ค ำน ำ - pakkred secondary school · 4 ค าชี้แจงส...

1

ค ำน ำ

ชดกจกรรมกำรเรยนรฟสกส ชด 3 กำรหกเหของคลน เปนชดกจกรรมกำรเรยนรทครและนกเรยนใช

รวมกน จดท ำขนเพอประกอบแผนจดกำรเรยนรท 4 หนวยกำรเรยนรท 1 คลนกล กลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร ชนมธยมศกษำปท 5 เรอง กำรหกเหของคลน โดยใชกระบวนกำรสอนแบบสบเสำะหำควำมร 5 ขนตอน (5E) เปนชดกจกรรมกำรเรยนรทเนนผเรยนเปนส ำคญ มงเนนกำรจดกจกรรมกำรเรยนรโดยใหนกเรยนไดคด ไดเรยนรและลงมอปฏบตกำรทดลองดวยตนเอง นอกจำกนนยงเนนกำรเรยนรโดยใชกระบวนกำรกลม ซงจะชวยสงเสรม สนบสนนและพฒนำผเรยนใหมควำมร ทกษะกระบวนกำรทำงวทยำศำสตรและจตวทยำศำสตร

ชดกจกรรมกำรเรยนรฟสกส หนวยกำรเรยนรท 1 เรอง คลนกล มทงหมด 6 ชดดงน ชดท 1 เรอง กำรถำยโอนพลงงำนของคลนกล ชดท 2 เรอง กำรสะทอนของคลน ชดท 3 เรอง กำรหกเหของคลน ชดท 4 เรอง กำรแทรกสอดของคลน ชดท 5 เรอง กำรเลยวเบนของคลน ชดท 6 เรอง คลนนงและกำรสนพอง

ชดกจกรรมกำรเรยนรฟสกสแตละชดมแผนกำรจดกำรเรยนรเปนคมอในกำรฝกทกษะ ซงสอดแทรก

ในกำรเรยนกำรสอน ผจดท ำหวงวำ ชดกจกรรมกำรเรยนรฟสกส เรอง คลนกล จะเปนแนวทำงหนงในกำรจดกำรเรยนร ใหกบผเรยนไดตำมเจตนำรมณของหลกสตร และเปนประโยชนตอกำรจดกระบวนกำรเรยนรของครในกลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตรไดเปนอยำงด

ธตนนท นำจำน

2

สารบญ

เรอง หนา

ค ำชแจงกำรใชชดกจกรรมกำรเรยนรฟสกส เรอง คลนกล 3

ค ำชแจงส ำหรบครผสอน 4

ค ำชแจงส ำหรบนกเรยน 5

สำระกำรเรยนร 6

แนวคดหลก 7

มำตรฐำนกำรเรยนร / ผลกำรเรยนร 8

จดประสงคกำรเรยนร 9

แบบทดสอบกอนเรยน : ชดท 3 กำรหกเหของคลน 10-12

ใบควำมร 13-20

ใบกจกรรมท 1 กำรทดลองกำรหกเหของคลนน ำ 21-23

ใบกจกรรมท 2 แผนผงเวนน รซงถงควำมตำง 24

ใบกจกรรมท 3 Exit Ticket ไมร ไมใหออก (กำรหกเหของคลน) 25

ใบงำน 26-27

แบบฝกหด 28--39

แบบทดสอบหลงเรยน : ชดท 3 กำรหกเหของคลน 40-42

แบบบนทกคะแนนกำรท ำกจกรรม 43-44

บรรณำนกรม 45

ภำคผนวก

เฉลยแบบทดสอบและแนวค ำตอบกำรท ำกจกรรม 46-63

ประวตผจดท ำ 64

3

ค าชแจง

การใชชดกจกรรมการเรยนรฟสกส

เรอง คลนกล

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ชนมธยมศกษาปท 5

1. ชดกจกรรมกำรเรยนรฟสกส เรอง คลนกล ชนมธยมศกษำปท 5 ประกอบดวยชดกจกรรมกำรเรยนรทงหมด 6 ชดดงน 1.1 ชดท 1 กำรถำยโอนพลงงำนของคลนกล 1.2 ชดท 2 กำรสะทอนของคลน 1.3 ชดท 3 กำรหกเหของคลน 1.4 ชดท 4 กำรแทรกสอดของคลน 1.5 ชดท 5 กำรเลยวเบนของคลน 1.6 ชดท 6 คลนนงและกำรสนพอง

2. ในชดกจกรรมกำรเรยนรฟสกส เรอง คลนกล แตละชดประกอบดวยสวนประกอบตำงๆ ตำมล ำดบ ดงน 2.1 ค ำชแจงกำรใชชดกจกรรมกำรเรยนรฟสกส เรอง คลนกล กลมสำระเรยนรวทยำศำสตร ชนมธยมศกษำปท 5 2.2 ค ำชแจงส ำหรบครผสอน 2.3 ค ำชแจงส ำหรบนกเรยน 2.4 สำระกำรเรยนร 2.5 แนวคดหลก 2.6 มำตรฐำนกำรเรยนร / ผลกำรเรยนร 2.7 จดประสงคกำรเรยนร 2.8 แบบทดสอบกอนเรยน 2.9 ใบควำมร ใบกจกรรม ใบงำน แบบฝกหด 2.10 แบบทดสอบหลงเรยน 2.11 บรรณำนกรม 2.12 ภำคผนวก

4

ค าชแจงส าหรบครผสอน

1. ชดกจกรรมกำรเรยนรฟสกส เรอง คลนกล เลมน คอชดกจกรรมกำรเรยนรฟสกส เรอง คลนกล ชดท 3 เรอง กำรหกเหของคลน ใชเปนสอกำรเรยนรประกอบแผนกำรจดกำรเรยนรท 4 เรอง กำรหกเหของคลน หนวยกำรเรยนรท 1 คลนกล

2. ครควรใช ชดกจกรรมกำรเรยนรฟสกส เรอง คลนกล ชดนรวมกบ คมอกำรจดกำรเรยนรโดยใช ชดกจกรรมกำรเรยนรฟสกส คลนกล กลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร ชนมธยมศกษำปท 5 ซงไดก ำหนดแนวทำง รวมทงกำรจดกจกรรมกำรเรยนรรำยชวโมงไวอยำงมล ำดบขนตอน

3. ครควรศกษำค ำชแจงในกำรใชชดกจกรรมกำรเรยนรใหเขำใจกอนจดกจกรรม 4. ครตองชแจงขนตอนกำรเรยนโดยชดกจกรรมกำรเรยนรใหนกเรยนเขำใจทกคน กอนด ำเนนกจกรรม

ตำงๆ 5. กำรศกษำชดกจกรรมกำรเรยนรฟสกส เรอง คลนกล ชดท 3 กำรหกเหของคลน ใหนกเรยนท ำ

แบบทดสอบกอนเรยน และ แบบทดสอบหลงเรยน จ ำนวน 10 ขอ 6. ครควรแนะน ำเพมเตมใหนกเรยนไดปฏบตกจกรรมทงในและนอกเวลำเรยน จะท ำใหผเรยนมทกษะ

และควำมรควำมเขำใจมำกยงขน

ชดกจกรรมการเรยนรฟสกส เรอง คลนกล กบการจดการเรยนรแบบ 5E ชดกจกรรมท 3 การหกเหของคลน แผนการจดการเรยนรท 4 การหกเหของคลน

ขนตอนการจดการเรยนร กจกรรม เอกสารจากชดกจกรรมการเรยนร

ฟสกส เรองคลนกล ชดท 3

E1 (Engagement) ทดสอบกอนเรยน อภปรำย ตอบค ำถำม

แบบทดสอบกอนเรยน หนำ 10-12 -

E2 (Exploration) กำรทดลอง ใบกจกรรมท 1 หนำ 21-23 E3 (Explanation) น ำเสนอผลกำรทดลอง ใบกจกรรมท 1 หนำ 21-23

E4 (Elaboration) เรยนรตวอยำงกำรค ำนวณ แผนผงเวนน

ใบงำนและแบบฝกหด หนำ 26-39 ใบกจกรรมท 2 หนำ 24

E5 (Evaluation) EXIT TiCKET ทดสอบหลงเรยน

ใบกจกรรมท 3 หนำ 25 แบบทดสอบหลงเรยน หนำ 40-42

5

ค าชแจงส าหรบนกเรยน

1. ชดกจกรรมกำรเรยนรฟสกส เรอง คลนกล เลมน เปนชดกจกรรมกำรเรยนรฟสกส เรอง คลนกล ชดท 3 กำรหกเหของคลน มเนอหำ และกจกรรมเกยวกบเรองของคลนกลอยำงงำย

2. ขนตอนกำรใชชดกจกรรม 2.1 ศกษำมำตรฐำน / ผลกำรเรยนรและจดประสงคกำรเรยนร 2.2 ท ำแบบทดสอบกอนเรยน จ ำนวน 10 ขอ 2.3 ศกษำใบควำมรและปฏบตกจกรรมในใบกจกรรมตำมล ำดบ 2.4 ท ำแบบทดสอบหลงเรยน จ ำนวน 10 ขอ

3. นกเรยนศกษำโดยใช ชดกจกรรมกำรเรยนรฟสกส เรอง คลนกล กลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร ชนมธยมศกษำปท 5 ดวยควำมซอสตยและมควำมรบผดชอบ

4. นกเรยนใหควำมรวมมอในกำรจดกำรเรยนร กำรปฏบตงำนกลม กำรแสดง ควำมคดเหนอยำงเตมใจ 5. นกเรยนใชและเกบรกษำชดกจกรรมกำรเรยนรฟสกส เรอง คลนกล เลมนดวยควำมระมดระวง ไมท ำ

สญหำย เสยหำยในระหวำงกำรเรยน

6

สาระการเรยนร

ชดกจกรรมกำรเรยนรฟสกส เรอง คลนกล ชดท 3 กำรหกเหของคลน กลมสำระกำรเรยนร

วทยำศำสตร ชนมธยมศกษำปท 5 มสำระกำรเรยนร ดงน

ใบควำมร

ใบกจกรรมท 1 กำรทดลองกำรหกเหของคลนน ำ

ใบกจกรรมท 2 แผนผงเวนน รซงถงควำมตำง

ใบกจกรรมท 3 Exit Ticket ไมร ไมใหออก (กำรหกเหของคลนน ำ)

ใบงำน

แบบฝกหด

7

แนวคดหลก

กำรหกเหของคลนจะเกดขนเมอคลนเคลอนทจำกตวกลำงหนง เขำสอกตวกลำงหนง หรอ คลนเคลอนทผำนรอยตอระหวำงตวกลำงทมสมบตตำงกน มผลท ำใหอตรำเรวของคลนและควำมยำวคลนเปลยนไป แตควำมถยงคงเดม

ภำพท 1 กำรหกเหของคลน ทมำ http://www.atom.rmutphysics.com/charud/oldnews/0/284/6/wave/refraction2.html

กฎการหกเห

1. ทศทำงของคลนตกกระทบ เสนแนวฉำกและทศทำงของคลนหกเหอยในระนำบเดยวกน

2. อตรำสวนของคำ sine ของมมตกกระทบตอคำ sine ของมมหกเหส ำหรบตวกลำงคหนงๆ จะม

คำคงทเสมอ

จำกกฎของสเนล เขยนเปนสมกำรไดวำ หรอ

ในกรณทคลนเคลอนทจำกตวกลำงทมอตรำเรวต ำ ผำนรอยตอไปยงตวกลำงทมอตรำเรวสงท ำให

มมตกกระทบมคำนอยกวำมมหกเห กรณนอำจท ำใหเกดมมวกฤต หรอเกดกำรสะทอนกลบหมดได

มมวกฤต ( ) คอ มมตกกระทบทท ำใหมมหกเหเปน 90° เขยนเปนสมกำรไดวำ

การสะทอนกลบหมด คอ กำรหกเหทมมตกกระทบโตกวำมมวกฤต ท ำใหคลนเคลอนทกลบใน

ตวกลำงเดมและเปนไปตำมกฎกำรสะทอน

8

มาตรฐานการเรยนร/ผลการเรยนร

สาระท 5 พลงงาน

มาตรฐาน ว 5.1 : เขำใจควำมสมพนธระหวำงพลงงำนกบกำรด ำรงชวต กำรเปลยนรป

พลงงำนปฏสมพนธระหวำงสำรและพลงงำน ผลของกำรใชพลงงำนตอชวตและสงแวดลอม มกระบวนกำรสบเสำะหำควำมร สอสำรสงทเรยนรและนำควำมรไปใชประโยชน

ผลการเรยนร

2. อธบำยสมบตของคลน ไดแก กำรสะทอน กำรหกเห กำรแทรกสอด และกำรเลยวเบน

สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มาตรฐาน ว 8.1 : ใชกระบวนกำรทำงวทยำศำสตรและจตวทยำศำสตรในกำรสบเสำะหำ ควำมรกำรแกปญหำ รวำปรำกฏกำรณทำงธรรมชำตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สำมำรถอธบำยและตรวจสอบได ภำยใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลำนนๆ เขำใจวำ วทยำศำสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมควำมเกยวของสมพนธกน

9

จดประสงคการเรยนร

ดานความร (K) นกเรยนสำมำรถ...

1. ทดลองและสงเกตกำรเปลยนแปลงทศทำง ควำมยำวคลน เมอคลนเคลอนทจำกบรเวณ น ำลกไปสบรเวณน ำตน

2. อธบำยและสรปกำรเคลอนทของคลนทเคลอนทผำนเขำไปบรเวณรอยตอระหวำงน ำลกและน ำตน ในกรณทหนำคลนตกกระทบขนำนกบผวรอยตอ และกรณไมขนำนกบรอยตอระหวำงตวกลำง 3. สรปควำมหมำย กำรหกเหของคลน พรอมทงค ำนวณหำปรมำณทเกยวของกบกำรหกเหของคลน เมอก ำหนดสถำนกำรณมำใหได

ดานทกษะกระบวนการ (P) นกเรยนมทกษะ... 1. กำรทดลอง 2. กำรตควำมและลงขอสรป 3. กำรจดกระท ำและสอควำมหมำยขอมล

ดานคณลกษณะอนพงประสงค (A) นกเรยน... 1. เขำเรยน ปฏบตกจกรรม และสงงำนตรงเวลำ 2. รวมมอในกำรเรยน แสวงหำควำมร ตอบค ำถำม ยอมรบควำมคดเหน และแสดงควำม

คดเหน อยำงมเหตผล 3. มควำมซอสตยในกำรบนทกขอมลจำกกำรปฏบตกจกรรม ท ำแบบฝกหดและแบบทดสอบ 4. มวนยในกำรปฏบตกจกรรม รกษำควำมสะอำดหองเรยนและสถำนทปฏบตกจกรรม

10

แบบทดสอบกอนเรยน

ค ำชแจง

1. แบบทดสอบนเปนแบบทดสอบปรนย 4 ตวเลอก

2. แบบทดสอบนมทงหมด 10 ขอ 10 คะแนน เวลำ 10 นำท

3. ใหท ำเครองหมำยกำกบำทลงชอง ก ข ค หรอ ง ลงในกระดำษค ำตอบทเหนวำ

ถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. เมอคลนเกดกำรหกเหจำกกำรผำนตวกลำงทตำงชนดกน สงทไมเปลยนแปลงคออะไร

ก. ควำมถ ข. ควำมเรว ค. ควำมยำวคลน ง. ทงขอ ก และ ข

2. ในกำรทดลองโดยใชถำดคลนพบวำ ควำมเรวของคลนในน ำลกเปน 2 เทำของควำมเรวในน ำตน ถำจะท ำใหเกดกำรสะทอนกลบหมด คลนจะตองมมมวกฤตเทำไร

ก. 45 ข. 60 ค. 67.5 ง. 90

3. ถำคลนน ำเคลอนทผำนจำกเขตน ำลกไปยงเขตน ำตน แลวท ำใหควำมยำวคลนลดลงครงหนง จงหำอตรำสวนของอตรำเรวของคลนในน ำลกกบอตรำเรวของคลนในน ำตน

ก. 45 ข. 53 ค. 60 ง. 90

4. กำรหกเหของคลนจะเกดขนไดเมอใด 1. เมอตวกลำงทคลนเคลอนทผำนเปลยนไป 2. เมอควำมเรวของคลนเปลยนไป

3. เมอควำมยำวคลนเปลยนไป 3. เมอควำมถของคลนเปลยนไป

ก. ขอ 1 , 2 และ 3 ข. ขอ 1 , 3 และ 4 ค. ขอ 2 และ 3 ง. ขอ 2 และ 4

5. คลนน ำแหงหนงเคลอนทจำกตวกลำง A ไปยงตวกลำง B มมมตกกระทบ 37 สำมำรถท ำใหเกด

มมหกเหเปน 53 จงหำอตรำสวนระหวำงควำมยำวคลนในตวกลำง B ตอควำมยำวคลนในตวกลำง A

ก. 4 / 3 ข. 3 / 4 ค. 3 / 5 ง. 4 / 5

11

6. เมอคลนผวน ำเคลอนทจำกบรเวณน ำลกเขำสบรเวณน ำตน โดยมหนำคลนขนำนกบรอยตอของน ำลกและ

น ำตน ขอควำมใดกลำวถกตอง

ก. ควำมถลดลง ข. ควำมยำวคลนเปลยนแปลง ค. อตรำเรวคงท ง. ทศทำงเปลยนแปลง

7. คลนน ำเคลอนทจำกน ำตนเขำสน ำลก ท ำมมตกกระทบ 30 องศำ และมมมหกเห 37 องศำ ถำควำมยำว

คลนในน ำลกวดได 6 เซนตเมตร ในน ำตนจะมควำมยำวคลนกเซนตเมตร

ก. 2 ข. 3 ค. 4 ง. 5

8. ขอควำมใดกลำวผด

ก. กำรสะทอนของคลนน ำ ควำมยำวคลนไมเปลยน ข. กำรสะทอนของคลนเชอก ปลำยอสระไมเปลยนเฟส ค. กำรหกเหของคลนอตรำเรวเปลยน ง. กำรหกเหเกดขนไดในตวกลำงเดยวกน 9. ขอควำมใดถกตองเกยวกบคลนน ำ ก. คลนน ำตน อตรำเรวคลนมำกกวำคลนน ำลก ข. คลนน ำตน อตรำเรวคลนเทำกบคลนน ำลก ค. คลนน ำตน อตรำเรวคลนนอยกวำอตรำเรวคลนในน ำลก ง. ควำมยำวคลนในน ำตน มำกกวำควำมยำวคลนในน ำลก 10. ในกำรทดลองเรองกำรหกเหของคลนผวน ำ เมอคลนผวน ำเคลอนทจำกบรเวณน ำลกไปน ำตน

ควำมยำวคลน λ ควำมเรว v และ ควำมถ f ของคลนผวน ำจะเปลยนอยำงไร

ก. λ นอยลง v นอยลง แต f คงท ข. λ มำกขน v มำกขน แต f คงท

ค. λ นอยลง f มำกขน แต v คงท ง. λ มำกขน f นอยลง แต v คงท

12

ทดสอบกอนเรยน

ชอ - สกล ………………………………………………………………………………….. เลขท ………………………………..

คะแนนเตม …………………………………… คะแนน

คะแนนทได …………………………………… คะแนน

13

สรปหลกการ กฎเกณฑ เรองการหกเหของคลน (Refraction of wave)

ภำพท 2 กำรหกเหของแสงจำกปำกกำเขำสตำ ทมำ https://orapanwaipan.wordpress.com/เสยง/แสงและทศนอปกรณ/กำรหกเหของแสง/

ท าไมเราจะเหนวาดนสอทอยในแกวเปลา

จะเปนแทงตรงสวนดนสอทอยในแกวทมน าจะมลกษณะหกงอ

ภำพท 3 กำรหกเหของเสยง ทมำ https://orapanwaipan.wordpress.com/เกยวกบ/เสยง/คลนเสยง

ท าไม บางครงเราถงมองเหนฟาแลบ แตไมไดยนเสยงฟารอง

14

ภาพท 4 การหกเหของแสงท าใหเหนวามน าเจงนองบนทองถนน

ทมำ http://www.kruseksan.com/test/m2t41.html

ท าไมบางครงในวนทอากาศเยน เราอาจจะมองเหนสงทเหมอนกบสระน าบนถนน

ภาพท 5 การเกดรง

ทมำ http://hjfoxinsurance.com/michigan-insurance/spring-storms-are-you-ready/

ท าไมรงจงชอบเกดหลงฝนตก และอยบรเวณใกลหนองน า

สาเหต...ทท าใหเกดปรากฎการณตางๆ คอ...

เกดจากสมบตการหกเหของคลน นะคะ

15

การหกเห เปนสมบตของคลน เกดขนเมอคลนเดนทำงจำกตวกลำงหนง ไปยงอกตวกลำงหนงทม

คณสมบตแตกตำงกน ซงเปนตนเหตใหอตรำเรวคลนเกดกำรเปลยนแปลงไป และท ำใหควำมยำวคลน

เปลยนแปลงตำมไปดวย เนองจำกกำรหกเหคลน คำควำมถคลนเปนคำคงทไมเปลยนแปลง ถำคลนตกกระทบ

เขตรอยตอระหวำงตวกลำงท 1 กบตวกลำงท 2 แบบไมตงฉำก จะท ำใหเกดมมตกกระทบในตวกลำงท 1 และ

เกดมมหกเหในตวกลำงท 2 โดยคลนสวนหนงจะสะทอนกลบในตวตวกลำงท 1 กำรหกเหจะมำกหรอนอย

ขนอยกบคณสมบตของตวกลำงทงสอง

เมอคลนเคลอนทผำนตวกลำงตำงชนดกน จะท ำใหควำมเรวของคลน และควำมยำวคลนเปลยน แต

ควำมถคงเดม จำกกำรทดลองของคลนน ำ พบวำเมอใหคลนเคลอนทในทศไมตงฉำกกบรอยตอของตวกลำง

พบวำนอกจำกควำมเรวของคลน และควำมยำวคลนเปลยนแปลงแลว ทศทำงกำรเคลอนทของคลนยง

เปลยนแปลงดวย เรำเรยกปรำกฎกำรณทคลนเคลอนทผำนรอยตอระหวำงตวกลำงทมสมบตตำงกน แลวท ำ

ใหทศทำงกำรเคลอนทของคลนเปลยนไปเชนนวำ กำรหกเห (refraction)

ภาพท 6 คลนผวน าในบรเวณน าลกและบรเวณน าตน

ทมำ http://reflec-reflac.blogspot.com/p/blog-page_31.html

จำกรปดำนบน เมอคลนเคลอนทจำกบรเวณน ำลกไปยงบรเวณน ำตน พบวำระยะหำงระหวำงหนำ

คลน () ในบรเวณน ำลกมคำมำกกวำระยะหำงระหวำงหนำคลน () ในบรเวณน ำตน แตควำมถ (f) ของคลน

ผวน ำในบรเวณทงสองคงเดม เนองจำกควำมถ (f) ของคลนผวน ำขนอยกบควำมถของแหลงก ำเนด ดงนน

ควำมเรวของคลนในบรเวณน ำลก (v ลก) จะมคำมำกกวำควำมเรวของคลนในบรเวณน ำตน (v ตน)

เพรำะ v = f

อยำลมกนนะคะ !! กำรหกเหของคลน

ควำมถจะคงทเสมอ

http://reflec-reflac.blogspot.com/p/blog-page_31.html

16

สงเกตรปตอไปน…

ภาพท 8 แสดงความยาวคลนและทศการเคลอนทของคลนเมอเกดการหกเหเมอคลนตรงตกตงฉาก

ทมำ http://preephysics.info/page72.html

ภาพท 9 ความยาวคลนและทศการเคลอนทของคลนหกเหบรเวณรอยตอทไมตงฉาก

ทมำ https://wanwadee25.wordpress.com

จำกภำพขำงตน จะเหนวำ อตรำเรวคลนบรเวณน ำลกจะเรวกวำอตรำเรวคลนบรเวณน ำตน

จะไดควำมสมพนธระหวำง v และ H ดงน…

v = gH

เมอ g = อตรำเรงเนองจำกแรงโนมถวงของโลก = 9.8 m/s 2

v = อตรำเรวคลน (m/s)

H = ควำมลก (m)

ความยาวคลนเปลยนเมอผานน าตน และ แสดงวาเมอคลนตรงตกตงฉากจะไมเปลยนทศทาง

ความยาวคลนในน าลกจะยาวกวาในน าตน เพราะคลนน าเคลอนทในน าลกไดเรวกวาในน าตนและจากภาพเมอคลนตกไมตงฉากกบระนาบ(เสนแบงเขตน าลกและน าตน)จะมการเปลยนทศทางการเคลอนท

http://preephysics.info/page72.html

17

การหกเหของคลนน าทรอยตอของน าลกกบน าตน

จำกกำรทดลองเมอคลนน ำหนำตรงเคลอนทจำกบรเวณน ำลกไปสบรเวณน ำตนในทศทำงท ำมมตก

กระทบ 1 กบเสนแนวฉำก ณ ต ำแหนงรอยตอระหวำงน ำลก (ตวกลำงท 1) กบน ำตน (ตวกลำงท 2 ) จะเกด

กำรหกเหท ำใหทศทำงคลนหกเหท ำมมหกเห 2 กบเสนแนวฉำก ดงรป

ภาพท 10 มมตกกระทบ (1) และมมหกเห (2)

ทมำ http://www.thaigoodview.com/node/87424?page=0,1

จำกรป ระยะ BC เปนควำมยำวคลนในเขตน ำลก 1

ระยะ AD เปนควำมยำวคลนในเขตน ำตน 2

จำก ABC และ ABD

จะไดวำ… sin1 = AB

BC

Sin 2 = AB

AD

ดงนน AD

BC

ADAB

ABBC

sin

sin

2

1

นนกคอ 2

1

2

1

sin

sin

……………………….. ( 1 )

ถำให v1 เปนอตรำเรวของคลนในน ำลก

v2 เปนอตรำเรวคลนในน ำตน

18

และก ำหนดใหควำมถในน ำลกมคำเทำกบควำมถในน ำตน

จะไดวำ f

f

v

v

2

1

2

1

2

1

2

1

v

v

…………………….. ( 2 )

จำกสมกำร (1) และ ( 2 ) จะไดวำ…

2

1

2

1

v

v

sin

sin

…………………….. (3)

จำกสมกำรท 3 พบวำเมอคลนมกำรหกเห อตรำสวนของคำ sine ของมมตกกระทบกบคำ sine ของ

มมหกเหจะมคำเทำกบอตรำสวนระหวำงอตรำเรวของคลนในตวกลำงทคลนตกกระทบ กบอตรำเรวของคลน

ในตวกลำงทคลนหกเห ดงนนถำเปนกำรหกเหของคลนผวน ำโดยบรเวณสองบรเวณมควำมลกควำมตนคงทคำ

2

1

v

v จะมคำคงท ซงจะไดวำ 2

1

sin

sin

มคำคงทดวย จำกสมกำร (1) และ (2) เขยนรวมกนไดดงน…

2

1

2

1

2

1

v

v

sin

sin

…………………….. (4)

เมอ 1 , 2 คอ ควำมยำวคลนในตวกลำงท 1 และ 2 ตำมล ำดบ

v1 , v2 คอ อตรำเรวคลนในตวกลำงท 1 และ 2 ตำมล ำดบ

1 คอ มมตกกระทบในตวกลำงท 1

2 คอ มมหกเหในตวกลำงท 2

จากสมการท 4 สามารถสรปเปน “กฎการหกเหของคลน” ไดวา

1. ทศทำงของคลนตกกระทบ เสนแนวฉำกและทศทำงของคลนหกเหอยในระนำบเดยวกน

2. อตรำสวนของคำ sine ของมมตกกระทบตอคำ sine ของมมหกเหส ำหรบตวกลำงคหนง ๆ จะมคำคงท

เสมอ

จำกสมกำรท (4) จะเหนวำ…ตวกลำงทมอตรำเรวมำก มม จะมคำมำก และตวกลำงทม

อตรำเรวนอย มม จะมคำนอย

19

ภาพท 11 การหกเหของคลนผวน า

ทมำ lesson02.doc http://kanchanapisek.or.th/kp9/physics/lessonplan.html

จำกรปอำจสรปลกษณะของกำรหกเหของคลนผวน ำไดวำ…

1. คลนเคลอนทจำกน ำตน ( v นอย ,นอย ) สน ำลก (v มำก ,มำก) ทศทำงคลนหกเหจะเบน

ออกจำกเสนแนวฉำก

2. คลนเคลอนทจำกน ำลก (v มำก ,มำก) สน ำตน (v นอย ,นอย) ทศทำงคลนหกเหจะเบนเขำ

หำเสนแนวฉำก

กฎกำรหกเหซงเรยกอกอยำงหนงวำ “กฎของสเนล” ซงอตรำสวนของคำ sine

ของมมตกกระทบในตวกลำงท 1 (1) ตอคำ sine ของมมหกเหในตวกลำงท 2 ( 2 ) จะมคำคงทเสมอ เรยก

อตรำสวนนวำ… “ดชนหกเหของตวกลำงท 2 เทยบตวอยำงท 1 ใชสญลกษณแทนดวย “ n”

2

1

sin

sinn

ดงนนเรำสำมำรถสรปเปนสมกำรรวมไดวำ…

2

1

2

1

2

1

v

v

sin

sinn

หมายเหต คำดชนหกเห (n) จะตองก ำหนดวำเปรยบเทยบกบตวกลำงใด ดงนน กำรเขยน

คำดชน (n) จงตองมอกษรก ำกบไวเพอบงบอกคำดชนหกเห เชน

AnB หมำยถง ดชนหกเหของตวกลำง B เทยบกบตวกลำง A หรอคลนเคลอนทจำกตวกลำง A ไปส

ตวกลำง B แลวเกดกำรหกเหในตวกลำง B โดย 1n2 หมำยถง ดชนหกเหของตวกลำง 2 เทยบตวกลำง 1

20

มารจกนกวทยาศาสตรทคนพบกฎของสเนลลกนดกวา

วลเลอบรอรด สแนลลยส (Willebrord Snellius ) หรอ สเนลล

เปนนกดำรำศำสตรและนกคณตศำสตรชำวดตช เกดทเมองไลเดน

เขำสบทอดต ำแหนงศำสตรำจำรยดำนคณตศำสตรทมหำวทยำลยไลเดน

ตอจำกบดำและคดคนวธใหมในกำรวดเสนรศมของโลก นอกจำกน

เขำยงคดวธค ำนวณคำพำย ตอมำในป ค.ศ. 1621 เขำคนพบ

กฎกำรหกเหของแสง หรอรจกในอกชอคอ "กฎของสเนลล" (Snell's law)

มมวกฤตและการสะทอนกลบหมด

เมอคลนผวน ำเคลอนทจำกบรเวณน ำตนเขำสบรเวณน ำลก จะท ำใหเกดกำรหกเหโดยทศทำงคลนหก

เหจะเบนออกจำกเสนแนวฉำก ถำมกหกเหของคลนเทำกบ 90 องศำพอด มมตกกระทบทท ำใหเกดมมหกเห

มคำเทำกบ 90 องศำนเรำเรยกวำ “มมวกฤต” ( Critical Angle ; c ) และถำมมตกกระทบโตมำกกวำมม

วกฤต จะเกดกำรสะทอนขนทรอยตอของตวกลำงทงสอง เรยกปรำกฏกำรณนวำ “กำรสะทอนกลบหมด

( Total Reflection) ดงรป

ภาพท 12 การเกดมมวกฤตและการสะทอนกลบหมดของคลนผวน า

ทมำ http://www.thaigoodview.com/node/87424?page=0,2

21

ใบกจกรรมท 1 การทดลองการหกเหของคลนน า

จดประสงคการทดลอง

1. อธบำยไดวำกำรหกเหของคลนเกดขนไดอยำงไร

2. เพอศกษำกำรเกดกำรหกเหของคลนเมอทศทำงของคลนตกกระทบตงฉำกกบผวรอยตอของ

ตวกลำง และเมอทศทำงของคลนตกกระทบไมตงฉำกกบผวรอยตอของตวกลำง

อปกรณการทดลอง

1. ชดถำดคลนคลนพรอมอปกรณ 1 ชด 2. หมอแปลงไฟฟำโวลตต ำ 1 ชด 3. น ำ 4. กระดำษขำว 1 แผน 5. สำยไฟฟำ 1 ชด

วธการทดลอง 1. ใสน ำในถำดคลนและตอชดทดลองถำดคลนเขำกบหมอแปลงไฟฟำโวลตต ำ

2. บดปมก ำเนดคลนทมคลนหนำตรงแตผวน ำปรบควำมถของมอเตอรใหปมก ำเนดคลนท ำงำน สงเกต

เงำทกระดำษขำวใตคลนใหเหนภำพทชดเจนถำควำมถมำกไปกจะมองเหนไมชดเจน

3. วำงแผนกระจกหนำลงในถำดคลนใหขอบดำนหนงขนำนกบแหลงก ำเนดคลนทมหนำคลนตรง

4. สงเกตลกษณะของแถบมดแถบสวำงบรเวณดำนหนำและบนกระจก จำกเงำทปรำกฏบนกระดำษ

ขำวใตถำดคลนบนทกผลกำรทดลอง

5. วำงแผนกระจกหนำลงในน ำในถำดคลนใหขอบดำนหนงท ำมมกบแหลงก ำเนดคลนหนำตรง

6. สงเกตลกษณะของแถบมดแถบสวำงบรเวณดำนหนำกระจกและบนกระจกจำกเงำ ทปรำกฏบน

กระดำษขำวใตถำดคลนบนทกผลกำรทดลอง

7. สรปผลกำรทดลอง

22

ภาพท 13 ขอบแผนกระจกใสขนานกบแผนก าเนดคลน

ทมำ http://physics.ipst.ac.th/?p=1416

บนทกผลการทดลอง ลกษณะของแถบมด แถบสวำงทเกดขนใตถำดคลน

บรเวณทมกระจกกบบรเวณทไมมกระจกเมอวำง

กระจกขนำนกบหนำคลน

ลกษณะของแถบมด แถบสวำงทเกดขนใตถำดคลน

บรเวณทมกระจกกบบรเวณทไมมกระจกเมอวำง

กระจกท ำมมกบหนำคลน

23

สรปผลการทดลอง

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ค าถามทายการทดลอง

1. เมอคลนเคลอนทผำนบรเวณทมกระจกอยกบบรเวณทไมมกระจกอย ผลกำรสงเกตเงำทปรำกฏบน

กระดำษขำวใตถำดคลนมลกษณะแตกตำงกนอยำงไร

ตอบ

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. นกเรยนคดวำเรำวำงกระจกลงไปบนถำดคลนเพออะไร

ตอบ

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. ลกษณะของเงำทปรำกฏบนกระดำษขำวใตถำดคลน กรณทวำงกระจกในลกษณะตงฉำกกบทศ

ทำงกำรเคลอนทของคลนแตกตำงจำกกรณทวำงกระจกในลกษณะทไมตงฉำกกบทศกำรเคลอนทของคลน

หรอไม อยำงไร

ตอบ

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. ระยะหำงระหวำงแถบมดถงแถบสวำงทตดกนและแถบมดกบแถบมดทตดกนของคลน นอกกระจก

กบบนกระจกแตกตำงกนหรอไมอยำงไร

ตอบ

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

24

ใบกจกรรมท 2 แผนผงเวนน รซงถงความตาง จดประสงค 1. เพอฝกกำรคดวเครำะหเพอเปรยบเทยบหลกกำรของกำรสะทอน และกำรหกเหของคลนน ำ วำมอะไรทเหมอนกน และมอะไรทแตกตำงกน ค ำชแจง 1. นกเรยนศกษำควำมร และสบคนขอมล จำกหนงสอในเรองกำรสะทอน และกำรหกเหของคลน 2. นกเรยนวเครำะหสงทเหมอนกน และสงทแตกตำงกน แลวเขยนลงในแผนผงเวนน ซงประกอบดวยวงกลมจ ำนวนเทำกบสงทน ำมำเปรยบเทยบเขยนซอนทบกนบำงสวน สวนทซอนทบเขยนแสดงลกษณะทเหมอนกน บรเวณนอกเหนอสวนทซอนกนอยเขยนแสดงลกษณะทแตกตำงกน 3. สมตวแทนนกเรยนแตละกลมน ำเสนอแผนผงเวนน 4. ครและนกเรยนรวมกนอภปรำยทงชนเรยนเพอสรปแผนผงเวนน เปรยบเทยบกำรสะทอนและกำรหกเหของคลนทถกตอง

การสะทอนของคลน การหกเหของคลน

25

ใบกจกรรมท 3 Exit Ticket ไมร ไมใหออก (การหกเหของคลนน า) จดประสงค 1. ใหผเรยนฝกทกษะกำรสรปควำมรเพอบอกถงสงทเขำใจ และสงทไดรบจำกกำรเรยนร 2. ใหผเรยนฝกวเครำะหควำมสอดคลองระหวำงสงทตนเองอยำกร และสงทตวเองไดร ค ำชแจง 1. ใหนกเรยนเขยนสงทไดเรยนรและเขำใจในบทเรยน ซงอำจเขยนไดในหลำยรปแบบ เชน อนทน แผนผงควำมคด แผนภำพ ควำมเรยงลงในบตร หรอ กระดำษส 2. เขยนสงทอยำกรลงในกระดำษ มอะไรบำงทอยำกเรยนลงในบตร หรอกระดำษส

26

ใบงานท 1 จงตอบค าถามตอไปนใหถกตอง 1.กำรหกเหของคลน หมำยถง

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. ปรมำณใดทไมเปลยนแปลงเมอคลนเกดกำรหกเห

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. เมอคลนเคลอนทจำกน ำลกไปยงน ำตนควำมยำวคลน มมนทเบนจำกเสนแนวฉำก และอตรำเรวคลน จะเกด

กำรเปลยนแปลงอยำงไร

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. มมวกฤต ( Critical Angle ; c ) คอ

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5. กำรสะทอนกลบหมด (Total Reflection) คอ

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

6. กำรทจะเกดมมวกฤตคลนผวน ำเคลอนทอยำงไร

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

7. กฎกำรหกเหของคลน กลำววำอยำงไร

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

8. กำรหกเหของคลนเขยนสมกำรไดอยำงไร

............................................................................................................................. .................................................

27

.ใบงานท 2

จงตอบค าถามลงในชองทก าหนดให ตอไปนใหถกตอง 1. 2.

เสน…………...

น ำ…………..

.....................

.. น ำ…….......

...........

เสน…………...

น ำ.................

น ำ...............

รงส……………….

รงส......................

28

ตวอยางแบบฝกทกษะเรองการหกเหของคลน

1. คลนน ำแบบตอเนองทมหนำคลนตรง เคลอนทผำนรอยตอระหวำงบรเวณน ำลกและน ำตนแลวท ำใหเกดกำร

หกเหหนำคลนตรง ถำแนวทำงเดนของคลนตกกระทบท ำมมกบรอยตอระหวำงตวกลำงเทำกบ 30 องศำ จงหำ

มมหกเห ถำควำมยำวคลนในน ำตนลดลงเปน 1

√3 ของควำมยำวคลนในน ำลก

วธท า

ขนท 1 ท าความเขาใจในปญหา

1. วเคราะหโจทยวา ตองการหาอะไร

มมหกเห 2

2. สงทโจทยก าหนดให

มมตกกระทบทกระท ำกบรอยตอระหวำงตวกลำงเทำกบ 30 องศำ

ควำมยำวคลนในน ำตนลดลงเปน 1

√3 ของควำมยำวคลนในน ำลก 2 =

1

√3 1

ขนท 2 วางแผนการแกสมการ

3.สมการทใชในการค านวณ

2

1

2

1

sin

sin

29

ขนท 3 ด าเนนการแกปญหา

4. แทนคาเพอแกสมการ

จำก 2

1

2

1

sin

sin

1

1

2

3

1sin

60sin

60sin3

1sin 2

2

3x

3

1sin 2

2

1sin 2

5.0sin 12

2 30 องศำ

ขนท 4 ตรวจค าตอบ

5. ตรวจค าถามทวนโจทย

นนคอ มมหกเห เทำกบ 30 องศำ

30

2. ถำคลนเคลอนจำกบรเวณน ำตนมควำมยำวคลน 45 เซนตเมตร ไปสน ำลกควำมยำวคลนเปลยน เปน 60

เซนตเมตร จงหำดชนหกเหของตวกลำงน ำลกเทยบกบตวกลำงน ำตน

วธท า



ดชนหกเหของตวกลำงน ำลกเทยบกบตวกลำงน ำตน 1

2

n

n


ตนมควำมยำวคลน 1 = 45 เซนตเมตร หรอ 0.45 เมตร

น ำลกควำมยำวคลน 2 = 60 เซนตเมตร หรอ 0.6 เมตร



2

1

1

2

n

n



จำก 60.0

45.0

n

n

1

2

75.0n

n

1

2



นนคอ ดชนหกเหของตวกลำงน ำลกเทยบกบตวกลำงน ำตนเทำกบ 0.75 เทำ

31

3. คลนน ำเคลอนทจำกน ำตนไปยงน ำลกถำมมตกกระทบและมมหกเหเทำกบ 30 และ 45 องศำ ตำมล ำดบ

และควำมยำวคลนในน ำตนเทำกบ 2 เซนตเมตร จงหำควำมยำวคลนในน ำลกในหนวยเซนตเมตร

วธท า



ควำมยำวคลนในน ำลกในหนวยเซนตเมตร 2


มมตกกระทบ 1 = 30 องศำ

มมหกเห 2 = 45 องศำ

ควำมยำวคลนในน ำตน 1 = 2 เซนตเมตร



2

1

2

1

sin

sin



จำก 2

1

2

1

sin

sin

45sin

30sin2

2

30sin

45sin22

1

2x

2

2x22

cm82.22



นนคอ ควำมยำวคลนในน ำลก เทำกบ 2.82 เซนตเมตร

32

4. คลนน ำเคลอนทจำกเขตน ำลกเขำไปยงเขตน ำตน โดยมรอยตอของเขตทงสองเปนเสนตรงมมตกกระทบเทำกบ 30 องศำ ท ำใหควำมยำวคลนในเขตน ำตนเปนครงหนงของควำมยำวคลนในเขตน ำลก อยำกทรำบวำมมหกเหในน ำตนมคำเทำใด วธท า ขนท 1 ท าความเขาใจในปญหา 1. วเคราะหโจทยวา ตองการหาอะไร มมหกเหในน ำตนมคำเทำใด 2 2. สงทโจทยก าหนดให มมตกกระทบ 1 = 30 องศำ

ควำมยำวคลนในเขตน ำตนเปนครงหนงของควำมยำว คลนในเขตน ำลก 122

1

ขนท 2 วางแผนการแกสมการ 3.สมการทใชในการค านวณ

2

1

2

1

sin

sin

ขนท 3 ด าเนนการแกปญหา 4. แทนคาเพอแกสมการ

จำก 2

1

2

1

sin

sin

1

1

2

2

1sin

30sin

2

1x30sinsin 2

2

1x

2

1sin 2

4

1sin 2

4

1sin 1

2



นนคอ มมหกเหในน ำตนมคำเทำกบ 4

1sin 1

33

5. คลนน ำในถำดคลนมอตรำเรวในน ำลกเปน 2 เทำของน ำตน ถำคลนจำกน ำลกสน าตนท ำมมตกกระทบ 60o

จงหำมมหกเหของคลนในน ำตน

วธท า



มมหกเหในน ำตนมคำเทำใด 2


อตรำเรวในน ำลกเปน 2 เทำของน ำตน 21 v2v

มมตกกระทบ 1 = 60 องศำ



2

1

2

1

v

v

sin

sin



จำก 2

1

2

1

v

v

sin

sin

11

22 sin

v

vsin

60sinv

vsin

1

22

2

3x

v2

vsin

2

22

4

3sin 2

4

3sin 1

2

ขนท 4 ตรวจค าตอบ 5. ตรวจค าถามทวนโจทย

นนคอ มมหกเหในน ำตนมคำเทำกบ 4

3sin 1

34

6. ในกำรทดลองโดยใชถำดคลนพบวำ ควำมเรวของคลนในน ำลกเปน 2 เทำของควำมเรวในน ำตน ถำจะท ำให

เกดกำรสะทอนกลบหมด คลนจะตองตงตนทจำกบรเวณไหน และมมมวกฤตเทำไร

วธท า



มมหกเหในน ำลก 2


ควำมเรวของคลนในน ำลกเปน 2 เทำของควำมเรวในน ำตน 12 v2v




2

1

2

1

v

v

sin

sin



จำก 2

1

2

1

v

v

sin

sin

22

11 sin

v

vsin

90sinv2

vsin

1

11

1x2

1sin 1

2

1sin 1

2

1sin 1

1

130

ขนท 4 ตรวจค าตอบ 5. ตรวจค าถามทวนโจทย

นนคอ คลนจะตองตงตนทจำกบรเวณน ำตน และมมหกเหในน ำลกมคำเทำกบ 30 องศำ

35

แบบฝกหดเรองการหกเหของคลน

1. คลนผวน ำเคลอนทจำกบรเวณน ำลกเขำสบรเวณน ำตน โดยมมมตกระทบเทำกบ 45 องศำ ปรำกฏวำแนวทำงเดนของคลนหกเหท ำมม 30 องศำ กบผวรอยตอระหวำงตวกลำง ถำคลนผวน ำมควำมถ 20 เฮรตซและควำมยำวคลนในบรเวณน ำลกเทำกบ 4 เซนตเมตร จงหำอตรำเรวคลนในบรเวณน ำตน วธท า



…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. สงทโจทยก าหนดให

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ขนท 2 วางแผนการแกสมการ


…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ขนท 3 ด าเนนการแกปญหา


…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ขนท 4 ตรวจค าตอบ


…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

36

2. คลนผวน ำมอตรำเรวในน ำลกและในน ำตนเปน 20 เซนตเมตร/วนำท และ 16 เซนตเมตร/วนำท จงหำ

อตรำสวนของ sine ของมมตกกระทบตอ sine ของมมหกเห เมอคลนเคลอนทจำกน าลกสน าตน

วธท า



…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

37

3. คลนน ำในถำดคลน เคลอนทจำกน ำตนสน ำลก โดยมมตกกระทบ 30 องศำ และมมหกเห 45 องศำ

ถำเปลยนมมตกกระทบเปน 45 องศำ มมหกเหจะมขนำดเทำใด

วธท า



…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

38

4. เมอคลนหนำตรงเคลอนทจำกบรเวณ A ไปสบรเวณ B ในถำดเคลอน ท ำใหเกดกำรหกเหของคลนปรำกฏ

ดงรป มไมสเกลเซนตเมตรวำงเทยบไว ถำคลนนเกดจำกแหลงก ำเนดซงมควำมถ 20 เฮรตซ อตรำเรวของคลน

น ำทบรเวณ B จะมคำกเซนตเมตร/วนำท

วธท า



…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

cm 16 12 8 4

53o 37

o

(A

) (B

)

39

5. คลนน ำมอตรำเรวในน ำลกเปน 3

5 เทำของอตรำเรวในน ำตน คลนจะตองตงตนเคลอนทจำกบรเวณใด จง

จะเกดมมวกฤตได และมมวกฤตมคำเทำใด

วธท า



…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

40

แบบทดสอบหลงเรยน

ค ำชแจง

1. แบบทดสอบนเปนแบบทดสอบปรนย 4 ตวเลอก

2. แบบทดสอบนมทงหมด 10 ขอ 10 คะแนน เวลำ 10 นำท

3. ใหท ำเครองหมำยกำกบำทลงชอง ก ข ค หรอ ง ลงในกระดำษค ำตอบทเหนวำ

ถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. เมอคลนเกดกำรหกเห จำกกำรผำนตวกลำงทตำงชนดกน สงทไมเปลยนแปลงคอคำใด

ก. ควำมถ ข. ควำมเรว ค. ควำมยำวคลน ง. ทงขอ ก และ ข

2. กำรหกเหของคลนจะเกดขนไดเมอใด 1. เมอตวกลำงทคลนเคลอนทผำนเปลยนไป 2. เมอควำมเรวของคลนเปลยนไป

3. เมอควำมยำวคลนเปลยนไป 3. เมอควำมถของคลนเปลยนไป

ก. ขอ 1 , 2 และ 3 ข. ขอ 1 , 3 และ 4 ค. ขอ 2 และ 3 ง. ขอ 2 และ 4 3. ถำคลนน ำเคลอนทผำนจำกเขตน ำลกไปยงเขตน ำตน แลวท ำใหควำมยำวคลนลดลงครงหนง จงหำ อตรำสวนของอตรำเรวของคลนในน ำลกกบอตรำเรวของคลนในน ำตน

ก. 45 ข. 53 ค. 60 ง. 90

4. ในกำรทดลองโดยใชถำดคลนพบวำ ควำมเรวของคลนในน ำลกเปน 2 เทำของควำมเรวในน ำตน ถำจะท ำใหเกดกำรสะทอนกลบหมด คลนจะมมมวกฤตเทำไร

ก. 45 ข. 60 ค. 67.5 ง. 90

5. คลนน ำเคลอนทจำกน ำตนเขำสน ำลก ท ำมมตกกระทบ 30 องศำ แลวมมหกเห 37 องศำ ถำควำมยำวคลน

ในน ำลกวดได 6 เซนตเมตร ในน ำตนจะมควำมยำวคลนกเซนตเมตร

ก. 2 ข. 3 ค. 4 ง. 5

41

6. ขอควำมใดถกตองเกยวกบคลนน ำ ก. คลนน ำตน อตรำเรวคลนมำกกวำคลนน ำลก ข. คลนน ำตน อตรำเรวคลนเทำกบคลนน ำลก ค. คลนน ำตน อตรำเรวคลนนอยกวำอตรำเรวคลนในน ำลก ง. คลนน ำตน ควำมยำวคลนมำกกวำควำมยำวคลนในน ำลก

7. คลนน ำแหงหนงเคลอนทจำกตวกลำง A ไปยงตวกลำง B มมมตกกระทบ 37 สำมำรถท ำใหเกดมมหก

เหเปน 53 จงหำอตรำสวนระหวำงควำมยำวคลนในตวกลำง B ตอควำมยำวคลนในตวกลำง A

ก. 4 / 3 ข. 3 / 4 ค. 3 / 5 ง. 4 / 5

8. ในกำรทดลองเรองกำรหกเหของคลนผวน ำ เมอคลนผวน ำเคลอนทจำกบรเวณน ำลกไปน ำตน ควำมยำว

คลน λ ควำมเรว v และ ควำมถ f ของคลนผวน ำจะเปลยนอยำงไร

ก. λ นอยลง v นอยลง แต f คงท ข. λ มำกขน v มำกขน แต f คงท

ค. λ นอยลง f มำกขน แต v คงท ง. λ มำกขน f นอยลง แต v คงท 9. เมอคลนผวน ำเคลอนทจำกบรเวณน ำลกเขำสบรเวณน ำตน โดยมหนำคลนขนำนกบรอยตอของน ำลกและ

น ำตน ขอควำมใดกลำวถกตอง

ก. ควำมถลดลง ข. ควำมยำวคลนเปลยนแปลง ค. อตรำเรวคงท ง. ทศทำงเปลยนแปลง

10. ขอควำมใดกลำวผด

ก. กำรสะทอนของคลนน ำ ควำมยำวคลนไมเปลยน ข. กำรสะทอนของคลนเชอกปลำยอสระ ไมเปลยนเฟส

ค. กำรหกเหของคลน อตรำเรวเปลยน ง. กำรหกเหเกดขนไดในตวกลำงเดยวกน

42

ทดสอบหลงเรยน

ชอ - สกล ………………………………………………………………………………….. เลขท ………………………………..

คะแนนเตม …………………………………… คะแนน

คะแนนทได …………………………………… คะแนน

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

43

แบบบนทกคะแนนผลการใชชดกจกรรม

ค าสง ใหนกเรยนบนทกคะแนนจำกกำรท ำกจกรรมในชดกจกรรม

ตารางบนทกคะแนนดานความรทนกเรยนท าได

ผลงาน คะแนนเตม คะแนนทได คดเปนรอยละ ผลประเมน

ใบกจกรรมท 1 10



ใบงำนท 1 8

ใบงำนท 2 8

แบบฝกหด 25

แบบทดสอบหลงเรยน 10

44

ตารางแปรผลการประเมนคณภาพดานความรจากการเรยนโดยใชชดกจกรรมชดท 3

ชวงคะแนนทได (รอยละ) ระดบคณภาพ

รอยละ 90.00 ขนไป ดเยยม

75.00 – 89.99 ดมำก

60.00 – 74.99 ด

50.00 – 59.99 พอใช

นอยกวำรอยละ 50.00 ตองปรบปรง

ขอปฏบตหลงเรยนโดยใชชดกจกรรม

ถำท ำคะแนนไดตงแตรอยละ 75 ขนไปถอไดวำเยยมมำก แตถำท ำคะแนนต ำกวำรอยละ 75

ตองกลบไปทบทวนเนอหำ ฝกท ำแบบฝกหดซ ำๆ จนกวำจะเขำใจเนอหำ กอนทเรำจะไปเรยนตอในชดกจกรรม

ชดท 4

45

บรรณานกรม การทดลองการหกเหของคลนน า. (ออนไลน). แหลงทมำ : http://physics.ipst.ac.th/?p=1416.

27 กนยำยน 2560. การหกเหของคลน. (ออนไลน). แหลงทมำ : http://reflec-reflac.blogspot.com/p/blog-page_31.html. 27 กนยำยน 2560. การหกเหของคลนน าทรอยตอของน าลกกบน าตน. (ออนไลน). แหลงทมำ : http://kanchanapisek.or. th/kp9/physics/lessonplan.html. 27 กนยำยน 2560. นรนดร สวรตน. (2554) . คลนกล . พมพครงท 1. กรงเทพฯ : พ.ศ.พฒนำ

วลเลอบรอรด สแนลลยส. (ออนไลน). แหลงทมำ : https://th.wikipedia.org/wiki/วลเลอบรอรด_สแนลล ยส. 27 กนยำยน 2560. สถำบนสงเสรมกำรสอนวทยำศำสตรและเทคโนโลย (สสวท.). (2557). คมอครรายวชาเพมเตมฟสกส เลม 3.

กรงเทพฯ : ครสภำลำดพรำว, 2548.

46

เฉลยแบบฝกหด แบบทดสอบกอนและหลงเรยน

47

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

48

ใบกจกรรมท 1 การทดลองการหกเหของคลนน า

จดประสงคการทดลอง

1. อธบำยไดวำกำรหกเหของคลนเกดขนไดอยำงไร

2. เพอศกษำกำรเกดกำรหกเหของคลนเมอทศทำงของคลนตกกระทบตงฉำกกบผวรอยตอของ

ตวกลำง และเมอทศทำงของคลนตกกระทบไมตงฉำกกบผวรอยตอของตวกลำง

อปกรณการทดลอง

1. ชดถำดคลนคลนพรอมอปกรณ 1 ชด 2. หมอแปลงไฟฟำโวลตต ำ 1 ชด 3. น ำ 4. กระดำษขำว 1 แผน 5. สำยไฟฟำ 1 ชด

วธการทดลอง 1. ใสน ำในถำดคลนและตอชดทดลองถำดคลนเขำกบหมอแปลงไฟฟำโวลตต ำ

2. บดปมก ำเนดคลนทมคลนหนำตรงแตผวน ำปรบควำมถของมอเตอรใหปมก ำเนดคลนท ำงำน สงเกต

เงำทกระดำษขำวใตคลนใหเหนภำพทชดเจนถำควำมถมำกไปกจะมองเหนไมชดเจน

3. วำงแผนกระจกหนำลงในถำดคลนใหขอบดำนหนงขนำนกบแหลงก ำเนดคลนทมหนำคลนตรง

4. สงเกตลกษณะของแถบมดแถบสวำงบรเวณดำนหนำและบนกระจก จำกเงำทปรำกฏบนกระดำษ

ขำวใตถำดคลนบนทกผลกำรทดลอง

5. วำงแผนกระจกหนำลงในน ำในถำดคลนใหขอบดำนหนงท ำมมกบแหลงก ำเนดคลนหนำตรง

6. สงเกตลกษณะของแถบมดแถบสวำงบรเวณดำนหนำกระจกและบนกระจกจำกเงำ ทปรำกฏบน

กระดำษขำวใตถำดคลนบนทกผลกำรทดลอง

7. สรปผลกำรทดลอง

49

ขอบแผนกระจกใสขนานกบแผนก าเนดคลน

ทมำ http://physics.ipst.ac.th/?p=1416

บนทกผลการทดลอง ลกษณะของแถบมด แถบสวางทเกดขนใตถาดคลน

บรเวณทมกระจกกบบรเวณทไมมกระจกเมอวางกระจก

ขนานกบหนาคลน

ลกษณะของแถบมด แถบสวางทเกดขนใตถาดคลน

บรเวณทมกระจกกบบรเวณทไมมกระจกเมอวางกระจก

ท ามมกบหนาคลน

50

สรปผลการทดลอง เมอคลนเดนทำงไปพบตวกลำงใหมเชนบรเวณน ำลกไปบรเวณน ำตน จะท ำใหควำมยำวคลนเปลยนไป

จำกเดมสงเกตไดจำกระยะหำงของแถบสวำงหรอระยะหำงของแถบมดทเกดขน สวนทศทำงของคลนใน

ตวกลำงใหมจะเกดกำรเปลยนแปลง ถำขอบของตวกลำงใหมท ำมมกบหนำคลนเดม

ค าถามทายการทดลอง

1. เมอคลนเคลอนทผำนบรเวณทมกระจกอยกบบรเวณทไมมกระจกอย ผลกำรสงเกตเงำทปรำกฏบน

กระดำษขำวใตถำดคลนมลกษณะแตกตำงกนอยำงไร

ตอบ แตกตำงกนเทำทเกดบนกระจกจะมระยะหำงระหวำงแถบสวำงตดกนนอยลง

2. นกเรยนคดวำเรำวำงกระจกลงไปบนถำดคลนเพออะไร

ตอบ เพอใหเกดตวกลำงใหมทมควำมลกของน ำไมเทำกน

3. ลกษณะของเงำทปรำกฏบนกระดำษขำวใตถำดคลน กรณทวำงกระจกในลกษณะตงฉำกกบทศ

ทำงกำรเคลอนทของคลนแตกตำงจำกกรณทวำงกระจกในลกษณะทไมตงฉำกกบทศกำรเคลอนทของคลน

หรอไม อยำงไร

ตอบ แตกตำงกน ถำวำงขนำนกบหนำคลนหรอตงฉำกกบทศทำงกำรเคลอนทของคลน คลนทเกดบนกระจก

จะไมเปลยนทศทำงกำรเคลอนท แตกรณวำงท ำมม คลนทเกดขนบนกระจกจะเปลยนทศทำงกำรเคลอนท

4. ระยะหำงระหวำงแถบมดถงแถบสวำงทตดกนและแถบมดกบแถบมดทตดกนของคลน นอกกระจก

กบบนกระจกแตกตำงกนหรอไมอยำงไร

ตอบ แตกตำงกนกลำวคอคลนทเกดบนกระจกจะมควำมหำงของแถบสวำงตดกนและแถบมดตดกนนอยกวำ

คลนทอยนอกเขตกระจก

51

1. เปนสมบตของ

คลน

2. ควำมถเทำกน

คอเทำกบควำมถ

แหลงก ำเนด

3. เกดกำรสะทอน

ใบกจกรรมท 2 แผนผงเวนน รซงถงความตาง จดประสงค 1. เพอฝกกำรคดวเครำะหเพอเปรยบเทยบหลกกำรของกำรสะทอน และกำรหกเหของคลนน ำ วำมอะไรทเหมอนกน และมอะไรทแตกตำงกน ค ำชแจง 1. นกเรยนศกษำควำมร และสบคนขอมล จำกหนงสอในเรองกำรสะทอน และกำรหกเหของคลน 2. นกเรยนวเครำะหสงทเหมอนกน และสงทแตกตำงกน แลวเขยนลงในแผนผงเวนน ซงประกอบดวยวงกลมจ ำนวนเทำกบสงทน ำมำเปรยบเทยบเขยนซอนทบกนบำงสวน สวนทซอนทบเขยนแสดงลกษณะทเหมอนกน บรเวณนอกเหนอสวนทซอนกนอยเขยนแสดงลกษณะทแตกตำงกน 3. สมตวแทนนกเรยนแตละกลมน ำเสนอแผนผงเวนน 4. ครและนกเรยนรวมกนอภปรำยทงชนเรยนเพอสรปแผนผงเวนน เปรยบเทยบกำรสะทอนและกำรหกเหของคลนทถกตอง

การสะทอนของคลน การหกเหของคลน

1. เคลอนทผำนตวกลำงเดยว

2. ควำมยำวคลน อตรำเรวคลน

คงท

3. คลนยอนกลบไปในตวกลำง

เดม

1. เคลอนทผำนตวกลำงอยำง

นอย 2 ตวกลำง

2. ควำมยำวคลน อตรำเรวคลน

เปลยนแปลง

3. คลนเคลอนทไปในตวกลำง

ใหม

4.เกดมมวกฤต

52

ใบกจกรรมท 3 Exit Ticket ไมร ไมใหออก (กำรหกเหของคลนน ำ)

จดประสงค

1. ใหผเรยนฝกทกษะกำรสรปควำมรเพอบอกถงสงทเขำใจ และสงทไดรบจำกกำรเรยนร

2. ใหผเรยนฝกวเครำะหควำมสอดคลองระหวำงสงทตนเองอยำกร และสงทตวเองไดร

ค ำชแจง

1. ใหนกเรยนเขยนสงทไดเรยนรและเขำใจในบทเรยน ซงอำจเขยนไดในหลำยรปแบบ เชน

อนทน แผนผงควำมคด แผนภำพ ควำมเรยงลงในบตร หรอ กระดำษส

2. เขยนสงทอยำกรลงในกระดำษ มอะไรบำงทอยำกเรยนลงในบตร หรอกระดำษส

ตวอยำง แนวคดหลก (นกเรยน ระบเพยง 3 ขอ)

นยำมกำรหกเหของคลน

กฎกำรหกเหของคลน

แผนภำพกำรหกเหของคลน

ประเภทของกำรหกเหของคลน

อธบำยกำรเคลอนทของเชอกทมมวลตำงกนตอกนอย

53

ตวอยำง กำรน ำไปใชประโยชน (นกเรยน ระบเพยง 2 ขอ)

- กำรหเหของคลนชนดตำงๆ เชน กำรเหนฟำแลบแตไมไดยนเสยงฟำรอง กำรเกดภำพจำกกำรหกเห

ของเลนส ปรำกฎกำรณทำงธรรมชำต เชน รงกนน ำ มรำจ กำรทรงกรด เปนตน

- กำรสรำงเครองมออปกรณตำงๆ เชน แวนขยำย แวนตำ กลองโทรทศน กลองจลทรรศน เครอง

ฉำยภำพนง เปนตน

ตวอยำง ค ำถำมทนกเรยนยงคงสงสย (นกเรยน ระบเพยง 1 ขอ)

- ถำคลนเจอตวกลำงทลกษณะเปนวตถโปรงแสง คลนจะเกดกำรหกเหขนหรอไม อยำงไร

- ทกครงทเกดหกเหของคลน จะเกดปรำกฏกำรณสมบตของคลนขออนๆตำมมำไดหรอไม อยำงไร

- ท ำไมบำงครงเรำเหนฟำแลบแลวคอยไดยนเสยงฟำรองตำมมำ หรอในบำงครงเรำเหนฟำแลบแต

ไมไดยนเสยงฟำรอง

- ในเวลำกลำงวนกบกลำงคน ถำมคนสองคนสอสำรกน เวลำไหนจะไดยนเสยงเรวกวำกน

เพรำะเหตใด

54

ใบงานท 1

จงตอบค าถามตอไปนใหถกตอง 1.กำรหกเหของคลน หมำยถงอะไร

ตอบ กำรหกเหของคลน เปนสมบตของคลน เกดขนเมอคลนเดนทำงจำกตวกลำงหนง ไปยงอกตวกลำง

หนงทมคณสมบตแตกตำงกน ซงเปนตนเหตใหอตรำเรวคลนเกดกำรเปลยนแปลงไป ท ำใหควำมยำวคลน

เปลยนแปลงตำมไปดวย เนองจำกกำรหกเหคลนคำควำมถคลนเปนคำคงทไมเปลยนแปลง ถำคลนตกกระทบ

เขตรอยตอระหวำงตวกลำงท 1 กบตวกลำงท 2 แบบไมตงฉำก จะท ำใหเกดมมตกกระทบในตวกลำงท 1 และ

เกดมมหกเหในตวกลำงท 2 โดยคลนสวนหนงจะสะทอนกลบในตวตวกลำงท 1

2. ปรมำณใดทไมเปลยนแปลงเมอคลนเกดกำรหกเห

ตอบ ควำมถ เพรำะควำมถของคลน ขนอยกบควำมถของแหล

3. มมวกฤต ( Critical Angle ; c ) คออะไร

ตอบ มมตกกระทบทท ำใหมมหกเหเปน 90 องศำ

4. กำรสะทอนกลบหมด ( Total Reflection) คอ

ตอบ กำรหกเหทมมตกกระทบโตกวำมมวกฤต ท ำใหคลนเคลอนทกลบในตวกลำงเดมและเปนไปตำมกฎ

กำรสะทอน

5. กำรทจะเกดมมวกฤตคลนผวน ำเคลอนทอยำงไร

ตอบ คลนผวน ำเคลอนทจำกน ำตนผำนรอยตอไปยงน ำลก

6. กฎกำรหกเหของคลน กลำววำอยำงไร

ตอบ 1. ทศทำงของคลนตกกระทบ เสนแนวฉำกและทศทำงของคลนหกเหอยในระนำบเดยวกน

2. อตรำสวนของคำ sine ของมมตกกระทบตอคำ sine ของมมหกเหส ำหรบตวกลำงคหนงๆ จะม

คำคงทเสมอ

7. กำรหกเหของคลนเขยนสมกำรไดอยำงไร

ตอบ 2

1

2

1

2

1

v

v

sin

sin

55

ใบงานท 2

จงตอบค าถามลงในชองทก าหนดให ตอไปนใหถกตอง 1. 2.

เสนแนวฉำก

น ำลก

.......................

. น ำตน

.................

เสนรอยตอของตวกลำง

น ำตน

น ำลก

รงสหกเห

รงสตกกระทบ

56

แบบฝกหดเรองการหกเหของคลน

1. คลนผวน ำเคลอนทจำกบรเวณน ำลกเขำสบรเวณน ำตน โดยมมมตกระทบเทำกบ 45 องศำ ปรำกฏวำแนวทำงเดนของคลนหกเหท ำมม 30 องศำ กบผวรอยตอระหวำงตวกลำง ถำคลนผวน ำมควำมถ 20 เฮรตซและควำมยำวคลนในบรเวณน ำลกเทำกบ 4 เซนตเมตร จงหำอตรำเรวคลนในบรเวณน ำตน วธท า



อตรำเรวคลนในบรเวณน ำตน 2v


มมตกระทบ 1 45 องศำ


ควำมถ f = 20 เฮรตซ

ควำมยำวคลนในบรเวณน ำลก 1 = 4 เซนตเมตร = 0.04 เมตร



2

1

2

1

v

v

sin

sin



จำก 2

1

2

1

v

v

sin

sin

2

1

2

1

v

f

sin

sin

11

22 f

sin

sinv

04.0x20x30sin

45sinv2

57

04.0x20x

2

12

2

v2

04.0x20x2x2

2v2

s/m13.1v2



นนคอ อตรำเรวคลนในบรเวณน ำตนเทำกบ 1.13 เมตรตอวนำท

58

2. ในกำรทดลองโดยใชถำดคลนพบวำ ควำมเรวของคลนในน ำลกเปน 2 เทำของควำมเรวในน ำตน ถำจะท ำให

เกดกำรสะทอนกลบหมด คลนจะตองตงตนทจำกบรเวณไหน และมมมวกฤตเทำไร

วธท า



มมหกเหในน ำลก 2


ควำมเรวของคลนในน ำลกเปน 2 เทำของควำมเรวในน ำตน 12 v2v




2

1

2

1

v

v

sin

sin



จำก 2

1

2

1

v

v

sin

sin

22

11 sin

v

vsin

90sinv2

vsin

1

11

1x2

1sin 1

2

1sin 1

2

1sin 1

1 1

30



นนคอ คลนจะตองตงตนทจำกบรเวณน ำตน และมมหกเหในน ำลกมคำเทำกบ 30 องศำ

59

3. ถำคลนน ำเคลอนทผำนจำกเขตน ำลกไปยงเขตน ำตน แลวท ำใหควำมยำวคลนลดลงครงหนง จงหำ

อตรำสวนของอตรำเรวของคลนในน ำลกกบอตรำเรวของคลนในน ำตน

วธท า



มมอตรำสวนของอตรำเรวของคลนในน ำลกกบอตรำเรวของคลนในน ำตน 2

1

v

v


ควำมยำวคลนลดลงครงหนง 122

1


3.สมการทใช

ในการค านวณ

2

1

2

1

v

v



จำก 2

1

2

1

v

v

1

1

2

1

2

1v

v

2v

v

2

1



นนคอ อตรำสวนของอตรำเรวของคลนในน ำลกกบอตรำเรวของคลนในน ำตนเทำกบ 2

60

4. เมอคลนหนำตรงเคลอนทจำกบรเวณ A ไปสบรเวณ B ในถำดเคลอน ท ำใหเกดกำรหกเหของคลนปรำกฏดง

รป มไมสเกลเซนตเมตรวำงเทยบไว ถำคลนนเกดจำกแหลงก ำเนดซงมควำมถ 20 เฮรตซ อตรำเรวของคลนน ำ

ทบรเวณ B จะมคำกเซนตเมตร/วนำท

วธท า



อตรำเรวของคลนน ำทบรเวณB Bv


ควำมถ f = 20 เฮรตซ

ควำมยำวคลน A = 4 เซนตเมตร



B

A

2

1

v

v

sin

sin



จำก B

A

2

1

v

v

sin

sin

2

A

v

f

37sin

53sin

53sin

37sinfv A

2

5

45

3x4x20

v2

s/cm60v2

cm 16 12 8 4

53o

37o (A)

(B)

61



นนคอ อตรำเรวของคลนน ำทบรเวณ B เทำกบ 60 เซนตเมตรตอวนำท



นนคอ มมหกเหครงทสอง เทำกบ 90 องศำ

62

5. คลนน ำมอตรำเรวในน ำลกเปน 3

5 เทำของอตรำเรวในน ำตน คลนจะตองตงตนเคลอนทจำกบรเวณใด จง

จะเกดมมวกฤตได และมมวกฤตมคำเทำใด

วธท า

ขนท 1 ท าความเขาใจในปญหา 1. วเคราะหโจทยวา ตองการหาอะไร คลนจะตองตงตนเคลอนทจำกบรเวณใดจงจะเกดมมวกฤตได และมมวกฤตมคำเทำใด 1 2. สงทโจทยก าหนดให

อตรำเรวในน ำลกเปน 3

5 เทำของอตรำเรวในน ำตน 12 v3

5v

มมหกเห 2 = 90 องศำ ขนท 2 วางแผนการแกสมการ 3.สมการทใชในการค านวณ

2

1

2

1

v

v

sin

sin

ขนท 3 ด าเนนการแกปญหา 4. แทนคาเพอแกสมการ

จำก 2

1

2

1

v

v

sin

sin

21

11 sin

v2

vsin

90sin

v3

5

vsin

1

11

1x2

1sin 1

5

3sin 1

5

3sin 1

1 = 1

37



นนคอ คลนจะตองตงตนทจำกบรเวณน ำตน และมมวกฤตมคำเทำกบ 37 องศำ

63

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

64

ประวตผจดท า

ชอ : นำงสำวธตนนท นำจำน

ต ำแหนง : ขำรำชกำรคร วทยฐำนะ : ช ำนำญกำร โรงเรยนปำกเกรด

วนเดอนปเกด : 28 เมษำยน 2530

ทอย : บำนเลขท 18/769 หม 5 ต.บำงพด อ.ปำกเกรด จ.นนทบร 11120

เบอรโทรศพท : 089-028-4545

อเมล : [email protected]

ประวตกำรศกษำ :

มธยมศกษา แผนการเรยนวทยาศาสตร-คณตศาสตร โรงเรยนปากเกรด (2546-

2548)

ปรญญาตร ครศาสตรบณฑต เอกฟสกส จฬาลงกรณมหาวทยาลย (2549-2553)

ปรญญาโท ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาหลกสตรและการสอนวทยาศาสตร

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2554-2555)

mailto:[email protected]

ค ำน ำ - pakkred secondary school · 4 ค าชี้แจงส...

Documents