7udzbenik sajt9

76
МИЋО М. МИТРОВИЋ ФИЗИКА 7 уџбеник за седми разред основне школе САЗНАЊЕ Београд, 2013.

Upload: hristina-minic

Post on 20-Nov-2015

15 views

Category:

Documents


6 download

DESCRIPTION

ob

TRANSCRIPT

  • .

    7

    , 2013.

  • 2

    7

    .

    , 76/23

    . , - , , . ,

    . ,

    , 650-02-310/2012-06 4.2.2013.

    : , 1. : 5000

    CIP - ,

    37.016:53(075.2)

    , ., 1953- 7 : / . ; [ , , ]. - 1. . - : , 2013 ( : ). - 151 . : . ; 27 cm

    5.000.

    ISBN 978-86-89679-02-1

    COBISS.SR-ID 202279436

    3

    .......................................................................................................................................... 5

    ................................................................................... 6

    DINAMIKA ........................................................................................................................................... 11

    ......................................................................................................................................... 11 ...................................................................................................................................... 14 ........................................... .............................................................................. ... 16 ................................................................................................... 20 ........................................................................................................... 22 ................................................... 25 ................................................................................................... 26 ............................................................................ 29 ....................................................... 37 ............................................................................................................................... 38 . .................................................................................... 41 .......................................................................................................... 46 ................................................................................................. 47 ............................................................................................................................... 48 .................................................................................................................................................... 49

    . ............................................ ... 49

    ......................................................................................................................... 51 . .................................................................... 52 ............................................................................................................................... 57 ............................................................................................................. 60 ................................................................................................................................... 63 .................................................................................................................................. 63

    ....................................................................................................................................... 64

    ........................................................................................................ 64 ....................................................................................................................................... 70 ......................................................................................... 72 ....................................................................................................................................... 77

    ............................................................................................................. 77

    ...................................................................... 78 ........................................................................................................................... 81 . ......................................................... 83 ............................................................................................................. 86

  • 4

    ..................................................................................................................................... 87 ........................................................................................................................ 90 .............................................................................................................. 92 .......................................................................................... ... 94 ..................................................................................................................................... 99 , ........................................................................................ 101 .................................................................................................................................... 106

    . .............. ....................................................... 108 .... ................................................................................................................. 108 .......................................................................................................................... 111 ...... ............................................................................................................... 112 .... .................................................................................................................. 114 ... .............................................................................................................................. 114 ..... .................................................................................................................. 115 .... .......................................................................................................... 116 ..... .................................................................................................... 118 . ... ............................................ 121 ......... ............................................................................................................................. 125 ........ ....................................................................................................... 128 .................................................................................................................................... 129

    ........................................................................................................... 131 .... .................................................................................................... 131 ................ .......................................................................................................... 132 ...... ........................................................................................................... 135 .... ......................................................................................................... 137 . ............................................ 139 ....... ..................................................................................................... 141 ............ .................................................................................................................... 143 ........ .................................................................................. 144 ........ ................................................................................. 145 .................................................................................................................................... 150

    5

    . , . : , . , , .

    , . .

    . ( ) . .

    ( ) , , . .

    , . , , .

    . . .

    .

    , 2012.

  • 6

    . , .

    . . . , , . , , , . . .

    , , . . , , . , .

    . , , , , , . , , . , . . . , ().

    . .

    () , (). , , . . , , , . .

    7

    . .

    , .

    . . . . .

    , . .

    . .

    . , . e ( SI). ( 1).

    1. SI

    t s

    l m

    m kg

    K

    I A

    J cd

    n mol

  • 8

    ,

    .

    , , , . , .

    . .

    , .

    . ,

    tsv .

    : sm

    .

    : , . .

    , .

    ( ). , .

    , , , . , .

    tsv sr .

    .

    , .

    9

    . :

    , 1v 2v , 21 vv . , , 21 vv .

    ( ) (), .

    .

    , , . , . . SI (N). .

    ( 0F ), ( constv ). , ( 0F ), ( constv ), .

    , . , 1v , 2v , 12 vv (. 1.1).

    , . , 1v , 2v ,

    12 vv (. 1.1).

    ( 0F ), . l F

    Fkl ,

    k .

    . 1.1

  • 10

    , , .

    (). , , . , .

    () . .

    ,

    , ,

    constv , 0F .

    (m) . , . SI . (kg).

    .

    . 1.2

    11

    .

    , . , , .

    . , . . .

    . . , .

    . , .

    , . . , . . , . . .

    a , . , .

  • 12

    , . km/h100 . 2,5 , 10 . , .

    : km/h100 s.832 . .m3.39

    . 1t 1v , 2t 2v , :

    12

    12

    ttvv

    tva

    .

    , .

    , , . ,

    constv ( 0v ), 0a .

    2sm

    ssm

    tv

    tva ,

    : , , . (m) (s).

    : .

    , , . . , .

    13

    : ,

    12 vv , 012 vv , , 0a . . , , 1 2 (. 2.1).

    , 12 vv , 012 vv ,

    , 0a . . 1 2 (. 2.1).

    (), .

    : m/s8 4 . , 5 . .

    :

    : :

    m/s01 v m/s83 v

    m/s82 v m/s04 v s01 t s03 t s42 t s54 t

    212

    12

    sm2

    s0-s4sm0

    sm8

    ttvv

    a

    234

    34

    sm6.1

    s0-s5sm8

    sm0

    ttvv

    a

    , .

    : . , , .

    . 2.1

  • 14

    , : , .

    , , , , .

    . . . , .

    . , ( gm ) (. 2.2). (N S ), (. 2.2). () .

    . . .

    . 2.1. ( gm ) (. 2.3). , (. 2.4). ( 12 vv ), ( 0a ).

    .

    . 2.2

    15

    , . 2.1. ( gm ) , (. 2.3). (. 2.4).

    ( 12 vv ),

    )0( a .

    ,

    , . .

    , , . , , . .

    .

    , , .

    , . , , .

    , , . , , 2.4.

    . 2.3

    . 2.4

  • 16

    , . .

    . , , ? . , . ( ) , . , , .

    , . , , , .

    . . , . , . , , . ( ).

    2.5. . , . , .

    (s) (t), .

    ( 2/2 tsa ). ,

    , . . ,

    :

    a~ F .

    . 2.5

    17

    : . , , . ( x ) , , . ( y ), ( xy ~ ). y x :

    xay . a () . a , y x . a . , , . ( x ) , , . ( y ), ( xy 1/~ ). y x :

    xay ,

    a .

    . , . . , , , .

    . . , . . , .

    . , , . , . , , . .

    , , . , , . , , , , .

    2.5 . . .

  • 18

    , , . . ,

    :

    a~m1 .

    , :

    , :

    mFa ,

    o

    amF .

    , :

    F m a .

    () (, )

    2smkg1N1 .

    .

    . () . , . , . , .

    19

    (), , . . .

    . .

    . , 2.6. , . , .

    3, . . .

    . , . , . 2.6 . , , ().

    .

    . 2.6

  • 20

    , . . .

    , m F, mFa / . , , , . . , , , . :

    1F , , 2F (. 2.7).

    F eF , . (. 2.7). , .

    , . , , .

    , , . , . , . , , .

    , . .

    . 2.7

    21

    . . .

    , . .

    2.8, ,N4.1F 2.8 N6F ( 1 N).

    , . .

    2.9 , . eF ,

    trF F .

    tre FF . , , . N1.1tr F . ,e FF .

    2.9 m, . N4gm . , .

    . 2.8

    . 2.9

  • 22

    . m a, amF . . .

    .

    . , . s t :

    tsv sr .

    n nssss ,...,,, 321

    ntttt ,...,,, 321 , , :

    n

    n

    ttttssss

    v

    ......

    321

    321sr .

    (n) . . , .

    , . , , .

    , . , . , .

    , , . . . .

    . . , .

    23

    , , .

    .

    . .

    .

    , , 2.10. . , , . , , C.

    , , , . .

    , . . , , . . , , , , , , , . .

    , . v , F

    , a

    . . , v v , F F

    , a a

    .

    . , . , .

    . 2.10

  • 24

    2.11 . 2.11 2:3, . 2.11 . ( trFF ). , . 2.11 .

    : , , g

    . ,

    ( gm

    ). , ,

    . . ,

    () .

    . F

    F

    ( F ) , . . ,

    (), .

    2.12 . , . .

    . 2.11

    . 2.12

    25

    . , . . . .

    . , . 2.13 y x.

    . 2.13 1x 1y , 2x 2y . , . .

    , , . , . , , , .

    . . , . ( ). 2.13 x y .

    () . , . . .

    . 2.13

  • 26

    , 2 1. 2.14 , 2.14 .

    , , . , .

    , . .

    .

    , .

    . .

    , , : (. 2.15).

    .

    , , :

    constv .

    . 2.15

    . 2.14

    27

    : 40 m/s5 . , 10, 20, 30 40 . , 2.

    2.

    s][t 0 10 20 30 40

    m/s][v 5 5 5 5 5

    m][s 0 50 100 150 200

    2.16. , , , , . () . , .

    , . () .

    . . ,

    .

    ,

    tvs .

    2 10, 20, 30 40 .

    (. 2.17) ,

    . , . , . ,

    . 2.16

    . 2.17

  • 28

    .

    2.16. , , . s20 m/s5 ( ).

    m100m/s5 s20 .

    , m100m50m15012 sss .

    .

    , .

    : . km/h401 v , km/h802 v . 3 .

    3.

    min][t 0 15 30 45 60

    km/h][1v 40

    40

    40

    40 40

    km][1s 0 10 20 30 40

    km/h][2v 80 80 80 80 80

    km][2s 0 20 40 60 80

    2.18 . , .

    . . .

    29

    . .

    . .

    tva

    v t , a.

    tav .

    , . , , (. 2.19). , . , . , , . ( ). , .

    . 2.18

    . 2.19

  • 30

    . , .

    tav : v t , . ,

    consta .

    , . , , , . .

    0t 0v , t v , tav :

    )( 00 ttavv .

    (. ) 00 t , tavv 0 , :

    tavv 0 .

    . , , ( ) .

    , ( 00 v ), :

    tav .

    a , . a . :

    tavv 0 .

    31

    , . , .

    1: m/s20 v 2m/s2.0a . 20 :

    sm6s20

    sm2.0

    sm2 20 tavv .

    20 m/s4 . , 20 . 4 80 .

    4.

    s][t 0 20 40 60 80

    m/s][v 2 6 10 14 18

    4 2.20. . , . .

    2: m/s150 v 2m/s25.0a 80 . .

    20

    sm10s20

    sm25.0

    sm15 20 tavv .

    20 m/s5 . 5. 2.21 .

    . 2.20

  • 32

    5.

    s][t 0 20 40 60 80

    m/s][v 15 10 5 0 5

    s60 , . . . , , , (. 2.1 2.3).

    .

    , , , .

    . 2.22. ( 0t ) t, . t. , t 0v

    t 0vv . , ( tv0 ),

    (2

    )( 0vvt ). ,

    t 2

    )( 00

    vvttvs

    .

    . 2.21

    . 2.22

    33

    tavv 0 . :

    20 2

    1 tatvs .

    , )0( 0 v , :

    2

    21 tas .

    (. 2.22). ( tv0 )

    (2

    )( 0 vvt

    ).

    , a , . .

    .a , :

    20 2

    1 tatvs .

    2/2ats 2.5, , 2.23. . , 2.23. t, s.

    ( ) , , , . t, 2t, 3t, 4t, . s, 4s, 9s, 16s, . , , , , . ,

    . 2.23

  • 34

    , .

    , . .

    . (. 2.23) s, 3s, 5s, 7s, . 1:3:5:7, .

    : m/s2.00 v

    2m/s02.0a . 6 .

    6.

    s][t 0 20 40 60 80

    m][s 0 8 24 48 80

    . .

    . 2.24 3. , .

    . , .

    (. 2.18).

    . 2.24

    35

    , , . . ( tavv 0 )

    ( 20 21 tavs ), ,

    :

    tavv 0 avv

    t 0

    ,

    a

    vvvva

    vvvavv

    avv

    vtatvs2

    222

    1 20022

    002

    000

    20

    avv

    avvvvvvv

    s22

    222 2022

    0022

    00

    20

    22 vvsa .

    :

    savv 2202 savv 220 .

    , . a , a . :

    savv 2202 .

    . : ,

    tavv 0 , 2

    0 21 tatvs ,

    savv 220 ,

    a , . . , , .

  • 36

    , 2.22, . . 2.22 . , . .

    2.25 . . . 2.25 .

    ( ). , 2.22 2.25, , .

    . 2.22 2.25 , , .

    . 2.25

    37

    ,

    amF .

    , . , . ( ) ,

    constF .

    , ( 0F ) ( 0a ) ( constv ), . .

    . , . , . , .

    kg0.51 m . min151 t

    21 m/s3a . min102 t ( 02 a ), min203 t

    23 m/s2a , 7.

    7. .

    min][t 0 15 15 25 25 45

    ]s/m[ 2a 3 0 2

    N][F 1.5 0 1

  • 38

    2.26.

    .)( amF . 2.26.

    ,

    ( 0a , 0F ),

    ( 0a , 0F ).

    , ( 0a ), ( 0F ).

    . , :

    12

    12

    ttvv

    tva

    mFa .

    , , 12 vvv

    .

    . ( ).

    , . , , :

    . 2.26

    39

    .

    , , , 1v

    2v , F

    .

    . .

    ( ), ( 12 vv ). 2.27 B.

    )0( 12 vv , )0( a .

    )( maF .

    ( 12 vv ). ( 012 vv ), ( 0a ) , (. 2.28). , .

    , o (. 2.1, 2.3). , .

    . 2.27

    . 2.28

  • 40

    . , . 2.29. 0v .

    C ( 0v ) Ztt . ( atvv 0 ), Zatv 00 . :

    av

    t 0Z .

    Zs , .

    savv 220 , Zsav 2020 ,

    :

    av

    s2

    20Z .

    . C? (. 2.29). , ( ). C, . Ztt 2 . o .

    (. 2.3), F

    gm . 2.21 2.25 .

    . 2.29

    41

    .

    , , , . , (. 2.30). , . , , , .

    ( 1F

    ),

    . ( 2F

    ) ,

    (. 2.31).

    . , , .

    , . , . , , .

    , . , .

    :

    , , ,

    , .

    . 2.30

    . 2.31

  • 42

    ? 2.30? , ?

    2.32. . (. 2.32). , ,

    , . , 1F

    1F

    .

    . , (. 2.32). 2F

    2F

    .

    , . . ? ? . , , 2.33. . , , . .

    . , . 2.34. , . 12F

    ,

    21F

    . .

    .

    . 2.33 . 2.34

    . 2.32

    43

    , :

    , .

    , , , . 2.32, 2.33. :

    F

    , F

    .

    . 12F

    ,

    21F

    . 2.34. :

    12F

    ,

    21F

    1221 FF .

    , . :

    1221 FF

    .

    , . , , . . . , , . 2.34 , , .

    . , , , , . , .

  • 44

    : . . . : . . . , (). (). . m 1a , M 2a ,

    21 aMam .

    , . , .

    , . g , 2aMgm . , , g . . , .

    . . . , , .

    , . , . . .

    . , .

    45

    : , (), RF R. (.

    2.35) . ( 1F

    2F

    ) (. 2.35), :

    21R FFF .

    1F

    2F

    .

    1F

    2F

    , (. 2.35), ( ):

    21R FFF .

    1F

    2F

    , .

    1F

    2F

    (. 2.35),

    0R F . 1F

    2F

    , , .

    , . m RF , ,

    mF

    a R .

    (. 2.35).

    . 2.35

  • 46

    . , , , .

    1m 2m

    . F

    2.36. , , . , (. 2.36) 2.36, . 21 mmm .

    . T

    zF

    .

    ( 12F

    21F

    ). F

    e e .

    , . 2.36 T

    , T

    .

    2.36 1221 FF

    .

    , . a, . 8.

    8. 2.36 2.36

    2.36 2.36

    ammmaF )( 21 ammmaF )( 21

    1 ( 1) amTF 1 amFF 121

    2 ( 2) amT 2 amF 212

    . 2.36

    47

    :

    .

    . . .

    , , F

    2.37.

    . 1N

    2N

    . , . tr1F

    tr2F

    . , . . . , , . 9 . . , .

    9. 2.37

    1 2

    maFFF tr2tr1 amTFF 1tr1 amFT 2tr2

    02121 gmgmNN 011 gmN 022 gmN

    . 2.37

  • 48

    , , . , . . , F .

    ,

    .

    2.37 ( ) () . , . . , ( ).

    , 2.36. . , . ! . ,

    .

    . , . , . .

    . . . .

    () . . , .

    , . (. 2.38). . 2.38

    49

    .

    . 1t 1v , 2t 2v , :

    12

    12

    ttvv

    tva

    .

    , ,

    :

    2s

    mssm

    ][][

    tv

    tva .

    :

    , :

    mFa , amF .

    :

    2smkg1N1 .

    .

    , , . , .

    . . .

  • 50

    :

    .

    ( 12 vv ). ( 012 vv ), ( 0a ) .

    ( 12 vv ). ( 012 vv ), ( 0a ) , . , .

    , . .

    ( )(tfv ), ( )(tfs ) ( )(sfv ) .

    )(tfv )(tfs )(sfv

    tav 221 tas sav 2

    tavv 0 20 21 tatvs savv 2

    20

    tavv 0 20 21 tatvs savv 2

    20

    ( ) :

    , .

    . , .

    .

    51

    .

    a . , , .

    , , . m

    gmF ,

    g . (. 3.1), . 45 , ,

    2sm.819g .

    , . , , 2m/s8.9g , 2m/s10g .

    . . , . . 3.1

  • 52

    . (. 3.2).

    . .

    . , .

    . , . . . .

    .

    , . , . , . .

    , m a:

    amgm ,

    :

    ga .

    , , , .

    .

    . 3.2

    53

    , , . , . (. 3.3).

    . , . , . . , ,

    , . . .

    , 3.4. , . 180, , . , ( 3.4). , , . , , .

    , , . ( ) . , . .

    , , . .

    . 3.3

    . 3.4

  • 54

    g , , . (. 3.5 3.5). 0v .

    (. 3.5). . , .

    , , . , , a = g.

    , . 3.5 3.5 s h H

    hHs .

    (3.5) , hs . , H .

    10 , . . .

    . 3.5

    55

    10.

    tgv tgvv 0 tgvv 0

    hHtgs 2

    2

    2

    2tgHh

    hHtgtvs 2

    2

    0

    2

    2

    0tgtvHh

    2

    2

    0tgtvhs

    sgv 2

    )( hHgv 2

    sgvv 220

    )( hHgvv 220

    sgvv 220

    hgvv 220

    0 hHs , Hgv 2 Hgvv 2

    20

    0vv

    gHt 2sp .... g

    vt 0max

    , , , . Hs .

    ( sgv 2 sgvv 220 ). :

    Hgv 2 ,

    Hgvv 220 .

    spt Hs

    2

    2tgs . 2

    2sptgH

    :

    gHt 2sp .

    10. , .

  • 56

    (v = 0) (. 3.6). (s = H) ( maxtt ).

    tgvv 0 max00 tgv , :

    gv

    t 0max .

    s = H v = 0

    hgvv 220 ,

    Hgv 20 20 , Hgv 220 .

    :

    gvH2

    20 .

    , . .

    . , . , .

    h hgvv 220 .

    , hHs , :

    hgvhgg

    vghgHghHgv 22

    2222)(2 20

    20 .

    . , . , . .

    . 3.6

    57

    , , . . , , , .

    . , . , , (. 3.7). , .

    . , (. 3.7). , , . (Q

    ).

    , . ( N

    ). .

    , (. 3.7). . . , . T

    zF

    .

    , , ( gm

    )

    .

    . , . , , . .

    . 3.7

  • 58

    3.8 , . .

    (Q

    ) (, , , , ), .

    ( N

    ) . , . . (T

    zF

    ) , , , .

    . ,

    , , :

    NQ

    TQ

    .

    . , , :

    NQ TQ . ,

    ! :

    ( gm

    )

    ( N

    ), (T

    ).

    , , , . , , ,

    gmN gmT .

    gmNQ gmTQ .

    3.8 : , . , , , .

    . 3.8

    59

    ,

    . , , , . . , , .

    , . . . . (. 3.9) (. 3.9). , , (. 3.9). , (. 3.9).

    , . , . , , . , (. 3.10).

    .

    . , . , . . .

    , , (. 3. 10).

    . 3.9

    . 3.10

  • 60

    , 3.11. . .

    , . . , . , .

    . , , . . , . .

    . , , . . (7.9 km/h). ( ) . , , . , , .

    . . (70%) (29%). 1%.

    . () , () . . .

    . 3.11

    61

    ( ) . 200 300 .

    3.12 .

    , . .

    ,mm1 70 km.

    (. 3.12) . : , .

    : , , .

    . . .

    , : , , (. 3.12), , , , .

    . . , .

    . (. 3.12).

    . 3.12

  • 62

    . , . . (. 3.13). , . . () 3.13.

    .

    . (. 3.13).

    . .

    .

    ( .) . . 3.14.

    1F 2F . , , , . , (F1O+F2O). .

    .

    . 3.13

    . 3.14

    63

    . , . (2a) (2b) (. 3.14). (a) (b) .

    . . . , . . , .

    3.15 , .

    , .

    , . 147, 152 .

    . . , .

    . . .

    . .

    , 1A 1B , 2A 2B

    3A 3B , 11SBA , 22SBA 33SBA (. 3.15).

    . .

    . 3.15

  • 64

    . . . (T) a ,

    32

    31

    22

    21

    aa

    TT

    .

    1 2 .

    . .

    , , . (. 3.16) . , , . . , , , , .

    (), , . . , . :

    .

    . 3. 16

    65

    . , . . . . .

    , . , 12v

    ,

    , , . 1221 vv

    . , , 3.17.

    , . , , . , trF

    ,

    , ( trF

    ). 3.17

    . , .

    , . , . 3.17 .

    . , ().

    . 3.17

  • 66

    , , , 3.18. . , .

    3.18 . , , .

    gm

    , gm

    2 gm

    3 , . , .

    N

    . N

    ,

    N

    2 N

    3 .

    , . , , :

    NF tr .

    (: ). . , . .

    . , , ( ).

    . 3. 18

    67

    . . , .

    , (. 3.19). , , (. 3.19). . (. 3.19). , (. 3.19).

    , , . :

    . , .

    .

    ,

    .

    .

    . 3.19

  • 68

    . , (. 3.20). :

    .

    11. , .

    11.

    0.03 0.9 1

    0.04 () 0.2 0.3

    0.4 0.7 () 0.9 1

    0.2 0.6 1.4

    : 1, , . , .

    . 3.20

    69

    , . . :

    .

    , . . . , , (. 3.21). .

    , . . , (. 3.22).

    , . , , . , , . , . , , .

    , , . ,

    . , . .

    . , . () , .

    . 3.21

    . 3.22

  • 70

    . . .

    . . , .

    je : , , . .

    , . , , , .

    . , . , .

    . , . , , . , .

    , . , . .

    , .

    . . , .

    71

    . , . , (. 3.23). .

    , , . . , . . :

    , .

    .

    .

    . , , . , , . , . . , . e (. 2.15).

    . . ,

    vkF ot .

    k .

    . 3.23

  • 72

    . , .

    . ( gmN ) , . , . , (. 3.24). , . , 0v .

    , gmNF tr . ,

    gm

    gmmF

    a tr .

    , . tavv 0 ,

    savv 2202 . ztt ,

    zss ( ). 0v .

    z00 tav a

    vt 0z

    gv

    t

    0z

    z

    20 20 sav a

    vs

    20

    z

    g

    vs

    20

    z

    . 3.24

    73

    .

    : . , .

    : ( ). . , .

    ,

    !

    , , , , . . , .

    , . . , , . . .

    3.25 . . C (h), B (s). B (l) .

    . 3.25

  • 74

    , gm (. 3.26). (. 3.26), Ngm . . , . . . 3.26 pgm .

    3.26. . . , .

    . , N , .

    . , .

    . , , . trp Fgm , .

    : , , . . . , .

    . 3.26

    75

    , ,

    . m gmF ,

    g , 2m/s81.9g ( 2m/s8.9g

    2m/s10g ).

    , . , . , . .

    tgv tgvv 0 tgvv 0

    hHtgs 2

    2

    2

    2tgHh

    hHtgtvs 2

    2

    0

    2

    2

    0tgtvHh

    2

    2

    0tgtvhs

    sgv 2

    )( hHgv 2

    sgvv 220

    )( hHgvv 220

    sgvv 220

    hgvv 220

    0 hHs , Hgv 2 Hgvv 2

    20

    0vv

    gHt 2sp .... g

    vt 0max

    (Q

    ) (, , , , ), .

    ( N

    ) . , .

  • 76

    (T

    zF

    ) , , , , . .

    gmNQ gmTQ

    . ,

    , . . , . .

    , :

    NF tr .

    (: ).

    : , .

    . , . .

    , .

    . . . ,

    . .

    .

    , .

    77

    . , . , .

    .

    , , .

    , . , .

    , , , . .

    , , . . , . , .

    . . , . .

  • 78

    . . , , (. 4.1 ), (. 4.1). 4.1, .

    , .

    , . , , . , (. 4.2). 4.2 . , , , (. 4.2).

    . .

    , , . m, , a, amF . , , . , , RF

    R

    .

    . 4.1

    . 4.2

    79

    . , m . :

    amF R .

    . , 4.2. , . ( 1F

    2F

    ) ,

    (. 4.2), :

    21R FFF .

    , . ( 1F

    2F

    ) ,

    (. 4.2, ), , . :

    21R FFF .

    , , )0( R F , .

    4.2 . 1F

    2F

    ,

    RF

    . . . RF

    1F

    2F

    , :

    21R FFF

    .

    , , . .

    , , . ( )

    .

    . 4.3

  • 80

    4.3 1F

    , 2F

    , 3F

    4F

    , . 4321R FFFFF .

    , , :

    .

    , . , . , . ,

    ( 0R F

    ).

    , . . . ( ) .

    . . 4.4 (), () (). trF

    F

    , )( gm

    ( N

    ). , ( 0 gmN

    ).

    ( 0tr FF

    ) (. 4.4),

    . 4.4

    81

    (. 4.4 ). :

    0trR gmNFFF

    .

    . ,

    . .

    .

    ( ) () . , , (. 4.5).

    . , , . , , .

    , () . .

    . . ( ) , , . .

    . 4.5

  • 82

    (. 4.6) ( trF

    ),

    ( gm

    ) ( N

    ). . . . RF

    .

    . (. 4.6). . , , N

    trF

    gm

    .

    N

    gm

    .

    . , . . , . 4.6

    NgmF

    1R (. 4.6), , .

    tr1RR FFF

    (. 4.6). .

    . , . 90 , .

    . 4.6

    83

    4.7. , .

    , ( 22

    21

    2 FFR ), :

    22

    21 FFR .

    , , .

    : , , 1F . , 2F . , .

    N51 F N72 F ,

    N6.874N49N25N 222 R .

    .

    . . .

    . 4.8 , . B ' B' .

    . () .

    .

    . 4.8

    . 4.7

  • 84

    . , 4.9. , . . , , 1F

    , 2F

    3F

    .

    . . , . , .

    1F

    1d . 3F

    , . ( 03 d ).

    (d) .

    . :

    dFM .

    SI (Nm).

    mN dFM . ,

    . , . , .

    . , . . , .

    . 4.9

    85

    , 4.10.

    1F

    4F

    , . 2F

    3F

    , . , 1F

    , 2F

    , 3F

    4F

    11 dF , 22 dF , 33 dF 44 dF .

    , RM . . 4.10

    44332211R dFdFdFdFM .

    , :

    0R M .

    , . . ,

    , ,

    0R F 0R M .

    . 1F 2F ,

    111 dFM 222 dFM . , , , ,

    21 FF .

    . 4.10

  • 86

    , . ,

    02211 dFdF ,

    2211 dFdF .

    , , .

    . , . . , , .

    . , .

    . .

    . .

    :

    ( ) , , . , .

    , (. 4.11). , . , .

    . 4.11

    87

    (. 4.11). , . . , .

    , 4.11, , . , , .

    4.12. (. 4.12). , . , , , . (. 4.12). , . (. 4.12) , .

    , . , . 4.11.

    (, .) (). . . . .

    , . . , .

    ( F

    ). () (Q

    ).

    , . ( N

    ). .

    . 4.12

  • 88

    . (. 4.13), . (. 4.13). , (. 4.13). , .

    . . , :

    1dQ 2dF .

    , , , 21 dFdQ . :

    QddF

    2

    1 .

    . ,

    .

    , .

    : , . , () N

    . ,

    :

    FQN , FNQ .

    . 4.13

    89

    . , . . . . (. 4.14 ). ( F

    ) (Q

    ).

    . (. 4.14). , , .

    , , . , , .

    () . , . . , . ().

    4.15 : ( F

    ),

    ( gm

    ) Q

    . , . 10 . , 4.15

    . ( ). (). . .

    . 4.14

    . 4.15

  • 90

    . . . .

    () . . . .

    , 4.16, , . , . , .

    , (. 4.16), (. 4.16), . , , . , (. 4.16).

    . . pF

    nF

    4.16 F

    . , . , .

    . , , ,

    FFF

    np . , F

    pF

    nF

    F

    .

    . 4.16

    91

    45 , 30 , 60 .

    30 60

    4.17 F

    30 , 60 . BCD ABC,

    30 , 4.17. ADC , 60 . F . , B ( 1F ) ( F ). , 60 :

    21FF .

    2F ADC. , :

    23

    2

    222

    12

    2FFFFFF

    .

    , 30 :

    23

    2FF .

    45

    4.18 F

    45 . , ( 21 FF ).

    21

    22

    21

    2 2FFFF , , 2/22/2/21 FFFF . :

    22

    21FFF .

    . 4.18

    . 4.17

  • 92

    . . , . . , , . . . , , , , , . , , "" .

    T

    . .

    , ( trF

    ),

    ( gm

    ) ( N

    ). . ( F

    ) . ,

    , 4.19 4.20.

    , , . . pgm

    ngm

    .

    . . , ngm

    N , :

    ngmN .

    . . , , . .

    . 4.19

    93

    . .

    , m tr,F

    pgm

    , , pm tr, gmF (. 4.19).

    ( F

    ) , m tr,F

    F

    pgm

    , , pm tr, gmFF (. 4.19).

    ( F

    ) pgm

    ( pgmF ), pgm

    F

    m tr,F

    m tr,p FFgm (. 4.19). pgmF ,

    , F

    pgm

    m tr,F

    m tr,p FgmF . , , .

    :

    ntr gmNF .

    , . pgm

    , ,

    4.20. trp FgmF .

    , :

    mFgmF

    a trp

    .

    . 4.20

  • 94

    , . .

    (. 4.20), trp FgmF , :

    mFgmF

    a trp

    .

    , pgm

    (. 4.20). FFgm trp , :

    mFFgm

    a

    trp .

    , . .

    , , (F) (S) (. 4.21):

    SFp .

    , . .

    SI

    2mN1Pa1 .

    . .

    . 4.21

    95

    . . . , .

    (. 4.22), nF S :

    SFp n .

    , () .

    . h, , :

    hgp .

    h . 0p , h :

    hgpp 0 .

    . , . . ( ) kPa101.325at p .

    ( ). ( ) , (. 4.23).

    , . . 4.23

    . 4.22

  • 96

    , . (, ), . , . . , .

    ( pF )

    .

    . , , 4.24. ( telakofice QQ ). , .

    , , (. 4.24). ( ). , , , , ptelakofice FQQ .

    () (. 4.24). , 0Q , 0ptelakofice QFQQ .

    (. 4.24), , telakofice0ptelakofice QQQFQQ .

    , :

    . 4.24

    97

    0p QF .

    . , :

    , , .

    . , , . . .

    , . , . .

    . . . .

    a, b c. 0 c .

    baS . 1h , chh 12 . 4.25 , (b ) .

    , 1h , 1001 hgpp . , :

    ShgpSpF )( 10011 .

    , 2h , 2002 hgpp . , :

    ShgpSpF )( 20022 . . 4.25

  • 98

    ( ) , .

    , , 1F 2F . , , , , :

    ScgShhgShgpShgpFFF 012010020012p )()()( .

    cScbaV , :

    gVF 0p .

    . , (). . Vm 00 , :

    gmF 0p .

    , . gmQ 00 . , :

    0QF p .

    . , . , 0 .

    , :

    ( )

    , .

    VgF 0p .

    99

    . . , . , , , . . , . 4.26 . , . . , . , , . , . , 4.26 .

    : . ( ). . . , . , .

    , , ,

    m V :

    Vm

    .

    (: ). SI :

    3mkg

    .

    . 4.26

  • 100

    , . , .

    . . .

    . . , . . .

    . , :

    Vm

    sr .

    , . , , .

    , , .

    . , . , , (. 4.27). , , (. 4.27).

    n

    nmmmm ,...,,, 321 , nVVVV ,...,,, 321 , , :

    n

    n

    VVVVmmmm

    ......

    321

    321sr .

    , 4.26, ( ...321 VVV ). ,

    ...)( 321 mmm , .

    . 4.27

    101

    , . .

    ,

    . , . (. 4.28). ( pFgmR ).

    : amFgm p ,

    . , , .

    . ( 0R ) ,

    ( 4.28). , , :

    gmF p .

    . pFgm ,

    (. 4.29). ( sr ), 0 ,

    gVgV 0 .

    ( 0 ).

    . pFgm , ,

    . , gVgV 0 .

    ( 0 ).

    . 4.28

    . 4.29

  • 102

    , . , , . ( 1 4.30). ( 2 ).

    .

    ( pFgm ),

    0p FgmR ,

    . , (. 4.31) .

    , , ( 0 ).

    . , . . , . . amFgm p , . amgVgV 0 , aVgVgV 0 .

    :

    gga

    00 1 .

    0 . , . .

    0 . , .

    0 . , , . .

    , sr .

    . 4.30

    . 4.31

    103

    . . , vkF ot , k . .

    , , . , . mavkFgmF pR .

    . , , () . ( 0R F ), , . , , , . , , 0 , .

    . . . , . , . .

    . . , , , (. 4.32).

    . 2/3 . , . . () Vm , m , V .

    , , , . . , . , . , .

    . 4.32

  • 104

    . . . . , . , , (. 4.33). .

    , . . , , .

    . , , , . (. 4.34).

    , ( 1). . ( 2). , , . , .

    ( 3), . , ( 4). .

    () . .

    . . , , . , .

    . +4C. , 0C, . , . +4C, .

    . 4.33

    . 4.34

    105

    . , , C4 .

    C0 , C0 , . . , , .

    , . . , .

    . , . .

    v , l .

    V, 1V , 2V (. 4.35). 2V , , .

    gV2v .

    Vgmg l . ,

    )( 21l2v VVV .

    3v kg/m1000 3

    l kg/m917 ,

    1011.0091.0

    l

    lv

    2

    1

    VV

    .

    . , , .

    . 4.35

  • 106

    . , . , .

    , ,

    0R F 0R M .

    , , .

    . , .

    . .

    . .

    (, .) (). .

    : , . , .

    , ( ) , 21 dFdQ . :

    QddF

    2

    1 .

    . h :

    hgp .

    0p , h :

    hgpp 0 .

    107

    ( pF ) .

    0QF p .

    . , :

    ( )

    , .

    VgF 0p .

    , .

    , ,

    0 .

    , ,

    0 .

    , ,

    0 .

    (287212. )

  • 108

    .

    , . . : , , .

    . . , . . . .

    ? , . . ,

    ,

    , .

    . . , .

    109

    . .

    , , 5.1.

    (A) , , (F) (s) , :

    sFA .

    SI (). . (N) (m):

    JmN sFA .

    SI :

    2

    2

    2 smkg1m

    smkg1mN1J1 .

    . 12 .

    12.

    ( J ) J000001.0J1 J1000000J1

    ( mJ ) J001.0mJ1 mJ1000J1

    ( kJ ) J1000kJ1 kJ001.0J1

    ( MJ ) J1000000MJ1 MJ000001.0J1

    . 5.1

  • 110

    (. 3.26). . , 5.2, . nF

    , .pF

    1 2 pF

    .

    , s :

    sFA p .

    , (. 5.3), ( 0p F ), .

    90 , 5.3? , . , . , , 1 2 , :

    sFA p .

    :

    90, 0A , 900 . .

    . 5.3

    . 5.2

    111

    90, 0A , 18090 . . ,

    0A , 90 . . : , ( constF constF p ). , , .

    : , .

    , . 1 2, (. 5.4). m h, hs . gmF

    hgmsFA .

    1 2 (. 5.4) , . h hs .

    180 ,

    hgmsFA .

    . , .

    , , , . , , , .

    . 5.4

  • 112

    ( ),

    gmF . , (. 5.5). h, hgmsFA .

    . , m hgm 1 2

    5.6. 2 1 hgm .

    . , , .

    . .

    . Q gm , gmQ , .

    , , . gmF . , , .

    pgmF , gm (. 4.19).

    ( gmQ ), .

    . . , , .

    . 5.6

    . 5.5

    113

    , . . (, ) .

    5.7. F

    ( TF

    ). Q

    , . ( F2 ).

    , . , , . QF 2 . 2/QF , .

    , , , . , , ? , , . h, hgm . , , , . , h 5.7. h, , , 2h. h , , hQhFA . , ( 2/F ),

    (2h), hQhFA 22

    .

    , (), , . .

    . 5.7

  • 114

    , . . , (. 5.8). , .

    , 180 . trF s

    sFA tr . , .

    5.8 1 2, 1. , . s2 sFA tr2 . , , . ,

    , .

    . . .

    . . , . , (, .). . . , , . , , . . . , .

    .5.8

    115

    , . () . .

    .

    , . , . .

    , (. 5.9).

    , (. 5.9).

    (. 5.9), .

    , .

    , , , .

    , ? , .

    .

    , .

    .

    , .

    , .

    , . , , ( ).

    . 5.9

  • 116

    , ,

    E , . ( 2E ) ( 1E ) , :

    12spolj EEEA .

    , . , , , .

    . ( 1E )

    ( 2E ), . E , :

    EEEA 21tela .

    : . , , , .

    : , . EA . , SI ().

    () (. 5.9). . , (. 5.10). . . .

    .

    . 5.10

    117

    . , . , . , () . m v

    2

    2mvE k .

    , . . .

    12spolj EEEA .

    , . m 1v , 2v , , :

    22

    21

    22

    12kmvmv

    EEEA kk .

    : . , , .

    . , F m s , 5.11.

    , . , 1v

    2v , savv 221

    22 .

    avvs

    2

    21

    22 .

    . 5.11

  • 118

    amF ,

    222

    21

    22

    21

    22 mvmv

    avv

    amsFA

    .

    .

    , (2

    22mv ) 2v ,

    (2

    21mv ) 1v .

    () , .

    , . .

    (. 5.12), (. 5.12) . . , , . .

    .

    . , . , . , , . , .

    . 5.12

    119

    m, h, g:

    hgmE p .

    . . , . ( ). . , , . . m 1h 2h , :

    12p1p2p hgmhgmEEEA .

    : , , .

    p2p1p EEEAmg .

    .

    . m F. h, 1h 2h ,

    5.13. , , . gmF . , , 12 hhhs , F :

    1212 )( hgmhgmhhgmhgmsFA . , 2h , 1h . 1hgm 2hgm , 1h 2h .

    . 5.13

  • 120

    . , . , .

    , , . . () , .

    . .

    .

    .

    ,

    . . , , , , . . , .

    . , . 5.14 . 2, .

    . . (h) , ,

    ,),( 21 hh ('' , 21 hh ), , (. 5.15).

    , , . , , Hgm . ,

    . 5.14

    121

    1 HgmmghE 1p1 , 2

    HgmmghE 2p2 .

    p1p2p EEEA ,

    1212 )( hgmhgmHgmhgmHgmhgmA .

    . .

    .

    . . , . .

    E

    ( kE ) ( pE ), :

    pk EEE .

    , , , , .

    . , . , . , , .

    , , . .

    , .

    . 5.15

  • 122

    .)( 12spolj EEEA 1 2

    , ( k1E k2E ) ( p1E p2E ) , :

    )( 1pk12pk212spolj EEEEEEEA .

    , ( 0spoljA ),

    )( pk1pk2 120 EEEE , :

    21 pk2pk1 EEEE .

    ( ) . , :

    ( )

    constEEE pk .

    , , , .

    . , , , .

    ( ) .

    , , () . .

    . 0v (. 5.16). , .

    123

    1 ( 01 h ), ( 0p1E ). m,

    2

    20

    k1mvE . (1) :

    2

    20

    p1k11mvEEE .

    , H , ( 0v ), ( 0k2 E ). HgmE p2 ,

    :

    HgmEEE p2k22 .

    21 EE , :

    2

    20mvHgm .

    , , .

    g

    vH2

    20 .

    , . . .

    . (. 5.16). , , . , , , . , .

    . 5.16

  • 124

    : , , . , . , . , , , .

    : , . , , , , .

    5.17. , , . . . .

    , , . . , .

    ,

    . , , .

    : . . , , . . , .

    , . (. 5.18). .

    . 5.17

    125

    , . .

    , . , ( ), , . , ( ). , , . , . . (P) . :

    tAP .

    . , .

    SI (W). . () (s):

    WsJ

    tAP .

    SI :

    3

    2

    smkg1

    smN1

    sJ11W .

    . 5.18

  • 126

    13 .

    13.

    ( W ) W000001.0W1 W1000000W1

    ( mW ) W001.0mW1 mW1000W1

    ( kW ) W1000kW1 kW001.0W1

    ( MW ) W1000000MW1 MW000001.0W1

    , :

    tPA .

    , .

    : , .

    tAP / . .

    F s. v. t tvs . :

    ttvF

    tsF

    tAP ,

    vFP .

    , .

    . , .

    W2.2 , . W200 , kW44 , .

    127

    () . , (, .). . , m h, . ,

    .hgm , . , . , .

    , . , () . , , :

    u

    k

    AA

    .

    , . :

    %u

    k% 100A

    A .

    , , tPA kk , tPA uu . , , :

    u

    k

    PP

    ,

    %100u

    k% P

    P .

    , .

    , 1, 100%. 5%, 30%, 90%.

  • 128

    ,

    . , . , , , .

    , . , , , .

    .

    , , .

    (18181889)

    129

    (A) , , (F) (s) :

    sFA .

    SI ():

    2

    2

    2 smkg1m

    smkg1mN1J1 .

    90, 0A , 900 . .

    90, 0A , 18090 . .

    , 0A , 90 . .

    , , . , , .

    . .

    . , (

    ). E , . ( 2E ) ( 1E ) :

    12spolj EEEA .

    , . . ( 1E ) ( 2E ), . E :

    EEEA 21tela .

  • 130

    , . EA . .

    2

    2mvE k .

    . :

    hgmE p .

    E ( kE ) ( pE ), :

    pk EEE .

    :

    ( ) :

    constEEE pk .

    (P) . :

    tAP .

    SI (W):

    3

    2

    smkg1

    smN1

    sJ11W .

    , () :

    u

    k

    AA

    .

    , .

    131

    . . , , , , , .

    : . , . , , . , , .

    . . . , .

    . .

    . , 6.1. , , . . , .

    . , . , . .

    . 6.1

  • 132

    6.2. a , . () (). , . , , .

    6.3. , , . , .

    . (. 6.4). , , , .

    . . . , , , , .

    . , . . , . , . , . . .

    , , , , . . .

    . 6.2

    . 6.3

    . 6.4

    133

    , , . .

    ().

    .

    ( C ). , , ( F ).

    , , () . () SI . (K). .

    (t) :

    KC

    273tT , C273K

    Tt .

    , . , .

    tT , , .

    K0 , C 16.273 . . 14.

    14.

    C42

    ( ) C58

    () C88

    C5800

    C200

    . .

  • 134

    , . , (. 6.5). . , .

    . .

    0 100. ( C ). , C0 , C100 . C0 C100 . , .

    . C0 C100 , .

    . . . . . , 70 C78 .

    (. 6.6). , , . , C259 , C660 .

    , .

    . , .

    . 6.5

    . 6.6

    135

    , . . , , (. 6.3) . , . , . .

    . , , . .

    . . . . , .

    , .

    (Q) , , .

    , () SI , .

    . . , . . , () .

    . , . , , . , . , .

    m ( Tt ), . :

    TcmQ tcmQ .

  • 136

    c , , . .

    (Q) je m, c ( Tt ).

    kg1 K1 ( C1 ). ,

    TmQc

    .

    KkgJ

    Tm

    Qc

    ,

    .

    ,

    CkgJ

    tm

    Qc ,

    .

    . . , . , .

    tcmQ je . , .

    (Kkg

    J4200 ),

    ( , .).

    , Kkg

    J400 .

    , .

    137

    , . , . , , , .

    .

    . , , , . .

    .

    .

    . . .

    . . . .

    , , .

    6.7 (1 2) (3). 1 2 ( 21 TT ), ( 231 TTT ). .

    1 , 2 3. 2

    1 3. 3 , , .

    .

    . 6.7

  • 138

    , , , . . . , . , . , . , ( ). (, , , .), . . .

    . , , . . , . , . , .

    primljenoQ , otputenoQ , :

    otputenoprimljeno QQ .

    .

    . (. 6.8). . , . , . , . , .

    . 6.8

    139

    . , , .

    .

    . , . , ? ? , ? , , . () .

    . , . . . , (, , , , , ).

    : , . , . , () . , , (). , , .

    . , , 6.9. , . . , a, . . , , . 6.10 (), () ().

    . 6.9

  • 140

    , . . (), .

    . ,

    . , .

    , . , , 15. . .

    15.

    1000 310 0.00001 510 0.0000000000000000000000001 2510

    10000000000 1010 0.000000000000001 1510 100000000000000000000000 2310

    , , , . , .

    . , ? . , . , . ?

    ( 2210 ). , , . 2 g , , . 25 ( kg2510 ).

    . 6.10

    141

    , , m10 10 . 1022 . , .

    , . , , . 2.000 , , . , , , . , 1 mm .

    . , . , 6.000 km, 150 . . , . , . , , , (). . , , .

    .

    . , (. 6.11). .

    , , (. 6.11).

    () , (. 6.11).

    . .

    . 6.11

  • 142

    , . , , . .

    , , . , , . , . . , , , .

    .

    , .

    , . , , . , , . , .

    , . , . , , . , , ().

    , . . , , .

    143

    , . , . (. 6.12), 6.1 .

    , . . , . , . 6.3.

    . . , , , . . , , .

    , . , , . . .

    . , . .

    .

    , . , , .

    .

    . , .

    . 6.12

  • 144

    . . . .

    . . . ( ), . , (. 6.13). , .

    (. 6.13). , (. 6.13). , , . , 1mm. , , . . . , , . , . . (. 6.13). , , . . , . (. 6.13).

    . , . . , . , . , , . , .

    . 6.13

    145

    , , . (). . . . , . . , . , , . , . , , , , , , .

    , , .

    (. 6.14). , . . , . .

    , . : , .

    , . , , . , , .

    . 6.14

  • 146

    , . . .

    ()

    , , , . , . , . , .

    . . . , .

    .

    , .

    . , . . , , . , . .

    . , . . , . . , .

    , . , , . , , .

    , . , .

    147

    . 6.15

    . 6.16

    . , , . 6.15. , . . ,

    , . , .

    6.16. . , .

    , , , .

    , , , . . , , . , . , .

    : , .

    ()

    ( ), . . . , , 6.17.

    ( ) . , . , . , ,

    . 6.17

  • 148

    . 6.18

    , . . , . , . . , , .

    . , , , . 6.18 , . .

    , . () .

    . . . . ,

    (. 6.19). , , .

    . , . () .

    , 315 kg/m10 . , 3. . . . . , . , () . , .

    . 6.19

    149

    , . . . . , , . , .

    () , 6.20. . , . . .

    , . , , . , , , . :

    , . .

    . .

    . . . ,

    315 kg/m10 . kg10 25 .

    1010 ( ) . . , , .

    . 6.20

  • 150

    . .

    .

    () () SI . (K).

    (t) (T) e :

    K273C

    tT , C273

    K

    Tt .

    , . : tT .

    , .

    (Q) , , . , () SI , .

    (Q) je m, c ( Tt ):

    TcmQ tcmQ .

    kg1 K1 ( C1 ):

    TmQc

    .

    Kkg

    J .

    .

    151

    .

    primljenoQ ,

    otputenoQ ,

    :

    otputenoprimljeno QQ .

    , .

    : , . , .

    , . .

    , , , .

    .

    .

    . . , .

    (17011744) (18241907)