ค าน า7 อธิบายสั้นๆ คือ...

จะสรางบานใหสวยและมนคงดวยเพยงคอนและตะปคงแทบจะเปนไป

ไมได จะสรางเดกใหมคณภาพกเชนกน หลายครงทผปกครองเจอปญหา

พฤตกรรมเดกทแกไมตก กเพราะมเครองมอเลยงลกทไมเพยงพอ เครองมอ

ทมอยไมเหมาะสมกบสถานการณทก�าลงเกดขน หรอผปกครองไมเขาใจการ

ใชเครองมอนนๆ ตงแตแรก แลวจะท�าอยางไรด ??? ขาวดคอ ทานก�าลง

ถอหนงสอทไดรวบรวมเครองมอส�าคญในการเลยงลกเชงบวกทสามารถน�า

ไปปรบใชไดจรงโดยทนท ทานจะไดเรยนการใชเครองมอเลยงลกเชงบวก

พรอมตวอยางสถานการณทเขาใจงาย ทานจะรสกมนใจมากขนในการเลอก

เครองมอมาจดการกบปญหาพฤตกรรมของเดก และรสกผอนคลายกบการ

สรางวนยเชงบวกใหแกเขา ทานจะเขาใจถงผลดของการสรางความสมพนธ

ทางบวกทยดหลกการเคารพซงกนและกนระหวางเดกและผใหญ ทานจะ

เหนการเปลยนแปลงในพฤตกรรมของเดกและตวทานเองทเปนไปในทาง

บวกมากขน ทานจะเขาใจวาท�าไมเครองมอเหลานถงมความส�าคญและควร

มเกบเอาไวในกลองเครองมอเลยงลกเชงบวกของทาน และทานจะอยาก

แนะน�าเครองมอเหลานใหแกผปกครองทานอนๆ ไดลองน�าไปใชดเชนกนคะ

ดจฤทย โรจนปญญากจ (หยก)

ค�าน�า

��.indd 3 12/7/2560 BE 12:10 PM

I

CONTENTSบทน�ำ .........................................................................................................6

Part 1 สงส�ำคญทพอแมตองร ....................................................................11

บทท 1 อะไรมผลตออารมณลก .................................................................... 13

บทท 2 เตรยมพรอมสงทตองท�ากอนรบมอลกดอ ........................................21

Part 2 กลองเครองมอปรำบลกดอ ..............................................................35

เครองมอท 1 สรางความสมพนธทางบวกกบลกใหมากๆ .............................37

เครองมอท 2 ฝกกอนเจอสถานการณจรง ..................................................... 43

เครองมอท 3 ความสม�าเสมอ และความอดทน .............................................49

เครองมอท 4 สรางความส�าเรจทละขน..........................................................55

เครองมอท 5 ความเงยบ ...............................................................................59

เครองมอท 6 รปภาพ .................................................................................... 65

เครองมอท 7 ท�าสงน กอนทจะไดสงนน (First-Then) .................................71

เครองมอท 8 Time In ................................................................................... 77

เครองมอท 9 เพกเฉย ................................................................................... 85

เครองมอท 10 เปลยนคนพด (คน/ตารางเวลา) ..........................................91

เครองมอท 11 อธบายหรอเตอนลวงหนา .....................................................95

เครองมอท 12 เสนอตวเลอก (Choices) ....................................................101

��.indd 1 12/13/2560 BE 3:59 PM

II

เครองมอท 13 เบยงเบนความสนใจ ............................................................107

เครองมอท 14 การใหแรงเสรมทางบวก .....................................................111

Part 3 รบมอสำรพนปญหำลกดอใหตรงจด ................................................117

ปญหาท 1 ตลกไดหรอไม ? ........................................................................119

ปญหาท 2 ลกดอไมยอมท�าตามท�าอยางไรด ? ...........................................123

ปญหาท 3 จดการลกนอยวยตอตาน (Terrible Twos) ...............................133

ปญหาท 4 ลกอาละวาด รองไหเสยงดง หยดเขาอยางไรด .........................141

ปญหาท 5 ลกงอแงมากเวลาไปโรงเรยน .....................................................157

ปญหาท 6 กด ตพอแม หรอท�ารายตวเอง ..................................................163

ปญหาท 7 สอนอะไรกไมยอมฟง สอนการบานไมไดเลย ............................173

ปญหาท 8 พนองทะเลาะกนท�าอยางไรด ....................................................183

ปญหาท 9 ลกตดมอถอ แทบเลตท�าอยางไรด ? .........................................189

��.indd 2 12/13/2560 BE 3:59 PM

6

ดจฤทย โรจนปญญากจ (หยก)นกกระตนพฒนาการ นกจตวทยา ครการศกษาพเศษ

และนกแกไขพฤตกรรมเดกเลก

รจกกบนกเขยนกนกอนคะ

บทน�า

6

Book_��.indb 6 12/7/2560 BE 12:18 PM

7

อธบายสนๆ คอ ผเขยนเปนนกกระตนพฒนาการเดกเลกวย 0-5 ป ประจ�า

อยในสหรฐอเมรกา ทผานมาไดใหค�าปรกษาผปกครองเรองปญหาพฤตกรรม

และพฒนาการของเดกเลก ทงทบานและออนไลนผานเวบไซตและเฟซบค

Answer by Yok ขณะนก�าลงสอน Developmental Preschool ส�าหรบเดกทม

ความตองการพเศษอยดวย

จบปรญญาตรเกยรตนยมอนดบหนง สาขาจตวทยา โดยเนนดานจตวทยา

พฒนาการ แลวไปเรยนตอปรญญาโทดาน Early Intervention ทมหาวทยาลย

University of Oregon สหรฐอเมรกา นอกจากนนยงไดเขารวมอบรมโปรแกรม

กระตนพฒนาการและปรบพฤตกรรมเดกอกมากมาย เชน Positive Discipline,

The incredible years, DIR Floortime Model, ABA เปนตน

ท�าไมถงเลอกท�างานกบเดกเลก ?เพราะผเขยนเปนลกคนเลก เลยชอบทจะเลนกบเดกทเลกกวา ชอบทจะ

ดแลเดกและสอนอะไรใหมๆ ใหแกเขา แถมเดกเลกๆ ชอบทจะท�าอะไรทเรา

คาดไมถง ท�าใหเรางง หวเราะ และสงสยในความทะเลนของเขา การท�างานกบ

เดกเลกสนกและนาสนใจไปอกแบบ

แลวท�าไมถงเลอกทจะท�างานดานการปรบพฤตกรรมเดกเลก ?ผเขยนสนใจเรองปรบพฤตกรรมทงเดกเลกและเดกโต แตทมาใหความ

สนใจกบเดกเลกมากกวา เพราะวยนเปนวยทมความพเศษหลายๆ อยาง อะไร

กดใหมดนาตนเตนส�าหรบเขาไปหมด การพด การสอสาร การควบคมหรอ

Book_��.indb 7 12/7/2560 BE 12:18 PM

8

แสดงอารมณของเขากยงไมแขงแรงเทาไหร จงมอะไรใหปรบใหชวยเหลอได

อกมากมาย การปรบพฤตกรรมของเดกเลกจะตองพงพอแมผปกครองเปนหลก

ผเขยนจงไดมโอกาสใหค�าปรกษาแกผปกครองเพอน�าไปใชกบลกทบาน ความ

ลบอกอยางทเลอกปรบพฤตกรรมเดกเลก เพราะเวลาทเดกรองไหโวยวาย เรา

ยงพอสรบมอเขาไหว

อยากบอกอะไรถงพอแมผปกครองทก�าลงเผชญกบปญหาพฤตกรรมของลก ?

1 สดหายใจเขาลกๆ แลวบอกตวเองวา “ลกก�าลงเรยนร ฉนชวยลกได

แลวมนกจะผานไป”

2 หากปญหาทเกดขนนนเกนทจะรบมอไดกอยากลวทจะขอความ

ชวยเหลอจากคนรอบขาง อยากลวทจะขอเวลานอก อยากลวทจะขอ

ค�าปรกษาจากผเชยวชาญ

3 เราคอพอแมผปกครองของเดก เรามหนาทปกปองเดกและอบรม

สงสอนเขา หากไปรบค�าปรกษาทใดและเหนวาเขาแนะน�าอะไรหรอ

ท�าอะไรทอาจจะไมชดเจน หรอไมเหมาะสมกบเดก อยากลวทจะถาม

ค�าถาม อยากลวทจะเปลยนไปรบค�าปรกษาจากผเชยวชาญทานอน

4 ใหก�าลงใจตวเอง พยายามหาขอมลเพมเตม แตอยามากเกนไป เพราะ

จะท�าใหสบสนและยอมแพเอาไดงายๆ

Book_��.indb 8 12/7/2560 BE 12:18 PM

9

5 สๆ คะ ผเขยนขอเปนก�าลงใจใหพอแมผปกครองทกทานในการดแล

ลก และเหนใจทกทานทมาปรกษา รวมถงพอแมทานอนทพยายาม

คนหาทางทจะเลยงลกตวเองใหด ทกทานมความรกและความตงใจ

ทยงใหญ คณเปนพอแมไดดทสดเลย

หนงสอเลมนมความพเศษอยางไร ?จดเรมตนทเรมเขยนบทความตางๆ ลงเฟซบคกเพอทจะรวบรวมการแกไข

พฤตกรรมเดกเลกแบบงายๆ ทผปกครองสามารถเอาไปปรบใชไดทนท ไมตอง

มาอานอะไรทยดยาว โดยเขยนขนตอนในการแกปญหาไวเปนขอๆ ผปกครอง

จะไดเลอกหยบมาใชตามความสะดวก และไมตองมานงหาขอสรปอกทวาจรงๆ

วธแกปญหาคออะไร

นอกจากนวธแกปญหาทรวบรวมไวเปนวธทน�ามาใชไดจรง ซงไดผลมา

เรอยๆ จากการรายงานผลของผปกครอง และเนองจากผเขยนท�างานอยใน

สหรฐอเมรกา จงไดวธคดและการแกปญหาใหมๆ ทอาจจะแตกตางจากวธท

ผเชยวชาญบางทานในประเทศไทยแนะน�าเอาไว โดยเนนเรองการสรางความ

สมพนธกบเดกกอนทจะแกไขอะไร เนนใหพอแมรสกดไปกบการชวยเหลอลก

ไมใชรสกเครยดวาตวเองก�าลงลงโทษลกอยหรอเปลา พอเรมเขยนบทความมาก

ขนกอยากจะรวบรวมเอาไวเปนหนงสอคมอใหผปกครองหยบมาอานไดงายๆ

ผปกครองสามารถเขยนความคดเหน วาดรป หรอจะฉกหนาทสนใจแลวแปะ

เอาไวในททเหนไดงายเพอเตอนตวเองกไดเชนกน

Book_��.indb 9 12/7/2560 BE 12:18 PM

10

สรปประวตการศกษา และการท�างานการศกษา

�ปรญญาตร สาขาวทยาศาสตรบณฑต สาขาจตวทยา จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย (เกยรตนยมอนดบ 1)

�ปรญญาโท สาขา Early Intervention (Early Childhood Special

Education) มหาวทยาลย University of Oregon ประเทศสหรฐอเมรกา

�M.S. in Early Childhood Special Education (EI/ECSE)

�University of Oregon, Oregon, USA

�B.S. in Psychology Chulalongkorn University, Thailand

ประวตการท�างาน

�Developmental Preschool, FPSD, USA

�Founder, Facebook Page “Answer by Yok: Child behavior and

Development”

�Home visitor (Early Interventionist), A Step Ahead in Pierce

County, USA

�Behavior Technician, SL START, USA

�Direct Support Professional, SL START, USA

�Teacher, BOOST, University of Oregon, USA

�Student Teaching, Early Head Start, Relief Nursery, USA

�Practicum Student, U of O Head Start, USA

�Lecturer in Developmental Psychology, Department of Psychology,

Chulalongkorn University, Bangkok, Thailand

Book_��.indb 10 12/7/2560 BE 12:18 PM

Part

11

สงสำ�คญทพอแมตองร

1�อะไรมผลตออารมณลก

�อดทน และหนกแนน

�ท�าเปนตวอยาง

�รจกเทคนคการพด

Book_��.indb 11 12/7/2560 BE 12:18 PM

บทท

13

1อะไรมผลตออารมณลก

Book_��.indb 13 12/7/2560 BE 12:18 PM

14

สงสำ�คญทพ อแมตองร1Pa

rt

มารจกอารมณและจตใจของวยเดกกนกอน

เดกวย 2-6 ป คอวยทครอบคลมถงเดกวยเตาะแตะ 2-3 ป และวยอนบาล

3-6 ป ซงมกจะมอารมณคอนขางแปรปรวนตามปกตของชวงวยดงน

�มกจะเปนเดกเจาอารมณ และจะแสดงอารมณตางๆ ออกมาอยาง

เปดเผยและมอสระเตมท

�มกมความกลวอยางสดขด และอจฉาอยางไมมเหตผล

�โมโหราย

�คดวาตนเปนคนทมความสามารถกวาคนอน

�เดกจะยกยองบชาตนเอง

�เดกจะพยายามปรบตวเพอตองการใหเปนทรกและเปนทยอมรบของ

บคคล

การทเดกมอารมณเชนน อาจจะเปนเพราะเดกมประสบการณจากการ

เลยงดภายในบานจนกระทงถงสงคมภายนอกบาน แมเดกเคยไดรบแตความ

รกความเอาใจใสจากพอแมและผทใกลชด เมอตองพบกบคนนอกบานซงไม

สามารถเอาใจใสเดกไดดเทาคนในบาน หรอไมไดรบการเอาใจใสเหมอนตอน

เลกๆ จงรสกขดใจ แตเนองจากยงไมเขาใจวาตองแสดงออกอยางไร จงแสดง

พฤตกรรมทไมนารก ไมเหมาะสมออกมา

Book_��.indb 14 12/7/2560 BE 12:18 PM

15

เดกแตละคนมอารมณไมเหมอนกน ทงนขนอยกบสขภาพรางกาย

การอบรมเลยงดจากพอแม และสภาพแวดลอมทางสงคม แตสภาพแวดลอม

ภายนอกบางครงพอแมกไมสามารถเขาไปควบคมสภาพแวดลอมเหลานนได

ดงนน คณพอคณแมจงควรใสใจในการเลยงดของตวเองใหดทสดกพอ

จดการตนเหตทงายทสดทสงผลตออารมณลกกอน

การกน เรองกนสงผลอยางมากตออารมณ ใหลองคดวา ถาหากเราหว เวลาใคร

มาพดอะไรทไมใชเรองกน เรองทพดนนยอมไมเขาหอยางแนนอน เดกๆ ก

เชนกน ถาเขาหว หรอไมสบายทอง กกระตนอารมณใหหงดหงดงอแงงาย บอก

ใหท�าอะไรกคงไมยอมท�า

การนอนไมพอบอยครงเวลาพอแมพาเดกๆ ไปเทยวนอกบานแลวบงเอญพาเทยวในเวลา

นอนกลางวนของลกพอด คณพอคณแมกมกจะไดเจออาการอาละวาดอยางหนก

แคเรองเลกๆ ลกกหงดหงดใหญโต นนกเพราะความงวงนอนนนเอง

มการวจยพบวาเดกทนอนไมพอจะมปญหาสงผลถงการเรยน และจะ

หงดหงดงายในชวงเยน

Book_��.indb 15 12/7/2560 BE 12:18 PM

16


rt

การขบถาย เดกเลกๆ ในชวง 2-5 ป มกจะมปญหาในการขบถายหลายรปแบบ เชน

�อาจเกดจากการเลกใสผาออมส�าเรจรปเรวเกนไป ท�าใหกลนอจจาระ

ปสสาวะ จนอดอดทอง สวนมากเดกจะท�าหนานง บงตง และหงดหงด

�เดกวยนมกไมชอบกนผก อาจเปนเพราะไมชอบรสชาตหรอผวสมผส

ท�าใหทองผก พะอดพะอม หงดหงดงาย

�เดกไมกลาบอกวา ปวดฉ ปวดอ กบคณคร สงผลใหอดอดทอง

ไมอยากท�าตามค�าสง

การสอสารของลกและการสอสารของพอแมเดกเลกๆ เพงลมตาดโลกเพยงไมกป ยอมจะยงไมคอยเขาใจภาษา แมจะ

พดไดหลายๆ ค�า แตค�าสวนใหญกพดไมได การแสดงอารมณความรสกทถกตอง

กยงท�าไมเปน และแมจะฟงค�าพนฐานงายๆ เขาใจ แตค�ายากๆ สวนใหญท

ผใหญพดกยงไมเขาใจ

ดงนน จงอยากใหคณพอคณแมเขาใจเดก ใจเยน อดทน และพยายาม

สอสารดวยค�าพดสนๆ งายๆ สอนใหเขารจกวธการแสดงอารมณอยางเหมาะสม

และเวลาสอนลกตองดดวยวารางกาย อารมณ และสมาธของเดกพรอมทรบ

ฟงพอแมหรอไม

Book_��.indb 16 12/7/2560 BE 12:18 PM

17

พฤตกรรมทตดตวมาแตก�าเนด

เดกทเกดมาทกคนไมใชผาขาว ซงเดกทกคนมพนฐานอารมณทตดตวมา

ตงแตก�าเนด อาจถกถายทอดมาตงแตพอ แม ป ยา ตา ยาย ทวด ซงสงผลตอ

การแสดงออกทางพฤตกรรม 9 ลกษณะ ดงน

1 ลกษณะการเคลอนไหว ลกของเราเปนเดกซนหรอไมซน หรอนงได

นานหรอไม เชน ถาใหท�าอะไรนงๆ หรอนอนนงๆ ลกสามารถท�าได

หรอไม

2 การควบคมความสม�าเสมอในนาฬกาชวต เดกทมความสม�าเสมอจะ

กน นอน เลกผาออม แบบเปนเวลา ปรบตวเขากบตารางเวลาไดงาย

เดกทไมสม�าเสมอ กนยาก นอนไมเปนเวลา และปรบตวใหเขากบ

กจวตรไดยาก

3 ลกษณะการเขาหาหรอถอยหนสงใหม เชน เมอพบของเลนชนใหม

อาหารแบบใหม หรอการเขาหาคนแปลกหนา ลกจะเขาหาหรอถอย

หนสงใหม

4 การปรบตว เดกบางคนปรบตวงาย แตบางคนปรบตวยาก เชน เดก

บางคนเวลานอนผดทจะนอนไมได, ตองพดหลายครงจงจะจ�าได

เปนตน

5 ความอดทนตอสงเรา เดกบางคนอดทนมาก เดกบางคนไดรบบาดเจบ

เพยงนดหนอยจะรองไหอยางรวดเรว

Book_��.indb 17 12/7/2560 BE 12:18 PM

18


rt

6 ความไวในการตอบสนองสงกระตน เปนความรนแรงของการตอบ

สนองตอสงเราจากประสาทสมผสทง 5 ไมวาจะเปนการสมผส ฟง

เหน ไดยน อณหภม กลน เชน เดกบางคนเวลาไดยนเสยงดงจะรองไห

ดวยความหงดหงด หรอเดกบางคนตกใจงาย

7 ลกษณะของอารมณ เชน เดกบางคนอารมณด ยมงาย เดกบางคน

อารมณราย ขโมโห หนาบงอยตลอดเวลา

8 เบยงเบนความสนใจไดงายหรอไม เชน ลกไมมสมาธ วอกแวกไป

สนใจอยางอนงายหรอไม

9 ความอดทน เดกทมความอดทนจะไมยอมแพ ไมเลก ยอมท�ากจกรรม

จนเสรจ ในขณะทเดกสมาธนอยจะนงท�ากจกรรมไดไมนาน

หากลกมการแสดงออกในขอใดทางดานลบอยางเดนชด คณพอคณแม

สามารถชวยปรบลดพฤตกรรมทไมดใหนอยลงได แตพฤตกรรมนนจะยงคง

อยไมไดหายไป

Book_��.indb 18 12/7/2560 BE 12:18 PM

19

เดกไมไดเลยงงายทกคน รจกพนฐานของเดกกนกอน

ใหลองเลอกจากพฤตกรรมทตดตวมาแตก�าเนดในหวขอกอนหนา จด

หวขอไววาลกมพฤตกรรมดานลบในหวขอใด แลวมาลองดวาลกเราอยในกลม

ไหนกน

จากพฤตกรรมทตดตวมาแตก�าเนดไดแบงพนฐานของเดกออกเปน 3

ประเภทหลกคอ เดกเลยงงาย เดกเลยงยาก และเดกปรบตวชา โดยมราย

ละเอยดดงน

เดกเลยงงายเดกเลยงงาย เปนเดกทมอารมณและการตอบรบตอสงเราเปนไปในแบบ

กลางๆ สวนใหญจะตอบรบไปในทางทด รบการเปลยนแปลงไดด ปรบตวเขา

กบสถานการณใหมไดงาย กน นอนเปนเวลา รบประทานอาหารงาย ไมเลอก

มาก ยมหวเราะเมอเจอคนแปลกหนา และไมคอยงอแง

เดกเลยงยาก เดกเลยงยาก เปนเดกทมอารมณตอบรบตอสงเราคอนขางรนแรง สวน

ใหญมกไปในทางลบ รองไหเสยงดงและยงหวเราะเสยงดงอกดวย ไมชอบความ

แปลกใหม หรอการเปลยนแปลง กน นอนไมเปนเวลา ไมอยากลองชมอาหาร

แปลกๆ มกไมไวใจคนแปลกหนา ปรบตวเขากบสงแวดลอมไดชา และหากม

สงทไมชอบ ไมถกใจ จะโวยวาย รองไห งอแง

Book_��.indb 19 12/7/2560 BE 12:18 PM

20


rt

เดกปรบตวชา เดกปรบตวชา เปนเดกทมอารมณตอบรบตอสงเรารนแรงกวาเดกเลยง

งาย แตไมรนแรงเทาเดกเลยงยาก ปรบตวเขากบสงใหมๆ ไดชา กน นอน

เปนเวลากวาเดกเลยงยาก แตยงไมงายเทากบเดกเลยงงาย ปรบตวเขากบสง

เราไดชา คอท�าอะไรๆ จะชากวาเดกเลยงงาย แตยงคงปรบตวไดงายกวาเดก

เลยงยากอย

เมอรแลววาลกของเรามพนฐานเปนแบบไหน คณพอคณแมไมตองเครยด

หรอกงวลไป แมลกเราจะมขอเสยบาง แตกมขอดไมนอยเลย เราสามารถปรบ

ลดพฤตกรรมทไมดของเขาใหดขนได หนงสอเลมนจะชวยคณเอง

Book_��.indb 20 12/7/2560 BE 12:18 PM

ค าน า7 อธิบายสั้นๆ คือ...

Documents