.

3. Which is why, at the age of six, seeing as my drawing number one and my drawing number two had

been such a disaster, I gave up on a glorious career as an artist. Grown-ups never understand anything

on their own, and it’s nuisance for children to have to keep explaining things over and over again.

4.Namtok Sarika is the most famous waterfall in NakhonNayok – and for good reason. Located in Sarika

Sub-district, the nine-tier waterfall plunges down a cliff onto a forested hillside, and has large pools at

each tier, offering pleasant swimming spots. Accommodation, restaurants and souvenir shops are

available nearby. Local products, including brooms and artificial flowers made from wild pine, are sold in

shops around the waterfall.

To get to NamtokSarika, drive along Highway No. 3049 for about 12 kilometers, then take a left turn to

Highway No. 3050 and proceed for another 3 kilometers.

5. Japan has lifted all tsunami warnings issued after a 7.4-magnitude earthquake hit off the country’s

east coast, as the risk of major damage appeared to pass.

The quake, which struck east of Fukushima prefecture at about 6am on Tuesday, prompted urgent

warnings for people to leave low-lying areas in Fukushima and Miyagi prefectures as a series of tsunami

waves hit the shore.

76

บทท 7 การแปลงานเขยนประเภทใหขอมล (Informative texts)

“There is no such thing as a perfect, ideal or ‘correct’ translation. A translator is always trying to extend

his knowledge and improve his means of expression; he is always pursuing facts and words.”

— Peter Newmark

ค าจ ากดความและลกษณะเฉพาะของงานเขยนประเภทใหขอมล

งานเขยนประเภทใหขอมล (Informative texts) เปนงานเขยนทผ เขยนตองการใหขอมลขาวสารและความร รวมทง

น าเสนอขอเทจจรงแกผ รบสารเปนหลก ภาษาทใชโดยทวไปจงมกเปนภาษาทเรยบงาย สอความอยางชดเจน ตรงไปตรงมา

การเรยงล าดบเนอความเปนไปอยางไมซบซอน ดวยเหตน ผแปลจงควรตระหนกถงลกษณะเฉพาะตวของงานเขยนประเภทน

เพอจะไดเลอกใชภาษาและกลวธการแปลทเหมาะสม โดยมงเนนทการสอความหมายโดยไมจ าเปนตองรกษารปแบบของ

ภาษาตนทางไมวาจะในระดบค าหรอระดบประโยค เพอใหสามารถถายทอดสารไดอยางถกตองและใหผอานเขาใจเนอหาได

โดยไมคลาดเคลอนจากตนฉบบ ตวอยางของงานเขยนประเภทน ไดแก ต าราวชาการ รายงานวจย ขาว บทความวชาการ

บทความในหนาหนงสอพมพหรอนตยสาร คมอ ค าแนะน า เปนตน

ในทน จะกลาวถงการแปลงานเขยนประเภทใหขอมล โดยจ าแนกออกเปน 2 ประเภทหลกๆ ดงน

1) การแปลขาว

2) การแปลเรองทใหความร

77

การแปลขาว

ในยคทขาวสารขอมลเปนเสมอนอกปจจยหนงในชวตประจ าวนทผคนในสงคมตางใหความส าคญ การแปลขาวจง

ยงนบวาเปนงานแปลทมบทบาทส าคญมากประเภทหนง และในขณะทมการสงตอขาวสารขอมลถงกนอยางรวดเรวกวาทเคย

การเสนอขาวทถกตอง แมนย า และทนเหตการณเปนสงจ าเปน และการแปลขาวกยงทวความส าคญตามไปดวย ผแปลจง

จ าเปนตองมความรความเขาใจในธรรมชาตของสารประเภทนกอนทจะลงมอแปล เพราะจะชวยใหเขาใจขาวทจะแปลไดงาย

และชดเจนขน

ขาวถอเปนงานเขยนประเภทใหขอมล วตถประสงคของการเขยนขาวคอการรายงานขอเทจจรงใหผอานทราบ วาเกด

อะไรขนทไหน เมอใด ใครเปนผมสวนเกยวของ เหลานประกอบกนเปนเรองราวในเนอขาว ดงนน ภาษาทใชในการเขยนขาวจง

ตรงไปตรงมา เรยบงาย ไมซบซอน มการเรยบเรยงเนอหาเปนล าดบชดเจน

โดยทวไป โครงสรางของขาวทงในภาษาองกฤษและภาษาไทยประกอบดวย 4 สวนคอ

1. พาดหวขาว (Headline)

2. ขาวน า (Lead)

3. สวนเชอม (Neck/ Bridge)

4. เนอขาว (Body)

78

1. พาดหวขาว (Headline)

พาดหวขาวมลกษณะทส าคญคอแสดงถงใจความส าคญของขาวนนๆ โดยใชถอยค าทสน กระชบ เกบใจความ

ส าคญพรอมกบดงดดความสนใจใหผอานตดตามรายละเอยดในเนอขาวตอไป

ตอไปนเปนขอสงเกตซงแสดงการเปรยบเทยบรปแบบทางภาษาในพาดหวขาวภาษาองกฤษและภาษาไทย

1.1 ขอสงเกตในระดบค า

พาดหวขาวภาษาองกฤษ

ในพาดหวขาวภาษาองกฤษ จะพบวามแนวโนมการเลอกใชค าศพทเฉพาะบางค าทสอถงความหมายหนงๆ ซง

สน หรอมนอยพยางคมากกวาค าศพทค าอนๆ ทมความหมายเดยวกนแตยาวกวา ดงตวอยางในตารางตอไปน

ค าทใชในพาดหวขาว ค าอนๆ ทมความหมายเดยวกน

aid (N./V.)

back (V.)

blast (N.)

blaze (N.)

call (for) (V./N.)

cut (V./N.)

halt (V./N.)

hit (V.)

quit (V.)

raid (N./V.)

slam (V.)

talk (N.)

assist/assistance

support

explosion

fire

demand

reduce/decrease

stop

affect badly

resign

attack/robbery

criticize severely

discussion

พาดหวขาวภาษาไทย

เมอแปลขาว ผแปลจงจ าเปนตองเขาใจความหมายของค าทมกใชในพาดหวขาวใหถกตองตามบรบทของขาว

นนๆ เสยกอน แลวจงสอความนนๆ ออกมาเปนภาษาไทยดวยรปแบบค าทเปนลกษณะเฉพาะของพาดหวขาวใน

ภาษาไทย ซงมลกษณะเฉพาะดงตอไปน

79

ใชค าสนหรอกรอนค า

ดวยขอจ ากดในเรองของพนท ท าใหจ าเปนตองใชค านอยพยางค ตดหรอยอค าใหสนลงเพอใหสามารถ

กระชบขอความลงในพนททจ ากดในพาดหวขาวได ตวอยางเชน

โต (แทนค าวา ตอบโต) คาน (แทนค าวา คดคาน) หนน (แทนค าวา สนบสนน) ยน (แทนค าวา

ยนยน) สอบ (แทนค าวา สอบสวน สอบขอเทจจรง)

ตวอยางพาดหวขาว: คนหนน “บกต” นงนายกฯ หลงเลอกตง

ใชค าทดงดดความสนใจ ค าแสลง หรอค าเฉพาะสมย

เนองจากพาดหวขาวเปนองคประกอบส าคญของขาวทท าหนาทดงดดความสนใจของผอาน ถอยค าทใชจง

มกเปนค าทมสสน กระตนใหเกดอารมณรวม ในบางครงอาจพบค าแสดงภาพพจน หรอใชค าทอยในกระแส

นยมของผอานรวมสมย ตวอยางเชน

ฟน ระทก กราง ปวน สยบ ไลลา โวย สลด จอ ยงดบ รมสวด ชวด อม เจง เบยว

ตวอยางพาดหวขาว: ชาวเนตรมสวดโจรมกระทบนกศกษาอาชวะ

ใชฉายาหรอชอเลนของบคคลแทนชอจรงและใชตวยอ

เพอใหพาดหวขาวดงดดความสนใจของผอานมากยงขนและเพอความสนกระชบ จงมกพบการใชฉายาหรอ

ชอเลนของบคคลซงเปนทรจกกนโดยทวไป เชน บกต บกปอม ไกอ เหลยม ฯลฯ นอกจากน ยงนยมใชอกษร

ยอหรอสญลกษณแทนชอองคกรหรอสถานท เชน กฟน. ปชช. กทม. ใบโพธ รวงขาว ฯลฯ

ตวอยางพาดหวขาว: กฟน.แจงงดจายไฟฟาบางพนทกทม.-นนทบร 31ม.ค.-2 เม.ย.

ป.ป.ช.ยออก สอบนาฬกาหร 'บกปอม' จอเคนเพมพยาน 2 ปาก

ใชค าหรอส านวนทรบมาจากตางประเทศ

มการใชค าหรอส านวนทรบมาจากตางประเทศโดยการทบศพท เชน รนเวย การด โควตา มาเฟย คลป แอป

ฯ โดยค าเหลานมกเปนทรจกหรอใชกนโดยทวไปอยแลว จงงายตอการเขาใจส าหรบผอาน และสนกวาการ

ใชค าแปลภาษาไทยมาก

ตวอยางพาดหวขาว: “มารายห" สดเวอร ขอการดเทา "โอบามา"

80

1.2 ขอสงเกตในระดบประโยค

พาดหวขาวภาษาองกฤษ

การเขยนพาดหวขาวในภาษาองกฤษปรากฏในหลากหลายรปแบบ ดงน

พาดหวขาวเปนประโยคทสมบรณ เชน

China lands bomber in South China Sea

Ex-Malaysia PM Najib condemns police raids

ในกรณทพาดหวขาวเปนประโยคทสมบรณ จะสงเกตไดวาค ากรยาทใชอยในรป present tense แมวาจะ

เปนเหตการณทเกดขนแลวในอดตกตาม ทงนเพอใหผอานรสกวาเหตการณในเนอขาวยงมความสดใหม เปนปจจบน

หรอก าลงอยในความสนใจของคนทวไป ผแปลจงตองระมดระวงในประเดนนดวย อยางไรกตาม ในเนอขาว ค ากรยา

ตางๆ จะอยในรปตาม tense ปกต

พาดหวขาวโดยใช modal/auxiliary verbs โดยสอความตามความหมายของ modal/auxiliary

นนๆ เชน

UK must counter ‘threats’ in space

Minor drug users ‘should not be charged’

Trump ‘will walk out’ if North Korea talks not fruitful

พาดหวขาวโดยใชกลมค าหรอวลซงประกอบดวยค ากรยาทแสดงกาลตางกน

ค ากรยาทปรากฏในพาดหวขาวทประกอบไปดวยกลมค าหรอวล มกปรากฏใน 3 รปแบบ ไดแก กรยาในรป

present participle กรยาในรป past participle และกรยาในรป to + infinitive

- กรยาในรป present participle ใชบรรยายเหตการณทเกดขนหรอก าลงด าเนนอยในปจจบน เชน

China seeking help to improve its image

- กรยาในรป past participle ใชบรรยายเหตการณทประธานในประโยคเปนผถกกระท า หรอในกรณท

ไมใหความส าคญกบผกระท า เชน

Oracle sailing team accused of cheating

US mugshot website owners arrested

- กรยาในรป to + infinitive ใชบรรยายเหตการณทจะเกดขนในอนาคต เชน

Kazakhstan to attract tourists from Russia and China

81

Decision on paraquat ban to be made on Wednesday

พาดหวขาวโดยใชกลมค าหรอวลโดยไมมค ากรยา

ในบางกรณ พาดหวขาวในภาษาองกฤษอาจปรากฏในรปของกลมค าหรอนามวลโดยไมมค ากรยา แต

ประกอบดวยค าหรอกลมค าหลก และอาจมสวนขยายเปนคณศพทหรอบพบทวล

Prince Chula’s car under the hammer

Indonesia still chaotic

นอกเหนอจากขอสงเกตขางตน ยงพบวาในพาดหวขาวภาษาองกฤษมกมการตด article ตางๆ รวมทงใช

ตวเลขแทนการเขยนจ านวนเปนค าใชตวยอ และละค าสนธาน ‘and’ โดยใชเครองหมาย , (comma) แทน เพอให

พาดหวขาวสนกระชบ ในกรณทเปนประโยคกไมตองใสเครองหมายจบประโยคไวขางทาย เชน Winfrey, Clooney

lead star guests at Britain’s royal wedding และในกรณทพาดหวขาวสอวาใครพดอะไร จะใชเครองหมาย :

(colon) แลวตามดวยประโยคหรอสงทคนหรอองคกรนนๆ กลาว ตวอยางเชน Barroso: EU exit ‘would harm

UK’ ซงสอความหมายวาบารโรโซไดกลาวเตอนวาการออกจากการเปนสมาชกสหภาพยโรปจะสรางความเสยหาย

ใหสหราชอาณาจกรได เปนตน โดยรปแบบการน าเสนอพาดหวขาวเชนน ไมปรากฏในการเขยนพาดหวขาว

ภาษาไทย ดงจะกลาวในรายละเอยดตอไป

พาดหวขาวภาษาไทย

ละประธานของประโยค

พาดหวขาวในภาษาไทยมลกษณะเฉพาะประการหนงทมกพบอยบอยครง คอการขนตนพาดหวขาวดวย

ค ากรยา โดยละประธานของประโยค ตวอยางเชน

เสนอขนดอกเบยเงนฝากธนาคาร

จรฐพฒนาขาวพนธใหมส เวยดนาม-กมพชา

ชการทองเทยวปหนาโตกวา 10 เปอรเซนต

แนะหนทางชวยชาวนา

ไมนยมใชประโยคทมโครงสรางกรรมวาจก ตวอยางเชน

82

Obama elected president for second term = เลอกโอบามาเปนปธน.สมยท 2

Six killed in car accident = อบตเหตรถยนต ตาย 6

ไมนยมใชกลมค าหรอวลดงทพบในพาดหวขาวภาษาองกฤษ ตวอยางเชน

Train crash in China = รถไฟชนกนทจน

India volcanic eruption warning = เตอน! ภเขาไฟอนเดยปะท

ใชโครงสรางประโยคเดยวมากกวาประโยคซอน

พาดหวขาวในภาษาไทยมกใชประโยคเดยวมากกวาประโยคซอน ดงนน จงไมนยมใชค าสนธานหรอสวนท

ขยายประโยค เชน

คลงเดนหนาแกหนนอกระบบ

“วตสน” ทม 600 ลาน เพม 50 สาขา

จากขอสงเกตเชงเปรยบเทยบรปแบบการเขยนพาดหวขาวในภาษาองกฤษและภาษาไทยดงทได

กลาวมาขางตน อาจสรปไดวา ดวยความแตกตางของโครงสรางทางภาษาในพาดหวขาวทงภาษาองกฤษ

และภาษาไทย เชน พาดหวขาวภาษาองกฤษสามารถใชกลมค าหรอนามวลได แตในภาษาไทยการเขยน

พาดหวขาวในลกษณะนไมเปนทนยม ดงนน เมอตองแปลพาดหวขาว สงทผแปลควรกระท าคออานพาดหว

ขาวและรายละเอยดในขาวใหเขาใจเสยกอนวาเกดอะไรขนกบใคร ทไหน อยางไร แลวจงกลบไปวเคราะ

พาดหวขาวอกครงวาค าส าคญและประเดนหลกทเนนคออะไร แลวน ามาถายทอดเปนภาษาไทยในรปแบบ

ของพาดหวขาวแบบไทย โดยไมยดตดกบรปแบบของพาดหวขาวในตนฉบบ ตวอยางเชน

Small boats told to stay in port หามเรอเลกออกจากฝง

26 killled in 148 crashes so far อบตเหต 148 ราย ดบแลว 26

Dust level seen falling sharply ปรมาณฝ นลดฮวบ

Prayut to visit Europe นายกฯ จะเยอนยโรป

2. ความน า (Lead)

รปแบบการเขยนความน าแตกตางจากพาดหวขาว โดยมลกษณะดงตอไปน

83

2.1 เปนยอหนาซงมความยาวไมมากนก อานแลวเขาใจไดงาย มงใหผอานทราบใจความส าคญในขาววาเกด

อะไรขนกบใคร หรอใครท าอะไร ทไหน เมอใด โดยไมจ าเปนตองมรายละเอยดเกยวกบขาวมากนก

2.2 ประกอบดวยประโยคทสมบรณ มโครงสรางของประโยคโดยทวไป กลาวคอ มประธาน กรยา และ/หรอ

กรรม และอาจมค าเชอมและสวนขยายของประโยคตามปกต

2.3 ใชภาษาในรปแบบทดงดดความสนใจของผอานในลกษณะเดยวกบในพาดหวขาว เพอกระตนใหผอานเกด

ความสนใจใครร สรางอารมณคลอยตามใหผอานอยากตดตามอานขาวตอเนองจนจบ เราจงมกพบค าหรอ

ส านวนทเราอารมณของผอานในขาวน าดวยเชนกน ภาษาทใชจงอยในระดบกงทางการ


หวบนไดไมแหง ภายหลงพระราชบญญต (พ.ร.บ.) ระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออกประกาศบงคบใช

นกธรกจ นกลงทน พอคารายยกษ “หนหว” มายงท าเนยบรฐบาลเพอปกหลก-ปกฐานเครอขายธรกจเปน

ระลอกคลน

“ไทยแอรเอเชย” ขยบตวครงใหญ ! ประกาศเดนหนาผด 3 โปรเจกตยกษ “ศนยซอม-โลวคอสตเทอรมนอล”

อตะเภา-ศนยฝกนกบนและลกเรอ หวงจดการตนทนไดดยงขน เตรยมผนก “ไทยแอรเอเชย เอกซ” สราง

เครอขาย “connecting flight” หลงไตรมาส 1 กวาดก าไรไปแลวกวา 1 พนลานบาท ลาสดดน “สนตสข

คลองใชยา” ขนแทน CEO ขณะท “ธรรศพลฐ แบเลเวลด” นงแทน “ประธานกรรมการบรหาร” ลยงานใหญ

เตมสบ

3. สวนเชอมความน าขาวกบเนอขาว (Neck/ Bridge)

สวนเชอมความน ากบเนอขาวเปนขอความสนๆ ทเชอมระหวางความน าขาวกบเนอเรอง ท าหนาทขยาย

ประเดนของเรองราวในขาว เพอใหการเขยนขาวนนเชอมโยงอยางตอเนอง อาจจะมหรอไมมกได

4. เนอขาว (Body)

เนอหาในสวนของเนอขาวมลกษณะทหลากหลาย โดยอาจเปนการเขยนเชงบรรยายอธบายความวาเกด

อะไรขน ทไหน อยางไร จงมกมขอมลและตวเลขสถตเขามาเกยวของ ลกษณะของเนอหาเชนนมกพบใน

ขาวทเกยวของกบภาครฐ นโยบายรฐ วทยาศาสตร งบประมาณ ตลาดหน เปนตน ในบางกรณอาจมเนอหา

เชงพรรณาภาพเหตการณหรอสงทเกดขน อาท ขาวเกยวกบภยพบต อบตเหต อาชญากรรม ฯลฯ และใน

บางกรณ อาจเปนการน าเสนอโดยอางองค าพดของบคคลหรอผ เกยวของในขาว

84

รปแบบของภาษาทใชโดยทวไปมกเปนภาษาในระดบทเปนทางการ ค าทใชจงไมควรเปนสมญานาม ค า

กรอนหรอค ายอทไมเปนไปตามแบบแผน โครงสรางประโยคมกไมซบซอนหรอยดยาวมากเกนจ าเปน

ตวอยาง (ขาวจาก http://www.naewna.com)

พาดหวขาว: กทม.สงตรวจตน าหยอดเหรยญ หลงถกแฉตงเถอนเกลอนกรง90%

ความน า: นายทวศกด เลศประพนธ รองผวาราชการกรงเทพมหานคร ลงพนทสมตรวจตน าหยอดเหรยญในพนทเขต

ลาดพราว หลงเครอขายมลนธเพอผบรโภคเรยกรองใหเรงแกไขปญหาตน าหยอดเหรยญเถอนไมได

มาตรฐาน ทมงานวจยส ารวจ ยนยนวากวา 90% เปนต เถอนทไมไดรบใบอนญาตประกอบกจการ

สวนเชอม: โดยจากการตรวจสอบวนน พบตน าหยอดเหรยญ ทไมไดขออนญาตจ านวนมาก จงไดสงการใหส านก

อนามยเรงออกส ารวจตน าหยอดเหรยญทงหมดทวกรงเทพมหานคร โดยเรมจาก 15 เขตทมตน าเกน 150 ต

โดยเฉพาะในเขตจตจกรและเขตลาดพราว ทมหอพกและชมชนจ านวนมากกอน และใหน ากลบมารายงาน

ผลภายใน 1 สปดาห

เนอขาว: นายทวศกด ระบวา จะมการสมตรวจคณภาพน าจากตน าหยอดเหรยญทงหมด รวมถงพนทตดตงจะตอง

สะอาด ซงหากพบผดเงอนไข จะแจงผประกอบการใหเรงท าการแกไข แตหากยงเพกเฉยจะสงการใหรอ

ถอนทนท คาดวาอกไมเกน 1 เดอนประชาชนจะสามารถบรโภคน าดมจากตน าหยอดเหรยญทมคณภาพได

ทงหมด ซงประชาชนสามารถสงเกตไดจากสตกเกอรยนยนของกรงเทพมหานครทตดขางตวาเปนตทไดรบ

อนญาตและผานมาตรฐาน

กลาวโดยสรป ดวยเหตทผอานขาวสารขอมลโดยทวไปมกมความหลากหลายในแงของภมหลงดาน

การศกษา ทศนคต ความเปนอย ฯลฯ การแปลงานเขยนประเภทนจงอาศยวธการแปลแบบสรปความโดยมงเนนท

ความถกตองและแมนย าในเนอหาเปนหลก โดยไมใหความส าคญกบการรกษารปแบบทางภาษาของตนฉบบเทาใด

นก ดงนน สงทผแปลควรกระท ามดงน

1. อานขาวใหเขาใจตงแตตนจนจบเพอใหเหนภาพรวมของสงทเกดขนในขาว

2. วเคราะหวาดวยหลก 5W1H กลาวคอ วเคราะหวาเกดอะไรขน (What) ใครเปนผ เกยวของหรอไดรบผลกระทบ

จากเหตการณทเกดขน (Who) เหตการณนนๆ เกดขนเมอไร (When) เหตการณนนๆ เกดขนทใด (Where)

เหตใดจงเกดเหตการณนนๆ (Why) และเหตการณทเกดขนนนเกดขนอยางไร (How) การวเคราะหเชนนจะชวย

ใหผแปลสามารถรวบรวม วเคราะห และน าเสนอขอมลไดงายยงขน

85

3. แปลขาวไปตามล าดบขององคประกอบขาวทปรากฏโดยไมจ าเปนตองคงรปแบบทางภาษาของขาวตนฉบบไว

ในกรณทมค าเฉพาะ ค าน าหนาทบอกต าแหนงของบคคลในขาว และชอหนวยงาน ผแปลควรตระหนกไวเสมอ

วาการแปลตรงตวจะสงผลใหแปลผดไดงาย จงจ าเปนตองสบคนเพอใหทราบความหมายทถกตองของค าเหลาน

ตามทใชจรง ตวอยางเชน

Lieutenant general แปลวา พลโท

Permanent Secretary แปลวา ปลดกระทรวง

Ministry of Interior แปลวา กระทรวงมหาดไทย

National Science Museum แปลวา องคการพพธภณฑวทยาศาสตรแหงชาต

นอกจากน บอยครงทเรามกพบการใชส านวนตางๆ ปรากฏอยทวไปในขาว ผแปลจงจ าเปนตองเขาใจ

ความหมายของส านวนตามทใชในบรบทนนๆ ของขาว เพอใหสามารถสอความไดตามความหมายจาก

ตนฉบบ ตวอยางเชนในพาดหวขาว ‘China admits ‘new’ missile equipment but calls Pentagon

report ‘cock and bull’ story’ ส านวน ‘a cock and bull story’ ไมสามารถแปลตรงตววา ‘เรองของไก

กบวว’ ได ผแปลจงตองทราบความหมายทแทจรงของส านวนแลวน ามาเชอมโยงกบบรบทกอนแปล ใน

ขณะเดยวกนจะตองทราบวา ‘Pentagon’ เปนค าทใชเรยกเชงสญลกษณซงหมายถงกระทรวงกลาโหมของ

สหรฐฯ ในทน พาดหวขาวดงกลาวจงสอวาจนยอมรบวาพฒนาขปนาวธขนใหม แตกลาวอางวารายงาน

เกยวกบขปนาวธของจนจากกระทรวงกลาโหมของสหรฐฯ เปนแคเรองโกหกหรอเปนการ ‘แหกตา’

4. ในกรณทขาวตนฉบบประกอบดวยประโยคยาวๆ ทมโครงสรางซบซอน ผแปลควรวเคราะหความหมายอยาง

ระมดระวงเสยกอนวาสวนใดเปนสวนหลก สวนใดเปนสวนขยาย แลวแปลใหเปนภาษาไทยดวยประโยคทสนลง

โดยไมจ าเปนตองคงความยาวของประโยคไวตามรปแบบในตนฉบบ ทงนเพอใหภาษาในฉบบแปลเขาใจงาย

ยงขน ลองเปรยบเทยบตนฉบบและบทแปลทงสองบทตอไปน

ตนฉบบ

Museum guides were often heard to advise visitors not to stay long in front of the

sarcophagus in the glass case with the number 35, for accurse was reputed to have been

cast on the head priestess of the temple of Amunra, which has claimed the lives of 13

people since 1880.

บทแปล 1

86

มคคเทศกประจ าพพธภณฑแหงนมกจะถกไดยนอยบอยๆ วาพวกเขาตองเตอนผ เขาชมไมใหยนอยหนาหบศพ

ภายในหองกระจกหมายเลข 35 เนองจากมค าสาปแชงซงเปนทเลองลอกนวาไดถกหลอไวทพระเศยรของพระ

ผหญงแหงวดอามนราซงไดอางถงในชวตของคน 13 คนนบตงแตป 1880 เปนตนมา

บทแปล 2

มคคเทศกประจ าพพธภณฑแหงนมกจะไดรบค าแนะน าวาใหเตอนผ เขาชมวาไมใหยนอยหนาหบศพภายในต

กระจกหมายเลข 35 เพราะมค าสาปแชงทลอกนวาสงอยในภกษณชนผใหญแหงมหาวหารอามนรา ค าสาปแชง

นมผสงเวยชวตไปแลวถง 13 รายนบตงแตป 1880 เปนตนมา

ตนฉบบในตวอยางขางตนประกอบดวยประโยคยาวๆ หนงประโยคซงมโครงสรางคอนขางซบซอน โดยเปน

ประโยคความรวมซงประกอบดวยประโยคหลกสองประโยคทเชอมความดวยบพบท ‘for’ ซงแสดงความ

เชอมโยงของเนอความในรปแบบทเปนเหตเปนผลกน (cause-effect relationship) หากเปรยบเทยบบทแปล

1 และบทแปล 2 จะพบวาในบทแปล 1 ผแปลอาศยกลวธการแปลแบบตรงตว เรยงล าดบค าและแตละสวนของ

ประโยคตามรปแบบของตนฉบบ ท าใหบทแปลขาดความเปนธรรมชาตในภาษาปลายทาง ตางจากบทแปล 2

ซงนอกจากจะเลอกใชค าแปลไดถกตองและเหมาะสมแลว (เชน head priestess แปลวาภกษณชนผใหญ มใช

พระเศยรของพระผหญง เปนตน) ยงมการปรบโครงสรางของประโยคจากประโยคกรรมวาจกเปนประโยคกรรต

วาจก (เชน ‘accurse….to have been cast…’ แปลวา สงอยใน… แทนทจะแปลวา ถกหลอไวท…) อกทงยงม

การแบงประโยคตางจากตนฉบบซงประกอบดวยประโยคทซบซอนเพยงประโยคเดยว แตบทแปล 2

ประกอบดวย 2 ประโยคซงแตละประโยคนนสนลง ท าใหผอานบทแปลเขาใจไดงายยงขน

การแปลเรองทใหความร

โดยทวไป งานเขยนประเภทใหความรมกจะเขยนขนเพอถายทอดความรแกผอานกลมใดกลมหนงโดยเฉพาะซงอยใน

สาขาวชาหรอวงการเดยวกน ตวอยางของงานเขยนประเภทนไดแก รายงานการคนควา วจย บทความทางวชาการ เปนตน

อยางไรกตาม ในบางกรณทผ เขยนตองการเผยแพรความรความเชยวชาญของตนแกผอานโดยทวไปใหกวางขวางมากขนกจะ

ผลตผลงานในรปของบทความหรอหนงสอส าหรบบคคลทวไป ผแปลจงจ าเปนตองพจารณาและตระหนกถงรปแบบของภาษา

ทใชในงานเขยนนนๆ เสมอวามระดบความยากงายอยางไร มการใชศพทเฉพาะหรอศพทยากและประโยคทซบซอนมาก

เพยงใด โดยพจารณาจากวตถประสงคของผ เขยน

นอกจากน บอยครงทผแปลจะพบปญหาในการแปลงานเขยนประเภทนมากกวาการแปลขาวสารโดยทวไป เนองจาก

จะตองมความรความเขาใจในสาขาหรอหวขอทจะแปลมากพอ จงจะสามารถแปลไดอยางถกตอง อยางไรกตาม ปญหาทเกด

จากการขาดความรเฉพาะทางเกยวกบสงทจะแปลสามารถแกไขไดดวยการศกษา คนควาหาขอมลจากแหลงขอมลหรอ

87

สอบถามจากผ รผ เชยวชาญในสาขาทเกยวของโดยตรง เพราะการตความ ความเขาใจและความเชอทเกดขนในขณะทแปลอาจ

คลาดเคลอนจากขอเทจจรงไดเสมอ ผแปลอาจคดวาตนเขาใจขอความหนงๆ อยางถกตองแลว แตในความเปนจรง บอยครงท

ความผดพลาดเกดขนจากการขาดความระมดระวงในการแปล ดงนน ผแปลจงควรตรวจสอบความถกตองของขอความอยางถ

ถวนเสมอ โดยเฉพาะอยางยงเมอตองแปลงานเขยนทเกยวของกบสาขาวชาทตนไมค นเคย

ลองพจารณาตวอยางตอไปน

ตนฉบบ

After the fall of the Roman empire, goose liver temporarily vanished from European

cuisine. Some claim that Gallic farmers preserved the foie gras tradition until the rest of Europe

rediscovered it centuries later, but the medieval French peasant's food animals were mainly pig

and sheep.

บทแปล(ทมขอบกพรอง)

ภายหลงการลมสลายของอาณาจกรโรมน ตบหานกจางหายไปจากวฒนธรรมการกนของชาวยโรปไปชว

ระยะหนง บางกกลาวกนวาชาวนาชาวแกลลคไดถนอมอาหารจ าพวกฟวกราไวจนกระทงชาวยโรปอนๆ คนพบอาหาร

ประเภทนอกครงในหลายศตวรรษตอมา อยางไรกตาม เนอสตวทชาวนาชาวไรสวนใหญในประเทศฝรงเศสในชวงยค

กลางนยมบรโภคกลบกลายเปนเนอหมและเนอแกะ

หากพจารณาจากบทแปลขางตน จะสงเกตไดวาผแปลขาดความรความเขาใจเกยวกบการใชค าเรยกชาว

ฝรงเศส จงใชวธทบศพทเมอแปลค านามวล Gallic farmers วา ‘ชาวนาชาวแกลลค’ ซงในความจรง หากผแปล

สบคนอยางระมดระวงจากพจนานกรมหรอจากขอมลทางประวตศาสตร จะพบวาค าวา Gallic เปนค าคณศพทซงม

รากศพทมาจากภาษาละตน มความหมายวา ‘เกยวกบประเทศฝรงเศส’ Gallic farmers จงหมายถงชาวนาฝรงเศส

สวนค ากรยา preserve ซงปรากฏในประโยคเดยวกน แมจะมความหมายวา ‘ถนอมอาหาร’ หรอ ‘อนรกษ/สงวน’ ได

แตจากบรบทและขอความทตามมาวา ‘until the rest of Europe rediscovered it centuries later…’ ท าใหผ

แปลตความไดอยางสมเหตสมผลมากกวาวากรยาดงกลาวในทนหมายถงอนรกษหรอท าใหคงอย เพราะคงจะเปน

เรองประหลาดเกนจรงหากวามนษยสามารถ ‘ถนอมอาหาร’ ไดเปนเวลาหลายรอยป จงอาจกลาวไดวาบทแปล

ขางตนแสดงถงความผดพลาดคลาดเคลอนในการแปลซงเปนผลมาจากการขาดความระมดระวงในการตความใน

การแปลสงทผแปลอาจไมคนเคย

การแปลเรองทใหความรหรอสารคดอาจแบงออกเปน 2 ขนตอนกวางๆ ดงตอไปน

1. วเคราะหประเภทของงานเขยนและผอาน

88

งานเขยนประเภทใหขอมลอาจปรากฏไดในหลากหลายรปแบบ อาท บทความกงชวประวต บทสมภาษณ

บคคล บทความวชาการ การวเคราะหวางานทตนก าลงจะแปลเปนงานเขยนชนดใดจะชวยใหผแปลสามารถ

ตดสนใจไดวาจะใชศพทส านวนทสอดคลองกบประเภทของสาร หากเปนบทความวชาการกควรเลอกภาษาท

เปนทางการ แตหากเปนบทสมภาษณบคคลกอาจใชภาษาพดหรอส านวนถอยค าทแสดงถงความคนเคยเปน

กนเองได เปนตน

นอกจากจะวเคราะหประเภทของงานเขยนแลว ผแปลยงควรวเคราะหวากลมคนใดนาจะเปนกลมผอาน

เปาหมาย อาท กลมเยาวชน กลมอาชพ กลมวชาการ กลมคนทวไป ฯลฯ เพอจะไดสามารถเลอกใชถอยค าและ

รปแบบภาษาทเหมาะสมกบกลมผอานเปาหมาย หากเปนกลมเยาวชนหรอบคคลทวไป ศพทส านวนทใชอาจ

เปนศพทในระดบทเขาใจไดงาย แตหากเปนกลมอาชพหรอกลมวชาการ อาจเลอกใชศพทเทคนค ศพทเฉพาะใน

สาขาวชานนๆ ได เปนตน

2. วเคราะหประเดนปญหาเพอใหสามารถแปลไดอยางถกตองตามบรบทเสมอ

ในการแปลงานทกประเภท การสอความหมายไดอยางถกตองและเหมาะสมถอเปนสงส าคญ การ

ทผแปลจะสามารถแปลไดอยางถกตองและเหมาะสมไดนน นอกจากจะตองมความรความเขาใจทางภาษา

เพอใหสามารถเขาใจรปค าและรปประโยคแลว ยงจะตองมความรรอบตวหรอความรความเขาใจเกยวกบ

ขอความทตนก าลงจะแปล หากไมเขาใจหรอไมแนใจ ผแปลควรสอบถามหรอคนหาขอมลกอนทจะลงมอ

แปลเสมอ มฉะนนกจะสงผลใหเกดขอผดพลาดไดงาย ตวอยางเชน

His friends sent him to Coventry after they found out he had been lying to them.

จากประโยคขางตน หากผแปลแปลโดยขาดความรความเขาใจในความหมายของส านวนวา ‘to

send someone to Coventry’ กจะแปลประโยคดงกลาววา ‘เพอนของเขาสงเขาไปเมองโคเวนทรเมอ

พวกเขาพบวาเขาไดพดโกหกตลอดมา’ โดยปกต Coventry เปนชอเมองๆ หนงในสหราชอาณาจกร แต

เมอน ามาใชในส านวนวา ‘to send someone to Coventry’ จะหมายถง คว าบาตร เลกพดคยและคบ

คาสมาคมกบคนๆ หนงดวยเหตทคนๆ นนมพฤตกรรมทไมจรงใจหรอไมซอสตย กลาวกนวาส านวนแบบ

องกฤษนมทมาจากชวงสงครามกลางเมององกฤษซงเกดขนในยคสมยของพระเจาชาลสท 1 มนกโทษ

สงครามบางสวนถกสงไปยงเมองโคเวนทร แตนกโทษเหลานตางถกชาวเมองโคเวนทรเพกเฉยดวยเหต

เพราะพวกเขาไมตองการใหนกโทษเหลานเดนทางเขาไปในเมองทพวกเขาอาศยอย ดงนน ประโยคขางตน

จงควรแปลวา “เพอนของเขาตางพากนเลกพดคยและคบคาสมาคมกบเขาหลงจากทรวาเขาพดโกหก

ตลอดมา” หากผแปลทบศพทค าวา Coventry โดยไมสบคนหรอไมมความรทเกยวของกบชอเฉพาะนมา

กอนกจะท าใหแปลความหมายของประโยคผดโดยสนเชง

89

นอกจากน เมอลงมอแปล ผแปลควรตระหนกอยเสมอวาตนมหนาทถายทอดความหมายจาก

ภาษาหนงไปเปนอกภาษาหนง มใชแปลค าตอค า เมอแปลแลวควรตรวจสอบวาบทแปลของตนถายทอด

ความหมายไดถกตองและครบถวนตามเนอความในตนฉบบหรอไม นอกเหนอจากน ยงจะตองตรวจสอบวา

ภาษาทใชมระดบความยากงายเหมาะสมกบระดบของผอานหรอไมและท านองการเขยนตลอดจนลกษณะ

ของภาษาในฉบบแปลเทยบเคยงไดกบของตนฉบบหรอไม ดงทสญฉว สายบว (2550: 56-57) ไดกลาว

สรปเกยวกบวธการตรวจสอบงานแปล ตามรายละเอยดดงตอไปน

1) การทดสอบระดบความยากงายของภาษาวาผอานอานแลวจะเขาใจหรอไม ไนดา (1974) ไดแนะน า

ใหใชวธทดสอบความเขาใจโดยท าแบบทดสอบซงคดขอความจากฉบบแปลมาบทหนง และตดค าออก

จากบทนนเปนระยะๆ (ในรปแบบของ Cloze test) จากนน ใหผอานเตมค าในชองวาง หากผอาน

เขาใจลกษณะภาษาในบทแปลกจะสามารถเดาไดวาค าทละไวคออะไรและสามารถเตมค าไดถกตอง

โดยผอานซงจะท าแบบทดสอบความยากงายของภาษาควรเปนผทเลอกมาจากกลมคนทจะเปนผอาน

เปาหมายจรงของงานแปลนนๆ

2) วธท 2 นเหมาะส าหรบการทดสอบความถกตองของความหมาย และความเหมาะสมของค าบางค า

หรอประโยคบางประโยคของตนฉบบซงผแปลไมแนใจ วธการทดสอบคอเลอกผอานตรวจ 1 คนทม

ความรทางภาษาตนฉบบและภาษาฉบบแปลด ใหผอานตรวจอานตนฉบบสวนทเปนปญหากอน ผ

แปลเสนอบทแปลของสวนทเปนปญหาหลายๆ แบบเพอใหผอานตรวจด วจารณ และเลอก ในการให

เลอกน ผถามอาจตงค าถามเปนการน าใหผอานตรวจเขาใจวาผแปลมความไมแนใจในประเดนใด เชน

“บทแปลใดอานแลวเขาใจมากกวา” “ค าใดไพเราะกวาและเหมาะสมกวา” เปนตน การทดสอบเชนน

อาจท าไดแมในกรณการเลอกค ามาใชในภาษาฉบบแปล ไนดาแนะวาการทดสอบแบบนจะไดผลยงขน

หากผ เสนอและผถามไมใชผแปลโดยตรง เพอใหไดค าตอบทตรงตามความเปนจรง อกทงผทเลอกมา

เปนผทดสอบจะตองมความสามารถทจะอานตนฉบบเขาใจดวย

3) ส าหรบการทดสอบความรนหเปนธรรมชาตของภาษาปลายทาง ผแปลควรอานบทแปลดงๆ หรอให

ผอนอานดงๆ หากเกดการสะดดหรอความรสกลงเลใจ ควรท าเครองหมายไวเพอตรวจดโครงสรางของ

วล ประโยค หรอค าทใชอกทหนง ตอจากนนกเปลยนโครงสรางหรอค าทเปนปญหานนเสย

ตอไปนเปนตวอยางการแปลงานเขยนประเภทใหขอมลโดยเปรยบเทยบบทแปลทคลาดเคลอน

และ/หรอมจดบกพรองกบบทแปลทเหมาะสม เพอใหเหนความแตกตางไดชดเจนยงขน

90

ตวอยางการแปลงานเขยนประเภทใหขอมล

ตวอยางท 1: บทความ

ตนฉบบ

Extremely rare north of Mexico,

jaguarundi are listed as endangered

throughout their range. Habitat

destruction poses the greatest threat to

their survival. Real estate and agricultural

development have reduced the United

States’ jaguarondi population in Arizona

and Texas. Very little is known about the

behavior and reproductive biology of the

small felines, or their status in the wild.

One thing is certain; jaguarndi reproduce

poorly, if at all in captivity, making efforts

to preserve this threatened species highly

difficult.

ตวอยางบทแปลทมขอบกพรอง

ดวยความทหายากมากทางเหนอของเมกซโก

จากวรนดถกลงรายชอเปนสตวทเปนอนตรายตลอด

ทกขอบเขต การท าลายแหลงทอยเปนการคกคามท

ใหญหลวงทสดตอการอยรอดของพวกมน การ

พฒนาอสงหารมทรพยและการเกษตรไดลดจ านวน

ประชากรของจากวรนดในอรโซนาและเทกซส เปนท

รจกนอยมากเกยวกบพฤตกรรมและชววทยาการ

สบพนธของเหลาแมวตวเลก หรอสถานะของแมว

เหลานในปา สงหนงทแนนอน; จากวรนดแพรพนธ

ไดแย ถาทงหมดอยในการคมขง ท าใหความ

พยายามในการอนรกษสตวทถกคกคามนยากมาก

จะเหนไดวาบทแปลขางตนมความบกพรองในดานการถายทอดความหมายและลลาภาษาหรอการเลอกใชค าและรป

ประโยคอยมาก

ความบกพรองในดานการถายทอดความหมาย เชน

- “จากวรนดถกลงรายชอเปนสตวทมอนตรายตลอดทกขอบเขต” ซงแปลจากขอความตนฉบบวา “…jaguarundi

are listed as engendered throughout their range.” เปนการแปลทไมเหมาะสม เพราะอาจกอใหเกดการตความท

ก ากวมได ‘endangered’ ในรปของ past participle ในทนเปนค าคณศพทซงหมายถง เปนอนตราย ถกคกคาม มใช

หมายถง มอนตราย ซงอาจท าใหผอานตความอยางคลมเครอไดวาเปนสตวทมอนตรายหรออกทางหนงคอตกอยในอนตรายได

สวนค าวา ‘range’ มหลายความหมาย หากผแปลสบคนความหมายจากพจนานกรมองกฤษ-ไทย กจะไดความหมายกวางๆ

วา ขอบเขต แนว แถว ระยะ บรเวณ ทวเขา ฯลฯ การจะแปลใหไดตรงตามความหมายทตนฉบบตองการจะสออยางถกตองหรอ

ใกลเคยงทสดนน ผแปลควรจะใชบรบทหรอขอความใกลเคยงในการชวยเลอกความหมายไปพรอมๆ กบการคนขอมลหรอ

ความหมายจากพจนานกรมองกฤษ-องกฤษ ประกอบกน

จากความหมายในพจนานกรม https://en.oxforddictionaries.com ค าวา range เปนค านามซงมความหมาย

ดงน

91

range (NOUN)

1) The area of variation between upper and lower limits on a particular scale.

2) A set of different things of the same general type.

3) The distance within which a person can see or hear.

4) A line or series of mountains or hills.

5) A large area of open land for grazing or hunting.

6) A large cooking stove with burners or hotplates and one or more ovens, all of

which are kept continually hot.

7) A row of buildings.

8) (archaic) [mass noun] The direction or position in which something lies.

จะเหนไดวาความหมายของค าวา range ตามพจนานกรมดงทแสดงขางตนมความแตกตางกนในรายละเอยด ผแปล

จะตองเลอกความหมายโดยพจารณาใหสอดคลองกบบรบท ในทน ผ เขยนตนฉบบกลาวถงจากวรนดในฐานะทเปนสตวทถก

คกคาม ตามดวยรายละเอยดเกยวกบการท าลายถนทอยอาศยของสตวประเภทนในประโยคถดไป ความหมายทสอดคลองกบ

ขอมลแวดลอมจงเปนความหมายท 5) ซงหมายถง ถนทอยของสตวชนดนนนเอง

- “ถาทงหมดอยในการคมขง ท าใหความพยายามในการอนรกษสตวทถกคกคามนยากมาก” ซงแปลจากขอความ

ตนฉบบวา “…if at all in captivity, making efforts to preserve this threatened species highly difficult.” เปน

การแปลผดความหมาย วล “at all” ใชเพอเนนย าในประโยคเชงลบหรอเชงปฏเสธ หรอเพอเนนย าในประโยคค าถาม ม

ความหมายในภาษาองกฤษวา in any way หรอ to any extent ดงนน การแปลวา “ทงหมด” จงเปนการแปลผดความหมาย

โดยสนเชง

ความบกพรองดานลลาภาษาหรอการเลอกใชค าและรปประโยค เชน

- “จากวรนดถกลงรายชอเปนอนตราย…” ซงแปลจากขอความตนฉบบวา “jaguarundi are listed as

endangered…” ซงมโครงสรางประโยคแบบกรรมวาจก (Passive structure) ดงทไดกลาวไปแลวในบทท 2 หากผแปลแปล

อยางไมระมดระวง โดยไมค านงถงความแตกตางในดานความหมายของค าวา “ไดรบ” และ “ถก” ซงเปนค าแปลทน ามาใช

โดยทวไปในประโยคทมโครงสรางแบบกรรมวาจก กอาจสงผลใหประธานในประโยค (ในทน คอ จากวรนด) มความหมายใน

เชงตรงกนขามกบทควรจะเปนดงทไดปรากฏในบทแปลขางตน กลาวคอ เมอผแปลแปลประโยคขางตนวา “จากวรนดถกลง

รายชอเปนสตวทเปนอนตรายตลอดทกขอบเขต” อาจสงผลใหผอานฉบบแปลเขาใจผดและมองสตวชนดนในเชงลบไปในทนท

เชนเดยวกน ประโยค “เปนทรจกนอยมากเกยวกบพฤตกรรมและชววทยาการสบพนธ…” ซงแปลจากขอความตนฉบบวา

“Very little is known about the behavior and reproductive biology…” เมอผแปลแปลตอนตนของประโยคกรรม

92

วาจกขางตนอยางตรงตววา “เปนทรจกนอยมากเกยวกบ…” สงผลใหเนอความทปรากฏในฉบบแปลคลมเครอ ท าใหผอาน

ตความไดไมชดเจนวาใครหรออะไรเปนประธานของประโยคน หรอหากแมวาผอานอาจคาดเดาความหมายของขอความ

ดงกลาวได แตกถอเปนการใชภาษาทฟงดแปรง ไมเปนธรรมชาตในภาษาไทย

- “…สถานะของแมวเหลานในปา” ซงแปลจากขอความตนฉบบวา “…or their status in the wild.” แมค านาม

status จะมความหมายวา สถานะ หรอ สถานภาพ แตในบรบทน หากผแปลแปลอยางตรงตวตามความหมายในพจนานกรมก

อาจสงผลใหความหมายทสอในฉบบแปลไมชดเจนได ในภาษาไทย หากจะพดวา “สถานะของแมวเหลานในปา” อาจท าให

ผอานเขาใจคลาดเคลอนวาผ เขยนหมายถง ความเปนไป ความเปนอย หรอแมแตฐานะของสตวประเภทน (วาเปนเจาปา ผลา

หรอเหยอ เปนตน) ทวา ในความเปนจรง จากบรบททแวดลอมค าวา status ในตนฉบบซงพดถงจ านวนประชากรทลดลงของ

สตวประเภทน ท าใหสามารถตความไดวาค าวา status หมายถงจ านวนประชากรทเหลออยในปาซงเปนถนทอยอาศยของสตว

ชนดน

- “สงหนงทแนนอน; จากวรนดแพรพนธไดแย” ซงแปลจากขอความตนฉบบวา “One thing is certain;

jaguarandi reproduce poorly…” ดงทไดกลาวไปแลวในบทท 2 การแปลโดยคดลอกเครองหมายวรรคตอนลงในฉบบแปล

(ในทน หมายถง เครองหมาย Semicolon (;)) ถอเปนสงทไมเหมาะสม เครองหมายวรรคตอนในภาษาองกฤษเปน

องคประกอบทมนยทางความหมาย ผแปลควรเขาใจหนาทของเครองหมายวรรคตอน และรจกเชอมโยงความสมพนธระหวาง

กลมความคดในประโยค เพอใหสามารถเลอกใชค าทแสดงความสมพนธระหวางความคดในบรบทนนๆ ไดอยางเหมาะสม

นอกจากน การแปลประโยค “…jaguarundi reproduce poorly.” วา “จากวรนดแพรพนธไดแย” ถอเปนการเลอกใชคค าท

ไมเหมาะสม ในภาษาองกฤษ สามารถใชค าวเศษณ poorly คกบค ากรยา reproduce ได แตในภาษาไทย “แพรพนธไดแย”

ถอเปนคค าทไมเหมาะสม แมผอานอาจเขาใจความหมายได แตการเลอกคค าทไมกลมกลนเชนนสงผลใหบทแปลขาดความ

สละสลวย

- “ถาทงหมดอยในการคมขง ท าใหความพยายามในการอนรกษสตวทถกคกคามนยากมาก” ซงแปลจากขอความ

ตนฉบบวา “…if at all in captivity, making efforts to preserve this threatened species highly difficult.” ค าวา

“คมขง” แมจะเปนการแปลทไมผดความหมาย แตกเปนการเลอกใชค าทไมเหมาะสมกบบรบท ค าวา captivity แมจะม

ความหมายวา การคมชง การจองจ า การถกจบกม แตค านามวลเหลานนโดยทวไปใชกบคน (นกโทษ) ไมใชกบสตว

ลองพจารณาตวอยางบทแปลทเหมาะสมตอไปน (แบงตามล าดบของประโยค)

93

ตนฉบบ

1. Extremely rare north of Mexico,

jaguarundi are listed as endangered

throughout their range.

2. Habitat destruction poses the greatest

threat to their survival.

3. Real estate and agricultural development

have reduced the United States’

jaguarundi population in Arizona and

Texas.

4. Very little is known about the behavior

and reproductive biology of the small

felines, or their status in the wild.

5. One thing is certain; jaguarandi

reproduce poorly, if at all in captivity,

making efforts to preserve this

threatened species highly difficult.

ตวอยางบทแปลทเหมาะสม

1. แมวจากวรนดซงเปนสตวทหายาก

มากทางตอนเหนอของประเทศ

เมกซโกไดรบการจดเขาในรายชอของ

สตวทก าลงจะสญพนธในทกถนทอย

อาศยของมน

2. การท าลายถนทอยอาศยของแมว

จากวรนดถอเปนการคกคามทรนแรง

ทสดตอความอยรอดของสตวเหลาน

3. การพฒนาทดนและเกษตรกรรมท า

ใหจ านวนประชากรจากวรนดในรฐอร

โซนาและเทกซสของสหรฐอเมรกาลด

นอยลง

4. เรารนอยมากเกยวกบพฤตกรรมและ

ชววทยาดานการสบพนธของสตว

จ าพวกแมวขนาดเลกน หรอแมแต

จ านวนของมนทอยตามธรรมชาต

5. สงหนงทแนใจไดกคอหากแมวจากว

รนดอยในสภาพทถกกกขงไว มนกจะ

ขยายพนธไดนอยมาก ซงจะท าให

ความพยายามทจะสงวนพนธสตวท

ก าลงถกคกคามชนดนเปนไปไดยาก

ยง

ขอสงเกตในการแปล

1. ผแปลใชกลวธการแปลแบบตรงตวเปนหลก การเรยบเรยงเนอความ รปประโยคและรปค าเปนไปตาม

แบบทปรากฏในตนฉบบ เวนแตในกรณทโครงสรางทางไวยากรณหรอรปแบบของประโยคใน

94

ภาษาองกฤษและในภาษาไทยมความแตกตางกน ผแปลจะปรบโครงสรางใหสอดคลองกบลกษณะ

ของภาษาไทยเพอใหมความเปนธรรมชาต ตวอยางเชน “สงหนงทแนใจไดกคอหากแมวจากวรนดอย

ในสภาพทถกกกขงไว มนกจะขยายพนธไดนอยมาก” ขอความในตนฉบบมการใชเครองหมาย

Semicolon (;) แตผแปลแปลโดยเพมค ากรยา “คอ” แทนการใชเครองหมายดงกลาวเพอใหสามารถ

สอความไดอยางเปนธรรมชาตในภาษาไทย อกทงมการสลบต าแหนงของเนอความของประโยคใน

บางสวนตนฉบบ ตวอยางเชน ประโยค “… jaguarandi reproduce poorly, if at all in

captivity...” มการสลบต าแหนงของสวนประกอบในประโยคโดยยาย Conditional clause มาไว

ดานหนา และประโยคทแสดงถงผลทจะเกดขน (Consequence) ไวทดานหลง เปน “หากแมวจากว

รนดอยในสภาพทถกกกขงไว มนกจะขยายพนธไดนอยมาก” ซงชวยใหงายตอการท าความเขาใจ

ส าหรบผอานมากยงขน

2. ในการแปลค าวา “jaguarandi” มการเตมลกษณนามน าหนาค าตามดวยค าทบศพทวา จากวรนด

เปน “แมวจากวรนด” เชนเดยวกบ “Arizona and Texas” ซงผแปลแปลวา “รฐอรโซนาและเทกซส”

ซงถอเปนหลกปฏบตในการเรยกชอดวยระบบการเรยงค าในภาษาไทยซงมกจะนยมใชลกษณนาม

กอนทจะน าค าในภาษาตนฉบบมาใชในฉบบแปล เพอชวยใหความหมายทอางองถงมความชดเจน

มากยงขน ตวอยางเพมเตม เชน

Tokyo = มหานครโตเกยว/กรงโตเกยว

Forbes = นตยสารฟอรบส

Emulsifier = สารอมลซฟายเออร

Computer = เครองคอมพวเตอร

Barbie = ตกตาบารบ

TNT = ระเบดทเอนท

3. มการอธบายขยายความเพมเตมในฉบบแปล โดยขอความเหลานนไมปรากฏในตนฉบบ ตวอยางเชน

“…in Arizona and Texas” ซงผแปลแปลวา “ในรฐอรโซนาและเทกซสของสหรฐอเมรกา” จะสงเกต

ไดวาในตนฉบบไมปรากฏค าวา America แตมการเพมเตมชอประเทศลงไปในฉบบแปลเพอใหผอาน

ทอาจจะไมคนเคยหรอไมทราบวาชอเฉพาะทงสองชอนเปนสถานทหรอชอรฐทอยในประเทศใดทราบ

ไดในทนทโดยไมตองสบคนเพมเตม

95

4. แมวาผแปลจะใชกลวธการแปลแบบตรงตวเปนหลก แตในระดบค า บอยครงจะพบวาผแปลอาศยการ

ตความ แลวสอความเปนภาษาไทยแทนการแปลตรงตวตามรปค า ตวอยางเชน วล “…their status

in the wild” ซงผแปลแปลวา “จ านวนของมนทอยตามธรรมชาต” หากแปลตรงตวจะไดผลลพธวา

“สถานะของแมวเหลานในปา” ซงอาจสงผลใหผอานเขาใจคลาดเคลอนไดดงทไดกลาวไปแลว

5. ทงตนฉบบและฉบบแปลใชภาษาในระดบทเปนทางการซงนบวามความเหมาะสม ดงจะสงเกตไดจาก

ประโยคตวอยางตอไปน

ตนฉบบ: One thing is certain; jaguarandi reproduce poorly, if at all in captivity,

making efforts to preserve this threatened species highly difficult.

ฉบบแปล: สงหนงทแนใจไดกคอหากแมวจากวรนดอยในสภาพทถกกกขงไว มนกจะขยายพนธไดนอย

มาก ซงจะท าใหความพยายามทจะสงวนพนธสตวทก าลงถกคกคามชนดนเปนไปได

ตวอยางท 2: ค าแนะน า

ตนฉบบ

Gentle Inflight Exercises

There are some gentle exercises you can

do that will improve your comfort level

during and after a flight. Most important is

that passengers should perform leg

exercise and simple arm movements,

especially during long flights. We

recommend you do these exercises three

or four times every hour. None of them

should be performed if they cause pain.

1. Ankle circles

Lift feet off the floor. Draw a circle with the

toes, moving one foot clockwise and the

other foot anti-clockwise. Reverse circles.

ตวอยางบทแปลทมขอบกพรอง

การออกก าลงกายแบบออนโยนบนเครองบน

มการออกก าลงกายแบบออนโยนทคณสามารถท า

ไดเพอชวยเพมระดบความสบายในระหวางและ

หลงจากเทยวบน ส าคญทสดคอผ โดยสารควรท า

การออกก าลงกายทขาและมการเคลอนไหวแขน

แบบเบองตนโดยเฉพาะอยางยงในระหวางเทยวบน

ยาวๆ เราขอแนะน าวาทานท าการออกก าลงกาย

เหลาน 4-5 ครงในทกๆ ชวโมง และไมควรท าการ

ออกก าลงกายเหลานหากวามนกอใหเกดการ

เจบปวด

1. ท าวงกลมทขอเทา

ยกเทาขนเหนอพน วาดวงกลมดวยนวเทาโดย

เคลอนเทาขางหนงตามเขมนาฬกาและอกขางหนง

96

Do each direction for 15 seconds.

2. Arm curls

Start with arms held at a 90-degree angle:

elbows down, hands out in front. Raise

hands up to chest back down, alternating

hands. Do this exercise in 30-second

intervals.

3.Forward flex

With both feet on the floor and stomach

held in, slowly bend forward and walk your

hands down the front of your legs toward

your ankles. Hold stretch for 15 seconds

and slowly sit back.

4.Foot pumps

First, start with both heels on the floor and

point feet upward. Second, put both feet

flat on the floor, and third, lift heels high,

keeping balls of feet on the floor. Continue

in 30-second intervals.

ทวนเขมนาฬกา จากนน สลบหมนอกดาน ท าดาน

ละ 15 วนาท

2. มวนแขน

เรมจากแขนท ามม 90 องศา ขอศอกชลง ยนมอไป

ดานหนา ยกมอขนในระดบอกและวางลงเพอ

เปลยนมอเปนอกดาน ท าทากายบรหารเชนนหาง

กนขางละ 30 วนาท

3.โคงตวไปดานหนา

เอนตวไปดานหนาอยางชาๆ แลววางมอลงบนหนา

ขาไปจนถงขอเทา โดยเทาทงสองอยบนพนและ

แขมวหนาทอง ยดตวตรงเปนเวลา 15 วนาทแลว

คอยๆ นงลง

4.โยกเทาขนลง

ขนแรก เรมดวยการวางสนเทาทงสองบนพนและช

เทาขนดานบน ขนทสอง วางเทาทงสองใหราบลง

บนพน จากนน ยกสนเทาขนสง โดยวางปลายเทา

ไวบนพน ท าตอเนองหางกน 30 วนาท

จะเหนไดวาบทแปลขางตนมความบกพรองในดานการถายทอดความหมายและลลาภาษาอยหลายจด

ดวยกน

ความบกพรองในดานการถายทอดความหมาย เชน

- “การออกก าลงกายแบบออนโยนบนเครองบน” ซงเปนขอความทแปลจากตนฉบบวา “Gentle

Inflight Exercises” แมวาค าคณศพท “gentle” จะมความหมายวา สภาพ ออนโยน นมนวล

ออนนอม แตการเลอกค าแปลวา “ออนโยน” มาใชกบค าวา “การออกก าลงกาย” เปนการจบคค า

97

(Collocation) ทไมกลมกลน เพราะนอกจาก “การออกก าลงกายทออนโยน” จะไมสอความแลว

ยงเปนวลทฟงดแปรง ไมเปนธรรมชาตในภาษาไทยอกดวย

- “เพอชวยเพมระดบความสบายในระหวางและหลงจากเทยวบน” ซงเปนขอความทแปลจาก

ตนฉบบวา “…that will improve your comfort level during and after a flight.” แมจะ

เปนการแปลทไมผดความหมาย แตเนองจากเมอถายทอดเปนภาษาไทยแบบตรงตวโดยละการ

แปลสรรพนามบรษท 2 ทใชแสดงความเปนเจาของ (“your”) ท าใหสอความคลมเครอ ผอาน

ตองตความเอาเองวา “ระดบความสบาย” เปนนามวลทผ เขยนสอถงผ โดยสารหรอคนกลมใด

ในทางกลบกน หากผแปลไมใชวธแปลตรงตว แตเกบเนอความทผ เขยนตนฉบบตองการจะสอ

ผละออกจากตนฉบบ แลวจงถายทอดออกมาเปนขอความในรปแบบทเปนธรรมชาตของภาษา

ปลายทาง กจะท าใหบทแปลฟงดเปนธรรมชาต ไมแปรงหรอสะดดห เชนเดยวกบขอความวา “เรา

ขอแนะน าวาทานท าการออกก าลงกายเหลาน 3-4 ครงในทกๆ ชวโมง” ซงแปลจากตนฉบบวา “We recommend you do these exercises three or four times every hour.”

ขอความทแปลฟงดไมเปนธรรมชาตตามทใชกนโดยปกตของภาษาปลายทาง ซงเกดจากการทใช

วธการแปลทคงรปแบบของตนฉบบมากเกนไปและฟงดสะดดหเมอถายทอดแบบตรงตวในภาษา

ปลายทาง

- “มวนแขน” ซงเปนขอความทแปลจากนามวล “Arm curls” เปนการแปลทสอความหมายไม

ตรงกบตนฉบบ ค าวา curl ซงเปนไดทงค านามและกรยาทสอความหมายวา สงทเปนมวน วงหรอ

ขดงอ หรอท าใหเปนมวน เปนวงหรอขดงอ ตามล าดบ แมจะมความหมายดงทไดกลาวไป แตเมอ

มาอยในบรบทเชนน หากแปลตามรปศพทวา “มวนแขน”จะสอความไมตรงกบตนฉบบ เนองจาก

ค ากรยา มวน หมายถง หมนพนเขาไปใหมลกษณะกลมอยางรปทรงกระบอก จงอาจท าใหผอาน

เขาใจวาผ เขยนสอวาใหท าแขนใหมลกษณะกลม ซงผดจากความหมายจากเนอความในตนฉบบ

จงควรหาค าทสามารถน ามาเทยบเคยงแลวสอความหมายทสอเนอความตามรปแบบเดยวกน

หรอใหภาพเดยวกนไดมาแทน

- “…แลววางมอลงบนหนาขาไปจนถงขอเทา” ซงแปลจากขอความวา “…and walk your

hands down the front of your legs toward your ankles.” เปนการแปลทคลาดเคลอน

จากตนฉบบอยมาก อกทงยงไมสอความหมายเมอถายทอดเปนภาษาไทย แมวาผแปลจะมได

แปลค าวา walk อยางตรงตว แตกไมสามารถสอความหมายของค ากรยาค านใหผอานเหนภาพ

ไดอยางถกตองตามบรบทแวดลอม

98

- “ยดตรงเปนเวลา 15 วนาทแลวคอยๆ นงลง” ซงแปลจากขอความตนฉบบวา “Hold stretch

for 15 seconds and slowly sit back.” เปนการแปลผดความหมาย การอธบายวา “ยดตว

ตรงเปนเวลา 15 วนาทแลวคอยๆ นงลง” ท าใหผอานเขาใจวาขอแนะน านระบใหผอานยดหลง

ตรงในทายนแลวจงคอยๆ นงลง แตในความเปนจรง หากตความอยางระมดระวงจะพบวา

ตนฉบบสอความวาใหผอานท าทาตามค าแนะน าคางไว 15 วนาทแลวจงลกขนนงอยางเดม จง

เปนการแปลทผดความหมายโดยสนเชง

- “ชเทาขนดานบน” ซงแปลจากตนฉบบวา “…point feet upward.” เปนการแปลท

คลาดเคลอนจากความหมายทสอในตนฉบบอยางสนเชง แมจะเปนการแปลทตรงตามค าใน

ตนฉบบทกประการ แตความหมายทสอออกมาในภาษาปลายทางท าใหผอานเขาใจคลาดเคลอน

จากความหมายในตนฉบบ ในภาษาองกฤษไปอยางมาก อกทงยงใหภาพทดงมงามและไมสภาพ

ค าวา foot หมายถง “the lower extremity of the vertebrate leg that is in direct

contact with the ground in standing or walking” หรอ อวยวะสวนลางสดนบตงแตใตขอ

เทาลงไปของสตวทมกระดกสนหลง ใชส าหรบยนหรอเดนเปนตน โดยค าวา เทา อาจหมายถง

ปลายเทา สนเทา หรออาจครอบคลมทงสองสวนกได เมอแปลค าน ผแปลจงควรระมดระวงเปน

พเศษวาผเขยนตองการสอถงสวนใด

ลองพจารณาตวอยางบทแปลทเหมาะสมตอไปน

ตนฉบบ

Gentle Inflight Exercises

There are some gentle exercises you can do that

will improve your comfort level during and after a

flight. Most important is that passengers should

perform leg exercise and simple arm movements,

especially during long flights. We recommend you

do these exercises three or four times every hour.

None of them should be performed if they cause

pain.

1. Ankle circles

Lift feet off the floor. Draw a circle with the toes,

moving one foot clockwise and the other foot anti-

ตวอยางบทแปลทเหมาะสม

เทคนคบรหารรางกายแบบเบาๆ เมออยบนเครองบน

ค าแนะน าเกยวกบการออกก าลงกายนจะชวยใหคณรสก

สบายมากขนในระหวางการเดนทางและหลงเทยวบนของคณ

สงส าคญทสดคอผ โดยสารควรออกก าลงกายขาและแขน

อยางงายๆ โดยเฉพาะเทยวบนระยะทางไกล คณควรออก

ก าลงกาย 3-4 ครงทกๆ ชวโมง และควรหยดหากท าแลวเกด

อาการเจบหรอปวดขน

1. หมนขอเทา

ยกเทาขนจากพน ขยบเทาเปนรปวงกลม หมนเทาขางหนง

ตามเขมนาฬกาขณะทอกขางหมนทวนเขมนาฬกา เมอเสรจ

99

clockwise. Reverse circles. Do each direction for 15

seconds.

2. Arm curls

Start with arms held at a 90-degree angle: elbows

down, hands out in front. Raise hands up to chest

back down, alternating hands. Do this exercise in

30-second intervals.

3.Forward flex

With both feet on the floor and stomach held in,

slowly bend forward and walk your hands down

the front of your legs toward your ankles. Hold

stretch for 15 seconds and slowly sit back.

4.Foot pumps

First, start with both heels on the floor and point

feet upward. Second, put both feet flat on the

floor, and third, lift heels high, keeping balls of feet

on the floor. Continue in 30-second intervals.

แลว หมนในทางตรงกนขามและหมนทาละ 15 วนาท

2.หมนแขน

เรมจากวางแขนท ามม 90 องศา โดยศอกอยขางตวและยน

มอออกไปขางหนา จากนนยกแขนขนสงระดบอกและวางลง

อยางเดม ท าสลบขางไปเรอยๆ ท าตดตอกนครงละ 30 วนาท

3.กมตว

วางเทาทงสองลงกบพนและสดลมหายใจเขา โนมตวไป

ขางหนาชาๆ พรอมกบยนมอไปดานหนาและกมลงจบขอเทา

จบคางไว 15 วนาทแลวคอยๆ ลกขนนงชาๆ

4.ดนขอเทา

ขนแรก เรมจากวางสนเทาทงสองขางลงกบพนพรอมยกปลาย

เทาขน ขนทสอง วางเทาแนบลงกบพน และขนทสาม ยกสน

เทาขนและวางลงตามเดม ท าตดตอกนครงละ 30 วนาท

(Adapted from Sawasdee, October 2017, p.73).

ขอสงเกตในการแปล

ผแปลใชกลวธการแปลแบบตรงตวและแบบสรปความควบคกนไป โดยไมมงเนนทจะคงรปแบบทางภาษาของ

ตนฉบบไวเทาใดนก โดยมการปรบเปลยนโครงสรางประโยค เชน ‘There are some gentle exercises you can do that

will improve your comfort level during and after a flight.’ ซงหากแปลตรงตวจะไดบทแปลทขนตนวา 'ม...’ แตจาก

ตวอยางบทแปลในตารางขางตน ผแปลเปลยนโครงสรางประโยคใหเปนประโยคความเดยว (ประธาน + กรยา + กรรม) จงได

บทแปลวา ‘ค าแนะน าเกยวกบการออกก าลงกายนจะชวยใหคณรสกสบายมากขนในระหวางการเดนทางและหลงเทยวบน

ของคณ’ นอกจากน ยงมการเพมค าอธบายเพมเตมในบทแปล ตวอยางเชน ‘Gentle Inflight Exercises’ แปลเปน ‘เทคนค

100

บรหารรางกายแบบเบาๆ เมออยบนเครองบน’ ซงจะเหนไดวามการเพมเตมค านาม ‘เทคนค’ เพอใหสอดคลองกบเนอหาใน

บทความ ชวยใหผอานทราบวารายละเอยดในบทความจะน าเสนอในรปแบบใด


1. จงแปลขาวตอไปนเปนภาษาไทยทเหมาะสม

Man arrested for doughnut glaze mistaken for meth gets $37,500

By: Associated Press

October 16, 2017

ORLANDO, Fla. (AP) -- A man arrested in Florida after police mistook doughnut glaze in his car for

meth has received a $37,500 settlement.

Daniel Rushing told the Orlando Sentinel that he received a check last week from the City of

Orlando.

Rushing was arrested in December 2015 when Cpl. Shelby Riggs-Hopkins spotted flakes of glaze on

his car's floorboard and thought they were pieces of crystal methamphetamine. Rushing told

officers it was likely sugar from Krispy Kreme doughnuts he'd eaten, but roadside drug tests were

positive for the illegal substance.

A state crime lab test cleared Rushing several weeks later, and he filed a lawsuit.

Orlando police eventually trained more than 730 officers on how to properly use the field-test kits.

Riggs-Hopkins was given a written reprimand for making an improper arrest.

2. 2.1 จงพจารณาบทความตอไปน แลววเคราะหบทแปลในแตละขอโดยเนนในสวนทขดเสนใตวาบกพรองอยางไร และแกไขบทแปลในสวนทบกพรองใหถกตองและเหมาะสม

ตนฉบบ

There are a great many misunderstandings about geishas, especially outside Japan. They are

much more than just teahouse staff. A geisha is above all, an artist, and a person with a very

high level of learning. The arts that a geisha masters include performing traditional dances and

playing musical instruments. Geishas are also well-trained in the arts of conversation and

literature. It is because of all this learning and artistic training that geishas have a high social

status in Japan.

101

This sense of high social status also extends to the geisha’s clients. Although they enjoy the

geishas’ traditional performances, simply being near a geisha often seems to be enough for

some. Geishas represent a way of life that is very different from most people’s everyday life. It’s

a life that is very much linked to Japan’s past, a life that represents a kind of escape from reality.

One client explains that being with a geisha can actually be educational. “These geishas

represent something beyond my everyday world,” he says, “To meet these extraordinary

women is in a way a learning opportunity and a way to elevate myself to a superior being.”

It’s obvious that becoming a geisha involves an incredible amount of hard work and sacrifice.

Many outsiders wonder why any modern woman would want to follow this kind of life. They

don’t understand that being a geisha allows someone like Umechika to experience another

world; one that would be impossible in normal life. “I can do things that a normal school girl

can’t do,” Umechika explains, “For instance, I can go to see kabuki theatre in these clothes and

go to expensive restaurants with clients. I can talk to people I can’t meet normally—dignitaries

and CEOs of major corporations.”

ตนฉบบ บทแปล

1) There are a great many misunderstandings

about geishas, especially outside Japan. They

are much more than just teahouse staff.

2) A geisha is above all, an artist, and a person

with a very high level of learning. The arts that

a geisha masters include performing traditional

dances and playing musical instruments.

3) This sense of high social status also extends

to the geisha’s clients. Although they enjoy the

geishas’ traditional performances, simply being

near a geisha often seems to be enough for

some.

4) Geishas represent a way of life that is very

different from most people’s everyday life. It’s

a life that is very much linked to Japan’s past, a

1)มความเขาใจผดมากมายเกยวกบเกอชา โดยเฉพาะ

อยางยงภายนอกของประเทศญป น พวกเธอไมใชแค

พนกงานในโรงน าชา

2)แตเกอชาเปนทงศลปนและผทมการศกษาสง

ศลปะทพวกเธอช านาญประกอบดวยการเตนตาม

ประเพณรวมถงการเลนเครองดนตรตางๆ

3) ไมใชแคเกอชาทมสถานะทางสงคมชนสง แตยงรวม

ไปถงเหลาลกคาของเธออกดวย ถงแมวาลกคาสวนใหญ

จะสนกไปกบการเตนตามประเพณของเกอชา แต

ส าหรบบางคน เพยงแคไดใกลชดกบพวกเธอกถอวา

เพยงพอแลว

4) อกทงเกอชายงแสดงใหเหนถงวถชวตทแตกตางจาก

คนสวนใหญ วถชวตของพวกเธอถกเชอมโยงเขากบ

ความเปนญป นในอดต เปนวถชวตทแสดงถงการออก

102

life that represents a kind of escape from

reality.

5) Many outsiders wonder why any modern

woman would want to follow this kind of life.

They don’t understand that being a geisha

allows someone like Umechika to experience

another world; one that would be impossible in

normal life

จากความเปนจรง

5)คนภายนอกสวนใหญอาจไมเขาใจวาเหตใดผหญงท

ทนสมยจะตองการตดตามชวตในแบบของเกอชา นน

เปนเพราะพวกเขาไมเขาใจวาการเปนเกอชาสามารถท า

ใหคนอยางอเมะชกะไดสมผสกบโลกในอกแบบหนงท

หาไมไดในวถชวตโดยทวไป

1) มความเขาใจผดมากมายเกยวกบเกอชา โดยเฉพาะอยางยงภายนอกของประเทศญป น

แกเปน:

____________________________________________________________

2) แตเกอชาเปนทงศลปนและผทมการศกษาสง

แกเปน:

___________________________________________________________

3) ไมใชแคเกอชาทมสถานะทางสงคมชนสง แตยงรวมไปถงเหลาลกคาของเธออกดวย

แกเปน:

___________________________________________________________

สนกไปกบการเตนตามประเพณของเกอชา

แกเปน:

___________________________________________________________

4) เปนวถชวตทแสดงถงการออกจากความเปนจรง

แกเปน:

103

__________________________________________________________

5) คนภายนอกสวนใหญอาจไมเขาใจวาเหตใดผหญงททนสมยจะตองการตดตามชวตในแบบของเกอชา

แกเปน:

_____________________________________________________________________

2.2 จงอานบทความขางตนอกครงแลวแปลเปนภาษาไทยทเหมาะสมและสละสลวย

3. บทความส าหรบฝกแปล

3.1 จงแปลบทความตอไปนเปนภาษาไทยทเหมาะสม

Conjoined Twin Sisters Turn 18 and Become Co-Valedictorians at High School

By Barbara Diamond

Nearly 20 years ago, a woman from Texas was a first-time expectant mother, pregnant with a

set of twin girls. However, when the doctor rescanned Crystal’s ultrasound, he confirmed (3) her

worst nightmare: there were two embryos and two heartbeats, but Emily and Caitlin were fused

together at the liver and chest. Conjoined twins occur once in every 200,000 live births. Back in

1996, Crystal and her husband panicked and prayed when she thought about the surgery,

especially since these types of operations weren’t as advanced as they are today.

At one point, doctors gave the Copelands the option to terminate the pregnancy, because they

didn’t know if Emily and Caitlin were conjoined at the heart, which can be fatal. When they

discovered the twins only shared a liver, Crystal and her husband clung to the doctors’ optimism

that surgery would be successful.

Then came another obstacle: When Emily and Caitlin underwent their first surgery at just two

days old, doctors also realized the organs were discharging through only one twin; they decided

to wait for the girls to get bigger before separating them.

Emily and Caitlin lived as conjoined twins for 10 whole months before they went in for their final

surgery to separate their bodies.

At the time, the family chose to keep their story private, away from the media. After their final

surgery, the twins miraculously went on to live normal lives as separate twins.

104

When the girls grew into teenagers, they reunited with Dr. Kevin Lally, the surgeon who helped

separate them back when they were babies. In 2014, the twins turned 18 and decided to go

public with their story.

3.2 จงแปลอตตชวประวตตอไปนเปนภาษาไทยทสละสลวย

Thomas Andrews

Irish shipbuilder who was best known for designing the luxury liners Olympic and Titanic

Andrews was born into a prominent family; his brother John later became prime minister of

Northern Ireland, and his uncle William James Pirrie was head owner of the Belfast shipbuilding

firm Harland and Wolff. From 1889 to 1894 Andrews worked as an apprentice at the firm. Well

liked and hardworking, he quickly rose within the company. In the late 1890s he headed the

repair department, and he subsequently was involved in the construction of numerous vessels,

including the Baltic and the Oceanic. Noted for his innovative designs, Andrews was later named

chief of the design department, and in 1907 he also became managing director of Harland and

Wolff. In addition, Andrews was a member of various organizations, notably the Royal

Institution of Naval Architects (1901).

In 1907 the White Star Line decided to create a class of luxury liners, and Harland and Wolff was

tasked with building the vessels. Ultimately, Andrews became the main designer of both the

Olympic and the Titanic, which upon completion were the largest and arguably most luxurious

liners of their time. The final plans included 16 watertight compartments featuring doors that

could be closed from the bridge, sealing off the compartments if necessary; four could flood,

and the ship would still stay afloat. This system, in part, led White Star to describe the vessels as

practically unsinkable.

When the Olympic undertook its maiden voyage amid great fanfare in June 1911, Andrews was

aboard, making notes for improvements. In April 1912 he was also a passenger when the Titanic

sailed on its first voyage. After the ship struck an iceberg on April 14, Andrews assessed the

damage and determined that the vessel would sink. He subsequently urged people to get to

lifeboats; although the ship exceeded the number of lifeboats required by the British Board of

Trade, it had enough for only about half of those onboard. Andrews was reportedly last seen in

the first-class smoking room, though some claimed that at the end he was on the deck, throwing

chairs to those in the water. The Titanic sank on April 15 at approximately 2:20 AM. Andrews's

body was never recovered.

105

บทท 8 การแปลงานเขยนประเภทแสดงอารมณ (Expressive texts)

“The translation called good has original value as a work of art.”

— Benedetto Croce

ค าจ ากดความและลกษณะเฉพาะของงานเขยนประเภทแสดงอารมณ

งานเขยนประเภทแสดงอารมณ (Expressive texts) เปนงานเขยนทผ เขยนตองการแสดงความคดเหน อารมณ

ความรสกของตน รวมทงมวตถประสงคเพอใหความเพลดเพลนบนเทงใจแกผอาน ภาษาทใชจงไมก าหนดตายตว การเลอกใช

ค าและรปแบบการน าเสนออาจมรปแบบทหลากหลาย ขนอยกบแนวทางและลลาในการเขยนเฉพาะตวของผ เขยนแตละคน

บอยครงมกมการใชภาษาทสอความหมายแฝง ความหมายเชงอปมา ความหมายเชงสญลกษณ ฯลฯ ท าใหผอานรวมถงผแปล

จ าเปนตองคดวเคราะหและตความตามความหมายทผ เขยนตองการจะสอ ตวอยางของงานเขยนประเภทน ไดแก นวนยาย

เรองสน บทกว เปนตน

ในการแปลงานเขยนประเภทแสดงอารมณ ผแปลจะตองค านงถงประเดนส าคญ 2 ประการดวยกน ไดแก วธการแปล

และลลาภาษาทใชในการแปล

วธการแปล

วธการแปลทใชในงานเขยนประเภทแสดงอารมณอาจแบงไดอยางคราวๆ เปน 2 แบบ คอ

1) การแปลแบบตรงตว

ดงทไดกลาวมาแลวในบทท 4 การแปลแบบตรงตวหมายถงการแปลโดยรกษารปแบบการน าเสนอความคด

การเรยงล าดบค าและการเรยงล าดบประโยคของตนฉบบไวใหไดมากทสด ทงน ในกรณทเลอกใชวธการแปลแบบตรง

ตว ผแปลควรจะตองค านงถงความเปนธรรมชาตตามรปแบบทางภาษาของฉบบแปลดวย

ตวอยางการแปลแบบตรงตว 1 (แปลจากภาษาไทยเปนภาษาองกฤษ) ตามทปรากฏในงานของสญฉว

สายบว (2550:44)

ตนฉบบ (คดจาก จบตาย ของ มนส จรรยงค)

“นายครบ

106

ผมตองลานาย/ ผมเชอนายเสมอแหละ / แตผมบอกนายแลววาผมไมเคยแพใคร / เขามาท าผมกอน/ เขามาตบหนา

(1) (2) (3) (4) (5)

ผม / ผมเจบใจนกเพราะตอหนาหวน / ผมจงท าเอาบาง”

(6) (7)

ฉบบแปล (คดจาก “Shoot to Kill” ใน สเรองเอกไทยใน SPAN ชอผแปลไมปรากฏ)

“Dear Sir,

I have to leave you sir, / I have always believed in you, / but I told you that I have never been

(1) (2) (3)

beaten. / He hurt me first. / He slapped me on the face. / He did it in front of Wan. / So I hit him back.”

(4) (5) (6) (7)

เมอเปรยบเทยบจากตวอยางในตนฉบบและฉบบแปลในตวอยางขางตนจะพบวาทงรปแบบการน าเสนอความคด

การเรยงล าดบค าและการเรยงประโยคลวนแลวแตสอดคลองกบรปแบบของตนฉบบโดยทภาษาในฉบบแปลมไดด

คลาดเคลอนไปจากรปแบบของภาษาฉบบแปล อกทงยงสออารมณทกลมกลนไปกบบรรยากาศของเรอง ทงน เปนเพราะ

โครงสรางประโยคในตนฉบบและฉบบแปลมความใกลเคยงกน กลาวคอ มการเรยงล าดบของค าในประโยคเปนประธาน +

กรยา + กรรม ทงในฉบบภาษาไทยและภาษาองกฤษ

ตวอยางการแปลแบบตรงตว 2 (แปลจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทย)

ตนฉบบ (คดจาก The Little Prince ฉบบภาษาองกฤษซงแปลจากตนฉบบภาษาฝรงเศสโดย Iraklis Lampadariou)

In the book it said: ‘Boa constrictors swallow their prey whole, without chewing it. / Afterwards

(1) (2)

they are unable to move. / Then they sleep for six months while they digest.’

(3)

บทแปล (คดจาก เจาชายนอย แปลโดย พงาพนธ)

แลวยงมขอความบรรยายวา “งเหลอมกลนเหยอเปนๆ ของมนลงไปทงตวโดยไมบดเคยวเลย / จากนนมนกไมอาจ

(1) (2)

107

กระดกตวเคลอนทไปไหนได / หากแตจะนอนแนนงอยอยางนนนานถง 6 เดอนเพอยอยอาหารใหเสรจ”

(3)

หากเปรยบเทยบจากตวอยางในตนฉบบและฉบบแปลในตวอยางของการแปลแบบตรงตวท 2 ขางตนจะพบวาทง

รปแบบการน าเสนอความคด การเรยงล าดบค าและการเรยงประโยคลวนยงคงเปนไปตามรปแบบของตนฉบบ สวนความหมาย

และอารมณทสอกสอดคลองกบบรรยากาศของเนอเรองโดยรวม แมจะมการเสรมความ เพมเตมค าดวยคณศพท เชน ใน

ขอความท (1) จากตนฉบบวา “Boa constrictors swallow their prey whole…” ซงในฉบบแปลระบวา “งเหลอมกลน

เหยอเปนๆ ของมนลงไปทงตว…” โดยมการเตมค าวเศษณ “เปนๆ” ซงสอความใหเหนภาพยงขนวาเหยอนนถกกลนกนทงๆ ท

ยงมชวตอย และ “หากแตจะนอนแนนงอยอยางนนนานถง 6 เดอน…” จากตนฉบบวา “Then they sleep for six

months…” อยางไรกตาม ภาษาในฉบบแปลมไดดแปลกไปจากรปแบบของภาษาในตนฉบบแตอยางใด

2) การแปลแบบสรปความ

การแปลแบบสรปความเปนการแปลทมงเนนทความเขาใจในเนอหาและความหมายมากกวารปแบบในการ

น าเสนอ โดยผแปลจะอานและวเคราะหเนอหาในตนฉบบจนเขาใจถถวนแลวจงท าการแปลโดยถายทอดใจความและ

ความหมายในตนฉบบดวยรปแบบทางภาษาตามแบบฉบบของผแปลเอง โดยอาจปรบเปลยน เพมเตม ตดทอน ยาย

ต าแหนงเนอความ หรอขยายความเพอใหผอานฉบบแปลเขาใจเนอความไดมากขนตามทผแปลเหนสมควร ดงนน

การเลอกใชค ารวมทงการเรยงล าดบค าและประโยคจงไมจ าเปนตองสอดคลองกบทปรากฏในตนฉบบแตอยางใด

ตนฉบบ (คดจาก Girl with A Pearl Earring ของ Tracy Chevalier)

From the corner of my eye I saw a movement. / My sister, Agnes, was peering around the

(1) (2)

doorpost and had shaken her head at my response. / I did not often lie. / I looked down.

(3) (4)

บทแปล (คดจาก หญงสาวกบตางหมก แปลโดย สรยากร พกกะเวส)

ฉนเหนบางอยางเคลอนไหวจากปลายหางตา / อกเนสนองสาวคนเลกนนเอง เธอแอบมองทหลงประต พลางสายหว

(1) (2)

108

ใหกบค าตอบนน / ฉนหลบตามองพน / ไมบอยเลยทตองโกหก

(4) (3)

ตวอยางขางตนซงคดมาจากงานแปล หญงสาวกบตางหมก ของสรยากร พกกะเวส แสดงใหเหนการแปลทมใชเปน

การแปลแบบค าตอค าหรอประโยคตอประโยค จงมใชการแปลแบบตรงตวดงตวอยางกอนหนาน หากแตเปนการแปลทเนนท

ความหมายและความเปนธรรมชาตในการถายทอดเนอความตามรปแบบของภาษาปลายทาง ตวอยางเชน จาก “From the

corner of my eye I saw a movement.” (ขอความท 1) นามวล “the corner of my eye” แปลตามการใชในภาษาไทย

วา “ปลายหางตา” แทนทจะแปลค าวา “corner” อยางตรงตววา “มม” สวน “…I saw a movement.” ซงมโครงสราง

ประโยคคอประธาน+กรยา+กรรม (ซงอาจแปลตรงตวไดวา ฉนเหนความเคลอนไหว) ผแปลเลอกใชการอธบายเพมเตมพรอม

กบสลบต าแหนงของบพบทวล ‘From the corner of my eye’ ไปอยททายประโยคตามทปรากฏในขอความท 1 ของฉบบ

แปลวา “ฉนเหนบางอยางเคลอนไหวจากปลายหางตา” สวนในขอความท 2 มการเรยงล าดบค าตางจากในตนฉบบโดยน าชอ

“อกเนส” ยายมาไวทต าแหนงหนาประโยคแลวขยายดวยค าวา “นองสาวคนเลก” โดยเพมเตมใหผอานฉบบแปลทราบวาตว

ละครอกเนสนนเปนนองสาวคนเลก แมวาตนฉบบไมระบวาเปนนองสาวหรอพสาวกตาม สวนขอความท 3 และขอความท 4

สลบต าแหนงกน โดยในขอความท 3 มการแปลโดยเพมเตมค าจากตนฉบบวา “I looked down.” (ขอความท 4 ในตนฉบบ)

เปน “ฉนหลบตามองพน” (ขอความท 3 ในฉบบแปล) แทนทจะแปลเพยงวา “ฉนมองพน” หรอ “ฉนมองต าลง”

จากขอสงเกตขางตนจะเหนไดชดเจนวาการแปลซงเนนวธแปลโดยสรปความนนไมมงเนนทจะรกษารปแบบทาง

ภาษาของตนฉบบไว แตจะใหความส าคญกบความหมายและการใชฉบบแปลเพอความสละสลวยและความเปนธรรมชาตของ

ภาษาปลายทาง

อยางไรกตาม ในขนตน หากผแปลไมมประสบการณในการแปลเทาใดนก อาจเลอกใชวธการแปลแบบตรงตวเพอ

ฝกฝนทกษะการแปลดวยความละเอยดถถวนอยางถกตองและครบถวนไวกอน โดยพยายามรกษารปแบบในการน าเสนอ

ความคดตามทปรากฏในตนฉบบไว ไมวาจะในระดบค าและประโยค ตลอดจนการเรยบเรยงความและการสอความหมาย

ลลาภาษาทใชในการแปล

เนองจากงานเขยนประเภทแสดงอารมณมลกษณะเดนคอมงเนนทจะถายทอดอารมณความรสกของผ เขยนไปส

ผอาน ดงนน ความทาทายทส าคญประการหนงของผแปลคอการสงผานอารมณความรสกของผ เขยนใหผ อานฉบบแปลไดรบร

ดวย โดยจะตองเลอกใชลลาภาษาทเหมาะสมกบเนอหาในตนฉบบ ตลอดจนบรบทแวดลอมสงทเกดขนและ/หรอบคคลท

เกยวของในเนอเรองในตนฉบบ การเลอกใชค าจงเปนประเดนส าคญทผแปลตองพจารณาอยางรอบคอบ ยกตวอยางเชนค า

สรรพนาม ‘I’ ซงสามารถแปลไดมากมาย ไมวาจะเปน ฉน ดฉน ผม เรา ขาพเจา ฯลฯ ผแปลจะตองพจารณาเลอกค าแปลให

109

สอดคลองกบสถานะของผพด ความสมพนธระหวางผพดและคสนทนา ตลอดจนบรบทของบทสนทนา ลองพจารณาลลา

ภาษาในตวอยางบทแปลตอไปน

ตนฉบบ (คดจาก Bridget Jones’s Diary ของ Helen Fielding)

"Well, I'll leave you two young people together," said Una. "Durr! I expect you're sick to death of

us old fuddy-duddies."

บทแปล 1

“งนดฉนปลอยใหพวกเธอสองคนคยกนไปดกวา” อนาพด “เฮอ! ดฉนวาพวกคณคงเซงกบความเปนมนษยจ จของเรา

แยแลวสนะ”

บทแปล 2

“เอาละ ปาปลอยใหพวกเธอสองคนคยกนไปดกวา” ปาอนาพด “อา ปาเดาวาพวกเธอคงจะเบอคนแกอยางพวกปา

แลวละ”

ตนฉบบขางตนคดมาจากตอนทปาอนา เพอนสนทของแมของบรดเจต โจนส ตวเอกฝายหญงของเรอง พยายามหา

โอกาสใหบรดเจต โจนสไดพดคยท าความรจกกบมารก ดารซ ซงเปนตวเอกฝายชาย หากพจารณาเปรยบเทยบบทแปลทง 2

แบบขางตนจะพบวาลลาภาษาทผแปลเลอกใชนนแตกตางกนโดยสนเชง สงเกตไดจากการเลอกใชสรรพนามในบทแปลท 1 ผ

แปลเลอกใชค าวา ‘ดฉน’ แทนสรรพนาม ‘I’ และใชค าวา ‘พวกคณ’ แทนสรรพนาม ‘you’ ซงแสดงใหเหนวาบทแปลท 2 มการ

เลอกใชสรรพนามทเหมาะสมกบความสมพนธระหวางผพดและผ ฟงมากกวาบทแปลท 1 เพราะในภาษาไทย ผพดทมความ

รจกคนเคยกนกบคสนทนาของตนมกแทนตวเองดวยค าทแสดงความสมพนธฉนญาตมตรมากกวาจะใชสรรพนามบรษท 1 วา

ฉน ดฉน ฯลฯ และเมอผพดซงเปนเพศหญงและมความอาวโสมากกวาสนทนากบคสนทนาซงมอายนอยกวากมกจะใชสรรพ

นามแทนตนวา “ปา” การเลอกใชสรรพนามในลกษณะนในการแปลจงนบวาเหมาะสมและมความเปนธรรมชาตในบรบทของ

บทสนทนามากกวาการแปลโดยเลอกใชสรรพนามบรษท 1 แบบตรงตว

นอกจากน เมอพจารณาจากการแปลค านามวล ‘old fuddy-duddies’ จะพบวาบทแปลท 2 สะทอนเจตนาและ

อารมณของผพดไดเหมาะสมกบบรบทของเหตการณมากกวาบทแปลท 1 ซงแปลวา ‘ความเปนมนษยจ จ’ ซงแมวาจะไมใชการ

แปลผดความหมาย แตกสอความหมายในเชงลบ จงไมสอดคลองกบเจตนาของผพดในตนฉบบ ท าใหอรรถรสของเรอง

เปลยนไปโดยไมจ าเปน

110

ตวอยางการแปลงานเขยนประเภทแสดงอารมณ

ตนฉบบ (คดจาก A Little Princess ของ Frances Hodgson Burnett)

How it is that animals understand things I do not know, but it is certain that they do understand.

Perhaps there is a language which is not made of words and everything in the world understands it.

Perhaps there is a soul hidden in everything and it can always speak, without even making a sound, to

another soul. But whatsoever was the reason, the rat knew from that moment that he was safe—even

though he was a rat. He knew that this young human being sitting on the red footstool would not jump

up and terrify him with wild, sharp noises or throw heavy objects at him which, if they did not fall and

crush him, would send him limping in his scurry back to his hole. He was really a very nice rat, and did

not mean the least harm. When he had stood on his hind legs and sniffed the air, with his bright eyes

fixed on Sara, he had hoped that she would understand this, and would not begin by hating him as an

enemy.

บทแปล 1

เปนอยางไรถาสตวเขาใจสงทฉนไมร แตแนนอนวาพวกเขาเขาใจ บางทอาจมภาษาทไมไดท าจากค าและทกสงในโลก

นเขาใจมน บางทอาจมวญญาณซอนอยในทกสงและมนกสามารถพดกบวญญาณอนไดโดยไมสงเสยง แตไมวาอะไรจะเปน

เหตผล หนตวนรวาจากนไปเขาปลอดภยแมวาเขาจะเปนหน เขารวาชายหนมซงนงอยบนเกาอรองเทาสแดงจะไมกระโดดขน

แลวท าใหเขากลวดวยเสยงปาเถอนและแหลมคมหรอโยนของหนกๆ ใสเขา ซงหากวาไมหลนทบเขากคงท าใหเขาตองวงเขยก

กลบไปทหลมของเขา เขาเปนหนทดจรงๆ และเขาไมไดมเจตนารายเลย เมอเขายนบนขาหลงและสดอากาศ ดวยตาทสดใสท

มองไปทซารา เขาหวงวาเธอจะเขาใจสงน และจะไมเรมเกลยดเขาในฐานะทเปนศตร

บทแปล 2

ฉนไมรวาสตวเขาใจสงตางๆ ไดอยางไร แตทแนๆ กคอสตวทงหลายเขาใจไดจรงๆ บางทอาจมภาษาหนงซงไมได

ประกอบดวยถอยค าตางๆ และทกสงทกอยางในโลกลวนเขาใจภาษานได บางทกอาจมวญญาณทสงสถตยอยในทกๆ สงและ

จตวญญาณนนกสามารถตดตอโดยไมตองสงเสยงกบจตวญญาณอนไดเสมอ แตไมวาจะดวยเหตผลใดกตาม หนตวนนรไดใน

ทนใดนนวามนปลอดภยแลว ถงแมวามนจะเปนเพยงหนตวหนงกตาม มนรวาเดกทนงอยบนเกาอรองเทาตวสแดงจะไม

กระโดดขนมาแลวท าใหมนกลวดวยเสยงกรดรองแหลมๆ หรอขวางขาวของหนกๆ ใสมน ซงถาของเหลานนไมตกลงมาทบมน

จนเละกคงจะท าใหมนตองวงกระเผกหนกลบไปทรของมน มนเปนหนทนารกจรงๆ และไมไดจะท าอนตรายใครแมแตนอย เมอ

มนยน(บนขาหลง) และท าจมกฟดฟดสดอากาศ มองไปทซาราดวยแววตาทสดใส มนหวงวาเธอคงจะเขาใจทาทางของมนและ

คงจะไมเรมตนความสมพนธดวยการเกลยดมนอยางศตร

111

ขอสงเกต

หากลองเปรยบเทยบบทแปลท 1 และ 2 ขางตน จะเหนไดชดเจนวาบทแปลท 1 แสดงใหเหนการแปลแบบตรงตวและ

บทแปลท 2 แสดงใหเหนการแปลทไมเนนการรกษารปแบบของตนฉบบ และบทแปลท 2 แสดงถงการแปลทเหมาะสมและม

คณภาพมากกวาบทแปลท 1 อยางปฏเสธไมได

ตนฉบบดงกลาวจดเปนงานเขยนประเภทแสดงความรสกซงเปนการถายทอดเรองราวผานการใชสรรพนามบรษท 1

ของผ เลาเพอใหผอานไดรบรถงความรสกนกคดของตวเอกในเรอง โดยรวมแลวภาษาทใชเปนภาษาเชงพรรณนา (descriptive

language) ซงท าใหผอานเหนภาพทมชวตชวาและเกดจนตภาพทชดเจนขน เชน “bright eyes” “…this young human

being sitting on the red footstool”, “…throw heavy objects at him which, if they did not fall and crush

him, would send him limping in his scurry back to his hole.” ในตนฉบบ ซงแปลวา “แววตาทสดใส” และ “เดกท

นงอยบนเกาอรองเทาสแดง” “ขวางขาวของหนกๆ ใสมน ซงถาของเหลานนไมตกลงมาทบมนจนเละกคงจะท าใหมนตองวง

กระเผกหนกลบไปทรของมน” ตามล าดบในฉบบแปลท 2 นอกจากนยงมการรอยเรยงเรองราวใหผอานทราบวาเกดอะไรขน

และสงทเกดขนสงผลตออารมณความรสกของตวละครในเรองอยางไร เชน “…the rat knew from that moment that he

was safe.” (ในตนฉบบ) และ “หนตวนนรไดในทนใดนนวามนปลอดภยแลว” (ในบทแปลท 2) ภาษาทใชเปนภาษาทเขาใจ

งาย ตนฉบบและฉบบแปลจงตองมลลาภาษาทสอดคลองกนตามทปรากฏในบทแปลท 2 อยางไรกตาม จะสงเกตไดวาการ

แปลสรรพนามในเรองนเปนสงหนงทตองพจารณาอยางระมดระวง ในตนฉบบมการใชสรรพนามบรษท 3 ‘he’ ซงหากจะ

แปลวา ‘เขา’ ซงเปนค าแปลในภาษาไทยนนจะเปนการเลอกใชสรรพนามทไมเหมาะสมนกเนองจากในภาษาไทยไมนยมอางอง

ถงสตวดวยสรรพนามวา ‘เขา’ หรอ ‘เธอ’ แตจะใชสรรพนามวา ‘มน’ แทนการกลาวถงสตวโดยทวไป สวนค าวา ‘young man’

นนแปลวา ‘เดก’ (ในบทแปลท 2) ซงเหมาะสมตามบรบท แทนทจะแปลวา ‘ชายหนม’ อยางตรงตวดงทปรากฏในบทแปลท 1

นอกจากน ยงมการเพมเตมค าทไมปรากฏในตนฉบบ (เชน “…would send him limping in his scurry back to his

hole” = “ท าใหมนตองวงกระเผกหนกลบไปทรของมน” และ “…and would not begin by hating him as an enemy” =

“และคงจะไมเรมตนความสมพนธดวยการเกลยดมนอยางศตร” เปนตน) ตลอดจนมการเรยงล าดบหนวยตางๆ ในประโยคท

แตกตางไปจากตนฉบบในบางจด (เชน “How it is that animals understand things I do not know” = “ฉนไมรวาสตว

เขาใจสงตางๆ ไดอยางไร” เปนตน) กลวธในการแปลทใชจงไมถอเปนการแปลทเนนกลวธแบบตรงตวเทาใดนกเพราะหากวา

ใชวธการแปลแบบตรงตว บทแปลทไดจะขาดความเปนธรรมชาตในภาษาปลายทาง อกทงยงจะท าใหขาดอรรถรสในการอาน

ไปดงทปรากฏในบทแปลท 1


1. ขอความในตนฉบบตอไปนคดจาก Mythology ของ Edith Hamilton ในบททวาดวยการลมสลายของกรงทรอย (The

Fall of Troy) ซงบรรยายถงเหตการณทเกดขนกอนทชาวเมองทรอยจะตองประสบกบความพายแพอยางยบเยนในสงครามท

112

กนเวลากวาสบป โดยบทแปลตอไปนมขอบกพรองทงในดานความหมายและลลาภาษาโดยเฉพาะอยางยงในขอความทขดเสน

ใต จงวเคราะหจดบกพรองในขอความทขดเสนใตในแตละขอแลวแกไขจดบกพรองนนๆ ในชองวางทใหมา


They dragged the horse through the gate and up

to the temple of Athena. Then, (1) rejoicing in their

good fortune, believing the war ended and (2)

Athena’s favor restored to them, they went to

their houses in peace as (3) they had not for ten

years.

In the middle of the night the door in the horse

opened. (4) One by one the chieftains let

themselves down. They (5) stole to the gates and

threw them wide, and into the sleeping town

marched the Greek Army.

(6) What they had first to do could be carried out

silently. (7) Fires were started in buildings

throughout the city.

(8) By the time the Trojans were awake, before

they realized what had happened, while (9) they

were struggling into their armor, Troy was burning.

Bands of soldiers were waiting there to strike each

man down before he could join himself to others.

(10) It was not fighting, it was butchery.

(11) In the more distant parts of the town the

Trojans were able to gather together here and

there and then (12) it was the Greeks who

suffered. (13) They were borne down by desperate

ชาวโทรจนตางพากนลากมาไมยกษผานเขาทางประตเมอง

และลากตอไปจนถงวหารเทพอธนา ชาวโทรจนตาง (1)

ปลมปตยนดกบโชคลาภอนดงามของพวกเขา และเชอวา(2)

ความชวยเหลอของเทพอเธอนาไดกลบมาสถตยอยกบฝาย

ตนแลว จากนน พวกเขาจงแยกยายกนกลบบานอยางสขใจ

(3) หลงจากทไมไดกลบมารวมสบป

ในตอนเทยงคน ประตในมาไมนนเปดออกมา (4) พวก

หวหนาเผาคอยๆออกจากมาไมมาทละคน พวกทหารกรกนน

(5) คอยๆ เขาไปทประตเมองแลวกระจายตวเดนแถวเขาส

เมองทผคนก าลงหลบใหล

(6) สงแรกทพวกเขาตองท าคอกระท าการอยางเงยบเชยบ

ทสด (7) เปลวเพลงคอยๆลกไหมขนตามอาคารบานเรอนตาง

และโหมกระหน าไปทวทงพระนคร

(8) ในเวลานนชาวโทรจนจะตนกอนทพวกเขาจะรตววาม

บางอยางเกดขน ในขณะท (9) พวกเขากจะมวแตยงวนวาย

กบชดเกราะและอาวธเครองมอตางๆ เมองทรอยกถกเผาแลว

กองทพทหารตงก าลงรอทจะโจมตฝายกรกใหตายไปทละคน

เพอไมใหรวมก าลงเปนกลมกอนได (10) การกระท าเชนนน

มนไมใชการตอส แตนนคอการเชอดสตว

(11) แตอกดานหนงของเมองซงไกลกวา พวกโทรจนก

สามารถรวมก าลงกนได และแลวก (12) ถงคราวทพวกกรก

จะไดรบความทรมาน (13) โดยเรมจากกลมชายทหมดอาลย

113

men who wanted only to kill before they were

killed.

They knew that the one safety for the conquered

was (14) to hope for no safety. (15) This spirit

often turned the victors into the vanquished.

The quickest-witted Trojans (16) tore off their own

armor and put on that of the dead Greeks, and

many and many a Greek thinking he was joining

friends discovered too late that they were enemies

and paid for his error with his life.

ตายอยากทตองการจะฆาชาวกรกกอนทจะโดนฆาเอง

พวกเขารวาความปลอดภยของผชนะ คอ (14) การทไมคดวา

ตนเองปลอดภยแลว (15) จตวญญาณเชนนมกจะน ามาซง

หายนะแกผชนะ

ชาวโทรจนหวใสตาง(16)พากนถอดชดเกราะของตนออกแลว

สวมใหกบศพของทหารกรกแทนเพอใหทหารกรกทงหลายท

คดวาตนตามมาสมทบกบเพอนรตวเมอสายไปวาพวกเขาคอ

ศตรและจ าตองชดใชความผดนดวยชวตของเขา

Picture from www.oddizzi.com/teachers/explore-the-world/country-close-up/greece/ancient-greece/myths-and-legends/trojan-horse-legend/

(1) ปลมปตยนดกบโชคลาภอนดงามของพวกเขา

แกเปน_________________________________________________

(2) ความชวยเหลอของเทพอเธอนาไดกลบมาสถตย

แกเปน_________________________________________________

(3) หลงจากทไมไดกลบมารวมสบป

แกเปน_________________________________________________

(4) พวกหวหนาเผาคอยๆออกจากมาไมมาทละคน

แกเปน_________________________________________________

114

(5) คอยๆ เขาไปทประตเมองแลวกระจายตวเดนแถวเขาสเมองทผคนก าลงหลบใหล

แกเปน_________________________________________________

(6) สงแรกทพวกเขาตองท าคอกระท าการอยางเงยบเชยบทสด

แกเปน_________________________________________________

(7) เปลวเพลงคอยๆลกไหมขนตามอาคารบานเรอนตาง และโหมกระหน าไปทวทงพระนคร

แกเปน_________________________________________________

(8) ในเวลานนชาวโทรจนจะตนกอนทพวกเขาจะรตววามบางอยางเกดขน

แกเปน_________________________________________________

(9) พวกเขากจะมวแตยงวนวายกบชดเกราะและอาวธเครองมอตางๆ ในขณะทเมองทรอยถกเผาแลว

แกเปน_________________________________________________

(10) การกระท าเชนนนมนไมใชการตอส แตนนคอการเชอดสตว

แกเปน_________________________________________________

(11) แตอกดานหนงของเมองซงไกลกวา

แกเปน_________________________________________________

(12) ถงคราวทพวกกรกจะไดรบความทรมาน

แกเปน_________________________________________________

(13) โดยเรมจากกลมชายทหมดอาลยตายอยากทตองการจะฆาชาวกรกกอนทจะโดนฆาเอง

แกเปน_________________________________________________

(14) การทไมคดวาตนเองปลอดภยแลว

แกเปน_________________________________________________

(15) จตวญญาณเชนนมกจะน ามาซงหายนะแกผชนะ

แกเปน_________________________________________________

115

(16)พากนถอดชดเกราะของตนออกแลวสวมใหกบศพของทหารกรกแทนเพอใหทหารกรกทงหลายทคดวาตนตามมา

สมทบกบเพอนรตวเมอสายไป

แกเปน_________________________________________________

2.จงแปลเรองตอไปนเปนภาษาไทย โดยใชลลาของภาษาทเหมาะสมกบรปแบบของตนฉบบ

2.1

I was still thirsty. I found if I stood on tiptoe I could just reach Father’s glass, and the idea

occurred to me that it would be interesting to know what the contents were like. He had his

back to it and wouldn’t notice. I took down the glass and sipped cautiously. It was a terrible

disappointment. I was astonished that he could even drink such stuff. It looked as if he had

never tried lemondade before.

2.2

Picture from http://rahulrevne.blogspot.com/2017/06/men-are-from-mars-women-are-from-venus.html

One day long ago the Martians, looking through their telescopes, discovered the Venusians. Just

glimpsing the Venusians awakened feelings they had never known. They fell in love and quickly

invented space travel and flew to Venus.

The Venusians welcomed the Martians with open arms. They had intuitively known that this day

would come. Their hearts opened wide to a love they had never felt before.

The love between the Venusians and Martians was magical. They delighted in being together,

doing things together, and sharing together. Though from different worlds, they reveled in (took

pleasure) their differences. They spent months learning about each other, exploring and

appreciating their different needs, preferences, and behavior patterns. For years they lived

together in love and harmony.

Then they decided to fly to Earth. In the beginning everything was wonderful and beautiful. But

the effects of Earth's atmosphere took hold, and one morning everyone woke up with a peculiar

kind of amnesia-, selective amnesia!

116

Both the Martians and Venusians forgot that they were from different planets and were

supposed to be different. In one morning everything they had learned about their differences

was erased from their memory. And since that day men and women have been in conflict.

(คดจาก Men are from Mars, Women are from Venus ของ John Gray)

2.3

Love and Time

Once upon a time, there was an island where all the feelings lived: Happiness, Sadness,

Knowledge, and all the others, including Love. One day it was announced to the feelings that the

island would sink, so all constructed boats and left. Except for Love.

Love was the only one who stayed. Love wanted to hold out until the last possible moment.

When the island had almost sunk, Love decided to ask for help.

Richness was passing by Love in a grand boat. Love said, “Richness, can you take me with you?”

Richness answered, “No, I can’t. There is a lot of gold and silver in my boat. There is no place

here for you.”

Love decided to ask Vanity who was also passing by in a beautiful vessel. “Vanity, please help

me!”

“I can’t help you, Love. You are all wet and might damage my boat,” Vanity answered.

Sadness also passed close by, so Love asked, “Sadness, let me go with you.”

“Oh . . . Love, I am so sad that I need to be by myself!”

Happiness passed by Love, too, but she was so happy that she did not even hear when Love

called her.

Suddenly, there was a voice, “Come, Love, I will take you.” It was an elder.

So blessed and overjoyed, Love even forgot to ask the elder where they were going. When they

arrived at dry land, the elder went his own way. Realizing how much she owed to the elder, Love

asked Knowledge, another elder, “Who helped me?”

117

“It was Time,” Knowledge answered.

“Time?” asked Love. “But why did Time help me?”

Knowledge smiled with deep wisdom and answered, “Because only Time is capable of

understanding how valuable Love is.”

Reference: http://www.kidsworldfun.com/

118

บทท 9 การแปลงานเขยนประเภทจงใจ (Persuasive texts)

“The difference between the right word and the almost right word is really a large matter — it’s

the difference between lightning and a lightning bug”

— Mark Twain

ค าจ ากดความและลกษณะเฉพาะของงานเขยนประเภทจงใจ

งานเขยนประเภทจงใจ (Persuasive texts) เปนงานเขยนทมวตถประสงคเพอโนมนาวใจใหผอานคลอยตาม มก

ประกอบดวยขอมลรายละเอยดตางๆ ทสนบสนนประเดนทผ เขยนตองการชกจงผอาน โดยใชเทคนคหรอกลยทธในการโนม

นาวใจเพอใหเกดหรอเปลยนการกระท า ทศนคต ความเชอ ตลอดจนคานยม หรอเพอเราใหเกดอารมณความรสกของผอาน

ตามวตถประสงคของงานเขยนนนๆ ดงนน ภาษาทใชจงมกไมใชภาษาทตรงไปตรงมา และควรหลกเลยงน าเสยงทแขงกระดาง

หรอสอความในลกษณะทเปนค าสง สงส าคญคอผ เขยนจะตองทราบวากลมผอานเปาหมายคอใคร แลวใชภาษาในรปแบบท

สอดคลองและเหมาะสมกบกลมเปาหมาย รวมถงเปนทนยมในหมผอานทเปนกลมเปาหมายนนๆ ดวยเหตน จงมกพบวาภาษา

ทใชในงานเขยนประเภทนมงเนนทจะสรางพลงในการจงใจเปนหลก เชนเดยวกน ในการแปลงานเขยนประเภทนจงไม

จ าเปนตองรกษารปแบบทางภาษาไว หากแตมงเนนทความหมายในตนฉบบ แลวถายทอดเปนภาษาปลายทางทใหผลลพธ

ทางความอารมณความรสกในแบบเดยวกบตนฉบบ ตวอยางเชน “We offer various high quality breathable car seat

cover products.” หากจะแปลตรงตว จะไดขอความวา “เรามอบผลตภณฑคลมเบาะรถยนตทหายใจไดและคณภาพด

มากมาย” ซงนอกจากจะเปนการถายทอดความหมายทแปรงหแลวยงไมสอความหมายและฟงดนาขบขนส าหรบผ รบสารอก

ดวย แมวาจะแปลถกตองตามความหมายของทกตวอกษรกตาม

นอกจากน เรายงมกพบวาในการแปลงานเขยนประเภทจงใจนนผแปลจ าเปนตองมคลงค ามากพอทจะชวยให

สามารถน ามาใชสรางสรรคบทแปลทมพลงในการโนมนาวใจผอานได โดยบอยครงจะปรากฏการใชศพทใหมๆ ทชวยสรางสสน

ใหบทแปล แมวาอาจจะคลาดเคลอนจากความหมายของตนฉบบไปบางหรอไมเปนไปตามขนบของการใชภาษากตาม และ

อาจกลาวไดวาการแปลงานเขยนประเภทจงใจถอเปนงานทตองอาศยศลปะและความสรางสรรคในการใชภาษาไมนอยเลย

ทเดยว ตวอยางของงานเขยนประเภทน ไดแก บทโฆษณา แผนพบ บทบรรณาธการ บทความแสดงความคดเหน เปนตน

ตวอยางการแปลงานเขยนประเภทจงใจ 1

ตนฉบบ (คดจากบทโฆษณาจากเวบไซต www.samsung.com)

Seamless Multi Entertainment

http://www.samsung.com/

119

(1)

Galaxy J7 Pro comes with multi-window flexibility. / You can manage multiple applications at

(2) (3)

once on a single screen easily.

บทแปล (คดจากบทโฆษณาจากเวบไซต www.samsung.com/th)

เลนพรอมกนไดหลายจอ สนกไดหลายเทา

(1)

จะแชทพรอมดหนง หรอจะดบอลสด พรอมเชยรในฟด คณสามารถท าหลายอยางพรอมกนไดดวย Multi-Window

(2)

ทมากบความสะดวก / แคเปด 2 จอไปพรอมกน กเลนไดมากขน ไมตองเสยเวลาสลบหนาจอไปมา สนกไดมากกวาเปน 2 เทา

(3)

ตวอยางขางตนเปนสวนหนงของบทโฆษณาโทรศพทสมารทโฟนจากซมซงซงมจดมงหมายใหผอานรบรถงคณสมบต

อนโดดเดนของโทรศพทรนนเพอโนมนาวใหผ รบสารมองเหนจดเดนและเกดความสนใจทจะซอหาโทรศพทรนนมาใช เมอ

เปรยบเทยบตนฉบบและบทแปลดงกลาวจะพบวารปแบบในการน าเสนอความหมายนนแตกตางกนอยางสนเชง ตามขอสงเกต

ดงตอไปน

1) ขอความท (1) “Seamless Multi Entertainment” ในตนฉบบ เปนการน าเสนอในรปแบบของนามวล สวน

ในบทแปลน าเสนอเปนประโยคซงละประธานไป ทงน ผอานสามารถตความไดเองวาผเขยนหรอผแปลตองการ

สอวา (ผใชสามารถ)เลนโทรศพทพรอมกนไดหลายจอ สนกไดหลายเทา จงสงเกตไดวาผแปลอาศยการสรป

ความจากตนฉบบ แลวถายทอดเปนภาษาไทยในรปแบบของภาษาโฆษณาซงมงหมายทจะดงดดความสนใจ

ของผอานมากกวาจะรกษารปแบบเดมของตนฉบบไว โดยเนนการถายทอดความหมายในรปแบบทชวยใหเขาใจ

ไดงายกวาเพยงแคจะแปลอยางตรงตวซงหากเลอกทจะแปลตรงตววา “หลากหลายความบนเทงไรรอยตอ” กจะ

สงผลใหผ รบสารตองตความเองอกครงเนองจากไมสามารถเขาใจความหมายไดในทนท

2) จากขอความท (2) “Galaxy J7 Pro comes with multi-window flexibility.” ซงมค าแปลวา

“จะแชทพรอมดหนง หรอจะดบอลสด พรอมเชยรในฟด คณสามารถท าหลายอยางพรอมกนไดดวย Multi-

Window” จะเหนไดวานอกจากผแปลจะเพมเตมเนอความในชวงตนประโยคแลว (เชน ดหนง ดบอลสด ฯลฯ)

120

ยงอาศยการแปลซงมไดสอความตามตวอกษร ดงเหนไดชดเจนจากค าวา “flexibility” ซงแปลวา ความ

ยดหยน การปรบตวเขากบสถานการณ แตกลบเลอกใชวธการสรปความและตความจากตนฉบบ แลวจงอธบาย

ไปตามความหมายทสอในตนฉบบแทนการใชค าแปลทอางองไดจากพจนานกรม เพอใหผอานฉบบแปลเขาใจได

งายและเหนภาพไดชดเจนยงขน

3) แมวาตนฉบบและบทแปลจะประกอบดวยประโยค 2 ประโยคเทาๆ กน แตหากสงเกตใหดจะพบวาเนอหาใน

ฉบบแปลนนใหรายละเอยดมากกวาในตนฉบบดงทไดกลาวไป มการเพมเตมค าและประโยคนอกเหนอจากท

ปรากฏในตนฉบบ เชน “ไมตองเสยเวลาสลบหนาจอไปมา สนกไดมากกวาเปน 2 เทา” (ดงทปรากฏในขอความ

หนวยท (3)) เพอใหผอานคลอยตามและเพมความนาสนใจและดงดดใจมากยงขน

ตวอยางการแปลงานเขยนประเภทจงใจ 2

Source: www.agoda.com


A Destination Resort That Makes a Splash

Looking for adventure and fun all in one location

during your vacation or getaway? Hua Hin’s

newest attraction is “Vana Nava” Thailand's first

destination “Playcation” resort, which combines a

high technology waterpark featuring 20 attractions

and the 300 room Holiday Inn Vana Nava Hua Hin.

Just a three-hour drive from Bangkok on the Gulf

of Thailand, Vana Nava is designed as the ultimate

leisure destination for families, couples and even

สถานทพกผอนพรอมความสนกสนาน ชมฉ าท วานานาวา รสอรท

หากทานก าลงมองหาสถานทแหงใหมส าหรบการพกผอน

วนหยดทใหทงความตนเตนสนกสนาน สวนน าวานา นาวา

หวหน สามารถตอบโจทยความตองการของทานดวยทพกใน

คอนเซปต “เพลยเคชน” (Playcation) ซงเปนการผสมผสาน

ระหวางความโดดเดนของสวนน าและเครองเลนทใช

เทคโนโลยขนสงกวา 20 แหง และหองพก 300 หองทฮอลเดย

121

corporate groups. (1)

Entry tickets can also be redeemed by Royal

Orchid Plus members at just 4,500 miles per child

and 6,000 – 7,000 miles per adult. A fun-filled

family experience awaits at Vana Nava Hua Hin!

Simply redeem your entry tickets instantly at

thaiairways.com/rop at Lifestyle Awards. (2)

อนน นาวา นาวา (1)

ทานสามารถเดนทางจากกรงเทพฯ โดยใชเวลาเพยง 3 ชวโมง

ในการขบรถชมทศนยภาพของอาวไทย เพอมายงสถานท

พกผอนทดทสด เหมาะสมส าหรบทานและครอบครว รวมไป

ถงครกหรอแมกระทงการจดกจกรรมพกผอนนอกสถานทของ

กลมองคกร (2)

สมาชก รอยล ออรคด พลส สามารถแลกรางวลบตรเขาสวน

น าวานา นาวา โดยใชไมลเพยง 4,500 ไมลตอเดก 1 ทาน

และ 6,000 ถง 7,000 ไมล ตอผใหญ 1 ทาน รวมสมผส

ประสบการณใหมทสวนน าวานา นาวา หวหน และแลกรางวล

บตรเขาสวนน าไดตงแตวนนท thaiairways.com/rop เลอก

รางวลไลฟสไตล (3)

(คดจาก Sawasdee, March 2018, p.74)

ตวอยางบทความขางตนมจดมงหมายเพอชกชวนผอานใหไปเยยมชมและใชเวลาไปกบวนหยดพกผอน ณ โรงแรมฮอ

ลเดย อนน รสอรท วานา นาวา ซงตงอยในอ าเภอหวหน จงหวดประจวบครขนธ จงจดวาเปนงานเขยนประเภทจงใจ เมอ

เปรยบเทยบตนฉบบและฉบบแปลดงกลาว มขอสงเกตทนาสนใจเกยวกบรปแบบในการน าเสนอความหมายดงรายละเอยด

ตอไปน

1) บทความในตนฉบบประกอบดวยหวเรอง ตามดวยรายละเอยดในยอหนาเพยง 2 ยอหนา สวนบทความในฉบบแปล

ประกอบดวยหวเรอง ตามดวยรายละเอยดในยอหนา 3 ยอหนา ซงแสดงถงการปรบโครงสรางของกลมความคด โดย

ในตนฉบบ ยอหนาท 1 กลาวแนะน าสถานทพกผอนซงเปนโรงแรมรวมทงสวนน าวานา นาวา วามอะไรเปนจดสนใจ

ตงอยทไหน เดนทางไปไดโดยวธใด และเหมาะส าหรบคนกลมใด และยอหนาท 2 กลาวถงวธการแลกรางวลบตรเขา

สวนน า แตในบทแปล มการจดแบงประเภทของขอมลใหม โดยแยกรายละเอยดวามอะไรเปนจดสนใจออกจาก

รายละเอยดวาตงอยทไหน เดนทางไปไดโดยวธใด และเหมาะส าหรบคนกลมใด โดยเพมยอหนาอกหนงยอหนา ถอ

เปนการจดกลมความคดใหม

2) ขอสงเกตในระดบค าหรอวล:

ผแปลใชวธการแปลทหลากหลายส าหรบการแปลในระดบค าหรอวล ดงน

122

- การทบศพท เชน

resort = รสอรท, technology = เทคโนโลย, mile = ไมล, Playcation = เพลยเคชน, lifestyle = ไลฟสไตล

- การแปลโดยอธบายความเพมเตม เชน

destination resort ซง Longman Dictionary ระบความหมายไววา ‘a place to stay that is the reason for

visiting a country or area because it is special or provides many services or activities’ ในบทแปลใช

วลวา ‘สถานทพกผอนพรอมความสนกสนาน’ แทนการแปลตรงตวเนองจากหากแปลตรงตว (โดยแปลวา

‘รสอรทปลายทาง’) จะท าใหสอความหมายไดไมตรงกบความหมายจรง

Playcation เปนค าทเกดจากการผสมผสานระหวางค าวา Play และ vacation ซง www.collinsdictionary.com

ระบความหมายไววา ‘A vacation predominately consisting of play; especially from a child's

perspective’ ถอวาเปนค าทสรางขนใหมซงใชมากในบรบทของอตสาหกรรมการทองเทยว อยางไรกตาม ใน

ภาษาไทยยงไมพบการใชบอยนก ผแปลจงเพมเตมค าอธบายไวดานหนาดวยค าทบศพทวา “คอนเซปต” เพอเปน

การแสดงความหมายกวางๆ ของค าวา Playcation กอนทจะใชวธทบศพทค าวา Playcation แลวตามดวยค าใน

ภาษาองกฤษในวงเลบ ดงทปรากฏในบทแปลวา คอนเซปต “เพลยเคชน” (Playcation)

- การแปลโดยการสรปความ เชน

make a splash แปลเพยงวา ชมฉ า ซงถอเปนการแปลโดยเกบความแลวถายทอดเปนภาษาปลายทางทให

ความรสกเดยวกนซงอาจกลาวไดวาเปนผลลพธจากการกระท ากรยาวลน แทนทจะแปลตรงตววา สาดน าหรอท าให

เปยก ซงแมจะสอความ แตกอาจท าใหขาดความสละสลวยนาดงดด

- การตดหรอละค าหรอขอความในตนฉบบไป เชน …is designed as ซงไมสงผลใดๆ ตอบรรยากาศ รสชาต หรอ

สาระส าคญของตนฉบบ

3) ขอสงเกตในระดบประโยค:

- มการเพมความในประโยคเพอใหภาษามความสละสลวย รนหมากยงขน เชน (ขอความทขดเสนใต)

ตนฉบบ: Just a three-hour drive from Bangkok on the Gulf of Thailand, Vana Nava is designed as

the ultimate leisure destination for families, couples and even corporate groups.

ฉบบแปล: ทานสามารถเดนทางจากกรงเทพฯ โดยใชเวลาเพยง 3 ชวโมงในการขบรถชมทศนยภาพของอาวไทย เพอ

มายงสถานทพกผอนทดทสด เหมาะสมส าหรบทานและครอบครว รวมไปถงครกหรอแมกระทงการจดกจกรรม

พกผอนนอกสถานทของกลมองคกร

http://www.collinsdictionary.com/

123

- มการปรบการใชกรรมวาจกของกรยาในประโยคของตนฉบบใหเปนกรรตวาจกในฉบบแปล ซงเปนรปแบบการใช

ภาษาทเปนธรรมชาตในภาษาปลายทาง เชน

ตนฉบบ: Entry tickets can also be redeemed by Royal Orchid Plus members at just 4,500 miles per

child and 6,000 – 7,000 miles per adult.

บทแปล: สมาชก รอยล ออรคด พลส สามารถแลกรางวลบตรเขาสวนน าวานา นาวา โดยใชไมลเพยง 4,500 ไมลตอ

เดก 1 ทาน และ 6,000 ถง 7,000 ไมล ตอผใหญ 1 ทาน

- มการปรบเปลยนวธการน าเสนอจากประโยคบอกเลา เปนประโยคค าสงซงใหความหมายในเชงเชอเชญ โนมนาวให

ผอานอยากไป ‘รวมสมผส’ ความสนกสนานทสวนน าแหงน เชน

ตนฉบบ: A fun-filled family experience awaits at Vana Nava Hua Hin! Simply redeem your entry

tickets instantly at thaiairways.com/rop at Lifestyle Awards. (โครงสรางประโยคบอกเลา)

ฉบบแปล: รวมสมผสประสบการณใหมทสวนน าวานา นาวา หวหน และแลกรางวลบตรเขาสวนน าไดตงแตวนนท

thaiairways.com/rop เลอก รางวลไลฟสไตล (โครงสรางประโยคค าสง)

จากตวอยางบทแปลขางตน อาจสรปไดวาการแปลงานเขยนประเภทจงใจเพอโนมนาวใหผอานฉบบแปลคลอยตาม

ในแบบเดยวกบตนฉบบใหไดอยางสมฤทธผลนนมกไมสามารถท าไดดเทาใดนกหากผแปลยดตดกบรปแบบภาษาของตนฉบบ

เพราะนอกจากจะสอความหมายในแบบเดยวกบทตนฉบบสอไดยากแลวยงมกท าใหบทแปลทไดจดชด ไมนาสนใจ แปลก

แปรง และขาดความเปนธรรมชาต นอกจากน ยงพบวาบอยครงผแปลสามารถเพมเตมความเพอชวยใหผอานบทแปลเขาใจได

งายยงขน และในขณะเดยวกนกอาจมการละค าหรอขอความสนๆ ในกรณทค าหรอขอความนนมความซ าซอนในความหมาย

หรอไมมความส าคญตอการสอความหมายโดยรวมดวย


1. จงพจารณาบทแปลตอไปนแลววเคราะหเชงเปรยบเทยบวาบทแปลแตละบทแปลใชวธการแปลแตกตางกนอยางไร และบทแปลใดถอเปนบทแปลทเหมาะสมกบเนอหาในตนฉบบ

ตนฉบบ

At Miyatake Sushi Bar on the fourth floor, come and experience the sumptuous Japanese sushi bar with

a huge variety of fresh fish imported by Thai Airways at the prices you can fully enjoy. Here only at

Miyatake Sushi Bar!

บทแปลท 1

124

ทมยาทาเกะ ชน 4 เชญคณมารบประสบการณซชบารแบบญป นมากมายพรอมปลาสดๆ หลากหลายน าเขาโดยสายการบน

ไทยในราคาทคณเพลดเพลนไดอยางเตมท ทนทเดยวทมยาทาเกะซชบาร

บทแปลท 2

พบกบอาหารญป นตามแบบฉบบของชาวญป นในบรรยากาศแบบญป นทซชบารรานมยาทาเกะ ชน 4 มปลาสดๆหลากหลาย

ชนดสงตรงมาจากตางประเทศ โดยสายการบนไทย ในราคาทคณสมผสไดมทนทเดยว ทรานอาหารญป นมยาทาเกะ

2.

2.1 จงแปลค าตอไปนเปนภาษาไทยในชองวางทใหมา

ค าศพท ค าแปล

Elegant (adj.)

Nature (N.)

Functionality (N.)

Strictest (adj.)

Uniform (adj.)

Metal finish (NP)

Protrusion (N.)

Grip (N.)

Display (N.)

Durability (N.)

2.2 จงแปลขอความตอไปนเปนภาษาไทยทสละสลวย

Elegant by Nature

When style complements functionality. Designed with the strictest attention to detail, the new Samsung

Galaxy J7 Pro features a stunning uniform metal finish with zero camera protrusion for superior grip and

2.5D Glass shielding its 5.2” DF Display for added durability.

Reference: www.samsung.com

125

2.3 จงสงเกตวาในการแปลขอความโฆษณาในขอ 2.2 สามารถน าความหมายของค าศพททปรากฏในขอ 2.1 มาใชไดอยางตรงตวหรอไม หากไมสามารถน าค าแปลมาใชอยางตรงตว ใหระบวาไดแปลความหมายค าเหลานดวยกลวธใด

3.จงแปลขอความตอไปนเปนภาษาไทยทสละสลวย

Welcome to Shirakawa-go

Shirakawa-go (Shirakawa Village) is a Japanese mountain settlement in what was once considered a wild

and unexplored region. Because of the area’s natural environment, with high mountains and heavy

snowfall, interaction with neighboring regions was limited. However, this also created the conditions for

the development of unique cultural practices and lifestyles. Now registered as a World Cultural Heritage

site, we hope that you will enjoy experiencing the culture and traditions that live on in Shirakawa-go

today.

126

บรรณานกรม

ปรมา มลลกะมาส. (2553). การแปลกบการสอนภาษาองกฤษ. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: โครงการเผยแพรผลงาน

วชาการ คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ผองศร ลอพรอมชย. (2559). การแปลใหเกง. กรงเทพมหานคร: สมาคมผจดพมพและผจ าหนายหนงสอแหงประเทศไทย.

สญฉว สายบว. (2550). หลกการแปล. พมพครงท 8. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สทธา พนจภวดล, ศ.ดร. (2542). คมอนกแปลอาชพ. กรงเทพมหานคร: นานมบคส.

สพรรณ ปนมณ, รศ. (2559). แปลได แปลด: ทกษะการแปลส าหรบผ เรยนในระดบมหาวทยาลย. กรงเทพมหานคร:

ส านกพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อจฉรา ไลศตรไกล, ผศ. (2550). จดมงหมาย หลกการ และวธแปล. พมพครงท 5. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยรามค าแหง.

Baker, M. (2011). In Other Words: A Coursebook on Translation (2nd ed.). London: Routledge.

Crystal, D. (1980). A First Dictionary of Linguistics and Phonetics. London: Deutsch.

Gile, D. (1995). Basic Concepts and Models for Interpreter and Translator Training. Amsterdam: John

Benjamins.

Kelly, N. and Zetzsche, J. (2012). Found in Translation: How Language Shapes Our Lives and Transforms

the World. London: Penguin Books Ltd.

Larson, M.L. (1998). Meaning-Based Translation: A Guide to Cross-language Equivalence. Lanham (Md.).

University Press of America.

Newmark, Peter. (1981). Approaches to Translation. Oxford: Pergamon Press Ltd.

_____________. (1988). A Textbook of Translation. Singapore: Prentice-Hall International (UK) Ltd.

127

งานเขยนและขอความทใชเปนตวอยาง

เกรย, จอหน. (2556). ผชายมาจากดาวองคาร ผหญงมาจากดาวศกร. แปลโดย สงกรานต จตสทธภากร. กรงเทพฯ:

สงกรานต จตสทธภากร.

เชวาเลยร, เทรซ. (2545). หญงสาวกบตางหมก. แปลโดย สรยากร พกกะเวส. กรงเทพฯ: อมเมจ.

แลมปาดารโอ, อราคลส. (2542). เจาชายนอย. แปลโดย พงาพนธ. กรงเทพฯ: ศรสารา.

Chevalier, T. (1999). Girl with a Pearl Earring. London: HarperCollins.

Fielding, H. (1996). Bridget Jones’s Diary. London: Picador.

Gray. J. (1992). Men are from Mars, Women are from Venus. New York: HarperCollins.

http://animals.mom.me/the-difference-between-a-male-penguin-a-female-penguin-5019023.html

https://auto.howstuffworks.com/fuel-efficiency/vehicles/question262.htm

http://www.kidsworldfun.com/

http://ml.shirakawa-go.org

http://www.naewna.com

https://thai.tourismthailand.org

https://web.kao.com/sg/merries/http://www.wctv.tv

https://www.worldwildlife.org/species/chimpanzee

www.agoda.com

www.ocl.pitt.edu

www.samsung.com

www.tajmahal.gov.in

www.telegraph.co.uk/

www.thailanguagehut.com

www.twinlotus.com

www.wctv.tv

www.worldwildlife.org

128

พจนานกรม

https://en.oxforddictionaries.com

https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/

http://www.royin.go.th/dictionary/

129

ดชน

ก

กระบวนการแปล, 5

กระบวนการแปล Sequential Model of Translation, 28

กระบวนการแปลของ Peter Newmark, 30

การทบศพท, 51

การแปลขาว, 78

การแปลงานเขยนประเภทจงใจ, 118

การแปลแบบตรงตว, 43, 106

การแปลแบบสรปความ, 44, 108

การแปลเรองทใหความร, 87

การสรางใหม, 29

การอธบายความเพมเตม, 47

ข

ขาวน า, 78

ค

ความเขาใจ, 28

ความน า (Lead), 83

ความหมายเชงอปมา, 23

ความหมายแฝง, 4, 22

ความหมายอางอง, 21

ค าจ ากดความ, 3

คณสมบตของนกแปล, 6

คค า, 62

เครองหมายวรรคตอน, 25

โครงสรางกรรตวาจก, 19

โครงสรางกรรมวาจก, 16, 17

โครงสรางประโยคพนฐาน, 13

โครงสรางพนฐานของประโยค, 12, 13

ง

งานเขยนประเภทจงใจ, 74, 118, 120

งานเขยนประเภทแสดงอารมณ, 73, 106, 110

งานเขยนประเภทใหขอมล, 72, 77, 90

ต

ตรวจสอบงานแปล, 37

น

เนอขาว, 78

เนอขาว (Body), 84

แนวทางในการแปลส าหรบงานเขยนแตละประเภท, 74

ป

ประเภทของงานเขยน, 88

ประโยคกรรมวาจก, 15

ประโยคความซอน, 14

ประโยคความรวม, 14

พ

พาดหวขาว, 78

พาดหวขาว (Headline), 79

ภ

ภาคประธาน, 15

ภาคแสดง, 15

ภาษาตนทาง, 4

ภาษาปลายทาง, 4

ล

ลลาภาษา, 109

ศ

ศพทบญญต, 51

ส

สวนเชอม, 78

สวนเชอมความน าขาวกบเนอขาว (Neck/ Bridge), 84

บทที่ 1 ความหมายและแนวคิด...

Documents