และ - bidding2018.dmf.go.thสรุปข้อสนเทศ (information memorandum: im)...

เอกสารแนบท 4

และ

สรปขอสนเทศ (Information Memorandum)

ขอมลประกอบการศกษาเพอยนประมลขอรบสทธส ารวจและผลตปโตรเลยม แปลงส ารวจในทะเลอาวไทยหมายเลข G1/61 และ G2/61

หนา 1

ขอสงวนสทธและขอจ ากดความรบผด (Disclaimer)

สรปขอสนเทศ (Information Memorandum: IM) ฉบบน เปนสวนหนงของประกาศกระทรวงพลงงาน จดท าขนโดยกรมเชอเพลงธรรมชาต (ชธ.) ส าหรบเปนขอมลประกอบการศกษาเพอยนประมลขอรบสทธส ารวจและผลตปโตรเลยม แปลงส ารวจในทะเลอาวไทยหมายเลข G1/61 และ G2/61 และเพอน าเสนอขอมลภมหลงใหแกผยนประมล ซงถอเปนสวนหนงของกระบวนการคดเลอกผด าเนนงานในพนทของกลมแหลงเอราวณ และแหลงบงกช หลงหมดอายของสญญาสมปทานในปจจบน

เอกสารฉบบนจดท าขนโดยมวตถประสงคเพอใหขอมลและไมมเจตนากอใหเกดหรอถอวากอใหเกด ขอผกพนทางกฎหมายใด ๆ ตอกรมเชอเพลงธรรมชาต โดยกรมเชอเพลงธรรมชาตจะไมรบผดตอความสญเสยหรอความเสยหายใด ๆ ทเกดขนไมวาโดยทางตรง ทางออม ผลสบเนอง หรอสญญาใด ๆ หรอความสญเสยหรอความเสยหายโดยทางออมใด ๆ ทคลายคลงกน ซงรวมถงการสญเสยก าไร หรอสญเสยโอกาสทางธรกจ หรอตนทนหรอคาใชจายอนใดทเกดขนจากหรอเกยวของกบเอกสารฉบบน ซงรวมถงความถกตองและความสมบรณของขอมลในเอกสารฉบบนดวย

เอกสารฉบบนสงวนสทธใหเฉพาะผยนประมลและทปรกษาของผยนประมลเทานน เพอใหเปนไปตามวตถประสงคทระบไวขางตน และหามมใหคดลอก ท าซ า หรอแจกจายขอมลในเอกสารนไมวาทงหมดหรอบางสวนใหแกผอนใด

กรมเชอเพลงธรรมชาตขอสงวนสทธในการใชเอกสารฉบบนส าหรบผยนประมลภายใตวตถประสงคขางตนเทานน หามคดลอก ดดแปลง ท าซ า หรอกระท าอนใด โดยวธการใด ๆ ในรปแบบใด ๆ ไมวาสวนหนงสวนใดของเอกสารฉบบน หรอเอกสารทงฉบบ เพอน าไปใชในวตถประสงคอน

หนา 2

บทน า

กระทรวงพลงงาน โดยกรมเชอเพลงธรรมชาต ไดจดท าเอกสารสรปขอสนเทศ ( Information Memorandum: IM) ส าหรบการยนขอรบสทธส ารวจและผลตปโตรเลยม แนบทายประกาศกระทรวงพลงงาน เรอง ก าหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการยนค าขอ การพจารณา และการไดรบสทธเปนผรบสญญาแบงปนผลผลต ส าหรบแปลงส ารวจในทะเลอาวไทยหมายเลข G1/61 และ G2/61

การเปดใหยนขอสทธส ารวจและผลตปโตรเลยมในแปลงส ารวจในทะเลอาวไทยขางตน มวตถประสงคเพอคดเลอกหาบรษทหรอกลมบรษททมประสบการณ ความเชยวชาญ และความสามารถจะเขามารบสทธเปนผส ารวจ พฒนา และผลตกาซธรรมชาตในอาวไทยใหเกดความตอเนองและมประสทธภาพ เพอประโยชนสงสดดานความมนคงทางพลงงานของประเทศไทย

หนา 3

สารบญ

ขอสงวนสทธและขอจ ากดความรบผด (Disclaimer) ...........................................................................................1

บทน า ....................................................................................................................................................................2

สารบญ .................................................................................................................................................................3

ภาพรวมของการประกอบกจการส ารวจและผลตปโตรเลยมในประเทศไทย ........................................................4

บรษทผรบสมปทานปจจบน .................................................................................................................................5

ขอมลธรณวทยาในอาวไทย ................................................................................................................................ 11

ปรมาณส ารองปโตรเลยม ................................................................................................................................... 23

การผลตปโตรเลยม ............................................................................................................................................ 23

การลงทนส ารวจและผลตปโตรเลยม ................................................................................................................. 27

สรปขอมลกลมแหลงกาซธรรมชาตเอราวณ ....................................................................................................... 28

สรปขอมลกลมแหลงกาซธรรมชาตบงกช ........................................................................................................... 39

กฎหมายทเกยวของ ........................................................................................................................................... 49

สญญาแบงปนผลผลต (PSC) ............................................................................................................................. 50

หนา 4

ภาพรวมของการประกอบกจการส ารวจและผลตปโตรเลยมในประเทศไทย

ในป พ.ศ. 2559 ประเทศไทยมการใชพลงงานเชงพาณชยขนตน (Primary Commercial Energy Consumption) เทากบ 2.09 ลานบารเรลเทยบเทาน ามนดบตอวน เพมขนกวาปทผานมารอยละ 0.7 โดยหากพจารณาในชวง 5 ปทผานมา (พ.ศ. 2555-2559) การใชพลงงานเชงพาณชยขนตนของประเทศมากขนเฉลยรอยละ 1.3 ตอป

รปท 1 การใชพลงงานเชงพาณชยขนตนของประเทศไทย พ.ศ. 2555-2559

ทมา : ส านกงานนโยบายและแผนพลงงาน (สนพ.)

การใชพลงงานเชงพาณชยขนตนของประเทศไทย ป พ.ศ. 2559 แบงออกเปนการใชปโตรเลยม รอยละ 81 (กาซธรรมชาตและผลตภณฑปโตรเลยมรอยละ 43 และ 38 ตามล าดบ) ถานหนและลกไนตรอยละ 17 และพลงงานน า และไฟฟาน าเขารอยละ 2

การจดหาปโตรเลยมของประเทศไทยในป พ.ศ. 2559 การจดหาจากแหลงภายในประเทศรวมทงสน 0.879 ลานบารเรลเทยบเทาน ามนดบตอวน เมอเปรยบเทยบกบป พ.ศ. 2558 เพมขนรอยละ 0.5 แบงเปน การจดหาในรปน ามนดบรอยละ 19 (163,680 บารเรลตอวน) กาซธรรมชาตเหลวรอยละ 11 (97,185 บารเรลตอวน) และกาซธรรมชาตรอยละ 70 (3,544 ลานลกบาศกฟตตอวน) โดยรวมคดเปนรอยละ 43 ของการจดหาปโตรเลยมทงหมด สวนทเหลอรอยละ 57 ตองน าเขาจากตางประเทศ

การผลตน ามนและกาซธรรมชาตในประเทศไทยมาจาก 2 แองหลกในทะเลอาวไทย คอ แองปตตาน (Pattani Basin) และแองมาเลย (Malay Basin) ซงมลกษณะโครงสรางธรณวทยาเปนรอยแตก (Fracture) ดงนนปรมาณส ารองหรอผลผลตของปโตรเลยมจงไมสามารถมาจากเพยงแหลงใดแหลงหนงหรอพนทใดพนทหนงได การผลตปโตรเลยมสวนใหญจะมาจากชนหนกกเกบทมลกษณะทางธรณวทยาคลายคลงกน แตกระจายตวแยกตามแองทง 2 บรเวณ โดยปรมาณส ารองปโตรเลยมทเหลออยสวนใหญจะเปนกาซธรรมชาต ซงคดเปนปรมาณ 3 ใน 4 ของปรมาณส ารองทเหลออย

2555 2556 2557 2558 2559 พ.ศ.

หนา 5

ในปจจบนกจกรรมการส ารวจ (Exploration Activities) จะมงเนนในเรองการส ารวจ และการเจาะหลมประเมนผล (Appraisal well) ในแนวอน ๆ นอกจากการเจาะหลมในแนวตรง ถงแมวาอตราความส าเรจ (Success Rate) โดยรวมจะลดลง แตในชวงไมกปทผานมา ไดมการคนพบปโตรเลยมแหลงใหม ๆ ทเปนแหลงปโตรเลยมขนาดเลกทงบนบกและในทะเลอาวไทย

เนองจากความตองการใชกาซธรรมชาตท เ พมขน ประเทศไทยจงใหความส าคญกบการผลต กาซธรรมชาตภายในประเทศและการรกษาความมนคงในการน าเขากาซธรรมชาตจากตางประเทศ ในปจจบนกาซธรรมชาตทน าเขาจะมาจากประเทศพมา พนทพฒนารวมไทย-มาเลเซย และการน าเขากาซธรรมชาตเหลว (Liquefied Natural Gas: LNG)

บรษทผรบสมปทานปจจบน

ในป พ.ศ. 2561 มสมปทานทมการด าเนนงานจ านวน 39 สมปทาน 49 แปลงส ารวจ โดยแบงออกเปนสมปทานปโตรเลยมในทะเลอาวไทยจ านวน 22 สมปทาน แปลงส ารวจจ านวน 29 แปลงส ารวจ และสมปทานปโตรเลยมบนบกจ านวน 17 สมปทาน 20 แปลงส ารวจ รายละเอยดดงแสดงในตารางท 1

ตารางท 1 สมปทานปโตรเลยมในประเทศไทย (ณ วนท 1 มกราคม 2561) Concess. No.

Date Issued Concessionaire(s)

Share

(%) Block

Concession Area (sq.km.)

Exploration Production Reserves

Gulf of Thailand

1/1/2514 Thailand-Cambodia Overlapping Area

26-Nov-71 Mitsui Oil Exploration Co., Ltd. 20.00 5 4,645.0000 – –

Idemitsu Kosan Co., Ltd. 50.00 6 5,510.0000 – –

**Chevron Thailand Exploration and Production Ltd.

20.00

* Chevron Blocks 5 and 6, Ltd. 10.00

1/2515/5 Gas Sale Agreement No.2 (Unit Area I)

1-Mar-72 * Chevron Thailand Exploration and Production Ltd.

70.00

**Mitsui Oil Exploration Co., Ltd. 30.00

Gas Sale Agreement No.2 (Supplementary)

10 – 744.1295 123.0800

(Unit Area II)

11 – 1,154.8318 –

* Chevron Thailand Exploration and Production Ltd.

71.25


**PTT Exploration and Production Public Co., Ltd.

5.00

23-Apr-75 Thailand-Cambodia Overlapping Area

Sup.No 2 * Chevron Thailand Exploration and Production Ltd.

60.00 10 1,382.9000 – –

**Mitsui Oil Exploration Co., Ltd. 40.00 11 1,401.4900 – –

17-Dec-97 * Chevron Thailand Exploration and Production Ltd.

60.00 10A – 166.0000 –

Sup.No 9 **Mitsui Oil Exploration Co., Ltd. 40.00 11A – 88.0000 –

2/2515/6 Gas Sale Agreement No.1

1-Mar-72 * Chevron Thailand Exploration and Production Ltd.

80.00


หนา 6

Concess. No.


Share

(%) Block



Gas Sale Agreement No.2 (Unit Area I)


70.00 12 – 1,295.1646 –

**Mitsui Oil Exploration Co., Ltd. 30.00 13 – 1,175.7716 –

Gas Sale Agreement No.2 (Supplementary) (Unit Area II)


71.25



5.00

8-Jun-99 Thailand-Cambodia Overlapping Area

12A 294.0000 – –

Sup.No.6 * Chevron Thailand Exploration and Production Ltd.

80.00 12B 125.0000 – –

**Mitsui Oil Exploration Co., Ltd. 20.00 13 471.0000 – –

3/2515/7 * PTT Exploration and Production Public Co., Ltd.

44.45 16 – 1,403.1090 –

8-Mar-72 Total E&P Thailand 33.33 17 – 518.3800 –

Shell Integrated Gas Thailand Pte Limited

22.22

1-Jun-98 * PTT Exploration and Production Public Co., Ltd.

80.00

16A – 719.8457 – Sup.No.11 Chevron Thailand Exploration and Production Ltd.

16.00

Moeco Thailand Co., Ltd. 4.00


9-Mar-72 * BG Asia Inc. 50.00 7 4,760.0000 – –

Chevron Overseas Petroleum (Thailand) Ltd.

33.33 8 3,400.0000 – –

Petroleum Resources (Thailand) Pty., Ltd.

16.67 9 2,260.0000 – –

17-Jul-03 * Chevron Offshore (Thailand) Ltd. 44.34

9A – 80.0276 – Sup.No.9 Orange Energy Limited 46.34

Chevron Block B 8/32 (Thailand) Ltd. 7.32

Palang Sophon Limited 2.00

5/2515/9 * PTT Exploration and Production Public Co., Ltd.

44.45

15 – 1,279.0000 – 10-Mar-72 Total E&P Thailand 33.33

Shell Integrated Gas Thailand Pte Limited

22.22

27-Feb-98 * PTT Exploration and Production Public Co., Ltd.

80.00

14A – 1,373.1890 – Sup.No.11 Chevron Thailand Exploration and Production Ltd.

16.00


Thailand-Cambodia Overlapping Area

14A 133.0000 – – * PTT Exploration and Production Public Co., Ltd.

80.00

Chevron Thailand Exploration and Production Ltd.

16.00


27-Feb-98 * PTT Exploration and Production Public Co., Ltd.

80.00

15A – 1,466.0516 –

Sup.No.11 Chevron Thailand Exploration and Production Ltd.

16.00

หนา 7

Concess. No.


Share

(%) Block




3/2528/28 * PTTEP Siam Ltd. 100.00 B6/27 – 9.6375 1,296.9625

6-Feb-85

1/2529/33 * Chevron Thailand Exploration and Production Ltd.

35.00

B12/27 – 2,565.9630 554.0800 15-Jan-86

PTT Exploration and Production Public Co., Ltd.

45.00

PTTEP SP Limited 15.00

MOECO Thai Oil Development Co., Ltd.

5.00

1/2532/35 MP B5 (Thailand) Limited 100.00 B5/27 – 75.8988 1,855.3412

9-Aug-89

1/2534/36 Tantawan Production Area

B8/32 – 274.6670 –

1-Aug-91 * Chevron Offshore (Thailand) Ltd. 44.34

Orange Energy Limited 46.34

**Chevron Block B 8/32 (Thailand) Ltd. 7.32


Outside Tantawan Production Area

B8/32 – 1,717.4300 –

* Chevron Offshore (Thailand) Ltd. 29.67

Orange Energy Limited 31.67

B8/32 Partners Ltd. 31.67

**Chevron Block B 8/32 (Thailand) Ltd. 5.00


3/2539/50 * Ophir Thailand (Bualuang) Limited 60.00 B8/38 – 376.5626 –

24-Oct-96 Ophir Thailand (E&P) Limited 40.00

4/2546/61 * Chevron Offshore (Thailand) Ltd. 51.000

G4/43 – 454.8500 – 17-Jul-03 PTTEP International Ltd. 21.375

**Siam Moeco Ltd. 21.250


7/2546/64 CEC International Ltd. (Thailand Branch)

100.00 G5/43 – 357.3241 – 17-Jul-03


17-Jul-03 PTTEP International Ltd. 100.00 G9/43 2,619.0000 – –

1/2549/69 * Chevron Pattani, Ltd. 71.25

G4/48 – 70.8300 – 15-Mar-06 Siam Moeco Ltd. 23.75

PTTEP International Ltd. 5.00

3/2549/71 * PTTEP International Ltd. 44.45

G12/48 – 37.0500 – 15-Mar-06 Total E&P Thailand 33.33

Thai Energy Co., Ltd 22.22

7/2549/75 * MP G1 (Thailand) Limited 60.00

G1/48 – 161.1400 484.2300 8-Dec-06 Northern Gulf Petroleum Pte. Ltd. 10.00

Tap Energy (Thailand) Pty. Ltd. 30.00

8/2549/76 * KrisEnergy (Gulf of Thailand) Limited 25.00 G10/48 – 132.2000 1,392.3000

8-Dec-06 KrisEnergy G10 (Thailand) Limited 64.00

หนา 8

Concess. No.


Share

(%) Block




4/2550/80 * KrisEnergy (Gulf of Thailand) Limited 30.00

G6/48 – 87.7400 283.6300 8-Jan-07 MP G6 (Thailand) Limited 30.00

Northern Gulf Petroleum Pte. Ltd. 40.00

5/2550/81 * MP G11 (Thailand) Limited 67.50 G11/48 – 23.1800 991.6800

13-Feb-07 KrisEnergy (Gulf of Thailand) Limited 22.50


11/2550/87 * Chevron Pattani, Ltd. 35.00

G7/50 – 45.4400 29.5900 19-Dec-07 PTTEP International Limited 45.00

PTTEP G7 Limited 15.00


12/2550/88 * PTTEP International Limited 80.00

G8/50 – 121.9400 – 19-Dec-07 Chevron Petroleum (Thailand), Ltd. 16.00


Total 22 concessions 29 blocks 27,001.3900 17,975.3534 7,010.8937

Concess. No.


Share

(%) Block



Onshore

1/2522/16 * PTTEP Siam, Ltd. 75.00

S1 – 870.5149 454.9500 15-Mar-79 **PTT Exploration and Production Public Company Limited 25.00

2/2522/17 Namphong Area

E5 – 34.4000 34.5400 16-Mar-79 * ExxonMobil Exploration and

Production Khorat Inc. 80.00


20.00

Phu Horm Area

E5 – 39.3100 –

* PTTEP SP Limited 35.00

Apico LLC 35.00

**PTT Exploration and Production Public Co., Ltd. 20.00

ExxonMobil Exploration and Production Khorat Inc. 10.00

1/2524/19 * PTTEP SP Limited 35.00

EU1 – 192.8900 –

3-Jun-81 Apico LLC 35.00

**PTTEP Siam Ltd. 20.00

ExxonMobil Exploration and Production Khorat Inc. 10.00

1/2526/23 * Sino-U.S. Petroleum Inc. 33.33

NC – 11.2439 –

12-Apr-83 Central Place Company Ltd. 33.33

Thai Offshore Petroleum Ltd. 16.67

Sino Thai Energy Ltd. 16.67

1/2527/24 Eco Orient Energy (Thailand) Ltd. 100.00 SW1 – 14.4611 –

24-Jul-84

หนา 9

Concess. No.


Share

(%) Block



2/2528/27 PTTEP International Ltd. 100.00 PTTEP1 – 9.0400 –

5-Feb-85

1/2546/58 CNPCHK (Thailand) Ltd. 100.00 L21/43 – 43.3460 –

17-Jul-03

2/2546/59 PTTEP International Ltd. 100.00 L22/43 – 16.4800 –

17-Jul-03

3/2546/60 Eco Orient Resources (Thailand) Ltd. 100.00 L44/43 – 94.4800 –

17-Jul-03

5/2546/62 Eco Orient Resources (Thailand) Ltd. 100.00 L33/43 – 11.9400 –

17-Jul-03

9/2546/66 Apico (Khorat) Limited 100.00 L15/43 – 70.1500 34.0100

25-Sep-03 L27/43 – 31.9100 –

1/2547/67 * Siam Moeco Ltd. 100.00 L10/43

77.6600 –

22-Jan-04 L11/43

47.4200 –

2/2547/68

PTTEP International Ltd. 100.00 L53/43 – 1.9800 –

22-Jan-04 L54/43 – 10.8300 –

1/2550/77 Pan Orient Energy (Siam) Ltd. 100.00 L53/48 – 22.2200 213.9100

8-Jan-07

13/2550/89 * Twinza Oil Limited 50.00 L7/50 1,256.7600

– –

19-Dec-07 Twinza Oil (Thailand) Limited 50.00

6/2553/108 Yanchang Petroleum (Thailand) Co., Ltd

100.00 L31/50 920.5400 – –

25-Feb-10

2/2554/110 TPI Refinery (1997) Company Limited 100.00 L29/50 982.8600 – –

8-Feb-11

Total 17 concessions 20 blocks 3,160.1600 1,600.2759 737.4100

Grand Total 39 concessions 49 blocks 30,161.5500 19,575.6293 7,748.3037

หมายเหต * ผด าเนนงาน (Operator) ** ผรวมประกอบกจการ (Co-venturer)

ทมา: กรมเชอเพลงธรรมชาต

หนา 10

รปท 2 แผนทแสดงสมปทานปโตรเลยมในประเทศไทย

หนา 11

ขอมลธรณวทยาในอาวไทย

อาวไทยอยในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ตงอยประมาณละตจดท 6-14 องศาเหนอ และลองจจดท 94-103 องศาตะวนออก ครอบคลมพนทประมาณ 300,000 ตารางกโลเมตร ดานตะวนตกตดตอกบคาบสมทร ไทย-มาเลย ดานตะวนออกตดตอกบประเทศกมพชาและเวยดนาม และดาน ใตตดตอกบประเทศมาเลเซย (รปท 3) การส ารวจปโตรเลยมในทะเลอาวไทยเรมตงแตป พ.ศ. 2511 ภายใตเงอนไขพเศษตามพระราชบญญตแร พ.ศ. 2510 ตอมาเมอมการประกาศใชพระราชบญญตปโตรเลยม พ.ศ. 2514 จงไดโอนสทธการส ารวจมาอยภายใตกฎหมายปโตรเลยม โดยแหลงผลตปโตรเลยมแหงแรกของอาวไทย คอ แหลงเอราวณ เรมท าการผลตเมอป พ.ศ. 2524

กจกรรมการส ารวจและผลตปโตรเลยมในอาวไทยมการด าเนนการอยางตอเนอง ปจจบนอาวไทยมสมปทานปโตรเลยมจ านวน 22 สมปทาน แปลงส ารวจจ านวน 29 แปลงส ารวจ และพนทผลตปโตรเลยมจ านวน 136 พนท ซงเปนการพสจนไดวาระบบการเกดปโตรเลยมในอาวไทยมความครบถวน โดยการผลตปโตรเลยมในอาวไทยมทงกาซธรรมชาต น ามนดบ และกาซธรรมชาตเหลว ซงมปรมาณการผลตสะสม ณ สนป พ.ศ. 2559 ประมาณ 4,944 ลานบารเรลเทยบเทาน ามนดบ คดเปนสดสวนการผลตปโตรเลยมรอยละ 90.5 ของปรมาณการผลตทงหมดในประเทศ ดงนน อาวไทยจงเปนพนททมศกยภาพในการผลตปโตรเลยมสงสดของประเทศ จากการประเมนปรมาณส ารองปโตรเลยม ณ สนป พ.ศ. 2559 คาดวาในอาวไทยจะมปรมาณส ารองทพสจนแลว (Proved Reserves: P1) แบงเปนกาซธรรมชาตประมาณ 6.60 ลานลานลกบาศกฟต น ามนดบประมาณ 122.7 ลานบารเรล และกาซธรรมชาตเหลวประมาณ 170.68 ลานบารเรล

อาวไทยประกอบดวยแองสะสมตะกอนในมหายคซโนโซอคทเกดจากรอยเลอนปกต (Normal Fault) สงผลใหเกดแองลกษณะกราเบน (Graben) และกงกราเบน (Half-Graben) แองสวนใหญวางตวในแนวเหนอ-ใต (รปท 3 และ 4) สามารถแบงไดเปน 2 กลมซงมสนเกาะกระ (Ko Kra Ridge) คนกลาง ดานตะวนตกของ สนเกาะกระมแองขนาดเลกกระจายอยประมาณ 11 แอง โดยแองทมการผลตน ามนดบ ไดแก แองชมพร แองสงขลา แองกระตะวนตก และแองกระ สวนแองทางดานตะวนออกของสนเกาะกระ เปนแองสะสมตะกอนทมขนาดใหญและประสบความส าเรจสงสดในการส ารวจและผลตปโตรเลยมของประเทศ ไดแก แองปตตาน และแองมาเลยเหนอ ซงทงสองแองดงกลาว มอตราการผลตปโตรเลยมในป พ.ศ. 2559 คดเปนรอยละ 73.4 ของปรมาณการผลตทงหมดในอาวไทย และคดเปนรอยละ 68.6 ของปรมาณการผลตทงหมดในประเทศ

การเกดปโตรเลยมในอาวไทยม หนตนก าเนดปโตรเลยม (Source Rock) หลกคอหนดนดานและ ถานหนทมสารอนทรยสง อายระหวางอโอซนตอนปลาย-ไมโอซน (Late Eocene-Miocene) ทสะสมตวในสภาพแวดลอมแบบทราบน าทวมถง (Flood Plain) ทราบน าพา (Alluvial Plain) และทะเลสาบ (Lacustrine) โดยม หนกกเกบปโตรเลยม (Reservoir Rock) เปนหนทรายทสะสมตวในสภาพแวดลอมแบบทางน า (Fluvial) และทางน ากงทะเลสาบ (Fluvio-Lacustrine) มคาความพรนเฉลยตงแตรอยละ 10 จนถง 30 แหลงกกเกบสวนใหญสมพนธกบแนวรอยเลอน ปโตรเลยมม การเคลอนยาย (Migration) โดยผานแนวรอยเลอนและชนหนไปยง โครงสรางกกเกบ (Trap) และม หนปดกนปโตรเลยม (Seal) เปนชนหนทมความพรนและความซมผานไดต า ไดแก หนดนดาน หนโคลน หนทรายแปง และชนถานหนทแทรกสลบอยกบชนหนทรายกกเกบ (รปท 5)

หนา 12

รปท 3 แผนทแสดงแองสะสมตะกอนและแหลงปโตรเลยมในอาวไทย

หนา 13

รปท 4 แบบจ าลองภาพตดขวางแสดงแองสะสมตะกอน (ดดแปลงจาก Racey 2011) ตามแนวในรปท 3

หนา 14

รปท 5 แบบจ าลองการเกดปโตรเลยมของแองตะกอนหลกในอาวไทย (รวบรวมและดดแปลงขอมลจาก Chantaraprasert 2000, Intawong 2006, Kaewkor 2018, Morley and Racey 2011, Racey 2011, Chevron 2016, PTTEP 2015)

1. ธรณวทยาของแปลงส ารวจในทะเลอาวไทยหมายเลข G1/61

แปลงส ารวจหมายเลข G1/61 ตงอยในแองปตตานซงเปนแองสะสมตะกอนขนาดใหญทเกดในมหายค ซโนโซอค มความยาวประมาณ 270 กโลเมตร กวางประมาณ 100 กโลเมตร และวางตวอยในแนวเหนอ-ใต แองปตตานเปนแองทมอตราการผลตปโตรเลยมสงสดในอาวไทย โดยมการผลตกาซธรรมชาต น ามนดบและ กาซธรรมชาตเหลว

แองปตตานเรมเปด (Rifting Phase) ในชวงอายประมาณอโอซนตอนปลาย (Late Eocene) ถงอายประมาณโอลโกซนตอนปลาย (Late Oligocene) มการสะสมตะกอนและจมตว (Post-Rift & Thermal Sag) อยางตอเนองตงแตอายไมโอซนตอนตนจนถงปจจบน (Early Miocene-Recent) โครงสรางหลกประกอบดวยรอยเลอนปกต (Normal Fault) ทมการวางตวในแนวเหนอ-ใต ตามแนวโครงสรางเดมในชนหนฐาน (Basement) ซงรอยเลอนดงกลาวท าใหแองมลกษณะเปนรปกราเบน (Graben) และกงกราเบน (Half-Graben)

การล าดบชนหน (Stratigraphy) ของแองปตตาน (รปท 6) แบงออกเปน 5 ล าดบชน (Chantaraprasert 2000, Jardine 1997, Morley & Racey, 2011, Chevron 2016) ดงน

ล ำดบชนหนท 1 (Sequence 1) เปนชดหนอายอโอซนตอนปลายถงโอลโกซน (Late Eocene-Oligocene) ทมการสะสมตวของตะกอนไปพรอมกบการเปดของแอง (Syn-Rift Sediment) ซงสวนใหญประกอบดวยหนดนดานทมปรมาณสารอนทรยสง ซงสะสมตวในสภาพแวดลอมแบบทะเลสาบ (Lacustrine) และหนทรายทสะสมตวในสภาพแวดลอมแบบทางน า-ดนดอนสามเหลยมปากแมน า (Fluvio-Deltaic) รวมถงหนกรวดทสะสมตวในสภาพแวดลอมแบบน าพารปพด (Alluvial fan)

หนา 15

ล ำดบชนหนท 2 (Sequence 2) เปนชดหนอายไมโอซนตอนตนถงตอนกลาง (Early-Mid Miocene) ทมการสะสมตวของตะกอนในชวงหลงการเปดของแอง (Post-Rift Phase) ซงประกอบดวยชนหนทรายทสะสมตว ในสภาพแวดลอมแบบทางน า (Fluvial) และหนโคลนทสะสมตวในสภาพแวดลอมแบบทราบลมปากแมน า (Delta Plain) และชายฝงบรเวณน าขนน าลง (Intertidal) นอกจากน ยงพบชนถานหนอกดวย

ล ำดบชนหนท 3 (Sequence 3) เปนชดหนอายไมโอซนตอนกลาง (Mid Miocene) ซงประกอบดวยหนดนดานเนอถาน (Carbonaceous Shale) แทรกสลบกบหนทราย หนทรายแปง และถานหน ทสะสมตว ในสภาพแวดลอมแบบทะเลสาบน าเคม (Lagoon) ทางน า และทะเลน าตน

ล ำดบชนหนท 4 (Sequence 4) เปนชดหนอายไมโอซนตอนกลางถงตอนปลาย (Mid-Late Miocene) ซงประกอบดวยหนโคลนแทรกสลบกบหนทราย และถานหน ทสะสมตวในสภาพแวดลอมแบบ ทางน า-ดนดอนสามเหลยมปากแมน า โดยพบรอยชนไมตอเนอง (Mid Miocene Unconformity: MMU) ในชวงบนสดของชดหน

ล ำดบชนหนท 5 (Sequence 5) เปนชดหนอายไมโอซนตอนปลายถงปจจบน (Late Miocene- Recent) ซงประกอบดวยหนโคลนแทรกสลบกบหนทราย หนดนดาน และถานหนทมการสะสมตวแบบทางน าจนถงทะเลน าตน

รปท 6 การล าดบชนหน (Stratigraphy) สภาพแวดลอมบรรพกาล (Palaeoenvironment) และการแปรสณฐาน (Tectonics) ของแองปตตาน (รวบรวมและดดแปลงขอมลจาก Chantaraprasert 2000, Jardine 1997, Morley & Racey, 2011, Racey 2011, Chevron 2016)

หนา 16

2. ระบบการเกดปโตรเลยมของแปลงส ารวจในทะเลอาวไทยหมายเลข G1/61

บรเวณตอนเหนอของแปลงส ารวจหมายเลข G1/61 ประกอบดวยแหลงปลาหมก ปลาทอง สราษฎร ยะลา และกะพง เปนตน (รปท 7) ซงมการผลตกาซธรรมชาต น ามนดบและกาซธรรมชาตเหลว สวนบรเวณตอนกลางและตอนใตของแปลง (รปท 8 และ 9) ประกอบดวยแหลงปะการง สตล จกรวาล เอราวณ ตราด ฟนาน และโกมนทร เปนตน ซงมการผลตกาซธรรมชาตเปนหลก โดยความลกทเรมใหน ามนดบ (Top Oil Window) อยทประมาณ 2,000 เมตร และความลกทเรมใหกาซธรรมชาต (Top Gas Window) อยทประมาณ 2,900 เมตร ซงระบบการเกดปโตรเลยม (รปท 10) มรายละเอยดดงน

1) หนตนก ำเนดปโตรเลยม (Source Rock) หนตนก าเนดหลกของแปลง G1/61 ไดแก หนดนดานอายโอลโกซนทมปรมาณสารอนทรยสงในล าดบชนหนท 1 นอกจากน ยงพบวาหนในล าดบชนหนท 2 และ 3 และสวนลางสดของล าดบชนหนท 4 กมคณสมบตเปนหนตนก าเนดปโตรเลยมไดเชนกน

2) ระบบกำรใหปโตรเลยม-เคลอนยำย-สะสมตว (Generation-Migration-Accumulation: G-M-A) คาดวาปโตรเลยมเคลอนยายออกจากหนตนก าเนดในล าดบชนหนท 1 ในชวงอายโอลโกซนตอนปลายถงไมโอซนตอนกลาง จนกระทงแองเกดการยกตวสงผลใหเกดโครงสรางยอนกลบ (Structural Inversion) (Jardine, 1997) สวนปโตรเลยมจากหนตนก าเนดในล าดบชนหนท 2, 3 และ 4 เรมเคลอนยายตงแตชวงอาย ไมโอซนตอนกลางจนถงปจจบน (Chevron, 2011)

3) หนกกเกบปโตรเลยม (Reservoir Rock) หนกกเกบหลกคอ หนทรายในล าดบชนหนท 2 และ 3 ทสะสมตวในสภาพแวดลอมแบบทางน า-ดนดอนสามเหลยมปากแมน า สวนหนกกเกบรองคอ หนทรายในล าดบชนหนท 1 และ 4 โดยพบชนหนทรายทมความหนาตงแต 2 ถง 25 เมตร

4) กลไกกำรกกเกบและหนปดกนปโตรเลยม (Trap and Seal) กลไกการกกเกบหลกประกอบดวย การกกเกบโดยรอยเลอน (Fault Trap) และการกกเกบโดยชนหน (Stratigraphic Trap) สวนหนปดกนปโตรเลยม (Seal) ประกอบดวยชนหนทมคาความพรนและคาความซมผานไดต า ไดแก หนดนดาน หนโคลน หนทรายแปง และชนถานหนทแทรกสลบอยกบชนหนทรายกกเกบ

หนา 17

รปท 7 ภาพตดขวางขอมลคลนไหวสะเทอนในแนวตะวนตก-ตะวนออก บรเวณตอนเหนอของแปลงส ารวจหมายเลข G1/61 ผานแหลงกงเหนอ ปลาหมก และปลาทอง พรอมแสดงแนวหลม Ranong East-1, North Kung-1 และ Platong-K04

รปท 8 ภาพตดขวางของขอมลคลนไหวสะเทอนในแนว ตะวนตกเฉยงเหนอ -ตะวนออกเฉยงใต บรเวณตอนกลางของแปลงส ารวจหมายเลข G1/61 ผานแหลงปะการง สตล และจกรวาล พรอมแสดงแนวหลม Pakarang-15, Satun-F01 และ Jakrawan-19

หนา 18

รปท 9 ภาพตดขวางของคลนไหวสะเทอนในแนวตะวนตก-ตะวนออก ผานแหลงฟนาน และโกมนทร บรเวณตอนลางของแปลงส ารวจหมายเลข G1/61 พรอมแสดงแนวหลมเจาะ South Gomin-1

รปท 10 แบบจ าลองภาพตดขวางในแนวตะวนตกเฉยงใต-ตะวนออกเฉยงเหนอ ผานแหลงปะการง ปลาแดง ปลาทองใต และตราด แสดงการล าดบชนหนทสมพนธกบระบบการเกดปโตรเลยมของแองปตตาน

หนา 19

3. ธรณวทยาของแปลงส ารวจในทะเลอาวไทยหมายเลข G2/61

แปลงส ารวจหมายเลข G2/61 อยในแองมาเลยเหนอ (North Malay Basin) ซงตงอยทางทศตะวนออกเฉยงใตของแองปตตาน แองมาเลยเหนอเปนแองขนาดใหญทมการสะสมตะกอนในมหายคซโนโซอค ซง หนตะกอนทสะสมในแองมความหนาถงประมาณ 9 กโลเมตร แองมาเลยเหนอทอยในขอบเขตของประเทศไทยครอบคลมพนทประมาณ 18,000 ตารางกโลเมตร และมการผลตกาซธรรมชาตเปนหลก เชน ในแหลงบงกช (แปลง G2/61) และแหลงอาทตย เปนตน

แองมาเลยเหนอเรมเปด (Rifting Phase) ในชวงอายประมาณอโอซนตอนปลาย (Late Eocene) ถงอายประมาณโอลโกซนตอนปลาย (Late Oligocene) มการสะสมตะกอนและจมตว (Post-Rift & Thermal Sag) อยางตอเนองตงแตอายไมโอซนตอนตนจนถงปจจบน (Early Miocene-Recent) โครงสรางหลกประกอบดวยรอยเลอนปกต (Normal Fault) ทมการวางตวในแนวเหนอ-ใต และตะวนตกเฉยงเหนอ-ตะวนออกเฉยงใต ซงรอยเลอนดงกลาวท าใหแองมลกษณะเปนรปกราเบน (Graben) และกงกราเบน (Half-Graben)

การล าดบชนหน (Stratigraphy) ของแองมาเลยเหนอ (รปท 11) แบงออกเปน 4 ชดหน ดงน

ชดหนท 0 (FM-0) เปนชดหนอายอโอซนตอนปลายถงโอลโกซน (Late Eocene-Oligocene) ทม การสะสมตวของตะกอนไปพรอมกบการเปดของแอง (Syn-Rift Sediment) ซงประกอบดวยหนดนดานทสะสมตวในสภาพแวดลอมแบบทะเลสาบ (Lacustrine) และหนทรายทสะสมตวในสภาพแวดลอมแบบทางน า (Fluvial) ซงจะพบหนทรายมากขนในชวงบนของชดหนน

ชดหนท 1 (FM-1) เปนชดหนอายโอลโกซนตอนปลายถงไมโอซนตอนตน (Late Oligocene-Early Miocene) ทมการสะสมตวของตะกอนในชวงหลงการเปดของแอง (Post-Rift Phase) ซงประกอบดวยชน หนทรายตะกอนหยาบทสะสมตวในสภาพแวดลอมแบบทางน าแทรกสลบกบชนหนดนดาน หรอหนโคลน

ชดหนท 2 (FM-2) เปนชดหนอายไมโอซนตอนตนถงตอนกลาง (Early-Mid Miocene) ซงประกอบดวยหนทรายทสะสมตวในสภาพแวดลอมแบบทางน า ดนดอนสามเหลยมปากแมน า ทราบน าทวมถง โดยมชนถานหนและชนหนดนดานแทรกสลบอยทวไป ซงในชวงบนสดของชดหนนเปนหนดนดานทสะสมตวในทะเล

ชดหนท 3 (FM-3) เปนชดหนอายไมโอซนตอนปลายถงไพลโอซน (Late Miocene-Pliocene) สวนใหญประกอบดวยหนดนดาน และมหนทรายชนบาง ๆ แทรกสลบเลกนอย ภายใตสภาพแวดลอมการสะสมตวในทะเล

หนา 20

รปท 11 การล าดบชนหน (Stratigraphy) การแปรสณฐาน (Tectonics) และสภาพแวดลอมบรรพกาล (Palaeo-environment) ของแองมาเลยเหนอ (ดดแปลงจาก PTTEP, 2015)

4. ระบบการเกดปโตรเลยมของแปลงส ารวจในทะเลอาวไทยหมายเลข G2/61

แปลงส ารวจหมายเลข G2/61 ประกอบดวยแหลงบงกชเหนอ (Greater Bongkot North: GBN) และ แหลงบงกชใต (Greater Bongkot South: GBS) ดงแสดงในรปท 12 ซงมการผลตกาซธรรมชาต โดยสวนใหญผลตจากชนหนกกเกบทเปนหนทรายในชดหนท 2 (FM-2) และมหนตนก าเนดหลกคอ หนดนดานทมสารอนทรยสงในชดหนท 1 (FM-1) และ 2 (FM-2) ซงระบบการเกดปโตรเลยม (รปท 13) มรายละเอยดดงน

1) หนตนก ำเนดปโตรเลยม (Source Rock) หนตนก าเนดหลกของแปลง G2/61 ไดแก ชนถานหนและหนดนดานทมสารอนทรยสงในชดหนท 2 (FM-2) โดยทชนถานหนและหนดนดานดงกลาวมคาสารอนทรยสงถงรอยละ 53 และ 11 ตามล าดบ นอกจากน ยงพบวาหนดนดานในชดหนท 0 (FM-0), 1 (FM-1) และ 3 (FM-3) กมคณสมบตเปนหนตนก าเนดปโตรเลยมไดเชนกน

2) ระบบกำรใหปโตรเลยม-เคลอนยำย-สะสมตว (Generation-Migration-Accumulation: G-M-A) แหลงบงกชใตเปนบรเวณหลกทใหปโตรเลยม (Main Kitchen Area) ในพนทแปลง G2/61 โดยปโตรเลยมบางสวนเคลอนยายไปยงแหลงบงกชเหนอทางทศตะวนตกเฉยงเหนอ สวนระบบการใหปโตรเลยม -เคลอนยาย-สะสมตว เรมตงแตชวงอายไมโอซนตอนปลายถงไพลโอซน

3) หนกกเกบปโตรเลยม (Reservoir Rock) หนกกเกบหลกคอ หนทรายในชดหนท 2 (FM-2) ซงสะสมตวในสภาพแวดลอมแบบทางน า เชน สนทราย ตะกอนรปพด และตะกอนสามเหลยมปากแมน า เปนตน สวนหนกกเกบรองคอ หนทรายในชดหนท 0 (FM-0) และ 1 (FM-1) ซงสะสมตวในสภาพแวดลอมแบบทางน ากงทะเลสาบ ดงแสดงในภาพตดขวางขอมลคลนไหวสะเทอนในรปท 14 และ 15

หนา 21

4) กลไกกำรกกเกบและหนปดกนปโตรเลยม (Trap and Seal) กลไกการกกเกบหลกประกอบดวย การกกเกบโดยโครงสราง (Structural Trap) เชน โครงสรางรอยเลอน (Fault Trap) และโครงสรางปดแบบ สทาง (4-Way Dip Closure) และการกกเกบโดยชนหน (Stratigraphic Trap) สวนหนปดกนเปนชนหนทม ความพรนและความซมผานไดต า ไดแก หนดนดาน หนโคลน หนทรายแปง และชนถานหนทแทรกสลบอยกบชนหนทรายกกเกบ

ทงน ความทาทายของการผลตปโตรเลยมในพนทนคอคาความชนของความรอนใตพภพเทยบกบ ความลก (Geothermal Gradient) สงมากกวาปกต โดยมอณหภมเพมขนประมาณ 5-8 องศาเซลเซยส ตอความลกท เ พมข นทก ๆ 100 เมตร นอกจากน ย งพบวากา ซธรรมชาตท ผลตไดมสดสวนของ กาซคารบอนไดออกไซดในปรมาณมากอกดวย

รปท 12 แบบจ าลองภาพตดขวางในแนวตะวนตกเฉยงเหนอ -ตะวนออกเฉยงใต ผานแหลงบงกชเหนอ (Greater Bongkot North: GBN) และแหลงบงกชใต (Greater Bongkot South: GBS) แสดงการล าดบชนหนซงตะกอน มความหนาและความลกเพมขนในแหลงบงกชใต

รปท 13 แบบจ าลองภาพตดขวางในแนวตะวนตกเฉยงเหนอ-ตะวนออกเฉยงใต ผานแทนผลต WP16 WP23 และหลม TNY-1X แสดงการล าดบชนหนทสมพนธกบระบบการเกดปโตรเลยมของแองมาเลยเหนอ ซงมการผลตกาซธรรมชาตจากชดหนท 2 (FM-2) เปนหลก

หนา 22

รปท 14 ภาพตดขวางขอมลคลนไหวสะเทอนในแนวตะวนตกเฉยงใต -ตะวนออกเฉยงเหนอ บรเวณตอนเหนอของ แปลงส ารวจหมายเลข G2/61 ผานหลม BK-DEL-35 และ Ton Son-1X ซงพบกาซธรรมชาตจากชดหนท 0 (FM-0) 1 (FM-1) และ 2 (FM-2)

รปท 15 ภาพตดขวางขอมลคลนไหวสะเทอนในแนวตะวนตกเฉยงใต-ตะวนออกเฉยงเหนอ บรเวณตอนใตของ แปลงส ารวจหมายเลข G2/61 ผานหลม Ton Moke-1XRD ซงพบกาซธรรมชาตจากชดหนท 2 (FM-2)

หนา 23

ปรมาณส ารองปโตรเลยม

จากการตรวจสอบตวเลขปรมาณส ารองปโตรเลยมของแปลงส ารวจหมายเลข G1/61 และ G2/61 โดยกรมเชอเพลงธรรมชาต พบวา แปลงดงกลาวมปรมาณส ารองปโตรเลยมทพสจนแลว (Proved Reserves) แบงเปนกาซธรรมชาต กาซธรรมชาตเหลว และน ามนดบดง ณ สนป พ.ศ. 2559 ดงน

ตารางท 2 ตารางแสดงปรมาณส ารองปโตรเลยม

แปลงส ารวจ

หมายเลข

ปรมาณการผลตปโตรเลยมสะสม ปรมาณส ารองทพสจนแลว

กาซธรรมชาต

(Bcf)

กาซธรรมชาตเหลว

(MMbbl)

น ามนดบ (MMbbl)

กาซธรรมชาต

(Bcf)

กาซธรรมชาตเหลว

(MMbbl)

น ามนดบ (MMbbl)

G1/61 10,378.06 321.87 167.46 2,435.58 72.35 36.35

G2/61 5,004.72 148.09 - 1,375.51 31.27 -

การผลตปโตรเลยม

ปโตรเลยมสวนทเปนของเหลว (Liquids)

ในชวงปลายป พ.ศ. 2493 กรมการพลงงานทหารไดเรมผลตน ามนดบในประเทศไทยเปนครงแรก อยางไรกตามปรมาณการผลตยงคงอยในระดบทคอนขางต าจนกระทงบรษท Shell ไดเรมด าเนนการผลตทแหลงสรกตในป พ.ศ. 2526 นอกจากนกาซธรรมชาตเหลวจากแหลงกาซของบรษทเชฟรอนกถอเปนแหลงพลงงานหลกอกอยางหนงของประเทศไทยในการผลตปโตรเลยมเหลว ซงผลตเปนครงแรกจากแหลงเอราวณในป พ.ศ. 2524 ตอมาในชวงป พ.ศ. 2543 พบวาการผลตปโตรเลยมสวนทเปนของเหลวมอตราเพมขนอยางตอเนอง ซงเปนผลมาจากโครงการ "Big Oil" จากแหลงปลาหมกและแหลงยะลาในพนทด าเนนงานของบรษท เชฟรอน ทงน การผลตสงสดมาจากแหลงบงกชซงเปนสวนหนงของผลผลตปโตรเลยมสวนทเปนของเหลวของประเทศไทย

รปท 16 การผลตปโตรเลยมทเปนของเหลวของประเทศไทย

ทมา: Wood Mackenzie

0

50

100

150

200

250

300

2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559

'000 b

/d

หนา 24

ภายในระยะเวลาไมนานหลงจากน บรษทเชฟรอนกยงคงเปนผผลตปโตรเลยมเหลวรายใหญทสดในประเทศไทย โดยผลตจากพนทสญญาและแปลงสมปทาน B8/32 และแปลงสมปทาน S1 (แหลงสรกต) ของบรษท ปตท.สผ. นอกจากนแปลง G10/48 (แหลงวาสนา) ของบรษท KrisEnergy และแปลง G11/48 (แหลงนงเยาว) ของบรษท Mubadala ไดเรมด าเนนการผลตในป พ.ศ. 2558

ตารางท 3 การผลตของเหลว (พนบารเรลตอวน) Location 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559

Arthit - - 15 18 18 16 11 9 9 9 10 B12/27 (Palin) 19 18 18 19 19 16 15 16 18 14 15 B5/27 (Jasmine) 9 19 20 20 18 17 14 13 14 12 13 B6/27 (Nang Nuan) 1 1 - - - - - - - - - B8/32 (Benchamas) 59 51 61 61 49 40 41 32 35 33 37 B8/38 (Bualuang) - - 3 5 9 7 8 12 12 11 8 Bongkot 18 18 19 18 20 21 28 32 29 28 27 Contract 1 Area 11 11 11 13 11 11 9 6 7 5 6 Contract 2 Area 9 12 10 7 11 11 14 14 15 24 26 Contract 3 Area 39 47 43 36 45 41 36 44 39 38 44 E5 & EU1 (Sinphuhorm)

- 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

G1/48 (Manora) - - - - - - - - 1 14 11 G10/48 (Wassana) - - - - - - - - - 3 7 G11/48 (Nong Yao) - - - - - - - - - 3 9 G5/43 (Songkhla) - - - 5 8 10 20 20 14 13 12 L11/43 (Burapa) - - - - 0 0 1 1 1 0 1 L44/43, L33/43 & SW1A and L53/48

0 2 14 7 6 3 2 2 6 10 10

Military Operated Area (MOA)

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

NC (Bung Ya) & L21/43 (Nong Sa)

1 1 2 2 1 1 2 2 2 2 1

PTTEP1 (Suphan Buri Area)

1 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0

S1 (Sirikit Area) 22 23 23 23 24 25 31 36 31 32 30 Total Liquids Production

190 204 241 235 240 221 233 240 234 252 268


หนา 25

กาซธรรมชาต (Natural Gas)

ปจจบนผลผลตกาซสวนใหญของประเทศไทยมาจากอาวไทยเปนหลก ซงเรมด าเนนการผลตครงแรกในป พ.ศ. 2524 จากแหลงเอราวณของบรษทยโนแคล โดยตอมาบรษทเชฟรอนไดท าการควบรวมกจการกบบรษทยโนแคลในเดอนสงหาคม พ.ศ. 2548 และกลายมาเปนผผลตกาซรายส าคญของประเทศไทย

เนองจากวกฤตเศรษฐกจของภมภาคเอเซย สงผลใหความตองการกาซธรรมชาตลดลงในชวงปลายป พ.ศ. 2533 และประเทศไทยตองเผชญกบปญหากาซลนตลาดจากสญญากาซทไดท าไว นอกจากนการเพมขนของปรมาณกาซธรรมชาตจากสญญาทไดท าไวกบประเทศพมาในชวงตนป พ.ศ. 2543 กท าใหเกดการจ ากดโอกาสในการพฒนาแหลงกาซธรรมชาตภายในประเทศอกดวย

รปท 17 การผลตกาซธรรมชาตในประเทศไทย


ในชวงสบปทผานมาพบวาความตองการกาซธรรมชาตภายในประเทศไทยเพมสงขนอยางตอเนอง โดยในป พ.ศ. 2546 ไดมการลงนามในขอตกลงการซอขายกาซธรรมชาตหลายฉบบเพอรองรบการจดหา กาซภายในประเทศ การเพมขนของการจดหากาซธรรมชาตดงกลาวมาจากทงผรบสมปทานรายเดมเชน สมปทานของบรษทยโนแคลในแปลง B12/27 และการลงนามในขอตกลงการซอขายกาซธรรมชาตจากแหลงอาทตยของบรษท ปตท. สผ. ในเดอนมกราคม พ.ศ. 2547 ซงถอเปนครงแรกของการท าสญญาซอขาย กาซธรรมชาตจากแหลงใหมในตลาดกาซของประเทศไทยนบตงแตตนป พ.ศ. 2543 โดยแหลงอาทตยเรมผลตในเดอนเมษายน พ.ศ. 2551 โดยผานทางทอสงกาซธรรมชาตเสนท 3 ในอาวไทย นอกจากน ยงรวมถงการท าสญญาการซอขายกาซธรรมชาตและการตอระยะเวลาผลตของกลมเอราวณและกลมบงกชในป พ.ศ. 2550 ตอไปอก 10 ป

ประเทศไทยยงไดรบกาซธรรมชาตจากพนทพฒนารวมไทย-มาเลเซยในแปลง B-17 ซงด าเนนงานโดยบรษท CPOC และแปลง A-18 ซงด าเนนงานโดยบรษท CTOC โดยคาดวาแปลง A-18 และ B-17 จะสามารถผลตกาซธรรมชาตได 400 ลานลกบาศกฟตตอวน และ 270 ลานลกบาศกฟตตอวนตามล าดบ อยางไรกตามขอตกลงซอขายกาซธรรมชาตของแปลง A-18 และ B-17 นนสามารถเพมปรมาณขนไดโดยพจารณาจากความตองการและปรมาณส ารอง ซงการผลตกาซจากพนทพฒนารวมไทย-มาเลเซยนนเรมตนขนในป พ.ศ. 2551

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

3,500

2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559

mm

scfd

หนา 26

ในชวง 2 ปทผานมาไดมการเพมปรมาณการจดหากาซเขาสตลาดกาซของประเทศไทย โดยการผลต กาซธรรมชาตจากสองแหลงหลก ไดแก แหลงปลาทองของบรษทเชฟรอนซงเรมผลตในเชงพาณชยเมอเดอนตลาคม พ.ศ. 2554 และแหลงบงกชใตของบรษท ปตท.สผ. ซงเรมผลตในเดอนเมษายน พ.ศ. 2555 โดยแหลงปลาทองและแหลงบงกชใตสามารถผลตกาซธรรมชาตได 420 และ 320 ลานลกบาศกฟตตอวนตามล าดบ

ตารางท 4 การขายกาซธรรมชาต (ลานลกบาศกฟตตอวน) Location 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 Arthit - - 235 329 427 351 238 223 218 213 221 B12/27 (Palin) 388 399 391 364 362 407 392 376 375 305 325 B8/32 (Benchamas) 198 192 167 181 175 156 125 111 96 100 129

Bongkot 599 607 589 516 586 591 773 889 871 905 890 Contract 1 Area 243 266 253 235 245 230 247 190 217 196 220 Contract 2 Area 197 234 238 182 223 260 470 411 378 499 454 Contract 3 Area 466 548 506 399 472 458 568 633 622 575 605 E5 & EU1 (Sinphuhorm) 6 86 83 85 87 83 93 88 105 121 116

E5 (Nam Phong) 31 26 23 19 18 16 14 13 12 12 11 S1 (Sirikit Area) 36 29 26 13 15 20 24 26 28 26 22 Total Gas Production

2,164 2,387 2,511 2,323 2,610 2,572 2,944 2,960 2,922 2,952 2,993


หนา 27

การลงทนส ารวจและผลตปโตรเลยม

ในป พ.ศ. 2559 ผรบสมปทานปโตรเลยมมการลงทนในกจการส ารวจและผลตปโตรเลยมในประเทศไทย ทงบนบกและในทะเลเปนเงนรวมทงสน 141,244 ลานบาท โดยเปนคาใชจายทเกดขนจากการด าเนนงานดานตาง ๆ ไดแก การส ารวจ 1,560 ลานบาท (รอยละ 1) การพฒนาแหลงปโตรเลยม 91,811 ลานบาท (รอยละ65) การผลตและขายปโตรเลยม 44,703 ลานบาท (รอยละ 32) และการบรหารงาน 3,170 ลานบาท (รอยละ 2)

คาใชจายในการลงทนในป พ.ศ. 2559 สวนใหญเปนคาใชจายในการพฒนาแหลงปโตรเลยมเพอ การผลตปโตรเลยมโดยไดมการตดตงแทนผลต แทนกระบวนการผลต รวมถงการเจาะหลมส ารวจและหลมพฒนาแหลงปโตรเลยม เพอการผลตปโตรเลยมของแหลงตาง ๆ ดงน

- แหลงเอราวณ สตล กะพง ปลาทอง ปลาหมก ยะลา ปะการง ตราด ตราดเหนอ จกรวาล ฟนาน โกมนทร โกมนทรใต บรรพต และแหลงไพลน โดยบรษท เชฟรอนประเทศไทยส ารวจและผลต จ ากด และคณะ

- แหลงบงกชและอาทตย โดย บรษท ปตท. ส ารวจและผลตปโตรเลยม จ ากด (มหาชน) และคณะ - แหลงทานตะวน เบญจมาศ ราชพฤกษ และลนตา โดย บรษท เชฟรอน ออฟชอร (ประเทศไทย) จ ากด

และคณะ - แหลงสงขลา โดย บรษท CEC International Ltd. - และแหลงสรกต โดย บรษท ปตท.สผ. สยาม จ ากด และคณะ

โดยมคาใชจายในการลงทนรายบรษท ดงแผนภาพ

รปท 18 แผนภาพสดสวนการลงทนส ารวจและผลตปโตรเลยมรายบรษท

ทมา: รายงานประจ าป พ.ศ. 2559, กรมเชอเพลงธรรมชาต

หนา 28

สรปขอมลกลมแหลงกาซธรรมชาตเอราวณ

กลมแหลงกาซธรรมชาตเอราวณ ครอบคลมพนทบรเวณแปลงส ารวจในทะเลอาวไทยหมายเลข 10 11 12 และ 13 ปจจบนด าเนนงานโดย บรษท เชฟรอนประเทศไทยส ารวจและผลต จ ากด ในแปลงส ารวจในทะเลอาวไทยหมายเลข 10 และ 11 ภายใตสมปทานปโตรเลยมเลขท 1/2515/5 และแปลงส ารวจในทะเลอาวไทยหมายเลข 12 และ 13 ภายใตสมปทานปโตรเลยมเลขท 2/2515/6 มอตราการผลตกาซธรรมชาตตามสญญาซอขายท 1,240 ลานลกบาศกฟตตอวน ไดรบอนมตพนทผลตไปแลวจ านวน 86 พนท มพนทผลตรวม 4,487.41 ตารางกโลเมตร และพนทสงวนจ านวน 123.08 ตารางกโลเมตร โดยสมปทานจะสนสดอายในวนท 23 เมษายน พ.ศ. 2565

รปท 19 แผนทแสดงแปลงส ารวจในทะเลอาวไทยหมายเลข 10 11 12 และ 13 (กลมแหลงกาซธรรมชาตเอราวณ)

แหลงเอราวณซงเปนแหลงกาซธรรมชาตขนาดใหญและมความซบซอน ไดเรมมการผลตน าเขาระบบทอสงกาซตงแตป พ.ศ. 2524 และไดรบการพฒนาขนโดยใชแทนผลตกลาง (Central Platform) 5 แทน และมแทนหลมผลตมากกวา 25 แทน กาซทผลตไดจะถกขนสงไปทางเหนอไปยงสถานทมาบตาพดผานทอสงของบรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) (PTT) และอกเสนทางไปทางตะวนตกเฉยงใตของประเทศไทยผานทางทอสงไปยงขนอม ตอมาไดมการพฒนาแหลงกาซธรรมชาตเพมขนในป พ.ศ. 2526 ประกอบไปดวย แหลงบรรพต แหลงปลาทอง แหลงสตล แหลงสตลตอนใต แหลงกะพง และแหลงปลาแดง

หนา 29

การเจาะส ารวจ (Exploration) และเจาะประเมนผล (Appraisal) น าไปสการคนพบแหลงปลาทองตะวนตกเฉยงใต (South West Platong) และแหลงปลาทองใต (South Platong) ในป พ.ศ. 2539 และ 2542 ตามล าดบ ตอมา ในป พ.ศ. 2551 บรษทเชฟรอน ไดเรมพฒนาโครงการปลาทองระยะทสอง (Platong II) ซงเปนโครงการขยายก าลงการผลตกาซธรรมชาตทมอยของกลมโครงสรางปลาทอง (Platong Complex) ในทะเลอาวไทย ซงโครงการนจะท าใหไดก าลงการผลตกาซธรรมชาตและกาซธรรมชาตเหลวรวมส าหรบพนทสญญาทงสาม เพมขนอก 420 ลานลกบาศกฟตตอวน และ 22,000 บารเรลตอวน ตามล าดบ

นอกเหนอจากการพฒนาปรมาณส ารองกาซธรรมชาต ในดานของแหลงน ามนดบของแหลงกะพง (Kaphong) และ แหลงปลาทอง (Platong) กไดรบการพฒนาใหเปนสวนหนงของโครงการพฒนาน ามนไทยโครงการ 1 (TOD1) ควบคไปดวย

ภายใตโครงการพฒนาน ามนไทย 1 (TOD1) ซงเดมเรยกวาโครงการ "บกออยล" (Big Oil) การผลตน ามนดบเรมตนจากแหลงปลาหมกในเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2544 และไดรบปรมาณเพมเตมจากแหลงยะลาในเดอนพฤษภาคม ตอมาในป พ.ศ. 2545 ไดมการพฒนาระยะทสองขน ซงรวมไปถงการพฒนาแหลงยะลาตะวนออกในป พ.ศ. 2548 ดวย

จากความตองการใชกาซทเพมสงขนในประเทศไทย ท าใหการผลตกาซธรรมชาตจากทง 3 สญญามปรมาณการผลตสงกวาปรมาณการจดสงกาซรายวนตามสญญา (DCQ) อยางตอเนอง และในชวงตนป พ.ศ. 2550 ไดมการเพมทอสงกาซเสนท 3 ของอาวไทยเพอใหสามารถผลตเพมขนจากปรมาณกาซจากพนทปโตรเลยมภายใตสญญาซอขายกาซ ในเดอนธนวาคม พ.ศ. 2550 รฐบาลไทยไดอนมตการขยายสญญา Unocal 3 เปนระยะเวลา 10 ปตงแตป พ.ศ. 2555 ถงพ.ศ. 2565 หลงจากไดรบการขยายระยะเวลาดงกลาว บรษท เชฟรอนไดปรบขอตกลงการซอขาย (Heads of Agreement) มาเปนท าสญญาตกลงซอขายกาซธรรมชาต (Gas Sales Agreement-GSA) เพอจดหากาซเพมเตมใหกบทอกาซเสนท 3 ท าใหสามารถรองรบ DCQ ท 1,240 ลกบาศกฟตตอวน และราคากาซจากพนทปโตรเลยมในสญญาซอขายทใกลเคยงกนในทงสามสญญา

การผลตระหวางป พ.ศ. 2556 - 2557 ลดลงเนองจากการขาดแทนขดเจาะในชวงเวลานน ส าหรบในป พ.ศ. 2558 ระดบการผลตปรบตวดขน คาดวาเนองจากประกอบการมการท าสญญาจางแทนขดเจาะเพม ปโตรเลยมจากแหลงดาราถกน าเขาสระบบทอกาซใน พ.ศ. 2558 เพอชวยรกษาภาพรวมการผลตไวท 200 ลานลกบาศกฟตตอวน จนถงป พ.ศ. 2565 แตคาดวาการผลตจะตกจะลดลงจากระดบสงสดในป พ.ศ. 2558 เนองจากสภาวะราคาน ามนตกต า

การผลตจากการพฒนาแหลงปลาทองสอง (Platong II) เรมขนเปนครงแรกในเดอนตลาคม 2554 โครงการนไดรวมไปถงการพฒนาของแหลงปลาทองใต (South Platong) และแหลงปลาทองตะวนตกเฉยงใต (South West Platong) ในขณะทแหลงปะการง (Pakarang) แหลงบรรพตใต (South Baanpot) และแหลงตราดเหนอ (North Trat) ถกน าเขาสชวงการผลตในชวงป พ.ศ. 2554/2555 ซงถอเปนสวนหนงของโครงการปลาทองสอง (Platong II) โครงการจะเพมก าลงการผลตขนอก 420 ลานลกบาศกฟตตอวน และ 22,000 บารเรลตอวน ตนทนรวมของโครงการปลาทองสอง (Platong II) อยทประมาณ 3,100 ลานเหรยญสหรฐฯ

หนา 30

1. ผรบสมปทาน ตารางท 5 ผรบสมปทานในแปลงส ารวจหมายเลข 10 11 12 และ 13

หมายเลขสมปทาน วนทใหสมปทาน

แปลงส ารวจ ผรบสมปทาน สดสวนการ

ถอหน 1/2515/5

1 มนาคม 2515 10 และ 11 สญญาซอขายกาซหมายเลข 2 (Unit Area I)

* Chevron Thailand Exploration and Production Ltd. 70.00% **Mitsui Oil Exploration Co., Ltd.

30.00%

สญญาซอขายกาซหมายเลข 2 (สมปทานเพมเตม) (Unit Area II) * Chevron Thailand Exploration and Production Ltd. 71.25% **Mitsui Oil Exploration Co., Ltd. 23.75% **PTT Exploration and Production Public Co., Ltd. 5.00%

2/2515/6 1 มนาคม 2515

12 และ 13 สญญาซอขายกาซหมายเลข 1 * Chevron Thailand Exploration and Production Ltd. 80.00% **Mitsui Oil Exploration Co., Ltd. 20.00% สญญาซอขายกาซหมายเลข 2 (Unit Area I) * Chevron Thailand Exploration and Production Ltd. 70.00% **Mitsui Oil Exploration Co., Ltd. 30.00% สญญาซอขายกาซหมายเลข 2 (สมปทานเพมเตม) (Unit Area II) * Chevron Thailand Exploration and Production Ltd. 71.25% **Mitsui Oil Exploration Co., Ltd. 23.75% **PTT Exploration and Production Public Co., Ltd. 5.00%

หมายเหต * ผด าเนนงาน (Operator) ** ผรวมประกอบกจการ (Co-venturer)

ทมา: กรมเชอเพลงธรรมชาต

หนา 31

2. การผลตปโตรเลยม (Petroleum Production)

กำซธรรมชำต

รปท 20 รายละเอยดการผลตของพนทสญญา G1/61


การผลตจากแหลงเอราวณเรมในเดอนสงหาคม 2524 ดวยอตราการผลต 200 ลานลกบาศกฟตตอวน และเพมขนเปน 250 ลานลกบาศกฟตตอวน ณ กลางป พ.ศ. 2526 อยางไรกตามการผลตเรมแรกถกจ ากดดวยอณหภมภายในหลมทสง ซงสงผลกระทบตออปกรณกา รผล ต และท า ให ต อ งม ก า รปร บสภาพ หล ม (Recomplete) นอกจากนยงท าใหทราบวาโครงสรางแหลงกกเกบมความซบซอนมากกวาทประเมนไวในตอนแรก และสงผลใหก าลงการผลตสงสด ณ สนป พ.ศ. 2545 อยทเพยง 160 ลานลกบาศกฟตตอวน

บรษท Unocal จงพยายามเพมอตราการผลต และตดตงแทนผลตเอราวณ เพม 4 แทนผลต ไดแก I J K L ระหวางป พ.ศ. 2547-2548 ท าใหอตราการผลตในป พ.ศ. 2548 เพมขนเปน 185 ลานลกบาศกฟตตอวน

ดวยการพฒนาอยางตอเนอง อตราการผลตจงขนไปสงสดท 298 ลานลกบาศกฟตตอวน ในป พ.ศ. 2542 ขณะทความตองการใชกาซธรรมชาตของไทยเตบโตขนอยางมากในชวง 10 ปทผานมา อปทานจากแหลงในทะเลอาวไทยกถกจ ากดดวยก าลงของทอสงกาซ การผลตของแหลงเอราวณถกจ ากดอยท 250 ลานลกบาศกฟตตอวน ในป พ.ศ. 2546-2547 และเพมเปน 265 ลานลกบาศกฟตตอวน ในป พ.ศ. 2558

ในตอนแรกสญญาซอขายกาซ Unocal 1 คาดวาจะหมดอายลงในป พ.ศ. 2549 แตไดรบการขยายระยะเวลาออกไปจนถงเดอน เมษายน 2555 และตงแตเดอนพฤษภาคม 2555 กาซธรรมชาตจากแหลงเอราวณไดถกรวมเขากบสญญาซอขายกาซของพนทสญญา 1 2 และ 3 ทงน คาดวาพนทสญญา 1 จะสามารถรกษาอตราการผลตไดมากกวา 200 ลานลกบาศกฟตตอวน จนกระทงป พ.ศ. 2565

แรกเรมพนทสญญา 2 ไดถกก าหนดใหเรมผลตในป พ.ศ. 2528 อยางไรกตาม การพฒนาแทนผลตของแหลงบรรพตถกเลอนใหเรวขนเพอชดเชยการขาดแคลนของอปทานจากแหลงเอราวณ แหลงบรรพตจงเรม การผลตในเดอนพฤศจกายน พ.ศ. 2526 และเขาสชวงคงท (Plateau Level) ของก าลงการผลตท 30 ลานลกบาศกฟตตอวน อยางรวดเรว

แหลงสตลและปลาทองถกพฒนาตามแผนการเดม โดยแหลงสตลเรมการผลต ในเดอนมกราคม พ.ศ. 2528 แหลงปลาทองเรมการผลตในเดอนมนาคม พ.ศ. 2528 และแหลงกะพงเรมการผลตในเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2532 สวนแหลงหลงสดกอนการพฒนาโครงการปลาทอง 2 คอแหลงปลาแดง ซงเรมผลตในเดอนเมษายน 2541

พนทสญญา 3 ถกผลตแบบคอยเปนคอยไปเพอทดแทนการผลตทลดลงจากพนทสญญา 1 และ 2 เพอเพมก าลงการผลตโดยรวมจากอาวไทย

0

50

100

150

200

250

300

0

200

400

600

800

1000

1200

14002

54

3

25

45

25

47

25

49

25

51

25

53

25

55

25

57

25

59

'00

0 b

/d

mm

scfd

Liquid Gas

หนา 32

การผลตจากแหลงฟนานและแหลงสราษฎรเรมในป พ.ศ. 2535 ตามมาดวยแหลงจกรวาลในป พ.ศ. 2536 และแหลงโกมนทรในป พ.ศ. 2538 สวนแหลงปลาหมกไดเรมผลตในเดอนมกราคม 2541 ตามมาดวยแหลงตราดในเดอนกนยายน 2542

ทอสงกาซเอราวณ-มาบตาพด เสนท 2 แลวเสรจเมอป พ.ศ. 2539 ท าใหก าลงของทอสงกาซ จากอาวไทยถง จ.ระยอง อยระหวาง 1,750-1,800 ลานลกบาศกฟตตอวน (รวมการอด) ทอสงกาซนเปนการลดขอจ ากดดานโครงสรางทมอยเดมและชวยเพมภาพรวมการผลตจากทง 3 พนทสญญาเปนประมาณ 1,000 ลานลกบาศกฟตตอวน ในป พ.ศ. 2541

ระดบปรมำณกำซทผขำยจะตองสงมอบตำมสญญำใหแกผซอในแตละวน (DCQ levels)

จากงานการพฒนาบนพนทสญญา 2 และ 3 ท าให Unocal สงกาซไดสงกวา DCQ รวมท 510 ลานลกบาศกฟตตอวน เปนระยะเวลาหลายป อยางไรกตาม Supply จากแหลงในทะเลอาวไทยถกจ ากดดวยทอสงกาซ ในป พ.ศ. 2547 มการขยายทอสงกาซ 2 เสน ท าใหสามารถสงกาซไดมากกวาก าลงการผลตทงหมดท 1,800 ลานลกบาศกฟต เลกนอย ดวยความตองการใชกาซในไทยทยงคงเตบโตขน จงคาดวาการผลตของพนทสญญา 2 และ 3 จงนาจะยงคงสงกวา DCQ อยางตอเนอง

การผลตระหวางพนทสญญา 2 และ 3 ถกแบงโดยใหน าหนกพนทสญญา 3 ตงแตป พ.ศ. 2543 ปรมาณ การผลตของแตละพนทสญญาจะแปรตามการผลตจากแหลงเดมทลดลงและแหลงใหมทเรมผลต พนทสญญา 2 คาดวาจะสงกาซไดนอยกวารอยละ 40 ของการขายทงหมด

โครงกำรปลำทอง 2 Chevron เรมการพฒนาโครงการปลาทอง 2 ในป พ.ศ. 2551 เพอเพมความสามารถในการผลตกาซ

เพมขนเปน 420 ลานลกบาศกฟตตอวน และน ามนดบเปน 22,000 บารเรลตอวน หลงจากปรมาณการรบจางเรมแรกปรมาณการผลตจากโครงการ Platong II เรมขนในเดอนตลาคม พ.ศ. 2554 โดยผลตกาซธรรมชาตเปนครงแรกจากแหลงปลาทองใต ตามดวยแหลงปลาทองตะวนตกเฉยงใตในเดอนกมภาพนธ 2555

ทอสงกาซเสนท 3 จากทะเลอาวไทย เรมใชงานในเดอนมนาคม พ.ศ. 2550 ชวยลดขอจ ากด ดานโครงสรางของการผลต และดวยความพรอมของทอสงกาซนท าให Unocal (Chevron ในปจจบน) เซนขอตกลง [Heads of Agreement (HoA)] ทจะสงกาซเพมหลงป พ.ศ. 2559 ภายใตขอตกลง (HoA) น าซทเพมเตมบางสวนจะถกผลตมาจากพนทสญญา 1 ซงเปนการชวยใหปรมาณส ารองทกอนหนานยงไมมสญญารองรบไดรบการพฒนา

น ำมน น ามนของแหลงกะพงไดรบการพฒนาขนเพอเปนสวนหนงของโครงการพฒนาน ามนไทย Thai Oil

Development (TOD) (เดมชอโครงการ "บกออยล") และน ามนดบถกผลตจากแหลงครงแรกในเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2544 แหลงปลาทองกผลตน ามนดวยแตในระดบทนอย

ถงแมวา Unocal จะผลตน ามนดบเลกนอยจากแหลงสราษฎรเมอชวงตนทศวรรษท 1990 แตการผลตน ามนเรมอยางมประสทธภาพในเดอนกรกฎาคม 2544 เมอแหลงปลาหมกเรมผลตน ามนดบทอตราเรมตน 2,500 - 3,000 บารเรลตอวน และการผลตน ามนจากแหลงยะลาเรมขนเมอเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2545 โดยมการผลตน ามนเฉลยจากพนททงหมดประมาณ 9,000 บารเรลตอวน

หนา 33

เนองจากการยกระดบปรมาณส ารองและการคนพบน ามนในแหลงยะลาตะวนออกทางผประกอบการไดด าเนนโครงการน ามนระยะทสอง (TOD2) นอกเหนอจากการพฒนาแหลงยะลาและปลาหมกแลวการผลตน ามนยงไดรบการเสรมดวยการพฒนาแหลงน ามนสราษฎร

3. โครงสรางพนฐาน (Infrastructure)

กำซธรรมชำต

พนทสญญาท 1 (Contract 1 Area)

เอราวณ-ขนอม (Erawan-Khanom) กาซธรรมชาตจากแหลงเอราวณบางสวนถกสงไปโดยทอกาซขนาด 24 นว ความยาว 161 กโลเมตร

ซงถกออกแบบส าหรบก าลงการผลต 500 ลานลกบาศกฟตตอวน ไปส ขนอม (Khanom) กาซในสวนนจดหาใหแกโรงไฟฟาพลงความรอนรวมขนอมเปนจ านวน 674 เมกะวตต อยางไรกตาม โรงไฟฟามก าลงการผลตเพยงประมาณ 160 ลานลกบาศกฟตตอวนเทานน ตนทนทอกาซประมาณ 200 ลานเหรยญสหรฐในป พ.ศ. 2536

เอราวณ-มาบตาพด 1 กาซธรรมชาตสวนใหญถกสงจากแทนผลตกลางเอราวณกลาง (Erawan Central Processing

Platform) ไปยงโรงงานแยกกาซ (Gas Seperation Plant) ทมาบตาพดซงอยหางจากกรงเทพฯ ไปทางตะวนออกเฉยงใตเปนระยะทาง 125 กโลเมตร โดยทบรษท ปตท.จ ากด (มหาชน) (PTT) เปนเจาของและด าเนนการทงทอสงกาซและสถานปลายทาง (Terminal Facilities) สวนการกอสรางทอกาซในทะเลนนเรมในเดอนมถนายน พ.ศ. 2523 และทงระบบเรมตนใชงานเมอเดอนกนยายน พ.ศ. 2524 ตนทนทอกาซประมาณ 450 ลานเหรยญสหรฐ

เดมทอกาซถกออกแบบมาส าหรบก าลงการผลต 550 ลานลกบาศกฟตตอวน แตเมอเดอนตลาคม พ.ศ. 2532 UNOCAL และบรษท ปตท. ไดบรรลขอตกลงตดตงสถานเพมความดนในทะเล (Offshore Compressor Platform) เพอเพมก าลงการผลตสงสดใหเปน 800 ลานลกบาศกฟตตอวน ตนทนของการตดตงนอยท 28.5 ลานเหรยญสหรฐ ตนทนนถกแบงจายเทากนระหวาง UNOCAL และบรษท ปตท. การตดตงตามขอตกลงนเสรจสนในเดอนสงหาคม พ.ศ. 2533

เอราวณ-มาบตาพด2 ในเดอนเมษายน พ.ศ. 2535 ปตท. ไดประกาศความตงใจในการจดหาทอใหมทขนานไปกบทอสงกาซ

เอราวณ - มาบตาพด (ระยอง) ซงจะท าใหสามารถเพมก าลงการผลตไดเกอบ 1,450 ลานลกบาศกฟตตอวน โดยไมมการบบอด ทอขนาด 36 นว เรมในป พ.ศ. 2539 โดยมกาซธรรมชาตมาจากแหลงส าคญ 2 แหง ไดแก แหลงเอราวณของ UNOCAL และบงกชของ ปตท.สผ. ในสวนของโครงการนทอกาซธรรมชาตบนบกระยะทาง 110 กโลเมตร ขนาด 28 นว ไดเสรจสนลงในป พ.ศ. 2540 โดยเรมจากระยองชายฝงทางเหนอของประเทศไทยไปยงโรงไฟฟาบางปะกง โครงการมมลคาประมาณ 700 ลานเหรยญสหรฐ

มการพจารณาวธการเพมอตราการไหลของกาซรวมทงความเปนไปไดของทอเสนทสาม ปตท. ไดตดตงอปกรณเพมความดนกาซเพมเตมส าหรบทอสงกาซหลก (trunk line) ขนาด 36 นวในป พ.ศ. 2541 ซงเชอวาจะชวยเพมก าลงการผลตรวมประมาณ 1,800 ลานลกบาศกฟตตอวน

หนา 34

เอราวณ-มาบตาพด3 ในป พ.ศ. 2547 ปตท. ไดใหสญญาสรางทอ EPC กบบรษท Hyundai ในสวนท 3 ของทอสงกาซ

(trunk line) ในอาวไทย (ซงบรษท ปตท.เปนเจาของและด าเนนการอย) ไปยงโรงแยกกาซบนบกแหงท 5 (ซงเปนกรรมสทธและด าเนนการโดยบรษท ปตท.) โดยทอกาซดงกลาวสรางเสรจสมบรณในป พ.ศ. 2548 ทอสงกาซฯ เรมใชงานในเดอนมนาคม พ.ศ. 2550 และวางทอในแนวขนานไปแนวเดยวกบทอทมอยเดม โดยไปเรมตอจากแทนชมทางทอทแหลงเอราวณ (PTT Riser Platform or PRP).


กาซชน (Wet Gas) จากแหลงบรรพตและสตลใตถกสงตอไปยงแทนผลตเอราวณซ ซงจะท าหนาท บบอดกาซกอนทจะขนสงไปยงแทนผลตกลางเอราวณ (ERCPP) ในขณะทกาซทผลตจากแหลงPladang จะถกสงผานแทนผลตกลางสตล สวนกาซทผลตจากแทนผลตกลางปลาทองจะสงไปททอเอราวณ-มาบตาพดโดยตรงหลงจากผานกระบวนการแยกทแทนผลตกลางปลาทองแลว สวนทกาซทผลตจากแหลงกะพงมการวางทอยาว 15 กโลเมตรเพอเชอมไปยงแทนผลตกลางปลาทอง


กาซธรรมชาตทผานกระบวนการแลวในแหลงฟนานจะถกสงไปยงแทนผลตเอราวณผานทอขนาดเสนผาศนยกลาง 24 นวยาว 36 กโลเมตร สวนกาซธรรมชาตจากแหลงปลาหมกจะถกสงผานทางแหลงสราษฎรเพอไปรวมกบกาซจากแหลงสราษฎรกอนจะสงผานทอขนาด 16 นว ยาว 9 กโลเมตรไปยงแทนผลตกลาง ปลาทอง และสงเขาทอกาซเอราวณ-มาบตาพดโดยตรง

กาซธรรมชาตจากแหลงจกรวาลจะสงไปท าการแยกทแทนผลตกลางฟนาน หรอส าหรบกรณทแทนหลมผลตนนตงอยทางตอนเหนอของแหลง กาซกจะถกสงไปยงแหลงเอราวณโดยตรง โดยทกาซจากแหลงโกมนทรจะถกสงเขาท าการแยกทแทนผลตกลางฟนาน ในขณะทผลผลตของแหลงตราดจะสงผานไปทางแทนผลตกลางสตล สวนกาซจากแหลงยะลาซงเปนกาซทอดมไปดวยของเหลวจะถกสงไปรวมกบแหลงกะพงและไปท าการแยกบนแทนผลตน ามนดบปลาทอง (PLOCPP) และแทน PLCPP เดม ซงเมอถงจดน กาซ กาซธรรมชาตเหลว และน ามนดบจากแหลงยะลาและแหลงกะพงจะถกแยกออกจากกน โดยมทอสงกาซเขาสทอเอราวณ – มาบตาพด

ปโตรเลยมสวนทเปนของเหลว (Liquids) กาซธรรมชาตเหลว (Condensate) ทผลตได จะถกจดเกบไวในเรอกกเกบปโตรเลยมเอราวณ 2

(EFSO2) ซงมความจ 1,080,000 บารเรลซงยดไวอยางถาวรทบรเวณแหลงเอราวณ โดยทเรอกกเกบปโตรเลยมเอราวณเดมทมก าลงการกกเกบ 660,000 บารเรลถกแทนทในป พ.ศ. 2555 ดวยเรอกกเกบปโตรเลยมเอราวณ 2 ซงสรางขนใหมโดยบรษท IHI ในญปน ทอเชอมจากแทนผลตกลางปลาทองและสตล เพอใหกาซธรรมชาตเหลวมารวมกนทจดเดยว กอนทจะเกบในเรอกกเกบปโตรเลยมเอราวณ 2 เพอรอการซอขายและสงใหกบเรอบรรทกน ามนตอไป

ในขณะทน ามนดบจากแหลงกะพง แหลงยะลา แหลงปลาหมก และแหลงสราษฎร จะถกสงไปยงแทน PLOCPP ผานทางทอ และหลงจากนนกจะมอกทอหนงทเชอมระหวางแทน PLOCPP กบเรอกกเกบปโตรเลยมปตตาน สปรต ทอยหางจากแทนดงกลาวออกไปอกประมาณ 3.5 กโลเมตร โดยเรอกกเกบปโตรเลยมปตตาน สปรตนนเปนเรอทเพงน ามาใชเมอไตรมาสท 2 ของป พ.ศ. 2547 เพอทดแทนเรอกกเกบปโตรเลยม Sibeia ล ากอนหนา โดยเปนการเชาซอเปนระยะเวลา 10 ป พรอมกบทางเลอกทจะขยายอายสญญาอก 5 ปได ทงน สาเหตทมการน าเรอกกเกบปโตรเลยมล าใหมมาใชนนกเพอทจะรองรบการผลตน ามนทจะเพมขนในอนาคต โดย

หนา 35

เรอปตตาน สปรตนนสามารถจน ามนไดถง 850,000 บารเรล และในสวนของการดแลนน ทางผด าเนนการไดวาจางใหบรษท Teekay Shipping Corporation มาท าหนาทในการดแลรกษาเรอล าดงกลาวแทน ซงระหวางชวงสญญา ทางบรษทกไดท าการปรบปรง Namsan Spirit tanker ดวย

ทงน ปโตรเลยมจากแหลงยะลา แหลงปลาหมก และ แหลงสราษฎร จะถกแยกทแทนผลตกลาง ปลาทอง (ซงประกอบดวยแทน PLCPP ดงเดม และแทนผลตน ามนดบปลาทอง, PLOCPP) สวนของเหลวทแยกไดจะถกสงผานทอยาว 3.5 กโลเมตรไปยงเรอกกเกบปโตรเลยมปตตาน สปรต ตอไป

ในสวนของกาซธรรมชาตเหลวจากแหลงปลาหมก แหลงสราษฎร และแหลงยะลา นนกจะสงออกจากแตละแหลงผานทางระบบทอกาซและแทนผลตของแหลงสตล โดยมปลายทางทเรอกกเกบปโตรเลยมในแหลงเอราวณ ในขณะทปโตรเลยมเหลวจากแหลงจกรวาล แหลงฟนาน และแหลงโกมนทรจะถกรวบรวมมาท แทนผลตกลางของแหลงฟนาน กอนทจะสงไปยงแหลงเอราวณเพอท าการสงออกตอไป

ตารางท 6 ตารางสรปชนดและลกษณะของทอสงปโตรเลยมของแหลงเอราวณ

ทอสงกาซ ประเภท จาก ถง ความยาว (กม.)

เสนผาศนยกลาง (นว)

ความสามารถในการขนสง (mmscfd)

แหลงเอราวณ - อ าเภอขนอม กาซ แหลงเอราวณ อ าเภอขนอม 161 24 500 แหลงเอราวณ - แหลงปลาทอง Spur กาซ แหลงเอราวณ แหลงปลาทอง

Spur 75 34 860

แหลงปลาทอง Spur - มาบตาพด กาซ แหลงปลา

ทอง Spur

มาบตาพด (ทอกาซหลกเสนท 1)

339 34 860

แทนชมทางทอของ ปตท. ทแหลงเอราวณ - ระยอง กาซ แหลงเอราวณ ระยอง (ทอกาซ

หลกเสนท 3) 414 42 1,900

แหลงเอราวณ - แหลงทานตะวน Spur กาซ แหลงเอราวณ

แหลงทานตะวน Spur

112 36 1,150

แหลงทานตะวน Spur - มาบตาพด กาซ

แหลงทานตะวน Spur

มาบตาพด (ทอกาซหลกเสนท 2)

300 36 1,180

แหลงบรรพต - แหลงเอราวณ 1 กาซ แหลงบรรพต แหลงเอราวณ 9

แหลงปลาแดง - แหลงสตล กาซ แหลงปลาแดง แหลงสตล 23

แหลงสตล - แหลงเอราวณ กาซ แหลงสตล แหลงเอราวณ 29 16 240 แหลงกะพง - แหลงปลาทอง กาซ แหลงกะพง แหลงปลาทอง 15 16

แหลงปลาทอง – ทอกาซหลกของแหลงเอราวณ กาซ แหลง

ปลาทอง

ทอกาซหลกของแหลงเอราวณ

34 24 170

แหลงตราด - แหลงสตล กาซ แหลงตราด แหลงสตล 17 18 145 แหลงปลาหมก – แหลง สราษฎร กาซ แหลง

ปลาหมก แหลงสราษฎร 9 16 125

แหลงสราษฎร - แหลง ปลาทอง กาซ แหลง

สราษฎร แหลงปลาทอง 12 16 125

แหลงยะลา - แหลงกะพง กาซ แหลงยะลา แหลงกะพง 18 16

หนา 36

ทอสงกาซ ประเภท จาก ถง ความยาว (กม.)

เสนผาศนยกลาง (นว)

ความสามารถในการขนสง (mmscfd)

แหลงจกรวาล - แหลงเอราวณ กาซ แหลงจกรวาล แหลงเอราวณ 30 16

แหลงจกรวาล - แหลงฟนาน (กาซ) กาซ แหลงจกรวาล แหลงฟนาน 6 16 125

แหลงโกมนทร - แหลงฟนาน กาซ แหลง โกมนทร แหลงฟนาน 3 10 75

แหลงฟนาน - แหลงเอราวณ (กาซ) กาซ แหลงฟนาน แหลงเอราวณ 36 24 200

ทมา: Wood Mackenzie กำซธรรมชำตเหลว (Condensate)

ในอดต กาซธรรมชาตเหลวทผลตจากแหลงปโตรเลยมในอาวไทยประมาณรอยละ 80 จะถกสงออก (โดยมกมปลายทางเปนแนวชายฝงดานตะวนตกของประเทศสหรฐอเมรกา) อยางไรกด เมอเดอนสงหาคม ป พ.ศ. 2535 ทาง ปตท. ไดมการก าหนดแนวทางใหม โดยระบวากาซและปโตรเลยมเหลวอน ๆ ทผลตจาก แหลงกกเกบปโตรเลยมในอาวไทยทงหมดนนจะตองเขาสกระบวนการกลนภายในประเทศกอนจงจะสามารถสงออกได

นอกจากน เมอวนท 1 กนยายน 2541 ไดมการลงนามในขอตกลงระหวาง ปตท. และบรษท Mitsui ในเรองการด าเนนการสรางโรงอะโรเมตกส ซงมบรษท Mitsui เปนผด าเนนการ ทงน ทางบรษท Unocal และหนสวนรายอน ๆ กไดตกลงทจะสงมอบกาซธรรมชาตเหลวทผลตจากแปลง B12/27 ใหแก ปตท. ประมาณ 35,000 บารเรลตอวนเปนเวลา 15 ป ซงราคากาซธรรมชาตเหลวนจะขนอยกบราคาคาเฉลยของตะกรา กาซธรรมชาตเหลวและน ามนดบจาก 5 แหลงปโตรเลยม (ประกอบดวยแหลง Berri แหลง Murbau แหลง Seria Light แหลง North West Shelf และแหลง Tapis) ของประเทศสงคโปร ลบกบอตราสวนลดประมาณรอยละ 4.5 ถง 8.5 ทงน ราคาดงกลาวจะมการปรบเปนรายเดอน

4. สญญาขายกาซธรรมชาต (Gas Sale Contracts)

กำซธรรมชำต สญญา พ.ศ. 2521 (1978 Agreement) Unocal ไดลงนามในขอตกลงกบบรษท ปตท. เมอเดอนกนยายน พ.ศ. 2521 ซงครอบคลม

กาซธรรมชาตจากโครงสรางเอราวณในปรมาณ 1.7 ลานลานลกบาศกฟต สญญาดงกลาวมปรมาณซอขายกาซตามสญญารายวน (DCQ) ท 250 ลานลกบาศกฟตตอวน อยางไรกตาม DCQ ลดลงเหลอ 105 ลานลกบาศกฟตตอวน ตามประสทธภาพการผลตในชวงแรก แตเมอมการพฒนาตอมาเรอยๆ จงมการปรบ DCQ กลบมาเปน 160 ลานลกบาศกฟตตอวนในเวลาตอมา

สญญา พ.ศ. 2537 เพม DCQ (1994 upgrade to DCQ) ในชวงปลายป พ.ศ. 2537 บรษท Unocal และ ปตท. ไดมการตกลงกนในเรองของการปรบเพมปรมาณ

กาซทตองสงมอบตามสญญาจากบรเวณพนทสญญาท 1 2 และ 3 จากปรมาณเดมทก าหนดไวท 500 ลานลกบาศกฟตตอวน เปน 740 ลานลกบาศกฟตตอวน (ตามเกณฑการรบหรอจาย) เนองจากมแผนการตดตงทอกาซแหลงเอราวณ-ระยอง ขนาด 36 นว ซงจะเสรจสนเมอป พ.ศ. 2539 ทงน อาจมการเปลยนแปลงปรมาณ

หนา 37

กาซทผขายจะตองสงมอบตามสญญาใหแกผซอในแตละวนได (swing factor) ไมเกนรอยละ 15 โดยปรมาณทตองสงมอบตามสญญาจะเปนกาซทผลตจากพนทสญญาท 1 ประมาณ 230 ลานลกบาศกฟตตอวน ซงสญญาฉบบนจะมผลตอปรมาณส ารองปโตรเลยมในพนทสญญา 1 จนถงป พ.ศ. 2549

การก าหนดราคากาซ (Gas pricing)

ราคานนเปนไปตามสตรทประกอบดวยดชน indices ตอไปน:

• ราคาน ามนเตาอางองจากสงคโปร a basket of medium fuel oils

• ดชนราคาสงออกของสหรฐฯ

• ราคาผผลตเครองจกรและเครองมอของ Oilfield Machinery

• อตราแลกเปลยนเงนบาท / เหรยญสหรฐฯ

ในอดตราคากาซทเปนของแตละพนทสญญาแตกตางกนไปตามการถวงน าหนกของแตละดชน The Unocal 1 GSA ใหน าหนกกบราคาน ามนเตา นอยกวา Unocal 2/3 GSA

ราคากาซ Unocal 1 ไดรบการปรบทกปในปลายเดอนมถนายน โดยดชนแตละตวไมจ าเปนตองปรบในเดอนมถนายนทงหมด ดงนนราคาทจายเปนครงคราวจะปรากฏออกมาตามเงอนไขของตลาดทมอย ในป พ.ศ. 2535 Unocal ถกบงคบใหเสนอราคาลดลง 5.3% ของราคากาซธรรมชาตทปากหลม เพราะความตองการใชไฟฟาของ กฟผ. ลดลง เนองจาก กฟผ. เปลยนจากใชกาซเปนใชน ามนเชอเพลงในโรงไฟฟาเนองจากกาซกลายเปนแหลงพลงงานทแพงกวา

สญญา พ.ศ. 2544 ในเดอนตลาคม พ.ศ. 2544 Unocal ไดลงนามในขอตกลงกบบรษท ปตท. เพอปรบลดราคากาซทจดหา

ในสวนทเกนกวาในสญญา Unocal และคสญญาจายเงนใหบรษท ปตท. จ านวน 15 ลานเหรยญสหรฐ เพอจงใจใหรบกาซสวนทเกนกวาในสญญาจากอาวไทย ขอตกลงดงกลาวมผลบงคบใชส าหรบการจดหากาซสวนท เกนจาก DCQ ไดสงถง 100 ลานลกบาศกฟตตอวน นบตงแตตนเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2544 จนถงสนเดอนกนยายน พ.ศ. 2545 มผลใหราคากาซทจะเพมขนลดลงไปประมาณ 33% ประมาณ 9 ,000 ลกบาศกฟต ของกาซสวนเกนจาก DCQ ถกจดสงจาก Unocal 1 ในชวงเวลาน ซงขอตกลงนเปนจดรเรมใหเกดการเปลยนแปลงราคาซงสงผลกระทบตอปรมาณการซอขายทงหมด

สญญา พ.ศ. 2545 สญญาขอตกลงฉบบท 2 นมการลงนามเมอเดอนเมษายน พ.ศ. 2545 โดยสญญาฉบบนครอบคลมทง

เรองการปรบลดราคากาซในสญญา การปรบสตรในการค านวณราคากาซ และการขยายระยะเวลาสญญาดวย ซงรายละเอยดของการปรบแกสญญาประกอบดวนการปรบลดราคากาซทจะขายใหแก ปตท. ในชวงระยะเวลาทเหลอลงรอยละ 2 โดยมผลตงแตเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2545 เปนตนไป นอกจากนกยงมการขยายระยะเวลาสญญาออกไปอก 6 ป จากเดมทจะสนสดลงในเดอนมถนายน พ.ศ. 2549 กเลอนเปนเดอนเมษายน พ.ศ. 2555 แทน โดยในชวงสวนขยาย 6 ปนจะมการปรบลดราคากาซจากราคาเดมลงอกรอยละ 7 ซงในทนจะบงคบใชกบกาซทผลตจากพนทสญญาท 1 จ านวน 462 ลานลานลกบาศกฟต ทงน ขอตกลงอนๆ ในสญญา เชน ปร มาณกาซทตองสงมอบตอวน กรอบการเปลยนแปลงของปรมาณทสงมอบ ฯลฯ ยงคงเหมอนเดม

อยางไรกตาม เมอเดอนเมษายน พ.ศ. 2545 กไดมการปรบสตรในการค านวณราคากาซอกครง จากสตรเดมทมการรวมดชนราคาขายสงของประเทศไทยมาใชในการค านวณดวย กเปลยนมาใชเปนดชนราคาผผลต

หนา 38

แทน ซงการปรบแกดงกลาวมผลยอนหลงไปจนถงเดอนมกราคม พ.ศ. 2543 ดวย ทงน ยงไมมการปรบราคาฐานอยางใด

รางขอตกลงเบองตนฉบบป พ.ศ. 2546 และขอตกลงดานการซอขายกาซธรรมชาตฉบบป พ.ศ. 2550เมอเดอนตลาคม พ.ศ. 2546 ทาง Unocal ไดจดท ารางขอตกลงเบองตนเรองการเพมปรมาณกาซทจะสงใหแก ปตท. อก 500 ลานลกบาศกฟตตอวน โดยจะเปนการสงผานทอกาซเสนท 3 ของอาวไทย ทงน ก าหนดการในการสงเดมคอเรมตงแต พ.ศ. 2549 เปนตนมา แตในภายหลงกมการเลอนออกไป จนเรมมการด าเนนงานจรงเมอเดอนมนาคม พ.ศ. 2550 แทน ซงการท ารางขอตกลงเบองตนเรองการเพมปรมาณการสงมอบกาซฉบบนท าใหภาพรวมของอตราการสงมอบกาซตอวนจากทง 3 พนทนนปรบขนจากเดมท 740 ลานลกบาศกฟตตอวน เปน 850 ลานลกบาศกฟตตอวน ใน พ.ศ. 2549 และในภายหลงกเพมขนไปถง 1,240 ลานลกบาศกฟตตอวน เพอเปนการตอบสนองตอปรมาณความตองการใชกาซของประเทศ

ในเวลาตอมา รางขอตกลงดงกลาวกไดมการปรบปรงแกไขและน าเขาสกระบวนการพจารณาอยางเปนทางการมากขน จนกลายเปนขอตกลงดานการซอขายกาซธรรมชาตฉบบป พ.ศ. 2550 ในทน ทาง ปตท. ซงเปนผรบซอกาซจาก Unocal ไดยนค าขอใหรฐบาลอนมตการขยายเวลาสญญาสมปทานของบรษท Unocal ออกไปอก 10 ป ซงทางรฐบาลกไดอนมตค าขอดงกลาวเมอเดอนธนวาคม พ.ศ. 2550 (รายละเอยดของขอตกลงดานการซอขายกาซธรรมชาตฉบบ พ.ศ. 2550 สามารถหาดไดจากรายงานในสวนของภาพรวมตลาดเชอเพลงของไทย) ทงน ภายใตขอตกลงดานการซอขายกาซธรรมชาตฉบบน ราคากาซจากทง 3 พนทสญญาจะถกปรบใหอยในระดบเดยวกน ซงขอก าหนดดงกลาวสงผลใหราคากาซจากการผลตในพนทสญญาท 1 นนปรบตวเพมสงขน

5. ระบบสมปทาน (Concession Regime)

แปลงปโตรเลยมในพนทสญญาทงหมดอยภายใตระบบสมปทานไทย I (Thailand I) ซงเปนสวนหนงของการตอสญญาทลงนามในป พ.ศ. 2550 ทงน ผรวมประกอบกจการรายอน ๆ จะตองจายโบนสเพมเปน รายไตรมาสจนกวาหมดอายสญญาในป พ.ศ. 2565

หนา 39

สรปขอมลกลมแหลงกาซธรรมชาตบงกช

กลมแหลงกาซธรรมชาตบงกช ครอบคลมพนทบรเวณแปลงส ารวจในทะเลอาวไทยหมายเลข 15 16 และ 17 ปจจบนด าเนนงานโดยบรษท ปตท. ส ารวจและผลตปโตรเลยมจ ากด (มหาชน) ในแปลงส ารวจในทะเลอาวไทยหมายเลข 15 ภายใตสมปทานปโตรเลยมเลขท 5/2515/9 และแปลงส ารวจในทะเลอาวไทยหมายเลข 16 และ 17 ภายใตสมปทานปโตรเลยมเลขท 3/2515/7 มอตราการผลตกาซธรรมชาตตามสญญาซอขายท 870 ลานลกบาศกฟตตอวน โดยสมปทานปโตรเลยมเลขท 5/2515/9 จะสนสดอายในวนท 23 เมษายน พ.ศ. 2565 และสมปทานปโตรเลยมเลขท 3/2515/7 จะสนสดอายในวนท 7 มนาคม พ.ศ. 2566

รปท 21 แผนทแสดงแปลงส ารวจในทะเลอาวไทยหมายเลข 15 16 และ 17 (กลมแหลงกาซธรรมชาตบงกช)

แหลงบงกชซงตงอยในแองมาเลยในทะเลอาวไทย เปนพนททประกอบไปดวยกลมของแหลงกกเกบ

กาซธรรมชาตทถกแบงยอยดวยรอยเลอน โดยในป พ.ศ. 2536 เรมมการผลตกาซธรรมชาตจากแหลงกกเกบหลกในพนทน ซงถอเปนแหลงจดหากาซธรรมชาตในประเทศทส าคญแหลงหนง การพฒนาแหลงบงกชในระยะแรก จะเนนไปทแหลงสะสมตวทางตอนกลางและตอนเหนอ หรอทเรยกวาแหลงบงกชเหนอ (Greater Bongkot North) โดยมแทนอปกรณการผลตประกอบดวย แทนหลมผลต 3 แทน แทนผลตกลาง 1 แทน แทนทพกอาศย 1 แทน และเรอกกเกบ 1 ล า เพอใชในการจดการปโตรเลยมสวนทเปนของเหลว ในระยะท 1 ตอมา ในการพฒนาระยะท 2 มการตดตงแทนหลมผลตและแทนชมทางทอเพมเตม แลวเสรจในป พ.ศ. 2539

หนา 40

การพฒนาในระยะท 3 ทเรมมาตงแตป พ.ศ. 2540-2541 และยงคงด าเนนการอย โดยขณะนอยในระยะ 3N ซงเปนการตดตงแทนผลต (16 หลมผลต) 4 แทน เพอทจะรกษาอตราการผลตจากแหลงบงกชเหนอ

การพฒนาในระยะท 4 มงเนนไปทแหลงสะสมตวทางตอนใตของพนทบงกช (Greater Bongkot South) เชน แหลงตนคณและตนนกยง โดยเรมมการผลตในเดอนเมษายน พ.ศ. 2555 ในการพฒนาแหลงบงกชใตดงกลาว มการตดตงแทนผลตกลาง 1 แทน แทนทพกอาศย 1 แทน และแทนผลต 13 แทน (นบจ านวนแทนจนถงปจจบน ตลอดทงชวงการพฒนาระยะ 4A-4D) โดยคาดวาแหลงบงกชใตจะสามารถผลตกาซธรรมชาตไดประมาณ 300 ลานลกบาศกฟตตอวน

1. ผรบสมปทาน

ตารางท 7 ผรบสมปทานในแปลงส ารวจหมายเลข 15, 16 และ 17 หมายเลขสมปทาน วนทใหสมปทาน

แปลงส ารวจ ผรบสมปทาน สดสวนการถอหน

5/2515/9 10 มนาคม 2515

15 * PTT Exploration and Production Public Co., Ltd. 44.45% Total E&P Thailand 33.33% Shell Integrated Gas Thailand Pte Limited 22.22%

3/2515/7 8 มนาคม 2515

16 และ 17 * PTT Exploration and Production Public Co., Ltd. 44.45% Total E&P Thailand 33.33% Shell Integrated Gas Thailand Pte Limited 22.22%

หมายเหต * ผด าเนนการ (Operator) ทมา: กรมเชอเพลงธรรมชาต

เดมสมปทานในแปลง 15 ออกใหแกบรษท Tennaco และสมปทานแปลง 16 และ 17 ออกใหแกบรษท BP ในป พ.ศ. 2515 ซง Tennaco และ BP ไดท าการเจาะหลมแรกส ารวจรวม 7 หลม ตอมาบรษท Texas Pacific ไดเขาถอครองสมปทานแปลง 15 ในป พ.ศ. 2519 และแปลง 16 และ 17 ในป พ.ศ. 2521

ในเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2531 ทาง Texas Pacific และผรวมประกอบกจการรายอนๆ ไดโอนสทธ ประโยชนทงหมดในแปลง 15 16 และ 17 ใหกบบรษท ปตท.สผ. ซงเปนบรษทลกของบรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) ในราคา 83.75 ลานเหรยญสหรฐ หลงจากทมการเจรจาเกยวกบแผนการพฒนาและราคา กาซธรรมชาตของโครงสราง B (ตอมาในเดอนสงหาคม พ.ศ. 2533 เปลยนชอเปนแหลงบงกช) ซงการเจรจาใชเวลาเกอบ 10 ป

บรษท ปตท.ส ำรวจและผลตปโตรเลยม จ ำกด (มหำชน) ในเดอนสงหาคม พ.ศ. 2531 บรษท ปตท.สผ. ไดประกาศเชญชวนบรษทน ามน 14 แหงและสถาบน

ตาง ๆ เขารวมการประมลในการพฒนาโครงสราง B และจากบรษทน ามน 5 แหงทไดรบการเชญดงกลาว ประกอบไปดวย Exxon Shell BP Unocal และ Statoil ม 4 บรษททถอนตวออกไป ในเดอนมนาคม 2532 บรษท ปตท.สผ. ลงนามในสญญาขอตกลงกบบรษท Total เพอจะพฒนาโครงสราง B โดยในขอตกลง บรษท ปตท.สผ. จะเปนผถอหนในสดสวน 40% ขณะท Total ซงถอในสดสวน 30% จะเปนผด าเนนงานในโครงการดงกลาว หนในสดสวนทเหลอเปนของ BG ในสดสวน 20% และ Statoil ในสดสวน 10% โดยมการรายงานวา Statoil ซอหนในสดสวนดงกลาวดวยเงน 10 ลานเหรยญสหรฐ ในเดอนสงหาคม พ.ศ. 2533 โครงสราง B ไดถกเปลยนชอเปนแหลงบงกชอยางเปนทางการ

หนา 41

สวนทคงเหลอจากการคนพนทของพนทเรมแรกในแปลง 15 16 และ 17 กลายมาเปนพนทสมปทานในปจจบน ซงเดมทไดมการแบงพนทออกเปน 2 สวนหลกตามการท างาน คอ พนทพฒนาและพนทส ารวจ โดยพนทพฒนาซงครอบคลมโครงสรางบงกช มขนาดพนทประมาณ 986 ตารางกโลเมตร คาใชจายในพนทนจะถกแบงสดสวนใหกบผรวมประกอบกจการทกรายเทาๆ กน ในสวนของพนทส ารวจ ซงเปนพนททมศกยภาพและอยตดกบแหลงบงกช มขนาดประมาณ 2 ,214 ตารางกโลเมตร โดยมบรษท ปตท.สผ. เปนผด าเนนการในระยะส ารวจของพนทน ในเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2548 ไดมการแกไขสญญา GSA เดม เพอทจะรวมพนททงหมดของแหลงบงกช ซงมขนาด 3,200 ตารางกโลเมตร เขาดวยกนเปนพนทพฒนา

บรษท ปตท.สผ. กลายมาเปนผด าเนนงานทงในพนทพฒนาและพนทส ารวจในเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2541 และในเดอนธนวาคม พ.ศ. 2541 ไดมประกาศเกยวกบการขายหนในสวนของ Statoil 10% ใหกบผรวมประกอบการรายทเหลอ คอ บรษท ปตท.สผ. Total และ BG ซงการโอนสทธดงกลาว มผลบงคบใชวนท 18 ธนวาคม พ.ศ. 2541 ท าใหสดสวนการถอหนเปนดงน PTTEP 44.45% Total 33.33% และ BG 22.22%

ในป พ.ศ. 2544 พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช รชกาลท 9 พระราชทานชอพนทปโตรเลยมนวมนทร ซงครอบคลมพนทพนทผลตปโตรเลยมอาทตยและบงกช เนองในโอกาสทบรษท ปตท.สผ. ครบรอบ 15 ป

ในป พ.ศ. 2549 ผเขารวมประกอบกจการของพนทบงกช ไดรบสทธเปนผรบสมปทานแปลงส ารวจในทะเลอาวไทยหมายเลข G12/48

ในป พ.ศ. 2550 พนทบงกชไดรบการตอระยะเวลาผลตอก 10 ป จงท าใหสามารถผลตกาซธรรมชาตและกาซธรรมชาตเหลวในแปลง 15 ไดจนถงป พ.ศ. 2565 และแปลง 16 และ 17 ถงป พ.ศ. 2566

BG ในเดอนเมษายน 2558 บรษท เชลล และ BG ไดตกลงกนในขอก าหนดการเขาซอกจการ BG ของเชลล

ซงขอตกลงดงกลาวไดรบการยอมรบจากผถอหนของทง 2 บรษท ซงการด าเนนการซอขายเสรจสนในเดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2559 บรษท เชลล มการปรบแผนการลงทน โดยในชวงป พ.ศ. 2559 -2561 โดยมแผนทจะถอนการลงทนจากสนทรพยทไมใชสนทรพยหลก ซงการถอนการลงทนจากพนทบงกชกเปนสวนหนงของแผนน ในชวงตนป พ.ศ. 2559 หนในสวนของบรษท เชลล/BG ในสมปทานของพนทบงกชถกขายใหบรษท KUFPEC ในเดอนมกราคม 2560

2. การผลตปโตรเลยม (Petroleum Production)

แหลงบงกชเรมการผลตในวนท 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2536 ดวยอตราเรมแรก 150 ลานลกบาศกฟตตอวน และเพมขนเปน 350 ลานลกบาศกฟตตอวน ในป พ.ศ. 2540 ตอมาในเดอนเมษายน พ.ศ. 2541 แหลงบงกชถกปดชวคราวเปนเวลา 20 วน เพอทจะตดตงโครงสรางและสงอ านวยความสะดวกเพมเตม หลงการตดตงดงกลาว อตราการผลตไดเพมขนเปน 550 ลานลกบาศกฟตตอวน นอกเหนอไปจากกาซธรรมชาตเหลวทผลตไดแลว ยงมการพฒนาแหลงสะสมน ามน (Oil Rim Accum ulations) โดยใชประโยชนจากการเจาะหลมส ารวจในแนวนอนอกดวย ในป พ.ศ. 2546 มการเรมการผลตในแหลงตนสก ซงเปนการเพมปรมาณการผลตใหกบแหลงบงกชเหนอ

หนา 42

ตารางท 8 ประวตปรมาณการผลตปโตรเลยมของแหลงบงกช 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559

Oil ('000 b/d) Bongkot 2.8 2.6 2.4 2.4 2.6 2.8 2.0 1.5 1.5 0.8

Condensate ('000 b/d) Greater Bongkot North 15.2 16.0 15.8 17.3 18.0 18.0 19.6 15.8 15.9 15.5 Greater Bongkot South - - - - - 7.6 10.9 11.6 10.7 10.5

Total Liquid ('000 b/d) 18.0 18.6 18.2 19.7 20.6 28.4 32.5 28.9 28.1 26.8

Sales Gas (mmcfd) Greater Bongkot North 607.3 589.3 516.3 586.4 591.0 580.7 587.2 567.8 593.1 590.0 Greater Bongkot South - - - - - 192.8 301.9 302.8 311.6 300.0 Total Sales Gas (mmscfd)

607.3 589.3 516.3 586.4 591.0 773.5 889.1 870.6 904.7 890.0


ในเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2548 ผรวมประกอบกจการในพนทบงกชตกลงทจะจดหากาซธรรมชาตเพมกวา 61,000 ลานลกบาศกฟต (48 ลานลกบาศกฟตตอวน) ระหวางวนท 1 เมษายน พ.ศ. 2548 ถงวนท 1 ตลาคม 2551 ซงเปนผลใหปรมาณการผลตเกนกวา DCQ และสงถงประมาณ 592 ลานลกบาศกฟตตอวน ในป พ.ศ. 2548 ระหวางเดอนเมษายน 2548 มการหยดการผลตปโตรเลยมจากแหลงบงกชชวคราว เปนเวลา 13 วน เพอทจะตดตงแทนทใชในการจดการ Sour Gas (Sour Gas Processing Platform) เขากบอปกรณเดมทมอย ส าหรบการหยดการผลตครงนไมสงผลตอคาเฉลยปรมาณการผลตตอปทงหมดของแหลงบงกช ในป พ.ศ. 2551 แหลงบงกชเหนอผลตกาซธรรมชาตทอตราเฉลย 589 ลานลกบาศกฟตตอวน

ในเดอนมนาคม 2552 มการเรมการผลตจากแหลงตนรง ตามดวยแหลงตนจนทนในเวลาตอมา และในป พ.ศ. 2553 ปรมาณการผลตของแหลงบงกชไดเพมขนเปนปรมาณมากกวา DCQ (550 ลานลกบาศกฟตตอวน) เนองจากความตองการในประเทศสงขน โดยคาดการณวาความตองการดงกลาวจะมอยางตอเนอง

มการคาดการณวาการเจาะหลมพฒนาเพมจะสามารถชวยรกษาระดบปรมาณการขาย ไดเทากบหรอมากกวา DCQ (550 ลานลกบาศกฟตตอวน) จากแหลงบงกชเหนอ จนถงป พ.ศ. 2563 โดยหลงจากนนคาดวาการผลตจากแหลงสะสมตวทางตอนเหนอจะลดลง

แหลงบงกชใต (รวมแหลงตนคณและตนนกยง) เรมท าการผลตครงแรกในเดอนเมษายน พ.ศ. 2555 โดยคาดวาปรมาณการผลตจากแหลงบงกชใตจะรกษาระดบอยท DCQ (320 ลานลกบาศกฟตตอวน) ตงแตป พ.ศ. 2559 ถงป พ.ศ. 2563

หนา 43

รปท 22 ขอมลการผลตปโตรเลยมของแหลงบงกช ทมา: Wood Mackenzie

3. การพฒนาแหลงปโตรเลยม

การพฒนาแหลงบงกชแบงออกเปนระยะ ดงน

ระยะท 1 การพฒนาในระยะแรกเรมขนในป พ.ศ. 2535 โดยมงเนนไปทพนททางดานเหนอของแหลงบงกช

ซงเปนศนยรวมแทนและอปกรณการผลตปโตรเลยม การพฒนาดงกลาว ประกอบดวย

- แทนผลตกลาง (8 ขา) ทมความสามารถในการผลตและแยกกาซธรรมชาตไดประมาณ 300 ลานลกบาศกฟตตอวน จ านวน 1 แทน

- แทนทพกอาศยส าหรบ 125 คน จ านวน 1 แทน - แทนหลมผลต (4 ขา ขนาด 12 หลมผลต) จ านวน 3 แทน คอ WP-1 WP-2 และ WP-3 ซงตดตงใน

เดอนมถนายน 2535 - เรอกกเกบ ขนาด 30,000 dwt ซงสามารถกกเกบปโตรเลยมทเปนของเหลวได 180,000 บารเรล จ านวน

1 ล า - มการเจาะหลมผลต 29 หลม McDermott เปนผออกแบบและตดตงแทนผลตทง 5 แทน โดยกาซธรรมชาตทถกสงมาทแทนผลต

กลางจะตองผานกระบวนการแยกกาซธรรมชาตเหลว/การท าใหปโตรเลยมมความเสถยร (Stabilisation) การเพมความดน การก าจดความชน กอนทจะสงผานทางทอสงกาซธรรมชาตขนาดเสนผาศนย กลาง 32 นว ไปรวมกบกาซแหลงเอราวณ สวนกาซธรรมชาตเหลวจะถกสงผานทอขนาดเสนผานศนยกลาง 6 นว จากแทนผลตกลางไปยงเรอกกเกบ การพฒนาระยะแรกนเสรจสนในป พ.ศ. 2536

ในป พ.ศ. 2552 มการตดตงเครองอดเพมความดนกาซธรรมชาต (Booster Compressor) 4 ตว เพมทแทนผลตของระยะท 1

0

50

100

150

200

250

300

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

'00

0 b

/d

mm

scfd

Liquid Gas

Year

หนา 44

ระยะท 2 ระยะท 2 ของการพฒนาแหลงบงกช ซงมจดประสงคทจะเพม DCQ ใหเปน 350 ลานลกบาศกฟตตอ

วน ประกอบดวย

- แทนหลมผลต (4 ขา ขนาด 12 หลมผลต) จ านวน 5 แทน โดยแตละแทนจะเชอมตอกบแทนผลตกลางบงกชดวยทอใตทะเล (Subsea Flowline) ขนาดเสนผานศนยกลาง 14 หรอ 18 นว

- การเจาะหลมพฒนาเรมตนในเดอนมนาคม 2538 - แทนชมทางทอ 1 แทน และแทนเผากาซ ถกตดตงในชวงปลายป พ.ศ. 2538 ซงทง 2 แทนดงกลาวได

ถกเชอมไวกบแทนผลตกลางบงกช - มการเจาะหลมผลต 48 หลม ซงหลม BK-4-M เปนหลมแนวนอนหลมแรกของแหลง การพฒนาดงกลาวท าใหความสามารถในการผลตของแหลงเพมขน โดยกาซธรรมชาตมอตราการผลตท

420 ลานลกบาศกฟตตอวน และกาซธรรมชาตเหลวทอตรา 10 ,000 บารเรลตอวน นอกจากนน ระหวาง การพฒนาระยะทสองน ยงมการพบการสะสมตวของน ามน ซงอยใตแหลงสะสมตวของกาซธรรมชาตทก าลง มการผลต จงไดมการผลตจากแหลงน ามนดงกลาวดวยแทนผลต WP-4 และ WP-7 การพฒนาระยะแรกนเสรจสนในเดอนเมษายน พ.ศ. 2539

ระหวางป พ.ศ. 2540 และ 2541 ผรวมทนของแหลงบงกชไดลงทน 10 ลานเหรยญสหรฐ (Nominal Terms) ในการทจะอดน าทไดจากกระบวนการผลต และสารตะกวทเกดขนในธรรมชาต ทมากบกาซธรรมชาตและกาซธรรมชาตเหลว กลบลงไปในหลมทไมท าการผลตแลว (Depleted Gas Well)

ระยะท 3 การพฒนาระยะท 3 ในสวนแรกเสรจสนในเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2541 สงผลใหความสามารถใน

การผลตของแหลงเพมขน โดยกาซธรรมชาตมอตราการผลตท 630 ลานลกบาศกฟตตอวน และกาซธรรมชาตเหลวทอตรา 21,000 บารเรลตอวน ซงท าใหแหลงนสามารถผลตไดตาม DCQ ทเพมขน (550 ลานลกบาศกฟตตอวน) ตงแตชวงกลางป พ.ศ. 2541 การพฒนาระยะท 3 ประกอบดวยการพฒนาเปนชวง ๆ ดงน

- ระยะ 3A เสรจสนในเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2541 ซงเปนการตดตงแทนหลมผลต 2 แทน คอ WP-9 และ WP-10 และมการปรบเปลยนแทนผลตกลางเปนชวงๆ รวมถงการตดตงหวจายกาซท 3 โดยในระยะนมการเจาะหลมผลตรวม 39 หลม

- ระยะ 3B เรมในไตรมาสท 1 ป พ.ศ. 2544 ซงเปนการตดตงแทนหลมผลต 2 แทน คอ WP-11 และ WP-12 และเรมการพฒนาแหลงตนสก ไดมการเจาะหลมแคบ (Slimhole) ประมาณ 50 หลม ทงจากแทนผลตใหมและแทนผลตเดม นอกจากนน ในระยะนยงมการท าปรบปรงของอปกรณทใชในการจดการของเหลว (Liquids Processing Facilities). รวมถงยงมการตดตงแทนหลมผลต WP-11 ทแหลงตนสกตะวนออก

- ระยะ 3C และ 3D ประกอบดวยการตดตงแทนหลมผลต 2 แทน คอ WP-13 และ WP-14 (4 ขา ขนาด 12 หลมผลต) และงานอน ๆ เชน การปรบเปลยนแทนผลต WP-9 และ WP-10 ซงเสรจสนในชวงตนป พ.ศ. 2546 แทนผลต WP-14 ตงอยท ต าแหนงหลมเจาะ Ton Sak-6X ซงอยทางดานตะวนตกของแหลงตนสก นอกจากน ระยะ 3C ยงรวมถงการตดตงแทนก าจดสารซลเฟอร เพอใชในการจดการซลเฟอรจากแหลงกกเกบทางตอนกลางของแหลงบงกช ซง Sembcorp Marine ไดท าสญญา (EPC contract) ในการตดตงแทน (8 ขา) ดงกลาว และตดตงแลวเสรจในเดอนเมษายน พ.ศ. 2548

- ระยะ 3E มการตดตงแทนหลมผลต 3 แทน คอ WP-15 WP-16 และ WP-17 (7 หลมผลต) โดยแตละแทนมความสามารถในการผลต 60 ลานลกบาศกฟตตอวน ซง Thailand Nippon Steel ไดท าสญญาการ

หนา 45

ตดตงแทนดงกลาวพรอมทอสงกาซ โดยแทน WP-17 เรมผลตในเดอนกนยายน พ.ศ. 2549 ในขณะทแทนผลต WP-15 และ WP-16 เรมการผลตสนป พ.ศ. 2549 โดยการเจาะเรมจากการเจาะโครงสราง G (WP-17) ตามดวยการเจาะโครงสรางตนสก (WP-15 และ WP-16) ในไตรมาสท 3 ป พ.ศ. 2553 มการเจาะหลม infill 3 หลมบนแทนผลต WP-17

- ระยะ 3F มงเนนไปทแหลงบงกชเหนอ (Greater Bongkot North) รวมถงการพฒนาแหลงตนรง บรษท ปตท.สผ. ประกาศการประกวดราคาส าหรบการพฒนาระยะ 3F ในเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2549 ซงม การตดตงแทนหลมผลต 3 แทน คอ WP-18 WP-19 และ WP-20 โดยใชขาขนาดเลก (with a minimal jacket size) และทอทเกยวของ ในตนป พ.ศ. 2552 จงมการเรมการผลตจากแทนผลตดงกลาว

- ระยะ 3G มการตดตงแทนหลมผลต 2 แทน คอ WP-21 และ WP-22 (16 หลมผลต) ทต าแหนงหลม Ton Rang-2X และ Ton Chan-1X การตดตงเสรจสนในไตรมาสท 1 ของป พ.ศ. 2554

- ระยะ 3H เรมขนในป พ.ศ. 2552 มการตดตงแทนหลมผลต 3 แทน คอ WP-23 WP-24 และ WP-25 ทต าแหนงของหลม Ton Chan-2 Ton Sak-7 และ Ton Sak-8 การตดตงเสรจสนในไตรมาสท 2 ของป พ.ศ. 2554 และมการเจาะหลมพฒนาอก 25 หลม

- ระยะ 3J 3K 3L มการตดตงแทนหลมผลตเพม 8 แทน โดยระยะ 3J 3K เสรจสนในไตรมาสท 4 ของป พ.ศ. 2555 และไตรมาสท 3 ของป พ.ศ. 2556 ตามล าดบ ขณะทระยะ 3L เสรจสนชวงกลางป พ.ศ. 2557 สวนระยะ 3M ประกอบดวยการตดตงแทนหลมผลตเพม 5 แทน และการเจาะหลมพฒนา 39 หลม ซงไดรบการอนมตในป พ.ศ. 2556 และเสรจสนกลางป พ.ศ. 2559 สวนระยะ 3N ประกอบดวยการตดตงแทนหลมผลตเพม 4 แทน และการเจาะหลมพฒนา 30 หลม ซงไดรบการอนมตในป พ.ศ. 2558 และคาดวาจะเสรจสนในป พ.ศ. 2560

- ยงไมมแผนส าหรบระยะ 3P 3Q 3R แตคาดวาระยะดงกลาวจะมการใชแทนผลตทเลกลง เพอเปนการบรหารจดการตนทน โดยในแตละระยะประกอบดวยการตดตงแทนหลมผลต 3 แทน และการเจาะหลมพฒนา 24 หลม

เรอกกเกบของแหลงบงกช เดมทมการวางแผนใหเรอกกเกบของแหลงบงกชมอายการใชงาน 15 ป แตเนองจากมการผกรอนของ

ถงอบเฉา (Ballast Tank) ซงอาจเกดอนตรายได จงมการเปลยนเรอในป พ.ศ. 2543 ในเดอนกนยายน พ.ศ. 2543 บรษท ปตท.สผ. ไดท าสญญากบ Technip Coflexip Stena และ Italian Thai Development ส าหรบเรอกกเกบชวคราว ขนาดความจ 250,000 บารเรล ในราคา 20 ลานเหรยญสหรฐ โดยสญญายงรวมถงการตดตงทอขนาดเสนผานศนยกลาง 6 นว 2 ทอ จดเชอมตอระบบทอขนสงใตทะเล (Pipeline-end Manifold) และระบบยดโยงชวคราว (Temporary Mooring System) การลากจงและเชอมตอของทนกบเรอกกเกบ ภายใตขอก าหนดของสญญา เรอดงกลาวมระยะเวลาในการเชาคอ 100 หรอ 180 วน อยางไรกด ในเวลาตอมาไดมปญหาการรวไหลของกาซธรรมชาตเหลวจากสายทอทเชอมทน CALM กบเรอกกเกบปโตรเลยมขน ท าให ปตท.สผ. จงตองเปดประกวดราคาหาผทจะมารบผดชอบเรองเรอเกบปโตรเลยมแบบถาวร ( Permanent storage vessel) โดยในตอนแรกไดมการพจารณาวาจะเลอกเรอกกเกบปโตรเลยมแบบคอนกรตใตทะเล (Submerged concrete storage vessel) มาใช แตเมอเดอนกรกฎาคมป 2544 ทาง ปตท.สผ. กไดท าสญญา EPC ใหบรษท Modec มารบผดชอบเรองการสรางเรอกกเกบปโตรเลยมล าใหมแทน โดยเรอกกเกบล าใหมนมชอวาปทมพาหะ ซงเปนเรอทมความสามารถในการจปโตรเลยม 400,000 บารเรล รวมทงยงมเครองอ านวยความสะดวกอนๆ ดวย โดยการตดตงเรอล าดงกลาวนส าเรจลงในชวงตนป 2546

หนา 46

ระบบกำรเพมประสทธภำพของแหลงบงกช ในเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2549 บรษท ปตท.สผ. ไดเลอกให Aspen Technology จดท าระบบเพอ

ใหกบการผลตจากแหลงบงกชมประสทธภาพมากทสด

ระยะท 4 การวางแผนโครงการและการวางแผนทางวศวกรรมส าหรบการพฒนาแหลงบงกชใต (รวมแหลงบงกชใต

แหลงตนคณ และแหลงตนนกยง) เรมขนในเดอนมถนายน พ.ศ. 2548 โครงการไดรบการอนมตในป พ.ศ. 2550 และการกอสรางเรมขนในป พ.ศ. 2552 การพฒนาดงกลาว ประกอบดวยการตดตงโครงสรางพนฐานดงตอไปน

- แทนผลตกลางขนาด 22,000 ตนพรอมกบอปกรณทใชจดการกบคารบอนไดออกไซด (เนองจากแหลงกกเกบในพนททางใตของแหลงบงกชมปรมาณคารบอนไดออกไซดในระดบสง) จ านวน 1 แทน

- แทนทพกอาศย จ านวน 1 แทน - ทอสงกาซธรรมชาตเหลวขนาดเสนผานศนยกลาง 8 นว ความยาว 82 กโลเมตร จากแหลงบงกชใตไป

ยงเรอกกเกบปทมพาหะ (Pathumabaha FSO) - ระยะ 4A-B มการตดตงแทนหลมผลต 10 แทน และเจาะหลม 120 หลม ซงเสรจสนระหวางป

พ.ศ. 2554-2558 - Thai Nippon Steel ไดท าสญญา EPC ส าหรบการพฒนาระยะ 4B ซงแลวเสรจในป พ.ศ. 2557 - ระยะ 4C มการตดตงแทนหลมผลต 3 แทน และเจาะหลม 22 หลม โดยเรมการผลตกาซธรรมชาตใน

ป พ.ศ. 2558 และการขดเจาะเสรจสนในป พ.ศ. 2559 - ระยะ 4D ไดรบการอนมตในเดอนกรกฎาคม 2558 โดยเรมการผลตกาซธรรมชาตในป พ.ศ. 2559

ซงในระยะนจะมการตดตงแทนหลมผลต 2 แทน และเจาะหลม 14 หลม - บนแทนจะมการตดตงอปกรณในการแยกคารบอนไดออกไซด ตะกว และกาซไขเนาออกจาก

กาซธรรมชาตเพอใหไดกาซธรรมชาตทบรสทธและสะอาดขน

ทงน คาดวาแผนของระยะ 4E และ 4F จะเปนการใชแทนหลมผลตทมขนาดเลกลง เพอเปนการบรหารจดการตนทน สวนการพฒนาแหลงตนคณสวนขยายในแปลง G12/48 คาดวาจะเปนสวนหนงของการพฒนาระยะ 4E ทงน กาซธรรมชาตทผลตไดจะถกสงออกโดยผานจดเชอมตอระบบทอขนสงใตทะเล Arthit Pipeline End Manifold (PLEM) ตอไปยงทอสงเสนท 3 (Third Trunkline) ของบรษท ปตท. ในทะเลอาวไทย

การตดตงแทนผลตกลาง ซงมก าลงการผลตกาซธรรมชาต 350 ลานลกบาศกฟตตอวน และ กาซธรรมชาตเหลว 15,000 บารเรลตอวน และแทนทพกอาศย เสรจสนในไตรมาสท 3 ของป พ.ศ. 2554 และเรมการใชงานในชวงปลายป พ.ศ. 2554 ถงตนป พ.ศ. 2555 โดยมการผลตครงแรกจากการพฒนาแหลงบงกชใตในเดอนเมษายน 2555

4. โครงสรางพนฐาน (Infrastructure)

กำซธรรมชำต บรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) ไดเรมโครงการทอสงกาซธรรมชาต ซงมมลคา 360 ลานเหรยญสหรฐ

เพอทจะน ากาซธรรมชาตจากแหลงบงกชขนฝง โดยทสวนแรกของโครงการดงกลาวไดด าเนนการเสรจสน ในเดอนมนาคม พ.ศ. 2536 ประกอบไปดวย การวางทอกาซธรรมชาตขนาดเสนผานศนยกลาง 32 นว ความยาว 172 กโลเมตร จากแหลงบงกชไปยงแหลงกาซธรรมชาตเอราวณของบรษท Chevron รวมทง การตดตงแทนชมทางทอทแหลงเอราวณ ซงจะเปนศนยกลางการสงจายกาซธรรมชาตนอกชายฝง โดยจะสงผาน

หนา 47

ทอกาซธรรมชาตไปยงโรงแยกกาซทจงหวดระยอง ซงอยหางจากกรง เทพฯ ไปทางตะวนออกเฉยงใต 125 กโลเมตร ทอสงกาซธรรมชาตทเชอมแหลงบงกชและเอราวณมความสามารถในการสงประมาณ 1 ,100 ลานลกบาศกฟตตอวน

ในสวนของแหลงบงกชใต กาซธรรมชาตทผานกระบวนการตาง ๆ จากแทนผลตกลางทตงอยบรเวณบงกชใต จะถกสงผานจดเชอมตอระบบทอขนสงใตทะเล Arthit PLEM เพอตอไปยงทอเสนท 3 ตอไป

ปโตรเลยมสวนทเปนของเหลว เดมกาซธรรมชาตเหลวทผลตไดจากบงกชเหนอจะถกสงผานทอขนาดเสนผานศนยกลาง 6 นว ไปยง

เรอกกเกบทมความจ 180,000 บารเรล ซงจอดหางออกไป 3 กโลเมตร เรอกกเกบนมระบบ internal turret mooring ซงจะถกใชในการรบและเกบกาซธรรมชาตเหลว โดยจะมการถายกาซธรรมชาตเหลวไปยงเรอ shuttle tanker เปนระยะ ๆ ในชวงตนป พ.ศ. 2546 การตดตงเรอกกเกบล าใหมทมความจ 400 ,000 บารเรล และทอขนาดเสนผานศนยกลาง 8 นว ไดเสรจสนลง (ดรายละเอยดไดจากสวนพฒนาแหลงปโตรเลยม) ดงนน กาซธรรมชาตเหลวทผลตไดจากแหลงบงกชใตจะถกสงผานทอขนาดเสนผานศนยกลาง 8 นว ความยาว 82 กโลเมตร ไปยงเรอกกเกบล าใหม

ตารางท 9 ตารางสรปชนดและลกษณะของทอสงปโตรเลยมของแหลงบงกช

Pipeline Type From To Length (km)

Diameter (in)

Capacity (mmcfd)

Bongkot to Erawan

Riser Platform Gas

Bongkot Area

Erawan Riser Platform

172 32” 1,100

Bongkot South Spur

Gas South Bongkot

Bongkot South Tee

38 24” 200

Bongkot South Condensate

Condensate Bongkot South CPP

Bongkot FSO 82 8”

5. สญญาขายกาซธรรมชาต (Gas Sale Contracts)

แหลงบงกชเหนอ สญญาซอขายกาซธรรมชาตของแหลงบงกช (GSA) มขนอยางเปนทางการในเดอนมนาคม พ.ศ. 2533

ซงภายใตสญญาฉบบน กาซธรรมชาตจะถกขายใหกบบรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) ทจดทางเขาของทอสง กาซธรรมชาตบงกช/เอราวณ โดยเรมแรกมปรมาณน าสงขนต า 150 ลานลกบาศกฟตตอวน และเพมขนเปน 250 ลานลกบาศกฟต และ 350 ลานลกบาศกฟต ในป พ.ศ. 2538 และป พ.ศ. 2539 ตามล าดบ ตอมาในเดอนสงหาคม พ.ศ. 2539 มการแกไขสญญาดงกลาวเพมเตม โดยเปนการเพม DCQ ขนอก 200 ลานลกบาศกฟตตอวน เปน 550 ลานลกบาศกฟตตอวน ตงแตตอนกลางป พ.ศ. 2541

สญญาดงกลาวซงมความสมพนธกบปรมาณส ารองของแหลงบงกชเหนอ จะมผลบงคบใชประมาณ 31 ป และมปจจยคาดเคลอน (Swing factor) ของ DCQ มากไดถง 15% หรอ 615 ลานลกบาศกฟตตอวน

การก าหนดราคากาซธรรมชาต การก าหนดราคากาซธรรมชาต ท าไดโดยการใชสตรซงมคาตาง ๆ ทเกยวของ ดงน

- ราคาน ามนเตาก ามะถนปานกลางในตลาดสงคโปร (A Basket of Medium Fuel Oils from Singapore) - ดชนราคาขายสงของประเทศไทย (Wholesale Price Index in Thailand)

หนา 48

- ดชนราคาสงออกของสหรฐอเมรกา (US Index of Export Prices) - ดชนราคาผผลตส าหรบเครองจกรและอปกรณในอตสาหกรรมน ามน (Producer of oil field

machinery and tools index) - อตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ (บาท/เหรยญสหรฐ)

ทก 6 เดอน จะมการปรบราคากาซธรรมชาต ในเดอนเมษายน พ.ศ. 2545 มการปรบสตรราคา กาซธรรมชาต จากเดมทสตรราคามการใชดชนราคาขายสงของประเทศไทย (Wholesale Price Index in Thailand) เปลยนเปนการใชดชนราคาผผลต (Producer Price Index) แทน ซงการปรบสตรนจะมผลยอนหลงจนถงเดอนมกราคม พ.ศ. 2543 อยางไรกตาม ไมมการเปลยนแปลงราคาฐาน

ขอตกลงอน ๆ ในการซอขายกาซธรรมชาต ภายใตสญญาซอขายกาซธรรมชาต หากผขายกาซธรรมชาตสงกาซธรรมชาตไดมากกวาปรมาณใน

สญญาของปใด ๆ บรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) ในฐานะผซอกาซธรรมชาต สามารถน าปรมาณกาซธรรมชาตสวนเกนนน (Carry Forward) ไปหกลดปรมาณซอกาซธรรมชาตในปสญญาตอ ๆ ไปได ในวนท 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2544 ผรวมประกอบกจการของแหลงบงกชไดลงนามในสญญาขอตกลงกบบรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) เพอทจะชดเชยใหกบบรษท ปตท. จ ากด มหาชน ส าหรบการยกเลกสทธในการบรหารจดการปรมาณ กาซธรรมชาต (Carry Forward Gas) ทไดผลตเกนจากปรมาณทระบไวในสญญาเปนจ านวน 1 ,954 ลานลกบาศกฟต สงผลใหปรมาณการผลตกาซธรรมชาตยงคงสามารถรกษาระดบไดตามสญญาหรอคดเปน กาซธรรมชาตทสามารถน าไปขายได (Sales Gas) 550 ลานลกบาศกฟตตอวน ตอมา ไดมขอตกลงเพมเตม คอบรษท ปตท. จ ากด มหาชน ตกลงทจะซอกาซธรรมชาตทเกนมาอก 11 ,600 ลานลกบาศกฟตตอวน ซงผลตในชวงระหวางวนท 5 สงหาคม 2544 ถงวนท 1 มถนายน พ.ศ. 2545 โดยผขายตองจายเงนชดเชย ดงนน ผรวมประกอบกจการของแหลงบงกชไดจายคาชดเชยใหแก บรษท ปตท. มหาชน จ ากด เปนจ านวน 19.61 ลานเหรยญสหรฐ ในวนท 31 สงหาคม พ.ศ. 2544 ส าหรบปรมาณกาซธรรมชาตท เกนรวม 31 ,140 ลานลกบาศกฟต

ในป พ.ศ. 2546 อตราการผลตของแหลงบงกชเหนอลดลงต ากวา DCQ (550 ลานลกบาศกฟตตอวน) อยางไรกตาม ในป พ.ศ. 2547 ปรมาณการผลตกาซธรรมชาตโดยเฉลยมคาสงกวา DCQ จงเปนการทดแทนสวนทขาดหายไปในชวงกอนหนาน

ขอตกลงในป พ.ศ. 2548 ในวนท 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2548 ผรวมประกอบกจการของแหลงบงกชไดลงนามในสญญาขอตกลง

เพมเตมทจะสงกาซธรรมชาตเพม 61,000 ลานลกบาศกฟตระหวางวนท 1 เมษายน พ.ศ. 2548 ถงวนท 1 ตลาคม พ.ศ. 2551 ซงในขอตกลงดงกลาว ผรวมประกอบกจการของแหลงบงกชตกลงท ช าระเงนจ านวน 1,000 ลานบาท (ประมาณ 25 ลานเหรยญสหรฐ ณ เวลานน) ใหกบบรษท ปตท. จ ากด มหาชน ณ วนลงนามในสญญา

แหลงบงกชใต ในการพฒนาระยะท 4 มการประมาณการวาแหลงสะสมปโตรเลยมทางตอนใตจะมปรมาณ

กาซธรรมชาตราว 1.8 ลานลานลกบาศกฟต ซงจะสามารถรกษาระดบการผลตไดท 300-320 ลานลกบาศกฟตตอวน ปรมาณส ารองดงกลาวไดถกผกไวกบสญญาซอขายกาซธรรมชาตทแยกออกมา ซงมการก าหนดคา DCQ ท 320 ลานลกบาศกฟตตอวน และมคา swing factor ไดมากถง 10% (350 ลานลกบาศกฟตตอวน) โดยสญญา

หนา 49

ดงกลาว มการลงนามในเดอนสงหาคม พ.ศ. 2552 ทงน คาดวาการทราคากาซธรรมชาตของบงกชใตมราคาสง เนองจากกาซธรรมชาตทไดจากบรเวณนจะตองผานกระบวนการแยกคารบอนไดออกไซด ซงเกดเปนคาใชจายเพมเตม

กำซธรรมชำตเหลว กาซธรรมชาตเหลวทผลตไดทงหมด ถกขายใหกบบรษท ปตท. จ ากด มหาชน ในประเทศไทย

โดยก าหนดราคาจากคาเฉลยเลขคณตของราคากาซธรรมชาตเหลว และน ามนดบในตลาดสงคโปร (The Arithmetic Average of a Basket of One Condensate and Three Crudes Posted in Singapore) ในอตราสวน 1:3 หกลบดวยอตราสวนลด (Discount Rate) รอยละ 8.5 ซงราคากาซธรรมชาตเหลวจะมการปรบเปลยนทกเดอน

6. ระบบสมปทาน (Concession Regime)

พนทบงกชอยภายใตสมปทานระบบ Thailand I และแปลง G12/48 อยภายใตสมปทานระบบ Thailand III ซงการเสยภาษจะเปนไปตามระบบ Thailand III เชนกน

ภายหลงจากการลงนามตอระยะเวลาสญญาในป พ.ศ. 2550 ผรวมกจการในแหลงบงกชตองจายโบนสการตอเวลาสญญาเปนรายไตรมาสจนกวาสญญาจะสนสด

กฎหมายทเกยวของ

กฎหมายทส าคญในการประกอบกจการส ารวจและผลตปโตรเลยมในประเทศไทย คอ พระราชบญญตปโตรเลยม พ.ศ. 2514 และทแกไขเพมเตม และพระราชบญญตภาษเงนไดปโตรเลยม พ.ศ. 2514 และทแกไขเพมเตม

หนา 50

สญญาแบงปนผลผลต (PSC)

แปลงส ารวจทจะเปดใหยนขอสทธส ารวจและผลตในครงน จะใชรปแบบสญญาแบงปนผลผลตในการด าเนนการ ขอส าคญของสญญาประกอบไดดวย

ตารางท 10 ขอก าหนดเรองระยะเวลาและพนทในสญญาแบงปนผลผลต (Contract Terms) ประเภทสญญา ระบบแบงปนผลผลต (Production Sharing Contract)

ระยะเวลาของสญญา

ระยะเวลาส ารวจ ระยะเวลาส ารวจ 3 ป และสามารถตอระยะเวลาได 1 ครงไมเกน 3 ป

ระยะเวลาผลต ระยะเวลาผลต 20 ป โดยนบถดจากวนสนสดระยะเวลาส ารวจ และสามารถขอตอระยะเวลาผลตไดอกครงหนง เปนระยะเวลาไมเกน 10 ป

พนทตามสญญา แปลงส ารวจ ตามทก าหนดในประกาศเชญชวน

การคนพนทแปลงส ารวจ เมอสนระยะเวลาส ารวจ กรณไดรบการตอระยะเวลาส ารวจ

คนพนทรอยละ 25 ของพนทแปลงส ารวจ (ไมรวมพนทผลต)

กรณไดไมไดรบการตอระยะเวลาส ารวจ คนพนททงหมดของแปลงส ารวจ (ไมรวมพนทผลต)

พนทผลต เมอผรบสญญาไดแสดงวาพบหลมปโตรเลยมเชงพาณชยและไดก าหนดพนทผลตถกตอง จงจะสามารถผลตปโตรเลยมจากพนทได ทงน เมอไดรบพนทผลตถกตองแลว ผรบสญญาอาจผลตปโตรเลยมในระหวางระยะเวลาส ารวจกได

ตารางท 11 ขอก าหนดเรองการใหผลประโยชนแกรฐตามสญญาแบงปนผลผลต (Fiscal Terms)

โบนส และคาเชา (Bonuses and Rentals)

ขอก าหนด รายละเอยด

โบนสการลงนาม (Signature Bonus) ขนอยกบการก าหนดของรฐ

โบนสการผลต (Production Bonus) ขนอยกบการก าหนดของรฐ

โบนสอนๆ ขนอยกบการก าหนดของรฐ ขอสงเกต: โบนสไมสามารถน ามาหกคาใชจายได แตสามารถน าไปหก ภาษได

คาภาคหลวง (Royalty) น าสงใหแกรฐ ในอตรารอยละ 10 ของผลผลตรวมของปโตรเลยมตามทกฎหมายก าหนด

การหกคาใชจาย (PSC Cost Recovery)

หกคาใชจายในการประกอบกจการปโตรเลยมไดเทาทจายจรงตามแผนงานและงบประมาณทไดรบอนมต ทงน ตองไมเกนรอยละ 50 ของผลผลตรวมของปโตรเลยมในแตละป

คาใชจายในการประกอบกจการปโตรเลยม หากเกนรอยละ 50 ของผลผลตรวมของปโตรเลยมในปใด ใหสามารถน าสวนทเกนไปใชหกในปตอ ๆ ไปได แตตองไมเกนอตราขางตน และไมเกนจ านวนอายของสญญา

หนา 51

อตรารอยละของปโตรเลยมสวนทเปนก าไรทจะแบงใหผรบสญญา (Percentage of Contractors’ Share of Profit Petroleum)

จะตองไมเกนรอยละหาสบตามทก าหนดไวในมาตรา 53/3 (2) (ค) แหงพระราชบญญตปโตรเลยม พ.ศ. 2514 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตปโตรเลยม (ฉบบท 7) พ.ศ. 2560

ภาษเงนได (Corporate Income Tax) ในอตรารอยละ 20 ของก าไรสทธ ตามทก าหนดในหมวด 7 จตวาแหงพระราชบญญตภาษเงนไดปโตรเลยม พ.ศ. 2514 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตภาษเงนไดปโตรเลยม (ฉบบท 7) พ.ศ. 2560

ราคาขาย (Product Pricing) ราคากาซธรรมชาตจะเปนไปตามทก าหนดไวในสญญาซอขายกาซ

ผทมความประสงคจะขอสทธสามารถตรวจสอบรายละเอยดเพมเตมเกยวกบขอก าหนดเรองการใหผลประโยชนแกรฐตามสญญาแบงปนผลผลต ไดจาก กฎกระทรวง วาดวยการก าหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการขอและการไดรบสทธเปนผรบสญญาแบงปนผลผลต พ.ศ. 2561

และ - bidding2018.dmf.go.thสรุปข้อสนเทศ (information memorandum: im)...

Documents