a. proje tan1t1m1 2. mevcut proje durumu b. payda ... · gold standard kriterlerine uygun sera...

GOLD STANDARD PAYDAŞ TOPLANTI RAPORU

İÇİNDEKİLER

A. Proje Tanıtımı1. Gold Standard’a Göre Projenin Uygulanabilirliği2. Mevcut Proje Durumu

B. Paydaş Toplantısının Tasarlanması1. Toplantı Programı

i. Gündemii. Teknik Olmayan Özet

iii. Davet Takip Tablosuiv. Bireysel Davetiye Metniv. Kamu Davetiye Metni

2. Kullanılan Diğer Davet YöntemleriC. Danışma Süreci

1. Fiziksel Toplantı Katılımcılarıi. Katılımcı Listesi

ii. Değerlendirme Formları2. Resimler3. Görüşme Sonuçları

i. Toplantı Tutanağıii. Diğer Görüşme Tutanakları

iii. Tüm Yorumların Değerlendirilmesiiv. Sürdürülebilir Kalkınma Değerlendirilmesinin Üzerinden Tekrar Geçilmesiv. Yorumlardan Kaynaklı Değişikliklerin Özeti

D. Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi1. Kendi Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi

i. ‘Zararlılık’ Değerlendirmesiii. Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi

2. Paydaş Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi3. Birleştirilmiş Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi

E. Sürdürülebilirlik İzleme Planının Tartışılması

F. Bölge Halkı Bilgilendirmesi Geri Bildirim Sürecinin Açıklanması

EK 1. Orijinal Katılım ListesiEK 2. Orijinal Değerlendirme Formu

Gold Standard Local Stakeholder Consultation Report

Gold Standard Passport version 2.1 July 2009 2

BÖLÜM A. PROJE TANITIMI

A. 1. Gold Standard’a Göre Projenin Uygulanabilirliği

a) Proje Faaliyetleri ÖlçeğiKüçük ölçekli bir projedir. Projenin kurulu gücü 3,97 MW’ dır.

b) Ev Sahibi Ülke veya DevletProje Türkiye’de yer almaktadır.

c) Proje Faaliyetinin TürüProje, bir yenilenebilir enerji temini projesidir ve fosil olmayan ve tükenmeyen enerjikaynaklarından (hidroenerji) enerji üretir ve dağıtır.

d) Sera GazlarıGold Standard kriterlerine uygun sera gazları arasında, proje karbondioksit (CO2)Azaltıyor.

e) Resmi Kalkınma Yardımı (ODA)Bu proje her hangi bir Resmi Kalkınma Yardımı (ODA) almadığı için Gold Standart’akayıt için uygundur.

f) Diğer SertifikalarProje başka herhangi bir sertifikaya sahip değildir. Bundan dolayı, proje Gold Standard

kriterlerine uygundur.



A. 2. Mevcut Proje Durumu

Santral Ustaoğlu Elektrik Üretim A.Ş tarafından işletilecektir. Projenin Tesis bedeli 7.939.871 $yatırım bedeli ise $ 9.254.157 dır.1 Projenin ekonomik ömrü 49 yıldır. Projenin inşaatı23.Ağustos.2010 da başlayacaktır. İnşaatın 2 yıl içersinde bitmesi planlanmaktadır.

BÖLÜM B. PAYDAŞ TOPLANTISININ TASARLANMASI

B. 1. Toplantı Programı

i. Gündem

GÜNDEM1. Açılış2. Projenin Tanıtımı3. Projenin sorular eşliğinde açıklanması4. Sürdürülebilir Kalkınma Değerlendirilmesi5. Sürdürülebilir kalkınmanın izlenmesiyle ilgili görüşlerin paylaşılması6. Kapanış

ii. Teknik Olmayan Özet

Projenin Amacı

USTAOĞLU ELEKTİRİK ÜRETİM A.Ş tarafından Trabzon İli, Maçka İlçesi sınırları içerisindeDeğirmendere’nin yan kolu olan Maden deresi ve Altıntaş deresi üzerinde “3.97 MW kurulugücünde “Arısu Regülâtörü ve Hidroelektrik Santrali” yapılması ve işletilmesi planlanmaktadır.Hidroelektrik santralinin tek amacı enerji üretimidir. Projenin toplam kurulu gücü 3.97 MWolacaktır. Tesislerin tamamlanma süresi yaklaşık 2 yıldır. Projenin ömrü, santral tamamlandıktansonra 50 yıldır. Proje kapsamında inşaat aşamasında 80-100 kişi, işletme aşamasında ise yaklaşık4-5 kişinin çalışması planlanmaktadır. Gerek duyulan personel projeye en yakın yerleşimyerlerinden temin edilecektir. Proje kapsamında inşaat aşamasında çalışacak olan personelin hertürlü teknik ve sosyal altyapı ihtiyaçları için yemekhane, mutfak, soyunma yeri, duş, tuvalet,lavabo, ardiye, idari ve teknik büroların yer aldığı bir adet şantiye kurulacaktır. Gerçekleştirilmesi

1 Arısu HES, Fizibilite Raporu, sayfa 1 -16



planlanan proje ile elde edilecek enerji ulusal şebekeye verilecek olup bölgenin enerji talebininkarşılanmasına katı sağlayacak kamu yararı taşıyan bir projedir.

Projenin Yeri

USTAOĞLU ELEKTİRİK ÜRETİM A.Ş tarafından Trabzon İli, Maçka İlçesi sınırlarıiçerisinde Değirmendere’nin yan kolu olan Maden deresi ve Altıntaş deresi üzerindedir. Proje yeri,Doğu Karadeniz Bölgesi’nde 40º derece 37 dakika ve 41º derece 06 dakika kuzey enlemleriyle, 30ºderece 08 dakika ve 40º derece 28 dakika doğu boylamları arasında yer alan Trabzon İli;doğusunda Rize, batısında Giresun ve güneyinde Gümüşhane İllerine komşudur. Kuzey kesiminiise Karadeniz oluşturmaktadır.

Hidroelektrik Enerjisi İle Elektrik Üretimi

Hidroelektrik Enerji; hızla akan suyun enerjisiyle döndürülen elektrik jeneratörlerinden elde edilenelektriktir. Hidroelektrik Enerji Santralleri; içme, kullanma ya da sanayi suyu sağlamak amacıylaırmakların önü kesilerek oluşturulan baraj göllerinde kurulmaktadır. Hidrolik enerji dünyaüzerinde yenilenebilir enerji türlerinin en yaygını olmakla beraber, çevre üzerinde oluşturduğuolumlu etkilerde göz ardı edilmemelidir. Ülkemizde gerek iklim, gerekse coğrafi konumbakımından Karadeniz bölgesi büyük bir hidrolik potansiyele sahiptir. Ülkemizin petrol kaynaklarıyönünden yetersiz olması, buna karşılık yüzeysel su kaynakları yönünden zengin olması, enerjipolitikasının hidroelektrik santrallere (HES) doğru kaymasını zorunlu hale getirmiştir. HES’lerişletim maliyetlerinin düşük olması ve çevreye çok önemli zarar verici etkileri bulunmamasınedeniyle tüm dünyada tercih edilen başlıca enerji kaynaklarındandır.

Projenin Aşamaları

İnşaat Aşaması İşletme Aşaması

Proje, Gold Standard Organizasyonu platformunda kazanacağı değer ve bununla ilgili getiriler(VER- Gönüllü Emisyon Azaltma Kredileri) kullanılmak suretiyle gerçekleştirilecektir.



iii. Davet Takip Tablosu

KategoriKodu

Kurum Davetli Davet Şekli DavetTarihi

Onay Alındımı ? E/H

C

Trabzon İlÇevre Ve

OrmanBakanlığı İl

Müdürü

Fahrettin Ulu Faks/Posta 02.07.2010 E

A CoşandereKöyü Muhtarı Salim Şahin

Faks/Posta05.07.2010 E

BTürkiye BüyükMillet Meclisi

T.B.M.MAsım Aykan

Faks/TürkiyeBüyük Millet

MeclisiT.B.M.MPosta

02.07.2010 E


T.B.M.M

Faruk NafızÖzak

Faks/Posta02.07.2010 E


T.B.M.M

SafiyeSeymenoğlu

Faks/Posta02.07.2010

E

C Maçka İlçeBelediyesi Ertuğrul Genç Faks/Posta 02.07.2010 E

B MaçkaMuhtarlığı

Ali MuratKayhan

Faks/Posta 02.07.2010 E

F GreenpeaceTurkey Hilal Atıcı Faks/Posta 02.07.2010 E


T.B.M.M

Mehmet AkifHamzaçebi


E


T.B.M.M

Süleyman LatifYunusoğlu


E

B Trabzon Valisi Dr.RecepKızılcık



T.B.M.M

MustafaCumur


E


T.B.M.M

KemalettinGöktaş


E


T.B.M.MCevdet Erdöl


E



FBölgesel ÇevreMerkezi (REC)

Türkiye

Sibel SezerEralp


E

F WWF Turkiye FilizDemirayak


CT.C Çevre Ve

OrmanBakanlığı

Mustafa ŞahinFaks/Posta

02.07.2010E

E Gold Standard Nahla Sabet E-Posta 01.07.2010 E

F Mercy Corps NancyLindborg Posta/ E-Posta 01.07.2010 E

F HelioInternational Rod Janssen Posta/E-Posta 01.07.2010 E

Öncelikle Türkiye Büyük Millet Meclisi davet edilmelidir çünkü proje alanında yaşayan insanlarVekillerce temsil edilmektedir. Belediye personeli bölgede uygulanan tüm faaliyetlerden sorumluolduğundan, Belediye de davet edilmiştir. Proje ile ilgili görüş ve düşüncelerini almak üzere siviltoplum kuruluşları davet edilmiştir. Proje, yerel alan, toplum ve kültür ile ilgili bilgi paylaşımınınLCS sırasında yapılması planlanmıştır.

iv. Bireysel Davetiye Metni.

Aşağıda verilen davet mektubu yukarıda belirtilen paydaşlara e-posta/posta/faks yolu ileiletilmiştir:

Sayın,

Trabzon ili, Maçka ilçesinde; 3,97 MW kurulu güce sahip olacak şekilde inşa edilmesi planlananUstaoğlu Elektrik Üretim A.Ş’ye ait Arısu Regülâtörü ve Hidroelektrik Enerji SantraliProjesi’nin tanıtımının yapılması, çevresel ve sosyo-ekonomik etkileri hakkında bilgi verilmesive projenin karbon emisyonunun azaltılmasına olan katkısı nedeniyle Uluslararası Gold StandartOrganizasyonu platformunda kazandığı değer ve bununla ilgili getiriler ile ilgili bilgi vermek veprojeye dair görüş ve önerilerinizi almak üzere 22 Temmuz 2010 tarihinde saat 13.00 deBakımlı Köyü, Bakımlı Köy Kahvehanesi’nde yapılacak olan Paydaş Toplantısı’na teşrifleriniziarz ederim.

Davetiye Metinleri Aşağıda Gösterilmektedir:



v. Kamu Davetiye Metni

Aşağıdaki davet mektubu 14 Temmuz 2010 tarihli “Hizmet” yerel gazetesinde yayınlanmıştır.

Trabzon İli, Maçka İlçesi’nde yapılması ve işletilmesi planlanan Arısu Regülâtörü ve HidroelektrikEnerji Santrali Projesi ile ilgili olarak projenin karbon emisyonunun azaltılmasına olan katkısınedeni ile Uluslar arası Gold Standart organizasyonu platformunda halkı bilgilendirmek, görüş veönerilerinizi almak üzere aşağıda belirtilen yer ve tarihte bir toplantı düzenlenecektir.İlgililerin katılmasını rica ederiz.

Toplantı Yeri: Bakımlı Köyü Köy Kahvehanesi Maçka/Trabzon

Tarih: 22.07.2010Saat: 13.30



B. 2. Kullanılan Diğer Davet Yöntemleri

Tüm kurumsal paydaşlar, resmi kurumlar ve sivil toplum örgütleri, aynı iletişim yöntemi ile yanidavetiye göndermek, e-posta ve devlet kurumlarında yapılan kamu anonsları vs ile davetedilmiştir. Bunun ardından toplantıya şahsen katılamayan kurumsal paydaşlar ve resmi kurumlarçağırılarak proje hakkında bilgilendirilmiştir.

BÖLÜM C. DANIŞMA SÜRECİ



C. 1. Fiziksel Toplantı Katılımcıları

i. Katılımcı Listesi

Katılımcı ListesiTarih ve Saat: 22.07.2010Yer: Bakımlı Köyü, Köy Kıraathanesi

KategoriKodu

Katılımcılın adı,Mesleği /Toplumdaki Yeri

Bay/Bayan

İmza Kurum İletişim Bilgisi

A İbrahim KeskinBölge Sakini

Bay Trabzon 0462 326 29 89

A Orhan KeskinBölge Sakini

Bay Istanbul 0212 510 20 43

A Özkan KayaKöy Sakini

Bay Bakımlı Köyü 0534 388 07 81

A Musa TekeKöy Sakini


A Osman KeskinKöy Sakini

Bay Bakımlı Köyü

A Halil ElrakBölge Sakini

Bay

A Bahattin ÇelikBölge Sakini

Bay

A Yusuf SümerKöy Sakini


A İsmail SümerKöy Sakini


A Ahmet KeskinKöy Sakini


A Feti KeskinKöy Sakini


A Hüseyin ÇelikBölge Sakini

Bay

A Ahmet KeskinKöy Sakini


A Hasan YıldızBölge Sakini

Bay



A Hüseyin YakutKöy Sakini


A Ömer SümerKöy Sakini


A Ömer AlkurtKöy Sakini


A Mustafa YakutEmekli / KöySakini


A Mustafa KeskinEmekli / KöySakini


A Hasan TekeKöy Sakini


A Adil KeskinKöy Sakini


A Celal ZenginEmekli / KöySakini


ii. Değerlendirme Formları

İsim Hasan TekeToplantı hakkındaki izlenimleriniz nelerdir? Olumlu.Projenin beğendiğiniz yönleri nelerdir? Ekonomiye KatkısıProjenin beğenmediğiniz yönleri nelerdir? Yollarİmza

İsim Mustafa KeskinToplantı hakkındaki izlenimleriniz nelerdir? OlumluProjenin beğendiğiniz yönleri nelerdir? Her yönüyle beğendimProjenin beğenmediğiniz yönleri nelerdir? Yok.İmza

İsim Mustafa YakutToplantı hakkındaki izlenimleriniz nelerdir? OlumluProjenin beğendiğiniz yönleri nelerdir? Her yönü



Projenin beğenmediğiniz yönleri nelerdir? -İmza

İsim Mehmet KeskinToplantı hakkındaki izlenimleriniz nelerdir? OlumluProjenin beğendiğiniz yönleri nelerdir? Her yönüProjenin beğenmediğiniz yönleri nelerdir? -İmza

C. 2. Resimler

Paydaşlar toplantı sunumunu dinlerken



Danışmanımız projenin sosyal ve çevresel etkileri hakkında bilgi verirken.



Paydaşlar proje hakkında detaylı bilgi isterken.



C. 3. Görüşme Sonuçları

i. Toplantı Tutanağı

Maden ve Altıntaş derelerinin üzerine kurulacak ve işletilecek 3,97 MW lık Arısu Regülatörü veHidroelektrik Enerji Santralı hakkında bilgi vermek için ve halkı sera gazları salınımı ve azaltmaopsiyonları hakkında bilinçlendirmek için Trabzon ili Maçka ilçesinde 22/07/2010 tarihinde 23kişilik yerel halk katılımıyla paydaş toplantısı yapılmıştır. Ayrıca Gold Standard yardımcıorganizasyonlarından WWF, Greenpeace, Helio International, Mercy Corps ve REC Türkiye gibiorganizasyonlardan görevliler toplantı hakkında bilgilendirilmiştir. Toplantı yeri proje alanına enyakın olabilecek yerde seçilmiştir ve kıraathanede olacak toplantı hakkında belediye anonsları vebölgesel gazeteler kullanılarak anonslar yapılmıştır. Sunumdan önce toplantı gündemi açıklanmışve projenin teknik olmayan özeti katılımcılara dağıtılmıştır.

Projenin geliştiricileri, teknolojisi ve santralin işletmesini, Gold Standard hakkında bilgi, havaemisyonunu azaltma miktarını ve bunun önemini anlatan sunumu ve tanıtımı EN-ÇEV Enerji veÇevre Yatırımları Danışmanlık Şirketi tarafından yapılmıştır.

Katılımcılardan proje hakkında sorular ve yorumlar alınmıştır ve bunlar yorumlar kısmınaişlenmiştir.

Bu toplantıda

- Gözlenmiştir ki, bütün bölge sakinleri projeyi desteklemektedirler. Fakat inşaat sırasındaminimum çevresel zarar istenmektedir

- Santralde çalışacak elemanların mümkün olduğunca yöre halkından seçilmesi talepedilmiştir.

- Bütün katılımcılar küresel ısınmaya sebep olmayan projelerin desteklenmesi konusundahemfikirdir

- Yöre halkı bahsedilen projenin yöreyi sosyal ve ekonomik yönden geliştireceğinidüşünmektedir.



ii. Diğer Görüşme Tutanakları

Başka görüşme olmamıştır.

iii. Tüm Yorumların Değerlendirilmesi

Paydaş yorumları Yorumlar dikkate alındımı(Evet/ Hayır)?

Açıklama (Neden? Nasıl?)

Mustafa Yakut sordu:

Projenin faydası nedir.Evet

Proje sahibi ve danışmanfirma projenin pozitifetkilerini anlattılar vesürdürülebilir kalkınmasağlayacağını ayrıcabölgedeki yollarda düzeltmeyapacaklarını söylediler.

Ahmet Keskin sorduProje sahibi yollar hakkındaneler yapacak?

Evet

Proje sahibi yolların veköprülerin tamir edileceğinive gerekirse yeni yollar veköprüler yapacaklarınısöyledi.

iv. Sürdürülebilir Kalkınma Değerlendirilmesinin Üzerinden Tekrar Geçilmesi

Sürdürülebilir kalkınma değerlendirilmesi tekrar yapılacak mı? Evet Hayır

X

Katılımcılardan herhangi bir negatif görüş alınmamıştır. Bu sebeple, sürdürülebilir kalkınmadeğerlendirmesinin tekrar üzerinden geçilmesine gerek yoktur.

v. Yorumlardan Kaynaklı Değişikliklerin Özeti

Bozulan eski yolların yerine yenileri yapılacaktır.



BÖLÜM D. SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA MATRİSİ

D. 1. Kendi Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi

i. ‘Zararsızlık’ değerlendirilmesi

Korunması gerekenprensipler

Proje ile ilgisi Projenin prensipleriihlali(düşük, orta,yüksek

1 İnsanHakları

Proje hiç bir korunmasıgereken tarihi, doğal yada kültürel mirasalanına zararvermemektedir

Proje kapsamındadünya Kültür veTabiat miraslarınınkorunması Sözleşmesigereği korunmasıgereken tarihi, doğalya da kültürel mirasalanı yoktur..2

Yok

Proje yenidenyapılandırmayapmamalıdır

Zorunlu yenidenyapılandırmaolmayacaktır..

Yok

Proje insane haklarıihalali yapmayacaktır.Ve insan haklarısözleşmesinin bütünmaddelerine saygıgösterecek veuygulayacaktır.

Türkiye yıllardırAvrupa İnsan HaklarıSözleşmesine taraftır.Bu nedenle ulusal veuluslar arası korunanhaklar göz önünealınacaktır.

Yok

2 . ÇalışmaKoşulları

Proje; çocuk işçiliğinemüsamahaGöstermemelidir.

Türkiye ILO (International LabourOrganisation) nuniçinde 138 inici ve182 maddelerindegecen çocuk işçiliğiniönleme anlaşmasınıimzalamıştır.

Yok

Proje; işçilerin sendikalhaklarını vetoplusözleşme haklarınıgözetmektedir. Proje bu

Proje inşaatı veişletmesi sırasındakonuyla ilgili bütün

Yok

2 Arısu HES, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa 56



hakların veözgürlüklerinsınırlandırılmasındarol almamaktadır.

maddeleriuygulayacaktır. (873.,984. ve 1025.Maddeler v.b.)

Proje; zorla çalıştırmagibi herhangi birZorlayıcı istihdamdanyana değildir

Türkiye’nin ILO ileimzaladığıanlaşmadaki 296 ve1057 maddeleruygulanacaktır

Yok

Proje; cinsiyete, ırk, din,cinsel eğilim ya da diğerbaşka sebepleredayanan ayrıma nedenolmamaktadır

Türkiye’nin ILO ileimzaladığı anlaşmadageçen 1008 ve1119

maddelere göre hiçbirşekilde hiçbir kimseyeayrımcılıkyapılmayacaktır

Yok

Proje; işçilere sağlıklıve güvenliği iş ortamısağlamakta ve sağlıksızve güvensiz ortamlardaçalışmayıengellemektedir

İş sağlığı vegüvenliği için bütünaraştırmalar yapılacakve önlemler alacaktırVe ayrıca ,Türkiye’nin ILO ileimzaladığı anlaşmadageçen 15510; maddeuygulanacaktır

Yok

3 . ÇevreselKoruma

Proje çevresel koşullarile ilgili olarak önleyicibir yaklaşımdabulunmaktadır veönleyici prensibe karşıtbir uygulama içindedeğildir.Bu prensip şu şekildetanımlanabilir. Biraktivite insan sağlığı yada çevreye zarar verme

Proje belirgin birkirlilikyaratmayacaktır.Minör atıklar ( evselatık, makine yağları)ise ilgili çevrekanunlarına uygunşekilde işlenecektir.

Düşük

3 http://www.ilo.org/public/turkish/region/eurpro/ankara/about/soz087.htm4 http://www.ilo.org/public/turkish/region/eurpro/ankara/about/soz098.htm5 http://www.ilo.org/public/turkish/region/eurpro/ankara/about/soz102.htm6 http://www.ilo.org/public/turkish/region/eurpro/ankara/about/soz029.htm7http://www.ilo.org/public/turkish/region/eurpro/ankara/about/soz105.htm8 http://www.ilo.org/public/turkish/region/eurpro/ankara/about/soz100.htm9 http://www.ilo.org/public/turkish/region/eurpro/ankara/about/soz111.htm10 http://www.ilo.org/public/turkish/region/eurpro/ankara/about/soz155.htm



tehdidi ortayaçıkardığında, sebepsonuç ilişkileri bilimselolarak tamamıylakurulmamış olsa bileönleyici önlemleralınmalıdır.‖

Proje;a) kanunla korunan, b)koruma altına alınmaiçin resmi teklif verilen,c) kurumlarca yüksekkoruma değerlerinesahip alan olaraktanımlanan,d)geleneksel yerel halktarafından korumaaltında olan kritik doğalçevre ihlallerine nedenolmamaktadır.

Proje alanında BERN, RAMSAR gibikoruma altında olanhiç bir bölge yoktur.

Yok

4. YolsuzluğaKarşı

Proje yolsuzluğakarışmamıştır..

Türkiye’ nin OECDye katılmasındansonar proje hiç biryolsuzluğakarışmamıştır.11.

Düşük

ii. Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi

İndikatör AzaltımÖnlemi

Binyıl KalkınmaHedefleri (MDG)

SeçilenParametre VeAçıklaması

BaşlangıçSkoru

Gold StandardSürdürülebilirkalkınmaindikatörleri

Azaltmaönlemleri

“zarar yok (dono harm)”

tablosundan alya da (-) skorunötrlemek için

azaltmaönlemlerini

belirt.’

www.undp.or/mdg vewww.mdgmonitor.org

İndikatörlerin yerelMDG hedefleriyleolan ilgisini açıkla

Proje Geliştiricitarafındantanımlanan

Negatif etki: (-)

Positif etki:(+)

Etkisiz: (0)

Hava Kalitesi Azaltma MDG Amaç 7: Parametre: +

11 http://www.oecd.org/country/0,3377,en_33873108_33873854_1_1_1_1_1,00.html



Önlemleri bugösterge ileilgili değildir.

ÇevreselSürdürülebilirliğinSağlanmasıHedef7.a:Sürdürülebilir

kalkınma ilkelerinindevlet politikalarınave programlarınaentegre edilmesi veçevresel kaynaklarınkaybedilmesinintersine çevrilmesi

Muhtemelentonlarca SOx veNOxKömür ve yakıttesislerindenkaydırılacaktırHedef:Proje SO2 veNOxemisyonlarınınazaltımına katkıdabulunacaktır.Yenilenebilirenerjikaynaklarınınoluşturulması ileulusal enerjiiçersinde yer alanfosil yakıt oranıazaltılacaktır.

Su Miktarı veKalitesi

AzaltmaÖnlemleri bugösterge ileilgili değildir.

MDG Amaç 7:ÇevreselSürdürülebilirliğinSağlanması Hedef7.a:Sürdürülebilirkalkınma ilkelerinindevlet politikalarınave programlarınaentegre edilmesi veçevresel kaynaklarınkaybedilmesinintersine çevrilmesi

Parametre: Sukalitesi ve miktarıbölge içinyeterlidir.

Hedef:Proje faaliyetinedeni ile suyunkalitesietkilenmeyecektir.Minimum akışınelde edildiğindenemin olunmasıiçin sürekli olarakizlenecektir.

0

Toprak YapısıAzaltmaÖnlemleri bugösterge ileilgili değildir

MDG Amaç 7ÇevreselSürdürülebilirliğinSağlanmasıHedef 7.a7.1.“Arazinin birkısmı ormanlıktır”.

Parametre:Beklenmedik birtoprak hareketiyoktur.

Hedef: : Proje,taban çizgisinekıyasla heyelanrisk seviyesindedeğişikliğe nedenolmayacaktır.

0



DiğerKirleticiler


MDG 7ÇevreselSürdürülebilirliğinSağlanmasıHedef 7a.MDG raporunda bukirleticilerdenbahsedilmemiş olsada, bunları “çevreselkaynak kaybı” ileilgili şekilde elealacağız.

Parametre:Bölgede başka birkirleticibulunmamaktadır.Hedef: : Proje herhangi bir diğerkirletici meydanagetirmeyecektir.Bunun yanında,Gürültü seviyesiÇED raporundabelirtilen düzeyinaltındatutulacaktır.

0

BiyolojikÇeşitlilik

AzaltmaÖnlemleri bugösterge ileilgili değildir

MDG 7ÇevreselSürdürülebilirliğinSağlanması Hedef7b:Azalan biyolojik çeşitkaybı, 2010 itibariylebaşarılan, kayıpmiktarında önemliazalış

İnşaat aşamasındabazı bitkileretkilenecektir.İnşaattamamlandıktansonra zarar görenbitkiler yenidendikilecektir.

0

İstihdamKalitesi

İş güvenliği veilgili güvenlikprotokollerikapsamındaişçilere yeterlieğitimlersağlanacaktır.Kaza risklerinekarşın bir acildurum planıhazırlanacaktır

MDG Amaç 1:Aşırı yoksulluğu veaçlığı ortadankaldırmak Hedef 1.a:Kadınlar ve gençlerdâhil olmak üzereherkes için tam veüretken bir istihdamve saygın bir iş eldeetmek

1.4 İstihdam edilenkişi başınaGSYİH büyümehızı elde etmek

Çalışanlarayönelik eğitim +

Geçim

MDG Amaç1:Aşırı yoksulluğu veaçlığı ortadankaldırmak Hedef1.a:Kadınlar ve gençlerdâhil olmak üzereherkes için tam veüretken bir istihdam

Proje inşaat veişletmeaşamalarında yeniiş imkanlarısağlayacaktır

+



ve saygın bir iş eldeetmek

1.4 İstihdam edilenkişi başınaGSYİH büyümehızı elde etmek1.5 İstihdam-Nüfus Oranına

Ulaşılabilir vetemiz enerjihizmetlerineerişim


Parametre:Türkiye de enerjitalebi giderekartmaktadır. Projefaaliyetleriolmazsa enerjiüretiminde birgelişmeolmayacak veyenilenebilirkaynakların yerinifosil yakıtlaralacaktır.Hedef: İmranlıHES enerjiSistemleriverimliliğiarttırmada faydalıolmaktadır.Ayrıca, fosilyakıtların ikameedilmesiProje, temelsenaryoya kıyaslaönemli fosilyakıtlarına (Doğalgaz, kömür vepetrol) olanbağımlılığıazaltacaktır.)

0

Kişisel vekurumsalKapasite


MDG Amaç1 AşırıYoksulluğu ve AçlığıOrtadan KaldırmakHedef 1.b:Kadınlar ve gençlerdâhil olmak üzereherkes için tam veüretken bir istihdam

Personelesağlanacakeğitimlerinyardımı ileçevresel konularailişkin farkındalıkgeliştirilecektir.

+



ve saygın bir iş eldeetmek

1.4 İstihdam edilenkişi başına GSYİHbüyüme hızı eldeetmek1.5 İstihdam – NüfusOranına

1.6 Günlük $1 altındayaşayan kişilerinoranı (PPP)1.7 Toplam istihdamiçersinde kendihesabı olan ve aileçalışanlarına katkıdabulunanların oranı

İstihdam veGelir Sağlama


MDG Amaç 1:Aşırı Yoksulluğu veAçlığı OrtadanKaldırmakHedef 1.b:Kadınlar ve gençlerdâhil olmak üzereherkes için tam veüretken bir istihdamve saygın bir iş eldeetmek

1.4 İstihdam edilenkişi başına GSYİHbüyüme hızı eldeetmek1.5 İstihdam – NüfusOranına

1.6 Günlük $1 altındayaşayan kişilerinoranı (PPP)1.7 Toplam istihdamiçersinde kendihesabı olan ve aileçalışanlarına katkıdabulunanların oranı

ve işletmeaşamalarındabirçok insanistihdamedilecektir. Bunedenle projeyerel işsizlikoranınınazalmasınakatkıdabulunacaktır.

+



Ödeme veYatırım Dengesi


MDG Amaç 8:Kalkınma içinKüresel bir İşbirliğigeliştirmekHedef 8.d:Ulusal veuluslararası önlemlerile uzun vadede borcusürdürülebilir halegetirmek içingelişmekte olanülkelerin borçmeselelerini kapsamlıbir şekilde ele almak

Parametre:Türkiye’ nin doğalgaz, ithal kömürgibi ithal fosilyakıta yüksekoranda bağlılığı.Hedef: Petrol vedoğal gazınkaydırılması ilemuhtemel ödemetasarruflarıProje, temelönemli fosilyakıtlarına (Doğalgaz, kömür vepetrol) olanbağımlılığıazaltacaktır.)

+

Teknolojitransferi veteknolojiközgüven


MDG Amaç8Kalkınma içinKüresel bir İşbirliğigeliştirmekHedef 8.f Özelsektörün işbirliği ileözellikle bilgi veiletişim alanındakiyeni teknolojilerinyararlarını kullanılırhale getirmek

Proje Türkiye’yeteknoloji transferikonusunda birfırsat yaratacak veülkedekitedarikçilerinkalkınmasınısağlayacaktır

+

D. 2. Paydaş Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi

Indikatör AzaltımÖnlemleri

Binyıl KalkınmaHedefleri

SeçilenParametre veAçıklama

BaşlangıçSkoru

Gold StandardSürdürülebilir

kalkınmaindikatörleri

Azaltmaönlemleri“zarar yok (dono harm)”tablosundan alya da (-) skorunötrlemek içinazaltma

www.undp.org/mdgve

www.mdgmonitor.org

İndikatörlerin yerelMDG hedefleriyle olanilgisini açıkla

Proje geliştiricitarafındantanımlanan

Negatif etki: (-)Pozitif etki:(+)Etkisiz: (0)



önlemlerinibelirt.

Hava Kalitesi +Su Miktarı veKalitesi 0

Toprak Yapısı 0DiğerKirleticiler 0

BiyolojikÇeşitlilik 0

İstihdamKalitesi +

Geçim 0Ulaşılabilir vetemiz enerjihizmetlerineerişim

+

Kişisel veKurumsalKapasite

+

İstihdam veGelir Sağlama +

Ödemeler veYatırım Dengesi 0

TeknolojiTransferi veTeknolojiközgüven

+

Paydaş sürdürülebilir kalkınma matrisi yorumları;

Arısu Regülâtörü ve Hidroelektrik Santralı hakkında hiç olumsuz bir görüş yoktur. Çünkü enerjisantrali çevreye ve proje bölgesine hiçbir şekilde zarar vermeyecektir. Bunlara ek olarak projebölgenin sürdürülebilir kalkınmasına pozitif etkisi olacaktır

Paydaş Sürdürülebilir kalkınma anket formları paydaşlara dağıtılmış ve paydaşlar tarafındanbağımsız olarak anket formları doldurulmuştur. Final skoru anketteki cevapların aritmetikortalaması alınarak belirlenmiştir. Buna göre, herhangi negatif parametre bulunmamaktadır.



D. 3. Birleştirilmiş Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi

İndikatör AzaltmaÖnlemleri

MDG HedeflerineUlaşma

SeçilenParametre veAçıklama

BaşlangıçSkoru

Gold StandardSürdürülebilirBirleştirilmiş

SürdürülebilirKalkınma

Matrisikalkınma

indikatörleri

Azaltmaönlemleri“zarar yok (dono harm)”tablosundan alya da (-) skorunötrlemek içinazaltmaönlemlerinibelirt’

www.undp.or/mdg vewww.mdgmonitor.org

İndikatörlerin yerelMDG hedefleriyle olanilgisini açıkla

Proje geliştircitarafındantanımlanan

Negatif etki: (-)Pozitif etki:(+)Etkisiz: (0)

Hava Kalitesi 0Su Miktarı veKalitesi 0

Toprak Yapısı 0DiğerKirleticiler 0

BiyolojikÇeşitlilik 0

İstihdamKalitesi +

Geçim +Ulaşılabilir vetemiz enerjihizmetlerineerişim

+

Kişisel veKurumsalKapasite

0

İstihdam veGelir Sağlama +

Ödemeler veYatırımDengesi

+

TeknolojiTransferi veTeknolojiközgüven

+



Açıklamalar, veri kaynağı ve referanslar

Hava Kalitesi

Arazinin hazırlanması ve inşaat aşamasında projesahalarında çalışacak iş makinelerinden kaynaklı emisyonve hafriyat çalışmaları sırasında toz oluşumu söz konusuolacaktır.12 İşletme aşamasında çalışacak personelinkonaklaması için kullanılacak olan sosyal binalarda yakıtolarak elektrik kullanılması planlanmaktadır. Bu yüzdenısınma için yakıt kullanımı ve emisyon oluşumu söz konusuolmayacaktır. İşletme aşamasında emisyon oluşumu sözkonusu değildir.13 Yapılacak olan kazı ve yüklemeaşamalarında hafriyat malzemelerinin alınması esnasında birmiktar tozlanma olacaktır ve çıkarılan hafriyat atıklarınınkamyonlara yüklenmesi esnasında bir miktar tozlanmaolacaktır.14 Araçların çalışma sahası içerisindeki hareketisırasında az miktarda toz çıkışı olacaktır. Bu tozlanmanınengellenebilmesi amacıyla mevsime ve buharlaşma hızınabağlı olarak alanda su ile spreyleme yapılacaktır.15 Projelerkapsamında yapılacak tüm çalışmalarda, meydana gelecektozun minimize edilmesi amacıyla şu tedbirler alınacaktır;Taşıma esnasında kamyonlardaki malzemenin üstü brandaile örtülecektir; Savurmadan yükleme ve boşaltmayapılmasına özen gösterilecektir; Sahalarda çalışan araçlarahız sınırlaması getirilecektir; Çalışma sahalarında ve servisyollarında spreyleme çalışmaları yapılacaktır.16

Su Miktarı ve Kalitesi

Proje kapsamında arazinin hazırlanması, inşaat ve işletmeaşamalarında çalışanlar için içme ve temizlik amaçlı sukullanımı söz konusu olacaktır. Söz konusu projekapsamında, içme suyu piyasada hijyenik olarak satılansulardan, kullanma amaçlı su ise yakın yerleşim yerlerindensu tankeri yardımı ile sağlanacaktır. Söz konusu projede,Maden Deresi üzerindeki regülatör yapısı ile alınan sular,enerji üreterek tekrar Maden Dere yatağına verilecektir. Bunedenle Maden Deresi üzerindeki suyun belirli miktarıenerji kullanımı için kullanılacaktır. Maden Deresi üzerindedoğal hayatın devamı için can suyu bırakılacaktır.17 Evselkullanımlar (içme ve kullanma suyu) sonucu oluşacak olanatıksu fiziksel ve biyolojik olarak kirlilik içerecektir. Toz

12 Arısu HES, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa 15.13 Arısu HES, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa 1814 Arısu HES, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa 1915 Arısu HES, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa 2116 Arısu HES, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa 4517 Arısu HES, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa 8



oluşumunu önlemek amacıyla kullanılacak olan suyunatıksu olarak geri dönüşümü söz konusu olmayacaktır.Yapılan fizibilite çalışmaları sırasında, tünel inşaatısırasında önemli oranda yer altı suyu çıkmasıbeklenmemektedir. Ancak tünel kazıları sırasında yer altısuyunun çıkması durumunda, bu su SKKY hükümleriuyarınca bertaraf edilecektir.18 Proje kapsamında oluşacakatıksuların arıtılması için paket arıtma tesisi kurulacak vegerekli izinler alınacaktır. Arıtılan sular, gerekli izinlerinalınmasıyla en uygun alıcı ortama deşarj edilecektir.19

Toprak Yapısı

Proje kapsamında yer alan tesislerin inşaatı öncesindearazinin hazırlanması ve temel kazısı çalışmalarıyapılacaktır. Bu çalışma kapsamında öncelikle yüzeydekibitkisel toprak sıyrılacaktır. Yapılacak çalışmalarneticesinde hafriyat atığı oluşumu söz konusu olacaktır.20

Diğer Kirleticiler

a) Katı atık: Arazinin hazırlanması-inşaat ve işletmeaşamalarında, çalışanlarının günlük ihtiyaçlarınınkarşılanması sonucu evsel nitelikli katı atık oluşacaktır.Oluşacak bu katı atıklar çevreyi kirletmeyecek şekildekapalı kaplarda biriktirilecek ilgili Belediye, katı atıktoplama sahasına uzaklaştırılacaktır. Katı atıklarıntoplanması, biriktirilmesi ve uzaklaştırılmasında KatıAtıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır.Gerekli önlemlerin alınmasıyla faaliyetten kaynaklanacakkatı atıkların çevre üzerine olumsuz bir etkisibeklenmemektedir.21

b) Gürültü: Proje kapsamında kullanılacak olan işmakinelerinin çalışması sonucu gürültü oluşumu söz konusuolacaktır.22 Regülâtör sahasına en yakın yerleşim yerleri,alanın güneybatısında yaklaşık 1000 m uzaklıkta bulunanBakımlı ve kuzeydoğusunda yaklaşık 425 m uzaklıktabulunan Kırantaş Köyü’dür. En yakın hane ise alanayaklaşık 85 m uzaklıktadır. Sahada kullanılacak olanmakinelerden kaynaklı mesafeye göre toplam ses düzeyi 50metreden sonra izin verilen değerin altına düşmektedir. Bunedenle, söz konusu sahada makinelerden kaynaklı gürültüseviyesinin en yakın yerleşim yerleri ve bağlı haneleriolumsuz yönde etkilemeyeceği öngörülmektedir. Arısu

18 Arısu HES, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa 1419 Arısu HES, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa 4420 Arısu HES, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa 1321 Arısu HES, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa 6122 Arısu HES, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa 31



Regülatörü ve HES projesi kapsamında iletim kanalıdöşenecek güzergah üzerinde kanala en yakın yerleşimyerleri, kanalın güneyinde yaklaşık 135 m uzaklıkta bulunanKınalıköprü Mahallesi ve doğusunda yaklaşık 240 muzaklıkta bulunan Kırantaş Köyü’dür. En yakın hane iseKırantaş Köyüne bağlı olup, alana yaklaşık 55 muzaklıktadır. Sahada kullanılacak olan makinelerdenkaynaklı mesafeye göre toplam ses düzeyi 50 metredensonra izin verilen değerin altına düşmektedir. Bu nedenle,söz konusu sahada makinelerden kaynaklı gürültüseviyesinin en yakın yerleşim yerleri ve bağlı haneleriolumsuz yönde etkilemeyeceğiöngörülmektedir.23Yapılması planlanan bu projede07.03.2008 tarih ve 26809 Sayılı R.G’de yayımlanarakyürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi veYönetimi Yönetmeliği” hükümlerine titizlikle uyulacaktır.24

Biyolojik Çeşitlilik

Projenin flora ve fauna üzerine etkilerine bakacak olursak;arazi çalışmaları sırasında, ortadan kalkacak türler, geniş biryayılıma sahip olduğundan bu türlerin ortadan kalkması iletür neslinin tehlikeye düşmesi söz konusu olmayıp sadecebiyomas kaybı söz konusu olacaktır. Projenin sahahazırlanması ve inşaat aşamasında karasal faunaetkilenecektir. Tünel ağzında patlama yapılacağından,patlatma sonucu oluşacak gürültü nedeniyle karasalfaunanın yakın çevredeki benzer biyotoplara çekileceğitahmin edilmektedir. Regülâtör inşasının sucul faunayaetkisi, yamaçlarda yapılacak sıyırma kazıları yüzünden birmiktar toprağın suya karışması nedeniyle nehir suyundabelirli zaman aralıklarında bulanıklık meydanagelebilecektir. Geçici olarak oluşan bu durum sudaki canlıyaşamı için uygun habitatın bozulmasına neden olacaktır.Regülâtörlerin inşası sırasında su akış rejimleri derivasyonkanalı ile baypas edilecektir. Derivasyon yapıları ve yönçevirme ünitelerinin yapımında bulanıklar yaşanabilecektir.Bu etkiler asgari seviyede ve geçici bir süre olacaktır.Ayrıca canlı hayatın devamı için dere yatağına subırakılacaktır.25

İstihdam Kalitesi

Proje aktiviteleri ulusal ve bölgesel olarak direk veyadolaylı olarak çok sayıda fırsat yaratacaktır. Bütünçalışanlara güvenlik ve işletme hakkında gerekli eğitimverilecektir.

23 Arısu HES, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa 3924 Arısu HES, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa 4025 Arısu HES, Proje Tanıtım Dosyası, sayfa 59



Geçim

Kaynaklardan elektrik üretimi özellikle kırsal bölgelerdekiyerel halka ek gelir getirmeyi, yoksullukla mücadeleyi veekonomik kalkınmayı hızlandıran bir yapıya sahiptir.Bölgedeki işletmeler ve taşeron firmalardan bu bölgeyeyapılan ekonomik etki hakkında izleme yapılıp raporalınabilir

Ulaşılabilir ve temiz enerjihizmetlerine erişim

Bölgesel bir enerji kaynağı olarak, hidrolojik enerjiTürkiye’nin yüksek ithal bağımlılığını azaltmaya yardımedece ve buda enerji hizmetlerine ulaşımı arttıracaktır.Özellikle ithalat durup enerji fiyatları artacağı söylenensenaryolarda. IEA Türkiye‘nin petrol ve gaz ithalatbağımlılığını eleştirmekte ve yenilenebilir enerjide gelişimtalep etmektedir.Fakat enerji hizmetlerine erişinin artırılması yöre halkınıetkilemeyecektir( elektriğin genel şebekeye verildiği surece)ve belli tüketiciler görevlendirilememeği için izlemeyapılamayacaktır bu sebeple ortalama puan sıfır olarakverilmiştir.

Kişisel ve Kurumsal Kapasite

Proje bölgede yenilebilir enerjilerin kullanımını teşvikedecektir. Bunun için genel bilgilendirme ve vasıf arttırmaçalışmaları gerektirmektedir. Yöre halkı projenin gelişimive yürümesi için iş birliği içindedir. Yöre halkına paydaştoplantısında proje tamamen tanıtıldı projenin ne kadariçinde oldukları anlatıldı.Santral çalışanlarının kapasitesi de aynı zamanda ölçülebilirbir etkidir. Eğitim ve pratikler gözetimin bir parçasıdır.

İstihdam ve Gelir SağlamaArısu Regülâtörü ve HES projesinin inşaatında 20 vasıfsızişçi çalıştırılacaktır. Ve ayrıca 5 kişi santralin işletmesindeçalıştırılacaktır.

Ödemeler ve Yatırım Dengesi

Proje Türkiye’nin enerji ithalat bağlılığını azaltma amacınıgüçlendirmektedir. Yenilebilir kaynaklardan elektrik üretimitamamen herhangi bir dış kaynaktan bağımsızdır ve buyüzden yatırım dengesine hiç bir etkisi yoktur. Bu konudaprojenin pozitif etkisi için üretilen enerjinin doğal gaz vepetrol bakımından değeri hesaplanacaktır. Doğalgaz vepetrolden üretilen enerjilerin toplamı ve yüzdeleri resmiistatistiklerden alınacaktır.

Teknoloji Transferi veTeknolojik özgüven

Proje sahibi bir Türk şirketi olarak GS VER projesindengelen raporları göz önünde bulundurarak, Türk beceri,yetkinliği ve öz güveniyle yeni teknolojilere açıktır.Proje sahibi sahip olduğu tecrübelere dayanarak bu yatırımıyapıp Türkiye’ye teknolojik olarak özgüven kazandırmayıdüşünmektedirler.



BÖLÜM E. SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK İZLEME PLANINININ TARTIŞILMASI

Paydaşlar izleme planının nasıl yapılacağı hakkında hiç bir fikri yoktur. Fakat paydaşlara bu işinprofesyonel bir iş olduğunu kendilerinden hiç bir yardım istenmeyeceğini ve ekstra hiç birproblemle karşılaşmayacakları anlatılmıştır. Proje sahibi izleme çalışmalarını kendisi yapacaktır.

BÖLÜM F. BÖLGE HALKI BİLGİLENDİRMESİ GERİ BİLDİRİM SÜRECİNİNAÇIKLANMASI

Paydaş Toplantısının ardından, Proje Tasarım Dosyasını ve GS Pasaportu Nisan 2011 tarihinekadar tamamlanacaktır. Bu basamaklar tamamlandıktan sonra validasyon ve paydaş geri bildirimevresi başlayacaktır.Paydaş Geribildirim evresi şunları içermelidir:

Dokümanların (Paydaş Toplantı Raporu, Proje Tasarım Dosyası (PDD), GS Pasaportu)belirlenen Türk web sitesine yüklenmesi,

Paydaş toplantısına davet edilen kişilere mevcut dokümanları ve prosedürü anlatmak veonların yorumlarını almak amacıyla gönderilen mektuplar,

Proje alanı ve yakın çevresine, mevcut dokümanlara internette, valilikte ve paydaş toplantıalanında ( ya da alternatif diğer alanlarda) ulaşabileceklerine dair duyuru,

Yerel çevre ve diğer ilgili STK’lara paydaş geri bildirimi süresince ulaşılacaktır.Toplantıya katılmasalar dahi kendilerinin en azından görüşleri istenecektir

Paydaş Geri Bildirimi süresince, proje tanıtım dosyayı tanıtılacak ve açıklanacaktır.Toplantı süresince, projenin önemli yönleri gösterilecektir. Paydaşların proje hakkındakiyorumları dikkate alınacaktır.

Paydaş Toplantısı Raporu Türkçe, Proje Tasarım Dosyası ve GS Pasaportu ise İngilizceolarak bulunmalıdır,

Duyurular ve dokümanlar net iletişim bilgileri (adres, telefon, e-posta) içermelidir.

Paydaş geribildirim evresi 2 ay içerisinde (Mayıs/Haziran 2011) tamamlanmalıdır.


EK 1. ORJİNAL KATILIM LİSTESİ



EK 2. ORJİNAL DEĞERLENDİRME FORMLARI

a. proje tan1t1m1 2. mevcut proje durumu b. payda ... · gold standard kriterlerine uygun sera...

Documents