(ค ำแปลอย่ำงไม่เป็นทำงกำร)...

(ค ำแปลอยำงไมเปนทำงกำร)

นายวศษฐ วศษฐสรอรรถ ปลดกระทรวงยตธรรม กระทรวงยตธรรม ศนยราชการเฉลมพระเกยรต 80 พรรษา 5 ธนวาคม 2550 อาคาร A 120 หม 3 หลกส กรงเทพมหานคร 10210 23 พฤศจกายน 2560

เรยน ปลดกระทรวงยตธรรม

ขอเสนอแนะตอรางพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการทรมานและการกระท าใหบคคลสญหาย พ.ศ....

ตามทกระทรวงยตธรรมขอใหหนวยงานภาคประชาสงคมจดท าความเหนตอรางพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการทรมานและการกระท าใหบคคลสญหาย (‘รางพระราชบญญตฯ’) ขอเสนอแนะฉบบยอทแนบมาพรอมกบจดหมายฉบบนประกอบไปดวยขอเสนอแนะเพอใหรางพระราชบญญตฯ มเนอหารดกมและสอดคลองกบพนธกรณของไทยตามกฎหมายระหวางประเทศยงขน โดยเฉพาะอยางยงตามอนสญญาตอตานการทรมานและการประตบต หรอการลงโทษทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร (Convention against Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment (UNCAT)) อนสญญาระหวางประเทศวาดวยการคมครองบคคลทกคนจากการหายสาบสญโดยถกบงคบ ( International Convention for the Protection of All Persons from Enforced Disappearance) กตการะหวางประเทศวาดวยสทธพลเมองและสทธทางการเมอง ( International Covenant on Civil and Political Rights ( ICCPR)) และกฎหมายจารตประเพณระหวางประเทศ


ความเปนมา

ในเดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2560 สภานตบญญตแหงชาต (สนช.) ประกาศวาจะทางสนช.มมตไมด าเนนการผานรางพระราชบญญตฯ เปนกฎหมาย ซงเปนรางทจดท าโดยกระทรวงยตธรรมโดยผานการปรกษาหารอกบองคกรพฒนาเอกชนและหนวยงานภาคประชาสงคมอน ๆ ในเดอนมนาคม พ.ศ. 2560 คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงสหประชาชาตไดพจารณาการปฏบตตามพนธกรณใน ICCPR ของประเทศไทย ในระหวางการพจารณาประเทศไทยยนยนวารางกฎหมายได “เขาสการพจารณาของสภานตบญญตแหงชาตแลว และมการรองขอใหคณะรฐมนตรน ารางกลบไปทบทวนใหม ทงนเพอแกไขเพมเตมและจะเปดใหมกระบวนการรบฟงความคดเหนตอไป”1

ในวนท 25 เมษายน พ.ศ. 2560 คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงสหประชาชาตระบในขอสงเกตเชงสรปของประเทศไทยวา

รฐภำคควรรบประกนวำกฎหมำยของตนมเนอหำสอดคลองกบกตกำฯอยำงครบถวน โดยเฉพำะขอหำมกำรทรมำนและกำรกระท ำใหบคคลสญหำยตองสอดคลองกบกตกำฯและมำตรฐำนระหวำงประเทศ รฐภำคควรเรงด ำเนนกำรผำนพระรำชบญญตเปนกฎหมำยเพอปองกนและปรำบปรำมกำรทรมำนและและกำรกระท ำใหบคคลสญหำย2

คณะกรรมการนกนตศาสตรสากล (International Commission of Jurists หรอ ICJ) และองคกรแอมเนสต อนเตอรเนชนแนล (Amnesty International) ยนดทรฐบาลไทยรบขอผกพนวาจะบญญตใหการทรมานและการกระท าใหบคคลสญหายเปนความผดทางอาญา โดยถาหากมการแกไขเพมเตมประเดนทในปจจบนยงไมสอดคลองกบพนธกรณทางดานสทธมนษยชนระหวางประเทศของประเทศไทยแลว การผานรางพระราชบญญตฯเปนกฎหมายจะถอเปนกาวยางส าคญตอการขจดการทรมานและการกระท าใหบคคลสญหายในประเทศไทย เรายงยนดกบความรวมมออยางตอเนองระหวางหนวยงานของเรากบภาคในรฐบาลไทยในการจดท ารางพระราชบญญตฯในชวงสามปทผานมาน โดยเฉพาะอยางยงความรวมมอกบกระทรวงยตธรรม

1 คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงสหประชาชาต สมยประชมท 119 การพจารณาจากรายงานจากรฐภาคตามขอ 40 ของกตกาน รายงานตามวาระฉบบท 2 ของประเทศไทย (ตอเนอง) UN Doc CCPR/C/SR.3350 22 มนาคม 2560, ยอหนา 5

2 คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงสหประชาชาต ขอสงเกตเชงสรปตอรายงานตามวาระฉบบท 2 ของประเทศไทย UN Doc CCPR/C/THA/CO/2, 25 เมษายน 2560, ยอหนา 20


ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะฉบบยอทแนบมานไดรวบรวมขอกงวลหลกทมตอบทบญญตบางมาตราในรางพระราชบญญต ฯ ฉบบลาสด ซงมการเผยแพรใหกบหนวยงานภาคประชาสงคม กลาวโดยสรป ขอเสนอแนะฉบบยอนกลาวถงขอกงวลตาง ๆ ดงน

นยามของอาชญากรรมการทรมานและการบงคบบคคลใหสญหาย รวมทงค าศพทส าคญอน ๆ ทยงไมสมบรณ

การขาดบทบญญตเกยวกบการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร

การขาดบทบญญตเรองการไมรบฟงค าใหการหรอขอมลใดทไดมาจากการกระท าการทรมาน การประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร หรอการกระท าใหบคคลสญหาย เปนพยานหลกฐานในการด าเนนคดอาญา

การขาดบทบญญตเกยวกบรปแบบการรบผดตออาชญากรรมตามทก าหนดในรางพระราชบญญตฯ และ

ขอบกพรองเกยวกบหลกประกนเพอปองกนการทรมาน การประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร หรอการกระท าใหบคคลสญหาย

ในเดอนสงหาคม พ.ศ. 2560 กระทรวงยตธรรมไดแจง ICJ ถงประเดนเกยวกบรางพระราชบญญตฯ หาประเดนซงถกหยบยกขนมาโดยสนช. ขอเสนอแนะฉบบยอทแนบมานประกอบไปดวยขอเสนอแนะตามประเดนดงกลาวไวบางสวน ทงน จดยนของ ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลตอประเดนดงกลาว มดงตอไปน

ก. มำตรำ 5 นยำมของควำมผดฐำนกำรทรมำน ตามทกลาวถงในยอหนา 7 ถง 20 ของรายงานยอทแนบมา ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลมขอเสนอแนะวา นยามของการทรมานตามทก าหนดไวในมาตรา 5 ของรางพระราชบญญตฯ ควรสะทอนนยามตามทก าหนดไวในขอ 1 ของ UNCAT โดยเฉพาะอยางยง เราเสนอใหเพมองคประกอบของเจตนาเขาไปในนยาม ซงรวมถงวลเกยวกบ “การลงโทษทชอบดวยกฎหมาย” และใหขยายเนอความทเกยวกบการเลอกปฏบต เพอชใหเหนวาการกระท าใด ๆ กตามทกระท า “เพราะเหตผลใด ๆ บนพนฐานของการเลอกปฏบต ไมวาในรปแบบใด” อาจถอวาเปนการทรมานได ทงน ในกรณทค านยามค าศพทในมาตรานขาดความชดเจน ค าศพทดงกลาวควรถกตความใหสอดคลองกบความหมายตามกฎหมายระหวางประเทศ

ข. มำตรำ 11 สถำนกำรณฉกเฉน ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลเชอวาจ าเปนตองคงมาตรา 11 ของรางพระราชบญญตฯ ไว มาตราดงกลาวก าหนดขอหามการทรมานในทกพฤตการณ รวมถงระหวางการ


ประกาศสถานการณฉกเฉน กฎหมายระหวางประเทศมขอหามอยางเดดขาดตอการทรมาน และการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร ในทกพฤตการณและไมมขอยกเวน นอกจากน มาตรา 11 ของรางพระราชบญญตฯ นยงถกรางขนเพอสะทอนพนธกรณตามขอ 2(2) ของ UNCAT โดยตรง หากมการตดมาตรานออกยอมท าใหองคประกอบส าคญตามทบญญตไวในอนสญญาขาดหายไปในบทกฎหมายไทย

ค. มำตรำ 12 หลกกำรหำมผลกดนกลบไปเผชญอนตรำย (Non-refoulement) ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลเชอวาจ าเปนตองคงมาตรา 12 ของรางพระราชบญญตฯ ซงหามการบงคบสงตวบคคลใดออกไปยงสถานททมความเสยงวาบคคลดงกลาวจะถกกระท าทรมานหรอถกกระท าใหสญหายไว หลกการดงกลาวถกก าหนดไวอยางชดเจนวาเปนพนธกรณของรฐภาคตามขอ 3 ของ UNCAT ทงยงเปนหลกเกณฑตามกฎหมายจารตประเพณระหวางประเทศ ซงเปนหลกการพนฐานในการปองกนการทรมานและการกระท าใหบคคลสญหาย ในปจจบน กฎหมายไทยไมคมครองบคคลจากการถกผลกดนกลบไปเผชญอนตราย ทงน หากมการผานรางพระราชบญญตฯทไมมขอบททรดกมและมประสทธภาพเกยวกบการหามผลกดนกลบ ยอมไมอาจถอไดวาประเทศไทยไดปฏบตตามพนธกรณทมภายใตกฎหมายระหวางประเทศ

ง. มำตรำ 27 เขตอ ำนำจศำล ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลไมสามารถใหขอเสนอแนะไดวาควรใหศาลอาญาคดทจรตและประพฤตมชอบมเขตอ านาจเหนอคดความผดตามรางพระราชบญญตฯ ตามทก าหนดไวในมาตรา 27 ของรางพระราชบญญตฯฉบบปจจบน หรอควรใหอยใตเขตอ านาจศาลอาญาปกตตามทมการเสนอโดยสนช. ทงน ตามหลกกฎหมายและมาตรฐานสทธมนษยชนระหวางประเทศนน องคประกอบส าคญของศาลทจะมอ านาจในการพจารณาอาชญากรรมเหลานคอจะตองเปนศาลพลเรอนทมความสามารถ (competent) มความเปนอสระ (independent) มทรพยากรทเพยงพอ (adequately resourced) และตองด าเนนวธพจารณาตามมาตรฐานระหวางประเทศและเปนไปดวยความเทยงธรรม

จ. มำตรำ 32 ควำมรบผดของผบงคบบญชำ ดงทอธบายไวในยอหนา 34 ถง 40 ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลมขอเสนอแนะใหแกไขมาตรา 32 ของรางพระราชบญญตฯ ใหรดกมยงขน โดยก าหนดวาผบงคบบญชาอาจตองรบผดชอบตอการกระท าของผใตบงคบบญชาในกรณท “มอ านาจบงคบบญชาและการควบคมเหนอผใตบงคบบญชาอยางแทจรง” เรายงมขอเสนอแนะใหเพมขอความทอนญาตใหมการไตสวนความรบผดของผบงคบบญชาในกรณท “จงใจเพกเฉยตอขอมลทระบอยางชดเจน” วาผใตบงคบบญชาของตนก าลงจะกระท าหรอไดกระท าความผดตามรางพระราชบญญตฯ นอกจากขอเสนอแนะเหลาน เราไมเหนดวยอยางยงใหมการแกไขเพมเตมในลกษณะทขดขวางไมใหมความรบผดของผบงคบบญชาทมอ านาจบงคบบญชาและการควบคมเหนอผใตบงคบบญชาอยางแทจรง


ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลยงคงมงมนสนบสนนความพยายามของรฐบาลไทยในการผานรางพระราชบญญตฯเปนกฎหมาย ในลกษณะทใหการคมครองอยางรดกมมากทสด เพอปองกนการทรมานและการกระท าใหบคคลสญหาย พรอมทงการประกนวาประเทศไทยจะปฏบตตามกฎหมายระหวางประเทศ

กรณาตดตอเราหากทานตองการขอมลหรอความเหนเพมเตม

ขอแสดงความนบถอ

Ian Seiderman Ashfaq Khalfan ผอ านวยการดานกฎหมายและนโยบาย ผอ านวยการดานกฎหมายและนโยบาย คณะกรรมการนกนตศาสตรสากล แอมเนสต อนเตอรเนชนแนล

ส าเนาถง

นางสาวปตกาญจน สทธเดช อธบด กรมคมครองสทธและเสรภาพ กระทรวงยตธรรม ศนยราชการเฉลมพระเกยรต 80 พรรษา 5 ธนวาคม 2550 3 อาคาร A 120 หม 3 ถนนแจงวฒนะ หลกส กรงเทพมหานคร 10210


1


ตอรางพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการทรมานและการกระท าใหบคคลสญหาย พ.ศ....

I. บทน า

1. คณะกรรมการนกนตศาสตรสากล (International Commission of Jurists หรอ ICJ) และองคกรแอมเนสต อนเตอรเนชนแนล (Amnesty International) ยนดกบความพยายามของรฐบาลไทยในการจดท ารางพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการทรมานและการกระท าใหบคคลสญหาย พ.ศ.... (นบแตนเรยก ‘รางพระราชบญญต ฯ’) และการพจารณารบขอเสนอแนะจากหนวยงานทงภาคประชาสงคมและองคกรพฒนาเอกชนในการทบทวนรางพระราชบญญตฯ ทางหนวยงานของเรายนดกบความพยายามของรฐบาลไทยทจะก าหนดใหการทรมานและการบงคบบคคลใหสญหายเปนความผดทางอาญา และก าหนดมาตรการตามกฎหมายเพอปองกนการละเมดสทธมนษยชนรายแรงและอาชญากรรมตามกฎหมายระหวางประเทศเหลาน

2. ในชวงสามปทผานมาน ทางองคกรของเราไดประชมกบเจาหนาทและจดท าขอเสนอแนะหลายประการใหกบรฐบาลไทย ทงน เพอประกนวาเมอรางพระราชบญญตฯนเสรจสนและผานการพจารณาแลวจะมเนอหาครอบคลมบทบญญตส าคญตามสนธสญญาระหวางประเทศทเกยวของทงสองฉบบซงประเทศไทยมพนกรณตองปฏบตตามและไดแสดงเจตจ านงวาจะปฏบตตาม อนไดแก อนสญญาตอตานการทรมานและการประตบตหรอการลงโทษทโหดรายไรมนษยธรรม หรอทย ายศ ก ด ศ ร ( United Nations Convention Against Torture and other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment1 หรอ UNCAT) และอนสญญาระหวางประเทศวาดวยการคมครองบคคลทกคนจากการหายสาบสญโดยถกบงคบ ( International Convention for the Protection of All Persons from Enforced Disappearance หรอ ICPPED2) และสอดคลองกบกฎหมายและมาตรฐานสทธมนษยชนระหวางประเทศอน ๆ ดวยเหตดงกลาว ทางองคกรของเราจงขอเรยกรองใหรฐบาลไทยแกไขขอบกพรองทมอยของรางพระราชบญญตฯน และรบประกนใหมการผานเปนกฎหมายโดยไมลาชาเมอไดรบการแกไขแลว

3. ในเอกสารฉบบน ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนล ไดรวบรวมขอกงวลหลกตอบทบญญตบางมาตราในรางพระราชบญญตฯ และจดท าขอเสนอแนะเพอใหรางกฎหมายสอดคลองกบกฎหมายและ

1 รบรองตามขอมตสมชชาใหญแหงสหประชาชาตท 39/46 เมอวนท 10 ธนวาคม 2527 มผลบงคบใชเมอวนท 26 มถนายน 2530 ประเทศไทยใหสตยาบนรบรองอนสญญานเมอป 2550

2 รบรองตามขอมตสมชชาใหญแหงสหประชาชาตท 61/177 เมอวนท 20 ธนวาคม 2549 มผลบงคบใชเมอวนท 23 ธนวาคม 2553 ประเทศไทยไดลงนามในอนสญญานในป 2555


2

มาตรฐานสทธมนษยชนระหวางประเทศยงขนไป พรอมกนน เรายงไดจดเตรยมตวอยางกฎหมายตอตานการทรมานและการบงคบกระท าใหบคคลสญหายของประเทศอนๆ โดยการยกตวอยางเหลานเปนไปเพอการเปรยบเทยบเทานน มใชการชแนะใหรบบทบญญตมาทงขอความ

II. ขอเสนอแนะของ ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนล

ก. นยาม: ‘เจาหนาทของรฐ’

ขอกงวล

4. มาตรา 3 ของรางพระราชบญญตฯนยามวา “เจาหนาทของรฐ” หมายถง “บคคลซงใชอ านาจรฐหรอไดรบมอบอ านาจ หรอไดรบแตงตง อนญาต การสนบสนน หรอการยอมรบโดยตรงหรอโดยปรยาย ใหใชอ านาจรฐ ในการด าเนนการอยางใดอยางหนงตามกฎหมาย” นยามนมเนอหาสวนใหญสอดคลองกบนยามของคณะกรรมการตอตานการทรมาน (“คณะกรรมการฯ”) ทเนนย าวา “เจาหนาทของรฐ” ควรถกนยามใหมขอบเขตกวางขวาง3 เพอใหครอบคลมเจาหนาทท “ใชอ านาจรฐ (acting in official capacity)” ซงอาจไมใชเจาหนาทของรฐหากตความอยางเครงครดแต “ใชอ านาจพเศษบางประการซงโดยปกตใชโดยหนวยงานของรฐตามกฎหมายเทานน”4 คลายกนน บทบญญตดงกลาวยงสอดคลองกบหลกการทวไปเรองความรบผดของรฐภายใตกฎหมายระหวางประเทศ ซงก าหนดวาการด าเนนการของบคคลหรอหนวยงานใด ๆ ทไดรบมอบหมายใหใชอ านาจรฐในการด าเนนการอยางใดอยางหนง ใหถอวาเปนการกระท าของรฐ แมวาบคคลหรอหนวยงานนนจะไมใชเจาหนาทหรอหนวยงานของรฐอยางเปนทางการ5 ทงน จากบทบญญตมาตรา 3 ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลเหนวาวล “ตามกฎหมาย” นนไมมความจ าเปนในบรบทน เนองจากบคคลใดทใชอ านาจรฐยอมตองรบผดตามกฎหมายแมปราศจากซงองคประกอบดงกลาว


5. ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลขอเสนอใหแกไขค านยามของ “เจาหนาทของรฐ” ใหเปน “เจาหนาทของรฐหรอบคคลซงใชอ านาจรฐ” (public official or other person acting with

3 รายงานของคณะกรรมการฯ สมยประชมท 51 และ 52 (2556-2557), UN Doc. A/69/44, น. 38, 113, 114 และ 121

4 คณะกรรมการฯ, Elmi v Australia (25 พฤษภาคม 2542), UN Doc. CAT/C/22/D/120/1998, §6.5

5 บทความของคณะกรรมการกฎหมายระหวางประเทศ (International Law Commission) เกยวกบ Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts (2001), UN Doc. A/56/10, ขอ 5


3

official capacity) ทงนเพอใหเกดความหมายทเทยงตรงมากขนเกยวกบผซงอาจเปนผกระท าความผดตามรางพระราชบญญต ฯ และสอดคลองกบขอ 1 ของ UNCAT

ข. นยาม : การทรมาน

6. มาตรา 3 ของรางพระราชบญญต ฯ นยาม “การทรมาน” กวาง ๆ วาหมายถง “การกระท าดวยประการใดใหผอนเกดความเจบปวด หรอความทกขทรมานอยางรายแรงแกรางกายหรอจตใจ” ซงขาดองคประกอบส าคญของค านยามการทรมานตามขอ 1 ของ UNCAT ซงอาจตความไดวาค านยามการทรมานในมาตรา 3 ครอบคลมไปถงการกระท าดวยประการใดใหผอนเกดความเจบปวดหรอความทกขทรมานอยางรายแรงแกรางกายหรอจตใจ แตเปนการกระท าทชอบดวยกฎหมายและชอบธรรม เชน การปฏบตการทางการแพทย ทงน แมวาจะมการก าหนดองคประกอบเพมเตมของความผดฐานการทรมานไวในมาตรา 5 แลว แตเนองจากบทนยามตามมาตรา 3 ยงมขอบกพรอง จงท าใหเกดเนอหาทขดแยงในรางพระราชบญญต ฯ น และเปนเหตใหมเนอหาไมสอดคลองกบ UNCAT

7. คณะกรรมการฯระบอยางชดเจนวากฎหมายในประเทศควรก าหนดใหค านยามเปนไปตาม UNCAT หรอหากจะก าหนดค านยามเปนอยางอน อยางนอยทสดค านยามดงกลาวตองมเนอหาครอบคลมองคประกอบทกประการของการทรมานตามทก าหนดไวใน UNCAT 6 ทงน องคประกอบของการทรมานตอไปนไดถกก าหนดไวใน UNCAT แตไมปรากฏในมาตรา 3

6 คณะกรรมการฯ, ความเหนทวไปท No 2, อางแลว 1, §8; และโปรดด Concluding observations ของคณะกรรมการฯ กรณเยอรมน (12 ธนวาคม 2554), UN Doc. UNCAT /C/BIH/CO/2-5, §9

ขอบญญตในรางพระราชบญญตน ขอเสนอแนะ

มาตรา 3

“เจาหนาทของรฐ” หมายความวา บคคลซงใชอ านาจรฐหรอไดรบมอบอ านาจหรอไดรบแตงตง อนญาต การสนบสนน หรอการยอมรบโดยตรงหรอโดยปรยาย ใหใชอ านาจรฐ ในการด าเนนการอยางใดอยางหนงตามกฎหมาย

มาตรา 3 (แกไขเพมเตม)

“เจาหนาทของรฐหรอบคคลซงใชอ านาจรฐ” หมายถง บคคลซงใชอ านาจรฐหรอไดรบมอบอ านาจหรอไดรบแตงตง อนญาต การสนบสนน หรอการยอมรบทงโดยตรงหรอโดยปรยาย ใหใชอ านาจรฐโดยบคคลดงกลาว


4

องคประกอบเกยวกบวตถประสงค

8. แมวา มาตรา 5 ของรางพระราชบญญตฯจะก าหนดใหการกระท าทกอใหเกดความเจบปวดหรอความทกขทรมานอยางรายแรงซงกระท าโดยมวตถประสงคตามทระบในรางพระราชบญญตฯเปนการทรมาน ซงเปนสอดคลองกบค านยามตามทก าหนดไวใน UNCAT บางสวน แตนยามในมาตรา 3 ไมครอบคลมขอก าหนดดงกลาว นอกจากน บทบญญตดงกลาวยงมนยยะวามเพยงวตถประสงคสขอนทกอใหเกดความรบผดฐานกระท าการทรมาน ขณะทภาษาทใชใน UNCAT พรอมทงความเหนของคณะกรรมการฯและหนวยงานอน ๆ ก าหนดอยางชดเจนวาวตถประสงคเหลานเปนเพยงการยกตวอยางประกอบ และไมใชวตถประสงคทมทงหมดทกอใหเกดความรบผดฐานกระท าการทรมาน

องคประกอบของกำรกระท ำของรฐ

9. ในท านองเดยวกน แมวา มาตรา 5 ของรางพระราชบญญตฯจะก าหนดวาการกระท าทกอใหเกดความเจบปวดหรอความทกขทรมานอยางรายแรงตองเปนการกระท าโดยเจาหนาทของรฐ ซงเปนองคประกอบอกประการหนงของบทนยามตาม UNCAT ขอก าหนดนไมไดเปนสวนหนงของบทนยามตามมาตรา 3 นอกจากน ดงทเสนอในยอหนา 6 ค าวา “เจาหนาทของรฐ” ควรขยายใหครอบคลมถง “เจาหนาทของรฐหรอบคคลซงใชอ านาจรฐ” ทงน การรวมองคประกอบเกยวกบเจาหนาทของรฐหรอบคคลอนซงใชอ านาจรฐในสวนทเปนบทนยามของการทรมานนนเปนสงทจ าเปน เนองจากการกระท าของรฐถอเปนองคประกอบหลกของความผดเกยวกบการทรมานตามนยามของ UNCAT

องคประกอบของเจตนำ

10. ทงมาตรา 3 และมาตรา 5 ของรางพระราชบญญตฯไมระบถงองคประกอบดานเจตนา ซงเปนสวนหนงของการนยามการทรมานตามทก าหนดไวใน UNCAT และถอเปนองคประกอบทส าคญอยางยงเพราะเปนตวก าหนดองคประกอบทางดานจตใจหรอเจตนาราย (Mens Rea) อนท าให ‘การทรมาน’ เปนความผดอาญา

วลวำดวยกำรลงโทษทชอบดวยกฎหมำย

11. ทงมาตรา 3 และมาตรา 5 ของรางพระราชบญญตฯ ไมไดระบถง “การลงโทษทชอบดวยกฎหมาย” ตามทบญญตไวในขอ 1 ของ UNCAT ซงระบวา “ความเจบปวดหรอความทกขทรมานทเกดจาก หรออนเปนผลปกตจาก หรออนสบเนองมาจากการลงโทษทงปวงทชอบดวยกฎหมาย” ไมถอเปนการทรมาน


12. เพอประกนใหเกดความสอดคลองและความสม าเสมอกบ UNCAT ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลเสนอวา รางพระราชบญญตฯควรก าหนดใหการทรมานมค านยามเดยวซ งครอบคลม


5

องคประกอบทกประการของการทรมานตามทก าหนดไวใน UNCAT รวมทงบทบญญตทเกยวกบการลงโทษทชอบดวยกฎหมาย ทางหนวยงานจงขอเสนอใหตดนยามของการทรมานในมาตรา 3 ปจจบนและใหก าหนดฐานความผดทงหมดในมาตรา 5

13. ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลมขอเสนอแนะใหระบอยางชดเจนในสวนทเกยวกบการลงโทษทชอบดวยกฎหมายวารวมการลงโทษซงสอดคลองกบบทบญญตตามกฎหมายระหวางประเทศ เพอปองกนไมใหการลงโทษทอาจชอบดวยกฎหมายแตขดกบหลกกฎหมายสทธมนษยชนระหวางประเทศ


มาตรา 3

“การทรมาน” หมายถงการกระท าดวยประการใดใหผอนเกดความเจบปวด หรอความทกขทรมานอย างร ายแรงแกรางกายหรอจตใจ


ตดออก

มาตรา 5

ผ ใดเปนเจาหนาทของรฐกระท าดวยประการใดใหผอนเกดความเจบปวด หรอความทกขทรมานอย างร ายแรงแกรางกายหรอจตใจ เพอวตถประสงคอยางหนงอยางใด ดงตอไปน

(1) ใหไดมาซงขอมลหรอค ารบสารภาพจากผถกกระท าหรอบคคลทสาม

(2) ลงโทษผถกกระท า โดยมเหตจากการกระท าซงผนนหรอบคคลทสามไดกระท า หรอถกสงสยวาไดกระท า

(3) ขมขหรอขเขญผถกกระท าหรอบคคลทสาม หรอ

(4) เลอกปฏบตโดยไมเปนธรรม

ผนนกระท าความผดฐานกระท าทรมาน


ผใดเปนเจาหนาทของรฐหรอบคคลซงใชอ านาจรฐ กระท าดวยประการใดโดยเจตนาใหผอนเกดความเจบปวดหรอความทกขทรมานอยางรายแรงแกรางกายหรอจตใจ เพอวตถประสงค เชน

(1 ) ให ได มาซ งข อมลหร อ ค า รบสารภาพจากผถกกระท าหรอบคคลทสาม

(2) ลงโทษผถกกระท า โดยมเหตจากการกระท าซงผนนหรอบคคลทสามไดกระท า หรอถกสงสยวาไดกระท า

(3) ขมขหรอขเขญผถกกระท าหรอบคคลทสาม หรอ

เพราะเหตผลใด ๆ บนพนฐานของการเลอกปฏบต ไมวาจะเปนในรปแบบใด ผนนกระท าความผดฐานกระท าทรมาน


6

ตวอยำงกฎหมำยทคลำยคลงกนในประเทศอน

14. กฎหมายตอตานการทรมานในประเทศอนๆไดผนวกรวมนยามของการทรมานตามทก าหนดไวในขอ 1 ของ UNCAT โดยมความแตกตางจากเดมเลกนอย

15. มาตรา 2 ของกฎหมายตอตานการทรมานของ นวซแลนด นยาม “การทรมาน” วาหมายถง “การกระท าหรอละเวนการกระท าใด ๆ โดยเจตนากอใหเกดความเจบปวดหรอความทกขทรมานอยางรายแรงกบบคคล ไมวาทางรางกายหรอทางจตใจ

ก. เพอวตถประสงค ไดแก

(i) เพอทจะใหไดมาซงขอมลหรอค าสารภาพจากบคคลนน หรอจากบคคลทสาม หรอ

(ii) เพอการลงโทษบคคลนนส าหรบการกระท าหรอละเวนการกระท าซงบคคลนนหรอบคคลทสามไดกระท าหรอละเวนการกระท า หรอถกสงสยวาไดกระท าหรอละเวนการกระท า หรอ

(iii) เพอขมขหรอขเขญบคคลนนหรอบคคลทสาม หรอ

(ข) เพราะเหตผลใด ๆ บนพนฐานของการเลอกปฏบต ไมวาจะเปนในรปแบบใด

แตทงนไมรวมถงการกระท าหรอละเวนการกระท าใด ๆ อนเกดจาก หรออนเปนผลปกตจาก หรออนสบเนองมาจากการลงโทษทงปวงทชอบดวยกฎหมายซงสอดคลองกบบทบญญตในกตการะหวางประเทศวาดวยสทธพลเมองและสทธทางการเมอง”7

7 นวซแลนด, Crimes of Torture Act of 1989, Act No 106 http://www.legislation.govt.nz/act/public/1989/0106/latest/DLM192818.html

แตทงน ไมถอวาบคคลนนท าการทรมาน หากการกระท านนเกดจาก หรออนเปนผลปกตจาก หรออนสบเนองมาจากการลงโทษทงปวงทชอบดวยกฎหมาย ซ ง สอดคล อ งก บบทบญญ ต ใ นพ นธกรณ และมาตราฐานทางกฎหมายระหวางประเทศ รวมถงกตการะหวางประเทศวาดวยสทธพลเมองและสทธทางการเมอง และขอก าหนดขนต าในการปฏบตตอผตองขง (ขอก าหนดเนลสน แมนเดลา)

http://www.legislation.govt.nz/act/public/1989/0106/latest/DLM192818.html


7

16. มาตรา 1 ของกฎหมายตอตานการทรมานของไอรแลนดนยาม “การทรมาน” วาหมายถง “การกระท าหรอละเวนการกระท าใด ๆ ซงเจตนากอใหเกดความเจบปวดหรอความทกขทรมานอยางรายแรงกบบคคล ไมวาทางรางกายหรอทางจตใจ

(ก) เพอวตถประสงค ไดแก

(i) เพอทจะใหไดมาซงขอมลหรอค าสารภาพจากบคคลนน หรอจากบคคลทสาม หรอ

(ii) เพอการลงโทษบคคลนนส าหรบการกระท าซงบคคลนนหรอบคคลทสามไดกระท าหรอ ถกสงสยวาไดกระท าการอยางหนงอยางใด หรอ

(iii) เพอขมขหรอขเขญบคคลนนหรอบคคลทสาม หรอ

(ข) เพราะเหตผลใด ๆ บนพนฐานของการเลอกปฏบต ไมวาจะเปนในรปแบบใด แตทงนไมรวมถงการกระท าใด ๆ อนเกดจาก หรออนเปนผลปกตจาก หรออนสบเนองมาจากการลงโทษทงปวงทชอบดวยกฎหมาย”8

17. มาตรา 1 ของกฎหมายไอรแลนดยงอธบายอกวา “เจาหนาทของรฐรวมถงบคคลทใชอ านาจรฐ” และมาตรา 2 ยงระบดวยวา “(ก) บคคลซงไมวามสญชาตใด ซงไมใชเจาหนาทของรฐ แตไดกระท าการทรมานตอบคคลอน ไมวาจะอยภายในหรอภายนอกรฐ ดวยการยยง หรอโดยความยนยอม หรอรเหนเปนใจของเจาหนาทของรฐ ถอวามความผดฐานกระท าการทรมาน”

18. มาตรา 3 ของพระราชบญญตตอตานการทรมานของฟลปปนส พ.ศ. 2552 นยาม “การทรมาน” วาหมายถง “การกระท าใด ๆ โดยเจตนากอใหเกดความเจบปวดหรอความทกขทรมานอยางรายแรงกบบคคล ไมวาทางรางกายหรอทางจตใจ โดยมวตถประสงคเพอทจะใหไดมาซงขอมลหรอค ารบสารภาพจากบคคลนน หรอจากบคคลทสาม เพอการลงโทษบคคลนนส าหรบการกระท าซงบคคลนนหรอบคคลทสามไดกระท าหรอถกสงสยวาไดกระท า หรอเพอขมขหรอขเขญบคคลนนหรอบคคลทสาม หรอเพราะเหตผลใด ๆ บนพนฐานของการเลอกปฏบต ไมวาจะเปนในรปแบบใด เมอความเจบปวดหรอความทกขทรมานเกดขน ดวยการยยง หรอโดยความยนยอม หรอรเหนเปนใจของเจาพนกงานของรฐ หรอบคคลทเปนตวแทนของอ านาจรฐ แตทงนไมรวมถงการกระท าหรอไมกระท าใด ๆ อนเกดจาก หรออนเปนผลปกตจาก หรออนสบเนองมาจากการลงโทษทงปวงทชอบดวยกฎหมาย”9

8 ไอรแลนด, Criminal Justice (United Nations Convention against Torture) Act of 2000, Act No 11. http://www.irishstatutebook.ie/eli/2000/act/11/enacted/en/pdf

9 ฟลปปนส, Anti-Torture Act 2009, Republic Act No. 9745 http://www.lawphil.net/statutes/repacts/ra2009/ra_9745_2009.html

http://www.irishstatutebook.ie/eli/2000/act/11/enacted/en/pdf

http://www.lawphil.net/statutes/repacts/ra2009/ra_9745_2009.html


8

19. มาตรา 2 ของกฎหมายตอตานการทรมานของยกนดานยาม “การทรมาน” วาหมายถง “การกระท าหรอละเวนการกระท าใด ๆ โดยเจตนากอใหเกดความเจบปวดหรอความทกขทรมานอยางรายแรงกบบคคล ไมวาทางรางกายหรอทางจตใจ ดวยการยยง หรอโดยความยนยอม หรอรเหนเปนใจของบคคลใด ๆ ไมวาจะเปนเจาหนาทของรฐหรอบคคลใด ๆ ทใชอ านาจรฐหรอเอกชน เพอวตถประสงคไดแก

(ก) เพอทจะใหไดมาซงขอมลหรอค าสารภาพจากบคคลนน หรอจากบคคลทสาม

(ข) เพอการลงโทษบคคลนนส าหรบการกระท าซงบคคลนนหรอบคคลทสามไดกระท าหรอ ถกสงสยวาไดกระท าหรอวางแผนจะกระท า หรอ

(ค) เพอขมขหรอขเขญบคคลนนหรอบคคลทสามใหกระท าหรอไมกระท าการใดๆ”10

ค. นยาม : การกระท าใหบคคลสญหาย

ขอกงวล

20. เชนเดยวกบความผดฐานกระท าการทรมาน รางพระราชบญญตฯนยามความผดฐานกระท าใหบคคลสญหายไวสองแหงดวยกน ซงมเนอหาทไมสอดคลองกนทงในตวรางกฎหมายเอง และกบ ICPPED บทนยามของการกระท าใหบคคลสญหายตามมาตรา 3 ของรางพระราชบญญตฯ ละเวนองคประกอบความรบผดชอบของรฐ แตมการระบองคประกอบดงกลาวไวในมาตรา 6 ของรางพระราชบญญต ฯ องคประกอบดงกลาวถอเปนองคประกอบส าคญของค านยามซงก าหนดไวในขอ 2 ของ ICPPED

21. นอกจากนน มาตรา 6 ยงอธบายการกระท าทกอใหเกดความรบผดทางอาญาส าหรบการกระท าใหบคคลสญหาย โดยก าหนดวา ผกระท าความผดตองกระท าการทง (ก) ท าใหบคคลปราศจากเสรภาพในรางกาย และ (ข) ปฏเสธวามไดกระท าการดงกลาว หรอไมใหทราบวาบคคลนนเปนตายรายดอยางไรหรออยทใด การเขยนกฎหมายเชนนนากงวลเนองจากการกระท าทท าใหปราศจากเสรภาพในรางกายและการปกปดทอยของบคคลนนในทางปฏบตแลวมกเปนการกระท าโดยบคคลตางกน อนทจรง ICPPED ไดก าหนดวาบคคลอาจตองรบผดฐานกระท าใหบคคลสญหาย โดยการมสวนรวมไมวาจะเปนการลดรอนเสรภาพโดยไมชอบดวยกฎหมายหรอการปกปดทอยของบคคลนนอยางใดอยางหนง ถามการผานรางพระราชบญญตฯนโดยไมมการแกไขมาตรา 6 จะท าใหการบงคบใชในหลาย

10 ยกนดา, Prevention and Prohibition of Torture Act 2012 https://www.ulii.org/ug/legislation/act/2012/3/prevention_prohibition_of_torture_act_no_3_of_2_17440.pdf

https://www.ulii.org/ug/legislation/act/2012/3/prevention_prohibition_of_torture_act_no_3_of_2_17440.pdf



9

กรณไมมประสทธภาพและไมสอดคลองกบจดประสงคและเปาหมายของ ICPPED เนองจากตองมการพสจนวาผกระท าความผดแตละคน ไดกระท าการครบองคประกอบความผดทงสองขอ


22. ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนล มขอเสนอแนะใหตดค านยามของการกระท าใหบคคลสญหายตามมาตรา 3 ของรางพระราชบญญตฯ เพอประกนวาจะมค านยามเพยงหนงเดยว ซงสอดคลองกบ ICPPED

23. ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนล ยงขอเสนอแนะใหแกไขเนอหาของมาตรา 6 เพอประกนวาจะสามารถด าเนนคดกบผกระท าความผดฐานกระท าใหบคคลสญหาย ทงผทการกระท าการใหผอนปราศจากเสรภาพโดยไมชอบดวยกฎหมาย หรอปกปดขอมลเกยวกบชะตากรรมหรอทอยของบคคลนน หรอทงค ทางหนวยงานยงมขอเสนอแนะวา นยามของผกระท าความผดตามมาตรา 6 ควรขยายใหครอบคลมถงบคคลซงกระท าการโดยใชอ านาจรฐ ไดรบการอ านวยความสะดวกหรอการสนบสนนอนๆจากรฐ คลายกบขอเสนอแนะเกยวกบความรบผดของการกระท าการทรมาน (โปรดด ยอหนา 5)


มาตรา 3

“การกระท าใหบคคลสญหาย” หมายความวา การจบ ขง ลกพา หรอกระท า ดวยประการใดใหผอนปราศจากเสรภาพในรางกาย โดยผกระท าปฏเสธวามไดกระท าการดงกลาว หรอไมใหทราบวาบคคลนนเปนตายรายดอยางไร หรออยทใด


ตดออก

มาตรา 6

ผใดเปนเจาหนาทของรฐจบ ขง ลกพา หรอกระท าดวยประการใด ใหผ อนปราศจากเสรภาพในรางกายโดยเจาหนาทของรฐผนนปฏเสธวามไดกระท าดงกลาว หรอไมใหทราบวาบคคลนนเปนตายรายดอยางไร หรออยทใด ผนนกระท าความผดฐานกระท าใหบคคลสญหาย


การกระท าใหบคคลสญหายเกดขนเมอ เจาหนาทของรฐหรอบคคลอนทใชอ านาจรฐ จบ ขง ลกพา หรอกระท าดวยประการใด ใหผอนปราศจากเสรภาพในรางกาย จากนนมการปฏเสธวามไดกระท าดงกลาว หรอไมใหทราบวาบคคลนนเปนตายรายดอยางไร หรออยทใด


10

บคคลใดรวมกระท าการอยางใดอยางหนงตอไปน

(ก) จบ ขง ลกพา หรอกระท าดวยประการใด ใหผอนปราศจากเสรภาพ หรอ

(ข) ปฏเสธวามไดมการกระท านน หรอปกปดชะตากรรมหรอทอยของบคคลนน

เมอกระท าการตามมาตราน ผนนกระท าความผดฐานกระท าใหบคคลสญหาย


24. ในฟลปปนส พระราชบญญตตอตานการกระท าใหบคคลสญหายหรอการสญหายโดยไมสมครใจ พ.ศ.2555 ผานการรบรองเมอเดอนธนวาคม พ.ศ. 2555 มาตรา 3 แหงกฎหมายนน าค านยาม ‘การกระท าใหบคคลสญหาย’ ของ ICPPED มาใช โดยหมายถง “การจบกม กกขง ลกพาตว หรอการกระท าในรปแบบใดๆ กตาม ทเปนการลดรอนเสรภาพโดยเจาหนาทของรฐ หรอบคคลหรอกลมบคคลซงด าเนนการโดยไดรบการอนญาต การสนบสนนหรอการยอมรบโดยปรยายของรฐ ตามมาดวยการปฏเสธทจะยอมรบวาไดมการลดรอนเสรภาพ หรอการปกปดชะตากรรมหรอทอยของบคคลทหายสาบสญ ซงสงผลใหบคคลดงกลาวตกอยภายนอกการคมครองของกฎหมาย”11

25. มาตรา 2(2) ของ พระราชบญญตเลขท 26200 ของอารเจนตนา น าบทนยามตามทก าหนดไวในขอ 7 ของธรรมนญกรงโรม (Rome Statute) มาใช กลาวคอ ‘การกระท าใหบคคลสญหาย’ หมายถง “การจบกม คมขง หรอลกพาตวบคคลโดย หรอโดยไดรบมอบอ านาจ ไดรบความสนบสนน หรอรเหนเปนใจจากรฐหรอองคกรทางการเมอง จากนนมการปฏเสธวามไดมการลดรอนเสรภาพ หรอปฏเสธไมใหขอมลเกยวกบชะตากรรมหรอทอยของบคคลนน โดยมเจตนาใหบคคลนนตกอยภายนอกการคมครองของกฎหมายเปนชวงเวลานาน”12

11 ฟลปปนส, Anti-Enforced or Involuntary Disappearance Act of 2012, Republic Act No. 10353. http://www.lawphil.net/statutes/repacts/ra2012/ra_10353_2012.html

12 ICPPED, รายงานของคณะกรรมการวาดวยการบงคบบคคลใหสญหาย, ‘การพจารณารายงานของรฐภาคตามขอ 29 ของอนสญญา’, 22 มกราคม 2556, UN Doc. CED/C/ARG/1, น.4 http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?symbolno=CED/C/ARG/1&Lang=en


http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?symbolno=CED/C/ARG/1&Lang=en

http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?symbolno=CED/C/ARG/1&Lang=en


11

ง. การบญญตใหการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร เปนความผดอาญา

ขอกงวล

26. รางพระราชบญญตฯไมก าหนดใหการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศรเปนความผดทางอาญาเปนการเฉพาะ แมจะมการอางถงการกระท าดงกลาวในมาตรา 19 และ 20 ซงกลาวถงอ านาจของคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทรมานและการกระท าใหบคคลสญหายและกรมคมครองสทธและเสรภาพ ทงน แมวา UNCAT จะไมไดใหค านยามการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศรเพอการน าไปใชในกฎหมายภายในประเทศ แตขอ 16 กก าหนดใหรฐภาคมพนธกรณในการปองกนการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร ตามทหนวยงานระหวางประเทศระบชดเจนวาโดยทวไปแลวขอนครอบคลมไปถงการก าหนดใหการกระท าใด ๆ ทเขาขายการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยชน หรอทย ายศกดศรเปนความผดทางอาญา โดยเฉพาะอยางยงเมอการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร เปนขอหามเดดขาดเชนเดยวกบการทรมานตามกตกา ICCPR13 โดยถอเปนขอหามทไมอาจละเวนได14


27. ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลมขอเสนอแนะวาควรก าหนดใหการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร เปนความผดทางอาญาอยางชดเจนในรางพระราชบญญตฯ เพอประกนวาการรองเรยน การสอบสวน และการด าเนนคดตามพระราชบญญตฯ จะไมจ ากดเฉพาะการกระท าทตรงตามนยามการทรมานในรางพระราชบญญตฯเทานน อนทจรง หลายรปแบบของการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศรเขาขายการกระท าทกอใหเกดอนตรายรายแรงกบผอน การก าหนดฐานความผดใหกบการกระท าทเปนการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร ยงเปนการสงสญญาณชดเจนทางกฎหมายวาจะไมมการยอมรบใหมการกระท าทเปนการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศรโดยเดดขาด และประกนไมใหมการหลกเลยงความรบผดโดยการอางวาการกระท าความผดทรายแรงใดๆ นนเปน “เพยง” การประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร แตไมใชการทรมาน

14 กตกา ICCPR, ขอ 7

15 กตกา ICCPR, ขอ 4


12


ยงไมมเนอหาเรองน มาตรา […] (เสนอใหอยในหมวด 1 บททวไป)

การกระท าใดๆ ท เปนการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศรซงไมถงขนเปนการทรมานตามนยามในมาตรา 3 เมอการกระท านนไดกระท าโดย หรอดวยการยยง หรอความยนยอม หรอความรเหนเปนใจของเจาหนาทของรฐ หรอบคคลอนทใชอ านาจรฐ15 ใหถอเปนความผดตามพระราชบญญตนตามทระบในมาตรา 24, 25, 26 และ 27

[ใหก าหนดบทลงโทษตามความเหมาะสมในหมวด 5 ของรางพระราชบญญตฯ]

หรอ

ใหอางถงบทบญญตทเกยวของตามฐานความผดทมอย ในประมวลกฎหมายอาญาของไทย (อาทเชน มาตรา 295, 296, 297 (1), 297(2), 297(3), 297 (4), 297(6) และ 297(7)) กรณทเปนความผดทกระท าโดยเจาหนาทของรฐหรอบคคลซงใชอ านาจรฐ และเปนการกระท าทยงไมถอวาเปนการทรมาน


28. มาตรา 15 แหงประมวลกฎหมายอาญาของอาเซอรไบจานประกน “สทธของบคคลทไมอาจละเมดได” และหาม “การด าเนนการทรมานและ…การด าเนนการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร”16

29. มาตรา 7 แหงกฎหมายตอตานการทรมานของยกนดาก าหนดวา “การประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร ทกระท าโดย หรอดวยการยยง หรอความยนยอม หรอความรเหนเปนใจของเจาหนาทของรฐ หรอบคคลใด ๆ ทใชอ านาจรฐ หรออ านาจสวนบคคล ซงยงไม

16 เปนถอยค าทคดมาจากขอ 16 ของ UNCAT

17 อาเซอรไบจาน, Code of Criminal Procedure ของสาธารณรฐอาเซอรไบจาน มาตรา 15.2.1 http://www.ilo.org/dyn/natlex/natlex4.detail?p_lang=&p_isn=64892

http://www.ilo.org/dyn/natlex/natlex4.detail?p_lang=&p_isn=64892


13

ถอวาเปนการทรมานตามนยามในมาตรา 2 เปนความผดทางอาญา” และไดก าหนดบทลงโทษตามความผดนน17

30. มาตรา 3 และ 5 แหงพระราชบญญตตอตานการทรมาน พ.ศ. 2552 ของฟลปปนส ก าหนดฐานความผดใหกบ "การประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร" วาหมายถง "การปฏบตหรอการลงโทษทจงใจและรายแรง ซ งไมถกระบไวในมาตรา 4 ของพระราชบญญตน ทเกดจากการกระท าของบคคลซงใชอ านาจหรอไดรบมอบใหใชอ านาจของรฐ ตอบคคลอนทถกตนเองควบคมตวอย จนถงระดบทกอใหเกดความทกขทรมาน การดหมนหรอการลบหลอยางรายแรงตอบคคลนน” โดยก าหนดบทลงโทษตามความเหมาะสมในมาตรา 14(h)18

จ. รปแบบของความรบผด

ขอกงวล

31. หมวด 5 ของรางพระราชบญญตฯไมครอบคลมบางรปแบบของความรบผด หรอผทกระท าความผดบางประเภทซงควรตองรบผดตอการกระท าทเปนการทรมานและการกระท าใหบคคลสญหายตามกฎหมายสทธมนษยชนระหวางประเทศ โดยไมระบอยางชดเจนวารางพระราชบญญตฯนจะก าหนดบทลงโทษตอผทไมไดเปนผกระท าความผดโดยตรงอยางไร อาทเชน ผซงเพยงแตพยายาม (attempt) มสวนรวม (participation) หรอเกยวของ (complicity) กบการกระท าความผดนน

32. หมวด 5 ของรางพระราชบญญตฯยงมเนอหาไมสอดคลองกบบทบญญตขอ 22 ของ ICPPED ซงก าหนดใหรฐตองก าหนดบทลงโทษในกรณทไมมการบนทกขอมลเกยวกบการลดรอนเสรภาพของบคคล หรอมการบนทกขอมลทไมเทยงตรง หรอมความลาชาในการบนทกขอมลนน ซงเปนอปสรรคตอการจดใหมการเยยวยาส าหรบบคคลทถกลดรอนเสรภาพ หรอการปฏเสธไมใหขอมล หรอการใหขอมลทไมเทยงตรงเกยวกบการลดรอนเสรภาพของบคคล


33. ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลมขอเสนอแนะใหแกไขเพมเตมมาตรา 31 ถง 33 ของรางพระราชบญญตฯ เพอใหบทบญญตเหลานสอดคลองกบขอ 4 ของ UNCAT และขอ 6 ของ ICPPED ซงตางก าหนดใหรฐภาคมพนธกรณในการก าหนดโทษเมอบคคลใดมสวนรวมหรอสวนเกยวของ หรอ

18 ยกนดา, Prevention and Prohibition of Torture Act 2012 https://www.ulii.org/ug/legislation/act/2012/3/prevention_prohibition_of_torture_act_no_3_of_2_17440.pdf






14

พยายามกระท าการทเปนการทรมานหรอกระท าใหบคคลสญหาย ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนล ขอเสนอแนะใหเพมมาตราใหมขนในหมวด 5 ทงน เพอใหเนอหาของพระราชบญญตฯสอดคลองกบขอ 22 ของ ICPPED

34. ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลยงมขอสงเกตวาบทลงโทษทเกยวของกบการมสวนรวม หรอการพยายาม หรอการมสวนเกยวของในการกระท าทเปนการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร ควรไดสดสวนกบลกษณะและความรนแรงของการกระท าความผดนน

20 ICPPED, มาตรา 6


มาตรา 31

ผใดสมคบ (conspiracy) เพอกระท าความผดตามมาตรา 28 มาตรา 29 หรอมาตรา 30 ตองระวางโทษหนงในสามของความผดนน

ผใดมสวนรวม (participation) ในการกระท าความผดตามมาตรา 28 มาตรา 29 หรอมาตรา 30 ตองระวางโทษเชนเดยวกบตวการในความผดนน


บคคลผใด

(i) พยายาม (attempt) กระท าการ

(ii) มสวนรวม (participation) ในการกระท า

(iii) มส วน เก ย วข อง (complicity) ในการกระท า

ความผดตามมาตรา 28 มาตรา 29 หรอมาตรา 30 ตองระวางโทษ (บทลงโทษทไดสดสวนกบลกษณะและความรนแรงของการกระท าความผด)

บคคลผใดมสวนเกยวของในการกระท า การสงการ การชกชวน หรอการสนบสนนใหมการกระท า19 ความผดตามมาตรา 28 มาตรา 29 หรอมาตรา 30 ตองระวางโทษเชนตวการ ตามอตราโทษทระบไวส าหรบความผดนน

มาตรา 32

ผ บ ง ค บ บ ญ ช า ผ ใ ด ท ร า บ ว าผใตบงคบบญชาทอยภายใตการบงคบบญชาโดยตรงของตนจะกระท าหรอ


ผบงคบบญชาผใดทราบ หรอจงใจเพกเฉยตอขอมลทระบอยางชดเจนวาผใตบงคบบญชาทอยภายใตการบงคบบญชาและการควบคมของตนอยางแทจรง ก าลง


15

21 ขอความจากขอ 6 ICPPED

ไดกระท าความผดตามมาตรา 28 มาตรา 29 หรอมาตรา 30 และไมด าเนนการทจ าเปนและเหมาะสม เพอปองกนหรอระงบการกระท าความผด หรอไมด าเนนการ หรอสงเรองใหด าเนนการสอบสวนและด าเนนคดตามกฎหมาย ตองระวางโทษกงหนงของโทษทก าหนดไวส าหรบความผดนน

จะกระท าหรอไดกระท าความผดตามมาตรา 28 มาตรา 29 หรอมาตรา 30

และ ในระหวางนน

มความรบผดชอบและสามารถควบคมการกระท าใดๆซงเกยวของกบความผดตามมาตรา 28 มาตรา 29 หรอมาตรา 30 ไดอยางแทจรง

แต

ไมด าเนนการ ทจ าเปนและเหมาะสมตามอ านาจของตน เพอปองกนหรอระงบการกระท าความผด หรอไมด าเนนการ หรอสงเรองใหด าเนนการสอบสวนและด าเนนคดตามกฎหมาย ตองระวางโทษกงหนงของโทษทก าหนดไวส าหรบความผดนน

ทงน ไมอาจอางค าสงหรอขอสงการจากเจาหนาทรฐ พลเรอน ทหาร หรอบคคลอนใด เพอสรางความชอบธรรมใหกบความผดตามมาตรา 28 มาตรา 29 หรอมาตรา 30 ได20

ยงไมมเนอหาเรองน มาตรา […] (เสนอใหแทรกไวหลงมาตรา 29)


(i) พยายามกระท าการ

(ii) มสวนรวมในการกระท า

(iii) มสวนเกยวของในการกระท า

ความผดเกยวกบการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศรตามมาตรา ____ ตองระวางโทษ (บทลงโทษทไดสดสวนกบลกษณะและความรนแรงของการกระท าความผด)


16


35. มาตรา 4 ของกฎหมายตอตานการทรมานของแอฟรกาใตก าหนดวา

“(1) บคคลใดกตาม

(ก) กระท าการทรมาน

(ข) พยายามกระท าการทรมาน หรอ

(ค) ยยง สนบสนน สงการ หรอด าเนนการใหบคคลใดกระท าการทรมาน มความผดฐานกระท าการทรมาน …

(2) บคคลผใดซงมสวนรวมหรอสมคบคดกบเจาหนาทของรฐในการสนบสนนหรอด าเนนการใหมการกระท าหรอใหกระท าการทรมาน มความผดฐานกระท าการทรมาน …

22 ขอความจากขอ 22 ICPPED

ยงไมมเนอหาเรองน มาตรา […] (เสนอใหแทรกไวหลงมาตรา 33)


(i) ชะลอหรอขดขวางการเยยวยาแกบคคลทถกลดรอนเสรภาพ

(ii) ไมจดการบนทกขอมลเกยวกบการลดรอนเสรภาพของบคคล หรอบนทกขอมล โดยทบคคลทท าการบนทกอยางเปนทางการรหรอควรรวาเปนขอมลทไมเทยงตรง

(iii) ปฏเสธทจะใหขอมลเกยวกบการลดรอนเสรภาพของบคคล หรอการใหขอมลทเทยงตรงเกยวกบการลดรอนเสรภาพของบคคล21

ตองระวางโทษ (บทลงโทษทไดสดสวนกบลกษณะและความรนแรงของการกระท าความผด)


17

(3) ไมอาจลงโทษบคคลเพยงเพราะขดขนค าสงใหกระท าการทรมาน”22

36. ในท านองเดยวกน มาตรา 2 ของกฎหมายตอตานการทรมานของศรลงกาก าหนดวา

“(1) บคคลผใดซงท าการทรมานบคคลอนมความผดตามพระราชบญญตน

(2) บคคลผใดซง

(ก) พยายามกระท าการ

(ข) มสวนชวยเหลอหรอสนบสนนการกระท าการ

(ค) สมคบคดทจะกระท าความผดตามอนมาตรา (1) มความผดตามพระราชบญญตน”23

37. ในมาตรา 13 ของพระราชบญญตตอตานการทรมาน พ.ศ. 2552 ของฟลปปนส มการใหค านยามซงเปนไปตาม ICPPED อยางชดเจนวา “บคคลผใดซงมสวนรวมอยางแทจรง หรอชกน าใหบคคลอนกระท าการทรมานหรอการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร หรอรวมมอในการกระท าการทรมาน หรอการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศรตามพระราชบญญตน โดยเปนการกระท าทเคยเกดขนมาแลวหรอเกดขนในปจจบน ใหถอวามความผดเฉกเชนตวการ…

ผบงคบบญชาในล าดบชนถดไปของ...หนวยงานบงคบใชกฎหมายนน จะตองรบผดในฐานะตวการส าหรบความผดฐานการทรมาน หรอการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร เนองจากการกระท าหรอละเวนการกระท าการใด ๆ หรอจากการเพกเฉยโดยตวของบคคลดงกลาวเอง อนสงผลเปนการชน า ชวยเหลอ สนบสนน หรออนญาต ทงโดยทางตรงหรอทางออม ตอการกระท าของผอยใตบงคบบญชาตน หากบคคลผนนร หรอหากพจารณาจากพฤตการณทเปนอย ควรรวาจะมการกระท า หรอก าลงมการกระท า หรอไดมการกระท าทเปนการทรมาน หรอการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร โดยผอยใตบงคบบญชาของตน หรอโดยบคคลอนทอยใตความรบผดชอบของตน และแมจะรเชนนนแตกลบมไดกระท าการเพอปองกนหรอแกไข ทงในชวงกอน ระหวาง หรอทนทหลงมการกระท านน โดยทบคคลผนนมอ านาจหนาทในการปองกนหรอสอบสวนขอกลาวหาวามการทรมาน หรอการประตบตหรอการ

23 แอฟรกาใต, Prevention of Combating and Torture of Persons Act 2013 http://www.justice.gov.za/legislation/acts/2013-013.pdf

24 ศรลงกา, Convention Against Torture and other Cruel. Inhuman or Degrading Treatment or Punishment Act, No. 22 of 1994 http://www.hrcsl.lk/PFF/LIbrary_Domestic_Laws/Legislations_related_to_Torture/Convention%20against%20Torture%201994%20of%2022.pdf

http://www.justice.gov.za/legislation/acts/2013-013.pdf

http://www.hrcsl.lk/PFF/LIbrary_Domestic_Laws/Legislations_related_to_Torture/Convention%20against%20Torture%201994%20of%2022.pdf

http://www.hrcsl.lk/PFF/LIbrary_Domestic_Laws/Legislations_related_to_Torture/Convention%20against%20Torture%201994%20of%2022.pdf


18

ลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร แตกลบมไดหาทางปองกนหรอสอบสวนตามขอกลาวหาจากการกระท านน ไมวาจะเปนเพราะจงใจหรอเปนเพราะความเพกเฉย ยอมถอวามความผดเฉกเชนตวการ”24

ฉ. การไมรบฟงค าใหการหรอขอมลใดทไดมาจากการกระท าการทรมาน การประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร หรอการกระท าใหบคคลสญหาย เปนพยานหลกฐาน

ขอกงวล

38. รางพระราชบญญตฯหามมใหก าหนดมใหรบฟงค าใหการหรอขอมลอนใดทไดมาจากการทรมาน การประตบตทโหดราย หรอการกระท าใหบคคลสญหาย แมวาจะมขอหามอยางชดเจนตาม UNCAT (ขอ 15) ขอหามเดดขาดตอการรบฟงพยานหลกฐานเชนนนถอวาเปนสงทจ าเปนเพอปองปรามไมใหเกดการกระท าทถอวาเปนการทรมาน การประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร หรอการกระท าใหบคคลสญหาย ซงเปนหลกการทไดรบการยนยนจากคณะกรรมการสทธมนษยชนในความเหนทวไป (General Comment) เรองการหามการทรมานและการประตบตอนๆทโหดราย25

39. ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลทราบวา มาตรา 226 แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาของไทยหามมใหรบฟงพยานหลกฐานทไดมาโดยวธการทมชอบดวยกฎหมาย โดยมขอยกเวนอยในมาตรา 226/1 และ 226/2 แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา ซงมอบอ านาจใหศาลสามารถใชดลพนจในการพจารณาเพอรบฟงหลกฐานนนได ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลเชอวาควรก าหนดขอหามเดดขาดตอการรบฟงค าใหการเปนพยานหลกฐานในรางพระราชบญญตฯ ทงนเพอไมใหศาลสามารถใชดลพนจตามมาตรา 226/1 และ 226/2 แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาในคดทเปนการทรมาน หรอการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร หรอการกระท าใหบคคลสญหาย


40. ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลขอเสนอใหเพมบทบญญตในรางพระราชบญญตฯ ทหามมใหรบฟงค าใหการหรอขอมลใดๆซงไดมาจากการทรมาน หรอการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไร


26 โปรดด คณะกรรมการสทธมนษยชน, ความเหนทวไปท 20, ขอ 7 (สมยประชมท 44 2535), UN Doc HRI/GEN/1/Rev.1, §12



19

มนษยธรรม หรอทย ายศกดศร หรอการกระท าใหบคคลสญหาย เปนพยานหลกฐาน เวนแตจะใชเปนหลกฐานผกมดบคคลทถกกลาวหาวาไดกระท าการทรมานหรอการกระท าใหบคคลสญหายในฐานะเปนหลกฐานวาค าใหการไดมาโดยวธนน วลดงกลาวควรครอบคลมเนอความตามขอ 15 ของ UNCAT ทงน เปนทสงเกตวา แมวาขอ15 ของ UNCAT จะอางถงเฉพาะการไมรบฟงค าใหการทไดมาจากการทรมาน แตทางคณะกรรมการสทธมนษยชนกไดชแจงวาขอ 15 ควรบงคบใชทงกรณทเปนการทรมาน และการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร26


41. มาตรา 269.1 แหงประมวลกฎหมายอาญาของแคนาดาก าหนดวา

“เจาหนาทรฐทกคนหรอบคคลทกคนทด าเนนการดวยการยยง หรอดวยความยนยอมหรอรเหนเปนใจของเจาหนาทรฐ และกอใหเกดการทรมานตอบคคลอน มความผดทจะถกด าเนนคดได...(4) ในการพจารณาคดใด ๆ ซงอยใตเขตอ านาจของรฐสภา ขอความใด ๆ ทไดรบจากการกระท าความผดตามมาตราน ใหถอวาไมอาจรบฟงเปนพยานหลกฐานได เวนแตจะใชเปนหลกฐานยนยนวาขอความดงกลาวไดมาโดยวธการขางตน”28

27คณะกรรมการฯ, ความเหนทวไปท No 2, op. cit 1, §3, 6

28 ขอความจาก UNCAT, มาตรา 15

29 แคนาดา, Criminal Code (R.S., c. C-34, s1). http://laws-lois.justice.gc.ca/eng/acts/C-46/มาตรา-269.1.html


ยงไมมเนอหาเรองน มาตรา […] ค าใหการใด ๆ ทพสจนไดวาไดใหโดยเปนผลจากการทรมาน การประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร หรอการกระท าใหบคคลสญหาย จะขนอางเปนหลกฐานในการด าเนนคดใดมได เวนแตจะใชเปนหลกฐานผกมดบคคลทถกกลาวหาวาไดกระท าการทรมาน การประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร หรอการกระท าใหบคคลสญหาย ในฐานะเปนหลกฐานวาค าใหการไดมาโดยวธนน27

http://laws-lois.justice.gc.ca/eng/acts/C-46/section-269.1.html

http://laws-lois.justice.gc.ca/eng/acts/C-46/section-269.1.html


20

42. มาตรา 136a แหงประมวลกฎหมายอาญาของเยอรมนระบชดเจนวา หามมใหรบฟงหลกฐานทไดมาจากการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร โดยระบวา

“(1) เสรภาพของผถกกลาวหาทจะตดสนใจหรอแสดงเจตจ านง ยอมไมถกจ ากดหรอกระทบจากการประตบตทโหดราย การท าใหเหนอยลา การแทรกแซงทางกาย การใหใชสารเสพตด ความทกขทรมาน การหลอกลวงหรอการสะกดจต การบงคบขนใจใหกระท าไดเทาทไดรบอนญาตตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา หามขมขผถกกลาวหาดวยมาตรการซงไมไดรบอนญาตโดยบทบญญตน หรอการด าเนนการใด ๆ ใหผถกกลาวหาเขาใจวาตนจะไดรบประโยชนใด ๆ ทไม ไดก าหนดในกฎหมาย

(2) ไมอนญาตใหมมาตรการทกระทบตอความทรงจ าหรอความสามารถในการท าความเขาใจของผถกกลาวหา

(3) ขอหามตามอนมาตรา (1) และ (2) ใหมผลบงคบใชโดยไมค านงถงความยนยอมของผถกกลาวหา ขอความใดทไดรบจากการละเมดขอหามนไมอาจน ามาใชได แมผถกกลาวหาจะยนยอมใหใชกตาม”29

43. มาตรา 8 ของพระราชบญญตตอตานการทรมาน พ.ศ.2552 ของฟลปปนส ก าหนดวา

“ค ารบสารภาพ การยอมรบ หรอค าใหการใด ๆ ทไดจากการทรมาน ถอวาไมอาจรบฟงเปนพยานหลกฐานไดในการพจารณาคดใด ๆ ได เวนแตขอความนนจะถกใชเปนหลกฐานเพอด าเนนคดกบบคคลหรอคณะบคคลทถกกลาวหาวากระท าการทรมาน”30

ช. หลกประกน: ทวไป

ขอกงวล

44. รางพระราชบญญต ฯ ไมใหหลกประกนทจ าเปนในการปองกนการทรมาน การประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร และการกระท าใหบคคลสญหาย อาทเชน การเขาถงทนายความและญาต และการแจงใหญาตทราบถงชะตากรรมและทอยของบคคลทถกควบคมตว ซงตองไดรบการด าเนนการทนทหรอโดยพลนหลงจากการจบกมหรอควบคมตว ทงน จากการเยยมเยยนสถานทควบคมตวทวโลกผจดรายงานพเศษแหงสหประชาชาตวาดวยการทรมานไดตง

30 เยอรมน, The German Code of Criminal Procedure. http://www.gesetze-im-internet.de/englisch_stpo/englisch_stpo.html#p1121


http://www.gesetze-im-internet.de/englisch_stpo/englisch_stpo.html#p1121

http://www.gesetze-im-internet.de/englisch_stpo/englisch_stpo.html#p1121



21

ขอสงเกตวา “การทรมานหรอการประตบตทโหดรายมกเกดขนในชวงแรกของการควบคมตวโดยต ารวจ”31

45. ในสวนของประเทศไทย คณะกรรมการตอตานการทรมานมขอสรปในปพ.ศ. 2557 วา “ผถกควบคมตวมกถกปฏเสธไมใหไดรบสทธในการตดตอหรอไดรบการเยยมจากครอบครวโดยพลนหลงการลดรอนเสรภาพ และยงไมมหลกประกนทางกฎหมายหรอทางปฏบตทจ าเปน อาทเชน สทธในการตดตอกบทนายความ และสทธไดรบการตรวจรางกายจากแพทยทเปนกลางโดยพลนหลงการลดรอนเสรภาพ”32 ทงยงมขอเสนอแนะเพมเตมวา “บคคลผถกควบคมตวควรไดรบการอนญาตทงทางกฎหมายและทางปฏบตใหตดตอกบสมาชกครอบครว ทนายความ และแพทยทเปนกลางโดยพลนหลงการลดรอนเสรภาพ และใหมการตรวจสอบวามการด าเนนงานตามหลกประกนนเหลาอยางมประสทธภาพโดยเจาหนาทรฐ”33


46. ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลขอเสนอใหเพมบทบญญตในรางพระราชบญญตฯ เพอประกนวาหลกประกนทปองกนการทรมาน การประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร หรอการกระท าใหบคคลสญหาย จะถกบงคบใชทนทหลงการจบกมหรอควบคมตว ในท านองเดยวกน ทงสององคกรขอเสนอใหมการแกไขเพมเตมมาตรา 21 ของรางพระราชบญญตฯ ใหสอดคลองกบบทบญญตน

47. อนง ปจจบนในประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาไดมการก าหนดหลกประกนในการปองกนการทรมาน การประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร หรอการกระท าใหบคคลสญหาย ไวหลายประการ ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลเหนวาหลกประกนเหลานควรถกอางองในรางพระราชบญญตฯเพราะเปนการ “แปล” ความเหนของกลไกทท าการตดตามการปฏบตตามพนธกรณในสนธสญญามาในใชทางปฏบตและใหแนวทางทเปนรปธรรมและ

32 รายงานของSpecial Rapporteur on the question of torture, Theo van Boven, Addendum: visit to Spain, UN Doc. E/CN.4/2004/56/Add.2 (2004), §41. โปรดด similarly, for instance, Torture and Other การปฏบตและการลงโทษอน ๆ ทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร: รายงานของ Special Rapporteur, Mr. P. Kooijmans, UN Doc. E/CN.4/1993/26 (2535), §173 (กรณอยปต); Civil and Political Rights, including Questions of: Torture and Detention, รายงานของผรายงานพเศษ, Sir Nigel Rodley, Addendum: Visit by the Special Rapporteur to Turkey, UN Do. E/CN.4/1999/61/Add.1 (2542), §15.

33 คณะกรรมการฯ, ขอสงเกตเชงสรปตอรายงานฉบบแรกของประเทศไทย Concluding observations on the initial report of Thailand, UN Doc. CAT/C/THA/CO/1, 20 มถนายน 2557, §12(ข)

34 อำงแลว


22

ชดเจนในการปฏบตกบบคคลทถกจบกม ควบคมตว หรอถกซกถามขอมล แมวาหลกประกนดงกลาวจะถกระบไวในกฎหมายไทยแลว การประกนถงหลกประกนดงกลาวในรางพระราชบญญตฯกมความส าคญอยางยงเพอจะสรางกฎหมายทครอบคลมหลกประกนปองกนการทรมาน การประตบตอนทโหดราย หรอการกระท าใหบคคลสญหาย ทงหมดทงปวง


มาตรา 21

เจ าหน าท ของร ฐผ มหน าท ในการควบคมบคคลผถกจ ากดเสรภาพตองจดใหมการบนทกขอมลเกยวกบผถกจ ากดเสรภาพ อยางนอยตองมรายละเอยด ดงตอไปน


เจาหนาทของรฐผมหนาทในการควบคมบคคลผถกจ ากดเสรภาพตองจดใหมการบนทกขอมลเกยวกบผถกจ ากดเสรภาพทนทเมอไดรบตวบคคลนนเขามายงสถานทควบคมตว โดยอยางนอยตองมรายละเอยด ดงตอไปน.....

ยงไมมเนอหาเรองน มาตรา […] (เสนอใหแทรกหลงหมวด 3 เปนมาตรา 26)

ผถกควบคมหรอขงมสทธพบผซงจะเปนทนายความในโอกาสแรก และไมเกน 24 ชวโมงนบแตถกจบกม โดยไมมขอยกเวน เชนเดยวกบทบญญตไวในมาตรา 7/1(1) แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

ญาตของผถกควบคมหรอขงตองไดรบแจงถงการจบกมและสถานททถกควบคมในโอกาสแรกและไมเกน 18 ชวโมงนบแตถกจบกม ในทกกรณ เชนเดยวกบทบญญตไวในมาตรา 7/1(1) และมาตรา 83 แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

หามมใหควบคมตวในสถานททอยภายใตการควบคมของผสบสวนหรอผสอบสวนในกรณนนๆเกนกวาระยะเวลาทระบไวในกฎหมายเพอการด าเนนการขอหมายขออนญาตฝากขงกอนการพจารณาคด โดยตองไมเกน 48 ชวโมงนบตงแตถกจบกม ไมวาในกรณใดๆกตาม เชนเดยวกบทบญญตไวในมาตรา 87 แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา


23

ซ. หลกประกน : ในระหวางการสอบปากค า

ขอกงวล

48. รางพระราชบญญต ฯ ฉบบปจจบนมไดก าหนดหลกประกนในระหวางการสอบปากค าเพอปองกนการทรมานหรอการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร หลกประกนเหลานมความจ าเปนเนองจากการทรมานหรอการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร ตอผถกควบคมตวมกเกดขนระหวางการสอบปากค า โดยสวนใหญเปนไปเพอใหไดมาซงขอมล ‘ค ารบสารภาพ’ หรอ ‘พยานหลกฐาน’ อนๆ


49. ICJ และแอมเนสต อนเตอรเนชนแนลขอเสนอใหเพมบทบญญตในรางพระราชบญญตฯ ทปองกนไมใหเจาหนาทต ารวจหรอผบงคบใชกฎหมายอน ๆ กระท าการทรมานหรอการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร ในระหวางการสอบปากค าผถกควบคมตว โดยอางองจากขอเสนอแนะของคณะกรรมการตอตานการทรมานและผรายงานพเศษแหงสหประชาชาตวาดวยการทรมาน34

35 โปรดด รายงานประจ าปคณะกรรมการตอตานการทรมาน, UN Doc. A/52/44 (2540), §68; รายงานของผรายงานพเศษสหประชาชาตวาดวยการทรมาน UN Doc. E/CN.4/2003/68 (2545) §26(g); รายงานชวคราวของผรายงานพเศษสหประชาชาตวาดวยการทรมานและการปฏบตและการลงโทษอน ๆ ทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร UN Doc. A/65/273 (2553), §75


ยงไมมเนอหาเรองน มาตรา […] (เสนอใหแทรกหลงหมวด 3 เปนมาตรา 27)

ทนายความของบคคลทถกสอบปากค าควรเขารวมการสอบปากค าทกครง โดยใหน ามาตรา 134/3 ของประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญามาบงคบใชโดยอนโลมกอนเรมการสอบปากค าทกครงใหมการระบตวตนของผทเขารวมการสอบปากค าทกคน ใหมการบนทกวดโอหรอบนทกเสยงการสอบปากค าทกครง และใหมการบนทกขอมลสวนบคคลของทกคนทเขารวมการสอบปากค า ขอความหรอหลกฐานใด ๆ อนไดมาจากการสอบปากค าท


24

50. เราหวงวาขอเสนอแนะเหลานจะมสวนชวยในการปรบปรงรางพระราชบญญตฯ ทงนเพอประกนวารางพระราชบญญตฯจะสอดคลองกบ UNCAT และ ICCPR อยางครบถวน พรอมทงประกนการคมครองทรดกมเพอปองกนการทรมาน การประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศร หรอการกระท าใหบคคลสญหายในประเทศไทย

ทนายความไมไดเขารวมหรอไมมการบนทก ใหถอวาไมอาจรบฟงเปนพยานหลกฐานได

(ค ำแปลอย่ำงไม่เป็นทำงกำร)...

Documents