บทท 1 บทน ำ

เสอผาเปนปจจยทส าคญทชวยเสรมบคลกภาพแตละบคคลตามรปราง และสไตลการแตงกายใหเหมาะสมกบอาชพ สถานภาพทางสงคม และความเปนอย แพทเทรน หรอแบบตดส าหรบเสอผาเครองนงหมจงเปนปจจยส าคญทชวยใหการออกแบบจากภาพวาดในจนตนาการ 2 มต เปนภาพ 3 มตเหนรปราง รปทรง ไปสการตดเยบทสามารถสวมใสไดจรง ในการเรยนการสอนวชาการออกแบบแพทเทรนและการตดเยบผเรยนจะตองมความรความเขาใจเกยวกบ ความหมาย ประวตความเปนมา ความส าคญ และประเภทของแพทเทรนเพอเปนพนฐานการน าความรไปใชในการปฏบต 1.1 ควำมหมำย ความเปนมาของแพทเทรนเปนสงส าคญหากผเรยนมความรความเขาใจเกยวกบความหมายของแพทเทรนประวตความเปนมาของแพทเทรนความส าคญ และประเภทของแพทเทรน โดยสงเขป จะท าใหผเรยนสามารถท าความเขาใจกบการเรยนการสอนในบทตอๆ ไปไดงายขน แพทเทรน (PATTERN) หากแปลตรงตว หมายถง แบบแผน หรอ แมแบบ และความหมายส าหรบงานเสอผา คอ แบบตดชนสวนเสอผา แพทเทรน(Pattern) คอ กระดาษแบบทวาดมาจากจนตนาการการออกแบบของ นกออกแบบ (Designer) ซงจะสรางออกมาเพอใหเหมอนกบแบบทออกแบบไว และขนาดทพอดกบรปรางของผสวมใส และน ามาใชในการวางแพทเทรนหรอแบบตดเยบเสอผา

รปท 1.1 : แพทเทรนหรอแบบตดเสอผาสตร

ทมา : สรชชา ส าลทอง, 2560

4

1.2 ประวตควำมเปนมำของแพทเทรน 1.2.1 ประวตควำมเปนมำของแพทเทรน เพอความอยรอด มนษยมความจ าเปนทจะตองเรยนรและควบคมศลปะแหงการสรางสรรคอาหาร เสอผา และทอยอาศย ใหด ารงอยตอไปเมอเวลาผานไปมนษยจะยงมความช านาญและคนเคยกบการเรยนรและสรางสรรคศลปะดงกลาวมากยงขน และเกดการก าหนดมาตรฐาน วาตองใชวธการอยางไรเพอใหเกดผลลพธออกมานาพงพอใจมากทสด ซงกระบวนการนถอเปนหนาทหลกของวธการสรางแบบ ทตองการใหงานทออกแบบมามความสมบรณตามความคาดหวง ในสมยกอนไมไดใหความส าคญวาเสอผาจะตองมความพอดกบสรระของผสวมใส เพราะในสมยนนไดค านงถงประโยชนการใชสอยของเสอผาเปนหลก และหนาทหลกของเสอผาคอเพอปกคลมรางกาย ตอมาเมอแนวคดดานแฟชนมพฒนาการมากขน ความพอดของเสอผาตอสรระผสวมใสจงเรมมความส าคญเพราะแนวคดดงกลาวเชอวาการทเสอผามความเหมาะสมกบสรระผสวมใส จะท าใหผสวมใสเกดความสะดวกสบายในการท ากจกรรมตางๆ อยางไรกตามในระยะแรกมเพยงแตคนรวยและมฐานะเทานนทสามารถมเสอผาทออกแบบมาพอดกบสรระของตวเองได ยงฐานะดเทาไหรกจะยงสามารถจางชางตดเยบเสอผาสวนตวใหตดเยบเสอผาเพอตนเองโดยเฉพาะ ในขณะทประชาชนคนอนๆ ธรรมดาทวไปยงตองตดเสอผาใชเองหรอไมกใชเสอผาทคนอนใชแลว การออกแบบเสอผาเปนทรจกครงแรกในประเทศสเปน จากต าราการออกแบบชอ Juaande Alcega’s Libro de Geometric Practica y Traca ท ตพมพ ในป ค.ศ.1589, และต าราชอ La Rocha Burguen’s Geometrica y Traca ทตพมพในปค.ศ.1618 ซงชวงระยะเวลาดงกลาวแฟชนของสเปนมอทธพลครอบคลมการแตงกายในทวปยโรปทงหมดต าราดงกลาวไดบรรยายถงวธการและขอก าหนดเฉพาะในการตดเสอผาส าหรบผชาย ผหญง นกบวช รวมทงอศวนขนนางใหกบชางตดเสออยางละเอยดตอมาต าราอยางเชน L’Art du Tailleur by de GarsaultและDiderot’sL’Encyclo-pédie Diderot et D’Alembert: arts de l’habillement, ทตพมพออกมาในชวงยค 1700s ไดใหความรเกยวกบขอก าหนดเรองการวดตวและขนาด รวมถงวธการตดเยบเสอผา ความพอดของเสอผาตอสรระผสวมใส และการสรางแบบเสอผาใหกบชางตดเสอมออาชพ

รปภาพท 1.2 : แพทเทรน (แบบตด) ทมา : Alabama Chanin เขาถงไดจากhttp://journal.alabamachanin.com/2016/05/history-of-

patternmaking

5

ในยค 1800s ต าราการตดเยบเสอผาส าหรบครวเรอน ไดลดการเนนเรองเทคนคในการตดเยบนอยลงจากเดมเพอใหผตดเยบเสอผาเกดความเขาใจไดงายเพราะกระบวนการสอนจากต าราดงกลาวไมมความซบซอนเกนกวาทจะเขาใจได ซงเปนประโยชนอยางมากโดยเฉพาะในกลมสตรองคกรการกศล ต าราการตดเยบเสอผาทมชอเรองนาสนใจอยางเชน Instructions for Cutting Out Apparel for the Poor และ The Lady’s Economical Assistant มการพมพรปแบบเสอผาส าหรบตดเยบเทากบขนาดจรง เพอให ผอานน าไปใชตดเสอผาเองไดจรง นอกจากนต าราชอ Workman’s Guide ไดใหความรเกยวกบแบบเสอผาส าหรบการตดเยบและรปภาพของเสอผาทตดเยบเสรจแลวพรอมรายละเอยดครบถวน และยงมการสอนวธการรางรปแบบเสอผาอกดวย

รปภาพท 1.3 : อปกรณทใชในการสรางแพทเทรน ทมา : Alabama Chanin เขาถงไดจากhttp://journal.alabamachanin.com/2016/05/history-of-

patternmaking

ในชวงยคเดยวกนน นตยสารสตรไดรบความนยมมากและการออกแบบเสอผาทมการพมพลาย ไดรบความนยมมากเชนกน ซงสงผลใหสตรทวไปสามารถเขาถงเสอผาแฟชนไดงายขนกวาเดม อยางไรกตามรปแบบเสอผาพมพลายดงกลาวไดแสดงบนหนานตยสารและยากตอการน ามาใชในชวตจรง ในชวงยค 1850s, นตยสารของ Sarah Josepha Hale ชอ, Godey’s Lady’s Book ไดพมพแพทเทรนเสอผาเทาขนาดจรงทออกแบบโดย Mme Demorestแตรปแบบทเผยแพรออกมาดงกลาวมเพยงขนาดเดยว และไมมรายละเอยดการวดขนาดเพอน าไปขยายตอได ดงนนผอานจะตองวดขนาดแพทเทรนเสอผาและค านวณขนาดทตองการดวยตวเอง ในทสดไดมการพมพแพทเทรนเสอผาขนาดเทาของจรงเปนแบบแผนพบแนบในนตยสารของประเทศองกฤษทชอวา The World of Fashions และนตยสารอนๆ กไดมการเลยนแบบการพมพแบบดงกลาวออกมาชวงยคสงครามการเมอง ชางตดเสอนามวา Ebenezer Butterick ไดพฒนากระดาษสรางแพทเทรนตดเสอส าหรบการตดเยบปรมาณมาก ซงมการจดแยกตามขนาดตวของผสวมใส (Size Chart) นอกจากน Butterick และครอบครวไดตดและพบแพทเทรนแตละแบบ และท าการผลต แพทเทรนชดสตรส าหรบจ าหนายเปนจ านวนมากในเมองนวยอรค มการคาดการณไววา Butterick ไดขายแพทเทรนเสอผาถง 6 ลานแบบภายในป

6

ค.ศ.1871ไมกปตอมา James McCall เรมพฒนาสายงานการท าแพทเทรนเสอผาสตรของตนเองขนมา ซงท าใหสตรชาวอเมรกนมตวเลอกในการเลอกเสอผาส าหรบตนเองเพราะกระดาษสรางแพทเทรนเสอผาท าใหสตรอเมรกนตดเยบเสอผาหรอจางชางตดเยบเสอผาทมขนาดพอดกบสรระของตนเองและมความทนสมยได ผานไป 125 ป Butterick และ McCall ยงคงเปนหนงในบคคลทมชอเสยงมากทสดในวงการออกแบบเสอผา

ในปค.ศ. 1927 Joseph Shapiro ไดตงบรษทชอวา Simplicity Pattern Company ซงรบสรางแพทเทรนเสอผาราคาไมแพงทบคคลทวไปมก าลงทสามารถจายได ซงแพทเทรนสวนใหญทวางขายในตลาดมราคาตงแต 25 เซนต จนถง 1 ดอลลาห แตเนองจากบรษท Simplicity patterns มการผลตแพทเทรนออกมาเปนจ านวนมากและตนทนในการผลตต ากวาทวไปท าใหราคาขายแพทเทรนเสอผาตกอยทแบบละ 15 เซนตเทานน ในป ค.ศ. 1931 บรษท Simplicity ไดรวมมอกบ บรษท Woolworth Company ผลตแพทเทรนเสอผาทเรยกวา DuBarry Patterns และไดวางจ าหนายในราคาเพยง 10 เซนตตอแบบ ตอมาในเวลาเดยวกน Condé Nast นกออกแบบแพทเทรนVogue (นตยสารโวค) ไดแนะน า Hollywood Patterns โดยวางขายในราคา 15 เซนตตอแบบซงเนนเรองการตอบสนองความตองการของผหญงทสวมใสใหความรสกวาตนเองคอดาราภาพยนตรจอเงน

รปภาพท 1.4 : การสรางแพทเทรนดวยมอ ทมา : Alabama Chanin เขาถงไดจาก http://journal.alabamachanin.com/2016/05/history-of-

patternmaking ปจจบนซอรฟแวรและระบบรปภาพอนทนสมยไดชวยใหการสรางสรรคแพทเทรนและการตดเยบเสอผาเปนไปอยางงายดายมากยงขน ในความเปนจรงการปฏวตของการพฒนาทางเทคโนโลยในประวตศาสตรการสรางแพทเทรนเสอผาคอ การใชสายวด เรมมใชในชวงยค 1800 ซงกอนหนานนชางตดเยบเสอผาไดใชระบบการวดทไมไดมาตรฐาน ซงท าใหการผลตเสอผาเปนไปดวยความยากล าบาก หนวยในการวดแตกตางกนไปในแตละท เชนในประเทศองกฤษนยมใชหนวยวดเปนนว ในขณะทในประเทศฝรงเศสใชหนวยวดเปนเมตร และบางทวดขนาดแบบเสอผาโดยใชขนาดของมอ

7

หรอขอศอกเปนหลก การน าสายวดมาใช (ซงตอมามการใชวงเวยน ไมบรรทด และกระดาษลอกลาย) ชางตดเสอสามารถสรางแพทเทรนเสอผาทมาจากการค านวณทางคณตศาสตรทเปนแบบสามมตตามทตนเองตองการได การใชกระดาษเขยนแบบไดรบความนยมมากขนเมอ 1) จกรเยบผาส าหรบใชในบานเรอนมราคาถกและทกคนสามารถซอหามาใชได 2) จ านวนนตยสารแฟชนมมากขนในตลาดและ 3) การขยายบรการไปรษณยในสหรฐอเมรกาสตรในชนบทสามารถใสเสอผาน าสมยโดยไมจ าเปนตองไปซอเสอผาเหลานนตามหางสรรพสนคาชนน า ความสามารถของสตรในการตดเยบเสอผาดวยตนเองท าใหพวกเขามอสระและยงสงเสรมเทรนดแฟชนใหเกดขน การฟนตวของการตดเยบเสอผาในบานเรอนในยคปจจบนบงบอกถงการใหความส าคญของรสนยมรายบคคลมากกวาแบบสมยนยมทมอยในเสอผาตามทองตลาด การตดเยบเสอผาในบานเรอนโดยใชกระดาษแบบเสอมาใชไมไดถอเปนบรรทดฐานอกตอไป เพราะยงมวธการอนๆ ทสามารถน ามาใชในการสรางแบบเสอผาไดเชนกน

รปภาพท 1.5 : แพทเทรนส าเรจรป ทมา : ปรารถนา เขาถงไดจาก

http://topicstock.pantip.com/jatujak/topicstock/2007/09/J5796349/J5796349.html 1.2.2 ประวตควำมเปนมำของกำรตดเยบเสอผำ สงทส าคญทสดในการผลตเสอผาคอความพอดกบสรระของผสวมใสเสอผานน การตดเยบเสอผาเปนศลปะในการออกแบบ ความพอดการเลอกสรรวตถดบและการตกแตงส าเรจค าวา “ตดเสอ”ปรากฏออกมาเปนครงแรกในพจนานกรม Oxford ทตพมพในปค.ศ.1297 ซงมาจากค าในภาษาฝรงเศสวา “Tailler” แปลวา “ตด” ค านในภาษาละตนคอ Sartor แปลวา คนทปะหรอแกไขเสอผา ซงในภาษาองกฤษค าวา “Sartorial” หมายถงเกยวกบเสอตดกมาจากค าละตนค าน ศลปะการตดเยบในยคกลางตอนตน ชางตดเยบนยมตดเยบเสอผาเพอเปนสวนหนงของเสอเกราะกนอาวธส าหรบผสวมใสและมการน ามาขายเปนล าเปนสน เสอผาดงกลาวเปนแบบเฉพาะมเบาะรองภายในซงผใชจะสวมใสจะใสไวภายในเสอเกราะทท าดวยเหลกเปนวงรอยกน เพอปองกนการ

8

โดนท ารายโดยอาวธจากฝายศตร เนองจากเหตผลดงกลาวน ท าใหสมาคมชางตดเยบอาชพในชวงเรมแรกเกดขนในยโรป การตดเยบเรมมหลากหลายในยโรปตะวนตกในชวงศตวรรตท 12 และศตวรรตท 14 กอนหนานเสอผาตดมาจากผาหนงชนและมการตดเยบเพอจดประสงคเพยงขอเดยวคอเพอปกคลมรางกาย การตอบสนองเรองความน าสมยของปจเจกบคคลยงไมไดรบความสนใจจากชางตดเยบและผสวมใส

รปภาพท 1.6 : เสอผาในยคเรอเนสซองซ ทมา : Jenny Ramirez Alonso เขาถงไดจาก www.pinterest.com

ชวงยคเรอเนสซองซ เสอผาแบบหลวมๆ ทใสไดทงผชายและผหญงเรมนยมใหมการตดใหสนลงและเยบใหเขารปเขากบรปรางของผสวมใส กอนหนานไมมความจ าเปนทตองซอเสอผามาใสเพราะมการตดเยบเสอผาไดเองในบานเรอน เมอผสวมใสเสอผามความตองการในแบบทตนเองชอบและไมเหมอนใคร ทกษะของชางตดเสอจงมความจ าเปน ชางตดเสอไดยอมรบวาแนวคดเกยวกบเสอผาไดเปลยนไปจากเดม เพราะวาเสอผาในปจจบนเปนมากกวาสงจ าเปนพนฐาน แตเปนสงทผคนสวมใสเพอทจะตองการแสดงลกษณะความเปนตวตนของตนเองออกมาใหคนอนเหน ไมวาจะเปนการน าเสนอสถานะหรอฐานะของตนเอง และแสดงใหคนอนเหนวาตวเองดด ดสวยงามเวลาไดใสเสอผาทบงบอกความเปนตวตนของตนเอง การคงอยของชางตดเสอตงแตอดตเปนขอพสจนวาแนวคดดานแฟชนไดถกพฒนามาตงแตตน

9

รปภาพท 1.7: การตดเยบเสอผาจากผาหนงชน ทมา : Alabama Chanin เขาถงไดจาก http://journal.alabamachanin.com/2016/05/the-history-

of-tailoring ชวงป 1100sอาชพชางตดเสอถอเปนอาชพทถกฎหมายเหนไดจากการท กษตรย Henry ท 1 ไดใหอภสทธแกสมาคมชางตดเสอแหง Oxford ในปค.ศ.1100 หรอการท สมาคมวชาชพชางตดเสอและเสอเกราะในกรงลอนดอนไดรบพระราชทานอาวธจากราชวงศในปค.ศ.1299 ในฝรงเศสชางตดเสอไดรบสทธพเศษจากราชวงศในป ค.ศ.1293 และตอมาในปค.ศ. 1588 ชางตดเสอชาวฝรงเศสทกคน (ชางตดชด เกราะ ชางตดชดคลมยาว ชาง ตดถ ง เท ายาว) ได รวม ตวกนและใช ชอว าMaitresTailleursd’Habits ในชวงเรมแรกธรกจการตดเยบเสอผาท าการสอนโดยชางฝกหด ในขณะทปรมาจารยผเชยวชาญในการตดเสอไดสอนเฉพาะชางตดเสอทมฝมอและประสบการณตรงของเขาลกมอฝกหดไดรบการสอนเกยวกบการขนรปผาขนสตวเพอใหเขากบสรระของผสวมใส เมอชางฝกหดมความเชยวชาญในการขนรปดงกลาวแลว พวกเขาสามารถแสดงรสนยมและทกษะของตนโดยการเพมสวนประกอบทเกยวกบความสวยงามเขาในการตดเสอ ซงเปนการสรางรปแบบและเงาสะทอนทบงบอกถงคณสมบตทดทสดของผสวมใสออกมาใหบคคลภายนอกรบร รานตดเสอสวนใหญมเจาของรานเปนปรมาจารยผเชยวชาญในการตดเสอ ซงพวกเขาถอเปนหนาเปนตาของธรกจเพราะเปนคนตดเสอผาสวนใหญในราน วธการทปรมาจารยผเชยวชาญในการตดเสอแตละคนใชในการตดเสอนนแสดงใหเหนถงรปแบบทเปนเอกลกษณเฉพาะของปรมาจารยทานนน เมอรานตดเสอมจ านวนมากขน จงมการจางชางตดเสอตามรปแบบของปรมาจารยผเชยวชาญในการตดเสอนนๆ มากขน ซงชางตดเสอเหลานท างานภายใตการบรหารงานทเปนล าดบชนทก าหนดขนโดยปรมาจารยผเชยวชาญในการตดเสอ ถดลงมาจากชางตดเสอจะมพนกงานรายวนทรบผดชอบการตดเยบทไมตองการความละเอยดมากนก เชน การท านนทใชยดในเสอผา การเยบการวาดเสน และการ

10

ท าชองกระเปาบนเสอผา และ (หลงจากผานการฝกงานแลว)การท าแขนเสอและปกคอเสอ และล าดบต าแหนงงานชนลางสดในรานคอเดกฝกงานทรบผดชอบในการท าความสะอาดรานและท างานทวไป และเมอพวกเขาท างานของตนเองเสรจแลว พวกเขาสามารถมาเรยนวธการตดเยบพนฐานเพมเตมเพอยกระดบต าแหนงงานของตนเอง ในอนาคตตอไปกอนทจะมการใชจกรเยบผาในรานตดเสอ เสอผาบางชดจงตองใชชางตดชดมากกวา 1 คนในการตดเยบ ในขณะเดยวกนชางตดเยบหลายๆ คนตองนงตดๆกน หรอหนหนาเขาหากน และไขวขาสลบกนเวลาท าการตดเยบเสอผา ในภาษาฝรงเศสเรยกการนงไขวขาวา “assis en tailleur”หรอทแปลวานงทาชางตดเสอ เนองจากลกษณะการฝกหดชาง ดงกลาว จงไมมคมอการตดเยบแบบมาตรฐานเปนเวลาหลายรอยปทงๆ ทมอาชพชางตดเสอมานานแลว เพงจะมคมอการตดเสอภาษาองกฤษ ชอวา The Taylor’s Complete Guide ซงตพมพในปค.ศ.1796 หลงจากนนกมต าราการตดเสออนๆ ตพมพตามมา เชน ต าราของCompaingและDevere’s ทชอวา Tailor’s Guide ทตพมพออกมาในปค.ศ.1855 และต าราของ E.B. Giles ท ชอว า influential History of the Art of Cutting ท ตพ มพออกมาเมอปค.ศ.1889 ซงต าราเหลานไดมการตพมพซ าหลายทศวรรษ และถอเปนแคปซลเวลา (Time Capsule) สงทเกบรวมรวมสงของหรอขอมลส าคญในอดตเพอใหคนในปจจบน ไดทราบเหตการณในอดตในเรองของววฒนาการเทคนคการตดเยบเสอผาของยคศตวรรษท 19 ในชวงตนศตวรรษ แฟชนเสอผาของในอเมรกาไดรบอทธพลมาจากแฟชนในปารส, ฝรงเศส ขณะทของผชายมาจากลอนดอน ประเทศองกฤษ ในลกษณะเสอไหลแคบและกระโปรงทรงระฆง ขณะทผชายจะใสสทพอดตวและเสอโคทรวมถงนยมท าผมลอนดดหยก เสอผาของผชายผหญงในศตวรรษท 19 มการปรบปรงเปลยนแปลงมาเรอย ในเวลาตอมา เพอใหเขากบการใชชวต ทงกระโปรงผหญงทแคบลงเพอใหเดนสะดวกมากขน เนอผาทปรบลดความหนาระหวางฤดกาลทแปรปรวน ความแนนของชดทเคยรดใหเหนเรอนรางเมอตนศตวรรษ มการปรบเปลยนใหสามารถสวมใสท างานไดสะดวกมากขนในปลายศตวรรษ แตยงคงกลนอายทไดรบอทธพลมาจากทางยโรปและองกฤษ

รปภาพท 1.8 : เสอผาในยคศตวรรตท 19 ทมา : Alabama Chanin เขาถงไดจาก http://journal.alabamachanin.com/2016/05/the-

history-of-tailoring

11

ค าวา “ชางตดเสอ” หมายถง บคคลทท าเสอผาทออกแบบมาโดยเฉพาะ ชางตดชดพอดตวหรอรายบคคลทมสงตดลวงหนา หรอBespoke tailor เปนชางทไดรบการยอมรบนบถอมากทสดในธรกจวงการตดเสอ Bespoke แปลวาก าหนดเอง หรอเสอผาทวดและตดขนมาพเศษส าหรบลกคาทานหนงโดยเฉพาะ ค าวา “bespoke” หมายถงเสอผาทท าตามความตองการของลกคาและไมไดมจ าหนายใหกบสาธารณชน ประเทศองกฤษถอเปนแหลงส าหรบ ชางตดชดพอดตวทมการสงตดลวงหนา หรอ Bespoke tailorตงแตยคศตวรรตท 18เปนตนมา เปนททราบกนดวาถนน Bond Street, ถนน Saville Row และ ถนน St. James Street ในฝงตะวนตกสดของกรงลอนดอนเปนแหลงทจะหาชางตดเสอส าหรบชนชนสงแบบดงเดม ถงแมวาชางตดเสอแบบดงเดมจะมการพฒนา ใหเหมาะกบสมยนยม แตพวกเขายงคงไวซงตราเอกลกษณสนคาเสอผาอนเกาแกทสดและยงคงมชอเสยงเปนอยางมากในปจจบนเพราะตราเอกลกษณดงกลาวบงบอกใหเหนถงคณลกษณะเฉพาะทสรางมาจากชางตดเสอปรมาจารยในอดต ตวอยางเชนเสอผาแบรนดHuntsman ทมมาตงแต ป ค.ศ.1849 ยงคงเอกลกษณสทแบบกระดมเดยวมาจนถงปจจบน การตดเสอปจจบนนจะเกยวของกบเสอผาบรษมากกวาเสอผาสตร แตนกออกแบบเสอผาสตรทม ชอเสยงกเคยผานการฝกหดเทคนคการตดเยบมากอน อยางเชน นกออกแบบชอดง Alexander McQueen ทเปนทรจกวาผลงานตดเยบของเขานนไรทต ไดเรมอาชพตดเสอโดยการเปนชางตดเสอฝกหดทถนน Saville Rowเสอผาบรษและเสอผาสตรททนสมยจะมราคาทสงขน เพราะตองการการตดเยบทมความแมนย ามากขน (www.journal.alaba machanin.com, MAY 05 2016)

รปภาพท 1.9 : เสอผา Alexander McQueen ทมา : Connie Leung เขาถงไดจาก www.pinterest.com

12

1.3 ควำมส ำคญของแพทเทรน แพทเทรนหรอแบบตด ทดและไดมาตรฐานจะสามารถชวยสงเสรมใหผสวมใส ดด เขากบรปรางไดสวยงามเปนลกษณะสามมต (3D Pattern) มความกลมกลนมองเหนสวนเวาสวนโคงของรปรางไดอยางชดเจนสมสวน และยงสามารถชวยแกไขปญหาหรอจดพกพรองของรปรางผสวมใสทเปลยนแปลงตามวย แพทเทรนทไดมาตรฐานยงสามารถน าไปใชในการผลตเสอผาในระบบอตสาหกรรมไดอกดวย วจารณญาณ เปนสงส าคญในการท าแพทเทรนเสอผา เมอใดกตามทตองการแพทเทรนตดเสอผา ไมวาจะเปนการท าแพทเทรนปลอกหมอน ปลอกเบาะทนงโซฟา ผาปโตะ ผากนเปอน หรอปลอกผาบสองชนส าหรบคลมเครองคอมพวเตอร จ าเปนตองมความรความเขาใจในปจจย 4 อยาง กอนทจะเรมการท าแพทเทรนเสอผาได ซงปจจยทง 4 ดงกลาวสามารถอธบายไดดงน 1. การวดขนาด 2. วสดทใช 3. เทคนคทใชในการท าแพทเทรนและการตดเยบเสอผา เชน เทคนคการใชจกรเยบผาการ เยบดวยมอ การตดเทป การตดกาว การโพงเกบรมผาใหเรยบรอย การท าซป การท ากระดม และอนๆ 4. ขอสดทายและถอวาเปนปจจยทส าคญทสด คอ หากเราตองท าแพทเทรนเสอผาทมจ านวนมากกวา 1 ชนชางแพทเทรนจะตองท าการบนทกและเกบขอมลแพทเทรนเสอผาทตดแลวไวดวย ในอตสาหกรรมเสอผาสามารถก าหนดปจจย 4 ขอน เพอน ามาใชในการท าแพทเทรนเสอผาไดดงน 1. กอนการท าแพทเทรนเสอผา ตองรเรองขนาด เขาใจระบบการวดขนาดตวทจะน ามาใช 2. ตองเขาใจเกยวกบชนดของวตถดบของผาทน ามาใชในการตดเยบเสอผา เนองจากวตถดบดงกลาวเปนตวก าหนดวธการในท าแพทเทรนเสอผา และตะเขบทตองมบนชนงาน 3. เขาใจในโครงสรางของการท าแพทเทรนเสอผา ซงไมไดเกยวของกบเรองรปรางภายนอกของชดเสอผาทตดออกมาแลวเทานน แตวายงเกยวของโดยตรงกบการวางแผนและควบคมอยางช านาญเพอใหผาแตละชนทถกน ามาเยบเขาดวยกนกลายเปนชดเสอผาทสมบรณทสด ซงชางแพทเทรนเสอผาตองสามารถเขาใจในเรองดงกลาวไดอยางถองแทและมความสามารถในการตดเยบผาได 4. ในการผลตชดเสอผามากกวา 1 ชด ตองบนทกและเกบขอมลแพทเทรนเสอผาเนองจากแพทเทรนทใชในการตดแสดงถงลกษณะรปลกษณของชดเสอผาทตดออกมา เพอใหชด ทงหมดทตดออกมามมาตรฐานเดยวกน จงมความจ าเปนทชางแพทเทรนเสอผาจะตองออกแบบรปทรงของชดทตองการใหมความสมบรณมากทสด โดยเรมจากการรางแพทเทรนชนสวนตางๆ ของเสอผากอน ตามดวยการออกแบบเสอผาบนแบบผาทดสอบ (การขนผาดบ) และท าการแกไขเพอใหไดรปทรงตามทตองการ ซงแพทเทรนทไดสามารถน ามาใชไดหลายครงและตลอดเวลาทมการผลตเสอผา

13

รปท 1.10: แพทเทรนทท าจากกระดาษน าตาล และกระดาษออน ทมา : DENNICCHUNMAN LO.(2014).PATTERN CUTTING: หนา 10

ถงแมวาจะมการใชแพทเทรนเสอผากระดาษสน าตาล (รปดานบนซาย) หรอกระดาษทมลกษณะเปนลายจดและกากบาท (รปดานบนขวา) อยางแพรหลาย แตในทางปฏบตจรงนน เราสามารถใชกระดาษชนดใดกไดในการสรางแพทเทรนเสอผา ไมวาจะเปนกระดาษหนงสอพมพซงเปนทางเลอกหนง เนองจากมราคาถกและสามารถสรางแพทเทรนเสอผาทตองการตดได ตราบใดทสามารถอานเครองหมายทเขยนทบบนหมกพมพบนหนงสอพมพส าหรบแพทเทรนเสอผาไดและกระดาษหนงสอพมพทใชไมมการฉกขาด แพทเทรนเสอผาดงกลาวท ามาจากกระดาษเปลา หรอกระดาษออนซงมความทนทานมากกวากระดาษธรรมดาอนๆ

รปท 1.11 : แพทเทรนทท าจากกระดาษหนงสอพมพ ทมา : DENNICCHUNMAN LO.(2014).PATTERN CUTTING: หนา11

แพทเทรนเสอผา ประกอบดวยรปรางลกษณะของเสอผาทมรายละเอยดแมนย า มการรางแตละสวนของแพทเทรนเสอผาแยกกน ไดแก แขนเสอ ปกเสอ ชนหนา ชนหลง สวนไหลและเอว ปกคอเสอและ

14

อนๆ ควรมการบนทกและจดเกบชดของแพทเทรนเสอผา และท าการจดเกบขอมลไวเปนระบบระเบยบ เพอทผใชสามารถน าแพทเทรนเสอผากลบมาใชไดอกตลอดการผลตเสอผา

รปท 1.12 : แพทเทรนเสอผาในระบบอตสาหกรรม ทมา : Jennifer Beeman เขาถงไดจาก www.grainlinestudio.com/2015/07/21/organizing-

pdf-patterns-instructions หลงจากทมการเกบขอมลแพทเทรนเสอผาแลวขนตอนตอไปคอ การสรางตนแบบแพทเทรนซงเปนพนฐานทใชในการดดแปลงเปนแพทเทรนเสอผาตามแบบแฟชน ซงจะเรยนเกยวกบการสรางตนแบบ แพทเทรนตอไป อยางไรกตามกอนทเราจะไปเรยน เกยวกบการสรางตนแบบแพทเทรน จะตองเรยนรเพมเตมเกยวกบการวดตวและระบบการวด และผลกระทบทไดจากการใชเนอผาทแตกตางกนในการสรางแพทเทรนเสอผา นอกจากนยงมอกสงหนงทชางแพทเทรนจะตองมกอนทจะสามารถสรางตนแบบ แพทเทรนหรอแบบตดเสอผาได ซงกคอ แนวคดเกยวกบเสอผาทตองการจะออกแบบและท าขนมานนเอง ซงแนวคดนมาจากรปวาดของแบบเสอซงจะศกษาในบทเรยนตอไป 1.3 ประเภทของแพทเทรน 1.3.1 กำรออกแบบแพทเทรนหรอแบบตด การออกแบบหรอการสรางแพทเทรนเพอเปนแบบตดชนงานนน สามารถทจะเลอกใชวธการสรางแบบดวยวธการ Draping หรอวธการ Drafting กไดโดยขนอยกบความตองการของผออกแบบทจะเลอกใชเทคนคและขนตอนในการออกแบบตามความถนดของผออกแบบแพทเทรน

15

รปภาพท 1.13 : การสรางแพทเทรน ทมา : Rycki Symons เขาถงไดจาก http://www.academyofdesign.com.au/diploma-of-

fashion-design/

1.3.2 ควำมแตกตำงระหวำงกำรสรำงแพทเทรนดวยวธกำรท ำบนหน (Draping) และวธกำรสรำงบนกระดำษ (Drafting) 1.3.2.1 วธการจบผาบนหน Draping Pattern 1) การขนโครงสรางแพทเทรนจากการจบผาตองอาศยหนในการท างาน โดยหนตองมความเปนมาตรฐานตามสรระศาสตรซงมราคาสง 2) หากตองการปรบเปลยนรปแบบหรอขนาดของแพทเทรน จะตองท าการเปลยนหนตามรปแบบหรอขนาดทตองการดวย 3) รปแบบโดยรวมทไดจะเปนในรปแบบ 3 มต เหนภาพไดตามจนตนาการของผออกแบบ 4) กรณจะน ามาเปนแพทเทรนตดผาจะตองปรบแบบใหเปนชนงานแบบแบนราบ 2 มต ซงจะมขนตอนยงยาก มความคลาดเคลอนสงและอาจจะมขอจ ากดในการปรบแบบกรณทมรปแบบดไซนทซบซอนยงยาก วธการออกแบบแพทเทรนดวยวธการจบผาบนหน Draping Pattern นน สามารถเหนรายละเอยดไดทนทในรปแบบ 3 มตบนตวหน กรณท าเปนแพทเทรนผาเพอผลตปรมาณมากในระบบอตสาหกรรมจะตองท าการถอดชนงานจากตวหนเพอปรบแบบชนงานใหเปนรปแบนราบ 2 มตลงบนกระดาษกอนการวางเปนแพทเทรนบนผาซงมขนตอนทยงยากและมความคลาดเคลอนมากกวา

16

รปภาพท 1.14: วธการจบผาบนหน Draping Pattern ทมา : Casey Angco เขาถงไดจาก https://caseyanne143.wordpress.com/author/caseyangco/

การออกแบบแพทเทรนดวยวธการจบผาบนหนนจงเหมาะส าหรบการท าตนแบบในการออกแบบเสอผาและเหมาะแกการท าเสอผาตวเดยวประเภทเสอผาชนสง Haute Couture วธนจงเปนทนยมทโรงเรยนสอนออกแบบแฟชนน ามาใชสอนใหแกนกออกแบบเสอผาเพอการถายทอดจนตนาการไดอยางรวดเรวตามทตองการ 1.3.2.2 วธการออกแบบรางบนกระดาษ Drafting Pattern 1) การขนโครงสรางแพทเทรนบนกระดาษตามขนาดมาตรฐาน ไมจ าเปนตองอาศยหนในการท างาน 2) สามารถปรบเปลยนรปแบบหรอขนาดของแพทเทรนไดตามตองการเนองจากการออกแบบโครงรางแพทเทรนมาจากการค านวณก าหนดสดสวนเพอสรางโครงสรางอยางละเอยด 3) รปแบบชนงานจะเปนรปแบบ 2 มต จงตองอาศยจนตนาการมากกวาในการออกแบบใหไดตามแบบทตองการ 4) สามารถน ามาใชเปนแพทเทรนตดผาไดทนท เนองจากเปนชนงานแบบแบนราบบนกระดาษ ซงมความคลาดเคลอนนอย และสามารถปรบเปลยนแกไขชนงานไดสะดวกตามความตองการของผออกแบบ

17

รปภาพท 1.15: การสรางแพทเทรนลงบนกระดาษ ทมา : สรชชา ส าลทอง,2560

การออกแบบแพทเทรน ดวยวธการออกแบบโครงรางบนกระดาษ Drafting Paper Pattern นน จงเปนวธ ท เหมาะสมอยางย งเพ อการผลตสนคาทมปรมาณมากหรอในระบบอตสาหกรรม ซงมความจ าเปนอยางยงทจะตองมความละเอยดและมความแมนย าสงในขนตอนการออกแบบ การก าหนดขนาด และสดสวนของตวสนคาใหมความหลากหลายและสมดลเพอสามารถรองรบปรมาณของผบรโภค และเหมาะสมอยางยงส าหรบท าแบบตดเพอการท าแพทเทรนหรอแบบตดเพอชนงานตวสนคาในระบบอตสาหกรรมเนองจากชนงานออกแบบทไดจะมความแบนราบแบบ 2 มตส าหรบวางเปนแพทเทรนตดผาเพอปอนเขาสกระบวนการตดเยบตอไป 1.3.3 แพทเทรนทใชตดเยบเสอผำ จ าแนกเปนประเภทใหญ ได 2 ประเภท คอ 1.3.3.1 แพทเทรนส าหรบตดเสอผาเฉพาะบคคล หรอ รายบคคลคอ การสรางแพทเทรนตามขนาดตวทวดไดจากผสวมใสเฉพาะบคคล ค านวณการสรางแพทเทรนทพอดเหมาะกบรปรางบคคลนนๆ (Personal Standard Block) เพราะเปนการวดตว ถอดแบบสรระ ทงสวนดสวนทบกพรองจากบคคลนนในขณะสรางแบบอาจมการปรบแกสวนดอยไดบาง แตจะเปนไปตามขอจ ากดดานดไซนและรปรางเฉพาะบคคล มการน าไปใชขามประเภทท าเปนเสอผาส าเรจรปอยมาก แตมกพบปญหาจากการใชหลายเรอง ตงแตวธการสรางทสลบซบซอน ขาดการค านงถงการผลตหลายตว ไมสอดคลองกบกระบวนการน าแพทเทรนไปใชตดเยบเพอการคามตนทนคาผาสงเพราะใชผาสนเปลอง และอาจมคาแรงการตดเยบราคาสงขน เปนตน

18

รปภาพท 1.16 : การลองสวมใส (Fitting) ทมา : Rochelle New เขาถงไดจาก https://www.craftsy.com/sewing/article/dress-

techniques-for-sewing 1.3.3.2 แพทเทรนส าเรจรปหรอทอาจ เรยกวา “แพทเทรนอตสาหกรรม” คอ การสรางแบบตดเพอตดเยบเสอผาจ าหนาย ใชขนาดตามไซสทก าหนด (Size Spec) เสอผามาตรฐาน (Standard size) โดยใชสตรค านวณเทยบใหไดสดสวนเปนโครงรางตนแบบแพทเทรน (Standard Block) แลวจงน ามาปรบใหเปนแมแบบพนฐาน (Basic Block Pattern) ตามประเภทสนคาหรอตามทผวาจางก าหนดใหผลต โดยจะคดคนตนแบบแพทเทรนใหมรปแบบหรอรปทรงและวธการสรางแพทเทรนทตองค านงถงความเปนไปไดในเชงการคาและการผลต คดถงความยงยากทอาจเกดขน และมาตรฐานของเสอผาตามหลกเกณฑมาตรฐานผลตภณฑ ซงมหลกเกณฑและวธการพจารณาชดเจน (http://www.thaipattern .com/ page1.php?id =14)

รปภาพท 1.17 : การวางชนแพทเทรนเพอสงตดชนงานในระบบอตสาหกรรม (Marker making OF A PATTERN)

ทมา : LiisaTikk เขาถงไดจากhttp://www.tegade.com/pattern-development-from-design

19

1.5 สรปทำยบท แพทเทรน(Pattern) คอ กระดาษแบบทวาดมาจากจนตนาการการออกแบบของนกออกแบบ (Designer) ซงสรางแบบมาเพอใหเหมอนกบแบบทออกแบบ และขนาดทพอดกบรปรางผสวมใส และน ามาใชในการวางแพทเทรน หรอแบบตดเยบเสอผาแพทเทรน (แบบตด) ทดและไดมาตรฐานจะสามารถชวยสงเสรมใหผสวมใสดด เขากบรปรางไดสวยงามเปนลกษณะสามมต (3D Pattern) มความกลมกลนมองเหนสวนเวาสวนโคงของรปรางไดอยางชดเจนสมสวนและยงสามารถชวยแกไขปญหาหรอจด บกพรองของรปรางของคนเราทเปลยนแปลงตามวย การออกแบบสรางแพทเทรนเพอเปนแบบตดชนงานนน สามารถทจะเลอกใชวธการสรางแบบดวยวธการรางบนกระดาษ Draping หรอวธการจบผาบนหน Drafting โดยขนอยกบความตองการของผออกแบบทจะเลอกใชเทคนคหรอขนอยกบรปแบบของเสอผา การออกแบบแพทเทรนและการตดเยบ เกดขนมากกวา 100 กวาป เพราะการตดเยบเสอผามความจ าเปนส าหรบในการสวมใส ในปจจยส แตในปจจบน ววฒนาการเปลยนแปลงไปอยางมาก การตดเยบเสอไดขยายเปนระบบอตสาหกรรม มทงตดเปนรายบคคลและเสอผาส าเรจรป 1.6 ค ำถำมทบทวน 1. การออกแบบเสอผาเกดขนครงแรกทประเทศอะไร

2. แพทเทรนความหมายงานเสอผามหมายถงอะไร 3.แพทเทรนมความส าคญอยางไร ในอาชพนกออกแบบเครองแตงกาย

4. ปจจยทส าคญในการสรางแพทเทรน ไดแกอะไรบาง จงยกตวอยาง 5. แพทเทรนDraping และ Drafting มความแตกตางอยางไร 6. แพทเทรนเฉพาะบคคล คอลกษณะอยางไร 7. แพทเทรนอตสาหกรรม คอลกษณะอยางไร

20

เอกสำรอำงอง

จตรพ ชวาลาวณย. (2554).ตดเยบเสอผำสตรเบองตน. กรงเทพฯ : เอส พ เอฟพรนตงกรป. ปรารถนา. (2559).แพทเทรนส ำเรจรป. [ออนไลน]. สบคนเมอ 5 พฤษภาคม 2559. จาก

http://topicstock.pantip.com/jatujak/topicstock/2007/09/J5796349/J5796349.html

ศรนวล แกวพราก. (2549).กำรตดเยบเสอผำ Clothing Construction HC 376. ภาควชาคหกรรรมศาสตร-คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง, ส านกพมพมหาวทยาลยรามค าแหง.

Alabama Chanin. (2559).การตดเยบเสอผา. [ออนไลน]. สบคนเมอ 5 พฤษภาคม 2559. จากhttp://journal.alabamachanin.com/2016/05/history-of-patternmaking.

_______________. (2559). การสรางแพทเทรน. [ออนไลน]. สบคนเมอ 5 พฤษภาคม 2559. จากhttp://journal.alabamachanin.com/2016/05/history-of-patternmaking.

_______________. (2559). แพทเทรน (แบบตด). [ออนไลน]. สบคนเมอ 5 พฤษภาคม 2559. จากhttp://journal.alabamachanin.com/2016/05/history-of-patternmaking.

_______________. (2559). อปกรณทใชในการสรางแพทเทรน. [ออนไลน]. สบคนเมอ 5 พฤษภาคม 2559. จากhttp://journal.alabamachanin.com/2016/05/history-of-patternmaking.

Casey Angco. (2559).วธกำรจบผำบนหน Draping Pattern. [ออนไลน]. สบคนเมอ -5 พฤษภาคม 2559. จากhttps://caseyanne143.wordpress.com/author/caseyangco.Connie

DENNICCHUNMAN LO. (2014). PATTERN CUTTING Jennifer Beeman. (2559). กำรจดเกบแพทเทรนเสอผำในระบบอตสำหกรรม. [ออนไลน]. สบคน

เมอ 5 พฤษภาคม 2559. จากwww.grainlinestudio.com/2015/07/21/organizing-pdf-patterns-instructions.

Jenny Ramirez Alonso. (2559).เสอผำในยคเรอเนสซองซ. [ออนไลน]. สบคนเมอ 5------ พฤษภาคม 2559. จากwww.pinterest.com

LiisaTikk. (2559). Marker making OF A PATTERN. [ออนไลน]. สบคนเมอ 5 พฤษภาคม 2559. จากhttp://www.tegade.com/pattern-development-from-design.

Leung. (2559). เสอผำ Alexander McQueen [ออนไลน]. สบคนเมอ 5พฤษภาคม 2559.-จากwww.pinterest.com

21

Rochelle New. (2559). กำรสรำงแพทเทรนลงบนกระดำษ. กำร Fitting. [ออนไลน]. สบคนเมอ -------------------------5 พฤษภาคม 2559. จาก -------------------------https://www.craftsy.com/blog/2014/03/making-a-sloper. ____________. (2559). กำร Fitting. [ออนไลน]. สบคนเมอ 5 พฤษภาคม 2559. ------- จาก https://www.craftsy.com/blog/2014/03/making-a-sloper. Rycki Symons. (2559). กำรออกแบบแพทเทรน. [ออนไลน]. สบคนเมอ

5 พฤษภาคม 2559.จากhttp://www.academyofdesign.com.au/diploma-of-fashiondesign.