ෙ = ඛිජ කබික ද්රව්ය ීවීනන් ජලය ......ලක ප ප...

45
Ưˢ ˳˚˳əˡ˫. [email protected] 0719938155 ˳˦ʢ˚ˢ -˚ǦǧȘŹˠ Page 1 ˚˦ ˚˦ = ˂ǧˉ+ ˁ˫˜ǧˁ ǖˣɕ+ ŐɫǦ+ ˉˢˠ+ ˣ˫˔ˠ ˚˲ǂɪˠ ˞ƱȘˎ ȘʏŹ ˤ˫ˁ ˣə˗˘ˠˎ ʯˣˤɕ ˞˫˗ˠ ˦˚ˠ˘ ˃Ưˁ ˳NJ˧ˠ ˄˘ˁ˞ 1 cm – 3m. ˚˲ǂɪ ˁ˳˜ʣˢ ǧə˞˫˒ˠ. Ț˘əˉ˘˘ˠ ˁ˨ ˳˘ʣ˧ˬක ˦ȼ˚˔. Őɪ āˠ˫ˣɣ හʰ˧˫ˡ ǧ˚Ǐ˞. ʰ˧˫ˡ ˦ʭĽ˔ කɝ˞. ˳˚ɝ˞. ˚ɜˣ˧˘ˠ. ˣ˫˦˪˦˪˕˫˘.˞˫˘ˣ āˠ˫ˁ˫ˡˁȼ ˣˢˎ ˳ɩǎˁ˫ˣ) ˚˦ ǧə˞˫˒ˠ Őˡ˒ˠ Őˡ˒ˠ. ˚˫ʭɶ ˉ˘˘ˠ ˚˫˥˫˒---------------------------------------> ˞˫˔˲ ˚˫˥˫˒----------------------------------------> ˚˦ ˞˫˜ɢ, Ğˬ˘ɐŸ, ˳ːʣˢ˞ɐŸ ˚˲ǂɪ ʯ˝ɕǦ˔ˡˠ ˚˫˥˫˒ ʱƯ ˣ˘ ʰˁ˫ˡˠ ʯǩˣ ˣə˃ 3 ක ʰĘ˳Ǧˠ ˚˫˥˒ ʯˣ˦˫˖˫˔ ˚˫˥˫˒ ɪ˚ɜ˔ ˚˫˥˫˒ ˚˲ǂɪ ග˧ˡ˳ɏ ʱƯ ˞ˬĘ˞˫ ˞ƮȘˎˎ ˚ˬȽ˒ ʆʆɢ ɪ ˄˒ ɪ˞ ˂ǧˉ ˉˢ˳ˠǦ, ʈ˨ęǦ ˃˦˫ ˳˃˘ ˳ˣ˘ ˔ˬ˘ˁ ˔ˬȼ˚Ʈ ɫ ˜ˬǏ˞ ȷ ˇˢ˘ ǧ˦˫ ʯĘ˳Ǧˠ ˧˫ ʯˣ˦˫ǎ˔ ˚˫˥˫˒ ˳˚ʣ˨ˣ ʱƱ˨ˎ ක˖˫ ˜ˬ˦ ʯǝˁ ʵ˥˪˒Ʈˣˠ ˧˫ șː˘ˠˎ ˢ ɫ˞ Ğˬ˘ɐŸ , ˞ɐˁ˫ ʑƟ˃ɢ, ˳ːʣˢ˞ɐŸ, ˣˬɣ˃ɢ ʑƟ˃ɢ ˧˫ ˳ːʣˢ˞ɐŸ ɪɜ˔˳ˠǦ ˁɜ˃ɞː ˦ˬ˳NJ ˞ˬŹ ɪ˚ɜ˔˳ˠǦ ʆ˳ɢŸ ˦ˬ˳NJ.

Upload: others

Post on 06-Nov-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 1

    ෙ = ඛනිජ+ කාබනික ද්රව්ය+ ීවීනන්+ ජලය+ ව්ායය

    ෙෘථිවිය මතුපිට පිහිටි ශාක ව්ේධනයට අව්ශය මාධය ෙයන

    ගතික පේහය

    ඝනකම 1 cm – 3m. ෙෘථිවි කපබොල නිේමාණය. පුනේජනනය කළ පනොහැකි ම්ෙයක්.

    ීවවි ක්රියාව් ( හාහාර නිෙම.ම. ාහාර ිත ය කිම.ම. පෙම.ම. ෙවහව්හනය. ව්ා ් ්නාන.මානව් ක්රියාකාරකම් ව්ලට

    පේදිකාව්ක්)

    ෙ නිේමාණය

    ීවරණය ීවරණය. ොිශු ජනනය

    ොෂාණ---------------------------------------> මායෘ ොෂාණ----------------------------------------> ෙ

    මාබල්, ග්රැනට්, , ප ොලමට්, ෙෘථිවි අයන්යරය

    ොෂාණ ඇති ව්න ාකාරය අනුව් ව්ේග 3 කි

    ාග්පන්ය ොෂණ අව් ාදාය ොෂාණ විෙවහය ොෂාණ

    ෙෘථිවි කුහරපේ ඇති මැග්මා

    මත්පිටට ෙැමිණ සිසිල් වි ඝණ

    විම

    ඛනිජ ජලපයන්, සුළගින්

    ග ා පගන පව්න යැනක

    යැම්ෙත් ීන බැම.ම

    භූ චලන නි ා අග්පන්ය හා අව් ාදිය

    ොෂාණ පෙොළව් ඇතුළට කිදා බැ

    අධික උෂ්ණත්ව්ය හා පී නයට ලක්

    ීනම

    ග්රැනට්, , මට්කා හුණුගල්, ප ොලමට්, ,

    ව්ැ (ගල්

    හුණුගල් හා ප ොලමට්, විවහයපයන්

    කවහගරු ැපේ

    මැටි විෙවහයපයන් සිපල්, ැපේ.

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 2

    ොිශු ඝන ද්රව්ය

    50% ොිශු ජලය

    25%

    ොිශු ව්ායය

    25

    %

    ොිශු ීවීනන්

    5% අකාබනික ද්රව්ය

    45%

    කාබනික ද්රව්ය

    5%

    ප්රානමික ඛනිජ ේවිතිට්ක ඛනිජ

    හියුම ් 80%

    ශාක මුල් 10%

    ොිශු ීවීනන් 10%

    ගුරුත්ව්ාකේෂණ

    පක්ශාකේෂණ

    ජලාකේෂක

    මහා ජිේන්

    මජ්ජා ජිේන්

    ක්ෂුද්ර ීවීනන්

    ්ථිර

    සි (පක්ට

    පව්නත්

    ඛනිජ

    ක්පව්ෝ, ්

    පෙල් ්ොේ

    මට්කා

    ඔ (ීනන්

    ෙට්පරොක්සින්

    මැටි

    පකඹ (න්

    පමොන්ටි

    පමොවහපලො-

    -නට්,

    ඉලට්,

    කැල් ට්

    ,

    ගිබි ට්ටි

    හිමටට්,

    ඛනිජ

    හඅකාබනික ද්රව්ය)

    ගල් පබොරළු රළු ව්ැ ( සියුම් ව්ැ ( පරොන් ම මැටි

    2 mm ව්ැඩි 2-0.2 mm 0.2-0.02 mm 0.02-0.002mm 0.002mm අඩු

    ව්ැ (

    0.02 mm ව්ැඩි

    0.02-0.002mm 0.002mm අඩු

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 3

    1.ොිශු ඝන ද්රව්ය

    a. අකාබනික ද්රව්ය හඛනිජ)

    නිශ්ත ය ර ායනික ියුතිය. මජාතීය. අකාබනික.

    ව්ැදගත්කම - ෙප ේ පෞතික ගුණාිග දියුණුව් හව්යනය, විව්ර)

    a.1. ප්රානමික ඛනිජ අිශු හසි (පක්, ඛනිජ) ක්පව්ෝ, ්, පෙල් ්ොේ, මට්කා, ඔ (ීනන්, ෙට්පරොක්සින්

    ීවරණයට ප්රතිපරෝී.. සි (කන් ඇය. ්රිමාණ දැ ( . චතු ්යල

    ජිරණය- අධික උෂ්ණත්ව්ය. පී නය.ඔක්සිහරණය හ0 2 රහිය)

    ාග්පන්ය ොෂාණ ----------------------------------------------------------------→ව්ැ (. පරොන්ම . මැටි

    a.2 ේවිතියක ඛනිජ හමැටි) පකඹ (න්, පමොන්ටිපමොවහපලොනට්, , ඉලට්,

    Al, Si ඇය විෂ්කම්ය 0.002 mm අඩු. ජලීය ද්රාව්නපේම. අව්ලම් ීනම. කලමලමය. ෘණ ාපරෝපිය

    ්නටිකීකරණය පහෝ අව් ාදනය පහෝ අව්ක්පෂේෙනය

    ාග්පන්ය හා අව්ාසිදිය ොෂාණ--------------------------------------------------------→ ේවිතිට්ක ඛනිජ

    මැටි ව්ැදගත්කම

    1. ෙප ේ ර ායනික ලක්ෂණ

    ්නටිකරූපී. දැ ( ාකාර

    2. ්ඵටික පදකක් අයර ජලය රැම.ම

    3. ව්ැ ් ට ජලය උරා නියගපේම. ජල ව්ාෂ්ෙ ීන මැටි හැකිළී ෙැපල් ෙප ේ ජලව්හනය දියුණුව්

    4. ෘන ාපරෝපිය එනි ා + අයන අධිපශෝෂණය. කැටායන හුව්මාරුව්. එනි ා කිෂිරණය හපෙෝෂක ෙහලට

    කාන්දුව්) ව්ලකී

    5. ීනෂ අයන අධිපශෝෂණය. ශාක ව්ලට ව්න විෂ අව්ම කිම.ම. ෙලමපබෝධ විෂ අව්ම කිම.ම

    6. දුබල අම්ල හා ෂ්ම පල හැසිපේ.

    a.3 පව්නත් ඛනිජ කැල් ට්, හCaCO3 . හුණුගල්) .ගිබි ට්, Al(OH)3. හීමටට්, (Fe2O3)

    b. කාබනික ද්රව්ය

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 4

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 5

    ීවරණය

    ක්ෂුද්ර ීවීනන්.

    විපයෝජනය.

    පයයමනය

    උෂ්ණත්ව්ය

    හියුමීකරණය

    හඅේධව්

    දිරායාම)

    ඛනිීවකරණය

    හපූේණ දිරායාම)

    ශාක

    ත්ව්

    පකොට ්

    -------→ ොිශු

    කාබනික

    ද්රව්ය

    -----→ හියුම ් -----→ ඛනිජ

    අළුතින් එක් ව්න. ීවරණ

    පව්මින් ෙව්තින. ීවරණය වු

    ීවරණයට ප්රතිපරෝධි

    අ ්ඵථිකමය

    නියය ව්ුහයක් නැය

    දුඹුරු . කළු

    කාබනික ද්රව්ය ව්ැදගත්කම

    1. ශක පෙෝෂක ැෙයීම

    N, P, S පෙෝෂක ිචායක. N තිර කරන බැක්ටීවහයාව්න්ට කාබන් ප්රව්ය

    2. ෙප ේ පෞතික ලක්ෂණ දියුණුව්

    කළු ොටහ යාෙය උරා ගැනීම). විව්රයාව් හව්ායු හුව්මාරුව්, ජලය රැම.ම, මුල් ව්ේධනය) ජලව්හනය දියුණුව්.

    ොිශු ව්ුහය. ජල ධාවහයාව්. ජල කාන්දුව්. ව්් ්මම

    3. ර ායනික ලක්ෂණ දියුණුව්

    කැටායන හුව්මාරුව්. කලමල ගුණය. ්ව්ාරක්ෂක ගුණය, විෂ අව්පශෝෂණය (Cd, Pb) නි ා ශාක හා භූගය ජලයට

    ව්න බලේම අව්ම කිම.ම

    4. ජජීනය ලක්ෂණ දියුණුව්

    ක්ෂුද්ර ීවීනන්පග් කාබන් ප්රව්ය, හබැක්ටීවහයා , ඇක්ටිපනෝමට්සිටී ,් දිලීර) . ශාක ව්ේධනය, මනා කාබනික ද්රව්ය

    ැෙයුමින් ව්යධිජනක ක්ෂුද්ර ීවීනන් ොලනය.

    5. ොිශු ඛාදනය ව්ැලැක්ීනම

    මුහනය හෙ ් අිශු බැම.ම) ජල අව්පශේෂණය . කාන්දුව්

    කාබනික ද්රව්ය අහියකර බලේම

    1. පයයමනය ව්ැඩි වි ව්යාධිජනකට්න් ඇති ීනම

    2. අධික වු විට ෙ ාම් (ක ීනම

    අහියකර බලේම අව්ම කිම.මට ෙ ීවව්ාණුහරණය. ව්ැ ( එක් කිම.ම

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 6

    2. ොිශු ජලය

    යනු ෙප ේ ජිද්ර අව්කාශ තුල හා ෙ ් අිශු ව්ටා යදින් ෙව්තින ජලයට්.

    ව්ැදත්කම

    1. ශාක ව්ලට පෙෝෂක අව්පශෝෂණයට

    2. ෙප ේ පෞතික ජිරණය හා ොිශු ජනනය

    3. බිම ැකමම

    4. ෙප ේ පෞතික . ර ායනික. ජජීනය ලක්ෂණ

    5. ක්ෂූදු ීවවි ක්රියාකාවහත්ව්ය

    6. බීජ ප්රපරෝහණය, ශාක ව්ේධනය

    7. නියි කල ශාක ාරක්ෂාව්

    අහියකර බලේම

    ොිශු ජලය ව්ැඩි ීනම ොිශු ජලය අඩු ීනම

    මුල් ව්ලට හානි

    ගිව්තුර

    පරෝග

    අ ්ව්නු අඩු

    ශාක මැලීන විය ( මැපේ

    ොිශු ීවීනන් මිය යාම

    පෙෝෂක ඌනයා

    අ ්ව්නු අඩු

    අහියකර බලේම ව්ැලැක්ීනම

    කාබනික ද්රව්ය පයම.ම. ජලව්හනය දියුණුව්. ජල ිරක්ෂණය. උත ය පබෝග ව්ගාව්

    ෙප ේ ජලය රැදිමට බලොන ිසිේධි

    1. ි ක්ය හා ා ක්ය බල - ි ක්ය හ මාන අණු අයර ව්න ාකේෂණ බල) ා ක්ය බල හඅ මාන අණු අයර ව්න

    ාකේෂණ බල)

    2. ෙෘෂ්ඨික ායතිය - මතුපිට ෙෘෂ්ඨපේ ජල අිශු මැදට ඇම.ම

    3. ජලපේ ධ්රීනයයා H2O →H++ OH-

    pF අගය - ෙප න් ජලය ඉව්ත් කිම.මට පයදිය යුතු බලය.

    ොිශු ජලය ව්ේගීකරණය

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 7

    1.පෞතික ව්ේගීකරණය

    ගුරුත්ව්ාකේෂණ ජලය පක්ශාකේෂණ ජලය ජලාකේෂණ ජලය

    ජද්ර අව්කාශ මහා අව්කාශ

    ව්ලට දුබලව් බැදි.

    පක්ශික හක්ෂුද්ර) අව්කාශ ව්ල

    යදින් බැම. නැය.

    පක්ශාකේෂණ බලපයන් රැම.

    ඇය.

    ෙසු අිශු හා කලමල මයට යදින්

    සියුම් ෙටලයක් පල බැම. ඇය

    ප්රබල ි ක්ය හා ා ක්ය බල

    ඇය.

    ෙහසුපව්න් ෙප න් ෙහලට

    යට්

    ප න් ඉහලට හා තිර ්ව් යට්

    ව්ාෂ්පිකරණය පේ.

    1050C උදුනක විය (පමදි ඉව්ත්

    පේ.

    ශාකයට අව්පශෝෂණය කළ

    පනොහැක

    ශාකයට අව්පශෝෂණය කළ හැක ශාකයට අව්පශෝෂණය කළ

    පනොහැක

    නමුත් ක්ෂුද්ර ීවවින්ට ලබා ගය හැක

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 8

    2.ජජව් විදයාත්මක ව්ේගීකරණය

    ශාකයට ලබා ගය පනොහැකි

    ජලය

    ශාකයට ලබා ගය හැකි ජලය අතිවහක්ය හඅතිපේක) ජලය

    ෙ තුල ජලය තිබුනද ලබා

    ගය පනොහැක

    පක්ෂාකේෂණ ජලපයන්

    පකොය ක් හා ජලාකේෂක

    ජලය අයත්ය.

    කිපෂේත්ර ධාවහයාපේ හා ්ථිර

    මැළීනමි අිකය අයර

    මහා අව්කාශ ව්ල ඇය ගුරැත්ව්

    බලපයන් ෙහලට යට්.

    ජලව්හනය දුේව්ල නමි නිේව්ායු

    යත්ව්

    pF 4.2 ව්ැඩි pF 2.5-4.2 pF 0-2.5

    ෙප ේ ඇති විවිධ පයයමන ප්රමාණ

    ියෘප්ය ප්රතිශයය ක්පෂේත්ර ධාවහයාව් ්ථිර මැලවිම් අිකය

    ෙප ේ සියළු අව්කාශ

    ජලපයන් පිම. ඇය.

    ව්ායය නැය.

    ක්පෂේත්ර ධාවහයාව් පමන්

    පදගුණයකි

    ෙ ජලපයන් ියෘප්ය කර දින 1-

    2 ෙසු ෙප ේ ඉතිවහ ව්න ජල

    ප්රමාණයට්. කාන්දුව් නැය.

    උෙවහම පක්ෂාකේෂණ හා උෙවහම

    ජලාකේෂක ජලය ඇය.

    මහා අව්කාශ තුල ව්ායය ඇය.

    ශාක ව්ේධනයට හියකර

    ෙප න් ජලය ඉව්ත් ව්න විට

    හව්ාෂ්පීකරණය හා උත් ්පේදනය)

    ශාකයට ජලය අව්පශෝෂණය

    කිම.මට පනොහැකි ීන මැළපේ.

    ෙ ් 100g

    ජලය 40 ml

    ව්ායය නැය

    ෙ ් 100g

    ජලය 20 ml

    ව්ායය ටිකක්

    ෙ ් 100g

    ජලය 10 ml

    ව්ායය ව්ැඩි

    pF 2 pF 2.5 pF 4.2 ව්ැඩි

    පක්ශාකේෂණ ජලපයන් ියෘප්ය

    වූ ෙසු බර ×100

    __________________

    වියලම ෙ ් ව්ල බර

    යාව්කා (ක

    මැළීනම →

    ජලය පයොදා

    ශාකය ප්රකෘති

    යත්ව්යට ෙත්

    කල හැක

    ්ථිර මැළීනම

    ජලය පයොදා

    ශාකය ප්රකෘති

    යත්ව්යට ෙත්

    කල පනොහැක

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 9

    ෙප ේ පයයමන % ප ීනම

    සි (න් රයක් ෙසු තුළ ගිල්ව්ා පෙො (තින් ව් (න් ව් ා විදයාගාරයට පගන .ම.

    ෙ ් ාම්ෙලයක් (x g) 1050C උෂ්ණත්ව්යක නියය ්කන්ධයක් (y g) ලැපබන තුරු රත් කිම.ම

    පයයමන % = ජල ්කන්ධය × 100 = x-y × 100

    විය ( ෙ ් ්කන්ධය y

    3.ොිශු ව්ායය

    ෙප ේ ජිද්ර අව්කාශ ව්ල පිවහ ඇති ව්ායයට්. ෙ ජලපයන් ියෘප්ය විට සියළු අව්කාශ ජලපයන් පිම. ඇය. ජලය ෙහලට ගිය

    ෙසු එම අව්යාශ ව්ායපයන් පිපේ.

    ොිශු ව්ායය ව්ායුපගෝලීය ව්ායය

    CO2 ව්ැඩි

    O2 අඩු

    N2 පව්න ක් නැය

    ාේද්රයාව් ා න්නව් 100% විය හැක

    CO2 අඩු

    O2 ව්ැඩි

    N2 පව්න ක් යැය

    ාේද්රයාව් 100% ව් ා අඩුය.

    ොිශු ව්ායනය ොිශු ව්ායය ව්ායුපගෝලීය ව්ායපයන් ප්රති ්නාෙනය. ෙ තුළ ව්ායය ි රණය.

    ොිශු ව්ායපේ ියුතියට හා ධාවහයාව්යට බලොන ාධක

    1. ජල ප්රමානය - ප්රතිපලෝමව් මානුොය

    2. විව්රයාව් - අව්කාශ විශාල ීනම ව්ැඩි ීනම ප්රතිපලෝමව් මානුොය

    3. ව්යනය හා ව්ුහය- ව්ැ (ෙ -ව්ායනය හා ජලව්හනය තුටුදායක.

    මැටිෙ -ව්ායනය දුේව්ල ජලය රදට්

    4. දෘශය ෂනත්ව්ය - ප්රතිපලෝම මානුොය

    5. ොිශු ගැඹුර- මතුපිට ව්ායනය ව්ැඩි. ගැඹුපේ අඩු

    6. පබෝගය - මුල් විශාලව් ෙැතිම. නමි O2 අඩු

    7. ක්ෂ්රද්ර ීවීනන් - ව්ැඩිනම් CO2 ව්ැඩි O2 අඩු

    8. ෘතුව් - ව්ේෂාකලට ජලව්හනය දුේව්ල O2 අඩු ව්ායනය අඩු

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 10

    ොිශු ව්ායපේ ව්ැදගත්කම

    1. මුල් ව්ේධනය

    2. ක්ෂුද්ර ීවීනන්ට

    3. ව්ායනය දුේව්ල නම් විෂ ව්ායු නිෙපේ Feo, H2S, CO2

    4. ජලය හා පෙෝෂක අව්පශෝෂණය

    5. පරෝග- මාිශ පබෝග මැලීනම, සිට්ර ් ශාක ෙසු මැලීනම

    6. බීජ ප්රපරෝහණය

    7. නට්ට්රීහරණය - නිේව්ායු

    8. නිේව්ායු විෂ ව්ායු CH4, H2S

    ොිශු ව්ායනය දියුණු කිම.ම ෙ බුරුල් කිම.ම. කාබනික ද්රව්ය එක් කිම.ම. ජලව්හනය විධිමත්කිම.ම

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 11

    ෙප ේ පෞතික ගුණාිග

    1......................................... 2. ...................................... 3.....................................

    4. ...................................... 5.. ...................................... 6. .....................................

    1.ොිශු ව්යනය හ Soil Texture)

    යනු.......................................................................................................................................................

    .............................................................................................................................................

    ොිශු ඛනිජ

    අිශු

    අිශුපේ

    විෂ්කම්ය

    mm

    ගල් ,

    පබොරඵ

    රටව්ැ (

    සියුම් ව්ැ (

    පරොන්ම

    මැටි

    ොිශු ව්යනපේ ව්ැදගත්කම

    1.....................................................................................................................

    2.....................................................................................................................

    3.....................................................................................................................

    4.....................................................................................................................

    5.....................................................................................................................

    6.....................................................................................................................

    7.......................................................................................................................................8.......

    ................................................................................................................................9

    .............................................................................................................................

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 12

    නුසුදුසු ොිශු ව්යනය නි ා පබෝගව්ලට බලේම හා වි දුම්

    ගැටළුව් වි දුම

    ොිශු ව්යනය නිේනය කිම.ම.

    ද්රව්මාන ්රමය. පබොට්පකෝ ් ඉදිවහෙත් කපළේය. ඉක්මන් ෙහසු

    H2O2 → කැල්ගන් ද්රාව්ණය → කැළතීම → ාසුය ජලය → ප ලීනම → .මට්ල් ම් ධය ාර

    1.සුදුසු ෙ ් නියදිය පත්ම.ම

    2.ෙප ේ පයයමන ප්රමාණය පත්ම.මට පව්නත් උෙ නියදියක් පත්ම.ම.

    3. ලබාගත් නියදියට H2O2 දමා විනාඩි 10 ජල යාෙකයක රත් කිවහම.හකාබනික ද්රව්ය ඉව්ත් පව්.)

    4. 5% කැල්ගන් ද්රාව්ණය හප ොඩියම් පහක් පමටා පෙො ්පප්, ) 50 ml එක් කර ෙැය 12 ක් පෙගීනම.

    5. නියැදිය පලෝහ බදුනකට දමා විනාඩියකට ව්ට 16000 සිඝ්රයාපටන වි. 2 කැළතීම.

    හ ෙන්ති කාරපේම. ීනදුරැ කූරකින් විනාඩි 10 ක් කැලඹීම.)

    6 . ද්රාව්නය 1 L මිනුම් රාව්ට දමා 1 L ව්න තුරැ ාසුය ජලය දැමීම.

    7. රාපේ කට ව් ා කීෙ ව්රක් උඩු යටිකුරු කර ප ලීනම.

    8.පෙන බිම. යාමට .මට්ල් ම් ධය ාර බින්දු 3 ක් ද්රාව්ණය මතුපිට දමා ද්රව් මානය එය තුළට දැමිම. උෂ්ණත්ව්මානය දැමීම.

    ොඨාික ලබා ගැනීම. ෙ ් නියැදියක් රහියව් ොලක ෙම.ක්ෂණයක් කර ොඨාික ලබා ගැනීම.

    හ 1 L මිනුම් රාව්ට කැල්ගන් ද්රාව්ණය 50 ml දමා එය 1 L දක්ව්ා ාඝ්රැය ජලය දැමීම.)

    ොඨාික ISSS ්රමය

    විය ( ෙ ් නියදිපේ ්කන්ධය = Ms

    ොිශූ ද්රව්නපේ

    ද්රව්මාන

    ොඨාිකය

    ොිශූ ද්රව්නපේ

    ද්රව්මාන ොඨාිකය

    + පශෝධන ාධකය

    ොලකපේ

    ොඨාිකය

    ොලකපේ ෙඨාිකය

    +පශෝධන ාධකය

    විනාඞි 2 ම. H1 H1

    1 h1 h1

    1

    ෙැය 2 ම. H2 H22 h2 h2

    2

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 13

    ොිශූ ද්රව්නපේ උෂ්ණත්ව්මාන

    ොඨාිකය

    ොලකපේ

    උෂ්ණත්ව්මාන ොඨාිකය

    විනාඞි 2 ම. T1 t1

    ෙැය 2 ම. T2 t2

    මැටි % පරොන්ම % ව්ැ ( %

    H11- h11 ×100 ….(1)

    -----------------

    Ms

    100 – (1)

    H22- h22 ×100 ……(2)

    -----------------

    Ms

    (1)-(2)

    පශෝධන ාධකය ප ීනම

    උෂ්ණත්ව්ය 200C ට ව් ා ව්ැඩි නම් උෂ්ණත්ව්ය 200C ට ව් ා අඩු නම්

    පශෝධන ාධකය={[( T×9/5)+32 ]-68} ×0.2 පශෝධන ාධකය={[( T×9/5)+32]+68} ×0.2

    300C පශෝධන ාධකය ප ීනම

    150C පශෝධන ාධකය ප ීනම

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 14

    ව්යන ්රිපකෝණය

    ව්ැ ( % පරොන්ම % මැටි % ව්යනය

    90 6 4

    30 20 50

    50 40 10

    ලක්ෂණය ව්ැ ( පරොන්ම මැටි

    ෙෘෂ්ඨිය ක්පෂේත්රඵලය

    ජලය රදව්ා ගැනීම

    පෙෝෂක ගබ ා කිම.ම

    ව්ායනය

    ඇතුල් කාන්දුව්

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 15

    සු ිහනය

    ඛාදනයට ඔපරොත්තු ම.ම

    පෙොකුණු ෙත්ල මුද්රා යැබීම

    ොිශු ව්ුහය

    ෙ ් අිශු හ ව්ැ ( , මැටි, පරොන් ම ) මූහනය ීන

    ඇති ාකාරයට්. ෙ ් අිශු මුහනයට කාබනික

    ද්රව්ය , ඇටි අිශු ශාක හා ත්ව් ශ්රාව් , ජලය ,

    ර ායනික ද්රව්ය හ යකට, ඔක් ට් , කාබපන්ට)

    උෙකාවහ පේ.

    ෙ ් අිශු මුහනයට බලොන ාධක

    1.....................................................................

    2....................................................................

    3....................................................................

    4....................................................................

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 16

    1.ොිශු ව්ුහ ාකාර ාකාරය හැ ය අනුව්

    1.කණිකාමය හ granular)

    ................................................................................................................................................................

    ...............................................................................................................................................

    2.කු, ටි හ blocky)

    ................................................................................................................................................................

    ...............................................................................................................................................

    3.ප්රි ්මාකාරහPrismatic)

    ................................................................................................................................................................

    ...............................................................................................................................................

    4. ්යම්භිය හ Columnar)

    ................................................................................................................................................................

    ...............................................................................................................................................

    5. ඇති ාකර. හPlaty)

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 17

    ................................................................................................................................................................

    ...............................................................................................................................................

    6. යනි කණිකා හ single grained)

    ................................................................................................................................................................

    ...............................................................................................................................................

    2.ොිශු ව්ුහ ාකාර ාකාරය ප්රමානය අනුව් ...................................................................................

    3.පශ්රේණිය .......................................................................................................................................

    1.ව්ුහය රහිය ෙ ...............................................................................................................

    2.ව්ුහය හිය ෙ ..............................................................................................................

    දුේව්ල ව්ුහය..........................................................................................................

    මධය ්න ව්ුහය ....................................................................................................

    යද ව්ූහය .............................................................................................................

    ොිශු ව්ුහය ඇති ව්න අයුරු

    ................................................................................................................................................................

    ................................................................................................................................................................

    ................................................................................................................................................................

    ................................................................................................................................................................

    ........................

    ොිශු ව්ුහය විනාශ ීනම.

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 18

    ................................................................................................................................................................

    ................................................................................................................................................................

    ................................................................................................................................................................

    ....................................................

    ොිශු ව්ුහය නිේණය

    ................................................................................................................................................................

    ................................................................................................................................................................

    ................................................................................................................................................................

    ................................................................................................................................

    ොිශු ව්ුහපේ ව්ැදගත්කම

    1..............................................................................................

    2...............................................................................................

    3...........................................................................................

    4........................................................................................

    5.........................................................................................

    6.........................................................................................

    7.........................................................................................

    8.........................................................................................

    ොිශු ව්ුහය දියු ක කරන අයුරු

    1..............................................................................................

    2...............................................................................................

    3...........................................................................................

    4........................................................................................

    5.........................................................................................

    ොිශු ඝනත්ව්ය

    ..................................................................................................................

    ොිශු ඝනත්ව්ය = ___________________________

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 19

    ෙවහමාව් හා ්කන්ධය= හ ෙප ේ ඝන +ද්රව් + ව්ායු අව් න්ා)

    ොිශු ඝනත්ව්ය ාකාර 2 කි.

    දාශය ඝනත්ව්ය යය ඝනත්ව්ය

    ෙප ේ ්ව්ාාවික ව්ුහය එපලසින් ෙව්තින

    විටදි එකීය ෙවහමාව්ක ඝන ද්රව්යන්පග් ්කන්ධයට්.

    ්ව්ාවික ව්ුහය එපල ම ෙව්තින විට ෙප ේ ඝනත්ව්යට්.

    ්නානය අනුව් පව්න ් ව්ුහය, ජල ප්රමාණය, විව්රයාව්

    මය රදට්. විය ( ෙ ් ව්ල ගනී

    මැටි ෙප ේ දාශය ඝනත්ව්ය 1.4 gcm-3

    ව්ැ ( ෙප ේ දාශය ඝනත්ව්ය 1.6 gcm-3

    දාශය ඝනත්ව්ය =ෙප ේ ඝන ද්රව්ය ව්ල ්කන්ධය

    නියදිපේ මුළු ෙවහමාව්

    ෙප ේ ඝන ද්රව්ය ව්න ්කන්ධය, ඝන ද්රව්ය

    ව්ල ෙවහමාව්ට දක්ව්න අනුොයයට්.

    විශාල නියය අගයකි

    රු ෙ යය ඝනත්ව්ය 2.3-2.8 gcm-3

    යය ඝනත්ව්ය = ොිශු ඝන ද්රව්ය ව්ල ්කන්ධය

    ොිශු ඝන ද්රව්ය ව්ල ෙවහමාව්

    දාශය ඝනත්ව්ය ව්ැදගත්කම

    1........................................................................

    2........................................................................

    3........................................................................

    යය ඝනත්ව්ය ව්ැදගත්කම

    1.....................................................................

    දාශය ඝනත්ව්ය ප ීනම

    10 cm. ගැල්ව්නට් ් බට කැබැල්ලක් ෙ තුළ ගිල්ව්ා ෙ ්

    නියදිය ව්ාෂ්පීකරණ යැටියක දමා

    1050 C උදුනක දමා නියය බරක් ලැපබන තුරු රත් කර

    ්කන්ධය මැනීම.

    jdIamSlrK ;eáfha nr } W1g

    jdIamSlrK ;eáh + úhk;ajh = ෙප ේ විය ( බර

    ෙප ේ ෙවහමාව්

    mfia oDYH >k;ajh } W2 -W1 g gcm-3

    යය ඝනත්ව්ය ප ීනම

    ෙ ් නියදිය ව්ායපේ වියලා 0.2 mm පෙපන්රපයන්

    හැලීම.

    විශිෂ්ට ගුරුත්ව් කුප්පිපේ ්කන්ධය මැනීම M1

    විශිෂ්ට ගුරුත්ව් කුප්පියන් අ කට ෙ ් දමා ්කන්ධය

    මැනීම M2

    එයට ෙ ් ව්ැප න පල ාසුය ජලය දමා රත් කර ව්ායු

    ඉව්ත් කර ්කන්ධය මැනීම M3

    විශිෂ්ට ගුරුත්ව් කුප්පියට ජලය ෙමනක් දමා ්කන්ධය

    මැනීම M4

    යය ඝනත්ව්ය= ෙප ේ වියලම ්කන්ධය

    ඝන ද්රව්යව්ල ෙවහමාව්ට මාන

    ජලෙවහමාව්ක ්කන්ධය

    = M2-M1

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 20

    ොිශු විව්රයාව්.

    ෙ ක මුඵ ෙවහමාව් අව්කාශ ෙවහමාව් දක්ව්න අනුොයපේ ප්රතිශයයට්.

    විව්රයාව් = අව්කාශ කලාෙපේ ෙවහමාව් x 100

    ෙප ේ මුඵ ෙවහමාව්

    විව්රයාව් ,දෘශය ඝනත්ව්ය ප්රතිපලෝමව් මානුොයට්.

    දෘශය ඝනත්ව්ය හා යය ඝනත්ව්ය අයර ම්බන්ධයාව්

    විව්රයාව් = 1- දෘශය ඝනත්ව්ය x 100

    යය ඝනත්ව්ය

    විව්රයාව් ව්ැදගත්කම

    1..............................................................................................

    2...............................................................................................

    3...........................................................................................

    4........................................................................................

    5.........................................................................................

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 21

    ොිශු ව්ේණය

    1 හියු අගය :- මන් ල් ව්ේණ ටහන පයත් හා විය ( ෙ ් ව්ල පව්නම බලට්.මගින් රතු, කහ, නිල්, පකොල

    කළු- කාබනික ද්රව්ය බ්රල

    රතු- ජල පනොවු යක මක් ට්

    දුඹුරු- පනොපම්රු ඔක්සිකාරක යක

    සුදු - ලව්ණ, හුණු, ව්ැ (, තිරුව්ාණා, ඇළුමිනියම්

    2 ව්ැ (යු අගය :- ඉහය ව්ේණ ව්ල යද හා ළා ොට අනුව්

    3 ක්පරෝමා අගය :- එක් එක් උෙව්ේණයක ඇති පිවහසිදු බව්

    fnda. j.dj flfrys mdxY= j¾Kfha n,mEu mdxY= WIaK;ajh fjkia lsÍug n,mdhs' mfia wvx.= fmdaIl ms

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 22

    1..............................................................................................................................................................

    2..............................................................................................................................................................

    3..............................................................................................................................................................

    4.................................................................................................................................................

    5..................................................................................................................................................

    6....................................................................................................................................................

    7.....................................................................................................................................................

    8.................................................................................................................................................

    ොිශු ජල ධාවහයාපව්හි ව්ැදගත්කම

    1....................................................................................................................................................

    2..................................................................................................................................................

    3.................................................................................................................................................

    4.................................................................................................................................................

    5..................................................................................................................................................

    6.....................................................................................................................................................

    7.....................................................................................................................................................

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 23

    2' mfia lafIa;% Odß;dj fiùu

    ² 10cm Wi .e,ajkhsia is,skavrh nr uek .kak' ^m1 g& ² is,skavrh mi u;=msg ;nd ta u; ,S lene,a,la ;Ügq lrñka mi ;=< .s,ajkak' ² mia iys; is,skavrfha wjg we;s mia bj;a lsÍug uqjy;a msyshla Ndú;lrkak' Wv hg me;a; iu;,d jk f,i msysfhka iQrkak' ² lafIa;%fha isg úoHd.drh olajd mia idïm,h f.k tk úg mdxY= c,h jdIam ù hdu yd jdhq f.da,Sh c, jdIam Wrd .ekSu je

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 24

    y

    භූගය ජලය

    ෙෘථිව්ය මතුපිටට යටින් ……………………………………………… ………………………………………… ……………… ජලය භූගය ජලයට්.

    භූගය ජලය ලැපබන ්රම 1………………………………………………………

    2………………………………………………………

    3………………………………………………………

    ව්ැදගත්කම ..................................................... ............................................................................

    ෙ ්

    ාම්ෙලය

    ඇටවුපම්

    දින 3 තිබීම

    පෂේත්ර ධාවහයාව්යට අව් ්නාව්ට ෙත්

    ීනම ( ්කන්ධය x)

    ෙ ් + ජලාකේෂක

    ජලය+පක්ෂාකේෂක ජලය

    පෂේත්ර ධාවහයාව්යට

    අව් ්නාව් ෙත් වු ෙ ්

    jdIamSlrK §ishට දමා

    1050C g WIaK;ajhl we;s fmdarkqjl ksh; ialkaOhla ,efnk ;=re r;a lr ialkaOh

    මැනීම

    විය ( ෙ ්

    ( ්කන්ධය y)

    ජලය නැය

    හජලාකේෂක ජලය හා

    පක්ෂාකේෂක ජලය නැය)

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 25

    භූගය ජලපේ සිර ් ව්යාප්තිය

    ෙ ට ජලය ලැබීම

    ↑ව්ාෂ්පීකරනය →අෙධාව්ය→ගිගා ඇළ පදොළ

    ොිශු ජල කලාෙය අ ියෘප්ය කලාෙය

    ↓කාන්දුව්, ව්් ්මම ියෘප්ය කලාෙපයන් ජලය ඉහලට ෙැමිණ

    අ ියෘප්ය කලාෙපේ රැම.ම

    පක්ශාකේෂණ ජල කලාෙය

    භූගය ජල ම, ටම ියෘප්ය හා අ ියෘප්ය කලාෙ 2 අයර ගතික.

    උච්චාව්චනය.

    ඉහළ යාම - ව්ැ ් , ව්ැඩි ාේද්රයාව්

    ෙහල යාම- නියගය, ව්ාෂ්පීකරණය

    භූගය ජල ම, ටම

    භූගය ජල මටිටමට ෙහල

    සියළු ොිශු අව්කාශ ජලපයන් පිම.

    පෙොළව් මතුපිටට ගැනීමට ගැඹූරු ලමි හා නළ ලමි මගින්

    ියෘප්ය කලාෙය

    භූගය ජලපේ ඉහල මමාව් ..............................................

    උල්ෙත් ................................................................................................................................................

    ගී ර...............................................................................................................................................

    උණුදිය උල්ෙත්....................................................................................... .............................................

    භූගය ජලය ව්ේගිකරණය

    I ෙන්තිය

    සුවිපශේෂී භූගය ජලය

    II ෙන්තිය

    ොනීය ජලය ගුණාත්මය

    ඇති ජලය

    III ෙන්තිය

    මමා හිය ාවිය හිය

    භූගය ජලය

    ලව්න හිය භූගය ජලය

    මුඵ ඝන ද්රව්ය 500 mg-1

    භූගය ජලපේ ගුණාත්මය අභිබව්න

    දුරක ාන්ද්රනයක් නැය.

    ව්ේග 3 කි.

    1.පනොකි (ටි පිවහසිදු

    2.හිලේ කල

    පනොහැකි

    3.ොවහ වහක ව්ැදගත්

    භූගය ජලපේ ගුණාත්මය

    අභිබව්න දුරක

    ාන්ද්රනයක් නැය.

    භූගය ජලපේ ගුණාත්මය

    අභිබව්න දුරක

    ාන්ද්රනයක් ඇය

    මමා හිය ාවිය දහා

    ජල ිව්ායක හ ජලධර)

    ජල ිව්ායක ජලධර යනු ජලය එක් රැ ් ව්න පෙොපලොව් යටින් පිහිටන ොරගමය ොෂාණ ්නරයට්. ොිශු න්රපේ සිදුරු

    ම්පුේණපයන් ජලපයන් පිවහ හා ජලය ගලට්. ප්රමාණව්ත් ජල ප්රමාණයක් දරා සිටීමට හා උෙදවිය හැක. ව්ැ ( හා සියුම්

    පබොරඵ අ ිගු භූ නිේමාණයක් පහොද ජල ධරයකි. ජල ධරයට ්නාෙනය කල ලමදකට ඉයා ෙහසුපව්න් ජලධරයකට ජලය

    ැෙපේ.

    ජලධරයක ලක්ෂණ

    1....................................................................................................................................................

    2..................................................................................................................................................

    3.................................................................................................................................................

    4.................................................................................................................................................

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 26

    ජලධර ව්ේගීකරණය

    අොරගමය ජල ්යර ව්ල පිහිටීම හා බැම.ම මය

    ාටිසියානු ජලධරය

    සිමා වු ජලධරය

    ාටිසියානු පනොව්න

    අේධ සිමාවු ජලධරය කාන්දු

    ව්න ජලධරය

    උලැගි ජලධරය ඉහලමන් හා ෙහලමන් අොරගමය

    ්නර ව් (න් මමා ීන ඇය.

    ජලට ඉහළට දුව් ්ථිති පී නය

    ඇති කරට් හාටිසියානු පී නය)

    (පේ ජල ම, ටම ඉහල සිමා

    ්නරයකට ඉහලමන් ඇය.

    ජලධරපේ පී නය ව්ා.පගෝ.

    පී නය ව්ැඩි ව්ැඩිපුර ජලය ඉව්ත්

    කපලොත් පෙොපලොව්ට ගැඹුරු ලමි

    කිදා බම.

    පි මිතික ම, ටම පෙොපලොව්

    මතුපිටට ගලට්. පිටාර ගලන

    ාටිසියානු (ද .

    ඉහලමන් ාව්රණය ීන නැය.

    ෙහලමන් අොරගමය

    ්නරපයන් සිමා ීන ඇය.

    ඉහළ මමා භූ ජල ම, ටමට්.

    (පේ ජල ම, ටම ඉහල මමා

    වු භූ ජල ම, ටපම් පිහිටට්.

    සිමා හියව් ජලය පෙොම්ෙ

    කිම.පම්ම. හිපේ.

    විව්ෘය පනොගැඹුරු ලමි

    ගතික.

    ඉහල සිමාව් -අේධ

    ොරගමය

    ෙහල මමාව් - අේධ

    ොරගමය පහෝ අොරගමය

    ඉහල පහෝ ෙහළ

    ්නරව් (න් එකක් අේධ

    ොරගමය

    ජලය ප්රධාන භූ ජල

    ම, ටමට ඉහලමනි.

    ජලය මමිය ප්රපේශයකට

    සිමා ීන ඇය.

    (පේ ජල ම, ටම ට =

    ව්ා.පගෝ. පහෝ පී නය

    යාව්කා (ක

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 27

    ිව්ෘය ජලධර විව්ෘය ජලධර

    ඉහලමන් හා ෙහලමන් අෙරගමය ්නරව් (න් ාව්රණය වි

    ඇය. ජලපයන් ියාප්ය ොෂාන පහෝ ොිශු ්යරයකි.

    අෙරගමය ්නරයකට ඉහලමන් ඇය. ජලපයන් ියෘප්ය ොෂාන පහෝ ොිශු ්නරයකි. භූමිය මතුපිටින් ජලය ව්ැ ්මපම්ම. ෙළමුව් හමුව්න අොරගමය

    ්නරයට ඉහලමන් ඇය. පමම න්රය මැටි ය, ටිව්ක ව්ැ ් , ේයීම , ජල ම්ොදනය මය පව්න ් පේ.

    භූගය ජල ප්රනනාපරෝෙණය.

    යනු .............................................................................................................................................

    ව්න ාකාරය ්ව්ාාවිකව් ...........................................................................................

    කෘතිමව් ............................................................................................

    බාධා .......................................................................................................................

    අඩුීනම ........................................................................................................................ එමනි ා

    අදින ජල ප්රමාණය අඩු ීනම. පුනනාපරෝෙනය ව්න ජල ප්රමානය ව්ැඩි ීනම. තිර ාර භූ ජල කළමනාකරණයට ව්ැදගත්ය.

    භූගය ජලය ප්රනනාපරෝෙනය ව්න ්රම.

    වි රණ ප්රහනාපරොෙනය හප්රාපේශිය ්නානීය, ෘජු ) පක්න්ද්රිය ප්රනනාපරොෙනය හ ෘජු පනොව්න, අනියම් )

    .......................................................... ...................

    .......................................................... ..................

    ......................................................... ...................

    ...............................................................................

    ......................................... ................................

    ..................................................... ..............

    .............................................................................

    .............................................................................

    .............................................................................

    ........... ..............................................................

    භූගය ජලය ප්රනනාපරෝෙනයට බලොන ාධක.

    1....................................................................................................................................................

    2..................................................................................................................................................

    3.................................................................................................................................................

    4.................................................................................................................................................

    5..................................................................................................................................................

    6.....................................................................................................................................................

    ජලය ප්රනනාපරොෙනය දියුණු කිම.ම.

    A.ජලය ෙැතිරීනපම් ්රම හජල ව්හනය ) - පිටාර, පේ ම් , ඇළ, කාණු , ජල ම්ොදන , ොිශු කළමනාකරණය, (ි ව්ල

    ව්ැඩි ජල ප්රමාණයක් , ව්ැඩි කාලයක , ව්ැඩි ප්රපේශයක රැදීනම.

    කාන්දුව් , ව්ැ ්මම , ගැඹුරු ව්් ්මම.

    .කකය දිනකට පහක්ටයාර මිටර ha M par day පහෝ දිනට මිටර

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 28

    1.පිටාර ්රමය

    ..................................................................................... .... ..... ........................................................

    .................................................... ................ ................. ..............................................................

    ....................... ................................................................

    2.පේ ම් ්රමය

    .........................................................................................................................................................

    ................................................................................................................................................................

    ................................................................................................................................................................

    3.කාණු/ඇ (

    ................................................................................................................................................................

    ................................................................................................................................................................

    ........................ ..................................................................................................................

    4.ව්ල

    ................................................................................................................................................................

    ................................................................................................................................................................

    5.ගැඹුරු ලමද

    .............................................................................................................................................................

    ................................................................................................................................................................

    B ජලය ව්ැ ්මම ……………………………………………………………………………………………………………. …… ...............................

    C ශාක ව්ගාව් ……………………………………………………………………………………………. ………………….. … ...............................

    භූගය ජලය ප්රනනාපරොෙනපේ ව්ැදගත්කම

    ජලධර අධි ොවහපෝජනය හොනිය ජලය ,ව්ගාව්, නල ලමි)> භූ ජලය ප්රනනාපරොෙන මඝ්රයාව්

    තිර ර ාවියය සුදුසුය.

    1....................................................................................................................................................

    2..................................................................................................................................................

    3.................................................................................................................................................

    4.................................................................................................................................................

    5..................................................................................................................................................

    6.....................................................................................................................................................

    7.....................................................................................................................................................

    8 ..................................................................................................................................................

    9............................................................................................................................................... ......

    10 ..................................................................................................................................................

    11...................................................................................................................................................

    12................................................................................................................................................

    13...................................................................................................................................................

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 29

    ොිශු හායනය

    ñksidf.a n,mEï fya;=fldg f.k mfia .=Kd;aul njg wksis f,i ndOd isÿ ùu mdxY= ydhkh kï fõ'

    f,dalfha bvïj,ska ie,lsh hq;= m%udKhla lDIsld¾ñl lghq;=j,g නි ා ydhkhg ,la j we;.

    ොිශු හායනයට පහේතු

    1.ොිශු ඛාදනය

    2. mdxY= iqixykh

    3. c, jykh wl%uj;a ùu

    4. mfia ldnksl øjH ys`. ùu

    5. ,jKSlrKh yd wdï,SlrKh

    6. mi ¥IKh ùu

    7.........................................................................

    8........................................................................

    9..........................................................................

    10........................................................................

    11........................................................................

    12.......................................................................

    13.......................................................................

    mdxY= ydhkh ksid isÿjk wys;lr n,mEï

    1............................................................. 2...................................................................

    3............................................................. 4...................................................................

    5............................................................. 6...................................................................

    mdxY= mqkre;a:dmkh- Soil Rehabilitation

    හායනයට ලක් වු ෙ ක් මුල් යත්ව්යට පගන .ම. ෙප ේ පෞතික, ර ායනික හා ජජීනය ලක්ෂණ දිගුකාලීනව් උ ්

    යත්ව්යකට ෙත් කරට්.

    ොිශු පුනරුත්නාෙන ්රම

    1 ෙප ේ pH අගය ැකමම

    2.mdxY= ිරක්ෂණය

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 30

    1.ෙප ේ pH අගය ැකමම

    mdxY= m%;sl%shdj (soil reaction)

    mfiys wdï,sl fyda NdIañl nj mdxY= m%;sl%shdj f,i ye|ska fõ'

    mfiys we;s úúO whk wkqj m%;sl%shdj fjkia fõ'

    mdxY= m%;sl%shdj msq.Klfha RK w.hhs'

    mdxY= pH w.h 0 isg 14 l mrdihl mj;s

    pH 7 g jvd wvq

    pH 7

    pH 7 g jeä

    2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

    b;du;a

    wêl

    f,i

    wdï,sl

    uo

    jYfhka

    NdIañl

    NdIañl wêl

    f,i

    NdIañl

    wêl

    f,i

    NdIañl

    → NdIañl↑ ←ාම් (ක↑

    mdxY= pH w.h ks¾Kh lsÍu

    1' pH lvodis Ndú;h

    uq,skau mia idïm,hla f.k fyd|ska l=vqlr 2mm fmfkarhlska y,d.kq ,efí'

    pH =

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 31

    bka mia 20g la lsrd f.k îlrhlg oud thg wdi%e; c,h 100ml tl;=lrkq ,efí' th úkdä 5 la muK l,;d úkdä 1 la muK ksYap,j ;nkq ,efí'

    bkamiq pH lvodishla f.k mia ødjKhg oud pH lvodis frdaf,ys we;s j¾K igyk iu. .,md wod< pH w.h fidhd .; yels h'

    2' j¾K ñ;sl l%uh (B.D.H. l%uh)

    3 ' pH ógrh Ndú;h

    fuu l%uhg mdxY= pH w.h fiùfï oS bf,lafg%dksla pH ógrh Ndú; flf¾' mia yd wdi%e; c,h 1(1 fyda w(2(5 wkqmd;hg îlrhlg oudfyd|ska l,;d .kq ,efí'

    uq,ska u pH ógrh wxl fYdaOkh lr .; hq;= h'

    ta i|yd pH w.h okakd ødjK fhdod .kq ,efí'

    idudkHfhka pH w.h 7"4 yd 11 jk ødjK Ndú; flf¾'

    fuu ødjK ;=< pH ógrfha bf,lafg%davh .s,ajd ógrfha mdGdxlh lshjd tys wod< w.hg

    tk f;la pH ógrfha wxl fYdaOkh i|yd we;s wekh lrljkq ,efí' bf,lafg%davh fjk;a ødjKhlg oeóug fmr wdi%e; c,fha .s,ajSu

    idod.;a mdxY= ødjKhg ógrfha bf,lafg%davh oud tys pH w.h fidhd .kq ,efí'

    4' o¾Yl Ndú;h o¾Yl (indicator) ødjK Ndú;fhka pH w.h ks¾Kh lsrSfï oS tu ødjKhg o¾Yl ìxÿ 2-3 la muK mrSlaId k,fha ì;a;s osf.a jefgk fia tlalr th ñY% ùug bv yer" bkamiq j¾K fjkiaùu wkqj mrdihka wod< j.= wdY%fhka ks¾Kh flf¾'

    mdxY= pH w.fha jeo.;alu

    1....................................................................................................................................................

    2..................................................................................................................................................

    3.................................................................................................................................................

    4.................................................................................................................................................

    mdxY= l,s,

    úYalïNfhka l=vd ^0'002mm g jvd wvq&

    mDIaál lafIa;%M,h wêl

    c,h ;=< wj,ïnkh jk wxY= l,s, jYfhka ye|skafõ'

    tfia u l,s, wxY=j, mDIagfha RK wdfrdamKhlamj;S'

    tajdg Ok whk ^legdhk& wêfYdaIKh lr .ekSfï yd yqjudre lsÍfï yelshdj mj;S'

    tneúka mfia jQ il%Sh u fldgi l,s, wxY= fõ'

    tfia u wekdhk o wêfYdaIKh ù mj;S' Wod( PO3-3 , CO3-2 , SiO3-2

    mfia wvx.= l,s, m%Odk jYfhka wdldr 2 la mj;S'

    1' ueá wxY= - wldnksl l,s, 2' yshquia wxY= - ldnksl l,s,

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 32

    ixhq;sh

    ,laIK

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 33

    ෙප ේ ර ායනික ලක්ෂණ

    ාම් (කයාව් ක්ෂාවහයයාව් ලව්නයාව් කැටායන හුව්මාරුව්

    විදුත් න්නායකයාේ

    mil mj;sk NdIañl whkhkag idfmalaIj wdï,sl whkj, iq,N;dj wdï,sl;djhs' tjeks mia we;s jkafka

    l,s, wxY= u; H+ wêfYdaIKh ùu fya;=fjka NIau wix;Dma; ùfuks'

    NdIañl;dj- mil pH w.h 7 g jvd jeä jQ úg

    laIdÍh;dj- we;s mfil pH w.h 8'5 g jvd jeä h' fï ;;a;ajh we;s jkafkamfia fidaähï" fmdgEishï" le,aishï" ue.akSishï wdoS NdIañl whk tl;= ùfuks'

    mdxY= ødjKfha osh ù we;s ,jK idkaøKh fnda.hlg

    ord.; yels uÜgu (limits

    oftolarance) blaujd jeä ùu ,jK;dj f,i ye|ska fõ'

    ,jK;dj iys; miaj, pH

    w.h 7.5- 8'5

    mdxY= ødjKfha we;s legdhk yd mdxY= l,s, u; wêfYdaIKh ù we;s legdhk w;r isÿjk yqjudrej legdhk yqjudrej f,i ye|ska fõ' mdxY= l,s,j, we;s RK wdfrdamKh ksid Ok wdfrdams; legdhk wdl¾YKh ù ne|S mj;S' l,s, jgd legdhkh wêfYdaIKh ùfuka l,s, ixlS¾K iEfoa' l,s, ixlS¾Kfha ne|S mej;Su ksid c,h iu. whk laIrKh ùu je

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 34

    ාම් (කයාව් ක්ෂාවහයයාව් ලව්නයාව් කැටායන හුව්මාරුව්

    පහේතු

    1

    2

    3

    4

    5

    6

    1 1

    2

    3

    4

    5

    6

    7

    8

    9

    1

    2

    3

    ගැටළු

    1

    2

    3

    4

    5

    6

    7

    1

    2

    3

    4

    නිව්ැරදි කිම.ම

    1

    2

    3

    1

    2

    3

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 35

    ොිශු ඛාදනය.

    ............................................................................................................................................................

    ............................................................................................................................................................

    ...............................................................................................................................................

    ොිශු ඛාදනය ප්රධාන පියව්ර 3

    A........................................................................................................................

    B.........................................................................................................................

    C.........................................................................................................................

    A. ෙ ් අිශු හා මූහන ොිශු පේහපයන් පව්න්ීනම.

    1....................................................................................................................................................

    2..................................................................................................................................................

    3.................................................................................................................................................

    4.................................................................................................................................................

    5..................................................................................................................................................

    B.ෙ ් අිශු මූහන ප්රව්ාහණය

    1....................................................................................................................................................

    2..................................................................................................................................................

    3.................................................................................................................................................

    4.................................................................................................................................................

    5..................................................................................................................................................

    C. ෙ ් අිශු යැන්ෙත් ීනම.

    ප් රව්ාහන පේගය ඝුනය වු ගිගා , ඇල, පදොල නැවුම් බ්වුම් ව්ල මු (න්ම ව්ැ (ද ඉන්ෙසු පරොන්ම හ රුීනම)අව් න මැටි

    හනි රැීනම)

    ොිශු ඛාදන කාරක.

    1.....................................................................................................................................

    2.....................................................................................................................................

    3.....................................................................................................................................

    4.....................................................................................................................................

    5.....................................................................................................................................

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 36

    ොිශු ඛාදන ාකාර

    1................................................................................................................................................

    2...............................................................................................................................................

    3..............................................................................................................................................

    4.................................................................................................................................................

    5.................................................................................................................................................

    6.................................................................................................................................................

    7................................................................................................................................................

    ොිශු ඛාදනපේ අහියකර බලේම

    1....................................................................................................................................................

    2..................................................................................................................................................

    3.................................................................................................................................................

    4.................................................................................................................................................

    5..................................................................................................................................................

    6.....................................................................................................................................................

    7.....................................................................................................................................................

    8 ..................................................................................................................................................

    9............................................................................................................................................... ......

    10 ..................................................................................................................................................

    11..................................................................................................................................................

    ොිශු ඛාදනය නිේණය.

    Xa = R K L S C P

    Xa _ ාමානයපයන් ව්ාේෂිකව් 1 ha ප රදන ෙ ් පටොන් ගණන

    R - ව්ේෂාෙයනපේම. දැඩි බව් හා ප්රමාණය හ ව්ේෂාෙයන ඛාදනය ඇතිය දේශකය)

    K - ෙ ඛාදනය ීනපම් හැකියාව් දක්ව්න දේශකය

    L - බ්වුපම් දින

    S - බ්වුම

    C - පබෝග ොලන ාධකය

    P - ොිශු ිරක්ෂණ ාධකය

    ොිශු ඛාදනය ව්ැඩි ීනම ොිශු ඛාදනය අඩු ීනම

    miaj, Ldokh ùfï

    yelshdj

    N+ñfha nEjqu yd os.

    Ydl .yK >k;ajh

    mdxY= ixrlaIK l%u

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 37

    mdxY= ixrlaIKh (soil conservation)

    ndysr n,mEu ksid mia wxY= fjka ùu" fjka jQ mia wxY= m%jdykh ùu iy fjk;aia:dkhl ;ekam;a ùu hk wdlr ;=klska isÿjk mdxY= Ldokfha oS mia wxY= fjka ùu yd m%jdykh ùu lD;%su l%u fhdod je

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 38

    3' fy,au`M ;ekSu

    a. iu;, nxl= fy,au`M

    b. nEjqï nxl= fy,au`M

    c. os.e;s fy,au`M ^mq̀M,a mdo fy,au`M&

    d. ;ks ìï fy,au`M

    පහල්මළු ව්ාසි

    4' .,ajeá ne|Su

    .,ajeá ne|Sfï jdis

    .,ajeá ;kk úg ie,ls,su;a úh hq;= lreKq

    A rduqj

    A rduqj hkq bvul ifudaÉP f¾Ld ,l=Kq lsrSu i|yd Ndú; lrk ir, WmlrKhls' ir, WmlrKhla ùu" mrsyrKh b;d myiq ùu yd WmlrKh iEoSu i|yd wjYH øjH myiqfjka fidh.; yels ùu wdoS lreKq ksidfuh f.dùka w;r m%p,s; h' .a,srsiSähd fyda rSmam má ;=kla" kQ,a" ,Kq " ,Uhla fyda l=vd .,a lene,a,la iy msyshla wdOdr lrf.k

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 39

    WmlrKh Ndú; lrk whqre

    WmlrKh nEjqfï yria w;g ;eîu

    miqj jï mdoh msysá ia:dkfha l+[a[hla isgqùu

    ol=Kq mdoh nEjqfï by

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 40

    භූමිපේ

    ෙන්තිය

    8 7 6 5 4 3 2 1

    භූමි පේ

    ්ව්ාව්ය

    c,jykh ÿ¾j," Wiska b;d wvq N+ñ

    c,jykh i;=gqodhl" Wiska wvq yd Ldokh wvq N+ñ

    ;rula nEjqï iys; mdxY= ixrlaIK

    ;rula nEjqï iys; mdxY= ixrlaIK l%u fhosh yels N+ñ

    ;rula nEjqï iys; mdxY= ixrlaIK

    oeä nEjqï iys; jqj;a mdxY= mdxY= wdjrK fnda. iu`. ;DK ixrlaIK l%u fhosh yels N+ñ

    oeä nEjqï N+ñ" Ldokh wêl h'

    wêl nEjqï iys; Wiaìï

    ව්ගා

    කරන

    පබෝග

    2 ìï ieliSu .................................................................................................................. ............................

    ............. ................. .......................................................... .......................................... ............................. ...

    3 fnda. ixia:dmkh .................................................................................................................. ..............

    ............................... .......................................................................................... .................... ................. .

    4 ldnksl øjH l

  • තිලක් පෙපේරා. [email protected] 0719938155 ප ේෙල -ෙන්නිපිටිය Page 41

    4.................................................................................................

    5................................................................................................

    6...............................................................................................

    7..............................................................................................

    6.fmdfydr fhoSu md,kh ....................................................................... ..............................................

    7.j,a me< md,kh ..................................................................................................................................... .....

    ñY% fnda. j.d l%u yd j.d rgdj ................................................... ............................. ...............................

    3 .Ôj úoHd;aul mdxY= ixrlaIKh

    1wdjrK fnda. j.dj ....................... ...................................... ...................................... ......................................... ..

    wdjrK fnda. i|yd fhdok Ydlj, ;sìh hq;= ,laIK ............................... .......................... ....................................

    ..................................................................................................................................................

    wdjrK fnda. úfYaI i|yd WodyrK

    ...........................................................................................................................................................................................

    .........................................................................................................................................................................................

    2. lÜá j.dj ^;Sre j.d )......................... ........................ ......................... ........................ ...................................

    ................................... .......................... ...................................................................................................................

    3.iejekaord isgqùu ................ ...................................................................................... ................................................

    ........................... .................................................... ................................ ................... .................................... .........